ИПС "Әділет"

Статья 1. Внести изменения и дополнения в следующие законодательные акты Республики Казахстан:

1. В Кодекс Республики Казахстан об административных правонарушениях от 5 июля 2014 года:

1) статью 187 изложить в следующей редакции:

"Статья 187. Нарушение законодательства Республики Казахстан о туристской деятельности

1. Непредставление, несвоевременное или неполное представление лицами, осуществляющими туристскую деятельность, туристам сведений об особенностях путешествий, опасностях, с которыми они могут встретиться при совершении путешествий, указанных в правилах предоставления туристских услуг, либо неосуществление предупредительных мер, направленных на обеспечение безопасности туристов, –

влекут штраф на субъектов малого предпринимательства в размере семнадцати, на субъектов среднего предпринимательства – в размере двадцати пяти, на субъектов крупного предпринимательства – в размере пятидесяти месячных расчетных показателей.

2. Действия (бездействие), предусмотренные частью первой настоящей статьи, совершенные повторно в течение года после наложения административного взыскания, –

влекут штраф на субъектов малого предпринимательства в размере тридцати пяти, на субъектов среднего предпринимательства – в размере пятидесяти, на субъектов крупного предпринимательства – в размере ста месячных расчетных показателей, с лишением лицензии.

3. Оказание туристских услуг лицами, осуществляющими туристскую деятельность (за исключением лиц, осуществляющих туристскую операторскую деятельность), без заключения письменного договора на туристское обслуживание –

влечет штраф на субъектов малого предпринимательства в размере семнадцати, на субъектов среднего предпринимательства – в размере двадцати пяти, на субъектов крупного предпринимательства – в размере пятидесяти месячных расчетных показателей.

4. Действие (бездействие), предусмотренное частью третьей настоящей статьи, совершенное повторно в течение года после наложения административного взыскания, –

влечет штраф на субъектов малого предпринимательства в размере тридцати пяти, на субъектов среднего предпринимательства – в размере пятидесяти, на субъектов крупного предпринимательства – в размере ста месячных расчетных показателей.

5. Непредоставление или несвоевременное предоставление лицами, осуществляющими туристскую деятельность (за исключением лиц, осуществляющих туристскую операторскую деятельность), заинтересованным государственным органам и семье туриста информации о чрезвычайных происшествиях с туристами во время путешествий –

6. Действие (бездействие), предусмотренное частью пятой настоящей статьи, совершенное повторно в течение года после наложения административного взыскания, –

влечет штраф на субъектов малого предпринимательства в размере семидесяти пяти, на субъектов среднего предпринимательства – в размере ста, на субъектов крупного предпринимательства – в размере ста пятидесяти месячных расчетных показателей.";

2) в части первой статьи 910-1 слова "187 (части вторая и четвертая)," исключить.

2. В Гражданский процессуальный кодекс Республики Казахстан от 31 октября 2015 года:

1) в части 5-1 статьи 226 цифры "28-1" заменить цифрами "27-2";

2) статью 228 исключить;

3) главу 30 исключить;

4) подпункт 13) части первой статьи 302 исключить;

5) главу 44 исключить;

6) в части четвертой статьи 465 слово "частная" заменить словом "кассационная";

7) в статье 467:

подпункт 4) части первой исключить;

подпункт 6) части второй исключить.

3. В Административный процедурно-процессуальный кодекс Республики Казахстан от 29 июня 2020 года:

1) в подпункте 4) части третьей статьи 3 слова "Верховного Суда и канцелярий судов Республики Казахстан" заменить словами "уполномоченного государственного органа в сфере судебного администрирования и его территориальных подразделений в областях, столице и городах республиканского значения";

2) в части первой статьи 4:

в подпункте 4) слова "индивидуально определенного круга лиц" заменить словами "определяемых лиц";

подпункт 12) исключить;

в подпункте 16) слово ", видеообращения" исключить;

подпункт 37):

после слов "органов местного самоуправления," дополнить словами "государственных юридических лиц,";

после слов "участием государства" дополнить словами "в уставном капитале";

3) часть третью статьи 9 изложить в следующей редакции:

"3. Обращение в суд может быть подано после соблюдения досудебного порядка урегулирования спора, если иное не предусмотрено законом.";

4) статью 17 изложить в следующей редакции:

"Статья 17. Разумный срок административных процедур и административного судопроизводства

1. Разумный срок применяется в административном судопроизводстве, включая производство отдельных процессуальных действий, а также при проведении административных процедур.

2. При определении разумного срока учитываются такие обстоятельства как правовая и фактическая сложность административного дела, поведение участников административного дела, выражающееся в степени использования прав и выполнения обязанностей, достаточность и эффективность действий административного органа, должностного лица, суда, осуществляемые в целях оперативного рассмотрения административного дела.

3. Рассмотрение и разрешение обращений, отдельных категорий административных дел осуществляются в сроки, установленные настоящим Кодексом.";

5) часть вторую статьи 20:

после слов "орган местного самоуправления," дополнить словами "государственные юридические лица,";

после слов "участием государства" дополнить словами "в уставном капитале";

6) в подпункте 7) части второй статьи 22 слова "в ходе обжалования" исключить;

7) в части первой статьи 28:

в подпункте 4) слова "показания и" исключить;

в подпункте 6) слово "показания," исключить;

8) в части первой статьи 35 слова "либо лицо, свободно владеющее техникой общения с глухими, немыми, глухонемыми" заменить словами "в том числе языком жестов и (или) азбукой Брайля";

9) в части второй статьи 62 слова "с момента приема" заменить словами "со дня регистрации";

10) подпункт 5) части второй статьи 63 после слова "подпись" дополнить словами "либо электронная цифровая подпись";

11) в статье 64:

часть вторую:

после слов "орган местного самоуправления," дополнить словами "государственному юридическому лицу,";

после слов "участием государства" дополнить словами "в уставном капитале";

абзац второй части третьей после слова "поступило" дополнить словами "после окончания рабочего дня или";

в части пятой слова "или видеообращения" исключить;

часть седьмую изложить в следующей редакции:

"7. Административный орган, должностное лицо возвращают обращение с указанием причин возврата в срок не позднее трех рабочих дней:

1) по истечении установленного административным органом, должностным лицом срока, предусмотренного частью шестой настоящей статьи;

2) после регистрации обращения в случаях, если:

заявителем подано обращение, содержание которого по сути вопроса идентично с ранее рассмотренным обращением, по которому прекращена административная процедура, при условии, что ранее поданное обращение рассматривалось в одном и том же административном органе либо одним и тем же должностным лицом. При этом такое обращение не содержит в себе новые доводы или вновь открывшиеся обстоятельства;

в обращении содержатся нецензурные либо оскорбительные выражения, в том числе в адрес административного органа, работников административного органа, должностного лица.";

дополнить частями 7-1 и 7-2 следующего содержания:

"7-1. Действие части седьмой настоящей статьи распространяется также на коллективные обращения.

7-2. Действие части седьмой настоящей статьи не распространяется на случаи, когда в обращениях содержатся сведения о готовящихся или совершенных уголовных правонарушениях либо об угрозе государственной или общественной безопасности, которые подлежат немедленному перенаправлению в государственные органы в соответствии с их компетенцией.";

часть восьмую изложить в следующей редакции:

"8. Возврат обращения не препятствует повторному обращению. В случае повторной подачи обращения, предусмотренного абзацем вторым подпункта 2) части седьмой настоящей статьи, после его возврата такое обращение приобщается к материалам ранее рассмотренного административного дела без предоставления ответа на него.";

12) статью 67 дополнить частью одиннадцатой следующего содержания:

"11. Административный орган, должностное лицо обязаны уведомить участника административной процедуры о принятом решении в течение двух рабочих дней со дня его принятия.";

13) в статье 69:

в части третьей:

в абзаце первом:

после слова "учет" дополнить словами "личных приемов,";

слова "юридические лица со стопроцентным участием государства" заменить словами "государственным юридическим лицам, юридическим лицам со стопроцентным участием государства в уставном капитале";

абзац второй дополнить словами ", обращения, поступившие в соответствии с Законом Республики Казахстан "О валютном регулировании и валютном контроле", по вопросам осуществления учетной регистрации валютных договоров, уведомления о счетах в иностранных банках и учетной регистрации таких счетов";

в части четвертой слова "государственных органов" заменить словами "субъектов, указанных в части второй статьи 87 настоящего Кодекса,";

14) подпункт 3) части первой статьи 70 дополнить словами "на основании подпункта 1) части седьмой статьи 64 настоящего Кодекса";

15) в статье 73:

в абзаце втором части первой:

после слова "осуществляться" дополнить словами "в письменной или устной форме";

подпункт 1) дополнить словами ", по ходатайству в соответствии с частью третьей настоящей статьи";

в части второй:

в подпункте 3) слова "менее чем трехдневный срок для осуществления административной процедуры" заменить словами "срок для осуществления административной процедуры менее пяти рабочих дней";

дополнить подпунктами 8), 9) и 10) следующего содержания:

"8) имеется вступивший в законную силу судебный акт, вынесенный в отношении участника административной процедуры, о запрещении деятельности или отдельных видов деятельности, требующих получения определенной государственной услуги, или на основании которого участник административной процедуры лишен специального права, связанного с получением государственной услуги;

9) административный орган, должностное лицо принимают решение об отказе в регистрации на личный прием;

10) административная процедура прекращена на основании части первой статьи 88 настоящего Кодекса.";

часть третью изложить в следующей редакции:

"3. Участник административной процедуры вправе предоставить или высказать возражение к предварительному решению по административному делу в срок не позднее двух рабочих дней со дня его получения.

Для проведения заслушивания в устной форме участник административной процедуры вправе заявить ходатайство в срок не позднее двух рабочих дней со дня получения предварительного решения.

При этом отсутствие письменных или устных возражений от участника административной процедуры, извещенного заблаговременно и надлежащим образом о форме, дне, времени и месте проведения заслушивания, не является препятствием для принятия решения по существу рассматриваемого административного дела.

В случае устного выражения участником административной процедуры своего возражения административный орган, должностное лицо ведут протокол заслушивания.

При заслушивании в письменной форме протокол не ведется.";

дополнить примечанием следующего содержания:

"Примечание. Заслушиванием в письменной форме признается направление предварительного решения по административному делу участнику административной процедуры с последующим получением от него возражений на данное предварительное решение в письменной (бумажной и (или) цифровой) форме.";

16) в статье 74:

в заголовке, части первой, абзаце первом части второй и части третьей слово "заслушивания" заменить словами "заслушивания в устной форме";

в части четвертой:

слово "заслушивания" заменить словами "заслушивания в устной форме";

дополнить словами "не позднее двух рабочих дней после окончания заслушивания в устной форме";

в части пятой слово "заслушивания" заменить словами "заслушивания в устной форме";

в части шестой:

в абзаце первом слово "заслушивания" заменить словами "заслушивания в устной форме";

абзац второй дополнить предложением вторым следующего содержания:

"Все замечания приобщаются к административному делу.";

17) часть первую статьи 75 после слов "материалами административного дела" дополнить словами "как в ходе, так и";

18) статью 76 изложить в следующей редакции:

"Статья 76. Сроки административной процедуры, возбужденной на основании обращения, и порядок их исчисления

1. Срок административной процедуры, возбужденной на основании обращения, составляет пятнадцать рабочих дней со дня регистрации обращения, если иное не предусмотрено законами Республики Казахстан.

2. Течение срока (исчисляемого днями либо сутками) административной процедуры, возбужденной на основании обращения, начинается на следующий день после регистрации обращения либо его поступления в уполномоченный административный орган, к должностному лицу при его перенаправлении в случаях, предусмотренных статьей 65 настоящего Кодекса.

3. Срок административной процедуры, возбужденной на основании обращения, может быть продлен мотивированным решением руководителя, его заместителя или руководителя аппарата административного органа на разумный срок, но не более чем до двух месяцев со дня принятия такого решения, ввиду необходимости установления фактических обстоятельств, имеющих значение для правильного рассмотрения административного дела, о чем извещается участник административной процедуры в течение трех рабочих дней со дня продления срока.

4. За необоснованное продление срока административной процедуры лицо, уполномоченное на принятие решения, несет дисциплинарную и иную ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан.

5. Если последний день срока административной процедуры приходится на нерабочий день, днем окончания срока считается следующий рабочий день.";

19) в статье 80:

подпункт 5) части первой после слова "подпись" дополнить словами "или электронная цифровая подпись";

подпункт 2) части второй после слова "дней" дополнить словами "(при этом первый из идентичных административных актов должен быть обоснованным)";

дополнить частью пятой следующего содержания:

"5. В административном акте или приложении к нему в обязательном порядке указываются вышестоящий административный орган, должностное лицо, которым может быть предъявлена жалоба для рассмотрения, или иной административный орган, должностное лицо, уполномоченные в соответствии с законами Республики Казахстан рассматривать жалобы, срок, в течение которого может быть подана такая жалоба, и порядок обжалования данного акта.

В случае отсутствия вышестоящего административного органа, должностного лица или иного административного органа, должностного лица, уполномоченных в соответствии с законами Республики Казахстан рассматривать жалобы, в административном акте или приложении к нему указываются порядок и срок судебного оспаривания данного акта.";

20) в статье 84:

часть вторую дополнить словами "административным органом, должностным лицом, который его принял, или вышестоящим административным органом, должностным лицом либо судом";

часть восьмую после слов "благоприятного административного акта" дополнить словами "по основаниям, предусмотренным подпунктами 1) и 4) части шестой настоящей статьи";

дополнить частью девятой следующего содержания:

"9. Участник административной процедуры уведомляется об отмене незаконного благоприятного административного акта в порядке, предусмотренном статьей 66 настоящего Кодекса.";

21) в части первой статьи 86 слова "всех государственных органов, органов местного самоуправления, юридических лиц, должностных лиц, граждан" заменить словами "административных органов, должностных лиц, физических и юридических лиц";

22) в статье 87:

часть вторую:

после слов "органом местного самоуправления," дополнить словами "государственным юридическим лицом,";

после слова "государства" дополнить словами "в уставном капитале";

в части третьей:

слова "государственному органу, органу местного самоуправления" заменить словами "в государственный орган, орган местного самоуправления, государственному юридическому лицу";

после слова "государства" дополнить словами "в уставном капитале";

23) в статье 88:

часть первую дополнить подпунктом 4) следующего содержания:

"4) принят отзыв сообщения, предложения, отклика или запроса от заявителя.";

часть вторую дополнить абзацем вторым следующего содержания:

"Решение о прекращении упрощенной административной процедуры при наличии обстоятельства, предусмотренного подпунктом 1) части первой настоящей статьи, может быть принято иным уполномоченным лицом субъекта.";

24) часть третью статьи 89 изложить в следующей редакции:

"3. Субъекты, рассматривающие сообщение, предложение, отклик, запрос, и должностные лица извещают заявителя о результатах рассмотрения административного дела и принятых мерах. При этом в случае, если предложение затрагивает вопросы, указанные в части третьей статьи 90-2 настоящего Кодекса, оно может быть принято к сведению субъектом, рассматривающим такое предложение, без предоставления ответа на него. При этом заявитель должен быть об этом извещен.";

25) статью 90 изложить в следующей редакции:

"Статья 90. Личный прием физических лиц и представителей юридических лиц

1. Руководители государственных органов, органов местного самоуправления и их заместители, за исключением государственного органа, обеспечивающего деятельность Правительства Республики Казахстан, обязаны проводить личный прием физических лиц и представителей юридических лиц по вопросам, входящим в компетенцию данного органа, должностного лица.

