Budget Code of the Republic of Kazakhstan

Code of the Republic of Kazakhstan dated March 15, 2025 № 171-VIII.

Unofficial translation

GENERAL PART SECTION 1. MAIN PROVISIONS Chapter 1. GENERAL PROVOSIONS

Article 1. Budgetary legislation of the Republic of Kazakhstan

1. Budget legislation of the Republic of Kazakhstan shall be based on the Constitution of the Republic of Kazakhstan, shall consist of this Code and other regulatory legal acts, adoption of which shall be provided for by this Code.

Budgetary legislation of the Republic of Kazakhstan shall be effective throughout the territory of the Republic of Kazakhstan and shall apply to all individuals and legal entities.

2. Provisions of this Code, except for cases stipulated by this Code, shall not apply to the National Bank of the Republic of Kazakhstan, its departments and organizations included in its structure, as well as authorized body on regulation, control and supervision of financial market and financial organizations, legal entities, shareholder (participant, trustee) of which shall be the National Bank of the Republic of Kazakhstan, except for non-commercial organization providing conditions for activity of bodies, their organizations and participants of the “Astana” International Financial Centre.

3. Provisions of this Code shall be applied taking into account the peculiarities established by the Laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan regulating the issues of state secrets, elections of the President of the Republic of Kazakhstan, deputies of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, deputies of maslikhats, akims of districts (cities of regional significance), cities of district significance, villages, settlements, rural districts, as well as members of local self-government bodies in the Republic of Kazakhstan, carrying out operational-search, intelligence, counterintelligence activities, ensuring foreign policy activities, defense capability and national security of the country, financing the judicial system of the Republic of Kazakhstan, financing the authorized body for the return of assets.

4. International treaties ratified by the Republic of Kazakhstan shall have priority over this Code. The procedure and conditions of validity on the territory of the Republic of Kazakhstan of international treaties to which the Republic of Kazakhstan shall be a party shall be determined by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

5. Acts of the Government of the Republic of Kazakhstan and local executive bodies on allocation of money respectively from the republican and local budgets for the next fiscal year shall be recognized as invalid after the end of the relevant fiscal year, except for the provisions of these acts on allocation of money on a repayable basis.

Actions of Annexes to the Law on the republican budget (decision of maslikhat on local budget) for the second and third years of the planning period shall be recognized as invalid with the introduction of the Law on the republican budget (decision of maslikhat on local budget) for the next planning period.

6. The Law on the republican budget, decision of maslikhat on local budget, acts of the Government of the Republic of Kazakhstan and local executive bodies on their implementation, as well as regulatory legal acts on introduction of amendments and additions to them shall enter into force from January 1 of the relevant fiscal year.

Article 2. The main purpose and objectives of the budget legislation of the Republic of Kazakhstan and general requirements to the recipients of budgetary funds

1. The main purpose of the budget legislation of the Republic of Kazakhstan shall be to ensure harmonization of strategic goals of public administration, tasks and functions of the state with the amount of budgetary funds required for their achievement or implementation in accordance with the budgetary policy.

2. The main tasks of the budget legislation of the Republic of Kazakhstan shall be:

1) establishment of basic provisions, principles and mechanisms of functioning of the budget system, education and use of budgetary funds, as well as formation and use of the National Fund of the Republic of Kazakhstan;

2) regulation of budgetary, inter-budgetary relations;

3) creation of legal bases for effective management of public finances and budget through the principles of the budget system.

3. In order to realize the main purposes and objectives of the budget legislation of the Republic of Kazakhstan, the following requirements shall be provided:

budget program administrators, local executive bodies and other recipients of budget funds shall be prohibited from submitting proposals to the President of the Republic of Kazakhstan, the Administration of the President of the Republic of Kazakhstan, the Government of the Republic of Kazakhstan, the central authorized body for budget planning and local authorized bodies for state planning to increase budget expenditures outside the budget planning process;

administrators of budget programs, local executive bodies and other recipients of budget funds shall be prohibited to make proposals to the President of the Republic of Kazakhstan, the Administration of the President of the Republic of Kazakhstan, the Government of the Republic of Kazakhstan, related to change of mechanisms or instruments of fulfillment of tasks of the budget legislation of the Republic of Kazakhstan, established by paragraph 2 of this Article, without coordination with the central authorized body on budget policy, central authorized body on budget planning, local authorized body on state planning, as well as, if necessary, central authorized body on budget execution and state treasury;

local authorized sectoral state bodies shall be prohibited to coordinate proposals of central sectoral state bodies on increase, reduction and (or) redistribution of budget expenditures without coordination with the local authorized body on state planning and compliance with the procedures provided for by paragraph 2 of Article 73 of this Code.

4. Disagreements between administrators of budget programs and the central authorized body on budget planning and (or) local authorized body on state planning shall be considered by the relevant budget commission, except for disagreements between administrators of budget programs financed from budgets of cities of district significance, villages, settlements, rural districts, and local authorized bodies on state planning of districts (cities of regional significance), shall be considered by the local community meeting.

Article 3. Basic concepts used in this Code

1. The following basic concepts shall be used in this Code:

1) approved budget - a budget approved by the Parliament of the Republic of Kazakhstan or the corresponding maslikhat;

2) budget - a centralized monetary fund of the state, intended for financial support of the implementation of its tasks and functions;

3) budget system - a set of budgets, the National Fund of the Republic of Kazakhstan, as well as budgetary processes and relations, including with subjects of the quasi-public sector, extra-budgetary funds;

4) budget funds - money and other assets of the state, the receipt of state property and the expenditure of which shall be reflected in the budget in cash;

5) underutilization of budget funds - the excess of the financing plan for payments over the paid obligations under the budget program, minus budget savings, which has developed at the end of the reporting period, unallocated reserve balance for initiatives of the President of the Republic of Kazakhstan, the Government of the Republic of Kazakhstan and local executive bodies, return of targeted transfers allocated from the National Fund of the Republic of Kazakhstan, and return of targeted transfers for development, allocated in the reporting financial year, allowed to be used in accordance with this Code;

6) budget process - the activities of participants in the budget process regulated by the budget legislation of the Republic of Kazakhstan at the stages of forecasting, planning, consideration, approval, execution, clarification, sequestration and adjustment of the budget, accounting and financial reporting, budget accounting and budget reporting, monitoring and evaluation of results;

7) budget policy - a set of measures to manage public finances of the Republic of Kazakhstan aimed at ensuring the sustainability of public finances;

8) off-budget fund - a centralized monetary fund created in the form of a legal entity, the founder and sole shareholder of which shall be the state, or a cash control account, the main purpose of which shall be to implement the socio-economic tasks of the development of the republic or region;

9) inefficient implementation of budget programs - failure to achieve the final results stipulated by the passports of budget programs, including with the full use of budget funds;

10) budget relations - relations arising in the budget process;

11) budget operations - operations carried out in the process of budget execution;

12) reporting fiscal year - the year preceding the current financial year of the planned period;

13) planning period - three financial years following the current financial year;

14) regular fiscal year - the year following the current fiscal year;

15) fiscal year - the period of time beginning on January 1 and ending on December 31 of the calendar year during which the budget shall be executed;

16) financing - allocation of budget money to their recipients;

17) short-term period - a period of up to one year;

18) state assets - property and non-property goods and rights having a value assessment, obtained into state ownership as a result of past operations or events;

19) state investment project - a set of measures provided for by this Code aimed at the creation and (or) development of assets, including the creation of new, expansion and (or) renewal of existing industries;

20) public finances - a system of relations between the republican budget, local budgets, the National Fund of the Republic of Kazakhstan, entities of the quasi-public sector, extra-budgetary funds arising from the formation, distribution, redistribution of assets and liabilities of the public sector;

21) stability of public finances - the state of public finances, providing financing for the implementation of the tasks and functions of the state, taking into account its obligations in the long term;

22) revised budget - the approved budget, taking into account amendments and additions adopted by the Parliament of the Republic of Kazakhstan or the relevant maslikhat during its implementation;

23) results indicators - a set of target indicators, final results characterizing the activities of a state body to implement a development plan of a state body, action plans or development plans of entities of the quasi-public sector, development plans of the region, the city of republican significance, the capital and (or) passports of budget programs, as well as entities of the quasi-public sector to implement their action plans or development plans;

24) target indicator - an indicator that quantitatively measures the achievement of the goal of a development plan of a state body, an action plan or a development plan of a quasi-public sector entity, or a development plan of a region, city of republican significance, capital;

25) medium-term period - the period following the current fiscal year, lasting from one to five years;

26) balance - compliance of assumed obligations with the amount of planned budget funds at the level not exceeding the budget established by the project;

27) adjusted budget - the approved (updated) budget, taking into account amendments and additions introduced during its implementation on the basis of decisions of the Government of the Republic of Kazakhstan and local executive bodies, decisions of akims of cities of regional significance, villages, towns, rural districts and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan;

28) the final result - the indicator of the passport of the budget program, which qualitatively measures the achievement of the goal and (or) the target indicator of the development plan of the state body, the development plan of the region, the city of republican significance, the capital and (or) the budget program within the provided budget funds;

29) long-term period - the period following the current fiscal year, lasting from five to thirty years.

2. Other concepts of budget legislation of the Republic of Kazakhstan not specified in this article shall be used in the meanings defined in the relevant articles of this Code.

The concepts of other branches of the legislation of the Republic of Kazakhstan used in this Code shall be used in the sense in which they are used in the relevant branches of the legislation of the Republic of Kazakhstan, unless otherwise provided by this Code.

When the definitions of concepts of budget legislation of the Republic of Kazakhstan do not coincide with the definitions of concepts of other branches of legislation of the Republic of Kazakhstan, the concepts of budget legislation of the Republic of Kazakhstan shall be used in relation to budget relations.

Article 4. Basic principles of the budget system of the Republic of Kazakhstan

The budget system of the Republic of Kazakhstan shall be based on the following basic principles:

1) the principle of unity - the application of uniform principles of organization and functioning of the budget system using uniform procedures and technical solutions of the budget process in the Republic of Kazakhstan;

2) the principle of sustainability of public finances - the formation of a budgetary policy that shall ensure financing the implementation of the tasks and functions of the state, taking into account its obligations in the long and medium term;

3) the principle of completeness - the completeness of the reflection and accounting in the budget and the National Fund of the Republic of Kazakhstan of all relevant revenues and expenses provided for by the legislation of the Republic of Kazakhstan, the prevention of offsets of mutual claims using budget funds, as well as concessions of rights of claims on budget funds;

4) the principle of validity - planning and use of budget funds, the National Fund of the Republic of Kazakhstan and state assets in accordance with indicators of forecasting socio-economic development on the basis of regulatory legal acts and other documents that determine the need to include certain revenues or expenses in the draft budget and the validity of their volumes;

5) the principle of consistency - compliance by state bodies with previously having adopted decisions in the field of budgetary relations, reflection in the budget documentation of information for the last three reporting fiscal years and for three years provided for by the approved (updated) budget for the planning period;

6) the principle of efficiency - the implementation of the budgetary process, planning and use of funds of the National Fund of the Republic of Kazakhstan based on the need to achieve the optimal ratio between costs and results, ensuring the implementation of state functions and the quality provision of public services with a minimum amount of budgetary funds;

7) the principle of effectiveness - planning and execution of the budget, the use of funds of the National Fund of the Republic of Kazakhstan, the adoption of administrative and management decisions focused on achieving indicators of results provided for by plans for the development of state bodies, plans for the development of regions, cities of republican significance, the capital, development plans or action plans of entities of the quasi-public sector, or passports of budget programs;

8) the principle of budget independence - the establishment of a stable distribution of revenues between budgets of different levels and the determination of the directions of their expenditure in accordance with this Code, the right of all levels of government to independently carry out the budget process in accordance with this Code, inadmissibility of withdrawal of income additionally received during the execution of local budgets, and balances of budget funds of local budgets to higher budgets, inadmissibility of imposing additional expenses on lower budgets without their corresponding compensation;

9) the principle of cash unity - crediting all revenues to the budget to a unified treasury account and the implementation of all provided expenses from a unified treasury account in national currency;

10) the principle of transparency - openness and accessibility of the budget process for society, mandatory publication of regulatory legal acts in the field of budget legislation of the Republic of Kazakhstan, information on public finances, approved (updated, adjusted) budgets and other documents defined by this Code, with the exception of information constituting a state or other secret protected by the Law.

Article 5. Budget process participants

Participants in the budget process shall be:

1) Government of the Republic of Kazakhstan, local executive bodies, offices of akims of cities of regional significance, villages, towns, rural districts;

2) representative bodies - the Parliament of the Republic of Kazakhstan and maslikhats;

3) state bodies;

4) state audit and financial control bodies;

5) the central authorized body for budget policy - the central executive body, carrying out management, as well as within the limits stipulated by the legislation of the Republic of Kazakhstan, intersectoral coordination in the field of budgetary policy, including in the development of the budgetary system, public finance management and income forecasting, economic policy, investment attraction policy, public-private partnerships, public investment projects, inter-budgetary relations, public and state-guaranteed borrowing and debt, management of state assets, attraction and within the competencies established by this Code, use of grants;

6) central authorized body for regional policy - the central executive body exercising leadership, as well as, within the limits provided for by the legislation of the Republic of Kazakhstan, intersectoral coordination in the field of formation and implementation of state policy in the field of regional development;

7) central authorized body for state planning - the central executive body exercising leadership, as well as, within the limits provided for by the legislation of the Republic of Kazakhstan, intersectoral coordination in the field of state planning and strategic, control, implementation and regulatory functions;

8) the central authorized body for budget planning - the central executive body that exercises leadership, as well as, within the limits provided for by the legislation of the Republic of Kazakhstan, intersectoral coordination in the field of budget planning, within the competence, methodological guidance on budget planning, as well as the development of proposals for improving the budget planning system;

9) the central authorized body for budget execution - the central executive body exercising leadership, as well as, within the limits provided for by the legislation of the Republic of Kazakhstan, intersectoral coordination in the field of budget execution, accounting, budget accounting and budget reporting on the execution of the republican budget and, within its competence, local budgets, extra-budgetary funds;

10) state treasury - a department of the central executive body for budget execution, which shall be entrusted with the functions of the authorized body for treasury budget execution;

11) state treasury bodies - territorial subdivisions of the state treasury;

12) state revenue bodies determined by the tax legislation of the Republic of Kazakhstan;

13) authorized state bodies responsible for collecting non-tax revenues from individuals and legal entities to the republican or local budget, the National Fund of the Republic of Kazakhstan, the Victims Compensation Fund, the Special State Fund and monitoring their receipt (hereinafter referred to as the authorized bodies for non-tax revenues);

14) local authorized body for state planning - an executive body financed from the local budget, performing functions in the field of strategic, economic and budgetary planning in the corresponding administrative-territorial unit;

15) local authorized body for budget execution - an executive body financed from the local budget, performing functions in the field of budget execution, accounting, budget accounting and budget reporting for the execution of the local budget;

16) The Council for the Management of the National Fund of the Republic of Kazakhstan - a consultative and advisory body under the President of the Republic of Kazakhstan, one of the main tasks of which shall be to assist, develop and consider proposals and make recommendations to the President of the Republic of Kazakhstan on the use of the National Fund of the Republic of Kazakhstan.

The decision to establish a Council for the management of the National Fund of the Republic of Kazakhstan, its composition and position shall be approved by the President of the Republic of Kazakhstan;

17) budget commission - a consultative and advisory body created to ensure timely and high-quality development of the draft budget and the development of proposals for budget planning and execution.

The Government of the Republic of Kazakhstan forms the Republican Budget Commission, approves the regulation on it, competence and composition.

Local executive bodies of regions, cities of republican significance, the capital, districts (cities of regional significance) form the corresponding local budget commissions, approve provisions on them, competencies and composition.

The first head of the administrator of republican budget programs shall form a departmental budget commission, shall determine its working body and shall approve the regulation on it, competence and composition.

Budget commissions shall operate on an ongoing basis.

The competence of the republican budget commission, budget commissions of the region, city of republican significance, capital, district (city of regional significance) shall include:

1) development of proposals on the forecast of socio-economic development, draft plans for the development of state bodies or draft plans for the development of the region, the city of republican significance, the capital or draft amendments and additions to them, limits of expenditures of administrators of budget programs and directions of expenditures of administrators of budget programs;

2) development of proposals for determining indicators of draft budgets, clarification, adjustment of budgets;

3) development of proposals for draft regulatory legal acts providing for a reduction in revenues or an increase in expenditures of the republican and (or) local budgets and (or) the National Fund of the Republic of Kazakhstan, including in the case provided for in paragraph five of the first part of the paragraph 2 of Article 73 of this Code;

4) development of proposals for draft regulatory legal acts developed in implementation of the provisions of this Code;

5) consideration of the results of the review of expenditures, budget monitoring, assessment of results and development of proposals for them;

6) other powers provided for by this Code, as well as provisions on budget commissions.

The competence of departmental budget commissions shall include:

1) development of proposals for the draft development plan of a state body or the draft amendments and additions to the development plan of a state body, budget requests;

2) consideration of the results of budget monitoring, assessment of results and development of proposals for them;

3) other powers provided for by this Code, as well as regulations on departmental budget commissions.

The working bodies of the Republican Budget Commission and local budget commissions shall be, respectively, the central authorized body for budget planning and local authorized bodies for state planning.

The chairman of the local budget commission shall be the akim of the corresponding region, city of republican significance, capital, district (city of regional significance).

The secretary of the local budget commission shall be the first head of the local authorized body for state planning.

The procedure for organizing the activities of the budget commission shall be developed and determined by the working body of the relevant budget commission;

18) Public council - consultative and advisory, supervisory body formed in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On Public councils";

19) budget programs administrator - a state body responsible for planning, substantiation, implementation and achievement of the results of budget programs, determined in accordance with the functions, powers and competencies assigned to it by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

The budget program administrator independently shall use budget funds if he is both the budget program administrator and a government agency.

Structural and territorial subdivisions of state bodies cannot be administrators of budget programs, with the exception of territorial police bodies, the criminal executive (penitentiary) system and territorial subdivisions of the authorized body in the field of civil protection of the region, the city of republican significance, the capital, which are administrators of regional budget programs, budget programs of cities of republican significance, the capital;

20) entities of the quasi-public sector - state enterprises, limited liability partnerships, joint-stock companies, including the National Wealth Fund, national management holdings, national holdings, national companies of which the State shall be the founder, participant or shareholder, as well as subsidiaries, affiliates and other legal entities affiliated with them in accordance with the legislative acts of the Republic of Kazakhstan, social health insurance fund, State Social Insurance Fund, non-profit organization, providing conditions for the activities of bodies, their organizations and participants of the "Astana"; International Financial Center;

21) autonomous organization of education - a non-profit organization without membership established by the Government of the Republic of Kazakhstan, the legal status and special legal regime of which shall be determined by legislative acts of the Republic of Kazakhstan;

22) recipients of budget funds - individuals and legal entities that receive budget funds through administrators of budget programs or entities of the quasi-public sector and use them in order to ensure the implementation of the tasks and functions of the state.

Recipients of budgetary funds shall be obliged to spend budgetary funds for their intended purpose and ensure the fulfillment of their obligations to achieve the results defined in the budget and other documentation developed in accordance with this Code, with the exception of cases provided for by this Code.

Recipients of budget funds, including entities of the quasi-public sector, shall be prohibited from placing budget funds on deposits and in other financial instruments, including abroad, in order to receive remuneration, with the exception of cases provided for by this Code;

23) residents of the Republic of Kazakhstan - legal entities established in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan, located in the Republic of Kazakhstan, as well as their branches and representative offices located in the Republic of Kazakhstan and (or) abroad;

24) financial agency - national management holding and legal entities, one hundred percent of the shares of which belong to the national managing holding, as well as a bank or organization with one hundred percent state participation, carrying out certain types of banking operations authorized in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan to implement state investment policy in certain areas of the economy and for this purpose borrowing in the financial market of the Republic of Kazakhstan and (or) the international financial market;

25) integrator in the field of budget process - a legal entity whose sole shareholder shall be the state, determined by the central authorized body for budget execution, which is entrusted with the functions of ensuring digitalization and automation of the budget process.

Article 6. Digital transformation of the budget process

1. The digital transformation of budget process informatization objects shall cover all stages of the budget process and shall be carried out in compliance with the requirements established by this Code and the Laws of the Republic of Kazakhstan.

2. The digital transformation of the budget process shall be provided by the integrator in the field of the budget process.

The digital transformation of the local budget planning process shall be provided by local executive bodies.

3. Budget process integrator shall:

ensure the creation, maintenance, development, information security and implementation of informatization objects of the budget process;

provide information, analytical and consulting services on the digital transformation of the budget process;

provide access to representative bodies and bodies of state audit and financial control to objects of informatization of the budget process in accordance with the procedure determined by the central authorized body for budget execution.

4. Standards and requirements for informatization objects of the budget process shall be developed and approved by the authorized body for budget execution in compliance with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of informatization.

Chapter 2. LEVELS, TYPES AND STRUCTURE OF THE BUDGET

Article 7. Budget levels

1. In the Republic of Kazakhstan, budgets of the following levels shall be approved, implemented and independent:

1) the republican budget approved by the Law of the Republic of Kazakhstan;

2) the regional budget, the budget of the city of republican significance, the capital, approved by the decision of the regional maslikhat, maslikhat of the city of republican significance, the capital;

3) district (city of regional significance) budget, approved by the decision of the district (city of regional significance) maslikhat;

4) the budget of the city of regional significance, village, settlement, rural district, approved by the decision of the district (city of regional significance) maslikhat after agreement with the meeting of the local community.

2. The republican budget shall be a centralized monetary fund formed from revenues determined by this Code and intended for financial support of the tasks and functions of central state bodies, state institutions subordinate to them and the implementation of republican directions of state policy.

3. The regional budget, the budget of the city of republican significance, the capital shall be a centralized monetary fund formed from the proceeds determined by this Code, and intended for financial support of the tasks and functions of local state bodies of the regional level, the city of republican significance, the capital, state institutions subordinate to them and the implementation of state policy in the corresponding administrative-territorial unit.

The district (city of regional significance) budget shall be a centralized monetary fund formed from the proceeds defined by this Code and intended for financial support of the tasks and functions of local state bodies of the district (city of regional significance) level, state institutions subordinate to them and the implementation of state policy in the corresponding administrative-territorial unit.

The budget of a city of regional significance, a village, a settlement, a rural district shall be a centralized monetary fund formed from the proceeds determined by this Code and intended for financial support of the tasks and functions of the akim of a city of regional significance, a village, a settlement, a rural district, state institutions subordinate to them and the implementation of state policy in the corresponding administrative-territorial unit.

Regional budgets, budgets of cities of republican significance, capitals, district (cities of regional significance) budgets, budgets of cities of regional significance, villages, towns, rural districts shall belong to local budgets.

4. In the Republic of Kazakhstan, in cases established by this Code, an emergency state budget may be developed, approved and executed.

The emergency state budget shall be formed on the basis of the republican and local budgets and be introduced in the event of a state of emergency or martial law in the Republic of Kazakhstan.

Article 8. Budget types used as analytical information

1. In the Republic of Kazakhstan, the following types of budgets shall be drawn up, which shall be used as analytical information and shall not be subject to approval:

state budget;

consolidated budget;

budget of the region;

budget of the district (cities of regional significance).

2. The state budget shall be a centralized monetary fund of the state, uniting the republican and local budgets without taking into account mutual operations between them.

The consolidated budget shall be the centralized monetary fund of the state, uniting the republican budget, budgets of regions, cities of republican significance, the capital, revenues and expenses of the National Fund of the Republic of Kazakhstan, revenues and expenses of extra-budgetary funds without taking into account mutual repayment transactions between them.

The budget of the region shall be a centralized monetary fund that combines the regional budget, the budgets of districts (cities of regional significance) without taking into account reciprocal operations between them.

The budget of a district (city of regional significance) shall be a centralized monetary fund that combines the district (city of regional significance) budget, budgets of cities of regional significance, villages, towns, rural districts, without taking into account reciprocal operations between them.

Reciprocal operations shall be operations carried out in the formation of the consolidated budget, state budget, regional and district budgets (cities of regional significance), as well as reports on their implementation, related to the exclusion of transfers, budget loans and other payments transferred from one budget level to another, in order to exclude double bills.

Article 9. Budget structure, revenues and expenditures

1. The budget structure shall consist of the following sections:

1) income:

tax revenues;

non-tax revenues;

proceeds from sale of fixed assets;

special revenues;

transfer revenues;

2) expenditures;

3) net budget lending:

budget loans;

repayment of budget loans;

4) balance on operations with financial assets:

acquisition of financial assets;

proceeds from the sale of financial assets of the state;

5) budget deficit (surplus);

6) non-oil deficit (surplus) of the budget;

7) deficit financing (surplus utilization) of the budget:

revenues of loans;

repayment of loans;

budgetary balances utilized.

2. Budget revenues shall be revenues, amounts of repayment of budget loans, proceeds from the sale of financial assets of the state, loans.

Budget revenues shall be tax, non-tax revenues, revenues from the sale of fixed assets, special revenues, transfer revenues.

Revenues shall not be earmarked except for special income and earmarked transfers. The introduction of new types of income, cancellation or change of existing ones shall be carried out with the obligatory introduction of amendments or additions to this Code.

Tax revenues shall be taxes and other mandatory payments to the budget established by the Code of the Republic of Kazakhstan "On taxes and other mandatory payments to the budget" (Tax Code), with the exception of fees for negative environmental impact, customs duties, customs duties established in accordance with the customs legislation of the Eurasian Economic Union and (or) the Republic of Kazakhstan, special, anti-dumping, compensation duties established in accordance with the Treaty on the Eurasian Economic Union.

Tax revenues also shall include advance payments made in accordance with the customs legislation of the Eurasian Economic Union and (or) the Republic of Kazakhstan to pay upcoming customs duties, customs duties, taxes, special, anti-dumping, compensation duties.

Non-tax revenues shall be:

mandatory, non-refundable payments to the budget established by this Code and other legislative acts of the Republic of Kazakhstan, except for those provided for by the Code of the Republic of Kazakhstan "On Taxes and Other Mandatory Payments to the Budget" (Tax Code), customs legislation of the Eurasian Economic Union and (or) the Republic of Kazakhstan, not related to proceeds from the sale of fixed capital;

money transferred to the budget free of charge, except for transfers;

money from the sale by government agencies of goods (works, services).

Proceeds from the sale of fixed capital shall be revenues to the budget of money from:

1) sale of state property assigned to state institutions;

2) sales of goods from the state material reserve;

3) sale of land plots in state ownership into private ownership or their provision for permanent or temporary land use or their sale in another way in the manner prescribed by the Laws of the Republic of Kazakhstan or international treaties;

4) sales of intangible assets owned by the state.

Special revenues shall be:

1) payment for negative environmental impact established by the Code of the Republic of Kazakhstan "On Taxes and Other Mandatory Payments to the Budget" (Tax Code);

2) deductions of subsoil users established by the legislation of the Republic of Kazakhstan on subsoil and subsoil use for:

socio-economic development of the region, development of its infrastructure;

research, scientific, technical and development work on the territory of the Republic of Kazakhstan;

financing of training of Kazakhstani personnel;

3) fines for violation of the standards of permissible anthropogenic impact on the environment from subsoil users imposed in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on administrative offenses;

4) funds received from subsoil users and organizations of the oil sector in claims for compensation for harm, fines in the field of environmental protection imposed in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on administrative offenses.

Transfers shall be transfers from one level of the budget to another, from the National Fund of the Republic of Kazakhstan and (or) the Special State Fund to the republican budget.

The amounts of repayment of budget loans shall be budget revenues associated with the return of the principal debt on loans received from the budget, as well as the fulfillment by legal entities of the requirements for paid state guarantees, state guarantees to support exports.

Proceeds from the sale of financial assets of the state shall be revenues to the budget from the sale of participation interests, securities of legal entities, including international organizations owned by the state, state enterprises in the form of a property complex, as well as other state property under the operational management or economic jurisdiction of state legal entities.

Loans shall be revenues of money to the budget related to the issue of government issue securities and (or) the conclusion of loan agreements.

3. Budget expenditures shall be expenses, budget loans, acquisition of financial assets, repayment of loans.

Costs shall be budget funds allocated on a non-refundable basis.

Budget loans shall be budget funds provided in accordance with Chapter 30 of this Code.

The acquisition of financial assets shall be budget funds allocated for the acquisition of state ownership of shares and securities of legal entities, including international organizations.

Repayment of loans shall be budget funds allocated to repay the principal debt on internal and external government loans.

4. The non-oil deficit (surplus) of the republican or state budget shall be equal to the difference between revenues to the republican or state budget with the exception of loan revenues, transfers from the National Fund of the Republic of Kazakhstan and export customs duties on crude oil and expenditures of the republican or state budget, with the exception of repayment of loans.

The obtained value with a negative sign shall be a non-oil deficit of the republican or state budget, with a positive sign - a non-oil surplus of the republican or state budget.

The size of the non-oil deficit (surplus) of the republican budget shall be approved by the Law on the republican budget.

The size of the non-oil deficit (surplus) of the state budget shall not be approved and shall be used for analytical purposes.

5. Net budget loan shall be defined as the difference between budget loans and the repayment of budget loans.

6. Financial asset transactions shall include:

1) acquisition of financial assets;

2) proceeds from the sale of financial assets of the state.

The balance of transactions with financial assets shall be defined as the difference between the acquisition of financial assets and the proceeds from the sale of financial assets of the state.

The acquisition of financial assets and proceeds from the sale of financial assets of the state shall be carried out in accordance with the regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

7. The budget deficit (surplus) shall be equal to the difference between income and costs, net budget loans and the balance of operations with financial assets.

The obtained value with a negative sign shall be a deficit, with a positive sign - a budget surplus.

8. Financing of the budget deficit shall be provided by covering the budget deficit through borrowing and the balances of budget funds used.

The amount of financing of the budget deficit shall be defined as the excess of the amount of loans received, the balances of budget funds used over the amount of repayment of the principal debt on loans.

The value of financing the budget deficit shall be set with a positive sign and shall correspond to the size of the budget deficit.

9. The use of the budget surplus shall be carried out by spending the budget surplus, loan funds, used balances of budget funds to pay off the principal debt on loans.

The amount of use of the budget surplus shall be defined as the excess of the amount of repayment of the principal debt on loans over the amount of loans received and the balances of budget funds used.

The value of using the budget surplus shall be set with a negative sign and shall correspond to the value of the budget surplus.

Chapter 3. UNIFIED BUDGET CLASSIFICATION

Article 10. Definition and composition of a unified budget classification

1. The unified budget classification shall be a grouping of budget revenues and expenditures by functional, departmental and economic characteristics with assignment of grouping codes to classification objects.

2. The budget process shall be carried out on the basis of a unified budget classification.

3. The unified budget classification shall include:

1) classification of budget revenues;

2) functional classification of budget revenues;

3) economic classification of budget revenues.

4. The unified budget classification shall be compiled on the basis of legislative acts of the Republic of Kazakhstan, decrees of the President of the Republic of Kazakhstan, resolutions of the Government of the Republic of Kazakhstan, decisions of the regional maslikhat, maslikhat of the city of republican significance, the capital, district (city of regional significance) maslikhat.

If the structure of local public administration is changed by the decision of the akim, amendments and additions shall be made to the unified budget classification no more than once a quarter, in the last month of the quarter.

5. The procedure for drawing up and introduction of amendments and additions the unified budget classification shall be determined by the central authorized body for budget planning.

6. The unified budget classification shall be drawn up by the central authorized body for budget planning.

Article 11. Classification of budget revenues

1. The classification of budget revenues shall be a grouping of budget revenues of all levels according to certain characteristics, based on the budget legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. The classification grouping of budget revenues shall consist of a category, class, subclass, and specifics.

Article 12. Functional classification of budget revenues

1. The functional classification of budget revenues shall be a grouping of budget revenues at all levels, which shall determine the directions of spending budget funds according to functional and departmental characteristics, reflecting the performance of state functions, the implementation of documents of the State Planning System of the Republic of Kazakhstan.

2. The functional classification grouping of budget revenues shall consist of the following levels:

functional groups;

functional subgroups;

budget program administrators

budget programmes (subprogrammes).

3. Based on the functional classification of budget revenues, a departmental classification of budget revenues can be formed by grouping budget program administrators and budget programs (subprogrammes).

Article 13. Economic classification of budget revenues

1. The economic classification of budget revenues shall be a grouping of budget expenditures by economic characteristics, reflecting the operations carried out by government agencies to implement budget programs.

2. The grouping of the economic classification of budget expenditures shall consist of a category, class, subclass and specifics.

3. The structure of the specifics of the economic classification of budget revenues shall be developed and approved by the central authorized body for budget planning.

Article 14. Types of budget programs (subprograms)

1. Depending on the content, budget programmes (subprogrammes) shall be divided into budget programmes (subprogrammes) aimed at:

the exercise of public functions, powers and the public services provision arising from them;

provision of transfers and budget subsidies;

provision of budget loans;

implementation of budget investments;

capital expenditure;

fulfillment of state obligations.

2. Budget programmes (subprogrammes) aimed at the implementation of government functions, powers and the provision of public services arising from them shall include all related operating costs, including research and consulting services.

The cost of research and consulting services shall be established in the manner determined by the central authorized bodies of the relevant industry (sphere) in agreement with the central authorized body for budget planning.

3. Budgetary programmes (subprogrammes) aimed at providing transfers and budgetary subsidies shall include:

1) transfers between budget levels;

2) transfers to individuals, except for cash payments to employees of state institutions;

3) transfers to legal entities, except for state institutions;

4) budget subsidies to individuals and legal entities.

Transfers between budget levels shall be regulated by Chapter 15 of this Code.

Transfers to individuals, in addition to cash payments to employees of state institutions, shall be cash payments to individuals intended to increase their disposable income or to fully or partially compensate for certain types of costs or damage provided for by legislative acts of the Republic of Kazakhstan.

Transfers to legal entities, the founder of which shall be the state, except for state institutions, shall be targeted transfers from the republican budget to autonomous educational organizations, the social health insurance fund, the administration of the Astana International Financial Center in accordance with the legislative acts of the Republic of Kazakhstan.

When introducing amendments and additions legislative acts of the Republic of Kazakhstan providing for the receipt of budget funds in the form of transfers to legal entities, it shall be required to go through the procedures established by the legislation of the Republic of Kazakhstan on administrative procedures related to the transfer of functions of central and (or) local executive bodies to a competitive environment.

Transfers to legal entities shall be allocated subject to the planning of performance indicators in the strategic documents of organizations applying for them.

Transfers to legal entities shall not be allocated to:

1) implementation of budget investments;

2) acquisition of long-term assets provided for by the Constitutional Law of the Republic of Kazakhstan "On the International Financial Center" Astana."

Transfers to legal entities shall be transferred through the appropriate budget program administrators.

The procedure for reporting on the use of transfers to legal entities, the forms and deadlines for its submission, as well as the requirements for the information provided on the progress and results of using transfers to legal entities, with the exception of the social health insurance fund, shall be determined by the central authorized body for budget execution.

Budget subsidies shall be non-refundable payments from the budget, which shall be provided to individuals and legal entities, including peasant or farming households, only in the absence of another way to perform state functions and implement the socio-economic tasks of the development of the republic or region in cases provided for by legislative acts of the Republic of Kazakhstan.

The procedure for the payment of budget subsidies shall be determined by the central state bodies in agreement with the central authorized body for budget planning.

4. Budget programs (subprogrammes) aimed at the implementation of capital expenditures shall include expenditures aimed at the formation or strengthening of the material and technical base, capital (restoration) repairs, and other capital expenditures in accordance with the economic classification of expenditures, except for budget investments.

Capital revenues carried out under the lease agreement shall be implemented under budget programs (subprogrammes) aimed at capital revenues.

The cost and subject of capital revenues carried out under the lease agreement shall be established in the manner determined by the central authorized body of the relevant industry (sphere) in agreement with the central authorized body for budget planning.

5. The provision of budget loans, the implementation of budget investments, the fulfillment of state obligations shall be implemented in accordance with this Code.

6. Depending on the level of public administration, budget programs shall be divided into:

1) republican, approved as part of the republican budget;

2) regional, cities of republican significance, capitals approved as part of the regional budget, the budget of the city of republican significance, the capital;

3) district (city), approved as part of the district (city of regional significance) budget;

4) budget programs of the district in the city, approved as part of the budget of the city of republican significance, the capital, the city of regional significance;

5) budget programs of the city of regional significance, village, settlement, rural district, approved as part of the budget of the city of regional significance, village, settlement, rural district.

Regional, cities of republican significance, capitals, district (city) budget programs, as well as budget programs of the district in the city and budget programs of the city of regional significance, village, settlemen, rural district are local budget programs.

7. Depending on the implementation method, budget programs (subprograms) shall be divided into:

1) individual budget programs (subprograms) implemented by one administrator;

2) distributable budget programs approved in the budget as part of the budget programs of a certain budget program administrator and to be distributed during the current fiscal year among various budget program administrators.

The distribution of such budget programs shall be carried out in the manner determined by the relevant central state bodies in agreement with the central authorized body for budget planning.

8. Budget programmes (subprogrammes) shall be divided into current budget programmes (subprogrammes) and development budget programmes (subprogrammes) with the assignment of the corresponding characteristic (code) as part of a unified budget classification.

Development budget programmes (subprogrammes) shall include budget revenues directed to budgetary investments. The remaining budget revenues shall relate to current budget programmes (subprogrammes).

9. In order to achieve the goal of a development plan of a state body or a development plan of a region, a city of republican significance, a capital, a single final result, the costs of implementing state functions, powers and the provision of public services arising from them, implementing capital revenues, implementing state investment projects, providing transfers and budget subsidies are combined into one budget program while maintaining the budget structure and allocating these costs to separate subprogrammes.

It shall not be allowed to introduce a new budget program aimed at achieving the goal of the approved development plan of a state body or a plan for the development of a region, city of republican significance, capital, if there is a budget program aimed at achieving this goal within the budget structure section.

Article 15. Classification of revenues of the Ministry of Defense of the Republic of Kazakhstan and its institutions, state bodies carrying out operational-search activities, intelligence and counterintelligence activities, and their institutions, as well as special state bodies that ensure the safety of protected persons and objects

Revenues of the Ministry of Defense of the Republic of Kazakhstan and its institutions financed from the republican budget, special state bodies carrying out intelligence and counterintelligence activities, and their institutions, as well as special state bodies ensuring the safety of protected individuals and entities, shall be classified into one functional group with reflection on one specifics of the economic classification of expenditures according to the following budget programs:

one budget programme for government functions and powers, transfers and capital expenditures;

one budget programme aimed at implementing budget investments.

Revenues on the implementation of operational-search activities of state bodies and their institutions, with the exception of the Ministry of Defense of the Republic of Kazakhstan and its institutions, special state bodies, shall be classified into one functional group, according to one budget program aimed at performing state functions and powers, with the exception of capital revenues and expenses for the implementation of budgetary investment projects with reflection on one specifics of the economic classification of revenues.

Chapter 4. SEPARATE FUNDING MECHANISMS FOR EXPENDITURES

Article 16. State assignment

1. The state task shall be to order the subjects of the quasi-public sector with the participation of the state in the authorized capital and other legal entities determined by the Government of the Republic of Kazakhstan to public service provision certain and perform other tasks.

2. Government tasks can include orders that meet one or more of the following criteria:

1) the absence of any other possibility of ensuring national security, state defense or protecting the interests of society;

2) use, operation and maintenance of strategic facilities, critical facilities, including information and communication infrastructure facilities owned by the state, due to ensuring public interests and national security;

3) lack of competition in the relevant market for goods, works and services;

4) exclusivity and uniqueness of goods, work, services, intellectual property objects.

It shall be prohibited to plan a state assignment that shall not meet the criteria provided for in part one of this paragraph.

3. Planning of the state assignment shall be carried out in compliance with the requirements established by this Code when developing the budget, taking into account the positive conclusion of the antimonopoly authority for compliance with the criteria provided for in part one of paragraph 2 of this Article, issued in the manner determined by the antimonopoly authority.

If the state assignment is subcontracted by entities of the quasi-public sector and legal entities specified in paragraph 1 of this Article responsible for the execution of the state assignment, the conclusion of the antimonopoly authority shall determine the scope and conditions for subcontracting the state assignment.

The provisions of this paragraph shall not apply to the planning of the state assignment on the started (ongoing) state assignments.

4. The cost of the state assignment shall be established in the manner determined by the central authorized bodies of the relevant industry (sphere) in agreement with the central authorized body for budget planning.

5. Indicators of the results of the state assignment shall be determined in the development plans of state bodies and (or) passports of budget programs of the corresponding budget program administrators.

6. The central authorized body for budget planning shall generate summary information on state tasks, for the implementation of which budget funds shall be provided in the draft republican budget, and shall include in the materials attached to the draft law on the republican budget.

7. Allocation of budgetary funds to the subjects of the quasi-public sector with the participation of the state in the authorized capital for the implementation of the state task shall be carried out without increasing the authorized capital.

8. The fulfillment of the state task shall be carried out without observing the competitive procedures provided for by the legislation of the Republic of Kazakhstan on public procurement, by concluding a civil law transaction between the administrator of the republican budget programs and the executor of the state task.

Civil law transactions concluded in violation of paragraph 2 of this Article can be recognized as invalid by the court at the suit of interested parties.

9. Entities of the quasi-public sector and legal entities specified in paragraph 1 of this Article shall annually generate reports on the implementation of the state task, containing information on the progress and results of its implementation, and submit to the administrators of budget programs.

10. Information on the fulfillment of the state assignment shall be included in the annual report on the execution of the republican budget and shall be subject to publication in accordance with Article 40 of this Code.

11. The procedure for planning a state assignment shall be determined by the central authorized body for budget planning.

The procedure for fulfilling the state assignment and drawing up reports on the fulfillment of the state assignment, the forms and deadlines for its submission, as well as the requirements for the information provided on the progress and results of the state assignment shall be determined by the central authorized body for budget execution.

12. Responsibility for the fulfillment of the state assignment shall be assigned to the first heads of administrators of republican budget programs, entities of the quasi-public sector and legal entities specified in paragraph 1 of this Article, in accordance with Article 41 of this Code.

Article 17. Peculiarities of pilot projects in the field of budgetary relations

1. Pilot project in the field of budget relations - a temporary project conducted on behalf of the President of the Republic of Kazakhstan on a limited scale in order to identify the realism, time costs, volume of expenditures, shortcomings and effect of the proposed solution for its implementation

2. A pilot project in the field of budgetary relations should meet the following criteria:

the solution proposed for its realization should be unique (innovative, high-tech);

have specific objectives and expected results;

have a time limit;

have a completed nature;

have a positive economic (social) effect;

be realistic.

3. Realization (introduction) of a pilot project in the field of budget relations and (or) its management can be carried out by subjects of quasi-state sector.

Powers, mechanisms, functioning and activity of subjects of quasi-state sector on realization (introduction) of the pilot project in the field of budget relations and (or) its management shall be determined in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan.

The first head of the subject of quasi-state sector shall be responsible for implementation (introduction) of the pilot project in the field of budget relations and (or) its management, established by the Laws of the Republic of Kazakhstan.

4. Procedure and terms of implementation (introduction) of the pilot project in the field of budget relations shall be developed by the relevant central authorized body and approved by the Government of the Republic of Kazakhstan.

5. The state body independently implementing a pilot project in the field of budgetary relations, as well as by transferring to a quasi-public sector entity, analyzes and evaluates its implementation, including for the achievement of expected results, taking into account which it sends to the Government of the Republic of Kazakhstan information on the results and proposals on the feasibility of its further implementation.

Chapter 5. RESERVES

Article 18. General provisions on reserves

1. Reserves shall be formed as part of the republican, regional budget, the budget of the city of republican significance, the capital, the district (city of regional significance) budget to finance costs that shall not be planned during the development of the republican and local budgets due to their contingency and require urgent financing in the current fiscal year.

2. The allocation of budgetary funds from the reserves of the Government of the Republic of Kazakhstan and local executive bodies shall be carried out by resolutions of the Government of the Republic of Kazakhstan and local executive bodies, as well as legal acts of the authorized body in the field of civil protection, which shall expire at the end of the fiscal year.

3. The procedure for distributing the reserve for the initiatives of the President of the Republic of Kazakhstan shall be established by the Government of the Republic of Kazakhstan.

4. The procedure for the distribution and use of reserves of the Government of the Republic of Kazakhstan and local executive bodies shall be established by the Government of the Republic of Kazakhstan.

5. It shall not be allowed to use the funds of the reserve of the Government of the Republic of Kazakhstan in the next fiscal year.

Article 19. Reserve for initiatives of the President of the Republic of Kazakhstan

1. The reserve for the initiatives of the President of the Republic of Kazakhstan shall be formed as part of the republican budget for the first year of the planning period in the amount of at least one and a half and no more than three percent of the planned volume of republican budget revenues for the next fiscal year, excluding transfers.

2. The reserve for the initiatives of the President of the Republic of Kazakhstan shall be provided for under a separate distributed budget program administered by the central authorized body for budget planning, and shall be distributed during the current fiscal year.

3. The reserve for the initiatives of the President of the Republic of Kazakhstan shall be used to finance unforeseen and urgent financing in the current fiscal year costs associated with the implementation of the annual messages of the President of the Republic of Kazakhstan to the people of Kazakhstan and other initiatives of the President of the Republic of Kazakhstan.

4. Allocation of budgetary funds from the reserve for the initiatives of the President of the Republic of Kazakhstan during the fiscal year shall be carried out on behalf of the President of the Republic of Kazakhstan by a resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan, which recognized as invalid at the end of the fiscal year.

Article 20. Reserves of the Government of the Republic of Kazakhstan and local executive bodies

1. The reserve of the Government of the Republic of Kazakhstan shall include:

1) emergency reserve;

2) a reserve for life support of the population during the elimination of natural and man-made emergencies;

3) reserve for urgent costs;

4) reserve for fulfillment of obligations under court decisions;

5) a reserve to cover the cash deficit of regional budgets, budgets of cities of republican significance, the capital.

2. The reserve of the local executive body shall include:

1) emergency reserve;

2) reserve for urgent costs;

3) reserve for fulfillment of obligations under court decisions;

4) a reserve to cover the cash deficit of regional (cities of regional significance) budgets or budgets of cities of regional significance, villages, towns, rural districts, respectively.

3. The total volume of the reserve of the Government of the Republic of Kazakhstan shall be formed as part of the republican budget in the amount of up to three percent of the planned volume of revenues of the republican budget for the next fiscal year, excluding transfers.

The total amount of the reserve of the local executive body shall be established by the decision of the relevant local representative body in the amount of at least two percent of the amount of revenues of the relevant local budget, excluding transfers, loans and budget withdrawals to the higher budget.

4. In case of insufficient budgetary funds provided for one of the types of reserve, the Government of the Republic of Kazakhstan or the local executive body shall increase the planned assignments of the corresponding reserve by redistributing the total reserves of the Government of the Republic of Kazakhstan or the local executive body by adjusting the corresponding budget.

5. The emergency reserve shall be used to eliminate emergencies of a social, natural and man-made nature and their consequences, to carry out measures to ensure the legal regime of the state of emergency on the territory of the Republic of Kazakhstan and to provide official humanitarian assistance by the Republic of Kazakhstan to other states.

Financing of revenues from the emergency reserve for measures to eliminate emergency situations of a social, natural and man-made nature and their consequences, provided for by the decisions of the Government of the Republic of Kazakhstan or local executive bodies, respectively, can be carried out by authorized budget execution bodies as administrators of budget programs submit supporting documents in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

6. The reserve for the life support of the population during the elimination of natural and man-made emergencies shall be used for the implementation of measures aimed at preserving the life and maintaining the health of people in emergency zones, on evacuation routes and in places where evacuated people are located.

7. The reserve for urgent costs shall be used to eliminate situations that threaten the political, economic and social stability of the Republic of Kazakhstan or its administrative-territorial unit, as well as the life and health of people.

The reserve of the Government of the Republic of Kazakhstan for urgent expenses must be used for other unforeseen expenses determined by decisions of the Government of the Republic of Kazakhstan.

Funding from the reserve for emergency costs of expenses financed from the Special State Fund shall not be allowed.

8. The reserve for the fulfillment of obligations under court decisions shall be used to fulfill the obligations of the Government of the Republic of Kazakhstan, central state bodies, their departments and territorial subdivisions, local executive bodies for court decisions.

9. The reserve for covering cash deficit shall be used for granting budget credits to lower budgets in case of forecast in the next fiscal year of cash deficit of their budgets in accordance with Article 113 of this Code..

Borrowing by the local executive body of the lower budget and (or) the apparatus of the akim of the city of regional significance, village, settlement, rural district in the event of a forecast in the next fiscal year of a cash shortage can be carried out for up to six months within the fiscal year by adjusting the budget.

10. Allocation of budget funds from the reserves of the Government of the Republic of Kazakhstan and the local executive body of the region, district (city of regional significance) to the lower budget shall be carried out in the form of targeted transfers.

Article 21. Reporting on the use of reserves

1. The central authorized body for budget execution and the local authorized body for budget execution, together with the administrators of budget programs, shall generate reports on the use of reserves for the fiscal year.

2. Reports on the use of reserves shall be formed by their types, indicating the reasons for the allocation of funds, the final results achieved, provided for by the passports of the relevant budget programs, and should contain information about the absence of alternative sources in the budget for the corresponding costs and the reasons for the impossibility of planning them when developing the budget.

3. Reporting on the use of reserves shall be subject to publication in accordance with Article 40 of this Code.

4. Information on the use of reserves shall be included in the annual performance report of the relevant budget.

5. The procedure for generating reports on the use of reserves and their publication shall be determined by the central authorized body for budget execution.

Chapter 6. DISTRIBUTION OF BUDGET REVENUES BETWEEN BUDGET LEVELS

Article 22. General provisions on distribution of income

1. The distribution of revenues between the republican and local budgets shall be based on the principles of extrabudgetary relations defined in Article 78 of this Code.

2. It shall not be allowed to establish in other legislative acts of the Republic of Kazakhstan, except for this Code, the level of the budget in which revenues should be credited.

Transfer of certain types of revenues from one level of the budget to another shall be carried out only upon introduction of amendments and additions to this Code.

3. Distribution of revenues between the republican budget, local budgets, cash control accounts of extra-budgetary funds formed from non-tax payments shall be carried out in accordance with paragraph 5 of Article 107 of this Code.

Article 23. Revenues to the republican budget

1. Tax revenues to the republican budget shall be:

1) corporate income tax from large business entities according to the register of business entities formed in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of entrepreneurship, with the exception of revenues from organizations in the oil sector;

2) value added tax, including on manufactured goods, work performed and services rendered in the territory of the Republic of Kazakhstan, and on goods imported into the territory of the Republic of Kazakhstan;

3) excise taxes on goods imported into the territory of the Republic of Kazakhstan in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

4) payment for the provision of long-distance and (or) international telephone communications, as well as cellular communications;

5) bonuses, with the exception of income from organizations in the oil sector;

6) tax on the extraction of minerals, except for commonly occurring minerals, underground waters, therapeutic muds and revenues from oil sector organizations;

7) rental tax on exports, with the exception of revenues from organizations of the oil sector;

8) payment for the use of the radio frequency spectrum;

9) fee for state registration of medicines and medical devices, as well as their re-registration;

10) a fee for registration of a television, radio channel, periodical print publication, news agency and network publication;

11) fee for state registration of space objects and rights to them;

12) fee for issuing permits, consent for participants in the banking and insurance markets;

13) license fee for issuing a license related to the right to engage in certain subspecies of activities in the field of hydrocarbons;

14) fee for issuing a document confirming the residence of a foreigner or stateless person who shall be an investment resident of the Astana International Financial Center;

15) customs duties on imported and exported goods;

16) customs duties paid in accordance with the customs legislation of the Republic of Kazakhstan;

17) special, anti-dumping, compensation duties paid in connection with the application of measures to protect the domestic market;

18) advance payments made in accordance with the customs legislation of the Eurasian Economic Union and the Republic of Kazakhstan for the payment of upcoming payments listed in subparagraphs 15), 16) and 17) of this paragraph, as well as value added tax and excise taxes on goods imported into the customs territory of the Eurasian Economic Union;

19) consular fee;

20) tax revenues from organizations of the oil sector specified in subparagraph 1) of paragraph 2 of Article 58 of this Code, based on the results of tax audits.

2. Non-tax revenues to the republican budget shall be:

1) income from republican property:

receipts of part of the net income of republican state enterprises;

receipts of part of the net income of the National Bank of the Republic of Kazakhstan;

dividends on Republican-owned government stakes;

income on shares in legal entities owned by the Republic;

income from the lease of property owned by the republic;

remuneration received from the placement of temporarily free funds of the republican budget in financial instruments, and for the daily balance of money in a unified treasury account;

remuneration received from placement in financial instruments of temporarily free budget funds by entities of the quasi-public sector;

remuneration for loans issued from the republican budget;

other income from republican property;

2) receipts from the sale of goods (works, services) by state institutions financed from the republican budget;

3) receipt of money from public procurement organized by state institutions financed from the republican budget;

4) grants attracted by central government bodies;

5) other non-tax revenues to the republican budget, with the exception of revenues from organizations of the oil sector and to extra-budgetary funds formed from non-tax payments.

3. Proceeds from the sale of fixed capital to the republican budget shall be money from the sale of goods from the state material reserve.

4. Special revenues to the republican budget shall be deductions of subsoil users for research, scientific, technical, and development work in the Republic of Kazakhstan.

5. Transfers to the republican budget shall be:

1) transfers from regional budgets, budgets of cities of republican significance, the capital;

2) guaranteed transfer to the republican budget from the National Fund of the Republic of Kazakhstan;

3) targeted transfer to the republican budget from the National Fund of the Republic of Kazakhstan;

4) transfer from the Special State Fund.

6. The republican budget shall be credited with proceeds from the repayment of loans issued from the republican budget, government loans.

Article 24. Revenues to the budget of the city of republican significance, the capital

1. Tax revenues to the budget of the city of republican significance, the capital shall be:

1) corporate income tax, with the exception of revenues from large enterprises credited to the republican budget, and revenues from organizations of the oil sector;

2) individual income tax;

3) social tax;

4) property tax on individuals and legal entities, individual entrepreneurs;

5) land tax;

6) vehicle tax;

7) unified land tax;

8) excise taxes on:

all types of alcohol produced in the territory of the Republic of Kazakhstan;

alcoholic beverages produced in the Republic of Kazakhstan;

brewing products with a volume content of ethyl alcohol of not more than 0.5 percent, produced in the territory of the Republic of Kazakhstan;

tobacco products manufactured in the Republic of Kazakhstan;

cars (except for cars with manual control or manual control adapter, specially designed for individuals with disabilities) manufactured in the Republic of Kazakhstan;

gasoline (excluding aviation), diesel fuel, gasochol, benzanol, nefras, a mixture of light hydrocarbons and environmental fuel;

9) mineral extraction tax on common minerals, groundwater and therapeutic mud, with the exception of revenues from organizations of the oil sector;

10) payment for the use of water resources of surface sources;

11) payment for forest use;

12) payment for the use of the animal world;

13) payment for the use of land;

14) digital mining fees;

15) payment for reimbursement of historical costs;

16) payment for the use of plant resources in the order of special use of the plant world;

17) payment for outdoor (visual) advertising outside the premises in the city of republican significance, the capital, in the right-of-way of public roads passing through the territory of the city of republican significance, the capital;

18) toll collection on the territory of the Republic of Kazakhstan;

19) fee for the right to engage in certain types of activities (fee for issuing licenses to engage in certain types of activities);

20) a fee for issuing permission to use the radio frequency spectrum to television and radio broadcasting organizations;

21) a fee for state (accounting) registration of legal entities, their branches and representative offices, with the exception of commercial organizations, as well as their re-registration;

22) a fee for state registration of a pledge of movable property and a ship's mortgage, as well as state registration of an irrevocable authority to deregister and export an aircraft;

23) a fee for state registration of vehicles, as well as their re-registration;

24) a fee for issuing or renewing a permit to attract foreign labor to the Republic of Kazakhstan;

25) payment for the use of licenses for certain types of activities;

26) state duty, except for consular fee.

2. Non-tax revenues to the budget of the city of republican significance, the capital shall be:

1) utility property revenues:

receipts of a part of the net income of public utilities created by the decision of the akimat of the city of republican significance, the capital;

dividends on state blocks of shares owned by the city of republican significance, the capital;

income for shares in legal entities owned by the city of republican significance, the capital;

income from the lease of property owned by the city of republican significance, the capital;

income from the rental of dwellings from the housing stock owned by the city of republican significance, the capital;

remuneration received from placement in deposits of temporarily free budget money;

remuneration for loans issued from the budget of the city of republican significance, the capital;

other income from communal property of the city of republican significance, the capital;

2) receipts from the sale of goods (works, services) by state institutions financed from the budget of the city of republican significance, the capital;

3) receipt of money from public procurement organized by state institutions financed from the budget of the city of republican significance, the capital;

4) fines, penalties, sanctions, penalties imposed by state institutions, with the exception of revenues from organizations of the oil sector and extra-budgetary funds formed from non-tax payments;

5) grants attracted by local executive bodies;

6) other non-tax revenues to the budget of the city of republican significance, the capital.

3. Revenues to the budget of the city of republican significance, the capital from the sale of fixed capital shall be:

1) proceeds from the sale of property to the budget of the city of republican significance, the capital, assigned to state institutions financed from the budget of the city of republican significance, the capital;

2) proceeds from the privatization of housing from the state housing fund;

3) proceeds from the sale of land plots, with the exception of agricultural land plots;

4) payment for the sale of land lease rights.

4. Special revenues to the budget of the city of republican significance, the capital shall be:

1) payment for negative impact on the environment;

2) deductions of subsoil users for the socio-economic development of the region, the development of its infrastructure;

3) deductions of subsoil users to finance the training of Kazakhstani personnel;

4) fines for violation of the standards of permissible anthropogenic impact on the environment from subsoil users, imposed in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on administrative offenses, to be credited at the location of the facility that has a negative impact on the environment;

5) funds received from subsoil users and organizations of the oil sector in claims for compensation for harm, fines in the field of environmental protection imposed in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on administrative offenses, to be credited at the location of the facility that has a negative impact on the environment.

5. Transfers to the budget of the city of republican significance, the capital shall be transfers from the republican budget.

6. The budget of the city of republican significance, the capital shall be credited with proceeds from the repayment of loans issued from the budget of the city of republican significance, the capital, the sale of financial assets of the state owned by the city of republican significance, the capital, loans from local executive bodies of the city of republican significance, the capital.

Article 25. Revenues to the regional budget

1. Tax revenues to the regional budget shall be:

1) social tax according to the standards for the distribution of income established by the regional maslikhat;

2) payment for the use of water resources of surface sources;

3) payment for forest use;

4) payment for the use of the animal world;

5) digital mining fees;

6) payment for reimbursement of historical costs;

7) payment for the use of plant resources in the order of special use of the plant world;

8) a fee for issuing or renewing a permit to attract foreign labor to the Republic of Kazakhstan;

9) toll collection on the territory of the Republic of Kazakhstan;

10) a fee for issuing permission to use the radio frequency spectrum to television and radio broadcasting organizations;

11) gambling tax.

2. Non-tax revenues to the regional budget shall be:

1) utility property revenues:

receipts of part of the net income of public utilities created by the decision of the regional akimat;

dividends on state blocks of shares owned by the regional communal property;

income for shares in legal entities owned by the regional communal property;

income from the lease of property owned by the regional communal property;

income from the rental of dwellings from the housing stock owned by the regional communal property;

remuneration received from placement in deposits of temporarily free budget money;

remuneration for loans issued from the regional budget;

other income from regional communal property;

2) receipts from the sale of goods (works, services) by state institutions financed from the regional budget;

3) receipt of money from public procurement organized by state institutions financed from the regional budget;

4) fines, penalties, sanctions, penalties imposed by state institutions, with the exception of revenues from organizations of the oil sector and extra-budgetary funds formed from non-tax payments;

5) grants attracted by local executive bodies;

6) other non-tax revenues to the regional budget.

3. Proceeds to the regional budget from the sale of fixed capital shall be:

1) proceeds from the sale of property assigned to state institutions financed from the regional budget;

2) proceeds from the privatization of dwellings from the public housing stock.

4. Special revenues to the regional budget shall be:

1) payment for negative impact on the environment;

2) deductions of subsoil users for the socio-economic development of the region, the development of its infrastructure;

3) deductions of subsoil users to finance the training of Kazakhstani personnel;

4) fines for violation of the standards of permissible anthropogenic impact on the environment from subsoil users imposed in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on administrative offenses and subject to enrollment at the location of the facility that has a negative impact on the environment;

5) funds received from subsoil users and organizations of the oil sector in claims for compensation for harm, fines in the field of environmental protection imposed in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on administrative offenses, to be credited at the location of the facility that has a negative impact on the environment.

5. Transfers to the regional budget shall be:

1) transfers from regional (cities of regional significance) budgets;

2) transfers from the republican budget.

6. The regional budget shall be credited with proceeds from the repayment of loans issued from the regional budget, the sale of financial assets of the state owned by the regional communal property, loans from local executive bodies of the regions.

Article 26. Receipts to the district (cities of regional significance) budget

1. Tax revenues to the district (cities of regional significance) budget shall be:

1) corporate income tax, with the exception of revenues from large enterprises credited to the republican budget, and revenues from organizations of the oil sector;

2) individual income tax, with the exception of individual income tax on income subject to self-taxation by individuals who shall have on the territory of the city of district significance, village, settlement the following declared when registering with the state revenue body:

location - for an individual entrepreneur, private notary, private bailiff, lawyer, professional mediator;

place of residence - for other individuals;

3) individual income tax on the income of individual entrepreneurs applying a special tax regime using a special mobile application and being executors in accordance with the Social Code of the Republic of Kazakhstan, paid and transferred by the State Corporation "Government for Citizens" to the district (city of regional significance) budget in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan;

4) social tax according to the standards for the distribution of income established by the regional maslikhat;

5) property tax of individuals and legal entities, individual entrepreneurs, with the exception of property tax of individuals on objects subject to this tax located on the territory of the city of district significance, village, settlement, rural district;

6) land tax, with the exception of land tax on the land of settlements from individuals and legal entities on land plots located on the territory of the city of regional significance, village, settlement;

7) vehicle tax, excluding vehicle tax:

from individuals whose place of residence shall be located on the territory of a city of regional significance, village, settlement;

from legal entities whose location, indicated in their constituent documents, shall be located on the territory of a city of regional significance, a village, a settlement;

8) unified land tax;

9) excise taxes on:

all types of alcohol produced in the territory of the Republic of Kazakhstan;

alcoholic beverages produced in the Republic of Kazakhstan;

brewing products with a volume content of ethyl alcohol of not more than 0.5 percent, produced in the territory of the Republic of Kazakhstan;

tobacco products manufactured in the Republic of Kazakhstan;

cars (except for cars with manual control or manual control adapter, specially designed for persons with disabilities) manufactured in the Republic of Kazakhstan;

gasoline (excluding aviation), diesel fuel, gasochol, benzanol, nefras, a mixture of light hydrocarbons and environmental fuel;

10) payment for the use of land plots, with the exception of land plots located on the territory of a city of regional significance, a village, a settlement;

11) mineral extraction tax on common minerals, groundwater and therapeutic mud, with the exception of the mineral extraction tax on common minerals, groundwater and therapeutic mud located in the city of regional significance, village, settlement, rural district, and with the exception of revenues from organizations of the oil sector;

12) license fee for the right to engage in certain types of activities (fee for issuing licenses for engaging in certain types of activities);

13) payment for placing outdoor (visual) advertising in an open space outside the premises in a city of regional significance, in the right-of-way of public roads passing through the territory of a city of regional significance;

14) a fee for state (accounting) registration of legal entities, their branches and representative offices, with the exception of commercial organizations, as well as their re-registration;

15) a fee for state registration of vehicles, as well as their re-registration;

16) a fee for state registration of a pledge of movable property and a ship's mortgage, as well as state registration of an irrevocable authority to deregister and export an aircraft;

17) payment for the use of licenses for certain types of activities;

18) state duty, except for consular fee.

2. Non-tax revenues to the district (cities of regional significance) budget shall be:

1) utility property revenues:

receipts of part of the net income of public utilities created by the decision of the district (city of regional significance) akimat;

dividends on state blocks of shares located in the district (city of regional significance) communal property;

income for shares in legal entities located in district (city of regional significance) communal property;

income from the lease of property of district (city of regional significance) communal property, with the exception of income from the lease of property of district (city of regional significance) communal property, which shall be managed by the akim of the city of regional significance, village, village, rural district;

income from the rental of dwellings from the housing stock located in the district (city of regional significance) communal property, with the exception of income from the rental of state property managed by the akim of the city of regional significance, village, settlement, rural district;

remuneration for loans issued from the district (city of regional significance) budget;

other income from district (city of regional significance) communal property;

2) receipts from the sale of goods (works, services) by state institutions financed from the district (city of regional significance) budget;

3) receipt of money from public procurement organized by state institutions financed from the district (city of regional significance) budget;

4) fines imposed by state institutions financed from the district (city of regional significance) budget, with the exception of fines imposed by akims of cities of regional significance, villages, towns, rural districts;

5) grants attracted by local executive bodies;

6) other non-tax revenues to the district (cities of regional significance) budget.

3. Receipts to the district (cities of regional significance) budget from the sale of fixed capital shall be:

1) proceeds from the sale of property assigned to state institutions financed from the district (city of regional significance) budget;

2) proceeds from the privatization of housing from the state housing fund;

3) proceeds from the sale of land plots, with the exception of proceeds from the sale of agricultural land plots or land plots located on the territory of a city of regional significance, a village, a settlement;

4) payment for the sale of the right to lease land plots, with the exception of land plots located on the territory of a city of regional significance, a village, a settlement.

4. Transfers to the district (cities of regional significance) budget shall be transfers from the regional budget and budgets of cities of regional significance, villages, towns, rural districts.

5. The district (city of regional significance) budget shall be credited with proceeds from the repayment of loans issued from the district (city of regional significance) budget, the sale of financial assets of the state owned by the district (city of regional significance), loans from the local executive body of the district (city of regional significance).

Article 27. Revenues to the budgets of the city of regional significance, a village, a settlement, rural district

1. Tax revenues to the budgets of the city of regional significance, a village, a settlement, rural district shall be:

1) unless otherwise established by subparagraph 2) of paragraph 1 of Article 26 of this Code, the individual income tax on income subject to self-taxation by individuals who shall have the following declared when registering with the state revenue body in the territory of the city of district significance, a village, a settlement:

location - for an individual entrepreneur, private notary, private bailiff, lawyer, professional mediator;

place of residence - for other individuals;

2) property tax of individuals on objects subject to this tax located on the territory of a city of district significance, a village, a settlement, rural district;

3) land tax on the land of settlements from individuals and legal entities on land plots located on the territory of the city of regional significance, a village, a settlement;

4) vehicle tax:

from individuals whose place of residence shall be located on the territory of a city of regional significance, a village, a settlement;

from legal entities whose location, indicated in their constituent documents, shall be located on the territory of a city of regional significance, a village, a settlement;

5) unified land tax;

6) payment for the use of land plots;

7) payment for outdoor (visual) advertising:

in the open space outside the premises in the city of regional significance, a village, a settlement;

in the right of way of public roads passing through the territory of the city of regional significance, a village, a settlement, a rural district;

in the open space outside the premises outside settlements and outside the right-of-way of public roads;

8) mineral extraction tax on common minerals, groundwater and therapeutic mud located in the city of district significance, village, settlement, rural district.

2. Non-tax revenues to the budget of the city of regional significance, a village, a settlement, rural district shall be:

1) fines imposed by the akim of the city of district significance, a village, a settlement, a rural district for administrative offenses;

2) voluntary fees of individuals and legal entities;

3) income from communal property of the city of regional significance, village, settlement, rural district (communal property of local self-government):

receipts of a part of the net income of public utilities created by decision of the apparatus of the akim of the city of regional significance, village, village, rural district;

income for shares in legal entities owned by the city of district significance, a village, a settlement, a rural district (communal property of local self-government);

income from the lease of property of communal property of the city of regional significance, a village, a settlement, a rural district (communal property of local self-government);

remuneration for loans issued from the budget of the city of regional significance, a village, a settlement, a rural district;

other income from communal property of the city of regional significance, a village, a settlement, a rural district (communal property of local self-government);

4) other non-tax revenues to the budget of the city of regional significance, a village, a settlement, a rural district.

3. Revenues to the budgets of the city of regional significance, a village, a settlement, a rural district from the sale of fixed capital shall be:

1) proceeds from the sale of property assigned to state institutions financed from the budget of the city of regional significance, a village, a settlement, a rural district;

2) income from the sale of land plots, with the exception of income from the sale of agricultural land plots;

3) payment for the sale of land lease rights.

4. Transfers to the budget of the city of regional significance, a village, a settlement, a rural district shall be transfers from the district (city of regional significance) budget.

Article 28. Income to extra-budgetary funds generated by non-tax income

The types of non-tax revenues received by extra-budgetary funds shall be determined by Chapter 13 of this Code.

Chapter 7. DISTRIBUTION OF EXPENSES BETWEEN BUDGET LEVELS

Article 29. General provisions on the distribution of expenses between budget levels

1. Directions of budget revenues shall be determined on the basis of functions, powers and competencies established in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan, as well as on the basis of the register of functions of state bodies formed in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on administrative procedures, and the register of public services formed in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the public service provision.

2. It is not allowed to establish in other legislative acts of the Republic of Kazakhstan, except for this Code, the budget level at the expense of which expenses should be financed.

Transfer of revenues from one budget level to another shall be carried out only if introduction of amendments and additions to this Code shall be made in compliance with the requirements of paragraph 6 of Article 70 of this Code and the transfer of targeted current transfers in accordance with paragraph 2 of Article 83 of this Code.

3. It is not allowed to finance revenues of a certain budget level from other budget levels.

4. Revenues of central state bodies, their departments, territorial divisions and territorial divisions of departments financed from the republican budget shall be planned on the basis of staffing limits approved by the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan, taking into account natural standards.

5. Expenses of local executive bodies, akims of cities of regional significance, villages, settlements, rural districts financed from the local budget shall be planned on the basis of staffing limits approved by the Government of the Republic of Kazakhstan, taking into account natural standards.

