Мақтаарал ауданының жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі 2025-2029 жылдарға арналған жоспарын бекіту туралы

Жаңа

Түркістан облысы Мақтаарал аудандық мәслихатының 2025 жылғы 4 шілдедегі № 30-196-VIІI шешiмi

      Қазақстан Республикасының "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы" Заңының 6-бабының 1 тармағының 15) тармақшасына және Қазақстан Республикасының "Жайылымдар туралы" Заңының 8-бабына сәйкес, Мақтаарал аудандық маслихаты ШЕШІМ ҚАБЫЛДАДЫ:

      1. Қоса беріліп отырған Мақтаарал ауданы бойынша 2025-2029 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспары бекітілсін.

      2. Осы шешім оның алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізілсін.

      Мақтаарал аудандық мәслихатының төрағасы К. Сарсекбаев

  Мақтаарал аудандық
мәслихатының 2025 жылғы
04 шілдедегі №30-196-VIII
шешімімен бекітілген

Мақтаарал ауданының жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі 2025-2029 жылдарға арналған жоспары

      Осы Мақтаарал ауданы бойынша жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі 2025-2029 жылдарға арналған жоспар (бұдан әрі-жоспар) Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтардағы "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы", 2017 жылғы 20 ақпандағы № 47-VІ ҚРЗ "Жайылымдар туралы" Заңдарына, Мемлекеттік статистика туралы Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 19 наурыздағы № 257-IV Заңына, Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2024 жылғы 29 шілдедегі №263 "Жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі үлгілік жоспарды бекіту туралы" бұйрығына (Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2024 жылғы 29 шілдеде №34831 болып тіркелді), Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 14 сәуірдегі №3-3/332 "Жайылымдардың жалпы алаңына түсетін жүктеменің шекті рұқсат етілетін нормасын бекіту туралы" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде 11064 нөмірімен тіркелген) бұйрығына сәйкес әзірленді.

      Жоспар жайылымдарды ұтымды пайдалану, азыққа деген қажеттілікті орнықты қамтамасыз ету және жайылымдардың тозу процестерін болдырмау мақсатында қабылданады.

      1. Жоспар мазмұны:

      1) құқық белгілейтін құжаттар негізінде жер санаттары, жер учаскелерінің меншік иелері және жер пайдаланушылар бөлінісінде әкімшілік-аумақтық бірлік аумағында жайылымдардың орналасу схемасы (картасы);

      2) жайылым айналымдарының қолайлы схемалары;

      3) жайылымдардың, оның ішінде маусымдық жайылымдардың сыртқы және ішкі шекаралары мен алаңдары, жайылымдық инфрақұрылым объектілері белгіленген картасы;

      4) жайылым пайдаланушылардың су тұтыну нормасына сәйкес жасалған су көздеріне (көлдерге, өзендерге, тоғандарға, апандарға, суару немесе суландыру каналдарына, құбырлы немесе шахталы құдықтарға) қол жеткізу схемасы;

      5) жайылымы жоқ жеке және (немесе) заңды тұлғалардың ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын орналастыру үшін, жайылымдарды қайта бөлу және оны берілетін жайылымдарға ауыстыру схемасы;

      6) ауылдық округ маңында орналасқан жайылымдармен қамтамасыз етілмеген жеке және (немесе) заңды тұлғалардың ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын шалғайдағы жайылымдарға орналастыру схемасы;

      7) ауыл шаруашылығы жануарларын жаюдың және айдаудың маусымдық маршруттарын белгілейтін жайылымдарды пайдалану жөніндегі күнтізбелік графигі;

      8) тиісті әкімшілік-аумақтық бірлікте жайылымдарды ұтымды пайдалану үшін қажетті өзге де талаптарды қамтуға тиіс.

      Жоспар жайылымдарды геоботаникалық зерттеп-қараудың жай-күйі туралы мәліметтер, ветеринариялық-санитариялық мекемелер туралы деректер, иелерін-жайылым пайдаланушыларды, жеке және (немесе) заңды тұлғаларды көрсете отырып, ауыл шаруашылығы жануарлары мал басының саны туралы деректер, ауыл шаруашылығы жануарларының түрлері мен жыныстық жас топтары бойынша қалыптастырылған үйірлердің, отарлардың, табындардың саны туралы деректер, шалғайдағы жайылымдарда жаю үшін ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын қалыптастыру туралы мәліметтер, екпе және аридтік жайылымдарда ауыл шаруашылығы жануарларын жаю ерекшеліктері, малды айдап өтуге арналған сервитуттар туралы мәліметтер, мемлекеттік органдар, жеке және (немесе) заңды тұлғалар берген өзге де деректер ескеріле отырып қабылданды.

      Мақтаарал ауданының барлық жер көлемі 80856 гектарды құрайды. Барлық ауыл шаруашылығы алқаптарының жиынтығы 64202 гектар, оның ішінде егістік жерлер 57789 гектар, оның ішінде суармалы егістік 57789 гектар, көп жылдық ағашты өсімдіктер гектар, тыңайған жерлер 0 гектар, жайылымдар 1400 гектар.

      Жер санаттары бойынша:

      ауыл шаруашылық мақсаттары бойынша пайдаланатын жерлері 57789 гектар;

      елді мекендердің жерлері 18875 гектар;

      өнеркәсіп, көлік, байланыс, қорғаныс және ауыл шаруашылық емес басқа мақсаттарда пайдаланатын жерлер 1140 гектар;

      су қорының жерлері 6141 гектар;

      Әкімшілік-аумақтық бөлініс бойынша Мақтаарал ауданында 2 кент, 9 ауылдық округтер (Атакент кенті, Мырзакент кенті, А.Қалыбеков, Бірлік, Достық, Иіржар, Мақтарал, Жамбыл, Жаңа жол, Ж.Нұрлыбаев, Еңбекші), 67 ауылдық елді-мекендер орналасқан.