2. В целях обеспечения личного приема сотрудники органов, указанных в части первой настоящей статьи, для уточнения сути обращения вправе запрашивать дополнительную информацию в порядке, установленном настоящим Кодексом.

При этом данное административное действие не исключает проведения личных приемов физических лиц и представителей юридических лиц.

3. Прием физических лиц и представителей юридических лиц осуществляется в порядке, определяемом Правительством Республики Казахстан, не реже одного раза в месяц согласно графику приема, утверждаемому руководителем соответствующего государственного органа, органа местного самоуправления.

4. Если обращение не может быть разрешено должностным лицом во время приема, оно излагается в письменной форме и с ним ведется работа как с письменным обращением.";

26) в статье 91:

часть третью дополнить примечанием следующего содержания:

"Примечание. Действие абзаца второго настоящей части не распространяется на жалобу государственного органа, государственного юридического лица на решение другого государственного органа, государственного юридического лица.";

дополнить частями 4-1 и 4-2 следующего содержания:

"4-1. Положения части четвертой настоящей статьи распространяются на жалобу государственного органа, государственного юридического лица на решение другого государственного органа, государственного юридического лица.

4-2. В случае отказа в удовлетворении жалобы государственного органа, государственного юридического лица на решение другого государственного органа, государственного юридического лица заявитель вправе обжаловать такой отказ в порядке, установленном настоящей статьей, регламентом Правительства Республики Казахстан. При этом данная норма не распространяется на жалобу, поданную в отношении государственных органов, непосредственно подчиненных и подотчетных Президенту Республики Казахстан.";

часть шестую дополнить примечанием следующего содержания:

"Примечание. Действие настоящей части не распространяется на жалобу государственного органа, государственного юридического лица на решение другого государственного органа, государственного юридического лица.";

дополнить примечанием следующего содержания:

"Примечание. В целях глав 13, 14 и 15 раздела 3 настоящего Кодекса филиал Национального Банка Республики Казахстан приравнивается к административному органу, чей административный акт, административное действие (бездействие) могут быть обжалованы в административном (досудебном) порядке.";

27) в статье 92:

дополнить частью 1-1 следующего содержания:

"1-1. Если в административном акте или приложении к нему не предусмотрены возможные правовые способы обжалования административного акта, указанные в части пятой статьи 80 настоящего Кодекса, жалоба на такой административный акт может быть подана не позднее шести месяцев со дня, когда участнику административной процедуры стало известно о принятии административного акта.";

в абзаце первом части второй слова "частью первой" заменить словами "частями первой и 1-1";

28) в части второй статьи 93:

подпункт 2):

после слов "индивидуальный идентификационный номер" дополнить словами "(при его наличии)";

после слов "юридического лица" дополнить словами "(при его наличии)";

в подпункте 4) слово "оспариваются" заменить словом "обжалуются";

29) часть первую статьи 95 дополнить подпунктом 5) следующего содержания:

"5) установлено, что на обжалуемый административный акт, обжалуемое административное действие (бездействие) подан административный иск, который находится на рассмотрении суда.";

30) в статье 96:

абзац первый изложить в следующей редакции:

"1. Подача жалобы приостанавливает исполнение административного акта, административного действия, за исключением:";

дополнить абзацем пятым следующего содержания:

"2. В применимых случаях в административном акте должны содержаться указания на исключения, предусмотренные подпунктами 1) и 3) части первой настоящей статьи, обоснования их применения, свидетельствующие о том, что подача жалобы не будет приостанавливать действие акта.";

31) в части третьей статьи 98 слово "оспаривается" заменить словом "обжалуется";

32) статью 99 изложить в следующей редакции:

"Статья 99. Срок рассмотрения жалобы

Срок рассмотрения жалобы составляет двадцать рабочих дней со дня регистрации жалобы, если иное не предусмотрено законами Республики Казахстан.

Продление срока рассмотрения жалобы не допускается, за исключением случаев, установленных законами Республики Казахстан.";

33) подпункт 3) части первой статьи 101:

после слов "индивидуальный идентификационный номер" дополнить словами "(при его наличии)";

после слов "бизнес-идентификационный номер" дополнить словами "(при его наличии)";

34) в статье 107:

абзац второй части первой после слов "статьи 106" дополнить словами "и главы 25";

в части шестой слова "не подлежащие" заменить словом "подлежащие";

35) подпункт 4) части четвертой статьи 113 после слова "жительства" дополнить словом "физического";

36) в части второй статьи 116 слова "и их соответствие (соразмерность) целям принятия административного акта" заменить словами ", соразмерность и соответствие административного акта или действия (бездействия) целям";

37) в подпункте 5) части третьей статьи 118 слово "законы" заменить словом "законодательство";

38) в части второй статьи 119 слово "любого" исключить;

39) части вторую и третью статьи 124 изложить в следующей редакции:

"2. Суд выносит определение о применении меры процессуального принуждения, предусмотренной подпунктом 3) статьи 123 настоящего Кодекса.

Подача частной жалобы на определение о применении денежного взыскания допускается в течение десяти рабочих дней со дня его вручения.

Обжалование данного определения приостанавливает исполнение мер процессуального принуждения до рассмотрения частной жалобы по существу.

3. В случае, если избранная мера процессуального принуждения не дала результатов, допускается применение иной меры процессуального принуждения или они могут быть применены вновь.

Мера процессуального принуждения в виде денежного взыскания применяется с особенностями, предусмотренными частью девятой статьи 127 настоящего Кодекса.";

40) в статье 127:

часть вторую дополнить абзацем вторым следующего содержания:

"В случае письменного согласия лица, на которое наложено денежное взыскание, суд выносит резолютивную часть определения, которое вручается ему незамедлительно.";

части шестую, седьмую, восьмую и девятую изложить в следующей редакции:

"6. Уплата денежного взыскания, которое взыскивается в доход республиканского бюджета, осуществляется после вступления определения в законную силу.

7. Лицо, на которое наложено денежное взыскание, вправе обратиться в суд с ходатайством об уменьшении размера денежного взыскания, отсрочке, рассрочке исполнения определения в течение десяти рабочих дней со дня вручения соответствующего определения.

Ходатайство рассматривается в судебном заседании с вызовом заявителя.

При рассмотрении ходатайства об отсрочке или рассрочке суд вправе отсрочить или рассрочить исполнение определения о наложении денежного взыскания на срок до двух месяцев.

8. Суд рассматривает и разрешает ходатайство об уменьшении размера денежного взыскания, отсрочке, рассрочке исполнения определения в течение десяти рабочих дней со дня поступления ходатайства в суд.

9. При неисполнении судебного акта или требования суда, указанного в частях третьей и четвертой настоящей статьи, суд вправе наложить новое денежное взыскание в размере, увеличенном на десять месячных расчетных показателей.";

41) часть вторую статьи 129 дополнить подпунктом 5) следующего содержания:

"5) по иску об оспаривании законности подзаконного нормативного правового акта (его положений) – уполномоченный орган, должностное лицо, принявшие оспариваемый подзаконный нормативный правовой акт.";

42) в части первой статьи 131:

абзац второй после слова "Кодекса" дополнить словом "под";

абзац третий дополнить подпунктом 5) следующего содержания:

"5) иск об оспаривании законности подзаконного нормативного правового акта.";

43) дополнить статьей 135-1 следующего содержания:

"Статья 135-1. Иск об оспаривании законности подзаконного нормативного правового акта (его положений)

По иску об оспаривании законности подзаконного нормативного правового акта (его положений) истец может потребовать признать подзаконный нормативный правовой акт противоречащим закону (кроме Конституции Республики Казахстан) полностью или в отдельной его части.";

44) в статье 136:

дополнить частью 3-1 следующего содержания:

"3-1. Иск об оспаривании законности подзаконного нормативного правового акта (его положений) подается в суд в течение трех месяцев со дня, когда истцу стало известно о нарушении и (или) возможном нарушении данным актом его прав, свобод и законных интересов, которые гарантированы Конституцией Республики Казахстан и законами Республики Казахстан.";

в части пятой слова ", но не позднее одного года со дня его принятия" исключить;

45) в части второй статьи 138:

в подпункте 3) слова "заявление подано" заменить словами "иск подан";

в подпункте 4) слова "заявление подписано" заменить словами "иск подписан";

46) в абзаце втором части первой статьи 142 слово "и" заменить словами "и (или)";

47) часть вторую статьи 155 дополнить словами "административного органа, должностного лица по принятию административного акта или совершению действия";

48) дополнить статьей 159-1 следующего содержания:

"Статья 159-1. Решение по иску об оспаривании законности подзаконного нормативного правового акта (его положений)

1. Суд, признав обоснованным иск об оспаривании законности подзаконного нормативного правового акта (его положений), выносит решение об удовлетворении иска. В решении указываются, каким законам (кроме Конституции Республики Казахстан) и в какой части противоречит оспариваемый подзаконный нормативный правовой акт, и признание подзаконного нормативного правового акта недействующим полностью или в отдельной его части с момента принятия акта.

2. Решение суда о признании незаконным подзаконного нормативного правового акта (его положений) или сообщение о нем должно быть опубликовано в средствах массовой информации за счет средств органа, его принявшего (издавшего). Опубликование должно быть осуществлено не позднее десяти календарных дней со дня вступления решения суда в законную силу.";

49) статью 162 после слова "иных" дополнить словом "аккредитованных";

50) дополнить главой 26-1 следующего содержания:

"Глава 26-1. Производство по административным делам об оспаривании законности подзаконного нормативного правового акта (его положений)

Статья 167-1. Подача иска

1. Гражданин или юридическое лицо, на которых распространяется действие подзаконного нормативного правового акта, считающие, что принятым подзаконным нормативным правовым актом (его положением) нарушаются и (или) могут быть нарушены их права и законные интересы, гарантированные Конституцией Республики Казахстан и законами Республики Казахстан, вправе обратиться в суд с иском об оспаривании законности подзаконного нормативного правового акта (его положений).

Прокурор в случае отклонения протеста на не соответствующий закону подзаконный нормативный правовой акт уполномоченным органом или должностным лицом, принявшим незаконный подзаконный нормативный правовой акт, либо вышестоящим уполномоченным органом или должностным лицом обращается в суд с иском об оспаривании законности подзаконного нормативного правового акта (его положений).

2. Иск должен соответствовать требованиям, предусмотренным статьей 131 настоящего Кодекса, и дополнительно содержать данные о наименовании уполномоченного органа, должностного лица, принявших оспариваемый подзаконный нормативный правовой акт (его положения), дате его принятия, какие права, свободы и охраняемые законом интересы гражданина или юридического лица нарушаются и (или) могут быть нарушены этим подзаконным нормативным правовым актом (его положениями), каким статьям или положениям законов Республики Казахстан (кроме Конституции Республики Казахстан) противоречит оспариваемый подзаконный нормативный правовой акт (его положения).

3. К иску приобщается копия оспариваемого подзаконного нормативного правового акта (его положений). При этом в случае официального опубликования подзаконного нормативного правового акта в иске указывается дата его опубликования.

4. Подача иска в суд не приостанавливает действия подзаконного нормативного правового акта (его положений), кроме случаев обращения прокурора в суд о признании опротестованного подзаконного нормативного правового акта (его положений) незаконным до рассмотрения судом.

Статья 167-2. Рассмотрение административного дела об оспаривании законности подзаконного нормативного правового акта (его положений)

1. Гражданин или юридическое лицо, прокурор, обратившиеся в суд с иском об оспаривании законности подзаконного нормативного правового акта (его положений), а также уполномоченный орган, должностное лицо, принявшие подзаконный нормативный правовой акт, извещаются о времени и месте судебного заседания.

2. Административное дело рассматривается судом в месячный срок.

3. В судебном заседании суд проверяет наличие компетенции уполномоченного органа, должностного лица, принявших подзаконный нормативный правовой акт, соответствие всего подзаконного нормативного правового акта (его положений) законам Республики Казахстан.

4. Отказ лица, обратившегося в суд, от своего требования не является основанием для нерассмотрения административного дела. Признание требования уполномоченным органом, должностным лицом, принявшими подзаконный нормативный правовой акт, для суда необязательно.

Статья 167-3. Решение суда и его исполнение

1. Суд, признав иск необоснованным, выносит решение об отказе в его удовлетворении.

2. Решение суда, которым подзаконный нормативный правовой акт полностью или его отдельные положения признаны не соответствующими закону (кроме Конституции Республики Казахстан) и недействующими, обязательно для уполномоченного органа или должностного лица, принявшего этот подзаконный нормативный правовой акт. Решение обязательно для неопределенного круга лиц, на права и свободы, законные интересы которых распространялось действие оспоренного подзаконного нормативного правового акта (его положений).

3. Законность подзаконного нормативного правового акта (его положений) может быть оспорена вновь другими гражданами или юридическими лицами только в той его части, которая ранее не проверялась в судебном порядке.

4. Решение суда о признании незаконным подзаконного нормативного правового акта (его положений) принимается с соблюдением правил, установленных статьей 159-1 настоящего Кодекса.";

51) в статье 169:

абзац первый части второй изложить в следующей редакции:

"2. Вступившие в законную силу судебные акты, в том числе по административным делам, оконченным в порядке примирения, медиации или урегулирования спора в порядке партисипативной процедуры, могут быть пересмотрены в кассационном порядке в течение шести месяцев со дня вступления в законную силу судебного акта апелляционной инстанции по кассационным жалобам участников административного процесса, протестам Генерального Прокурора Республики Казахстан, его заместителей, Главного военного прокурора, Главного транспортного прокурора, принесенным как по собственной инициативе, так и по ходатайствам участников административного процесса, поданным им по административным делам, предусмотренным статьей 31 настоящего Кодекса.";

дополнить частями 3-1 и седьмой следующего содержания:

"3-1. Вступившие в законную силу судебные акты местных и других судов в случае несоблюдения апелляционного порядка их обжалования могут быть пересмотрены в кассационном порядке по протесту Генерального Прокурора Республики Казахстан, принесенному как по собственной инициативе, так и по ходатайствам участников административного процесса, поданным им по административным делам, предусмотренным статьей 31 настоящего Кодекса, при наличии оснований, предусмотренных частью седьмой настоящей статьи.";

"7. Основаниями к пересмотру в кассационном порядке вступивших в законную силу судебных актов, указанных в части 3-1 настоящей статьи, являются:

1) случаи, когда исполнение принятого постановления может привести к тяжким необратимым последствиям для жизни, здоровья людей либо экономики и национальной безопасности Республики Казахстан;

2) случаи, когда принятое постановление нарушает права, свободы и законные интересы неопределенного круга лиц или иные публичные интересы;

3) случаи, когда принятое постановление нарушает единообразие в толковании и применении судами норм права.";

52) часть 2-1 статьи 175 исключить.

