Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерiнде, басқа да әскерлерi мен әскери құралымдарында әскери қызмет өткеру қағидаларын бекiту туралы

Қазақстан Республикасы Президентінің 2006 жылғы 25 мамырдағы N 124 Жарлығы.

Ескерту. Жарлықтың атауы жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 05.10.2019 № 182 Жарлығымен (жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

"Президент пен Үкімет актілерінің жинағында" жариялануға тиіс

"Қазақстан Республикасының қорғанысы және Қарулы Күштері туралы" Қазақстан Республикасының Заңы 5-бабы 2-тармағының 9) тармақшасына сәйкес ҚАУЛЫ ЕТЕМIН:

Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 19.08.2023 № 626 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

1. Қоса берiлiп отырған Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерiнде, басқа да әскерлерi мен әскери құралымдарында әскери қызмет өткеру қағидалары бекiтiлсiн.

Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 05.10.2019 № 182 Жарлығымен (жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

2. Қазақстан Республикасының Үкiметi осы Жарлықты iске асыру жөнiнде шаралар қабылдасын.

3. Осы Жарлық алғаш ресми жарияланған күнiнен бастап қолданысқа енгiзiледi.

Қазақстан Республикасының Президентi

Қазақстан Республикасы Президентінің 2006 жылғы 25 мамырдағы № 124 Жарлығымен БЕКІТІЛГЕН

Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде, басқа да әскерлері
мен әскери құралымдарында әскери қызмет өткеру
ҚАҒИДАЛАРЫ

Ескерту. Қағидалар жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 21.06.2013 № 585 Жарлығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

1-тарау. Жалпы ережелер

Ескерту. 1-тараудың тақырыбының орыс тіліндегі мәтініне өзгеріс енгізілді, қазақ тіліндегі мәтін өзгермейді – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

1. Осы Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарында әскери қызмет өткеру қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) Қазақстан Республикасы азаматтарының әскерге шақыру бойынша әскери қызметті, келісімшарт бойынша әскери қызметті және резервтегі әскери қызметті өткеру тәртібін айқындайды.

Арнаулы мемлекеттік органдардың әскери қызметшілері әскери қызметті "Қазақстан Республикасының арнаулы мемлекеттік органдары туралы" Қазақстан Республикасының Заңында (бұдан әрі – "Арнаулы мемлекеттік органдар туралы" Заң) көзделген ерекшеліктерді ескере отырып өткереді.

Ескерту. 1-тармаққа өзгерістер енгізілді - ҚР Президентінің 31.10.2017 № 574 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 19.08.2023 № 626 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлықтарымен.

2. Қағидаларда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) дағдарыстық ахуал кезіндегі жиындар – дағдарыстық ахуалды оқшаулауға және жоюға қатысу үшін, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де жағдайларда резервтегі әскери қызметті өткеріп жүрген әскери қызметшілермен өткізілетін іс-шаралар;

2) жауынгерлік даярлық бойынша жиын – жауынгерлік даярлық бағдарламалары бойынша резервтегі әскери қызметті өткеріп жүрген әскери қызметшілермен өткізілетін іс-шаралар;

3) резервтегі әскери қызметті өткеріп жүрген әскери қызметшілер – Қарулы Күштерге, басқа да әскерлер мен әскери құралымдарға резервтегі әскери қызметке өз еркімен кірген Қазақстан Республикасының азаматтары;

4) уәкілетті орган – құрылымында əскери қызмет өткеру көзделген мемлекеттік орган;

5) штаттық-лауазымдық санат – әскери бөлімнің (мекеменің) штатында әскери лауазым үшін көзделген әскери атақ;

6) іріктеу комиссиясы – Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарының (бұдан әрі – Қарулы Күштер, басқа да әскерлер мен әскери құралымдар) әскери бөлімдерінде (мекемелерінде) құрылатын, келісімшарт бойынша әскери қызметке және резервтегі әскери қызметке кіретін азаматтарды іріктеу жөніндегі комиссия.

Ескерту. 2-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

2-тарау. Әскери қызмет өткеру

Ескерту. 2-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

3. Бейбіт кезде және соғыс уақытында әскери қызмет өткеру техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі және жоғары, жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру бағдарламаларын іске асыратын әскери, арнаулы оқу орындарында оқуды, әскери қызметке шақыруды, келісімшарт бойынша әскери қызметке, резервтегі әскери қызметке ерікті түрде кіруді, әскери атақ беруді, әскери лауазымға тағайындалуды және әскери қызметі бойынша ауыстырылуды, ротациялауды, әскери қызметтен шығаруды, аттестаттауды, демалыстар беруді, әскери жиындардан өтуді, Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалған басқа да мән-жайларды (оқиғаларды) қамтиды.

Ескерту. 3-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

4. Қазақстан Республикасының азаматтары Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген ерекшеліктер ескеріле отырып, осы Қағидаларға сәйкес ерікті тәртіппен келісімшарт бойынша әскери қызмет және резервтегі немесе әскерге шақыру бойынша әскери қызмет өткереді.

Уәкілетті органдардың бірінші басшылары Қағидаларды қолдану жөніндегі нұсқаулықтарды бекітеді.

Ескерту. 4-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 05.10.2019 № 182 (жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлықтарымен.

5. Әскерге шақыру бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметші бейбіт уақытта әскери қызметтің алты айынан кейін және әскери-есептік мамандықтардың біреуі бойынша міндетті даярлық курсынан өткен кезде ерікті түрде, оның ішінде бөлімшенің немесе әскери бөлімнің (мекеменің) құрамында Қазақстан Республикасынан тыс жерде бейбітшілік пен қауіпсіздікті қолдау жөніндегі халықаралық міндеттемелерді орындау үшін жіберілуі мүмкін.

Ескерту. 5-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

6. Әскери қызметшілердің Қазақстан Республикасынан тыс жерде бейбітшілік пен қауіпсіздікті қолдау жөніндегі халықаралық міндеттемелерді орындауға (бітімгершілік операцияларына), жауынгерлік іс-қимылдарға қатысу кезеңін Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрі, терроризмге қарсы операцияларға қатысу кезеңін Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің төрағасы айқындайды.

7. Әскери қызметшілерді көтермелеу және тәртіптік жауапкершілікке тарту тәртіптік жарғыда, сондай-ақ осы Қағидаларда белгіленген тәртіппен жүргізіледі.

3-тарау. Әскери қызметтің басталуы, мерзімдері және аяқталуы

Ескерту. 3-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

8. Әскери қызметтің басталуы:

1) әскери қызметке (әскери жиындарға) шақырылғандар үшін – жергілікті әскери басқару органынан (облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың) әскери қызмет өткеру (жиындардан өту) орнына кету туралы тиісті бастықтың бұйрығы шыққан күн;

2) келісімшарт бойынша әскери қызметке кіргендер үшін – әскери бөлім (мекеме) командирінің (бастығының) бөлім жеке құрамының тізіміне қабылдау туралы бұйрығы шыққан күн, ал Қазақстан Республикасының Мемлекеттік күзет қызметінде – жеке құрам бойынша бұйрық шыққан күн;

2-1) резервтегі әскери қызметке кіргендер үшін – жауынгерлік даярлық бойынша сабақтарға немесе жиындарға, дағдарыстық ахуалдар кезіндегі жиындарға келу туралы әскери бөлім (мекеме) командирінің (бастығының) бұйрығы шыққан күн;

3) техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі және жоғары білім беру бағдарламаларын іске асыратын әскери, арнаулы оқу орындарына түскендер үшін, егер оған дейін олар әскери қызметшілер болып табылмаса – ұландарды қоспағанда, әскери, арнаулы оқу орындары үшін әскери, арнаулы оқу орны бастығының оқу құрамының тізімдеріне енгізу туралы бұйрығы шыққан күннен бастап, ал шетел әскери, арнаулы оқу орнына түскен кезде – уәкілетті орган басшысының оқуға жіберу туралы бұйрығы шыққан күннен бастап;

4) негізгі орта білім беру базасында техникалық және кәсіптік білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын əскери, арнаулы оқу орындарында оқудың екінші курсын бітірген ұландар үшін – əскери, арнаулы оқу орны бастығының оқуды жалғастыру, үшінші курсқа көшіру және кадет ауыспалы құрамының əскери лауазымына тағайындау туралы бұйрығы шыққан күннен бастап саналады.

Ескерту. 8-тармаққа өзгерістер енгізілді - ҚР Президентінің 31.10.2017 № 574 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлықтарымен.

9. Әскери қызмет мерзімдері "Әскери қызмет және әскери қызметшілердің мәртебесі туралы" Қазақстан Республикасының Заңында (бұдан әрі – Заң) белгіленген және:

1) әскерге шақыру бойынша әскери қызмет өткеретіндер үшін – әскерге шақыру бойынша әскери қызметтің аяқталу мерзімінің соңғы айының соңғы күнінен кешіктірілмей;

2) келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретіндер үшін – егер осы Қағидаларда өзгеше көзделмесе, келісімшарттың аяқталу мерзімінің соңғы айының тиісті күні;

3) резервтегі әскери қызметті өткеріп жүргендер үшін – әскери бөлім (мекеме) командирінің (бастығының) жауынгерлік даярлық бойынша сабақтарды немесе жиындарды, дағдарыстық ахуалдар кезіндегі жиындарды аяқтау туралы бұйрығы шыққан күні не резервтегі әскери қызметтен шығарылуына байланысты әскери бөлім (мекеме) тізімдерінен шығарылған күннен бастап аяқталады.

Әскери қызмет мерзімінің аяқталуы ондай күн болмайтын айға тура келген жағдайларда көрсетілген мерзім сол айдың соңғы күні аяқталады.

Әскери қызметтен шығарылуына (әскери жиындардың аяқталуына), сондай-ақ әскери қызметтен шығару бірінші басшының бұйрығымен ресімделетін Қазақстан Республикасының Мемлекеттік күзет қызметін қоспағанда, әскери бөлім (мекеме) командирінің (бастығының) бұйрығымен ресімделетін Қазақстан Республикасының арнаулы мемлекеттік, құқық қорғау органдарына және азаматтық қорғау органдарына ауысуына байланысты әскери бөлімнің (мекеменің) тізімдерінен шығарылған күн әскери қызмет аяқталған күн болып саналады.

Ескерту. 9-тармаққа өзгерістер енгізілді - ҚР Президентінің 31.10.2017 № 574 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 19.08.2023 № 626 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлықтарымен.

10. Әскери қызметшінің әскери бөлімді (мекемені) немесе әскери қызмет (әскери жиындар) орнын өз бетімен тастап кеткен уақыт кезеңі, сондай-ақ қамаққа алу түріндегі қылмыстық немесе әкімшілік жазаны өтеу уақыты оның әскери қызмет мерзіміне есептелмейді.

Әскери қызметшілердің әскери бөлім (мекеме) орналасқан жерді немесе қызмет (әскери жиындар) орнын нақты тастап кету уақыты, сол сияқты оның белгіленген мерзімде әскери қызмет (әскери жиындар) орнына негізсіз келмеуі – әскери бөлімді (мекемені) немесе әскери қызмет (әскери жиындар) орнын өз бетімен тастап кету кезеңінің басталуы, әскери қызметшінің өзінің әскери бөлімге (мекемеге), әскери басқару органдарына немесе құқық қорғау органдарына келу уақыты не оны ұстап алу уақыты оның аяқталуы болып табылады.

Ескерту. 10-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

11. Әскери қызметшінің әскери қызметінің (еңбек сіңірген жылдарының) жалпы ұзақтығы оның әскерге шақыру бойынша да, келісімшарт бойынша да әскери қызметінің барлық уақытын, сондай-ақ әскери жиындардан өту, ал резервтегі әскери қызметті өткеріп жүрген әскери қызметшілер үшін – жауынгерлік даярлық бойынша сабақтарда немесе жиындарда, дағдарыстық ахуалдар кезіндегі жиындарда болу уақытын қамтиды.

Әскери қызметтің жалпы ұзақтығы Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен күнтізбелік есептеумен де, жеңілдікті есептеумен де жүргізіледі.

Ескерту. 11-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлықтарымен.

4-тарау. Келісімшарт жасасу және оның қолданысын тоқтату

Ескерту. 4-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

12. Қазақстан Республикасының азаматы әскери қызмет өткеру туралы келісімшартты (бұдан әрі – келісімшарт) уәкілетті лауазымды адаммен ерікті түрде, уәкілетті органдардың бірінші басшыларымен келісу бойынша Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрі бекітетін үлгілік нысан бойынша жазбаша түрде:

1) жоғары офицерлер құрамының штаттық-лауазымдық санатындағы әскери лауазымға тағайындалатындар – Қазақстан Республикасының Президенті тағайындайтындарды қоспағанда, уәкілетті органның бірінші басшысымен;

2) қатардағы жауынгерлер, сержанттар мен офицерлер құрамдарының (жоғары офицерлер құрамын қоспағанда) штаттық-лауазымдық санатындағы әскери лауазымға тағайындалатындар – әскери бөлімнің (мекеменің) командирінен (бастығынан) бастап және одан да жоғары тиісті уәкілетті лауазымды адаммен;

3) Қазақстан Республикасының техникалық және кәсіптік орта, жоғары білім беру бағдарламаларын іске асыратын әскери оқу орнына түсетіндер – осы оқу орнының бастығымен;

4) алып тасталды - ҚР Президентінің 31.10.2017 № 574 Жарлығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі);

5) басқа мемлекеттің орта техникалық және кәсіптік, жоғары білім беру бағдарламаларын іске асыратын әскери, арнаулы оқу орнына (әскери факультетке) түсетіндер – Қазақстан Республикасының шегінен тысқары жерде оқу мәселелеріне жетекшілік ететін уәкілетті орган құрылымдық бөлімшесінің бастығымен;

6) ұлан техникалық және кәсіптік білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын əскери оқу орнында оқудың үшінші курсына ауысқан кезде –осы оқу орнының бастығымен жасайды.

Атқаратын әскери лауазымдарында әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілермен келісімшарттар осы тармақтың бірінші бөлігінің 1) және 2) тармақшаларына сәйкес жасалады.

Уәкілетті органның бірінші басшысы Қазақстан Республикасының азаматтарымен әскери қызмет өткеру туралы келісімшарт жасасу жөніндегі өкілеттіктер берілген уәкілетті лауазымды адамдарды айқындайды.

Ескерту. 12-тармаққа өзгерістер енгізілді - ҚР Президентінің 31.10.2017 № 574 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлықтарымен.

13. Келісімшарт бойынша әскери қызметке, резервтегі әскери қызметке кірген кезде келісімшарт жасалады.

Келісімшарт бойынша әскери қызметті, резервтегі әскери қызметті өткеріп жүрген әскери қызметшімен басқа келісімшарт:

1) Заңның 19-бабында айқындалған құрам өзгерген;

2) әскери, арнаулы оқу орнына (әскери факультетке) қабылданған;

3) Заңның 26-бабының 10-тармағында көзделген жағдайды қоспағанда, әскери, арнаулы оқу орнына түсер алдында келісімшарт бойынша әскери қызмет өткерген әскери қызметшіні теріс себептер бойынша әскери қызметтен шығаруға негіз болып табылмайтын әскери оқу орнынан шығарылған;

4) әскери қызмет мерзімі ұзартылған;

5) бір уәкілетті органнан екіншісіне ауыстырылған жағдайларда жасалады.

Ескерту. 13-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

14. Келісімшарт кемінде екі данада, әрқайсысы мемлекеттік және орыс тілдерінде жасалады және оны жасасқан адамдар қол қояды. Келісімшарт жасасқан лауазымды адамның қолы мөрмен расталады, бұл ретте бірінші данасы келісімшарт жасасқан адамның жеке ісіне тігіледі, ал екінші данасы оған қолын қойғызып беріледі.

Келісімшарт әскери қызметшілермен келісімшарт жасасу, оларды әскери лауазымдарға тағайындау, ауыстыру, олардан босату, әскери қызметтен шығару, сондай-ақ оларға әскери атақ беру туралы бұйрықтар (жеке құрам бойынша бұйрықтар) шығаруға құқығы бар лауазымды адамдар тізбесіне (бұдан әрі – лауазымды адамдар тізбесі) сәйкес осы құқық берілген уәкілетті лауазымды адамның бұйрығы шыққан күннен бастап қолданысқа енгізіледі. Лауазымды адамдар тізбесін уәкілетті органның бірінші басшысы бекітеді.

Ескерту. 14-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

15. Келісімшарт Заңның 37-бабының 2-тармағында белгіленген жағдайларда қолданысын тоқтатады.

Заң қолданысқа енгізілгенге дейін әскери қызметте болудың шекті жасына толғанға дейін жасалған келісімшарттардың күші әскери қызметшілер Заңның 25-бабының 1-тармағында белгіленген шекті жасқа толғанға дейін қолданылады.

Ескерту. 15-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

16. Әскери қызметті, резервтегі әскери қызметті одан әрі келісімшарт бойынша өткеруге ниет білдірген әскери қызметші қолданыстағы келісімшарттың мерзімі аяқталғанға кемінде екі ай қалған мерзімде белгіленген тәртіппен әскери бөлімнің (мекеменің) командиріне (бастығына) жаңа келісімшарт жасасу туралы баянат береді.

Лауазымды адамдар тізбесіне сәйкес келісімшарт бойынша әскери қызмет, резервтегі әскери қызмет мерзімін ұзарту туралы өзіне осындай құқық берілген уәкілетті лауазымды адамның шешімі бұйрықпен ресімделеді және әскери қызметшінің назарына жазбаша түрде қолын қойғызып жеткізіледі.

Келісімшарт бойынша әскери қызмет, резервтегі әскери қызмет мерзімін ұзартудан бас тартылған жағдайда әскери қызметшінің назарына бас тарту себептері көрсетіле отырып, жазбаша хабарлама қолын қойғызып жеткізіледі.

Келісімшарт бойынша әскери қызметті, резервтегі әскери қызметті өткеріп жүрген және келісімшарт мерзімінің аяқталуына байланысты әскери қызметтен шығу туралы шешім қабылдаған әскери қызметші келісімшарттың қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін кемінде екі ай бұрын уәкілетті лауазымды адамды өзінің шешімі туралы жазбаша хабардар етеді.

Әскери қызметші жүктілігі және бала тууы бойынша демалыста немесе бала үш жасқа толғанға дейін оның күтімі бойынша қосымша демалыста болған уақытта қолданыстағы келісімшарттың мерзімі аяқталған жағдайда әскери қызметші демалыстан шыққаннан кейін екі ай ішінде жаңа келісімшарт жасасады немесе осы Қағидаларда айқындалған тәртіппен әскери қызметтен шығарылады.

Ескерту. 16-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

17. Қазақстан Республикасының Президенті лауазымға тағайындаған әскери қызметшілер тиісті лауазымдағы әскери қызметті келісімшарт жасамай өткереді. Олардың келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілер мәртебесі сақталады.

Көрсетілген лауазымға тағайындалғанға дейін әскери қызметшілердің осы санатымен жасалған келісімшарттардың қолданысы тоқтатылады.

18. Қазақстан Республикасының Президенті лауазымға тағайындаған әскери қызметші лауазымынан босатылғаннан кейін ол осы Қағидаларда айқындалған тәртіппен жаңа келісімшарт жасасады немесе әскери қызметтен шығарылады.

5-тарау. Келісімшарт бойынша әскери қызметке, резервтегі әскери қызметке кіру үшін Қазақстан Республикасының азаматтары қатарынан кандидаттарды іріктеу

Ескерту. 5-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

19. Келісімшарт бойынша әскери қызметке, резервтегі әскери қызметке кіру үшін кандидаттарды іріктеу мынадай тәртіппен жүргізіледі:

1) келісімшарт бойынша әскери қызметке, резервтегі әскери қызметке кіру үшін қажетті құжаттарды қабылдау;

2) медициналық куәландырудан өту;

3) дене дайындығы деңгейінің сәйкес келуін айқындау;

4) кәсіби даярлық деңгейін және тағайындау үшін қаралып отырған әскери лауазым әскери-есептік мамандығының (білімінің) сәйкес келуін айқындау;

5) психологиялық тұрғыдан жарамдылыққа тексеруден өту.

Ескерту. 19-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

20. Әскери қызметте болмаған, келісімшарт бойынша әскери қызметке, резервтегі әскери қызметке кіруге ниет білдірген Қазақстан Республикасының азаматы жергілікті әскери басқару органының бастығына немесе әскери бөлімнің (мекеменің) командиріне (бастығына) өтініш береді.

Республиканың шегінен тысқары жерлерде тұратын, келісімшарт бойынша әскери қызметке, резервтегі әскери қызметке кіруге ниет білдірген Қазақстан Республикасының азаматы Қазақстан Республикасына тұрақты тұрғылықты жеріне келгеннен кейін ғана өтініш береді.

Ескерту. 20-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

21. Өтініште:

1) азаматтың тегі, аты, әкесінің аты (егер жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілген болса), оның туған күні, айы мен жылы, тұрғылықты жері;

2) азамат келісімшарт жасасуға ниет білдірген уәкілетті органның атауы, әскери бөлім (мекеме);

3) келісімшарт жасасу көзделетін мерзім көрсетіледі.

Өтінішпен бірге азамат:

1) белгіленген үлгідегі бланкіде сауалнама деректерін;

2) өзі қол қойған өмірбаянын;

3) жеке басы мен азаматтығын куәландыратын құжаттың түпнұсқасы мен көшірмесін;

4) білімі туралы құжаттарының көшірмелерін (салыстыру үшін түпнұсқалары ұсынылмаған жағдайда нотариат куәландырған көшірмелерін);

5) бар болған кезде еңбек кітапшасының көшірмесін;

6) сотталмағандығы туралы анықтаманы;

7) өзіне және зайыбына (жұбайына) табыстар мен мүлік туралы декларацияны тапсырғаны туралы мәліметтерді;

8) соңғы қызмет (жұмыс немесе оқу) орнынан мінездемені ұсынады.

Құжаттарды қабылдаған кезде тиісті лауазымды адам құжаттардың көшірмелерін олардың түпнұсқаларымен салыстырады (салыстыру үшін ұсынған жағдайда) және түпнұсқаларды азаматқа қайтарады.

Әйелдерді қоспағанда, бұрын әскери қызмет өткермеген, әскери кафедрада (әскери факультетте) оқымаған Қазақстан Республикасының азаматтары Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің мамандандырылған ұйымында әскери даярлықтан өткенін растайтын құжатты ұсынады.

Ескерту. 21-тармаққа өзгерістер енгізілді - ҚР Президентінің 31.10.2017 № 574 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлықтарымен.

22. Келісімшарт бойынша әскери қызметке, резервтегі әскери қызметке кіруге ниет білдірген Қазақстан Республикасы азаматтарының өтініштері Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес тіркеледі. Өтініші тіркелген және қарауға қабылданған Қазақстан Республикасының азаматы келісімшарт бойынша әскери қызметке, резервтегі әскери қызметке кіруге кандидат (бұдан әрі – кандидат) болып табылады.

Келісімшарт бойынша әскери қызметке кіретін кандидаттың Заңның 38-бабында айқындалған талаптарға сәйкес келуі тексеріледі.

Резервтегі әскери қызметке кіретін кандидаттың Заңның 40-2-бабында айқындалған талаптарға сәйкес келуі тексеріледі.

Қазақстан Республикасының арнаулы мемлекеттік органдарына келісімшарт бойынша әскери қызметке және резервтегі әскери қызметке "Арнаулы мемлекеттік органдары туралы" Заңның 7-бабында көзделген ерекшеліктер ескеріле отырып кіреді.

Уәкілетті органдарда кандидаттардың өтініштері мен құжаттарын қарау тәртібін олардың бірінші басшылары айқындайды.

Ескерту. 22-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

23. Мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтермен жұмыс істеу көзделетін әскери қызметті өткеру үшін кандидаттарға Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен және мерзімдерде мемлекеттік құпияларға рұқсат беруге арналған арнаулы тексеру жүргізіледі. Оларды мемлекеттік құпияларға рұқсат беруге арналған арнаулы тексеру аяқталғаннан кейін ғана мұндай кандидаттарды әскери қызметке қабылдау жүргізіледі. Мемлекеттік құпияларға рұқсат беруге арналған арнаулы тексеруді ұйымдастыру жергілікті әскери басқару органдарына немесе әскери бөлімдерге (мекемелерге) жүктеледі.

Ескерту. 23-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

24. Жергілікті әскери басқару органы немесе әскери бөлім (мекеме) кандидатқа жеке іс ресімдейді.

Ескерту. 24-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

25. Медициналық куәландыруды облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың, қалалар мен аудандардың жергілікті атқарушы органының тұрақты жұмыс істейтін медициналық комиссиясы жүргізеді.

Уәкілетті органдар басшыларының келісімі бойынша кандидаттарды медициналық куәландыру ведомстволық бағыныстылығына қарамастан, әскери-медициналық (медициналық) бөлімшелерде жүргізілуі мүмкін.

Ескерту. 25-тармаққа өзгерістер енгізілді - ҚР Президентінің 31.10.2017 № 574 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлықтарымен.

26. Медициналық куәландыру тәртібі және медициналық комиссиялардың құрамы Әскери-дәрігерлік сараптама жүргізу қағидаларымен айқындалады.

Ескерту. 26-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 31.10.2017 № 574 Жарлығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

27. Келісімшарт бойынша әскери қызметке, резервтегі әскери қызметке кіретін адам үшін белгіленген талаптарға сәйкес келетін кандидаттың құжаттарын (жеке ісін) іріктеу комиссиясы қарайды.

Іріктеу комиссиясы кандидат білімінің ол қаралып отырған әскери лауазымның әскери-есептік мамандығына, кандидаттың дене дайындығының уәкілетті органның бірінші басшысы белгілеген талаптарға, кәсіби және психологиялық іріктеу деректері негізінде лауазымға тағайындалу үшін кандидаттың кәсіби жарамдылығының сәйкес келуін тексереді.

Кәсіби және психологиялық іріктеу жөніндегі іс-шараларды тиісті мамандар жүргізеді. Бұл ретте тексерілетін кандидаттардың зияткерлік даму деңгейі, әскери қызмет өткеруге психологиялық тұрғыдан жарамдылығы, әскери қызмет үшін қажетті кәсіби және жеке басының қасиеттері бағаланады.

Іріктеу комиссияларын құру және оның жұмыс тәртібін, кәсіби және психологиялық іріктеу жөніндегі іс-шараларды жүргізу тәртібі мен әдістемесін уәкілетті орган айқындайды.

Ескерту. 27-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

28. Психологиялық іріктеу нәтижелері бойынша нақты әскери лауазымдарда келісімшарт бойынша әскери қызметке, резервтегі әскери қызметке кандидаттың жарамдылығы туралы мынадай қорытындылардың бірі шығарылады:

1) "ұсынылады";

2) "ұсынылмайды".

Ескерту. 28-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

29. Келісімшарт бойынша әскери қызметке, резервтегі әскери қызметке кіретін кандидаттарға қатысты Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік комитеті айқындайтын тәртіппен арнайы тексеру жүргізіледі.

Ескерту. 29-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

30. Тізбесін уәкілетті органның басшысы бекіткен лауазымдарға келісімшарт бойынша әскери қызметке кіретін адамдарға қатысты уәкілетті органның басшысы айқындаған тәртіппен психологиялық-физиологиялық және полиграфологиялық зерттеулерді қолданып тексеру жүргізіледі. Психологиялық-физиологиялық және полиграфологиялық зерттеулер жүргізуді құрылымында әскери қызмет өткеру көзделген уәкілетті органдар ұйымдастырады.

Ескерту. 30-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 31.10.2017 № 574 Жарлығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

30-1. Тізбесін уәкілетті органның бірінші басшысы бекіткен лауазымдарға резервтегі әскери қызметке кіретін азаматтарға қатысты уәкілетті органның бірінші басшысы айқындаған тәртіппен психологиялық-физиологиялық зерттеу қолданыла отырып, тексеру жүргізіледі.

Ескерту. 30-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

31. Кандидатты келісімшарт бойынша әскери қызметке қабылдаудан бас тарту үшін негіздер:

1) Заңның 38-бабында айқындалған талаптарға сәйкес келмеуі;

2) келісімшарт бойынша әскери қызметке кіруге кедергі келтіретін арнайы тексеру нәтижелері немесе кандидаттың оны өтуден бас тартуы;

3) дене дайындығы деңгейі бойынша талаптарға сәйкес келмеуі;

4) келісімшарт бойынша әскери қызметке кіруге кедергі келтіретін психикалық-физиологиялық және полиграфологиялық зерттеулерді жүргізу нәтижелері болып табылады.

6-тарау. Келісімшарт бойынша әскери қызметке кіру үшін әскери қызметшілер қатарынан кандидаттарды іріктеу

Ескерту. 6-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

32. Әскерге шақыру бойынша әскери қызметті, резервтегі әскери қызметті өткеріп жүрген және келісімшарт бойынша әскери қызметке кіруге ниет білдірген әскери қызметші әскери бөлімнің (мекеменің) командиріне (бастығына) (офицерлер құрамының әскери қызметшісі – әскерге шақыру бойынша әскери қызмет мерзімі аяқталғанға дейін бір ай бұрын) баянат береді.

Ескерту. 32-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

33. Әскерге шақыру бойынша әскери қызметті, резервтегі әскери қызметті өткеріп жүрген және келісімшарт бойынша әскери қызметке кіруге ниет білдірген әскери қызметшінің баянаты тіркеледі және оны әскери бөлімнің (мекеменің) командирі (бастығы) қарауға қабылдайды. Әскери бөлімнің (мекеменің) командирі (бастығы) әскерге шақыру бойынша, резервтегі әскери қызметті өткеріп жүрген әскери қызметшінің баянатын қарайды және ол бойынша он жұмыс күні ішінде шешім қабылдайды.