      Мазмұны:

      1 Табиғаты

      2 Климаты

      3 Гидрографиясы

      4 Ауыл шаруашылығы

      Табиғаты:

      Мақтаарал ауданы Түркістан облысының онтүстік аумағында орналасқан және территорияылық аймақ бойынша Жетісай ауданы және Өзбекістан республикасының Жызак облысы Ақалтын ауданы, Сырдария облысы Сырдария ауданыдарымен шектеседі.

      Ауданның ауыл шаруашылығы көп салалы мақта дақылы, қауын, карбыз, егіншілік және мал шаруашылығымен айналысады.

      Климаты:

      Мақтаарал ауданының климаты континенттік, қысы жұмсақ, жазы ыстық, қуаң. Атмосфералық жауын-шашындардың орташа жылдық мөлшері 80-300 мм-ге дейін жетеді. Жауын-шашынның көбі көктем айларына тиесілі. Ауанның жылдық температурасы қаңтарда 2-3 С, шілдеде +35+38 С болады. Кейде шөлейт аймақтарда +42+45 С дейін барады.

      Аудан аумағында табиғи ауа райына байланысты өте жоғары құрғақты ыстық шөл және шөлейт аймағына жатады.

      Бұл аймаққа Мырзакент кенті, Атакенті кенті, Мақтарал,Достық, Жаңа жол, А.Қалыбеков, Жамбыл, Бірлік, Иіржар, Еңбекші, және Ж.Нұрлыбаев ауылдық округтері енеді. Бұл аймақтың рельефі төбелі жазық болып келеді. Ауа райы жылы, құрғақты болып ерекшеленеді. Қысы қысқа, көбінесе жылы болады. Қардың қалыңдығы орта есеппен 11 см –ден аспайды.

      Жылдық ылғал мөлшері 80-300 мм. 10 градустен жоғары кезеңде ылғалдың түсуі 60 мм-ден аспайды.

      Геоботаникалық мәліметтер бойынша негізінен эфемерлі, эфемероидты ірі шөптердің барлық түрлері және бұталы өсімдіктері өседі.

      Бұл аймақтың табиғи ауа райы төрт түліктің барлығына, ал мәдени өсімдіктен арпа, бидай, мақсары, жоңышқа өсіруге қолайлы.

      Гидрографиясы:

      Ауданның су қоры жер беті мен жер асты суларынан тұрады. Мақтаарал ауданы аумағындағы су жүйелерінің каналдардың жалпы саны 529 дана, ұзындығы 1152 шақырым, қашыртқылар 287 бірлік (ұзындығы 802 шақырым). Ағын су жүйелері арқылы аудандағы 58824 мың гектар көлеміндегі суармалы жерлер жоғарыда аталған каналдардың бойында іргелес жатуына байланысты сумен қамтамасыз етіледі. Мақтаарал ауданы арқылы ірі Сырдария өзені ағып өтеді.

      Мақтарал ауданы аумағындағы бірнеше ауылдық округтерін қиып өтіп су қашыртқылары Сырдария өзеніне құяды. Достық каналы - Өзбекстан Республикасы аумағынан бастау алатын Достық каналынан таратылған каналдар арқылы ауданның суармалы егістік жерлері ағын сумен қамтылады.

      Сондай-ақ бұл каналдардан басқа К-15, К-17, К-18, К-19, К-20 сияқты ірі каналдары бар. Осы каналдар арқылы ауданның толық суармалы егістік жерлері сумен қамтылады.

      Ауыл шаруашылығы:

      Ауданның ауыл шаруашылығына жарамды жерінің аумағы 64202 гектар. Оның ішінде егістік жерлер 57789 гектар, оның ішінде суармалы егістік 57789 гектар, көп жылдық ағашты өсімдіктер гектар, жайылымдық 1400 гектар.

      Мақтаарал ауданы бойынша ірі қара 48745, қой-ешкі-72268, жылқы-8614, түйе-512 басқа жетті.

      Мақтаарал ауданындағы ауылдық және поселкелік округтері бойынша мал басының саны, табиғи жайылымының көлемі және табиғи жайылымды қажет ететін көлемі туралы мәлімет:

      Мақтаарал ауданындағы ауылдық округтері бойынша мал басының саны туралы мәлімет.

Ауыл округі, кент

Түйе

Жылқы

Оның ішінде

Ірі қара мал

Оның ішінде

Ұсақ мал

Оның ішінде

Қолда ұсталатыны

Табиғи жайылымды қажет ететіні

Қолда ұсталатыны

Табиғи жайылымды қажет ететіні

Қолда ұсталатыны

Табиғи жайылымды қажет ететіні

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

1

Мырзакент

5

299

10

294

1395

95

1300

3628

1028

2600

2

Атакент

5

267

15

257

1449

50

1399

15413

1125

14288

3

А.Қалыбеков

0

1322

20

1302

4707

7

4700

4007

200

3807

4

Жаңа жол

391

607


998

4270

145

4125

1864

64

1800

5

Жамбыл

31

1805

10

1826

5600

700

4900

3809

113

3696

6

Еңбекші

58

342

22

378

2985

235

2750

2896

143

2753

7

Ж.Нұрлыбаев

4

611

15

600

3916

169

3747

2023

163

1860

8

Бірлік

0

1191


1191

4774

254

4520

6865

125

6740

9

Достық

9

603

14

598

6354

478

5876

20554

554

20000

10

Иіржар

4

640

32

612

5807

336

5471

3354

56

3298

11

Мақтарал

5

927

12

920

7488

756

6732

7855

147

7708


Барлығы

512

8614

150

8464

48745

3225

45520

72268

3718

68550

      Төрт түлік малдың жайылымдық жерлермен қамтылу деңгейі:

Ауыл округтер саны

Ауыл округтеріндегі жалпы жайылымның жер көлемі, гектар

Мал басы мен қажетті жайылымдық жер көлемі, гектар

Жылқы

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Ірі қара мал

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Ұсақ мал

Гектар, нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Тү йе

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Жалпы қажет жайылым, жер көлемі