4. В Закон Республики Казахстан от 14 июля 1997 года "О нотариате":

1) в части первой пункта 1 статьи 6 слова "в аттестационной комиссии юстиции" исключить;

2) статью 7-1 изложить в следующей редакции:

"Статья 7-1. Аттестация лиц, претендующих на право занятия нотариальной деятельностью

1. Лица, прошедшие стажировку и претендующие на право занятия нотариальной деятельностью, проходят аттестацию в форме комплексного компьютерного тестирования на знание законодательства Республики Казахстан и на проверку должного уровня практических навыков путем подачи заявления в территориальные органы юстиции областей, городов республиканского значения и столицы.

2. От прохождения аттестации освобождаются лица, сдавшие квалификационные экзамены в Квалификационной комиссии при Высшем Судебном Совете Республики Казахстан, постоянные судьи и лица, работавшие постоянными судьями, за исключением судей, освобожденных от должности судьи за порочащие проступки и нарушения законности при исполнении своих обязанностей, а также государственные нотариусы.

В случае прекращения действия лицензии на право занятия нотариальной деятельностью претендент при повторной подаче заявления на получение лицензии на право занятия нотариальной деятельностью обязан пройти аттестацию.

3. Основной задачей аттестации лиц, претендующих на право занятия нотариальной деятельностью, является обеспечение качественного отбора претендентов на получение лицензии на право занятия нотариальной деятельностью.

4. Порядок и условия проведения аттестации и пробной аттестации лиц, претендующих на право занятия нотариальной деятельностью, определяются Министерством юстиции Республики Казахстан.

5. В допуске к аттестации отказывается, если лицо, претендующее на право занятия нотариальной деятельностью, не соответствует требованиям, установленным настоящим Законом.

Отказ в допуске к аттестации может быть обжалован в порядке, установленном законами Республики Казахстан.

6. Лицо, претендующее на право занятия нотариальной деятельностью, вправе по своему выбору пройти тестирование на казахском или русском языке.

7. По итогам аттестации выносится мотивированное решение об аттестации либо о неаттестации лица, претендующего на право занятия нотариальной деятельностью.

Мотивированное решение об аттестации либо о неаттестации может быть обжаловано в порядке, установленном законами Республики Казахстан.

8. Решение об аттестации на право занятия нотариальной деятельностью является действительным в течение трех лет с момента его вынесения.

9. Аттестация лиц, претендующих на право занятия нотариальной деятельностью, проводится не реже одного раза в квартал.

В целях проверки знаний законодательства Республики Казахстан лица, претендующие на право занятия нотариальной деятельностью, вправе проходить пробную аттестацию.";

3) статью 7-2 исключить;

4) пункт 6 статьи 8 исключить.

5. В Закон Республики Казахстан от 13 июня 2001 года "О туристской деятельности в Республике Казахстан":

1) пункт 1 статьи 15 дополнить частью второй следующего содержания:

"Оказание туристских услуг туроператором в сфере выездного туризма без заключения письменного договора на туристское обслуживание является основанием для приостановления действия лицензии.";

2) пункт 1 статьи 17 дополнить частями третьей, четвертой, пятой и шестой следующего содержания:

"Оказание туристских услуг туроператорами в сфере въездного и внутреннего туризма без заключения письменного договора на туристское обслуживание является основанием для приостановления действия лицензии.

Оказание туристских услуг туроператорами в сфере въездного и внутреннего туризма без заключения письменного договора на туристское обслуживание, совершенное повторно в течение года, является основанием для лишения лицензии.

Решение о приостановлении действия лицензии либо лишении лицензии принимается уполномоченным органом.

Срок приостановления действия лицензии составляет один месяц.";

3) пункт 5 статьи 26 дополнить частями третьей, четвертой, пятой и шестой следующего содержания:

"Непредоставление или несвоевременное предоставление туроператорами уполномоченному органу, уполномоченному органу в сфере гражданской защиты, заинтересованным государственным органам и семье туриста информации о чрезвычайных происшествиях с туристами во время путешествий является основанием для приостановления действия лицензии.

Непредоставление или несвоевременное предоставление туроператорами уполномоченному органу, уполномоченному органу в сфере гражданской защиты, заинтересованным государственным органам и семье туриста информации о чрезвычайных происшествиях с туристами во время путешествий, совершенное повторно в течение года, является основанием для лишения лицензии.

Решение о приостановлении действия лицензии либо лишении лицензии принимается уполномоченным органом.

Срок приостановления действия лицензии составляет один месяц.".

6. В Закон Республики Казахстан от 30 мая 2005 года "О международных договорах Республики Казахстан":

в пунктах 2-1 и 2-2 статьи 4 слова "определяемой Правительством Республики Казахстан" заменить словами "осуществляющей научное сопровождение нормотворческой деятельности государственных органов".

7. В Закон Республики Казахстан от 2 апреля 2010 года "Об исполнительном производстве и статусе судебных исполнителей":

1) в пункте 3 статьи 68 слова "законодательством Республики Казахстан об административном судопроизводстве" заменить словами "гражданским процессуальным законодательством Республики Казахстан";

2) статью 141 изложить в следующей редакции:

"Статья 141. Аттестация лиц, претендующих на право занятия деятельностью частного судебного исполнителя

1. Лица, прошедшие стажировку и претендующие на право занятия деятельностью частного судебного исполнителя, проходят аттестацию в форме комплексного компьютерного тестирования на знание законодательства Республики Казахстан об исполнительном производстве и статусе судебных исполнителей и на проверку должного уровня практических навыков.

Порядок и условия аттестации лиц, прошедших стажировку и претендующих на право занятия деятельностью частного судебного исполнителя, определяются уполномоченным органом.

2. Территориальные органы юстиции областей, городов республиканского значения и столицы отказывают в допуске к аттестации, если лицо, претендующее на право занятия деятельностью частного судебного исполнителя, не соответствует требованиям, установленным настоящим Законом.

Мотивированное решение об отказе в допуске к аттестации направляется лицу, претендующему на право занятия деятельностью частного судебного исполнителя, не позднее пятнадцати рабочих дней со дня поступления заявления.

3. Мотивированное решение об отказе в допуске к аттестации и (или) о неаттестации может быть обжаловано в порядке, установленном Административным процедурно-процессуальным кодексом Республики Казахстан.

4. Аттестация лиц, претендующих на право занятия деятельностью частного судебного исполнителя, проводится не реже одного раза в месяц.

5. Решение об аттестации на право занятия деятельностью частного судебного исполнителя является действительным в течение трех лет со дня его вынесения.";

3) статью 141-1 исключить.

8. В Закон Республики Казахстан от 1 марта 2011 года "О государственном имуществе":

подпункт 7-3) пункта 2 статьи 134 дополнить словами ", и научной антикоррупционной экспертизы проектов нормативных правовых актов".

9. В Закон Республики Казахстан от 17 апреля 2014 года "О дорожном движении":

в статье 88:

пункт 14 дополнить абзацем пятым следующего содержания:

"предоставление оператору технического осмотра услуги единой информационной системы обязательного технического осмотра механических транспортных средств и прицепов к ним на основании договора на оказание услуг единой информационной системы обязательного технического осмотра механических транспортных средств и прицепов к ним.";

дополнить пунктами 15 и 16 следующего содержания:

"15. Оператором единой информационной системы обязательного технического осмотра механических транспортных средств и прицепов к ним не допускается оказание услуг единой информационной системы обязательного технического осмотра механических транспортных средств и прицепов к ним оператору технического осмотра при выявлении факта проведения технического осмотра транспортного средства с нарушением требований настоящего Закона, выраженных в:

непредставлении сведений в единую информационную систему обязательного технического осмотра механических транспортных средств и прицепов к ним;

неуведомлении либо несвоевременном уведомлении об изменении места нахождения центра технического осмотра;

неинформировании населения о графике проведения обязательного технического осмотра в регионе деятельности;

составлении и выдаче диагностической карты технического осмотра, не соответствующей утвержденной уполномоченным органом в области транспорта и коммуникаций форме.

16. При устранении выявленных нарушений требований, указанных в пункте 15 настоящей статьи, оператор технического осмотра предоставляет оператору единой информационной системы обязательного технического осмотра механических транспортных средств и прицепов к ним информацию об устранении выявленных нарушений с приложением материалов, доказывающих факт устранения нарушений.

После подтверждения оператором единой информационной системы обязательного технического осмотра механических транспортных средств и прицепов к ним устранения выявленных нарушений оператору технического осмотра, предусмотренного частью первой настоящего пункта, оказываются услуги единой информационной системы обязательного технического осмотра механических транспортных средств и прицепов к ним.".

10. В Закон Республики Казахстан от 6 апреля 2016 года "О правовых актах":

1) заголовок главы 6 изложить в следующей редакции:

"Глава 6. Научное сопровождение нормотворческой деятельности";

2) в статье 30:

в заголовке слово "Задачи" заменить словом "Проведение";

дополнить пунктами 5, 6, 7, 8, 9 и 10 следующего содержания:

"5. Объектом научной правовой экспертизы является проект закона, к которому в случаях, предусмотренных настоящим Законом, должны прилагаться консультативный документ и проекты подзаконных нормативных правовых актов, необходимых для его реализации.

6. Научная антикоррупционная экспертиза проектов нормативных правовых актов, за исключением нормативных постановлений Парламента Республики Казахстан и его Палат, нормативных правовых указов Президента Республики Казахстан, нормативных постановлений Конституционного Суда Республики Казахстан и Верховного Суда Республики Казахстан, нормативных правовых постановлений Центральной избирательной комиссии Республики Казахстан, проводится с целью выявления коррупциогенных норм, а также разработки рекомендаций, направленных на их устранение.

7. Научная лингвистическая экспертиза проводится по проектам законодательных актов в части аутентичности их текстов на казахском и русском языках.

8. Научная экспертиза проектов нормативных правовых актов проводится научными учреждениями, уполномоченной организацией, определяемой Правительством Республики Казахстан, экспертами в зависимости от содержания рассматриваемого проекта. Проведение экспертизы может быть поручено одному или нескольким экспертам (экспертной комиссии).

9. По проекту могут проводиться комплексная экспертиза экспертами различных специальностей или самостоятельные экспертизы различных видов, а при необходимости – повторная экспертиза.

10. В качестве экспертов привлекаются ученые и специалисты, не принимавшие непосредственного участия в подготовке проекта, а также могут привлекаться специалисты из других государств и международных организаций.

Проект может быть направлен для научной экспертизы в иностранные и международные организации.";

3) статью 31 изложить в следующей редакции:

"Статья 31. Научное сопровождение нормотворческой деятельности государственных органов

Научное сопровождение нормотворческой деятельности государственных органов осуществляется уполномоченной организацией, определяемой Правительством Республики Казахстан, и включает в себя:

1) обеспечение проведения научной правовой экспертизы по проектам законов;

2) обеспечение проведения научной антикоррупционной экспертизы проектов нормативных правовых актов;

3) проведение научной лингвистической экспертизы в части аутентичности текстов на казахском и русском языках по проектам законов;

4) подготовку научных заключений и иных аналитических материалов, в том числе в рамках проведения анализа эффективности законодательства;

5) иную деятельность, предусмотренную законодательством Республики Казахстан.";

4) статью 32 дополнить пунктом 3 следующего содержания:

"3. Уполномоченная организация, осуществляющая научное сопровождение нормотворческой деятельности государственных органов, обеспечивает проведение научной правовой, научной антикоррупционной и научной лингвистической экспертиз по проектам законов, разработанных депутатами Парламента Республики Казахстан, а также в порядке законодательной инициативы Президента Республики Казахстан, с учетом требований, установленных пунктом 1 статьи 30 настоящего Закона.";

5) статьи 33, 33-1 и 33-2 исключить.

11. В Закон Республики Казахстан от 10 февраля 2017 года "О судебно-экспертной деятельности":

1) в статье 12:

в подпункте 15) слова "приема экзаменов для" исключить;

подпункт 16) исключить;

подпункт 17) изложить в следующей редакции:

"17) присвоение квалификации судебного эксперта;";

подпункт 19) исключить;

2) статью 14 дополнить пунктом 5 следующего содержания:

"5. Прекращение действия и лишение лицензии на занятие судебно-экспертной деятельностью влекут прекращение действия квалификационного свидетельства на право производства определенного вида судебной экспертизы.";

3) статьи 21 и 22 изложить в следующей редакции:

"Статья 21. Присвоение квалификации судебного эксперта

1. Присвоение квалификации судебного эксперта осуществляется путем комплексного компьютерного тестирования на знание законодательства Республики Казахстан и проверку должного уровня практических навыков с выдачей ему квалификационного свидетельства судебного эксперта на право производства определенного вида судебной экспертизы.

2. Порядок и условия присвоения квалификации судебного эксперта лицам, впервые поступающим на работу в качестве судебного эксперта в орган судебной экспертизы, и лицам, претендующим на получение лицензии на занятие судебно-экспертной деятельностью (далее – претенденты), определяются Министерством юстиции Республики Казахстан.

3. В допуске к присвоению квалификации судебного эксперта отказывается, если претендент не соответствует требованиям, установленным настоящим Законом.

4. Отказ в допуске к присвоению квалификации судебного эксперта или выдаче квалификационного свидетельства судебного эксперта на право производства определенного вида судебной экспертизы может быть обжалован в порядке, установленном законами Республики Казахстан.

5. Присвоение квалификации судебного эксперта проводится не реже одного раза в месяц.

6. Претендент, не прошедший тестирование, допускается к повторному тестированию не ранее чем через три месяца со дня его прохождения.

Статья 22. Аттестация судебного эксперта

1. Судебные эксперты, являющиеся сотрудниками органов судебной экспертизы, а также лица, занимающиеся судебно-экспертной деятельностью на основании лицензии, проходят аттестацию каждые пять лет, за исключением лиц, осуществляющих судебно-экспертную деятельность более двадцати лет.

2. При установлении фактов несоответствия судебного эксперта квалификационным требованиям и (или) нарушения требований настоящего Закона при занятии судебно-экспертной деятельностью, свидетельствующих о недостаточной квалификации судебного эксперта, проводится его внеочередная аттестация.

3. Порядок и условия аттестации судебного эксперта определяются Министерством юстиции Республики Казахстан.

4. Отказ в допуске к аттестации и решение о неаттестации могут быть обжалованы в порядке, установленном законами Республики Казахстан.

5. Аттестация судебного эксперта проводится не реже одного раза в месяц.

6. Судебный эксперт, не прошедший аттестацию, подлежит повторной аттестации не более одного раза не ранее чем через один месяц и не позднее чем через три месяца со дня проведения аттестации.