Ескерту. 33-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

34. Әскери бөлімнің (мекеменің) командирі (бастығы) баянатты қарап:

1) кандидатты медициналық куәландырудан өткізу;

2) кәсіптік және психологиялық іріктеу жөніндегі іс-шараларды жүргізу;

3) Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің төрағасы айқындаған тәртіппен арнаулы тексеру жүргізу;

4) тізбесін уәкілетті органның басшысы бекіткен әскери лауазымдарға кандидаттармен психологиялық-физиологиялық және полиграфологиялық зерттеулер жүргізу;

5) кандидаттың білім, кәсіптік және дене даярлығы деңгейінің келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілер үшін белгіленген талаптарға сәйкес келетінін тексеру;

6) әскери қызметшінің кандидатурасын әскери бөлімнің (мекеменің) іріктеу комиссиясының қарауы туралы нұсқаулар береді.

Ескерту. 34-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

35. Кандидат мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтермен жұмысты көздейтін лауазымда келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеру үшін қаралған жағдайда заңнамада белгіленген тәртіппен және мерзімде мемлекеттік құпияларға рұқсаттама беруге арнайы тексеру жүргізіледі. Осындай кандидаттармен әскери қызмет өткеру туралы келісімшарт жасасу және әскери лауазымға тағайындау олар бойынша мемлекеттік құпияларға рұқсаттамаға арнайы тексеру аяқталғаннан кейін ғана жүргізіледі.

36. Әскери бөлімнің (мекеменің) аттестаттау (іріктеу) комиссиясының ұсынымы бойынша әскери бөлімнің (мекеменің) командирі (бастығы) кандидаттың келісімшарт бойынша әскери қызметке кіретіндер үшін белгіленген талаптарға сәйкес келетіні (сәйкес келмейтіні) туралы шешімді қабылдайды.

Шешім әскери қызметшіге қол қойғызып жеткізіледі.

Ескерту. 36-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

37. Ресімделгеннен кейін құжаттар осы Қағидаларға сәйкес келісімшарт жасасу үшін уәкілетті лауазымды адамға қарауға ұсынылады.

7-тарау. Әскери қызметте болудың шекті жасына толған әскери қызметшілермен әскери қызмет мерзімдерін ұзарту кезінде келісімшарттар жасасу

Ескерту. 7-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

38. Әскери қызметте болудың шекті жасына толған әскери қызметшінің баянаты бойынша уәкілетті органның басшысы Заңның 25-бабының 2-тармағында көзделген жағдайларда әскери қызмет мерзімін онымен жаңа келісімшарт жасасу жолымен бес жылға дейінгі мерзімге ұзартады.

Ескерту. 38-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 31.10.2017 № 574 Жарлығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

39. Әскери қызметте болудың шекті жасынан тыс әскери қызмет мерзімін ұзарту туралы шешім қабылданған кезде:

1) кәсіби даярлығы және атқаратын лауазымы бойынша жұмыс тәжірибесі;

2) денсаулық жағдайы бойынша әскери қызмет өткеру үшін жарамдылығы ескеріледі.

40. Осы Қағидалардың 38-тармағында көрсетілген адамдар әскери қызметте болудың шекті жасынан тыс әскери қызмет мерзімін ұзарту үшін қолданыстағы келісімшарттың мерзімі аяқталғанға дейін кемінде төрт ай бұрын мерзімде уәкілетті лауазымды адамға жаңа келісімшарт жасасу туралы баянат береді.

Баянатпен бірге:

атқаратын лауазымы бойынша қызметтік мінездеме;

әскери-дәрігерлік комиссияның қорытындысы ұсынылады.

41. Уәкілетті органның бірінші басшысының әскери қызмет мерзімін ұзарту туралы шешімі бұйрықпен ресімделеді және келісімшарт мерзімі аяқталғанға дейін кемінде бір ай бұрын әскери қызметшінің назарына жеткізіледі.

42. Әскери қызмет мерзімін ұзартудан бас тартқан жағдайда бас тарту себептері көрсетіле отырып, жазбаша хабарлама әскери қызметшінің назарына ол әскери қызметте болудың шекті жасына толғанға немесе қолданыстағы келісімшарттың мерзімі аяқталғанға дейін кемінде бір ай бұрын қолын қойғызып жеткізіледі.

Әскери қызметші демалыста, емделуде, қызметтік іссапарда болған кезде хабарлама тұрақты әскери қызмет орнына келген күні жеткізіледі.

8-тарау. Әскери лауазымдарға тағайындау

Ескерту. 8-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

43. Әскери қызметшіні әскери лауазымға, оның ішінде штаттан тыс құрамның әскери лауазымына тағайындау уәкілетті органның бірінші басшысы бекітетін мемлекеттік орган әскери лауазымдарының санаттарына қойылатын біліктілік талаптары негізінде, әскери қызметшінің білім, кәсіби даярлық деңгейі, қызметтік жұмыс тәжірибесі, денсаулық жағдайы және осы Қағидаларда көзделген өзге де мән-жайлар ескеріле отырып жүргізіледі.

Ескерту. 43-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

43-1. Қарулы Күштердің келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметшісі штаттан тыс құрамның әскери лауазымына тағайындалған кезде бұрын атқарған әскери лауазымынан босатылады және студенттерді әскери даярлау және әскери-патриоттық тәрбиелеу жөніндегі жүктелген лауазымдық өкілеттіктерді орындау үшін әскери кафедраға (әскери факультетке) іссапарға жіберіледі.

Ескерту. 43-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

44. Әскери қызметшілерді әскери лауазымдарға тағайындау оларды негізгі немесе бір бейінді әскери-есептік мамандық бойынша пайдалануды қамтамасыз етуге тиіс.

Бір бейінді әскери-есептік мамандықтар тізбесін уәкілетті органның бірінші басшысы бекітеді.

Әскери қызметшілерді олар үшін жаңа әскери-есептік мамандық бойынша әскери лауазымдарда пайдалану қажет болған кезде оларды осы лауазымдарға тағайындау алдында тиісті қайта даярлау жүргізілуге тиіс.

Ескерту. 44-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

45. Әскери қызметшінің бір әскери лауазымда болуына 5 жылдан аспайтын мерзімге жол беріледі. Бұл ретте Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметінде әскери лауазымда болу уақыты оның бірінші басшысының шешімімен анағұрлым ұзақ мерзімге белгіленуі мүмкін.

Әскери қызмет өткеру шарттары мен ерекшеліктеріне байланысты уәкілетті органның бірінші басшысы әскери лауазымдардың жекелеген санаттарына бір лауазымда болу уақытын аз мерзімге белгілеуі мүмкін.

Атқаратын әскери лауазым бойынша міндеттерін орындау үшін қойылатын талаптарды, сондай-ақ әскери қызметшілердің кәсіби қасиеттерін ескере отырып, лауазымды адамдар тізбесіне сәйкес лауазымға тағайындау құқығы берілген уәкілетті лауазымды адамның шешімі бойынша әскери қызметші әскери қызмет мүддесінде осы Қағидаларда айқындалған тәртіппен лауазымында екінші мерзімге қалдырылуы мүмкін.

Мемлекеттік билік органдары жүйесіндегі кадр саясатының кейбір мәселелері туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2023 жылғы 31 шілдедегі № 290 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасының Президенті тағайындайтын және босататын және (немесе) онымен келісу бойынша тағайындалатын және босатылатын, Қазақстан Республикасы Президентінің ұсынуы бойынша сайланатын, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігімен келісу бойынша тағайындалатын және босатылатын мемлекеттік саяси қызметшілер, лауазымды және өзге де адамдар лауазымдарының тізбесі (бұдан әрі – лауазымдар тізбесі) үшін әскери лауазымда болу мерзімі белгіленбейді.

Ескерту. 45-тармаққа өзгерістер енгізілді - ҚР Президентінің 04.05.2014 № 814; 31.10.2017 № 574 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 19.08.2023 № 626 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлықтарымен.

46. Техникалық және кәсіптік, жоғары білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын әскери, арнаулы оқу орнына қабылданған азамат қатардағы жауынгерлер немесе сержанттар құрамдарының штаттық-лауазымдық санатындағы кадет және курсант ауыспалы құрамының әскери лауазымына тағайындалады.

Ескерту. 46-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

47. Әскери, арнаулы оқу орнына немесе әскери оқу орнының адъюнктурасына, магистратурасына не докторантурасына қабылданбаған әскери қызметшілер өздерін көрсетілген оқу орнына түсу үшін жіберген әскери бөлімдерге (мекемелерге), бұрынғы әскери лауазымдарына қайтарылады.

Ескерту. 47-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

48. Әскери, арнаулы оқу орындарын немесе әскери, арнаулы оқу орнының адъюнктурасын, магистратурасын не докторантурасын бітірген әскери қызметшілер қажетті білім деңгейі бар адамдар атқаруға тиіс, сондай-ақ егер Қазақстан Республикасының Президенті бекітетін Қарулы Күштердегі, басқа да әскерлер мен әскери құралымдардағы әскери лауазымдар және оларға сәйкес әскери атақтар тізбесінде (бұдан әрі – әскери лауазымдар тізбесі) аталған әскери қызметшілердің әскери атақтарына тең немесе оларға қарағанда анағұрлым жоғары әскери атақ сәйкес келсе, әскери лауазымдарға тағайындалады.

Көрсетілген әскери лауазымдарға тағайындау мүмкін болмаған кезде мұндай әскери қызметшілер даярлық бейіні бойынша ұқсас өзге әскери лауазымдарға тағайындалады (ерекше жағдайларда одан әрі әскери лауазымға тағайындау үшін командирдің (бастықтың) қарамағына қабылданады).

Ескерту. 48-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Президентінің 31.10.2017 № 574 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлықтарымен.

49. Әскери лауазымдарға тағайындау кезінде мынадай шарттар сақталады:

1) қатардағы жауынгерлер, сержанттар мен офицерлер құрамдарының штаттық-лауазымдық санаттарындағы әскери лауазымдарға, оның ішінде штаттан тыс лауазымдарға тиісті құрамның әскери қызметшілері тағайындалады.

Қазақстан Республикасының арнаулы мемлекеттік органдарында көрсетілген әскери лауазымдарға тиісті құрамның әскери қызметшілерін тағайындау мүмкін болмаған кезде оларға осы органдардың бірінші басшылары айқындайтын тәртіппен төмен тұрған құрамның әскери қызметшілері тағайындалуы мүмкін.

Бос әскери лауазымдар болмаған кезде әскери, арнаулы оқу орындары мен әскери кафедра (әскери факультет) бітіргендерді қоспағанда, сержанттар құрамының әскери қызметшілері өздерінің келісімі бойынша қатардағы жауынгерлер құрамының әскери лауазымдарына тағайындалуы мүмкін;

2) тиісті командирлердің (бастықтардың) қарамағына қабылданған әскери қызметшілерді әскери лауазымдарға тағайындау, егер "Арнаулы мемлекеттік органдар туралы" Заңда өзгеше белгіленбесе, Заңның 21-бабының 5-тармағында белгіленген мерзімнен аспайтын, мүмкіндігінше қысқа мерзімде жүргізіледі;

3) егер әскери қызметшіге мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерге рұқсаттама беруден бас тартылған немесе ол көрсетілген рұқсаттамадан айырылған жағдайда ол мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерге берілетін рұқсаттамамен байланысты емес әскери лауазымға белгіленген тәртіппен тағайындалады.

Ескерту. 49-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлықтарымен.

50. Бос әскери лауазымдарға төмен тұрған құрамның әскери қызметшілері не азаматтар уәкілетті органның бірінші басшысы айқындайтын тәртіппен уақытша тағайындалуы мүмкін. Бұл ретте азаматтық персонал адамдарына (жұмыскерлерге) лауазымдық айлықақы атқаратын әскери лауазымына сәйкес белгіленеді.

Штаттан тыс құрамның бос әскери лауазымдарына осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген тәртіппен запастағы немесе отставкадағы азаматтар уақытша тағайындалуы мүмкін.

Әскери лауазымдарға уақытша тағайындалған азаматтық персонал адамдары (жұмыскерлер) осы әскери лауазымдарға әскери қызметшілер тағайындалған кезде басқа лауазымдарға тағайындалады, ал басқа лауазымдарға тағайындау мүмкін болмаған жағдайда – белгіленген тәртіппен қызметтен шығарылады.

Ескерту. 50-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

51. Әскери қызметшілер жоғары, тең немесе төмен әскери лауазымдарға тағайындалады.

52. Әскери лауазым, егер оған бұрынғы әскери лауазымға қарағанда, әскери лауазымдар тізбесінде көзделген әскери лауазымның анағұрлым жоғары деңгейі немесе анағұрлым жоғары әскери атақ, ал әскери лауазымдар мен әскери атақтар тең болған кезде – әскери басқару органының анағұрлым жоғары деңгейі сәйкес келсе, жоғары болып саналады.

53. Әскери қызметшіні жоғары әскери лауазымға тағайындау қызметі бойынша жоғарылату тәртібінде жүргізіледі.

Жоғары әскери лауазымға тағайындау кезінде жоғары әскери лауазымға жоғарылату үшін резервте тұрған, өзі әскери қызмет өткеретін әскери бөлімнің (мекеменің) аттестаттау комиссиясы осындай әскери лауазымға ұсынған, әскери қызмет міндеттерін орындау кезінде жоғары кәсіптік біліктіліктерін және ұйымдастырушылық қабілетін көрсеткен немесе бұдан бұрын ұйымдастырушылық-штаттық іс-шараларға байланысты төменгі әскери лауазымға тағайындалған әскери қызметшіге басым құқық беріледі.

Ескерту. 53-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

54. Әскери лауазымдар, егер оған әскери лауазымдар тізбесінде көзделген әскери лауазымдардың тең деңгейлері, тең әскери атақтар, сондай-ақ әскери басқару органдарының тең деңгейі сәйкес келсе, тең болып саналады.

55. Әскери қызметшіні тең әскери лауазымға тағайындау:

1) ротациялау тәртібінде;

2) ұйымдық-штаттық іс-шараларға байланысты;

3) әскери қызметшіні әскери қызметте мақсатқа сәйкес пайдалану үшін;

4) келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметшінің баянаты бойынша, Заңның 26-бабы 3-тармағының 2) тармақшасында көзделген шарттар болған кезде, уәкілетті органдардың бірінші басшыларымен келісу бойынша Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрі бекітетін үлгілік нысан бойынша отбасылық-мүліктік жағдайды зерттеп-қарау актісімен расталатын отбасы жағдайлары бойынша;

5) әскери-дәрігерлік комиссияның қорытындысына сәйкес денсаулық жағдайы бойынша жүргізіледі.

Ескерту. 55-тармаққа өзгерістер енгізілді – ҚР Президентінің 31.10.2017 № 574 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлықтарымен.

56. Әскери лауазым, егер оған бұрынғы әскери лауазымға қарағанда, әскери лауазымдар тізбесінде көзделген әскери лауазымның төмен деңгейі немесе төмен әскери атақ, ал лауазымдар мен әскери атақтар тең болған кезде – әскери басқару органының анағұрлым төмен деңгейі сәйкес келсе, төмен болып саналады.

57. Төмен әскери лауазымға тағайындау:

1) әскери қызметшінің келісімімен:

ұйымдық-штаттық іс-шараларға байланысты – оның даярлық бейініне тең бос әскери лауазым болмаған кезде;

Заңның 26-бабы 3-тармағының 2) тармақшасында айқындалған, отбасылық-мүліктік жағдайын зерттеп-қарау актісімен расталатын отбасы жағдайлары бойынша;

әскери-дәрігерлік комиссияның қорытындысына сәйкес денсаулық жағдайы бойынша;

әскери қызметшінің жеке баянаты бойынша;

Заңның 21-бабы 5-тармағының 3) тармақшасында айқындалған жағдайларды қоспағанда, командирдің (бастықтың) қарамағында болған кезеңде;

2) әскери қызметшінің келісімінсіз:

аттестаттау комиссиясының қорытындысы бойынша бір сатыдан төмен емес;

қызметтік тергеп-тексеру қорытындысы негізінде тәртіптік жарғының 97-тармағының екінші және үшінші бөліктерінде көзделген негіздер бойынша тәртіптік реттілікте бір сатыдан төмен емес;

офицерлер құрамының бос әскери лауазымдарына уақытша тағайындалған қатардағы жауынгерлер мен сержанттар құрамдарының әскери қызметшілері осы әскери лауазымдар қысқартылған немесе бұл әскери лауазымдарға тиісті құрамның әскери қызметшілері тағайындалған жағдайларда;

сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар жасағаны үшін Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларда жүргізіледі.

Ескерту. 57-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлықтарымен.

57-1. Әскери қызметшіден әскери лауазымынан бір сатыға төмендету түріндегі тәртіптік жазаны алу оны бұрын атқарған әскери лауазымына қайта қабылдауға алып келмейді.

Ескерту. Қағидалар 57-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

58. Әскери қызметшіні әскери лауазымға тағайындаған, әскери лауазымнан босатқан, командирдің (бастықтың) қарамағына қабылдаған, қызметтен шығарған, әскери атақ берген, оны төмендеткен, одан айырған кезде, сондай-ақ жаңа келісімшарт жасасқан кезде уәкілетті органдардың бірінші басшыларымен келісу бойынша Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрі бекітетін үлгі нысан бойынша ұсыным немесе басқа да құжаттар (баянат, ауыстыру жоспары, бөлу жоспары) ресімделеді.

Ескерту. 58-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 31.10.2017 № 574 Жарлығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

59. Қамаққа алу түріндегі жазасын өтеп жатқан әскери қызметшілер жоғары тұрған әскери лауазымға тағайындалмайды.

Ескерту. 59-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

9-тарау. Әскери лауазым бойынша міндеттерді уақытша атқаруды жүктеу

Ескерту. 9-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

60. Қызметтік қажеттілікке байланысты әскери қызметшіге ол әскери қызмет өткеретін әскери бөлімде (мекемеде) өзі атқармайтын, тең немесе жоғары әскери лауазым бойынша міндеттерді уақытша атқару жүктелуі мүмкін:

1) бос (тағайындалмаған) әскери лауазым бойынша – әскери қызметші атқаратын әскери лауазымы бойынша міндеттерді атқарудан босатылады, бірақ атқаратын әскери лауазымынан босатылмайды және оған міндеттерін уақытша атқаруға жіберілген әскери лауазымы бойынша ақшалай ризық төленеді;

2) бос емес (тағайындалған) әскери лауазым бойынша – оны атқаратын әскери қызметші уақытша болмаған немесе оны атқаратын әскери қызметшіні әскери лауазымынан шеттеткен жағдайда, бірақ екі айдан аспайтын мерзімге жүктелуі мүмкін. Бұл ретте әскери қызметшіге ол атқаратын әскери лауазым бойынша ақшалай ризық төленеді.

Ескерту. 60-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

61. Әскери қызметшіге бос әскери лауазым бойынша міндеттерді уақытша атқаруды жүктеуді және оны атқаратын әскери лауазымы бойынша міндеттерді атқарудан босатуды осы әскери лауазымға тағайындауға құқығы бар лауазымды адам жүзеге асырады.

Бос әскери лауазым бойынша міндеттерді уақытша атқару мерзімі үш айдан аспауға тиіс.

Бос әскери лауазымды шұғыл атқару қажет болған кезде әскери лауазым тұрған әскери бөлім (мекеме) командиріне (бастығына) осы әскери лауазымға тағайындауға құқығы бар бастықты жазбаша хабардар етіп, тиісті құрамның әскери қызметшілеріне бос әскери лауазым бойынша міндеттерді уақытша атқаруды үш айдан аспайтын мерзімге жүктеуіне рұқсат етіледі.

Ескерту. 61-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 19.08.2023 № 626 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

61-1. Осы Қағидалардың 60-тармағының 1) тармақшасына және 61-тармағына сәйкес бос әскери лауазымдар бойынша міндеттерді уақытша атқаруды жүктеу Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігімен келісілуге тиіс лауазымдар тізбесінде көрсетілген лауазымдарға қатысты қолданылмайды.

Қызметтік қажеттілік мақсатында Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігімен келісілуге тиіс лауазымдар тізбесінде көрсетілген бос әскери лауазымдар бойынша міндеттерді уақытша атқару үш айдан аспайтын мерзімге орынбасарлардың біреуіне, ол болмаған кезде осы әскери басқару органдарының басқа лауазымды адамдарына жүктеледі.

Ескерту. 9-тарау 61-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Президентінің 19.08.2023 № 626 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

62. Әскери қызметшіге бос емес әскери лауазым бойынша міндеттерді уақытша атқаруды жүктеуді әскери бөлімнің (мекеменің) командирі (бастығы) жүзеге асырады.

Әскери бөлімнің (мекеменің) командирі (бастығы) өзі уақытша болмайтын жағдайда міндеттерді уақытша атқаруды – орынбасарларының біреуіне, олар болмаған кезде басқа лауазымды адамға жүктейді.

Ескерту. 62-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

62-1. Қызметтік қажеттілікке және бос емес әскери лауазым бойынша міндеттерді әскери қызметшіге жүктеудің мүмкін болмауына байланысты, осы әскери лауазымды атқаратын әскери қызметші бала үш жасқа толғанға дейін оның күтімі бойынша демалыста болған уақытта осы әскери лауазым бойынша міндеттерді уақытша атқару тиісті білімі және тиісті әскери мамандықтың бейіні бойынша ұқсас мамандығы және мамандық бойынша жұмыс тәжірибесі бар азаматқа жүктеледі.

Бұл ретте азаматтық персонал адамына (жұмыскерге) ол атқаратын әскери лауазым бойынша лауазымдық айлықақы төленеді.

Осы әскери лауазымда тұрған әскери қызметші әскери қызметке шыққан кезде азаматтық персонал адамы (жұмыскер) қызметтен шығарылады.

Ескерту. Қағидалар 62-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

10-тарау. Командирдің (бастықтың) қарамағына қабылдау

Ескерту. 10-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

63. Лауазымынан босатылған кезде одан әрі әскери қызметті өткеру мәселелерін шешу үшін әскери қызметшілерді әскери лауазымға тағайындауға құқығы бар лауазымды адам жеке құрам бойынша бұйрықтар шығаруға құқығы бар тікелей бастықтың қарамағына қабылдайды.

64. Әскери қызметшіні командирдің (бастықтың) қарамағына қабылдауға, егер "Арнаулы мемлекеттік органдар туралы" Заңда өзгеше белгіленбесе, Заңның 21-бабының 5-тармағында айқындалған жағдайларда және мерзімдерде жол беріледі.

ҚР Конституциялық Сотының 24.01.2025 № 62-НҚ нормативтік қаулысымен Қазақстан Республикасы Президентінің 2006 жылғы 25 мамырдағы № 124 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарында әскери қызмет өткеру қағидаларының 64-тармағы Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес келеді деп танылсын.

65. Қарамағында әскери қызметшілер бар лауазымды адамдар олардың міндеттерінің тізбесін бекітеді.

11-тарау. Әскери лауазымнан босату

Ескерту. 11-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

66. Әскери қызметші ауыстырылған, ротацияланған, әскери қызметтен шығарылған жағдайда атқаратын әскери лауазымынан босатылады.

67. Әскери қызметшіні атқаратын әскери лауазымынан шығаруды лауазымды адамдар тізбесіне сәйкес осы әскери лауазымға тағайындауға құқық берілген уәкілетті лауазымды адам жүргізеді.

12-тарау. Әскери қызметшілерді ауыстыру

Ескерту. 12-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

68. Әскери қызметшіні ауыстыру – бұл оның лауазымдық жағдайын немесе әскери қызмет өткеру орнын өзгерту.

Ауыстыру:

1) әскери лауазымға тағайындалған;

2) ротацияланған;

3) іссапарға барған;

4) егер "Арнаулы мемлекеттік органдар туралы" Заңда өзгеше белгіленбесе, Заңның 21-бабы 5-тармағының 1), 2) тармақшаларында көрсетілген негіздемелер бойынша қарамағына қабылданған;

5) жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру бағдарламаларын іске асыратын әскери, арнаулы оқу орындарына қабылданған;

6) бір уәкілетті органнан құрылымында әскери қызмет өткеру көзделген басқасына ауыстырылған;

7) әскери бөлім (мекеме) немесе бөлімше тұрақты орналасу пунктін өзгерткен жағдайларда жүргізіледі.

Ескерту. 68-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлықтарымен.

69. Қарулы Күштерді, басқа да әскерлер мен әскери құралымдарды дамыту бағдарламаларына сәйкес жүзеге асырылатын әскери бөлімнің (мекеменің) немесе бөлімшенің тұрақты орналасу пункті өзгерген, сондай-ақ әскери бөлімнің (мекеменің) немесе бөлімшенің тұрақты орналасу пунктіне қарамастан, тең әскери лауазымға тағайындалған кезде әскери қызметшіні ауыстыру оның келісімінсіз, уәкілетті органның бірінші басшысы өзіне осы құқықты берген командирдің (бастықтың) шешімімен жүргізіледі.

Ескерту. 69-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

70. Әскери қызметшіні ауыстыру Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен ол істері мен лауазымын тапсырғаннан кейін ғана, бірақ бір айдан аспайтын мерзімде жүргізіледі.

Әскери бөлімнің (мекеменің) командирі (бастығы) жеке құрам бойынша бұйрықтан үзінді немесе әскери қызметшіні ауыстыру жөнінде жазбаша хабарлама келіп түскен кезден бастап, бірақ ол келіп түскен кезден соң жеті тәуліктен кешіктірмей, ал демалыста немесе емделуде жүрген әскери қызметші үшін оның келген күнінен бастап істер мен лауазымды тапсырудың басталғанын белгілейді.

Әскери бөлімнің (мекеменің) тізімдерінен шығару істер мен лауазымды тапсыру актілері бекітілгеннен кейін келесі жұмыс күнінде жүргізіледі.

Әскери қызметшілерді Қазақстан Республикасының Қарулы Күштеріне, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарына, арнаулы мемлекеттік, құқық қорғау органдарына немесе азаматтық қорғау органдарына ауыстыру олардың бірінші басшыларымен келісу бойынша жүргізіледі.

Ескерту. 70-тармаққа өзгерістер енгізілді - ҚР Президентінің 31.10.2017 № 574 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлықтарымен.

71. Арнаулы атақтары, сыныптық шендері бар құқық қорғау және арнаулы мемлекеттік органдар, азаматтық қорғау органдары қызметшілерінің ауысу тәртібімен әскери қызметке кіруі Қарулы Күштердің, құқық қорғау, арнаулы мемлекеттік органдардың және азаматтық қорғау органдарының бірінші басшыларымен келісу бойынша қызметкерлер Заңның 38-бабында айқындалған талаптарға сәйкес келген кезде, ал Қазақстан Республикасының арнаулы мемлекеттік органдарына әскери қызметке кіруі "Арнаулы мемлекеттік органдары туралы" Заңның 7-бабында көзделген ерекшеліктер ескеріле отырып жүргізіледі.

Ескерту. 71-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

13-тарау. Әскери қызметшілердің іссапарға баруы, оларды іссапарға жіберу және әскери қызметті өткеру ерекшеліктері

Ескерту. 13-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

72. Әскери қызметшілер мемлекеттің қорғанысын және қауіпсіздігін қамтамасыз ету мүддесінде бірінші басшылармен келісу бойынша Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдары мен ұйымдарына, халықаралық ұйымдарға – қабылданған келісімдерге (шарттарға) сәйкес әскери емес лауазымдарға, ал Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің немесе Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің бірінші орынбасары – Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің Бас штабы бастығының шешіміне сәйкес штаттан тыс құрамның әскери лауазымдарына іссапарға жіберілуі мүмкін.

Іссапарға барған адамның әскери қызметші мәртебесі сақталады, бұрын жасалған келісімшарттың қолданысы тоқтатылмайды.

Ескерту. 72-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Президентінің 31.10.2017 № 574 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлықтарымен.

73. Әскери қызметшілердің іссапарларға баруы:

1) Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігіне, Қазақстан Республикасы Парламенті Палаталарының аппараттарына, Қазақстан Республикасы Үкіметінің Аппаратына – Қазақстан Республикасы Үкіметінің актісі негізінде;

2) Қазақстан Республикасының өзге де мемлекеттік органдары мен ұйымдарына – әскери қызметші әскери қызмет өткеретін мемлекеттік органның актісі негізінде олардың бірінші басшыларымен келісу бойынша;

3) халықаралық ұйымдарға – егер қабылданған тиісті халықаралық келісімдерде және шарттарда өзгеше белгіленбесе, Қазақстан Республикасы Үкіметінің актісі негізінде;

4) әскери кафедралардың (әскери факультеттердің) штаттан тыс құрамының әскери лауазымдарына – лауазымды адамдар тізбесіне сәйкес жеке құрам бойынша бұйрықтың негізінде жүзеге асырылады.

Ескерту. 73-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Президентінің 13.04.2023 № 195 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлықтарымен.

74. Іссапарға барған әскери қызметшілерге көрсетілген мемлекеттік органдар мен ұйымдар, халықаралық ұйымдар қызметкерлерінің тиісті санаттары үшін белгіленген лауазымдық жалақылар, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген әскери атағы бойынша жалақылар (қосымша ақылар) төленеді.

Іссапарға жіберілген әскери қызметшілерге сыйлықақы беру және материалдық көмек көрсету көрсетілген мемлекеттік органдардың, ұйымдар мен халықаралық ұйымдардың қызметкерлері үшін айқындалған тәртіппен жүзеге асырылады.

Іссапарға жіберілген әскери қызметшілерге лауазымдық айлықақылар, сыйлықақылар, материалдық көмек, сауықтыруға арналған жәрдемақылар, қызмет өткерудің ерекше шарттары үшін үстемеақылар және Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген басқа да үстемеақылар төлеу олар іссапарға жіберілген мемлекеттік органдарды, ұйымдар мен халықаралық ұйымдарды қамтуға көзделген қаражат есебінен жүргізіледі. Өзге де төлемдер, сондай-ақ заттай мүлікпен қамтамасыз ету тиісінше әскери қызметшілерді іссапарға жіберген уәкілетті органды қамтуға көзделген қаражат есебінен жүргізіледі.