Article 30. Republican budget revenues

1. Republican budget revenues shall be carried out in the following areas:

1) government functions of a general nature:

provision, service and protection of the President of the Republic of Kazakhstan and his family;

functioning of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, the Government of the Republic of Kazakhstan, the Supreme Judicial Council of the Republic of Kazakhstan and the Constitutional Court of the Republic of Kazakhstan;

ensuring the activities of the Commissioner for Human Rights in the Republic of Kazakhstan;

state audit and financial control;

holding referendums and elections, with the exception of elections financed from the regional budget;

functioning of state bodies directly subordinate and accountable to the President of the Republic of Kazakhstan, with the exception of state bodies financed in other areas of the republican budget;

functioning of central executive bodies not assigned to other areas performing general functions of public administration;

awarding state prizes and awarding state awards in various industries and fields of activity in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

ensuring the formation of a leading international financial services center;

2) defense:

organization and support of state defense;

organization of measures related to the implementation of universal military duty, with the exception of measures financed from the regional budget, the budgets of the city of republican significance, the capital and the district (city of regional significance);

organization of activities in the field of civil protection and social emergencies;

ensuring the activities of the state fire service;

organization of the civil defense system;

mobilization training and mobilization;

formation and storage of state material reserves, with the exception of medicines and medical devices of the mobilization reserve;

prevention and elimination of natural and man-made emergencies of global, regional scale and their consequences;

organization and support of professional emergency services;

3) public order, security, legal, judicial, penal activities:

law enforcement;

protection of public order and ensuring public safety on the territory of the Republic of Kazakhstan, with the exception of areas financed from the regional budget, budgets of the city of republican significance, the capital;

organization and support of the activities of the penitentiary (penitentiary) system, with the exception of the provision and maintenance of the probation service;

ensuring the protection of state secrets;

activities in the field of justice;

ensuring national security;

ensuring the safety of protected individuals and entities;

functioning of the judicial system;

countering corruption crimes;

4) education and science:

financing of scientific and (or) scientific and technical activities;

general education of gifted children in republican educational organizations;

carrying out extracurricular activities of republican significance;

training of specialists with postgraduate, technical and professional, post-secondary and higher education in educational organizations financed from the republican budget;

advanced training and retraining of personnel at the republican level;

providing textbooks and educational and methodological complexes of republican organizations of secondary education, as well as compatriots studying in foreign schools in accordance with international treaties;

5) healthcare:

provision of a guaranteed amount of free medical care, except for areas of revenues financed from local budgets, and compulsory social health insurance;

organization of an emergency medical care service for the elimination of emergencies of a social, natural and man-made nature at the republican level;

forensic medical, forensic psychiatric and forensic narcological examination;

ensuring the sanitary and epidemiological well-being of the population by the sanitary and epidemiological service;

medical care for military personnel, employees of special state and law enforcement agencies and certain categories of civil servants and citizens in accordance with the legislative acts of the Republic of Kazakhstan;

activities in the field of health protection of citizens, except for revenues financed from local budgets and the social health insurance fund;

supply and storage of medicines and medical devices of mobilization reserve;

6) social assistance and social security:

pension payments to citizens entitled to pension provision in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on pension provision at the expense of budgetary funds;

state social benefits, state special benefits, special state benefits and other benefits established by legislative acts of the Republic of Kazakhstan, except for those paid from local budgets;

social assistance and social benefits provided for by legislative acts of the Republic of Kazakhstan and (or) being obligations of the Government of the Republic of Kazakhstan;

implementation of migration policy;

7) culture, sports, tourism and information space:

activities in the field of culture, sports and tourism at the republican level;

implementation of state information policy at the republican level;

activities in the field of social development, development of civil society, interethnic relations, interfaith harmony, youth, family and gender policies, access to information at the republican level;

8) agriculture, water, forestry, fisheries, specially protected natural areas, environmental and wildlife protection, land relations:

ensuring the protection and rational use of water resources;

carrying out measures for reclamation of irrigated lands;

management, conservation and development of forest resources and wildlife;

maintenance of specially protected natural areas of republican significance, restoration of the state nature reserve fund;

carrying out environmental protection measures at the republican level;

hydrometeorological monitoring;

agriculture and land management;

regulation of land relations at the republican level;

diagnosis of animal diseases, antiepizootics;

development of animal husbandry and production, sale of livestock products;

development of production and sale of crop production;

agrochemical and agroclimatic support for agricultural production;

state regulation of technical support for the agro-industrial complex;

subsidizing the agro-industrial complex in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan;

topographic, geodetic and cartographic works;

subsidizing the revenues of loans attracted under state guarantees for the development of reservoirs, canals and hydraulic structures of the Republic of Kazakhstan;

9) housing and communal services, architectural, town planning and construction activities:

modernization and development of heat supply, power supply, gas supply, water supply and sanitation facilities for settlements, as well as improvement of settlements;

regulation of the sphere of municipal waste management;

carrying out measures to improve architectural, town planning and construction activities;

10) industry, fuel and energy complex and subsoil use:

implementation of state industrial policy;

development of industries and geology;

development of the fuel and energy complex;

implementation of energy, resource saving and energy efficiency measures at the national level;

monitoring of subsoil and subsoil use, seismological information;

state geological study;

11) transport and communications:

state regulation and development of transport, transport infrastructure, passenger, freight traffic and transit potential;

reimbursement of expenses on loans attracted under a state guarantee for the development of town rail transport in the city of republican significance, the capital;

development of info communication infrastructure and information security;

aerospace activities;

12) regulation of economic activity:

state policy in the areas of foreign trade activities, domestic trade;

state policy in the areas of technical regulation, standardization, metrology and certification;

state innovation policy;

development of private entrepreneurship, self-regulation;

development and protection of competition;

13) fulfillment of state obligations:

servicing and repayment of government debt;

fulfillment of obligations under state guarantees;

fulfillment of obligations under state guarantees to support exports;

revenues on government loan hedging transactions;

fulfillment of obligations under state guarantees;

fulfillment of state obligations under public-private partnership projects of the Government of the Republic of Kazakhstan;

reimbursement of expenses under the contract of trust management of state property;

fulfillment of state obligations on payments, non-transferable debt obligations (bills) related to the membership of the Republic of Kazakhstan, and donor contributions to international financial organizations;

14) transfers:

transfers to regional budgets, budgets of cities of republican significance, the capital.

2. The republican budget also finances revenues in the areas specified in paragraph 1 of this article, for:

1) capital revenues, retraining and advanced training of employees of central state bodies and state institutions;

2) budget investments, international cooperation, fundamental and applied scientific research, analytical and sociological research and regulatory and methodological support;

3) other public services, functions, powers and competencies of central state bodies established in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 31. Budget revenues of the city of republican significance, the capital

1. Revenues of budgets of cities of republican significance, the capital shall be carried out in the following directions:

1) government functions of a general nature:

functioning of local representative and executive bodies of the city of republican significance, the capital, audit commissions;

2) defense:

mobilization training and mobilization, preparation of territorial defense and territorial defense of the city of republican significance, capital, including provision of territorial bodies of territorial troops of the city of republican significance, capital by office premises, vehicles, technical means of information, telecommunications and communications, furniture and barracks equipment, including their maintenance, maintenance and repair, purchase of fuels and lubricants, office supplies, as well as utility bills, electricity, heating and communication services, the creation of stocks of material and technical means in accordance with the standard requirements of wartime during the special deployment of territorial troops, the conduct of fees with military units of territorial defense;

measures within the framework of the performance of military duty to provide the military command bodies of the city of republican significance, the capital with equipped conscription (assembly) points, their maintenance, supply of medicines, tools, fire-fighting, medical and economic property, road transport, as well as communications and security equipment, provision of medical and technical workers, service personnel and the creation of medical commissions;

prevention and elimination of local natural and man-made emergencies and their consequences;

civil defense measures of the city of republican significance, the capital;

3) public order, security, penal system:

protection of public order and ensuring public safety in the territory of the city of republican significance, the capital;

functioning of temporary detention facilities, special receivers for individuals subjected to administrative arrest, receivers-distributors for individuals without a fixed abode and documents, kennels for service animals;

escort by internal affairs bodies;

activities on citizenship, emigration and immigration, work with foreigners and combating illegal migration;

ensuring the activities of the authorized body for ensuring road safety, with the exception of financing payments for the manufacture of state license plates, driver's license forms and forms of certificates of state registration of vehicles;

maintenance, maintenance and repair of office premises and vehicles, including the purchase of fuels and lubricants, as well as the cost of paying for utilities, electricity, heating and communication services of the territorial internal affairs bodies, with the exception of the cost of e-mail services, a video conference system and video surveillance of the situational center of the territorial bodies funded from the republican budget;

provision and maintenance of the probation service;

4) education:

pre-school education and training;

organization and provision of compulsory general secondary education, including evening (shift) education, including provided through boarding organizations;

education of children in special general education curricula;

education of gifted children in specialized educational organizations;

holding school olympiads on the scale of a city of republican significance, the capital;

training of specialists with technical and professional, post-secondary education;

training of specialists with higher and postgraduate education, with the exception of those financed from the republican budget;

a survey of the mental health of children and adolescents and the provision of psychological, medical and pedagogical advice to the population;

rehabilitation and social adaptation of children and adolescents with developmental problems;

additional education for children;

acquisition and delivery of textbooks and teaching and methodological complexes for state educational organizations;

state provision of orphans, children left without parental care, their compulsory employment and housing;

free and preferential meals for certain categories of students and pupils;

functioning of juvenile adaptation centers;

5) healthcare:

additional provision of a guaranteed amount of free medical care by decision of the local representative body of the city of republican significance, the capital;

acquisition and storage of vaccines, immunobiological and other medicines in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

provision of a guaranteed amount of free medical care, except for areas of expenses financed from the republican budget;

provision of medical care to persons held in pre-trial detention centers of the penitentiary (penitentiary) system and institutions of the penitentiary (penitentiary) system;

other measures in the field of health care, with the exception of areas financed from the republican budget and the social health insurance fund;

6) social assistance and social security:

housing assistance;

providing social assistance to citizens in need at home;

social adaptation of individuals without a certain place of residence;

social security for orphans, children left without parental care;

social security for the elderly and individuals with disabilities, including children with disabilities;

ensuring employment of the population and the implementation of measures to promote employment of the population;

state targeted social assistance;

social assistance to certain categories of citizens in need according to the decisions of local representative bodies;

implementation of migration measures at the local level;

providing special social services to victims of domestic violence;

7) culture, sports, tourism and information space:

supporting theatrical and musical arts of local importance;

ensuring the preservation of historical and cultural heritage of local importance and access to it;

support of cultural and leisure work;

conducting socially significant events of local importance in the field of culture;

ensuring the functioning of zoos and arboretums;

holding sports competitions at the local level;

preparation and participation of members of national teams of the city of republican significance, the capital in various sports at republican and international sports competitions;

functioning of state city sports organizations;

implementation of per capita regulatory financing of creative circles and sports sections;

ensuring the safety of objects of the archival fund of local importance;

ensuring the functioning of city libraries;

implementation of public information policy at the local level through the media;

development of the state language and other languages ​ ​ of the people of Kazakhstan at the local level;

carrying out activities within the framework of the implementation of state youth policy at the level of the city of republican significance, the capital;

regulation of tourism activities at the local level;

8) agriculture, water, forestry, fisheries, specially protected natural areas, environmental and wildlife protection, land relations:

subsidizing the agro-industrial complex in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan;

regulation of veterinary medicine, organization of sanitary slaughter of sick animals, construction of cattle burial grounds (biothermal pits) and ensuring their maintenance;

protection, reforestation and afforestation;

construction, reconstruction and repair of water pipelines of the city of republican significance, the capital, which shall be in communal ownership;

establishment of water protection zones, bands and sanitary protection zones for drinking supply sources;

restoration of especially emergency water facilities and irrigation and reclamation systems of the city of republican significance, the capital;

construction and reconstruction of water supply systems, hydraulic structures of the city of republican significance, the capital;

maintenance and protection of specially protected natural areas of local importance;

implementation of environmental protection measures in accordance with the Environmental Code of the Republic of Kazakhstan;

regulation of land relations in the city of republican significance, the capital;

land and economic structure of settlements;

compensation of losses caused to owners of land plots or land users, in cases established by the land legislation of the Republic of Kazakhstan;

9) housing and communal services, architectural, town planning and construction activities:

organization of the preservation of the state housing stock of the city of republican significance, the capital;

inventory of housing stock;

providing housing for certain categories of citizens in accordance with the legislative acts of the Republic of Kazakhstan;

seizure, including through redemption, of land plots for state needs and the associated alienation of real estate in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan;

creation and reconstruction of water supply facilities, including distribution networks of water supply, treatment, drainage systems, sewer, including sewer pumping stations, heating and electric networks owned by utilities;

gasification of settlements;

measures aimed at maintaining seismic resistance of residential buildings located in earthquake-prone regions of the republic, in accordance with the legislative acts of the Republic of Kazakhstan;

construction of housing of communal housing stock;

demolition of emergency housing in accordance with the legislative acts of the Republic of Kazakhstan;

ensuring road safety in settlements;

organization of architectural, town planning and construction activities, with the exception of expenses financed from the republican budget;

subsidies in the field of housing and communal services, architectural, town planning and construction activities in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan;

10) industry, fuel and energy complex and subsoil use:

implementation of energy saving and energy efficiency measures at the local level;

11) transport and communications:

organization of passenger transportation by socially significant urban and suburban communications;

construction, reconstruction, repair and maintenance of city streets, including the current repair of roads, as well as technical means of traffic regulation on them;

12) regulation of economic activity:

government support for private enterprise;

government incentives for industry;

state support for innovation;

state support for social entrepreneurship;

13) fulfillment of state obligations:

servicing and repayment of debt of local executive bodies;

fulfillment of obligations under state guarantees;

fulfillment of public obligations under projects of public-private partnership of the local executive body;

fulfillment of obligations under state guarantees;

reimbursement of expenses under the contract of trust management of communal property;

14) transfers:

transfers to the republican budget.

2. From the budgets of cities of republican significance, the capital, expenses shall be also financed in the areas specified in paragraph 1 of this Article, for:

1) capital expenditures, retraining and advanced training of employees of local executive bodies, state organizations and state institutions;

2) budget investments, scientific research of local executive bodies;

3) other public services, functions, powers and competencies of local government bodies of the city of republican significance, the capital, established in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan.

3. The budget of the city of republican significance, the capital shall provide for the expenses of the district in the city in the following areas:

1) the functioning of the akim's office in the city;

2) household accounting;

3) organization in emergency cases of delivery of seriously ill people to the nearest health organization providing medical care;

4) providing social assistance to citizens in need at home;

5) provision of sanitation of settlements;

6) maintenance of burial places and burial of rootless;

7) street lighting in settlements;

8) improvement and landscaping of settlements;

9) implementation of other services in the field of social assistance and social security, including the placement of a state social order;

10) social assistance and social security;

11) housing assistance;

12) social adaptation of individuals without a certain place of residence;

13) social security for orphans, children left without parental care;

14) social security for the elderly and individuals with disabilities, including children with disabilities;

15) ensuring employment of the population;

16) state targeted social assistance;

17) social assistance to certain categories of citizens in need according to the decisions of local representative bodies;

18) implementation of migration measures at the local level;

19) preschool education and training, including ensuring the activities of organizations of preschool education and training;

20) design, construction, reconstruction, overhaul and modernization of distribution networks of water supply, sewerage, sewage pumping stations, gas supply and lighting owned by utilities;

21) current repair of roads;

22) inventory of housing stock;

23) implementation of per capita regulatory financing of creative circles and sports sections.

Article 32. Regional budget revenues

1. Regional budget revenues shall be carried out in the following areas:

1) government functions of a general nature:

functioning of local representative and executive bodies of the regional level, audit commissions;

ensuring and holding elections of akims;

2) defense:

mobilization training and mobilization, preparation of territorial defense and territorial defense of a regional scale, including providing the territorial bodies of the territorial troops of the region with office premises, vehicles, technical means of information, telecommunications and communication, furniture and barracks equipment, including their maintenance, maintenance and repair, purchase of fuels and lubricants, office supplies, as well as the costs of utilities, electricity, heating and communication services, creation of stocks of material and technical means in accordance with the standards of the standard needs of wartime during the special deployment of territorial troops, the conduct of gatherings with military units of territorial defense;

regional civil defense measures;

measures within the framework of the performance of military duty to provide regional military command bodies with equipped conscription (assembly) points, their maintenance, supply of medicines, tools, fire-fighting, medical and economic property, road transport, as well as communications and security equipment, provision of medical and technical workers, service personnel and the creation of medical commissions;

prevention and elimination of natural and man-made emergencies of a regional scale and their consequences;

3) public order, security, penal system:

protection of public order and ensuring public safety in the region;

escort by internal affairs bodies;

activities on citizenship, emigration and immigration, work with foreigners and combating illegal migration;

functioning of temporary detention facilities, special receivers for persons subjected to administrative arrest, receivers-distributors for persons without a fixed abode and documents, kennels for service animals;

ensuring the activities of the authorized body for ensuring road safety, with the exception of financing payments for the manufacture of state license plates, driver's license forms and forms of certificates of state registration of vehicles;

maintenance and repair of office premises and vehicles, including the purchase of fuels and lubricants, as well as the cost of paying for utilities, electricity, heating and communication services of the territorial internal affairs bodies, with the exception of the cost of e-mail services, a video conference system and video surveillance of the situational center of the territorial bodies funded from the republican budget;

provision and maintenance of the probation service;

4) education:

preschool education and training in districts (cities of regional significance), cities of regional significance, villages, towns, rural districts, including the organization of medical services in organizations of preschool education and training located in cities of regional significance, villages, towns, rural districts, as well as ensuring the activities of organizations of preschool education and training located in the districts of cities of regional significance;

primary, basic secondary and general secondary education, including evening (shift) education, and general secondary education provided through boarding organizations in state educational organizations located in districts (cities of regional significance);

organization of free transportation of students to the nearest school and back in rural areas;

free and preferential meals for certain categories of students and pupils of educational organizations located in regions, districts (cities of regional significance), in the manner prescribed by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

acquisition and delivery of textbooks and teaching and methodological complexes for state educational organizations;

additional education for children, carried out at the regional, district (cities of regional significance) levels;

training of specialists with technical and professional, post-secondary education;

training of specialists with higher and postgraduate education, with the exception of those financed from the republican budget;

education of children in special general education curricula;

education of gifted children in specialized educational organizations;

holding school olympiads of regional, district (city of regional significance) scale;

a survey of the mental health of children and adolescents and the provision of psychological, medical and pedagogical advice to the population;

rehabilitation and social adaptation of children and adolescents with developmental problems;

state provision of orphans, children left without parental care, their compulsory employment and housing;

methodological work;

functioning of juvenile adaptation centers;

5) healthcare:

additional provision of a guaranteed amount of free medical care by decision of local representative bodies of the regions;

acquisition and storage of vaccines, immunobiological and other medicines in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

provision of a guaranteed amount of free medical care, except for areas of expenses financed from the republican budget;

provision of medical care to individuals held in pre-trial detention centers of the penitentiary (penitentiary) system and institutions of the penitentiary (penitentiary) system;

other measures in the field of health care, with the exception of areas financed from the republican budget and the social health insurance fund;

6) social assistance and social security:

implementation of state policy in the field of social protection;

social security for orphans, children left without parental care;

social security for the elderly and individuals with disabilities, including children with disabilities, with the exception of types of social assistance financed from the district (city of regional significance) budget;

ensuring employment of the population;

implementation of migration measures at the local level;

7) culture, sports, tourism and information space:

supporting theatrical and musical arts of local importance;

support of cultural and leisure work;

conducting socially significant events of local importance in the field of culture;

ensuring the preservation of historical and cultural heritage of local importance and access to it;

preparation and participation of members of regional national teams in various sports at national and international sports competitions;

holding sports competitions at the regional level;

functioning of state regional sports organizations;

ensuring the safety of objects of the archival fund of local importance;

ensuring the functioning of regional libraries;

implementation of public information policy at the local level through the media;

development of the state language and other languages ​ ​ of the people of Kazakhstan at the local level;

carrying out activities within the framework of the implementation of state youth policy at the regional level;

regulation of tourism activities at the local level;

implementation of per capita regulatory financing of creative circles and sports sections;

8) agriculture, water, forestry, fisheries, specially protected natural areas, environmental and wildlife protection, land relations:

regulation of the development of crop production, seed production, animal husbandry, veterinary medicine, processing and sale of agricultural products at the regional level in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan;

organization of sanitary slaughter of sick animals;

maintenance, construction and repair of special storages (burial grounds);

neutralization of pesticides purchased at the expense of budgetary funds;

subsidizing the agro-industrial complex in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan;

ensuring the functioning of municipal water facilities of regional significance;

establishment of water protection zones, bands of water bodies of regional significance;

restoration of especially emergency water facilities and irrigation and reclamation systems of regional significance;

construction and reconstruction of water supply systems, hydraulic structures of regional significance;

protection, reforestation and afforestation;

maintenance and protection of specially protected natural areas of regional significance;

implementation of environmental protection measures in accordance with the Environmental Code of the Republic of Kazakhstan;

regulation of land relations at the regional level;

compensation of losses caused to owners of land plots or land users, in cases established by the land legislation of the Republic of Kazakhstan;

taking measures to disseminate and introduce innovative experience of regional significance;

reimbursement to owners of the cost of neutralized (disinfected) and processed animals, products and raw materials of animal origin that pose a danger to animal and human health;

9) housing and communal services, architectural, town planning and construction activities:

gasification of settlements;

preventive disinsection and deratization;

organization of architectural, town planning and construction activities, with the exception of expenses financed from the republican budget;

subsidies in the field of housing and communal services, architectural, town planning and construction activities in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan;

10) industry, fuel and energy complex and subsoil use:

implementation of energy saving and energy efficiency measures at the regional level;

11) transport and communications:

organization of passenger transportation by socially significant inter district (intercity, intraregional), as well as suburban railway communications;

construction, reconstruction, repair and maintenance of roads of regional significance, including the current repair of roads, as well as technical means of traffic regulation on them;

12) regulation of economic activity:

government support for private enterprise;

government incentives for industry;

state support for innovation;

state support for social entrepreneurship;

13) fulfillment of state obligations:

servicing and repayment of debt of local executive bodies;

fulfillment of obligations under state guarantees;

fulfillment of public obligations under projects of public-private partnership of the local executive body;

fulfillment of obligations under state guarantees;

reimbursement of expenses under the contract of trust management of communal property;

14) transfers:

transfers to regional (cities of regional significance) budgets;

transfers to the republican budget.

2. The regional budgets also finance expenditures in the areas specified in paragraph 1 of this Article, for:

1) capital expenditures, retraining and advanced training of employees of local executive bodies, state organizations and state institutions;

2) budget investments, scientific research of local executive bodies;

3) other public services, functions, powers and competencies of regional bodies of local public administration established in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 33. Expenses of the district (city of regional significance) budget

1. Expenditures of the district (city of regional significance) budget shall be carried out in the following areas:

1) government functions of a general nature:

functioning of local representative and executive bodies of the district (city of regional significance) level;

2) defense:

measures within the framework of the performance of military duty to provide district (city of regional significance) military command bodies with equipped conscription (assembly) points, their maintenance, supply of medicines, tools, fire-fighting, medical and economic property, road transport, as well as communications and security equipment, provision of medical and technical workers, service personnel and the creation of medical commissions;

prevention and elimination of natural and man-made emergencies of regional (city of regional significance) scale and their consequences;

ensuring measures to prevent and extinguish steppe fires of regional (city of regional significance) scale, as well as fires in settlements in which state fire service bodies have not been created;

3) public order, security:

ensuring road safety in settlements;

4) education:

state provision of orphans, children left without parental care, their compulsory employment and housing;

5) social assistance and social security:

implementation of state policy in the field of social protection;

housing assistance;

material support for children with disabilities brought up and educated at home;

provision of individuals with disabilities in accordance with the individual habilitation and rehabilitation program of an individual with a disability with compulsory hygienic means, provision of an individual assistant for individuals with disabilities of the first group with difficulty in movement, sign language specialists for individuals with hearing disabilities;

providing social assistance to citizens in need at home;

social adaptation of individuals without a certain place of residence;

implementation of measures to promote employment;

state targeted social assistance;

social assistance to certain categories of citizens in need according to the decisions of local representative bodies;

providing special social services to victims of domestic violence;

6) culture, sports, tourism and information space:

support for cultural and leisure work at the local level;

functioning of district (city) libraries;

ensuring the functioning of zoos and arboretums;

development of mass sports and national sports;

holding sports competitions at the district (city of regional significance) level;

preparation and participation of members of the national teams of the region (cities of regional significance) in various sports at regional sports competitions;

functioning of state district (cities of regional significance) sports organizations;

implementation of public information policy at the local level through the media;

development of the state language and other languages ​ ​ of the people of Kazakhstan at the district (city of regional significance) level;

carrying out activities within the framework of the implementation of state youth policy at the district (city of regional significance) level;

implementation of per capita regulatory financing of creative circles and sports sections;

7) agriculture, water, forestry, fisheries, specially protected natural areas, environmental and wildlife protection, land relations:

regulation of land relations at the district (city of regional significance) level;

implementation of measures to preserve and improve pastures, development and reconstruction of pasture infrastructure facilities, with the exception of measures financed from the budget of the city of regional significance, village, settlement, rural district;

8) housing and communal services, architectural, town planning and construction activities:

preventive disinsection and deratization;

measures to protect district (city of regional significance) communal property;

organization of preservation of the state housing stock of the district (cities of regional significance);

inventory of housing stock;

providing housing for certain categories of citizens in accordance with the legislative acts of the Republic of Kazakhstan;

seizure, including through redemption, of land plots for state needs and the associated alienation of real estate in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan;

demolition of emergency housing in accordance with the legislative acts of the Republic of Kazakhstan;

development of the master plan;

construction of housing of communal housing stock;

measures aimed at maintaining seismic resistance of residential buildings located in earthquake-prone regions of the republic, in accordance with the legislative acts of the Republic of Kazakhstan;

creation, reconstruction and repair of water supply facilities, treatment, drainage systems, sewage, heat and electric networks owned by utilities;

provision of improvement, landscaping, lighting and sanitation of settlements;

maintenance of burial sites and burial of rootless;

9) industry, fuel and energy complex and subsoil use:

taking measures to save energy and improve energy efficiency at the district (city of regional significance) level;

10) transport and communications:

construction, reconstruction, repair and maintenance of roads of regional (urban) significance, as well as technical means of traffic regulation on them;

organization of passenger transportation by socially significant urban (rural), suburban and intra-district communications, with the exception of rail;

11) regulation of economic activity:

government support for private enterprise;

state support for social entrepreneurship;

12) fulfillment of state obligations:

servicing and repayment of debt of local executive bodies;

fulfillment of obligations under state guarantees;

fulfillment of state obligations under public-private partnership projects adopted by the maslikhat of the relevant region;

fulfillment of obligations under state guarantees;

reimbursement of revenues under the contract of trust management of communal property;

13) transfers:

transfers to the regional budget;

transfers to the budgets of the city of district significance, village, settlement, rural district.

2. From the district (city of regional significance) budget, expenses shall be also financed in the areas specified in paragraph 1 of this Article, for:

1) capital expenditures, retraining and advanced training of employees of local executive bodies, state organizations and state institutions;

2) budget investments;

3) other public services, functions, powers and competencies of local government bodies of the region (city of regional significance) established in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan.

3. The budget of the city of regional significance shall provide for the expenses of the district in the city of regional significance in the following areas:

1) functioning of the akim's office in the city of regional significance;

2) household accounting;

3) organization in emergency cases of delivery of seriously ill people to the nearest health organization providing medical care;

4) providing social assistance to citizens in need at home;

5) organization of cultural and educational events together with public associations of individuals with disabilities;

6) creation of conditions for the development of physical culture and sports at the place of residence of individuals and in places of their mass recreation;

7) organization, together with the authorized body for physical culture and sports and public associations of individuals with disabilities, of health and sports events among individuals with disabilities;

8) provision of sanitation of settlements;

9) maintenance of burial places and burial of rootless;

10) street lighting in settlements;

11) improvement and landscaping of settlements;

12) other state services, functions, competencies and powers of the akim of the district in the city of regional significance established in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 34. Expenditures of the budget of the city of regional significance, village, settlement, rural district

1. The budget expenditures of the city of regional significance, village, settlement, rural district shall be carried out in the following areas:

1) the functioning of the apparatus of the akim of the city of regional significance, village, settlement, rural district;

2) household accounting;

3) organization in emergency cases of delivery of seriously ill people to the nearest health organization providing medical care;

4) providing social assistance to citizens in need at home;

5) organization of preservation of the state housing stock of the city of regional significance, village, settlement, rural district;

6) provision of sanitation of settlements;

7) maintenance of burial places and burial of rootless;

8) street lighting in settlements;

9) improvement and landscaping of settlements;

10) support for cultural and leisure work at the local level;

11) construction, reconstruction, repair and maintenance of roads in cities of regional significance, villages, towns;

12) organization of water supply to settlements;

13) ensuring employment of the population at the local level;

14) holding fitness and sports events at the local level;

15) implementation of measures to solve the arrangement of rural settlements;

16) organization of activities for registration of acts of civil status in villages, settlements and rural districts where there shall be no bodies carrying out registration of acts of civil status;

17) implementation of measures to preserve and improve pastures, development and reconstruction of pasture infrastructure facilities, with the exception of measures financed from the district (city of regional significance) budget;

18) transfers to the district (cities of regional significance) budget;

19) servicing and repayment of debt of local executive bodies.

2. From the budget of the city of district significance, village, settlement, rural district, expenses are also financed in the areas specified in paragraph 1 of this Article, for:

1) capital expenditures, retraining of personnel and advanced training of employees of the akim of the city of regional significance, village, settlement, rural district, state organizations and state institutions;

2) budget investments;

3) other state services, functions, competencies and powers of akims and local self-government bodies of the city of regional significance, village, settlement, rural district, established in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan.

SECTION 2. FUNDAMENTALS OF BUDGETING OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN Chapter 8. DOCUMENTS OF THE STATE PLANNING SYSTEM OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN FOR THE PURPOSES OF THIS CODE

Article 35. General provisions on documents of the State Planning System of the Republic of Kazakhstan used in the budget process

1. Documents of the State Planning System of the Republic of Kazakhstan are an integral system, where the need and legality of the development of documents of a lower-level follow from the documents that shall be at the higher level, and monitoring and assessment of documents at the higher level shall be carried out on the basis of reliable information on the implementation of documents of lower levels.

The documents of the State Planning System of the Republic of Kazakhstan shall be based on the long-term development forecast of the Republic of Kazakhstan.

2. The budget process shall use:

plans for the development of state bodies;

plans for the development of the region, cities of republican significance, the capital;

development plans, action plans of subjects of the quasi-public sector, as well as long-term development strategies for autonomous educational organizations that plan expenditures from the republican or local budget.

3. Expenses for new initiatives provided for by the documents of the State Planning System of the Republic of Kazakhstan, and other additional measures arising during the current financial year, requiring additional expenses from the republican and (or) local budgets, are planned in the budget after inclusion in the development plan of the state body developing a development plan of the region, city of republican significance, capital, development plans and (or) action plans of entities of the quasi-public sector.

4. The central authorized body for state planning, the local executive body of the region, cities of republican significance, the capital, the state body - the administrator of the republican budget program, the local authorized body for state planning, respectively, ensure consideration of draft plans for the development of state bodies, draft plans for the development of regions, cities of republican significance, the capital, draft development plans and (or) draft action plans of entities of the quasi-public sector, taking into account the procedures provided for by this Code.

Article 36. Development plan of the state body and the procedure for its consideration

1. The development plan of a state body shall be a document defining the activities of the central state body in the medium term, aimed at implementing the higher documents of the State Planning System of the Republic of Kazakhstan, functions, powers and competencies, taking into account the need to ensure the quality of public services.

2. The list of central state bodies that shall not develop development plans shall be established by the Government of the Republic of Kazakhstan within the framework of the State Planning System of the Republic of Kazakhstan.

3. The development plan of the state body shall be developed and approved every three years for a five-year period in agreement with the central authorized body for state planning in accordance with the State Planning System of the Republic of Kazakhstan.

4. The development plan of the state body shall include:

1) target indicators, the achievement of which shall be ensured by a state body and shall depend on its activities and budgetary funds;

2) target indicators, the achievement of which shall be ensured within the framework of interdepartmental interaction by several state bodies, regions and (or) subjects of the quasi-public sector and shall depend on budgetary funds;

3) macro indicators, the achievement of which shall depend on the activities of several state bodies, regions and (or) entities of the quasi-public sector within the framework of interdepartmental interaction and shall not depend on budget funds.

Target indicators specified in subparagraphs 1), 2) and 3) of the first part of this paragraph shall be reflected in the development plan in the form of separate Annexes

5. Investment plans developed on the basis of the documents of the State Planning System of the Republic of Kazakhstan shall be attached to the development plans of state bodies.

The investment plan of the state body shall be developed and applied in accordance with Article 148 of this Code.

6. To approve the development plan, the state body shall submit a draft development plan that shall have a positive proposal from the departmental budget commission for consideration by the central authorized body for state planning no later than April 1 of the year of completion of the current development plan of the state body.

The central authorized body for state planning, taking into account the results of the assessment of the results carried out in accordance with Article 46 of this Code, shall consider draft plans for the development of state bodies for their compliance with the requirements established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

The conclusion of the central authorized body for state planning is formed with an indication of the priority of goals and target indicators on the basis of the results of the strategic review of revenues carried out in accordance with Article 43 of this Code, and shall be sent no later than May 1 of the current fiscal year to the central authorized body for budget planning for submission to the Republican Budget Commission and administrators of the relevant budget programs.

The revised draft plan for the development of a state body shall be submitted by the administrator of the budget program to the central authorized body for state planning simultaneously with the passport of the budget program for consideration in accordance with paragraph 12 of Article 75 of this Code.

7. The draft development plan of a state body shall be approved by the head of the state body in agreement with the central authorized bodies for state planning and budget planning no later than December 30 of the year of completion of the current development plan of the state body.

8. The central authorized body for state planning shall generate aggregated summary information on approved development plans of state bodies, containing summary quantitative information on goals and target indicators, their decomposition in the manner determined by it, and send it to the central authorized body for budget planning for inclusion in the documents and materials provided for in Article 90 of this Code.

9. Introduction of amendments and additions to the development plan of a state body shall be allowed in the following cases:

1) adoption of new or amendments and (or) additions to the Laws of the Republic of Kazakhstan, with the exception of Laws on the republican budget and Laws on amendments and additions to the Rules;

2) adoption of new or amendments and (or) additions to the documents of the State Planning System of the Republic of Kazakhstan;

3) amendments in the functions, structure of the state body;

4) the need to implement the instructions of the President of the Republic of Kazakhstan and (or) the Government of the Republic of Kazakhstan.

10. State bodies prepare reports on the implementation of development plans, send them to the central authorized body for state planning for consolidation.

11. The central authorized body for state planning forms a consolidated report on the implementation of development plans of all central state bodies, containing summary quantitative information on the achievement of goals and target indicators, their decomposition in the manner determined by it, and shall send it to the central authorized body for budget execution for inclusion in the annual report on the execution of the republican budget.

12. On the basis of reports on the implementation of development plans of state bodies, their assessment shall be carried out in accordance with Article 46 of this Code.

The assessment carried out by the bodies of external state audit and financial control shall be carried out in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On state audit and financial control."

13. The procedure for the development, coordination, approval, publication of a development plan of a state body and introducing amendments and (or) additions to it, drawing up a report on the implementation of a development plan of a state body and monitoring the implementation of a development plan of a state body shall be determined by the central authorized body for state planning.

14. The development plan of a state body and its implementation report, aggregated summary information on approved development plans of state bodies, consolidated report on the implementation of development plans of state bodies shall be subject to publication in accordance with Article 40 of this Code.

15. The first head of the state body developing the development plan shall bear the responsibility established by the Laws of the Republic of Kazakhstan in accordance with Article 41 of this Code.

Article 37. Plan for the development of the region, cities of republican significance, the capital and the procedure for its consideration

1. The development plan of the region, the city of republican significance, the capital shall be a document determining the development of the corresponding region, the city of republican significance, the capital, taking into account their specifics on the basis of documents of the State Planning System of the Republic of Kazakhstan.

2. The development plan of the region, the city of republican significance, the capital shall include information on events indicating the amount of income, not included in the income of the local budget, and expenses according to memoranda, concluded between the regional akimat, akimat of the city of republican significance, the capital and subsoil users as part of the fulfillment of obligations to allocate subsoil users for the socio-economic development of the region and the development of its infrastructure in accordance with subsoil use contracts, including work performed by the subsoil user and services rendered.

3. The goals and target indicators of the development plan of the region, the city of republican significance, the capital shall be decomposed from the higher documents of the State Planning System of the Republic of Kazakhstan.

4. The development plan of the region, the city of republican significance, the capital shall include:

1) target indicators, the achievement of which shall be ensured by the local executive body and shall depend on its activities and budgetary funds;

2) target indicators, the achievement of which shall be ensured within the framework of interdepartmental interaction by several regions and (or) entities of the quasi-public sector and shall depend on budgetary funds;

3) macro indicators, the achievement of which shall depend on the activities of several regions and (or) entities of the quasi-public sector within the framework of interdepartmental interaction and shall not depend on budget funds.

Target indicators specified in subparagraphs 1), 2) and 3) of part one of this paragraph shall be reflected in the development plan in the form of separate Annexes.

5. Investment plans developed on the basis of documents of the State Planning System of the Republic of Kazakhstan shall be attached to the development plans of regions, cities of republican significance, the capital.

The investment plan of the region, the city of republican significance, the capital shall be developed and applied in accordance with Article 148 of this Code.

6. The development plan of the region, the city of republican significance, the capital shall be developed by the local executive body of the region, the city of republican significance, the capital with the mandatory application of minimum standards, the system of regional standards for settlements every three years for a five-year period, agreed with the central sectoral state bodies, the central authorized body for regional policy and approved by the relevant maslikhat in accordance with the State Planning System of the Republic of Kazakhstan.

7. To coordinate the development plan of the region, the city of republican significance, the capital, the local executive body of the region, the city of republican significance, the capital shall submit a draft development plan agreed with the central sectoral state bodies for consideration to the central authorized body for regional policy no later than April 1 of the year of completion of the current development plan of the state body.

The central authorized body for regional policy shall consider draft plans for the development of the region, the city of republican significance, the capital for their compliance with the requirements established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

The central authorized body for regional policy, based on the results of consideration of the draft plan for the development of the region, the city of republican significance, the capital, within a month after the receipt of the draft plan for the development of the region, the city of republican significance, the capital, shall draw up a conclusion and shall send it to the local executive body of the region, the city of republican significance, the capital.

Local executive body of the region, cities of republican significance, the capital, taking into account the conclusion of the central authorized body for regional policy, the outcome of the evaluation of the results carried out in accordance with the Article 46 of this Code, the outcome of the strategic review of expenditures under Article 43 of this Code, shall form a plan for the development of the region, cities of republican significance, the capital and aggregated summary information on the approved plan for the development of the region, cities of republican significance, capitals for inclusion in the relevant maslikhat as part of the documents and materials specified in paragraph 2 of Article 91 of this Code.

8. The draft plan for the development of the region, the city of republican significance, the capital shall be approved no later than December 30 of the year of completion of the current development plan.

9. Introduction of amendments and additions to the development plan of the region, city of republican significance, capital shall be allowed in the following cases:

1) adoption of new or introduction of amendments and (or) additions to the Laws of the Republic of Kazakhstan, with the exception of Laws on the republican budget and Laws on introduction of amendments and additions to the Rules;

2) adoption of new or introduction of amendments and (or) additions to the documents of the State Planning System of the Republic of Kazakhstan;

3) introduction of amendments in the functions, structure of the state body and (or) amendments in the administrative-territorial structure;

4) the need to implement the instructions of the President of the Republic of Kazakhstan and (or) the Government of the Republic of Kazakhstan.

10. Monitoring of the implementation of the development plan of the region, the city of republican significance, the capital shall be carried out, respectively, by the local authorized body for state planning of the region, the city of republican significance, the capital together with state bodies - co-executors of the corresponding territory by generating implementation reports based on information on the progress of implementation provided by state bodies - co-executors participating in the development plan of the region, the city of republican significance, the capital.

Monitoring of the implementation of the development plan of the region, the city of republican significance, the capital shall be carried out once a year at the end of the year and shall be posted on the Internet resource of the regional akimat, akimat of the city of republican significance and the capital until March 1 of the year following the reporting period.

11. Local executive bodies of regions, cities of republican significance, the capital prepare reports on the implementation of development plans in the manner determined by the State Planning System of the Republic of Kazakhstan, and shall send them to the central authorized body for regional policy for consolidation.

12. On the basis of reports on the implementation of plans for the development of regions, cities of republican significance, the capital, their assessment shall be carried out in accordance with Article 46 of this Code.

The assessment carried out by the bodies of external state audit and financial control shall be carried out in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On state audit and financial control."

13. The procedure for drawing up a report on the implementation of the plan for the development of the region, the city of republican significance, the capital and monitoring the implementation of the plan for the development of the region, the city of republican significance, the capital shall be determined by the central authorized body for state planning.

14. The plan for the development of the region, the city of republican significance, the capital, the report on its implementation and the consolidated report on the implementation of plans for the development of regions, cities of republican significance, the capital shall be subject to publication in accordance with Article 40 of this Code.

15. Akim of the region, cities of republican significance, the capital and the first head of the relevant local state body bear responsibility established by the Laws of the Republic of Kazakhstan, in accordance with Article 41 of this Code.

Article 38. Development plans, action plans of entities of the quasi-public sector, as well as long-term development strategies of autonomous educational organizations that plan expenses from the republican or local budget, and the procedure for their consideration

1. The budget process shall involve action plans, development plans for subjects of the quasi-public sector, as well as long-term development strategies for autonomous educational organizations that plan expenditures from the republican or local budget, developed in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Draft action plans or development plans of entities of the quasi-public sector, which shall be planning expenses from the republican budget, shall be developed on the basis of the results of the strategic review of expenditures conducted in accordance with Article 43 of this Code, shall be agreed with the state body - the administrator of the republican budget program and entered into the central authorized body for budget planning as part of the documents specified in subparagraph 16) of paragraph 2 of Article 90 of this Code.

3. Draft action plans or development plans of entities of the quasi-public sector, which plan expenses from the local budget, shall be agreed with the state body - the administrator of the local budget program and shall be submitted to the local authorized body for state planning as part of the documents specified in subparagraph 10) of paragraph 2 of Article 91 of this Code.

4. Based on the results of each fiscal year, a report shall be generated on the implementation of action plans or development plans of entities of the quasi-public sector, a report on the results of monitoring the implementation of action plans or development plans of entities of the quasi-public sector and an assessment of the implementation of action plans or development plans of entities of the quasi-public sector specified in paragraph 1 of this Article, in the manner determined by the central authorized body for state planning.

5. Monitoring of the implementation of action plans or development plans of entities of the quasi-public sector specified in paragraph 1 of this Article, and assessment of their implementation shall be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

The assessment carried out by the bodies of external state audit and financial control shall be carried out in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On state audit and financial control."

6. Reporting on the implementation of action plans, development plans of subjects of the quasi-public sector, as well as long-term development strategies for autonomous educational organizations specified in paragraph 1 of this Article, shall be included in the annual report on the execution of the relevant budget and shall be subject to publication in accordance with Article 40 of this Code.

7. The procedure for the development, coordination and approval of action plans or development plans for entities of the quasi-public sector, long-term strategies for the development of autonomous educational organizations, introduction of amendments to them and (or) additions, preparation of reports and their types, the procedure for monitoring and evaluating the implementation of action plans or development plans of entities of the quasi-public sector, long-term development strategies for autonomous educational organizations specified in paragraph 1 of this Article shall be determined by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

8. The results of monitoring and assessment of the implementation of action plans or development plans of entities of the quasi-public sector, long-term development strategies of autonomous educational organizations specified in paragraph 1 of this Article shall be subject to publication in accordance with Article 40 of this Code.

9. The first heads of the subjects of the quasi-public sector, autonomous educational organizations shall bear the responsibility established by the Laws of the Republic of Kazakhstan, in accordance with Article 41 of this Code.

Chapter 9. ACCOUNTABILITY AND TRANSPARENCY

Article 39. General provisions on accountability and transparency

1. "Accountability" refers to accountability for budgetary policy decisions and achievement of indicators of achievement.

2. Accountability of participants in the budget process shall be implemented through a set of tools to ensure transparency and responsibility for administrative and management decisions in budget relations.

3. Transparency of the budget system means transparency and openness of budget information to the public, including the publication of the civil budget.

The civil budget shall be information disclosing the main provisions of the republican and local budgets, published in a form accessible to the public in accordance with Article 40 of this Code.

The civil budget shall be formed when planning the republican and local budgets and in the process of their execution by the central authorized body for budget planning, local authorized bodies for state planning, the central authorized body for budget execution, local authorized bodies for budget execution, administrators of budget programs, subjects of the quasi-public sector according to the received budget funds.

The procedure for the preparation, presentation and publication of the civil budget at the stages of planning and budget execution shall be determined by the central authorized body for budget planning.

4. Accountability of authorized bodies shall be carried out through the development and publication of budget documentation in accordance with this Code.

5. The participation of citizens in the budget process shall be ensured through the implementation of the budget of popular participation in accordance with the second part of paragraph 3 of Article 70 of this Code, the implementation of local self-government and other methods provided for by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

6. Accountability of budget process participants shall include:

hearing representatives of state bodies in representative bodies when developing draft laws on the republican budget and decisions of maslikhats and based on the results of budget execution in accordance with this Code;

publication and discussion of documents in accordance with Article 40 of this Code;

responsibility of participants in the budget process in accordance with Article 41 of this Code.

Article 40. Publication and discussion of documents of the budgetary process

1. Materials, information and documents of the budgetary process shall be subject to publication by the participants specified in this Article on their official Internet resources, including without fail on the Internet portal of open budgets, in compliance with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan on access to information, state secrets, administrative procedures, public councils, informatization.

2. The documents of the budgetary process shall be discussed in representative bodies, at public councils, a meeting of the local community, the Internet portal of open budgets in accordance with this Code, the legislation of the Republic of Kazakhstan on local public administration and self-government, the legislation of the Republic of Kazakhstan on public councils, and access to information.

3. The Central Authorized Body on Budget Policy shall ensure publication of:

long-term development forecast of the Republic of Kazakhstan;

forecast of socio-economic development of the Republic of Kazakhstan;

an analytical report on budget risks;

analytical report on tax expenses;

Footnote. Paragraph 5 of paragraph 3 of Article 40 shall enter into force dated 01.01.2027 in accordance with subparagraph 2) of paragraph 1 of Article 172 of this Code.

draft law on the volume of general transfers;

a consolidated report on the implementation of state investment projects based on the results of the fiscal year and the results of the evaluation of the implementation of state investment projects;

information on the results of economic examinations of state investment projects;

a consolidated report on the use of related grants and the results of the evaluation of the use of related grants.

4. The central authorized body for budget planning shall ensure publication:

draft law on the republican budget with Annexes;

the Law on the republican budget with Annexes, the decree of the President of the Republic of Kazakhstan on the republican fiscal plan for the first quarter of the upcoming fiscal year with Annexes;

civil budget;

conclusions and recommendations from the cost review.

5. The central authorized body for state planning shall ensure the publication of:

conclusions and recommendations from the cost review;

aggregated summary information on approved development plans of state bodies;

consolidated report on the implementation of development plans of state bodies.

6. The central authorized body for regional policy shall ensure the publication of a consolidated report on the implementation of plans for the development of regions, cities of republican significance, and the capital.

7. The central authorized body on budget execution shall ensure publication of:

information on the state of public finances;

civil budget;

monthly report on the execution of consolidated, state, republican and local budgets;

annual report on the execution of the republican budget;

annual report on the formation and use of the National Fund of the Republic of Kazakhstan;

annual financial statements based on the results of trust management by the National Fund of the Republic of Kazakhstan and the results of the audit;

information in the form of statistical information on the current state of public debt, quasi-public debt, government-guaranteed debt, the amount of money paid to pay off public debt, issued state guarantees and state guarantees to support exports, the amount of money paid under state guarantees and state guarantees to support exports;

public commitments for public-private partnership projects;

annual assessment of the state of public sector debt;

report on public finance statistics of the Republic of Kazakhstan.

8. The State treasury shall ensure that treasury monitoring results shall be published.

9. The regional akimat, akimat of the city of republican significance, the capital shall provide publication:

forecast of socio-economic development;

development plan of the region, city of republican significance, capital;

investment plan of the region, city of republican significance, capital;

conclusions and recommendations from the cost review;

report on the implementation of the plan for the development of the region, the city of republican significance, the capital.

10. The regional akimat, akimat of the city of republican significance, the capital, the district (city of regional significance) akimat, the apparatus of the akim of the city of regional significance, village, settlement, rural district shall provide publication:

draft decision of the maslikhat on the local budget with Annexes, documents and materials specified in paragraph 5 of Articles 87 and 88, paragraph 2 of Article 91 of this Code;

decisions of the maslikhat on the local budget with Annexes, decisions of the local executive body (decisions of the akim of the city of regional significance, village, settlements, rural district) on the local financial plan for the first quarter of the next fiscal year with Annexes;

conclusions and recommendations from the cost review;

civil budget;

monthly report on the execution of the regional budget, budget of the city of republican significance, capital, district (city of regional significance), city of regional significance, village, settlement, rural district;

annual report on the execution of the budget of the region, city of republican significance, capital, district (city of regional significance), city of regional significance, village, settlement, rural district;

draft decision of the maslikhat on the volume of general transfers.

11. Administrators of budget programs shall ensure publication of:

passports of budget programs;

aggregated summary information on passports of budget programs;

civil budget;

reports on the implementation of budget programs.

12. A public body shall ensure the publication of:

the development plan of the public body;

investment plan of the public body;

reports on implementation, results of monitoring and evaluation of realization of action plans or development plans of quasi-public sector entities that have been allocated budget funds from the republican or local budget;

reports on monitoring the implementation of state investment projects;

reports on the implementation of development plans of state bodies;

conclusions and recommendations on the results of the expenditure review, if any;

information on receipts and expenditures of extra-budgetary funds.

13. The Central authorized body on state assets shall ensure publication of the national report on state assets and quasi-state sector management.

14. The quasi-public sector entity shall ensure the publication of:

the civil budget on the budget funds received;

action plans or development plans and reports on their implementation;

results of monitoring and evaluation of the implementation of action plans or development plans;

information on the debt status of the quasi-public sector entity.

15. Autonomous educational organizations shall ensure the publication of long-term development strategies of autonomous educational organizations and reports on their implementation.

16. Legal entities or subjects of quasi-public sector, receiving transfers from the republican budget or budget funds for the performance of the state task, administrators of relevant budget programs shall ensure publication of reports on the use of transfers from the republican budget or performance of the state task.

17. State bodies authorized to carry out the assessment shall ensure publication of the results of the results assessment.

18. Central state and local executive bodies, administrators of budget programs, subjects of quasi-public sector, authorized bodies of the relevant branch (sphere) and other legal entities, carrying out monitoring in accordance with this Code, shall ensure publication of monitoring results.

19. Administrator of budget programs, central and local authorized bodies on budget execution, state treasury shall ensure publication of annual consolidated financial statements prepared in accordance with Articles 133 and 134 of this Code.

Article 41. Responsibility of budget process participants for violation of budget legislation of the Republic of Kazakhstan

1. The first head of the budget program administrator shall be responsible, established by the Laws of the Republic of Kazakhstan, for:

use of targeted transfers from the National Fund of the Republic of Kazakhstan not in accordance with their intended purpose;

timely submission of the budget request and the budget program passport to the relevant authorized bodies, including through the information system;

spending of funds of the special state fund not in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on the return of illegally acquired assets to the state;

inefficient planning and (or) inefficient use of budgetary funds, expressed in:

exceeding approved natural standards;

absence of documents (investment proposal, feasibility study, financial and economic feasibility study, design and estimate documentation) and (or) decisions (conclusions, examinations) of the relevant bodies and (or) organizations provided for by the budgetary legislation of the Republic of Kazakhstan;

spending budget funds for the maintenance of objects not listed on the balance sheet of the corresponding administrator of budget programs, unless otherwise provided by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

spending budget funds for the maintenance of facilities not commissioned in accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan, unless otherwise provided by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

lack of economic effect from the implementation of state investment projects, determined in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. The budget program manager shall be responsible, as established by the Laws of the Republic of Kazakhstan, for:

drawing up a passport of the budget program, validity and completeness of the passport of the budget program, reliability of calculations for the budget program (subprogram), including through the information system, inclusion of state investment projects that shall not meet the requirements of paragraph 8 of Article 148 of this Code;

compliance with the requirements established by paragraph 8 of Article 75 of this Code;

inefficient implementation of budget programs;

reliability, correctness and timeliness of submission of funding plans of the budget program administrator and individual funding plans to the state treasury or local authorized budget execution body;

timely amendments to the funding plans of budget program administrators;

rationale for budgetary reallocation of the budget programme (subprogrammes);

untimely performance and submission of the results of monitoring the implementation of state investment projects to the relevant state bodies and (or) non-use of its results in project management;

untimely provision of the return of budget funds to the relevant budget in cases established by this Code;

reliability of information on the basis of which a list of budget programs shall be formed, according to which the use (reuse) of funds in the next financial year shall be allowed;

reliability and completeness of the report on the implementation of the budget program;

non-utilization of the state external loan within the period established by the loan agreement, or the extension of the period for the development of the state external loan, which resulted in the failure to achieve the goals and objectives stipulated by the loan agreement;

full and (or) partial cancellation of the state external loan, except for cases due to savings on the state external loan, which resulted in failure to achieve the goals and objectives stipulated by the loan agreement.

3. The chairman of the budget commission shall be responsible, established by the Laws of the Republic of Kazakhstan, for the activities carried out by the commission.

4. When the budget commission considers draft regulatory legal acts specified in Article 73 of this Code, the responsibility established by the Laws of the Republic of Kazakhstan shall be borne by:

the first head of the central state body - the developer or the local state body - the developer of the regulatory legal act - for the completeness and reliability of financial and economic calculations and justifications indicating the sources of financing, imposing additional costs on lower budgets without appropriate compensation;

Secretary of the republican or local budget commission - for submitting to the republican or local budget commission the conclusions of the working body without financial and economic calculations and justifications indicating the sources of funding or conclusions involving the imposition of additional costs on lower budgets without appropriate compensation.

5. The first head of the central state body developing the development plan of the state body shall be responsible, established by the Laws of the Republic of Kazakhstan, for:

reliability and completeness of the content of the development plan of the state body;

achievement of planned goals and target indicators within the funds provided for by the republican budget;

reliability and completeness of the report on the implementation of the development plan of the state body.

6. Akim of the region, cities of republican significance, the capital and the first head of the relevant local state body shall be responsible, established by the Laws of the Republic of Kazakhstan, for:

reliability and completeness of the content of the development plan of the region, the city of republican significance, the capital;

reliability and completeness of the report on the implementation of the plan for the development of the region, the city of republican significance, the capital;

non-compliance with the debt limit of local executive bodies of regions, cities of republican significance, the capital.

7. The first heads of the respective administrator of budget programs and the subject of the quasi-public sector shall be responsible, established by the Laws of the Republic of Kazakhstan, for:

completeness of the content of the development plan or action plan of the subject of the quasi-public sector and the timeliness of its submission to the authorized bodies;

validity of submitted investment proposals and feasibility and (or) financial and economic substantiations.

8. When planning transfers of a general nature and their use, the responsibility established by the Laws of the Republic of Kazakhstan shall be borne by:

the first head of the central sectoral state body for the timeliness of the development of methods for financing current, including capital and development costs, the reliability and validity of indicators adopted when calculating general transfers;

heads of central and local authorized bodies of the relevant industries (spheres) and akims of regions, cities of republican significance, the capital, districts (cities of regional significance), cities of regional significance, villages, towns, rural districts for the validity and reliability of the information provided to the calculations of general transfers;

akim of the region, city of republican significance, capital, district (city of regional significance), city of regional significance, village, settlement, rural district for the use of general transfers not in accordance with the Law and the decision of the corresponding maslikhat on the volume of general transfers.

9. When allocating targeted transfers from the higher budget to the lower budget and their use, the responsibility established by the Laws of the Republic of Kazakhstan shall be borne by:

the first head of budget program administrators of a higher budget for non-transfer of target transfers to lower budgets in accordance with the individual payment financing plan;

First head of the higher budget program administrator, who lists targeted development transfers for failure to achieve the final results stipulated by the passports of the corresponding local development budget programs;

the first head of the administrator of budget programs of the higher budget, which shall be the single organizer of the tender for public procurement, for late holding of competitive procedures;

akim of the region, city of republican significance, capital, district (city of regional significance), city of regional significance, village, settlement, rural district and the first head of the relevant administrators of local budget programs for the use of targeted transfers not in accordance with the passport of the budget program, failure to achieve results, including with the full use of budget funds, failure to report on the results achieved through the use of the received targeted transfers;

akim of the region, city of republican significance, capital, district (city of regional significance), city of regional significance, village, settlement, rural district, first head of administrators of budget programs of the lower budget for non-utilization of target transfers received from the higher budget, which resulted in non-achievement of results.

10. The first heads of legal entities or entities of the quasi-public sector that receive transfers to legal entities or budget funds for the implementation of the state task are responsible, established by the Laws of the Republic of Kazakhstan, for:

achievement of indicators of results defined in the development plans of state bodies, development plans, action plans of entities of the quasi-public sector, as well as long-term development strategies of autonomous educational organizations and (or) passports of budget programs of the corresponding budget program administrators;

validity and reliability of calculations for the budget programme (subprogramme), completeness and timeliness of submission of the budget programme (subprogramme);

validity and reliability of reports on the use of transfers to legal entities or on the fulfillment of a government assignment.

11. The first head of the subject of the quasi-public sector shall be responsible, established by the Laws of the Republic of Kazakhstan, for non-fulfillment or incomplete fulfillment of obligations to implement (implement) the pilot project and (or) manage it.

12. The first heads of entities of the quasi-public sector, to increase (form) the authorized capital of which funds shall be provided for the corresponding financial year in the Law on the republican budget or in the decision of the maslikhat on the local budget, shall be responsible, established by the Laws of the Republic of Kazakhstan, for:

untimely monitoring of the implementation of budget investments;

non-use of the results of monitoring the implementation of budget investments in project management;

failure to achieve the final results stipulated by the passports of budgetary development programs;

failure to achieve the results of budget investments provided for by the financial and economic justification, including with the full use of the allocated budget funds;

use of funds remaining at the disposal of the quasi-public sector entity after payment of dividends (part of net income) not in accordance with the dividend policy.

13. The first head of a state institution shall ensure and bear responsibility established by the Laws of the Republic of Kazakhstan for:

compliance with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan on public procurement, civil legislation of the Republic of Kazakhstan when registering civil transactions;

lawfulness and validity of submission of the invoice for payment;

accuracy of the specified details and amounts in the invoice for payment and supporting documents;

timely and complete fulfillment of obligations to make payments in favor of recipients of money;

reliability of confirmation of the delivery of goods, work performed and (or) services rendered in accordance with the concluded civil law transactions;

submission to the state treasury body of documents confirming the validity of the payment under the registered civil law transaction.

14. The first head of the subject of the quasi-public sector, the general contractor within the framework of treasury support, borrowers who have attracted a loan guaranteed by the state provide and bear responsibility established by the Laws of the Republic of Kazakhstan for:

lawfulness and validity of payment orders;

accuracy of the specified details in payment orders;

timeliness and completeness of fulfillment of obligations to make payments in favor of the recipient of money;

reliability of performed operations;

submission of documents confirming the validity of the payment to the state treasury bodies.

15. The borrower under a loan having a state guarantee shall be liable, as established by the Laws of the Republic of Kazakhstan, for misuse of funds received under a loan guaranteed by the Government of the Republic of Kazakhstan and for the return of funds diverted to fulfill obligations under the state guarantee in case of non-fulfillment by the borrower of debt obligations under the loan.

The borrower shall be liable under the loan secured by the Government, as established by the Laws of the Republic of Kazakhstan, for misuse of funds received and return of funds diverted to fulfill obligations under the guarantee of the Government, in case of non-fulfillment by the borrower of debt obligations under the loan.

16. The first head of the subject of the quasi-public sector shall be responsible, established by the Laws of the Republic of Kazakhstan, for:

completeness of information on internal and external loans and debt and timeliness of its submission to the authorized bodies;

non-utilization of a non-state loan guaranteed by the state within the period established by the loan agreement, or the extension of the period for the development of a non-state loan guaranteed by the state, which resulted in the failure to achieve the goals and objectives stipulated by the loan agreement;

full and (or) partial cancellation of a non-state loan under a state guarantee, except for cases due to savings on a non-state loan under a state guarantee, which entailed failure to achieve the goals and objectives stipulated by the loan agreement.

17. Legal entities determined to carry out economic expertise of state investment projects bear responsibility for the quality of economic expertise established by the Laws of the Republic of Kazakhstan.

18. The borrower and the ultimate borrower under the budget loan shall be liable as established by the Laws of the Republic of Kazakhstan for:

use of the budget loan for other purposes;

non-payment, late repayment of the budget loan.

19. The first heads of the central state and local executive bodies shall be responsible, established by the Laws of the Republic of Kazakhstan, for the fulfillment of state obligations under public-private partnership projects within the budgeted funds for the corresponding fiscal year.

20. The first heads of central state and local executive bodies, entities of the quasi-public sector, legal entities receiving budget funds shall be responsible for the accuracy of materials, information and documents published in accordance with Article 40 of this Code.

Chapter 10. RESULTS MANAGEMENT

Article 42. General provisions on results management

1. Results management shall consist in planning documents of the state planning system of the Republic of Kazakhstan, planning and execution of budgets, preparation of reports using a review of expenses, results of state audit and financial control, monitoring results, results assessment system.

2. Results shall be managed by state bodies, authorized bodies at the stages of planning and budget execution.

Article 43. Review of expenses

1. Review of expenses shall be an analysis of expenditures planned or provided for by the documents of the State Planning System of the Republic of Kazakhstan and the budget, as well as the sectoral policy of the state body in order to ensure control over the spending of budgetary funds and improve the quality of their prioritization.

2. The review of expenses shall be carried out in cases provided for by this Code, and in other cases, including when developing documents of the State Planning System of the Republic of Kazakhstan, at the suggestion of the relevant budget commission, specialized standing committees of the Chambers of the Parliament of the Republic of Kazakhstan and (or) on the basis of a decision of the Government of the Republic of Kazakhstan or the local executive body.

3. The following requirements shall be met when conducting the review of expenses:

alignment with the purpose and theme of the review of expenses;

the main criteria (results) of the cost review should be clearly defined;

the scope of the review of expenses must be defined - document types, expenses for the expenditure review;

The level of review of expenses should be defined - the level and (or) levels of public administration, the industry (area) for the review of expenses;

time frame, frequency.

4. The review of expenses should contain conclusions and recommendations on:

Ways to address the issues raised by the review of expenses;

compliance of budget expenses with the sectoral policy;

opportunities (options) to optimize lower-priority and inefficient budget expenses;

opportunities (options) for reallocation of budgetary funds to other or new expenses depending on the priorities of the policy.

5. The review of expenses shall be divided into:

strategic review of expenses;

budget review of expenses;

investment review of expenses.

The strategic review of expenses shall be conducted for:

realism, expediency, relevance of documents of the State Planning System of the Republic of Kazakhstan;

consistency of goals and objectives defined in the documents of the State Planning System of the Republic of Kazakhstan;

presence (absence) of duplication, fragmentation, intersection and contradictions between the documents of the State Planning System of the Republic of Kazakhstan;

compliance with the state policy;

determining the priority and realism of goals and (or) target indicators of documents of the State Planning System of the Republic of Kazakhstan.

The budget review of expenses shall be conducted for:

efficiency, justification, efficiency and expediency of budget expenses;

possible optimization and (or) redistribution of expenses;

the need and expediency of further planning of the accumulated difference in amounts associated with the lack of budgetary funds to achieve the target indicators of the approved development plan or the draft development plan of a state body, region, city of republican significance, capital.

The investment review of expenses shall be carried out taking into account the need for priority financing of the started (ongoing) state investment projects in order to:

identification and analysis of the reasons for the rise in price, underfunding, incompleteness of state investment projects;

linking state investment projects with target indicators of the draft plan for the development of a state body or region, city of republican significance, capital;

identifying factors that influenced the implementation of state investment projects within the framework of the current development plan of a state body or region, city of republican significance, capital;

When planning public investment projects, the results of monitoring and evaluation of results carried out in accordance with Articles 45 and 46 of this Code shall be applied.

6. On the basis of the theme and purpose of the review of expenses, one or more of the review of expenses referred to in paragraph 5 of this Article shall apply.

7. The review of expenses shall be carried out by the central authorized body for state planning, the central authorized body for budget planning, the central authorized body for budget policy, local executive bodies, the relevant authorized state bodies, depending on its purpose and topic.

8. The review of expenses, conclusions and recommendations on the results of its conduct shall be sent to the Government of the Republic of Kazakhstan or the local executive body and the relevant standing committee of the House of Parliament of the Republic of Kazakhstan if this review has been carried out on its proposal.

9. Conclusions and recommendations of the review of expenses:

shall be used to make administrative and management decisions;

shall be applied in the budget process in accordance with this Code;

shall be published in accordance with Article 40 of this Code.

10. The procedure for conducting a review of expenses determining goals, topics, objects, criteria, scope (coverage), level, time frame, frequency shall be determined by the central authorized body for budget policy.

Article 44. State audit and financial control

1. In budgetary relations, the bodies of state audit and financial control shall carry out expert and analytical activities of authorized bodies of external state audit and financial control in the form of expert and analytical measures, as well as preliminary, current and subsequent assessment of the budget in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on state audit and financial control.

2. The central authorized body for budget planning and the relevant local authorized bodies for state planning, the central authorized body for budget execution and the relevant local authorized bodies for budget execution, administrators of budget programs interact with the authorized bodies of external state audit and financial control in accordance with Articles 86, 87, 90, 91, 95, 96, 119 - 128 and 153 of this Code.

3. Internal audit services of central state bodies, local executive bodies of regions, cities of republican significance, the capital, departments of central state bodies, with the exception of the internal audit service of the National Bank of the Republic of Kazakhstan and the authorized body for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations, for the purposes of this Code in the relevant state body:

provide advisory assistance in order to comply with the requirements of the budget legislation of the Republic of Kazakhstan at all stages of the budget process.

In case of violations of the requirements of the budget legislation of the Republic of Kazakhstan, advisory assistance shall be provided in eliminating violations and bringing them in line with the budget legislation of the Republic of Kazakhstan;

monitor the implementation of the recommendations of the state audit and financial control bodies, inform them of the measures taken;

prepare information on the measures taken to discuss the draft republican or local budget and the annual report on its implementation in representative bodies.

Article 45. Monitoring

1. Monitoring shall be a regular process of collecting and analyzing information in a specific industry (area), used to make administrative and management decisions and shall be the basis for assessing results.

2. Monitoring shall be carried out by central state and local executive bodies, administrators of budget programs, entities of the quasi-public sector, authorized bodies of the relevant industry (sphere).

3. Monitoring shall be carried out in the following industries (areas):

monitoring of documents of the State Planning System of the Republic of Kazakhstan in accordance with it;

monitoring the state of public finances;

monitoring in the field of intergovernmental relations;

treasury monitoring;

budget monitoring;

public sector debt monitoring;

monitoring the implementation of public investment projects, including monitoring public obligations under public-private partnership projects;

monitoring of budget loans;

monitoring the use of related grants.

4. Monitoring results:

used in the budget planning process

shall be discussed at meetings of public councils, in the Parliament of the Republic of Kazakhstan and maslikhats when discussing issues of allocating budget funds to administrators of budget programs and subjects of the quasi-public sector and shall be included in the documents and materials submitted to the Parliament of the Republic of Kazakhstan and maslikhat simultaneously with the draft law on the republican budget and the draft decision of the maslikhat on the local budget;

shall be included in the annual performance report of the respective budget;

shall be published in accordance with Article 40 of this Code.

Article 46 System of evaluation results

1. Evaluation results shall include the following types of evaluations:

assessment of the implementation of documents of the State Planning System of the Republic of Kazakhstan in accordance with the State Planning System of the Republic of Kazakhstan;

operational assessment to achieve goals in accordance with the system of annual assessment of the effectiveness of the central state and local executive bodies of the regions, cities of republican significance, the capital, conducted by the Supreme Audit Chamber of the Republic of Kazakhstan in terms of assessing the effectiveness of the activities of state bodies to achieve the goals of development plans of state bodies and regional development plans, cities of republican significance, the capital and the authorized body for budget execution in terms of assessing the effectiveness of the activities of state bodies to achieve the final results provided for by the passports of budget programs;

assessment of the implementation of state investment projects;

assessment of the effectiveness of state property management.

2. The evaluation of results shall contain mandatory recommendations on improving the efficiency and effectiveness of planning and use of state budget funds and assets and the effective allocation of state resources.

3. Outcomes of evaluation results:

used in the budget planning process

shall be discussed at meetings of public councils, in the Parliament of the Republic of Kazakhstan and maslikhats when discussing issues of allocating budget funds to administrators of budget programs and subjects of the quasi-public sector and shall be included in the documents and materials submitted to the Parliament of the Republic of Kazakhstan and maslikhat simultaneously with the draft law on the republican budget and the draft decision of the maslikhat on the local budget;

shall be included in the annual performance report of the respective budget;

shall be published in accordance with Article 40 of this Code.

4. State bodies authorized to conduct assessments shall submit the results of the assessment to the central authorized body for budget planning, the central authorized body for budget execution, the local executive body no later than April 15 of the year following the reporting year.

SECTION 3. PUBLIC FINANCE MANAGEMENT Chapter 11. FUNDAMENTALS OF PUBLIC FINANCE MANAGEMENT

Article 47. General provisions on public financial management

1. The goal of public financial management shall be to create conditions for their long-term sustainability by defining budget policies and their implementation, taking into account the risk assessment.

For the purposes of this Code, risk shall be uncertainty that impedes the management of public finances arising from the impact of internal and/or external economic and/or macroeconomic and other factors in the long and medium term.

The budget policy shall include the development of documents defining the vision, approaches and measures for managing public finances, and targets approved by the decrees of the President of the Republic of Kazakhstan.

Coordination of the activities of state bodies in determining budget policy shall be carried out by the central authorized body for budget policy.

2. Public finance shall be managed using the following tools:

1) long-term development forecast of the Republic of Kazakhstan;

2) forecast of socio-economic development;

3) a system of budget rules;

4) analytical report on budget risks;

Footnote. Subparagraph 5) of paragraph 2 of Article 47 shall enter into force dated 01.01.2027 in accordance with subparagraph 2) of paragraph 1 of Article 172 of this Code.

5) analytical report on tax revenues;

6) forecast consolidated financial statements;

7) consolidated financial statements;

8) a report on public finance statistics.

3. Information on the state of public finances shall include information on:

parameters of republican, state, consolidated budgets;

receipts and revenues of the National Fund of the Republic of Kazakhstan, extra-budgetary funds;

public sector debt obligations;

compliance with budget rules and targets;

other data.

Information on the state of public finances shall be open and subject to annual publication in the form of statistical information in accordance with Article 40 of this Code.

The forecast of the state of public finances shall be carried out by the central authorized body for budgetary policy as part of the long-term forecast of the development of Kazakhstan and the forecast of the socio-economic development of Kazakhstan.

Methodological support for calculating forecast information on the state of public finances, determining the limits provided for in subparagraph 3) of paragraph 1 of Article 137 of this Code, determining the criteria and forming a list of entities of the quasi-public sector that have been granted the right to attract external loans shall be carried out by the central authorized body for budget policy.

Monitoring and formation of information on the state of public finances shall be carried out by the central authorized body for budget execution together with the central sectoral state bodies, local executive bodies and the National Bank of the Republic of Kazakhstan in the manner determined by the central authorized body for budget execution in agreement with the central authorized body for budget policy.

Article 48. System of budget rules

1. The system of budget rules shall be a set of budget rules and targets aimed at ensuring the sustainability of public finances.

Budget rule - a restriction on budget parameters in the form of their limit values ​ ​ (limits according to budget rules), applied when approving and clarifying the republican budget.

Targets shall be the limiting parameters of public finances and other conditions in relation to budgetary policy in the long term.

2. Budget rule types shall be divided into:

1) guaranteed transfer rule;

2) Republican budget spending rule.

The guaranteed transfer rule shall be a budget rule, according to which the volume of guaranteed transfer from the National Fund of the Republic of Kazakhstan shall be planned in an amount not exceeding the volume of projected revenues to the National Fund of the Republic of Kazakhstan from organizations of the oil sector at the cut-off price.

The cut-off price shall be determined in the manner determined by the central authorized body for budget policy in agreement with the National Bank of the Republic of Kazakhstan.

The republican budget expenditure rule shall be a budget rule according to which the growth rate of republican budget expenditures excluding loan repayment (for the planning period) shall be limited by the level of long-term economic growth increased by the inflation target.

The level of long-term economic growth shall be defined as the average growth of real gross domestic product for the ten years preceding the planning period.

The inflation target shall be set by the National Bank of the Republic of Kazakhstan.

3. Targets shall be determined by a document developed by the central authorized body for budget policy in accordance with part three of paragraph 1 of Article 47 of this Code.

4. Information on compliance with the limits according to budget rules and targets shall be reflected in the forecast of socio-economic development of the Republic of Kazakhstan.

5. Deviation from budget rules and targets shall be allowed in:

crisis situations that entailed a lack of economic growth and a decrease in budget revenues, an increase in state obligations and budget expenditures not covered by budget revenues;

in a state of emergency or martial law in the Republic of Kazakhstan;

the case provided for in subparagraph 2) of paragraph 1 of Article 59 of this Code.

In case of deviation from budgetary rules and targets in crisis situations and cases of emergency or martial law in the Republic of Kazakhstan, a return to the initial limits of budgetary rules and targets shall be carried out over the next three years by developing an action plan. approved by the Government of the Republic of Kazakhstan together with the National Bank of the Republic of Kazakhstan, with the reflection of adjusted indicators in the forecast of socio-economic development of the Republic of Kazakhstan.

Article 49. Public sector debt

1. Public sector debt obligations shall be:

public debt;

contingent debt obligations - state-guaranteed debt, state-guaranteed obligation to support exports, state guarantees;

debt of the National Bank of the Republic of Kazakhstan;

quasi-public sector debt;

public commitments for public-private partnership projects.

Public sector debt shall be consolidated and used for analytical purposes to manage public finances.

2. The forecast and assessment of debt obligations of the public sector shall be carried out in accordance with Article 137 of this Code and shall be included in the forecast of socio-economic development of the Republic of Kazakhstan, compiled in accordance with Article 51 of this Code.

3. The provisions of paragraph 2 of this Article shall not apply to the debt of the National Bank of the Republic of Kazakhstan.

Article 50. Long-term development forecast of the Republic of Kazakhstan

1. The long-term development forecast of the Republic of Kazakhstan shall be a document that shall determine the forecast state of economic, macroeconomic indicators and public finances for the formation of fiscal policy, and shall be used in determining the financial security of documents of the State Planning System of the Republic of Kazakhstan in their development.

2. The long-term development forecast of the Republic of Kazakhstan shall be developed once every three years for a ten-year period.

3. The long-term development forecast of the Republic of Kazakhstan shall contain:

options for external and internal conditions of socio-economic development;

assessment of the socio-economic effect, including an assessment of the actual and (or) expected socio-economic effect from the use of budgetary funds and other sources of financing for the tasks and functions of the state, information on deviations from the results indicators and their reasons, analysis of the realism of the selected goals, target indicators, tasks, results indicators;

long-term social and economic development risks;

an assessment of the sustainability of public finances, containing an assessment of the sustainability of current fiscal policy, an assessment of the impact on the budget of the consequences of all future changes, an assessment of public sector debt;

options for forecasting the development of the Republic of Kazakhstan for the long term and other options that shall take into account changes in external and internal development conditions, taking into account the risks of socio-economic development for the long term and in conjunction with the ongoing investment policy, policy on economic sectors, regional policy, policy of managing state assets, measures of state support;

forecast of the state of public finances;

other provisions.