7. Судебный эксперт, повторно не прошедший аттестацию, является неаттестованным и лишается квалификационного свидетельства на право производства определенного вида судебной экспертизы в судебном порядке.";

4) в пункте 2 статьи 28:

в подпункте 3) слова ", для сдачи ими квалификационных экзаменов" исключить;

подпункт 11) исключить.

12. В Закон Республики Казахстан от 5 июля 2018 года "Об адвокатской деятельности и юридической помощи":

1) в подпункте 3) статьи 1 слово "законами" заменить словами "нормативными правовыми актами";

2) в пункте 2 статьи 2 слова "нормами настоящего Закона и с учетом особенностей, установленных законодательством" заменить словами "настоящим Законом и иными нормативными правовыми актами";

3) в подпункте 5) пункта 3 статьи 33 слова "с момента допуска к участию в деле" заменить словами "с момента вступления в дело";

4) дополнить статьей 37-1 следующего содержания:

"Статья 37-1. Допуск и доступ адвокатов к государственным секретам

1. Адвокаты для оформления допуска к государственным секретам вправе в период осуществления адвокатской деятельности обратиться в территориальный орган юстиции по месту нахождения коллегии адвокатов, членами которой они являются.

2. Порядок допуска и доступа адвокатов к государственным секретам определяется законодательством Республики Казахстан о государственных секретах.";

5) статью 39 изложить в следующей редакции:

"Статья 39. Аттестация лиц, претендующих на занятие адвокатской деятельностью

1. Лица, прошедшие стажировку и претендующие на занятие адвокатской деятельностью, проходят аттестацию в форме комплексного компьютерного тестирования на знание законодательства Республики Казахстан и проверку должного уровня практических навыков путем подачи заявления в территориальные органы юстиции областей, городов республиканского значения и столицы.

2. От прохождения аттестации освобождаются:

1) лица, сдавшие квалификационный экзамен в Квалификационной комиссии при Высшем Судебном Совете Республики Казахстан, успешно прошедшие стажировку в суде и получившие положительный отзыв пленарного заседания областного или приравненного к нему суда;

2) лица, прекратившие полномочия судьи по основаниям, предусмотренным подпунктами 1), 2), 3), 9), 10) и 12) пункта 1 статьи 34 Конституционного закона Республики Казахстан "О судебной системе и статусе судей Республики Казахстан".

3. Основной задачей аттестации лиц, претендующих на занятие адвокатской деятельностью, является обеспечение качественного отбора претендентов на получение лицензии на занятие адвокатской деятельностью.

4. Порядок и условия аттестации и пробной аттестации лиц, прошедших стажировку и претендующих на занятие адвокатской деятельностью, определяются уполномоченным органом.

5. В допуске к аттестации отказывается, если лицо, претендующее на занятие адвокатской деятельностью, не соответствует требованиям, установленным настоящим Законом.

Отказ в допуске к аттестации может быть обжалован в порядке, установленном законами Республики Казахстан.

6. По итогам прохождения лицом, претендующим на занятие адвокатской деятельностью, аттестации территориальный орган юстиции области, города республиканского значения и столицы выносит мотивированное решение об аттестации либо о неаттестации лица, претендующего на занятие адвокатской деятельностью.

7. Решение об аттестации на занятие адвокатской деятельностью является действительным в течение трех лет с момента вынесения.

8. Аттестация лиц, претендующих на занятие адвокатской деятельностью, проводится не реже одного раза в квартал.

В целях проверки знаний законодательства Республики Казахстан лица, претендующие на занятие адвокатской деятельностью, вправе проходить пробную аттестацию.

9. В случае прекращения действия или лишения лицензии на занятие адвокатской деятельностью лицо, претендующее на занятие адвокатской деятельностью, при повторной подаче заявления на получение лицензии на занятие адвокатской деятельностью обязано пройти аттестацию.";

6) статью 40 исключить;

7) подпункт 1) пункта 3 статьи 43 исключить;

8) в пункте 4 статьи 44:

подпункт 2) исключить;

в подпункте 3) слова "подпунктами 3) и 6)" заменить словами "подпунктом 6)";

9) часть первую пункта 3 статьи 47 изложить в следующей редакции:

"3. Стороны вправе предусмотреть в договоре условие, при котором размер оплаты юридической помощи, оказываемой адвокатами, зависит от результата оказания юридической помощи, за исключением юридической помощи по уголовному делу и делу об административном правонарушении.";

10) в статье 60:

в пункте 1:

подпункт 3) дополнить словами ", установленной по результатам аттестации, проведенной коллегией адвокатов в соответствии с подпунктом 8) пункта 2 статьи 55 настоящего Закона";

дополнить подпунктом 3-1) следующего содержания:

"3-1) неустранения обстоятельств, предусмотренных подпунктом 3) пункта 3 статьи 43 настоящего Закона, по которым приостановлено действие лицензии на занятие адвокатской деятельностью;";

в пункте 2 слова "2) и 3)" заменить словами "2), 3) и 3-1)".

13. В Закон Республики Казахстан от 18 июля 2025 года "О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам налогообложения":

в абзаце одиннадцатом подпункта 1) пункта 9 статьи 1 слова "касающихся распоряжения имуществом" заменить словами "установленных подпунктами 1), 2), 3), 4), 5), 14), 15-1), 16) и 17) пункта 1 статьи 34 настоящего Закона".

Статья 2.

1. Настоящий Закон вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования, за исключением абзацев третьего и четвертого подпункта 2), абзаца шестого подпункта 11) и подпункта 52) пункта 3, пунктов 6, 8, 10 и 13 статьи 1, которые вводятся в действие с 1 января 2026 года.

2. Установить, что абзацы семнадцатый и восемнадцатый подпункта 15) пункта 3 статьи 1 настоящего Закона вводятся в действие со дня введения в действие Цифрового кодекса Республики Казахстан.

Президент
Республики Казахстан

К. ТОКАЕВ

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
Осы Заңның қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз.

1-бап. Қазақстан Республикасының мына заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

1. 2014 жылғы 5 шілдедегі Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексіне:

1) 187-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"187-бап. Қазақстан Республикасының туристік қызмет туралы заңнамасын бұзу

1. Туристік қызметті жүзеге асыратын тұлғалардың туристерге туристік көрсетілетін қызметтер ұсыну қағидаларында көрсетілген, саяхаттың ерекшеліктері, саяхат жасаған кезде тап болуы мүмкін қауіптер туралы мәліметтерді ұсынбауы, уақтылы немесе толық ұсынбауы не туристердің қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған алдын алу шараларын жүзеге асырмауы –

шағын кәсіпкерлік субъектілеріне – он жеті, орта кәсіпкерлік субъектілеріне – жиырма бес, ірі кәсіпкерлік субъектілеріне елу айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде айыппұл салуға алып келеді.

2. Осы баптың бірінші бөлігінде көзделген, әкімшілік жаза қолданылғаннан кейін бір жыл ішінде қайталап жасалған әрекеттер (әрекетсіздік) –

лицензиядан айыра отырып, шағын кәсіпкерлік субъектілеріне – отыз бес, орта кәсіпкерлік субъектілеріне – елу, ірі кәсіпкерлік субъектілеріне бір жүз айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде айыппұл салуға алып келеді.

3. Туристік қызметті жүзеге асыратын тұлғалардың (туристік операторлық қызметті жүзеге асыратын тұлғаларды қоспағанда) туристік қызмет көрсетуге арналған жазбаша шарт жасаспай туристік қызметтерді көрсетуі –

4. Осы баптың үшінші бөлігінде көзделген, әкімшілік жаза қолданылғаннан кейін бір жыл ішінде қайталап жасалған әрекет (әрекетсіздік) –

шағын кәсіпкерлік субъектілеріне – отыз бес, орта кәсіпкерлік субъектілеріне – елу, ірі кәсіпкерлік субъектілеріне бір жүз айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде айыппұл салуға алып келеді.

5. Туристік қызметті жүзеге асыратын тұлғалардың (туристік операторлық қызметті жүзеге асыратын тұлғаларды қоспағанда) мүдделі мемлекеттік органдарға және туристің отбасына саяхат кезінде туристердің төтенше жағдайларға ұшырағаны туралы ақпарат бермеуі немесе уақтылы бермеуі –

6. Осы баптың бесінші бөлігінде көзделген, әкімшілік жаза қолданылғаннан кейін бір жыл ішінде қайталап жасалған әрекет (әрекетсіздік) –

шағын кәсіпкерлік субъектілеріне – жетпіс бес, орта кәсіпкерлік субъектілеріне – бір жүз, ірі кәсіпкерлік субъектілеріне бір жүз елу айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде айыппұл салуға алып келеді.";

2) 910-1-баптың бірінші бөлігіндегі "187 (бірінші және төртінші бөліктерінде)," деген сөздер алып тасталсын.

2. 2015 жылғы 31 қазандағы Қазақстан Республикасының Азаматтық процестік кодексіне:

1) 226-баптың 5-1-бөлігіндегі "28-1-баптарында" деген сөздер "27-2-баптарында" деген сөздермен ауыстырылсын;

2) 228-бап алып тасталсын;

3) 30-тарау алып тасталсын;

4) 302-баптың бірінші бөлігінің 13) тармақшасы алып тасталсын;

5) 44-тарау алып тасталсын;

6) 465-баптың төртінші бөлігіндегі "жеке" деген сөз "кассациялық" деген сөзбен ауыстырылсын;

7) 467-бапта:

бірінші бөліктің 3) тармақшасындағы "туралы істер;" деген сөздер "туралы істер жатады." деген сөздермен ауыстырылып, 4) тармақшасы алып тасталсын;

екінші бөліктің 6) тармақшасы алып тасталсын.

3. 2020 жылғы 29 маусымдағы Қазақстан Республикасының Әкімшілік рәсімдік-процестік кодексіне:

1) 3-баптың үшінші бөлігінің 4) тармақшасындағы "Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты аппараттарының және соттары кеңселерінің" деген сөздер "сот әкімшілігі саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган мен оның облыстардағы, астанадағы және республикалық маңызы бар қалалардағы аумақтық бөлімшелері аппараттарының" деген сөздермен ауыстырылсын;

2) 4-баптың бірінші бөлігінде:

4) тармақшадағы "жеке-дара айқындалған тұлғалар тобының" деген сөздер "айқындалатын тұлғалардың" деген сөздермен ауыстырылсын;

12) тармақша алып тасталсын:

16) тармақшадағы ", бейнежолданым" деген сөз алып тасталсын;

37) тармақшада:

"басқару органдарының," деген сөздерден кейін "мемлекеттік заңды тұлғалардың," деген сөздермен толықтырылсын;

"мемлекет" деген сөз "жарғылық капиталына мемлекет" деген сөздермен ауыстырылсын;

3) 9-баптың үшінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"3. Егер заңда өзгеше көзделмесе, сотқа жолданым дауды реттеудің сотқа дейінгі тәртібі сақталғаннан кейін берілуі мүмкін.";

4) 17-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"17-бап. Әкімшілік рәсімдер мен әкімшілік сот ісін жүргізудің ақылға қонымды мерзімі

1. Жекелеген процестік әрекеттерді жүргізуді қоса алғанда, әкімшілік сот ісін жүргізуде, сондай-ақ әкімшілік рәсімдерді жүргізу кезінде ақылға қонымды мерзім қолданылады.

2. Ақылға қонымды мерзімді айқындау кезінде әкімшілік істің құқықтық және нақты күрделілігі, әкімшілік іске қатысушылардың құқықтарды пайдалану және міндеттерді орындау дәрежесінен көрінетін мінез-құлқы, әкімшілік органның, лауазымды адамның, соттың әкімшілік істі жедел қарау мақсатында жүзеге асыратын әрекеттерінің жеткіліктілігі мен тиімділігі сияқты мән-жайлар ескеріледі.

3. Жолданымдарды, әкімшілік істердің жекелеген санаттарын қарау және шешу осы Кодексте белгіленген мерзімдерде жүзеге асырылады.";

5) 20-баптың екінші бөлігінде:

"басқару органы," деген сөздерден кейін "мемлекеттік заңды тұлғалар," деген сөздермен толықтырылсын;

"мемлекет" деген сөз "жарғылық капиталына мемлекет" деген сөздермен ауыстырылсын;

6) 22-баптың екінші бөлігінің 7) тармақшасындағы "шағым жасау барысында" деген сөздер алып тасталсын;

7) 28-баптың бірінші бөлігінде:

4) тармақшадағы ", айғақтар беруге және" деген сөздер "беруге," деген сөзбен ауыстырылсын;

6) тармақшадағы "айғақтар," деген сөз алып тасталсын;

8) 35-баптың бірінші бөлігіндегі "адам не саңыраумен, мылқаумен, керең-мылқаумен қарым-қатынас жасау техникасын еркін" деген сөздер ", оның ішінде ымдау тілін және (немесе) Брайль әліпбиін" деген сөздермен ауыстырылсын;

9) 62-баптың екінші бөлігіндегі "қабылданған кезден" деген сөздер "тіркелген күннен" деген сөздермен ауыстырылсын;

10) 63-баптың екінші бөлігінің 5) тармақшасы "не электрондық цифрлық қолтаңбасы" деген сөздермен толықтырылсын;

11) 64-бапта:

екінші бөлікте:

"басқару органына," деген сөздерден кейін "мемлекеттік заңды тұлғаға," деген сөздермен толықтырылсын;

"мемлекет" деген сөз "жарғылық капиталына мемлекет" деген сөздермен ауыстырылсын;

үшінші бөліктің екінші абзацы "жолданым" деген сөзден кейін "жұмыс күні аяқталғаннан кейін немесе" деген сөздермен толықтырылсын;

бесінші бөліктегі "немесе бейнежолданым" деген сөздер алып тасталсын;

жетінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:

"7. Әкімшілік орган, лауазымды адам жолданымды қайтару себептерін көрсете отырып, үш жұмыс күнінен кешіктірілмейтін мерзімде:

1) осы баптың алтыншы бөлігінде көзделген, әкімшілік орган, лауазымды адам белгілеген мерзім өткеннен кейін;

2) егер:

бұрын берілген жолданым сол бір әкімшілік органда қаралған не оны сол бір лауазымды адам қараған жағдайда, арыз иесі ол бойынша әкімшілік рәсім тоқтатылған, мәселенің мәні бойынша мазмұны бұрын қаралған жолданымға ұқсас жолданымды берсе, жолданым тіркелгеннен кейін қайтарады. Бұл ретте мұндай жолданым жаңа дәлелдерді немесе жаңадан ашылған мән-жайларды қамтымайды;

жолданымда былапыт не балағат сөздер, оның ішінде әкімшілік органға, әкімшілік органның жұмыскерлеріне, лауазымды адамға қатысты болса, жолданым тіркелгеннен кейін қайтарады.";

мынадай мазмұндағы 7-1 және 7-2-бөліктермен толықтырылсын:

"7-1. Осы баптың жетінші бөлігінің күші ұжымдық жолданымдарға да қолданылады.