Ескерту. 74-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Президентінің 31.10.2017 № 574 Жарлығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

75. Іссапарға барған әскери қызметшілерді зейнетақымен қамсыздандыру Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады. Бұл ретте мемлекеттік органдар мен ұйымдарға іссапарға барған әскери қызметшілер үшін мемлекеттік органдар мен ұйымдарда олардың атқаратын лауазымдары бойынша лауазымдық жалақылары, ал халықаралық ұйымдарға іссапарға барғандар үшін іссапарға барғанға дейін атқарған соңғы лауазымы бойынша лауазымдық жалақылары есепке алынады.

Біржолғы сипаттағы қалған төлемдер бойынша іссапарға барғанға дейін әскери қызметшінің атқарған соңғы лауазымы бойынша лауазымдық жалақысы есепке алынады.

76. Мемлекеттік органдарға, ұйымдар мен халықаралық ұйымдарға іссапарға барған әскери қызметшілермен жаңа келісімшарттар жасасу осы Қағидаларға сәйкес жүргізіледі.

77. Мемлекеттік органдарға, ұйымдар мен халықаралық ұйымдарға іссапарға барған әскери қызметшілерді әскери қызметтен шығару, оларды мемлекеттік наградалармен және ведомстволық медальдармен (төсбелгілерімен) наградтау олар іссапарға барған мемлекеттік органдардың, ұйымдар мен халықаралық ұйымдардың ұсынымдары бойынша жалпы негіздерде жүргізіледі.

Мемлекеттік органдарға, ұйымдар мен халықаралық ұйымдарға іссапарға барған әскери қызметшілерге әскери атақтар қазіргі әскери атағында белгіленген еңбек сіңірген мерзімі аяқталғаннан кейін және берілетін атақ олар іссапарға барған дейін тікелей атқарған әскери лауазым үшін әскери лауазымдар тізбесінде көзделген әскери атаққа сәйкес келген кезде олар іссапарға барған мемлекеттік органдардың, ұйымдар мен халықаралық ұйымдардың ұсынымдары бойынша осы Қағидаларға сәйкес жалпы негіздерде беріледі.

Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдарына білім беру ұйымдарындағы лауазымдарда әскери қызмет өткеру үшін іссапарға барған әскери қызметшілерге білім беру ұйымы басшысының ұсынымы бойынша осы Қағидаларға сәйкес жалпы негіздемелерде, бірақ әскери оқу орындары үшін әскери лауазымдар тізбесінде көзделген әскери атақтан жоғары емес әскери атақтар беріледі.

78. Мемлекеттік органдар мен ұйымдарға іссапарға барған әскери қызметшілерді аттестаттау тиісті мемлекеттік органдар мен ұйымдардың қызметкерлері үшін белгіленген тәртіппен жүргізіледі, ал халықаралық ұйымдарға іссапарға барғандарға осы Қағидаларда белгіленген тәртіппен жүргізіледі.

79. Іссапарға барған әскери қызметшілерді көтермелеу және тәртіптік жауапкершілікке тарту Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалған, осы мемлекеттік органдар мен ұйымдардың өкілеттіктері шегінде Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдары мен ұйымдарының қызметкерлері үшін белгіленген тәртіппен жүргізіледі.

80. Іссапарға барған әскери қызметшілер Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдары мен ұйымдарындағы, халықаралық ұйымдардағы лауазымдардан босатылғаннан және әскери қызметшілер әскери қызмет өткеретін мемлекеттік органға қайтып келгеннен кейін олар осы Қағидаларда айқындалған тәртіппен әскери лауазымдарға тағайындалады немесе әскери қызметтен шығарылады.

81. Қарулы Күштердің, басқа да әскерлер мен әскери құралымдардың әскери қызметшілері Қазақстан Республикасының Президенті айқындаған жағдайларда мемлекеттің қорғанысы мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету мүддесінде атқаратын әскери лауазымынан босатылмай және ақшалай үлесі сақтала отырып, Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігі Басшысының қарамағына іссапарға жіберілуі мүмкін.

Әскери қызметшілердің аталған санатына сыйлықақылар беру, зейнетақымен қамсыздандыру, жаңа келісімшарттар жасасу, әскери атақтар беру, әскери қызметтен шығару, мемлекеттік наградалармен және ведомстволық медальдармен (төсбелгілерімен) наградтау Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жалпы негіздерде жүзеге асырылады.

Ескерту. 81-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Президентінің 05.10.2019 № 182 Жарлығымен (жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

14-тарау. Ротациялау

Ескерту. 14-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

82. Әскери қызметшілерді ротациялау әскерлердің жауынгерлік әзірлігін арттыру үшін әскери қызмет өткеру шеңберінде, сондай-ақ қызметтік қажеттілік немесе әскери қызметшілердің кәсіби әлеуетін анағұрлым тиімді пайдалануды қамтамасыз ету мақсатында жүзеге асырылады.

83. Ротациялау шарттары:

1) бір әскери лауазымда осы Қағидалардың 45-тармағына сәйкес белгіленген мерзімнен артық болу;

2) бір гарнизонда (немесе климаттық жағдайы ауыр жерлердегі әскери бөлімде (бөлімшеде) әскери қызмет өткеру құзыреті мен ерекшелігін ескере отырып, уәкілетті органның бірінші басшысы айқындайтын мерзімнен артық әскери қызмет өткеру болып табылады.

84. Әскери қызметшілерді ротациялау мынадай тәртіппен және мерзімдерде жүзеге асырылады.

Жыл қорытындылары бойынша оларға қатысты осы Қағидалардың 83-тармағында айқындалған жағдайлар қалыптасқан әскери қызметшілерді ротациялау жоспары құрылады.

Ротациялау жоспарына мынадай әскери қызметшілер:

1) Заңның 22-бабының 3-тармағында айқындалған;

2) келісімшарт аяқталатын жылы;

3) олар әскери қызметте болудың шекті жасына толуына дейін үш жыл ішінде;

4) оларды тең немесе жоғары әскери лауазымдарға тағайындау мүмкін болмаған жағдайда енгізілмейді.

Ротациялау жоспарымен бір уақытта осы Қағидалардың 45-тармағы негізінде белгіленген мерзім ішінде атқаратын лауазымдарында одан әрі әскери қызмет өткеру мақсатында ротациялау жоспарына енгізілмейтін әскери қызметшілердің тізімі жасалады.

Ротациялау жоспары және ротациялау жоспарына енгізілмейтін әскери қызметшілердің тізімі уәкілетті органның бірінші басшысы айқындайтын тәртіппен және нысан бойынша жасалады және оларды лауазымды адамдар тізбесіне сәйкес аталған жоспарға және әскери лауазымдар тізіміне енгізілетіндерді тағайындау құқығы берілген уәкілетті лауазымды адам бекітеді.

Ротациялау жоспарына немесе ротациялау жоспарына енгізілмейтін әскери қызметшілердің тізіміне өзгерістер енгізу талап етілетін жағдайлар туындаған кезде өзгерістер енгізу туралы шешімді оларды бекіткен лауазымды адам қабылдайды.

Әскери қызметшілерді ротациялау оның жоспары негізінде ол бекітілгеннен кейінгі келесі жыл ішінде әскери қызметшілерді осы Қағидаларда айқындалған тәртіппен әскери лауазымдарға тағайындау жолымен әскери қызметті ұйымдастыруды ескере отырып жүзеге асырылады.

Ескерту. 84-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

84-1. Осы тараудың талаптары резервтегі әскери қызметті өткеріп жүрген әскери қызметшілерге қолданылмайды.

Ескерту. 84-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

15-тарау. Әскери атақ беру

Ескерту. 15-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

85. Әскери атақтар әскери қызметшілерге дербес беріледі. Әскери атақ алғашқы немесе кезекті болуы мүмкін.

86. Әскери қызметшілерге:

1) жоғары офицерлер құрамының әскери атақтарын – уәкілетті орган бірінші басшысының ұсынуы бойынша Қазақстан Республикасының Президенті – Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің Жоғарғы Бас қолбасшысы;

2) полковник (бірінші дәрежелі капитан) әскери атағын – уәкілетті органдардың бірінші басшылары;

3) өзге де әскери атақтарды – лауазымды адамдар тізбесіне сәйкес уәкілетті органдардың бірінші басшылары айқындаған лауазымды адамдар береді.

86-1. Жоғары офицерлер құрамының әскери атағы:

генерал-майор (контр-адмирал) жоғары офицерлер құрамы лауазымының алдындағы лауазымда полковник (бірінші дәрежелі капитан) атағында болғанына үш жыл өтуі бойынша және жоғары офицерлер құрамының лауазымында кемінде бір жыл қызмет еткен әскери қызметшіге берілуі мүмкін;

генерал-лейтенант (вице-адмирал) генерал-майор (контр-адмирал) әскери атағында кемінде үш жыл болған әскери қызметшіге берілуі мүмкін;

генерал-полковник (адмирал) генерал-лейтенант (вице-адмирал) әскери атағында кемінде үш жыл болған әскери қызметшіге берілуі мүмкін.

Қазақстан Республикасы Президентінің шешімі бойынша жоғары әскери атақ мерзімінен бұрын берілуі мүмкін.

Ескерту. 15-тарау 86-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Президентінің 30.04.2016 № 243 Жарлығымен.

86-2. Әскери қызметшіде алынбаған тәртiптiк жаза болған кезде не егер оған қатысты қызметтік немесе сотқа дейінгі тергеп-тексеру жүргізілсе, ол жоғары офицерлер құрамының әскери атағын беруге ұсынылмайды.

Ескерту. 86-2-тармақпен толықтырылды – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

86-3. Жоғары офицерлер құрамының әскери атағын беру туралы ұсынуды (бұдан әрі – ұсыну) Қазақстан Республикасы Президентінің атына:

1) уәкілетті органдардың бірінші басшылары, Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігінің (бұдан әрі – Әкімшілік) басшы лауазымды адамдары бойынша – Әкімшіліктің Басшысы;

2) Қазақстан Республикасы Үкіметі Аппаратының (бұдан әрі – Үкімет Аппараты) басшы лауазымды адамдары бойынша – Үкімет Аппаратының Басшысы;

3) жоғары офицерлер құрамының әскери лауазымдарын атқаратын басқа әскери қызметшілер бойынша – тиісті уәкілетті органның бірінші басшысы енгізеді.

Ұсынуда әскери қызметшінің кәсіби және жеке қасиеттері, атқаратын әскери лауазымындағы қызметтік ісінің негізгі көрсеткіштері (тағайындалған кезден бастап динамикада) көрсетіледі.

Ескерту. 86-3-тармақпен толықтырылды – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

86-4. Ұсынуға:

1) уәкілетті орган алқасының* әскери атақ беруге әскери қызметшінің кандидатурасын қарау туралы шешімінің көшірмесі (үзінді көшірмесі);

2) әскери қызметшінің қызметтік тізімі;

3) әскери қызметшінің өмірбаяны қоса беріледі.

Ескертпе:

*алқалар құрылған уәкілетті органдарда.

Ескерту. 86-4-тармақпен толықтырылды – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

86-5. Осы Қағидалардың 86-3 және 86-4-тармақтарында көрсетілген материалдар Әкімшіліктің Құқық қорғау жүйесі бөлімінің жазбаша сұрау салуы немесе Үкімет Аппараты Басшысының, уәкілетті орган бірінші басшысының шешімі бойынша дайындалып, Әкімшілікке енгізіледі.

Ескерту. 86-5-тармақпен толықтырылды – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

86-6. Әкімшілікке ұсынылған материалдар осы Қағидалардың 86-3 және 86-4-тармақтарында көзделген құжаттардың ресімделу сапасына және толық тізбесінің болуына тексеру жүргізу үшін Әкімшіліктің Құқық қорғау жүйесі бөліміне жіберіледі, оны жүзеге асыру мерзімі үш жұмыс күнінен аспайды.

Ұсынылған материалдардың толық еместігі немесе оларда қандай да бір нақты емес мәліметтер көрсетілгені анықталған жағдайларда жоғары офицерлер құрамының әскери атағын беру туралы материалдар Әкімшіліктің Құқық қорғау жүйесі бөлімінен кері қайтарылмай, уәкілетті органның немесе Үкімет Аппаратының кадр қызметі (бөлімшесі) жоғарыда көрсетілген кемшіліктерді бес жұмыс күні ішінде жоя алады.

Көрсетілген тексеру жүргізілгеннен кейін ұсынылған құжаттар Әкімшілік Басшысына қарауға беріледі, ол ұсынылған кандидаттарды зерделеу жөнінде тапсырма береді.

Ескерту. 86-6-тармақпен толықтырылды – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

86-7. Әкімшіліктің Құқық қорғау жүйесі бөлімі мемлекеттік органдар мен ұйымдардан жоғары офицерлер құрамының әскери атағын беруге ұсынылған кандидаттар бойынша қажетті ақпарат пен материалдарды белгіленген тәртіппен сұратады.

Ескерту. 86-7-тармақпен толықтырылды – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

86-8. Әкімшіліктің Құқық қорғау жүйесі бөлімі әрбір кандидат бойынша бес жұмыс күні ішінде алынған және жинақталған ақпаратты және Қазақстан Республикасының Президенті Жарлығының жобасын түпкілікті шешім қабылдау үшін белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасы Президентінің қарауына енгізеді.

Ескерту. 86-8-тармақпен толықтырылды – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

87. Әскери міндеттілерге офицерлер құрамының әскери атақтарын Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрі береді.

88. Алғашқы әскери атақтар:

1) офицерлер құрамы үшін – лейтенант;

2) сержанттар құрамы үшін – кіші сержант (екінші сатылы старшина);

2-1) техникалық және кәсіптік білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын әскери оқу орындарын немесе запастағы сержанттар бағдарламасы бойынша әскери даярлықтың толық курсын аяқтаған сержанттар құрамы үшін – сержант (бірінші сатылы старшина);

3) қатардағы жауынгерлер құрамы үшін – қатардағы жауынгер (матрос) болып саналады.

Ескерту. 88-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлықтарымен.

89. "Лейтенант" әскери атағы:

1) офицерлер құрамының әскери атағы жоқ, жоғары білім беру бағдарламасы бойынша жоғары әскери оқу орнын (әскери факультетті) аяқтаған әскери қызметшіге;

2) офицерлер құрамының әскери атағы жоқ, оқыған елдің заңнамасына сәйкес оқу бағдарламасы оқуды аяқтағаннан кейін офицерлер құрамының алғашқы әскери атағын беруді көздейтін шетел мемлекетінің жоғары әскери оқу орнын аяқтаған әскери қызметшіге;

3) запастағы офицерлер бағдарламасы бойынша әскери даярлықтың толық курсын аяқтаған және белгіленген емтихандарды тапсырған азаматқа – жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымын аяқтағаннан кейін;

4) офицерлер құрамының әскери атағы жоқ, жоғары білімі бар және запастағы офицерлер бағдарламасы бойынша әскери даярлықтың толық курсын аяқтаған, штат бойынша офицерлер құрамының әскери атағы көзделген әскери лауазымға келісімшарт бойынша әскери қызметке кірген азаматқа (немесе келісімшарт бойынша әскери қызмет өткерушіге) – тиісті әскери лауазымға тағайындалған кезде;

5) офицерлер құрамының әскери атағы жоқ, жоғары білімі бар, штат бойынша офицерлер құрамының әскери атағы көзделген әскери лауазымға келісімшарт бойынша әскери қызметке кірген азаматқа (әскери қызметшіге) тиісті әскери лауазымға тағайындалған кезде, бірақ офицерлердің әскери лауазымдарында үздіксіз бір жыл әскери қызмет өткергеннен кейін (Қазақстан Республикасының арнаулы мемлекеттік органдарында – тиісті әскери лауазымға тағайындалған кезде);

6) офицерлер құрамының әскери атағы жоқ, жоғары білімі бар әскери міндеттіге – Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрі бекітетін жетіспейтін мамандықтар тізбесіне сәйкес жұмылдыру жоспары бойынша әскери бөлімнің офицерлер лауазымына тіркелген жағдайда запастағы офицерлерді даярлау бойынша әскери жиындарды аяқтағаннан кейін, бірақ оқу орнын аяқтаған соң бір жыл өткеннен кейін беріледі.

Ескерту. 89-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

90. Офицерлер құрамының алғашқы әскери атағын құрылымында әскери қызмет өткеру көзделген уәкілетті органның бірінші басшысы береді.

91. "Қатардағы жауынгер" ("матрос") әскери атағы әскери атағы жоқ азаматтарға:

1) әскерге шақырылған немесе келісімшарт бойынша әскери қызметке кірген кезде;

2) запасқа қойылған кезде;

3) орта техникалық және кәсіптік, жоғары білім беру бағдарламаларын іске асыратын әскери оқу орнына (әскери факультетке) қабылданған кезде беріледі.

92. "Ефрейтор" ("аға матрос") әскери атағы олар үшін әскери лауазымдар тізбесінде тиісті әскери атақтар көзделген лауазымдарға тағайындау кезінде мамандығын табысты меңгерген қатардағы жауынгерлер мен матростарға, бірақ алты ай өткеннен кейін беріледі.

93. "Сержант" ("бірінші сатылы старшина") әскери атағы орта техникалық және кәсіптік білім деңгейі бойынша әскери, арнаулы оқу орнын аяқтаған әскери қызметшілерге беріледі.

Ескерту. 93-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

94. "Кіші сержант" ("екінші сатылы старшина") әскери атағы және кейінгілері қажетті деңгейде даярлығы мен білімі бар, тиісті лауазымдарға тағайындалған әскери қызметшілерге уәкілетті органның бірінші басшысы айқындаған тәртіппен беріледі.

94-1. "Запастағы сержант" ("запастағы бірінші сатылы старшина") әскери атағы запастағы сержанттар бағдарламасы бойынша әскери даярлықтың толық курсын аяқтаған және белгіленген емтихандарды тапсырған азаматқа беріледі.

"Запастағы сержант" ("запастағы бірінші сатылы старшина") әскери атағын әскери кафедра (әскери факультет) бастығының ұсынуы бойынша жергілікті (облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың) әскери басқару органының басшысы береді.

Ескерту. Қағидалар 94-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлықтарымен.

95. Егер әскери қызметші әскери лауазымдар тізбесінде тең немесе анағұрлым жоғары әскери атақ көзделген әскери лауазымды атқаратын болса, бұрынғы әскери атағында еңбек сіңірген мерзімі аяқталғаннан кейін оған кезекті әскери атақ беріледі.

96. Осы Қағидалардың 89-тармағының 4), 5) тармақшаларына сәйкес кезекті әскери атақ, сондай-ақ офицерлер құрамының алғашқы әскери атағын беруге алынбаған тәртіптік жазасы бар болған кезде, оларға қатысты қылмыстық іс қозғалған, сондай-ақ тиісті командирлердің (бастықтардың) қарамағында тұрған (оның ішінде бос немесе бос емес лауазымдар бойынша міндеттерді уақытша атқарған кезде) әскери қызметшілер ұсынылмайды.

Ескерту. 96-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 31.10.2017 № 574 Жарлығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

97. Әскери атақтарда еңбек сіңірген мерзім әскери атақ берілген күннен бастап есептеледі.

Сот үкімімен (қаулысымен) тағайындалған қамаққа алу түріндегі қылмыстық жазаны не әкімшілік жазаны өтеу уақыты әскери қызметшілерге кезекті әскери атақ беру үшін еңбек сіңірген жылдарының мерзіміне есептелмейді.

Әскери қызметке кірген кезде әскери атақтағы еңбек сіңірген жылдарының мерзімі запастағы еңбек сіңірген жылдарының мерзімін ескере отырып есептеледі.

Ескерту. 97-тармаққа өзгерістер енгізілді - ҚР Президентінің 31.10.2017 № 574 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлықтарымен.

98. Әскери оқу орындарында күндізгі оқу нысаны бойынша адъюнктурада, магистратурада, докторантурада оқитын әскери қызметшілерге кезекті әскери атақтар осы әскери атақтарда белгіленген еңбек сіңірген мерзімі өткеннен кейін және берілетін атақ оқуға түсер алдында олар атқарған әскери лауазым үшін әскери лауазымдар тізбесінде көзделген әскери атаққа сәйкес келген жағдайда беріледі.

99. Әскери борышын үлгілі орындайтын, жауынгерлік кезекшілікті атқару немесе әскери қызметтің өзге де міндеттерін орындау кезінде жоғары кәсіби шеберлік пен ынта-жігер танытқан әскери қызметшілерге кезекті әскери атақ мерзімінен бұрын берілуі мүмкін, бірақ олар атқаратын әскери лауазымдар бойынша әскери лауазымдар тізбесінде көзделген әскери атақтан жоғары болмайды.

Мерзімінен бұрын әскери атақ әскери атақтағы белгіленген еңбек сіңірген мерзімінің кемінде жартысы өткеннен кейін және берілетін атақ әскери лауазымдар тізбесі бойынша әскери атаққа сәйкес келген кезде беріледі, бірақ әскери қызмет өткерген кезеңде екі реттен артық берілмейді.

100. Оқытушылық, ғылыми қызметті жүзеге асыратын және ғылыми дәрежесі бар офицерлер құрамының әскери қызметшілеріне, сондай-ақ емдеу қызметін жүзеге асыратын медициналық мамандықтары бар офицерлерге кезекті әскери атақ полковникке дейінгіні қоса алғанда, атқаратын әскери лауазымы бойынша көзделген әскери атақтан бір саты жоғары берілуі мүмкін.

101. Қамаққа алу түріндегі қылмыстық жазаны немесе әкімшілік жазаны өтеген уақытта әскери қызметшіге әскери атақ берілмейді.

Ескерту. 101-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

102. Әскери міндеттіге кезекті әскери атақ әскери міндеттілерді курстық даярлық бағдарламалары бойынша әскери даярлықтың толық курсын аяқтағаннан немесе ол үшін әскери лауазымдар тізбесінде тең немесе анағұрлым жоғары әскери атақ көзделген лауазымда әскери жиындардан өткеннен кейін Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрі белгілеген тәртіппен беріледі.

Ескерту. 102-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

103. Мамандығы бойынша даярлығы жоғары әрі жұмыс тәжірибесі мол және Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдарында мемлекеттік басшылық лауазымын атқаратын, Қазақстан Республикасының өкілді органдарына сайланған (тағайындалған), олар үшін Қарулы Күштерге, басқа да әскерлер мен әскери құралымдарға әскерге шақырудан жұмылдыру бойынша броньдау көзделген запастағы офицерлерге запас бойынша кезекті әскери атақ Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрі белгілеген тәртіппен әскери жиындардан өтуіне қарамастан берілуі мүмкін.

Ескерту. 103-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 05.10.2019 № 182 Жарлығымен (жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

104. Мамандығы бойынша даярлығы жоғары әрі жұмыс тәжірибесі мол және Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдарында мемлекеттік басшылық лауазымын атқаратын, Қазақстан Республикасының өкілді органдарына сайланған (тағайындалған), олар үшін Қарулы Күштерге, басқа да әскерлер мен әскери құралымдарға әскерге шақырудан жұмылдыру бойынша броньдау көзделген адамдарды қоспағанда, запастағы офицерлерге "запастағы полковник" кезекті әскери атағы соғыс жағдайы енгізілген кезде осы Қағидаларға сәйкес беріледі.

Ескерту. 104-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 05.10.2019 № 182 Жарлығымен (жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

16-тарау. Әскери атағын төмендету, одан айыру және әскери атағын қалпына келтіру

Ескерту. 16-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

105. Әскери қызметшілерді (әскери міндеттілерді) әскери атағында бір сатыға төмендету, оларды әскери атағынан айыру және әскери атағын қалпына келтіру былайша жүргізіледі:

1) жоғары офицерлер құрамын – Қазақстан Республикасының Президенті – Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің Жоғарғы Бас қолбасшысы;

2) офицерлер құрамын (жоғары офицерлер құрамынан басқа) – уәкілетті органның бірінші басшысы;

3) өзге де әскери атақтарды – лауазымды адамдар тізбесіне сәйкес.

Ескерту. 105-тармаққа өзгерістер енгізілді - ҚР Президентінің 31.10.2017 № 574 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлықтарымен.

105-1. Жоғары офицерлер құрамының әскери қызметшісіне әскери атағын бiр сатыға төмендету түріндегі тәртіптік жаза осы Қағидалардың 86-3-тармағында көрсетілген басшылардың ұсынуы (өтінішхаты) бойынша, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Президентінің шешімі бойынша қолданылады.

Ескерту. 105-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

105-2. Жоғары офицерлер құрамының әскери атағын бiр сатыға төмендету түрінде тәртiптiк жаза қолдану Қазақстан Республикасының Президенті қабылдаған шешімді қоспағанда, қызметтік тергеп-тексеру нәтижелері бойынша жүргізіледі.

Қызметтік тергеп-тексеру материалдарын және жоғары офицерлер құрамының әскери атағын бiр сатыға төмендету түрінде тәртіптік жаза қолдану туралы ұсынуды (өтінішхатты) уәкілетті орган және Үкімет Аппараты қызметтік тергеп-тексеру аяқталғаннан кейін он жұмыс күні ішінде Әкімшілікке жібереді.

Ескерту. 105-2-тармақпен толықтырылды – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

105-3. Әкімшілікке ұсынылған материалдардың толықтығын тексеру үшін олар Әкімшіліктің Құқық қорғау жүйесі бөліміне жіберіледі және келіп түскен күнінен бастап он жұмыс күнінен аспайтын мерзімде қаралады.

Ұсынылған материалдардың толық еместігі немесе оларда қандай да бір нақты емес мәліметтер көрсетілгені анықталған жағдайда жоғары офицерлер құрамының әскери атағын бiр сатыға төмендету түрінде тәртіптік жаза қолдану туралы материалдар Әкімшіліктің Құқық қорғау жүйесі бөлімінен кері қайтарылмай, уәкілетті органның немесе Үкімет Аппаратының кадр қызметі (бөлімшесі) жоғарыда көрсетілген кемшіліктерді бес жұмыс күні ішінде жоя алады.

Көрсетілген тексеру жүргізілгеннен кейін ұсынылған құжаттар бір күн ішінде Әкімшілік Басшысына қарауға беріледі, ол Қазақстан Республикасының Президенті Жарлығының жобасын дайындау жөнінде тапсырма береді.

Ескерту. 105-3-тармақпен толықтырылды – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

105-4. Жоғары офицерлер құрамының әскери атағын бір сатыға төмендету түрінде тәртіптік жаза қолдану туралы Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығында жаза қолданылатын адам туралы мәліметтер (тегі, аты, әкесінің аты, атқаратын лауазымы), жасағаны үшін жаза қолданылатын теріс қылық және жазаның түрі көрсетіледі.

Ескерту. 105-4-тармақпен толықтырылды – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

105-5. Жоғары офицерлер құрамының әскери атағын бiр сатыға төмендету түрінде тәртіптік жаза қолдану туралы Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығын уәкілетті органның және Үкімет Аппаратының кадр қызметі (бөлімшесі) қол қойғызып жариялайды және жеке іске қоса тіркейді.

Ескерту. 105-5-тармақпен толықтырылды – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

105-6. Әскери қызметші жоғары офицерлер құрамының әскери атағын бір сатыға төмендету түрінде тәртіптік жаза қолдану туралы Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен танысудан бас тартқан жағдайда уәкілетті органның және Үкімет Аппаратының кадр қызметі (бөлімшесі) тиісті акт жасайды, ол жеке іске қоса тіркеледі.

Ескерту. 105-6-тармақпен толықтырылды – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

105-7. Әскери қызметшіні жоғары офицерлер құрамының әскери атағын бір сатыға төмендету түрінде тәртіптік жаза қолдану туралы Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен таныстыру мүмкін болмаған кезде уәкілетті органның және Үкімет Аппаратының кадр қызметі (бөлімшесі) оған тиісті хатпен хабарлама жібереді.

Ескерту. 105-7-тармақпен толықтырылды – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

105-8. Жоғары офицерлер құрамының әскери атағын бір сатыға төмендету түрінде тәртіптік жаза қолдану туралы шешімге шағымдану оның орындалуын тоқтата тұрмайды.

Ескерту. 105-8-тармақпен толықтырылды – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

105-9. Егер жоғары офицерлер құрамының әскери атағын бір сатыға төмендету түрінде жаза қолданылған күннен бастап алты ай ішінде әскери қызметшіге жаңа жаза қолданылмаса, онда ол тәртіптік жазасы жоқ деп саналады. Бұл ретте әскери қызметшінің бұрынғы әскери атағы қалпына келтірілді деп саналмайды.

Ескерту. 105-9-тармақпен толықтырылды – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

105-10. Жоғары офицерлер құрамының бұрынғы әскери атағын қалпына келтіру осы Қағидалардың 86-3-тармағында көрсетілген басшылардың ұсынуы бойынша төмендетілген кезден бастап бір жылдан соң Қазақстан Республикасы Президентінің шешімі бойынша төмендету мерзіміне қарамастан, Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен жүргізіледі.

Ескерту. 105-10-тармақпен толықтырылды – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

105-11. Қасақана қылмыстық құқық бұзушылықтар жасаған әскери қызметшілер (әскери міндеттілер) әскери қызметшіге әскери атағынан айыру түрінде қосымша жаза тағайындалып, заңды күшіне енген соттың айыптау үкімі бойынша әскери атағынан айырылады.

Ескерту. 105-11-тармақпен толықтырылды – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

105-12. Жоғары офицерлер құрамының әскери атағынан айыру Қазақстан Республикасының Президентіне енгізілген, сотталған адамды осы әскери атақтан айыру туралы соттың ұсынуы негізінде Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен жүргізіледі.

Ескерту. 105-12-тармақпен толықтырылды – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

105-13. Әскери қызметшіге әскери атағынан айыру түрінде қосымша жаза тағайындалған соттың айыптау үкімі уәкілетті органға келіп түскен жағдайда жоғары офицерлер құрамының әскери атағынан айыру туралы ұсыну (өтінішхат) және соттың айыптау үкімі бес жұмыс күні ішінде Әкімшілікке жіберіледі.

Ескерту. 105-13-тармақпен толықтырылды – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

105-14. Әкімшілікке ұсынылған материалдар ұсынылған материалдардың толықтығына тексеру жүргізу үшін Әкімшіліктің Құқық қорғау жүйесі бөліміне жіберіледі.