4. The long-term development forecast of the Republic of Kazakhstan shall be developed by the central authorized body for budget policy together with the central authorized body for budget planning, the central authorized body for budget execution, approved by the Government of the Republic of Kazakhstan and subject to publication in accordance with Article 40 of this Code.

5. The long-term development forecast of the Republic of Kazakhstan cannot be clarified or adjusted when clarifying and adjusting the budget.

6. The procedure, terms of development, structure and content of the long-term development forecast of the Republic of Kazakhstan, the procedure for interaction between state bodies shall be determined by the central authorized body for budget policy.

7. Coordination of the activities of state bodies in the development of a long-term forecast of the development of the Republic of Kazakhstan shall be carried out by the central authorized body for budget policy.

Article 51. Forecast of socio-economic development

1. The forecast of socio-economic development shall be a document that shall determine the parameters of the socio-economic development of the Republic of Kazakhstan, the region, the city of republican significance, the capital on the basis of the long-term forecast of the development of the Republic of Kazakhstan.

The forecast of socio-economic development of the Republic of Kazakhstan shall be developed once a year on a rolling basis for the planning period.

2. The forecast of socio-economic development necessarily shall contain information on the amounts and reasons for the discrepancy for the same period of forecast data with the forecast data of the forecast of socio-economic development approved in the reporting fiscal year and with the long-term development forecast of the Republic of Kazakhstan.

3. The forecast of socio-economic development of the region, the city of republican significance, the capital shall be developed once a year on a rolling basis for the planning period, taking into account the parameters of the forecast of socio-economic development of the Republic of Kazakhstan.

4. The forecast of indicators of socio-economic development can be adjusted taking into account changes in internal and external conditions of economic development.

5. The forecast of indicators of socio-economic development and budget parameters for the second and third years of the planning period shall be indicative and shall be approved in the forecast of socio-economic development for the next planning period, taking into account changes in the forecast of the main macroeconomic indicators, monitoring and assessment of results, and other internal and external factors.

6. The procedure, terms of development and structure of sections of the forecast of socio-economic development, including the forecast of socio-economic development of the region, the city of republican significance, the capital, shall be determined by the central authorized body for budgetary policy.

The requirements for forecast indicators of the social sphere for the planning period shall include their mandatory reflection, taking into account the gender aspect.

Methodological support for calculations of indicators of the forecast of socio-economic development shall be carried out by the relevant central authorized state bodies in accordance with the procedure for developing a forecast of socio-economic development established by part one of this paragraph.

7. The forecast of socio-economic development shall be developed, respectively, by the central authorized body for budgetary policy and the local authorized body for state planning of the region, city of republican significance, capital, approved by the Government of the Republic of Kazakhstan or the local executive body of the region, city of republican significance, capital and shall be subject to publication in accordance with Article 40 of this Code.

8. The forecast of socio-economic development shall be submitted to the central authorized body for budget planning or the local authorized body for state planning for application in the budget planning process.

Article 52. Forecast budget receipts

1. Forecasting of revenues to the state and republican budgets, the National Fund of the Republic of Kazakhstan, the local budget shall be carried out by the central authorized body for budget policy or the local authorized body for state planning based on the parameters of socio-economic development, analysis of budget execution in previous and current years, information provided by authorized state bodies, defined in paragraphs 3, 4, 5 and 6 of this Article, and other data.

Analysis of budget revenues shall be carried out on the basis of data provided by state revenue bodies and authorized bodies for non-tax revenues.

2. Forecasting of revenues to the state and republican budgets, the National Fund of the Republic of Kazakhstan by categories, classes and subclasses of the unified budget classification shall be carried out by the central authorized body for budget policy.

Forecasting of budget revenues shall be carried out on the basis of the methodology for forecasting budget revenues, developed and approved by the central authorized body for budget policy.

Forecasting of revenues to the local budget by categories, classes and subclasses of the unified budget classification shall be carried out in the manner determined by the local executive body of the region, the city of republican significance, the capital, on the basis of the methodology developed in accordance with part two of this paragraph.

3. Tax and non-tax revenues shall be provided and administered by state revenue bodies and authorized bodies for non-tax revenues.

4. Proceeds from the repayment of budget loans shall be determined by the central authorized body for budget execution or the local authorized body for budget execution.

5. Proceeds from the sale of financial assets of the state shall be determined by the central authorized body for budget execution together with the central authorized body for state property management or the local authorized body for budget execution.

6. Loan receipts shall be determined by the central budget execution authority in conjunction with the central budget policy authority or the local budget execution authority.

7. State revenue bodies, authorized bodies for non-tax revenues and authorized state bodies responsible for collecting and controlling proceeds from the sale of fixed capital, amounts of repayment of budget loans, from the sale of financial assets of the state, loans:

ensure timely and full receipt of payments, fees, duties, fines and other payments to the republican or local budget;

carry out budget monitoring of their receipt, return of unnecessarily (erroneously) paid amounts of income or their offset to pay off debts to the budget;

submit reports, including analytical reports, on their receipt to the central or local authorized body for budget execution for compilation and inclusion in the annual report on execution of the corresponding budget.

The central authorized body for budget execution shall determine the list of authorized bodies for non-tax revenues to the republican budget, the National Fund of the Republic of Kazakhstan, the Victims Compensation Fund, the Special State Fund and authorized state bodies responsible for collecting and monitoring revenues from the sale of fixed capital, transfers, amounts of repayment of budget loans, from the sale of financial assets of the state, loans in the context of non-tax revenues.

The relevant local executive body of the region, city of republican significance, capital, district (city of regional significance) shall determine the list of authorized bodies for non-tax revenues of the local budget and authorized state bodies responsible for collecting and monitoring revenues from the sale of fixed capital, transfers, amounts of repayment of budget loans, from the sale of financial assets of the state, loans, in the context of non-tax revenues.

Article 53. Budget risk analysis report

1. Fiscal risk shall be uncertainty that shall make it difficult to manage public finances and reduces the realism of the budget due to the impact of internal and/or external economic and/or macroeconomic and other factors in the medium term.

2. An analytical report on budget risks shall be formed annually during the development of the draft law on the republican budget for the next planning period by the central authorized body for budget policy together with the central authorized body for budget planning, the central authorized body for budget execution, the authorized body for state regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations and the National Bank of the Republic of Kazakhstan in the order, defined by them, and sent to the central authorized body for budget planning.

3. Budget risk analysis report shall:

include macroeconomic, quasi-fiscal risks, financial sector risks, risks associated with public sector debt obligations, public liabilities under public-private partnership projects, and other specific risks;

be taken into account in the formation of the main directions of tax and (or) budgetary policy, long-term and medium-term forecasting, budget planning for the next planning period;

be used to assess the impact of budget risks on budget parameters;

be included in the materials attached to the draft law on the republican budget;

be published in accordance with Article 40 of this Code.

Article 54. Tax revenues analysis report

1. Tax revenues shall be tax benefits provided to taxpayers in accordance with the tax legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. The analytical report on tax revenues shall contain an assessment of the effectiveness of tax benefits and the feasibility of their further application.

3. The tax gap indicator shall be included in the analytical report on tax revenues.

The tax gap shall be the difference between the tax potential and the actual taxes received.

Tax potential - the possible amount of tax revenues and other mandatory payments to the budget, including tax expenditures and the unobserved economy.

The tax gap shall be calculated by the reporting fiscal year and shall be used to analyze tax policy, tax administration and the effectiveness of tax collection.

4. In order to form an analytical report annually, no later than June 1 of the current year, the central authorized body in the field of tax policy shall submit:

authorized state bodies - information on monitoring and control of tax revenues by supervised industries;

central authorized body for budget execution - information on the amount of tax benefits applied by taxpayers and their impact on budget revenues.

The tax gap shall be used in the analysis of the completeness of the collection of tax revenues and shall be one of the criteria for analyzing the impact of the industry on the development of the economy, carried out by the central authorized body in the field of tax policy.

The reduction (reduction) of the tax gap shall be one of the indicators of the performance of state revenue bodies and the authorized body in the field of tax policy.

5. Tax expense analysis report shall:

be formed annually during the development of the draft law on the republican budget for the next planning period by the central authorized body in the field of tax policy in the manner approved by the Government of the Republic of Kazakhstan, and be sent to the central authorized body for budget planning;

be taken into account in the formation of the main directions of tax and (or) budgetary policy, long-term and medium-term forecasting, budget planning for the next planning period;

be used as analytical information when considering draft regulatory legal acts introduced in accordance with paragraph 2 of Article 73 of this Code;

be included in the materials attached to the draft law on the republican budget;

be published in accordance with Article 40 of this Code.

Footnote. Article 54 shall enter into force dated 01.01.2027 in accordance with subparagraph 2) of paragraph 1 of Article 172 of this Code.

Article 55. Extra-budgetary activities of state bodies and state institutions

1. If the Laws of the Republic of Kazakhstan provide for the obligations of individuals or legal entities aimed at providing property and non-property benefits to the state or region, including in cash, the authorized sectoral state bodies and (or) local executive bodies shall carry out:

monitoring, through appropriate reporting, the implementation of planned activities, indicating the amounts in the manner determined by the central sectoral government body;

inclusion of monitoring and reporting results in the annual performance report of the respective budget;

publication of monitoring and reporting results on the official Internet resource.

2. In case of transfer in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on administrative procedures of the functions of central and (or) local executive bodies into the competitive environment appropriate central and (or) the local executive bodies shall include in the annual performance report the results of monitoring the implementation of functions transferred in accordance with the register of functions of the central and (or) local executive bodies in a competitive environment by outsourcing, state assignment, provision of transfers to legal entities, state social order, transfer at the expense of users, introduction of self-regulation based on mandatory membership (participation).

Parafiscal payments shall be mandatory targeted payments established by the Laws of the Republic of Kazakhstan, which shall be paid by individuals and legal entities in favor of individual legal entities providing services as a result of transferring the function of the central and (or) local executive body to a competitive environment and pursuing socially significant goals (hereinafter, the legal entity).

The powers and content of the activities of a legal entity, functions, purpose of parafiscal payments and their expenditure shall be determined by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

The legal entity and the procedure for collecting parafiscal payments shall be determined by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

The central authorized body in the field of tax policy and the relevant local executive body shall keep a register of parafiscal payments indicating the amounts of revenues and shall analyze them for their preservation, abolition or transfer to the budget.

The register of parafiscal payments shall be maintained on the basis of the register of functions of central and (or) local executive bodies transferred to the competitive environment, entailing parafiscal payments, formed by the central authorized body in the field of development of the public administration system in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on administrative procedures.

The procedure for interaction between state bodies and the deadlines for submitting the register specified in part six of this paragraph to the central authorized body in the field of tax policy shall be established by the authorized body in the field of development of the public administration system.

Article 56. General provisions on the participation of quasi-public sector entities in the budget process

1. Participation of entities of the quasi-public sector in the budget process shall be carried out through development plans of entities of the quasi-public sector or action plans for their implementation, developed in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan, as well as in the manner prescribed by the legislation of the Republic of Kazakhstan and Chapter 8 of this Code.

Documentation on development plans of entities of the quasi-public sector or action plans for their implementation shall be subject to publication in accordance with Article 40 of this Code.

2. Authorized bodies of the relevant industry and local executive bodies exercising the rights of ownership and use of the state block of shares (equity interest) of a quasi-public sector entity, sole shareholder (participant) of which the state shall be a party, at annual general meetings of shareholders (participants), in accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan, take measures to send at least seventy percent of the net income of the quasi-public sector entity to pay dividends (income) reflected in the annual financial statements, and if there is a subsidiary (subsidiaries) - in the consolidated annual financial statements and their timely transfer.

The authorized body of the relevant industry or the local executive body or the apparatus of the akim of the city of regional significance, village, settlement, rural district monitors the completeness and timeliness of transfer by state enterprises to the budget of a part of net income in the amount of at least fifty percent of the net income of the state enterprise, with the exception of state-owned enterprises operating in an area conducive to the implementation by the National Bank of the Republic of Kazakhstan, The Office of the President of the Republic of Kazakhstan and its departments assigned to them functions, as well as activities in the social sphere.

The standard for deducting part of the net income of state-owned enterprises created by the Office of the President of the Republic of Kazakhstan, the National Bank of the Republic of Kazakhstan, shall be determined by themselves.

The standard for deducting part of the net income of state-owned enterprises operating in the social sphere shall be established by the authorized body of the relevant industry or local executive body or the apparatus of the akim of the city of regional significance, village, settlement, rural district.

The first part of this paragraph shall apply to cases of the state acting as the founder (participant, depositor, shareholder, member) of legal entities registered in accordance with the current law of the Astana International Financial Center, in a part that shall not contradict the acts of the Astana International Financial Center.

With regard to the National Welfare Fund, the Government of the Republic of Kazakhstan shall take measures to send as dividends an amount of at least fifty percent of the dividends received during the reporting period from legal entities whose shares (participation interests) belong to the National Welfare Fund, and their timely transfer.

When calculating the amount of dividends paid by the National Welfare Fund to the republican budget, the amount of project financing is taken into account in accordance with the decisions of the sole shareholder of the National Welfare Fund.

3. The reduction in the number of payments or exemption from payment of income specified in paragraph 2 of this Article shall be subject to mandatory consideration by the relevant budget commission in the manner and according to the list that shall be determined by:

1) in relation to state enterprises, joint-stock companies, limited liability partnerships, state blocks of shares (shares in the authorized capital) of which shall be in republican ownership, - the authorized body for state property together with the central authorized body for budgetary policy;

2) in relation to the National Welfare Fund - by the Government of the Republic of Kazakhstan;

3) in relation to state enterprises, joint-stock companies, limited liability partnerships, state blocks of shares (shares in the authorized capital) of which shall be in communal ownership - by the relevant local executive body or apparatus of the akim of the city of regional significance, village, settlement, rural district in agreement with the meeting of the local community.

4. Entities of the quasi-public sector shall submit to the relevant state body, local executive body or apparatus of the akim of the city of regional significance, village, settlement, rural district, exercising the rights of ownership and use of the state block of shares (participation in the authorized capital), information on the use of net income funds remaining after the payment of dividends or deductions to the relevant budget, for inclusion in the annual report on the execution of the relevant budget.

The procedure and form for providing information by entities of the quasi-public sector on the use of net income funds remaining after the payment of dividends or contributions to the relevant budget shall be determined and approved by the central authorized body for budgetary policy in the field of public asset management.

5. Proceeds from the privatization of republican property, transfer to the competitive environment of assets of national management holdings, national holdings, national companies and their subsidiaries, affiliates and other legal entities affiliated with them shall be credited to the National Fund of the Republic of Kazakhstan in full in nominal terms.

6. Proceeds from the privatization of communal property shall be credited to the local budget in full in nominal terms.

7. Subjects of the quasi-public sector borrow in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan and this Code.

Borrowing of quasi-public sector entities shall be limited by the limit of external debt of quasi-public sector entities established in accordance with Article 137 of this Code.

Information on the state of debt of quasi-public sector entities, including the volume of expenses for servicing and repayment of debt, is subject to publication in accordance with Article 40 of this Code.

When using loan funds, the first head of a quasi-public sector entity shall bear the responsibility established by the Laws of the Republic of Kazakhstan in accordance with Article 41 of this Code.

8. The Central authorized body for state property annually shall form the National report on the management of state assets and the quasi-public sector, containing a comprehensive analysis of the effectiveness of the management of state assets and the quasi-public sector.

The procedure for the formation of the National report on the management of state assets and the quasi-public sector shall be approved by the Central budget policy authority.

The central authorized body for state property shall send the National report on the management of state assets and the quasi-public sector to the central authorized body for budget planning and the central authorized body for budget execution for inclusion in the materials attached to the draft law on the republican budget and the annual report on the execution of the republican budget.

Information on the National Report on the management of public assets and the quasi-public sector shall be published in accordance with Article 40 of this Code.

9. Additional use and return to the budget of balances in cash control accounts of entities of the quasi-public sector shall be carried out in accordance with Article 115 of this Code.

Placement of budgetary funds and funds received from the National Fund of the Republic of Kazakhstan on deposits and other financial instruments, including abroad, by entities of the quasi-public sector in order to receive remuneration, with the exception of cases provided for by Article 113 of this Code, shall be prohibited.

Chapter 12. NATIONAL FUND OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN

Article 57. General provisions on the National Fund of the Republic of Kazakhstan

1. The National Fund of the Republic of Kazakhstan shall represent the assets of the state in the form of financial assets, concentrated on the accounts of the Government of the Republic of Kazakhstan with the National Bank of the Republic of Kazakhstan, mineral resources transferred to fulfill tax obligations to pay special payments and taxes of subsoil users in kind or money from their sale, in the amount determined in accordance with the tax legislation of the Republic of Kazakhstan, as well as in the form of other property, except for intangible assets.

In order to use, analyze and forecast the assets of the National Fund of the Republic of Kazakhstan, the size of the net assets of the National Fund of the Republic of Kazakhstan shall be used, that is, assets minus liabilities, including the number of targeted claims.

2. The National Fund of the Republic of Kazakhstan shall be intended to ensure the socio-economic development of the state by accumulating financial assets and other property, with the exception of intangible assets, reducing the dependence of the economy on the oil sector and the impact of adverse external factors.

3. The National Fund of the Republic of Kazakhstan shall carry out savings and stabilization functions.

The savings function shall ensure the accumulation of financial assets and other property, with the exception of intangible assets, and the profitability of assets of the National Fund of the Republic of Kazakhstan in the long term with a moderate level of risk.

The stabilization function shall be designed to maintain a sufficient level of liquidity of the assets of the National Fund of the Republic of Kazakhstan.

The part of the National Fund of the Republic of Kazakhstan used for the implementation of the stabilization function shall be determined in the amount necessary to ensure a guaranteed transfer.

4. The National Fund of the Republic of Kazakhstan shall be placed in authorized financial instruments, with the exception of intangible assets, in order to ensure:

1) preservation of the National Fund of the Republic of Kazakhstan;

2) maintaining a sufficient level of liquidity of the National Fund of the Republic of Kazakhstan;

3) obtaining investment income in the long term.

The list of authorized financial instruments and transactions with them, with the exception of intangible assets, shall be determined by the Government of the Republic of Kazakhstan jointly with the National Bank of the Republic of Kazakhstan at the suggestion of the Council for the Management of the National Fund of the Republic of Kazakhstan.

5. Decisions on improving the efficiency of the formation and use of the National Fund of the Republic of Kazakhstan, as well as on the volume and areas of its use, are made by the President of the Republic of Kazakhstan.

6. Receipts to the National Fund of the Republic of Kazakhstan and spending of the National Fund of the Republic of Kazakhstan are carried out in national and foreign currencies.

7. Assets entering the National Fund of the Republic of Kazakhstan or withdrawn from the National Fund of the Republic of Kazakhstan shall be subject to conversion or reconversion in the manner prescribed by the National Bank of the Republic of Kazakhstan.

8. Accounting and reporting on operations of the National Fund of the Republic of Kazakhstan shall be carried out in national currency.

9. Trust management of the National Fund of the Republic of Kazakhstan shall be carried out by the National Bank of the Republic of Kazakhstan on the basis of a trust management agreement concluded between the National Bank of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

The accounting and financial reporting procedure of the National Fund of the Republic of Kazakhstan shall be determined by the National Bank of the Republic of Kazakhstan.

The annual financial statements based on the results of trust management by the National Fund of the Republic of Kazakhstan shall be published in accordance with Article 40 of this Code.

10. The procedure for crediting assets to the National Fund of the Republic of Kazakhstan, the use of the National Fund of the Republic of Kazakhstan, as well as the forms and rules for compiling an annual report on the formation and use of the National Fund of the Republic of Kazakhstan shall be determined by the Government of the Republic of Kazakhstan.

Article 58. Sources of formation of the National Fund of the Republic of Kazakhstan

1. The sources of formation of the National Fund of the Republic of Kazakhstan shall be:

1) receipts to the National Fund of the Republic of Kazakhstan;

2) investment income from the management of the National Fund of the Republic of Kazakhstan;

3) other receipts and incomes not prohibited by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Receipts to the National Fund of the Republic of Kazakhstan shall consist of:

1) direct taxes from organizations of the oil sector (with the exception of taxes credited to local budgets), which shall include:

corporate income tax;

excise taxes on crude oil, gas condensate;

excess profit tax;

bonuses;

mineral extraction tax;

rental tax on exports;

share of the Republic of Kazakhstan in the division of products under concluded contracts;

alternative subsoil use tax;

additional payment by the subsoil user operating under the production sharing contract.

The provision of this subparagraph shall not apply to direct tax receipts resulting from tax audits;

2) other revenues from operations carried out by organizations of the oil sector (with the exception of revenues credited to local budgets), including revenues for violations of the terms of oil contracts (with the exception of revenues credited to local budgets);

3) proceeds from the sale of agricultural land plots;

4) proceeds from the privatization of republican property;

5) proceeds from the transfer to the competitive environment of assets of national management holdings, national holdings, national companies and their subsidiaries, affiliates and other legal entities affiliated with them;

6) proceeds from the sale of assets by an organization specializing in improving the quality of credit portfolios of second-tier banks;

7) proceeds from the repayment of budget loans allocated from the republican budget through targeted transfers from the National Fund of the Republic of Kazakhstan until January 1, 2024.

3. Oil sector organizations shall include:

1) legal entities engaged in the production of crude oil and gas condensate;

2) legal entities that have concluded contracts for the exploration of crude oil and gas condensate;

3) the recipient on behalf of the state of minerals transferred by the subsoil user to fulfill the tax obligation in kind.

The list of organizations of the oil sector for the next fiscal year shall be approved in December of the current fiscal year jointly with the central authorized body for budget execution and the competent body implementing the state policy in the field of subsoil use, conclusion and execution of oil contracts.

4. Investment income from the management of the National Fund of the Republic of Kazakhstan shall be generated from the placement of the National Fund of the Republic of Kazakhstan in financial instruments, with the exception of intangible assets.

5. The adoption of legal acts in order to finance activities and projects with the condition of reimbursement of costs to organizations of the oil sector shall be prohibited.

Article 59. Use of the National Fund of the Republic of Kazakhstan

1. The National Fund of the Republic of Kazakhstan shall be spent:

1) in the form of a guaranteed transfer from the National Fund of the Republic of Kazakhstan to the republican budget;

2) in the form of targeted transfers transferred from the National Fund of the Republic of Kazakhstan to the republican budget;

3) in the form of payments of targeted claims and coverage of expenses for payment of banking services related to transfers, credits and payments of targeted savings;

4) to cover the costs associated with managing the National Fund of the Republic of Kazakhstan and conducting an annual audit.

2. Spending of the National Fund of the Republic of Kazakhstan shall be limited to:

target guidelines established by documents developed by the central authorized body for budget policy in accordance with part three of paragraph 1 of Article 47 of this Code;

scope of target requirements.

3. The National Fund of the Republic of Kazakhstan cannot be used:

lending to individuals and legal entities;

as security for debt obligations under government and non-government loans;

placement in domestic financial instruments of Kazakhstan issuers;

to finance and (or) co-finance the current expenditures of the republican budget in the form of targeted transfers from the National Fund of the Republic of Kazakhstan.

The provisions of this paragraph shall not apply to the purchase of debt securities of the National Welfare Fund issued for the implementation of projects of national importance at the expense of the National Fund of the Republic of Kazakhstan.

Country-wide projects proposed for financing at the revenues of the National Fund of the Republic of Kazakhstan through the acquisition of debt securities of the National Wealth Fund shall be subject to consideration for the availability of alternative sources of financing for such projects and examination in the manner determined and approved by the Government of the Republic of Kazakhstan.

Projects of national importance proposed for financing at the expense of the National Fund of the Republic of Kazakhstan through the acquisition of debt securities of the National Welfare Fund, with the results of the examination shall be subject to consideration by the Council for the Management of the National Fund of the Republic of Kazakhstan.

The list of country-wide projects implemented at the revenues of the National Fund of the Republic of Kazakhstan through the acquisition of debt securities of the National Welfare Fund shall be approved by the decree of the President of the Republic of Kazakhstan.

4. Monitoring of the targeted, legal and effective use of funds allocated from the National Fund of the Republic of Kazakhstan shall be carried out by the Commission for Monitoring the Expenditure of Funds Allocated from the National Fund of the Republic of Kazakhstan, created by decision of the President of the Republic of Kazakhstan.

The composition, position and procedure of the Commission for monitoring the revenue of funds allocated from the National Fund of the Republic of Kazakhstan shall be approved by the President of the Republic of Kazakhstan.

Article 60. Guaranteed transfer from the National Fund of the Republic of Kazakhstan to the republican budget

1. The guaranteed transfer from the National Fund of the Republic of Kazakhstan to the republican budget shall be gratuitous and irrevocable receipts to the republican budget from the National Fund of the Republic of Kazakhstan.

2. The size of the guaranteed transfer from the National Fund of the Republic of Kazakhstan to the republican budget shall be determined by the central authorized body for budget policy in an absolute fixed value in accordance with the budget rule on the guaranteed transfer determined by Article 48 of this Code, and taking into account the proposal of the Council for the Management of the National Fund of the Republic of Kazakhstan.

The size of the guaranteed transfer from the National Fund of the Republic of Kazakhstan and the cut-off price shall be set in the forecast of the socio-economic development of the Republic of Kazakhstan.

The size of the guaranteed transfer from the National Fund of the Republic of Kazakhstan shall be approved by the Law on the republican budget.

3. The size of the attracted monthly volume of guaranteed transfer from the National Fund of the Republic of Kazakhstan to the republican budget shall be established by the state treasury in the manner determined by the Government of the Republic of Kazakhstan and agreed with the National Bank of the Republic of Kazakhstan.

Article 61. Targeted transfers from the National Fund of the Republic of Kazakhstan to the republican budget

1. Targeted transfers from the National Fund of the Republic of Kazakhstan shall be revenues to the republican budget from the National Fund of the Republic of Kazakhstan, sent by the decision of the President of the Republic of Kazakhstan to finance critical facilities and projects of national importance in accordance with paragraph 8 of Article 148 of this Code, in the absence of alternative sources of financing.

2. Projects in the areas specified in paragraph 1 of this Article and the amount of their financing shall be determined taking into account the proposal of the Council for the Management of the National Fund of the Republic of Kazakhstan and approved by the decree of the President of the Republic of Kazakhstan.

3. Targeted transfers from the National Fund of the Republic of Kazakhstan shall be used by budget program administrators only in accordance with their intended purpose.

4. The specifics of the use and reuse of budget funds allocated in the form of targeted transfers from the National Fund of the Republic of Kazakhstan shall be regulated by Article 115 of this Code.

5. Responsibility for the use of targeted transfers from the National Fund of the Republic of Kazakhstan shall be established by Article 41 of this Code.

Article 62. Target requirements and target accruals

1. The target requirements shall be the obligations of the state to citizens of the Republic of Kazakhstan under the age of eighteen, accrued annually at the expense of fifty percent of the investment income of the National Fund of the Republic of Kazakhstan averaged over the eighteen years preceding the reporting year.

2. To the target requirements of previous years, investment income averaged for the eighteen years preceding the reporting year shall be accrued annually.

3. Every year, part of the target requirements shall be transferred to target savings for payments to citizens of the Republic of Kazakhstan who have reached (reach) eighteen years of age in the current calendar year, have died or have been declared deceased by a judicial act that entered into legal force in the reporting year.

Payments of target savings shall be the amount of target savings paid from the target savings account to the recipient of target savings, as well as to heirs in the manner prescribed by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

4. The procedure for the formation and accounting of target requirements, target savings and payments of target savings, as well as the calculation of target requirements shall be determined by the Government of the Republic of Kazakhstan.

Article 63. Peculiarities of consideration by the Council for the Management of the National Fund of the Republic of Kazakhstan of the use of the National Fund of the Republic of Kazakhstan

The Council for the Management of the National Fund of the Republic of Kazakhstan shall consider the use of the National Fund of the Republic of Kazakhstan at face-to-face and (or) absentee meetings, taking into account:

state of assets of the National Fund of the Republic of Kazakhstan;

investment income of the National Fund of the Republic of Kazakhstan from the investment of accumulated financial assets;

budget rule on guaranteed transfer;

targets established by documents developed by the central authorized body for budget policy in accordance with part three of paragraph 1 of Article 47 of this Code;

results of economic expertise of budget investments from the declared budget investments;

volumes of target requirements;

the results of the examination of projects of national importance proposed for financing at the expense of the National Fund of the Republic of Kazakhstan through the acquisition of debt securities of the National Welfare Fund;

results of monitoring the targeted, legal and effective use of funds allocated from the National Fund of the Republic of Kazakhstan.

Article 64. Preparation, submission and approval of the annual report on the formation and use of the National Fund of the Republic of Kazakhstan

1. In order to ensure transparency of activities related to the management of the National Fund of the Republic of Kazakhstan, an audit shall be carried out annually.

The selection of the audit organization shall be carried out on a competitive basis in the manner determined by the Government of the Republic of Kazakhstan.

The Government of the Republic of Kazakhstan shall ensure the organization of the annual audit of the National Fund of the Republic of Kazakhstan.

The audit results shall be published in accordance with Article 40 of this Code.

2. The annual report on the formation and use of the National Fund of the Republic of Kazakhstan is compiled by the Government of the Republic of Kazakhstan together with the National Bank of the Republic of Kazakhstan annually until May 1 of the year following the reporting financial year, including the results of the audit of the National Fund of the Republic of Kazakhstan.

3. The Government of the Republic of Kazakhstan together with the National Bank of the Republic of Kazakhstan annually, no later than June 1 of this year, shall submit an annual report on the formation and use of the National Fund of the Republic of Kazakhstan for approval to the President of the Republic of Kazakhstan.

4. The Government of the Republic of Kazakhstan, after approval by the President of the Republic of Kazakhstan of the annual report on the formation and use of the National Fund of the Republic of Kazakhstan, shall submit it as information to the Parliament of the Republic of Kazakhstan.

5. The forms and procedure for drawing up an annual report on the formation and use of the National Fund of the Republic of Kazakhstan shall be approved by the Government of the Republic of Kazakhstan in agreement with the National Bank of the Republic of Kazakhstan.

6. The annual report on the formation and use of the National Fund of the Republic of Kazakhstan shall be subject to publication in accordance with Article 40 of this Code.

7. As part of the preparation of the annual report on the formation and use of the National Fund of the Republic of Kazakhstan, the National Bank of the Republic of Kazakhstan shall generate information on the state of the assets of the National Fund of the Republic of Kazakhstan, on the investment income from investing accumulated financial assets, on the accrual of targeted claims and their payments, which shall be sent to the central authorized body for budget execution by April 1 of the year following the reporting year.

Chapter 13. EXTRA-BUDGETARY FUNDS OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN

Article 65. General provisions on extra-budgetary funds of the Republic of Kazakhstan

1. In the Republic of Kazakhstan, extra-budgetary funds shall be created, which must meet the following criteria shall:

have a strict target orientation;

be used to finance expenses not included in the budget;

funds be state property, not be included in budgets and other funds.

2. The activities of extra-budgetary funds be regulated by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

3. The audit of extra-budgetary funds be carried out by the Supreme Audit Chamber of the Republic of Kazakhstan in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On state audit and financial control"

Article 66. State social insurance fund

1. The State social insurance fund shall be a legal entity that shall accumulate social contributions, assigns and shall make social payments to participants in the compulsory social insurance system for whom a case of social risk has occurred, including dependent family members in case of loss of a breadwinner.

2. Reporting on the activities of the State social insurance fund shall be carried out in the manner prescribed by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

3. Information on forecast and actual receipts and expenditures of the State social insurance fund shall:

be included in the consolidated budget;

be included in the materials attached to the draft law on the republican budget;

be included in the consolidated budget performance report;

be included in the annual report on the execution of the republican budget;

to be published in accordance with Article 40 of this Code.

Article 67. Social health insurance fund

1. The Social health insurance fund shall be a non-profit organization that shall accumulate deductions and contributions, as well as purchases and payments for the services of health care entities providing medical care in the volumes and on the terms provided for by the contract for the purchase of medical services, and other functions determined by the Laws of the Republic of Kazakhstan.

2. Reporting on the activities of the social health insurance fund be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on accounting and financial reporting, the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of health.

3. The relationship of the social health insurance fund with the republican budget be carried out through transfers to legal entities.

The procedure for planning expenditures from the budget to the social health insurance fund by allocating transfers to legal entities, compiling reports on the use of budget funds, the form and timing of its submission, as well as the requirements for the information provided on the progress and results of the use of budget funds shall be developed and approved by the authorized body in the field of health care in agreement with the central authorized bodies for budget planning and budget execution.

4. Information on the projected and actual receipts and expenditures of the social health insurance fund shall:

be included in the consolidated budget;

be included in the materials attached to the draft law on the republican budget;

be included in the consolidated budget performance report;

be included in the annual report on the execution of the republican budget;

to be published in accordance with Article 40 of this Code.

Article 68. Compensation fund of victims

1. Compensation fund of victims - a cash control account opened in the state treasury to credit the proceeds of money and pay compensation to victims in the manner prescribed by the legislation of the Republic of Kazakhstan on the Compensation fund of victims.

2. Non-tax receipts to the Victims Compensation Fund shall be:

1) compulsory payments collected by the court;

2) monetary penalties imposed by the court for non-fulfillment of procedural duties provided for in Articles 71, 78, 80, 81, 82, 90, 142, 156 and 165 of the Criminal Procedure Code of the Republic of Kazakhstan, and violation of the order in the court session on the victim, witness, specialist, translator and other persons, with the exception of a lawyer, prosecutor and defendant;

3) monetary penalties from a convict in respect of whom a court conviction has entered into legal force and who has been sentenced to correctional labor;

4) money recovered in accordance with recourse claims in accordance with Article 11 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On the Compensation fund of victims";

5) other sources not prohibited by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

3. Information on actual income and expenditure of the Compensation fund of victims shall:

be included in the consolidated budget performance report;

be included in the annual report on the execution of the republican budget;

to be published in accordance with Article 40 of this Code.

Article 69. Special state fund

1. Special state fund - a control cash account opened in the state treasury in accordance with this Code, for crediting money receipts and spending them in order to finance social and economic projects of the Republic of Kazakhstan, as well as expenses of the authorized body for the return of illegally acquired assets in the manner determined by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

It shall be allowed to send funds of the Special state fund to the republican budget in the form of a transfer free of charge and irrevocable.

2. Non-tax revenues to the Special state fund shall be:

1) money donated to state property from individuals and (or) legal entities for the purpose of the Special state fund;

2) money received into state property as a result of their confiscation on the basis of a judicial act entered into legal force issued on a corruption offense;

3) money received into state ownership from the sale of confiscated property on the basis of a judicial act that has entered into legal force, issued on a corruption offense;

4) money, including from the sale of property returned in the manner prescribed by the Law of the Republic of Kazakhstan "On the return of illegally acquired assets to the state" and other Laws of the Republic of Kazakhstan;

5) money from the sale of other property received by the management company or as a result of its asset management activities in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on the return of assets.

3. The first head of the budget program administrator shall bear the responsibility established by the Laws of the Republic of Kazakhstan in accordance with Article 41 of this Code.

4. Information on the actual receipts and expenditures of the Special state fund:

be included in the consolidated budget performance report;

be included in the annual report on the execution of the republican budget;

to be published in accordance with Article 40 of this Code.

THE SPECIAL PART SECTION 4. DEVELOPMENT, REVIEW, APPROVAL, CLARIFICATION, ADJUSTMENT, SEQUESTRATION OF THE BUDGET Chapter 14. GENERAL PROVISIONS ON BUDGET PLANNING

Article 70. General provisions on the basics of budget planning

1. Budget planning is the implementation of a set of measures to develop, review, approve, clarify, adjust, and sequester the budget based on compliance with the principles of the budget system.

2. Budget revenue planning is carried out on the basis of the revenue forecast determined in accordance with Article 52 of this Code.

Budget revenues may be reflected in the form of the cost of goods (works, services) only upon receipt of related grants in the form of gratuitous technical assistance, as well as in cases provided for by an international treaty ratified by the Republic of Kazakhstan. At the same time, the expenditures should include a budget program (subprogram) in an amount equal to the cost of the goods (works, services) received.

3. Budget expenditure planning is based on the parameters of the socio-economic development of the Republic of Kazakhstan, the region, the city of republican significance, the capital for the relevant period, development plans of government agencies, development plans of regions, cities of republican significance, the capital, forecast consolidated statements of administrators of budget programs, natural norms, minimum social standards, standards of engineering, communication, transport and other infrastructure, a system of regional standards for settlements, taking into account the cost review, the results of the state audit and financial control, monitoring and evaluation of the results carried out in accordance with Articles 43, 44, 45 and 46 of this Code.

When planning the local budget, citizens' participation in the allocation of budget funds (the budget of public participation) is ensured.

The procedure for implementing the budget of public participation is determined by the central authorized body for budget planning.

Natural norms represent natural indicators of consumption or use of necessary tangible or intangible goods.

Natural norms are developed and approved by central government agencies in coordination with the central authorized body for budget planning, unless otherwise provided by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

The provisions of the natural norms approved by the central state bodies apply to local executive bodies.

It is allowed for local executive bodies to develop natural norms for expenditures that are not regulated by the natural norms of central government bodies, in coordination with the central sectoral government bodies in charge of the relevant area (sphere) and the local authorized body for state planning.

Natural norms for subordinate organizations funded from the local budget are developed and approved by local executive bodies in coordination with the local authorized body for state planning.

The procedure for the development of natural norms is determined by the central authorized body for budget planning.

Minimum standards – the minimum amount of services, cash payments and other requirements established by the laws of the Republic of Kazakhstan, ensuring the implementation of guarantees and rights.

Minimum standards are developed with mandatory application of minimum network standards.

Minimum social standards are determined by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Minimum standards for engineering, communication, and transport infrastructures are developed and approved by the relevant central sectoral government agencies.

The system of regional standards for settlements is developed by the central authorized body for regional policy and approved by the Government of the Republic of Kazakhstan.

The procedure for developing a system of regional standards for settlements and the procedure for its monitoring are developed by the central authorized body for regional policy.

4. The organization of budget planning and coordination of the activities of administrators of budget programs and authorized budget planning bodies are entrusted to the central authorized body for budget planning and the relevant local authorized bodies for state planning.

5. The central authorized body for budget planning and the relevant local authorized bodies for state planning shall ensure the balance of the respective budgets.

6. Planning of expenditures of the republican and (or) local budgets for the implementation of decrees of the President of the Republic of Kazakhstan, resolutions of the Government of the Republic of Kazakhstan, regulatory orders of ministers of the Republic of Kazakhstan and other heads of central government bodies, regulatory resolutions of central government bodies, decisions of local representative bodies, acts of local executive bodies adopted in the current fiscal year related to education and the abolition of administrative-territorial units, the establishment and modification of their borders, names and renaming are carried out within the framework of the formation of projects of the republican and (or) local budgets for the next planning period.

Expenses related to the fulfillment of state obligations are planned in compliance with the requirements established by Articles 148 and 149 of this Code, are necessarily financed during the formation, clarification, and adjustment of the budget and are not subject to sequestration.

7. The procedure for budget planning is determined by the central authorized body for budget planning.

8. The main stages of budget planning are:

determining the limits of expenditures of administrators of budget programs and disseminating them to administrators of budget programs;

development of natural norms;

preparation and submission of a budget request; development of republican and local budget projects;

clarification, sequestration, and adjustment of budget.

Article 71. Budget planning process

1. The procedures of the budget planning process include:

1) determination of the republican budget revenues by categories, classes, and subclasses of the unified budget classification by the central authorized body for budgetary policy and referral to the central authorized body for budget planning;

determination of the revenues of the regional budget, the budget of the city of republican significance, the capital, the district (town of regional significance) budget by categories, classes, and subclasses of the unified budget classification by the local authorized body for state planning;

determination of budget revenues of a town of district significance, village, settlement, rural district by categories, classes, and subclasses of the unified budget classification by the office of the akim of a town of district significance, village, settlement, rural district and referral to the local authorized body for state planning of the relevant district (town of regional significance);

2) determination by the central authorized body for budget planning or local authorized bodies for state planning of expenditure limits for administrators of budget programs and their dissemination to administrators of budget programs;

3) preparation of a budget request by the administrator of the budget program;

4) submission of a budget request by the administrator of the budget program to the central authorized body for budget planning or the local authorized body for state planning;

5) submission by the administrator of the republican budget program, who is developing a development plan for a government agency, of passports of budget programs for consideration by the central authorized body for budget policy;

6) consideration by the central authorized body for budget planning or the local authorized body for state planning of budget requests from administrators of budget programs, analysis of compliance with the limits and requirements of this Code;

7) taking measures by the central authorized body for budget planning or the local authorized body for state planning to eliminate discrepancies between the established limit and the budget request and forming an opinion on the budget request of the administrator of budget programs;

8) submission by the central authorized body for budget planning or the local authorized body for state planning to the relevant budget commission of conclusions on budget requests from administrators of budget programs and development by the relevant budget commission of recommendations on them and, if necessary, revision;

9) the formation by the central authorized body for budget planning or the local authorized body for state planning on the basis of recommendations from the relevant budget commission of aggregated summary information on budget program passports;

10) development by the central authorized body for budget planning or the relevant local authorized body for state planning of a draft law on the republican budget, a draft decision of the maslikhat on the regional budget, on the budget of the city of republican significance, the capital, the district (town of regional significance) budget, the budget of the town of district significance, village, settlement, rural district;

11) submission by the central authorized body for budget planning of the draft republican budget to the Government of the Republic of Kazakhstan, the Supreme Audit Chamber of the Republic of Kazakhstan;

Footnote. Subparagraph 12) of Article 71 enters into force on 01.01.2028 in accordance with subparagraph 3) of paragraph 1 of Article 172 of this Code.

12) submission by the relevant local authorized body for state planning of a draft of the relevant local budget to the akimat, the audit commission of the region, the city of republican significance, the capital;

13) submission by the Government of the Republic of Kazakhstan or the akimat of draft relevant budgets to the Parliament of the Republic of Kazakhstan or the maslikhat;

14) approval by the Parliament of the Republic of Kazakhstan or the relevant maslikhat of the law on the republican budget or the decision of the maslikhat on the local budget;

15) preparation by the administrator of the budget program of budget requests with calculations up to the level of specifics of the economic classification of budget expenditures for the formation of financing plans.

2. When planning the budget, the forecast consolidated financial statements are formed.

3. General transfers and target transfers are planned and included in the draft budget in accordance with Chapter 15 of this Code.

4. The amount of the guaranteed transfer from the National Fund of the Republic of Kazakhstan is planned and included in the draft budget in accordance with Article 60 of this Code.

5. The amount of the target transfer from the National Fund of the Republic of Kazakhstan is planned and included in the draft budget in accordance with Article 61 of this Code.

6. Loan repayment and servicing volumes are projected and included in the draft budget in accordance with Chapter 28 of this Code.

7. State investment projects are planned and included in the draft budget in accordance with Chapter 29 of this Code.

The selection of state investment projects is carried out in compliance with the requirements established by Article 148 of this Code.

8. Budget loans are planned and included in the draft budget in accordance with Chapter 30 of this Code.

9. In the process of budget execution, budget clarification, adjustment, and sequestration may be carried out in accordance with Chapters 18 and 19 of this Code.

10. In cases of a state of emergency or martial law in the Republic of Kazakhstan, an emergency state budget is developed in accordance with Chapter 20 of this Code.

11. The procedures for developing and reviewing the documents specified in paragraph 1 of this Article shall be carried out in accordance with the budget legislation of the Republic of Kazakhstan and in compliance with the requirements established by paragraphs 1, 2 and 3 of Article 70 of this Code.

Article 72. Preparation of forecast consolidated financial statements

1. Forecast consolidated financial statements are information related to macroeconomic indicators on the financial position, movements and results of net assets, liabilities, income and expenses on an accrual basis, based on budgetary and financial statements.

2. Forecast consolidated financial statements include:

1) forecast consolidated statement of financial position;

2) forecast consolidated statement of financial performance;

3) forecast consolidated statement of cash flow;

4) forecast consolidated statement of changes in net assets (capital);

5) an explanatory note.

3. In order to generate the forecast consolidated financial statements for the republican budget, the forecast consolidated financial statements are submitted by the administrators of budget programs to the central authorized body for budget planning simultaneously with the budget request.

In order to generate forecast consolidated financial statements for the regional budget, the budget of the city of republican significance, and the capital, the forecast consolidated financial statements are submitted by the administrators of budget programs to the local authorized state planning body simultaneously with the budget request.

The budget program administrator ensures the completeness and reliability of the information and calculations contained in the forecast consolidated financial statements.

The forecast consolidated financial statements of the administrators of budget programs are reviewed simultaneously with the budget request for the next planning period to justify the amount of expenses.

4. When forming forecast consolidated financial statements for the republican budget or the regional budget, the budget of the city of republican significance, the capital, the central authorized body for budget planning or the local authorized body for state planning ensures compliance with the assessment and forecast of budget parameters for the planning period.

The budget parameters for the three-year period include a forecast of income and expenses, the financial result of the corresponding budget, taking into account the following indicators:

the result of operating activities;

the result of operating activities (non-oil);

net lending (borrowing);

total budget balance;

total budget balance (non-oil);

money surplus (deficit);

total money surplus (deficit);

total surplus (deficit) of money (non-oil);

debt;

pure debt.

5. The forecast consolidated financial statements for the republican budget are presented as part of the draft law on the republican budget.

The forecast consolidated financial statements for the regional budget, the budget of the city of republican significance, the capital are presented as part of the draft decision of the maslikhat on the regional budget, on the budget of the city of republican significance, the capital.

6. The forecast consolidated financial statements for the republican budget or the regional budget, the budget of the city of republican significance, the capital are drawn up in the order determined by the central authorized body for budget planning.

7. The procedure for preparing the forecast consolidated financial statements of the administrator of budget programs is determined by the central authorized body for budget planning.

Article 73. The process of reviewing draft regulatory legal acts affecting budget revenues and expenditures

1. Draft laws providing for a reduction in government revenues or an increase in government expenditures may be submitted to the Mazhilis of the Parliament of the Republic of Kazakhstan only if there is a positive opinion from the Government of the Republic of Kazakhstan. The conclusion of the Government of the Republic of Kazakhstan on draft laws providing for a reduction in revenues or an increase in expenditures of the republican and local budgets and (or) the National Fund of the Republic of Kazakhstan is formed taking into account the recommendations of the Republican Budget Commission.

Such an opinion is not required for draft legislative acts submitted to the Mazhilis of the Parliament of the Republic of Kazakhstan as a legislative initiative of the President of the Republic of Kazakhstan.

The requirement to obtain a positive opinion from the Government of the Republic of Kazakhstan also applies to the process of consideration of draft laws in the Parliament of the Republic of Kazakhstan, with the exception of draft laws on the republican budget, on the volume of general transfers between the republican and regional budgets, budgets of cities of republican significance, the capital and on amendments and additions to the law on the republican budget.

Provisions of draft decrees of the President of the Republic of Kazakhstan, resolutions of the Government of the Republic of Kazakhstan, normative legal orders of ministers of the Republic of Kazakhstan and other heads of central state bodies, normative legal resolutions of central state bodies, normative legal orders of heads of departments of central state bodies, if there is direct competence for their approval in the normative legal acts of the state body, the structure of which includes the agency, providing for a reduction in revenues or an increase in expenditures of the republican and local budgets and (or) the National Fund of the Republic of Kazakhstan are subject to mandatory consideration by the Republican budget commission.

2. When submitting draft normative legal acts for consideration by the Republican budget commission, the materials shall be accompanied by:

for draft regulatory legal acts providing for an increase in expenditures of the republican and (or) local budgets, including for projects whose implementation is proposed by increasing, reducing and (or) redistributing expenditures of the relevant budget, - financial and economic calculations and justifications of the relevant administrator of budget programs indicating the sources of financing;

for draft regulatory legal acts providing for a reduction in revenues of the republican or local budget, the National Fund of the Republic of Kazakhstan, - calculations and justifications for losses of the republican or local budget, the National Fund of the Republic of Kazakhstan, formed in accordance with the procedure established by the tax legislation of the Republic of Kazakhstan;

for draft regulatory legal acts providing for a reduction in revenues or an increase in expenditures of the republican and (or) local budgets in connection with the endowment of state bodies with additional functions, powers and competencies, – the results of a functional analysis of activities conducted in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on administrative procedures, and the conclusion of the authorized body in the field of development of the public administration system on functional analysis of the activities of the budget program administrator;

for draft regulatory legal acts providing for an increase in local budget expenditures, - the conclusion of the relevant local budget commission.

Footnote. Part 2 of paragraph 2 of Article 73 enters into force on 01.01.2027 in accordance with subparagraph 2) of paragraph 1 of Article 172 of this Code.

When considering draft regulatory legal acts, an analytical report on tax expenditures, compiled in accordance with Article 54 of this Code, is used.

Consideration of draft regulatory legal acts providing for a reduction in revenues of the republican and (or) local budgets is carried out taking into account the allocation of expenses in accordance with Article 29 of this Code and the need to transfer target current transfers in accordance with paragraph 2 of Article 83 of this Code.

3. Draft decisions of local representative bodies envisaging a reduction in local budget revenues or an increase in local budget expenditures may be submitted to maslikhats only if there is a positive opinion from the akim. The akim's conclusion is formed taking into account the recommendations of the relevant budget commission.

The provisions of draft acts of local executive bodies providing for an increase in local budget expenditures are subject to mandatory review by the relevant budget commission.

The provisions specified in part two of this paragraph may be put into effect no earlier than the next financial year if there is a positive opinion of the akim, taking into account the recommendations of the relevant budget commission.

4. For acts specified in paragraphs 1 and 3 of this Article providing for a reduction in income in the form of administrative fines, penalties, sanctions, penalties imposed by state institutions funded from the republican or local budgets, as well as those contained and financed from the budget (cost estimates) of the National Bank of the Republic of Kazakhstan, and (or) fines, penalties, sanctions, penalties on budget loans (loans) issued from the budget, and other non-forecast non-tax revenues to the republican and local budgets and (or) the National Fund of the Republic of Kazakhstan, the presence of an appropriate conclusion is not required.

Article 74. Limits of expenses of administrators of budget programs and the procedure for their determination

1. The expenditure limit of the administrator of budget programs is the preliminary maximum annual amount of expenditures of the administrator of budget programs, determined in compliance with the requirements established by paragraph 3 of Article 70 of this Code.

2. The limits of expenditures of administrators of budget programs are determined for the formation of budget programs based on development plans or draft development plans of state bodies or regions, cities of republican significance, the capital, functions, powers and competencies defined by the regulations on the state body, the results of monitoring and evaluation of results conducted in accordance with Articles 45 and 46 of this Code.

3. The limits of expenditures of administrators of republican budget programs are determined by the central authorized body for budget planning, taking into account the recommendations of administrators of republican budget programs and the volume of general transfers for the upcoming three-year period, determined by the central authorized body for budget policy in accordance with Article 80 of this Code.

4. The limits of expenditures of administrators of local budget programs are determined by local authorized bodies for state planning, with the exception of the limits of expenditures of administrators of budget programs financed from the budgets of towns of regional significance, villages, settlements, rural districts, which are determined by local authorized bodies for state planning of districts (towns of regional significance), taking into account the recommendations of administrators of local budget programs.

5. The following mandatory expenditure blocks are defined as part of the expenditure limit of the administrator of republican budget programs:

1) unconditional basic expenses of a permanent nature, including current administrative expenses of administrators of budget programs and other expenses of the approved (clarified, adjusted) republican budget for the current financial year, according to the list formed by the central authorized body for budget planning;

2) expenses for new initiatives aimed at financing new areas of expenditure that have positive recommendations from the relevant budget commission in accordance with Article 73 of this Code;

3) an increase in unconditional basic expenditures that is not related to changes in macroeconomic and social indicators and providing for additional areas of budget spending (expanding the scope of government functions, powers, competencies and public services provided) within the framework of existing budget programs;

4) reserve for initiatives of the President of the Republic of Kazakhstan and reserve of the Government of the Republic of Kazakhstan.

6. Limits of expenses of administrators of republican budget programs referred to in subparagraph 1) of paragraph 5 of this Article:

are established once every three years for the planned period, broken down by year, as a percentage of the average annual volume of expenditures of the republican budget, determined taking into account expenditures for the last three reporting financial years, and expenditures provided for by the approved (clarified) budget of the current financial year, taking into account the annual indexation provided for by legislative acts of the Republic of Kazakhstan;

for administrators of republican budget programs who do not have target indicators, - are determined on the basis of the functions, powers and competencies established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

are determined with the mandatory review of expenses in accordance with Article 43 of this Code;

are reflected in the aggregated summary information on the budget program passports of the budget program administrator without the right to change during the planned period.

The limits of expenditures referred to in subparagraph 1) of paragraph 5 of this Article, determined taking into account the recommendation of the Republican budget commission, shall be communicated to the administrators of republican budget programs before June 7 of the year of the end of the current limits of expenditures of administrators of republican budget programs.

The expenditure limit of the administrator of republican budget programs referred to in subparagraph 1) of paragraph 5 of this Article for the year following the planned period is determined by indexing, as provided for by legislative acts of the Republic of Kazakhstan, the unconditional basic expenses of a permanent nature of this administrator of republican budget programs approved (clarified, adjusted) in the budget of the current financial year.

7. The limits of expenditures of administrators of republican budget programs referred to in subparagraphs 2) and 3) of paragraph 5 of this Article shall be established annually on a rolling basis for the planned period based on the growth rates of republican budget expenditures determined in accordance with parts four, five and six of paragraph 2 of Article 48 of this Code, taking into account the recommendations of the Republican budget commission.

8. The limits of expenditures of administrators of republican budget programs for expenditures referred to in subparagraph 4) of paragraph 5 of this Article shall be determined in accordance with Articles 19 and 20 of this Code.

9. The following mandatory expenditure blocks shall be determined as part of the expenditure limit of the administrator of local budget programs:

1) unconditional basic expenses of a permanent nature, including current administrative expenses of administrators of budget programs and other expenses of the approved (clarified, adjusted) relevant local budget for the current financial year, according to the list formed by the relevant local authorized body for state planning;

2) expenses for new initiatives aimed at financing new areas of expenditure that have positive recommendations from the relevant budget commission, in accordance with Article 73 of this Code;

3) an increase in unconditional basic expenditures that is not related to changes in macroeconomic and social indicators and providing for additional areas of budget spending (expanding the scope of government functions, powers, competencies and public services provided) within the framework of existing budget programs;

4) reserve of the local executive body.

10. Limits of expenses of administrators of local budget programs for expenses related to subparagraph 1) of paragraph 9 of this Article:

are established once every three years for the planned period, broken down by year, as a percentage of the average annual volume of local budget expenditures, determined taking into account expenditures for the last three reporting financial years, and expenditures provided for in the approved (clarified) budget of the current financial year, taking into account annual indexation provided for by legislative acts of the Republic of Kazakhstan;

for administrators of local budget programs who do not have target indicators, - are determined on the basis of functions, powers and competencies established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

are determined with the mandatory review of expenses in accordance with Article 46 of this Code;

are reflected in the aggregated summary information about the budget program passports of the budget program administrator.

The limits on expenditures referred to in subparagraph 1) of paragraph 9 of this article, determined taking into account the recommendation of the relevant budget commission, shall be communicated to the administrators of budget programs before June 7 of the year of the end of the current limits on expenditures of administrators of local budget programs.

The limit of expenses of the administrator of local budget programs referred to in subparagraph 1) of paragraph 9 of this Article for the year following the planned period is determined by indexing, as provided for by legislative acts of the Republic of Kazakhstan, the unconditional basic expenses of the permanent nature of this administrator of local budget programs approved (clarified, adjusted) in the budget of the current financial year.

11. The limits of expenditures of administrators of local budget programs for expenditures referred to in subparagraphs 2) and 3) of paragraph 9 of this Article are established annually on a rolling basis for the planned period, taking into account the recommendations of the relevant budget commission.

12. The limits of expenditures of administrators of local budget programs for expenditures referred to in subparagraph 4) of paragraph 9 of this Article shall be determined in accordance with Article 20 of this Code.

13. The limits of expenses are determined for each administrator of budget programs.

14. The procedure for determining and communicating the limits of expenditures of administrators of budget programs is approved by the central authorized body for budget planning.

Article 75. Budget request of the administrator of budget programs and the procedure for its consideration

1. Budget request from the administrator of budget program – budget documentation of the administrator of budget programs, disclosing the activities of the state body to ensure the implementation of functions, powers and competencies, achieving the relevant goal of the development plan or draft development plan of the state body, the development plan of the region, the city of republican significance, the capital and indicators of results or the implementation of target indicators of documents of the state planning System of the Republic of Kazakhstan, compiled by the administrator of budget programs for the next planned period to justify the amount of expenses.

2. The budget request of the administrator of budget programs is developed by the administrator of budget programs annually for the planned period and consists of the following documents:

1) a passport of the activities of the administrator of budget programs, containing the following for the planned period:

information on the content and main directions of state policy in the supervised industry (area);

the regulatory legal basis for the activities of the administrator of budget programs;

information about the goals and target indicators of the activities of the administrator of budget programs or functions, powers and competencies;

the list of documents of the state planning System of the Republic of Kazakhstan, according to which the administrator of budget programs is the responsible officer or associate officer, indicating the expected results of activities;

a brief description of the planned expenditures for the implementation of functions, powers, competencies or documents of the state planning System of the Republic of Kazakhstan;

2) the aggregated summary information on budget program passports containing general information about budget programs of the budget program administrator:

limits of expenses of the budget program administrator for the blocks established by paragraphs 5 and 10 of Article 74 of this Code;

total number of budget programs, target indicators and final results;

interconnection with the provided budgetary funds;

3) an approved development plan or a draft development plan for a government agency (for administrators of budget programs who develop a development plan for government agencies);

4) passports of budget programs;

5) calculations.

3. The budget program passport of the budget program administrator is developed on the basis of and within the limits of expenditures and must contain:

a description (justification), the current status of the budget program;

the purpose of the budget program;

target indicators of the approved development plan or draft development plan of a state body, region, city of republican significance, capital, or target indicators of documents of the state planning System of the Republic of Kazakhstan (for budget programs of administrators of republican budget programs that do not develop the development plans of a state body), for the implementation of which the budget program is aimed;

the code and name of the function (s) of the state body in accordance with the register of functions of state bodies;

the code and name of the public service in accordance with the register of public services;

indicators of the final results of the budget program (subprogram), activities indicating the amount of expenses.

The passports of budget programs containing expenditures carried out by quasi-public sector entities shall be accompanied by development plans or draft development plans or action plans of quasi-public sector entities and the results of budget monitoring conducted in accordance with Article 119 of this Code.

The investment plan of the state body developed in accordance with paragraph 8 of Article 148 of this Code shall be attached to the passports of budget programs of administrators of budget programs who do not develop the development plans.

4. The budget program may be divided into subprograms specifying the directions of budget expenditures.

5. Expenses for new initiatives are included in the budget program (subprogram) on the basis of a positive recommendation from the budget commission in accordance with Article 73 of this Code.

6. Calculations are made for budget programs – a set of documents and materials to justify the amount of expenses.

7. Calculations are made taking into account the need to direct expenditures to achieve the final results of the passports of budget programs and (or) target indicators of the approved development plan or draft development plan of a state body, region, city of republican significance, capital.

Calculations for the budget program of the budget program administrator, who does not develop a development plan for a government agency, are made taking into account the sufficiency of ensuring the implementation of the functions, powers and competencies of the budget program administrator.

For unconditional basic expenses of a permanent nature, full calculations are made and submitted in the year of completion of the current limits for unconditional basic expenses of a permanent nature.

For the second and third years of the planned period, calculations are made and submitted for all expenses, with the exception of:

calculations for unconditional basic expenses of a permanent nature;

calculations that do not change in comparison with the amount approved (clarified) for these programs in the law on the republican budget or the decision of the maslikhat on the local budget.

Calculations for these budget programs are made only in the third year.

Calculations are made taking into account the database of prices for goods, works, and services, formed in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on public procurement.

If the administrator of budget programs in the budget program offers to develop or make amendments and additions to regulatory legal acts requiring additional expenditures or reduction of budget revenues, then a draft of the relevant regulatory legal act is submitted simultaneously with the budget program.

8. When developing a budget program passport, the following requirements must be observed:

it is necessary to focus on achieving the relevant goals and target indicators of the approved development plan or draft development plan of a state body, region, city of republican significance, capital, or on the implementation of functions, powers and competencies;

the amount of expenditures is provided taking into account the need to achieve the goals and target indicators of the approved development plan or draft development plan of a state body, region, city of republican significance, capital, target indicators of documents of the state planning System of the Republic of Kazakhstan (for passports of budget programs of administrators of republican budget programs that do not develop the development plans of a state body) or the need to implement functions, powers and competencies;

the results of monitoring carried out in accordance with Article 45 of this Code are applied;

the formulations of the final results and their indicators should characterize the degree of achievement of the goals and (or) target indicators of the approved development plan or draft development plan of the region, city of republican significance, capital, target indicators of documents of the state planning System of the Republic of Kazakhstan (for passports of budget programs of administrators of republican budget programs that do not develop the development plans of the state body) or the degree of implementation of the functions, powers and competencies;

the final results and their indicators should determine the degree of achievement of the target indicators of the approved development plan or draft development plan of a state body, region, city of republican significance, capital, target indicators of documents of the state planning System of the Republic of Kazakhstan (for passports of budget programs of administrators of republican budget programs that do not develop the development plans of a state body) using the planned expenditure volumes;

the realism of the final results is taken into account based on the volume of planned expenditures and indicators of the approved development plan or draft development plan of a state body, region, city of republican significance, capital, target indicators of documents of the state planning System of the Republic of Kazakhstan (for passports of budget programs of administrators of republican budget programs that do not develop the development plans of a state body);

activities should cover the entire volume of planned expenses;

realistic calculations are ensured.

9. In case of insufficient budget funds provided for by the relevant budget program to achieve the target indicators of the approved development plan or draft development plan of a state body, region, city of republican significance, capital, target indicators of documents of the state planning System of the Republic of Kazakhstan (for budget programs of administrators of republican budget programs that do not develop the development plans of a state body), the difference in the amount, necessary to achieve the target indicator, and the amount, provided for in the passport of the budget program to achieve the final result (final results), is not a violation of the budget legislation of the Republic of Kazakhstan.

The reasons for the discrepancy between the target indicators and the final results are indicated in the description of the budget program.

10. The budget request of the administrator of republican budget programs is reviewed by the departmental budget commission for compliance with the requirements of paragraphs 1-8 of this Article.

11. The budget request of the administrator of republican budget programs for the next planned period, having a positive recommendation from the departmental budget commission, is signed and submitted within ten working days from the date of bringing the expenditure limits to the central authorized body for budget planning.

The budget request of the administrator of local budget programs for the next planned period is signed and submitted within ten working days from the date of bringing the expenditure limits:

by the administrators of regional budget programs, budget programs of cities of republican significance, the capital, district (towns of regional significance) budget programs – to the relevant local authorized body for state planning;

by administrators of budget programs of villages, settlements, rural districts – to local authorized bodies for state planning of districts (towns of regional significance).

12. The passport of the budget program of the administrator of republican budget programs for the next planned period, which has a positive recommendation from the departmental budget commission, is signed and submitted within ten working days from the date of bringing the expenditure limits to the central authorized body for state planning to form a list of target indicators and final results of budget program passports in the context of budget program administrators and conclusions based on the results of consideration of the correctness of the choice of the final results, whether the final results provided for in the budget program passports are interconnected with the target indicators of the development plan or the draft development plan of a government agency.

The conclusion of the central authorized body for state planning to the budget program passports of the budget program administrator is formed taking into account the results of the assessment of the effectiveness of government agencies in achieving the goals of the development plans of government agencies and in achieving the results of the budget program passports, as well as indicating the priority of goals and target indicators for budget program passports of budget program administrators who do not develop the development plans.

The list of target indicators and final results of budget program passports in the context of budget program administrators and the conclusions of the central authorized body for state planning to the budget program passports of budget program administrators are sent no later than July 5 of the current fiscal year to the central authorized body for budget planning.

13. The central authorized body for budget planning, taking into account the conclusions of the central authorized body for state planning on the development plans of state bodies formed in accordance with Article 35 of this Code, and the passports of budget programs of budget program administrators who develop the development plans for state bodies, the results of budget execution analysis, monitoring conducted in accordance with Article 45 of this Code, the results of the budget review of expenditures conducted in accordance with Article 43 of this Code, considers the budget request of the administrator of republican budget programs, who develops a development plan for a government agency, for compliance with:

budget and other legislation of the Republic of Kazakhstan, forecast of socio-economic development;

functions, powers and competencies;

activities of budget program passports with final results of budget program passports;

the amount of planned budget funds.

14. Local authorized body for state planning:

examines the budget program passports of the budget program administrator for the correctness of the choice of final results, whether the final results provided for in the budget program passports are interrelated with the target indicators of the regional development plan, the city of republican significance, and the capital, and forms, taking into account the results of budget execution analysis, monitoring conducted in accordance with Article 45 of this Code, and the results of the budget review of expenditures conducted in accordance with Article 43 of this Code, conclusions of the central authorized body for regional policy on the development plan of the region, the city of republican significance, the capital, drawn up in accordance with Article 37 of this Code, and the actual development plan of the region, the city of republican significance, the capital, the list of target indicators and final results of passports of budget programs in the context of administrators of budget programs and conclusions to the passports of administrators of local budget programs;

examines the budget request of the administrator of local budget programs for:

compliance with the budget and other legislation of the Republic of Kazakhstan, the forecast of socio-economic development of the region, the city of republican significance, the capital;

compliance with functions, powers and competencies;

the correctness of the choice of final results;

whether the final results provided for in the passports of budget programs are interconnected with the target indicators of the approved development plan or the draft development plan of the region, the city of republican significance, the capital;

realistic and achievable end results;

compliance of the activities of the passports of budget programs with the final results;

compliance of the activities of the passports of budget programs with the volume of planned budget funds.

15. When considering budget requests from the administrator of budget programs, compliance with the requirements provided for in paragraphs 1-8 of this article is taken into account, the completeness of the budget program passport and the validity of calculations are checked.

16. The central authorized body for budget planning and (or) the relevant local authorized body for state planning, based on the results of consideration of budget requests from administrators of budget programs, form conclusions and submit them to the relevant budget commission for consideration.

In case of insufficient budget funds to achieve the target indicators of the approved development plan or the draft development plan of a state body, region, city of republican significance, the capital, for the difference between the amount necessary to achieve the target indicator and the amount provided for in the passport of the budget program to achieve the final result (final results), the conclusion of the central authorized body for budget planning and (or) the relevant local authorized body for state planning determines the list of expenses, including the government investment projects for which the allocation of budget funds is not possible in the planned period.

17. The budget request of the Supreme audit chamber of the Republic of Kazakhstan and the Administration of the President of the Republic of Kazakhstan is sent for consideration to the central authorized body for budget planning, which prepares an opinion on it and includes it in the draft republican budget without making changes.

The budget request of the audit commissions is sent for consideration to the local authorized body for state planning, which prepares an opinion on it and includes it in the draft local budget without making changes.

18. The relevant budget commission shall consider the materials specified in paragraph 16 of this article and develop recommendations on them.

In the year of planning transfers of a general nature, if the Republican budget commission has developed a recommendation to transfer individual expenditures to the local budget, the central authorized body for budget planning forms a list of relevant budget programs (subprograms) in the context of regions, cities of republican significance, the capital, indicating the amounts of expenditures for a three-year period and sends it to the central authorized body for the budget policy for inclusion in the volume of target transfers of a general nature.

19. The central authorized body for budget planning and the local authorized body for state planning, based on recommendations from the relevant budget commission, shall form the aggregated summary information on the budget program passports of the administrators of the budget programs of the relevant budget, containing quantitative information on goals, target indicators and final results, the degree of their achievement and the relationship with the provided budgetary funds.

20. The budget request shall be brought into line with the law on the republican budget or the decision of the maslikhat on the local budget, signed by the first head of the administrator of budget programs and the head of the budget program and submitted to the central authorized body for budget planning or the local authorized body for state planning no later than December 30 of the year preceding the planned period.

21. The budget program manager is an official of the budget program administrator who ensures the planning and execution of the budget program.

The manager of the budget program provides:

preparation of the budget program passport;

validity and completeness of the budget program passport;

reliability of calculations for the budget program (subprogram);

compliance with the requirements set out in paragraphs 1-8 of this Article;

effective use of budget funds in accordance with the activities and final results in the process of implementing the budget program (subprogram);

the reliability and completeness of the report of budget program implementation.

The manager of the budget program bears responsibility provided for by the laws of the Republic of Kazakhstan, in accordance with Article 41 of this Code.

22. Passports of budget programs, the aggregated summary information on passports of budget programs of administrators of budget programs are subject to publication in accordance with Article 40 of this Code.

23. The procedure for drafting, submitting, and reviewing a budget request is determined by the central authorized body for budget planning.

Chapter 15. INTER-BUDGETARY RELATIONS

Article 76. General provisions on inter-budgetary relations

1. Inter-budgetary relations are relations between budgets of different levels based on a clear delineation of functions, powers and competencies between levels of government management, transparent distribution of revenues and expenditures.

2. The following relationships are not allowed between:

the republican budget and district (cities of regional significance) budgets, budgets of towns of district significance, villages, settlements, rural districts;

regional budgets with budgets of towns of district importance, villages, settlements, rural districts;

local budgets of the same level with each other, except for the cases provided for in paragraph 3 of this Article.

3. By decision of the Government of the Republic of Kazakhstan, relationships of local budgets of the same level with each other are allowed:

in case of emergency situations threatening the political, economic and social stability of an administrative-territorial unit, the life and health of people, at the request of the akims of regions, cities of republican significance, the capital;

in case of formation and (or) abolition of administrative-territorial units, establishment of their borders, names and renaming.

Relationships of local budgets of the same level with each other are allowed:

on behalf of the President of the Republic of Kazakhstan;

when jointly resolving issues of local importance on the territory of an agglomeration at the request of the akims of regions, cities of republican significance, the capital, districts (towns of district significance) in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on the development of agglomerations.

4. It is not allowed to interfere, except for the cases provided for by this Code:

the Government of the Republic of Kazakhstan and central state bodies in the budget process of regions, cities of republican significance, the capital;

local executive bodies of regions in the budget process of districts (towns of regional significance);

local executive bodies of districts (towns of regional significance) in the budget process of towns of district significance, villages, settlements, and rural districts.

It is not allowed to withdraw income additionally received during the execution of local budgets to a higher budget, except in cases provided for by this Code.

Article 77. Forms of regulation of inter-budgetary relations

1. Inter-budgetary relations are regulated between budget levels through:

transfers;

budget loans;

income distribution standards.

2. Transfers between budget levels are payments from one budget level to another.

Transfers between budget levels are divided into general transfers, including targeted and non-targeted, targeted current transfers, and targeted development transfers.

3. Budget loans are provided to local budgets for:

implementation of budget investment projects;

solving socio-economic problems of the region's development;

covering the projected cash shortfall during the fiscal year to ensure a balanced local budget.

4. Income distribution standard – the percentage ratio of the distribution of types of budget revenues between budgets of different levels established by the relevant maslikhats.

5. Targeted transfers of a general nature, targeted current transfers, targeted transfers for development and budget loans are used by local executive bodies, offices of akims of towns of district significance, villages, settlements, rural districts only in accordance with their intended purpose, defined in the relevant passports of budget programs.

6. The specifics of the use and re-use of budgetary funds allocated in the form of targeted transfers and budgetary loans from a higher budget are regulated by Article 115 of this Code.

Article 78. Principles of inter-budgetary relations

Inter-budgetary relations are based on the following principles:

1) equality of regional budgets, budgets of cities of republican significance, the capital in relations with the republican budget, district (towns of regional significance) budgets in relations with a higher regional budget, budgets of towns of district significance, villages, settlements, rural districts in relations with a higher district (town of regional significance) budget;

2) effective distribution of income, taking into account compliance with the following criteria for their differentiation:

when fixing taxes and other mandatory payments to the budget, preference is given to the budget level that will ensure the highest degree of collection;

taxes with uneven distribution of the tax base are assigned to higher levels of budgets;

taxes that are stable and independent of the impact of external factors, taxes levied from a tax base that has a clear territorial reference, are assigned to lower-level budgets;

3) ensuring that local executive bodies provide the same level of state-guaranteed public services.

Article 79. The main provisions on transfers of a general nature and their planning

1. Transfers of a general nature are budget subventions and budget withdrawals.

Budget subventions are transfers transferred from higher budgets to lower budgets within the limits of the amounts approved in the republican, regional or district (town of regional significance) budget.

Budget withdrawals are transfers transferred from subordinate budgets to higher budgets within the limits of the amounts approved in the republican, regional or district (town of regional significance) budget.