Аудандағы жалпы жайылыммен, қажетті жайылымның айырмасы (+-)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

1

Мырзакент

-

299

8

2392

1395

8

11160

3628

2

7252

5

8

40

20844


2

Атакент

-

267

8

2136

1449

8

11592

15413

2

30826

5

8

40

44594


3

А.Қалыбеков

-

1322

8

10576

4707

8

37656

4007

2

8014

0

8

-

56246


4

Жаңа жол

-

607

8

4856

4270

8

34160

1864

2

3728

391

8

3128

45872


5

Жамбыл

-

1805

8

14440

5600

8

44800

3809

2

7618

31

8

248

67106


6

Еңбекші

-

342

8

2736

2985

8

23880

2896

2

5792

58

8

464

32872


7

Ж.Нұрлыбаев

-

611

8

4888

3916

8

31328

2023

2

4046

4

8

32

40294


8

Бірлік

-

1191

8

9528

4774

8

38192

6865

2

13730

0

8

-

61450


9

Достық

-

603

8

4826

6354

8

50832

20554

2

41108

9

8

72

96838


10

Иіржар

-

640

8

5120

5807

8

46456

3354

2

6708

4

8

32

58316


11

Мақтарал

-

927

8

7416

7488

8

59904

7855

2

15710

5

8

40

83070



Барлығы

1400

8614

8

68912

48745

8

389960

72268

2

144536

512

8

3816

607224


      Жұртшылық шаруашылық малдарына қызмет көрсететін ветеринариялық-санитарлық объектілер: ветеринариялық станциялар-8, ұсақ малдарды шомылдыру орындары-24, жасанды ұрықтандыру пунктері-14, биотермиялық шұңқырлар саны-7

      Ветеринариялық-санитариялық мекемелер туралы деректер:

Ауыл округі

Ветеринарялық станциялар

Ұсақ малдарды шомылдыру орындары

Жасанды ұрықтандыру пунктері

Биотермиялық Шұңқырлар

1

Мырзакент

1

-

1

-

2

Атакент

1

-

1

1

3

А.Қалыбеков

1

-

1

-

4

Жаңа жол

1

-

1

-

5

Жамбыл

1

-

1

1

6

Еңбекші

1

-

1

-

7

Ж.Нұрлыбаев

1

1

1

-

8

Бірлік

1

-

1

-

9

Достық

1

-

1

1

10

Иіржар

1

-

1

-

11

Мақтарал

1

-

1

1


Барлығы

11

1

11

4

      Жайылым жерлердің құрғақ массасының орташа түсімділігі 5,3 центнер/гектарына, азықтық бірлігі 3,1 центнер/гектарына.

      Табиғи жем-шөп алқаптарындағы жайылымдардың түсімділігі (центнер/гектарына) мен азықтық бірлігіне баға беру төмендегі көрсеткіштермен жүргізілді.

Жайылымды маусымдық пайдалану ұсынысы

Азықтық бірлік бойынша жайылым сапасының өнімділігі (центнер/гектарына)

жақсы

ортадан жоғары

орта

ортадан төмен

Жаман

1

2

3

4

5

6

Көктемгі-жаздық,күздік және жаздық

11,0 жоғары

7,0-11,0

4,0-6,9

2,0-3,9

2,0 төмен

Көктемдік

7,5 жоғары

5,5-7,5

3,0-5,4

1,5-2,9

1,5 төмен

Күздік

3,0-4,0

2,0-2,9

1,0-1,9

-

1,0 төмен

Көктемдік-күздік

Екі маусым бойынша бағаланады,көктемдік-күздік

      Жем-шөп қорының құнарлығы төмендегі көрсеткіштер бойынша бағаланады:

Жайылымды маусымдық пайдалану ұсынысы

Жем-шөптің құнарлығы (100 килограмм құрғақ шөптегі азықтық бірліктің көлемі)

жақсы

орта

Жаман

1

2

3

4

Көктемдік

68-ден жоғары

51-69

51-ден төмен

Көктемгі-жаздық, күздік және жаздық

50-ден жоғары

40-50

40-тан төмен

Күздік

40-тан жоғары

30-40

30-дан төмен

      Қорытынды.

      Мақтаарал ауданында жалпы жайылымдық жер 1400 гектарды құрайды,Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің 2015 жылдың 14 сәуірдегі №3-3/332 "Жайылымның жалпы алаңы жүктемесінің, шекті рұқсат етілетін нормасын бекіту туралы" бұйрығына сәйкес, мал басына шаққандағы жайылымды есептей келе барлығы 568972 гектар жайылым жер учаскесі қажет екендігі анықталды.

      Аудан бойынша барлығы 130139 бас (48745 ірі қара, 8614 жылқы, 72268 уақ мал, 512 түйе) көлемі 1400 гектар жайылымды пайдаланады.

      Жоғарыда көрсетілгендердің негізінде Мақтаарал ауданында жалпы 130139 бас малға көлемі 568972 гектар жайылым жер жеткіліксіз екендігі байқалады.

      Мақтаарал ауданындағы жайылымдық жердің жеткіліксіздігін шешу үшін, жайылымдық жерлерге түсетін жүктемені азайтып, мал өсіруді жайылымдық-қоралық жүйеден жайылымды қажет етпейтін мал өсіру жүйесіне (қорада ұстап бағу, бордақылау) ауыстыру қажет.

      Ұсыныс:

      Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің 2015 жылдың 14 сәуірдегі №3-3/332 "Жайылымдардың жалпы алаңына түсетін жүктеменің шекті рұқсат етілетін нормасын бекіту туралы" бұйрығында мал басына белгіленген жайылымның шекті мөлшерін тұрғылықты жерге байланысты қайта есептеу ұсынылады.