Ұсынылған материалдардың толық еместігі немесе оларда қандай да бір нақты емес мәліметтер көрсетілгені анықталған жағдайларда жоғары офицерлер құрамының әскери атағынан айыру туралы материалдар Әкімшіліктің Құқық қорғау жүйесі бөлімінен кері қайтарылмай, уәкілетті органның кадр қызметі (бөлімшесі) жоғарыда көрсетілген кемшіліктерді жоя алады.

Көрсетілген тексеру жүргізілгеннен кейін ұсынылған құжаттар бір күн ішінде Әкімшілік Басшысына қарауға беріледі, ол Қазақстан Республикасының Президенті Жарлығының жобасын дайындау жөнінде тапсырма береді.

Ескерту. 105-14-тармақпен толықтырылды – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

105-15. Жоғары офицерлер құрамының әскери атағынан айыру туралы Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығында әскери атақтан айыру не үшін жүргізілетіні және әскери атағынан айырылатын адам көрсетіледі.

Ескерту. 105-15-тармақпен толықтырылды – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

106. Әскери атағы бір сатыға төмендетілген әскери қызметшінің бұрынғы әскери атағын қалпына келтіру атқаратын штаттық әскери лауазымына немесе командирлердің (бастықтардың) қарамағында болуына қарамастан, төмендетілген күнінен бастап алты айдан кейін тәртібі үлгілі болған және әскери қызметін адал атқарған кезде жүргізіледі. Бұл ретте әскери қызметшілердің төмендетілген әскери атақта болу уақыты қалпына келтірілген әскери атағындағы еңбек сіңірген мерзіміне есептелмейді. Әскери атақты қайта төмендетуге жол берілмейді.

Ескерту. 106-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.
107. Алып тасталды – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

108. Офицерлер немесе сержанттар құрамдарының әскери атағынан айырылған әскери қызметші (әскери міндетті) "қатардағы жауынгер" әскери атағы беріліп, қатардағы жауынгерлер құрамының әскери есебіне ауыстырылады.

Ескерту. 108-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

109. Әскери атағынан айырылған адамға, жоғары офицерлер құрамын қоспағанда, тек соттың ақтау үкімі шыққан немесе ақтайтын негіздемелер бойынша қылмыстық істі тоқтату туралы шешім қабылданған жағдайларда әскери атағы қалпына келтіріледі. Жоғары офицерлер құрамының әскери атағынан айырылған адамға әскери атағы Қазақстан Республикасы Президентінің шешімі бойынша қалпына келтіріледі.

17-тарау. Демалыс түрлерi

Ескерту. 17-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

110. Әскери қызметшілерге:

1) жыл сайынғы негізгі;

2) отбасы жағдайлары бойынша қысқа мерзімді;

3) жүктілігі және бала тууы бойынша, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуы бойынша;

4) қосымша;

5) каникулдық;

6) оқу;

7) шығармашылық;

8) науқастануы бойынша;

9) көтермелеу түрінде қысқа мерзімді (тек мерзімді әскери қызмет әскери қызметшілері үшін) демалыстар беріледі.

111. Демалыстар әскери бөлім (мекеме) командирінің (бастығының) бұйрығы негізінде беріледі.

Ескерту. 111-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

112. Демалыстардың ұзақтығы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес айқындалады.

113. Әскери қызметшілер демалыс өткізу орнына келгеннен кейін әскери есепке алуды жүргізетін органдарда әскери есепке тұрады.

114. Демалыстардың барлық түрінде болған кезеңде (жүктілігі және бала тууы бойынша демалыста, олар үш жасқа толғанға дейінгі бала күтімі бойынша демалыста болуды қоспағанда) әскери қызметшілердің ақшалай үлесі сақталады.

18-тарау. Жыл сайынғы негізгі демалыс беру

Ескерту. 18-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

115. Жыл сайынғы негізгі демалыстар әскери қызметшілерге оларды пайдалану кезеңдерін кезектестіруді, сондай-ақ әскери бөлімді жауынгерлік әзірлікте ұстауды ескере отырып және демалыстар кестесіне сәйкес жылдың кез келген уақытында беріледі. Демалыстар кестесі Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жеңілдіктерді пайдаланатын әскери қызметшілердің санаттарын ескере отырып, әрбір күнтізбелік жылға жасалады және барлық әскери қызметшілердің назарына жеткізіледі.

Демалыс уақытында, әскери бөлімнің (мекеменің) таратылуын қоспағанда, әскери бөлімнің (мекеменің) бастамасы бойынша әскери қызметші ауыстырылмайды және оны әскери қызметтен шығаруға жол берілмейді.

Ескерту. 115-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

116. Келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметшіге берілетін жыл сайынғы негізгі демалыстың ұзақтығы Заңның 46-бабының 1, 2-тармақтарына сәйкес айқындалады. Офицерлер құрамының әскерге шақыру бойынша әскери қызметшілеріне берілетін демалыс ұзақтығы келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілер үшін белгіленген тәртіппен айқындалады.

117. Әскери қызметшінің келісімшарт (әскерге шақыру) бойынша әскери қызметке кірген жылы және шығарылған жылы жыл сайынғы негізгі демалысының ұзақтығы жыл сайынғы демалыс ұзақтығын он екіге бөлу және алынған тәулік санын әскери қызметке кірген немесе шығарылған жылы әскери қызметтің толық ай санына көбейту жолымен (берілетін демалысты ескере отырып) белгіленеді.

Жүктілігі және бала тууы бойынша демалыстың алдында немесе тікелей одан кейін не олар үш жасқа толғанға дейін бала күтімі бойынша демалыс аяқталғаннан кейін әскери қызметші әйелге оның қалауы бойынша жыл сайынғы негізгі демалыс беріледі.

118. Әскери қызметке кірген немесе шығарылған жылы жыл сайынғы негізгі демалыстың толық емес тәулік санын жинақтау арттыру жағына қарай жүргізіледі. Әскери қызметшіні әскери қызметтен уақытында шығару (әскери бөлім жеке құрамының тізімдерінен алу) мүмкін болмаған жағдайда оны шығарған күні толық пайдаланылмаған жыл сайынғы негізгі демалыс уақытының есебі әскери қызметшіге ұсыныла отырып жүргізіледі. Егер демалыс бұдан бұрын демалыстар кестесіне сәйкес пайдаланылмаған болса, мерзімінен бұрын шығару кезінде (келісімшарт мерзімі аяқталғанға дейін) әскери қызметшінің жыл сайынғы негізгі демалысының ұзақтығы осындай тәртіппен есептеледі.

119. Әскери оқу орнын (әскери факультетті) аяқтаған әскери қызметшілерге жыл сайынғы негізгі демалыс күнтізбелік есептеумен ұзақтығы еңбек сіңірген жылдарына байланысты көрсетілген оқу орнын аяқтағаннан кейін беріледі.

120. Әскери қызметшілердің жыл сайынғы негізгі демалысының ұзақтығы демалысты өткізу орнына дейін барып-қайту үшін қажетті уақытты ескере отырып, тәулік санына арттырылады. Егер әскери қызметшілерге жыл сайынғы негізгі демалыс бөлініп берілсе, онда демалысты өткізу орнына барып-қайту үшін қажетті уақыт бір рет беріледі.

121. Әскери қызметшінің баянаты және әскери бөлім (мекеме) командирінің (бастығының) шешімі бойынша әскери қызметшіге жыл сайынғы негізгі және қосымша демалыстарды олардың арасын үзбей бірінен кейін бірін беруге жол беріледі.

Ескерту. 121-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

122. Өткен жыл үшін жыл сайынғы негізгі және (немесе) қосымша демалыстар келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметшіге дәлелді себептермен берілмеген болса, демалыс келесі жылы оның баянаты бойынша демалысты өткізу орнына барып-қайту уақыты ескеріле отырып беріледі.

Әскерге шақыру бойынша әскери қызмет өткеретін, жыл сайынғы негізгі және қосымша демалыстарды дәлелді себептермен пайдаланбаған офицерге көрсетілген демалыстар соңғы берілген демалыстар аяқталғаннан кейінгі келесі күні бұл ретте оны әскери бөлімнің тізімдерінен ала отырып, әскери қызметтен шығару кезінде беріледі.

123. Жыл сайынғы негізгі немесе қосымша демалыстар кезінде (кейіннен әскери бөлімнің (мекеменің) тізімдерінен шығара отырып, әскери қызметтен шығару жылынан басқа) науқастанып қалған әскери қызметшілерге жыл сайынғы негізгі немесе қосымша демалыс, отбасы жағдайлары бойынша демалыстан басқа, демалыс уақытына тура келетін науқастанған күндерінің тиісті санына ұзартылады. Бұл жағдайда әскери бөлімнің (мекеменің) командирі (бастығы) әскери мекемеден немесе ол болмаған кезде, мемлекеттік емдеу-профилактикалық мекемеден алынған анықтама негізінде демалысты ұзартуды жүзеге асырады.

Ескерту. 123-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

124. Әскери қызметші отбасы мүшесінің, жақын туысының, жұбайының (зайыбының) жақын туыстарының денсаулығы нашарлаған немесе қайтыс болған (қаза тапқан) жағдайда, сондай-ақ демалыста жүрген әскери қызметшінің отбасы мүшелері, жақын туыстары, жұбайының (зайыбының) жақын туыстары табиғи немесе техногендік сипаттағы төтенше жағдайларға ұшыраған кезде әскери қызметші демалыста жүрген аумақтағы жергілікті әскери басқару органы бастығының әскери қызмет өткеру орнына бару үшін қажетті уақытты есептемей, демалысты он тәуліктен аспайтын мерзімге ұзартуға құқығы бар.

Жергілікті әскери басқару органының бастығы әскери қызметшінің демалысын ұзартқаны туралы көрсетілген әскери қызметші әскери қызмет өткеретін әскери бөлімнің (мекеменің) командирін (бастығын) дереу хабардар етеді.

Ескерту. 124-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

19-тарау. Отбасы жағдайлары бойынша қысқа мерзімді демалыс беру

Ескерту. 19-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

125. Әскери қызметшілерге отбасы жағдайлары бойынша қысқа мерзімді демалыс:

бес тәулікке дейін:

1) әскери қызметшінің некесі тіркелген;

2) әскери қызметшінің баласы туылған жағдайларда;

он тәулікке дейін:

1) әскери қызметшінің жұбайының (зайыбының), жақын туыстарының, әскери қызметшінің жұбайы (зайыбы) жақын туыстарының денсаулық жағдайы ауыр болған немесе олар қайтыс болған (қаза тапқан);

2) әскери қызметшінің жақын туыстары, әскери қызметшінің жұбайының (зайыбының) жақын туыстары табиғи немесе техногендік сипаттағы төтенше жағдайларға ұшыраған жағдайларда беріледі.

Некесі тіркелген немесе баласы туылған жағдайларда отбасы жағдайлары бойынша қысқа мерзімді демалыс әскери қызметшілерге растайтын құжаттың (азаматтық хал актісі, туу туралы куәлік, туу туралы медициналық куәлік немесе туу фактісін белгілеу туралы сот шешімі) көшірмесі қоса берілген баянаттың негізінде беріледі.

Әскери қызметшінің жұбайының (зайыбының), жақын туыстарының, әскери қызметшінің жұбайы (зайыбы) жақын туыстарының денсаулық жағдайы ауыр болған жағдайда, отбасы жағдайлары бойынша қысқа мерзімді демалыс әскери қызметшілерге медициналық мекеме берген растайтын құжат қоса берілген баянат негізінде беріледі.

Әскери қызметшінің жұбайы (зайыбы), жақын туыстары, әскери қызметшінің жұбайының (зайыбының) жақын туыстары қайтыс болған (қаза тапқан) жағдайда және әскери қызметшінің жақын туыстары, әскери қызметшінің жұбайының (зайыбының) жақын туыстары табиғи немесе техногендік сипаттағы төтенше жағдайларға ұшыраған кезде, отбасы жағдайлары бойынша қысқа мерзімді демалыс әскери қызметшілерге баянат негізінде беріледі. Демалыстан келгеннен кейін әскери қызметші он жұмыс күні ішінде әскери қызмет орны бойынша демалыстың берілу негізін растайтын құжатты ұсынуға міндетті.

Әскери қызметшіге берілетін отбасы жағдайлары бойынша қысқа мерзімді демалыстың ұзақтығы демалысты өткізу орнына дейін барып-қайтуға қажетті тәулік санына ұлғайтылады.

Ескерту. 125-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

20-тарау. Жүктілігі және бала тууы бойынша демалыс, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алған әскери қызметшілерге демалыс беру

Ескерту. 20-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

126. Әскери қызметші әйелдерге жүктілігі және бала тууы бойынша демалыс бала туғанға дейін ұзақтығы күнтізбелік жетпіс күн және бала туғаннан кейін күнтізбелік елу алты (ауыр босанған немесе екі немесе одан көп бала туған жағдайда – жетпіс) күн беріледі. Есептеу жиынтықталып жүргізіледі және босанғанға дейін нақты пайдаланылған күндердің санына қарамастан демалыс толық беріледі.

Көрсетілген демалыс әскери қызметшілерге тиісті медициналық мекеме берген уақытша еңбекке жарамсыздық парағы негізінде беріледі.

127. Тікелей перзентханадан жаңа туған баланы (балаларды) асырап алған әскери қызметшіге ұл баланы (қызды) асырап алған күннен бастап және бала туған күннен бастап елу алты күн өткенге дейінгі кезеңге (ата-анасының біреуіне) демалыс беріледі.

21-тарау. Қосымша демалыстар беру

Ескерту. 21-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

128. Әскери қызметшілерге Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қосымша демалыстар беріледі.

Бұл ретте қосымша демалыстың ұзақтығы жыл сайынғы негізгі демалыс есебіне қосылмайды.

129. Қосымша демалыстар әскери қызметке кірген немесе шығарылған жылы әскери қызметшілерге толық көлемде беріледі.

130. Депутаттыққа кандидат ретінде белгіленген тәртіппен тіркелген әскери қызметшіге, әскери қызметші кандидат ретінде тіркелген күннен бастап және сайлау нәтижелері ресми жарияланған күнге дейін оның қалауы бойынша демалыс беріледі.

131. Радиоактивті материалдарды, иондаушы сәулелену көздерін, аса жоғары жиілікті және (немесе) зымыран отынының құрамдастарын пайдаланумен, сақтаумен байланысты лауазымдарда қызмет өткеретін, сондай-ақ көрсетілген жұмыстарға және радиоактивті материалдарды, иондаушы сәулелену көздерін, аса жоғары жиілікті және (немесе) зымыран отынының құрамдастарын пайдаланумен, сақтаумен байланысты объектілерде авария салдарларын жою жөніндегі жұмыстарға уақытша тартылатын әскери қызметшілерге олардың баянаты бойынша ұзақтығы жылына он екі тәулікке дейін қосымша демалыс беріледі. Демалыс өткен кезеңнің нақты жұмыс істеген уақытына қосымша демалыс беру үшін қосымша демалыс ұзақтығын он екіге бөлу және шыққан тәулік санын көрсетілген лауазымдардағы қызметтің немесе көрсетілген жұмыстарды орындаудың толық айлар санына көбейту жолымен барабар есептеліп беріледі.

Қосымша демалыстың ұзақтығы (күнтізбелік күндерде) оларда жұмыс істеу еңбек жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган бекітетін қосымша демалысқа құқық берілетін Өндірістер, цехтар, мамандықтар мен лауазымдар тізімінде, ауыр жұмыстар, зиянды (аса зиянды) және (немесе) қауіпті еңбек жағдайындағы жұмыстар тізбесінде (бұдан әрі – Тізім) айқындалады.

Әскери қызметшілер жыл бойы олар үшін Тізімде ұзақтығы әртүрлі қосымша демалыс көзделген әртүрлі лауазымдарда әскери қызмет өткерген жағдайларда демалыс Тізімде белгіленген осы лауазымдар бойынша қосымша демалыстың ұзақтығын қосу жолымен әрбір лауазым бойынша зиянды еңбек жағдайларында нақты еңбек еткен уақытқа барабар беріледі.

Лауазымдары Тізімге енбеген, бірақ жекелеген уақыт кезеңдерінде зиянды еңбек жағдайлары бар тиісті жұмысты орындайтын әскери қызметшілерге қосымша демалыс Тізімде лауазымдары көзделген әскери қызметшілерге берілетін негіздерде беріледі.

132. Жауынгерлік іс-қимылдарға, терроризмге қарсы және бітімгершілік операцияларына қатысатын (қатысқан) әскери қызметшілерге және барлау қызметі шеңберінде жүктелген жедел міндеттерді орындауға қатысатын Қорғаныс министрлігінің әскери барлау органдарының әскери қызметшілеріне Заңның 49-бабына сәйкес қосымша демалыс беріледі.

133. Әскери қызметшіге:

1) ата-аналардың таңдауы бойынша – баланың анасына не әкесіне;

2) ата-анасының біріне – баланы жалғыз тәрбиелеп отырған;

3) іс жүзінде баланы тәрбиелеп отырған әжесіне, атасына, басқа туысына немесе қамқоршысына;

4) жаңа туылған ұл (қыз) баланы (балаларды) асырап алған әскери қызметшіге оның баянаты бойынша бала үш жасқа толғанға дейін оған күтім жасауға байланысты қосымша демалыс беріледі.

Қосымша демалыс уақытында әскери қызметшінің әскери лауазымы сақталады.

22-тарау. Каникулдық демалыстар беру

Ескерту. 22-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

134. Әскери, арнаулы оқу орындарында (әскери факультеттерде) күндізгі оқу нысаны бойынша оқитын әскери қызметшілерге оқу сабақтарындағы үзілістер уақытында мынадай мерзімдерге каникулдық демалыстар беріледі:

1) қысқы демалыс – 14 тәулік;

2) жазғы демалыс – 30 тәулік.

Каникулдық демалыстарды өткізу орнына барып-қайту үшін қажетті уақыт берілмейді.

Ескерту. 134-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

23-тарау. Оқу демалыстарын беру

Ескерту. 23-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

135. Әскери қызметшілерге (мерзімді қызметтегі əскери қызметшілерден, кадеттер мен курсанттардан басқа) оқуға түсу емтихандарына дайындалу және тапсыру үшін, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарындағы оқу кезеңінде оқу жоспарында айқындалған мерзімге оқу демалыстары беріледі, ал ғылым кандидаты, докторы ғылыми дәрежелерінің, философия докторы (PhD) және бейіні бойынша доктор дәрежелерінің ізденушілері болып табылатын əскери қызметшілерге Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен шығармашылық демалыстар беріледі.

Ескерту. 135-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 31.10.2017 № 574 Жарлығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

136. Оқу кезеңіндегі оқу демалыстарының ұзақтығы:

1) жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарында – бір айдан аспайды;

2) тіл үйрену дайындығынан өту кезіндегі курстарда – уәкілетті органның оқу жоспарларына сәйкес белгіленеді.

Әскери бөлімнің (мекеменің) командирі (бастығы) оқу орнының жазбаша шақыртуы немесе оқуға жіберу туралы бұйрық негізінде оқу демалысын береді.

Ескерту. 136-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

24-тарау. Шығармашылық демалыстар беру

Ескерту. 24-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

137. Келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін, ғылыми дәреже ізденушісі болып табылатын әскери қызметшіге, қызметтік істерін ғылыми жұмыспен табысты ұштастырған жағдайда, ол ғылыми дәреже ізденушісі болып табылатын ғылыми кеңестің ұсынымы бойынша әскери бөлім (мекеме) командирінің (бастығының) шешімімен жалпы ұзақтығы екі айға дейінгі шығармашылық демалыстар беріледі.

Ескерту. 137-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

25-тарау. Науқастануы бойынша демалыстар беру

Ескерту. 25-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

138. Науқастануы бойынша демалыс әскери қызметшіге Әскери-дәрігерлік сараптама жүргізу қағидаларына сәйкес әскери-дәрігерлік комиссияның қорытындысы негізінде беріледі.

Науқастануы бойынша демалыстың ұзақтығы жыл сайынғы негізгі және қосымша демалыстар есебіне кірмейді.

Ескерту. 138-тармаққа орыс тіліндегі мәтінге өзгеріс енгізілді, қазақ тілінде мәтін өзгермейді - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

26-тарау. Әскери қызметшіні демалыстан шақыртып алу

Ескерту. 26-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

139. Әскери қызметші жұмылдыру, әскери немесе төтенше жағдай жарияланған жағдайда, соғыс уақытында немесе қызметтік қажеттілік жағдайында уәкілетті органның бірінші басшысы айқындаған тәртіппен жыл сайынғы негізгі демалыстан шақыртып алынуы мүмкін.

27-тарау. Аттестаттаудың мақсаттары мен міндеттерi

Ескерту. 27-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

140. Аттестаттау – әскери қызметшілердің кәсіби даярлығы деңгейін айқындау бойынша кезең-кезеңімен жүзеге асырылатын рәсім, ол аттестаттау парағына енгізілетін бағалау материалдарының жиынтығы негізінде жүргізіледі.

Аттестаттау мақсаты – әскери қызметшілердің қызметтік істерін, кәсіби құзыреттілігін жан-жақты және объективті бағалау, сондай-ақ кәсіби әлеуетін ұтымды пайдалану және дамыту.

Ескерту. 140-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Президентінің 31.10.2017 № 574 Жарлығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

141. Аттестаттаудың негізгі міндеттері:

1) әрбір әскери қызметшінің кәсіби және жеке қасиеттерінің, әлеуетті мүмкіндіктеріне жан-жақты және объективті мінездеме беру;

2) аттестатталатын әскери қызметшілердің атқаратын лауазымдарына сәйкес келуін және оларды одан әрі қызметте пайдаланудың перспективасын айқындау;

3) келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілердің қызмет өткеру мерзімдерін ұзартудың орындылығын айқындау;

4) әскери қызметшілерді даярлауды (қайта даярлауды), оқытуды жетілдіру бағыттарын айқындау;

5) қызметі бойынша жоғарылату немесе оқуға жіберу үшін әскери қызметшілердің кадрлар резервін жасақтау;

6) орын алған кемшіліктерді жою жөнінде әскери қызметшілерге ұсынымдар әзірлеу.

28-тарау. Аттестаттауды өткізу

Ескерту. 28-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

142. Келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілерді аттестаттау уәкілетті орган бірінші басшысының шешімі бойынша кемінде үш жылда бір рет өткізіледі.

Уәкілетті органдарда әскери қызметшілерді аттестаттауды ұйымдастыру және жүргізу жөніндегі іс-шараларды орындау тәртібін олардың бірінші басшылары айқындайды. Аттестаттау парағы уәкілетті органдардың бірінші басшыларымен келісу бойынша Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрі бекітетін нысан бойынша ресімделеді.

Ескерту. 142-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Президентінің 31.10.2017 № 574 Жарлығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

143. Әскери қызметшілерді аттестаттау мерзімдері, санаттары мен үлгілік схемасы айқындалғаннан кейін аттестаттауды дайындау және жүргізу жоспары әзірленеді.

Тиісті командирлер (бастықтар) бекітетін жоспарларда мынадай іс-шаралар көзделеді:

барлық әскери қызметшілердің аттестаттау тәртібін зерделеу, аттестаттауды бекітудің, жариялау мен жүргізудің соңғы мерзімдерін белгілеу;

барлық деңгейдегі командирлермен (бастықтармен), кадрлар және жасақтау органдарының офицерлерімен, аттестаттау комиссияларының төрағаларымен және мүшелерімен алдағы аттестаттау мәселелері бойынша сабақтар өткізу;

аттестаттаудың егжей-тегжейлі схемасын әзірлеу, оны тиісті командирлердің (бастықтардың) бекітуі, басшылыққа алу және әскери қызметшілердің назарына жеткізу үшін әскери бөлімдерге (мекемелерге) тарату;

аттестаттау парақтарының бланкілерін, аттестаттаушыларға жадуалдар мен басқа да әдістемелік құралдарды дайындау және тарату;

әскери кеңестерде, басшылық құрамның кеңестерінде аттестаттауға дайындалу және оны өткізу барысын, сондай-ақ аттестаттау тұжырымдарын іске асыру бойынша міндеттерді қоюмен аттестаттау қорытындыларын талқылау.

Ескерту. 143-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

144. Аттестаттау қорытындылары бойынша тұжырымда аттестатталушының атқаратын лауазымға сәйкес келетіні немесе сәйкес келмейтіні көрсетіледі, одан кейін кәсіби, іскерлік, моральдық және психологиялық қасиеттеріне, жұмыс тәжірибесіне, қабілеттері мен бейімділігіне, сондай-ақ қызмет мүдделеріне сүйене отырып, оны одан әрі қызметте анағұрлым орынды пайдалану туралы пікір жазылады.

Бұл ретте мынадай ұсынымдар берілуі мүмкін:

1) жоғары лауазымға ұсыну немесе кадр резервіне енгізу туралы;

2) әскери оқу орнына оқуға жіберу туралы;

3) тең әскери лауазымға ауыстыру туралы;

4) төмен тұрған әскери лауазымға ауыстыру туралы;

5) әскери қызметтен шығару туралы;

6) тек Қазақстан Республикасы арнаулы мемлекеттік органдарының әскери қызметшілеріне қатысты жеке кәсіптік дамыту бағдарламасын меңгергені туралы.

Ескерту. 144-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 31.10.2017 № 574 Жарлығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).
145. Алып тасталды - ҚР Президентінің 31.10.2017 № 574 Жарлығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

146. Әскери қызметшілер жүктілікке және босануға байланысты, бала үш жасқа толғанға дейін оның күтімі бойынша демалыстарда болған, қашықтан білім беру технологияларын пайдаланып білім алушыларды қоспағанда, мемлекеттік қызметшілерді жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің білім беру бағдарламалары бойынша даярлау жөніндегі мемлекеттік тапсырыс шеңберінде Қазақстан Республикасының және (немесе) шет мемлекеттердің әскери, арнаулы оқу орындарында, білім беру ұйымдарында жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің білім беру бағдарламалары бойынша білім алған кезеңде аттестатталуға жатпайды. Олар әскери қызметке шыққаннан кейін алты ай өткен соң және әскери қызметке шыққан күннен бастап бір жылдан кешіктірілмей аттестатталады.

Ескерту. 146-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

147. Әскери қызметшіге жасалған аттестаттау материалы аттестаттау комиссиясының қарауына жатады.

Аттестаттау комиссиясы қажет болған жағдайларда отырысқа аттестатталушы әскери қызметшілерді, сондай-ақ аттестатталушы әскери қызметшілер қарамағында болатын тиісті командирлерді (бастықтарды) шақырады.

148. Бекітілген аттестаттаулар аттестатталған әскери қызметшілерге хабарланады және олардың назарына қолын қойғызып жеткізіледі.

149. Халықаралық ұйымдарға іссапарға жіберілген әскери қызметшілерді аттестаттау тәртібін уәкілетті органның бірінші басшысы айқындайды.

29-тарау. Аттестаттау комиссиялары

Ескерту. 29-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

150. Аттестаттау комиссиясы (Жоғары аттестаттау комиссиясы) тұрақты жұмыс істейтін консультативтік-кеңесші орган болып табылады және тиісті командирге (бастыққа) есеп береді.

Жоғары аттестаттау комиссиясы уәкілетті органда басшының шешімімен құрылады.

Әскери бөлімдерде (мекемелерде) әскери бөлім (мекеме) командирінің (бастығының) шешімімен аттестаттау комиссиялары құрылады, ол бұйрықпен жарияланады.

Ескерту. 150-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

151. Аттестаттау комиссияларына тиісті әскери бөлім (мекеме) командирінің (бастығының) шешімі бойынша жекелеген әскери қызметшілердің әскери қызмет өткеру мәселелерін қарау да жүктеледі.

Ескерту. 151-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

30-тарау. Аттестаттау комиссиясының шешіміне шағымдану

Ескерту. 30-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

152. Аттестаттау жүргізілген адам аттестаттау тәртібінің бұзылуына және объективті болмауына шағымды аттестаттау нәтижелерімен танысқан күннен бастап үш айдан кешіктірмей, тікелей бастық арқылы (команда бойынша) жоғары тұрған лауазымды адамдарға бере алады. Бұл ретте әрқайсысының соттың қорғауына құқығы бар.

Әскери қызметшінің шағымы негізді деп танылған жағдайда қайта аттестаттау жүргізіледі.

Ескерту. 152-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 31.10.2017 № 574 Жарлығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

30-1. Президенттік резерв

Ескерту. 30-1-тарау алып тасталды – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

31-тарау. Сыныптық біліктілік

Ескерту. 31-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

153. Әрбір әскери қызметшінің кәсіби шеберлігін дамытуды ынталандыру мақсатында уәкілетті органның бірінші басшысы белгілейтін тәртіппен сыныптық біліктілікті айқындау рәсімі жүргізіледі.

32-тарау. Әскери қызметшілерді әскери қызметтен шығару тәртібi

Ескерту. 32-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

154. Әскери қызметшілерді әскери қызметтен шығару Заңның 26-бабында айқындалған негіздер бойынша жүргізіледі. Бұл ретте запасқа немесе отставкаға шығару уәкілетті органның лауазымды адамдар тізбесіне сәйкес осыған құқығы бар лауазымды адамының бұйрығымен жүргізіледі.

Әскери қызметшіні әскери бөлімнің (мекеменің) тізімдерінен шығару істер мен лауазым тапсырылғаннан кейін жүргізіледі.

Қажет болған жағдайларда, істер мен лауазымды тапсыру Ішкі қызмет жарғысында белгіленген тәртіппен және мерзімдерде жүргізіледі, әскери бөлімнің (мекеменің) командирі (бастығы) жеке құрам бойынша бұйрықтан үзінді келіп түскен кезден бастап оның басталғанын белгілейді.

Әскери қызметші істер мен лауазымды тапсырудан жалтарған немесе бас тартқан кезде, әскери бөлімнің (мекеменің) тізімдерінен шығару комиссия мүшелері қол қойған және әскери бөлімнің (мекеменің) командирі (бастығы) үш жұмыс күні ішінде бекіткен актінің негізінде белгіленген мерзімнен кешіктірілмей жүргізіледі.