2. The volume of transfers of a general nature is established by:

the Law of the Republic of Kazakhstan on the volume of transfers of a general nature – between the republican budget and regional budgets, budgets of cities of republican significance, the capital;

the decision of the regional maslikhat on the volume of transfers of a general nature – between regional budgets and district (towns of regional significance) budgets;

the decision of the maslikhat on the district (town of regional significance) budget – between district (town of regional significance) budgets and budgets of towns of district significance, villages, settlements, rural districts without the right to change the volume of transfers of a general nature established by the decision of the regional maslikhat on the volume of transfers of a general nature.

The volume of transfers of a general nature is subject to change every three years.

3. When setting the volume of transfers of a general nature, at the recommendation of the central or local authorized bodies of the relevant industry (area), minimum amounts of financing from the local budget for certain areas of expenditure are provided.

The areas of expenditure for which minimum amounts of financing from the local budget are established are determined taking into account their priority and social significance.

Local executive bodies of regions, cities of republican significance, the capital, districts (towns of regional significance), offices of akims of towns of district significance, villages, settlements, rural districts, during budget execution, have the right to redistribute funds under budget programs (subprograms) for which minimum amounts of financing from the local budget for certain areas of expenditure are established, in coordination with the central authorized body and (or) the local executive body of the relevant industry (area), that have determined the minimum amounts of financing from the local budget for certain areas of expenditure and for other areas of local budget expenditure.

In the case of financing by local executive bodies of certain areas of expenditures from the local budget below the minimum amounts established by law and (or) the decision of the regional maslikhat on the volume of general transfers, the amount of excess of the established amount, taking into account the changes made to it during budget execution, over the annual amount of the consolidated financing plan for payments at the end of the relevant financial year based on the results of the past financial year is taken into account when determining the volume of general transfers for the next three-year period.

4. Non-targeted transfers of general nature are intended to provide financial support for the provision of state-guaranteed services, the implementation of tasks and functions of the local executive body and are provided free of charge and non-refundable without specifying the directions of their use.

Non-targeted transfers of general nature include current and development costs. Development costs include the costs of implementing budget investment projects.

The remaining costs are current.

5. Targeted transfers of a general nature are formed in accordance with part two of paragraph 18 of Article 75 of this Code and include transfers transferred to lower-level budgets approved in the relevant budget in the form of targeted transfers during the current three-year volumes of transfers of general nature, while maintaining their intended purpose.

6. The procedure for planning transfers of a general nature, including the procedure for interaction between central and local executive bodies, other organizations, the procedure for submission and coordination by the central authorized bodies of the relevant industry (area) and local executive bodies of forms, lists of indicators necessary for calculating transfers of a general nature, and the procedure for monitoring their use, are determined by the central authorized body for budget policy.

7. The procedure and frequency of transfers of general nature are determined by the central authorized body for budget execution.

8. Responsibility in the planning of transfers of a general nature and their use is determined by Article 41 of this Code.

Article 80. The process of planning transfers of a general nature

1. The process of planning transfers of a general nature begins in the year of completion of the current law or the decision of the maslikhat on the volume of transfers of a general nature.

2. The projected amounts of revenues and expenditures of local budgets are calculated on the basis of a standard methodology for calculating transfers of a general nature, developed and approved by the central authorized body for budget policy.

The projected amounts of revenues and expenditures of the budgets of regions, cities of republican significance, the capital, districts (towns of regional significance), towns of district significance, villages, settlements, rural districts are calculated in accordance with the procedure determined by the local executive body of the region, city of republican significance, capital, based on a standard methodology developed in accordance with part one of this paragraph.

3. The projected volume of local budget revenues takes into account the revenue potential of a region.

The revenue potential of a region is the maximum possible amount of tax receipts and other mandatory payments to the budget, calculated to determine the region's income when setting the volume of general transfers for a three–year period.

The projected amounts of income are separately accompanied by the amounts of memoranda concluded between the regional akimat, the akimat of the city of republican significance, the capital and the subsoil users as part of the fulfillment of obligations to allocate finds by subsoil users for the socio-economic development of the region and development of its infrastructure in accordance with contracts for subsoil use.

The information specified in part two of this paragraph is formed on the basis of the reporting data provided by the central branch authorized bodies and local executive bodies.

4. The projected amounts of expenditures of local budgets are determined with a mandatory review of expenditures in accordance with Article 43 of this Code.

The projected expenditures of local budgets do not take into account the target transfers, the cost of servicing and paying off the debt of the local executive body, budget loans, government obligations for public-private partnership projects, image expenditures, grants, research, consulting services, scientific and technical projects and programs.

It is allowed to apply an additional indicator to the projected volume of expenditures of local budgets for which budget withdrawals are projected, determined taking into account the results of monitoring conducted in accordance with paragraph 3 of Article 84 of this Code and having a positive recommendation from the relevant budget commission.

The projected volumes of current expenditures of local budgets are calculated taking into account the indexation provided for by the legislative acts of the Republic of Kazakhstan and the projected number of consumers of public services in the region.

The projected amounts of capital expenditures and expenditures for the development of local budgets are calculated in accordance with sectoral financing methods developed and approved by the relevant central sectoral government agencies in coordination with local executive bodies, the central authorized body for budget policy and the central authorized body for budget planning, and are included in the volume of general non-targeted transfers in absolute amounts in accordance with a standard methodology for calculating transfers of a general nature, defined by part one of this paragraph.

When developing the sectoral methodologies provided for in part five of this paragraph, the following shall be taken into account:

minimum standards and a system of regional standards for settlements provided for in paragraph 3 of Article 70 and paragraph 3 of Article 84 of this Code;

requirements of paragraphs 5 and 6 of Article 37, paragraph 8 of Article 148, paragraph 3 of Article 149 of this Code;

other requirements according to the industry legislation of the Republic of Kazakhstan.

5. To plan transfers of a general nature, the offices of akims of towns of district significance, villages, settlements, rural districts, local authorized bodies for state planning of districts (towns of regional significance), local executive bodies of regions, cities of republican significance, and the capital form recommendations for projected revenues and expenditures of local budgets calculated on the basis of calculation methods for transfers of a general nature, as defined by paragraph 2 of this article.

6. The planning process for transfers of general nature begins on February 1 of the year and includes:

1) in accordance with paragraph 3 of this article, determination of the projected revenue volumes of:

towns of district significance, villages, settlements, rural districts by local executive bodies of districts (towns of regional significance);

districts (towns of regional significance) by local executive bodies of regions, cities of republican significance, the capital;

budgets of regions, cities of republican significance, and the capital by the central authorized body for budget policy;

2) in accordance with paragraph 4 of this article, determination of the projected costs of non-targeted transfers of general nature by local executive bodies of regions, cities of republican significance, the capital, together with local executive bodies of districts (towns of regional significance) and the offices of akims of towns of district significance, villages, settlements, rural districts;

3) the formation by local executive bodies of regions, cities of republican significance, the capital, together with local executive bodies of districts (towns of regional significance) and the offices of akims of towns of district significance, villages, settlements, rural districts, by April 1 of the year of completion of the current maslikhat decision on the volume of transfers of a general nature of recommendations for projected revenues and expenditures of local budgets for targeted and non-targeted transfers of a general nature.

The projected volumes of targeted transfers of a general nature are determined jointly with the relevant central sectoral government agencies – administrators of republican budget programs and (or) administrators of higher-level local budget programs with mandatory analysis of expenditures financed in previous financial years through targeted transfers, including those included in local budget expenditures when planning transfers of general nature for the next three years, for their compliance with the industry policy in order to make a decision on inclusion in the volume of transfers of a general nature in accordance with part two of paragraph 18 of Article 75 of this Code;

4) submission by local executive bodies of regions, cities of republican significance, and the capital of recommendations on projected revenues and expenditures of local budgets for targeted and non-targeted transfers of general nature to the central authorized body for budget policy by April 15 of the year of completion of the current law on the volume of transfers of general nature;

5) determination by the central authorized body for budget policy of the volume of transfers of a general nature for the upcoming three-year period and submission to the central authorized body for budget planning for consideration when determining the limits of expenditures of administrators of republican budget programs;

6) informing the central authorized body for budget policy of the volume of transfers of general nature for the upcoming three-year period, which were taken into account when determining the limits of expenditures of administrators of republican budget programs and which have a positive recommendation from the Republican budget commission, by June 7 of the year of completion of the current law on the volume of transfers of general nature;

7) determination by the central authorized body for budget policy of the volume of transfers of a general nature and communication to local executive bodies of regions, cities of republican significance, the capital;

8) the formation of a draft law on transfers of a general nature and a draft decision of the regional maslikhat on the volume of transfers of a general nature.

7. The first head of the central branch state body shall bear responsibility established by the laws of the Republic of Kazakhstan in accordance with Article 41 of this Code.

Article 81. Development of a draft law on the volume of transfers of a general nature between the republican budget and regional budgets, budgets of cities of republican significance, the capital

1. The central authorized body for budget policy develops a draft law on the volume of transfers of general nature for a three-year period and submits it to the Republican budget commission for consideration.

2. The text of the draft law on the volume of transfers of general nature should contain the volume of transfers of general nature in absolute terms for a three-year period, broken down by year.

3. The following is attached to the draft law on the volume of transfers of general nature for a three-year period, broken down by year and by region:

the volume of transfers of general nature divided into non-targeted and targeted ones, indicating the intended purpose.

The intended purpose of the volume of targeted transfers of a general nature is not subject to change, except in cases of their redistribution within the framework of achieving the goals of the same direction;

development costs;

minimum amounts of financing from the local budget for certain areas of expenditure at the recommendation of the central authorized bodies of the relevant industry (area).

4. The central authorized body for budget policy, no later than August 15 of the year of completion of the current law on the volume of transfers of a general nature, submits a draft law on the volume of transfers of a general nature to the Government of the Republic of Kazakhstan for consideration.

5. The draft law on the volume of transfers of a general nature is submitted by the Government of the Republic of Kazakhstan to the Parliament of the Republic of Kazakhstan no later than September 1 of the year of completion of the current law on the volume of transfers of a general nature.

6. The draft law on the volume of transfers of a general nature and the draft decision of the maslikhat of the region, maslikhat of the district (town of regional significance) on the volume of transfers of a general nature are subject to publication in accordance with Article 40 of this Code.

Article 82. Development of a draft decision of the regional maslikhat on the volume of transfers of a general nature

1. The local authorized body for state planning of the region draws up a draft decision of the regional maslikhat on the volume of transfers of a general nature and submits it to the relevant budget commission for consideration after submitting to the Government of the Republic of Kazakhstan of a draft law on the volume of transfers of a general nature between the republican budget and regional budgets, budgets of cities of republican significance, the capital.

2. A draft decision of the regional maslikhat on the volume of transfers of a general nature is submitted by the local executive body of the region to the maslikhat after approval of the law on the volume of transfers of a general nature between the republican budget and regional budgets, budgets of cities of republican significance, the capital.

3. The text of the draft decision of the regional maslikhat on the volume of transfers of a general nature should contain the volume of transfers of a general nature in absolute terms for a three-year period, broken down by year and by region.

4. The following is attached to the draft decision of the regional maslikhat on the volume of transfers of a general nature for a three-year period, broken down by year and by region:

the volume of transfers of a general nature divided into non-targeted and targeted ones, indicating the intended purpose;

development costs;

minimum amounts of financing from the local budget for certain areas of expenditure at the recommendation of local authorized bodies of the relevant industry (area).

5. The intended purpose of the volume of targeted transfers of a general nature is not subject to change, except in cases of their redistribution within the achievement of the goals of the same direction.

6. A draft decision of the regional maslikhat on the volume of transfers of a general nature is submitted by the local executive body of the region to the relevant maslikhat no later than October 15 of the year preceding the planned period.

Article 83. Target transfers

1. Target transfers are divided into targeted current transfers and targeted development transfers.

2. Targeted current transfers are the transfers transferred during the period of validity of three-year volumes of transfers of a general nature within the amounts approved in the republican or local budgets:

1) higher-level budgets to lower-level budgets aimed at compensating for losses of lower-level budgets resulting from the adoption of laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan, regulatory legal orders of ministers of the Republic of Kazakhstan and other heads of central government bodies, regulatory legal resolutions of central government bodies, regulatory legal orders of heads of departments of central government bodies, regulatory legal acts of the representative and executive bodies of the region, district (city of regional significance), providing for an increase in expenditures and (or) a reduction in revenues of lower-level budgets;

2) lower budgets to the higher ones aimed at compensating for losses of higher budgets resulting from the adoption of legislative acts, acts of the President of the Republic of Kazakhstan providing for an increase in expenditures of the higher budget in connection with the transfer of functions of state bodies from a lower level of government to a higher one.

Footnote. Part 1 of paragraph 3 of Article 83 is valid until 31.12.2025 in accordance with paragraph 3 of Article 172 of this Code.

3. Targeted development transfers are transfers transferred from higher budgets to lower ones within the amounts approved in the republican, regional, district (towns of regional significance) budget for the implementation of local budget development programs.

Footnote. Part 2 of paragraph 3 of Article 83 is valid until 31.12.2025 in accordance with paragraph 3 of Article 172 of this Code.

Targeted development transfers from the higher budget to lower budgets are allocated subject to co-financing of budget investments from the lower local budget.

Targeted development transfers are transferred from higher budgets to lower budgets to finance critical facilities and projects of national importance in accordance with paragraph 8 of Article 148 of this Code in the absence of alternative sources of financing.

4. To plan targeted transfers, local authorized state planning bodies, together with local executive bodies of districts (towns of regional significance) and the offices of akims of towns of district significance, villages, settlements, and rural districts, determine the projected volumes of targeted transfers based on development plans for regions, cities of republican significance, and the capital, taking into account the investment plan and the results of consideration of relevant regulatory legal acts in accordance with paragraphs 1 and 3 of Article 73 of this Code and are sent to the sectoral state bodies – administrators of republican budget programs and (or) administrators of higher-level local budget programs for consideration as part of the planning of the draft budget.

5. It is not allowed to reduce the volume of targeted development transfers transferred from higher budgets to lower budgets in connection with additional revenues received during the execution of lower budgets.

6. Targeted transfers are used by local executive bodies only in accordance with their intended purpose, as defined in the relevant budget program passports, with the exception of targeted current transfers transferred in accordance with subparagraph 1) of paragraph 2 of this article to compensate for the reduction in local budget revenues.

Targeted current transfers transferred in accordance with subparagraph 1) of paragraph 2 of this article to compensate for the reduction in revenues of local budgets, are reflected only in the revenues of lower-level budgets.

7. The procedure for transferring targeted transfers, compiling and submitting a report on the final results achieved through the use of allocated targeted transfers, as well as the form of the report on the final results achieved through the use of allocated targeted transfers, and the procedure for monitoring targeted transfers allocated from a higher budget, shall be determined by the central authorized body for budget execution.

8. The responsibility of officials provided for by the laws of the Republic of Kazakhstan in allocating and using targeted transfers is defined by Article 41 of this Code.

Article 84. Monitoring in the field of inter-budgetary relations

1. Local authorized bodies of the relevant industry (area) for transfers of general nature ensure monitoring of:

targeted transfers of general nature;

development costs;

the minimum amounts of financing established by the law on the volume of transfers of a general nature.

The results of the monitoring referred to in paragraph 1 of this article, based on the results of the year, are submitted to the audit commissions of the regions, cities of republican significance, and the capital to assess the achievement of the goals and target indicators of the development plan of the region, city of republican significance, and the capital as part of the preparation of the annual report on the implementation of the local budget for the fiscal year to the central authorized body for regional policy, central sectoral government agencies to prepare analytical information on the implementation of relevant budget programs (subprograms) as part of the preparation of the annual report on the implementation of the republican budget for the fiscal year under review.

2. Targeted transfers allocated from a higher budget are monitored within the framework of budget monitoring conducted in accordance with Article 119 of this Code.

3. The central authorized body for regional policy, together with interested central and local government bodies, within the framework of the system of regional standards for settlements, conducts annual monitoring of the provision of settlements with the minimum mandatory level of facilities and services (goods), depending on the type (town, village) and size (population) of settlements.

The monitoring procedure is determined by the central authorized body for regional policy.

Chapter 16. BUDGET DEVELOPMENT PROCESS

Article 85. General provisions on budget development

1. The republican budget is annually developed for the planned period by the central authorized body for budget planning.

2. The regional budget, the budgets of the city of republican significance, the capital, and the district (town of regional significance) budget are annually developed for the planned period by local authorized state planning bodies.

3. The budget of a town of district significance, village, settlement, rural district is annually developed for the planned period by the office of the akim of the town of district significance, village, settlement, rural district.

Article 86. Development of a draft law on the republican budget

1. The central authorized body for budget planning shall draft the republican budget and submit it for consideration by the Republican budget commission.

2. The central authorized body for budget planning shall, no later than August 1 of the current financial year, submit the draft republican budget for consideration to the Supreme audit chamber of the Republic of Kazakhstan for a preliminary assessment of the main expenditure areas of the draft republican budget in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on state audit and financial control.

3. The draft republican budget for the planned period is formed by separate appendices for each year of the planned period in accordance with the structure defined by this Code and the unified budget classification.

Receipts are presented by category, class, and subclass, while expenditures are presented by functional group, budget program administrators, and budget programs.

In the expenditures for the second and third years of the planned period, unconditional basic expenditures are set out by functional groups, administrators of budget programs and budget programs, and expenditures for new initiatives are reflected in one budget program.

The section "Financing the budget deficit (using the surplus)" is represented by the total amount.

4. The text of the draft law on the republican budget should contain the following for the next fiscal year:

the volume of revenues, receipts of transfers, expenses, net budget loans, the balance of operations with financial assets, the volume of deficit (surplus), non-oil deficit (surplus), deficit financing (use of surplus) of budget;

minimum wages, pensions, monthly calculation index, minimum subsistence level and state basic pension payment, defined in the forecast of socio-economic development of the Republic of Kazakhstan;

the amount of the state contributions to compulsory social health insurance payable to the social health insurance fund;

the size of the increase in age-related pension payments and retirement benefits for years of service;

the volume of budget withdrawals from local budgets to the republican budget, determined by the law on the volume of transfers of a general nature;

the volume of budget subventions transferred from the republican budget to local budgets, determined by the law on the volume of transfers of a general nature;

the volume of guaranteed transfer from the National Fund of the Republic of Kazakhstan, defined in the forecast of socio-economic development of the Republic of Kazakhstan;

the size of the reserve for initiatives of the President of the Republic of Kazakhstan;

the size of the reserve of the Government of the Republic of Kazakhstan;

the limit of the provision of state guarantees of the Republic of Kazakhstan;

the limit of the provision of state guarantees of the Republic of Kazakhstan for export support;

government debt limit;

limit of state obligations on public-private partnership projects of the Government of the Republic of Kazakhstan;

the limit on granting state guarantees;

the limit of the external debt of quasi-public sector entities and the list of quasi-public sector entities that have been granted the right to attract external loans;

debt limits of local executive bodies;

limits of government obligations on public-private partnership projects of local executive bodies;

other provisions.

5. The draft law on the republican budget is accompanied by:

1) the draft republican budget for the planned period, formed by separate appendices for each year of the planned period in accordance with the structure defined by this Code and the unified budget classification.

At the same time, receipts are presented by categories, classes and subclasses, and expenditures are presented by functional groups, administrators of budget programs and budget programs. The section "Financing the budget deficit (using the surplus)" is represented by the total amount.

2) the amount of revenue for the next fiscal year allocated to the National Fund of the Republic of Kazakhstan;

3) a list of republican and local budget programs (subprograms) for the next fiscal year that are not subject to sequestration during budget execution;

4) a list of target indicators and final results of budget program passports in the context of budget program administrators;

5) other data.

6. In the text of the draft law on the republican budget, the amounts of the approved deficit (surplus) and non-oil deficit (surplus) of the republican budget for the next fiscal year are reflected in monetary terms and as a percentage of gross domestic product.

7. The central authorized body for budget planning shall submit a draft law on the republican budget to the Government of the Republic of Kazakhstan no later than August 15 of the current fiscal year.

The draft law on the republican budget is considered by the Administration of the President of the Republic of Kazakhstan within five working days after the submission by the Government of the Republic of Kazakhstan.

Article 87. Development of a draft decision of the maslikhat on the regional budget, the budget of the city of republican significance, the capital

1. The local authorized body for state planning shall draft the regional budget, the budget of the city of republican significance, the capital and submit it for consideration by the budget commission of the region, the city of republican significance, the capital.

Footnote. Paragraph 2 of Article 87 shall enter into force on 01.01.2028 in accordance with subparagraph 3) of paragraph 1 of Article 172 of this Code.

2. The local authorized body for state planning, no later than September 15 of the current financial year, submits the draft regional budget, the budget of the city of republican significance, the capital for consideration to the audit commission of the region, the city of republican significance, the capital for a preliminary assessment of the main areas of expenditure of the draft local budget in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on state audit and financial control.

3. The draft regional budget, the budget of the city of republican significance, the capital for the planned period is formed by separate appendices for each year of the planned period in accordance with the structure defined by this Code and the unified budget classification.

Receipts are presented by category, class, and subclass, while expenditures are presented by functional group, budget program administrators, and budget programs. The section "Financing the budget deficit (using the surplus)" is represented by the total amount.

In the expenditures for the second and third years of the planned period, the unconditional basic expenses of a permanent nature are set out by functional groups, administrators of budget programs and budget programs, and expenditures for new initiatives are reflected in one budget program. The section "Financing the budget deficit (using the surplus)" is represented by the total amount.

4. The text of the draft decision on the regional budget, the budget of the city of republican significance, the capital should contain the following for the next fiscal year:

1) the volume of revenues, receipts of transfers, expenses, net budget loans, the balance of operations with financial assets, the volume of deficit (surplus), financing the deficit (using the surplus) of the budget;

2) the volume of budget subventions transferred from the regional budget to district (towns of regional significance) budgets;

3) the volume of budget withdrawals from district (towns of regional significance) budgets to the regional budget;

4) the size of the reserve of the local executive body of the region, the city of republican significance, the capital;

5) the debt limit of the local executive body of the region, the city of republican significance, the capital;

6) the limit of state obligations on public-private partnership projects of the local executive body of the region, the city of republican significance, the capital;

7) other provisions.

5. The following is attached to the draft decision on the regional budget, the budget of the city of republican significance, and the capital:

1) the draft regional budget, the budget of the city of republican significance, the capital for the planned period, formed by separate appendices for each year of the planned period in accordance with the structure defined by this Code and the unified budget classification.

At the same time, receipts are presented by categories, classes and subclasses, and expenditures are presented by functional groups, administrators of budget programs and budget programs. The section "Financing the budget deficit (using the surplus)" is represented by the total amount.

In the expenditures for the second and third years of the planned period, the unconditional basic expenses of a permanent nature are set out by functional groups, administrators of budget programs and budget programs, and expenditures for new initiatives are reflected in one budget program;

2) a list of local budget programs (subprograms) for the next fiscal year that are not subject to sequestration in the process of executing the local budget for the next fiscal year, including those established by the law on the republican budget;

3) budget programs of each district in the city;

4) a list of target indicators and final results of budget program passports in the context of budget program administrators;

5) other data.

6. The size of the approved deficit (surplus) of the regional budget, the budget of the city of republican significance, the capital is reflected in monetary terms.

7. The local authorized body for state planning, no later than October 1 of the current fiscal year, submits the draft regional budget, the budget of the city of republican significance, the capital for consideration by the local executive bodies of the region, the city of republican significance, the capital.

Article 88. Development of a draft decision of the maslikhat on the district (town of regional significance) budget

1. The local authorized body for state planning draws up a draft district (town of regional significance) budget and submits it for consideration by the budget commission of the district (town of regional significance).

2. Consideration and determination of the draft district (town of regional significance) budget shall be completed no later than October 1 of the current fiscal year.

3. The draft district (town of regional significance) budget for the planned period is formed by separate appendices for each year of the planned period in accordance with the structure defined by this Code and the unified budget classification.

Receipts are presented by category, class, and subclass, while expenditures are presented by functional group, budget program administrators, and budget programs. The section "Financing the budget deficit (using the surplus)" is represented by the total amount.

In the expenditures for the second and third years of the planned period, the unconditional basic expenses of a permanent nature are set out by functional groups, administrators of budget programs and budget programs, and expenditures for new initiatives are reflected in one budget program.

4. The text of the draft decision of the maslikhat on the district (town of regional significance) budget should contain the following for the next fiscal year:

1) the volume of revenues, receipts of transfers, expenses, net budget loans, the balance of operations with financial assets, the volume of deficit (surplus), financing the deficit (using the surplus) of the budget;

2) the amount of budget subventions transferred from the district (town of regional significance) budget to the budgets of towns of district significance, villages, settlements, rural districts;

3) the volume of budget withdrawals from the budgets of towns of district significance, villages, settlements, rural districts to district (towns of regional significance) budgets;

4) the size of the reserve of the local executive body of the district (town of regional significance);

5) other provisions.

5. The draft decision of the maslikhat on the district (town of regional significance) budget is accompanied by:

1) the draft district (town of regional significance) budget for the planned period, formed by separate appendices for each year of the planned period in accordance with the structure defined by this Code and the unified budget classification.

At the same time, receipts are presented by categories, classes and subclasses, and expenditures are presented by functional groups, administrators of budget programs and budget programs. The section "Financing the budget deficit (using the surplus)" is represented by the total amount.

In the expenditures for the second and third years of the planned period, the unconditional basic expenses of a permanent nature are set out by functional groups, administrators of budget programs and budget programs, and expenditures for new initiatives are reflected in one budget program;

2) for a three-year period, broken down by year and by region:

the volume of transfers of a general nature, divided into non-targeted and targeted ones, indicating the intended purpose;

development costs;

minimum amounts of financing from the local budget for certain areas of expenditure;

3) a list of budget programs (subprograms) for the next fiscal year that are not subject to sequestration in the process of executing the local budget, including those established by the decision of the maslikhat of the region on approval of the regional budget;

4) budget programs of the district, each district in the city;

5) other data.

6. The size of the approved deficit (surplus) of the district (town of regional significance) budget for the next fiscal year is reflected in monetary terms.

7. The local authorized body for state planning, no later than October 15 of the current fiscal year, submits the draft district (town of regional significance) budget for consideration to the local executive body of the district (town of regional significance).

Article 89. Development of a draft decision of the maslikhat on the budget of a town of district significance, village, settlement, rural district

1. The office of the akim of a town of district significance, village, settlement, rural district draws up a draft budget of a town of district significance, village, settlement, rural district and, after coordination with the meeting of the local community, submits it for consideration to the local authorized body for state planning of the district (town of regional significance) no later than September 1 of the current fiscal year.

The local authorized body for state planning of a district (town of regional significance) submits draft budgets of towns of district significance, villages, settlements, and rural districts for consideration by the budget commission of the district (town of regional significance).

2. Consideration and determination of the draft budget of a town of district significance, village, settlement, rural district are completed no later than October 15 of the current fiscal year.

3. The draft budget of a town of district significance, village, settlement, rural district for the planned period is formed by separate appendices for each year of the planned period in accordance with the structure defined by this Code and the unified budget classification.

Receipts are presented by category, class, and subclass, while expenditures are presented by functional group, budget program administrators, and budget programs.

In the expenditures for the second and third years of the planned period, the unconditional basic expenses of a permanent nature are set out by functional groups, administrators of budget programs and budget programs, and expenditures for new initiatives are reflected in one budget program. The section "Financing the budget deficit (using the surplus)" is represented by the total amount.

4. The text of the draft decision of the maslikhat on the budget of a town of district significance, village, settlement, rural district is developed by the local authorized body for state planning of the district (town of regional significance) together with the offices of akims of town of district significance, villages, settlements, rural districts and must contain the following for the next fiscal year:

1) the volume of revenues, receipts of transfers, expenses, net budget loans, the balance of operations with financial assets, the volume of deficit (surplus), financing of deficit (use of surplus) of budgets;

2) the amount of budget subventions transferred from the district (town of regional significance) budget to the budgets of towns of district significance, villages, settlements, rural districts;

3) the volume of budget withdrawals from the budgets of town of district significance, villages, settlements, rural districts to the district (town of regional significance) budget;

4) other provisions.

5. The draft decision of the maslikhat on the budgets of towns of district significance, villages, settlements, rural districts for each local budget is accompanied by:

1) a draft budget for the planned period, formed by separate appendices for each year of the planned period in accordance with the structure defined by this Code and the unified budget classification.

At the same time, receipts are presented by categories, classes and subclasses, and expenditures are presented by functional groups, administrators of budget programs and budget programs. The section "Financing the budget deficit (using the surplus)" is represented by the total amount.

In the expenditures for the second and third years of the planned period, the unconditional basic expenses of a permanent nature are set out by functional groups, administrators of budget programs and budget programs, and expenditures for new initiatives are reflected in one budget program;

2) a list of budget programs for the next fiscal year that are not subject to sequestration in the process of executing the local budget, including those established by the decision of the district (town of regional significance) maslikhat on approval of the district (town of regional significance) budget;

3) other data.

6. The size of the approved budget deficit (surplus) of a town of district significance, village, settlement, rural district for the next fiscal year is reflected in monetary terms.

Chapter 17. BASIC PROVISIONS OF THE DRAFT BUDGET REVIEW AND APPROVAL PROCESS

Article 90. General provisions on consideration and approval of the draft republican budget

1. The draft law on the republican budget is submitted by the Government of the Republic of Kazakhstan to the Parliament of the Republic of Kazakhstan no later than September 1 of the current fiscal year.

2. The Government of the Republic of Kazakhstan simultaneously submits the following documents and materials with the draft law on the republican budget:

1) forecast of socio-economic development of the Republic of Kazakhstan;

2) analytical report on budget risks;

Footnote. Subparagraph 3) of paragraph 2 of Article 90 shall enter into force on 01.01.2027 in accordance with subparagraph 2) of paragraph 1 of Article 172 of this Code.

3) analytical report on tax expenses;

4) data on the state of public sector debt obligations, the amounts of money paid to repay public debt, and the amounts of money paid under government guarantees and government obligations under public-private partnership projects, by type of debt for the two reporting financial years and as of July 1 of the current financial year;

5) data on repayment and servicing of the principal debt, amounts of remuneration, commissions and other payments in accordance with the terms of the loan in the context of each project implemented at the expense of government external loans for the planned financial year;

6) data on government and state-guaranteed loans by type and form for the two reporting financial years and as of July 1 of the current financial year;

7) information on servicing and repayment of government debt in terms of types, sources, and terms of loans for the two reporting financial years and as of July 1 of the current financial year;

8) analysis of the international debt capital markets, identifying potential opportunities for attracting government external borrowing;

9) summary information on government tasks for which budgetary funds are provided in the draft republican budget;

10) aggregated summary information on approved development plans of government agencies;

11) aggregated summary information on the passports of budget programs of budget program administrators;

12) forecast of receipts and expenditures of the State Social Insurance Fund and the Social Health Insurance Fund;

13) forecast consolidated financial statements for the republican budget;

14) cost review, conclusions and recommendations based on its results;

15) results of the evaluation of the results;

16) National report on the management of public assets and the quasi-public sector;

17) an explanatory note disclosing the decisions included in the draft republican budget.

The explanatory note also includes:

aggregated summary information on the discrepancy between the target indicators of the development plans of government agencies and the final results provided for in the passports of budget programs of budget program administrators;

information on the amount of expenditures declared by administrators of budget programs for which budget funds are not provided in the draft republican budget, for the difference between the amount necessary to achieve the target indicator and the amount provided for in the passport of the budget program to achieve the final result (end results), in the context of administrators of budget programs;

18) documents of administrators of budget programs, including:

development plans or draft development plans of government agencies;

budget request without calculations;

action plans (draft action plans) or plans for the development of quasi-public sector entities (draft plans for the development of quasi-public sector entities), for which budgetary funds are provided in the draft republican budget;

long-term development strategies for autonomous educational organizations;

an explanatory note containing:

a description of the achievement of goals and target indicators of government development plans;

description of target indicators and planned end results of budget program passports in conjunction with target indicators of government development plans, including the reasons for the discrepancy between target indicators and end results;

directions of budget spending in the context of budget programs and budget subprograms, a brief description of the activities provided for in the passports of budget programs;

a description of the execution of budget programs and the achieved performance indicators for the two reporting financial years, as well as information (causes, consequences) on the deviation of the planned budget funds for the planning period from the budget funds approved in the law on the republican budget in the previous planned period;

information on initiated (ongoing) budget investment projects included in the draft budget for the planned period in accordance with the investment plan of the state body, developed in accordance with paragraph 8 of Article 148 of this Code within the framework of the development plan of the state body, indicating the amounts of expenditures allocated and used at the expense of the republican budget in previous financial years;

information on the use of targeted development transfers allocated from the republican budget for two reporting financial years, in the context of lower-level budgets, indicating the names of local budget investments provided for in the investment plan of the region, the city of republican significance, the capital, developed in accordance with paragraph 8 of Article 148 of this Code within the framework of the development plan of the region, the city of republican significance, the capital, and the amount of expenses.

3. The approval of the republican budget by the Parliament of the Republic of Kazakhstan is carried out no later than December 1 of the current fiscal year.

4. If the Parliament of the Republic of Kazakhstan does not adopt the law on the republican budget by December 1 of this year, the President of the Republic of Kazakhstan has the right to issue a decree on the republican financial plan for the first quarter of the next fiscal year, which is valid until the Parliament of the Republic of Kazakhstan approves the law on the republican budget. The draft decree of the President of the Republic of Kazakhstan on the republican financial plan for the first quarter of the next fiscal year, as well as the draft resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan on its implementation are being developed by the central authorized body for budget planning.

The republican financial plan for the first quarter of the next fiscal year is approved no later than December 25 of this year in the amount of one fourth of the forecast of the republican budget for the next fiscal year.

The execution of the republican financial plan is carried out in accordance with the procedure established by this Code.

5. If the republican financial plan for the first quarter of the next fiscal year is approved, the republican budget for that fiscal year must be approved no later than March 1 of the same year.

At the same time, the republican budget for this fiscal year is approved taking into account the republican financial plan for the first quarter of the same year.

6. The Law on the republican budget with appendices, documents and materials attached to the draft law on the republican budget in accordance with paragraph 2 of this Article, the decree of the President of the Republic of Kazakhstan on the republican financial plan for the first quarter of the upcoming fiscal year with appendices are subject to publication in accordance with Article 40 of this Code.

Article 91. General provisions on the review and approval of the draft local budget

1. The draft regional budget, the budget of the city of republican significance, the capital is submitted by the local executive body of the region, the city of republican significance, the capital to the relevant maslikhat no later than October 15 of the current fiscal year.

The draft district (town of regional significance) budget is submitted by the local executive body of the district (town of regional significance) to the relevant maslikhat no later than November 1 of the current fiscal year.

Draft budgets of towns of district significance, villages, settlements, and rural districts are submitted by the local executive body of the district (town of regional significance) to the district (town of regional significance) maslikhat no later than November 10 of the current fiscal year.

2. The local executive body shall simultaneously submit the following documents and materials with the draft local budget:

1) forecast of socio-economic development of the region, the city of republican significance, the capital;

2) forecast consolidated financial statements for the regional budget, the budget of the city of republican significance, the capital;

3) the development plan of the region, the city of republican significance, the capital, or the draft development plan of the region, the city of republican significance, the capital;

4) cost review, conclusions and recommendations based on its results;

5) aggregated summary information on the approved development plan of the region, the city of republican significance, the capital;

6) aggregated summary information on the passports of budget programs of budget program administrators;

7) information on income distribution standards;

8) information on the current debt status of the local executive body, the amounts of money paid to repay the debt of the local executive body, and the amounts of money paid for the obligations of the local executive body on public-private partnership projects, by type of debt for the two reporting financial years and as of July 1 of the current financial year;

9) data on loans attracted by the local executive body by types and forms for two reporting financial years and as of July 1 of the current financial year;

10) information on servicing and repayment of debt of local executive bodies in the context of types, sources, terms of loans;

11) an explanatory note disclosing the decisions included in the draft local budget.

The explanatory note includes:

aggregated summary information on the discrepancy between the target indicators of the development plans of the region, the city of republican significance, the capital and the final results provided for in the passports of budget programs of budget program administrators;

information on the amount of expenditures declared by administrators of budget programs for which no budgetary funds are provided in the draft local budget, for the difference between the amount required to achieve the target indicator and the amount provided for in the passport of the budget program to achieve the final result (end results), in the context of administrators of budget programs;

12) documents of administrators of budget programs, including:

budget request without calculations;

action plans (draft action plans) or plans for the development of quasi-public sector entities (draft plans for the development of quasi-public sector entities) for which budgetary funds are provided in the draft local budget;

an explanatory note containing:

a brief description of the achieved performance indicators for the financial year under review;

a brief description of the current situation and the existing problems;

description of ways to improve the situation and solve problems, achieve goals and planned target indicators, including the reasons for the discrepancy between target indicators and final results in the event of insufficient planned budget funds to achieve the target indicators of the development plans of the region, the city of republican significance, the capital;

description of the target indicators and planned final results provided for in the passports of budget programs in conjunction with the goals and target indicators of the development plans of the region, the city of republican significance, the capital;

directions of budget spending in the context of budget programs and budget subprograms, a brief description of the activities provided for in the passports of budget programs;

information on initiated (ongoing) budget investment projects included in the draft budget for the planned period in accordance with the investment plan of the region, the city of republican significance, the capital, developed in accordance with paragraph 8 of Article 148 of this Code within the framework of the development plan of the region, the city of republican significance, the capital, including those implemented through targeted transfers for development and budget loans from a higher budget, indicating the amounts of expenses allocated and used in previous financial years.

3. The regional budget, the budgets of the city of republican significance, the capital are approved by the relevant maslikhat within ten calendar days after the signing by the President of the Republic of Kazakhstan of the law on the republican budget.

The district (town of regional significance) budget is approved by the district (town of regional significance) maslikhat within ten calendar days after the signing of the decision of the regional maslikhat on the approval of the regional budget.

Budgets of towns of district significance, villages, settlements, rural districts are approved by the district (town of regional significance) maslikhat within five calendar days after signing the decision of the district (town of regional significance) maslikhat on approval of the district (town of regional significance) budget.

The budgets of towns of district significance, villages, settlements, and rural districts may be approved by separate decisions of the district (town of regional significance) maslikhat.

4. If the maslikhat does not make a decision on the local budget within the time period established by paragraph 3 of this article, the local executive body of the relevant administrative-territorial unit or the akim of a town of district significance, village, settlement, rural district issues a resolution or decision on the local financial plan for the first quarter of the next financial year, which is valid until the maslikhat approves the local budget. The draft resolution of the local executive body on the local financial plan for the first quarter of the next fiscal year is developed by the local authorized body for state planning.

The local financial plan for the first quarter of the next fiscal year is approved no later than December 25 of this year in the amount of one fourth of the forecast of the local budget for the next fiscal year.

The draft decision of the akim of a town of district significance, village, settlement, rural district on the local financial plan for the first quarter of the next fiscal year is developed by the akim's office of the relevant administrative-territorial unit.

The execution of the local financial plan is carried out in accordance with the procedure established by this Code.

5. If the local financial plan for the first quarter of the next fiscal year is approved, the local budget for that fiscal year must be approved no later than March 1 of the same year.

6. Local executive bodies of regions, cities of republican significance, and the capital, within ten working days after the adoption of decisions by district (town of regional significance) maslikhats on the approval of district (towns of regional significance) budgets, budgets of towns of district significance, villages, settlements, and rural districts, shall submit to the central authorized body for budget planning the budgets of the regions, budgets of cities of republican significance, the capital, consolidated on the basis of approved local budgets.

7. The decision of the maslikhat on the local budget with appendices and the resolution of the local executive body (decision of the akim of a town of district significance, village, settlement, rural district) on the local financial plan for the first quarter of the next financial year with appendices are subject to publication in accordance with Article 40 of this Code.

Article 92. General provisions on approval of drafts of the republican and local budgets, the draft law of the Republic of Kazakhstan or the draft decision of the regional maslikhat on the volume of transfers of a general nature by representative bodies

1. When considering draft budgets, representative bodies adhere to the following principles:

1) the principle of validity of recommendations;

2) the principle of budget balance.

The principle of validity of recommendations means that any recommendation of deputies on amendments or additions to the draft budget must be accompanied by a written statement of the need to introduce these amendments, their compliance with the priorities of socio-economic development, with appropriate calculations attached to them and recommendations for adjusting the indicators of the development plans of the region, the city of republican significance, the capital, as well as the indicators provided for in the passports of budget programs.

The principle of budget balance means that when deputies make any changes or additions to the draft budget, additional sources of revenue or reduced expenditures must be identified in order to maintain the budget deficit no more than the amount established by the draft budget.

2. Recommendations of deputies on amendments or additions to the volume of transfers of a general nature, having a positive conclusion of the Government of the Republic of Kazakhstan or akim, are included in the draft law or draft decision of the regional maslikhat on the volume of transfers of a general nature as the targeted transfers of a general nature.

3. The discussion of the draft republican budget at the plenary sessions of the Mazhilis and the Senate of the Parliament of the Republic of Kazakhstan includes reports of:

the Chairman of the National Bank of the Republic of Kazakhstan on monetary policy;

the person(s) authorized by the Government of the Republic of Kazakhstan on the forecast of socio-economic development of the republic, the state of public finances, management of state assets and the quasi-public sector and the draft law on the republican budget;

persons authorized by the Chambers of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, with opinions on the draft law.

The discussion of the draft republican budget at meetings of working groups and standing committees of the Chambers of the Parliament of the Republic of Kazakhstan includes reports of:

the heads of central government agencies on the planned target indicators of the development plans of government agencies and (or) the final results provided for in the passports of budget programs;

the heads of quasi-public sector entities to whom budgetary funds are provided in the draft republican budget, about the planned target indicators of action plans or development plans;

the heads of organizations to which transfers to legal entities are provided in the draft republican budget, about the planned target indicators of development plans, action plans, as well as long-term development strategies for autonomous educational organizations.

4. The discussion of the draft law on the volume of transfers of general nature at the plenary sessions of the Mazhilis and the Senate of the Parliament of the Republic of Kazakhstan includes reports of:

the person(s) authorized by the Government of the Republic of Kazakhstan on the draft law on the volume of transfers of a general nature, including the amount of income and expenses of local budgets;

persons authorized by the Chambers of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, with opinions on the draft law.

The discussion of the draft law on the volume of transfers of a general nature at the meetings of working groups and standing committees of the Chambers of the Parliament of the Republic of Kazakhstan includes reports of: akim of the relevant administrative-territorial unit or the person(s) authorized by the local executive body on the volume of local budget expenditures;

heads of central government agencies – administrators of republican budget programs on the projected amounts of current expenditures, including capital, and projected amounts of development costs in the volumes of targeted transfers of a general nature.

5. The discussion of the draft local budget at the session of the relevant maslikhat includes reports of:

the akim of the relevant administrative-territorial unit or the person(s) authorized by the local executive body on the forecast of socio-economic development of the region, the city of republican significance, the capital on the draft local budget;

persons authorized by the maslikhat, with an opinion on the draft local budget.

6. The discussion at the session of the regional maslikhat of the draft decision of the regional maslikhat on the volume of transfers of a general nature includes reports of:

akim of the relevant administrative-territorial unit or the person(s) authorized by the local executive body on the volume of transfers of a general nature;

persons authorized by the maslikhat, with an opinion on the draft decision of the regional maslikhat on the volume of transfers of a general nature.

7. Discussion at the session of the relevant maslikhat of draft budgets of towns of district significance, villages, settlements, rural districts includes reports of:

akim of the district (town of regional significance) or the person(s) authorized by the local executive body for forecasting the socio-economic development of the region, draft budgets of towns of district significance, villages, settlements, rural districts;

the person(s) authorized by the maslikhat with the conclusion on the draft budgets of towns of district significance, villages, settlements, rural districts.

8. The discussion of the draft local budget in the standing committees of the relevant maslikhat includes reports from the heads of administrators of local budget programs on the planned final results of local budget programs.

Article 93. Resolutions of the Government of the Republic of Kazakhstan and local executive bodies, the decision of the akim of a town of district significance, village, settlement, rural district on the implementation of the law on the republican budget and decisions of maslikhats on local budgets

1. The resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan on the implementation of the law on the republican budget is adopted within seven calendar days from the date of signing by the President of the Republic of Kazakhstan of the law on the republican budget.

The resolution of the local executive body of the region, city of republican significance, the capital, district (town of regional significance) on the implementation of the maslikhat's decision on the local budget is adopted within seven calendar days after the maslikhat approves the local budget.

The decision of the akim of a town of district significance, village, settlement, rural district on the implementation of the decision of the district (town of regional significance) maslikhat on the budgets of towns of district significance, villages, settlements, rural districts is made after the approval by the district (town of regional significance) maslikhat of the budgets of towns of district significance, villages, settlements, rural districts by the end of the current fiscal year. Draft resolutions of the Government of the Republic of Kazakhstan and local executive bodies on the implementation of the law on the republican budget and the decision of the maslikhat on the local budget are developed respectively by the central authorized body for budget planning and the local authorized body for state planning.

The draft decision of the akim of a town of district significance, village, settlement, rural district on the implementation of the decision of the district (town of regional significance) maslikhat on the local budget is developed by the akim's office of the relevant administrative-territorial unit.

2. Resolutions of the Government of the Republic of Kazakhstan and local executive bodies (the decision of the akim of a town of district significance, village, settlement, rural district) on the implementation of the law on the republican budget and the decision of the maslikhat on the local budget provide instructions to the authorized body for budget execution, the akim's office of the relevant administrative-territorial unit, administrators of budget programs to ensure timely budget execution, to local executive bodies and the akim's office of the relevant administrative-territorial unit regarding the use of targeted transfers and loans from a higher budget.

The following is attached to the resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan on the implementation of the law on the republican budget:

1) distribution of targeted current transfers and loans to regional budgets, budgets of cities of republican significance, the capital;

2) distribution of the total amount of the reserve for initiatives of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan by administrators of budget programs and types of reserve;

3) the list of republican budget investments, including budget investments in the context of facilities, as well as targeted transfers for development and budget loans in the context of regions, cities of republican significance, the capital for the planned period;

4) the list of public-private partnership projects planned for implementation, requiring financing of state obligations for public-private partnership projects from the republican budget;

5) a list of government assignments for the planned period, indicating the administrators of republican budget programs and legal entities to whom the law on the republican budget provides budgetary funds for the performance of government assignments;

6) other data or indicators necessary for the implementation of the law on the republican budget, the definition of which is entrusted to the Government of the Republic of Kazakhstan.

The following documents are attached to the resolution of local executive bodies on the implementation of the maslikhat decision on the local budget:

1) allocation of targeted transfers and loans to the budgets of districts (towns of regional significance), towns of district significance, villages, settlements, rural districts, respectively;

2) distribution of the total amount of the reserve of the local executive body by types of reserve;

3) a list of priority local budget investments, including investment projects in the context of facilities, as well as targeted development transfers in the context of districts, towns of regional significance, towns of district significance, villages, settlements, rural districts for the planned period;

4) a list of public-private partnership projects planned for implementation that require financing of government obligations for public-private partnership projects from the local budget;

5) other data or indicators necessary for the implementation of the decision of the district (town of regional significance) maslikhat on the local budget, the determination of which is entrusted to the local executive body.

The following is attached to the decision of the akim of a town of district significance, village, settlement, rural district on the implementation of the decision of the maslikhat on the budgets of towns of district significance, villages, settlements, rural districts:

1) a list of local budget investments, including investment projects by facilities;

2) other data or indicators necessary for the implementation of the maslikhat's decision on the budgets of towns of district significance, villages, settlements, rural districts, the determination of which is entrusted to the akim's office of the relevant administrative-territorial unit.

3. The resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan on the implementation of the law on the republican budget, the resolution of local executive bodies on the implementation of the decision of the maslikhat on the local budget, the decision of the akim of the town of district significance, village, settlement, rural district on the implementation of the decision of the maslikhat on the budgets of towns of district significance, villages, settlements, rural districts when approving the budget shall be accompanied by a list of budgetary programs for which additional use of budgetary funds is permitted in the next financial year in accordance with paragraph 2 of Article 115 of this Code.

4. In case of clarification of the republican budget, the resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan on amendments and additions to the resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan on the implementation of the law on the republican budget is approved within ten calendar days from the date of signing by the President of the Republic of Kazakhstan the law on amendments and additions to the law on the republican budget.

In case of clarification of the local budget, the resolution of the local executive body (decision of the akim of the town of district significance, village, settlement, rural district) on amendments and additions to the resolution of the local executive body (decision of the akim of the town of district significance, village, settlement, rural district) on the implementation of the maslikhat decision on the local budget is approved within two weeks after approval of the decisions of the maslikhat on amendments and additions to the maslikhat's decision on the local budget.

Chapter 18. BUDGET CLARIFICATION

Article 94. General provisions on budget clarification

1. Clarification of the republican and local budgets is the process of changing approved (clarified) indicators of the republican and local budgets during a financial year by making amendments and additions to the law on the republican budget or the maslikhat's decision on the local budget.

2. Clarification of the republican or local budget during the current fiscal year is carried out on the basis of recommendations of the Government of the Republic of Kazakhstan and (or) deputies of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, akims, deputies of maslikhats and (or) members of local community assemblies in accordance with the legislative acts of the Republic of Kazakhstan and this Code in the following cases:

1) the need to eliminate situations threatening the political, economic, environmental and social stability of the Republic of Kazakhstan;

2) the need to implement the instructions of the President of the Republic of Kazakhstan;

3) provided for in paragraph 7 of Article 99, paragraph 7 of Article 116 of this Code.

3. Based on the recommendations of the relevant budget commission on amendments and additions to the law on the republican budget or the decision of the maslikhat on the local budget, the authorized budget execution body has the right to suspend operations on budget programs for which a decision has been taken to reduce budget funds.

4. When developing a draft law on clarifying the republican and local budgets, the requirements established by paragraphs 2, 3, 5 and 7 of Article 70 of this Code are observed.

Article 95. Clarification of the republican budget

1. When clarifying the republican budget, amendments and additions are made to the law on the republican budget in accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Recommendations for clarifying the republican budget are considered by the Republican budget commission.

3. Taking into account the recommendation of the Republican budget commission to clarify the republican budget for the current fiscal year, the relevant administrators of the republican budget programs shall submit budget requests to the central authorized body for budget planning within five working days after the meeting of the Republican budget commission.

The central authorized body for budget planning reviews budget requests within five working days, prepares conclusions on them and submits them to the Republican budget commission for consideration.

4. Taking into account the recommendation of the Republican budget commission, the central authorized body for budget planning within five working days draws up a draft of the updated republican budget and submits it to the Republican budget commission for consideration, then to the Supreme audit chamber of the Republic of Kazakhstan for a preliminary assessment of the draft of the updated republican budget in the main areas of its expenditures in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on state audit and financial control.

5. The central authorized body for budget planning, based on the recommendation of the Republican budget commission on the draft of the updated republican budget, draws up a draft law on amendments and additions to the law on the republican budget and submits it to the Government of the Republic of Kazakhstan for consideration.

6. The draft law on amendments and additions to the law on the republican budget is accompanied by:

1) the draft republican budget for the current fiscal year, formed by a separate appendix in accordance with the structure defined by this Code and the unified budget classification.

At the same time, receipts are presented by categories, classes and subclasses, and expenditures are presented by functional groups, administrators of budget programs and budget programs. The section "Financing the budget deficit (using the surplus)" is represented by the total amount.

The size of the non-oil budget deficit (surplus) is expressed in monetary terms;

2) the volume of receipts for the current fiscal year allocated to the National Fund of the Republic of Kazakhstan;

3) a list of republican and local budget programs (subprograms) for the current fiscal year that are not subject to sequestration during budget execution;

4) aggregated summary information on the passports of budget programs of budget program administrators.

7. The Government of the Republic of Kazakhstan, simultaneously with the draft law on amendments and additions to the law on the republican budget, submits the following documents and materials to the Parliament of the Republic of Kazakhstan:

1) updated forecast of socio-economic development of the Republic of Kazakhstan;

2) an explanatory note disclosing the decisions included in the draft of the updated republican budget;

3) documents of administrators of budget programs, including:

budget requests;

an explanatory note containing:

a description of the changes and additions to the budget programs, their need to achieve the goals and target indicators of the development plan of the state body;

description of the goals, target indicators and planned final results provided for in the passports of budget programs, which are being amended and supplemented, in conjunction with the goals and target indicators of the development plan;

changes in the directions of budget spending in the context of budget programs and budget subprograms, a brief description of the changes in the activities provided for in the passports of budget programs.

Article 96. Clarification of the local budget

1. Recommendations for clarifying the local budget are considered:

for the regional budget, the budgets of the city of republican significance, the capital, and the district (town of regional significance) budget – by the relevant budget commission;

for the budget of a town of district significance, village, settlement, rural district – by a meeting of the local community, then by the budget commission of the corresponding district (town of regional significance).

2. The clarification of the district (town of regional significance) budget on receipts distributed according to the budget legislation of the Republic of Kazakhstan between the regional budget and district (town of regional significance) budgets is carried out in coordination with the local authorized body of the region for state planning.

3. In the event that the clarification of local budgets is carried out in connection with the clarification of a higher budget, the relevant decision of the maslikhat is taken no later than two weeks after the signing of the resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan or the local executive body on amendments and additions to the resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan on the implementation of the law on the republican budget or the local executive body on the implementation of the decision of the maslikhat on the appropriate budget.

4. When clarifying the local budget, amendments and additions are made to the decision of the maslikhat on the local budget in accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

5. Taking into account the recommendation of the budget commission of a region, a city of republican significance, the capital, or the office of the akim of an administrative-territorial unit, the budget commission of a district (town of regional significance) on clarifying the local budget for the current fiscal year, administrators of local budget programs shall, within five working days after the meeting of the budget commission, submit budget requests to the local authorized body for state planning.

The local authorized body for state planning considers budget requests within five working days, prepares conclusions on them and submits them for consideration to the budget commission of the region, the city of republican significance, the capital or the office of the akim of an administrative-territorial unit, the budget commission of the district (town of regional significance).

Footnote. Part 3 of paragraph 5 of Article 96 shall enter into force on 01.01.2028 in accordance with subparagraph 3) of paragraph 1 of Article 172 of this Code.

The draft of the updated regional budget, the budget of the city of republican significance, the capital is simultaneously submitted for consideration to the audit commission of the region, the city of republican significance, the capital for a preliminary assessment of the main directions of its expenditures in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on state audit and financial control.

6. Taking into account the recommendation of the budget commission of the region, the city of republican significance, the capital, or the office of the akim of an administrative-territorial unit, the budget commission of the district (town of regional significance), the local authorized body for state planning draws up a draft of the updated local budget and submits it for consideration by the budget commission of the region, the city of republican significance, the capital, or the office of the akim of the administrative-territorial unit, budget commission of the district (town of regional significance).

7. The local authorized body for state planning, based on a recommendation from the budget commission of the region, the city of republican significance, the capital, or the office of the akim of an administrative-territorial unit, the budget commission of the district (town of regional significance) on the draft local budget, draws up a draft decision of the maslikhat on amendments and additions to the decision of the maslikhat on the local budget within ten working days and submits it to the local executive body for consideration.

8. The draft decision of the maslikhat on amendments and additions to the decision of the maslikhat on the local budget is accompanied by:

1) the draft local budget for the current financial year, formed by a separate appendix in accordance with the structure defined by this Code and the unified budget classification.

At the same time, receipts are presented by categories, classes and subclasses, and expenditures are presented by functional groups, administrators of budget programs and budget programs.

The section "Financing the budget deficit (using the surplus)" is represented by the total amount.

The size of the non-oil budget deficit (surplus) is expressed in monetary terms;

2) a list of local budget programs (subprograms) for the current fiscal year that are not subject to sequestration during budget execution;

3) budget programs of each district in the city;

4) aggregated summary information on budget program passports of budget program administrators;

5) other data.

9. The local executive body, simultaneously with the draft decision of the maslikhat on amendments and additions to the decision of the maslikhat on the local budget, submits the following documents and materials to the maslikhat:

1) an explanatory note disclosing the decisions included in the draft of the updated local budget;

2) documents of administrators of budget programs, including:

budget requests;

an explanatory note containing:

a description of the amendments and additions to the passports of budget programs, their need to achieve the goals and target indicators of the development plan of the region, the city of republican significance, the capital;

description of the goals, target indicators and planned final results provided for in the passports of budget programs, which are being amended and supplemented, in conjunction with the goals and target indicators of the development plan of the region, the city of republican significance, the capital;

changes in the directions of budget spending in the context of budget programs and budget subprograms, a brief description of the changes in the activities provided for in the passports of budget programs.

Chapter 19. SEQUESTRATION AND BUDGET ADJUSTMENTS

Article 97. Sequestration

1. Sequestration is a special mechanism providing for a reduction in budget expenditures within certain limits, which is introduced in cases when, in the execution of the republican and local budgets, the approved revenues are not available to the republican and local budgets, as a result of which it becomes impossible to finance fully approved budget programs.

2. Sequestration in the amount of less than ten percent of the annual approved (clarified) volume of expenditures, with the exception of expenditures of budget programs (subprograms) that are not subject to sequestration, may be carried out by decision of the Government of the Republic of Kazakhstan or a local executive body (akim of a town of district significance, village, settlement, rural district), in the amount of more than ten percent. – on the basis of the law on the republican budget or the decision of the maslikhat on the local budget.

3. On the basis of a resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan or a local executive body on sequestration, the authorized budget planning body, in accordance with the procedure established by this Code, adjusts the relevant budget by changing budget receipts and expenditures.

Based on the decision of the akim of a town of district significance, village, settlement, rural district on sequestration, the akim's office of the relevant administrative-territorial unit, in accordance with the procedure established by this Code, adjusts the relevant budget by changing budget receipts and expenditures.

4. When reducing budget programs (subprograms), their priority and social orientation are taken into account, as well as the requirement of part two of paragraph 6 of Article 70 of this Code.

The list of republican and local budget programs (subprograms) for the next fiscal year that are not subject to sequestration during budget execution is approved by the law on the republican budget.

5. With the adoption of a decision by the relevant budget commission on sequestration, the authorized budget execution body suspends registration of civil law transactions and payments under budget programs (subprograms) for which sequestration is planned.

6. During sequestration, budget program administrators prepare budget requests for the current fiscal year and submit them to the central authorized body for budget planning or the relevant local authorized body for state planning.

7. The regulation of relations arising from sequestration in civil law transactions concluded at the expense of budget funds is carried out in accordance with the civil legislation of the Republic of Kazakhstan.

Article 98. Budget adjustment

1. Budget adjustment is the process of changing the indicators of the approved (clarified) budget on the basis of resolutions of the Government of the Republic of Kazakhstan and local executive bodies, decisions of akims of towns of district significance, villages, settlement, rural districts and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan by making amendments and additions to the consolidated plan of receipts and financing of payments, the consolidated plan of financing under obligations for the next financial year in accordance with the procedure determined by the central authorized body for budget execution.

If the budget is clarified after the adjustment, the adjusted budget indicators are reflected in the updated budget, with the exception of the allocated budget programs.

2. The republican budget is adjusted in the following cases:

1) formation, liquidation, reorganization, changes in the functions and staffing limits of central government agencies and their structural and territorial divisions.

At the same time, the budget adjustment consists in merging, splitting, reducing (increasing), transferring the relevant budget programs related to these cases, within the total amount of these budget programs approved (clarified) by the law on the republican budget;

2) redistribution of funds in the amount of no more than fifteen percent of the budget program expenditures between budget program administrators and (or) between budget programs for the current fiscal year with mandatory consideration by the Republican budget commission without changing the budget structure.

The central authorized body for budget planning after making adjustments to the republican budget in the cases provided for in subparagraph 2) of this paragraph, provides information on changes in the indicators of the approved (clarified) republican budget to the Parliament of the Republic of Kazakhstan no later than five working days.

It is not allowed to redistribute funds for the use of loans and grants.

The provisions of paragraph one of this subparagraph regarding the limitation of the amount of redistributable funds when adjusting the budget do not apply to the reserve for initiatives of the President of the Republic of Kazakhstan and the reserve of the Government of the Republic of Kazakhstan;

3) allocation of funds of the approved distributable budget program among various administrators of budget programs;

4) provided for in paragraphs 4 and 9 of Article 20 of this Code;

5) provided for by paragraph 3 of Article 97 of this Code;

6) provided for in paragraphs 1, 2 and 5 of Article 115 of this Code;

7) provided for in paragraphs 5 and 6 of Article 116 of this Code;

8) provided for by paragraph 7 of Article 119 of this Code.

3. The adjustment of the local budget is carried out in the following cases:

1) formation, liquidation, reorganization, changes in the functions and staffing limits of executive bodies funded from the local budget, and their structural and territorial divisions. At the same time, the budget adjustment consists in merging, dividing, reducing (increasing), and transferring the relevant budget programs related to these cases, within the total amount of these budget programs approved (clarified) by the maslikhat's decision on the local budget;

2) allocation of additional and (or) changes in the volume of allocated targeted transfers and budget loans from the higher budget;

3) allocation during the financial year of funds from the reserve for initiatives of the President of the Republic of Kazakhstan, reserves of the Government of the Republic of Kazakhstan, local executive bodies of the region and district (town of regional significance) to the lower budget, as well as allocation during the financial year to the lower budget of funds from the distributed budget program provided by the higher budget;

4) redistribution of funds in the amount of no more than fifteen percent of the budget program expenditures between budget program administrators and (or) between budget programs, with the exception of budget programs (subprograms) funded from a higher budget, for the current fiscal year with mandatory consideration by the local budget commission without changing the budget structure.

The redistribution of funds for the use of loans is not allowed;

5) allocation of funds of the approved distributable budget program among various administrators of budget programs;

6) provided for by paragraphs 4 and 9 of Article 20 of this Code;

7) provided for by paragraph 3 of Article 97 of this Code;

8) provided for by paragraphs 1, 2 and 5 of Article 115 of this Code;

9) provided for by paragraphs 5 and 6 of Article 116 of this Code;

10) provided for by paragraph 4 of this Article;

11) repayment and servicing of the debt of the local executive body.

4. The budget of a town of district significance, village, settlement, rural district is adjusted in the event of a redistribution of funds in the amount of no more than twenty percent of the budget program expenditures for the current financial year according to the approved (clarified) budget, with the exception of budget programs (subprograms) funded by targeted transfers from the district (town of regional significance) budget, between budget programs in case of non-use of budget funds and (or) ineffective execution of budget programs during the current fiscal year based on the results of budget monitoring without changing the budget structure with mandatory coordination with the local community meeting.

Chapter 20. DEVELOPMENT, INTRODUCTION OR TERMINATION OF THE EMERGENCY STATE BUDGET

Article 99. The basis for the development, introduction or termination of the emergency state budget

1. The basis for the development, introduction or termination of the emergency state budget is the decrees of the President of the Republic of Kazakhstan on the introduction or complete or partial abolition of the state of emergency or martial law on the territory of the Republic of Kazakhstan.

2. The introduction of a state of emergency on the territory of several regions of the Republic of Kazakhstan at the same time may be the basis for the introduction of an emergency state budget only if the consequences of the state of emergency may pose a real threat to the national interests and economic security of the republic.

3. The emergency state budget is developed by the central authorized body for budget planning and approved by decree of the President of the Republic of Kazakhstan in accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

4. The Parliament of the Republic of Kazakhstan is immediately informed about the adoption of the emergency state budget.

5. For the duration of the emergency state budget, the law on the republican budget and decisions of maslikhats on budgets of all levels of the local budget are suspended.

6. The emergency state budget is valid for the period for which the state of emergency or martial law has been imposed.

7. With the termination of the emergency state budget, the republican and local budgets are being clarified.

Article 100. Development of the draft emergency state budget

1. When the President of the Republic of Kazakhstan introduces a state of emergency or martial law, the relevant state bodies shall submit budget requests to the central authorized body for budget planning for financing activities carried out during the period of the state of emergency or martial law.

2. The Central authorized body for budget planning shall draw up a list and volumes of budget programs for financing measures of emergency or martial law and submit them for consideration by the Republican budget commission.

3. After approval by the Republican budget commission of the lists and volumes of budget programs specified in paragraph 2 of this article, the central authorized body for budget planning shall draft a decree of the President of the Republic of Kazakhstan on the emergency state budget. The following documents are attached to the draft decree of the President of the Republic of Kazakhstan on the emergency state budget:

1) the emergency state budget, which is drawn up according to the structure established by this Code;

2) indicators of the republican and local budgets included in the state emergency budget and adjusted to meet the need to finance measures of emergency or martial law.

4. The draft decree of the President of the Republic of Kazakhstan on the emergency state budget is submitted by the Government of the Republic of Kazakhstan for approval to the President of the Republic of Kazakhstan in accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan, unless otherwise provided by the decree of the President of the Republic of Kazakhstan on the introduction of a state of emergency or martial law.

SECTION 5. BUDGET EXECUTION Chapter 21. GENERAL PROVISIONS ON BUDGET EXECUTION

Article 101. General provisions on budget execution

1. Budget execution is the implementation of a set of measures to ensure budget revenues, the implementation of budget programs (subprograms), and the financing of budget deficits (using surpluses).

The execution of the expenditure budget includes the use by the administrators of budget programs themselves and their subordinate state institutions of the budget funds allocated to them in accordance with the requirements of this Code and the provisions of relevant regulatory legal acts in order to achieve performance indicators.

2. The execution of the republican budget is ensured by the Government of the Republic of Kazakhstan.

3. The execution of local budgets is ensured by local executive bodies.

The execution of the budget of a town of district significance, village, settlement, rural district is ensured by the office of the akim of the corresponding administrative-territorial unit.

4. The central authorized body for budget execution provides guidance in the field of budget execution, develops and approves, within its competence, regulatory legal acts on the execution of republican and local budgets, provides methodological guidance in the field of execution of republican and local budgets, accounting and budgetary accounting, financial and budgetary reporting.

5. Budget execution begins on January 1 and ends on December 31 of the current fiscal year.

All operations of the current financial year related to the transfer of budget receipts and payments from the budget are completed on December 31 of the current financial year.

Receipts credited to the budget after December 31 of the current fiscal year are considered receipts of the new fiscal year.

Balances of scheduled allocations that have not been used up to and including the end of December 31 of the current financial year are canceled.

It is not allowed to transfer the remaining budget funds under budget programs formed as of December 31 of the current financial year to letter-of-credit and other off-budget accounts.

6. Budget execution is carried out within the limits of the budget funds for the relevant financial year approved by the law on the republican budget or the decision of the maslikhat on the local budget.

When executing the budget, the use of budgetary funds in the current financial year provided for in the second and (or) third financial years of the planned period is not allowed.

7. The organization of budget execution and coordination of the activities of administrators of budget programs for budget execution are entrusted to the relevant authorized body for budget execution.

8. The treasury budget execution procedures and their cash services are determined by the central authorized body for budget execution, with the exception of budget execution procedures by special state bodies, which are determined by special state bodies in coordination with the central authorized body for budget execution, as well as budget execution procedures for the implementation of a pilot national project in the field of education, which are determined by the authorized body in the field of education in coordination with the central authorized body for budget execution.

Article 102. Specifics of execution of money from the sale of goods (works, services) by government agencies remaining at their disposal

Footnote. Paragraph 1 of Article 102 has been suspended, and from 01.01.2025 to 04.01.2025 it is valid in the wording of subparagraph 1) of paragraph 2 of Article 172 of this Code.

1. Money from the sale of goods (works, services) by state institutions, which are granted the right by the laws of the Republic of Kazakhstan to carry out income-generating activities, is subject to transfer to the relevant budget, with the exception of money from the sale of goods (works, services) produced by state institutions in the fields of science, education, physical culture and sports, variety testing, veterinary medicine, forestry farms, specially protected natural territories, state institutions of special state and law enforcement agencies in the field of medical care within the guaranteed volume of free medical care and the system of compulsory social health insurance, as well as state institutions of the Armed Forces of the Republic of Kazakhstan, state libraries, state museums, museum reserves and state archives, in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan.

2. The purchase of goods (works, services) at the expense of money from the sale of goods (works, services) by state institutions remaining at their disposal is carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on public procurement.

3. Registration of civil law transactions at the expense of money from the sale of goods (works, services) by a state institution remaining at its disposal shall be carried out in accordance with Article 109 of this Code.

4. The procedure for organizing and implementing measures for the money received by state institutions from the sale of goods (works, services) remaining at their disposal, as well as the classifier of the list of goods (works, services) of state institutions maintained at the expense of the republican or local budget, the money from the sale of which remains at their disposal, shall be determined by the central authorized body for budget execution.

5. The procedure for carrying out paid activities for the sale of goods (works, services) by state institutions, the money from the sale of which remains at their disposal, and the use of money from the sale of goods (works, services) by state institutions remaining at their disposal, is determined by the central state body of the relevant industry (area).

6. The procedure for drawing up, approving, submitting and executing a plan of receipts and expenditures of money from the sale of goods (works, services) of a state institution remaining at its disposal, and a consolidated plan of receipts and expenditures of money from the sale of goods (works, services) by state institutions remaining at their disposal, is determined by the central authorized body for budget execution.

Article 103. Budget execution process

Budget execution procedures include:

1) preparation by government agencies of individual financing plans for obligations and payments and their submission to administrators of budget programs;

2) preparation by administrators of budget programs of financing plans for obligations and payments and their submission to the state treasury and (or) the local authorized body for budget execution;

3) preparation by the central authorized body for budget execution of a consolidated plan for republican budget receipts, the state treasury and (or) the local authorized body for budget execution, respectively, a consolidated plan for financing obligations, a consolidated plan for receipts and financing payments for the republican and local budgets;

4) execution of the revenue budget by crediting revenue to a unified treasury account;

5) execution of the expenditure budget by writing off funds from a unified treasury account as a result of payments and transfers made by government agencies in accordance with registered civil law transactions and other obligations.

Chapter 22. TREASURY BUDGET EXECUTION

Article 104. General provisions on treasury budget execution

1. Treasury execution of the budget is the implementation of a set of measures in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan to ensure the execution of the republican budget and cash services for the execution of local budgets, the National Fund of the Republic of Kazakhstan, extra-budgetary funds formed by non-tax payments.

2. Treasury support is the activity of carrying out routine control in accordance with Article 110 of this Code over the targeted use of funds allocated for advance payments in the implementation of budget investment projects related to construction, when making payments through cash control accounts.

Treasury support does not apply to budget investments aimed at financing investment costs of autonomous educational organizations.

3. Treasury execution of the budget is provided by the state treasury and the state treasury bodies in accordance with the procedure determined by the central authorized body for budget execution.

4. Treasury budget execution procedures include:

1) transfer of receipts to a unified treasury account;

2) formation, approval and maintenance of a consolidated plan of financing for obligations, a consolidated plan of receipts and financing for payments under the republican budget, acceptance and maintenance of individual plans of financing for obligations and payments of state institutions, plans of financing for obligations and payments of administrators of budget programs under the republican budget and receipt of certificates of amendments to them;

3) receiving and maintaining a consolidated plan of receipts and financing for payments, a consolidated plan of financing for obligations of local budgets, individual plans of financing for obligations and payments of state institutions, plans of financing for obligations and payments of administrators of budget programs of local budgets and receiving certificates of amendments to them;

4) opening, maintaining and closing codes, cash control accounts and accounts;

5) registration of civil law transactions of state institutions, making payments and money transfers in national and foreign currencies, and carrying out routine control in accordance with the procedure established by this Code;

6) liquidity management;

7) implementation of financial procedures for the withdrawal and accounting of funds from government external loans, related grants and co-financing funds and attraction of guaranteed and targeted transfers from the National Fund of the Republic of Kazakhstan;

8) implementation of other procedures provided for by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Article 105. Individual financing plan for obligations and payments of a public institution, financing plan for obligations and payments of the administrator of budget programs, a consolidated plan of receipts and financing for payments, a consolidated plan of financing for obligations

1. Individual financing plans for obligations and payments of state institutions, financing plans for obligations and payments of administrators of budget programs, a consolidated plan of receipts and financing for payments, a consolidated plan of financing for obligations are developed in accordance with:

the law on the republican budget and decisions of maslikhats on local budgets for the next fiscal year;

resolutions of the Government of the Republic of Kazakhstan and local executive bodies, the decision of the akim of the town of district significance, village, settlement, rural district on the implementation of the republican and local budgets for the next fiscal year;

development plans of government agencies;

plans for the development of the region, the city of republican significance, the capital; development plans and (or) action plans of quasi-public sector entities;

budget programs of budget program administrators.

2. Individual financing plans for obligations and payments of state institutions are developed by state institutions according to the functional and economic classifications of budget expenditures and submitted to administrators of budget programs for their approval and development of financing plans for obligations and payments of administrators of budget programs.

3. The total amounts of expenses for individual financing plans for obligations and payments must correspond to the consolidated financing plans for obligations and payments.

4. Financing plans for obligations and payments of administrators of budget programs are developed by administrators of budget programs according to functional and economic classifications of expenses and transferred at the level of budget programs to the state treasury or the local authorized body for budget execution, except for administrators of budget programs financed from budgets of towns of district significance, villages, settlements, rural districts, which transfer them to the offices of the akims of the respective administrative-territorial units.

5. The preparation, approval and maintenance of a consolidated plan of financing for obligations, a consolidated plan of receipts and financing for payments to the republican and local budgets are carried out respectively by the state treasury and the local authorized body for budget execution, with the exception of budgets of towns of district significance, villages, settlements, rural districts, for which the above procedures are carried out by the offices of akims of the respective administrative-territorial units.