      Қосымшада ауыл округтері бөлінісінде мәліметтер, схемалар мен карталар:

      1-қосымша – Мырзакент кенті

      2-қосымша – Атакент кенті

      3-қосымша – А.Қалыбеков ауылдық округі

      4-қосымша – Жаңа жол ауылдық округі

      5-қосымша – Жамбыл ауылдық округі

      6-қосымша – Еңбекші ауылдық округі

      7-қосымша – Ж.Нұрлыбаев ауылдық округі

      8-қосымша – Бірлік ауылдық округі

      9-қосымша – Достық ауылдық округі

      10- қосымша – Иіржар ауылдық округі

      11- қосымша – Мақтарал ауылдық округі

      Мырзакент кенті

      Орталығы – Мырзкент кенті.

      Елдімекендері - Мырзакент кенті

      Халық саны –14275 адам.

      Округтің жалпы жер көлемі - 722,53 гектар.

      Оның ішінде:

      ауыл шаруашылық жер - гектар;

      жалпы егістік - гектар.

      суғармалы жер - гектар;

      көп жылдық екпелер – гектар;

      жайылымдық жер - гектар.

      Елді мекен бойынша ауыл шаруашылығы жануарлары мал басының саны туралы деректер.

Елді мекен

Түйе

Жылқы

Ірі қара мал

Ұсақ мал

1

Мырзакент кенті

5

299

1395

3628


Барлығы:

5

299

1395

3628

      Ветеринариялық-санитариялық мекемелер туралы деректер:

Ауыл округі

Ветеринарялық станциялар

Ұсақ малдарды шомылдыру орындары

Жасанды ұрықтандыру пунктері

Биотермиялық Шұңқырлар

1

Мырзакент кенті

1

-

1

-


Барлығы:

1

-

1

-

      Ауыл шаруашылығы жануарларын жаюдың және айдаудың маусымдық маршруттарын белгілейтін жайылымдарды пайдалану жөніндегі күнтізбелік графигі.Сонымен қатар жайылымның кезеңінің ұзақтығы:

Жайылым аймаққа малдардың айдап шығарылу мерзімі

Жайылым аймаққа шығарылған малдардың қайтарылу мерзімі

Ескерту

1

Сәуір-мамыр

Тамыз-қазан


      Ауыл шаруашылығы жануарларының мал басына шаққандағы жайылымның қажеттілігі туралы кестесі:

Елді мекендер

Елді мекендердегі жалпы жайылымның жер көлемі,гектар

Мал басы мен қажетті жайылымдық жер көлемі, гектар

түйе

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Жылқы

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Ірі қара мал

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

1

Мырзакент кенті

---

5

8

40

299

8

2392

1395


Барлығы:

---

5

8

40

299

8

2392

1395

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Ұсақ мал

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Жалпы қажет жайылым жер көлемі, гектар

Елді мекендердің жалпы жайылыммен қажетті жайылымның айырмасы,(-,+)

11

12

13

14

15

16

17

8

11160

3628

2

7252

20844

000

8

11160

3628

2

7252

20844

000




      Атакент кенті

      Орталығы–Атакент кенті.

      Елдімекендері-Атакент кенті

      Халық саны 19057адам.

      Округтің жалпы жер көлемі-600 гектар.

      Оның ішінде:

      ауыл шаруашылық жер-гектар;

      жалпы егістік- гектар.

      суғармалы жер -гектар;

      көп жылдық екпелер –гектар;

      жайылымдық жер - гектар.

      Елді мекен бойынша ауыл шаруашылығы жануарлары мал басының саны туралы деректер.

Елді мекен

Түйе

Жылқы

Ірі қара мал

Ұсақ мал

1

Атакент кенті

5

267

1449

15413


Барлығы:

5

267

1449

15413

      Ветеринариялық-санитариялық мекемелер туралы деректер:

Ауыл округі

Ветеринарялық станциялар

Ұсақ малдарды шомылдыру орындары

Жасанды ұрықтандыру пунктері

Биотермиялық Шұңқырлар

1

Атакент кенті

1

-

1

1


Барлығы:

1

-

1

1

      Ауыл шаруашылығы жануарларын жаюдың және айдаудың маусымдық маршруттарын белгілейтін жайылымдарды пайдалану жөніндегі күнтізбелік графигі.Сонымен қатар жайылымның кезеңінің ұзақтығы:

Жайылым аймаққа малдардың айдап шығарылу мерзімі

Жайылым аймаққа шығарылған малдардың қайтарылу мерзімі

Ескерту

1

Сәуір-мамыр

Тамыз-қазан


      Ауыл шаруашылығы жануарларының мал басына шаққандағы жайылымның қажеттілігі туралы кестесі:

Елді мекендер

Елді мекендердегі жалпы жайылымның жер көлемі,гектар

Мал басы мен қажетті жайылымдық жер көлемі, гектар

Жылқы

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Ірі қара мал

1

2

3

4

5

6

7

1

Атакент кенті

---

267

8

2136

1449


Барлығы:

---

267

8

2136

1449

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Ұсақ мал

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Жалпы қажет жайылым жер көлемі, гектар

Елді мекендердің жалпы жайылыммен қажетті жайылымның айырмасы,(-,+)

8

9

10

11

12

13

14

8

11592

15413

2

30826

44594

000

8

11592

15413

2

30826

44594

000




      А.Қалыбеков ауылдық округі

      Орталығы– Үлгілі

      Елді мекендері – Абат, Атамұра, Төрткүл, Үлгілі, Тұран, Жаңажол, Жамбыл.

      Халық саны 8753 адам.

      Округтің жалпы жер көлемі - 4209,11 гектар.

      Оның ішінде:

      ауыл шаруашылық жер-гектар;

      жалпы егістік- гектар.

      суғармалы жер – 4209,11гектар;

      көп жылдық екпелер –10 гектар;

      жайылымдық жер -0 гектар.

      Елді мекен бойынша ауыл шаруашылығы жануарлары мал басының саны туралы деректер.