Әскери қызметші істер мен лауазымды тапсырмаған өзге жағдайларда әскери бөлімнің (мекеменің) тізімдерінен шығару белгіленген мерзім өткенге дейін, әскери қызметшінің есебінде тұрған материалдық құралдар көрсетілген оның тікелей командирінің (бастығының) баянаты негізінде жүргізіледі.

Әскери қызметші демалыста, емделуде немесе қызметтік іссапарда болған жағдайда, әскери бөлімнің (мекеменің) тізімдерінен шығару жүргізілмейді.

Ескерту. 154-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

155. Заңның 26-бабының 5, 6-тармақтарына сәйкес әскерге шақыру бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілерді мерзімінен бұрын әскери қызметтен шығару әскери-дәрігерлік комиссияның қорытындысы, отбасылық-мүліктік жағдайын зерттеп-қарау актісі және әскери қызметтен шығару мән-жайларын растайтын басқа да құжаттар негізінде жүргізіледі.

Ескерту. 155-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

156. Әскери бөлімнің (мекеменің) командирі (бастығы) немесе уәкілетті лауазымды адам әскери қызметшіні әскери қызметте болудың шекті жасына толуы, келісімшарт мерзімінің аяқталуы немесе әскери бөлімнің (мекеменің) штаттарын қысқартуға байланысты алдағы уақытта әскери қызметтен шығарылуы туралы алдын ала (кемінде бір ай бұрын) жазбаша хабардар етеді.

Әскери қызметшіні әскери қызметтен шығару туралы жеке құрам бойынша бұйрықтан үзінді оның назарына қолтаңбасын қойғызып жеткізіледі. Әскери қызметші демалыста, емделуде немесе қызметтік іссапарда болған жағдайда бұйрықтан үзінді оның назарына қайтып оралғаннан кейін жеткізіледі.

Ескерту. 156-тармаққа өзгерістер енгізілді - ҚР Президентінің 31.10.2017 № 574 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлықтарымен.

157. Келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметшіде әскери қызметтен шығару үшін бірнеше негіз болған кезде ол Заңның 26-бабы 1-тармағының 7), 8), 9), 11) тармақшаларында көзделген жағдайларды қоспағанда, өзі таңдаған негіз бойынша қызметтен шығарылады.

Ескерту. 157-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

158. Әскерге шақыру бойынша әскери қызметшілер әскери қызметтен қызмет мерзімі аяқталғаннан кейін шығарылады, бұл ретте:

1) офицерлер құрамы лауазымды адамдар тізбесіне сәйкес уәкілетті лауазымды адамның бұйрығымен шығарылады;

2) мерзімді қызмет әскери қызметшілері Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығы негізінде уәкілетті орган бірінші басшысының бұйрығымен шығарылады.

159. Әскери қызметшілерді денсаулық жағдайы бойынша әскери қызметтен шығару Әскери-дәрігерлік сараптама жүргізу қағидаларына сәйкес әскери-дәрігерлік комиссияның қорытындысы негізінде жүргізіледі.

Әскери бөлім (мекеме) әскери-дәрігерлік комиссияның қорытындысын алғаннан кейін әскери қызметтен шығаруға ұсынуды (мерзімді әскери қызметтің әскери қызметшілері үшін – баянатты) ресімдеу жүргізіледі.

Ескерту. 159-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

160. Әскери бөлімнің (мекеменің) штаттарын қысқартуға байланысты әскери қызметтен шығару басқа әскери лауазымдарға тағайындау мүмкіндігі болмаған және әскери қызметші төменгі лауазымға тағайындаудан бас тартқан жағдайларда жүргізіледі.

Ескерту. 160-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

161. Қазақстан Республикасының құқық қорғау немесе арнаулы мемлекеттік органдарына, азаматтық қорғау органдарына қызметке ауысуды қоспағанда, мемлекеттік қызметке немесе мемлекеттік мекемелерге ауысуына байланысты әскери қызметтен шығару мемлекеттік органның немесе мемлекеттік мекеменің бірінші басшысынан әскери қызметшінің мемлекеттік әкімшілік лауазымға орналасуға арналған конкурстан сәтті өткені және оны мемлекеттік қызметке қабылдауға дайын екені туралы хабарлама келіп түскен кезде әскери қызметшінің баянаты бойынша жүргізіледі.

Ескерту. 161-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

162. Келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметшіні оған қатысты келісімшарт талаптарының елеулі және (немесе) жүйелі түрде бұзылуына байланысты әскери қызметтен шығару әскери қызметшінің баянаты және өзге де растайтын құжаттар негізінде жүргізіледі. Әскери қызметшіні осы негіз бойынша әскери қызметтен шығарудан бас тартылған жағдайда, әскери бөлімнің (мекеменің) командирі (бастығы) келісімшарт талаптарының сақталу фактісін құжатпен растауға тиіс.

Ескерту. 162-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

163. Әскери қызметшіні отбасы жағдайлары бойынша шығару әскери-дәрігерлік комиссияның қорытындысы, отбасы-мүліктік тексеру актісі және шығару жағдайларын растайтын басқа да құжаттар негізінде жүргізіледі.

164. Әскери қызметші Қазақстан Республикасының өкілді органдарына сайланған немесе тағайындалған жағдайда, ол тиісті бұқаралық ақпарат құралдарында жарияланған сайлау қорытындылары негізінде қызметтен шығарылуға тиіс.

Ескерту. 164-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 31.10.2017 № 574 Жарлығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

165. Әскери қызметші судья лауазымына сайланған немесе тағайындалған жағдайда оны тағайындау туралы тиісті актінің немесе оның тағайындалғаны туралы уәкілетті органның хабарламасы негізінде қызметтен шығарылуға тиіс.

Ескерту. 165-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 31.10.2017 № 574 Жарлығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

166. Әскери қызметшілерді Қазақстан Республикасы азаматтығының тоқтатылуына байланысты қызметтен шығару Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан Республикасының азаматтығынан шығару туралы тиісті Жарлығы күшіне енген күннен бастап немесе Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалған тәртіппен уәкілетті мемлекеттік органдар Қазақстан Республикасының азаматтығын жоғалтуды тіркеген күнінен бастап уәкілетті басшының шешімімен жүргізіледі.

Ескерту. 166-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 31.10.2017 № 574 Жарлығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

167. Егер арнаулы тексерудің нәтижесінде әскери қызметшіге мемлекеттік құпияларға рұқсатты ресімдеуге кедергі келтіретін мән-жайлар анықталған жағдайда, оны мемлекеттік құпияларға рұқсат ресімдеу талап етілмейтін әскери лауазымға тағайындау мүмкін болмаған кезде, уәкілетті мемлекеттік органның арнаулы тексеруінің нәтижелері бойынша одан әрі әскери қызмет өткерудің мүмкін болмауына байланысты әскери қызметтен шығару жүргізіледі.

Ескерту. 167-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

167-1. Техникалық және кәсіптік білім беру бағдарламаларын іске асыратын әскери оқу орындарының түлектерін, сондай-ақ әскери интерндерді, магистранттарды, докторанттар мен адъюнкттерді оқудан шығару жағдайларын қоспағанда, әскери қызметшілерді әскери, арнаулы оқу орнынан шығарылуына байланысты әскери қызметтен шығару осы оқу орындары бастықтарының (басшыларының) оқудан шығару туралы бұйрығы негізінде жүргізіледі.

Ескерту. Қағидалар 167-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Президентінің 31.10.2017 № 574 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен; жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

168. Әскери қызметшілерді теріс себептер бойынша әскери қызметтен шығару:

1) қылмыс жасағаны үшін соттың айыптау үкімінің заңды күшіне енуіне байланысты – соттың әскери бөлімге (мекемеге) келіп түскен, заңды күшіне енген айыптау үкімінің негізінде;

2) қылмыс жасағаны үшін қылмыстық жауаптылықтан Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексінің 35-бабы бірінші бөлігінің 3), 4), 9), 10) және 12) тармақтары немесе 36-бабы негізінде босатылуына байланысты – соттың әскери бөлімге (мекемеге) келіп түскен, заңды күшіне енген айыптау үкімінің немесе прокурор бекіткен қылмыстық қудалау органы қаулысының негізінде;

3) әскери қызмет міндеттерін атқару кезінде медициналық ұйымда жүргізілген медициналық куәландыру нәтижелерімен расталған психикаға белсенді әсер ететін затты тұтыну немесе масаң күйде болу, сондай-ақ одан өтуден бас тарту немесе жалтару фактісінің анықталуына байланысты – қызметтік тергеп-тексеру қорытындысы негізінде;

4) медициналық ұйымда жүргізілген медициналық куәландыру нәтижелерімен расталған, қызметтен тыс уақытта есірткі, психотроптық заттарды, сол тектестерді медициналық емес мақсатта тұтыну фактісінің анықталуына байланысты – қызметтік тергеп-тексеру қорытындысы негізінде;

5) келісімшарт талаптарын жүйелі түрде (екі және одан көп рет) бұзған жағдайда – қызметтік тергеп-тексеру қорытындысы негізінде және осы Қағидаларға сәйкес әскери бөлімнің (мекеменің) аттестаттау комиссиясы аталған фактілерді қарағаннан кейін;

6) жасалған күніне қарамастан, Заңның 38-бабының 2-тармағында көрсетілген мәліметтер ұсынылмаған немесе бұрмаланған жағдайларда – өз нәтижесінде әскери қызметке кіру кезінде әскери қызметке қабылдаудан бас тартуға негіз бола алатын көрінеу жалған құжаттарды немесе мәліметтерді ұсыну фактісі анықталатын қызметтік тергеп-тексеру қорытындысы негізінде;

7) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен әскери атағынан айыруға байланысты – соттың әскери бөлімге (мекемеге) келіп түскен, заңды күшіне енген айыптау үкімінің негізінде, ал жоғары офицерлер құрамының адамдары үшін – Қазақстан Республикасы Президентінің әскери атағынан айыру туралы Жарлығы келіп түскен кезде;

8) Қазақстан Республикасының арнаулы мемлекеттік органы немесе ішкі істер органы әскери қызметшісінің қатарынан үш және одан көп сағат бойы дәлелді себепсіз қызметте болмауына байланысты – қызметтік тергеп-тексеру қорытындысы негізінде;

9) мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді, олардың жеткізгіштерін жария етуге немесе жоғалтуға әкеп соқтырған, құпиялылық режимін қамтамасыз ету жөніндегі белгіленген талаптарды бұзуға байланысты – соттың әскери бөлімге (мекемеге) келіп түскен, заңды күшіне енген айыптау үкімінің негізінде;

10) Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасында және "Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы" Қазақстан Республикасының Заңында айқындалған жағдайларда – қызметтік тергеп-тексеру қорытындысы негізінде;

11) әскери қызметке кір келтіретін теріс қылық жасауға байланысты – қызметтік тергеп-тексеру қорытындысы негізінде;

12) көлік құралын алкогольдік және (немесе) есірткілік және (немесе) уытқұмарлық масаң күйде басқарғаны үшін – қызметтік тергеп-тексеру қорытындысы негізінде жүргізіледі.

Ескерту. 168-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлықтарымен.

169. Аттестаттау қорытындылары бойынша қызметі бойынша сәйкес еместігі анықталған әскери қызметшілерді шығару тиісті командир (бастық) бекіткен аттестаттау комиссиясының шешімі негізінде жүргізіледі.

170. Белгіленген мерзiмдi өткерген адамдарды әскери қызметтен шығару төтенше немесе соғыс жағдайы енгiзілген жағдайда ол қолданылған кезеңге тоқтатыла тұрады.

Бұл ретте олармен жасалған келісімшарт төтенше жағдай немесе соғыс жағдайы кезеңінің ішінде қолданылады.

Ескерту. 170-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.
171. Алып тасталды - ҚР Президентінің 31.10.2017 № 574 Жарлығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

172. Әскери қызметтен шығарылған адамдар қызметтен шығару туралы шешімге жоғары тұрған қолбасшылық алдында, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен сотта шағым жасауға құқылы.

Ескерту. 172-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 18.08.2022 № 986 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.
173. Алып тасталды - ҚР Президентінің 31.10.2017 № 574 Жарлығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

33-тарау. Резервтегі әскери қызмет және оны өткеру ерекшеліктері

Ескерту. 33-тараумен толықтырылды – ҚР Президентінің 28.10.2025 № 1068 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

173. Резервтегі әскери қызметке кіру үшін Қазақстан Республикасының азаматтары қатарынан кандидаттарды іріктеу осы Қағидалардың 19 – 29 және 30-1-тармақтарына сәйкес жүзеге асырылады.

Заңның 40-2-бабында айқындалған талаптарға сәйкес келмеу кандидатты резервтегі әскери қызметке қабылдаудан бас тартуға негіз болып табылады.

Іріктеу комиссиясы резервтегі әскери қызметке кіру үшін белгіленген талаптарға сәйкес келеді деп таныған кандидатты жергілікті әскери басқару органы әскери қызмет өткеру туралы келісімшарт жасасу үшін әскери бөлімге (мекемеге) жібереді.

174. Қазақстан Республикасының азаматы резервтегі әскери қызметті өткеру туралы келісімшартты ерікті түрде әскери бөлімнің (мекеменің) командирімен (бастығымен) Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрі бекітетін үлгілік нысан бойынша жазбаша түрде жасасады.

175. Резервтегі әскери қызметті өткеру туралы келісімшарт үш жыл мерзімге жасалады және Заңның 40-1-бабының 2-тармағында белгіленген жағдайларда өз қолданысын тоқтатады.

176. Жұмылдыру, соғыс жағдайы кезеңінде және соғыс уақытында резервтегі әскери қызметті өткеріп жүрген әскери қызметшілер келісімшарт бойынша әскери қызметке ауысады.

Об утверждении Правил прохождения воинской службы в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях Республики Казахстан

Указ Президента Республики Казахстан от 25 мая 2006 года N 124.

Сноска. В наименование внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется Указом Президента РК от 05.10.2019 № 182.

Подлежит опубликованию в

"Собрании актов Президента

и Правительства"

В соответствии с подпунктом 9) пункта 2 статьи 5 Закона Республики Казахстан "Об обороне и Вооруженных Силах Республики Казахстан" ПОСТАНОВЛЯЮ:

Сноска. Преамбула - в редакции Указа Президента РК от 19.08.2024 № 626 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Утвердить прилагаемые Правила прохождения воинской службы в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях Республики Казахстан.

Сноска. В пункт 1 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется Указом Президента РК от 05.10.2019 № 182.

2. Правительству Республики Казахстан принять меры по реализации настоящего Указа.

3. Настоящий Указ вводится в действие со дня его первого официального опубликования.

УТВЕРЖДЕНЫ Указом Президента Республики Казахстан от 25 мая 2006 года № 124

ПРАВИЛА
прохождения воинской службы в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях Республики Казахстан

Сноска. Правила в редакции Указа Президента РК от 21.06.2013 № 585 (вводится в действие со дня первого официального опубликования).

Глава 1. Общие положения

Сноска. Заголовок главы 1 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Настоящие Правила прохождения воинской службы в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях Республики Казахстан (далее – Правила) определяют порядок прохождения воинской службы по призыву, воинской службы по контракту и воинской службы в резерве гражданами Республики Казахстан.

Военнослужащие специальных государственных органов проходят воинскую службу с учетом особенностей, предусмотренных Законом Республики Казахстан "О специальных государственных органах Республики Казахстан" (далее – Закон "О специальных государственных органах").

Сноска. Пункт 1 с изменениями, внесенными указами Президента РК от 31.10.2017 № 574 (вводится в действие со дня первого официального опубликования); от 19.08.2024 № 626 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. В Правилах используются следующие основные понятия:

1) сборы при кризисной ситуации – мероприятия, проводимые с военнослужащими, проходящими воинскую службу в резерве, для участия в локализации и ликвидации кризисной ситуации, а также в иных случаях, предусмотренных законами Республики Казахстан;

2) сборы по боевой подготовке – мероприятия, проводимые с военнослужащими, проходящими воинскую службу в резерве, по программам боевой подготовки;

3) военнослужащие, проходящие воинскую службу в резерве, – граждане Республики Казахстан, добровольно поступившие на воинскую службу в резерве в Вооруженные Силы, другие войска и воинские формирования;

4) уполномоченный орган – государственный орган, в структуре которого предусмотрено прохождение воинской службы;

5) штатно-должностная категория – воинское звание, предусмотренное для воинской должности штатом воинской части (учреждения);

6) отборочная комиссия – комиссия, создаваемая в воинских частях (учреждениях) Вооруженных Сил, других войск и воинских формирований Республики Казахстан (далее – Вооруженные Силы, другие войска и воинские формирования), по отбору граждан, поступающих на воинскую службу по контракту и воинскую службу в резерве.

Сноска. Пункт 2 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 2. Прохождение воинской службы

Сноска. Заголовок главы 2 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3. Прохождение воинской службы в мирное и военное время включает в себя обучение в военных, специальных учебных заведениях, реализующих образовательные программы технического и профессионального, послесреднего и высшего, послевузовского образования, призыв на воинскую службу, добровольное поступление на воинскую службу по контракту, воинскую службу в резерве, присвоение воинского звания, назначение на воинскую должность и перемещение по воинской службе, ротацию, увольнение с воинской службы, аттестацию, предоставление отпусков, прохождение воинских сборов, другие обстоятельства (события), определенные законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Пункт 3 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

4. Граждане Республики Казахстан проходят воинскую службу по контракту и воинскую службу в резерве в добровольном порядке или призыву в соответствии с настоящими Правилами с учетом особенностей, установленных законодательством Республики Казахстан.

Первыми руководителями уполномоченных органов утверждаются инструкции по применению Правил.

Сноска. Пункт 4 - в редакции Указа Президента РК от 05.10.2019 № 182 ; с изменениями, внесенными Указом Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным Указом Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

5. Военнослужащий, проходящий воинскую службу по призыву, в мирное время после шести месяцев воинской службы и при прохождении им обязательного курса подготовки по одной из военно-учетных специальностей в добровольном порядке может быть направлен, в том числе в составе подразделения или воинской части (учреждения), для выполнения международных обязательств по поддержанию мира и безопасности за пределами Республики Казахстан.

Сноска. Пункт 5 - в редакции Указа Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

6. Период участия военнослужащих в выполнении международных обязательств по поддержанию мира и безопасности за пределами Республики Казахстан (миротворческих операциях), боевых действиях определяется Министром обороны Республики Казахстан, в антитеррористических операциях - Председателем Комитета национальной безопасности Республики Казахстан.

7. Поощрение и привлечение военнослужащих к дисциплинарной ответственности производятся в порядке, установленном дисциплинарным уставом, а также настоящими Правилами.

Глава 3. Начало, сроки и окончание воинской службы

Сноска. Заголовок главы 3 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

8. Началом воинской службы считаются:

1) для призванных на воинскую службу (воинские сборы) – день издания приказа соответствующего начальника об убытии из местного органа военного управления (области, города республиканского значения и столицы) к месту прохождения воинской службы (сборов);

2) для поступивших на воинскую службу по контракту – день издания приказа командира (начальника) воинской части (учреждения) о зачислении в списки личного состава части, а в Службе государственной охраны Республики Казахстан – день издания приказа по личному составу;

2-1) для поступивших на воинскую службу в резерве – день издания приказа командира (начальника) воинской части (учреждения) о прибытии на занятия или сборы по боевой подготовке, сборы при кризисных ситуациях;

3) для поступивших в военные, специальные учебные заведения, реализующие программы технического и профессионального, послесреднего и высшего образования, если до этого они не являлись военнослужащими, – для военных, специальных учебных заведений со дня издания приказа начальника военного, специального учебного заведения о зачислении в списки учебного состава, за исключением уланов, а при поступлении в иностранное военное, специальное учебное заведение – со дня издания приказа руководителя уполномоченного органа о направлении на учебу;

4) для уланов, завершивших второй курс обучения в военных, специальных учебных заведениях, реализующих образовательные программы технического и профессионального образования на базе основного среднего образования, – со дня издания приказа начальника военного, специального учебного заведения о продолжении обучения, переводе на третий курс и назначении на воинскую должность переменного состава кадета.

Сноска. Пункт 8 с изменениями, внесенными указами Президента РК от 31.10.2017 № 574 (вводится в действие со дня первого официального опубликования); от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования); от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

9. Сроки воинской службы установлены Законом Республики Казахстан "О воинской службе и статусе военнослужащих" (далее – Закон) и истекают:

1) для проходящих воинскую службу по призыву - не позднее последнего числа последнего месяца срока истечения воинской службы по призыву;

2) для проходящих воинскую службу по контракту - в соответствующее число последнего месяца срока истечения контракта, если иное не предусмотрено настоящими Правилами;

3) для проходящих воинскую службу в резерве – в день издания приказа командира (начальника) воинской части (учреждения) об окончании занятий или сборов по боевой подготовке, сборов при кризисных ситуациях либо со дня исключения из списков воинской части (учреждения) в связи с увольнением с воинской службы в резерве.

В случаях, когда истечение срока воинской службы приходится на месяц, в котором нет соответствующего числа, указанный срок истекает в последний день этого месяца.

Днем окончания воинской службы считается день исключения из списков воинской части (учреждения) в связи с увольнением с воинской службы (окончанием воинских сборов), а также переводом в специальные государственные, правоохранительные органы и органы гражданской защиты Республики Казахстан, оформляемый приказом командира (начальника) воинской части (учреждения), за исключением Службы государственной охраны Республики Казахстан, где увольнение оформляется приказом первого руководителя.

Сноска. Пункт 9 с изменениями, внесенными указами Президента РК от 31.10.2017 № 574 (вводится в действие со дня первого официального опубликования); от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования); от 19.08.2024 № 626 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

10. В срок воинской службы военнослужащему не засчитываются период времени, на который он самовольно оставил воинскую часть (учреждение) или место воинской службы (воинских сборов), а также время отбывания уголовного или административного наказания в виде ареста.

Началом периода самовольного оставления воинской части (учреждения) или места воинской службы (воинских сборов) является время фактического оставления военнослужащим расположения воинской части (учреждения) или места службы (воинских сборов), а равно необоснованное неприбытие его в установленный срок к месту воинской службы (воинских сборов), окончанием – время явки самого военнослужащего в воинскую часть (учреждение), органы военного управления или правоохранительные органы либо время его задержания.

Сноска. Пункт 10 - в редакции Указа Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

11. Общая продолжительность воинской службы (выслуга лет) военнослужащего включает в себя все время его воинской службы как по призыву, так и по контракту, а также время прохождения воинских сборов, а для военнослужащих, проходящих воинскую службу в резерве, – время нахождения на занятиях или сборах по боевой подготовке, сборах при кризисных ситуациях.

Общая продолжительность воинской службы исчисляется как в календарном, так и льготном исчислении в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Пункт 11 - в редакции Указа Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным Указом Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 4. Заключение контракта и прекращение его действия

Сноска. Заголовок главы 4 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

12. Контракт о прохождении воинской службы (далее – контракт) заключается в добровольном порядке гражданином Республики Казахстан с уполномоченным должностным лицом в письменном виде по типовой форме, утверждаемой Министром обороны Республики Казахстан по согласованию с первыми руководителями уполномоченных органов:

1) назначаемым на воинскую должность со штатно-должностной категорией высшего офицерского состава, - с первым руководителем уполномоченного органа, за исключением назначаемых Президентом Республики Казахстан;

2) назначаемым на воинскую должность со штатно-должностной категорией рядового, сержантского и офицерского составов (за исключением высшего офицерского состава), – с соответствующим уполномоченным должностным лицом от командира (начальника) воинской части (учреждения) и выше;

3) поступающим в военное учебное заведение Республики Казахстан, реализующее программы среднего технического и профессионального, высшего образования, - с начальником данного заведения;

4) исключен Указом Президента РК от 31.10.2017 № 574 (вводится в действие со дня первого официального опубликования);

5) поступающим в военное, специальное учебное заведение, реализующее программы среднего технического и профессионального, высшего образования (на военный факультет), другого государства, – с начальником структурного подразделения уполномоченного органа, курирующего вопросы обучения за пределами Республики Казахстан;

6) уланом при переводе на третий курс обучения военного учебного заведения, реализующего образовательные программы технического и профессионального образования, – с начальником данного учебного заведения.

С военнослужащими, проходящими воинскую службу в занимаемых воинских должностях, контракты заключаются в соответствии с подпунктами 1) и 2) части первой настоящего пункта.

Первый руководитель уполномоченного органа определяет уполномоченных должностных лиц, наделенных полномочиями по заключению контракта о прохождении воинской службы с гражданами Республики Казахстан.

Сноска. Пункт 12 с изменениями, внесенными указами Президента РК от 31.10.2017 № 574 (вводится в действие со дня первого официального опубликования); от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования); от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

13. Контракт заключается при поступлении на воинскую службу по контракту, воинскую службу в резерве.

Другой контракт заключается с военнослужащим, проходящим воинскую службу по контракту, воинскую службу в резерве, в случаях:

1) изменения состава, определенного статьей 19 Закона;

2) зачисления в военное, специальное учебное заведение (военный факультет);

3) отчисления из военного, специального учебного заведения, не являющегося основанием для увольнения с воинской службы по отрицательным мотивам, военнослужащего, проходившего воинскую службу по контракту перед поступлением в военное, специальное учебное заведение, за исключением случая, предусмотренного пунктом 10 статьи 26 Закона;

4) продления срока воинской службы;

5) перемещения из одного уполномоченного органа в другой.

Сноска. Пункт 13 – в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

14. Контракт составляется не менее чем в двух экземплярах, на государственном и русском языках каждый, и подписывается лицами, его заключившими. Подпись должностного лица, заключившего контракт, скрепляется печатью, при этом один экземпляр приобщается к личному делу лица, заключившего контракт, а второй экземпляр выдается ему на руки под роспись.

Контракт вступает в действие со дня издания приказа уполномоченного должностного лица, которому предоставлено это право в соответствии с перечнем должностных лиц, имеющих право издавать приказы о заключении контракта, назначении на воинские должности, перемещении, освобождении, увольнении с воинской службы военнослужащих, а также присвоении им воинского звания (приказы по личному составу) (далее – перечень должностных лиц). Перечень должностных лиц утверждается первым руководителем уполномоченного органа.

Сноска. Пункт 14 с изменениями, внесенными Указом Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

15. Контракт прекращает свое действие в случаях, установленных пунктом 2 статьи 37 Закона.

Действие контрактов, заключенных до достижения предельного возраста состояния на воинской службе до введения в действие Закона, распространяется до достижения военнослужащими предельных возрастов, установленных пунктом 1 статьи 25 Закона.

Сноска. Пункт 15 с изменениями, внесенными Указом Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

16. Военнослужащий, изъявивший желание дальнейшего прохождения воинской службы по контракту, воинской службы в резерве, в срок не менее чем за два месяца до истечения срока действующего контракта в установленном порядке подает рапорт о заключении нового контракта командиру (начальнику) воинской части (учреждения).

Решение о продлении срока воинской службы по контракту, воинской службы в резерве уполномоченного должностного лица, которому предоставлено данное право в соответствии с перечнем должностных лиц, оформляется приказом и письменно доводится до сведения военнослужащего под роспись.

В случае отказа в продлении срока воинской службы по контракту, воинской службы в резерве письменное уведомление с указанием причин отказа доводится до сведения военнослужащего под роспись.

Военнослужащий, проходящий воинскую службу по контракту, воинскую службу в резерве и принявший решение об увольнении с воинской службы в связи с окончанием срока контракта, не менее чем за два месяца до окончания срока действия контракта письменно уведомляет уполномоченное должностное лицо о своем решении.

В случае истечения срока действующего контракта во время нахождения военнослужащего в отпуске по беременности и родам или дополнительном отпуске по уходу за ребенком до достижения им возраста трех лет военнослужащий после выхода из отпуска в течение двух месяцев заключает новый контракт или увольняется с воинской службы в порядке, определяемом настоящими Правилами.

Сноска. Пункт 16 – в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

17. Военнослужащие, назначенные на должности Президентом Республики Казахстан, проходят воинскую службу в соответствующей должности без заключения контракта. За ними сохраняется статус военнослужащих, проходящих воинскую службу по контракту.

Контракты, заключенные этой категорией военнослужащих до назначения на указанную должность, прекращают свое действие.

18. После освобождения от должности военнослужащего, назначенного на должность Президентом Республики Казахстан, он заключает новый контракт или увольняется с воинской службы в порядке, определяемом настоящими Правилами.

Глава 5. Отбор кандидатов из числа граждан Республики Казахстан для поступления на воинскую службу по контракту, воинскую службу в резерве

Сноска. Заголовок главы 5 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

19. Отбор кандидатов для поступления на воинскую службу по контракту, воинскую службу в резерве проводится в следующем порядке:

1) прием документов, необходимых для поступления на воинскую службу по контракту, воинскую службу в резерве;

2) прохождение медицинского освидетельствования;

3) определение соответствия уровня физической подготовки;

4) определение уровня профессиональной подготовки и соответствия имеющейся военно-учетной специальности (образования) рассматриваемой для назначения воинской должности;

5) прохождение проверки на психологическую пригодность.

Сноска. Пункт 19 с изменениями, внесенными Указом Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

20. Гражданин Республики Казахстан, не состоящий на воинской службе, изъявивший желание поступить на воинскую службу по контракту, воинскую службу в резерве, подает заявление начальнику местного органа военного управления или командиру (начальнику) воинской части (учреждения).

Гражданин Республики Казахстан, проживающий за пределами республики, изъявивший желание поступить на воинскую службу по контракту, воинскую службу в резерве, подает заявление только по прибытии на постоянное место жительства в Республику Казахстан.

Сноска. Пункт 20 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

21. В заявлении указываются:

1) фамилия, имя, отчество (если указано в документе, удостоверяющем личность) гражданина, число, месяц и год его рождения, местожительство;

2) наименование уполномоченного органа, с которым гражданин желает заключить контракт, воинская часть (учреждение);

3) срок, на который предполагается заключение контракта.