6. The consolidated budget revenue plan is compiled by categories, classes, subclasses, and specifics of budget revenue classification based on the timing of payments to the budget in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan, the dynamics of payments to the budget in previous years, the results of an analysis of the dynamics of government securities yields and the level of supply and demand in the securities market, conditions of loan agreements, loan agreements, and related grant agreements.

The consolidated financing plans for obligations and payments are compiled by functional groups, administrators of budget programs and budget programs for the functional classification of budget expenditures based on financing plans for obligations and payments of administrators of budget programs.

The consolidated plan of receipts and financing for payments should be balanced, which means that expenses should not exceed monthly receipts with an increasing total since the beginning of the year.

7. Administrators of budget programs independently make changes to the financing plans for obligations and payments related to the specifics of the economic classification of budget expenditures and do not change the annual and monthly amounts of expenditures under the budget program.

The changes required by the administrators of budget programs in the monthly amount of expenditures under the budget program are carried out through the state treasury or the local authorized body for budget execution.

8. During the execution of the budget in the budget program (subprogram) the changes and additions are made when redistributing budget funds within one budget program between subprograms, within one budget subprogram between activities, projects, regions without changing the annual amount of expenditures under the budget program while maintaining the final result provided for in the budget program passport, in accordance with the procedure and cases determined by the central authorized body for budget execution.

The redistribution of funds from targeted transfers from the National Fund of the Republic of Kazakhstan within one budget program between subprograms, as well as within one budget subprogram between activities, projects, regions is carried out with mandatory consideration by the Republican budget commission and maintaining their intended purpose.

9. The head of the budget program shall ensure the reliability, correctness of registration and timely submission of draft financing plans of the administrator of budget programs and individual financing plans to the state treasury or the local authorized body for budget execution and the reasonableness of the redistribution of budget funds provided for in paragraph 6 of this Article.

10. The procedure for drawing up and maintaining a consolidated plan of financing for obligations, a consolidated plan of receipts and financing for payments, plans of financing for obligations and payments of administrators of budget programs, individual plans of financing for obligations and payments of state institutions is established by the central authorized body for budget execution.

Article 106. Unified treasury account, cash control accounts and accounts of government agencies

1. A unified treasury account is opened in the National Bank of the Republic of Kazakhstan in the national currency for centralized transfer operations and accounting.

A unified treasury account is opened to the state treasury in accordance with the procedure provided for by the banking legislation of the Republic of Kazakhstan.

The unified treasury account includes the remaining cash balances of the control accounts.

2. In order to carry out transactions in foreign currency and keep records of them, the National Bank of the Republic of Kazakhstan shall open accounts for the state treasury by types of foreign currencies in accordance with the procedure provided for by the banking legislation of the Republic of Kazakhstan.

3. The following cash control accounts are opened in the state treasury, intended to account transactions related to:

1) crediting receipts to the republican and local budgets and making payments from the republican and local budgets;

2) crediting proceeds from the sale of goods (works, services) by government agencies and making payments on them (cash control account for paid services);

3) crediting the receipts sent to the National Fund of the Republic of Kazakhstan and transferring them to the accounts of the Government of the Republic of Kazakhstan in the National Bank of the Republic of Kazakhstan (the cash control account of the National Fund of the Republic of Kazakhstan);

4) crediting proceeds and spending money from philanthropic activities and (or) sponsorship activities, and (or) philanthropic activities, and (or) activities to support the small motherland for government agencies they receive in accordance with the legislative acts of the Republic of Kazakhstan (cash control account of charitable assistance);

5) crediting receipts of money transferred to a state institution in accordance with the legislative acts of the Republic of Kazakhstan by individuals and (or) legal entities on the terms of their repayment or transfer upon the occurrence of certain conditions to the relevant budget or to third parties (cash control account for temporary placement of money);

6) crediting budget funds and using them for special expenses (target financing cash control account);

7) crediting funds provided for the relevant financial year by the law on the republican budget or the decision of the maslikhat on the local budget for the formation or increase of the authorized capitals of quasi-public sector entities and their use for the implementation of investment projects or the fulfillment of a state task (a cash control account of a quasi-public sector entity), except in cases of an increase in the authorized capitals of quasi-public sector entities, investing through private equity funds and/or venture funds, and also when forming the authorized capitals of quasi-public sector entities in the minimum amount established by the laws of the Republic of Kazakhstan;

8) crediting and spending money from government external loans or related grants that are converted into national currency from a special account of an external loan or related grant in accordance with international agreements on government loans ratified by the Republic of Kazakhstan or agreements on related grants (cash control account for the reconversion of an external loan or related grant);

9) crediting transfers to the social health insurance fund for a guaranteed amount of free medical care and funds transferred by the social health insurance fund and spending them (cash control account of the social health insurance fund);

10) crediting of funds and their use by the general contractor within the framework of treasury support (cash control account of public procurement);

11) crediting budget funds and using them for financial support (cash control account of the financial support operator);

12) crediting the proceeds sent to the victims compensation Fund and paying compensation provided for by the legislation of the Republic of Kazakhstan on the victims compensation Fund (cash control account of the victims compensation Fund);

13) crediting the proceeds of money sent to a Special state fund and spending them in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on the return of illegally acquired assets to the state (cash control account of the Special state fund);

14) crediting the proceeds of the Special state fund and spending them in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on the return of illegally acquired assets to the state (cash control account of the central and (or) local authorized body of the relevant sphere);

15) crediting budget funds and their use by a quasi-public sector entity for the implementation (introduction) of a pilot project for the implementation of a set of works and services within the framework of the pilot project (cash control account of a quasi-public sector entity for the implementation of the pilot project);

16) crediting of budgetary funds and their expenditure by autonomous educational organizations for the implementation of budgetary investments aimed at financing investment costs of autonomous educational organizations (cash control account of autonomous educational organizations);

17) crediting and spending funds of non-governmental loans secured by a state guarantee in accordance with agreements of non-governmental loans secured by a state guarantee (non-governmental loans cash control account);

18) crediting and spending by borrowers of funds intended for servicing and repayment of non-governmental loans secured by a state guarantee of the Republic of Kazakhstan, in accordance with agreements on the provision of a state guarantee (a cash service control account in the national currency);

19) crediting and spending funds from an external loan of a local executive body of a city of republican significance with a special status defined by a legislative act of the Republic of Kazakhstan to finance projects classified as "green" according to the environmental legislation of the Republic of Kazakhstan (a cash control account of an external loan of a city of republican significance with a special status);

20) crediting receipts distributed according to established standards between the budgets of the member states of the Eurasian Economic Union and transferring them to accounts opened in the National Bank of the Republic of Kazakhstan for the member states of the Eurasian Economic Union (cash control account of the member states of the Eurasian Economic Union);

21) crediting and spending of funds provided for the relevant financial year by the law on the republican budget for budgetary crediting of a budget investment project, implementation of state investment policy by financial agencies and ensuring food security (control account of cash of budget loans);

22) crediting and (or) transferring by a unified operator in the field of public procurement in order to ensure the safety of money from the electronic wallet of potential suppliers and suppliers in accordance with the procedure determined by the authorized body in the field of public procurement (cash control account of a unified operator in the field of public procurement).

4. Transactions on receipts and (or) payments made, and (or) money transfers from cash control accounts of the relevant budgets, the National Fund of the Republic of Kazakhstan, extra-budgetary funds formed from non-tax payments, from the sale of goods (works, services) by state institutions are accounted for in accordance with the unified budget classification and codes of state institutions.

Transactions on receipts and payments made on cash control accounts of charitable assistance, temporary placement of money, targeted financing, reconversion of external loans or related grants, and accounts in foreign currency are accounted for in accordance with the codes of government agencies.

Money transfer from one government agency's code to another government agency's code is not allowed.

5. The procedure for opening, maintaining and closing cash control accounts shall be established by the central authorized body for budget execution.

6. State institutions may have accounts for making payments and conducting transactions established by this Code:

1) a foreign currency account opened by the state treasury to a state institution by type of currency for conducting transactions in foreign currency;

2) a special account of an external loan or related grant opened in a foreign currency stipulated in an international agreement on a state loan ratified by the Republic of Kazakhstan, or for related grants in a second-tier bank or the state treasury, renewable through advance payments of a government external loan or related grant;

3) an account for an external loan or related grant account opened with a second-tier bank or the state treasury for making payments in national (foreign) currency;

4) an account to the cash control account of an external loan of a local executive body of a city of republican significance with a special status opened in the state treasury in foreign currency;

5) a revolving account of a budget investment project opened in a second-tier bank for the period of implementation of the budget investment project, for crediting and using money returned by borrowers to repay the principal debt on a loan issued through government external loans;

6) a foreign currency account opened to an authorized state body engaged in foreign policy activities or financial support for the highest representative body of the Republic of Kazakhstan performing legislative functions, by type of currency in a second-tier bank, for crediting budget money and their use to reimburse expenses for business trips to foreign countries in accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

7) a current account with a second-tier bank for receiving cash on bank checks and (or) using a corporate payment card.

The opening of accounts by state institutions in second-tier banks not provided for in part one of this paragraph, including in the name of third parties, is not allowed.

The accounts of state institutions in the state treasury are opened, maintained and closed in accordance with the procedure established by the central authorized body for budget execution.

The opening, maintenance and closing of accounts of state institutions in second-tier banks or organizations engaged in certain types of banking operations are carried out in accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan on payments and payment systems.

7. Borrowers who have attracted a government-guaranteed loan may have the following accounts:

1) a state-guaranteed loan account in foreign currency, opened in the state treasury by type of currency, for crediting and spending money by the borrower from non-state loans secured by a state guarantee, in accordance with loan agreements under the state guarantee of the Republic of Kazakhstan;

2) a foreign currency servicing account opened in the state treasury by type of currency for borrowers to carry out operations for servicing and repayment of non-governmental loans secured by a state guarantee of the Republic of Kazakhstan, in accordance with agreements on the provision of a state guarantee.

8. The opening, maintenance and closing of accounts of borrowers who have attracted a government-guaranteed loan shall be carried out in accordance with the procedure determined by the central authorized body for budget execution.

Article 107. Treasury budget execution of the revenue

1. Treasury budget execution of the revenue means carrying out by the state treasury, in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan, of a set of measures to ensure the completeness and timeliness of the transfer of revenue to the budget.

2. The budget execution of the revenue includes:

1) transfer of receipts to a unified treasury account;

2) distribution of revenues between the republican and local budgets, the National Fund of the Republic of Kazakhstan, extra–budgetary funds formed from non-tax payments, and the budgets of the member states of the Eurasian Economic Union;

3) the return from the budget of excessively (erroneously) paid amounts of receipts or their offset against debt repayment.

3. Budget receipts shall be made in cash and credited in full to a unified treasury account in national currency in accordance with the classification of budget receipts in accordance with the procedure established by the central authorized body for budget execution.

Receipts to the budget in foreign currency, with the exception of receipts to special accounts of external loans or related grants and accounts to special accounts of external loans or related grants, credited by the National Bank of the Republic of Kazakhstan to the accounts of the state treasury in foreign currency, must be converted and credited to a unified treasury account.

The procedure for the reconversion of foreign currency from the accounts of the state treasury is determined by the central authorized body for budget execution in coordination with the National Bank of the Republic of Kazakhstan.

The procedure for the reconversion and crediting of foreign currency by state institutions, borrowers who have attracted a state-guaranteed loan, from accounts in the state treasury is determined by the central authorized body for budget execution.

4. The state treasury and the state treasury bodies shall provide authorized bodies for non-tax revenues with access to information on receipts administered by them, in the context of payers.

5. The distribution of revenues is carried out on the basis of the table of distribution of budget revenues between budget levels approved by the central authorized body for budget planning, cash control accounts of the National Fund of the Republic of Kazakhstan, extra–budgetary funds formed from non-tax payments, and budgets of the member states of the Eurasian Economic Union, income distribution standards between local budgets, established by the decision of the relevant maslikhat, as well as a list of organizations in the oil sector.

6. Refunds from the budget, the National Fund of the Republic of Kazakhstan, the victims compensation Fund, the Special state fund and (or) offsetting of excessively (erroneously) paid amounts of receipts according to the classification codes of receipts to the budget of the unified budget classification are carried out by the state treasury bodies on the basis of payment orders from the state revenue bodies.

A payment order for a refund from the budget, the National Fund of the Republic of Kazakhstan, the victims compensation Fund, a Special state fund and (or) offsetting excessively (erroneously) paid amounts of non-tax revenues to the budget, the National Fund of the Republic of Kazakhstan, the victims compensation Fund, a Special state fund, with the exception of receipts from the sale of fixed assets administered by state revenue authorities, transfers, repayment amounts of budget loans, from the sale of financial assets of the state, loans, is drawn up on the basis of the conclusion of the authorized bodies responsible for their collection.

The authorized body responsible for collecting non-tax revenues to the budget, the National Fund of the Republic of Kazakhstan, the victims compensation Fund, and a Special state fund, with the exception of receipts from the sale of fixed assets, transfers, repayment amounts of budget loans, from the sale of financial assets of the state, and loans administered by state revenue authorities, draws up and submits to the state revenue authorities an opinion on refund from the budget, the National Fund of the Republic of Kazakhstan, the victims compensation Fund, the Special state fund and/or a set-off of excessively (erroneously) paid amounts.

The reliability of these conclusions and the validity of their presentation are provided by the heads of authorized bodies.

Payment orders are submitted in the form prescribed by the legislation of the Republic of Kazakhstan on payments and payment systems.

Refunds from the budget, the National Fund of the Republic of Kazakhstan, the victims compensation Fund, the Special state fund and (or) offsetting of excessively (erroneously) paid amounts of income are carried out in accordance with the procedure established by the central authorized body for budget execution.

Article 108. Treasury budget execution of the expenditure

1. Treasury budget execution of the expenditures consists in the execution of the republican and local budgets in accordance with regulatory legal acts and decisions of maslikhats, which includes the formation and maintenance of financing plans for the republican and local budgets, registration of obligations and execution of payment documents in compliance with the requirements and procedures of budget legislation.

2. The responsibility of officials to comply with the requirements of treasury budget execution of expenditures is defined by Article 41 of this Code.

Article 109. Obligations of state institutions

1. State institutions undertake obligations on the specifics of the economic classification of expenses, both with and without the conclusion of civil law transactions.

2. The conclusion of civil law transactions by a state institution is carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on public procurement, budget and civil legislation of the Republic of Kazakhstan.

3. Civil law transactions of state institutions are concluded by state institutions for a period not exceeding the period established by the legislation of the Republic of Kazakhstan on public procurement, unless otherwise provided by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Civil law transactions of state institutions within the framework of an international agreement on government loans, ratified by the Republic of Kazakhstan, or on a related grant are concluded by state institutions:

at the expense of the loan or related grant funds – for a period not exceeding the period of availability of the loan or related grant funds;

at the expense of co–financing funds from the republican budget - for a period up to the end of the fiscal year in which the period of availability of the loan funds ends.

4. Civil law transactions of state institutions and autonomous educational organizations within the framework of budget investments come into force after their mandatory registration with the state treasury, with the exception of civil law transactions that do not require registration.

Civil law transactions during their entire validity period are subject to registration within the limits of the amounts approved by the individual financing plan for obligations for the relevant financial year and the unconditional basic expenses of a permanent nature of the budget of the second and third financial years of the planned period included in the list formed by the central authorized body for budget planning.

Registration of civil law transactions related to the construction or reconstruction of buildings, structures, roads, major repairs of premises, buildings, structures, roads and other facilities is subject to the mandatory positive conclusion of a comprehensive non-departmental expertise on design and estimate documentation, except in cases provided for by the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of architecture, urban planning and construction activities, as well as facilities, for which the cost of the design (design estimate) documentation is included in the price of the contract.

Registration of public procurement contracts with a term exceeding three years is carried out in accordance with the procedure determined by the central authorized body for budget execution.

Registration of civil law transactions related to the fulfillment of state assignments is carried out in accordance with the list of state assignments approved by the resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan on the implementation of the law on the republican budget.

Registration of a civil law transaction between the administrator of budget programs and an autonomous educational organization related to the implementation of budget investments aimed at financing investment costs of autonomous educational organizations is carried out on the basis of the list of republican budget investments approved by the resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan on the implementation of the law on the republican budget.

5. The obligation of a state institution to pay for a civil transaction for the purchase of goods (works, services) occurs after the signing by an authorized person of this state institution of a document (act of delivery of goods, performance of works, provision of services) established by the legislation of the Republic of Kazakhstan and confirming the fact of delivery of goods (performance of work, provision of services).

Payment of obligations under civil law transactions for the purchase of goods (works, services) under public procurement contracts is carried out within the time period established by the legislation of the Republic of Kazakhstan on public procurement.

6. For registration of civil law transactions of state institutions in foreign currency, the amount of the contract is indicated in foreign currency, registration is carried out at the official exchange rate as of the registration date, established in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

7. The confirmation document on the registration of a civil law transaction is the notification of the registration of the contract.

8. Registration of civil law transactions after December 20 of the current financial year is not allowed, except in cases of allocation of budget funds from the reserve for initiatives of the President of the Republic of Kazakhstan, the Government of the Republic of Kazakhstan or a local executive body, as well as registration of contracts that are valid for more than the current financial year, and additional agreements to previously registered civil law transactions with the state treasury department.

9. The procedure for registration of civil law transactions of state institutions and autonomous educational organizations within the framework of budget investments is determined by the central authorized body for budget execution.

Article 110. Making payments and money transfers in national and foreign currencies

1. Payments by state institutions for obligations are made on the basis of invoices for payment.

Payments of quasi-public sector entities, borrowers who have attracted a government-guaranteed loan, financial support operators, quasi-public sector entities for the implementation (introduction) of a pilot project, general contractors within the framework of treasury support, autonomous educational organizations for the implementation of budget investments, a unified operator in the field of public procurement are carried out on the basis of payment orders in the form established by the legislation of the Republic of Kazakhstan on payments and payment systems.

2. The invoice for payment of a state institution and the payment order of a quasi-public sector entity, a borrower who attracted a government-guaranteed loan, financial support operators, a quasi-public sector entity for the implementation (introduction) of a pilot project, general contractors within the framework of treasury support, autonomous educational organizations for the implementation of budget investments, a unified operator in the field of public procurement are the documents, which are the basis for the state treasury body to make payments and money transfers in favor of the recipient of the money.

3. Payments and money transfers of state institutions are carried out on the basis of documents confirming the validity of the payment, within the limits of balances on cash control accounts or accounts of state institutions, as well as within the limits of the amounts of planned assignments according to the individual payment financing plan and the unused balance of the notification of registration of the contract.

The transfer of budget subsidies by the administrator of budget programs is carried out to the final recipients of budget subsidies or to the cash control accounts of financial support operators for transfer to the final recipients of budget subsidies on the basis of documents confirming the validity of the payment, within the specified amounts for the current financial year, in accordance with the procedures defined by the administrators of budget programs.

The transfer of funds by the administrator of budget programs to quasi-public sector entities, financial support operators, quasi-public sector entities for the implementation (introduction) of a pilot project is carried out on the basis of documents confirming the validity of the payment in accordance with a financial and economic justification or feasibility study (design and estimate documentation), as well as another type of document provided for by the legislation of the Republic of Kazakhstan, within the limits of the amounts specified in them for the current fiscal year.

The transfer of funds by the administrator of budget programs to financial support operators and quasi-public sector entities for the implementation (introduction) of the pilot project is carried out on the basis of documents confirming the validity of the payment.

Payments and money transfers of quasi-public sector entities, financial support operators, quasi-public sector entities for the implementation (introduction) of a pilot project, general contractors within the framework of treasury support, autonomous educational organizations for the implementation of budget investments, a unified operator in the field of public procurement are carried out on the basis of documents confirming the validity of the payment, within the limits of balances on their cash control accounts.

Payments and money transfers from borrowers who have attracted a government-guaranteed loan are carried out on the basis of documents confirming the validity of the payment, within the limits of balances on government-guaranteed loan accounts and service accounts.

The state treasury body carries out ongoing control during payments, which consists in checking invoices for compliance with:

an individual payment financing plan;

registered civil law transactions;

unified budget classification;

requirements of the budget legislation of the Republic of Kazakhstan on completeness and correctness of filling out the form.

When making a payment, with the exception of the amount of an advance payment, for a registered civil law transaction, the state treasury body carries out ongoing control for the availability of a copy of the invoice or bill of lading (act) for the delivery of goods or an act of work performed or services rendered.

For expenses related to the construction or reconstruction of buildings, structures, roads, major repairs of premises, buildings, structures, roads and other facilities for which the cost of design (design and estimate) documentation is included in the contract price, the state treasury body carries out ongoing monitoring for the presence of a positive conclusion of a comprehensive non-departmental expertise of projects (technical and technical economic justification or design and estimate documentation) for construction during the payment following the advance payment.

The state treasury body carries out ongoing control over payments made by quasi-public sector entities and financial support operators, which consists in verifying payment orders for:

1) the availability of documents confirming the validity of the payment: copies of the invoice or invoice (act) for the delivery of goods, or an act of work performed, services rendered;

2) the presence of a certificate from the authorized body responsible for regulating and supervising the securities market, or a corresponding decision of the governing bodies in the case of transferring money to increase the authorized capital of a quasi-public sector entity;

3) compliance with the requirements of the banking legislation of the Republic of Kazakhstan in terms of completeness and correctness of filling out the form.

The state treasury body carries out ongoing control when making payments from government procurement cash control accounts as part of treasury support, which consists in verifying payment orders for:

1) availability of documents confirming the validity of the payment: a payment certificate and an electronic invoice;

2) compliance with the requirements of the banking legislation of the Republic of Kazakhstan in terms of completeness and correctness of filling out the form.

The state treasury body carries out current control when making payments from cash control accounts of the Special state fund, central and (or) local authorized body of the relevant sphere, which consists in checking invoices for payment for:

1) the availability of documents confirming the validity of the payment: copies of the invoice or invoice (act) for the delivery of goods, or an act of work performed, services rendered;

2) compliance with the requirements of the banking legislation of the Republic of Kazakhstan in terms of completeness and correctness of filling out the form.

The state treasury body carries out ongoing control when making payments from the cash control account of a quasi-public sector entity for the implementation of a pilot project, which consists in verifying payment orders for:

1) the availability of documents confirming the validity of the payment: an electronic invoice and a certificate of the cost of the work performed;

2) compliance with the requirements of the banking legislation of the Republic of Kazakhstan in terms of completeness and correctness of filling out the form.

4. Payments and money transfers of state institutions are not allowed without a registered civil law transaction based on the specifics of the economic classification of expenses, according to which registration of concluded civil law transactions is mandatory.

The list of specifics of the economic classification of expenses, including the types of expenses for which registration of concluded civil law transactions is mandatory, is determined by the central authorized body for budget execution.

The methods of making payments and (or) money transfers during budget transactions are determined by the legislation of the Republic of Kazakhstan on payments and payment systems, the budget legislation of the Republic of Kazakhstan or international treaties ratified by the Republic of Kazakhstan.

The procedure for making payments and money transfers during budget operations is determined by the central authorized body for budget execution.

5. Payments and money transfers in foreign currency by types of currencies by state institutions, borrowers who have attracted a government-guaranteed loan, are carried out in favor of non-residents of the Republic of Kazakhstan by conducting operations for the conversion and transfer of foreign currency.

Conversion or reconversion of foreign currency by type of currency is carried out at the official exchange rate determined in accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan on the date of conversion or reconversion.

Converted foreign currency to the account of a state institution in foreign currency by type of currency or from the account of a quasi-public sector entity must be used for its intended purpose in accordance with the procedure and within the time limits determined by the central authorized body for budget execution.

Unused or underused foreign currency must be converted after the expiration of the specified period, followed by the restoration of the amount in national currency to the budget classification code of a state institution or to the account of a quasi-public sector entity from which the foreign currency was converted.

The procedure for making payments and money transfers in foreign currency during budget operations is determined by the central authorized body for budget execution.

Article 111. Suspension of registration of civil law transactions and payments and money transfers

1. The state treasury body suspends the acceptance of documents from state institutions for the registration of civil law transactions and payments and money transfers in the following cases:

1) making changes to individual financing plans for obligations and payments;

2) issuing collection orders, except for the cases provided for in paragraph 2 of Article 112 of this Code;

3) if the state institution has not carried out the procedure for reconverting the remainder of the unused or underused converted foreign currency;

4) if the local executive body has not refunded the amount of the budget loan to the higher budget that allocated it, within the time period stipulated by the terms of the loan agreement;

5) sequestration;

6) if the administrator of budget programs has not submitted annual financial statements in accordance with the procedure and deadlines established by the state treasury;

7) the seizure of authorized bodies and (or) the issuance of an act of a judicial authority, with the exception of the cases provided for in paragraph 2 of Article 112 of this Code;

8) issuing an order from the tax authority and the internal state audit authority, with the exception of the cases provided for in paragraph 2 of Article 112 of this Code;

9) violations of deadlines for transferring amounts of budget withdrawals;

10) violations of the deadlines for transferring targeted transfers to the republican budget;

11) the absence or insufficiency of money in the cash control account of the relevant budget.

2. The suspension of operations on registration of civil law transactions and payments of state institutions, quasi-public sector entities, and the general contractor within the framework of treasury support shall be carried out in accordance with the procedure and terms determined by the central authorized body for budget execution.

Article 112. Collection order

1. A collection order is a document that is the basis for compulsory execution by a state institution, as well as by a quasi-public sector entity, for the fulfillment of a state assignment or for the increase (formation) of the authorized capital of which the funds are provided for the relevant financial year in the law on the republican budget or the decision of the maslikhat on the local budget, an executive document, as well as a document related to repayment of accumulated tax arrears and arrears on mandatory pension contributions, mandatory occupational pension contributions, deductions and (or) contributions to compulsory social health insurance or social contributions, arrears incurred in cases provided for by the customs legislation of the Republic of Kazakhstan.

A collection order is a document confirming the validity of a payment by a state institution and a quasi-public sector entity.

A collection order is drawn up on the basis of an executive document and on other grounds provided for by the laws of the Republic of Kazakhstan, with the exception of collection orders of the state revenue authorities of the Republic of Kazakhstan.

Collection orders of the state revenue authorities are presented without the attachment of documents confirming the validity of this penalty.

Collection orders can be issued to the code of a state institution, cash control accounts for paid services, charitable assistance, as well as to cash control accounts of quasi-public sector entities, for the fulfillment of a state assignment or for the increase (formation) of authorized capitals of which funds are provided for the relevant financial year in the law on the republican budget or in the decision of the maslikhat on the local budget.

In the event of obligations to execute a collection order for an investment project, this collection order is issued to the cash control account of the quasi-public sector entity through which the financing of this investment project is carried out.

2. It is not allowed to issue collection orders to a unified treasury account and accounts in foreign currency opened to the central authorized body for budget execution, special accounts for external loans or related grants, accounts for special accounts for external loans or related grants, cash control accounts of the relevant budgets, the National Fund of the Republic of Kazakhstan, cash control accounts of the victims compensation Fund, Special state fund and the central and (or) local authorized body of the relevant sphere, social health insurance fund, temporary placement of money, reconversion of external loans or related grants, a quasi-public sector entity for the implementation of a pilot project, public procurement, autonomous educational organizations and a unified operator in the field of public procurement.

It is not allowed to issue a collection order for money held in the control accounts of public procurement funds, except in accordance with a judicial act in a case related to the terms of a contract concluded between a state institution and a general contractor with treasury support.

3. A collection order shall be submitted in the form prescribed by the banking legislation of the Republic of Kazakhstan.

4. Execution of collection orders is carried out in accordance with the procedure established by the central authorized body for budget execution.

Article 113. Liquidity management

1. Liquidity management – the measures for managing the balance of funds on a unified treasury account, forecasting cash flow to ensure timely payments in accordance with the deadlines for budget receipts and the allocation of temporarily available budget money in various financial instruments.

2. Liquidity management is carried out by the state treasury and the local authorized body for budget execution.

3. The state treasury or the local authorized body for budget execution shall take the necessary measures to ensure cash payments in the amount provided for in the consolidated plan of receipts and financing on payments.

4. To ensure the timeliness and completeness of payments and obligations of state institutions, the state treasury or the local authorized body for budget execution:

makes a cash flow forecast, which is the process of determining the expected amounts of budget receipts and expenditures for the planned period, the cash surplus (deficit) and sources of its coverage;

monitors the movement of money in the cash control account of the relevant budget.

5. A cash surplus is an excess of the volume of expected or actual receipts to the republican and local budgets and budget balances over the volume of expected or made payments since the beginning of the current financial year.

A cash deficit is an excess of the expected or completed payments over the expected or actual receipts to the republican and local budgets and budget balances since the beginning of the current fiscal year.

6. In the case of a forecast of cash shortage in the control account of the republican budget, the cash shortage is covered by:

borrowing in accordance with Article 139 of this Code;

making changes to the consolidated revenue and financing plan for payments;

attracting temporarily free budget money from local budget cash control accounts;

attracting temporarily free budget money from the control accounts of the quasi-public sector entities.

The attraction of temporarily free budget money from the cash control accounts of local budgets and from the accounts of quasi-public sector entities and their return are carried out by concluding an agreement.

The rules for attracting temporarily free budget money from the cash control accounts of local budgets and from the accounts of quasi-public sector entities and their return, as well as the form of agreements, are approved by the central authorized body for budget execution.

7. In the case of a forecast cash shortage in the local budget cash control account, the cash shortage is covered by:

borrowing in the form of budget loans from a higher budget in accordance with Article 140 of this Code;

making changes to the consolidated revenue and financing plan for payments.

8. In the case of a forecast of a cash surplus in the cash control account of the relevant budget, the state treasury determines the amount of temporarily available budget money.

Temporarily free budget money is money held in a unified treasury account that is not used during a certain period of time of the current financial year.

Temporarily available budget money from a unified treasury account for receiving income to the republican budget is deposited with the National Bank of the Republic of Kazakhstan, the National postal operator and (or) second-tier banks.

The state treasury shall transfer to the income of the republican budget a daily remuneration for the remainder of the money held in a unified treasury account.

The placement of budget funds, including those received on a refundable basis, in bank accounts is not allowed, except in the cases provided for in this article.

9. The placement of temporarily available budget funds from a unified treasury account is carried out by the state treasury in accordance with the procedure determined by the Government of the Republic of Kazakhstan in coordination with the National Bank of the Republic of Kazakhstan and the authorized body for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations.

10. Placement of temporarily available budgetary funds on deposits with the National postal operator and (or) with second-tier banks and other financial instruments by quasi-public sector entities in order to receive remuneration is allowed in agreement with the state treasury.

Temporarily free budgetary funds of quasi-public sector entities are budget funds previously allocated from the budget that are not in a unified treasury account and are not used during a certain period of time of the current financial year.

Remuneration received from the placement of temporarily free budgetary funds by quasi-public sector entities on deposits with the National postal operator and (or) with second-tier banks and other financial instruments is not the income from quasi-public sector entities, and is not included in the payment of dividends on government blocks of shares, income, and shares in legal entities that are in the state property, and are allocated to the revenue of the republican budget.

Quasi-public sector entities send information on temporarily available budget funds to the state treasury in accordance with the list, procedure and form determined by the central authorized body for budget execution.

The procedure for agreeing with the state treasury on the timing and volume of placement of temporarily available budget funds by quasi-public sector entities on deposits with the National postal operator and (or) with second-tier banks and other financial instruments in order to receive remuneration is determined by the Government of the Republic of Kazakhstan in coordination with the National Bank of the Republic of Kazakhstan and the authorized body for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations.

Article 114. Treasury monitoring

1. Treasury monitoring is carried out through analyzing and collecting data in order to identify risks of violations of the budget legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Treasury monitoring is carried out by the state treasury and the state treasury bodies during the ongoing current control in accordance with Article 110 of this Code.

3. Treasury monitoring is carried out on the basis of financial documents of state institutions and quasi-public sector entities conducted and returned without execution.

4. The procedure for treasury monitoring is determined by the central authorized body for budget execution.

5. The results of treasury monitoring shall be applied in accordance with Article 45 of this Code.

Chapter 23. COMPLETION OF THE FINANCIAL YEAR

Article 115. Features of the use and additional use of budgetary funds

1. Targeted transfers from the National Fund of the Republic of Kazakhstan, targeted transfers and budget loans from a higher budget that have not been used for their intended purpose, according to the audit report adopted based on the results of the state audit, must be returned to the National Fund of the Republic of Kazakhstan or the relevant budget, respectively, no later than three months after signing the audit report adopted based on the results of the state audit.

Transfers to legal entities that have not been used for their intended purpose, according to the audit report adopted based on the results of the state audit or completion of control over the targeted and effective use of funds from the republican budget in accordance with the Constitutional Law of the Republic of Kazakhstan "On the Astana International Financial Center", are subject to mandatory return to the relevant budget no later than three months after signing the audit report, adopted based on the results of a state audit or based on the results of control over the targeted and effective use of funds from the republican budget in accordance with the Constitutional Law of the Republic of Kazakhstan "On the Astana International Financial Center", with the exception of cases provided for by legislative acts of the Republic of Kazakhstan.

2. The budget funds unused in the current financial year may be reused in the next financial year in the event of a forecast of non-fulfillment of budget programs (subprograms) based on the list formed in accordance with this paragraph.

The central authorized body for budget execution or the local executive body for budget execution, based on budget monitoring and recommendations from budget program administrators, shall, by December 1 of the current financial year, compile a list of budget programs (subprograms) in the context of state investment projects and (or) activities for which additional use of budget funds is permitted in the next financial year, and submit it for consideration by the relevant budget commission.

The list of budget programs (subprograms) in the context of state investment projects and (or) activities for which additional use of budget funds is permitted in the next fiscal year is included in resolutions of the Government of the Republic of Kazakhstan and local executive bodies, the decision of the akim of a town of district significance, village, settlement, rural district on the implementation of the law on the republican budget or decisions of the maslikhat about the local budget for the planned period in December of the current fiscal year.

3. In case of repeated underuse, the budget funds authorized for additional use in accordance with paragraph 2 of this Article shall be returned by the administrator of the budget program to the relevant budget before December 20 of the year of their additional use.

4. In the case of savings in the current financial year when using targeted development transfers from a higher budget, budget program administrators ensure that the amount of savings is returned to the higher budget.

5. Unused (underused) funds of quasi-public sector entities in the current financial year are the remaining unused balances of funds received from the budget on the cash control accounts of quasi-public sector entities at the end of the reporting period.

Unused (underused) funds of quasi-public sector entities in the current financial year are subject to return to the budget in accordance with the procedure and deadlines determined by the central authorized body for budget execution.

Funds from the payment of penalties (fines, penalties) credited to the cash control accounts of quasi-public sector entities are subject to transfer to the income of the relevant budget, with the exception of penalties (fines, penalties) credited to the cash control account of the social health insurance fund.

For budget investments allocated to quasi-public sector entities, the period specified in the approved financial and economic justification of budget investments through state participation in the authorized capital of quasi-public sector entities is taken for the reporting period.

6. Unused (underused) budget funds allocated in the form of transfers to legal entities in the current financial year are subject to return to the budget, except in cases provided for by legislative acts of the Republic of Kazakhstan, in accordance with the procedure and deadlines determined by the central authorized body for budget execution.

7. The procedure for the additional use and return to the appropriate higher budget of misused, unused, or underused budget funds is determined by the central authorized body for budget execution.

Article 116. Remaining budget funds

1. The remaining budget funds at the end of the period are the budget funds remaining in the cash control accounts of the respective budgets as of the end of the reporting period.

2. The remaining budget funds at the beginning of the year are the budget funds remaining in the cash control accounts of the respective budgets based on the results of budget execution for the reporting financial year, as of January 1 of the next financial year.

3. The balances of budgetary funds at the end of the period in the cash control accounts of local budgets are not subject to withdrawal (transfer) to a higher budget, except in the case provided for in paragraph 4 of paragraph 6 of Article 113 of this Code.

The remaining budget funds at the end of the period in the cash control accounts of local budgets, formed during budget execution as a result of exceeding the planned amount of income over the actual amount, are used to finance initiated (ongoing) projects, including those related to the adjustment of approved (specified) parameters of budget investments in accordance with Article 150 of this Code.

The remaining budget funds at the end of the period, formed during budget execution as a result of excess of tax and non-tax receipts, repayment amounts of budget loans over the planned values indicated in the consolidated revenue plan, on cash control accounts of local budgets, are used for:

1) early repayment of the debt of a local executive body, including budget loans issued from a higher budget, in the amount of at least fifty percent of these budget balances;

2) financing of budget expenditure directions for:

gasification of settlements;

creation, reconstruction and repair of water supply facilities, sewage treatment, drainage systems, sewage, thermal and electrical networks;

construction, reconstruction, repair and maintenance of highways.

4. The remaining funds of the victims compensation Fund and the Special state fund at the beginning of the year are not subject to withdrawal (transfer) to the budget.

5. The budget balances at the beginning of the year may be used by adjusting the budget of the next financial year to:

1) servicing and repayment of the principal debt on loans received;

2) the return of unused (underused) amounts of targeted transfers allocated from the republican, regional or district (town of regional significance) budget in the past financial year, with the exception of funds allowed for additional use;

3) return to the National Fund of the Republic of Kazakhstan of unused (underused) funds raised from the National Fund of the Republic of Kazakhstan to the republican budget in the form of a targeted transfer;

4) financing of the unpaid part of the registered obligations of the past financial year with a duration of more than one financial year for budgetary development programs, current budget programs providing for the purchase and supply of assets and other goods, provision of services, and performance of work.

Within the framework of subparagraph 4) of this paragraph, it is allowed to finance the unpaid part of the registered obligations of the past financial year for budget programs and (or) subprograms funded by targeted transfers from the National Fund of the Republic of Kazakhstan.

6. The remaining budget funds at the beginning of the year, remaining after allocation for the purposes provided for in paragraph 5 of this Article, shall be used to repay the principal debt on loans received.

7. The balances of budget funds at the beginning of the year remaining after allocation for the purposes provided for in paragraphs 5 and 6 of this Article are free balances of budget funds and may be used to finance expenditures of the current financial year by clarifying the budget.

Chapter 24. BUDGET ACCOUNTING, BUDGET REPORTING AND BUDGET MONITORING

Article 117. General provisions on budget accounting and budget reporting

1. Budget accounting is an orderly system of collecting, registering and summarizing information in monetary terms on transactions from a unified treasury account and accounts of state institutions on a cash basis, regulated by the budget legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Budget accounting is maintained by authorized budget execution bodies, the state treasury and the offices of akims of towns of district significance, villages, settlements, rural districts.

3. The procedure for budget accounting is determined by the central authorized body for budget execution.

4. Budget accounting data is the basis for budget reporting.

5. Budget reporting should meet the following qualitative characteristics:

1) reliability, which means the authenticity of completed transactions and the absence of errors in their accounting;

2) completeness, which means reflecting all the required information provided for by the budget legislation of the Republic of Kazakhstan;

3) compliance, which means compliance with the provisions of this Code and other regulatory legal acts on reporting.

6. Budget receipts of goods (works, services) received are reflected in monetary terms in budget reports.

Article 118. Types of budget reporting

1. Budget reports are prepared by state institutions, administrators of budget programs, authorized budget execution bodies and offices of akims of towns of district significance, villages, settlements, rural districts.

2. Budget reporting includes the following types of reports, compiled by:

1) state institutions:

a report on the execution of the financing plan;

a report on the execution of plans for the receipt and expenditure of money from the sale of goods (works, services);

a report on the receipt and expenditure of money from philanthropic activities and (or) sponsorship activities, and (or) patronage activities, and (or) activities to support a small homeland;

2) administrators of budget programs:

a report on the implementation of the financing plan;

a report on the execution of targeted transfers allocated from the higher budget;

3) the authorized body for budget execution, the state treasury and the offices of akims of towns of district significance, villages, settlements, rural districts:

a report on the execution of the republican, relevant local budget, the budget of the region, district (town of regional significance), town of district significance, village, settlement, rural district, state and consolidated budgets;

cash flow report on the cash control account of the National Fund of the Republic of Kazakhstan;

a report on the execution of plans for receipts and expenditures of money from the sale of goods (works, services) for the state, republican and local budgets;

a report on the receipt and expenditure of money from philanthropic activities and (or) sponsorship activities, and (or) patronage activities, and (or) activities to support a small homeland in the state, republican and local budgets.

3. The central authorized body for budget execution shall establish additional forms of budget reporting within its competence.

4. Central and local government agencies and state institutions are required to be guided by regulatory legal acts on the preparation and presentation of budget reports.

5. The procedure for drawing up and submitting budget reports is determined by the central authorized body for budget execution.

Article 119. Budget monitoring

1. Budget monitoring is the regular and systematic collection, monitoring and analysis of budget performance indicators carried out in order to identify the causes of non-fulfillment of budget revenues, late acceptance of obligations, late payments under budget programs, making forecasts of budget revenues and expenditures, and analyzing the implementation of budget programs.

2. Budget monitoring is carried out by state revenue bodies, authorized bodies for non-tax revenues, authorized state bodies responsible for collecting and monitoring proceeds from the sale of fixed assets, transfers, repayment amounts of budget loans, from the sale of financial assets of the state, loans, by administrators of budget programs, central and local authorized bodies for budget execution, offices of akims of towns of district importance, villages, settlements, rural districts.

3. The head of the budget program ensures the implementation of budget monitoring, the analysis of its results and the adoption of measures to ensure the achievement of the final results provided for in the passports of budget programs.

4. Budget monitoring is carried out on the basis of budget reports from authorized budget execution bodies and information provided by state revenue bodies, authorized bodies for non-tax revenues, authorized state bodies responsible for collecting and monitoring proceeds from the sale of fixed assets, transfers, repayment amounts of budget loans, from the sale of financial assets of the state, loans, administrators of budget programs.

5. State revenue bodies, authorized bodies for non-tax revenues, and authorized state bodies responsible for collecting and monitoring proceeds from the sale of fixed assets, transfers, repayment amounts of budget loans, from the sale of state financial assets, and loans shall submit analytical reports on the execution of budget revenues to the central and local authorized budget execution bodies, formed on the basis of accounting data from the state treasury and state treasury bodies.

6. Administrators of republican and local budget programs shall submit to the central and local authorized budget execution bodies the reports on the results of monitoring the implementation of budget programs and the use by business entities of budget funds received as part of state support.

7. The results of budget monitoring are submitted to the relevant budget commission for consideration.

8. The central authorized body for budget planning, based on the results of budget monitoring conducted by the central authorized body for budget execution jointly with the administrators of republican budget programs, forms a decision of the Government of the Republic of Kazakhstan on the redistribution of the amount generated by budget development programs based on the results of public procurement carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on public procurement, in accordance with the procedure established by the Government of the Republic of Kazakhstan. determined by the central authorized body for budget execution.

9. Based on the results of budget monitoring, the central and local authorized budget execution bodies send quarterly and year-end reports to the Government of the Republic of Kazakhstan, external state audit and financial control bodies to carry out an ongoing assessment of the execution of the republican or local budget in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on state audit and financial control, local executive bodies and the central authorized body for state planning - an analytical report on the execution of the republican and local budgets, as well as budget program administrators - monthly information on failed commitments under budget programs in accordance with the commitment financing plan and late completion of the payment financing plan.

Based on the results of budget monitoring, the central or local authorized budget execution body sends to the relevant local executive body the information on the budget balances that have developed following the results of the reporting quarter due to the excess of tax and non-tax receipts, repayment amounts of budget loans over the planned values specified in the consolidated revenue plan, for sending these budget balances by local executive bodies to finance expenses in accordance with paragraph 3 of Article 116 of this Code.

10. The results of the analytical report on the execution of the relevant budget are taken into account when developing or clarifying the relevant budget.

11. The procedure for budget monitoring is determined by the central authorized body for budget execution.

Article 120. Presentation of the budget execution report

1. The report on the execution of the republican and local budgets reflects the approved, clarified, adjusted republican and local budgets, accepted, unpaid obligations, fulfillment of budget receipts and (or) paid obligations under budget programs of the relevant budget as of the first day of the month following the reporting one.

2. The central authorized body for budget execution submits monthly reports on the execution of the state, consolidated, republican and local budgets to the Government of the Republic of Kazakhstan, the central authorized body for state planning and the authorized body for internal state audit, quarterly – to the Administration of the President of the Republic of Kazakhstan, the report on the execution of the republican budget – to the Supreme Audit Chamber of the Republic of Kazakhstan.

3. The relevant local authorized bodies of the region, the city of republican significance, the capital for budget execution shall submit a monthly report on the execution of the regional budget, the budgets of the city of republican significance, the capital to the akimat, the audit commission of the region, the city of republican significance, the capital, the local authorized bodies of the region, the city of republican significance, the capital for state planning, the authorized body for internal state audit.

The local authorized bodies of the region, the city of republican significance, and the capital for budget execution shall submit monthly and year-end reports provided for in Article 118 of this Code to the central authorized body for budget execution and the central authorized body for regional policy.

4. The local authorized body of the district (town of regional significance) for budget execution shall submit a monthly report on the budget execution of the district (town of regional significance), as well as other reports provided for by this Code, to the akimat, the central authorized body for regional policy, the audit commission of the region, the local authorized body of the district (town of regional significance) for state planning, the local authorized body of the region for budget execution and the authorized body for internal state audit.

5. The office of the akim of a town of district significance, village, settlement, rural district shall submit a monthly report on the budget execution of a town of district significance, village, settlement, rural district, as well as other reports provided for by this Code, to the central authorized body for regional policy, the local authorized body of the district (town of regional significance) for budget execution.

Chapter 25. ANNUAL BUDGET EXECUTION REPORT

Article 121. General provisions on the annual report

1. The Government of the Republic of Kazakhstan and the local executive body shall prepare an annual report on the execution of the republican or relevant local budget for the reporting financial year.

2. For the preparation of the annual budget execution report for the reporting financial year, the budget statements established by paragraph 2 of Article 118 of this Code and the following types of reports are used, compiled by:

authorized bodies and administrators of budget programs:

a report on the implementation of the development plan of a state body or region, a city of republican significance, the capital;

consolidated report on the implementation of the state bodies’ development plans;

consolidated report on the implementation of development plans for regions, cities of republican significance, and the capital;

reserve utilization report (by type of reserves);

report on the implementation of budget programs;

report on the implementation of projects financed by government external loans, with an assessment of the achieved socio-economic effect;

report on income and use of the National Fund of the Republic of Kazakhstan;

report on government commitments made on public-private partnership projects;

report on the implementation of measures under agreements, memoranda, contracts, contracts with subsurface users concluded in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on subsurface resources and subsurface use, indicating the amounts;

report on the implementation of the budget of public participation;

report on the implementation of the agreement on the joint resolution of local issues in the agglomeration;

subjects of the quasi-public sector and other recipients of budgetary funds:

reports on long-term development strategies of autonomous educational organizations;

report on spending money received from the budget;

reports on the fulfillment of government assignments;

report on the use of transfers to legal entities;

reports on receipts and expenditures of extra-budgetary funds;

reports on the implementation of development plans or action plans of quasi-public sector entities to which budget funds were allocated in the reporting financial year.

Quasi-public sector entities and other recipients of budget funds submit reports to the relevant administrators of budget programs.

Administrators of budget programs submit summary reports to the central or local authorized body for budget execution.

3. The report on the implementation of the development plan of a state body, the report on the implementation of the development plan of a region, a city of republican significance, the capital, and the report on the implementation of the development plan or action plan of a quasi-public sector entity shall be drawn up in accordance with the state planning System of the Republic of Kazakhstan in the form and in the manner determined by the central authorized body for state planning.

The report on the use of the reserve (by type of reserve) is formed in accordance with Article 21 of this Code.

4. The annual report on the execution of the republican budget includes:

1) analytical report on the implementation of the articles of the law on the republican budget for the fiscal year under review;

2) the report on the execution of the republican budget for the relevant financial year, which is the data on the execution of indicators of the republican budget, according to the annexes to the law on the republican budget;

3) an analytical report on the execution of the republican budget on receipts and expenditures, compiled on the basis of the results of monitoring, evaluation of results conducted in accordance with Articles 45 and 46 of this Code, and reporting specified in paragraph 2 of this Article.

The analytical report on the receipts of the republican budget is formed by the central authorized body for budget execution on the basis of information provided by the state revenue authorities, and contains information on (about):

the amount of tax arrears in the context of taxes;

the amount of overpayment in terms of taxes;

refund of the value added tax.

The analytical report on expenditures of the republican budget contains information on (about):

the implementation of goals and the achievement of target indicators of the development plan of the state body in conjunction with budgetary funds and indicators of final results provided for in the passports of budget programs;

the implementation of budget programs and the achievement of the final results provided for in the passports of budget programs;

implementation of state investment projects;

the use of the funds of the reserve for the initiatives of the President of the Republic of Kazakhstan and the reserve of the Government of the Republic of Kazakhstan;

the reasons and amounts of clarifications and adjustments to the republican budget carried out during the reporting financial year, indicating the reasons for changes in the initially approved budget indicators, initially planned final results and target indicators;

the use of budgetary funds allocated to the Supreme Audit Chamber of the Republic of Kazakhstan in the reporting financial year, including on achieving the goals and implementing the principles of state audit established by the Law of the Republic of Kazakhstan "On State Audit and Financial Control";

use of budgetary funds allocated to the Supreme Court of the Republic of Kazakhstan in the reporting financial year;

implementation of the recommendations of the Supreme Audit Chamber of the Republic of Kazakhstan based on the results of the preliminary assessment of the draft republican budget for the fiscal year under review; implementation of the recommendations of the Supreme Audit Chamber of the Republic of Kazakhstan, given to the report of the Government of the Republic of Kazakhstan on the execution of the republican budget for the previous fiscal year;

income and expenses of extra-budgetary funds. For administrators of republican budget programs who do not develop development plans for government agencies, analytical information is reflected in budget programs with target indicators of documents of the state planning System of the Republic of Kazakhstan, indicators of final results and (or) results of activities;

4) analytical report on consolidated budget receipts.

The analytical report on consolidated budget receipts is prepared by the central authorized body for budget execution and contains:

analysis of the impact of economic sectors on the total amount of budget revenues and analysis of the completeness and timeliness of taxes and payments to the budget;

information on tax revenues for enterprises in the oil and non-oil sectors of the economy in accordance with the consolidated budget structure;

information on tax revenues from quasi-public sector entities according to the list of quasi-public sector entities provided by the authorized body for state property, in accordance with the consolidated budget structure;

information on tax revenues by business entities according to the register of business entities, formed in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of entrepreneurship and submitted by the authorized body for entrepreneurship, in accordance with the structure of the consolidated budget;

5) summary reports of quasi-public sector entities and other recipients of budgetary funds;

6) annual consolidated financial statements on the execution of the republican budget;

7) reports of administrators of budget programs on the results of monitoring the performance of the functions of central executive bodies transferred to a competitive environment, conducted in accordance with paragraph 2 of Article 55 of this Code, and decisions and measures taken;

8) reports of quasi-public sector entities on the use of net income funds remaining after payment of dividends (part of net income) to the republican budget;

9) results of the evaluation of the results;

10) the National report on the management of public assets and the quasi-public sector;

11) an explanatory note.

The explanatory note includes analytical information about:

the economic situation, including an analysis of the impact of value-added industries on economic development and an analysis of the impact of economic sectors on total budget revenues;

implementation of the main directions of fiscal policy in the country;

the current status of public sector obligations, including data on the volume of repayments and servicing of the principal debt, amounts of remuneration, commissions and other payments in accordance with the terms of the loan in the context of each project implemented at the expense of government external loans.

5. The annual report on the execution of the local budget includes:

1) an analytical report on the implementation of the paragraphs of the maslikhat's decision on the local budget for the relevant financial year, the maslikhat's decision on the volume of transfers of a general nature;

2) a report on the execution of the regional budget, the budget of a city of republican significance, the capital, the district (town of regional significance) budget, the budget of a town of district significance, village, settlement, rural district for the relevant financial year, representing data on the execution of local budget indicators in accordance with the annexes to the relevant decision of the maslikhat on the local budget and the decision of the maslikhat on the volume of transfers of a general nature;

3) an analytical report on the execution of the local budget on receipts and expenditures, compiled on the basis of the results of monitoring, evaluation of the results conducted in accordance with Articles 45 and 46 of this Code and the reporting specified in paragraph 2 of this Article.

The analytical report on the receipts of the local budget is formed by the local authorized body for budget execution on the basis of the reporting provided for in paragraph 7 of Article 52 of this Code, and contains:

analysis of the impact of economic sectors on total budget revenues and analysis of the completeness of tax and non-tax revenue collection;

information on tax revenues for enterprises in the oil and non-oil sectors of the economy;

information on tax revenues from quasi-public sector entities according to the list of quasi-public sector entities provided by the authorized body for state property, in accordance with the consolidated budget structure;

information on tax revenues by business entities according to the register of business entities, formed in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of entrepreneurship and submitted by the authorized body for entrepreneurship, in accordance with the structure of the consolidated budget;

information on the amount of tax arrears in the context of taxes;

information about the amount of overpayment in the context of taxes.

The analytical report on the implementation of local budget programs contains information on:

achieving the goals and target indicators of the development plan of the region, the city of republican significance, the capital in conjunction with budget funds and indicators of final results;

using the funds of the reserve of the local executive body;

the implementation of budget programs and the achievement of the final results provided for in the passports of budget programs;

implementation of the agreement on joint resolution of local issues in the territory of the agglomeration;

implementation of the budget of public participation;

the reasons and amounts of clarifications and adjustments to the local budget carried out during the reporting financial year, indicating the reasons for changes in the initially approved budget indicators, initially planned final results and target indicators;

Footnote. Paragraph 8 of part three of subparagraph 3) of paragraph 5 of Article 121 shall enter into force on 01.01.2028 in accordance with subparagraph 3) of paragraph 1 of Article 172 of this Code.

implementation of the recommendations of the audit commission of the region, the city of republican significance, the capital based on the results of a preliminary assessment of the draft regional budget, the budget of the city of republican significance, the capital for the reporting financial year;

implementation of the recommendations of the audit commission of the region, the city of republican significance, the capital, data to the report of the regional akimat, the akimat of the city of republican significance, the capital on the execution of the local budget for the previous fiscal year;

the use of special receipts indicating activities, projects and expenditure amounts;

activities indicating the amount of expenses in accordance with the memoranda concluded between the regional akimat, the akimat of the city of republican significance, the capital and subsurface users in the framework of fulfilling obligations for allocations by subsurface users for the socio-economic development of the region and the development of its infrastructure in accordance with subsurface use contracts, including the work carried out by the subsurface user and the services provided;

compliance with the income distribution standard;

implementation of state investment projects;

4) annual consolidated financial statements on the execution of the local budget;

5) reports of administrators of budget programs on the results of monitoring the performance of the functions of local executive bodies transferred to a competitive environment, conducted in accordance with paragraph 2 of Article 55 of this Code, and decisions and measures taken;

6) reports of quasi-public sector entities on the use of net income remaining after payment of dividends (part of net income) to the local budget;

7) an explanatory note.

The explanatory note contains analytical information on the economic situation and the implementation of the main directions of fiscal policy adopted in the forecast of socio-economic development for the relevant period.

Article 122. Submission of the annual report on the execution of the republican budget

1. The central authorized body for budget execution shall, no later than April 1 of the year following the reporting year, prepare and submit an annual report on the execution of the republican budget for the reporting financial year to:

the Government of the Republic of Kazakhstan;

central authorized body for state planning;

bodies of state audit and financial control.

2. The annual report on the execution of the republican budget for the reporting financial year is submitted by the Government of the Republic of Kazakhstan annually no later than April 20 of the current year to:

the Parliament of the Republic of Kazakhstan; the Supreme Audit Chamber of the Republic of Kazakhstan to carry out a subsequent assessment during the state audit of the implementation of the law on the republican budget for the reporting financial year in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on state audit and financial control.

3. The central authorized body for budget execution ensures coordination of the work of administrators of budget programs when considering the annual report on the execution of the republican budget for the fiscal year under review in the Parliament of the Republic of Kazakhstan.

4. The Supreme Audit Chamber of the Republic of Kazakhstan submits, for discussion and approval to the Parliament of the Republic of Kazakhstan and for information to the Government of the Republic of Kazakhstan no later than May 15 of this year, a report on the execution of the republican budget for the fiscal year under review, which in its content is a conclusion to the relevant report of the Government of the Republic of Kazakhstan.

5. The procedure for drawing up and submitting the annual report on the execution of the republican budget is determined by the Government of the Republic of Kazakhstan.

Article 123. Discussion and approval of the annual report on the execution of the republican budget in the Parliament of the Republic of Kazakhstan

1. The Parliament of the Republic of Kazakhstan discusses the annual report of the Government of the Republic of Kazakhstan on the execution of the republican budget for the fiscal year under review after receiving the report of the Supreme Audit Chamber of the Republic of Kazakhstan in a separate session of the Chambers through sequential consideration first in the Mazhilis, then in the Senate of the Parliament of the Republic of Kazakhstan.

2. When discussing the annual report on the execution of the republican budget, the Parliament of the Republic of Kazakhstan hears:

report of persons authorized by the Government of the Republic of Kazakhstan on the implementation of the main directions of socio-economic development of Kazakhstan, the state of public finances, including the management of state assets and the quasi-public sector, the execution of the republican budget;

report of the Chairman of the Supreme Audit Chamber of the Republic of Kazakhstan on the execution of the republican budget;

co-reports of persons authorized by the Chambers of the Parliament of the Republic of Kazakhstan with conclusions on the report on the execution of the republican budget.

When discussing the annual report on the execution of the republican budget, the Parliament of the Republic of Kazakhstan, the relevant standing Committees of the Chambers of the Parliament of the Republic of Kazakhstan hear the heads of market entities performing the functions of central executive bodies transferred to them in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on administrative procedures for the effectiveness of the transferred functions and (or) the heads of the relevant administrators of budget programs on the results of monitoring implementation of the functions of the central executive bodies, transferred to the competitive environment, conducted in accordance with paragraph 2 of Article 55 of this Code, and decisions and measures taken.

3. When discussing the annual report on the execution of the republican budget, the Standing Committees of the Chambers of the Parliament of the Republic of Kazakhstan shall hear:

report of the person authorized by the Supreme Audit Chamber of the Republic of Kazakhstan on the use of budgetary funds allocated in the reporting financial year for the implementation of the functions, powers and competencies of the Supreme Audit Chamber of the Republic of Kazakhstan, including on achieving the goals and implementing the principles of state audit established by the Law of the Republic of Kazakhstan "On State Audit and Financial Control";

report of the head of the authorized state body in the field of judicial administration on the use of budgetary funds allocated in the reporting financial year for the implementation of functions, powers;

reports of the heads of administrators of republican budget programs on achieving the final results provided for in the passports of budget programs, and akims of regions, cities of republican significance, and the capital on targeted transfers and budget loans received from the republican budget, on the implementation of recommendations of the Supreme Audit Chamber of the Republic of Kazakhstan, based on the results of expert and analytical activities conducted in accordance with Article 47 of this Code;

reports of the heads of quasi-public sector entities, who have budgetary funds provided for in the law on the republican budget for the relevant fiscal year, on the implementation of their development plans or action plans;

reports by heads of organizations on the use of transfers to legal entities in the reporting financial year for the implementation of functions and powers, including on achieving target indicators of development plans or action plans of quasi-public sector entities, as well as on long-term development strategies for autonomous educational organizations within the framework of funds allocated from the national budget.

4. After discussion in the Mazhilis and the Senate of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, the annual reports of the Government of the Republic of Kazakhstan and the Supreme Audit Chamber of the Republic of Kazakhstan on the execution of the republican budget for the fiscal year under review are approved at a joint meeting of the Chambers of the Parliament of the Republic of Kazakhstan.

Article 124. Submission of the annual report on the execution of the regional budget, the budget of the city of republican significance, the capital

1. The local authorized body of the region, the city of republican significance, the capital for budget execution, no later than April 1 of the year following the reporting year, submits an annual report on the execution of the regional budget, the budget of the city of republican significance, the capital for the reporting financial year to the akimat, the local authorized body of the region, the city of republican significance, the capital for state planning and bodies of state audit and financial control.

2. The regional akimat, the akimat of the city of republican significance, the capital shall discuss the annual report on the execution of the regional budget, the budget of the city of republican significance, the capital at a meeting of the public council established in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On Public Councils".

3. The regional akimat, the akimat of the city of republican significance, and the capital annually submit an annual report on the execution of the regional budget, the budget of the city of republican significance, and the capital for the reporting financial year with appendices to the audit commission of the region, the city of republican significance, and the capital no later than April 20 of this year for subsequent assessment during the state audit of the maslikhat's decision on the local budget for the reporting financial year in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on state audit and financial control, to the regional maslikhat, the maslikhat of the city of republican significance, the capital – no later than May 1 of the current year.

Article 125. Consideration and approval of the annual report on the execution of the regional budget, the budget of the city of republican significance, the capital

1. The maslikhat shall consider the annual report of the regional akimat, the akimat of the city of republican significance, the capital on the execution of the regional budget, the budget of the city of republican significance, the capital for the reporting financial year in the standing commissions of the maslikhat within a month after receiving the report of the audit commission of the region, the city of republican significance, the capital on the execution of the regional budget, the budgets of the city of republican significance, the capital.

2. When considering the annual report, the maslikhat shall hear:

the report of the akim or the person replacing him on the execution of the regional budget, the budget of the city of republican significance, the capital and the implementation of the main directions of fiscal policy of the region adopted in the forecast of socio-economic development for the relevant period, on the implementation of the recommendations of the audit commission, data on the results of expert and analytical activities of state audit and financial control bodies, conducted in accordance with Article 44 of this Code;

report of the chairman of the audit commission of the region, the city of republican significance, the capital on the execution of the regional budget, the budgets of the city of republican significance, the capital and the use of budget funds allocated in the reporting financial year for the implementation of the functions, powers and competencies of the audit commission of the region, the city of republican significance, the capital, including on achieving the goals and principles of state audit established by the Law of the Republic of Kazakhstan "On State Audit and Financial Control";

the report of the akim or the person replacing him on the implementation of the development plan of the region, the city of republican significance, the capital;

reports of the first heads of administrators of budget programs on the achievement of goals and target indicators of the development plan of the region, the city of republican significance, the capital, the implementation of budget programs;

the report of the person(s) authorized by the maslikhat with the conclusion on the report on the execution of the regional budget, the budget of the city of republican significance, the capital.

When discussing the annual report on the execution of the regional budget, the budget of the city of republican significance, and the capital, the standing commissions of the maslikhat, at the recommendations of deputies, hear the heads of market entities performing the functions of local executive bodies transferred to them in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on administrative procedures for the effectiveness of the transferred functions and (or) the heads of the relevant administrators of budget programs on the results of monitoring the implementation of the functions of local executive bodies, transferred to the competitive environment, conducted in accordance with paragraph 2 of Article 55 of this Code, and decisions and measures taken.

3. After consideration by the standing commissions of the maslikhat, the annual report on the execution of the regional budget, the budget of the city of republican significance, and the capital is approved at the maslikhat session.

Article 126. Submission of the annual report on the execution of the district (town of regional significance) budget

1. The local authorized body of a district (town of regional significance) for budget execution shall, no later than March 1 of the year following the reporting year, submit an annual report on the execution of the district (town of regional significance) budget for the reporting financial year with appendices to the akimat, the local authorized body of the district (town of regional significance) for state planning and state audit and financial control.

2. The district (town of regional significance) akimat shall discuss the annual report on the execution of the district (town of regional significance) budget at a meeting of the public council established in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On Public Councils".

3. The district (town of regional significance) akimat annually submits an annual report on the execution of the district (town of regional significance) budget for the reporting financial year with appendices to the audit commission of the region, city of republican significance, capital, which includes a representative of the relevant district (town of regional significance), no later than March 20 of the current year, in district (town of regional significance) maslikhat – no later than April 1 of the current year.

Article 127. Submission of an annual report on the execution of budgets of a town of district significance, village, settlement, rural district

1. The office of the akim of a town of district significance, village, settlement, rural district, no later than February 20 of the year following the reporting year, submits an annual report on the budget performance of a town of district significance, village, settlement, rural district for the reporting financial year with appendices to the meeting of the local community, to the local authorized bodies of the district (town of regional significance) on state planning and budget execution.

2. The office of the akim of a town of district significance, village, settlement, rural district shall discuss the annual budget performance report of a town of district significance, village, settlement, rural district at a meeting of the local community.

3. The office of the akim of the town of district significance, village, settlement, rural district annually, after coordination with the meeting of the local community, submits an annual report on the budget performance of the town of district significance, village, settlement, rural district for the reporting financial year with appendices to the audit commission of the region no later than March 10 of the current year, to the district (town of regional significance) maslikhat – no later than March 20 of the current year.

Article 128. Consideration and approval of the annual report on the execution of the district (town of regional significance) budget, budgets of the town of district significance, village, settlement, rural district

1. The district (town of regional significance) maslikhat considers the annual report of the district (town of regional significance) akimat, akim of the town of district significance, village, settlement, rural district on the execution of the district (town of regional significance) budget, the budget of the town of district significance, village, settlement, rural district for the reporting financial year in the standing commissions of the maslikhat within a month after receiving the report of the audit commission of the region on the budget execution of a town of regional significance, village, settlement, rural district.

2. When considering the annual report, the maslikhat shall hear:

report of the akim or a person replacing him on the execution of the district (town of regional significance) budget, the implementation of the recommendations of the audit commission, data on the results of expert and analytical activities of state audit and financial control bodies conducted in accordance with Article 44 of this Code;

report of the chairman or a member of the audit commission of the region authorized by the chairman on the execution of the district (town of regional significance) budget;

reports of the first heads of administrators of budget programs on achievement of target indicators of the regional development plan, implementation of budget programs;

report of the person(s) authorized by the maslikhat with the conclusion on the report on the execution of the district (town of regional significance) budget;

report of the akim of a town of district significance, village, settlement, rural district on the budget execution of a town of district significance, village, settlement, rural district. When discussing the annual report on the execution of the district (town of regional significance) budget, budgets of the town of district significance, village, settlement, rural district, the standing commissions of the maslikhat hear the heads of market entities performing the functions of local executive bodies transferred to them in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on administrative procedures, on the effectiveness of the transferred functions, and (or) the heads of the relevant administrators of budget programs on the results of monitoring the implementation of the functions of local executive bodies transferred to a competitive environment, conducted in accordance with paragraph 2 of Article 55 of this Code, and the decisions and measures taken.

3. After consideration by the standing commissions of the maslikhat, the annual report on the execution of the district (town of regional significance) budget, budgets of the town of district significance, village, settlement, rural district is approved at the maslikhat session.

SECTION 6. ACCOUNTING AND FINANCIAL REPORTING SYSTEM OF STATE INSTITUTIONS, WITH THE EXCEPTION OF THE NATIONAL BANK OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN, ITS DEPARTMENTS AND THE AUTHORIZED BODY FOR REGULATION, CONTROL AND SUPERVISION OF THE FINANCIAL MARKET AND FINANCIAL ORGANIZATIONS Chapter 26. ACCOUNTING AND FINANCIAL REPORTING SYSTEM

Article 129. Purpose, principles and main qualitative characteristics of accounting and financial reporting

1. The purpose of accounting and financial reporting is to provide stakeholders with complete and reliable information about the financial situation of state institutions.

2. The principles of accounting and financial reporting are accrual and business continuity.

The accrual principle is ensured by the recognition of the results of transactions upon their completion, regardless of the time of payment.

The principle of business continuity means that a state institution intends to operate in the foreseeable future, and there will be no need to liquidate or significantly reduce the scale of its activities. If such an intention or necessity exists, the financial statements are prepared according to special rules.

3. The main qualitative characteristics of financial statements are clarity, relevance, fair presentation, comparability, timeliness and verifiability.

Article 130. Accounting system

1. Accounting is an orderly system of collecting, registering and summarizing information on the operations of state institutions, regulated by the budget legislation of the Republic of Kazakhstan and accounting policy.

2. The accounting policy includes the principles, bases, regulations, rules and practices applied by state institutions in the preparation and presentation of financial statements, which are uniform for all state institutions.

3. Transactions and events in accounting are reflected on the basis of the accounting chart of state institutions.

A unified chart of accounts is formed on the basis of the accounting chart of state institutions and the unified budget classification.

4. The accounting policy, chart of accounts, accounting procedures in state institutions, inventory management in state institutions, and forms of accounting documentation for state institutions shall be established by the central authorized body for budget execution.

5. Administrators of budget programs, in coordination with the central authorized body for budget execution, may, if necessary, issue instructions on the procedure for applying general accounting regulations in state institutions of their system, taking into account the specifics of their activities and compliance with the established accounting procedure in state institutions.

6. For the purposes of reliable accounting and financial reporting, officials authorized to maintain accounting records and prepare financial statements are subject to mandatory certification:

1) administrators of republican budget programs and authorized bodies for the execution of the republican budget, the budget of the region, the city of republican significance, the capital;

Footnote. Subparagraph 2) of paragraph 6 of Article 130 shall enter into force on 01.01.2027 in accordance with subparagraph 2) of paragraph 1 of Article 172 of this Code.

2) administrators of local budget programs and the authorized body for the execution of the district (town of regional significance) budget.

7. The procedure for certification of officials of administrators of budget programs and authorized bodies for the execution of the republican budget, the regional budget, the city of republican significance, the capital, the district (town of regional significance) budget, authorized to maintain accounting records and prepare financial statements, is determined by the central authorized body for budget execution.

Article 131. Financial statements of state institutions

1. Financial statements are information about the financial position and changes in the financial position of a state institution.

2. The financial statements of a state institution include:

1) balance sheet;

2) financial performance report;

3) statement of changes in net assets (capital);

4) a report on the movement of money in the accounts of a state institution by sources of financing;

5) an explanatory note.

3. To monitor the debt status of state institutions based on accounting data, financial statements include financial statements on the debt status, which consists of the following types of reports:

accounts receivable report;

accounts payable report;

a report on accounts payable for long-term obligations.

4. The financial statements of the state institution are confirmed by primary documents.

5. The state institution maintains unified accounting records of all transactions.

6. The offices of akims of towns of district significance, villages, settlements, rural districts shall prepare financial statements on the execution of budgets of towns of district significance, villages, settlements, rural districts, consisting of the balance sheet for the relevant financial year, a report on financial performance, a report on changes in net assets (capital), a report on the movement of money, an explanatory note.

7. The forms, frequency, and procedure for the preparation and presentation of financial statements shall be established by the central authorized body for budget execution.

Article 132. Presentation of financial statements

1. State institutions submit financial statements to the administrator of budget programs.

2. The offices of akims of towns of district significance, villages, settlements, and rural districts shall submit financial statements on the execution of budgets of towns of district significance, villages, settlements, and rural districts to the local authorized bodies of the district (town of regional significance) for budget execution.

3. Administrators of republican budget programs submit financial statements to the state treasury.

4. Administrators of local budget programs shall submit financial statements to the relevant authorized body for budget execution.

5. Financial statements are presented in the national currency of the Republic of Kazakhstan.

6. The central authorized body for budget execution has the right to determine the deadlines for the submission of interim financial statements and to establish a different frequency, but at least once a year.

7. The accounting period for the annual financial statements is the calendar year from January 1 to December 31 inclusive.

The first accounting year for a newly created state institution begins from the moment of its state registration until December 31 of the same year, inclusive.

Chapter 27. CONSOLIDATED FINANCIAL STATEMENTS

Article 133. General provisions on consolidated financial statements

1. Administrators of budget programs and local authorized bodies for budget execution shall be required to prepare annual consolidated financial statements in the manner established by the central authorized body for budget execution.

Footnote. Paragraph 2 of Article 133 shall come into effect on 01.01.2027 in accordance with subparagraph 2) of paragraph 1 of Article 172 of this Code.

2. Administrators of budget programs shall prepare annual consolidated financial statements with data from the financial statements of subordinate entities of the quasi-public sector in the manner established by the central authorized body for budget execution.

3. Administrators of local budget programs shall submit consolidated financial statements to the relevant authorized body for budget execution.

Administrators of republican budget programs and local authorized bodies for budget execution shall submit consolidated financial statements to the State Treasury.

4. The State Treasury shall prepare consolidated financial statements for local budgets and consolidated financial statements for the state budget, which are not subject to approval.

5. Consolidated financial statements shall be published in accordance with Article 40 of this Code.

Article 134. Annual consolidated financial statements on the execution of the Republican and local budgets

1. The State Treasury shall prepare annual consolidated financial statements on the execution of the republican budget, consisting of a balance sheet for the relevant financial year, a report on the results of financial activities, a report on changes in net assets (capital), a statement of cash flows, and an explanatory note.

2. Local authorized bodies for budget execution shall prepare annual consolidated financial statements on the execution of the budget of the region, city of republican significance, capital, consisting of consolidated financial statements on the execution of the regional budget, budget of the city of republican significance, capital, on the execution of the district (city of regional significance) budget, and submit them to the State Treasury.

3. Local authorized bodies for the execution of the budget of the region, city of republican significance, the capital shall prepare annual consolidated financial statements on the execution of the regional budget, budgets of the city of republican significance, the capital, consisting of a balance sheet for the relevant financial year, a report on the results of financial activities, a report on changes in net assets (capital), a report on cash flows, and an explanatory note.