Елді мекен

Түйе

Жылқы

Ірі қара мал

Ұсақ мал

1

А.Қалыбеков

-

1322

4707

4007


Барлығы:

-

1322

4707

4007

      Ветеринариялық-санитариялық мекемелер туралы деректер:

Ауыл округі

Ветеринарялық станциялар

Ұсақ малдарды шомылдыру орындары

Жасанды ұрықтандыру пунктері

Биотермиялық Шұңқырлар

1

А.Қалыбеков

1

-

1

-


Барлығы:

1

-

1

-

      Ауыл шаруашылығы жануарларын жаюдың және айдаудың маусымдық маршруттарын белгілейтін жайылымдарды пайдалану жөніндегі күнтізбелік графигі.Сонымен қатар жайылымның кезеңінің ұзақтығы:

Жайылым аймаққа малдардың айдап шығарылу мерзімі

Жайылым аймаққа шығарылған малдардың қайтарылу мерзімі

Ескерту

1

Сәуір-мамыр

Тамыз-қазан


      Ауыл шаруашылығы жануарларының мал басына шаққандағы жайылымның қажеттілігі туралы кестесі:

Елді мекендер

Елді мекендердегі жалпы жайылымның жер көлемі,гектар

Мал басы мен қажетті жайылымдық жер көлемі, гектар

Жылқы

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Ірі қара мал

1

2

3

4

5

6

7

1

А.Қалыбеков

---

1322

8

40576

4707


Барлығы:

---

1322

8

40576

4707

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Ұсақ мал

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Жалпы қажет жайылым жер көлемі, гектар

Елді мекендердің жалпы жайылыммен қажетті жайылымның айырмасы,(-,+)

8

9

10

11

12

13

14

8

37656

4007

2

8014

56246

000

8

37656

4007

2

8014

56246

000




      Жаңажол ауылдық округі

      Орталығы–Ақжол елді мекені

      Елдімекендері-Ақжол, Өргебас, Арайлы, Фирдауси, Нұрлыжол, Жеңіс, Достық.

      Халық саны 9813 адам.

      Округтің жалпы жер көлемі - 10014 гектар.

      Оның ішінде:

      ауыл шаруашылық жер -7095,4 гектар;

      жалпы егістік-7095,4 гектар.

      Суғармалы жер -7095,4 гектар;

      көп жылдық екпелер –20 гектар;

      жайылымдық жер -600 гектар.

      Елді мекен бойынша ауыл шаруашылығы жануарлары мал басының саны туралы деректер.

Елді мекен

Түйе

Жылқы

Ірі қара мал

Ұсақ мал

1

Ақжол


67

485

280

2

Арайлы

25

44

566

287

3

Жеңіс

366

296

815

576

4

Нұрлыжол

0

44

630

174

5

Өргебас

0

86

784

202

6

Фирдауси

0

70

990

355


Барлығы:

391

607

4270

1864

      Ветеринариялық-санитариялық мекемелер туралы деректер:

Ауыл округі

Ветеринарялық станциялар

Ұсақ малдарды шомылдыру орындары

Жасанды ұрықтандыру пунктері

Биотермиялық Шұңқырлар

1

Ақжол

-

-

-

-

2

Арайлы

-

-

-

-

3

Достық

1

-

1

-

4

Жеңіс

-

-

-

-

5

Найман-Бұқарбай

-

-

-

-

6

Нұрлыжол

-

-

-

-

7

Өргебас

-

-

-

-

8

Фирдауси

-

-

-

-


Барлығы:

1

-

1

-

      Ауыл шаруашылығы жануарларын жаюдың және айдаудың маусымдық маршруттарын белгілейтін жайылымдарды пайдалану жөніндегі күнтізбелік графигі.Сонымен қатар жайылымның кезеңінің ұзақтығы:

Жайылым аймаққа малдардың айдап шығарылу мерзімі

Жайылым аймаққа шығарылған малдардың қайтарылу мерзімі

Ескерту

1

Сәуір-мамыр

Тамыз-қазан


      Ауыл шаруашылығы жануарларының мал басына шаққандағы жайылымның қажеттілігі туралы кестесі:

Елді мекендер

Елді мекендердегі жалпы жайылымның жер көлемі, гектар

Мал басы мен қажетті жайылымдық жер көлемі, гектар

түйе

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Жылқы

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Ірі қара мал

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

1

Ақжол

---

0

8

0

67

8

536

485

2

Арайлы


7

8

56

44

8

352

566

3

Жеңіс


366

8

2928

296

8

2368

815

4

Нұрлыжол


0

8

0

44

8

352

630

5

Өргебас


0

8

0

86

8

688

784

6

Фирдауси


0

8

0

70

8

560

990


Барлығы:

600

373

8

2984

607

8

4856

4270

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Ұсақ мал

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Жалпы қажет жайылым жер көлемі, гектар

Елді мекендердің жалпы жайылыммен қажетті жайылымның айырмасы,(-,+)

8

9

10

11

12

13

14

8

3880

280

2

560

4976

000

8

4528

287

2

574

5510


8

6520

576

2

1152

12968


8

5040

174

2

348

5740


8

6272

202

2

404

7364


8

7920

355

2

710

9190


8

34160

1864

2

3728

45728





      Жамбыл ауылдық округі

      Орталығы– Жамбыл елді мекені

      Елді мекендері - Абай, Көкпарсай, Кеңесшіл, Жамбыл.

      Халық саны 11675 адам.

      Округтің жалпы жер көлемі - 6000 гектар.

      Оның ішінде:

      ауыл шаруашылық жер - 4614,58 гектар;

      жалпы егістік - 4614,58 гектар.

      Суғармалы жер - 4614,58 гектар;

      көп жылдық екпелер –20 гектар;

      жайылымдық жер - 50 гектар.

      Елді мекен бойынша ауыл шаруашылығы жануарлары мал басының саны туралы деректер.