Вместе с заявлением гражданин представляет:

1) анкетные данные на бланке установленного образца;

2) подписанную лично автобиографию;

3) оригинал и копию документа, удостоверяющего личность и гражданство;

4) копии документов об образовании (нотариально засвидетельствованные в случае непредставления оригиналов для сверки);

5) копию трудовой книжки при наличии;

6) справку об отсутствии судимости;

7) сведения о сдаче декларации о доходах и имуществе на себя и свою супругу (супруга);

8) характеристику с последнего места службы (работы или учебы).

При приеме документов соответствующее должностное лицо сверяет копии документов с их оригиналами (в случае представления для сверки) и возвращает оригиналы гражданину.

Граждане Республики Казахстан, не проходившие ранее воинскую службу, не обучавшиеся на военной кафедре (военном факультете), представляют документ, подтверждающий прохождение военной подготовки в специализированной организации Министерства обороны Республики Казахстан, за исключением женщин.

Сноска. Пункт 21 с изменениями, внесенными указами Президента РК от 31.10.2017 № 574 (вводится в действие со дня первого официального опубликования); от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования); от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

22. Заявления граждан Республики Казахстан, изъявивших желание поступить на воинскую службу по контракту, воинскую службу в резерве, регистрируются в соответствии с законодательством Республики Казахстан. Гражданин Республики Казахстан, заявление которого зарегистрировано и принято к рассмотрению, является кандидатом, поступающим на воинскую службу по контракту, воинскую службу в резерве (далее – кандидат).

Кандидат, поступающий на воинскую службу по контракту, проверяется на соответствие требованиям, определенным статьей 38 Закона.

Кандидат, поступающий на воинскую службу в резерве, проверяется на соответствие требованиям, определенным статьей 40-2 Закона.

На воинскую службу по контракту и воинскую службу в резерве в специальные государственные органы Республики Казахстан поступают с учетом особенностей, предусмотренных статьей 7 Закона "О специальных государственных органах".

Порядок рассмотрения заявлений и документов кандидатов в уполномоченных органах определяется их первыми руководителями.

Сноска. Пункт 22 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

23. На кандидатов для прохождения воинской службы, предусматривающей работу со сведениями, составляющими государственные секреты, проводится в установленные законодательством Республики Казахстан порядке и сроки специальная проверка на допуск к государственным секретам. Прием на воинскую службу таких кандидатов производится только после завершения по ним специальной проверки на допуск к государственным секретам. Организация специальной проверки на допуск к государственным секретам возлагается на местные органы военного управления или воинские части (учреждения).

Сноска. Пункт 23 - в редакции Указа Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

24. Местным органом военного управления или воинской частью (учреждением) на кандидата оформляется личное дело.

Сноска. Пункт 24 - в редакции Указа Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

25. Медицинское освидетельствование проводится постоянно действующей медицинской комиссией местного исполнительного органа области, города республиканского значения, столицы, городов и районов.

По согласованию руководителей уполномоченных органов медицинское освидетельствование кандидатов может проводиться в военно-медицинских (медицинских) подразделениях вне зависимости от ведомственной подчиненности.

Сноска. Пункт 25 с изменениями, внесенными указами Президента РК от 31.10.2017 № 574 (вводится в действие со дня первого официального опубликования); от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

26. Порядок медицинского освидетельствования и состав медицинских комиссий определяются Правилами проведения военно-врачебной экспертизы.

Сноска. Пункт 26 - в редакции Указа Президента РК от 31.10.2017 № 574 (вводится в действие со дня первого официального опубликования).

27. Документы (личное дело) кандидата, соответствующего установленным требованиям для поступающего на воинскую службу по контракту, воинскую службу в резерве, рассматриваются отборочной комиссией.

Отборочной комиссией проверяется соответствие образования кандидата военно-учетной специальности воинской должности, на которую он рассматривается, физической подготовки кандидата требованиям, установленным первым руководителем уполномоченного органа, профессиональной пригодности кандидата для занятия должности на основании данных профессионального и психологического отбора.

Мероприятия по профессиональному и психологическому отбору проводятся соответствующими специалистами. При этом оцениваются уровень интеллектуального развития, психологическая пригодность к прохождению воинской службы, профессиональные и личные качества обследуемых кандидатов, необходимые для воинской службы.

Порядок образования и работы отборочных комиссий, порядок и методика проведения мероприятий по профессиональному и психологическому отбору определяются уполномоченным органом.

Сноска. Пункт 27 с изменением, внесенным Указом Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

28. По результатам психологического отбора выносится одно из следующих заключений о пригодности кандидата к воинской службе по контракту, воинской службе в резерве на конкретных воинских должностях:

1) "рекомендуется";

2) "не рекомендуется".

Сноска. Пункт 28 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

29. В отношении кандидатов, поступающих на воинскую службу по контракту, воинскую службу в резерве, проводится специальная проверка в порядке, определяемом Комитетом национальной безопасности Республики Казахстан.

Сноска. Пункт 29 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

30. В отношении лиц, поступающих на воинскую службу по контракту на должности, перечень которых утвержден руководителем уполномоченного органа, проводится проверка с применением психофизиологического и полиграфологического исследований в порядке, определенном руководителем уполномоченного органа. Проведение психофизиологического и полиграфологического исследований организовывается уполномоченными органами, в структуре которых предусмотрено прохождение воинской службы.

Сноска. Пункт 30 - в редакции Указа Президента РК от 31.10.2017 № 574 (вводится в действие со дня первого официального опубликования).

30-1. В отношении граждан, поступающих на воинскую службу в резерве на должности, перечень которых утвержден первым руководителем уполномоченного органа, проводится проверка с применением психофизиологического исследования в порядке, определенном первым руководителем уполномоченного органа.

Сноска. Глава 5 дополнена пунктом 30-1 в соответствии с Указом Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

31. Основаниями для отказа кандидату в приеме на воинскую службу по контракту являются:

1) несоответствие требованиям, определенным статьей 38 Закона;

2) результаты специальной проверки, препятствующие поступлению на воинскую службу по контракту, либо отказ кандидата от ее прохождения;

3) несоответствие требованиям по уровню физической подготовки;

4) результаты проведения психофизиологического и полиграфологического исследований, препятствующие поступлению на воинскую службу по контракту.

Глава 6. Отбор кандидатов из числа военнослужащих для поступления на воинскую службу по контракту

Сноска. Заголовок главы 6 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

32. Военнослужащий, проходящий воинскую службу по призыву, воинскую службу в резерве и изъявивший желание поступить на воинскую службу по контракту, подает рапорт командиру (начальнику) воинской части (учреждения) (военнослужащий офицерского состава – за один месяц до истечения срока воинской службы по призыву).

Сноска. Пункт 32 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

33. Рапорт военнослужащего, проходящего воинскую службу по призыву, воинскую службу в резерве и изъявившего желание поступить на воинскую службу по контракту, регистрируется и принимается командиром (начальником) воинской части (учреждения) к рассмотрению. Командир (начальник) воинской части (учреждения) рассматривает рапорт военнослужащего, проходящего воинскую службу по призыву, воинскую службу в резерве, и принимает по нему решение в течение десяти рабочих дней.

Сноска. Пункт 33 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

34. Командир (начальник) воинской части (учреждения), рассмотрев рапорт, отдает указания о:

1) проведении медицинского освидетельствования кандидата;

2) проведении мероприятий по профессиональному и психологическому отбору;

3) проведении специальной проверки в порядке, определяемом Председателем Комитета национальной безопасности Республики Казахстан;

4) проведении психофизиологического и полиграфологического исследований с кандидатами на воинские должности, перечень которых утвержден руководителем уполномоченного органа;

5) проверке соответствия уровня образования, профессиональной и физической подготовки кандидата установленным требованиям для военнослужащих, проходящих воинскую службу по контракту;

6) рассмотрении кандидатуры военнослужащего отборочной комиссией воинской части (учреждения).

Сноска. Пункт 34 - в редакции Указа Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

35. В случае рассмотрения кандидата для прохождения воинской службы по контракту на должности, предусматривающей работу со сведениями, составляющими государственные секреты, проводится в установленные законодательством порядке и сроки специальная проверка на допуск к государственным секретам. Заключение контракта о прохождении воинской службы и назначение на воинскую должность таких кандидатов производятся только после завершения по ним специальной проверки на допуск к государственным секретам.

36. Решение о соответствии (несоответствии) кандидата требованиям, установленным для поступающих на воинскую службу по контракту, по рекомендации аттестационной (отборочной) комиссии воинской части (учреждения) принимается командиром (начальником) воинской части (учреждения).

Решение доводится до военнослужащего под роспись.

Сноска. Пункт 36 с изменениями, внесенными Указом Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

37. Документы после оформления представляются на рассмотрение уполномоченному должностному лицу для заключения контракта в соответствии с настоящими Правилами.

Глава 7. Заключение контрактов при продлении сроков воинской службы с военнослужащими, достигшими предельного возраста состояния на воинской службе

Сноска. Заголовок главы 7 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

38. Военнослужащему, достигшему предельного возраста состояния на воинской службе, по его рапорту продлевается срок воинской службы руководителем уполномоченного органа путем заключения с ним нового контракта на срок до пяти лет в случаях, предусмотренных пунктом 2 статьи 25 Закона.

Сноска. Пункт 38 - в редакции Указа Президента РК от 31.10.2017 № 574 (вводится в действие со дня первого официального опубликования).

39. При принятии решения о продлении срока воинской службы сверх предельного возраста состояния на воинской службе учитываются:

1) профессиональная подготовка и опыт работы по занимаемой должности;

2) годность для прохождения воинской службы по состоянию здоровья.

40. Лица, указанные в пункте 38 настоящих Правил, для продления срока воинской службы сверх предельного возраста состояния на воинской службе в срок не менее чем за четыре месяца до истечения срока действующего контракта подают рапорт о заключении нового контракта уполномоченному должностному лицу.

Вместе с рапортом представляются:

служебная характеристика по занимаемой должности;

заключение военно-врачебной комиссии.

41. Решение первого руководителя уполномоченного органа о продлении срока воинской службы оформляется приказом и не менее чем за месяц до истечения срока контракта доводится до сведения военнослужащего.

42. В случае отказа в продлении срока воинской службы письменное уведомление с указанием причин отказа доводится до сведения военнослужащего под роспись не менее чем за месяц до достижения им предельного возраста состояния на воинской службе или до окончания срока действующего контракта.

При нахождении военнослужащего в отпуске, на лечении, в служебной командировке уведомление доводится в день прибытия на постоянное место воинской службы.

Глава 8. Назначение на воинские должности

Сноска. Заголовок главы 8 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

43. Назначение военнослужащего на воинскую должность, в том числе внештатного состава, производится на основании квалификационных требований к категориям воинских должностей государственного органа, утверждаемых первым руководителем уполномоченного органа, с учетом уровня образования, профессиональной подготовки, опыта служебной деятельности, состояния здоровья военнослужащего и иных обстоятельств, предусмотренных настоящими Правилами.

Сноска. Пункт 43 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

43-1. Военнослужащий Вооруженных Сил, проходящий воинскую службу по контракту, при назначении на воинскую должность внештатного состава освобождается от ранее занимаемой воинской должности и прикомандировывается к военной кафедре (военному факультету) для исполнения возложенных должностных полномочий по военной подготовке и военно-патриотическому воспитанию студентов.

Сноска. Глава 8 дополнена пунктом 43-1 в соответствии с Указом Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

44. Назначение военнослужащих на воинские должности должно обеспечивать их использование по основной или однопрофильной военно-учетной специальности.

Перечень однопрофильных военно-учетных специальностей утверждается первым руководителем уполномоченного органа.

При необходимости использования военнослужащих на воинских должностях по новой для них военно-учетной специальности их назначению на эти должности должна предшествовать соответствующая переподготовка.

Сноска. Пункт 44 - в редакции Указа Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

45. Нахождение военнослужащего на одной воинской должности допускается на срок, не превышающий 5 лет. При этом, время нахождения на воинских должностях в Службе государственной охраны Республики Казахстан по решению ее первого руководителя может устанавливаться на более длительный срок.

В зависимости от условий и специфики прохождения воинской службы, первым руководителем уполномоченного органа для отдельных категорий воинских должностей время нахождения на одной должности может устанавливаться на меньший срок.

Учитывая требования, предъявляемые для исполнения обязанностей по занимаемой воинской должности, а также профессиональные качества военнослужащих, по решению уполномоченного должностного лица, которому предоставлено право назначения на должность в соответствии с перечнем должностных лиц, военнослужащий в интересах воинской службы может быть оставлен в должности на второй срок в порядке, определяемом настоящими Правилами.

Для перечня должностей политических государственных служащих, должностных и иных лиц, назначаемых и освобождаемых Президентом Республики Казахстан и (или) по согласованию с ним, избираемых по представлению Президента Республики Казахстан, а также назначаемых и освобождаемых по согласованию с Администрацией Президента Республики Казахстан, утвержденного Указом Президента Республики Казахстан от 31 июля 2023 года № 290 "О некоторых вопросах кадровой политики в системе органов государственной власти" (далее – перечень должностей), сроки нахождения на воинских должностях не устанавливаются.

Сноска. Пункт 45 с изменениями, внесенными указами Президента РК от 04.05.2014 № 814; от 31.10.2017 № 574 (вводится в действие со дня первого официального опубликования); от 19.08.2024 № 626 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

46. Гражданин, зачисленный в военное, специальное учебное заведение, реализующее образовательные программы технического и профессионального, высшего образования, назначается на воинскую должность переменного состава кадета и курсанта со штатно-должностной категорией рядового или сержантского составов.

Сноска. Пункт 46 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

47. Военнослужащие, не зачисленные в военное, специальное учебное заведение или адъюнктуру, магистратуру либо докторантуру военного учебного заведения, возвращаются в воинские части (учреждения), из которых они были направлены для поступления в указанное учебное заведение, на прежние воинские должности.

Сноска. Пункт 47 - в редакции Указа Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

48. Военнослужащие, окончившие военные, специальные учебные заведения или адъюнктуру, магистратуру либо докторантуру военного, специального учебного заведения, назначаются на воинские должности, подлежащие замещению лицами с необходимым уровнем образования, а также если перечнем воинских должностей и соответствующих им воинских званий в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях, утверждаемым Президентом Республики Казахстан (далее – перечень воинских должностей), им соответствуют равные или более высокие воинские звания, чем имеющиеся воинские звания у названных военнослужащих.

При невозможности назначения на указанные воинские должности такие военнослужащие назначаются на иные воинские должности, родственные по профилю подготовки (в исключительных случаях зачисляются в распоряжение командира (начальника) для дальнейшего назначения на воинскую должность).

Сноска. Пункт 48 с изменениями, внесенными указами Президента РК от 31.10.2017 № 574 (вводится в действие со дня первого официального опубликования); от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

49. При назначении на воинские должности соблюдаются следующие условия:

1) на воинские должности, в том числе внештатного состава, со штатно-должностными категориями рядового, сержантского и офицерского составов назначаются военнослужащие соответствующего состава.

В специальных государственных органах Республики Казахстан при невозможности назначения на указанные воинские должности военнослужащих соответствующего состава на них могут быть назначены военнослужащие нижестоящего состава в порядке, определяемом первыми руководителями этих органов.

При отсутствии вакантных воинских должностей военнослужащие сержантского состава с их согласия могут быть назначены на воинские должности рядового состава, за исключением окончивших военные, специальные учебные заведения и военные кафедры (военные факультеты);

2) назначение на воинские должности военнослужащих, зачисленных в распоряжение соответствующих командиров (начальников), производится в возможно короткий срок, не превышающий сроки, установленные пунктом 5 статьи 21 Закона, если иное не установлено Законом "О специальных государственных органах";

3) в случае, если военнослужащему отказано в допуске к сведениям, составляющим государственные секреты, или он лишен указанного допуска, он назначается в установленном порядке на воинскую должность, не связанную с допуском к сведениям, составляющим государственные секреты.

Сноска. Пункт 49 с изменениями, внесенными указами Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования); от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

50. На вакантные воинские должности могут быть временно назначены военнослужащие нижестоящего состава либо граждане в порядке, определяемом первым руководителем уполномоченного органа. При этом должностной оклад лицам гражданского персонала (работникам) устанавливается согласно занимаемой воинской должности.

На вакантные воинские должности внештатного состава могут быть временно назначены в порядке, указанном частью первой настоящего пункта, граждане, пребывающие в запасе или в отставке.

Лица гражданского персонала (работники), временно назначенные на воинские должности, при назначении военнослужащих на эти воинские должности назначаются на другие должности, а в случае невозможности назначения на другие должности – увольняются в установленном порядке.

Сноска. Пункт 50 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

51. Военнослужащие назначаются на высшую, равную или низшую воинские должности.

52. Воинская должность считается высшей, если ей соответствуют более высокий уровень воинской должности или более высокое воинское звание, предусмотренное перечнем воинских должностей, чем по прежней воинской должности, а при равенстве уровней воинских должностей и воинских званий - более высокий уровень органа военного управления.

53. Назначение военнослужащего на высшую воинскую должность производится в порядке продвижения по службе.

Преимущественное право при назначении на высшую воинскую должность предоставляется военнослужащему, состоящему в резерве для выдвижения на высшую воинскую должность, рекомендованному на такую воинскую должность аттестационной комиссией воинской части (учреждения), в которой он проходит воинскую службу, проявившему при исполнении обязанностей воинской службы высокие профессиональные качества и организаторские способности или ранее назначенному на низшую воинскую должность в связи с организационно-штатными мероприятиями.

Сноска. Пункт 53 с изменениями, внесенными Указом Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

54. Воинские должности считаются равными, если им соответствуют равные уровни воинских должностей, равные воинские звания, предусмотренные перечнем воинских должностей, а также равный уровень органов военного управления.

55. Назначение военнослужащего на равную воинскую должность производится:

1) в порядке ротации;

2) в связи с организационно-штатными мероприятиями;

3) для целесообразного использования военнослужащего на воинской службе;

4) по семейным обстоятельствам по рапорту военнослужащего, проходящего воинскую службу по контракту, при наличии условий, предусмотренных подпунктом 2) пункта 3 статьи 26 Закона, подтверждающихся актом обследования семейно-имущественного положения по типовой форме, утверждаемой Министром обороны Республики Казахстан, по согласованию с первыми руководителями уполномоченных органов;

5) по состоянию здоровья в соответствии с заключением военно-врачебной комиссии.

Сноска. Пункт 55 с изменениями, внесенными указами Президента РК от 31.10.2017 № 574 (вводится в действие со дня первого официального опубликования); от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

56. Воинская должность считается низшей, если ей соответствуют низший уровень воинской должности или низшее воинское звание, предусмотренное перечнем воинских должностей, чем по прежней воинской должности, а при равенстве уровней должностей и воинских званий - более низкий уровень органа военного управления.

57. Назначение на низшую воинскую должность производится:

1) с согласия военнослужащего:

в связи с организационно-штатными мероприятиями — при отсутствии вакантной воинской должности, равной его профилю подготовки;

по семейным обстоятельствам, определенным подпунктом 2) пункта 3 статьи 26 Закона, подтверждающимся актом обследования семейно-имущественного положения;

по состоянию здоровья в соответствии с заключением военно-врачебной комиссии;

по личному рапорту военнослужащего;

в период нахождения в распоряжении командира (начальника), за исключением обстоятельств, определенных подпунктом 3) пункта 5 статьи 21 Закона;

2) без согласия военнослужащего:

по заключению аттестационной комиссии, не ниже чем на одну ступень;

в дисциплинарном порядке по основаниям, предусмотренным частями второй и третьей пункта 97 дисциплинарного устава, на основании заключения служебного расследования, не ниже чем на одну ступень;

военнослужащие рядового и сержантского составов, временно назначенные на вакантные воинские должности офицерского состава, в случаях сокращения этих воинских должностей или назначения на эти воинские должности военнослужащих соответствующего состава;

в случаях, предусмотренных законодательством Республики Казахстан за совершение коррупционных правонарушений.

Сноска. Пункт 57 с изменениями, внесенными указами Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования); от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

57-1. Снятие с военнослужащего дисциплинарного взыскания в виде снижения в воинской должности на одну ступень не влечет его восстановление в ранее занимаемой воинской должности.

Сноска. Глава 8 дополнена пунктом 57-1 в соответствии с Указом Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

58. При назначении военнослужащего на воинскую должность, освобождении от воинской должности, зачислении в распоряжение командира (начальника), увольнении, присвоении, снижении, лишении воинского звания, а также заключении нового контракта оформляются представление по типовой форме, утверждаемой Министром обороны Республики Казахстан по согласованию с первыми руководителями уполномоченных органов, или другие документы (рапорт, план перемещения, план распределения).

Сноска. Пункт 58 в редакции Указа Президента РК от 31.10.2017 № 574 (вводится в действие со дня первого официального опубликования).

59. Военнослужащие, отбывающие наказание в виде ареста, не могут быть назначены на высшую воинскую должность.

Сноска. Пункт 59 - в редакции Указа Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

Глава 9. Возложение временного исполнения обязанностей по воинской должности

Сноска. Заголовок главы 9 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

60. В связи со служебной необходимостью на военнослужащего может быть возложено временное исполнение обязанностей по равной или высшей воинской должности, которую он не занимает, в воинской части (учреждении), где он проходит воинскую службу:

1) по вакантной (незанятой) воинской должности – военнослужащий освобождается от исполнения обязанностей по занимаемой воинской должности, но от занимаемой воинской должности не освобождается и ему выплачивается денежное довольствие по воинской должности, к исполнению обязанностей которой он временно допущен;

2) по не вакантной (занятой) воинской должности – в случаях временного отсутствия занимающего ее военнослужащего или отстранения занимающего ее военнослужащего от воинской должности, но на срок не более двух месяцев. При этом военнослужащему выплачивается денежное довольствие по воинской должности, которую он занимает.

Сноска. Пункт 60 - в редакции Указа Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

61. Возложение на военнослужащего временного исполнения обязанностей по вакантной воинской должности и освобождение его от исполнения обязанностей по занимаемой воинской должности осуществляются должностным лицом, имеющим право назначения на эту воинскую должность.

Срок временного исполнения обязанностей по вакантной воинской должности не должен превышать трех месяцев.

При необходимости срочного замещения вакантной воинской должности разрешается командиру (начальнику) воинской части (учреждения), в которой находится воинская должность, возлагать на военнослужащих соответствующего состава временное исполнение обязанностей по вакантной воинской должности на срок не более трех месяцев с письменным уведомлением начальника, имеющего право назначения на эту воинскую должность.

Сноска. Пункт 61 - в редакции Указа Президента РК от 19.08.2024 № 626 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

61-1. Возложение временного исполнения обязанностей по вакантным воинским должностям в соответствии с подпунктом 1) пункта 60 и пунктом 61 настоящих Правил не распространяется на указанные в перечне должностей должности, подлежащие согласованию с Администрацией Президента Республики Казахстан.

В целях служебной необходимости временное исполнение обязанностей по указанным в перечне должностей вакантным воинским должностям, подлежащим согласованию с Администрацией Президента Республики Казахстан, возлагается на срок не более трех месяцев на одного из заместителей, при их отсутствии – на других должностных лиц этих органов военного управления.

Сноска. Правила дополнены пунктом 61-1 в соответствии с Указом Президента РК от 19.08.2024 № 626 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

62. Возложение на военнослужащего временного исполнения обязанностей по не вакантной воинской должности осуществляется командиром (начальником) воинской части (учреждения).

Командир (начальник) воинской части (учреждения) в случае своего временного отсутствия возлагает временное исполнение обязанностей на одного из заместителей, при их отсутствии – на другое должностное лицо.

Сноска. Пункт 62 - в редакции Указа Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

62-1. В связи со служебной необходимостью и невозможностью возложения обязанностей по не вакантной воинской должности на военнослужащего временное исполнение обязанностей по этой воинской должности на время нахождения военнослужащего, занимающего эту воинскую должность в отпуске по уходу за ребенком до достижения им возраста трех лет, возлагается на гражданина, имеющего соответствующее образование и специальность, родственную по профилю соответствующей воинской специальности, и опыт работы по специальности.

При этом лицу гражданского персонала (работнику) выплачивается должностной оклад по воинской должности, которую он занимает.

При выходе на воинскую службу военнослужащего, состоящего на этой воинской должности, лицо гражданского персонала (работник) увольняется.

Сноска. Глава 9 дополнена пунктом 62-1 в соответствии с Указом Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

Глава 10. Зачисление в распоряжение командира (начальника)

Сноска. Заголовок главы 10 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

63. Для решения вопросов дальнейшего прохождения воинской службы при освобождении от должности военнослужащие зачисляются в распоряжение прямого начальника, имеющего право издания приказов по личному составу, должностным лицом, имеющим право назначения на воинскую должность.

64. Зачисление военнослужащего в распоряжение командира (начальника) допускается в случаях и на сроки, которые определены пунктом 5 статьи 21 Закона, если иное не установлено Законом "О специальных государственных органах".

Нормативным постановлением Конституционного Суда РК от 24.01.2025 № 62-НП пункт 64 настоящих Правил прохождения воинской службы в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях Республики Казахстан признан соответствующим Конституции Республики Казахстан.

65. Должностные лица, в распоряжении которых находятся военнослужащие, утверждают перечень их обязанностей.

Глава 11. Освобождение от воинской должности

Сноска. Заголовок главы 11 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

66. Военнослужащий освобождается от занимаемой воинской должности в случае перемещения, ротации, увольнения с воинской службы.

67. Освобождение военнослужащего от занимаемой воинской должности производится уполномоченным должностным лицом, которому предоставлено право назначения на данную воинскую должность в соответствии с перечнем должностных лиц.

Глава 12. Перемещение военнослужащих

Сноска. Заголовок главы 12 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

68. Перемещение военнослужащего — это изменение его должностного положения или места воинской службы.

Перемещение производится в случаях:

1) назначения на воинскую должность;

2) ротации;

3) прикомандирования;

4) зачисления в распоряжение по основаниям, указанным в подпунктах 1), 2) пункта 5 статьи 21 Закона, если иное не установлено Законом "О специальных государственных органах";

5) зачисления в военные, специальные учебные заведения, реализующие программы высшего и послевузовского образования;

6) перевода из одного уполномоченного органа в другой, в структуре которых предусмотрено прохождение воинской службы;

7) изменения пункта постоянной дислокации воинской части (учреждения) или подразделения.

Сноска. Пункт 68 с изменениями, внесенными указами Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования); от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

69. Перемещение военнослужащего при изменении пункта постоянной дислокации воинской части (учреждения) или подразделения, осуществляемое в соответствии с программами развития Вооруженных Сил, других войск и воинских формирований, а также назначении на равную воинскую должность независимо от пункта постоянной дислокации воинской части (учреждения) или подразделения производится без его согласия решением командира (начальника), которому предоставлено данное право первым руководителем уполномоченного органа.

Сноска. Пункт 69 - в редакции Указа Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

70. Перемещение военнослужащего производится только после сдачи дел и должности в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, но в срок не более одного месяца.

Начало сдачи дел и должности определяется командиром (начальником) воинской части (учреждения) с момента поступления выписки из приказа по личному составу или письменного уведомления по перемещению военнослужащего, но не позднее семи суток с момента поступления, а для военнослужащего, находящегося в отпуске или на лечении, со дня его прибытия.

Исключение из списков воинской части (учреждения) производится на следующий рабочий день после утверждения актов сдачи дел и должности.

Перевод военнослужащих в Вооруженные Силы, другие войска и воинские формирования, специальные государственные, правоохранительные органы Республики Казахстан или органы гражданской защиты производится по согласованию с их первыми руководителями.

Сноска. Пункт 70 с изменениями, внесенными указами Президента РК от 31.10.2017 № 574 (вводится в действие со дня первого официального опубликования); от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования); от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

71. Поступление на воинскую службу в порядке перевода сотрудников правоохранительных и специальных государственных органов, органов гражданской защиты, имеющих специальные звания, классные чины, производится по согласованию с первыми руководителями Вооруженных Сил, правоохранительных, специальных государственных органов и органов гражданской защиты при соответствии сотрудников требованиям, определенным статьей 38 Закона, а на воинскую службу в специальные государственные органы Республики Казахстан – с учетом особенностей, предусмотренных статьей 7 Закона "О специальных государственных органах".

Сноска. Пункт 71 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 13. Прикомандирование, откомандирование военнослужащих и особенности прохождения ими воинской службы

Сноска. Заголовок главы 13 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

72. Военнослужащие в интересах обеспечения обороны и безопасности государства могут быть прикомандированы не на воинские должности к государственным органам и организациям Республики Казахстан по согласованию с первыми руководителями, к международным организациям – в соответствии с принятыми соглашениями (договорами), а также в связи с назначением на воинские должности внештатного состава – в соответствии с решением Министра обороны Республики Казахстан или первого заместителя Министра обороны Республики Казахстан – начальника Генерального штаба Вооруженных Сил Республики Казахстан.

За прикомандированным лицом сохраняется статус военнослужащего, действие ранее заключенного контракта не прекращается.

Сноска. Пункт 72 с изменениями, внесенными указами Президента РК от 31.10.2017 № 574 (вводится в действие со дня первого официального опубликования); от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

73. Прикомандирование военнослужащих осуществляется:

1) к Администрации Президента Республики Казахстан, аппаратам Палат Парламента Республики Казахстан, Аппарату Правительства Республики Казахстан – на основании акта Правительства Республики Казахстан;

2) к иным государственным органам и организациям Республики Казахстан - по согласованию с их первыми руководителями на основании акта государственного органа, в котором военнослужащий проходит воинскую службу;

3) к международным организациям - на основании акта Правительства Республики Казахстан, если иное не установлено соответствующими принятыми международными соглашениями и договорами;

4) на воинские должности внештатного состава военных кафедр (военных факультетов) – на основании приказа по личному составу согласно перечню должностных лиц.

Сноска. Пункт 73 с изменениями, внесенными указами Президента РК от 13.04.2023 № 195 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования); от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

74. Прикомандированным военнослужащим выплачиваются должностные оклады, установленные для соответствующих категорий работников указанных государственных органов и организаций, международных организаций, а также оклады (доплаты) по воинскому званию, установленные законодательством Республики Казахстан.