7-2. Осы баптың жетінші бөлігінің күші дайындалып жатқан немесе жасалған қылмыстық құқық бұзушылықтар туралы не мемлекеттік немесе қоғамдық қауіпсіздікке төнген қатер туралы мәліметтер жолданымдарда қамтылған, мемлекеттік органдарға құзыреттеріне сәйкес дереу одан әрі жолдануға жататын жағдайларға қолданылмайды.";

сегізінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:

"8. Жолданымды қайтару қайта жүгінуге кедергі келтірмейді. Осы баптың жетінші бөлігінің 2) тармақшасының екінші абзацында көзделген жолданым қайта берілген жағдайда, оны қайтарғаннан кейін мұндай жолданым оған жауап берілмей, бұрын қаралған әкімшілік істің материалдарына қоса тігіледі.";

12) 67-бап мынадай мазмұндағы он бірінші бөлікпен толықтырылсын:

"11. Әкімшілік орган, лауазымды адам қабылданған шешім туралы әкімшілік рәсімге қатысушыны ол қабылданған күннен бастап екі жұмыс күні ішінде хабардар етуге міндетті.";

13) 69-бапта:

үшінші бөлікте:

бірінші абзацта:

"Мемлекеттiк" деген сөз "Жеке қабылдауларды, мемлекеттік" деген сөздермен ауыстырылып, "тәртібі" деген сөз алып тасталсын;

"мемлекет" деген сөз "мемлекеттік заңды тұлғаларға, жарғылық капиталына мемлекет" деген сөздермен ауыстырылсын;

екінші абзац "жолданымдар" деген сөзден кейін ", "Валюталық реттеу және валюталық бақылау туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес валюталық шарттарды есептік тіркеуді жүзеге асыру, шетелдік банктердегі шоттар және осындай шоттарды есептік тіркеу туралы хабардар ету мәселелері бойынша келіп түскен жолданымдар" деген сөздермен толықтырылсын;

төртінші бөліктегі "Мемлекеттік органдардың" деген сөздер "Осы Кодекстің 87-бабының екінші бөлігінде көрсетілген субъектілердің" деген сөздермен ауыстырылсын;

14) 70-баптың бірінші бөлігінің 3) тармақшасы "адам" деген сөзден кейін "осы Кодекстің 64-бабы жетінші бөлігі 1) тармақшасының негізінде" деген сөздермен толықтырылсын;

15) 73-бапта:

бірінші бөліктің екінші абзацында:

1) тармақша "қатысушыны" деген сөзден кейін "осы баптың үшінші бөлігіне сәйкес өтінішхат бойынша" деген сөздермен толықтырылсын;

3) тармақша "арқылы" деген сөзден кейін "жазбаша немесе ауызша нысанда" деген сөздермен толықтырылсын;

екінші бөлікте:

3) тармақшадағы "үш күндік мерзімнен аз уақыт" деген сөздер "бес жұмыс күнінен аз мерзім" деген сөздермен ауыстырылсын;

7) тармақшадағы "берілмеген жағдайларға қолданылмайды." деген сөздер "берілмеген;" деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 8), 9) және 10) тармақшалармен толықтырылсын:

"8) әкімшілік рәсімге қатысушыға қатысты шығарылған, белгілі бір мемлекеттік көрсетілетін қызметті алу талап етілетін қызметке немесе жекелеген қызмет түрлеріне тыйым салу туралы немесе әкімшілік рәсімге қатысушының мемлекеттік көрсетілетін қызметті алуға байланысты арнаулы құқығынан айырылуына негіз болған заңды күшіне енген сот актісі болған;

9) әкімшілік орган, лауазымды адам жеке қабылдауға тіркеуден бас тарту туралы шешім қабылдаған;

10) әкімшілік рәсім осы Кодекстің 88-бабының бірінші бөлігі негізінде тоқтатылған жағдайларда қолданылмайды.";

үшінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:

"3. Әкімшілік рәсімге қатысушы әкімшілік іс бойынша алдын ала шешімді алған күннен бастап екі жұмыс күнінен кешіктірілмейтін мерзімде оған қарсылық беруге немесе айтуға құқылы.

Тыңдауды ауызша нысанда өткізу үшін әкімшілік рәсімге қатысушы алдын ала шешімді алған күннен бастап екі жұмыс күнінен кешіктірілмейтін мерзімде өтінішхат мәлімдеуге құқылы.

Бұл ретте тыңдауды өткізудің нысаны, күні, уақыты мен орны туралы күні бұрын және тиісті түрде хабардар етілген әкімшілік рәсімге қатысушыдан жазбаша немесе ауызша қарсылықтардың болмауы қаралатын әкімшілік істің мәні бойынша шешім қабылдауға кедергі бола алмайды.

Әкімшілік рәсімге қатысушы өз қарсылығын ауызша білдірген жағдайда әкімшілік орган, лауазымды адам тыңдау хаттамасын жүргізеді.

Жазбаша нысанда тыңдау кезінде хаттама жүргізілмейді.";

мынадай мазмұндағы ескертпемен толықтырылсын:

"Ескертпе. Әкімшілік іс бойынша алдын ала шешімді әкімшілік рәсімге қатысушыға, кейіннен одан осы алдын ала шешімге жазбаша (қағаз және (немесе) цифрлық) нысанда қарсылық ала отырып, жіберу жазбаша нысанда тыңдау деп танылады.";

16) 74-бапта:

тақырыптағы, бірінші бөліктегі, екінші бөліктің бірінші абзацындағы және үшінші бөліктегі "Тыңдау", "тыңдау" деген сөздер тиісінше "Ауызша нысанда тыңдау", "ауызша нысанда тыңдау" деген сөздермен ауыстырылсын;

төртінші бөлікте:

"Тыңдау" деген сөз "Ауызша нысанда тыңдау" деген сөздермен ауыстырылсын;

"хатшы" деген сөзден кейін "ауызша нысанда тыңдау аяқталғаннан кейін екі жұмыс күнінен кешіктірмей" деген сөздермен толықтырылсын;

бесінші бөліктегі "тыңдау" деген сөз "ауызша нысанда тыңдау" деген сөздермен ауыстырылсын;

алтыншы бөлікте:

бірінші абзацтағы "тыңдау" деген сөз "ауызша нысанда тыңдау" деген сөздермен ауыстырылсын;

екінші абзац мынадай мазмұндағы екінші сөйлеммен толықтырылсын:

"Барлық ескерту әкімшілік іске қоса тігіледі.";

17) 75-баптың бірінші бөлігіндегі "іс қаралғаннан кейін" деген сөздер "істі қарау барысында да, одан кейін де" деген сөздермен ауыстырылсын;

18) 76-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"76-бап. Жолданым негізінде қозғалған әкімшілік рәсімнің мерзімдері және оларды есептеу тәртібі

1. Егер Қазақстан Республикасының заңдарында өзгеше көзделмесе, жолданым негізінде қозғалған әкімшілік рәсімнің мерзімі жолданым тіркелген күннен бастап он бес жұмыс күнін құрайды.

2. Жолданым негізінде қозғалған әкімшілік рәсім мерзімінің (күнмен не тәулікпен есептелетін) өтуі жолданым тіркелгеннен кейінгі не осы Кодекстің 65-бабында көзделген жағдайларда әрі қарай жолданған кезде ол уәкілетті әкімшілік органға, лауазымды адамға келіп түскеннен кейінгі келесі күні басталады.

3. Жолданым негізінде қозғалған әкімшілік рәсімнің мерзімі әкімшілік орган басшысының, оның орынбасарының немесе аппараты басшысының уәжді шешімімен ақылға қонымды, бірақ әкімшілік істі дұрыс қарау үшін маңызы бар нақты мән-жайларды анықтау қажеттігіне орай мұндай шешім қабылданған күннен бастап екі айдан аспайтын мерзімге ұзартылуы мүмкін, әкімшілік рәсімге қатысушы бұл туралы мерзім ұзартылған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде хабардар етіледі.

4. Шешім қабылдауға уәкілеттік берілген адам әкімшілік рәсім мерзімін негізсіз ұзартқаны үшін Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес тәртіптік және өзге де жауаптылықта болады.

5. Егер әкімшілік рәсім мерзімінің соңғы күні жұмыс істемейтін күнге тура келсе, келесі жұмыс күні мерзім аяқталатын күн болып есептеледі.";

19) 80-бапта:

бірінші бөліктің 5) тармақшасы "немесе электрондық цифрлық қолтаңбасы" деген сөздермен толықтырылсын;

екінші бөліктің 2) тармақшасы "ұқсас әкімшілік актілерді" деген сөздерден кейін "(бұл ретте ұқсас әкімшілік актілердің біріншісі негізделген болуға тиіс)" деген сөздермен толықтырылсын;

мынадай мазмұндағы бесінші бөлікпен толықтырылсын:

"5. Әкімшілік актіде немесе оған қосымшада қарау үшін шағым берілуі мүмкін жоғары тұрған әкімшілік орган, лауазымды адам немесе Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес шағымдарды қарауға уәкілеттік берілген өзге де әкімшілік орган, лауазымды адам, осындай шағымды беруге болатын мерзім және осы актіге шағым жасау тәртібі міндетті түрде көрсетіледі.

Жоғары тұрған әкімшілік орган, лауазымды адам немесе Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес шағымдарды қарауға уәкілеттік берілген өзге де әкімшілік орган, лауазымды адам болмаған жағдайда әкімшілік актіде немесе оған қосымшада осы актіге сотқа дау айту тәртібі мен мерзімі көрсетіледі.";

20) 84-бапта:

екінші бөліктегі "күші жойылуы мүмкін" деген сөздер "күшін оны қабылдаған әкімшілік орган, лауазымды адам немесе жоғары тұрған әкімшілік орган, лауазымды адам не сот жоя алады" деген сөздермен ауыстырылсын;

сегізінші бөліктегі "Заңсыз" деген сөз "Осы баптың алтыншы бөлігінің 1) және 4) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша заңсыз" деген сөздермен ауыстырылсын;

мынадай мазмұндағы тоғызыншы бөлікпен толықтырылсын:

"9. Әкімшілік рәсімге қатысушы осы Кодекстің 66-бабында көзделген тәртіппен заңсыз қолайлы әкімшілік актінің күшін жою туралы хабардар етіледі.";

21) 86-баптың бірінші бөлігіндегі "барлық мемлекеттік органдар, жергілікті өзін-өзі басқару органдары, заңды тұлғалар, лауазымды адамдар, азаматтар" деген сөздер "әкімшілік органдар, лауазымды адамдар, жеке және заңды тұлғалар" деген сөздермен ауыстырылсын;

22) 87-бапта:

екінші бөлікте:

"басқару органы," деген сөздерден кейін "мемлекеттік заңды тұлға," деген сөздермен толықтырылсын;

"мемлекет" деген сөз "жарғылық капиталына мемлекет" деген сөздермен ауыстырылсын;

үшінші бөлікте:

"басқару органына," деген сөздерден кейін "мемлекеттік заңды тұлғаға," деген сөздермен толықтырылсын;

"мемлекет" деген сөз "жарғылық капиталына мемлекет" деген сөздермен ауыстырылсын;

23) 88-бапта:

бірінші бөлік 3) тармақшасындағы "баяндалмаса, оңайлатылған әкімшілік рәсім тоқтатылуға жатады." деген сөздер "баяндалмаса;" деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 4) тармақшамен толықтырылсын:

"4) арыз иесінен хабарды, ұсынысты, үн қосуды немесе сұрау салуды кері қайтарып алу қабылданса, оңайлатылған әкімшілік рәсім тоқтатылуға тиіс.";

екінші бөлік мынадай мазмұндағы екінші абзацпен толықтырылсын:

"Осы баптың бірінші бөлігінің 1) тармақшасында көзделген мән-жай болған кезде оңайлатылған әкімшілік рәсімді тоқтату туралы шешімді субъектінің өзге уәкілетті тұлғасы қабылдай алады.";

24) 89-баптың үшінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"3. Хабарды, ұсынысты, үн қосуды, сұрау салуды қарайтын субъектілер және лауазымды адамдар арыз иесіне әкімшілік істі қараудың нәтижелері мен қабылданған шаралар туралы хабар береді. Бұл ретте, егер ұсыныста осы Кодекстің 90-2-бабының үшінші бөлігінде көрсетілген мәселелер қозғалса, мұндай ұсынысты қарайтын субъект оған жауап бермей назарға алуы мүмкін. Бұл ретте арыз иесі бұл туралы хабардар етілуге тиіс.";

25) 90-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"90-бап. Жеке тұлғаларды және заңды тұлғалардың өкілдерін жеке қабылдау

1. Қазақстан Республикасы Үкіметінің қызметін қамтамасыз ететін мемлекеттік органды қоспағанда, мемлекеттік органдардың, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының басшылары және олардың орынбасарлары жеке тұлғаларды және заңды тұлғалардың өкілдерін осы органның, лауазымды адамның құзыретіне кіретін мәселелер бойынша жеке қабылдауды жүргізуге міндетті.

2. Жеке қабылдауды қамтамасыз ету мақсатында осы баптың бірінші бөлігінде көрсетілген органдардың қызметкерлері жолданымның мәнін нақтылау үшін осы Кодексте белгіленген тәртіппен қосымша ақпарат сұратуға құқылы.

Бұл ретте осы әкімшілік әрекет жеке тұлғаларды және заңды тұлғалардың өкілдерін жеке қабылдауды жүргізуді жоққа шығармайды.

3. Жеке тұлғаларды және заңды тұлғалардың өкілдерін қабылдау тиісті мемлекеттік органның, жергілікті өзін-өзі басқару органының басшысы бекітетін қабылдау кестесіне сәйкес айына бір реттен сиретпей, Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен жүзеге асырылады.

4. Егер жолданымды лауазымды адам қабылдау кезінде шеше алмаса, ол жазбаша нысанда баяндалады және онымен жазбаша жолданым ретінде жұмыс жүргізіледі.";

26) 91-бапта:

үшінші бөлік мынадай мазмұндағы ескертпемен толықтырылсын:

"Ескертпе. Осы бөліктің екінші абзацының күші мемлекеттік органның, мемлекеттік заңды тұлғаның басқа мемлекеттік органның, мемлекеттік заңды тұлғаның шешіміне жасаған шағымына қолданылмайды.";

мынадай мазмұндағы 4-1 және 4-2-бөліктермен толықтырылсын:

"4-1. Осы баптың төртінші бөлігінің ережелері мемлекеттік органның, мемлекеттік заңды тұлғаның басқа мемлекеттік органның, мемлекеттік заңды тұлғаның шешіміне жасаған шағымына қолданылады.