Елді мекен

Түйе

Жылқы

Ірі қара мал

Ұсақ мал

1

Жамбыл а.о

-

1805

5600

3809


Барлығы:

-

1805

5600

3809

      Ветеринариялық-санитариялық мекемелер туралы деректер:

Ауыл округі

Ветеринарялық станциялар

Ұсақ малдарды шомылдыру орындары

Жасанды ұрықтандыру пунктері

Биотермиялық Шұңқырлар

1

Мырзакент кенті

1

-

1

1


Барлығы:

1

-

1

1

      Ауыл шаруашылығы жануарларын жаюдың және айдаудың маусымдық маршруттарын белгілейтін жайылымдарды пайдалану жөніндегі күнтізбелік графигі.Сонымен қатар жайылымның кезеңінің ұзақтығы:

Жайылым аймаққа малдардың айдап шығарылу мерзімі

Жайылым аймаққа шығарылған малдардың қайтарылу мерзімі

Ескерту

1

Сәуір-мамыр

Тамыз-қазан


      Ауыл шаруашылығы жануарларының мал басына шаққандағы жайылымның қажеттілігі туралы кестесі:

Елді мекендер

Елді мекендердегі жалпы жайылымның жер көлемі,гектар

Мал басы мен қажетті жайылымдық жер көлемі, гектар

Жылқы

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Ірі қара мал

1

2

3

4

5

6

7

1

Жамбыл

50

1805

8

14440

5600


Барлығы:

50

1805

8

14440

4259

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Ұсақ мал

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Жалпы қажет жайылым жер көлемі, гектар

Елді мекендердің жалпы жайылыммен қажетті жайылымның айырмасы,(-,+)

8

9

10

11

12

13

14

8

44800

3809

2

7618

67106

67106

8

44800

3809

2

7618

67106

67106




      Еңбекші ауылдық округі

      Орталығы–Т.Жайлыбаев елді мекені

      Елді мекендері – Жаңатұрмыс, Нұрлы таң, Т.Жайлыбаев, Жантақсай, Шұғыла.

      Халық саны 6045 адам.

      Округтің жалпы жер көлемі-5956 гектар.

      Оның ішінде:

      ауыл шаруашылық жер-5250,2 гектар;

      жалпы егістік-5250,2 гектар.

      Суғармалы жер -5250,2 гектар;

      көп жылдық екпелер –10 гектар;

      жайылымдық жер -0 гектар.

      Елді мекен бойынша ауыл шаруашылығы жануарлары мал басының саны туралы деректер.

Елді мекен

Түйе

Жылқы

Ірі қара мал

Ұсақ мал

1

Еңбекші

58

342

2985

2896


Барлығы:

58

342

2985

2896

      Ветеринариялық-санитариялық мекемелер туралы деректер:

Ауыл округі

Ветеринарялық станциялар

Ұсақ малдарды шомылдыру орындары

Жасанды ұрықтандыру пунктері

Биотермиялық Шұңқырлар

1

Жаңа тұрмыс

-

-

-

-

2

Жантақсай

-

-

-

-

3

Нұрлы таң

-

-

-

-

4

Т.Жайлыбаев

1

-

1

-

5

Шұғыла

-

-

-

-


Барлығы:

1

-

1

-

      Ауыл шаруашылығы жануарларын жаюдың және айдаудың маусымдық маршруттарын белгілейтін жайылымдарды пайдалану жөніндегі күнтізбелік графигі.Сонымен қатар жайылымның кезеңінің ұзақтығы:

Жайылым аймаққа малдардың айдап шығарылу мерзімі

Жайылым аймаққа шығарылған малдардың қайтарылу мерзімі

Ескерту

1

Сәуір-мамыр

Тамыз-қазан


      Ауыл шаруашылығы жануарларының мал басына шаққандағы жайылымның қажеттілігі туралы кестесі:

Елді мекендер

Елді мекендердегі жалпы жайылымның жер көлемі,гектар

Мал басы мен қажетті жайылымдық жер көлемі, гектар

түйе

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Жылқы

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Ірі қара мал

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

1

Еңбекші

---

58

8

464

342

8

2736

2985


Барлығы:

---

58

8

464

342

8

2736

2985

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Ұсақ мал

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Жалпы қажет жайылым жер көлемі, гектар

Елді мекендердің жалпы жайылыммен қажетті жайылымның айырмасы,(-,+)

11

12

13

14

15

16

17

8

23880

2896

2

5792

32872


8

23880

2896

2

5792

32872





      Ж.Нұрлыбаев ауылдық округі

      Орталығы– Ынталы елді мекені

      Елді мекендері – Өнімкер, Мырзатөбе, Өркен, Ырысты, Ынталы, Қарақыр.

      Халық саны 6624 адам.

      Округтің жалпы жер көлемі-6378,4 гектар.

      Оның ішінде:

      ауыл шаруашылық жер-гектар;

      жалпы егістік- гектар.

      Суғармалы жер - 6378,4 гектар;

      көп жылдық екпелер –20 гектар;

      жайылымдық жер - 35,9 гектар.

      Елді мекен бойынша ауыл шаруашылығы жануарлары мал басының саны туралы деректер.

Елді мекен

Түйе

Жылқы

Ірі қара мал

Ұсақ мал

1

Ж.Нұрлыбаев

4

611

3916

2023


Барлығы:

4

611

3916

2023

      Ветеринариялық-санитариялық мекемелер туралы деректер:

Ауыл округі

Ветеринарялық станциялар

Ұсақ малдарды шомылдыру орындары

Жасанды ұрықтандыру пунктері

Биотермиялық Шұңқырлар

1

Өнімкер

-

-

-

-

2

Ырысты

-

-

-

-

3

Ынталы

1

1

1

-

4

Мырзатөбе

-

-

-

-

5

Қарақыр

-

-

-

-

6

Өркен

-

-

-

-


Барлығы:

1

1

1

-

      Ауыл шаруашылығы жануарларын жаюдың және айдаудың маусымдық маршруттарын белгілейтін жайылымдарды пайдалану жөніндегі күнтізбелік графигі.Сонымен қатар жайылымның кезеңінің ұзақтығы:

Жайылым аймаққа малдардың айдап шығарылу мерзімі

Жайылым аймаққа шығарылған малдардың қайтарылу мерзімі

Ескерту

1

Сәуір-мамыр

Тамыз-қазан


      Ауыл шаруашылығы жануарларының мал басына шаққандағы жайылымның қажеттілігі туралы кестесі:

Елді мекендер

Елді мекендердегі жалпы жайылымның жер көлемі,гектар

Мал басы мен қажетті жайылымдық жер көлемі, гектар

түйе

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Жылқы

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Ірі қара мал

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

1

Ж.Нұрлыбаев

---

4

8

32

611

8

4888

3916


Барлығы:

35.9

4

8

32

611

8

4888

3916

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Ұсақ мал

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Жалпы қажет жайылым жер көлемі, гектар

Елді мекендердің жалпы жайылыммен қажетті жайылымның айырмасы,(-,+)

11

12

13

14

15

16

17

8

31328

2023

2

4046

40294


8

31328

2023

2

4046

40294

40294




      Бірлік ауылдық округі

      Орталығы– Қ.Пернебаев елді мекені

      Елді мекендері – Алғабас, Өркениет, Еркінабад, Табысты, Қ.Пернебаев, Қоңырат.

      Халық саны 9753 адам.

      Округтің жалпы жер көлемі-5189,5гектар.

      Оның ішінде:

      ауыл шаруашылық жер-4465,3 гектар;

      жалпы егістік- 4465,3 гектар.

      Суғармалы жер -4465,3 гектар;

      көп жылдық екпелер –10 гектар;

      жайылымдық жер -0 гектар.

      Елді мекен бойынша ауыл шаруашылығы жануарлары мал басының саны туралы деректер.

Елді мекен

Түйе

Жылқы

Ірі қара мал

Ұсақ мал

1

Бірлік

-

1191

4774

6865


Барлығы:

-

1191

4774

6865

      Ветеринариялық-санитариялық мекемелер туралы деректер:

Ауыл округі

Ветеринарялық станциялар

Ұсақ малдарды шомылдыру орындары

Жасанды ұрықтандыру пунктері

Биотермиялық Шұңқырлар

1

Алғабас

-

-

-

-

2

Еркінабад

-

-

-

-

3

Табысты

-

-

-

-

4

Қ.Пернебаев

1

-

1

-

5

Өркениет

-

-

-

-

6

Қоңырат

-

-

-

-


Барлығы:

1

0

1

0

      Ауыл шаруашылығы жануарларын жаюдың және айдаудың маусымдық маршруттарын белгілейтін жайылымдарды пайдалану жөніндегі күнтізбелік графигі.Сонымен қатар жайылымның кезеңінің ұзақтығы:

Жайылым аймаққа малдардың айдап шығарылу мерзімі

Жайылым аймаққа шығарылған малдардың қайтарылу мерзімі

Ескерту

1

Сәуір-мамыр

Тамыз-қазан


      Ауыл шаруашылығы жануарларының мал басына шаққандағы жайылымның қажеттілігі туралы кестесі:

Елді мекендер

Елді мекендердегі жалпы жайылымның жер көлемі,гектар

Мал басы мен қажетті жайылымдық жер көлемі, гектар

Жылқы

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Ірі қара мал

1

2

3

4

5

6

7

1

Бірлік

---

1191

8

9528

4774


Барлығы:


1191

8

9528

4774

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Ұсақ мал

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Жалпы қажет жайылым жер көлемі, гектар

Елді мекендердің жалпы жайылыммен қажетті жайылымның айырмасы,(-,+)

8

9

10

11

12

13

14

8

38192

6865

2

13730

61450

000

8

38192

6865

2

13730

61450

000




      Достық ауылдық округі

      Орталығы– Достық елді мекені

      Елді мекендері – Достық, Гүлістан, Көксу, Бескетік, Хайдар, Ж.Қалшораев.

      Халық саны 14265 адам.

      Округтің жалпы жер көлемі – 11283 гектар.

      Оның ішінде:

      ауыл шаруашылық жер - 9680,5 гектар;

      жалпы егістік - 9680,5 гектар.

      Суғармалы жер - 9680,5 гектар;

      көп жылдық екпелер – 40 гектар;

      жайылымдық жер - 0 гектар.

      Елді мекен бойынша ауыл шаруашылығы жануарлары мал басының саны туралы деректер.

Елді мекен

Түйе

Жылқы

Ірі қара мал

Ұсақ мал

1

Достық

9

603

6354

20554


Барлығы:

9

603

6354

20554

      Ветеринариялық-санитариялық мекемелер туралы деректер:

Ауыл округі

Ветеринарялық станциялар

Ұсақ малдарды шомылдыру орындары

Жасанды ұрықтандыру пунктері

Биотермиялық Шұңқырлар

1

Достық

-

-

-

-

2

Бескетік

-

-

-

-

3

Қалшораев

1

-

1

-

4

Гүлістан

-

-

-

-

5

Хайдар

-

-

-

1

6

Көк су

-

-

-

-


Барлығы:

1

0

1

1

      Ауыл шаруашылығы жануарларын жаюдың және айдаудың маусымдық маршруттарын белгілейтін жайылымдарды пайдалану жөніндегі күнтізбелік графигі.Сонымен қатар жайылымның кезеңінің ұзақтығы:

Жайылым аймаққа малдардың айдап шығарылу мерзімі

Жайылым аймаққа шығарылған малдардың қайтарылу мерзімі

Ескерту

1

Сәуір-мамыр

Тамыз-қазан


      Ауыл шаруашылығы жануарларының мал басына шаққандағы жайылымның қажеттілігі туралы кестесі:

Елді мекендер

Елді мекендердегі жалпы жайылымның жер көлемі,гектар

Мал басы мен қажетті жайылымдық жер көлемі, гектар

түйе

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Жылқы

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Ірі қара мал

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

1

Достық

---

9

8

72

603

8

4826

6354


Барлығы:

---

9

8

72

603

8

4826

6354

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Ұсақ мал

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Жалпы қажет жайылым жер көлемі, гектар

Елді мекендердің жалпы жайылыммен қажетті жайылымның айырмасы,(-,+)

11

12

13

14

15

16

17

8

50832

20554

2

41108

96838


8

50832

20554

2

41108

96838

000




      Иіржар ауылдық округі

      Орталығы – Иіржар елді мекені

      Елді мекендері – Иіржар, Алаш, Мақтажан, Дихан, Азат, Шапағат, Азамат, С.Рахимов, Наурыз.