Премирование и оказание материальной помощи прикомандированных военнослужащих осуществляются в порядке, определенном для работников указанных государственных органов, организаций и международных организаций.

Выплата должностных окладов, премий, материальной помощи, пособий на оздоровление, надбавок за особые условия прохождения службы и других надбавок, установленных законодательством Республики Казахстан, прикомандированным военнослужащим производится за счет средств, предусмотренных на содержание государственных органов, организаций и международных организаций, к которым они прикомандированы. Иные выплаты, а также обеспечение вещевым имуществом производятся, соответственно, за счет средств, предусмотренных на содержание уполномоченного органа, откуда прикомандированы военнослужащие.

Сноска. Пункт 74 с изменениями, внесенными Указом Президента РК от 31.10.2017 № 574 (вводится в действие со дня первого официального опубликования).

75. Пенсионное обеспечение прикомандированных военнослужащих осуществляется в соответствии с законодательством Республики Казахстан. При этом для военнослужащих, прикомандированных к государственным органам и организациям, в расчет принимаются должностные оклады по занимаемым ими должностям в государственных органах и организациях, а для прикомандированных к международным организациям - должностные оклады по последней должности, занимаемой до прикомандирования.

По остальным выплатам единовременного характера в расчет принимается должностной оклад по последней должности, занимаемой военнослужащим до прикомандирования.

76. Заключение новых контрактов с военнослужащими, прикомандированными к государственным органам, организациям и международным организациям, производится в соответствии с настоящими Правилами.

77. Увольнение с воинской службы военнослужащих, прикомандированных к государственным органам, организациям и международным организациям, их награждение государственными наградами и ведомственными медалями (нагрудными знаками) производятся на общих основаниях по представлениям государственных органов, организаций и международных организаций, к которым они прикомандированы.

Военнослужащим, прикомандированным к государственным органам, организациям и международным организациям, воинские звания присваиваются на общих основаниях в соответствии с настоящими Правилами по представлениям государственных органов, организаций и международных организаций, к которым они прикомандированы, по истечении установленного срока выслуги в текущих воинских званиях и при соответствии присваиваемого звания воинскому званию, предусмотренному перечнем воинских должностей для воинской должности, которую они занимали непосредственно перед прикомандированием.

Военнослужащим, прикомандированным к государственным органам Республики Казахстан для прохождения воинской службы на должностях в организациях образования, воинские звания присваиваются на общих основаниях в соответствии с настоящими Правилами по представлению руководителя организации образования, но не выше воинского звания, предусмотренного перечнем воинских должностей для военных учебных заведений.

78. Аттестация военнослужащих, прикомандированных к государственным органам и организациям, производится в порядке, установленном для работников соответствующих государственных органов и организаций, а прикомандированных к международным организациям, - в порядке, установленном настоящими Правилами.

79. Поощрение и привлечение к дисциплинарной ответственности прикомандированных военнослужащих производятся в порядке, установленном для работников государственных органов и организаций Республики Казахстан в пределах полномочий данных государственных органов и организаций, определенных законодательством Республики Казахстан.

80. После освобождения прикомандированных военнослужащих от должностей в государственных органах и организациях Республики Казахстан, международных организациях и возвращения в государственный орган, в котором военнослужащие проходят воинскую службу, они назначаются на воинские должности или увольняются с воинской службы в порядке, определяемом настоящими Правилами.

81. Военнослужащие Вооруженных Сил, других войск и воинских формирований в интересах обеспечения обороны и безопасности государства в случаях, определенных Президентом Республики Казахстан, могут быть откомандированы в распоряжение Руководителя Администрации Президента Республики Казахстан без освобождения от занимаемой воинской должности и с сохранением денежного довольствия.

Премирование, пенсионное обеспечение, заключение новых контрактов, присвоение воинских званий, увольнение с воинской службы, награждение государственными наградами и ведомственными медалями (нагрудными знаками) названной категории военнослужащих осуществляются на общих основаниях в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Пункт 81 с изменением, внесенным Указом Президента РК от 05.10.2019 № 182.

Глава 14. Ротация

Сноска. Заголовок главы 14 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

82. Ротация военнослужащих осуществляется в рамках прохождения воинской службы для повышения боевой готовности войск, а также в целях служебной необходимости или обеспечения более эффективного использования профессионального потенциала военнослужащих.

83. Условиями ротации являются:

1) пребывание в одной воинской должности свыше срока, установленного в соответствии с пунктом 45 настоящих Правил;

2) прохождение воинской службы в одном гарнизоне (или воинской части (подразделении) в местности с тяжелыми климатическими условиями) свыше срока, определяемого с учетом компетенции и специфики прохождения воинской службы первым руководителем уполномоченного органа.

84. Ротация военнослужащих осуществляется в следующем порядке и сроки.

По итогам года составляется план ротации военнослужащих, в отношении которых наступили условия, определенные пунктом 83 настоящих Правил.

В план ротации не включаются военнослужащие:

1) определенные пунктом 3 статьи 22 Закона;

2) в год окончания контракта;

3) в течение трех лет до достижения ими предельного возраста состояния на воинской службе;

4) в случае невозможности их назначения на равные или высшие воинские должности.

Одновременно с планом ротации составляется список военнослужащих, которые на основании пункта 45 настоящих Правил не включаются в план ротации с целью дальнейшего прохождения воинской службы в занимаемых должностях в течение установленного срока.

План ротации и список военнослужащих, не включаемых в план ротации, составляются в порядке и по форме, определяемым первым руководителем уполномоченного органа, и утверждаются уполномоченным должностным лицом, которому в соответствии с перечнем должностных лиц предоставлено право назначения на включаемые в названные план и список воинские должности.

При возникновении обстоятельств, требующих внесения изменений в план ротации либо список военнослужащих, не включаемых в план ротации, решение о внесении изменений принимается должностным лицом, их утвердившим.

Ротация военнослужащих осуществляется на основании плана ротации в течение следующего после его утверждения года с учетом организации воинской службы путем назначения военнослужащих на воинские должности в порядке, определяемом настоящими Правилами.

Сноска. Пункт 84 с изменениями, внесенными Указом Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

84-1. Требования настоящей главы не распространяются на военнослужащих, проходящих воинскую службу в резерве.

Сноска. Глава 14 дополнена пунктом 84-1 в соответствии с Указом Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 15. Присвоение воинского звания

Сноска. Заголовок главы 15 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

85. Воинские звания присваиваются военнослужащим персонально. Воинское звание может быть первым или очередным.

86. Воинские звания военнослужащим присваиваются:

1) высшего офицерского состава - Президентом Республики Казахстан - Верховным Главнокомандующим Вооруженными Силами Республики Казахстан по представлению первого руководителя уполномоченного органа;

2) полковника (капитана первого ранга) - первыми руководителями уполномоченных органов;

3) иные воинские звания - должностными лицами, определенными первыми руководителями уполномоченных органов в соответствии с перечнем должностных лиц.

86-1. Воинское звание высшего офицерского состава:

генерал-майор (контр-адмирал) может быть присвоено военнослужащему по истечении трех лет пребывания в звании полковника (капитана первого ранга) на должности, предшествующей должности высшего офицерского состава, и не менее одного года службы на должности высшего офицерского состава;

генерал-лейтенант (вице-адмирал) может быть присвоено военнослужащему, пребывающему в воинском звании генерал-майора (контр-адмирала) не менее трех лет;

генерал-полковник (адмирал) может быть присвоено военнослужащему, пребывающему в воинском звании генерал-лейтенанта (вице-адмирала) не менее трех лет.

По решению Президента Республики Казахстан высшее воинское звание может быть присвоено досрочно.

Сноска. Глава 15 дополнена пунктом 86-1 в соответствии с Указом Президента РК от 30.04.2016 № 243.

86-2. При наличии у военнослужащего неснятого дисциплинарного взыскания либо если в отношении него проводится служебное или досудебное расследование, он не представляется к присвоению воинского звания высшего офицерского состава.

Сноска. Глава 15 дополнена пунктом 86-2 в соответствии с Указом Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

86-3. Представление о присвоении воинского звания высшего офицерского состава (далее – представление) вносится на имя Президента Республики Казахстан:

1) по первым руководителям уполномоченных органов, руководящим должностным лицам Администрации Президента Республики Казахстан (далее – Администрация) – Руководителем Администрации;

2) по руководящим должностным лицам Аппарата Правительства Республики Казахстан (далее – Аппарат Правительства) – Руководителем Аппарата Правительства;

3) по другим военнослужащим, занимающим воинские должности высшего офицерского состава, – первым руководителем соответствующего уполномоченного органа.

В представлении указываются профессиональные и личные качества военнослужащего, основные показатели служебной деятельности в занимаемой воинской должности (в динамике с момента назначения).

Сноска. Глава 15 дополнена пунктом 86-3 в соответствии с Указом Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

86-4. К представлению прилагаются:

1) копия (выписка) решения коллегии* уполномоченного органа о рассмотрении кандидатуры военнослужащего к присвоению воинского звания;

2) послужной список военнослужащего;

3) автобиография военнослужащего.

Примечание:

* в уполномоченных органах, где образованы коллегии.

Сноска. Глава 15 дополнена пунктом 86-4 в соответствии с Указом Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

86-5. Материалы, указанные в пунктах 86-3 и 86-4 настоящих Правил, подготавливаются и вносятся в Администрацию по письменному запросу Отдела правоохранительной системы Администрации или решению Руководителя Аппарата Правительства, первого руководителя уполномоченного органа.

Сноска. Глава 15 дополнена пунктом 86-5 в соответствии с Указом Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

86-6. Представленные в Администрацию материалы направляются в Отдел правоохранительной системы Администрации для проведения проверки качества оформления и наличия полного перечня документов, предусмотренных пунктами 86-3 и 86-4 настоящих Правил, срок осуществления которой не превышает трех рабочих дней.

В случаях выявления неполноты представленных материалов или указания в них каких-либо неточных сведений кадровой службой (подразделением) уполномоченного органа или Аппарата Правительства вышеуказанные недостатки могут быть устранены в течение пяти рабочих дней без возврата Отделом правоохранительной системы Администрации материалов о присвоении воинского звания высшего офицерского состава.

После проведения указанной проверки представленные документы передаются на рассмотрение Руководителю Администрации, который дает поручение по изучению представленных кандидатов.

Сноска. Глава 15 дополнена пунктом 86-6 в соответствии с Указом Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

86-7. Отделом правоохранительной системы Администрации в установленном порядке запрашиваются необходимая информация и материалы у государственных органов и организаций по кандидатам, представленным к присвоению воинского звания высшего офицерского состава.

Сноска. Глава 15 дополнена пунктом 86-7 в соответствии с Указом Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

86-8. Отделом правоохранительной системы Администрации полученная и обобщенная в течение пяти рабочих дней информация по каждому кандидату и проект Указа Президента Республики Казахстан в установленном порядке вносятся на рассмотрение Президента Республики Казахстан для принятия окончательного решения.

Сноска. Глава 15 дополнена пунктом 86-8 в соответствии с Указом Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

87. Воинские звания офицерского состава военнообязанным присваиваются Министром обороны Республики Казахстан.

88. Первыми воинскими званиями считаются:

1) для офицерского состава - лейтенант;

2) для сержантского состава – младший сержант (старшина второй статьи);

2-1) для сержантского состава, окончившего военные учебные заведения, реализующие образовательные программы технического и профессионального образования, или полный курс военной подготовки по программе сержантов запаса, – сержант (старшина первой статьи);

3) для рядового состава – рядовой (матрос).

Сноска. Пункт 88 с изменениями, внесенными указами Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования); от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

89. Воинское звание "лейтенант" присваивается:

1) военнослужащему, не имеющему воинского звания офицерского состава, окончившему высшее военное учебное заведение по программе высшего образования (военный факультет);

2) военнослужащему, не имеющему воинского звания офицерского состава, окончившему высшее военное учебное заведение зарубежного государства, программа обучения которого в соответствии с законодательством страны обучения предусматривает после завершения обучения присвоение первого воинского звания офицерского состава;

3) гражданину, окончившему полный курс военной подготовки по программе офицеров запаса и сдавшему установленные экзамены, – по окончании организации высшего и (или) послевузовского образования;

4) гражданину (военнослужащему), не имеющему воинского звания офицерского состава, имеющему высшее образование и окончившему полный курс военной подготовки по программе офицеров запаса, поступившему на воинскую службу по контракту на воинскую должность, для которой штатом предусмотрено воинское звание офицерского состава (либо проходящему воинскую службу по контракту), - при назначении на соответствующую воинскую должность;

5) гражданину (военнослужащему), не имеющему воинского звания офицерского состава, имеющему высшее образование, поступившему на воинскую службу по контракту на воинскую должность, для которой штатом предусмотрено воинское звание офицерского состава, – при назначении на соответствующую воинскую должность, но не ранее чем через один год непрерывной воинской службы на офицерских воинских должностях (в специальных государственных органах Республики Казахстан – при назначении на соответствующую воинскую должность);

6) военнообязанному, не имеющему воинского звания офицерского состава, имеющему высшее образование, - после завершения воинских сборов по подготовке офицеров запаса в случае приписки на офицерскую должность воинской части по мобилизационным планам согласно перечню недостающих специальностей, утверждаемому Министром обороны Республики Казахстан, но не ранее чем через год после окончания учебного заведения.

Сноска. Пункт 89 с изменениями, внесенными Указом Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

90. Первое воинское звание офицерского состава присваивается первым руководителем уполномоченного органа, в структуре которого предусмотрено прохождение воинской службы.

91. Воинское звание "рядовой" ("матрос") присваивается гражданам, не имеющим воинского звания:

1) при призыве или поступлении на воинскую службу по контракту;

2) при зачислении в запас;

3) при зачислении в военное учебное заведение, реализующее программы среднего технического и профессионального, высшего образования (военный факультет).

92. Воинское звание "ефрейтор" ("старший матрос") присваивается рядовым и матросам, успешно освоившим специальность, при назначении на должности, для которых перечнем воинских должностей предусмотрены соответствующие воинские звания, но не ранее чем через шесть месяцев.

93. Воинское звание "сержант" ("старшина первой статьи") присваивается военнослужащим, окончившим военное, специальное учебное заведение по уровню среднего технического и профессионального образования.

Сноска. Пункт 93 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

94. Воинское звание "младший сержант" ("старшина второй статьи") и последующие присваиваются военнослужащим, имеющим необходимый уровень подготовки и образования, назначенным на соответствующие должности, в порядке, определяемом первым руководителем уполномоченного органа.

94-1. Воинское звание "сержант запаса" ("старшина первой статьи запаса") присваивается гражданину, окончившему полный курс военной подготовки по программе сержантов запаса и сдавшему установленные экзамены.

Воинское звание "сержант запаса" ("старшина первой статьи запаса") присваивается руководителем местного органа военного управления (области, города республиканского значения и столицы) по представлению начальника военной кафедры (военного факультета).

Сноска. Глава 15 дополнена пунктом 94-1 в соответствии с Указом Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования); в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

95. Очередное воинское звание присваивается военнослужащему по истечении срока выслуги в предыдущем воинском звании, если он занимает воинскую должность, для которой перечнем воинских должностей предусмотрено равное или более высокое воинское звание.

96. К присвоению очередного воинского звания, а также первого воинского звания офицерского состава в соответствии с подпунктами 4), 5) пункта 89 настоящих Правил не представляются военнослужащие при наличии неснятого дисциплинарного взыскания, в отношении которых возбуждено уголовное дело, а также находящиеся в распоряжении соответствующих командиров (начальников) (в том числе при временном исполнении обязанностей по вакантным или не вакантным должностям).

Сноска. Пункт 96 - в редакции Указа Президента РК от 31.10.2017 № 574 (вводится в действие со дня первого официального опубликования).

97. Срок выслуги в воинских званиях исчисляется со дня присвоения воинского звания.

Военнослужащим время отбывания уголовного наказания либо административного взыскания в виде ареста, назначенное по приговору (постановлению) суда, не засчитывается в срок выслуги для присвоения очередного воинского звания.

При поступлении на воинскую службу срок выслуги в воинском звании исчисляется с учетом срока выслуги в запасе.

Сноска. Пункт 97 с изменениями, внесенными указами Президента РК от 31.10.2017 № 574 (вводится в действие со дня первого официального опубликования); от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

98. Военнослужащим, обучающимся в военных учебных заведениях по очной форме обучения в адъюнктуре, магистратуре, докторантуре, очередные воинские звания присваиваются по истечении установленного срока выслуги в текущих воинских званиях и при соответствии присваиваемого звания воинскому званию, предусмотренному перечнем воинских должностей для воинской должности, которую они занимали перед поступлением на учебу.

99. Военнослужащим, образцово выполняющим воинский долг, проявившим высокий профессионализм и усердие при несении боевого дежурства или исполнении иных обязанностей воинской службы, очередное воинское звание может быть присвоено досрочно, но не выше воинского звания, предусмотренного перечнем воинских должностей по занимаемым ими воинским должностям.

Досрочное воинское звание присваивается по истечении не менее половины установленного срока выслуги в воинском звании и при соответствии присваиваемого звания воинскому званию по перечню воинских должностей, но не более двух раз в период прохождения воинской службы.

100. Военнослужащим офицерского состава, осуществляющим преподавательскую, научную деятельность и имеющим ученую степень, а также офицерам медицинских специальностей, осуществляющим лечебную деятельность, может быть присвоено очередное воинское звание до полковника включительно на одну ступень выше воинского звания, предусмотренного по занимаемой воинской должности.

101. Во время отбывания уголовного наказания или административного взыскания в виде ареста военнослужащему не может быть присвоено воинское звание.

Сноска. Пункт 101 - в редакции Указа Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

102. Очередное воинское звание военнообязанному присваивается после окончания полного курса военной подготовки по программам курсовой подготовки военнообязанных или прохождения им воинских сборов на должности, для которой перечнем воинских должностей предусмотрено равное или более высокое воинское звание, в порядке, установленном Министром обороны Республики Казахстан.

Сноска. Пункт 102 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

103. Офицерам запаса с высокой подготовкой и большим опытом работы по специальности и занимающим руководящие государственные должности в государственных органах Республики Казахстан, избранным (назначенным) в представительные органы Республики Казахстан, для которых предусмотрено бронирование по мобилизации от призыва в Вооруженные Силы, другие войска и воинские формирования, очередное воинское звание по запасу может быть присвоено вне зависимости от прохождения воинских сборов в порядке, установленном Министром обороны Республики Казахстан.

Сноска. Пункт 103 в редакции Указа Президента РК от 05.10.2019 № 182.

104. Офицерам запаса, за исключением лиц, имеющих высокую подготовку и большой опыт работы по специальности и занимающих руководящие государственные должности в государственных органах Республики Казахстан, избранных (назначенных) в представительные органы Республики Казахстан, для которых предусмотрено бронирование по мобилизации от призыва в Вооруженные Силы, другие войска и воинские формирования, очередное воинское звание "полковник запаса" присваивается в соответствии с настоящими Правилами при введении военного положения.

Сноска. Пункт 104 в редакции Указа Президента РК от 05.10.2019 № 182.

Глава 16. Снижение, лишение воинского звания и восстановление в воинском звании

Сноска. Заголовок главы 16 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

105. Снижение военнослужащих (военнообязанных) в воинском звании на одну ступень, их лишение воинского звания и восстановление в воинском звании производятся:

1) высший офицерский состав – Президентом Республики Казахстан – Верховным Главнокомандующим Вооруженными Силами Республики Казахстан;

2) офицерский состав (кроме высшего офицерского состава) – первым руководителем уполномоченного органа;

3) иные воинские звания – в соответствии с перечнем должностных лиц.

Сноска. Пункт 105 с изменениями, внесенными указами Президента РК от 31.10.2017 № 574 (вводится в действие со дня первого официального опубликования); от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования); от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

105-1. Дисциплинарное взыскание военнослужащему высшего офицерского состава в виде снижения в воинском звании на одну ступень налагается по представлению (ходатайству) руководителей, указанных в пункте 86-3 настоящих Правил, а также по решению Президента Республики Казахстан.

Сноска. Глава 16 дополнена пунктом 105-1 в соответствии с Указом Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

105-2. Наложение дисциплинарного взыскания в виде снижения в воинском звании высшего офицерского состава на одну ступень производится по результатам служебного расследования, за исключением решения, принятого Президентом Республики Казахстан.

Материалы служебного расследования и представление (ходатайство) о наложении дисциплинарного взыскания в виде снижения в воинском звании высшего офицерского состава на одну ступень направляются в Администрацию в течение десяти рабочих дней после завершения служебного расследования уполномоченным органом и Аппаратом Правительства.

Сноска. Глава 16 дополнена пунктом 105-2 в соответствии с Указом Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

105-3. Представленные в Администрацию материалы направляются в Отдел правоохранительной системы Администрации для проведения проверки их полноты и рассматриваются в срок не более десяти рабочих дней со дня их поступления.

В случаях выявления неполноты представленных материалов или указания в них каких-либо неточных сведений кадровой службой (подразделением) уполномоченного органа или Аппарата Правительства вышеуказанные недостатки могут быть устранены в течение пяти рабочих дней без возврата Отделом правоохранительной системы Администрации материалов о наложении дисциплинарного взыскания в виде снижения в воинском звании высшего офицерского состава на одну ступень.

После проведения указанной проверки представленные документы в течение одного дня передаются на рассмотрение Руководителю Администрации, который дает поручение по подготовке проекта Указа Президента Республики Казахстан.

Сноска. Глава 16 дополнена пунктом 105-3 в соответствии с Указом Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

105-4. В Указе Президента Республики Казахстан о наложении дисциплинарного взыскания в виде снижения в воинском звании высшего офицерского состава на одну ступень отражаются сведения о лице, на которое налагается взыскание (фамилия, имя, отчество, занимаемая должность), проступок, за совершение которого оно налагается, и вид взыскания.

Сноска. Глава 16 дополнена пунктом 105-4 в соответствии с Указом Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

105-5. Указ Президента Республики Казахстан о наложении дисциплинарного взыскания в виде снижения в воинском звании высшего офицерского состава на одну ступень объявляется кадровой службой (подразделением) уполномоченного органа и Аппарата Правительства под роспись и приобщается в личное дело.

Сноска. Глава 16 дополнена пунктом 105-5 в соответствии с Указом Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

105-6. В случае отказа военнослужащего от ознакомления с Указом Президента Республики Казахстан о наложении дисциплинарного взыскания в виде снижения в воинском звании высшего офицерского состава на одну ступень кадровой службой (подразделением) уполномоченного органа и Аппарата Правительства составляется соответствующий акт, который приобщается в личное дело.

Сноска. Глава 16 дополнена пунктом 105-6 в соответствии с Указом Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

105-7. При невозможности ознакомления военнослужащего с Указом Президента Республики Казахстан о наложении дисциплинарного взыскания в виде снижения в воинском звании высшего офицерского состава на одну ступень кадровая служба (подразделение) уполномоченного органа и Аппарата Правительства направляет ему уведомление соответствующим письмом.

Сноска. Глава 16 дополнена пунктом 105-7 в соответствии с Указом Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

105-8. Обжалование решения о наложении дисциплинарного взыскания в виде снижения в воинском звании высшего офицерского состава на одну ступень не приостанавливает приведение его в исполнение.

Сноска. Глава 16 дополнена пунктом 105-8 в соответствии с Указом Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

105-9. Если в течение шести месяцев со дня наложения взыскания в виде снижения в воинском звании высшего офицерского состава на одну ступень военнослужащий не будет подвергнут новому взысканию, то он считается не имеющим дисциплинарного взыскания. При этом военнослужащий не считается восстановленным в прежнем воинском звании.

Сноска. Глава 16 дополнена пунктом 105-9 в соответствии с Указом Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

105-10. Восстановление в прежнем воинском звании высшего офицерского состава производится Указом Президента Республики Казахстан по представлению руководителей, указанных в пункте 86-3 настоящих Правил, не ранее чем через год с момента снижения, по решению Президента Республики Казахстан – вне зависимости от срока снижения.

Сноска. Глава 16 дополнена пунктом 105-10 в соответствии с Указом Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

105-11. Военнослужащие (военнообязанные), совершившие умышленные уголовные правонарушения, лишаются воинского звания по вступившему в законную силу обвинительному приговору суда, в соответствии с которым военнослужащему назначено дополнительное наказание в виде лишения воинского звания.

Сноска. Глава 16 дополнена пунктом 105-11 в соответствии с Указом Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

105-12. Лишение воинского звания высшего офицерского состава производится Указом Президента Республики Казахстан на основании представления суда о лишении осужденного этого воинского звания, внесенного Президенту Республики Казахстан.

Сноска. Глава 16 дополнена пунктом 105-12 в соответствии с Указом Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

105-13. В случае поступления в уполномоченный орган обвинительного приговора суда, в соответствии с которым военнослужащему назначено дополнительное наказание в виде лишения воинского звания, представление (ходатайство) о лишении воинского звания высшего офицерского состава и обвинительный приговор суда в течение пяти рабочих дней направляются в Администрацию.

Сноска. Глава 16 дополнена пунктом 105-13 в соответствии с Указом Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

105-14. Представленные в Администрацию материалы направляются в Отдел правоохранительной системы Администрации для проведения проверки полноты представленных материалов.

В случаях выявления неполноты представленных материалов или указания в них каких-либо неточных сведений кадровой службой (подразделением) уполномоченного органа вышеуказанные недостатки могут быть устранены без возврата Отделом правоохранительной системы Администрации материалов о лишении воинского звания высшего офицерского состава.

После проведения указанной проверки представленные документы в течение одного дня передаются на рассмотрение Руководителю Администрации, который дает поручение по подготовке проекта Указа Президента Республики Казахстан.

Сноска. Глава 16 дополнена пунктом 105-14 в соответствии с Указом Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

105-15. В Указе Президента Республики Казахстан о лишении воинского звания высшего офицерского состава указываются: за что производится лишение и лицо, которое лишается воинского звания.

Сноска. Глава 16 дополнена пунктом 105-15 в соответствии с Указом Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

106. Восстановление в прежнем воинском звании военнослужащего, сниженного в воинском звании на одну ступень, производится независимо от занимаемой штатной воинской должности или пребывания в распоряжении командиров (начальников) не ранее чем через шесть месяцев со дня снижения при примерном поведении и добросовестном отношении к воинской службе. При этом время пребывания военнослужащих в сниженном воинском звании в срок выслуги в восстановленном воинском звании не засчитывается. Повторное снижение в воинском звании не допускается.

Сноска. Пункт 106 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
107. Исключен Указом Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

108. Военнослужащий (военнообязанный), лишенный воинского звания офицерского или сержантского составов, переводится на воинский учет рядового состава с воинским званием "рядовой".

Сноска. Пункт 108 - в редакции Указа Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

109. Лицу, лишенному воинского звания, воинское звание, за исключением высшего офицерского состава, восстанавливается исключительно в случаях вынесения судом оправдательного приговора или принятия решения о прекращении уголовного дела по реабилитирующим основаниям. Лицу, лишенному воинского звания высшего офицерского состава, воинское звание восстанавливается по решению Президента Республики Казахстан.

Глава 17. Виды отпусков

Сноска. Заголовок главы 17 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

110. Военнослужащим предоставляются отпуска:

1) ежегодные основные;

2) краткосрочные по семейным обстоятельствам;

3) по беременности и родам, усыновившим (удочерившим) новорожденного ребенка (детей);

4) дополнительные;

5) каникулярные;

6) учебные;

7) творческие;

8) по болезни;

9) краткосрочные в виде поощрения (только для военнослужащих срочной воинской службы).

111. Отпуска предоставляются на основании приказа командира (начальника) воинской части (учреждения).

Сноска. Пункт 111 - в редакции Указа Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

112. Продолжительность отпусков определяется в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

113. Военнослужащие по прибытии к месту проведения отпуска встают на воинский учет в органах, ведущих воинский учет.

114. На период нахождения во всех видах отпусков (за исключением нахождения в отпуске по беременности и родам, отпуске по уходу за ребенком до достижения им возраста трех лет) за военнослужащим сохраняется денежное довольствие.

Глава 18. Предоставление ежегодного основного отпуска

Сноска. Заголовок главы 18 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

115. Ежегодные основные отпуска предоставляются военнослужащим в любое время года с учетом чередования периодов их использования, а также поддержания боевой готовности воинской части и в соответствии с графиком отпусков. График отпусков составляется на каждый календарный год с учетом категорий военнослужащих, пользующихся льготами в соответствии с законодательством Республики Казахстан, и доводится до сведения всех военнослужащих.

Во время отпуска не производится перемещение и не допускается увольнение с воинской службы военнослужащего по инициативе воинской части (учреждения), за исключением ликвидации воинской части (учреждения).

Сноска. Пункт 115 с изменениями, внесенными Указом Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

116. Продолжительность предоставляемого ежегодного основного отпуска военнослужащему, проходящему воинскую службу по контракту, определяется в соответствии с пунктами 1, 2 статьи 46 Закона. Военнослужащим по призыву офицерского состава продолжительность отпуска определяется в порядке, установленном для военнослужащих, проходящих воинскую службу по контракту.

117. Продолжительность ежегодного основного отпуска военнослужащему в год поступления его на воинскую службу по контракту (призыву) и год увольнения устанавливается путем деления продолжительности ежегодного отпуска на двенадцать и умножения полученного количества суток на количество полных месяцев воинской службы в год поступления на воинскую службу или увольнения (с учетом предоставляемого отпуска).

Перед отпуском по беременности и родам или непосредственно после него либо по окончании отпуска по уходу за ребенком до достижения им возраста трех лет военнослужащей-женщине по ее желанию предоставляется ежегодный основной отпуск.

118. Округление количества неполных суток ежегодного основного отпуска в год поступления на воинскую службу или увольнения производится в сторону увеличения. В случае, когда невозможно своевременное увольнение военнослужащего с воинской службы (исключение из списков личного состава воинской части), на день его увольнения производится расчет недоиспользованного времени ежегодного основного отпуска с предоставлением его военнослужащему. В таком же порядке исчисляется продолжительность ежегодного основного отпуска военнослужащего при досрочном (до истечения срока контракта) увольнении, если отпуск не использован ранее в соответствии с графиком отпусков.