4. Local authorized bodies for the execution of the district (city of regional significance) budget shall prepare annual consolidated financial statements on the execution of the district (city of regional significance) budget, consisting of a balance sheet for the relevant financial year, a report on the results of financial activities, a report on changes in net assets (capital), a cash flow statement, and an explanatory note.

Consolidated financial statements on the execution of the district (city of regional significance) budget shall include financial statements on the execution of budgets of cities of district significance, villages, settlements, and rural districts.

5. Annual consolidated financial statements on the execution of the Republican and local budgets shall be subject to publication in accordance with Article 40 of this Code.

Footnote. Article 135 shall come into effect on 01.01.2026 in accordance with subparagraph 1) of paragraph 1 of Article 172 of this Code.

Article 135. Report on statistics of public finances of the Republic of Kazakhstan

A report on public finance statistics is a document containing information on the state of public finances for use in the budgetary process to make administrative and management decisions and for analytical purposes, including international comparisons.

The report on public finance statistics shall be compiled in terms of the public administration sector, the state sector and relevant subsectors, which shall be determined based on classifiers developed in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of state statistics and based on generally accepted international standards.

The report on public finance statistics shall be prepared by the central authorized body for budget execution based on:

1) reports on the execution of the consolidated, republican and local budgets, formed in accordance with Articles 120 and 121 of this Code;

2) annual consolidated financial statements on the execution of the republican and local budgets, formed in accordance with Articles 133 and 134 of this Code;

3) an annual report on the formation and use of the National Fund of the Republic of Kazakhstan, formed in accordance with Article 64 of this Code;

4) reports on the implementation of development plans and action plans of quasi-public sector entities, as well as additional information and other data specified in the register of state property in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on state property and in the financial reporting depository in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on accounting and financial reporting.

The procedure for drawing up a report on public finance statistics, the interaction between authorized government bodies and the provision of information shall be determined and approved by the central authorized body for budget execution.

The report on public finance statistics shall be prepared based on the results of the financial year and shall also be subject to publication in accordance with Article 40 of this Code.

SECTION 7. BORROWING AND PUBLIC SECTOR DEBT MANAGEMENT, PUBLIC INVESTMENT PROJECTS, BUDGET LENDING AND GRANTS Chapter 28. BORROWING AND PUBLIC SECTOR DEBT MANAGEMENT

Article 136. General provisions on the public sector debt management and borrowing

1. Public sector debt management shall include a set of measures to form consolidated information for analytical purposes in the management of public finances to limit the growth of the debt burden on the budget, prevent defaults, reduce currency risks, and improve the efficiency and discipline of using external and internal borrowing, external borrowing by quasi-public sector entities, and the efficiency of managing obligations under public-private partnership projects.

2. Borrowing is a process that includes procedures for making a decision on the need to attract borrowed funds, determining the procedure and conditions for attracting, using, repaying and servicing the loan, procedures for negotiations, securing and guaranteeing the fulfillment of obligations, drawing up and signing relevant documents on the loan, ratifying the loan agreement (in cases where such ratification is provided for by legislative acts of the Republic of Kazakhstan), receiving, using loan funds, including procedures for accounting, monitoring and analyzing the fulfillment of obligations by the parties.

3. According to the form of borrowing, loans shall be divided into:

1) conclusion of loan agreements;

2) issue of securities.

A loan agreement is an agreement by which a borrower receives loan funds and is obligated to the lender to repay them and pay interest and other payments related to the loan.

Under a loan agreement, the lender is the person who has provided a government or non-government loan, and the borrower is the person who has received the government or non-government loan.

The placement of government securities shall be carried out through the alienation of government securities of the Government of the Republic of Kazakhstan, the National Bank of the Republic of Kazakhstan and local executive bodies to the first owners through the conclusion of civil law transactions.

A government-issued security is an issued security that certifies the rights of its holder concerning a loan in which the borrower is the Government of the Republic of Kazakhstan, the National Bank of the Republic of Kazakhstan and local executive bodies or certifies the rights of its holder to receive income from the use of assets based on a lease agreement.

4. The principal amount of the loan is the amount of the loan received and not returned to the lender subject to repayment, excluding the amounts of interest and forfeit (fine, penalty) accrued on it.

Loan servicing is the activity of the central or local authorized body for budget execution or bank in recording the use of loan funds in the borrower's accounts and the borrower making payments of remuneration, commissions and other payments in accordance with the terms of the loan.

Repayment of debt is the return by the borrower of the received loan amount in the manner established by the loan agreement, and the fulfillment of other obligations arising from the loan agreement.

Debt servicing is the total payment over a specified period of interest, fees, penalties and other payments arising from the terms of the borrowing.

Savings on loans are unused funds from projects financed by a government or government-guaranteed loan, formed as a result of the exchange rate difference or as a result of competitive procedures for the purchase of goods, works and services.

Cancellation of loan funds is the cancellation by the borrower of all or part of the unused loan funds for projects financed by a government or government-guaranteed loan in accordance with the terms of the loan agreement.

Loan restructuring is a change, by agreement of the parties, in the terms, financial and other conditions of their fulfillment of obligations under the loan agreement or on issued bonds.

Debt monitoring is the activity of the state, represented by its authorized bodies, to record, analyze and control the process of formation, change, servicing and repayment of debt.

5. Unilateral refusal to fulfill obligations under a loan agreement shall be prohibited.

Acts of state bodies and their officials adopted in violation of the legislation of the Republic of Kazakhstan and worsening the conditions for attracting, using or repaying state and state-guaranteed loans shall have no legal force.

Disputes and disagreements arising in connection with loan agreements, government securities, government guarantees, sureties or related activities, including the management of government debt or government-guaranteed debt, shall be resolved, where possible, through negotiations or in accordance with previously agreed dispute resolution procedures established in loan agreements, rules for the issue of government securities.

All other disputes not provided for in part three of this paragraph, including disputes between a foreign lender and citizens and legal entities of the Republic of Kazakhstan, shall be resolved by the courts of the Republic of Kazakhstan in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan unless otherwise provided by agreement of the parties.

6. Borrowing by the Government of the Republic of Kazakhstan, local executive bodies, as well as the offices of akims of cities of district significance, villages, settlements, rural districts and the National Bank of the Republic of Kazakhstan are state borrowing.

Government loans concerning the borrower shall be divided into:

1) loans from the Government of the Republic of Kazakhstan;

2) loans from the National Bank of the Republic of Kazakhstan;

3) loans from local executive bodies and the offices of akims of cities of regional significance, villages, settlements, and rural districts.

State borrowing and state-guaranteed borrowing shall be carried out in accordance with the budget legislation of the Republic of Kazakhstan.

Borrowing by the National Bank of the Republic of Kazakhstan shall be carried out in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On the National Bank of the Republic of Kazakhstan".

7. Borrowing by residents of the Republic of Kazakhstan, except for the Government of the Republic of Kazakhstan, local executive bodies, as well as the offices of akims of cities of district significance, villages, settlements, rural districts and the National Bank of the Republic of Kazakhstan, are non-state borrowing.

Non-state borrowing shall be carried out by residents of the Republic of Kazakhstan independently in any amounts, currencies and forms, taking into account the restrictions established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Non-governmental loans may be attracted by legal entities under government guarantees.

8. According to the loan capital markets, loans shall be divided into:

1) external loans in which the lender is a non-resident of the Republic of Kazakhstan;

2) domestic loans in which the lender is a resident of the Republic of Kazakhstan.

9. The liability of officials for borrowing, as provided for by the laws of the Republic of Kazakhstan, shall be determined by Article 44 of this Code.

Article 137. Public sector debt management

1. Public sector debt management shall include:

1) implementation by the central authorized body for budget execution, together with the central authorized body for budget policy, of an annual assessment of the state of debt obligations of the public sector.

The assessment of the state of debt obligations of the public sector shall be carried out in the manner determined by the central authorized body for budget execution jointly with the central authorized body for budget policy and shall include:

information and analysis of the state of public sector debt obligations (market structure, currency structure, structure by creditors (borrowers), repayment terms, interest rates);

key risks for the accumulated and projected debt portfolio;

analysis of the ability to service and repay the debt of the Government of the Republic of Kazakhstan, local executive bodies of the debt of the local executive body and entities of the quasi-public sector of the external debt of entities of the quasi-public sector;

information on compliance with the limits established in accordance with subparagraph 3) of this article;

2) implementation by the central authorized body for budget policy, together with the central authorized body for budget execution and the State Treasury, of a medium-term forecast of the state debt, state-guaranteed debt, state-guaranteed debt for export support, state guarantees, the debt of quasi-public sector entities, and state obligations under public-private partnership projects, with the determination of indicators in accordance with which the volumes of repayment and servicing of government debt are established;

3) determination, taking into account target guidelines, by the central authorized body for budget policy of the limits approved by the law on the republican budget:

government debt;

debt of local executive bodies;

provision of state guarantees;

provision of state guarantees for export support;

state obligations under public-private partnership projects of the Government of the Republic of Kazakhstan;

state obligations under public-private partnership projects of local executive bodies;

provision of state guarantees;

external debt of quasi-public sector entities;

4) determination by the central authorized body for budget execution of the volumes, forms and conditions of borrowing by the Government of the Republic of Kazakhstan, the volumes of repayment and servicing of government debt, approved in the republican budget for the relevant financial year;

5) implementation by the central authorized body for budget execution, in the manner determined by it, of quarterly monitoring of state and state-guaranteed borrowing and debt, state obligations to support exports, obligations under public-private partnership projects of the Government of the Republic of Kazakhstan and local executive bodies, and state guarantees;

6) implementation by the central authorized body for budget execution of quarterly monitoring of the debt of quasi-public sector entities in the manner determined by the Government of the Republic of Kazakhstan;

7) implementation by the State Treasury of registration and accounting of state loans in the manner determined by the Government of the Republic of Kazakhstan;

8) management of risks of public debt, publicly guaranteed debt, and debt to the state, including their detection, identification, assessment and minimization using the methods of regulating procedures and operations, compliance with established limits and requirements, diversification of instruments and markets, application of various derivative financial instruments by the central authorized body for budget execution, as well as timely response and adoption of necessary measures in debt management of legal entities whose debt obligations to third parties are secured by state guarantees and sureties;

9) quarterly official publication in accordance with Article 40 of this Code by the authorized body for budget execution in the form of statistical information of information on the current state of the public debt, quasi-public debt, publicly guaranteed debt, on the state's obligations under public-private partnership projects, on state guarantees, the amounts of money paid to repay the public debt, issued state guarantees and state guarantees for export support, and the amounts of money paid under state guarantees and state guarantees for export support, and the state's obligations under public-private partnership projects;

10) the formation by the central authorized body for budget execution of the data and materials provided for in subparagraphs 4), 5), 6) and 7) of paragraph 2 of Article 90 of this Code, and their submission to the central authorized body for budget planning.

2. The provisions of this article shall not apply to the debt of the National Bank of the Republic of Kazakhstan.

Article 138. State debt

1. The state debt is the amount on a certain date of received (used) and outstanding loans from the Government of the Republic of Kazakhstan, local executive bodies, as well as debt obligations on a certain date, attributed in accordance with legislative acts of the Republic of Kazakhstan to the debt of the Government of the Republic of Kazakhstan or by decisions of maslikhats to the debt of local executive bodies, without taking into account mutual claims.

2. The public debt shall include internal and external public debt.

Domestic public debt is a component of the public debt on domestic loans and other debt obligations of the Government of the Republic of Kazakhstan, and local executive bodies to residents of the Republic of Kazakhstan.

External public debt is a component of the public debt on external loans and other debt obligations of the Government of the Republic of Kazakhstan and the local executive body of a city of republican significance with a special status determined by a legislative act of the Republic of Kazakhstan to non-residents of the Republic of Kazakhstan.

3. The Government of the Republic of Kazakhstan shall bear obligations to repay and service the government debt, which is provided by funds from the republican budget.

Local executive bodies shall bear obligations to repay and service their debt, which are provided by funds from local budgets.

Local executive bodies shall not be permitted to assume obligations for loans on behalf of third parties in any form or shape.

4. The Government of the Republic of Kazakhstan and local executive bodies shall not be liable for each other’s obligations.

5. The obligations of the Government of the Republic of Kazakhstan and local executive bodies shall be considered fulfilled upon the return of the principal amount of the debt to the lenders and the payment of debt servicing payments in full.

6. Refinancing of the public debt shall be carried out by paying off the debt using funds from new borrowing.

7. The Government of the Republic of Kazakhstan and local executive bodies shall monitor, respectively, the government debt and the debt of local executive bodies through recording, analyzing and monitoring the process of formation, change and servicing of the debt.

Article 139. Government debt and borrowing by the Government of the Republic of Kazakhstan

1. Government debt is the amount of government loans received and not repaid by the Government of the Republic of Kazakhstan on a certain date, as well as debt obligations attributed to the debt of the Government of the Republic of Kazakhstan on a certain date in accordance with the legislative acts of the Republic of Kazakhstan.

2. Borrowing by the Government of the Republic of Kazakhstan shall be carried out for:

1) financing the deficit of the republican budget;

2) promoting the development of the domestic market of debt instruments;

3) financing and co-financing of the budget investment project;

4) institutional development of the industry (industries) through the implementation of institutional projects.

In case of a budget surplus, the Government of the Republic of Kazakhstan may borrow to refinance government debt.

3. Institutional project – a set of measures aimed at the institutional development of an industry (sphere), implemented directly by the administrator of the budget program over a certain period, having a completed character and financed through government borrowing by concluding a loan agreement.

The procedure for planning and implementing institutional projects through the attraction of government loans shall be determined by the central authorized body for budget execution in agreement with the central authorized body for budget policy.

4. Attracting loans on behalf of the Government of the Republic of Kazakhstan by concluding a loan agreement, as well as the use of loan funds, shall be carried out in the manner determined by the central authorized body for budget execution.

5. The procedure for submitting reports on state external loans and co-financing from the republican budget shall be determined by the Government of the Republic of Kazakhstan.

6. The issue of government securities shall be carried out by the Government of the Republic of Kazakhstan in the form of the issue of government treasury bonds, government Islamic securities or government "green" bonds.

The issuer of government securities of the Government of the Republic of Kazakhstan is the central authorized body for budget execution, and in the case of the issue of government Islamic securities, the issuer is the state Islamic special financial company created by the authorized body for state property by the decision of the Government of the Republic of Kazakhstan.

A government treasury bond is a government-issued security certifying the rights of its holder concerning a loan in which the borrower is the Government of the Republic of Kazakhstan.

A government Islamic security is a government-issued security that certifies the rights of its holder to receive income from the use of assets based on a lease agreement.

A government green bond is a government-issued security certifying the rights of its holder concerning a loan in which the borrower is the Government of the Republic of Kazakhstan for the financing of projects classified as "green" according to the environmental legislation of the Republic of Kazakhstan.

The issue, placement, circulation, servicing and redemption of government treasury bonds issued by the Government of the Republic of Kazakhstan on the domestic market shall be carried out in accordance with the procedure established by the Government of the Republic of Kazakhstan.

The state Islamic security is issued by the decision of the Government of the Republic of Kazakhstan in accordance with the basic principles of Islamic finance established in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on the securities market.

The issue, placement, circulation, servicing and redemption of government "green" bonds shall be carried out in accordance with the procedure established by the Government of the Republic of Kazakhstan.

The issue of government securities related to the placement on the external loan capital market shall be carried out by the decision of the Government of the Republic of Kazakhstan.

The legislation of the Republic of Kazakhstan on public procurement shall not apply to legal relations related to the acquisition of goods, works, services in connection with the decision of the Government of the Republic of Kazakhstan on the issue of government securities, as well as the purchase or change of terms of previously issued government securities and the implementation of other activities concerning issued and (or) previously issued government securities.

7. Borrowing by the Government of the Republic of Kazakhstan is limited by the government debt limit and the volume of budget funds allocated to servicing the government debt established by the law on the republican budget.

The government debt limit is a fixed amount of received and outstanding government loans for the relevant financial year, which shall not be exceeded by the actual debt of the Government of the Republic of Kazakhstan on a given date (at the end of the relevant financial year).

8. The repayment and servicing of the debt of the Government of the Republic of Kazakhstan, the purchase of government securities issued by it on the organized securities market at the expense of budgetary funds provided for by the law on the republican budget, through the National Bank of the Republic of Kazakhstan shall be carried out by the central authorized body for budget execution in the manner determined by it.

Article 140. Debt of local executive bodies and borrowing by local executive bodies

1. Debt of the local executive body is the amount of loans received and outstanding by the local executive body on a specific date.

2. Borrowing by local executive bodies of regions, cities of republican significance, and the capital shall be carried out in the form of:

1) receiving budget loans from the republican budget;

2) obtaining budget loans from a higher budget to cover the projected cash deficit in the cash control account during the financial year;

3) the issue by local executive bodies of regions, cities of republican significance, and the capital of government securities for circulation on the domestic market to finance expenses in accordance with the list of borrowing purposes by local executive bodies of regions, cities of republican significance, and the capital.

The list of purposes of borrowing by local executive bodies of regions, cities of republican significance, and the capital shall be determined by the central authorized body for budget policy in the area of state and state-guaranteed debt in agreement with the central authorized body for budget execution and is approved by the Government of the Republic of Kazakhstan;

4) the issue by local executive bodies of cities of republican significance and the capital of government securities for circulation on the domestic market to finance the budget deficit;

5) the issue by the local executive body of a city of republican significance with a special status determined by a legislative act of the Republic of Kazakhstan of government securities in national currency for circulation on the territory of the Astana International Financial Center, as well as borrowing from international financial organizations in national currency to finance projects classified as "green" in accordance with the environmental legislation of the Republic of Kazakhstan.

Borrowing by local executive bodies of districts (cities of regional significance) shall be carried out in the form of receiving loans from the local executive body of the region to finance the deficit of the district (city of regional significance) budget.

Borrowing by the offices of akims of cities of regional significance, villages, settlements, and rural districts shall be carried out in the form of receiving loans from the local executive body of the district (city of regional significance) to finance the deficit of the corresponding local budget.

3. Borrowing by the local executive body of a region, city of republican significance, or the capital shall be limited by the established debt limit of the relevant local executive body and the volume of local budget funds allocated to repay and service the debt of the relevant local executive body.

The debt limit of a local executive body is a fixed amount of loans received and outstanding by the local executive body for the relevant financial year, which shall not be exceeded by the actual debt of the local executive body on a given date (at the end of the relevant financial year).

The debt limits of local executive bodies for the relevant financial year are approved by the law on the republican budget.

Liability for failure to comply with the debt limit of a local executive body for the relevant financial year is established by Article 41 of this Code.

4. The number of expenses for repayment and servicing of the debt of the local executive body shall not exceed an amount equal to ten percent of the local budget revenues, excluding targeted transfers from a higher budget for the relevant financial year.

The repayment and servicing of the debt of local executive bodies shall be carried out by them at the expense of funds provided by local budgets, in the manner determined by the central authorized body for budget execution.

5. The issue of securities for circulation on the domestic market by the local executive body of the region, city of republican significance, or capital shall be carried out in the manner determined by the authorized body for budget execution.

The conditions, volume and intended purpose of the issue of government securities for circulation on the domestic market by the local executive body of the region, city of republican significance, or capital shall be determined by the central authorized body for budget execution.

6. The issue of government securities in national currency for circulation on the territory of the Astana International Financial Center and borrowing from international financial organizations by the local executive body of a city of republican significance with a special status determined by a legislative act of the Republic of Kazakhstan for the financing of projects classified as "green" according to the environmental legislation of the Republic of Kazakhstan shall be carried out in the manner determined by the Government of the Republic of Kazakhstan.

The conditions, volume and purpose of external government loans of the local executive body of a city of republican significance with a special status determined by a legislative act of the Republic of Kazakhstan from international financial organizations for financing projects classified as "green" according to the environmental legislation of the Republic of Kazakhstan shall be determined in agreement with the central authorized body for budget execution.

Borrowing by a local executive body of a city of republican significance with a special status determined by a legislative act of the Republic of Kazakhstan shall be carried out by concluding a loan agreement with an international financial organization to finance projects classified as "green" according to the environmental legislation of the Republic of Kazakhstan, within the established debt limit of the relevant local executive body.

7. Repayment of the debt of the local executive body of the region, city of republican significance, capital on issued government securities shall be carried out without fail within the period established by the obligations.

Repayment of the debt of the local executive body of a city of republican significance with a special status, determined by a legislative act of the Republic of Kazakhstan, under loan agreements, shall be carried out without fail within the period established by the loan agreements.

Article 141. State-guaranteed debt and state guarantee

1. State-guaranteed debt is the amount, as of a certain date, of non-state loans received and outstanding, secured by state guarantees.

The state guarantee of the Republic of Kazakhstan is the obligation of the Government of the Republic of Kazakhstan to the lender to fully or partially repay the debt in the event of failure by the borrower - a resident of the Republic of Kazakhstan to pay the amount due within the established period.

2. State guarantees shall be provided to lenders as security for the fulfillment by residents of the Republic of Kazakhstan of obligations under non-state loans received by them.

A state guarantee may cover the full or part of the amount of a non-state loan.

3. The following requirements shall be imposed on legal entities, except for entities in the quasi-public sector, applying for a state guarantee for loans in which these legal entities act as borrowers:

1) be a resident of the Republic of Kazakhstan, carrying out entrepreneurial activities;

2) have positive conclusions from the sectoral authorized body, the central authorized body for budget execution, the central authorized body for budget policy;

3) implement projects included in the list of investment projects proposed for financing using non-governmental loans under government guarantees for the relevant period;

4) have a guarantee from a second-tier bank or an insurance contract that meets the requirements for ensuring the repayment of loans established by the central authorized body for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations;

5) have no debt on repayment and servicing of previously received government-guaranteed loans and have no overdue debt to creditors;

6) ensure obligations for co-financing the proposed investment project in the event of a loan being raised that does not cover the total cost of the project;

7) have equity capital amounting to at least thirty percent of the value of the proposed investment project;

8) be solvent, not subject to liquidation, its property shall not be seized, its financial and economic activities shall not be suspended in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

For the provision of a state guarantee for a non-state loan, the borrower shall be charged an advance one-time fee (charge) in the amount of two percent of the amount of the state guarantee.

Quasi-public sector entities applying for a state guarantee for loans in which they act as borrowers:

1) have positive conclusions from the sectoral authorized body, the central authorized body for budget execution, the central authorized body for budget policy;

2) implement state investment projects included in the list of investment projects proposed for financing using non-state loans under state guarantees for the relevant period;

3) have no debt on repayment and servicing of previously received government-guaranteed loans and have no overdue debt to creditors;

4) not be subject to liquidation, their property should not be seized, and their financial and economic activities should not be suspended in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

The list of projects proposed for financing using non-governmental loans under government guarantees for the relevant period shall be approved by a resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan.

5. The selection of investment projects for the provision of state guarantees shall be carried out by the central authorized body for budget policy in the manner determined by the central authorized body for budget execution.

Requirements for the development or adjustment and economic examination of the feasibility study for investment projects for the provision of state guarantees are established by the central authorized body for budget policy.

Economic expertise of investment projects for the provision of state guarantees shall be carried out by a legal entity determined by the Government of the Republic of Kazakhstan.

6. The Government of the Republic of Kazakhstan has the exclusive right to provide state guarantees on behalf of the Republic of Kazakhstan for loans.

Based on the resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan, the central authorized body for budget execution shall provide a state guarantee in the manner and form determined by the central authorized body for budget execution.

7. The provision of state guarantees shall be carried out on the condition of repayment by the borrower of budgetary funds spent by the Government of the Republic of Kazakhstan in fulfilling the obligations of the guarantor in accordance with Article 142 of this Code.

8. State guarantees shall be provided within the limits established by the law on the republican budget.

The limit for the provision of state guarantees is a fixed amount for the relevant financial year, within which state guarantees may be issued.

The amount of the limit for the provision of state guarantees may be used only within the relevant financial year for which this limit is established.

For investment projects with an implementation period of more than one year, a tranche-by-tranche (partial) provision of a state guarantee shall be permitted with the signing of a general agreement.

State guarantees cannot be provided as security for the repayment of loans by local executive bodies.

It shall be prohibited to use funds from a state-guaranteed loan for purposes not provided for by the terms of the loan, as well as for lending to government agencies and state participation in the authorized capital of a legal entity.

9. Restructuring of a state-guaranteed loan shall be carried out by agreement between the lender and the borrower if a decision is made by the Government of the Republic of Kazakhstan.

When restructuring a state-guaranteed loan, at the request of the lender, the previously issued state guarantee may be confirmed by the Government of the Republic of Kazakhstan or replaced by a new one.

The guaranteed loan amount cannot exceed the loan amount under a previously issued state guarantee.

Substitution of the borrower under a state-guaranteed loan shall be permitted by agreement of the parties to the loan agreement in the event of a decision by the Government of the Republic of Kazakhstan.

In the event of a replacement of the borrower under a state-guaranteed loan, the state guarantee may be replaced by a new one or confirmed by the central authorized body for budget execution at the request of the lender based on a decision of the Government of the Republic of Kazakhstan.

The guaranteed loan amount cannot exceed the loan amount under a previously issued state guarantee.

The restrictions established by paragraph 9 of this article shall not apply to a newly issued state guarantee.

10. The state guarantee shall cease to be effective in the following cases:

1) full fulfillment by the borrower or guarantor of obligations under the loan guaranteed by the Government of the Republic of Kazakhstan;

2) expiration of the warranty period specified in the warranty agreement (warranty obligation), unless otherwise specified therein;

3) specifically stipulated in the loan agreement and (or) the guarantee agreement (guarantee obligation);

4) replacement of the guarantee with a new one during restructuring and (or) replacement of the borrower for a state-guaranteed loan.

11. Provided state guarantees and state-guaranteed loans are subject to registration and accounting in the State Treasury in the manner determined by the Government of the Republic of Kazakhstan.

The central authorized body for budget execution monitors and manages state-guaranteed debt.

Monitoring of the financial condition of a borrower who has received a state-guaranteed loan and control over the use of funds from a state-guaranteed loan shall be carried out in the manner determined by the central authorized body for budget execution in agreement with the central authorized body for budget policy.

Article 142. Execution of state guarantee

Unless otherwise provided by the terms of the loan agreement, the state guarantee is subject to execution after the payment date at the request of the lender if the loan secured by the state guarantee is not repaid by the borrower in full or in part on the date of the payment deadline and within the limits of the funds provided for by the law on the republican budget.

The fulfillment of obligations under the state guarantee shall be carried out within eighteen months from the date of presentation of demands for the fulfillment of obligations under the state guarantee within the limits of funds provided for by the law on the republican budget.

Articles 154–162 of this Code shall apply to the return of funds directed towards the fulfillment of obligations under a state guarantee, loan restructuring, replacement of the debtor, limitation of actions, and termination of claims for the return of the said funds.

Funds allocated for the fulfillment of obligations under the state guarantee shall be returned to the republican budget within the period specified in the agreement on the provision of the state guarantee at the rate of remuneration established in accordance with paragraph 15 of Article 154 of this Code.

The Government of the Republic of Kazakhstan shall have the right to carry out, in accordance with the terms of the loan agreement and with the consent of the lender, early repayment of a state-guaranteed loan for a borrower declared bankrupt and (or) liquidated in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan, by executing a state guarantee at the expense of funds provided for by the law on the republican budget.

The central authorized body for budget execution maintains records of borrowers on state-guaranteed loans, the costs of repayment and servicing of which are provided for by the law on the republican budget.

Article 143. State guarantee for export support

1. The state guarantee of the Republic of Kazakhstan (state guarantee) for export support is the obligation of the Government of the Republic of Kazakhstan to the Export Credit Agency of Kazakhstan in accordance with the terms of the guarantee agreement for export support to fully or partially pay off its debt on insurance and guarantee payments.

The state-guaranteed obligation to support exports is the amount on a certain date of outstanding obligations under insurance contracts and guarantees secured by the state guarantee of the Republic of Kazakhstan to support exports, for which the Export Credit Agency of Kazakhstan has not made insurance and guarantee payments.

2. The Government of the Republic of Kazakhstan shall have the exclusive right to provide state guarantees for export support on behalf of the Republic of Kazakhstan.

In accordance with the Resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan, the central authorized body for budget execution provides state guarantees for export support in the manner and form determined by the central authorized body for budget execution.

The state guarantee for export support shall be provided within the limit established by the law on the republican budget, based on the resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan.

The amount for determining the limit for the provision of a state guarantee for export support shall be established in the manner determined by the central authorized body for budget policy.

3. The Export Credit Agency of Kazakhstan shall meet the following requirements to receive a state guarantee for export support:

1) have positive conclusions from the authorized body in the field of regulation of foreign trade activities, the central authorized body for budget policy;

2) be solvent, not subject to liquidation, its property shall not be seized, its financial and economic activities shall not be suspended in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

3) have no debts for the repayment and servicing of previously issued state guarantees and have no overdue debts to creditors;

4) the volume of actually made insurance and guarantee payments shall not exceed forty percent of the volume of equity capital for the period of validity of state guarantees for export support. In this case, the volume of insurance and guarantee payments is indicated after deducting the amount of insurance and guarantee payments that are reimbursed within the framework of subrogation, reinsurance and guaranteeing.

4. Requirements for the development or adjustment of the conclusion of the central authorized body for budget policy for the provision of state guarantees for export support shall be established by the central authorized body for budget policy in agreement with the central authorized body for budget execution and the central authorized body for budget planning.

5. The provision of a state guarantee for export support shall be carried out on the condition of repayment by the Export Credit Agency of Kazakhstan of budgetary funds spent by the Government of the Republic of Kazakhstan.

For the provision of a state guarantee for export support, the Export Credit Agency of Kazakhstan shall be charged an advance one-time fee (charge) in the amount of 0.2 percent of the amount of the state guarantee for export support.

The provision of a state guarantee for export support shall be carried out after the execution and registration of an agreement on the provision of a state guarantee for export support.

The agreement on the provision of a state guarantee for export support is an agreement between the central authorized body for budget execution, the attorney (agent) and the Export Credit Agency of Kazakhstan, establishing the legal relationship of the parties on the provision of a state guarantee for export support, the return of funds from the republican budget diverted in the event of the fulfillment of obligations under the state guarantee for export support.

6. Provided state guarantees for export support are subject to registration and accounting in the State Treasury in the manner determined by the Government of the Republic of Kazakhstan.

The central authorized body for budget execution shall monitor the state-guaranteed obligation to support exports in the manner determined by the central authorized body for budget execution in agreement with the central authorized body for budget policy.

Monitoring of the financial condition of the Export Credit Agency of Kazakhstan, which has a state guarantee for export support, shall be carried out in the manner determined by the central authorized body for budget execution in agreement with the central authorized body for budget policy.

Article 144. Execution of the state guarantee for export support and grounds for termination of its effect

1. The state guarantee for export support is subject to execution upon the excess of a one-time implementation of insurance and guarantee events that exceed the equity capital of the Export Credit Agency of Kazakhstan, in the presence of conclusions of the attorney (agent) of the Export Credit Agency of Kazakhstan, statements from its accounts issued by second-tier banks, as well as audited financial statements for the financial year preceding the application for execution of the state guarantee for export support, and financial statements at the time of application for execution of the state guarantee for export support.

2. The state guarantee for export support shall be executed only for the portion of the uncovered amount of insurance and guarantee payments minus the equity capital of the Export Credit Agency of Kazakhstan.

3. Fulfilment of obligations under the state guarantee for export support shall be carried out within eighteen months from the date of presentation of demands for fulfilment of obligations under the state guarantee for export support within the limits of funds provided for by the law on the republican budget.

4. Funds allocated for the fulfillment of obligations under the state guarantee for export support are subject to return by the Export Credit Agency of Kazakhstan to the republican budget at the expense of funds for reimbursement of insurance and guarantee payments and other sources.

5. The conditions, terms, rates of remuneration and the procedure for the return of funds diverted from the republican budget for the execution of the state guarantee for export support shall be determined in the agreement on the provision of a state guarantee for export support concluded between the central authorized body for budget execution, the attorney (agent) and the Export Credit Agency of Kazakhstan.

6. The state guarantee for export support shall cease to be effective in the following cases:

1) full fulfillment of the obligations stipulated in the export support guarantee agreement;

2) expiration of its validity period.

Article 145. State guarantee

1. A state guarantee is an obligation of the Government of the Republic of Kazakhstan to the lender to fully or partially repay the borrower’s debt on a loan raised under a public-private partnership agreement, in accordance with the guarantee agreement.

The obligations under the guarantee shall include the principal amount of the loan and the interest on it.

2. The state guarantee shall be provided within the limits established by the law on the republican budget.

The amount of the limit for the provision of state guarantees may be used only within the relevant financial year for which the limit is set.

3. Funds from a loan raised under state guarantee shall be used only for the creation of public-private partnership facilities.

4. State guarantees and loans provided under state guarantee are subject to registration and accounting in the State Treasury in the manner established by the Government of the Republic of Kazakhstan.

5. The central authorized body for budget execution shall monitor the debt under the guarantee of the state in the manner determined by the central authorized body for budget execution.

6. The definition of public-private partnership projects for which a guarantee is provided, as well as the fulfillment of obligations under the state guarantee, shall be carried out in the manner determined by the legislation of the Republic of Kazakhstan on public-private partnership.

7. State guarantee shall be provided based on decisions of the Government of the Republic of Kazakhstan.

8. Funds allocated for the fulfillment of obligations under the state guarantee shall be returned to the republican budget in the manner determined by the central authorized body for budget execution.

9. The state guarantee shall cease to be effective upon full fulfillment by the borrower or guarantor of the obligations under the loan secured by the state guarantee.

Article 146. Debt of quasi-public sector entities and borrowing by quasi-public sector entities

1. The debt of quasi-public sector entities is the amount on a certain date of received (utilized) and outstanding loans, except for loans secured by a state guarantee, of quasi-public sector entities.

2. The debt of quasi-public sector entities shall include the internal and external debt of quasi-public sector entities.

The internal debt of quasi-public sector entities is an integral part of the debt of quasi-public sector entities on internal loans and other debt obligations of quasi-public sector entities to residents of the Republic of Kazakhstan.

The external debt of quasi-public sector entities is an integral part of the debt of quasi-public sector entities on external loans and other debt obligations of quasi-public sector entities to non-residents of the Republic of Kazakhstan.

3. Attraction of external loans by entities of the quasi-public sector, except for loans secured by a state guarantee, shall be carried out:

1) within the limits of the external debt of quasi-public sector entities, approved by the law on the republican budget;

2) in accordance with the list of entities of the quasi-public sector that have been granted the right to attract external loans, approved by the law on the republican budget;

3) to finance investment and/or infrastructure projects and to manage external debt.

The limit on the external debt of quasi-public sector entities is a fixed amount of received and outstanding external loans of quasi-public sector entities, which shall not be exceeded by the actual external debt of quasi-public sector entities on a given date (at the end of the relevant financial year).

The determination of the limit of external debt of quasi-public sector entities and the list of quasi-public sector entities that have been granted the right to attract external loans for inclusion in the draft republican budget shall be carried out by the central authorized body for budget policy in the area of public and state-guaranteed borrowing and debt within the framework of their methodological support, as provided for in paragraph 3 of Article 47 of this Code.

The attraction of external loans by entities of the quasi-public sector that are not included in the list provided for in subparagraph 2) of this paragraph shall be prohibited.

4. Registration and accounting of loans from quasi-public sector entities shall be carried out by these organizations independently.

5. Entities of the quasi-public sector shall ensure that information on the structure of external and internal debt by projects and borrowing purposes is reflected in the register of state property in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on state property.

Monitoring and control over the debt of quasi-public sector entities shall be carried out by the central authorized body for budget execution in the manner determined by the Government of the Republic of Kazakhstan.

The results of monitoring shall be provided by the central authorized body for budget execution to the central authorized body for budget policy.

6. The Government of the Republic of Kazakhstan and local executive bodies are not liable for the obligations of entities in the quasi-public sector, except for loans secured by a state guarantee.

Article 147. State obligations under public-private partnership projects

1. State obligations under public-private partnership projects – a set of rights and obligations of the state partner, the concessor, for the amount allocated from the budget, on a certain date, of financial obligations accepted and not fulfilled by the state partner, the concessor, under concluded public-private partnership agreements.

2. The adoption of state obligations under public-private partnership projects by the Government of the Republic of Kazakhstan and local executive bodies shall be carried out in accordance with the budget legislation of the Republic of Kazakhstan and the legislation of the Republic of Kazakhstan on public-private partnership.

The volumes of government commitments accepted under public-private partnership projects by the Government of the Republic of Kazakhstan and local executive bodies shall be limited by the limits of government commitments under public-private partnership projects of the Government of the Republic of Kazakhstan and the relevant local executive bodies.

Limits on government commitments for public-private partnership projects of the Government of the Republic of Kazakhstan and local executive bodies shall be approved by the law on the republican budget.

The methodology for determining the limits of state obligations for public-private partnership projects of the Government of the Republic of Kazakhstan and local executive bodies shall be approved by the central authorized body for budget policy.

3. The acceptance of state obligations under public-private partnership projects shall be carried out by signing public-private partnership agreements.

Public-private partnership agreements shall come into effect after their registration by the State Treasury or State Treasury bodies in the manner determined by the central authorized body for budget execution.

State obligations under public-private partnership projects are subject to registration for each individual public-private partnership project only within the amounts and terms established by the agreement, in accordance with the decision of the relevant budget commission or the decision of the maslikhat, as well as the resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan on projects of special significance.

4. Information on government commitments for public-private partnership projects shall be posted on the official Internet resource of the relevant government agency.

5. The State Treasury shall keep records of the fulfillment of state obligations under public-private partnership projects of the Government of the Republic of Kazakhstan in the manner established by the central authorized body for budget policy.

6. Local authorized bodies for budget execution monitor state obligations under public-private partnership projects of local executive bodies.

7. The State Treasury and State Treasury bodies shall prepare reports on accepted state obligations under public-private partnership projects and send them to the central authorized body for budget execution, which shall publish them in accordance with Article 40 of this Code.

8. The Government of the Republic of Kazakhstan and local executive bodies are not liable for each other’s state obligations under public-private partnership projects.

9. State obligations under public-private partnership projects of the Government of the Republic of Kazakhstan and local executive bodies shall be considered fulfilled upon full payment of state obligations under public-private partnership projects under concluded public-private partnership agreements.

Chapter 29. STATE INVESTMENT PROJECTS

Article 148. General provisions on state investment projects

1. Planning of state investment projects shall be carried out within the framework of the implementation of documents of the State Planning System of the Republic of Kazakhstan, including development plans of state bodies or regions, cities of republican significance, the capital, development plans and (or) activities of subjects of the quasi-public sector, as well as long-term strategies for the development of autonomous educational organizations.

Planning of state investment projects of state bodies that do not design development plans shall be carried out within the framework of the implementation of the norms of legislative acts of the Republic of Kazakhstan and (or) the implementation of budget programs (subprograms).

2. State investment projects shall be divided into the following types:

1) budget investments;

2) public-private partnership projects;

3) projects implemented by quasi-public sector entities through non-governmental loans under government guarantees;

4) projects implemented at the expense of an extra-budgetary fund, the National Fund of the Republic of Kazakhstan in accordance with paragraph 3 of Article 59 of this Code;

5) budget lending.

Budgetary investments are financing from the Republican or local budget aimed at the implementation of budgetary investment projects, investment costs of autonomous educational organizations, as well as state participation in the authorized capital of quasi-public sector entities.

A budget investment project is a set of activities aimed at creating (constructing) new or reconstructing existing facilities, as well as creating and developing information technology facilities, implemented using budget funds over a certain period and having a completed nature.

Budgetary investments aimed at investment costs of autonomous educational organizations are a set of measures aimed at the creation (construction) of new or reconstruction of existing infrastructure facilities of autonomous educational organizations.

Budgetary investments through state participation in the authorized capital of quasi-public sector entities – implementation of measures aimed at the development of a quasi-public sector entity through the formation and (or) increase of its authorized capital.

3. State investment projects shall be divided into republican and local.

The criteria for determining republican and local state investment projects shall be:

1) the criterion for the type of ownership as republican or local, depending on the emerging right of ownership (republican or communal) to property obtained as a result of the implementation of state investment projects;

2) the criterion for the recipients of benefits as republican, if the recipients of economic benefits are subjects of two or more regions, cities of republican significance, the capital, and as local if the recipients of economic benefits are subjects of one region, city of republican significance, the capital.

To define state investment projects as republican, it is sufficient for them to meet one of the specified criteria.

The classification of local state investment projects into regional, cities of republican significance, capitals and district (cities of regional significance) shall be carried out based on the criteria provided for in part two of this paragraph.

4. State investment projects may be aimed at:

1) the creation (construction) and reconstruction of objects that may be technically complex and (or) unique and technically uncomplicated and (or) typical, as well as the creation and development of information technology objects;

2) institutional development of the industry (industries), including the creation of new, expansion and (or) renewal of existing production facilities, through state participation in the authorized capital of legal entities, budgetary lending for the implementation of state investment policy, and a non-state loan under a state guarantee provided to an entity in the quasi-public sector.

5. Methods of financing state investment projects:

1) financing of a budget investment project, including through funds from state external loans and co-financing of external loans from the republican budget;

2) budget lending;

3) state participation in the authorized capital of quasi-public sector entities;

4) fulfillment of state obligations under public-private partnership projects;

5) attraction of non-state loans under a state guarantee by quasi-public sector entities.

6. The sources of financing for state investment projects are:

1) republican and local budgets;

2) government loan, loans from local executive bodies and non-state loan under a state guarantee provided to an entity in the quasi-public sector;

3) off-budget fund;

4) National Fund of the Republic of Kazakhstan.

7. The basis for planning a state investment project shall be an investment proposal unless otherwise provided by the legislation of the Republic of Kazakhstan on public-private partnership.

An investment proposal shall be a conceptual proposal justifying the feasibility of implementing state investment projects within the framework of the implementation of documents of the State Planning System of the Republic of Kazakhstan, reflecting the purpose of investment, ways of achieving it and possible methods of financing, including a set of relevant measures developed by administrators of budget programs.

8. The state body shall develop an investment plan, which is attached to:

the development plan of the government body developing the development plan;

passports of budget programs of a government agency that does not design development plan for the government agency.

The local executive body of the region, city of republican significance, or capital shall develop an investment plan for the region, city of republican significance, or capital, which shall be attached to the development plan for the region, city of republican significance, or capital.

The investment plan shall be developed based on:

development plan of a government agency or region, city of republican significance, capital - for the government agency developing the development plan and local executive bodies of the region, city of republican significance, capital, district (city of regional significance);

documents of the State Planning System of the Republic of Kazakhstan or functions, powers and competencies - for a government body that does not design development plan.

The investment plan of a government agency or region, city of republican significance, or capital contains the following information on activities aimed at achieving the target indicator of the development plan:

the target indicator of the development plan or document of the State Planning System of the Republic of Kazakhstan (for administrators of budget programs who do not design development plans for a government agency), towards which the project is aimed, or the name of the corresponding function, authority and competence (for administrators of budget programs who do not design development plans for a government agency);

results of the expenditure review;

a map of priority and problem areas for achieving the target indicator, compiled for each target indicator in the context of regions, cities of republican significance, the capital (for central government bodies), in the context of administrative-territorial units that are part of the region, city of republican significance, the capital (for regions, cities of republican significance, the capital);

a forecast list of state investment projects indicating forecast indicators of the economic effect expected from the implementation of state investment projects, based on an economic examination of the documentation of state investment projects.

For the purposes of this article, a project is a set of measures that include the implementation of one or more state investment projects to achieve a specific target indicator.

The investment plan of a government agency or region, city of republican significance, or capital shall include, as a matter of priority:

government investment projects initiated in previous financial years (ongoing);

critical facilities;

projects of national importance;

construction of new facilities carried out using feasibility studies, standard projects and design (design and estimate) documentation from the State Bank of construction projects, formed in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on architectural, urban planning and construction activities.

Critical facilities shall include:

1) facilities whose emergency cessation of activity may lead to the emergence of emergencies on a global or regional scale;

2) national infrastructure facilities that ensure the socio-economic development of economic growth centers in the long term.

Projects of national significance shall include:

1) objects that ensure the economic development of at least two regions, cities of republican significance, and the capital;

2) objects aimed at solving problems within the established timeframes through the simultaneous implementation of homogeneous projects in a specific industry on a national scale.

The procedure for classifying objects as critically important and projects of national significance shall be determined by the central authorized body for budget policy.

The investment plan of a government agency or region, city of republican significance, or the capital reflects activities aimed at implementing budget programs (subprograms) for development, making capital expenditures, and current budget programs (subprograms) related to achieving the target indicators of development plans of government agencies, regions, cities of republican significance, or the capital.

When developing an investment plan for a government agency or region, city of national significance, or capital, minimum standards and a system of regional standards for populated areas are taken into account and project management shall be applied.

Investment plan of a government agency or region, city of republican significance, capital:

used for making administrative and management decisions in the budget process, including prioritizing the planning of public investment projects;

is the basis for the development of state investment projects, relevant documentation and examinations;

is published in accordance with Article 40 of this Code.

The investment plan of a government agency shall be developed in the manner and form determined by the central authorized agency for government planning.

9. The procedure for planning and implementing state investment projects, except for state investment projects of special state bodies carrying out intelligence and counterintelligence activities, as well as those aimed at financing investment costs of autonomous educational organizations, shall be determined by the central authorized body for budget policy in agreement with the central authorized body for budget planning.

10. The procedure for planning and implementing budget investments of special government agencies carrying out intelligence and counterintelligence activities shall be determined by special government agencies carrying out intelligence and counterintelligence activities, in agreement with the central authorized body for budget policy and the central authorized body for budget planning.

11. The procedure for planning and implementing budget investments aimed at financing investment costs of autonomous educational organizations shall be determined by the governing body of autonomous educational organizations in agreement with the central authorized body for budget policy, the central authorized body for budget planning and the central authorized body for budget execution.

The implementation of budget investments aimed at financing investment costs of autonomous educational organizations shall be carried out without observing the competitive procedures stipulated by the legislation of the Republic of Kazakhstan on public procurement, by concluding a civil-law transaction between the administrator of budget programs and autonomous educational organizations.

When implementing budget investments aimed at financing the investment costs of autonomous educational organizations, the state shall not have property rights to the property of autonomous educational organizations.

Article 149. Planning of state investment projects

1. Planning of state investment projects shall be carried out in four stages:

1) development and implementation of examinations of investment proposals;

2) development of documentation depending on the specifics of the state investment project and conducting examinations on:

a budget investment project, for which an investment proposal is developed with subsequent development of a feasibility study and (or) design and estimate documentation;

a budget investment project that provides for the creation and development of information technology facilities, for which technical specifications are developed in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on information technology;

projects financed by government loans, for which, if necessary, feasibility studies shall be developed in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on architectural, urban planning and construction activities;

budgetary investments through state participation in the authorized capital of legal entities, budgetary lending for the implementation of state investment policy by financial agencies, non-state loans under a state guarantee, for which financial and economic justifications shall be developed in accordance with this Code;

3) formation of a portfolio of state investment projects;

4) identification of public investment projects at the budget planning stage.

The development of an investment proposal for the construction of new facilities shall be carried out using technical and economic justifications, standard projects and design (design and estimate) documentation from the state bank of construction projects, formed in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on architectural, urban planning and construction activities.

2. The central authorized body for budget policy or the local authorized body for state planning prepares an economic opinion on the investment proposal and ensures that an economic examination of the state investment project shall be carried out.

The central authorized body for budget policy or the local authorized body for state planning shall involve a legal entity determined by the Government of the Republic of Kazakhstan or a local executive body in the economic examination of the documentation of a state investment project.

3. Based on economic assessments of state investment projects, the central authorized body for budget policy forms a portfolio of state investment projects implemented by central government bodies and (or) local executive bodies using funds from the republican budget or other sources of financing the tasks and functions of the state, which in the future will entail expenditures from the republican budget.

The portfolio of state investment projects is formed in terms of economic sectors and:

shall contain indicators of the effectiveness of the state investment project and other information necessary for making decisions on the feasibility and effectiveness of state investment projects;

shall be subject to publication.

The central authorized body for budget policy analyzes the possible impact of sectoral state investment projects included in the portfolio of state investment projects on the development of the economy by determining the projected share of the contribution to the volume of the gross domestic product, the projected increase in budget revenues, the projected increase in investment in the sector and other parameters of the socio-economic development of the country.

4. The determination of state investment projects for inclusion in the draft republican budget shall be carried out by the central authorized body for budget planning based on the portfolio of state investment projects formed in accordance with paragraph 3 of this article.

The determination of state investment projects for inclusion in the local budget draft shall be carried out by the local authorized body for state planning.

5. The basis for inclusion in the draft budget of state investment projects is the presence of:

projects as part of the investment plan of a government agency;

a positive economic opinion on the investment proposal of a state investment project;

a positive conclusion of the economic examination of the documentation of the state investment project;

a positive proposal from the relevant budget committee.

6. The development of design and estimate documentation for state investment projects shall be prohibited for the ones:

not included in the investment plan;

not included in the republican or local budget.

7. An increase in the authorized capital of a quasi-public sector entity that carries out the functions of managing the capital’s transport infrastructure facilities using budgetary funds shall be carried out taking into account expenses in accordance with the consolidated financial statements established by Chapter 27 of this Code for servicing and repaying loans.

8. When planning and implementing state investment projects, the following requirements shall be observed:

the start of implementation, timing and volumes of financing of state investment projects, as well as the timing of implementation and volumes of state purchases shall correspond to the timing and volumes of financing reflected in the documentation approved in the established manner;

the volume of financing for state investment projects included in the draft budget, the implementation period of which is more than one year, in the first year of implementation may not be less than one-third of its cost, reflected in the documentation approved in the established manner;

construction activities shall be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on architectural, urban planning and construction activities.

9. The procedure for developing or adjusting, conducting the necessary examinations of an investment proposal, a feasibility study, a financial and economic justification of a state investment project, forming a portfolio of state investment projects and identifying state investment projects shall be determined by the central authorized body for budget policy in the area of state investment projects in agreement with the central authorized body for budget planning.

10. The procedure for planning and implementing state investment projects that provide for the creation and development of information technology facilities shall be determined by the authorized body in the field of information technology in agreement with the central authorized body for budget policy and the central authorized body for budget planning.

11. Administrators of budget programs bear responsibility established by the laws of the Republic of Kazakhstan, in accordance with Article 41 of this Code.

12. Legal entities designated to carry out economic assessments of state investment projects shall bear responsibility established by the laws of the Republic of Kazakhstan, in accordance with Article 41 of this Code, and shall send information on the results of economic assessments of state investment projects to the central authorized body for budget policy or the local authorized body for state planning for publication.

Article 150. Adjustment of approved (refined) parameters of state investment projects

1. The procedure for adjusting the approved (refined) parameters of state investment projects shall be determined:

by the central authorized body for budget policy in agreement with the central authorized body for budget planning in connection with the adjustment of the investment proposal, feasibility study and financial and economic justification;

by the authorized body for architecture, urban planning and construction in connection with the adjustment of design and estimate documentation;

by the authorized body in the field of information technology in agreement with the central authorized body for budget policy and the central authorized body for budget planning in connection with the adjustment of the technical specifications for projects for the creation and development of information technology facilities.

2. An increase in the approved (refined) parameters of local state investment projects in connection with the adjustment of the feasibility study, design and estimate documentation, or the inclusion of additional components not provided for in the standard project, shall be financed from the relevant local budget.

Financing from the republican budget is permitted at the suggestion of the Republican Budget Commission to increase in connection with the adjustment of the feasibility study or design and estimate documentation or the inclusion of additional components of approved (refined) parameters of local state investment projects aimed at implementing critically important facilities or projects of national importance.

It shall be prohibited to reduce the amounts of approved (refined) parameters of local state investment projects if such reduction involves exceeding the thirty percent value of the advance (preliminary) payment from the contract amount for the current financial year.

Adjustments to government investment projects that involve a reduction in final performance indicators shall not be permitted in the fourth quarter of the current financial year.

Article 151. Planning of public-private partnership projects

1. A public-private partnership project is a set of successive activities for the implementation of a public-private partnership, implemented over a limited period and having a completed nature in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on public-private partnership.

2. Planning of public-private partnership projects shall be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on public-private partnership with the mandatory application of minimum social standards, minimum standards of engineering and communications, transport infrastructure, results of monitoring the provision of settlements with the minimum mandatory level of facilities and services (benefits) depending on the type (city, village) and size (population) of settlements of the system of regional standards for settlements, carried out within the framework of the system of regional standards for settlements.

Article 152. Monitoring the implementation of state investment projects and the achievement of final results provided for in the passports of budget development programs

1. Monitoring the implementation of state investment projects shall include:

1) collection and processing by administrators of budget programs, central state and local executive bodies of information on the progress and results of the implementation of state investment projects;

2) submission by central state and local executive bodies of reports on the progress and results of the implementation of state investment projects, respectively, to the central authorized body for budget policy and the central authorized body for budget execution and local authorized bodies for state planning.

The central authorized body for budget policy or the local authorized body for state planning shall involve a legal entity determined by the Government of the Republic of Kazakhstan or a local executive body in the collection and analysis of reports on the progress and results of monitoring state investment projects.

2. Monitoring of the implementation of republican state investment projects shall be carried out by administrators of republican budget programs.

3. Monitoring of the implementation of local state investment projects, including those implemented through targeted transfers for development from the republican budget and extra-budgetary funds, shall be carried out by local executive bodies.

4. Monitoring of the implementation of public-private partnership projects shall be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on public-private partnerships.

5. Monitoring of the achievement of the final results envisaged by the passports of budget development programs and the documentation of state investment projects shall be carried out by administrators of budget programs for three years after the completion of projects in the manner determined by the central authorized body for budget policy jointly with the central authorized body for budget execution.

6. The procedure and deadlines for submitting reports and forms, as well as the requirements for the information provided on the progress and results of the implementation of state investment projects, shall be determined by the central authorized body for budget policy jointly with the central authorized body for budget execution.

7. The central authorized body for budget policy and local authorized bodies for state planning, based on the monitoring provided for in paragraphs 2–5 of this article, shall form a consolidated report on the results of monitoring the implementation of state investment projects based on the results of the financial year.

8. The results of monitoring the implementation of state investment projects shall be applied in accordance with Article 45 of this Code.

9. Responsibility for monitoring the implementation of state investment projects and achieving the final results provided for in the passports of budget development programs is established by Article 41 of this Code.

Article 153. Evaluation of the implementation of state investment projects

1. The assessment of the implementation of state investment projects shall be carried out in the post-investment period, three years after their completion.

The assessment of the implementation of public-private partnership projects shall be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on public-private partnerships.

2. The assessment of the implementation of republican state investment projects shall be carried out by the central authorized body for budget policy with the involvement of a legal entity determined by the Government of the Republic of Kazakhstan.

The assessment of the implementation of local state investment projects, including through targeted transfers for development from the republican budget and extra-budgetary funds, shall be carried out by the local authorized body for state planning with the involvement of a legal entity determined by local executive bodies.

3. The procedure for conducting an assessment of the implementation of public investment projects shall be determined by the central authorized body for budget policy in agreement with the central authorized body for budget execution, except for the assessment of the implementation of public-private partnership projects.

4. The results of the assessment of the implementation of state investment projects shall be applied in accordance with Article 46 of this Code.

Chapter 30. BUDGET LENDING

Article 154. General provisions on budget lending

1. Budget lending is a process that includes procedures for making decisions on the provision, use, servicing and repayment of a budget loan.

2. Budget loans are directed towards:

1) implementation of budget investment projects;

2) implementation of foreign economic activities of the state;

3) implementation of state investment policy by financial agencies;

4) covering the cash deficit in the cash control account of lower budgets;

5) solving socio-economic problems of development of the republic or region;

6) ensuring food security through the purchase of agricultural products.

3. Budget loans shall not be provided for participation in the authorized capital of legal entities, covering losses from the business activities of borrowers, or paying for the services of attorneys (agents).

Losses of economic activity shall be understood as losses expressed in monetary form, the excess of expenses of a legal entity over income, which entails a decrease in material and monetary resources that arise as a result of economic activity.

It shall be prohibited to place budget funds issued on a repayable basis to borrowers from the Republican and local budgets in deposits and other instruments in second-tier banks and organizations that carry out certain types of banking operations.

4. The provision of budget loans shall be carried out in accordance with the following principles:

1) repayment, which provides for the mandatory repayment of a budget loan in accordance with the loan agreement, except for uncollectible debts;

2) security, which provides for the availability of security for the fulfillment of obligations in ways established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

3) payment, which provides for the borrower to pay a fee for the provision of a budget loan;

4) urgency, which provides for the establishment of a deadline for the provision of a budget loan.

5. Budget loans shall be provided subject to the following conditions:

1) no tax arrears;

2) the presence of security for the fulfillment of the borrower’s obligations under the budget loan;

3) absence of overdue debt of the borrower on previously provided budget loans.

6. Budget loans shall be granted subject to the following criteria:

1) economic and social efficiency of implementing measures through budget lending;

2) payback of activities implemented using budget lending;

3) the creditworthiness of the borrower in accordance with the criteria determined by the authorized body for budget execution in agreement with the authorized body for budget policy.

7. A loan agreement is an agreement between the creditor, the administrator of the budget program and the borrower, establishing the legal relationship of the parties in the provision, use, servicing and repayment of the budget loan.

The loan agreement shall be drawn up in electronic form in the information system and shall be certified through an electronic digital signature of the parties to the agreement.

If it is impossible to conclude credit agreements in electronic form, it shall be permissible to draw up a credit agreement on paper.

8. The subjects of budget lending are the creditor, the administrator of the budget program, the borrower, the final borrower and the attorney (agent).

The rights and obligations of subjects of budgetary lending shall be determined in loan agreements and (or) agency agreements in accordance with this Code and other legislative acts of the Republic of Kazakhstan.

The creditor is the party to the loan agreement providing a budget loan in accordance with the budgetary and civil legislation of the Republic of Kazakhstan.

The creditor for budgetary lending from the republican budget is the Government of the Republic of Kazakhstan.

On behalf of the Government of the Republic of Kazakhstan, the central authorized body for budget execution acts as the creditor in budget lending.

The creditor for budgetary lending from the local budget is the relevant local executive body.

The creditor provides budgetary lending in accordance with this Code and the legislation of the Republic of Kazakhstan, and exercises control over the fulfillment of the terms of the loan agreement.

The administrator of the budget program in budget lending is a party to the loan agreement and shall carry out:

1) determination on a competitive basis of specialized organizations and authorized representatives (agents), except for financial agencies and a national company in the agro-industrial complex participating in ensuring food security;

2) control and monitoring of the targeted and effective use, repayment and servicing of budget loans;

3) claims and litigation work on the return of budget loans.

The borrower is the party to the loan agreement receiving the budget loan, which bears the obligations to repay the principal debt and pay interest, as well as other payments in accordance with the loan agreement.

Borrowers may be:

1) specialized organizations – banks, organizations carrying out certain types of banking operations, as well as organizations in which a controlling stake belongs to the state or a national holding company, or a national management holding company, which are residents of the Republic of Kazakhstan;

2) local executive bodies, offices of akims of cities of regional significance, villages, settlements, rural districts;

3) foreign states;

4) individuals.

The final borrower is the final recipient of a budget loan provided to him under the terms determined by the lender or financial agency.

The final borrowers may be individuals and legal entities who are residents of the Republic of Kazakhstan and carry out entrepreneurial activities.

The selection and lending of final borrowers shall be carried out by specialized organizations or the borrower represented by the local executive body in accordance with the target purpose of the budget program, as well as their credit policy.

An attorney (agent) is a person who, based on an agency agreement, carries out, on behalf of and at the expense of the creditor (principal) or the administrator of the budget program and in accordance with his instructions, certain assignments related to budget lending.

The attorney (agent) is a bank, an organization that carries out certain types of banking operations, or an organization in which the controlling stake belongs to the state or a national holding or a national management holding that are residents of the Republic of Kazakhstan.

The attorney (agent) shall be defined as:

in case of budgetary lending from the republican budget - by the central authorized body for budget execution or the administrator of the budget program in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on public procurement, except for the financial agency;

in case of budgetary lending from the local budget – by the administrator of the budget program in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on public procurement, except for the financial agency.

The definition of the powers of the attorney (agent), the amount and procedure for payment of remuneration for the execution of instructions by the attorney (agent) shall be determined by the central authorized body for budget execution or the administrator of the budget program.

9. The main conditions of the budget loan shall be established by a decision of the central authorized body for budget execution or the relevant local executive body.

After approval of the relevant budgets, budget program administrators send the main terms of the budget loan to the central authorized body for budget execution or the relevant local executive body for subsequent approval.

10. Methods of providing budget loan:

1) one-time budget loan – allocation of budget funds to the borrower is made at one time or in parts according to the schedule of transfer of funds during the financial year;

2) budget credit line – funds are allocated to the borrower in parts over several financial years in accordance with the approved financial and economic justification.

The commitments made within the budget credit line are taken into account when determining the spending limits of budget program administrators and planning the corresponding budget.

The budget credit line shall be provided exclusively to financial agencies in accordance with part three of paragraph 13 of this article.

11. The term of a budget loan shall be the period during which the borrower receives, uses, services and repays the budget loan.

The term of the budget loan is calculated from the moment the creditor transfers the budget loan funds from the account of the budget program administrator.

Depending on the term of provision, budget loans shall be divided into short-term, medium-term and long-term.

12. The period of development of a budget loan shall be the period during which the borrower can use the budget loan to implement activities in accordance with the purposes of providing the budget loan.

13. Fulfilment of obligations under a budget loan shall be secured by a pledge, guarantee, surety or other means provided for by the legislation of the Republic of Kazakhstan or an agreement.

Local executive bodies, the offices of akims of cities of district significance, villages, settlements, rural districts, a national company in the agro-industrial complex participating in ensuring food security, and financial agencies, the list of which shall be determined by the Government of the Republic of Kazakhstan, may be allocated budget loans from the republican budget without ensuring the fulfillment of obligations.

The procedure for including financial agencies in the list of financial agencies receiving budget loans from the republican budget without collateral shall be determined by the authorized body for budget execution in agreement with the authorized body for budget policy.

The cost of securing the return of a budget loan shall not be less than the amount of the budget loan, taking into account the amount of remuneration accrued until the first scheduled repayment of the principal debt in accordance with the repayment schedule.

The assessment of the security for the fulfillment of obligations under the budget loan shall be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Payment for services for assessing the security for the fulfillment of obligations under a budget loan shall be made by the borrower or the final borrower.

14. The remuneration is the fee paid by the borrower for using the budget loan.

15. The rate of remuneration is the amount of remuneration expressed as a percentage per annum.

The types, and procedures for determining and establishing remuneration rates shall be determined by the authorized body for budget execution in agreement with the authorized body for budget policy.

16. The methods of providing a budget loan, the schedule of repayment and servicing of a budget loan, the procedures for restructuring a budget loan and replacing a borrower, the conditions of the limitation period, the conditions for transferring debt on a budget loan, the termination of creditors' claims and the termination of guarantees for budget loans, and the procedures for monitoring budget loans shall be determined by the central authorized body for budget execution.

Restructuring of a budget loan shall be carried out based on a decision of the central authorized body for budget execution or the relevant local executive body for each loan agreement, subject to a positive opinion of the consultative and advisory body under the central authorized body for budget execution or the local executive body.

Article 155. Procedures for making decisions on granting a budget loan

The decision to provide a budget loan shall include:

1) determination by the central authorized body for budget policy or the local authorized body for state planning of the advisability of budget lending in the manner determined by the central authorized body for budget policy, except for budget loans directed to cover the cash deficit of lower budgets;

2) consideration by the central authorized body for budget planning and local authorized bodies for state planning of budget programs proposed by the administrator of budget programs for implementation through budget lending, for compliance with the criteria for budget lending.

The determination by the central authorized body for budget policy of the advisability of budget lending for budget investment projects and the implementation of state investment policy by financial agencies shall be carried out based on the conclusion of an economic examination of a legal entity determined by the Government of the Republic of Kazakhstan.

The determination by local authorized bodies for state planning of the advisability of budgetary lending for budgetary investment projects requiring the development of a feasibility study, and the implementation of state investment policy by financial agencies at the expense of local budget funds shall be carried out taking into account the conclusion of an economic examination;

3) consideration by the budget commission of the budget request and the conclusion of the central authorized body for budget planning or the local authorized body for state planning;

4) development by the budget commission of proposals for the inclusion of a budget program aimed at providing budget loans in the draft budget.

Article 156. Procedure for providing budget loan

1. The procedure for providing a budget loan shall include the following stages:

1) determination of the main conditions of the budget loan;

2) determination of the borrower, including the final borrower, if any;

3) conclusion of a loan agreement and related agreements;

4) provision of a budget loan to the borrower.

2. The procedures for providing budget loans, including the list of documents required for their submission, shall be determined by the authorized body for budget execution in agreement with the authorized body for budget policy.

3. The procedure and conditions for budgetary lending to a foreign state are established in an international agreement on the provision of a budgetary loan.

Article 157. Use of budget loan

The borrower shall use the budget loan funds only for the purposes stipulated by the budget program and the loan agreement.

The final borrower shall use the budget loan funds exclusively for the purposes stipulated by the loan agreement, in accordance with the budget program and budget legislation of the Republic of Kazakhstan.

In case of using a budget loan for other than its intended purpose, the borrower and the final borrower shall bear responsibility in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan and the terms of the loan agreement.

Article 158. Servicing of budget loan

1. Servicing of a budget loan shall be recognized as the activity of the authorized body for budget execution, the State Treasury or the attorney (agent) in recording the use of budget loan funds and the implementation by the borrower of payments to repay the principal debt, remuneration and other payments in accordance with the terms of the loan agreement.

The principal debt is the amount of the received and outstanding budget loan, excluding the amounts of remuneration, commission payments, and forfeit (fine, penalty) accrued on it.

2. Servicing of the principal debt is the total payments over a certain period of remuneration and other payments in accordance with the terms of the loan agreement.

3. Debt (overdue debt) is the amount of payments not made by the borrower and the final borrower, the terms of which have come into effect in accordance with the repayment and servicing schedule of the budget loan (loan agreement).

4. The procedure for calculating remuneration shall be established in the loan agreement.

Article 159. Repayment of budget loan

1. Repayment of a budget loan is the repayment by the borrower of the principal debt on the budget loan in accordance with the loan agreement and the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. In case of non-repayment or late repayment of a budget loan, the borrower and the final borrower shall bear liability in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan and the terms of the loan agreement.

3. The terms of repayment of the budget loan shall be determined by the authorized body for budget execution.

Article 160. Termination of the creditor's claim for repayment of the budget loan and termination of the guarantee

1. The creditor’s demand for repayment of a budget loan shall cease upon proper fulfillment by the borrower of obligations under the loan agreement if the borrower and the creditor are the same people, or upon the liquidation of the borrower in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan or based on a court order.

Debt on budget loans recognized as uncollectible shall not be repaid.

The procedure for recognizing budget loans as uncollectible shall be determined by the central authorized body for budget execution.

Termination of creditor claims for state educational and student loans in the event of the death of the borrower or declaration of his death shall be carried out by the decision of the central authorized body for budget execution based on the data of the attorney (agent).

2. In the event of liquidation of the borrower, the termination of the creditor's claim for repayment of the budget loan shall be carried out after the preliminary procedures for assessing the fulfillment of obligations provided for by the legislation of the Republic of Kazakhstan shall be carried out:

1) for budget loans issued from the republican budget, based on the decision of the creditor;

2) for budget loans issued from the local budget, based on the decision of the maslikhat.

3. The debt of liquidated borrowers specified in paragraph 2 of this article, the debt of borrowers for whom claims have been terminated based on a court decision that has entered into legal force on the refusal to satisfy or partially satisfy the claim of the creditor or administrator of the budget program, as well as the debt on budget loans recognized as uncollectible, shall be subject to write-off by the creditor.

Article 161. Control over budget loans

1. The creditor, the administrator of the budget program and (or) the attorney (agent) shall exercise control over the use of the budget loan for its intended purpose and the availability of security for the fulfillment of obligations under it in the manner established by the authorized body for budget execution in agreement with the authorized body for budget policy.

2. If facts are revealed that a budget loan has been used for other than its intended purpose, the creditor, budget program administrator, or attorney (agent) shall collect from the borrower the unlawfully used amount of the loan, with a fine in the amount established in the loan agreement.

Article 162. Monitoring and accounting of budget loans

1. Budget loans are subject to mandatory registration, accounting and monitoring in accordance with the procedure established by the central authorized body for budget execution.

Budgetary monitoring and evaluation of results for budget loans shall be carried out in accordance with this Code.

2. Lenders maintain registers of all budget loans provided, broken down by borrowers and attorneys (agents).

3. Information forms shall be provided by borrowers, attorneys (agents), and final borrowers in the manner established by the central authorized body for budget execution.

Chapter 31. GRANTS

Article 163. General provisions on tied and untied grants

1. Grant is gratuitous financial or technical assistance provided by donors to government organizations of the Republic of Kazakhstan.

Gratuitous financial assistance is the provision of money by donors to state organizations of the Republic of Kazakhstan to finance the supply of goods, performance of work and provision of services.

Free technical assistance is the implementation or organization by donors of the supply of goods, performance of work and provision of services to state organizations of the Republic of Kazakhstan.

Donors are foreign states, their governments and agencies, international and foreign state organizations, foreign non-governmental public organizations and foundations whose activities do not contradict the Constitution of the Republic of Kazakhstan.

2. Untied grants are the grants that do not provide for further borrowing by the Government of the Republic of Kazakhstan from the donor that provided the grant, or co-financing from the republican and local budgets.

The attraction, use, monitoring and evaluation of the use of untied grants shall be carried out in the manner determined by the central authorized body for budget policy.

3. Tied grants are grants that provide for further borrowing by the Government of the Republic of Kazakhstan from the donor that provided the grant, or co-financing from the republican and local budgets within the framework of the relevant budget program aimed at implementing the tied grant.

A tied grant agreement is an agreement between a government agency and a donor that provides for the provision of gratuitous financial or technical assistance to the Republic of Kazakhstan.

Article 164. Planning of tied grants

1. Tied grant planning is the activity of central government bodies in the formation, submission and selection of applications for tied grants based on donor proposals for the provision of gratuitous financial and technical assistance.

2. Applications for the attraction of tied grants shall be submitted by central government bodies, taking into account applications from local representative and executive bodies, to the central authorized body for budget policy in the manner determined by the central authorized body for budget policy.

Applications for related grants aimed at or providing for the creation or development of information systems shall be accompanied by an industry-specific opinion from the authorized body in the field of information technology.

3. The selection of applications for the attraction of tied grants shall be carried out by the central authorized body for budget policy based on the compliance of the application for the attraction of a tied grant with the documents of the State Planning System of the Republic of Kazakhstan, the policy for the provision of tied grants by donors.

Article 165. Attraction of tied grants

1. Based on the selected applications for tied grants, the central authorized body for budget policy shall send applications to donors for the provision of tied grants.

2. If the donor approves the application for a tied grant, the advisability of attracting it shall be determined by the relevant budget commissions.

Based on the results of the approval of applications by the relevant budget commissions, the central authorized body for budget policy approves a list of applications for attracting related grants.

3. Based on proposals from the relevant budget commissions, during the year, the central authorized body for budget policy may make changes and additions to the approved list of applications for the attraction of tied grants.

4. The tied grant agreement shall be concluded after approval of the Republican or local budgets.

Article 166. Use of tied grants

1. The use of tied grants shall be carried out by state organizations - recipients of grants in accordance with the tied grant agreement and the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Government organizations that receive tied grants shall be required to:

1) to fulfill on time the obligations assumed under the tied grant agreement;

2) ensure targeted and effective use of the received related grants;

3) ensure that equipment and materials acquired using related grants are placed on the balance sheet;

4) promptly complete customs declarations when importing goods purchased using grants;

5) provide monthly information to the authorized body for budget execution on the use of related grants.

3. Upon completion of the use of a tied grant, state organizations - recipients of tied grants shall submit to the central authorized body for budget policy and tied grants aimed at or providing for the creation and development of information systems, also to the authorized body in the field of information technology, a final report on the use of the tied grant, signed by the authorized representative of the donor and the first head of the central state or local representative or executive body, at whose request the tied grant was attracted.

Article 167. Monitoring and evaluation of the use of tied grants

1. Monitoring the use of tied grants shall include:

1) collection and processing by central state, local representative and executive bodies of information on the progress and results of the use of related grants;

2) submission by the central state, local representative and executive bodies of reports on the progress and results of the use of tied grants to the central authorized bodies for budget policy and budget execution, and also, in cases provided for by this Code, to the authorized body in the field of information technology and communications.

2. The procedure, deadlines and forms of reporting, as well as the requirements for the information provided on the progress and results of the use of related grants, shall be determined by the central authorized body for budget policy together with the central authorized body for budget execution, and also, for the cases provided for by this Code, by the authorized body in the field of information technology and communications.

3. The assessment of the use of tied grants shall be carried out by the central authorized body for budget policy in the manner determined by the central authorized body for budget policy and the central authorized body for budget execution.