      Халық саны 11087 адам.

      Округтің жалпы жер көлемі - 8288,81 гектар.

      Оның ішінде:

      ауыл шаруашылық жер - 7248,1 гектар;

      жалпы егістік - 7248,1 гектар.

      Суғармалы жер - 7248,1 гектар;

      көп жылдық екпелер – 30 гектар;

      жайылымдық жер - 0 гектар.

      Елді мекен бойынша ауыл шаруашылығы жануарлары мал басының саны туралы деректер.

Елді мекен

Түйе

Жылқы

Ірі қара мал

Ұсақ мал

1

Иіржар

4-

640

5807

3354


Барлығы:

4-

640

5807

3354

      Ветеринариялық-санитариялық мекемелер туралы деректер:

Ауыл округі

Ветеринарялық станциялар

Ұсақ малдарды шомылдыру орындары

Жасанды ұрықтандыру пунктері

Биотермиялық Шұңқырлар

1

Азамат

-

-

-

-

2

Азат

-

-

-

-

3

Алаш

-

-

-

-

4

Диқан

-

-

-

-

5

Иіржар

1

-

1

-

6

Мақтажан

-

-

-

-

7

Наурыз

-

-

-

-

8

С.Рахимов

-

-

-

-

9

Шапағат

-

-

-

-


Барлығы:

1

0

1

0

      Ауыл шаруашылығы жануарларын жаюдың және айдаудың маусымдық маршруттарын белгілейтін жайылымдарды пайдалану жөніндегі күнтізбелік графигі.Сонымен қатар жайылымның кезеңінің ұзақтығы:

Жайылым аймаққа малдардың айдап шығарылу мерзімі

Жайылым аймаққа шығарылған малдардың қайтарылу мерзімі

Ескерту

1

Сәуір-мамыр

Тамыз-қазан


      Ауыл шаруашылығы жануарларының мал басына шаққандағы жайылымның қажеттілігі туралы кестесі:

Елді мекендер

Елді мекендердегі жалпы жайылымның жер көлемі,гектар

Мал басы мен қажетті жайылымдық жер көлемі, гектар

Жылқы

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Түйе

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Ірі қара мал

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

1

Иіржар

---

640

8

5120

4

8

32

5807


Барлығы:

0

640

8

5120

4

8

32

5807

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Ұсақ мал

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Жалпы қажет жайылым жер көлемі, гектар

Елді мекендердің жалпы жайылыммен қажетті жайылымның айырмасы,(-,+)

8

9

10

11

12

13

14

8

46456

3354

2

6708

58316


8

46456

3354

2

6708

58316

000




      Мақтарал ауылдық округі

      Орталығы–Атакент кенті

      Елді мекендері – Есентаев, Тұлпар, Жұлдыз, Мәдениет, Шаттық, Әль-Фараби, Ақалтын, Көкарал, Азаттық, Амангелді, Бахыт, Игілік.

      Халық саны 17700 адам.

      Округтің жалпы жер көлемі-11390 гектар.

      Оның ішінде:

      ауыл шаруашылық жер-гектар;

      жалпы егістік - гектар.

      Суғармалы жер - 11390 гектар;

      көп жылдық екпелер –20 гектар;

      жайылымдық жер - 142 гектар.

      Елді мекен бойынша ауыл шаруашылығы жануарлары мал басының саны туралы деректер.

Елді мекен

Түйе

Жылқы

Ірі қара мал

Ұсақ мал

1

Мақтарал

5

927

7488

7855


Барлығы:

5

927

7488

7855

      Ветеринариялық-санитариялық мекемелер туралы деректер:

Ауыл округі

Ветеринарялық станциялар

Ұсақ малдарды шомылдыру орындары

Жасанды ұрықтандыру пунктері

Биотермиялық Шұңқырлар

1

Мақтарал

1

-

1

1


Барлығы:

1

-

1

1

      Ауыл шаруашылығы жануарларын жаюдың және айдаудың маусымдық маршруттарын белгілейтін жайылымдарды пайдалану жөніндегі күнтізбелік графигі.Сонымен қатар жайылымның кезеңінің ұзақтығы:

Жайылым аймаққа малдардың айдап шығарылу мерзімі

Жайылым аймаққа шығарылған малдардың қайтарылу мерзімі

Ескерту

1

Сәуір-мамыр

Тамыз-қазан


      Ауыл шаруашылығы жануарларының мал басына шаққандағы жайылымның қажеттілігі туралы кестесі:

Елді мекендер

Елді мекендердегі жалпы жайылымның жер көлемі,гектар

Мал басы мен қажетті жайылымдық жер көлемі, гектар

Жылқы

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Ірі қара мал

1

2

3

4

5

6

7

1

Мақтарал


927

8

7416

7488


Барлығы:


927

8

7416

7488

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Ұсақ мал

Гектар нормасы

Қажетті жайылым, гектар

Жалпы қажет жайылым жер көлемі, гектар

Елді мекендердің жалпы жайылыммен қажетті жайылымның айырмасы,(-,+)

8

9

10

11

12

13

14

8

59904

7855

2

15710

83070


Барлығы:

59904

7855

2

15710

83070





Егер Сіз беттен қате тапсаңыз, тінтуірмен сөзді немесе фразаны белгілеңіз және Ctrl+Enter пернелер тіркесін басыңыз

 

бет бойынша іздеу

Іздеу үшін жолды енгізіңіз

Кеңес: браузерде бет бойынша енгізілген іздеу бар, ол жылдамырақ жұмыс істейді. Көбінесе, ctrl-F пернелері қолданылады