4-2. Мемлекеттік органның, мемлекеттік заңды тұлғаның басқа мемлекеттік органның, мемлекеттік заңды тұлғаның шешіміне жасаған шағымын қанағаттандырудан бас тартылған жағдайда арыз иесі мұндай бас тартуға осы бапта, Қазақстан Республикасы Үкіметінің регламентінде белгіленген тәртіппен шағым жасауға құқылы. Бұл ретте осы норма Қазақстан Республикасының Президентіне тікелей бағынатын және есеп беретін мемлекеттік органдарға қатысты берілген шағымға қолданылмайды.";

алтыншы бөлік мынадай мазмұндағы ескертпемен толықтырылсын:

"Ескертпе. Осы бөліктің күші мемлекеттік органның, мемлекеттік заңды тұлғаның басқа мемлекеттік органның, мемлекеттік заңды тұлғаның шешіміне жасаған шағымына қолданылмайды.";

мынадай мазмұндағы ескертпемен толықтырылсын:

"Ескертпе. Осы Кодекстің 3-бөлімінің 13, 14, 15-тарауларының мақсаттарында Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің филиалы әкімшілік актісіне, әкімшілік әрекетіне (әрекетсіздігіне) әкімшілік (сотқа дейінгі) тәртіппен шағым жасалуы мүмкін әкімшілік органға теңестіріледі.";

27) 92-бапта:

мынадай мазмұндағы 1-1-бөлікпен толықтырылсын:

"1-1. Егер әкімшілік актіде немесе оған қосымшада әкімшілік актіге шағым жасаудың осы Кодекстің 80-бабының бесінші бөлігінде көрсетілген ықтимал құқықтық тәсілдері көзделмесе, мұндай әкімшілік актіге шағымды әкімшілік рәсімге қатысушыға әкімшілік актінің қабылданғаны туралы белгілі болған күннен бастап алты айдан кешіктірмей беруге болады.";

екінші бөліктің бірінші абзацындағы "бірінші бөлігінде" деген сөздер "бірінші және 1-1-бөліктерінде" деген сөздермен ауыстырылсын;

28) 93-баптың екінші бөлігінде:

2) тармақша:

"жеке сәйкестендіру нөмірі" деген сөздерден кейін "(ол болған кезде)" деген сөздермен толықтырылсын;

"бизнес-сәйкестендіру нөмірі" деген сөздерден кейін "(ол болған кезде)" деген сөздермен толықтырылсын;

4) тармақшадағы "дау айтылатын" деген сөздер "шағым жасалатын" деген сөздермен ауыстырылсын;

29) 95-баптың бірінші бөлігі 4) тармақшасындағы "болса, шағымды қараусыз қалдырады." деген сөздер "болса;" деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 5) тармақшамен толықтырылсын:

"5) шағым жасалатын әкімшілік актіге, шағым жасалатын әкімшілік әрекетке (әрекетсіздікке) соттың қарауында жатқан әкімшілік талап қою берілгені анықталса, шағымды қараусыз қалдырады.";

30) 96-бапта:

бірінші абзац мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Шағым беру мыналарды:";

мынадай мазмұндағы бесінші абзацпен толықтырылсын:

"2. Қолданылатын жағдайларда әкімшілік актіде осы баптың бірінші бөлігінің 1) және 3) тармақшаларында көзделген ерекшеліктерге нұсқаулар, шағым беру актінің қолданылуын тоқтата тұрмайтынын куәландыратын оларды қолдану негіздемелері қамтылуға тиіс.";

31) 98-баптың үшінші бөлігіндегі "дау айтылатын" деген сөздер "шағым жасалатын" деген сөздермен ауыстырылсын;

32) 99-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"99-бап. Шағымды қарау мерзімі

Егер Қазақстан Республикасының заңдарында өзгеше көзделмесе, шағымды қарау мерзімі шағым тіркелген күннен бастап жиырма жұмыс күнін құрайды.

Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жағдайларды қоспағанда, шағымды қарау мерзімін ұзартуға жол берілмейді.";

33) 101-баптың бірінші бөлігінің 3) тармақшасы:

"жеке сәйкестендіру нөмірі" деген сөздерден кейін "(ол болған кезде)" деген сөздермен толықтырылсын;

"бизнес-сәйкестендіру нөмірі" деген сөздерден кейін "(ол болған кезде)" деген сөздермен толықтырылсын;

34) 107-бапта:

бірінші бөліктің екінші абзацы "екінші және үшінші бөліктеріндегі" деген сөздерден кейін "және 25-тарауындағы" деген сөздермен толықтырылсын;

алтыншы бөліктегі "жатпайтын" деген сөз "жататын" деген сөзбен ауыстырылсын;

35) 113-баптың төртінші бөлігінің 4) тармақшасындағы "және адамның" деген сөздер "және жеке тұлғаның" деген сөздермен ауыстырылсын;

36) 116-баптың екінші бөлігіндегі "және олардың Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген әкімшілік актіні қабылдау мақсаттарына сәйкестігін (мөлшерлестігін)" деген сөздер ", әкімшілік актінің немесе әрекеттің (әрекетсіздіктің) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген мақсаттарға мөлшерлестігі мен сәйкестігін" деген сөздермен ауыстырылсын;

37) 118-баптың үшінші бөлігінің 5) тармақшасындағы "заңдарына" деген сөз "заңнамасына" деген сөзбен ауыстырылсын;

38) 119-баптың екінші бөлігіндегі "кез келген" деген сөздер алып тасталсын;

39) 124-баптың екінші және үшінші бөліктері мынадай редакцияда жазылсын:

"2. Сот осы Кодекстің 123-бабының 3) тармақшасында көзделген процестік мәжбүрлеу шарасын қолдану туралы ұйғарым шығарады.

Ақшалай өндіріп алуды қолдану туралы ұйғарымға ол табыс етілген күннен бастап он жұмыс күні ішінде жекеше шағым беруге жол беріледі.

Осы ұйғарымға шағым жасалуы процестік мәжбүрлеу шараларының орындалуын жекеше шағым мәні бойынша қаралғанға дейін тоқтата тұрады.

3. Таңдап алынған процестік мәжбүрлеу шарасы нәтижелер бермеген жағдайда процестік мәжбүрлеудің өзге шарасын қолдануға жол беріледі немесе олар қайталап қолданылуы мүмкін.

Ақшалай өндіріп алу түріндегі процестік мәжбүрлеу шарасы осы Кодекстің 127-бабының тоғызыншы бөлігінде көзделген ерекшеліктермен қолданылады.";

40) 127-бапта:

екінші бөлік мынадай мазмұндағы екінші абзацпен толықтырылсын:

"Ақшалай өндіріп алу қолданылған адам жазбаша келісім берген жағдайда сот ұйғарымның қарар бөлігін шығарады, ол оған дереу табыс етіледі.";

алтыншы, жетінші, сегізінші және тоғызыншы бөліктер мынадай редакцияда жазылсын:

"6. Республикалық бюджет кірісіне өндіріп алынатын ақшалай өндіріп алуды төлеу ұйғарым заңды күшіне енгеннен кейін жүзеге асырылады.

7. Ақшалай өндіріп алу қолданылған адам тиісті ұйғарым табыс етілген күннен бастап он жұмыс күні ішінде ақшалай өндіріп алудың мөлшерін азайту, ұйғарымның орындалуын кейінге қалдыру, бөліп төлеу туралы өтінішхатпен сотқа жүгінуге құқылы.

Өтінішхат сот отырысында арыз иесін шақырта отырып қаралады.

Кейінге қалдыру немесе бөліп төлеу туралы өтінішхатты қарау кезінде сот ақшалай өндіріп алу туралы ұйғарымның орындалуын екі айға дейінгі мерзімге кейінге қалдыруға немесе бөліп төлеуді беруге құқылы.

8. Ақшалай өндіріп алудың мөлшерін азайту, ұйғарымның орындалуын кейінге қалдыру, бөліп төлеу туралы өтінішхатты сот өтінішхат сотқа келіп түскен күннен бастап он жұмыс күні ішінде қарайды және шешеді.

9. Сот актісі немесе осы баптың үшінші және төртінші бөліктерінде көрсетілген сот талабы орындалмаған кезде сот он айлық есептік көрсеткішке ұлғайтылған мөлшерде жаңа ақшалай өндіріп алуды қолдануға құқылы.";

41) 129-баптың екінші бөлігі 4) тармақшасындағы "жауапкер көтереді." деген сөздер "жауапкер;" деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 5) тармақшамен толықтырылсын:

"5) заңға тәуелді нормативтік құқықтық актінің (оның ережелерінің) заңдылығына дау айту туралы талап қою бойынша – дау айтылатын заңға тәуелді нормативтік құқықтық актіні қабылдаған уәкілетті орган, лауазымды адам көтереді.";

42) 131-баптың бірінші бөлігінде:

екінші абзацта орыс тіліндегі мәтінге өзгеріс енгізіледі, қазақ тіліндегі мәтін өзгермейді;

үшінші абзац мынадай мазмұндағы 5) тармақшамен толықтырылсын:

"5) заңға тәуелді нормативтік құқықтық актінің заңдылығына дау айту туралы талап қою.";

43) мынадай мазмұндағы 135-1-баппен толықтырылсын:

"135-1-бап. Заңға тәуелді нормативтік құқықтық актінің (оның ережелерінің) заңдылығына дау айту туралы талап қою

Заңға тәуелді нормативтік құқықтық актінің (оның ережелерінің) заңдылығына дау айту туралы талап қою бойынша талап қоюшы заңға тәуелді нормативтік құқықтық актіні заңға (Қазақстан Республикасының Конституциясынан басқа) толық немесе оның жекелеген бөлігінде қайшы келеді деп тануды талап ете алады.";

44) 136-бапта:

мынадай мазмұндағы 3-1-бөлікпен толықтырылсын:

"3-1. Заңға тәуелді нормативтік құқықтық актінің (оның ережелерінің) заңдылығына дау айту туралы талап қою осы актімен талап қоюшының Қазақстан Республикасының Конституциясында және Қазақстан Республикасының заңдарында кепілдік берілген құқықтары, бостандықтары мен заңды мүдделерінің бұзылғаны және (немесе) ықтимал бұзылуы туралы өзіне белгілі болған күннен бастап үш ай ішінде сотқа беріледі.";

бесінші бөліктегі ", бірақ ол қабылданған күннен бастап бір жылдан кешіктірмей" деген сөздер алып тасталсын;

45) 138-баптың екінші бөлігінде:

3) тармақшадағы "арызды" деген сөз "талап қоюды" деген сөздермен ауыстырылсын;

4) тармақшадағы "арызға" деген сөз "талап қоюға" деген сөздермен ауыстырылсын;

46) 142-баптың бірінші бөлігінің екінші абзацындағы "және" деген сөз "және (немесе)" деген сөздермен ауыстырылсын;

47) 155-баптың екiншi бөлiгiндегі "осы өкілеттіктің" деген сөздер "әкімшілік органның, лауазымды адамның әкімшілік актіні қабылдау немесе әрекетті жасау жөніндегі осы өкілеттігінің" деген сөздермен ауыстырылсын;

48) мынадай мазмұндағы 159-1-баппен толықтырылсын:

"159-1-бап. Заңға тәуелді нормативтік құқықтық актінің (оның ережелерінің) заңдылығына дау айту туралы талап қою бойынша шешім

1. Сот заңға тәуелді нормативтік құқықтық актінің (оның ережелерінің) заңдылығына дау айту туралы талап қоюды негізді деп тани отырып, талап қоюды қанағаттандыру туралы шешім шығарады. Шешімде дау айтылатын заңға тәуелді нормативтік құқықтық актінің қандай заңдарға (Қазақстан Республикасының Конституциясынан басқа) және қай бөлігінде қайшы келетіні және заңға тәуелді нормативтік құқықтық актіні толық немесе оның жекелеген бөлігінде акт қабылданған кезден бастап жарамсыз деп тану көрсетіледі.

2. Соттың заңға тәуелді нормативтік құқықтық актіні (оның ережелерін) заңсыз деп тану туралы шешімі немесе ол туралы хабар оны қабылдаған (шығарған) органның қаражаты есебінен бұқаралық ақпарат құралдарында жариялануға тиіс. Жариялау сот шешімі заңды күшіне енген күннен бастап күнтізбелік он күннен кешіктірілмей жүзеге асырылуға тиіс.";

49) 162-бап "өзге де" деген сөздерден кейін "аккредиттелген" деген сөзбен толықтырылсын;

50) мынадай мазмұндағы 26-1-тараумен толықтырылсын:

"26-1-тарау. Заңға тәуелді нормативтік құқықтық актінің (оның ережелерінің) заңдылығына дау айту туралы әкімшілік істер бойынша іс жүргізу

167-1-бап. Талап қоюды беру

1. Заңға тәуелді нормативтік құқықтық актінің күші қолданылатын, қабылданған заңға тәуелді нормативтік құқықтық актімен (оның ережесімен) Қазақстан Республикасының Конституциясында және Қазақстан Республикасының заңдарында кепілдік берілген құқықтары мен заңды мүдделері бұзылады және (немесе) бұзылуы мүмкін деп есептейтін азамат немесе заңды тұлға заңға тәуелді нормативтік құқықтық актінің (оның ережелерінің) заңдылығына дау айту туралы талап қоюмен сотқа жүгінуге құқылы.

Заңсыз заңға тәуелді нормативтік құқықтық актіні қабылдаған уәкілетті орган немесе лауазымды адам не жоғары тұрған уәкілетті орган немесе лауазымды адам заңға сәйкес келмейтін заңға тәуелді нормативтік құқықтық актіге наразылықты қабылдамаған жағдайда прокурор заңға тәуелді нормативтік құқықтық актінің (оның ережелерінің) заңдылығына дау айту туралы талап қоюмен сотқа жүгінеді.

2. Талап қою осы Кодекстің 131-бабында көзделген талаптарға сәйкес келуге және дау айтылатын заңға тәуелді нормативтік құқықтық актіні (оның ережелерін) қабылдаған уәкілетті органның, лауазымды адамның атауы, ол қабылданған күн, осы заңға тәуелді нормативтік құқықтық актімен (оның ережелерімен) азаматтың немесе заңды тұлғаның қандай құқықтары, бостандықтары және заңмен қорғалатын мүдделері бұзылатыны және (немесе) бұзылуы мүмкін, дау айтылатын заңға тәуелді нормативтік құқықтық акт (оның ережелері) Қазақстан Республикасы заңдарының (Қазақстан Республикасы Конституциясынан басқа) қандай баптарына немесе ережелеріне қайшы келетіні туралы деректерді қосымша қамтуға тиіс.

3. Талап қоюға дау айтылатын заңға тәуелді нормативтік құқықтық актінің (оның ережелерінің) көшірмесі қоса тігіледі. Бұл ретте заңға тәуелді нормативтік құқықтық акт ресми жарияланған жағдайда талап қоюда оның жарияланған күні көрсетіледі.

4. Прокурор наразылық білдірілген заңға тәуелді нормативтік құқықтық актіні (оның ережелерін) сот қарағанға дейін заңсыз деп тану туралы сотқа жүгінген жағдайлардан басқа, сотқа талап қоюды беру заңға тәуелді нормативтік құқықтық актінің (оның ережелерінің) қолданысын тоқтата тұрмайды.

167-2-бап. Заңға тәуелді нормативтік құқықтық актінің (оның ережелерінің) заңдылығына дау айту туралы әкімшілік істі қарау

1. Заңға тәуелді нормативтік құқықтық актінің заңдылығына дау айту туралы талап қоюмен сотқа жүгінген азамат немесе заңды тұлға, прокурор сондай-ақ заңға тәуелді нормативтік құқықтық актіні қабылдаған уәкілетті орган, лауазымды адам сот отырысының уақыты мен орны туралы хабардар етіледі.