4. The central authorized body for budget policy shall prepare a consolidated report on the use of tied grants, based on the results of their assessment, and submit it to the central authorized body for budget execution.

5. The consolidated report on the use of tied grants and the results of the assessment of the use of tied grants shall be subject to publication in accordance with Article 40 of this Code.

SECTION 8. TRANSITIONAL AND FINAL PROVISIONS Chapter 32. TRANSITIONAL PROVISIONS

Article 168. Features of execution, clarification, sequestration and adjustment of the Republican and local budgets in the 2025 financial year

1. Republican and local budgets for the 2025 financial year shall operate according to a budget structure that consists of the following sections:

1) income:

tax revenues;

non-tax revenues;

proceeds from the sale of fixed assets;

receipt of transfers;

2) costs;

3) net budget lending:

budget loans;

repayment of budget loans;

4) balance on transactions with financial assets:

acquisition of financial assets;

proceeds from the sale of state financial assets;

5) budget deficit (surplus);

6) non-oil budget deficit (surplus);

7) financing the budget deficit (using the surplus):

receipt of loans;

repayment of loans;

used budgetary funds balances.

2. Budget receipts shall include income, amounts of repayment of budget loans, receipts from the sale of state financial assets, and loans.

Budget revenues include tax and non-tax receipts, receipts from the sale of fixed capital, and receipts from transfers.

Incomes do not have a designated purpose, except for targeted transfers. The introduction of new types of income, and the cancellation or modification of existing ones shall be carried out with the mandatory introduction of amendments and (or) additions to this Code.

Tax revenues are taxes and other mandatory payments to the budget established by the Code of the Republic of Kazakhstan "On taxes and other mandatory payments to the budget" (Tax Code), customs duties, and customs fees established in accordance with the customs legislation of the Eurasian Economic Union and (or) the Republic of Kazakhstan, as well as special, anti-dumping, compensatory duties established in accordance with the Treaty on the Eurasian Economic Union.

Tax revenues also include advance payments made in accordance with the customs legislation of the Eurasian Economic Union and (or) the Republic of Kazakhstan towards payment of upcoming customs duties, customs fees, taxes, special, anti-dumping, and countervailing duties.

Non-tax revenues are mandatory, non-refundable payments to the budget established by this Code and other legislative acts of the Republic of Kazakhstan, except for those provided for by the Code of the Republic of Kazakhstan "On Taxes and Other Mandatory Payments to the Budget" (Tax Code), the customs legislation of the Eurasian Economic Union and (or) the Republic of Kazakhstan, not related to revenues from the sale of fixed capital, tourist fees for foreigners, as well as money transferred to the budget on a gratuitous basis, except for transfers.

Proceeds from the sale of fixed capital are receipts to the budget of money from:

1) sale of state property assigned to state institutions;

2) sales of goods from the state material reserve;

3) the sale of land plots in state ownership into private ownership or their provision for permanent or temporary land use or their sale in another manner in accordance with the procedure provided for by the laws of the Republic of Kazakhstan or international treaties;

4) sale of intangible assets owned by the state.

Transfer receipts are transfer receipts from one budget level to another, from the National Fund of the Republic of Kazakhstan to the republican budget.

The amounts of repayment of budget loans are budget receipts related to the repayment of the principal debt on loans received from the budget, as well as the fulfillment by legal entities of requirements for paid state guarantees, state guarantees for export support.

Proceeds from the sale of state financial assets are budget revenues from the sale of participation shares, securities of legal entities, including international organizations that are state-owned, state institutions and state enterprises in the form of a property complex, as well as other state property under the operational management or economic management of state enterprises.

Loans are receipts of money into the budget related to the issue of government securities and/or the conclusion of loan agreements.

3. Tax revenues to the republican budget are:

1) corporate income tax from large business entities according to the list approved by the central authorized body for state planning jointly with the central authorized body for budget execution, except for receipts from organizations in the oil sector.

The list of large business entities provided for in the first paragraph of this subparagraph shall be approved no later than May 1 of the preceding year and shall not be subject to change during the period of validity of the law on the volume of general transfers;

2) value-added tax, including on goods produced, works performed and services rendered on the territory of the Republic of Kazakhstan, and on goods imported into the territory of the Republic of Kazakhstan;

3) excise taxes on goods imported into the territory of the Republic of Kazakhstan in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

4) tax on gambling business;

5) excess profit tax, except for receipts from organizations in the oil sector;

6) bonuses, except for receipts from organizations in the oil sector;

7) tax on the extraction of minerals, except for revenues from organizations in the oil sector;

8) rent tax on exports, except for receipts from organizations in the oil sector;

9) the share of the Republic of Kazakhstan in production sharing under concluded contracts, except for receipts from organizations in the oil sector;

10) additional payment by a subsoil user operating under a production sharing contract, except for receipts from oil sector organizations;

11) fee for travel of motor vehicles on the territory of the Republic of Kazakhstan;

12) fee for issuing a permit for the use of the radio frequency spectrum by television and radio broadcasting organizations;

13) fee for registration of a television or radio channel, periodical printed publication, information agency or online publication;

14) fee for state registration of medicines and medical devices, as well as their re-registration;

15) fee for the provision of long-distance and (or) international telephone communications, as well as cellular communications;

16) fee for the use of radio frequency spectrum;

17) digital mining fee;

18) customs duties on imported and exported goods;

19) customs duties paid in accordance with the customs legislation of the Republic of Kazakhstan;

20) special, anti-dumping, and compensatory duties paid in connection with the application of measures to protect the domestic market;

21) advance payments made in accordance with the customs legislation of the Eurasian Economic Union and the Republic of Kazakhstan towards payment of upcoming payments listed in subparagraphs 18), 19) and 20) of part one of this paragraph, as well as value-added tax and excise taxes on goods imported into the customs territory of the Eurasian Economic Union;

22) consular fee;

23) state fee for the affixing of an apostille by state bodies authorized by the Government of the Republic of Kazakhstan on official documents executed in the Republic of Kazakhstan, in accordance with an international treaty ratified by the Republic of Kazakhstan;

24) fee for state registration of space objects and rights to them;

25) fee for issuing permits and consent for participants in the banking and insurance markets;

26) a license fee for issuing a license related to the right to engage in certain subtypes of activity in the hydrocarbon sector;

27) fee for issuing a document confirming the residency of a foreigner or stateless person who is an investment resident of the Astana International Financial Centre.

Non-tax revenues to the republican budget are:

1) income from republican property:

receipt of part of the net income of republican state enterprises;

receipt of part of the net income of the National Bank of the Republic of Kazakhstan;

dividends on state-owned shares owned by the republic;

income from shares in legal entities owned by the republic;

income from renting property owned by the republic;

remuneration for the placement of funds from government external loans in accounts in second-tier banks, on deposits of the Government of the Republic of Kazakhstan in the National Bank of the Republic of Kazakhstan and on the daily balance of money in the single treasury account;

remuneration for loans issued from the republican budget;

income from the sale of weapons and military equipment;

other income from republican property;

2) proceeds from the sale of goods (works, services) by government institutions financed from the republican budget;

3) receipts from government procurement organized by government agencies financed from the republican budget;

4) fines, penalties, sanctions, and penalties imposed by state institutions financed from the republican budget, as well as those maintained and financed from the budget (expense estimates) of the National Bank of the Republic of Kazakhstan, except for receipts from organizations in the oil sector, to the Victims Compensation Fund, the Education Infrastructure Support Fund, and the Special State Fund;

5) fee for legalization of property;

6) other non-tax revenues to the republican budget, except for revenues from organizations in the oil sector, the Victims Compensation Fund, the Education Infrastructure Support Fund, and the Special State Fund.

Proceeds from the sale of fixed capital to the republican budget are money from the sale of goods from the state material reserve.

The transfer receipts to the republican budget are:

1) transfers from regional budgets, budgets of cities of republican significance, and the capital;

2) guaranteed transfer to the republican budget from the National Fund of the Republic of Kazakhstan;

3) targeted transfer to the republican budget from the National Fund of the Republic of Kazakhstan.

The republican budget receives revenues from the repayment of loans and government borrowings issued from the republican budget.

4. Tax revenues to the regional budget are:

1) individual income tax according to income distribution standards established by the regional maslikhat;

2) corporate income tax according to the income distribution standards established by the regional maslikhat in the amount of no more than fifty percent of the received tax deductions, except for receipts from large business entities according to the list approved by the central authorized body for state planning jointly with the central authorized body for budget execution, and receipts from organizations in the oil sector;

3) social tax according to the income distribution standards established by the regional maslikhat;

4) payment for negative impact on the environment;

5) payment for the use of surface water resources;

6) fee for forest use;

7) fee for issuing or extending a permit to attract foreign labor to the Republic of Kazakhstan;

8) payment for the use of plant resources in the order of special use of the plant world;

9) fee for use of wildlife;

10) payment for reimbursement of historical costs.

Non-tax revenues to the regional budget are:

1) income from municipal property:

receipt of a portion of the net income of public utility enterprises created by the decision of the regional akimat;

dividends on state-owned shares in regional municipal ownership;

income from shares in legal entities that are in regional municipal ownership;

income from renting regional municipal property;

remuneration for loans issued from the regional budget;

rewards received from placing temporarily free budget funds into deposits;

other income from regional municipal property;

2) proceeds from the sale of goods (works, services) by government institutions financed from the regional budget;

3) receipts from government procurement organized by government agencies financed from the regional budget;

4) fines, penalties, sanctions, and penalties imposed by government agencies financed from the regional budget;

5) contributions from subsoil users for the socio-economic development of the region and the development of its infrastructure according to the income distribution standards established by the regional maslikhat;

6) receipts from operators of facilities that harm the environment, from claims for compensation for damage, except for receipts from organizations in the oil sector;

7) administrative fines, penalties, sanctions, and fines imposed by judicial officers, bailiffs, and other court employees authorized by the court chairman or the presiding judge at the court hearing, except for receipts from oil sector organizations and tax offenses;

8) other non-tax revenues to the regional budget.

The proceeds to the regional budget from the sale of fixed capital are money from the sale of state property assigned to state institutions financed from the regional budget.

The transfer receipts to the regional budget are:

1) transfers from district (cities of regional significance) budgets;

2) transfers from the republican budget.

The regional budget receives revenues from the repayment of loans issued from the regional budget, the sale of state financial assets that are in regional municipal ownership, and loans from local executive bodies of the regions.

5. Tax revenues to the budgets of the city of republican significance and the capital are:

1) individual income tax;

2) corporate income tax, except for receipts from large business entities on the list approved by the central authorized body for state planning jointly with the central authorized body for budget execution, and receipts from organizations in the oil sector;

3) social tax;

4) tax on property of individuals and legal entities, individual entrepreneurs;

5) land tax;

6) single land tax;

7) tax on vehicles;

8) excise taxes on:

all types of alcohol produced in the territory of the Republic of Kazakhstan;

alcoholic beverages produced in the territory of the Republic of Kazakhstan;

beer with an ethyl alcohol content of no more than 0.5 percent, produced in the territory of the Republic of Kazakhstan;

tobacco products produced in the territory of the Republic of Kazakhstan;

passenger cars (except for cars with manual control or a manual control adapter, specially designed for persons with disabilities) manufactured in the territory of the Republic of Kazakhstan;

gasoline (except aviation gasoline), diesel fuel, gasohol, benzanol, nefras, mixtures of light hydrocarbons and environmentally friendly fuel;

9) payment for the use of surface water resources;

10) fee for forest use;

11) payment for negative impact on the environment;

12) fee for use of wildlife;

13) payment for the use of land plots;

14) fee for the right to engage in certain types of activities (fee for issuing licenses for engaging in certain types of activities);

15) fees for the use of licenses for engaging in certain types of activities;

16) fee for state (registration) registration of legal entities, their branches and representative offices, except for commercial organizations, as well as their re-registration;

17) state duty, except for consular fees and state duties transferred to the republican budget;

18) fee for state registration of a pledge of movable property and a mortgage of an aircraft, as well as state registration of an irrevocable power of attorney for deregistration and export of an aircraft;

19) fee for state registration of vehicles, as well as their re-registration;

20) fee for the placement of outdoor (visual) advertising in open spaces outside of premises in a city of republican significance, the capital, the right-of-way of public roads passing through the territory of a city of republican significance, the capital;

21) fee for issuing or extending a permit to attract foreign labor to the Republic of Kazakhstan;

22) payment for reimbursement of historical costs.

Non-tax revenues to the budgets of the city of republican significance and the capital are:

1) income from municipal property:

receipts of a portion of the net income of municipal state enterprises created by the decision of the akimats of the city of republican significance and the capital;

dividends on state-owned shares in municipal ownership of a city of republican significance or the capital;

income from shares in legal entities that are in municipal ownership of a city of republican significance, the capital;

income from the rental of municipal property of a city of republican significance, the capital;

remuneration for loans issued from the budgets of the city of republican significance and the capital;

rewards received from placing temporarily free budget funds into deposits;

other income from municipal property of a city of republican significance, the capital;

2) proceeds from the sale of goods (works, services) by government institutions financed from the budgets of the city of republican significance, the capital;

3) receipts of money from public procurement organized by state institutions financed from the budgets of the city of republican significance and the capital;

4) fines, penalties, sanctions, and penalties imposed by government agencies financed from the budgets of a city of republican significance or the capital;

5) contributions from subsoil users for the socio-economic development of the region and the development of its infrastructure;

6) tourist fees for foreigners;

7) receipts from operators of facilities that harm the environment, from claims for compensation for damage, except for receipts from organizations in the oil sector;

8) administrative fines, penalties, sanctions, and fines imposed by judicial officers, bailiffs, and other court employees authorized by the court chairman or the presiding judge at the court hearing, except for receipts from oil sector organizations and tax offenses;

9) other non-tax revenues to the budget of the city of republican significance, the capital.

The budget revenues of the city of republican significance, the capital, from the sale of fixed capital are:

1) money from the sale of state property assigned to state institutions financed from the budgets of the city of republican significance and the capital;

2) proceeds from the sale of land plots, except for agricultural land plots;

3) fee for the sale of the right to lease land plots.

Transfers received by the budgets of the city of republican significance and the capital are transfers from the republican budget.

The budgets of the city of republican significance and the capital receive revenues from the repayment of loans issued from the budgets of the city of republican significance and the capital, the sale of state financial assets that are in the municipal ownership of the city of republican significance and the capital, and loans from local executive bodies of the city of republican significance and the capital.

6. Tax revenues to the district (city of regional significance) budget are:

1) individual income tax according to the income distribution standards established by the regional maslikhat, except for individual income tax on income subject to taxation independently by individuals who have, on the territory of a city of district significance, village, or settlement, declared upon registration with the state revenue authority:

location – for an individual entrepreneur, private notary, private bailiff, lawyer, professional mediator;

place of residence – for other individuals;

2) corporate income tax according to the income distribution standards established by the regional maslikhat in the amount of not less than fifty percent of the received tax deductions, except for receipts from large business entities according to the list approved by the central authorized body for state planning jointly with the central authorized body for budget execution, and receipts from organizations in the oil sector;

3) social tax according to the income distribution standards established by the regional maslikhat;

4) property tax of individuals and legal entities, individual entrepreneurs, except for property tax of individuals on objects of taxation of this tax located on the territory of a city of district significance, village, settlement, rural district;

5) land tax, except for land tax on lands of populated areas from individuals and legal entities and on land plots located on the territory of a city of district significance, village, or settlement;

6) tax on vehicles, except for the tax on vehicles:

from individuals whose place of residence is located in the territory of a city of district significance, village, or settlement;

from legal entities whose location, as indicated in their constituent documents, is located on the territory of a city of district significance, village, or settlement;

7) excise taxes on:

all types of alcohol produced in the territory of the Republic of Kazakhstan;

alcoholic beverages produced in the territory of the Republic of Kazakhstan;

beer with an ethyl alcohol content of no more than 0.5 percent, produced in the territory of the Republic of Kazakhstan;

tobacco products produced in the territory of the Republic of Kazakhstan;

passenger cars (except for cars with manual control or a manual control adapter, specially designed for persons with disabilities) manufactured in the territory of the Republic of Kazakhstan;

gasoline (except aviation gasoline), diesel fuel, gasohol, benzanol, nefras, mixtures of light hydrocarbons and environmentally friendly fuel;

8) payment for the use of land plots, except for land plots located on the territory of a city of district significance, village, or settlement;

9) a license fee for the right to engage in certain types of activities (a fee for issuing licenses for engaging in certain types of activities);

10) fees for using licenses to engage in certain types of activities;

11) fee for state (registration) registration of legal entities, their branches and representative offices, except for commercial organizations, as well as their re-registration;

12) fee for state registration of vehicles, as well as their re-registration;

13) fee for state registration of a pledge of movable property and a mortgage of an aircraft, as well as state registration of an irrevocable power of attorney for deregistration and export of an aircraft;

14) fee for the placement of outdoor (visual) advertising in open spaces outside of premises in a city of regional significance, the right-of-way of public roads passing through the territory of a city of regional significance;

15) state duty, except for consular fees and state duties transferred to the republican budget.

The tax revenue to the budget of a city of regional significance is a single land tax.

Non-tax revenues to the district (city of regional significance) budget are:

1) income from municipal property:

receipts of a portion of the net income of public utility enterprises created by the decision of the district akimat (city of regional significance);

dividends on government-owned shares in the municipal ownership of a district (city of regional significance);

income from shares in legal entities that are in the municipal ownership of the district (city of regional significance);

income from the lease of municipal property of a district (city of regional significance), except for income from the lease of municipal property of a district (city of regional significance) under the management of the akims of a city of regional significance, village, settlement, or rural district;

remuneration for loans issued from the district (city of regional significance) budget;

other income from municipal property of the district (city of regional significance);

2) proceeds from the sale of goods (works, services) by government institutions financed from the district (city of regional significance) budget;

3) receipts from government procurement organized by government agencies financed from the district (city of regional significance) budget;

4) fines imposed by state institutions financed from the district (city of regional significance) budget, except for fines imposed by akims of cities of district significance, villages, settlements, and rural districts;

5) contributions from subsoil users for the socio-economic development of the region and the development of its infrastructure according to the income distribution standards established by the regional maslikhat;

6) tourist fees for foreigners;

7) other non-tax revenues to the district (city of regional significance) budget.

The revenues to the district (city of regional significance) budget from the sale of fixed capital are:

1) money from the sale of state property assigned to state institutions financed from the district (city of regional significance) budget;

2) proceeds from the sale of land plots, except for proceeds from the sale of agricultural land plots or land plots located on the territory of a city of district significance, village, or settlement;

3) payment for the sale of the right to lease land plots, except for land plots located on the territory of a city of district significance, village, or settlement.

Transfer receipts to the district (city of regional significance) budget are transfers from the regional budget and the budgets of cities of regional significance, villages, settlements, and rural districts.

The district (city of regional significance) budget receives revenues from the repayment of loans issued from the district (city of regional significance) budget, the sale of state financial assets that are in the municipal ownership of the district (city of regional significance), and loans from the local executive body of the district (city of regional significance).

7. Tax revenues to the budgets of a city of district significance, village, settlement, or rural district are:

1) individual income tax on income subject to taxation by individuals who have declared upon registration with the state revenue authority the following in the territory of a city of district significance, village, or settlement:

location – for an individual entrepreneur, private notary, private bailiff, lawyer, professional mediator;

place of residence – for other individuals;

2) property tax for individuals on objects subject to this tax, located on the territory of a city of district significance, village, settlement, rural district;

3) land tax on lands of populated areas from individuals and legal entities on land plots located on the territory of a city of district significance, village, or settlement;

4) single land tax;

5) vehicle tax:

from individuals whose place of residence is located in the territory of a city of district significance, village, or settlement;

from legal entities whose location, as indicated in their constituent documents, is located on the territory of a city of district significance, village, or settlement;

6) payment for the use of land plots;

7) fee for placement of outdoor (visual) advertising:

in open spaces outside of buildings in a city of regional significance, village, or settlement;

in the right-of-way of public roads passing through the territories of a city of regional significance, village, settlement, rural district;

in open spaces outside of buildings outside of populated areas and outside the right-of-way of public roads.

Non-tax revenues to the budgets of a city of district significance, village, settlement, rural district are:

1) fines imposed by akims of cities of district significance, villages, settlements, and rural districts for administrative offenses;

2) voluntary collections of individuals and legal entities;

3) income from municipal property of a city of district significance, village, settlement, rural district (municipal property of local government):

receipts of a portion of the net income of municipal state enterprises created by decision of the apparatus of the akim of a city of district significance, village, settlement, or rural district;

income from shares in legal entities that are in the municipal property of a city of district significance, village, settlement, rural district (municipal property of local government);

income from the rental of municipal property of a city of district significance, village, settlement, rural district (municipal property of local government);

other income from municipal property of a city of district significance, village, settlement, rural district (municipal property of local government);

4) other non-tax revenues to the budgets of a city of district significance, village, settlement, rural district.

The revenues to the budgets of a city of district significance, village, settlement, rural district from the sale of fixed capital are:

1) money from the sale of state property assigned to state institutions financed from the budgets of a city of district significance, village, settlement, or rural district;

2) proceeds from the sale of land plots, except for proceeds from the sale of agricultural land plots;

3) fee for the sale of the right to lease land plots.

Transfer receipts to the budgets of a city of district significance, village, settlement, rural district are transfers from the district (city of regional significance) budget.

8. Budget programs of administrators of republican budget programs developing development plans for state bodies are approved by administrators of budget programs in agreement with the central authorized bodies for state planning and budget planning.

Budget programs of administrators of republican budget programs that do not design development plans for state bodies are approved by administrators of budget programs in agreement with the central authorized body for budget planning.

Budget programs of administrators of local budget programs are approved by administrators of budget programs in agreement with the relevant local authorized body for state planning, except for budget programs of administrators of local budget programs financed from the budgets of cities of district significance, villages, settlements, rural districts, which are approved in agreement with local authorized bodies for state planning of districts (cities of regional significance).

Budget programs aimed at implementing activities through targeted transfers or loans from a higher budget are approved (re-approved) by administrators of budget programs of a lower budget in agreement with the administrator of budget programs of a higher budget transferring targeted transfers or loans and local authorized bodies for state planning.

The approved (re-approved) budget programs of the administrator of budget programs of a higher budget, aimed at providing targeted transfers for development or loans to lower budgets, are communicated by administrators of republican or regional budget programs to local authorized bodies for state planning of regions, cities of republican significance, the capital or districts (cities of regional significance) no later than three working days from the date of their approval (re-approval).

The approved (re-approved) budget programs of the administrator of budget programs of a higher budget, aimed at providing targeted transfers for development or loans to lower budgets, are communicated by administrators of district (city) budget programs to the offices of akims of cities of district significance, villages, settlements, rural districts no later than three working days from the date of their approval (re-approval).

Budget programs are re-approved in the event of a change in their funding volumes and performance indicators when clarifying or adjusting the budget in agreement with the central authorized body for budget planning or the local authorized body for state planning.

Changes and additions are made to budget programs in the cases and in the manner determined by this Code.

9. A budget request is a set of documents prepared by the administrator of budget programs for the next planning period to justify the volume of expenditures.

Budget expenditures shall be divided into basic expenditures and expenditures for new initiatives.

Basic expenses are expenses of a permanent nature, capital expenses, as well as expenses on initiated (ongoing) budget investments and the fulfillment of accepted state obligations under public-private partnership projects, including state concession obligations.

Expenses of a permanent nature are expenses related to the performance of state functions, powers and the provision of state services, payments of transfers and other obligations of the state.

Expenditures on new initiatives include expenditures aimed at:

implementation of new directions of national priorities in accordance with the documents of the State Planning System of the Republic of Kazakhstan, subsequently financed under new budget programs;

an increase in base expenditures that is not associated with changes in macroeconomic and social indicators and provides for additional areas of spending budget funds (expansion of the volume of state functions performed, powers and state services provided) within the framework of existing budget programs.

Calculations and justification for the budget application for the budget program aimed at targeted transfer to an organization specializing in improving the quality of credit portfolios of second-tier banks are submitted by the authorized body for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations to the Government of the Republic of Kazakhstan and the administrator of republican budget programs.

10. A target contribution is a gratuitous and non-refundable payment from the budget to the activities of autonomous educational organizations and (or) to a non-profit organization created in the organizational and legal form of a foundation solely to ensure the financing of the activities of autonomous educational organizations and their organizations.

The target contribution shall be directed towards the purposes defined by the legislative acts of the Republic of Kazakhstan.

Autonomous educational organizations and their organizations, and a non-profit organization created in the organizational and legal form of a fund, shall quarterly generate reports on the use of the target contribution, containing information on the progress and results of its use, and submit them to the administrators of budget programs.

The procedure for drawing up reports on the use of the target contribution, the forms and deadlines for its submission, as well as the requirements for the information provided on the progress and results of the use of the target contribution, shall be determined by the central sectoral government bodies - administrators of budget programs in agreement with the central authorized body for budget execution.

Information on the use of the target contribution is subject to publication.

11. Targeted transfers are gratuitous and non-refundable payments from the republican budget to a non-profit organization that provides conditions for the activities of bodies and their organizations, as well as participants in the international financial center, exclusively for the acquisition of long-term assets, provision and financing of the activities of bodies and their organizations.

A non-profit organization that provides conditions for the activities of bodies and their organizations, as well as participants in the international financial center, exclusively for the acquisition of long-term assets, provision and financing of the activities of bodies and their organizations, shall quarterly generate a report on the use of the targeted transfer, containing information on the progress and results of its use, and submit it to the administrator of budget programs.

The procedure for drawing up reports on the use of targeted transfers, the forms and deadlines for their submission, as well as the requirements for the information provided on the progress and results of the use of targeted transfers shall be determined by central sectoral government bodies – administrators of budget programs in agreement with the central authorized body for budget execution.

Information on the use of targeted transfers is included in the annual report on the execution of the republican budget and is subject to publication.

The head of a non-profit organization that provides conditions for the activities of bodies and their organizations, as well as participants in the international financial center, exclusively to ensure and finance the activities of bodies and their organizations, heads of autonomous educational organizations and their organizations and a non-profit organization created in the organizational and legal form of a foundation, bear responsibility, as established by the laws of the Republic of Kazakhstan, for:

achievement of performance indicators defined in the development plans of state bodies, development plans, action plans of quasi-public sector entities, as well as long-term development strategies of autonomous educational organizations and (or) in budget programs of the relevant administrators of budget programs;

validity and reliability of calculations for the budget program (subprogram), completeness and timeliness of submission of the budget program (subprogram);

the validity and reliability of reports on the use of budgetary funds.

12. Targeted contributions are gratuitous and non-refundable payments from the republican budget to the social health insurance fund:

1) to pay for the provision of services within the guaranteed volume of free medical care;

2) in the form of state contributions for compulsory social health insurance for citizens of the Republic of Kazakhstan exempt from paying contributions to the social health insurance fund, as defined by the Law of the Republic of Kazakhstan "On Compulsory Social Health Insurance";

3) to pay for the services of healthcare entities for the provision of medical care in the system of compulsory social health insurance to military personnel, and employees of special government and law enforcement agencies.

The Social Health Insurance Fund ensures the achievement of the performance indicators of the target contribution, as defined in the development plan of the authorized body in the field of healthcare.

Financing of the budget program (subprogram) aimed at investing a target contribution shall be carried out in accordance with the procedure established by the authorized body in the field of healthcare in agreement with the central authorized body for budget execution.

The Social Health Insurance Fund and the relevant administrators of budget programs shall prepare reports on the use of the target contribution in the manner determined by the central authorized body for budget execution.

The procedure for drawing up reports on the use of the target contribution, the forms and deadlines for its submission, as well as the requirements for the information provided on the progress and results of the use of the target contribution, shall be determined by the authorized body in the field of healthcare in agreement with the central authorized body for budget execution.

Information on the use of the target contribution is subject to publication.

The head of the social health insurance fund and the relevant administrators of budget programs bear responsibility, as established by the laws of the Republic of Kazakhstan, for:

achievement of performance indicators defined in the development plans of state bodies, development plans, action plans of quasi-public sector entities and (or) budget programs of the relevant administrators of budget programs;

validity and reliability of calculations for the budget program (subprogram), completeness and timeliness of submission of the budget program (subprogram);

the validity and reliability of reports on the use of budgetary funds.

13. The consolidated plan for financing obligations, the consolidated plan for receipts and financing payments, plans for financing obligations and payments of administrators of budget programs, and individual plans for financing obligations and payments of government agencies shall be developed, approved and subject to change in the manner established by this Code.

14. Execution of budgets based on receipts, acceptance of obligations, implementation of payments and money transfers, use of budgetary funds balances as of January 1, 2025, clarification, sequestration and adjustment of budgets in 2025, monitoring shall be carried out in the manner prescribed by this Code.

15. When clarifying, adjusting and executing the Republican and local budgets in 2025:

1) Article 15 of this Code shall apply as follows:

"The expenses of special government agencies that carry out intelligence and counterintelligence activities and their institutions, as well as government agencies that ensure the security of protected persons and facilities, are classified according to one functional group with reflection according to one specificity of the economic classification of expenses for the following budget programs:

one budget program aimed at fulfilling state functions and powers, providing transfers and making capital expenditures;

one budget program aimed at implementing budget investments.

Expenses on the implementation of operational-search activities of state bodies and their institutions, except for special state bodies, are classified according to one functional group, according to one budget program aimed at the performance of state functions and powers, except for capital expenditures and expenses on the implementation of budget investment projects, reflected according to one specific economic classification of expenses.";

2) concerning expenditures of the republican budget, paragraph four of subparagraph 3) of paragraph 1 of Article 30 of this Code shall apply as follows:

"organization and provision of activities of the penal system;"

3) concerning budget expenditures of a city of republican significance or the capital, the first paragraph of subparagraph 3) of paragraph 1 of Article 31 of this Code shall apply as follows:

3) "public order, safety:";

4) concerning regional budget expenditures, the first paragraph of subparagraph 3) of paragraph 1 of Article 32 of this Code shall apply as follows:

3) "public order, safety:".

16. Clarifications, adjustments and execution of the republican and local budgets in the 2025 financial year shall be carried out without applying the provisions of paragraphs 4, 5 and 6 of Article 36, paragraphs 4, 5, 6 and 7 of Article 37, Article 38, the third paragraph of paragraph 1 and paragraphs 3, 4 and 5 of Article 48, part thirteen of paragraph 3 of Article 70, part four of paragraph 1, paragraphs 4, 5 and 6 of Article 79, part three of paragraph 3 of Article 83, parts one, two, three, four, five, sixth, tenth, eleventh, twelfth and thirteenth of paragraph 8 of Article 148, and paragraph two of paragraph 6 of Article 149 of this Code.

Article 169. Features of drawing up annual reports on the execution of the Republican and local budgets for the 2024 and 2025 financial years

1. The annual report on the execution of the Republican and local budgets for 2024 and 2025 shall be compiled according to the budget structure, consisting of the following sections:

1) income:

tax revenues;

non-tax revenues;

proceeds from the sale of fixed assets;

receipt of transfers;

2) costs;

3) net budget lending:

budget loans;

repayment of budget loans;

4) balance on transactions with financial assets:

acquisition of financial assets;

proceeds from the sale of state financial assets;

5) budget deficit (surplus);

6) non-oil budget deficit (surplus);

7) financing the budget deficit (using the surplus):

receipt of loans;

repayment of loans;

used budgetary funds balances.

2. The annual report on the execution of the republican budget for the 2024 and 2025 financial years shall consist of:

1) a report on the execution of the republican budget for the relevant financial year, which represents data on the execution of the republican budget indicators, in accordance with the appendices to the law on the republican budget;

2) an analytical report on the execution of the republican budget in terms of receipts and expenditures.

The analytical report on the expenditures of the republican budget contains information on the implementation of goals and the achievement of target indicators of the development plan of the state body concerning budget funds and performance indicators of budget programs and the ineffective implementation of budget programs.

For administrators of republican budget programs who do not design development plans for government agencies, analytical information is reflected for budget programs with an indication of performance indicators.

3) explanatory note;

4) annual consolidated financial statements on the execution of the republican budget.

3. The annual report on the execution of the local budget for the 2024 and 2025 financial years shall consist of:

1) a report on the execution of the local budget, which represents data on the execution of local budget indicators, in accordance with the appendices to the decision of the maslikhat on the local budget;

2) an analytical report on the execution of the local budget in terms of revenues and the implementation of local budget programs.

The analytical report on the implementation of local budget programs contains information on the achievement of target indicators of the development plan of the region, city of republican significance, capital, indicators of direct and final results of local budget programs, the development of allocated budget funds, ineffective implementation of budget programs;

3) explanatory note;

4) annual consolidated financial statements on the execution of the regional budget, budgets of the city of republican significance, and the capital.

4. The annual report on the execution of the republican and local budgets for the 2024 and 2025 financial years with appendices shall be prepared in accordance with paragraphs 2 and 3 of this article, submitted, reviewed and approved in the manner and within the timeframes provided for by this Code.

Footnote. Article 170 shall be effective until 31.12.2027 in accordance with paragraph 4 of Article 172 of this Code.

Article 170. Block budgeting

To improve budget legislation, the Government of the Republic of Kazakhstan shall have the right to implement (introduce) a pilot project providing for block budgeting.

Block budgeting is a special pilot procedure of the budget process, the main principles of which are:

1) establishing stable limits on the expenditure of the administrator of budget programs for three years;

2) granting the administrator of budget programs the right to independently plan their expenses within the established stable limits of expenses and use, including the distribution or redistribution of allocated budget funds for the prompt resolution of the goals and objectives of a government agency or local executive body with increased responsibility of top managers.

The rules for the implementation (introduction) of block budgeting and the list of state bodies and local executive bodies participating in block budgeting shall be approved by the Government of the Republic of Kazakhstan.

The provisions of this Code shall apply to state bodies and local executive bodies participating in block budgeting, taking into account the features established by the rules for the implementation (implementation) of block budgeting.

Chapter 33. FINAL PROVISIONS

Article 171. Responsibility for the violation of budget legislation of the Republic of Kazakhstan

Violation of the budget legislation of the Republic of Kazakhstan entails liability established by the laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 172. Procedure for the entry into force of this Code

1. This Code shall come into effect on January 1, 2025, except for:

1) Article 135, which shall come into effect on January 1, 2026;

2) paragraph five of paragraph 3 of Article 40, subparagraph 5) of paragraph 2 of Article 47, Article 54, part two of paragraph 2 of Article 73, subparagraph 3) of paragraph 2 of Article 90, subparagraph 2) of paragraph 6 of Article 130, paragraph 2 of Article 133, which shall come into effect on January 1, 2027;

3) subparagraph 12) of paragraph 1 of Article 71, paragraph 2 of Article 87, part three of paragraph 5 of Article 96, paragraph eight of part three of subparagraph 3) of paragraph 5 of Article 121, which shall come into effect on January 1, 2028.

2. Suspend until July 1, 2025, the effect of paragraph 1 of Article 102 of this Code, establishing that:

1) from January 1, 2025, to April 1, 2025, this paragraph shall apply as follows:

"1. Money from the sale of goods (works, services) by state institutions, which are granted the right to carry out income-generating activities by the laws of the Republic of Kazakhstan, shall be transferred to the relevant budget, with the exception of money from the sale of goods (works, services) produced by state institutions in the fields of science, education, physical education and sports, variety testing, agrochemical services for agricultural production, monitoring and assessment of the melioration state of irrigated lands, veterinary medicine, forestry, specially protected natural areas, state institutions of special state and law enforcement agencies in the field of providing medical care within the framework of the guaranteed volume of free medical care and the system of compulsory social health insurance, as well as state institutions of the Armed Forces of the Republic of Kazakhstan, state libraries, state museums, museum-reserves and state archives, in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan.";

2) from April 1, 2025, to July 1, 2025, this paragraph shall apply as follows:

"1. Money from the sale of goods (works, services) by state institutions, which are granted the right to carry out income-generating activities by the laws of the Republic of Kazakhstan, shall be transferred to the relevant budget, except for money from the sale of goods (works, services) produced by state institutions in the fields of science, education, physical education and sports, variety testing, agrochemical services for agricultural production, veterinary medicine, forestry, specially protected natural areas, state institutions of special state and law enforcement agencies in the field of providing medical care within the framework of the guaranteed volume of free medical care and the system of compulsory social health insurance, as well as state institutions of the Armed Forces of the Republic of Kazakhstan, state libraries, state museums, museum-reserves and state archives, in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan."

3. To establish that parts one and two of paragraph 3 of Article 83 of this Code shall be valid until December 31, 2025.

4. To establish that Article 170 of this Code shall be valid until December 31, 2027.

5. The legislation of the Republic of Kazakhstan in force at the time of entry into force of this Code shall be applied to the extent that it does not contradict it, and within one year from the date of entry into force of this Code shall be brought into conformity with it.

6. To declare the Budget Code of the Republic of Kazakhstan of December 4, 2008, as invalid from the date of entry into force of this Code.

The President of the Republic of Kazakhstan

K. TOKAYEV

Қазақстан Республикасының Бюджет кодексі

Қазақстан Республикасының 2025 жылғы 15 наурыздағы № 171-VII Кодексі.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
Осы Кодекстің қолданысқа енгізу тәртібін 172-б. қараңыз.
Қолданушылар назарына!
Қолданушыларға ыңғайлы болуы үшін ЗҚАИ мазмұнды жасады.

ЖАЛПЫ БӨЛІК

1-БӨЛІМ. НЕГІЗГІ ЕРЕЖЕЛЕР

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасы

1. Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді, осы Кодекстен және қабылдануы осы Кодексте көзделген өзге де нормативтік құқықтық актілерден тұрады.

Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасының Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында күші болады және ол барлық жеке және заңды тұлғаға қолданылады.

2. Осы Кодексте көзделген жағдайларды қоспағанда, осы Кодекстің ережелері, "Астана" халықаралық қаржы орталығы органдарының, олардың ұйымдарының және қатысушыларының қызметі үшін жағдайды қамтамасыз ететін коммерциялық емес ұйымды қоспағанда, Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне, оның ведомстволарына және оның құрылымына кіретін ұйымдарға, сондай-ақ қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органға, акционері (қатысушысы, сенімгерлік басқарушысы) Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі болып табылатын заңды тұлғаларға қолданылмайды.

3. Осы Кодекстің ережелері мемлекеттік құпиялар, Қазақстан Республикасының Президентін, Қазақстан Республикасы Парламентінің депутаттарын, мәслихаттардың депутаттарын, аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың), аудандық маңызы бар қалалардың, ауылдардың, кенттердің, ауылдық округтердің әкiмдерiн, сондай-ақ Қазақстан Республикасындағы жергілікті өзін-өзі басқару органдарының мүшелерін сайлау, жедел-іздестіру, барлау, қарсы барлау қызметін жүзеге асыру, елдің сыртқы саяси қызметін, қорғаныс қабілетін және ұлттық қауіпсіздігін қамтамасыз ету, Қазақстан Республикасының сот жүйесін қаржыландыру, активтерді қайтару жөніндегі уәкілетті органды қаржыландыру мәселелерін реттейтін Қазақстан Республикасының заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде белгіленген ерекшеліктер ескеріле отырып қолданылады.

4. Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттар осы Кодекстен басым болады. Қазақстан Республикасы қатысушысы болып табылатын халықаралық шарттардың Қазақстан Республикасының аумағында қолданылу тәртібі мен талаптары Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалады.

5. Қазақстан Республикасының Үкіметі мен жергілікті атқарушы органдардың кезекті қаржы жылына арналған тиісінше республикалық және жергілікті бюджеттерден ақша бөлу туралы актілері, осы актілердің қайтарымды негізде ақша бөлу туралы ережелерін қоспағанда, тиісті қаржы жылы аяқталғаннан кейін күшін жояды.

Жоспарлы кезеңнің екінші және үшінші жылдары бойынша республикалық бюджет туралы заңға (жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешіміне) қосымшалардың қолданысы келесі жоспарлы кезеңге арналған республикалық бюджет туралы заңның (жергілікті бюджет туралы мәслихат шешімінің) қолданысқа енгізілуімен күшін жоятын болады.

6. Республикалық бюджет туралы заң, жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешімі, Қазақстан Республикасының Үкіметі мен жергілікті атқарушы органдардың оларды іске асыру туралы актілері, сондай-ақ оларға өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы нормативтік құқықтық актілер тиісті қаржы жылының 1 қаңтарынан бастап қолданысқа енгізіледі.

2-бап. Қазақстан Республикасы бюджет заңнамасының негізгі мақсаты мен міндеттері және бюджет қаражатын алушыларға қойылатын жалпы талаптар

1. Қазақстан Республикасы бюджет заңнамасының негізгі мақсаты жүргізіліп жатқан бюджет саясатына сәйкес мемлекеттік басқарудың стратегиялық мақсаттарын, мемлекеттің міндеттері мен функцияларын оларға қол жеткізу немесе іске асыру үшін қажетті бюджет қаражатының көлемдерімен үйлестіруді қамтамасыз ету болып табылады.

2. Қазақстан Республикасы бюджет заңнамасының негізгі міндеттері:

1) бюджет жүйесінің жұмыс істеуінің, бюджет қаражатының құралуы мен пайдаланылуының, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын қалыптастыру мен пайдаланудың негізгі ережелерін, қағидаттары мен тетіктерін белгілеу;

2) бюджеттік, бюджетаралық қатынастарды реттеу;

3) бюджет жүйесінің қағидаттары арқылы мемлекеттік қаржы мен бюджетті тиімді басқару үшін құқықтық негіздер құру болып табылады.

3. Қазақстан Республикасы бюджет заңнамасының негізгі мақсаттары мен міндеттерін іске асыру үшін мынадай талаптар көзделеді:

бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің, жергілікті атқарушы органдардың және бюджет қаражатын өзге де алушылардың Қазақстан Республикасының Президентіне, Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігіне, Қазақстан Республикасының Үкіметіне, бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органға және мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органдарға бюджетті жоспарлау процесінен тыс кезде бюджет шығыстарын ұлғайту туралы ұсыныстар енгізуіне тыйым салынады;

бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің, жергілікті атқарушы органдардың және бюджет қаражатын өзге де алушылардың бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті органның, бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органның, мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органның, сондай-ақ қажет болған жағдайда бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органның және мемлекеттік қазынашылықтың келісімінсіз Қазақстан Республикасының Президентіне, Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігіне, Қазақстан Республикасының Үкіметіне Қазақстан Республикасы бюджет заңнамасының осы баптың 2-тармағында белгіленген міндеттерін орындау тетіктерін немесе құралдарын өзгертуге байланысты ұсыныстар енгізуіне тыйым салынады;

жергілікті уәкілетті салалық мемлекеттік органдардың мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органның келісімінсіз және осы Кодекстің 73-бабының 2-тармағында көзделген рәсімдерді сақтамай орталық салалық мемлекеттік органдардың бюджет шығыстарын ұлғайту, қысқарту және (немесе) қайта бөлу туралы ұсыныстарын келісуіне тыйым салынады.

4. Жергілікті қоғамдастық жиналысы қарайтын, аудандық маңызы бар қалалардың, ауылдардың, кенттердің, ауылдық округтердің бюджеттерінен қаржыландырылатын бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері мен аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органдары арасындағы келіспеушіліктерді қоспағанда, бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері мен бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган және (немесе) мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті орган арасындағы келіспеушіліктерді тиісті бюджет комиссиясы қарайды.

3-бап. Осы Кодексте пайдаланылатын негізгі ұғымдар

1. Осы Кодексте мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) бекітілген бюджет – Қазақстан Республикасының Парламенті немесе тиісті мәслихат бекіткен бюджет;

2) бюджет – мемлекеттің міндеттері мен функцияларын іске асыруды қаржылық қамтамасыз етуге арналған мемлекеттің орталықтандырылған ақша қоры;

3) бюджет жүйесі – бюджеттердің, Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының, сондай-ақ бюджет процестері мен қатынастардың, оның ішінде квазимемлекеттік сектор субъектілерімен, бюджеттен тыс қорлармен қатынастардың жиынтығы;

4) бюджет қаражаты – мемлекеттік меншікке түсуі және жұмсалуы бюджетте ақшалай нысанда көрсетілетін мемлекеттің ақшасы мен өзге де активтері;

5) бюджет қаражатының игерілмеуі – бюджет қаражатының үнемделуін, Қазақстан Республикасы Президентінің, Қазақстан Республикасы Үкіметінің және жергілікті атқарушы органдардың бастамаларына арналған резервтің бөлінбеген қалдығын, Қазақтан Республикасының Ұлттық қорынан бөлінген нысаналы трансферттердің қайтарылуын және есепті қаржы жылында бөлінген, осы Кодекске сәйкес толық пайдалануға рұқсат етілген нысаналы даму трансферттерінің қайтарылуын шегергенде, төлемдер бойынша қаржыландыру жоспарының бюджеттік бағдарлама бойынша төленген міндеттемелерден есепті кезеңнің қорытындылары бойынша қалыптасқан асып кетуі;

6) бюджет процесі – бюджет процесіне қатысушылардың бюджетті болжау, жоспарлау, қарау, бекіту, атқару, нақтылау, секвестрлеу және түзету, бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық есептілікті, бюджеттік есепке алу мен бюджеттік есептілікті жүргізу, мониторинг және нәтижелерді бағалау кезеңдеріндегі Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасында регламенттелген қызметі;

7) бюджет саясаты – мемлекеттік қаржының орнықтылығын қамтамасыз етуге бағытталған Қазақстан Республикасының мемлекеттік қаржысын басқару жөніндегі шаралардың жиынтығы;

8) бюджеттен тыс қор – негізгі мақсаты республиканы немесе өңірді дамытудың әлеуметтік-экономикалық міндеттерін іске асыру болып табылатын, мемлекет құрылтайшысы және жалғыз акционері болып табылатын заңды тұлға немесе қолма-қол ақшаны бақылау шоты нысанында құрылатын орталықтандырылған ақша қоры;

9) бюджеттік бағдарламалардың тиімсіз орындалуы – бюджеттік бағдарламалардың паспорттарында көзделген түпкілікті нәтижелерге, оның ішінде бюджет қаражаты толық игерілген кезде қол жеткізбеу;

10) бюджеттік қатынастар – бюджет процесінде туындайтын қатынастар;

11) бюджеттік операциялар – бюджетті атқару процесінде жүзеге асырылатын операциялар;

12) есепті қаржы жылы – жоспарлы кезеңнің ағымдағы қаржы жылының алдындағы жыл;

13) жоспарлы кезең – ағымдағы қаржы жылынан кейінгі үш қаржы жылы;

14) кезекті қаржы жылы – ағымдағы қаржы жылынан кейінгі жыл;

15) қаржы жылы – бюджеттің атқарылуы жүзеге асырылатын, күнтізбелік жылдың 1 қаңтарынан басталып, 31 желтоқсанында аяқталатын уақыт кезеңі;

16) қаржыландыру – бюджет ақшасын оны алушыларға бөлу;

17) қысқа мерзімді кезең – ұзақтығы бір жылға дейінгі кезең;

18) мемлекет активтері – өткен операциялар немесе оқиғалар нәтижесінде мемлекеттік меншікке алынған, құндық бағасы бар мүліктік және мүліктік емес игіліктер мен құқықтар;

19) мемлекеттік инвестициялық жоба – жаңа өндірістер құруды, жұмыс істеп тұрғандарын кеңейтуді және (немесе) жаңартуды қоса алғанда, активтер құруға және (немесе) дамытуға бағытталған, осы Кодексте көзделген іс-шаралар кешені;

20) мемлекеттік қаржы – республикалық бюджеттің, жергілікті бюджеттердің, Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының, квазимемлекеттік сектор субъектілерінің, бюджеттен тыс қорлардың мемлекеттік сектордың активтері мен міндеттемелерін қалыптастыру, бөлу, қайта бөлу кезінде туындайтын қатынастар жүйесі;

21) мемлекеттік қаржының орнықтылығы – ұзақ мерзімді кезеңде мемлекет міндеттемелерін ескере отырып, оның міндеттері мен функцияларының іске асырылуын қаржыландыруды қамтамасыз ететін мемлекеттік қаржының жай-күйі;

22) нақтыланған бюджет – атқарылуы барысында Қазақстан Республикасының Парламенті немесе тиісті мәслихат қабылдаған өзгерістер мен толықтырулар ескеріле отырып бекітілген бюджет;

23) нәтижелердің көрсеткіштері – мемлекеттік органның даму жоспарын, квазимемлекеттік сектор субъектілерінің іс-шаралар жоспарларын немесе даму жоспарларын, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарларын және (немесе) бюджеттік бағдарламалардың паспорттарын іске асыру бойынша мемлекеттік органның, сондай-ақ өздерінің іс-шаралар жоспарларын немесе даму жоспарларын іске асыру бойынша квазимемлекеттік сектор субъектілерінің қызметін сипаттайтын нысаналы индикаторлардың, түпкілікті нәтижелердің жиынтығы;

24) нысаналы индикатор – мемлекеттік органның даму жоспарының, квазимемлекеттік сектор субъектісінің іс-шаралар жоспарының немесе даму жоспарының немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарының мақсатына қол жеткізуді санмен өлшейтін көрсеткіш;

25) орта мерзімді кезең – ағымдағы қаржы жылынан кейінгі, ұзақтығы бір жылдан бес жылға дейінгі кезең;

26) теңгерімділік – қабылданатын міндеттемелердің бюджет жобасында белгіленгеннен артық емес деңгейде жоспарланатын бюджет қаражатының көлемдеріне сәйкестігі;

27) түзетілген бюджет – Қазақстан Республикасы Үкіметінің және жергілікті атқарушы органдардың қаулылары, аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер әкімдерінің шешімдері және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерi негізінде атқарылу барысында енгізілген өзгерістер мен толықтырулар ескеріле отырып бекітілген (нақтыланған) бюджет;

28) түпкілікті нәтиже – көзделген бюджет қаражаты шегінде мемлекеттік органның даму жоспарының, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарының және (немесе) бюджеттік бағдарламаның мақсатына және (немесе) нысаналы индикаторына қол жеткізуді сапамен өлшейтін бюджеттік бағдарлама паспортының көрсеткіші;

29) ұзақ мерзімді кезең – ағымдағы қаржы жылынан кейінгі, ұзақтығы бес жылдан отыз жылға дейінгі кезең.

2. Қазақстан Республикасы бюджет заңнамасының осы бапта көрсетілмеген басқа да ұғымдары осы Кодекстің тиісті баптарында айқындалатын мәндерінде пайдаланылады.

Егер осы Кодексте өзгеше көзделмесе, осы Кодексте пайдаланылатын Қазақстан Республикасы заңнамасының басқа да салаларының ұғымдары Қазақстан Республикасы заңнамасының тиісті салаларында пайдаланылатын мәндерінде қолданылады.

Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасы ұғымдарының анықтамалары Қазақстан Республикасы заңнамасының басқа да салалары ұғымдарының анықтамаларымен сай келмеген кезде бюджеттік қатынастарға қатысты Қазақстан Республикасы бюджет заңнамасының ұғымдары пайдаланылады.

4-бап. Қазақстан Республикасы бюджет жүйесінің негізгі қағидаттары

Қазақстан Республикасының бюджет жүйесі мынадай негізгі қағидаттарға негізделеді:

1) біртұтастық қағидаты – Қазақстан Республикасындағы бюджет процесінің бірыңғай рәсімдері мен техникалық шешімдерін пайдалана отырып, бюджет жүйесін ұйымдастыру мен оның жұмыс істеуінің бірыңғай қағидаттарын қолдану;

2) мемлекеттік қаржының орнықтылық қағидаты – мемлекеттің ұзақ мерзімді және орта мерзімді кезеңдердегі міндеттемелерін ескере отырып, оның міндеттері мен функцияларының іске асырылуын қаржыландыруды қамтамасыз ететін бюджет саясатын қалыптастыру;

3) толымдылық қағидаты – бюджетте және Қазақстан Республикасының Ұлттық қорында Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген барлық тиісті түсімдер мен шығыстардың толық көрсетілуі және есепке алынуы, бюджет қаражатын, сол сияқты бюджет қаражаты бойынша талап ету құқықтарының басқаға берілуін пайдалана отырып, өзара талаптарды есепке жатқызуға жол бермеу;

4) негізділік қағидаты – бюджет жобасына қандай да бір түсімдерді немесе шығыстарды енгізу қажеттілігін және олардың көлемдерінің негізділігін айқындайтын нормативтік құқықтық актілер мен басқа да құжаттар негізінде әлеуметтік-экономикалық даму болжамының көрсеткіштеріне сәйкес бюджеттің, Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының қаражатын және мемлекеттің активтерін жоспарлау және пайдалану;

5) дәйектілік қағидаты – мемлекеттік органдардың бюджеттік қатынастар саласында бұрын қабылданған шешімдерді сақтауы, бюджеттік құжаттамада соңғы үш есепті қаржы жылындағы және жоспарлы кезеңге бекітілген (нақтыланған) бюджетте көзделген үш жылға мәліметтерді көрсету;

6) тиімділік қағидаты – мемлекеттік функцияларды іске асыруды және бюджет қаражатының көлемі аз кезінде мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді сапалы ұсынуды қамтамасыз ете отырып, шығыстар мен нәтижелер арасындағы оңтайлы арақатынасқа қол жеткізу қажеттілігін негізге ала отырып, бюджет процесін, Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының қаражатын жоспарлау мен пайдалануды жүзеге асыру;

7) нәтижелілік қағидаты – бюджетті жоспарлау және атқару, Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының қаражатын пайдалану, мемлекеттік органдардың даму жоспарларында, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың даму жоспарларында, квазимемлекеттік сектор субъектілерінің даму жоспарларында немесе іс-шаралар жоспарларында немесе бюджеттік бағдарламалардың паспорттарында көзделген нәтижелер көрсеткіштеріне қол жеткізуге бағдарланған әкімшілік және басқарушылық шешімдер қабылдау;

8) бюджеттің дербестігі қағидаты – осы Кодекске сәйкес әртүрлі деңгейдегі бюджеттер арасында түсімдердің тұрақты бөлінуін белгілеу және оларды жұмсау бағыттарын айқындау, осы Кодекске сәйкес мемлекеттік басқарудың барлық деңгейінің бюджет процесін дербес жүзеге асыру құқығы, жергілікті бюджеттердің атқарылуы барысында қосымша алынған кірістерді және жергілікті бюджеттердің бюджет қаражатының қалдықтарын жоғары тұрған бюджеттерге алып қоюға жол берілмеуі, төмен тұрған бюджеттерге тиісті өтеусіз қосымша шығыстар жүктеуге жол берілмеуі;

9) кассаның біртұтастығы қағидаты – бюджетке түсетін барлық түсімді бірыңғай қазынашылық шотқа есепке жатқызу және көзделген барлық шығысты бірыңғай қазынашылық шоттан ұлттық валютамен жүзеге асыру;

10) транспаренттілік қағидаты – мемлекеттік немесе заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәліметтерді қоспағанда, бюджет процесінің қоғам үшін ашықтығы мен қолжетімділігі, Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасы саласындағы нормативтік құқықтық актілердің, мемлекеттік қаржы туралы мәліметтердің, бекітілген (нақтыланған, түзетілген) бюджеттердің және осы Кодексте айқындалған басқа да құжаттардың міндетті түрде жариялануы.

5-бап. Бюджет процесіне қатысушылар

Мыналар бюджет процесіне қатысушылар болып табылады:

1) Қазақстан Республикасының Үкіметі, жергілікті атқарушы органдар, аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер әкімдерінің аппараттары;

2) өкілді органдар – Қазақстан Республикасының Парламенті және мәслихаттар;

3) мемлекеттік органдар;

4) мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдары;

5) бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган – бюджет саясаты, оның ішінде бюджет жүйесін дамыту саласында, мемлекеттік қаржыны басқару және кірістерді болжау, экономикалық саясат, инвестицияларды тарту саясаты, мемлекеттік-жекешелік әріптестік, мемлекеттік инвестициялық жобалар, бюджетаралық қатынастар, мемлекеттік және мемлекет кепілдік берген қарыз алу мен борыш, мемлекеттік активтерді басқару, осы Кодексте белгіленген құзыреттер шегінде гранттар тарту және пайдалану саласында басшылықты, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген шектерде салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

6) өңірлік саясат жөніндегі орталық уәкілетті орган – өңірлік даму саласындағы мемлекеттік саясатты қалыптастыру және іске асыру саласында басшылықты, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген шектерде салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

7) мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган – мемлекеттік жоспарлау және стратегиялық, бақылау, іске асыру және реттеу функциялары саласында басшылықты, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген шектерде салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

8) бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган – бюджеттік жоспарлау саласында басшылықты, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген шектерде салааралық үйлестіруді, өз құзыреті шегінде бюджеттік жоспарлау бойынша әдіснамалық басшылықты, сондай-ақ бюджеттік жоспарлау жүйесін жетілдіру жөнінде ұсыныстар әзірлеуді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

9) бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган – бюджетті атқару, республикалық бюджеттің және өз құзыреті шегінде жергілікті бюджеттердің, бюджеттен тыс қорлардың атқарылуы бойынша бухгалтерлік есепке алуды, бюджеттік есепке алу мен бюджеттік есептілікті жүргізу саласында басшылықты, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген шектерде салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

10) мемлекеттік қазынашылық – бюджетті атқару жөніндегі орталық атқарушы органның бюджетті қазынашылық атқару жөніндегі уәкілетті органының функциялары жүктелген ведомствосы;

11) мемлекеттік қазынашылық органдары – мемлекеттік қазынашылықтың аумақтық бөлімшелері;

12) Қазақстан Республикасының салық заңнамасында айқындалған мемлекеттік кірістер органдары;

13) жеке және заңды тұлғалардан республикалық немесе жергілікті бюджетке, Қазақстан Республикасының Ұлттық қорына, Жәбірленушілерге өтемақы қорына, Арнаулы мемлекеттік қорға түсетін салықтық емес түсімдерді алуға жауапты және олардың түсуіне бақылауды жүзеге асыратын уәкілетті мемлекеттік органдар (бұдан әрі – салықтық емес түсімдер жөніндегі уәкілетті органдар);

14) мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті орган – тиісті әкімшілік-аумақтық бірлікте стратегиялық, экономикалық және бюджеттік жоспарлау саласында функцияларды жүзеге асыратын, жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын атқарушы орган;

15) бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті орган – бюджетті атқару, жергілікті бюджеттің атқарылуы бойынша бухгалтерлік есепке алуды, бюджеттік есепке алу мен бюджеттік есептілікті жүргізу саласындағы функцияларды жүзеге асыратын, жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын атқарушы орган;

16) Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын басқару жөніндегі кеңес – негізгі міндеттерінің бірі Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын пайдалану мәселелері бойынша жәрдемдесу, ұсыныстар әзірлеу, қарау және Қазақстан Республикасының Президентіне ұсынымдар қалыптастыру болып табылатын Қазақстан Республикасының Президенті жанындағы консультативтік-кеңесші орган.

Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын басқару жөніндегі кеңесті құру туралы шешімді, оның құрамын және ережені Қазақстан Республикасының Президенті бекітеді;

17) бюджет комиссиясы – бюджет жобасын уақтылы және сапалы әзірлеуді қамтамасыз ету және бюджетті жоспарлау мен атқару бойынша ұсыныстар әзірлеу мақсатында құрылатын консультативтік-кеңесші орган.

Қазақстан Республикасының Үкіметі Республикалық бюджет комиссиясын құрады, ол туралы ережені, құзыреті мен құрамын бекітеді.

Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) жергілікті атқарушы органдары тиісті жергілікті бюджет комиссияларын құрады, олар туралы ережелерді, құзыреті мен құрамын бекітеді.

Республикалық бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің бірінші басшысы ведомстволық бюджет комиссиясын құрады, оның жұмыс органын айқындайды және ол туралы ережені, құзыреті мен құрамын бекітеді.

Бюджет комиссиялары өз қызметін тұрақты негізде жүзеге асырады.

Республикалық бюджет комиссиясының, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджет комиссияларының құзыретіне:

1) әлеуметтік-экономикалық даму болжамы, мемлекеттік органдардың даму жоспарларының жобалары немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарларының жобалары немесе оларға өзгерістер мен толықтырулардың жобалары, бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері шығыстарының лимиттері және бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері шығыстарының бағыттары бойынша ұсыныстар әзірлеу;

2) бюджеттер жобаларының көрсеткіштерін айқындау, бюджеттерді нақтылау, түзету бойынша ұсыныстар әзірлеу;

3) республикалық және (немесе) жергілікті бюджеттердің және (немесе) Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының түсімдерін қысқартуды немесе шығыстарын ұлғайтуды көздейтін нормативтік құқықтық актілердің жобалары бойынша, оның ішінде осы Кодекстің 73-бабының 2-тармағы бірінші бөлігінің бесінші абзацында көзделген жағдайда ұсыныстар әзірлеу;

4) осы Кодекстің ережелерін іске асыру үшін әзірленген нормативтік құқықтық актілердің жобалары бойынша ұсыныстар әзірлеу;

5) шығыстарға шолу, бюджеттік мониторинг нәтижелерін, нәтижелерге жүргізілген бағалауды қарау және олар бойынша ұсыныстар әзірлеу;

6) осы Кодексте, сондай-ақ бюджет комиссиялары туралы ережелерде көзделген өзге де өкілеттіктер кіреді.

Ведомстволық бюджет комиссияларының құзыретіне:

1) мемлекеттік органның даму жоспарының жобасы немесе мемлекеттік органның даму жоспарына өзгерістер мен толықтырулардың жобасы, бюджеттік сұранымдар бойынша ұсыныстар әзірлеу;

2) бюджеттік мониторинг нәтижелерін, нәтижелерге жүргізілген бағалауды қарау және олар бойынша ұсыныстар әзірлеу;

3) осы Кодексте, сондай-ақ ведомстволық бюджет комиссиялары туралы ережелерде көзделген өзге де өкілеттіктер кіреді.

Бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган және мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органдар тиісінше Республикалық бюджет комиссиясының және жергілікті бюджет комиссияларының жұмыс органдары болып табылады.

Тиісті облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) әкімі жергілікті бюджет комиссиясының төрағасы болып табылады.

Мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органның бірінші басшысы жергілікті бюджет комиссиясының хатшысы болып табылады.

Бюджет комиссиясының қызметін ұйымдастыру тәртібін тиісті бюджет комиссиясының жұмыс органы әзірлейді және айқындайды;

18) қоғамдық кеңес – "Қоғамдық кеңестер туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес құрылатын консультативтік-кеңесші, байқаушы орган;

19) бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі – бюджеттік бағдарламаларды жоспарлауға, негіздеуге, іске асыруға және олардың нәтижелеріне қол жеткізуге жауапты, өзіне Қазақстан Республикасының заңнамасында жүктелген функцияларға, өкілеттіктер мен құзыреттерге сәйкес айқындалатын мемлекеттік орган.

Егер бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі бір мезгілде бюджеттік бағдарламаның әкімшісі және мемлекеттік мекеме болып табылса, ол бюджет қаражатын дербес пайдаланады.

Облыстық бюджеттік бағдарламалардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың бюджеттік бағдарламаларының әкімшілері болып табылатын облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың аумақтық полиция органдарын, қылмыстық-атқару (пенитенциарлық) жүйесі органдарын және азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органының аумақтық бөлімшелерін қоспағанда, мемлекеттік органдардың құрылымдық және аумақтық бөлімшелері бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері бола алмайды;

20) квазимемлекеттік сектор субъектілері – мемлекеттік кәсіпорындар, жауапкершілігі шектеулі серіктестіктер, акционерлік қоғамдар, оның ішінде мемлекет құрылтайшысы, қатысушысы немесе акционері болып табылатын Ұлттық әл-ауқат қоры, ұлттық басқарушы холдингтер, ұлттық холдингтер, ұлттық компаниялар, сондай-ақ еншілес, тәуелді және Қазақстан Республикасының заңнамалық актiлерiне сәйкес олармен үлестес болып табылатын өзге де заңды тұлғалар, әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры, Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қоры, "Астана" халықаралық қаржы орталығы органдарының, олардың ұйымдарының және қатысушыларының қызметі үшін жағдайларды қамтамасыз ететін коммерциялық емес ұйым;

21) дербес білім беру ұйымы – Қазақстан Республикасының Үкіметі құратын, құқықтық мәртебесі және қызметінің айрықша құқықтық режимі Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде айқындалатын, мүшелігі болмайтын коммерциялық емес ұйым;

22) бюджет қаражатын алушылар – бюджет қаражатын бюджеттiк бағдарламалардың әкiмшiлерi немесе квазимемлекеттік сектор субъектілері арқылы алатын және оны мемлекеттің міндеттері мен функцияларын iске асыруды қамтамасыз ету мақсатында пайдаланатын жеке және заңды тұлғалар.

Осы Кодексте көзделген жағдайларды қоспағанда, бюджет қаражатын алушылар бюджет қаражатын нысаналы мақсаты бойынша жұмсауға және осы Кодекске сәйкес әзірленетін бюджеттік және өзге де құжаттамада айқындалған нәтижелерге қол жеткізу бойынша қабылдаған міндеттемелерінің орындалуын қамтамасыз етуге міндетті.

Осы Кодексте көзделген жағдайларды қоспағанда, бюджет қаражатын алушылардың, оның ішінде квазимемлекеттік сектор субъектілерінің сыйақы алу мақсатында бюджет қаражатын депозиттерге және басқа да қаржы құралдарына, оның ішінде шетелдегі қаржы құралдарына орналастыруына тыйым салынады;

23) Қазақстан Республикасының резиденттері – Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес құрылған, Қазақстан Республикасында орналасқан заңды тұлғалар, сондай-ақ олардың Қазақстан Республикасында және (немесе) оның шегінен тыс жерлерде орналасқан филиалдары мен өкілдіктері;

24) қаржы агенттігі – Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес экономиканың белгілі бір салаларында мемлекеттік инвестициялық саясатты іске асыруға уәкілеттік берілген және осы мақсаттарда Қазақстан Республикасының қаржы нарығында және (немесе) халықаралық қаржы нарығында қарыз алуды жүзеге асыратын ұлттық басқарушы холдинг және акцияларының жүз пайызы ұлттық басқарушы холдингке тиесілі заңды тұлғалар, сондай-ақ мемлекет жүз пайыз қатысатын банк немесе банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйым;

25) бюджет процесі саласындағы интегратор – бюджет процесін цифрландыру мен автоматтандыруды қамтамасыз ету жөніндегі функциялар жүктелетін, бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайтын, жалғыз акционері мемлекет болып табылатын заңды тұлға.

6-бап. Бюджет процесін цифрлық трансформациялау

1. Бюджет процесін ақпараттандыру объектілерін цифрлық трансформациялау бюджет процесінің барлық кезеңін қамтиды және ол осы Кодексте және Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген талаптар сақтала отырып жүзеге асырылады.

2. Бюджет процесін цифрлық трансформациялауды бюджет процесі саласындағы интегратор қамтамасыз етеді.

Жергілікті бюджеттерді бюджеттік жоспарлау процесін цифрлық трансформациялауды жергілікті атқарушы органдар қамтамасыз етеді.

3. Бюджет процесі саласындағы интегратор:

бюджет процесін ақпараттандыру объектілерін құруды, сүйемелдеуді, дамытуды, олардың ақпараттық қауіпсіздігін және оларды іске асыруды қамтамасыз етеді;

бюджет процесін цифрлық трансформациялау мәселелері бойынша ақпараттық-талдамалық және консультациялық қызметтер көрсетеді;

бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайтын тәртіпке сәйкес бюджет процесін ақпараттандыру объектілеріне өкілді органдар мен мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының қолжетімділігін қамтамасыз етеді.

4. Бюджет процесін ақпараттандыру объектілерінің стандарттары мен оларға қойылатын талаптарды Қазақстан Республикасының ақпараттандыру саласындағы заңнамасының талаптарын сақтай отырып, бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті орган әзірлейді және бекітеді.

2-тарау. БЮДЖЕТ ДЕҢГЕЙЛЕРІ, ТҮРЛЕРІ ЖӘНЕ ҚҰРЫЛЫМЫ

7-бап. Бюджет деңгейлері

1. Қазақстан Республикасында мынадай деңгейлердегі бюджеттер бекітіледі, атқарылады және дербес болып табылады:

1) Қазақстан Республикасының заңымен бекітілетін республикалық бюджет;

2) облыстық мәслихаттың, республикалық маңызы бар қала, астана мәслихатының шешімімен бекітілетін облыстық бюджет, республикалық маңызы бар қала, астана бюджеті;

3) аудандық (облыстық маңызы бар қала) мәслихаттың шешімімен бекітілетін аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджет;

4) жергілікті қоғамдастықтың жиналысымен келісілгеннен кейін аудандық (облыстық маңызы бар қала) мәслихаттың шешімімен бекітілетін аудандық маңызы бар қала, ауылдың, кент, ауылдық округ бюджеті.

2. Осы Кодексте айқындалған түсімдер есебінен қалыптастырылатын және орталық мемлекеттік органдардың, оларға ведомстволық бағынысты мемлекеттік мекемелердің міндеттері мен функцияларын қаржылық қамтамасыз етуге және мемлекеттік саясаттың жалпыреспубликалық бағыттарын іске асыруға арналған орталықтандырылған ақша қоры республикалық бюджет болып табылады.

3. Осы Кодексте айқындалған түсімдер есебінен қалыптастырылатын және облыстық деңгейдегі, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті мемлекеттік органдарының, оларға ведомстволық бағынысты мемлекеттік мекемелердің міндеттері мен функцияларын қаржылық қамтамасыз етуге және тиісті әкімшілік-аумақтық бірлікте мемлекеттік саясатты іске асыруға арналған орталықтандырылған ақша қоры облыстық бюджет, республикалық маңызы бар қала, астана бюджеті болып табылады.

Осы Кодексте айқындалған түсімдер есебінен қалыптастырылатын және аудандық (облыстық маңызы бар қала) деңгейдегі жергілікті мемлекеттік органдардың, оларға ведомстволық бағынысты мемлекеттік мекемелердің міндеттері мен функцияларын қаржылық қамтамасыз етуге және тиісті әкімшілік-аумақтық бірлікте мемлекеттік саясатты іске асыруға арналған орталықтандырылған ақша қоры аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджет болып табылады.

Осы Кодексте айқындалған түсімдер есебінен қалыптастырылатын және аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің, оларға ведомстволық бағынысты мемлекеттік мекемелердің міндеттері мен функцияларын қаржылық қамтамасыз етуге және тиісті әкімшілік-аумақтық бірлікте мемлекеттік саясатты іске асыруға арналған орталықтандырылған ақша қоры аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджеті болып табылады.

Облыстық бюджеттер, республикалық маңызы бар қалалар, астана бюджеттері, аудандық (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттер, аудандық маңызы бар қалалардың, ауылдардың, кенттердің, ауылдық округтердің бюджеттері жергілікті бюджеттерге жатады.

4. Осы Кодексте белгіленген жағдайларда Қазақстан Республикасында төтенше мемлекеттік бюджет әзірленуі, бекітілуі және атқарылуы мүмкін.

Төтенше мемлекеттік бюджет республикалық және жергілікті бюджеттер негізінде қалыптастырылады және Қазақстан Республикасында төтенше немесе соғыс жағдайы ахуалында енгізіледі.

8-бап. Талдамалық ақпарат ретінде пайдаланылатын бюджет түрлері

1. Қазақстан Республикасында талдамалық ақпарат ретінде пайдаланылатын және бекітілуге жатпайтын мынадай бюджет түрлері жасалады:

мемлекеттік бюджет;

шоғырландырылған бюджет;

облыс бюджеті;

аудан (облыстық маңызы бар қала) бюджеті.

2. Өз араларындағы өзара өтелетін операциялар ескерілместен, республикалық және жергілікті бюджеттерді біріктіретін мемлекеттің орталықтандырылған ақша қоры мемлекеттік бюджет болып табылады.

Өз араларындағы өзара өтелетін операциялар ескерілместен, республикалық бюджетті, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалар, астана бюджеттерін, Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының түсімдері мен шығыстарын, бюджеттен тыс қорлардың түсімдері мен шығыстарын біріктіретін мемлекеттің орталықтандырылған ақша қоры шоғырландырылған бюджет болып табылады.

Өз араларындағы өзара өтелетін операциялар ескерілместен, облыстық бюджетті, аудандар (облыстық маңызы бар қалалар) бюджетін біріктіретін орталықтандырылған ақша қоры облыс бюджеті болып табылады.

Өз араларындағы өзара өтелетін операциялар ескерілместен, аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджетті, аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер бюджеттерін біріктіретін орталықтандырылған ақша қоры аудан (облыстық маңызы бар қала) бюджеті болып табылады.

Шоғырландырылған бюджетті, мемлекеттік бюджетті, облыстың және ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджетін, сондай-ақ қос шотты болғызбау мақсатында бюджеттің бір деңгейінен екінші деңгейіне берілетін трансферттерді, бюджеттік кредиттерді және басқа да төлемдерді алып тастауға байланысты олардың атқарылуы туралы есептерді қалыптастыру кезінде жүзеге асырылатын операциялар өзара өтелетін операциялар болып табылады.