119. Военнослужащим, окончившим военное учебное заведение (военный факультет), ежегодный основной отпуск предоставляется по окончании указанного учебного заведения продолжительностью в зависимости от выслуги лет в календарном исчислении.

120. Продолжительность ежегодного основного отпуска военнослужащих увеличивается на количество суток с учетом необходимого времени для проезда к месту проведения отпуска и обратно. Если ежегодный основной отпуск военнослужащим предоставлен по частям, то время, необходимое для проезда к месту проведения отпуска и обратно, предоставляется один раз.

121. По рапорту военнослужащего и решению командира (начальника) воинской части (учреждения) предоставление военнослужащему ежегодного основного и дополнительного отпусков допускается последовательно без разрыва между ними.

Сноска. Пункт 121 - в редакции Указа Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

122. В случае, когда ежегодный основной и (или) дополнительный отпуска за истекший год не были предоставлены по уважительным причинам военнослужащему, проходящему воинскую службу по контракту, отпуск предоставляется в следующем году по его рапорту с учетом времени проезда к месту проведения отпуска и обратно.

Офицеру, проходящему воинскую службу по призыву, не использовавшему по уважительным причинам ежегодный основной и дополнительный отпуска, указанные отпуска предоставляются при увольнении с воинской службы с исключением при этом его из списков воинской части на следующий день после окончания последнего из предоставленных отпусков.

123. Военнослужащим, заболевшим во время ежегодного основного или дополнительного отпусков (кроме года увольнения с воинской службы с последующим исключением из списков воинской части (учреждения)), ежегодный основной или дополнительный отпуск продлевается на соответствующее количество дней болезни, приходящихся на время отпуска, кроме отпуска по семейным обстоятельствам. Продление отпуска в этом случае осуществляется командиром (начальником) воинской части (учреждения) на основании справки из военного или, при его отсутствии, государственного лечебно-профилактического учреждения.

Сноска. Пункт 123 - в редакции Указа Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

124. В случае тяжелого состояния здоровья или смерти (гибели) члена семьи, близкого родственника, близких родственников супруга (супруги), а также чрезвычайных ситуаций природного или техногенного характера, постигших членов семьи, близких родственников, близких родственников супруга (супруги) военнослужащего, находящегося в отпуске, начальник местного органа военного управления, на территории которого военнослужащий находится в отпуске, имеет право продлить отпуск на срок не более десяти суток без учета времени, необходимого для проезда к месту прохождения воинской службы.

О продлении отпуска военнослужащему начальник местного органа военного управления немедленно извещает командира (начальника) воинской части (учреждения), в которой проходит воинскую службу указанный военнослужащий.

Сноска. Пункт 124 с изменениями, внесенными Указом Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

Глава 19. Предоставление краткосрочного отпуска по семейным обстоятельствам

Сноска. Заголовок главы 19 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

125. Краткосрочный отпуск по семейным обстоятельствам предоставляется военнослужащим на срок:

до пяти суток в случаях:

1) регистрации брака военнослужащего;

2) рождения ребенка у военнослужащего;

до десяти суток в случаях:

1) тяжелого состояния здоровья или смерти (гибели) супруга (супруги), близких родственников военнослужащего, близких родственников супруга (супруги) военнослужащего;

2) чрезвычайных ситуаций природного или техногенного характера, постигших близких родственников военнослужащего, близких родственников супруга (супруги) военнослужащего.

Краткосрочный отпуск по семейным обстоятельствам в случаях регистрации брака или рождения ребенка предоставляется военнослужащим на основании рапорта с приложением копии подтверждающего документа (акта гражданского состояния, свидетельства о рождении, медицинского свидетельства о рождении или решения суда об установлении факта рождения).

Краткосрочный отпуск по семейным обстоятельствам в случае тяжелого состояния здоровья супруга (супруги), близких родственников военнослужащего, близких родственников супруга (супруги) военнослужащего предоставляется военнослужащим на основании рапорта с приложением подтверждающего документа, выданного медицинским учреждением.

Краткосрочный отпуск по семейным обстоятельствам в случае смерти (гибели) супруга (супруги), близких родственников военнослужащего, близких родственников супруга (супруги) военнослужащего и при чрезвычайных ситуациях природного или техногенного характера, постигших близких родственников военнослужащего, близких родственников супруга (супруги) военнослужащего, предоставляется военнослужащим на основании рапорта. По прибытии из отпуска военнослужащий в течение десяти рабочих дней обязан представить по месту воинской службы документ, подтверждающий основание для предоставления отпуска.

Продолжительность краткосрочного отпуска по семейным обстоятельствам, предоставляемого военнослужащему, увеличивается на количество суток, необходимое для проезда к месту проведения отпуска и обратно.

Сноска. Пункт 125 - в редакции Указа Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

Глава 20. Предоставление отпуска по беременности и родам, отпуска военнослужащим, усыновившим (удочерившим) новорожденного ребенка (детей)

Сноска. Заголовок главы 20 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

126. Военнослужащим-женщинам предоставляется отпуск по беременности и родам продолжительностью семьдесят календарных дней до родов и пятьдесят шесть (в случае осложненных родов или рождения двух или более детей - семьдесят) календарных дней после родов. Исчисление производится суммарно, и отпуск предоставляется полностью независимо от числа дней, фактически использованных до родов.

Указанный отпуск военнослужащим предоставляется на основании листа временной нетрудоспособности, выданного соответствующим медицинским учреждением.

127. Военнослужащему, усыновившему (удочерившему) новорожденного ребенка (детей) непосредственно из родильного дома, предоставляется (одному из родителей) отпуск на период со дня усыновления (удочерения) и до истечения пятидесяти шести дней со дня рождения ребенка.

Глава 21. Предоставление дополнительных отпусков

Сноска. Заголовок главы 21 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

128. Военнослужащим предоставляются дополнительные отпуска в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

При этом продолжительность дополнительного отпуска в счет ежегодного основного отпуска не включается.

129. Дополнительные отпуска в год поступления или увольнения с воинской службы предоставляются военнослужащим в полном объеме.

130. Военнослужащему, зарегистрированному в установленном порядке в качестве кандидата в депутаты, по его желанию предоставляется отпуск со дня регистрации военнослужащего в качестве кандидата и до дня официального опубликования результатов выборов.

131. Военнослужащим, проходящим службу на должностях, связанных с эксплуатацией, хранением радиоактивных материалов, источников ионизирующего излучения, сверхвысоких частот и (или) компонентов ракетного топлива, а также временно привлекаемым к указанным работам и работам по ликвидации последствий аварий на объектах, связанных с эксплуатацией, хранением радиоактивных материалов, источников ионизирующего излучения, сверхвысоких частот и (или) компонентов ракетного топлива, по их рапорту предоставляется дополнительный отпуск продолжительностью до двенадцати суток в год. Отпуск предоставляется пропорционально фактически отработанному времени за истекший период, расчетный для предоставления дополнительного отпуска, путем деления продолжительности дополнительного отпуска на двенадцать и умножения полученного количества суток на количество полных месяцев службы на указанных должностях или выполнения указанных работ.

Продолжительность дополнительного отпуска (в календарных днях) определяется Списком производств, цехов, профессий и должностей, перечнем тяжелых работ, работ с вредными (особо вредными) и (или) опасными условиями труда, работа в которых дает право на дополнительный отпуск (далее - Список), утверждаемым уполномоченным государственным органом по труду.

В тех случаях, когда военнослужащие в течение года проходили воинскую службу на разных должностях, для которых Списком предусмотрен дополнительный отпуск разной продолжительности, отпуск предоставляется путем суммирования продолжительности дополнительного отпуска по этим должностям, установленной Списком, пропорционально времени, фактически проработанному во вредных условиях труда, отдельно по каждой должности.

Военнослужащим, должности которых не включены в Список, но выполняющим в отдельные периоды времени соответствующую работу с вредными условиями труда, дополнительный отпуск предоставляется на тех же основаниях, что и военнослужащим, должности которых предусмотрены в Списке.

132. Военнослужащим, участвующим (принимавшим участие) в боевых действиях, антитеррористических и миротворческих операциях, и военнослужащим органов военной разведки Министерства обороны, участвующим в выполнении возложенных оперативных задач в рамках разведывательной деятельности, предоставляется дополнительный отпуск в соответствии со статьей 49 Закона.

133. Военнослужащему по его рапорту предоставляется дополнительный отпуск по уходу за ребенком до достижения им возраста трех лет:

1) по выбору родителей - матери либо отцу ребенка;

2) родителю - одному воспитывающему ребенка;

3) бабушке, дедушке, другому родственнику или опекуну, фактически воспитывающему ребенка;

4) военнослужащему, усыновившему (удочерившему) новорожденного ребенка (детей).

На время дополнительного отпуска за военнослужащим сохраняется воинская должность.

Глава 22. Предоставление каникулярных отпусков

Сноска. Заголовок главы 22 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

134. Военнослужащим, обучающимся в военных, специальных учебных заведениях (военных факультетах) по очной форме обучения, во время перерывов в учебных занятиях предоставляются каникулярные отпуска на следующие сроки:

1) зимний отпуск - 14 суток;

2) летний отпуск - 30 суток.

Время, необходимое для проезда к месту проведения каникулярных отпусков и обратно, не предоставляется.

Сноска. Пункт 134 с изменением, внесенным Указом Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 23. Предоставление учебных отпусков

Сноска. Заголовок главы 23 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

135. Военнослужащим (кроме военнослужащих срочной службы, кадетов и курсантов) предоставляются учебные отпуска для подготовки и сдачи вступительных экзаменов, в период обучения в организациях образования, реализующих образовательные программы высшего и послевузовского образования, на срок, определенный учебным планом, а военнослужащим, являющимся соискателями ученых степеней кандидата, доктора наук, степеней доктора философии (PhD) и доктора по профилю, предоставляются творческие отпуска в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Пункт 135 в редакции Указа Президента РК от 31.10.2017 № 574 (вводится в действие со дня первого официального опубликования).

136. Продолжительность учебных отпусков в период обучения устанавливается:

1) в организациях высшего и (или) послевузовского образования – не более одного месяца;

2) на курсах, при прохождении языковой подготовки - в соответствии с учебными планами уполномоченного органа.

Учебный отпуск предоставляется командиром (начальником) воинской части (учреждения) на основании письменного вызова учебного заведения или приказа о направлении на обучение.

Сноска. Пункт 136 с изменениями, внесенными Указом Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

Глава 24. Предоставление творческих отпусков

Сноска. Заголовок главы 24 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

137. Военнослужащему, проходящему воинскую службу по контракту, являющемуся соискателем ученой степени, при условии успешного сочетания служебной деятельности с научной работой по рекомендации ученого совета, где он является соискателем ученой степени, решением командира (начальника) воинской части (учреждения) предоставляются творческие отпуска общей продолжительностью до двух месяцев.

Сноска. Пункт 137 - в редакции Указа Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

Глава 25. Предоставление отпуска по болезни

Сноска. Заголовок главы 25 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

138. Отпуск по болезни предоставляется военнослужащему на основании заключения военно-врачебной комиссии в соответствии с Правилами проведения военно-врачебной экспертизы.

Продолжительность отпуска по болезни в счет ежегодного основного и дополнительного отпусков не входит.

Сноска. Пункт 138 с изменениями, внесенными Указом Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

Глава 26. Отзыв военнослужащего из отпуска

Сноска. Заголовок главы 26 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

139. Военнослужащий может быть отозван из ежегодного основного отпуска в случае объявления мобилизации, военного или чрезвычайного положения, в военное время и в случае служебной необходимости в порядке, определяемом первым руководителем уполномоченного органа.

Глава 27. Цели и задачи аттестации

Сноска. Заголовок главы 27 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

140. Аттестация - периодически осуществляемая процедура по определению уровня профессиональной подготовки военнослужащих, которая проводится на основе совокупности оценочных материалов, включаемых в аттестационный лист.

Цель аттестации - всесторонняя и объективная оценка служебной деятельности, профессиональной компетентности, а также рациональное использование и развитие профессионального потенциала военнослужащих.

Сноска. Пункт 140 с изменением, внесенным Указом Президента РК от 31.10.2017 № 574 (вводится в действие со дня первого официального опубликования).

141. Основные задачи аттестации:

1) дать всестороннюю и объективную характеристику профессиональных и личных качеств, потенциальных возможностей каждого военнослужащего;

2) определить соответствие аттестуемых военнослужащих занимаемым должностям и перспективу их дальнейшего служебного использования;

3) определить целесообразность продления сроков службы военнослужащих, проходящих воинскую службу по контракту;

4) определить направления совершенствования подготовки (переподготовки) обучения военнослужащих;

5) сформировать кадровый резерв военнослужащих для продвижения по службе или направления на учебу;

6) выработать рекомендации военнослужащим по устранению имеющихся недостатков.

Глава 28. Проведение аттестации

Сноска. Заголовок главы 28 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

142. Аттестация военнослужащих, проходящих воинскую службу по контракту, проводится по решению первого руководителя уполномоченного органа не реже одного раза в три года.

Порядок выполнения мероприятий по организации и проведению аттестации военнослужащих в уполномоченных органах определяется их первыми руководителями. Аттестационный лист оформляется по форме, утверждаемой Министром обороны Республики Казахстан по согласованию с первыми руководителями уполномоченных органов.

Сноска. Пункт 142 с изменениями, внесенными Указом Президента РК от 31.10.2017 № 574 (вводится в действие со дня первого официального опубликования).

143. После определения сроков, категорий и типовой схемы аттестации военнослужащих разрабатывается план подготовки и проведения аттестации.

В планах, утверждаемых соответствующими командирами (начальниками), предусматриваются следующие мероприятия:

изучение всеми военнослужащими порядка аттестации, установление конечных сроков утверждения, объявления и проведения аттестации;

проведение занятий с командирами (начальниками) всех уровней, офицерами кадровых органов и комплектования, председателями и членами аттестационных комиссий по вопросам предстоящей аттестации;

разработка подробной схемы аттестации, утверждение ее соответствующими командирами (начальниками) и рассылка в воинские части (учреждения) для руководства и доведения до сведения военнослужащих;

изготовление и рассылка бланков аттестационных листов, памяток и других методических пособий аттестующим;

обсуждение на военных советах, совещаниях руководящего состава хода подготовки и проведения аттестации, а также итогов аттестации с постановкой задач по реализации аттестационных выводов.

Сноска. Пункт 143 с изменениями, внесенными Указом Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

144. В выводе по итогам аттестации указывается, соответствует или не соответствует аттестуемый занимаемой должности, после чего излагается мнение о дальнейшем, наиболее целесообразном его служебном использовании, исходя из профессиональных, деловых, моральных и психологических качеств, опыта работы, способностей и наклонностей, а также интересов службы.

При этом могут быть даны следующие рекомендации:

1) о выдвижении на высшую должность или включении в кадровый резерв;

2) о направлении на учебу в военное учебное заведение;

3) о перемещении на равную воинскую должность;

4) о перемещении на низшую воинскую должность;

5) об увольнении с воинской службы;

6) об освоении индивидуальной программы профессионального развития – только в отношении военнослужащих специальных государственных органов Республики Казахстан.

Сноска. Пункт 144 в редакции Указа Президента РК от 31.10.2017 № 574 (вводится в действие со дня первого официального опубликования).
145. Исключен Указом Президента РК от 31.10.2017 № 574 (вводится в действие со дня первого официального опубликования).

146. Не подлежат аттестации военнослужащие в период их нахождения в отпусках по беременности и родам, по уходу за ребенком до достижения им возраста трех лет, обучения по образовательным программам послевузовского образования в военных, специальных учебных заведениях, организациях образования Республики Казахстан и (или) иностранных государств в рамках государственного заказа по подготовке государственных служащих по образовательным программам послевузовского образования, за исключением обучающихся с использованием дистанционных образовательных технологий. Они аттестуются после выхода на воинскую службу не ранее чем через шесть месяцев и не позднее одного года со дня выхода на воинскую службу.

Сноска. Пункт 146 - в редакции Указа Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

147. Аттестационный материал, составленный на военнослужащего, подлежит рассмотрению аттестационной комиссией.

Аттестационная комиссия в необходимых случаях приглашает на заседание аттестуемых военнослужащих, а также соответствующих командиров (начальников), в подчинении которых находятся аттестуемые военнослужащие.

148. Утвержденные аттестации объявляются аттестованным военнослужащим и доводятся до их сведения под роспись.

149. Порядок аттестации военнослужащих, прикомандированных к международным организациям, определяется первым руководителем уполномоченного органа.

Глава 29. Аттестационные комиссии

Сноска. Заголовок главы 29 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

150. Аттестационная комиссия (Высшая аттестационная комиссия) является постоянно действующим консультативно-совещательным органом и подотчетна соответствующему командиру (начальнику).

Высшая аттестационная комиссия создается в уполномоченном органе решением его руководителя.

Аттестационные комиссии создаются в воинских частях (учреждениях) решением командира (начальника) воинской части (учреждения), которое объявляется приказом.

Сноска. Пункт 150 с изменениями, внесенными Указом Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

151. На аттестационные комиссии также возлагается рассмотрение вопросов прохождения воинской службы отдельными военнослужащими по решению соответствующего командира (начальника) воинской части (учреждения).

Сноска. Пункт 151 - в редакции Указа Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

Глава 30. Обжалование решения аттестационной комиссии

Сноска. Заголовок главы 30 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

152. Жалоба на нарушение порядка и необъективность аттестации может быть подана вышестоящим должностным лицам через непосредственного начальника (по команде) не позднее трех месяцев со дня ознакомления с результатами аттестации лица, в отношении которого проводилась аттестация. При этом каждый имеет право на судебную защиту.

В случае признания жалобы военнослужащего обоснованной проводится повторная аттестация.

Сноска. Пункт 152 в редакции Указа Президента РК от 31.10.2017 № 574 (вводится в действие со дня первого официального опубликования).

30-1. Президентский резерв

Сноска. Правила дополнены главой 30-1 в соответствии с Указом Президента РК от 05.10.2019 № 182; исключена Указом Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 31. Классная квалификация

Сноска. Заголовок главы 31 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

153. В целях стимулирования развития профессионального мастерства каждого военнослужащего проводится процедура определения классной квалификации в порядке, устанавливаемом первым руководителем уполномоченного органа.

Глава 32. Порядок увольнения с воинской службы военнослужащих

Сноска. Заголовок главы 32 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

154. Увольнение военнослужащих с воинской службы производится по основаниям, определенным статьей 26 Закона. При этом увольнение производится в запас или отставку приказом должностного лица уполномоченного органа, имеющего на это право в соответствии с перечнем должностных лиц.

Исключение военнослужащего из списков воинской части (учреждения) производится после сдачи дел и должности.

В необходимых случаях сдача дел и должности производится в порядке и сроки, установленные Уставом внутренней службы, начало которой определяется командиром (начальником) воинской части (учреждения) с момента поступления выписки из приказа по личному составу.

При уклонении или отказе военнослужащего от сдачи дел и должности исключение из списков воинской части (учреждения) производится не позднее установленного срока на основании акта, подписанного членами комиссии и утвержденного командиром (начальником) воинской части (учреждения) в течение трех рабочих дней.

В иных случаях, когда военнослужащий не сдал дела и должность, исключение из списков воинской части (учреждения) производится до истечения установленного срока на основании рапорта непосредственного командира (начальника) с указанием материальных средств, числящихся за военнослужащим.

В случае нахождения военнослужащего в отпуске, на лечении или в служебной командировке, исключение из списков воинской части (учреждения) не производится.

Сноска. Пункт 154 - в редакции Указа Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

155. Досрочное увольнение с воинской службы военнослужащих, проходящих воинскую службу по призыву в соответствии с пунктами 5, 6 статьи 26 Закона, производится на основании заключения военно-врачебной комиссии, акта обследования семейно-имущественного положения и других документов, подтверждающих обстоятельства увольнения с воинской службы.

Сноска. Пункт 155 - в редакции Указа Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

156. О достижении предельного возраста состояния на воинской службе, об истечении срока контракта или о предстоящем увольнении с воинской службы в связи с сокращением штатов воинской части (учреждения) военнослужащий заблаговременно (но не позднее чем за месяц) письменно уведомляется командиром (начальником) воинской части (учреждения) или уполномоченным должностным лицом.

Выписка из приказа по личному составу об увольнении военнослужащего с воинской службы доводится до его сведения под роспись. В случаях нахождения военнослужащего в отпуске, на лечении или в служебной командировке, выписка из приказа доводится до его сведения после возвращения.

Сноска. Пункт 156 с изменениями, внесенными указами Президента РК от 31.10.2017 № 574 (вводится в действие со дня первого официального опубликования); от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

157. При наличии у военнослужащего, проходящего воинскую службу по контракту, нескольких оснований для увольнения с воинской службы, он увольняется по избранному им основанию, за исключением случаев, предусмотренных подпунктами 7), 8), 9), 11) пункта 1 статьи 26 Закона.

Сноска. Пункт 157 - в редакции Указа Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

158. Военнослужащие по призыву увольняются с воинской службы по истечении срока службы, при этом:

1) офицерский состав увольняется приказом уполномоченного должностного лица в соответствии с перечнем должностных лиц;

2) военнослужащие срочной службы увольняются приказом первого руководителя уполномоченного органа на основании Указа Президента Республики Казахстан.

159. Увольнение с воинской службы военнослужащих по состоянию здоровья производится на основании заключения военно-врачебной комиссии в соответствии с Правилами проведения военно-врачебной экспертизы.

Оформление представления к увольнению с воинской службы (для военнослужащих срочной воинской службы – рапорта) производится после получения воинской частью (учреждением) заключения военно-врачебной комиссии.

Сноска. Пункт 159 - в редакции Указа Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

160. Увольнение с воинской службы в связи с сокращением штатов воинской части (учреждения) производится в случаях отсутствия возможности назначения на другие воинские должности и отказа военнослужащего от назначения на низшую должность.

Сноска. Пункт 160 - в редакции Указа Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

161. Увольнение с воинской службы в связи с переходом на государственную службу или государственные учреждения, за исключением перевода в правоохранительные или специальные государственные органы Республики Казахстан, на службу в органы гражданской защиты, производится по рапорту военнослужащего при поступлении уведомления от первого руководителя государственного органа или государственного учреждения об успешном прохождении военнослужащим конкурса на занятие административной государственной должности и готовности принять его на государственную службу.

Сноска. Пункт 161 - в редакции Указа Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

162. Увольнение с воинской службы военнослужащего, проходящего воинскую службу по контракту, в связи с существенным и (или) систематическим нарушением в отношении него условий контракта производится на основании рапорта военнослужащего и иных подтверждающих документов. В случае отказа в увольнении с воинской службы военнослужащего по данному основанию, факт соблюдения условий контракта должен быть документально подтвержден командиром (начальником) воинской части (учреждения).

Сноска. Пункт 162 - в редакции Указа Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

163. Увольнение военнослужащего по семейным обстоятельствам производится на основании заключения военно-врачебной комиссии, акта семейно-имущественного обследования и других документов, подтверждающих обстоятельства увольнения.

164. Военнослужащий, в случаях избрания или назначения его в представительные органы Республики Казахстан, подлежит увольнению на основании опубликованных в соответствующих средствах массовой информации итогов выборов.

Сноска. Пункт 164 - в редакции Указа Президента РК от 31.10.2017 № 574 (вводится в действие со дня первого официального опубликования).

165. Военнослужащий, в случаях его избрания или назначения на должность судьи, подлежит увольнению на основании соответствующего акта о его назначении или извещения уполномоченного органа о его назначении.

Сноска. Пункт 165 - в редакции Указа Президента РК от 31.10.2017 № 574 (вводится в действие со дня первого официального опубликования).

166. Увольнение военнослужащих в связи с прекращением гражданства Республики Казахстан производится решением уполномоченного руководителя со дня вступления в силу соответствующего Указа Президента Республики Казахстан о выходе из гражданства Республики Казахстан или дня регистрации утраты гражданства Республики Казахстан уполномоченными государственными органами в порядке, определенном законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Пункт 166 в редакции Указа Президента РК от 31.10.2017 № 574 (вводится в действие со дня первого официального опубликования).

167. Увольнение с воинской службы в связи с невозможностью дальнейшего прохождения воинской службы по результатам специальной проверки уполномоченного государственного органа производится в случае, если по результатам специальной проверки выявлены обстоятельства, препятствующие оформлению военнослужащему допуска к государственным секретам, при невозможности назначения его на воинскую должность, на которую не требуется оформление допуска к государственным секретам.

Сноска. Пункт 167 - в редакции Указа Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

167-1. Увольнение с воинской службы военнослужащих в связи с отчислением из военного, специального учебного заведения, за исключением случаев отчисления выпускников военных учебных заведений, реализующих программы технического и профессионального образования, а также военных интернов, магистрантов, докторантов и адъюнктов производится на основании приказа начальников (руководителей) этих учебных заведений об отчислении.

Сноска. Правила дополнены пунктом 167-1 в соответствии с Указом Президента РК от 31.10.2017 № 574 (вводится в действие со дня первого официального опубликования); в редакции Указа Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

168. Увольнение военнослужащих с воинской службы по отрицательным мотивам производится:

1) в связи с вступлением в законную силу обвинительного приговора суда за совершение преступления – на основании поступившего в воинскую часть (учреждение) вступившего в законную силу обвинительного приговора суда;

2) в связи с освобождением от уголовной ответственности за совершение преступления на основании пунктов 3), 4), 9), 10) и 12) части первой статьи 35 или статьи 36 Уголовно-процессуального кодекса Республики Казахстан – на основании поступившего в воинскую часть (учреждение) вступившего в законную силу обвинительного приговора суда или постановления органа уголовного преследования, утвержденного прокурором;

3) в связи с установлением при исполнении обязанностей воинской службы факта употребления психоактивного вещества или состояния опьянения, подтвержденного результатами медицинского освидетельствования, проведенного в медицинской организации, а также отказа или уклонения от его прохождения – на основании заключения служебного расследования;

4) в связи с установлением факта немедицинского употребления наркотических средств, психотропных веществ, их аналогов во внеслужебное время, подтвержденного результатами медицинского освидетельствования, проведенного в медицинской организации, – на основании заключения служебного расследования;

5) в случае систематического (два и более раза) нарушения условий контракта, – на основании заключения служебного расследования и после рассмотрения данных фактов аттестационной комиссией воинской части (учреждения) в соответствии с настоящими Правилами;

6) в случаях непредставления или искажения сведений, указанных в пункте 2 статьи 38 Закона, независимо от даты совершения, – на основании заключения служебного расследования, по результатам которого устанавливается факт представления при поступлении на воинскую службу заведомо ложных документов или сведений, которые могли являться основаниями для отказа в приеме на воинскую службу;

7) в связи с лишением воинского звания в установленном законодательством Республики Казахстан порядке – на основании поступившего в воинскую часть (учреждение) вступившего в законную силу обвинительного приговора суда, а для лиц высшего офицерского состава – при поступлении Указа Президента Республики Казахстан о лишении воинского звания;

8) в связи с отсутствием военнослужащего специального государственного органа или органа внутренних дел Республики Казахстан на службе без уважительной причины в течение трех и более часов подряд – на основании заключения служебного расследования;

9) в связи с нарушением установленных требований по обеспечению режима секретности, повлекшим разглашение или утрату сведений, составляющих государственные секреты, их носителей – на основании поступившего в воинскую часть (учреждение) вступившего в законную силу обвинительного приговора суда;

10) в случаях, определенных трудовым законодательством Республики Казахстан и Законом Республики Казахстан "О противодействии коррупции", – на основании заключения служебного расследования;

11) в связи с совершением проступка, дискредитирующего воинскую службу, – на основании заключения служебного расследования;

12) за управление транспортным средством в состоянии алкогольного и (или) наркотического, и (или) токсикоманического опьянения – на основании заключения служебного расследования.

Сноска. Пункт 168 - в редакции Указа Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным Указом Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

169. Увольнение военнослужащих по служебному несоответствию, выявившемуся по итогам аттестации, производится на основании решения аттестационной комиссии, утвержденного соответствующим командиром (начальником).

170. Увольнение с воинской службы лиц, выслуживших установленные сроки, приостанавливается в случае введения чрезвычайного или военного положения на период его действия.

При этом заключенный с ними контракт действует в течение периода чрезвычайного или военного положения.

Сноска. Пункт 170 с изменениями, внесенными Указом Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).
171. Исключен Указом Президента РК от 31.10.2017 № 574 (вводится в действие со дня первого официального опубликования).

172. Лица, уволенные с воинской службы, вправе обжаловать решение об увольнении перед вышестоящим командованием, а также в суде в порядке, установленном законами Республики Казахстан.

Сноска. Пункт 172 - в редакции Указа Президента РК от 18.08.2022 № 986 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).
173. Исключен Указом Президента РК от 31.10.2017 № 574 (вводится в действие со дня первого официального опубликования).

Глава 33. Воинская служба в резерве и особенности ее прохождения

Сноска. Правила дополнены главой 33 в соответствии с Указом Президента РК от 28.10.2025 № 1068 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

173. Отбор кандидатов из числа граждан Республики Казахстан для поступления на воинскую службу в резерве осуществляется в соответствии с пунктами 19 – 29 и 30-1 настоящих Правил.

Основанием для отказа кандидату в приеме на воинскую службу в резерве является несоответствие требованиям, определенным статьей 40-2 Закона.

Кандидат, признанный отборочной комиссией соответствующим требованиям, установленным для поступающих на воинскую службу в резерве, направляется местным органом военного управления в воинскую часть (учреждение) для заключения контракта о прохождении воинской службы.

174. Контракт о прохождении воинской службы в резерве заключается в добровольном порядке гражданином Республики Казахстан с командиром (начальником) воинской части (учреждения) в письменном виде по типовой форме, утверждаемой Министром обороны Республики Казахстан.

175. Контракт о прохождении воинской службы в резерве заключается сроком на три года и прекращает свое действие в случаях, установленных пунктом 2 статьи 40-1 Закона.

176. В период мобилизации, военного положения и в военное время военнослужащие, проходящие воинскую службу в резерве, переходят на воинскую службу по контракту.