2. Сот әкімшілік істі бір ай мерзімде қарайды.

3. Сот отырысында сот заңға тәуелді нормативтік құқықтық актіні қабылдаған уәкілетті органның, лауазымды адамның құзыретінің болуын, бүкіл заңға тәуелді нормативтік құқықтық актінің (оның ережелерінің) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкестігін тексереді.

4. Сотқа жүгінген адамның өз талабынан бас тартуы әкімшілік істі қарамау үшін негіз болып табылмайды. Заңға тәуелді нормативтік құқықтық актіні қабылдаған уәкілетті органның, лауазымды адамның талапты тануы сот үшін міндетті емес.

167-3-бап. Соттың шешімі және оны орындау

1. Сот талап қоюды негізсіз деп танып, оны қанағаттандырудан бас тарту туралы шешім шығарады.

2. Заңға тәуелді нормативтік құқықтық актіні толық немесе оның жекелеген ережелерін заңға (Қазақстан Республикасының Конституциясынан басқа) сәйкес келмейді және жарамсыз деп таныған сот шешімі осы заңға тәуелді нормативтік құқықтық актіні қабылдаған уәкілетті орган немесе лауазымды адам үшін міндетті. Шешім дау айтылған заңға тәуелді нормативтік құқықтық актінің (оның ережелерінің) күші өздерінің құқықтары мен бостандықтарына, заңды мүдделеріне қолданылған айқындалмаған тұлғалар тобы үшін міндетті.

3. Заңға тәуелді нормативтік құқықтық актінің (оның ережелерінің) заңдылығына басқа азаматтар немесе заңды тұлғалар оның бұрын сот тәртібімен тексерілмеген бөлігінде ғана қайта дау айта алады.

4. Заңға тәуелді нормативтік құқықтық актіні (оның ережелерін) заңсыз деп тану туралы сот шешімі осы Кодекстің 159-1-бабында белгіленген қағидаларды сақтай отырып қабылданады.";

51) 169-бапта:

екінші бөліктің бірінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

"2. Заңды күшіне енген, оның ішінде татуласу, медиация немесе дауды партисипативтік рәсім тәртібінде реттеу тәртібімен аяқталған әкімшілік істер бойынша сот актілері әкімшілік процеске қатысушылардың кассациялық шағымдары, Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының, оның орынбасарларының, Бас әскери прокурордың, Бас көлік прокурорының өз бастамасы бойынша да, әкімшілік процеске қатысушылардың осы Кодекстің 31-бабында көзделген әкімшілік істер бойынша берген өтінішхаттары бойынша да келтірілген наразылықтары бойынша апелляциялық сатыдағы сот актісі заңды күшіне енген күннен бастап алты ай iшiнде кассациялық тәртіппен қайта қаралуы мүмкін.";

мынадай мазмұндағы 3-1 және жетінші бөліктермен толықтырылсын:

"3-1. Жергілікті және басқа да соттардың заңды күшіне енген сот актілері оларға шағым жасаудың апелляциялық тәртібі сақталмаған жағдайда осы баптың жетінші бөлігінде көзделген негіздер болған кезде Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының өз бастамасы бойынша да, әкімшілік процеске қатысушылардың осы Кодекстің 31-бабында көзделген әкімшілік істер бойынша берген өтінішхаттары бойынша да келтірілген наразылығы бойынша кассациялық тәртіппен қайта қаралуы мүмкін.";

"7. Осы баптың 3-1-бөлігінде көрсетілген заңды күшіне енген сот актілерін кассациялық тәртіппен қайта қарауға мыналар негіз болып табылады:

1) қабылданған қаулыны орындау адамдардың өмірі, денсаулығы не Қазақстан Республикасының экономикасы мен ұлттық қауіпсіздігі үшін ауыр орны толмас салдарларға әкелуі мүмкін жағдайлар;

2) қабылданған қаулы айқындалмаған тұлғалар тобының құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін немесе өзге де жария мүдделерді бұзатын жағдайлар;

3) қабылданған қаулы соттардың құқық нормаларын түсіндірудегі және қолдануындағы біркелкілікті бұзатын жағдайлар.";

52) 175-баптың 2-1-бөлігі алып тасталсын.

4. "Нотариат туралы" 1997 жылғы 14 шiлдедегі Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 6-баптың 1-тармағының бірінші бөлігіндегі "әділет аттестаттау комиссиясында" деген сөздер алып тасталсын;

2) 7-1-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"7-1-бап. Нотариаттық қызметпен айналысу құқығына үміткер адамдарды аттестаттау

1. Тағылымдамадан өткен және нотариаттық қызметпен айналысу құқығына үміткер адамдар облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың аумақтық әділет органдарына өтініш беру арқылы Қазақстан Республикасының заңнамасын білуге және практикалық дағдылардың тиісті деңгейін тексеруге кешенді компьютерлік тестілеу нысанында аттестаттаудан өтеді.

2. Қазақстан Республикасының Жоғары Сот Кеңесі жанындағы Біліктілік комиссиясында біліктілік емтихандарын тапсырған адамдар, тұрақты судьялар және өз міндеттерін атқару кезінде теріс қылықтар жасағаны және заңдылықты бұзғаны үшін судья лауазымынан босатылған судьяларды қоспағанда, тұрақты судья болып жұмыс істеген адамдар, сондай-ақ мемлекеттік нотариустар аттестаттаудан өтуден босатылады.

Нотариаттық қызметпен айналысу құқығына лицензияның қолданысы тоқтатылған жағдайда үміткер нотариаттық қызметпен айналысу құқығына лицензия алуға қайта өтініш берген кезде аттестаттаудан өтуге міндетті.

3. Нотариаттық қызметпен айналысу құқығына үміткер адамдарды аттестаттаудың негізгі міндеті нотариаттық қызметпен айналысу құқығына лицензия алуға үміткерлерді сапалы іріктеуді қамтамасыз ету болып табылады.

4. Нотариаттық қызметпен айналысу құқығына үміткер адамдарды аттестаттауды және байқау түрінде аттестаттауды өткізудің тәртібі мен шарттарын Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі айқындайды.

5. Егер нотариаттық қызметпен айналысу құқығына үміткер адам осы Заңда белгіленген талаптарға сай келмесе, оны аттестаттауға жіберуден бас тартылады.

Аттестаттауға жіберуден бас тартуға Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасалуы мүмкін.

6. Нотариаттық қызметпен айналысу құқығына үміткер адам өз таңдауы бойынша тестілеуден қазақ немесе орыс тілінде өтуге құқылы.

7. Аттестаттау қорытындысы бойынша нотариаттық қызметпен айналысу құқығына үміткер адамды аттестаттау не аттестаттамау туралы уәжді шешім шығарылады.

Аттестаттау не аттестаттамау туралы уәжді шешімге Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасалуы мүмкін.

8. Нотариаттық қызметпен айналысу құқығына аттестаттау туралы шешім ол шығарылған уақыттан бастап үш жыл ішінде жарамды болады.

9. Нотариаттық қызметпен айналысу құқығына үміткер адамдарды аттестаттау тоқсанына бір реттен сиретпей өткізіледі.

Қазақстан Республикасының заңнамасын білуін тексеру мақсатында нотариаттық қызметпен айналысу құқығына үміткер адамдар байқау түрінде аттестаттаудан өтуге құқылы.";

3) 7-2-бап алып тасталсын;

4) 8-баптың 6-тармағы алып тасталсын.

5. "Қазақстан Республикасындағы туристік қызмет туралы" 2001 жылғы 13 маусымдағы Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 15-баптың 1-тармағы мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:

"Шығу туризмі саласындағы туроператордың туристік қызмет көрсетуге арналған жазбаша шарт жасаспай, туристік қызметтерді көрсетуі лицензияның қолданысын тоқтата тұру үшін негіз болып табылады.";

2) 17-баптың 1-тармағы мынадай мазмұндағы үшінші, төртінші, бесінші және алтыншы бөліктермен толықтырылсын:

"Келу туризмі мен ішкі туризм саласындағы туроператорлардың туристік қызмет көрсетуге арналған жазбаша шарт жасаспай, туристік қызметтерді көрсетуі лицензияның қолданысын тоқтата тұру үшін негіз болып табылады.

Бір жыл ішінде қайталап жасалған, келу туризмі мен ішкі туризм саласындағы туроператорлардың туристік қызмет көрсетуге арналған жазбаша шарт жасаспай, туристік қызметтерді көрсетуі лицензиядан айыру үшін негіз болып табылады.

Лицензияның қолданысын тоқтата тұру не лицензиядан айыру туралы шешімді уәкілетті орган қабылдайды.

Лицензияның қолданысын тоқтата тұру мерзімі бір айды құрайды.";

3) 26-баптың 5-тармағы мынадай мазмұндағы үшінші, төртінші, бесінші және алтыншы бөліктермен толықтырылсын:

"Туроператорлардың уәкілетті органға, азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органға, мүдделі мемлекеттік органдарға және туристің отбасына саяхат кезінде туристердің төтенше жағдайға ұшырағаны туралы ақпаратты бермеуі немесе уақтылы бермеуі лицензияның қолданысын тоқтата тұру үшін негіз болып табылады.

Бір жыл ішінде қайталап жасалған, туроператорлардың уәкілетті органға, азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органға, мүдделі мемлекеттік органдарға және туристің отбасына саяхат кезінде туристердің төтенше жағдайға ұшырағаны туралы ақпаратты бермеуі немесе уақтылы бермеуі лицензиядан айыру үшін негіз болып табылады.

Лицензияның қолданысын тоқтата тұру не лицензиядан айыру туралы шешімді уәкілетті орган қабылдайды.

Лицензияның қолданысын тоқтата тұру мерзімі бір айды құрайды.".

6. "Қазақстан Республикасының халықаралық шарттары туралы" 2005 жылғы 30 мамырдағы Қазақстан Республикасының Заңына:

4-баптың 2-1 және 2-2-тармақтарындағы "Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын" деген сөздер "мемлекеттік органдардың норма шығару қызметін ғылыми қолдап отыруды жүзеге асыратын" деген сөздермен ауыстырылсын.

7. "Атқарушылық iс жүргiзу және сот орындаушыларының мәртебесi туралы" 2010 жылғы 2 сәуірдегі Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 68-баптың 3-тармағындағы "әкімшілік сот ісін жүргізу туралы" деген сөздер "азаматтық процестік" деген сөздермен ауыстырылсын;

2) 141-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"141-бап. Жеке сот орындаушысы қызметімен айналысу құқығына үміткер адамдарды аттестаттау

1. Тағылымдамадан өткен және жеке сот орындаушысы қызметімен айналысу құқығына үміткер адамдар Қазақстан Республикасының атқарушылық іс жүргізу және сот орындаушыларының мәртебесі туралы заңнамасын білуге және практикалық дағдылардың тиісті деңгейін тексеруге кешенді компьютерлік тестілеу нысанында аттестаттаудан өтеді.

Тағылымдамадан өткен және жеке сот орындаушысы қызметімен айналысу құқығына үміткер адамдарды аттестаттаудың тәртібі мен шарттарын уәкілетті орган айқындайды.

2. Егер жеке сот орындаушысы қызметімен айналысу құқығына үміткер адам осы Заңда белгіленген талаптарға сәйкес келмесе, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың аумақтық әділет органдары аттестаттауға жіберуден бас тартады.

Аттестаттауға жіберуден бас тарту туралы уәжді шешім өтініш келіп түскен күннен бастап он бес жұмыс күнінен кешіктірілмей жеке сот орындаушысы қызметімен айналысу құқығына үміткер адамға жіберіледі.

3. Аттестаттауға жіберуден бас тарту және (немесе) аттестаттамау туралы уәжді шешімге Қазақстан Республикасының Әкімшілік рәсімдік-процестік кодексінде белгіленген тәртіппен шағым жасалуы мүмкін.

4. Жеке сот орындаушысы қызметімен айналысу құқығына үміткер адамдарды аттестаттау айына бір реттен сиретпей өткізіледі.

5. Жеке сот орындаушысы қызметімен айналысу құқығына аттестаттау туралы шешім шығарылған күнінен бастап үш жыл ішінде жарамды болады.";

3) 141-1-бап алып тасталсын.

8. "Мемлекеттік мүлік туралы" 2011 жылғы 1 наурыздағы Қазақстан Республикасының Заңына:

134-баптың 2-тармағының 7-3) тармақшасы "сараптаманы" деген сөзден кейін "және нормативтік құқықтық актілердің жобаларына сыбайлас жемқорлыққа қарсы ғылыми сараптаманы" деген сөздермен толықтырылсын.

9. "Жол жүрісі туралы" 2014 жылғы 17 сәуірдегі Қазақстан Республикасының Заңына:

88-бапта:

14-тармақ төртінші абзацындағы "қорғалуын қамтамасыз етеді." деген сөздер "қорғалуын;" деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы бесінші абзацпен толықтырылсын:

"техникалық қарап тексеру операторына механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерін міндетті техникалық қарап тексерудің бірыңғай ақпараттық жүйесінің қызметін механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерін міндетті техникалық қарап тексерудің бірыңғай ақпараттық жүйесінің қызметтерін көрсетуге арналған шарт негізінде ұсынылуын қамтамасыз етеді.";

мынадай мазмұндағы 15 және 16-тармақтармен толықтырылсын:

"15. Механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерін міндетті техникалық қарап тексерудің бірыңғай ақпараттық жүйесінің операторы мыналардан:

механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерін міндетті техникалық қарап тексерудің бірыңғай ақпараттық жүйесіне мәліметтерді ұсынбаудан;

техникалық қарап тексеру орталығы орналасқан жердің өзгергені туралы хабардар етпеуден не уақтылы хабардар етпеуден;

қызмет өңірінде міндетті техникалық қарап тексеруді өткізу кестесі туралы халыққа хабар бермеуден;

көлік және коммуникациялар саласындағы уәкілетті орган бекіткен нысанға сәйкес келмейтін техникалық қарап тексерудің диагностикалық картасын жасаудан және беруден көрінетін, осы Заңның талаптарын бұза отырып, көлік құралын техникалық қарап тексеруден өткізу фактісі анықталған кезде техникалық қарап тексеру операторына механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерін міндетті техникалық қарап тексерудің бірыңғай ақпараттық жүйесінің қызметтерін көрсетуіне жол бермейді.

16. Осы баптың 15-тармағында көрсетілген талаптардың анықталған бұзушылықтарын жою кезінде техникалық қарап тексеру операторы механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерін міндетті техникалық қарап тексерудің бірыңғай ақпараттық жүйесінің операторына бұзушылықтарды жою фактісін дәлелдейтін материалдарды қоса бере отырып, анықталған бұзушылықтарды жою туралы ақпаратты береді.

Механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерін міндетті техникалық қарап тексерудің бірыңғай ақпараттық жүйесінің операторы анықталған бұзушылықтардың жойылғанын растағаннан кейін осы тармақтың бірінші бөлігінде көзделген техникалық қарап тексеру операторына механикалық көлік құралдары мен олардың тіркемелерін міндетті техникалық қарап тексерудің бірыңғай ақпараттық жүйесінің қызметтері көрсетіледі.".

10. "Құқықтық актілер туралы" 2016 жылғы 6 сәуірдегі Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 6-тараудың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:

"6-тарау. Норма шығару қызметін ғылыми сүйемелдеу";

2) 30-бапта:

тақырыптағы "сараптаманың міндеттері" деген сөздер "сараптама жүргізу" деген сөздермен ауыстырылсын;

мынадай мазмұндағы 5, 6, 7, 8, 9 және 10-тармақтармен толықтырылсын:

"5. Заң жобасы ғылыми құқықтық сараптаманың объектісі болып табылады, оған осы Заңда көзделген жағдайларда консультативтік құжат және оны іске асыру үшін қажетті заңға тәуелді нормативтік құқықтық актілердің жобалары қоса берілуге тиіс.

6. Қазақстан Республикасы Парламентінің және оның Палаталарының нормативтік қаулыларын, Қазақстан Республикасы Президентінің нормативтік құқықтық жарлықтарын, Қазақстан Республикасының Конституциялық Соты мен Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының нормативтік қаулыларын, Қазақстан Республикасы Орталық сайлау комиссиясының нормативтік құқықтық қаулыларын қоспағанда, нормативтік құқықтық актілердің жобаларына сыбайлас жемқорлыққа қарсы ғылыми сараптама сыбайлас жемқорлық нормаларын анықтау, сондай-ақ оларды жоюға бағытталған ұсынымдарды әзірлеу мақсатында жүргізіледі.

7. Ғылыми лингвистикалық сараптама заңнамалық актілердің жобалары бойынша қазақ және орыс тілдеріндегі мәтіндерінің теңтүпнұсқалығы бөлігінде жүргізіледі.

8. Нормативтік құқықтық актілердің жобаларына ғылыми сараптаманы қаралатын жобаның мазмұнына қарай ғылыми мекемелер, Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын уәкілетті ұйым, сарапшылар жүргізеді. Сараптаманы жүргізу бір немесе бірнеше сарапшыға (сараптама комиссиясына) тапсырылуы мүмкін.

9. Жоба бойынша мамандықтары әртүрлі сарапшылардың кешенді сараптамасы немесе алуан түрлі дербес сараптамалар, ал қажет болғанда қайталама сараптама жүргізілуі мүмкін.

10. Сарапшылар ретінде жобаны дайындауға тікелей қатыспаған ғалымдар мен мамандар тартылады, сондай-ақ басқа мемлекеттерден және халықаралық ұйымдардан мамандар тартылуы мүмкін.

Ғылыми сараптама жүргізу үшін жоба шетелдік және халықаралық ұйымдарға жіберілуі мүмкін.";

3) 31-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"31-бап. Мемлекеттік органдардың норма шығару қызметін ғылыми сүйемелдеу

Мемлекеттік органдардың норма шығару қызметін ғылыми сүйемелдеуді Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын уәкілетті ұйым жүзеге асырады және мыналарды:

1) заң жобалары бойынша ғылыми құқықтық сараптаманың жүргізілуін қамтамасыз етуді;

2) нормативтік құқықтық актілердің жобаларына сыбайлас жемқорлыққа қарсы ғылыми сараптаманың жүргізілуін қамтамасыз етуді;

3) заң жобалары бойынша қазақ және орыс тілдеріндегі мәтіндердің теңтүпнұсқалығы бөлігінде ғылыми лингвистикалық сараптама жүргізуді;

4) ғылыми қорытындылар мен өзге де талдау материалдарын, оның ішінде заңнаманың тиімділігіне талдау жүргізу шеңберіндегі материалдарды дайындауды;

5) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де қызметті қамтиды.";

4) 32-бап мынадай мазмұндағы 3-тармақпен толықтырылсын:

"3. Мемлекеттік органдардың норма шығару қызметін ғылыми сүйемелдеуді жүзеге асыратын уәкілетті ұйым осы Заңның 30-бабының 1-тармағында белгіленген талаптарды ескере отырып, Қазақстан Республикасы Парламентінің депутаттары әзірлеген, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Президентінің заң шығару бастамасы тәртібімен әзірленген заң жобалары бойынша ғылыми құқықтық, сыбайлас жемқорлыққа қарсы ғылыми және ғылыми лингвистикалық сараптамалар жүргізуді қамтамасыз етеді.";

5) 33, 33-1 және 33-2-баптар алып тасталсын.

11. "Cот-сараптама қызметі туралы" 2017 жылғы 10 ақпандағы Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 12-бапта:

15) тармақшадағы "үшін емтихандарды қабылдау" деген сөздер алып тасталсын;

16) тармақша алып тасталсын;

17) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"17) сот сарапшысы біліктілігін беру;";

19) тармақша алып тасталсын;

2) 14-бап мынадай мазмұндағы 5-тармақпен толықтырылсын:

"5. Сот-сараптама қызметімен айналысуға арналған лицензияның қолданысын тоқтату және одан айыру сот сараптамасының белгілі бір түрін жүргізу құқығына біліктілік куәлігінің қолданысын тоқтатуға алып келеді.";

3) 21 және 22-баптар мынадай редакцияда жазылсын:

"21-бап. Сот сарапшысы біліктілігін беру

1. Сот сарапшысы біліктілігін беру Қазақстан Республикасының заңнамасын білуге және практикалық дағдылардың тиісті деңгейін тексеруге кешенді компьютерлік тестілеу арқылы, оған сот сараптамасының белгілі бір түрін жүргізу құқығына сот сарапшысының біліктілік куәлігі беріле отырып жүзеге асырылады.

2. Сот сараптамасы органына сот сарапшысы ретінде жұмысқа алғаш рет кіретін адамдарға және сот-сараптама қызметімен айналысуға арналған лицензияны алуға үміткер адамдарға (бұдан әрі – үміткерлер) сот сарапшысы біліктілігін беру тәртібі мен шарттарын Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі айқындайды.

3. Егер үміткер осы Заңда белгіленген талаптарға сәйкес келмесе, сот сарапшысы біліктілігін беруге жіберуден бас тартылады.

4. Сот сарапшысы біліктілігін беруге жіберуден немесе сот сараптамасының белгілі бір түрін жүргізу құқығына сот сарапшысының біліктілік куәлігін беруден бас тартуға Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасалуы мүмкін.

5. Сот сарапшысы біліктілігін беру айына бір реттен сиретпей жүргізіледі.

6. Тестілеуден өтпеген үміткер ол өткізілген күннен бастап үш айдан кейін қайта тестілеуге жіберіледі.

22-бап. Сот сарапшысын аттестаттау

1. Сот-сараптама қызметін жиырма жылдан аса жүзеге асырып жүрген адамдарды қоспағанда, сот сараптамасы органдарының қызметкерлері болып табылатын сот сарапшылары, сондай-ақ лицензия негізінде сот-сараптама қызметімен айналысатын адамдар әрбір бес жыл сайын аттестаттаудан өтеді.

2. Сот сарапшысы біліктілігінің жеткіліксіздігі туралы куәландыратын, сот сарапшысының біліктілік талаптарына сәйкес келмеу және (немесе) сот-сараптама қызметімен айналысу кезінде осы Заңның талаптарын бұзу фактілері анықталған кезде оны кезектен тыс аттестаттау өткізіледі.

3. Сот сарапшысын аттестаттау тәртібі мен шарттарын Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі айқындайды.

4. Аттестаттауға жіберуден бас тартуға және аттестаттамау туралы шешімге Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасалуы мүмкін.

5. Сот сарапшысын аттестаттау айына бір реттен сиретпей өткізіледі.

6. Аттестаттаудан өтпеген сот сарапшысы аттестаттау өткізілген күннен бастап бір айдан кейін және үш айдан кешіктірілмей бір реттен асырмай қайта аттестаттауға жатады.

7. Аттестаттаудан қайта өте алмаған сот сарапшысы аттестатталмаған болып табылады және сот сараптамасының белгілі бір түрін жүргізу құқығына біліктілік куәлігінен сот тәртібімен айырылады.";

4) 28-баптың 2-тармағында:

3) тармақшадағы "адамдардың біліктілік емтихандарын тапсыруы үшін оларды" деген сөздер "адамдарды" деген сөзбен ауыстырылсын;

11) тармақша алып тасталсын.

12. "Адвокаттық қызмет және заң көмегі туралы" 2018 жылғы 5 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 1-баптың 3) тармақшасындағы "заңдарында" деген сөз "нормативтік құқықтық актілерінде" деген сөздермен ауыстырылсын;

2) 2-баптың 2-тармағындағы "осы Заңның нормаларына сәйкес және Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген ерекшеліктер ескеріле отырып" деген сөздер "осы Заңға және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес" деген сөздермен ауыстырылсын;

3) 33-баптың 3-тармағының 5) тармақшасындағы "қатысуға жiберiлген" деген сөздер "кіріскен" деген сөзбен ауыстырылсын;

4) мынадай мазмұндағы 37-1-баппен толықтырылсын:

"37-1-бап. Адвокаттардың мемлекеттік құпияларға рұқсат алуы мен қол жеткізуі

1. Адвокаттық қызметті жүзеге асыру кезеңінде адвокаттар мемлекеттік құпияларға рұқсат алуды ресімдеу үшін өздері мүшесі болып табылатын адвокаттар алқасының орналасқан жеріндегі аумақтық әділет органына жүгінуге құқылы.

2. Адвокаттардың мемлекеттік құпияларға рұқсат алу мен қол жеткізу тәртібі Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялар туралы заңнамасында айқындалады.";

5) 39-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"39-бап. Адвокаттық қызметпен айналысуға үміткер адамдарды аттестаттау

1. Тағылымдамадан өткен және адвокаттық қызметпен айналысуға үміткер адамдар облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың аумақтық әділет органдарына өтініш беру арқылы Қазақстан Республикасының заңнамасын білуге және практикалық дағдылардың тиісті деңгейін тексеруге кешенді компьютерлік тестілеу нысанындағы аттестаттаудан өтеді.

2. Мыналар:

1) Қазақстан Республикасының Жоғары Сот Кеңесі жанындағы Біліктілік комиссиясында біліктілік емтиханын тапсырған, сотта тағылымдамадан ойдағыдай өткен және облыстық немесе оған теңестірілген соттың жалпы отырысының оң пікірін алған адамдар;

2) "Қазақстан Республикасының сот жүйесі мен судьяларының мәртебесі туралы" Қазақстан Республикасы Конституциялық заңының 34-бабы 1-тармағының 1), 2), 3), 9), 10) және 12) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша судья өкілеттіктерін тоқтатқан адамдар аттестаттаудан өтуден босатылады.

3. Адвокаттық қызметпен айналысуға үміткер адамдарды аттестаттаудың негізгі міндеті адвокаттық қызметпен айналысуға арналған лицензияны алуға үміткерлерді сапалы іріктеуді қамтамасыз ету болып табылады.

4. Тағылымдамадан өткен және адвокаттық қызметпен айналысуға үміткер адамдарды аттестаттау мен байқау түрінде аттестаттаудың тәртібі мен шарттарын уәкілетті орган айқындайды.

5. Егер адвокаттық қызметпен айналысуға үміткер адам осы Заңда белгіленген талаптарға сәйкес келмесе, аттестаттауға жіберуден бас тартылады.

6. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың аумақтық әділет органы адвокаттық қызметпен айналысуға үміткер адамның аттестаттаудан өту қорытындысы бойынша адвокаттық қызметпен айналысуға үміткер адамды аттестаттау не аттестаттамау туралы уәжді шешім шығарады.

7. Адвокаттық қызметпен айналысуға аттестаттау туралы шешім шығарылған кезден бастап үш жыл ішінде жарамды болады.

8. Адвокаттық қызметпен айналысуға үміткер адамдарды аттестаттау тоқсанына бір реттен сиретпей өткізіледі.

Адвокаттық қызметпен айналысуға үміткер адамдар Қазақстан Республикасының заңнамасын білуін тексеру мақсатында байқау түрінде аттестаттаудан өтуге құқылы.

9. Адвокаттық қызметпен айналысуға үміткер адам адвокаттық қызметпен айналысуға арналған лицензияның қолданысы тоқтатылған немесе одан айырылған жағдайда адвокаттық қызметпен айналысуға арналған лицензияны алуға қайта өтініш берген кезде аттестаттаудан өтуге міндетті.";

6) 40-бап алып тасталсын;

7) 43-баптың 3-тармағының 1) тармақшасы алып тасталсын;

8) 44-баптың 4-тармағында:

2) тармақша алып тасталсын;

3) тармақшадағы "3) және 6) тармақшаларында" деген сөздер "6) тармақшасында" деген сөздермен ауыстырылсын;

9) 47-баптың 3-тармағының бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"3. Тараптар шартта қылмыстық іс және әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс бойынша заң көмегін қоспағанда, адвокаттар көрсететін заң көмегіне ақы төлеу мөлшері заң көмегін көрсету нәтижесіне байланысты болатын талапты көздеуге құқылы.";

10) 60-бапта:

1-тармақта:

3) тармақшадағы "біліктілігінің" деген сөз "осы Заңның 55-бабы 2-тармағының 8) тармақшасына сәйкес адвокаттар алқасы өткізген аттестаттау нәтижелері бойынша белгіленген біліктілігінің" деген сөздермен ауыстырылсын;

мынадай мазмұндағы 3-1) тармақшамен толықтырылсын:

"3-1) адвокаттық қызметпен айналысуға арналған лицензияның қолданысы тоқтатыла тұрған осы Заңның 43-бабы 3-тармағының 3) тармақшасында көзделген мән-жайлар жойылмаған;";

2-тармақтағы "және 3)" деген сөздер ", 3) және 3-1)" деген сөздермен ауыстырылсын.

13. "Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне салық салу мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" 2025 жылғы 18 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына:

1-баптың 9-тармағы 1) тармақшасының он бірінші абзацындағы "мүлікке билік етуге қатысты" деген сөздер "осы Заңның 34-бабы 1-тармағының 1), 2), 3), 4), 5), 14), 15-1), 16) және 17) тармақшаларында белгіленген" деген сөздермен ауыстырылсын.

2-бап.

1. Осы Заң, 2026 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 1-баптың 3-тармағы 2) тармақшасының үшінші және төртінші абзацтарын, 11) тармақшасының алтыншы абзацын және 52) тармақшасын, 6, 8, 10 және 13-тармақтарын қоспағанда, алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

2. Осы Заңның 1-бабының 3-тармағы 15) тармақшасының он жетінші және он сегізінші абзацтары Қазақстан Республикасының Цифрлық кодексі қолданысқа енгізілген күннен бастап қолданысқа енгізіледі деп белгіленсін.

Қазақстан Республикасының
Президенті

Қ. ТОҚАЕВ