9-бап. Бюджет құрылымы, бюджеттің түсімдері мен шығыстары

1. Бюджет құрылымы мынадай бөлімдерден тұрады:

1) кірістер:

салықтық түсімдер;

салықтық емес түсімдер;

негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер;

арнаулы түсімдер;

трансферттер түсімдері;

2) шығындар;

3) таза бюджеттік кредиттеу:

бюджеттік кредиттер;

бюджеттік кредиттерді өтеу;

4) қаржылық активтермен жасалатын операциялар бойынша сальдо:

қаржылық активтерді сатып алу;

мемлекеттің қаржылық активтерін сатудан түсетін түсімдер;

5) бюджет тапшылығы (профициті);

6) бюджеттің мұнайға қатысты емес тапшылығы (профициті);

7) бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитін пайдалану):

қарыздар түсімі;

қарыздарды өтеу;

бюджет қаражатының пайдаланылатын қалдықтары.

2. Кірістер, бюджеттік кредиттерді өтеу сомалары, мемлекеттің қаржылық активтерін сатудан түсетін түсімдер, қарыздар бюджет түсімдері болып табылады.

Салықтық, салықтық емес түсімдер, негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер, арнаулы түсімдер, трансферттер түсімдері бюджет кірістері болып табылады.

Арнаулы түсімдер мен нысаналы трансферттерді қоспағанда, кірістердің нысаналы мақсаты болмайды. Кірістердің жаңа түрлерін енгізу, қолданыстағыларының күшін жою немесе өзгерту осы Кодекске міндетті түрде өзгерістер немесе толықтырулар енгізіле отырып жүзеге асырылады.

Қоршаған ортаға жағымсыз әсер еткені үшін төлемақыны қоспағанда, "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасының Кодексінде (Салық кодексі) белгіленген салықтар және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер, Еуразиялық экономикалық одақтың және (немесе) Қазақстан Республикасының кеден заңнамасына сәйкес белгіленген кедендік баждар, кедендік алымдар, Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартқа сәйкес белгіленген арнаулы, демпингке қарсы, өтемақы баждары салықтық түсімдер болып табылады.

Алдағы кедендік баждарды, кедендік алымдарды, салықтарды, арнаулы, демпингке қарсы, өтемақы баждарын төлеу есебіне Еуразиялық экономикалық одақтың және (немесе) Қазақстан Республикасының кеден заңнамасына сәйкес енгізілетін аванстық төлемдер де салықтық түсімдерге жатады.

Мыналар салықтық емес түсімдер болып табылады:

негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдерге жатпайтын, "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасының Кодексінде (Салық кодексі), Еуразиялық экономикалық одақтың және (немесе) Қазақстан Республикасының кеден заңнамасында көзделгендерден басқа, осы Кодексте және Қазақстан Республикасының басқа да заңнамалық актілерінде белгіленген бюджетке төленетін міндетті, қайтарымсыз төлемдер;

трансферттерден басқа, бюджетке өтеусіз негізде берілетін ақша;

мемлекеттік мекемелердің тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуінен түсетін ақша.

Бюджетке:

1) мемлекеттік мекемелерге бекітіліп берілген мемлекеттік мүлікті сатудан;

2) мемлекеттік материалдық резервтен тауарлар сатудан;

3) Қазақстан Республикасының заңдарында немесе халықаралық шарттарда көзделген тәртіппен мемлекеттік меншіктегі жер учаскелерін жеке меншікке сатудан немесе оларды тұрақты немесе уақытша жер пайдалануға беруден не оларды өзге де тәсілмен өткізуден;

4) мемлекетке тиесілі материалдық емес активтерді сатудан түсетін ақша түсімдері негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер болып табылады.

Мыналар арнаулы түсімдер болып табылады:

1) "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасының Кодексінде (Салық кодексі) белгіленген қоршаған ортаға жағымсыз әсер еткені үшін төлемақы;

2) Қазақстан Республикасының жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы заңнамасында белгіленген жер қойнауын пайдаланушылардың:

өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына, оның инфрақұрылымын дамытуға;

Қазақстан Республикасының аумағындағы ғылыми-зерттеу, ғылыми-техникалық және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарға;

қазақстандық кадрларды оқытуды қаржыландыруға аударымдары;

3) Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасына сәйкес салынатын, жер қойнауын пайдаланушылардан қоршаған ортаға жол берілетін антропогендік әсер ету нормативтерін бұзғаны үшін айыппұлдар;

4) жер қойнауын пайдаланушылардан және мұнай секторының ұйымдарынан зиянды өтеу туралы талап қою бойынша алынған қаражат, Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасына сәйкес салынатын қоршаған ортаны қорғау саласындағы айыппұлдар.

Трансферттердің бюджеттің бір деңгейінен екіншісіне, Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан және (немесе) Арнаулы мемлекеттік қордан республикалық бюджетке түсуі трансферттердің түсімдері болып табылады.

Бюджеттен алынған кредиттер бойынша негізгі борышты қайтаруға, сондай-ақ заңды тұлғалардың төленген мемлекеттік кепілдіктер, экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдіктер жөніндегі талаптарды орындауына байланысты бюджетке түсетін түсімдер бюджеттік кредиттерді өтеу сомалары болып табылады.

Бюджетке мемлекеттік меншіктегі заңды тұлғалардың, оның ішінде халықаралық ұйымдардың, мүліктік кешен түріндегі мемлекеттік кәсіпорындардың қатысу үлестерін, бағалы қағаздарын, сондай-ақ мемлекеттік заңды тұлғалардың жедел басқаруындағы немесе шаруашылық жүргізуіндегі өзге де мемлекеттік мүлікті сатудан түсетін түсімдер мемлекеттің қаржылық активтерін сатудан түсетін түсімдер болып табылады.

Мемлекеттік эмиссиялық бағалы қағаздарды шығаруға және (немесе) қарыз шарттарын жасауға байланысты бюджетке түсетін ақша түсімдері қарыздар болып табылады.

3. Шығындар, бюджеттік кредиттер, қаржылық активтерді сатып алу, қарыздарды өтеу бюджет шығыстары болып табылады.

Қайтарымсыз негізде бөлінетін бюджет қаражаты шығындар болып табылады.

Осы Кодекстің 30-тарауына сәйкес берілетін бюджет қаражаты бюджеттік кредиттер болып табылады.

Заңды тұлғалардың, оның ішінде халықаралық ұйымдардың қатысу үлестері мен бағалы қағаздарын мемлекеттік меншікке сатып алуға бағытталатын бюджет қаражаты қаржылық активтерді сатып алу болып табылады.

Ішкі және сыртқы мемлекеттік қарыздар бойынша негізгі борышты өтеуге бағытталатын бюджет қаражаты қарыздарды өтеу болып табылады.

4. Қарыздарды өтеуді қоспағанда, республикалық немесе мемлекеттік бюджеттің мұнайға қатысты емес тапшылығы (профициті) қарыздар түсімдерін, Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан трансферттер түсімдерін және шикі мұнайға салынатын кедендік әкету бажын алып тастағандағы республикалық немесе мемлекеттік бюджетке түсетін түсімдер мен республикалық немесе мемлекеттік бюджеттің шығыстары арасындағы айырмаға тең.

Теріс белгісімен алынған шама – республикалық немесе мемлекеттік бюджеттің мұнайға қатысты емес тапшылығы, оң белгісімен алынғаны республикалық немесе мемлекеттік бюджеттің мұнайға қатысты емес профициті болып табылады.

Республикалық бюджеттің мұнайға қатысты емес тапшылығының (профицитінің) мөлшері республикалық бюджет туралы заңмен бекітіледі.

Мемлекеттік бюджеттің мұнайға қатысты емес тапшылығының (профицитінің) мөлшері бекітілмейді және талдамалық мақсаттарда пайдаланылады.

5. Таза бюджеттік кредиттеу бюджеттік кредиттер мен бюджеттік кредиттерді өтеу арасындағы айырма ретінде айқындалады.

6. Қаржылық активтермен жасалатын операцияларда:

1) қаржылық активтерді сатып алу;

2) мемлекеттің қаржылық активтерін сатудан түсетін түсімдер қамтылады.

Қаржылық активтермен жасалатын операциялар бойынша сальдо қаржылық активтерді сатып алу мен мемлекеттің қаржылық активтерін сатудан түсетін түсімдер арасындағы айырма ретінде айқындалады.

Қаржылық активтерді сатып алу және мемлекеттің қаржылық активтерін сатудан түсетін түсімдер Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес жүзеге асырылады.

7. Бюджет тапшылығы (профициті) кірістер мен шығындар, таза бюджеттік кредиттеу мен қаржылық активтермен жасалатын операциялар бойынша сальдо арасындағы айырмаға тең.

Теріс белгісімен алынған шама – бюджет тапшылығы, оң белгісімен алынғаны профициті болып табылады.

8. Бюджет тапшылығын қаржыландыру қарыз алу және бюджет қаражатының пайдаланылатын қалдықтары есебінен бюджет тапшылығын жабу арқылы қамтамасыз етіледі.

Бюджет тапшылығын қаржыландыру көлемі алынған қарыздар, бюджет қаражатының пайдаланылатын қалдықтары сомасының қарыздар бойынша негізгі борышты өтеу сомасынан асып кетуі ретінде айқындалады.

Бюджет тапшылығын қаржыландырудың мәні оң белгісімен белгіленеді және бюджет тапшылығының шамасына сәйкес келеді.

9. Бюджет профицитін пайдалану бюджет профицитін, қарыздар қаражатын, бюджет қаражатының пайдаланылатын қалдықтарын қарыздар бойынша негізгі борышты өтеуге жұмсау арқылы жүзеге асырылады.

Бюджет профицитін пайдалану көлемі қарыздар бойынша негізгі борышты өтеу сомасының алынған қарыздар мен бюджет қаражатының пайдаланылатын қалдықтарының сомасынан асып кетуі ретінде айқындалады.

Бюджет профицитін пайдаланудың мәні теріс белгісімен белгіленеді және бюджет профицитінің шамасына сәйкес келеді.

3-тарау. БІРЫҢҒАЙ БЮДЖЕТТІК СЫНЫПТАМА

10-бап. Бірыңғай бюджеттік сыныптаманың анықтамасы және құрамы

1. Сыныптама объектілеріне топтастыру кодтарын бере отырып, бюджет түсімдері мен шығыстарын функционалдық, ведомстволық және экономикалық сипаттамалар бойынша топтастыру бірыңғай бюджеттік сыныптама болып табылады.

2. Бюджет процесі бірыңғай бюджеттік сыныптама негізінде жүзеге асырылады.

3. Бірыңғай бюджеттік сыныптамада:

1) бюджет түсімдерінің сыныптамасы;

2) бюджет шығыстарының функционалдық сыныптамасы;

3) бюджет шығыстарының экономикалық сыныптамасы қамтылады.

4. Бірыңғай бюджеттік сыныптама Қазақстан Республикасының заңнамалық актілері, Қазақстан Республикасы Президентінің жарлықтары, Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулылары, облыстық мәслихат, республикалық маңызы бар қала, астана мәслихаты, аудандық (облыстық маңызы бар қала) мәслихаттың шешімдері негізінде жасалады.

Жергілікті мемлекеттік басқару құрылымы өзгерген жағдайда әкімнің шешімі бойынша бірыңғай бюджеттік сыныптамаға тоқсанына бір реттен асырмай, тоқсанның соңғы айында өзгерістер мен толықтырулар енгізіледі.

5. Бірыңғай бюджеттік сыныптаманы жасау және оған өзгерістер мен толықтырулар енгізу тәртібін бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

6. Бірыңғай бюджеттік сыныптаманы бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган жасайды.

11-бап. Бюджет түсімдерінің сыныптамасы

1. Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасына негізделген, белгілі бір сипаттамалар бойынша барлық деңгейдегі бюджеттер түсімдерінің топтамасы бюджет түсімдерінің сыныптамасы болып табылады.

2. Бюджет түсімдері сыныптамасының топтамасы санаттан, сыныптан, кіші сыныптан және өзіндік ерекшеліктен тұрады.

12-бап. Бюджет шығыстарының функционалдық сыныптамасы

1. Мемлекет функцияларының орындалуын, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жоспарлау жүйесі құжаттарының іске асырылуын көрсететін функционалдық және ведомстволық белгілер бойынша бюджет қаражатын жұмсау бағыттарын айқындайтын барлық деңгейдегі бюджеттер шығыстарының топтамасы бюджет шығыстарының функционалдық сыныптамасы болып табылады.

2. Бюджет шығыстарының функционалдық сыныптамасының топтамасы мынадай деңгейлерден тұрады:

функционалдық топтар;

функционалдық кіші топтар;

бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері;

бюджеттік бағдарламар (кіші бағдарламалар).

3. Бюджет шығыстарының функционалдық сыныптамасы негізінде бюджеттік бағдарламалардың әкімшілерін және бюджеттік бағдарламаларды (кіші бағдарламаларды) топтастыру арқылы жасалатын бюджет шығыстарының ведомстволық сыныптамасы қалыптастырылуы мүмкін.

13-бап. Бюджет шығыстарының экономикалық сыныптамасы

1. Бюджеттік бағдарламаларды іске асыру үшін мемлекеттік мекемелер жүзеге асыратын операцияларды көрсететін бюджет шығыстарының экономикалық сипаттамалар бойынша топтамасы бюджет шығыстарының экономикалық сыныптамасы болып табылады.

2. Бюджет шығыстарының экономикалық сыныптамасының топтамасы санаттан, сыныптан, кіші сыныптан және өзіндік ерекшеліктен тұрады.

3. Бюджет шығыстарының экономикалық сыныптамасының өзіндік ерекшеліктерінің құрылымын бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган әзірлейді және бекітеді.

14-бап. Бюджеттік бағдарламалардың (кіші бағдарламалардың) түрлері

1. Мазмұнына қарай бюджеттік бағдарламалар (кіші бағдарламалар):

мемлекеттік функцияларды, өкілеттіктерді жүзеге асыруға және олардан туындайтын мемлекеттік қызметтерді көрсетуге;

трансферттер мен бюджеттік субсидиялар беруге;

бюджеттік кредиттер беруге;

бюджеттік инвестицияларды жүзеге асыруға;

күрделі шығыстарды жүзеге асыруға;

мемлекет міндеттемелерін орындауға бағытталған бюджеттік бағдарламалар (кіші бағдарламалар) болып бөлінеді.

2. Мемлекеттік функцияларды, өкілеттіктерді жүзеге асыруға және олардан туындайтын мемлекеттік қызметтерді көрсетуге бағытталған бюджеттік бағдарламаларда (кіші бағдарламаларда) олармен байланысты ағымдағы барлық шығыс, оның ішінде зерттеулерге, консалтингтік көрсетілетін қызметтерге арналған шығыстар қамтылады.

Зерттеулердің, консалтингтік көрсетілетін қызметтердің құны бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша тиісті саланың (аяның) орталық уәкілетті органдары айқындайтын тәртіппен белгіленеді.

3. Трансферттер мен бюджеттік субсидиялар беруге бағытталған бюджеттік бағдарламаларға (кіші бағдарламаларға):

1) бюджеттер деңгейлері арасындағы трансферттер;

2) мемлекеттік мекемелердің жұмыскерлеріне төленетін ақшалай төлемдерден басқа, жеке тұлғаларға арналған трансферттер;

3) мемлекеттік мекемелерден басқа, заңды тұлғаларға арналған трансферттер;

4) жеке және заңды тұлғаларға арналған бюджеттік субсидиялар жатады.

Бюджеттер деңгейлері арасындағы трансферттер осы Кодекстің 15-тарауында реттеледі.

Мемлекеттік мекемелер жұмыскерлеріне төленетiн ақшалай төлемдерден басқа, жеке тұлғаларға арналған трансферттер – жеке тұлғаларға олардың иелігіндегі кірісін ұлғайтуға не Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген шығындардың немесе залалдың белгілі бір түрлерін толық немесе ішінара өтеуге арналған ақшалай төлемдер.

Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес республикалық бюджеттен дербес білім беру ұйымдарына, әлеуметтік медициналық сақтандыру қорына, "Астана" халықаралық қаржы орталығының әкімшілігіне берілетін нысаналы аударымдар, мемлекеттік мекемелерден басқа, құрылтайшысы мемлекет болып табылатын заңды тұлғаларға арналған трансферттер болып табылады.

Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне заңды тұлғаларға арналған трансферттер түрінде бюджет қаражатын алуды көздейтін өзгерістер мен толықтырулар енгізу кезінде орталық және (немесе) жергілікті атқарушы органдардың функцияларын бәсекелес ортаға беруге байланысты Қазақстан Республикасының әкімшілік рәсімдер туралы заңнамасында белгіленген рәсімдерден өту талап етіледі.

Заңды тұлғаларға арналған трансферттер оларды алуға үміткер ұйымдардың стратегиялық құжаттарында нәтижелер көрсеткіштері жоспарланған жағдайда бөлінеді.

Заңды тұлғаларға арналған трансферттер:

1) бюджеттік инвестицияларды жүзеге асыруға;

2) "Астана" халықаралық қаржы орталығы туралы" Қазақстан Республикасының Конституциялық заңында көзделген ұзақ мерзімді активтерді сатып алуға бөлінбейді.

Заңды тұлғаларға арналған трансферттерді аудару тиісті бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері арқылы жүзеге асырылады.

Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорын қоспағанда, заңды тұлғаларға арналған трансферттердің пайдаланылуы туралы есептілікті жасау тәртібін, оны ұсыну нысандары мен мерзімдерін, сондай-ақ заңды тұлғаларға арналған трансферттердің пайдаланылу барысы мен нәтижелері туралы берілетін ақпаратқа қойылатын талаптарды бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген жағдайларда, мемлекеттік функцияларды орындаудың және республиканың немесе өңірдің дамуының әлеуметтік-экономикалық міндеттерін іске асырудың басқа тәсілі болмаған кезде ғана жеке және заңды тұлғаларға, оның ішінде шаруа немесе фермер қожалықтарына бюджеттен берілетін қайтарымсыз төлемдер бюджеттік субсидиялар болып табылады.

Бюджеттік субсидияларды төлеу тәртібін бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша орталық мемлекеттік органдар айқындайды.

4. Күрделі шығыстарды жүзеге асыруға бағытталған бюджеттік бағдарламаларға (кіші бағдарламаларға) бюджеттік инвестициялардан басқа, шығыстардың экономикалық сыныптамасына сәйкес материалдық-техникалық базаны қалыптастыруға не нығайтуға, күрделі (қалпына келтіру) жөндеу жүргізуге бағытталған шығыстар және өзге де күрделі шығыстар жатады.

Лизинг шарты шеңберінде жүзеге асырылатын күрделі шығыстар күрделі шығыстарды жүзеге асыруға бағытталған бюджеттік бағдарламалар (кіші бағдарламалар) бойынша іске асырылады.

Лизинг шарты шеңберінде жүзеге асырылатын күрделі шығыстардың құны мен нысанасы бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша тиісті саланың (аяның) орталық уәкілетті органы айқындайтын тәртіппен белгіленеді.

5. Бюджеттік кредиттер беру, бюджеттік инвестицияларды жүзеге асыру, мемлекет міндеттемелерін орындау осы Кодекске сәйкес іске асырылады.

6. Бюджеттік бағдарламалар мемлекеттік басқару деңгейіне қарай:

1) республикалық бюджет құрамында бекітілетін республикалық;

2) облыстық бюджет, республикалық маңызы бар қала, астана бюджетінің құрамында бекітілетін облыстық, республикалық маңызы бар қалалар, астана;

3) аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджет құрамында бекітілетін аудандық (қалалық);

4) республикалық маңызы бар қала, астана, облыстық маңызы бар қала бюджетінің құрамында бекітілетін қаладағы ауданның бюджеттік бағдарламалары;

5) аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетінің құрамында бекітілетін аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің, ауылдық округтің бюджеттік бағдарламалары болып бөлінеді.

Облыстық, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандық (қалалық) бюджеттік бағдарламалар, сондай-ақ қаладағы ауданның бюджеттік бағдарламалары және аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің, ауылдық округтің бюджеттік бағдарламалары жергілікті бюджеттік бағдарламалар болып табылады.

7. Бюджеттік бағдарламалар (кіші бағдарламалар) іске асыру тәсіліне қарай:

1) бір әкімші іске асыратын жеке бюджеттік бағдарламалар (кіші бағдарламалар);

2) бюджетте белгілі бір бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің бюджеттік бағдарламаларының құрамында бекітілетін және ағымдағы қаржы жылы ішінде әртүрлі бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері арасында бөлінуге жататын бөлінетін бюджеттік бағдарламалар болып бөлінеді.

Мұндай бюджеттік бағдарламаларды бөлу бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша тиісті орталық мемлекеттік органдар айқындайтын тәртіппен жүзеге асырылады.

8. Бюджеттік бағдарламалар (кіші бағдарламалар) бірыңғай бюджеттік сыныптама құрамында тиісті белгі (код) беріле отырып, ағымдағы бюджеттік бағдарламалар (кіші бағдарламалар) және бюджеттік даму бағдарламалары (кіші бағдарламалары) болып бөлінеді.

Бюджеттік даму бағдарламаларына (кіші бағдарламаларына) бюджеттік инвестицияларды жүзеге асыруға бағытталған бюджет шығыстары жатады. Бюджеттің қалған шығыстары ағымдағы бюджеттік бағдарламаларға (кіші бағдарламаларға) жатады.

9. Мемлекеттік органның даму жоспарының немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарының мақсатына, бірыңғай түпкілікті нәтижеге қол жеткізу үшін мемлекеттік функцияларды, өкілеттіктерді жүзеге асыру және олардан туындайтын мемлекеттік қызметтерді көрсету, күрделі шығыстарды жүзеге асыру, мемлекеттік инвестициялық жобаларды іске асыру, трансферттер мен бюджеттік субсидиялар беру жөніндегі шығындар бюджет құрылымы сақтала отырып және көрсетілген шығындар жекелеген кіші бағдарламаларға бөліп шығарыла отырып, бір бюджеттік бағдарламаға біріктіріледі.

Бюджет құрылымының бөлімі шегінде мемлекеттік органның бекітілген даму жоспарының немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бекітілген даму жоспарының мақсатына қол жеткізуге бағытталған бюджеттік бағдарлама болған кезде, осындай мақсатқа қол жеткізуге бағытталған жаңа бюджеттік бағдарламаны енгізуге жол берілмейді.

15-бап. Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігі мен оның мекемелерінің, жедел-іздестіру қызметін, барлау және қарсы барлау қызметін жүзеге асыратын мемлекеттік органдар мен олардың мекемелерінің, сондай-ақ күзетілетін адамдар мен объектілердің қауіпсіздігін қамтамасыз ететін арнаулы мемлекеттік органдардың шығыстарын сыныптау

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігі мен оның республикалық бюджеттен қаржыландырылатын мекемелерінің, барлау және қарсы барлау қызметін жүзеге асыратын арнаулы мемлекеттік органдар мен олардың мекемелерінің, сондай-ақ күзетілетін адамдар мен объектілердің қауіпсіздігін қамтамасыз ететін арнаулы мемлекеттік органдардың шығыстары мынадай бюджеттік бағдарламалар:

мемлекеттік функциялар мен өкілеттіктерді орындауға, трансферттер беруге және күрделі шығыстарды жүзеге асыруға бағытталған бір бюджеттік бағдарлама;

бюджеттік инвестицияларды жүзеге асыруға бағытталған бір бюджеттік бағдарлама бойынша шығыстардың экономикалық сыныптамасының бір өзіндік ерекшелігі бойынша көрсетіле отырып, бір функционалдық топ бойынша сыныпталады.

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігі мен оның мекемелерін, арнаулы мемлекеттік органдарды қоспағанда, мемлекеттік органдар мен олардың мекемелерінің жедел-іздестіру қызметін жүзеге асыруға арналған шығыстары шығыстардың экономикалық сыныптамасының өзіндік ерекшелігі бойынша көрсетіле отырып, күрделі шығыстар мен бюджеттік инвестициялық жобаларды іске асыруға арналған шығыстарды қоспағанда, бір функционалдық топ бойынша, мемлекеттік функциялар мен өкілеттіктерді орындауға бағытталған бір бюджеттік бағдарлама бойынша сыныпталады.

4-тарау. ШЫҒЫСТАРДЫ ҚАРЖЫЛАНДЫРУДЫҢ ЖЕКЕЛЕГЕН ТЕТІКТЕРІ

16-бап. Мемлекеттік тапсырма

1. Жарғылық капиталына мемлекет қатысатын квазимемлекеттік сектор субъектілеріне және Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын өзге де заңды тұлғаларға жекелеген мемлекеттік қызметтер көрсетуге және басқа да міндеттерді орындауға тапсырыс беру мемлекеттік тапсырма болып табылады.

2. Мемлекеттік тапсырмаларға мынадай өлшемшарттардың біріне немесе бірнешеуіне сай келетін тапсырыстар жатқызылуы мүмкін:

1) мемлекеттің ұлттық қауіпсіздігін, қорғаныс қабілетін қамтамасыз етудің немесе қоғам мүдделерін қорғаудың өзге мүмкіндігінің болмауы;

2) қоғамдық мүдделер мен ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге байланысты мемлекеттік меншіктегі стратегиялық объектілерді, аса маңызды объектілерді, оның ішінде ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылым объектілерін қолдану, пайдалану және күтіп-ұстау;

3) тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің тиісті нарығында бәсекелестіктің болмауы;

4) тауардың, жұмыстың, көрсетілетін қызметтің, зияткерлік меншік объектілерінің ерекшелігі мен бірегейлігі.

Осы тармақтың бірінші бөлігінде көзделген өлшемшарттарға сай келмейтін мемлекеттік тапсырманы жоспарлауға тыйым салынады.

3. Мемлекеттік тапсырманы жоспарлау осы баптың 2-тармағының бірінші бөлігінде көзделген өлшемшарттарға сәйкестігі тұрғысынан монополияға қарсы орган айқындайтын тәртіппен берілетін монополияға қарсы органның оң қорытындысы ескеріле отырып, бюджетті әзірлеу кезінде осы Кодексте белгіленген талаптар сақтала отырып жүзеге асырылады.

Мемлекеттік тапсырманы орындауға жауапты, осы баптың 1-тармағында көрсетілген квазимемлекеттік сектор субъектілері мен заңды тұлғалар мемлекеттік тапсырманы қосалқы мердігерлікке берген жағдайда, монополияға қарсы органның қорытындысында мемлекеттік тапсырманы қосалқы мердігерлікке берудің көлемі мен шарттары айқындалады.

Осы тармақтың ережелері басталған (жалғасатын) мемлекеттік тапсырмалар бойынша мемлекеттік тапсырманы жоспарлауға қолданылмайды.

4. Мемлекеттік тапсырманың құны бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша тиісті саланың (аяның) орталық уәкілетті органдары айқындайтын тәртіппен белгіленеді.

5. Мемлекеттік тапсырма нәтижелерінің көрсеткіштері мемлекеттік органдардың даму жоспарларында және (немесе) тиісті бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің бюджеттік бағдарламаларының паспорттарында айқындалады.

6. Бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган орындалуына республикалық бюджет жобасында бюджет қаражаты көзделетін мемлекеттік тапсырмалар туралы жиынтық ақпаратты қалыптастырады және оны республикалық бюджет туралы заң жобасына қоса берілетін материалдардың құрамына енгізеді.

7. Жарғылық капиталына мемлекет қатысатын квазимемлекеттік сектор субъектілеріне мемлекеттік тапсырманы орындауға бюджет қаражатын бөлу жарғылық капиталды ұлғайтпай жүзеге асырылады.

8. Мемлекеттік тапсырманы орындау республикалық бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі мен мемлекеттік тапсырманы орындаушы арасында азаматтық-құқықтық мәміле жасасу жолымен Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу туралы заңнамасында көзделген конкурстық рәсімдер сақталмастан жүзеге асырылады.

Осы баптың 2-тармағы бұзыла отырып жасалған азаматтық-құқықтық мәмілелерді сот мүдделі тұлғалардың талап қоюы бойынша жарамсыз деп тануы мүмкін.

9. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген квазимемлекеттік сектор субъектілері мен заңды тұлғалар жыл сайын мемлекеттік тапсырманың орындалу барысы мен нәтижелері туралы ақпаратты қамтитын оның орындалуы туралы есептілікті қалыптастырады және бюджеттік бағдарламалардың әкімшілеріне ұсынады.

10. Мемлекеттік тапсырманың орындалуы туралы ақпарат республикалық бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есептің құрамына енгізіледі және осы Кодекстің 40-бабына сәйкес жариялануға жатады.

11. Мемлекеттік тапсырманы жоспарлау тәртібін бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

Мемлекеттік тапсырманы орындау және мемлекеттік тапсырманың орындалуы туралы есептілікті жасау тәртібін, оны ұсыну нысандары мен мерзімдерін, сондай-ақ мемлекеттік тапсырманың орындалу барысы мен нәтижелері туралы берілетін ақпаратқа қойылатын талаптарды бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

12. Осы Кодекстің 41-бабына сәйкес мемлекеттік тапсырманың орындалуы үшін жауаптылық республикалық бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің, осы баптың 1-тармағында көрсетілген квазимемлекеттік сектор субъектілерінің және заңды тұлғалардың бірінші басшыларына жүктеледі.

17-бап. Бюджеттік қатынастар саласындағы пилоттық жобалардың ерекшеліктері

1. Бюджеттік қатынастар саласындағы пилоттық жоба – бұл Қазақстан Республикасы Президентінің тапсырмасымен оны іске асыру бойынша ұсынылатын шешімнің шынайылығын, уақыт шығындарын, шығыстарының көлемдерін, кемшіліктерін және әсерін анықтау мақсатында шектеулі ауқымда өткізілетін уақытша жоба.

2. Бюджеттік қатынастар саласындағы пилоттық жоба мынадай өлшемшарттарға сай келуге тиіс:

оны іске асыру үшін ұсынылатын шешім бірегей (инновациялық, жоғары технологиялық) болуға тиіс;

нақты мақсаттары мен күтілетін нәтижелерінің болуы;

уақытпен шектелген болуы;

аяқталған сипатының болуы;

оң экономикалық (әлеуметтік) әсерінің болуы;

шынайы болуы.

3. Бюджеттік қатынастар саласындағы пилоттық жобаны іске асыруды (енгізуді) және (немесе) оны басқаруды квазимемлекеттік сектор субъектілері жүзеге асыруы мүмкін.

Квазимемлекеттік сектор субъектілерінің бюджеттік қатынастар саласындағы пилоттық жобаны іске асыру (енгізу) және (немесе) оны басқару жөніндегі өкілеттіктері, тетіктері, жұмыс істеуі және қызметі Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес айқындалады.

Квазимемлекеттік сектор субъектісінің бірінші басшысы бюджеттік қатынастар саласындағы пилоттық жобаны іске асыруға (енгізуге) және (немесе) оны басқаруға Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

4. Бюджеттік қатынастар саласындағы пилоттық жобаны іске асыру (енгізу) тәртібі мен мерзімдерін тиісті орталық уәкілетті орган әзірлейді және Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітеді.

5. Бюджеттік қатынастар саласындағы пилоттық жобаны дербес, сондай-ақ квазимемлекеттік сектор субъектісіне беру арқылы іске асыратын мемлекеттік орган оның іске асырылуын, оның ішінде күтілетін нәтижелерге қол жеткізу тұрғысынан талдауды және бағалауды жүзеге асырады, осыны ескере отырып, оның қорытындысы туралы ақпаратты және оны одан әрі іске асырудың орындылығы туралы ұсыныстарды Қазақстан Республикасының Үкіметіне жібереді.

5-тарау. РЕЗЕРВТЕР

18-бап. Резервтер туралы жалпы ережелер

1. Резервтер республикалық және жергілікті бюджеттерді әзірлеу кезінде олардың күтілмегендігіне байланысты жоспарланбаған және ағымдағы қаржы жылында кейінге қалдырмай қаржыландыруды талап ететін шығындарды қаржыландыру үшін республикалық, облыстық бюджет, республикалық маңызы бар қала, астана бюджеті, аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджет құрамында құрылады.

2. Қазақстан Республикасы Үкіметінің және жергілікті атқарушы органдардың резервтерінен бюджет қаражатын бөлу қаржы жылы аяқталғаннан кейін күші жойылатын тиісінше Қазақстан Республикасы Үкіметінің және жергілікті атқарушы органдардың қаулыларымен, сондай-ақ азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органның құқықтық актілерімен жүзеге асырылады.

3. Қазақстан Республикасы Президентінің бастамаларына арналған резервті бөлу тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.

4. Қазақстан Республикасы Үкіметінің және жергілікті атқарушы органдардың резервтерін бөлу және пайдалану тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.

5. Қазақстан Республикасының Үкіметі резервінің қаражатын келесі қаржы жылында толық пайдалануға жол берілмейді.

19-бап. Қазақстан Республикасы Президентінің бастамаларына арналған резерв

1. Қазақстан Республикасы Президентінің бастамаларына арналған резерв трансферттер түсімдерін есепке алмағанда, кезекті қаржы жылына арналған республикалық бюджет кірістерінің жоспарланатын көлемінің кемінде бір жарым пайызы мөлшерінде және үш пайызынан аспайтын мөлшерде жоспарлы кезеңнің бірінші жылына арналған республикалық бюджет құрамында қалыптастырылады.

2. Қазақстан Республикасы Президентінің бастамаларына арналған резерв бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган әкімшілендіретін жеке бөлінетін бюджеттік бағдарлама бойынша көзделеді және ағымдағы қаржы жылы ішінде бөлінеді.

3. Қазақстан Республикасы Президентінің бастамаларына арналған резерв Қазақстан Республикасы Президентінің жыл сайынғы Қазақстан халқына жолдауларын және Қазақстан Республикасы Президентінің басқа да бастамаларын іске асыруға байланысты, ағымдағы қаржы жылында күтпеген және кейінге қалдырмай қаржыландыруды талап ететін шығындарды қаржыландыруға бағытталады.

4. Қаржы жылы ішінде Қазақстан Республикасы Президентінің бастамаларына арналған резервтен бюджет қаражатын бөлу Қазақстан Республикасы Президентінің тапсырмасы бойынша қаржы жылы аяқталғаннан кейін күші жойылатын Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен жүзеге асырылады.

20-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің және жергілікті атқарушы органдардың резервтері

1. Қазақстан Республикасы Үкіметінің резервінде:

1) төтенше резерв;

2) табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайларды жою кезінде халықтың тыныс-тіршілігін қамтамасыз етуге арналған резерв;

3) шұғыл шығындарға арналған резерв;

4) соттардың шешімдері бойынша міндеттемелерді орындауға арналған резерв;

5) облыстық бюджеттердің, республикалық маңызы бар қалалар, астана бюджеттерінің қолма-қол ақша тапшылығын жабуға арналған резерв қамтылады.

2. Жергілікті атқарушы органның резервінде:

1) төтенше резерв;

2) шұғыл шығындарға арналған резерв;

3) соттардың шешімдері бойынша міндеттемелерді орындауға арналған резерв;

4) тиісінше аудандық (облыстық маңызы бар қалалар) бюджеттердің немесе аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер бюджеттерінің қолма-қол ақша тапшылығын жабуға арналған резерв қамтылады.

3. Қазақстан Республикасының Үкіметі резервінің жалпы көлемі трансферттер түсімдерін есепке алмағанда, кезекті қаржы жылына арналған республикалық бюджет кірістерінің жоспарланатын көлемінің үш пайызына дейінгі мөлшерде республикалық бюджет құрамында қалыптастырылады.

Жергiлiктi атқарушы орган резервiнiң жалпы көлемi трансферттерді, қарыздарды және жоғары тұрған бюджетке бюджеттік алып қоюларды есепке алмағанда, тиiстi жергiлiктi өкiлдi органның шешiмiмен тиiстi жергiлiктi бюджет түсiмдерi көлемінiң кемiнде екi пайызы көлемінде белгiленедi.

4. Резерв түрлерінің біріне көзделген бюджет қаражаты жеткіліксіз болған жағдайда, Қазақстан Республикасының Үкіметі немесе жергілікті атқарушы орган тиісті бюджетті түзету арқылы Қазақстан Республикасының Үкіметі немесе жергілікті атқарушы орган резервтерінің жалпы көлемдерін қайта бөлу арқылы тиісті резервтің жоспарлы мақсатын ұлғайтады.

5. Төтенше резерв Қазақстан Республикасының аумағында әлеуметтік, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайларды және олардың салдарын жою, төтенше жағдайдың құқықтық режимін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шараларды жүргізу мақсатында және Қазақстан Республикасының басқа мемлекеттерге ресми гуманитарлық көмек көрсетуі үшін пайдаланылады.

Тиiсiнше Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң немесе жергiлiктi атқарушы органдардың қаулыларында көзделген әлеуметтiк, табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайларды және олардың салдарын жоюға арналған iс-шараларға төтенше резервтен бөлінетін шығыстарды қаржыландыруды Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің негіздейтін құжаттарды ұсынуына қарай бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті органдар жүзеге асыруы мүмкiн.

6. Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайларды жою кезінде халықтың тыныс-тіршілігін қамтамасыз етуге арналған резерв төтенше жағдайлар аймақтарында, эвакуациялау маршруттарында және эвакуацияланатын адамдар орналасқан жерлерде адамдардың өмірін сақтауға және денсаулығын қолдауға бағытталған іс-шараларды жүзеге асыру үшін пайдаланылады.

7. Шұғыл шығындарға арналған резерв Қазақстан Республикасының немесе оның әкімшілік-аумақтық бірлігінің саяси, экономикалық және әлеуметтік тұрақтылығына, сондай-ақ адамдардың өмірі мен денсаулығына қатер төндіретін жағдайларды жою мақсатында пайдаланылады.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің шұғыл шығындарға арналған резерві Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімдерімен айқындалатын өзге де күтпеген шығындарға пайдаланылуы мүмкін.

Арнаулы мемлекеттік қор есебінен қаржыландырылатын шығыстарды шұғыл шығындарға арналған резервтен қаржыландыруға жол берілмейді.

8. Соттардың шешімдері бойынша міндеттемелерді орындауға арналған резерв соттардың шешімдері бойынша Қазақстан Республикасы Үкіметінің, орталық мемлекеттік органдардың, олардың ведомстволары мен аумақтық бөлімшелерінің, жергілікті атқарушы органдардың міндеттемелерін орындауға пайдаланылады.

9. Қолма-қол ақша тапшылығын жабуға арналған резерв осы Кодекстің 113-бабына сәйкес кезекті қаржы жылында өз бюджеттерінің қолма-қол ақша тапшылығы болжанған жағдайда төмен тұрған бюджеттерге бюджеттік кредиттер беруге пайдаланылады.

Кезекті қаржы жылында қолма-қол ақша тапшылығы болжанған жағдайда төмен тұрған бюджеттің жергілікті атқарушы органының және (немесе) аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімі аппаратының қарыз алуы бюджетті түзету арқылы қаржы жылы шегінде алты айға дейінгі мерзімге жүзеге асырылуы мүмкін.

10. Қазақстан Республикасы Үкіметінің және облыстың, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жергілікті атқарушы органының резервтерінен төмен тұрған бюджетке бюджет қаражатын бөлу нысаналы трансферттер түрінде жүзеге асырылады.

21-бап. Резервтердің пайдаланылуы туралы есептілік

1. Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган және бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті орган бюджеттік бағдарламалардың әкімшілерімен бірлесіп, қаржы жылының қорытындысы бойынша резервтердің пайдаланылуы туралы есептерді қалыптастырады.

2. Резервтердің пайдаланылуы туралы есептер тиісті бюджеттік бағдарламалардың паспорттарында көзделген қаражатты бөлу себептерін, қол жеткізілген түпкілікті нәтижелерді көрсете отырып, олардың түрлері бойынша қалыптастырылады және тиісті шығындарға бюджетте баламалы көздердің жоқ екендігі және бюджетті әзірлеу кезінде оларды жоспарлаудың мүмкін еместігінің себептері туралы ақпаратты қамтуға тиіс.

3. Резервтердің пайдаланылуы туралы есептілік осы Кодекстің 40-бабына сәйкес жариялануға жатады.

4. Резервтердің пайдаланылуы туралы ақпарат тиісті бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есепке енгізіледі.

5. Резервтердің пайдаланылуы туралы есептерді қалыптастыру және оларды жариялау тәртібін бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

6-тарау. БЮДЖЕТКЕ ТҮСЕТІН ТҮСІМДЕРДІ БЮДЖЕТ ДЕҢГЕЙЛЕРІ АРАСЫНДА БӨЛУ

22-бап. Түсімдерді бөлу туралы жалпы ережелер

1. Түсімдерді республикалық, жергілікті бюджеттер арасында бөлу осы Кодекстің 78-бабында айқындалған бюджетаралық қатынастар қағидаттарына негізделеді.

2. Осы Кодекстен басқа Қазақстан Республикасының өзге де заңнамалық актілерінде түсімдер есепке жатқызылуға тиісті бюджет деңгейін белгілеуге жол берілмейді.

Түсімдердің жекелеген түрлерін бюджеттің бір деңгейінен екіншісіне беру осы Кодекске өзгерістер мен толықтырулар енгізілген кезде ғана жүзеге асырылады.

3. Түсімдерді республикалық бюджет, жергілікті бюджеттер, салықтық емес төлемдердің есебінен қалыптастырылатын бюджеттен тыс қорлардың қолма-қол ақшаны бақылау шоттары арасында бөлу осы Кодекстің 107-бабының 5-тармағына сәйкес жүзеге асырылады.

23-бап. Республикалық бюджетке түсетін түсімдер

1. Мыналар республикалық бюджетке түсетін салықтық түсімдер болып табылады:

1) мұнай секторының ұйымдарынан түсетін түсімдерді қоспағанда, Қазақстан Республикасының кәсіпкерлік саласындағы заңнамасына сәйкес қалыптастырылатын кәсіпкерлік субъектілерінің тізіліміне сәйкес ірі кәсіпкерлік субъектілерінен түсетін корпоративтік табыс салығы;

2) қосылған құн салығы, оның ішінде Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген тауарларға, орындалған жұмыстарға және көрсетілген қызметтерге және Қазақстан Республикасының аумағына импортталатын тауарларға қосылған құн салығы;

3) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес Қазақстан Республикасының аумағына импортталатын тауарларға акциздер;

4) қалааралық және (немесе) халықаралық телефон байланысын, сондай-ақ ұялы байланысты бергені үшін төлемақы;

5) мұнай секторының ұйымдарынан түсетін түсімдерді қоспағанда, бонустар;

6) кең таралған пайдалы қазбаларды, жерасты суларын, емдік балшықтарды және мұнай секторының ұйымдарынан түсетін түсімдерді қоспағанда, пайдалы қазбаларды өндіру салығы;

7) мұнай секторының ұйымдарынан түсетін түсімдерді қоспағанда, экспортқа рента салығы;

8) радиожиілік спектрін пайдаланғаны үшін төлемақы;

9) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды мемлекеттік тіркегені, сондай-ақ оларды қайта тіркегені үшін алым;

10) теле-, радиоарнаны, мерзімді баспасөз басылымын, ақпараттық агенттікті және желілік басылымды есепке қойғаны үшін алым;

11) ғарыш объектілерін және оларға құқықтарды мемлекеттік тіркегені үшін алым;

12) банк және сақтандыру нарықтарына қатысушылар үшін рұқсат беру құжаттарын, келісім бергені үшін алым;

13) көмірсутектер саласындағы жекелеген кіші қызмет түрлерімен айналысу құқығына байланысты лицензия бергені үшін лицензиялық алым;

14) "Астана" халықаралық қаржы орталығының инвестициялық резиденті болып табылатын шетелдіктің немесе азаматтығы жоқ адамның резиденттігін растайтын құжатты бергені үшін алым;

15) әкелінетін және әкетілетін тауарларға кеден баждары;

16) Қазақстан Республикасының кеден заңнамасына сәйкес төленетін кедендік алымдар;

17) ішкі нарықты қорғау шараларын қолдануға байланысты төленетін арнаулы, демпингке қарсы, өтемақы баждары;

18) осы тармақтың 15), 16) және 17) тармақшаларында санамаланған алдағы төлемдерді, сондай-ақ Еуразиялық экономикалық одақтың кедендік аумағына импортталатын тауарларға қосылған құн салығы мен акциздерді төлеу есебіне Еуразиялық экономикалық одақтың және Қазақстан Республикасының кеден заңнамасына сәйкес енгізілетін аванстық төлемдер;

19) консулдық алым;

20) осы Кодекстің 58-бабы 2-тармағының 1) тармақшасында көрсетілген мұнай секторының ұйымдарынан салықтық тексерулердің нәтижелері бойынша түсетін салықтық түсімдер.

2. Мыналар республикалық бюджетке түсетін салықтық емес түсімдер болып табылады:

1) республикалық меншіктен түсетін кірістер:

республикалық мемлекеттік кәсіпорындардың таза кірісі бөлігінің түсімдері;

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің таза кірісі бөлігінің түсімдері;

республикалық меншіктегі акциялардың мемлекеттік пакеттеріне төленетін дивидендтер;

республикалық меншіктегі заңды тұлғалардағы қатысу үлестеріне төленетін кірістер;

республикалық меншіктегі мүлікті жалға беруден түсетін кірістер;

республикалық бюджеттің уақытша бос қаражатын қаржы құралдарына орналастырудан алынған және бірыңғай қазынашылық шоттағы ақшаның күн сайынғы қалдығына сыйақылар;

квазимемлекеттік сектор субъектілерінің уақытша бос бюджет қаражатын қаржы құралдарына орналастыруынан алынған сыйақылар;

республикалық бюджеттен берілген кредиттер бойынша сыйақылар;

республикалық меншіктен түсетін өзге де кірістер;

2) республикалық бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелердің тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуінен түсетін түсімдер;

3) республикалық бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелер ұйымдастыратын мемлекеттік сатып алуды өткізуден түсетін ақша түсімдері;

4) орталық мемлекеттік органдар тартатын гранттар;

5) мұнай секторының ұйымдарынан және салықтық емес төлемдер есебінен қалыптастырылатын бюджеттен тыс қорларға түсетін түсімдерді қоспағанда, республикалық бюджетке түсетін өзге де салықтық емес түсімдер.

3. Мемлекеттік материалдық резервтен тауарларды сатудан түсетін ақша негізгі капиталды сатудан республикалық бюджетке түсетін түсімдер болып табылады.

4. Жер қойнауын пайдаланушылардың Қазақстан Республикасының аумағындағы ғылыми-зерттеу, ғылыми-техникалық, тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарға аударымдары республикалық бюджетке түсетін арнаулы түсімдер болып табылады.

5. Мыналар республикалық бюджетке түсетін трансферттердің түсімдері болып табылады:

1) облыстық бюджеттерден, республикалық маңызы бар қалалар, астана бюджеттерінен түсетін трансферттер;

2) Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан республикалық бюджетке түсетін кепілдендірілген трансферт;

3) Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан республикалық бюджетке түсетін нысаналы трансферт;

4) Арнаулы мемлекеттік қордан түсетін трансферт.

6. Республикалық бюджеттен берілген кредиттерді, үкіметтік қарыздарды өтеуден түсетін түсімдер республикалық бюджетке есепке жатқызылады.

24-бап. Республикалық маңызы бар қала, астана бюджетіне түсетін түсімдер

1. Мыналар республикалық маңызы бар қала, астана бюджетіне түсетін салықтық түсімдер болып табылады:

1) республикалық бюджетке есепке жазылатын ірі кәсіпкерлік субъектілерінен түсетін түсімдерді және мұнай секторының ұйымдарынан түсетін түсімдерді қоспағанда, корпоративтік табыс салығы;

2) жеке табыс салығы;

3) әлеуметтік салық;

4) жеке және заңды тұлғаларға, дара кәсіпкерлерге салынатын мүлік салығы;

5) жер салығы;

6) көлік құралы салығы;

7) бірыңғай жер салығы;

8) мыналарға:

Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген спирттің барлық түріне;

Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген алкоголь өніміне;

Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген, құрамындағы этил спиртінің көлемі 0,5 пайыздан аспайтын сыра қайнату өніміне;

Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген темекі бұйымдарына;

Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген жеңіл автомобильдерге (мүгедектігі бар адамдарға арнайы жасалған қолмен басқарылатын немесе қолмен басқаруға бейімделген автомобильдерден басқа);

бензинге (авиациялық бензинді қоспағанда), дизель отынына, газохолға, бензанолға, мұнай еріткішке, жеңіл көмірсутектер қоспасына және экологиялық отынға акциздер;

9) мұнай секторының ұйымдарынан түсетін түсімдерді қоспағанда, кең таралған пайдалы қазбаларға, жерасты суларына және емдік балшықтарға салынатын пайдалы қазбаларды өндіру салығы;

10) жерүсті көздерінің су ресурстарын пайдаланғаны үшін төлемақы;

11) орманды пайдаланғаны үшін төлемақы;

12) жануарлар дүниесін пайдаланғаны үшін төлемақы;

13) жер учаскелерін пайдаланғаны үшін төлемақы;

14) цифрлық майнинг үшін төлемақы;

15) тарихи шығындарды өтеу бойынша төлем;

16) өсімдіктер дүниесін арнайы пайдалану тәртібімен өсімдіктер ресурстарын пайдаланғаны үшін төлемақы;

17) сыртқы (көрнекі) жарнаманы республикалық маңызы бар қаладағы, астанадағы үй-жайлардың шегінен тыс ашық кеңістікте, республикалық маңызы бар қаланың, астананың аумақтары арқылы өтетін жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарының бөлінген белдеуінде орналастырғаны үшін төлемақы;

18) автокөлік құралдарының Қазақстан Республикасының аумағымен жүріп өткені үшін алым;

19) жекелеген қызмет түрлерімен айналысу құқығы үшін алым (жекелеген қызмет түрлерімен айналысуға арналған лицензияларды бергені үшін алым);

20) телевизия және радио хабарларын тарату ұйымдарына радиожиілік спектрін пайдалануға рұқсат бергені үшін алым;

21) коммерциялық ұйымдарды қоспағанда, заңды тұлғаларды, олардың филиалдары мен өкілдіктерін мемлекеттік (есептік) тіркегені, сондай-ақ оларды қайта тіркегені үшін алым;

22) жылжымалы мүлік кепілін және кеме ипотекасын мемлекеттік тіркегені, сондай-ақ әуе кемесін тіркеуден алып тастауға және әкетуге кері қайтарып алынбайтын өкілеттікті мемлекеттік тіркегені үшін алым;

23) көлік құралдарын мемлекеттік тіркегені, сондай-ақ оларды қайта тіркегені үшін алым;

24) Қазақстан Республикасына шетелдік жұмыс күшін тартуға рұқсатты бергені немесе ұзартқаны үшін алым;

25) жекелеген қызмет түрлерімен айналысуға арналған лицензияларды пайдаланғаны үшін төлемақы;

26) консулдық алымнан басқа, мемлекеттік баж.

2. Мыналар республикалық маңызы бар қала, астана бюджетіне түсетін салықтық емес түсімдер болып табылады:

1) коммуналдық меншіктен түсетін кірістер:

республикалық маңызы бар қала, астана әкімдігінің шешімі бойынша құрылған коммуналдық мемлекеттік кәсіпорындардың таза кірісі бөлігінің түсімдері;

республикалық маңызы бар қаланың, астананың коммуналдық меншігіндегі акциялардың мемлекеттік пакеттеріне төленетін дивидендтер;

республикалық маңызы бар қаланың, астананың коммуналдық меншігіндегі заңды тұлғаларға қатысу үлесіне төленетін кірістер;

республикалық маңызы бар қаланың, астананың коммуналдық меншігіндегі мүлікті жалға беруден түсетін кірістер;

республикалық маңызы бар қаланың, астананың коммуналдық меншігіндегі тұрғын үй қорынан тұрғынжайларды жалға беруден түсетін кірістер;

уақытша бос бюджет ақшасын депозиттерге орналастырудан алынған сыйақылар;

республикалық маңызы бар қала, астана бюджетінен берілген кредиттер бойынша сыйақылар;

республикалық маңызы бар қаланың, астананың коммуналдық меншігінен түсетін өзге де кірістер;

2) республикалық маңызы бар қала, астана бюджетінен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелердің тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуінен түсетін түсімдер;

3) республикалық маңызы бар қала, астана бюджетінен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелер ұйымдастыратын мемлекеттік сатып алуды өткізуден түсетін ақша түсімдері;

4) мұнай секторының ұйымдарынан және салықтық емес төлемдер есебінен қалыптастырылатын бюджеттен тыс қорларға түсетін түсімдерді қоспағанда, мемлекеттік мекемелер салатын айыппұлдар, өсімпұлдар, санкциялар, өндіріп алулар;

5) жергілікті атқарушы органдар тартатын гранттар;

6) республикалық маңызы бар қала, астана бюджетіне түсетін өзге де салықтық емес түсімдер.

3. Мыналар республикалық маңызы бар қала, астана бюджетіне негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер болып табылады:

1) республикалық маңызы бар қала, астана бюджетінен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелерге бекітіліп берілген мүлікті сатудан республикалық маңызы бар қала, астана бюджетіне түсетін түсімдер;

2) мемлекеттік тұрғын үй қорынан тұрғынжайларды жекешелендіруден түсетін түсімдер;

3) ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскелерін қоспағанда, жер учаскелерін сатудан түсетін түсімдер;

4) жер учаскелерін жалдау құқығын сатқаны үшін төлемақы.

4. Мыналар республикалық маңызы бар қала, астана бюджеттеріне түсетін арнаулы түсімдер болып табылады:

1) қоршаған ортаға жағымсыз әсер еткені үшін төлемақы;

2) жер қойнауын пайдаланушылардың өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына, оның инфрақұрылымын дамытуға аударымдары;

3) жер қойнауын пайдаланушылардың қазақстандық кадрларды оқытуды қаржыландыруға аударымдары;

4) Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасына сәйкес салынатын, қоршаған ортаға жағымсыз әсер ететін объектінің орналасқан жері бойынша есепке жатқызылуға тиісті, жер қойнауын пайдаланушылардан қоршаған ортаға жол берілетін антропогендік әсер ету нормативтерін бұзғаны үшін айыппұлдар;

5) жер қойнауын пайдаланушылардан және мұнай секторының ұйымдарынан зиянды өтеу туралы талап қою бойынша алынған қаражат, Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы заңнамасына сәйкес салынатын, қоршаған ортаға жағымсыз әсер ететін объектінің орналасқан жері бойынша есепке жатқызылуға тиісті қоршаған ортаны қорғау саласындағы айыппұлдар.

5. Республикалық бюджеттен берілетін трансферттер республикалық маңызы бар қала, астана бюджетіне түсетін трансферттердің түсімдері болып табылады.

6. Республикалық маңызы бар қала, астана бюджетінен берілген кредиттерді өтеуден, республикалық маңызы бар қаланың, астананың коммуналдық меншігіндегі мемлекеттің қаржылық активтерін сатудан, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органдарының қарыздарынан түсетін түсімдер республикалық маңызы бар қала, астана бюджеттеріне есепке жатқызылады.

25-бап. Облыстық бюджетке түсетін түсімдер

1. Мыналар облыстық бюджетке түсетін салықтық түсімдер болып табылады:

1) облыстық мәслихат белгілеген кірістерді бөлу нормативтері бойынша әлеуметтік салық;

2) жерүсті көздерінің су ресурстарын пайдаланғаны үшін төлемақы;

3) орманды пайдаланғаны үшін төлемақы;

4) жануарлар дүниесін пайдаланғаны үшін төлемақы;

5) цифрлық майнинг үшін төлемақы;

6) тарихи шығындарды өтеу бойынша төлем;

7) өсімдіктер дүниесін арнайы пайдалану тәртібімен өсімдіктер ресурстарын пайдаланғаны үшін төлемақы;

8) Қазақстан Республикасына шетелдік жұмыс күшін тартуға рұқсатты бергені немесе ұзартқаны үшін алым;

9) автокөлік құралдарының Қазақстан Республикасының аумағымен жүріп өткені үшін алым;

10) телевизия және радио хабарларын тарату ұйымдарына радиожиілік спектрін пайдалануға рұқсат бергені үшін алым;

11) ойын бизнесі салығы.

2. Мыналар облыстық бюджетке түсетін салықтық емес түсімдер болып табылады:

1) коммуналдық меншіктен түсетін кірістер:

облыстық әкімдіктің шешімі бойынша құрылған коммуналдық мемлекеттік кәсіпорындардың таза кірісі бөлігінің түсімдері;

облыстық коммуналдық меншіктегі акциялардың мемлекеттік пакеттеріне төленетін дивидендтер;

облыстық коммуналдық меншіктегі заңды тұлғаларға қатысу үлесіне төленетін кірістер;

облыстық коммуналдық меншіктегі мүлікті жалға беруден түсетін кірістер;

облыстық коммуналдық меншіктегі тұрғын үй қорынан тұрғынжайларды жалға беруден түсетін кірістер;

уақытша бос бюджет ақшасын депозиттерге орналастырудан алынған сыйақылар;

облыстық бюджеттен берілген кредиттер бойынша сыйақылар;

облыстық коммуналдық меншіктен түсетін өзге де кірістер;

2) облыстық бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелердің тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуінен түсетін түсімдер;

3) облыстық бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелер ұйымдастыратын мемлекеттік сатып алуды өткізуден түсетін ақша түсімдері;

4) мұнай секторының ұйымдарынан және салықтық емес төлемдер есебінен қалыптастырылатын бюджеттен тыс қорларға түсетін түсімдерді қоспағанда, мемлекеттік мекемелер салатын айыппұлдар, өсімпұлдар, санкциялар, өндіріп алулар;

5) жергілікті атқарушы органдар тартатын гранттар;

6) облыстық бюджетке түсетін өзге де салықтық емес түсімдер.

3. Мыналар облыстық бюджетке негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер болып табылады:

1) облыстық бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелерге бекітіліп берілген мүлікті сатудан түсетін түсімдер;

2) мемлекеттік тұрғын үй қорынан тұрғынжайларды жекешелендіруден түсетін түсімдер.

4. Мыналар облыстық бюджетке түсетін арнаулы түсімдер болып табылады:

1) қоршаған ортаға жағымсыз әсер еткені үшін төлемақы;

2) жер қойнауын пайдаланушылардың өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына, оның инфрақұрылымын дамытуға аударымдары;

3) жер қойнауын пайдаланушылардың қазақстандық кадрларды оқытуды қаржыландыруға аударымдары;

4) Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасына сәйкес салынатын және қоршаған ортаға жағымсыз ететін объектінің орналасқан жері бойынша есепке жатқызылуға тиісті жер қойнауын пайдаланушылардан қоршаған ортаға жол берілетін антропогендік әсер ету нормативтерін бұзғаны үшін айыппұлдар;

5) жер қойнауын пайдаланушылардан және мұнай секторының ұйымдарынан зиянды өтеу туралы талап қою бойынша алынған қаражат, Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы заңнамасына сәйкес салынатын, қоршаған ортаға жағымсыз әсер ететін объектінің орналасқан жері бойынша есепке жатқызылуға тиісті қоршаған ортаны қорғау саласындағы айыппұлдар.

5. Мыналар облыстық бюджетке түсетін трансферттердің түсімдері болып табылады:

1) аудандық (облыстық маңызы бар қалалар) бюджеттерден берілетін трансферттер;

2) республикалық бюджеттен берілетін трансферттер.

6. Облыстық бюджеттен берілген кредиттерді өтеуден, облыстық коммуналдық меншіктегі мемлекеттің қаржылық активтерін сатудан, облыстардың жергілікті атқарушы органдарының қарыздарынан түсетін түсімдер облыстық бюджетке есепке жатқызылады.

26-бап. Аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджетке түсетін түсімдер

1. Мыналар аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджетке түсетін салықтық түсімдер болып табылады:

1) республикалық бюджетке есепке жатқызылатын ірі кәсіпкерлік субъектілерінен түсетін түсімдерді және мұнай секторының ұйымдарынан түсетін түсімдерді қоспағанда, корпоративтік табыс салығы;

2) мемлекеттік кірістер органында тіркеу есебіне қою кезінде мәлімделген:

дара кәсіпкер, жекеше нотариус, жеке сот орындаушысы, адвокат, кәсіпқой медиатор үшін – тұрған жері;

қалған жеке тұлғалар үшін – тұрғылықты жері аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің аумағында орналасқан жеке тұлғалар дербес салық салуға жататын кірістер бойынша жеке табыс салығын қоспағанда, жеке табыс салығы;

3) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес "Азаматтарға арналған үкімет" мемлекеттік корпорациясы аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджетке төлеген және аударған, арнаулы мобильдік қосымша пайдаланылатын арнаулы салық режимін қолданатын және Қазақстан Республикасының Әлеуметтік кодексіне сәйкес орындаушылар болып табылатын дара кәсіпкерлердің кірістерінен алынатын жеке табыс салығы;

4) облыстық мәслихат белгілеген кірістерді бөлу нормативтері бойынша әлеуметтік салық;

5) аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ аумағындағы осы салықты салу объектілері бойынша жеке тұлғаларға салынатын мүлік салығын қоспағанда, жеке және заңды тұлғаларға, дара кәсіпкерлерге салынатын мүлік салығы;

6) аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент аумағындағы жер учаскелері бойынша жеке және заңды тұлғалардан алынатын, елді мекендер жерлеріне салынатын жер салығын қоспағанда, жер салығы;

7) мыналардан:

тұрғылықты жері аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент аумағындағы жеке тұлғалардан;

өздерінің құрылтай құжаттарында көрсетілген тұрған жері аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің аумағында орналасқан заңды тұлғалардан алынатын көлік құралы салығын қоспағанда, көлік құралы салығы;

8) бірыңғай жер салығы;

9) мыналарға:

Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген спирттің барлық түріне;

Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген алкоголь өніміне;

Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген, құрамындағы этил спиртінің көлемі 0,5 пайыздан аспайтын сыра қайнату өніміне;

Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген темекі бұйымдарына;

Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген жеңіл автомобильдерге (мүгедектігі бар адамдарға арнайы жасалған қолмен басқарылатын немесе қолмен басқаруға бейімделген автомобильдерден басқа);

бензинге (авиациялық бензинді қоспағанда), дизель отынына, газохолға, бензанолға, мұнай еріткішке, жеңіл көмірсутектер қоспасына және экологиялық отынға акциздер;

10) аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент аумағындағы жер учаскелерін қоспағанда, жер учаскелерін пайдаланғаны үшін төлемақы;

11) аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ аумағындағы кең таралған пайдалы қазбаларға, жерасты суларына және емдік балшықтарға салынатын пайдалы қазбаларды өндіру салығын қоспағанда және мұнай секторының ұйымдарынан түсетін түсімдерді қоспағанда, кең таралған пайдалы қазбаларға, жерасты суларына және емдік балшықтарға салынатын пайдалы қазбаларды өндіру салығы;

12) жекелеген қызмет түрлерімен айналысу құқығы үшін лицензиялық алым (жекелеген қызмет түрлерімен айналысуға арналған лицензиялар бергені үшін алым);

13) сыртқы (көрнекі) жарнаманы облыстық маңызы бар қаладағы үй-жайлардың шегінен тыс ашық кеңістікте, облыстық маңызы бар қаланың аумағы арқылы өтетін жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарының бөлінген белдеуінде орналастырғаны үшін төлемақы;

14) коммерциялық ұйымдарды қоспағанда, заңды тұлғаларды, олардың филиалдары мен өкілдіктерін мемлекеттік (есептік) тіркегені, сондай-ақ оларды қайта тіркегені үшін алым;

15) көлік құралдарын мемлекеттік тіркегені, сондай-ақ оларды қайта тіркегені үшін алым;

16) жылжымалы мүлік кепілін және кеме ипотекасын мемлекеттік тіркегені, сондай-ақ әуе кемесін тіркеуден алып тастауға және әкетуге кері қайтарып алынбайтын өкілеттікті мемлекеттік тіркегені үшін алым;

17) жекелеген қызмет түрлерімен айналысуға арналған лицензияларды пайдаланғаны үшін төлемақы;

18) консулдық алымнан басқа, мемлекеттік баж.

2. Мыналар аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджетке түсетін салықтық емес түсімдер болып табылады:

1) коммуналдық меншіктен түсетін кірістер:

аудандық (облыстық маңызы бар қала) әкімдіктің шешімі бойынша құрылған коммуналдық мемлекеттік кәсіпорындардың таза кірісі бөлігінің түсімдері;

аудандық (облыстық маңызы бар қала) коммуналдық меншіктегі акциялардың мемлекеттік пакеттеріне төленетін дивидендтер;

аудандық (облыстық маңызы бар қалалар) коммуналдық меншіктегі заңды тұлғаларға қатысу үлестеріне төленетін кірістер;

аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің басқаруындағы аудандық (облыстық маңызы бар қаланың) коммуналдық меншік мүлкін жалға беруден түсетін кірістерді қоспағанда, аудандық (облыстық маңызы бар қаланың) коммуналдық меншік мүлкін жалға беруден түсетін кірістер;

аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің басқаруындағы мемлекеттік мүлікті жалға беруден түсетін кірістерді қоспағанда, аудандық (облыстық маңызы бар қала) коммуналдық меншіктегі тұрғын үй қорынан тұрғынжайларды жалға беруден түсетін кірістер;

аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттен берілген кредиттер бойынша сыйақылар;

аудандық (облыстық маңызы бар қала) коммуналдық меншіктен түсетін өзге де кірістер;

2) аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелердің тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуінен түсетін түсімдер;

3) аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелер ұйымдастыратын мемлекеттік сатып алуды өткізуден түсетін ақша түсімдері;

4) аудандық маңызы бар қалалардың, ауылдардың, кенттердің, ауылдық округтердің әкімдері салатын айыппұлдарды қоспағанда, аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелер салатын айыппұлдар;

5) жергілікті атқарушы органдар тартатын гранттар;

6) аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджетке түсетін өзге де салықтық емес түсімдер.

3. Мыналар негізгі капиталды сатудан аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджетке түсетін түсімдер болып табылады:

1) аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелерге бекітіліп берілген мүлікті сатудан түсетін түсімдер;

2) мемлекеттік тұрғын үй қорынан тұрғынжайларды жекешелендіруден түсетін түсімдер;

3) ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскелерін немесе аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент аумағындағы жер учаскелерін сатудан түсетін түсімдерді қоспағанда, жер учаскелерін сатудан түсетін түсімдер;

4) аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент аумағындағы жер учаскелерін қоспағанда, жер учаскелерін жалдау құқығын сатқаны үшін төлемақы.

4. Облыстық бюджеттен және аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер бюджеттерінен берілетін трансферттер аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджетке түсетін трансферттердің түсімдері болып табылады.

5. Аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттен берілген кредиттерді өтеуден, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) коммуналдық меншігіндегі мемлекеттің қаржылық активтерін сатудан, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жергілікті атқарушы органының қарыздарынан түсетін түсімдер аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджетке есепке жатқызылады.

27-бап. Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджеттеріне түсетін түсімдер

1. Мыналар аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджеттеріне түсетін салықтық түсімдер болып табылады:

1) егер осы Кодекстің 26-бабының 1) тармағының 2) тармақшасында өзгеше белгіленбесе, мемлекеттік кірістер органында тіркеу есебіне қою кезінде мәлімделген:

дара кәсіпкер, жекеше нотариус, жеке сот орындаушысы, адвокат, кәсіпқой медиатор үшін – тұрған жері;

қалған жеке тұлғалар үшін – тұрғылықты жері аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің аумағында орналасқан жеке тұлғалар дербес салық салуға жататын кірістер бойынша жеке табыс салығы;

2) аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ аумағындағы осы салық салу объектілері бойынша жеке тұлғаларға салынатын мүлік салығы;

3) аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент аумағындағы жер учаскелері бойынша жеке және заңды тұлғалардан алынатын, елді мекендердің жерлеріне салынатын жер салығы;

4) мыналардан:

тұрғылықты жері аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент аумағындағы жеке тұлғалардан;

өздерінің құрылтай құжаттарында көрсетілген тұрған жері аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің аумағында орналасқан заңды тұлғалардан алынатын көлік құралы салығы;

5) бірыңғай жер салығы;

6) жер учаскелерін пайдаланғаны үшін төлемақы;

7) сыртқы (көрнекі) жарнаманы:

аудандық маңызы бар қаладағы, ауылдағы, кенттегі үй-жайлардың шегінен тыс ашық кеңістікте;

аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің, ауылдық округтің аумақтары арқылы өтетін жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарының бөлінген белдеуінде;

елді мекендерден тыс жердегі үй-жайлардың шегінен тыс ашық кеңістікте және жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарының бөлінген белдеуінен тыс жерде орналастырғаны үшін төлемақы;

8) аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ аумағындағы кең таралған пайдалы қазбаларға, жерасты суларына және емдік балшықтарға салынатын пайдалы қазбаларды өндіру салығы.

2. Мыналар аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетіне түсетін салықтық емес түсімдер болып табылады:

1) аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімі әкімшілік құқық бұзушылықтар үшін салатын айыппұлдар;

2) жеке және заңды тұлғалардың ерікті түрдегі алымдары;

3) аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің, ауылдық округтің коммуналдық меншігінен (жергілікті өзін-өзі басқарудың коммуналдық меншігінен) түсетін кірістер:

аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімі аппаратының шешімі бойынша құрылған коммуналдық мемлекеттік кәсіпорындардың таза кірісі бөлігінің түсімдері;

аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің, ауылдық округтің коммуналдық меншігіндегі (жергілікті өзін-өзі басқарудың коммуналдық меншігіндегі) заңды тұлғаларға қатысу үлесіне кірістер;

аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің, ауылдық округтің коммуналдық меншігінің (жергілікті өзін-өзі басқарудың коммуналдық меншігінің) мүлкін жалға беруден түсетін кірістер;

аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетінен берілген кредиттер бойынша сыйақылар;

аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің, ауылдық округтің коммуналдық меншігінен (жергілікті өзін-өзі басқарудың коммуналдық меншігінен) түсетін өзге де кірістер;

4) аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетіне түсетін өзге де салықтық емес түсімдер.

3. Мыналар аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджеттеріне негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер болып табылады:

1) аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетінен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелерге бекітіліп берілген мүлікті сатудан түсетін түсімдер;

2) ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскелерін сатудан түсетін түсімдерді қоспағанда, жер учаскелерін сатудан түсетін түсімдер;

3) жер учаскелерін жалдау құқығын сатқаны үшін төлемақы.

4. Аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттен берілетін трансферттер аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджеттеріне түсетін трансферттердің түсімдері болып табылады.

28-бап. Салықтық емес түсімдер есебінен қалыптастырылатын бюджеттен тыс қорларға түсетін түсімдер

Бюджеттен тыс қорларға түсетін салықтық емес түсімдердің түрлері осы Кодекстің 13-тарауында айқындалған.

7-тарау. БЮДЖЕТ ДЕҢГЕЙЛЕРІ АРАСЫНДА ШЫҒЫСТАРДЫ БӨЛУ

29-бап. Бюджет деңгейлері арасында шығыстарды бөлу туралы жалпы ережелер

1. Бюджет шығыстарының бағыттары Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес белгіленген функциялар, өкілеттіктер мен құзыреттер негізге алына отырып, сондай-ақ Қазақстан Республикасының әкімшілік рәсімдер туралы заңнамасына сәйкес қалыптастырылатын мемлекеттік органдар функцияларының тізілімі және Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызметтер көрсету саласындағы заңнамасына сәйкес қалыптастырылатын мемлекеттік көрсетілетін қызметтер тізілімі негізінде айқындалады.

2. Осы Кодекстен басқа Қазақстан Республикасының өзге заңнамалық актілерінде шығыстар қаржыландырылуға тиіс бюджет деңгейін белгілеуге жол берілмейді.

Шығыстарды бюджеттің бір деңгейінен екіншісіне беру осы Кодекстің 70-бабы 6-тармағының талаптары сақтала отырып, осы Кодекске өзгерістер мен толықтырулар енгізілген және осы Кодекстің 83-бабының 2-тармағына сәйкес ағымдағы нысаналы трансферттер берілген кезде ғана жүзеге асырылады.

3. Бюджеттің белгілі бір деңгейінің шығыстарын бюджеттің басқа деңгейлерінен қаржыландыруға жол берілмейді.

4. Республикалық бюджеттен қаржыландырылатын орталық мемлекеттік органдардың, олардың ведомстволарының, аумақтық бөлімшелерінің және ведомстволардың аумақтық бөлімшелерінің шығыстары заттай нормалар ескеріле отырып, Қазақстан Республикасының Президенті мен Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін штат санының лимиттері негізінде жоспарланады.

5. Жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын жергілікті атқарушы органдардың, аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер әкімдері аппараттарының шығыстары заттай нормалар ескеріле отырып, Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін штат санының лимиттері негізінде жоспарланады.

30-бап. Республикалық бюджеттің шығыстары

1. Республикалық бюджеттің шығыстары мынадай бағыттар бойынша жүзеге асырылады:

1) жалпы сипаттағы мемлекеттік функциялар:

Қазақстан Республикасының Президентін және оның отбасын қамтамасыз ету, оларға қызмет көрсету және оларды күзету;

Қазақстан Республикасы Парламентінің, Қазақстан Республикасы Үкіметінің, Қазақстан Республикасы Жоғары Сот Кеңесінің және Қазақстан Республикасы Конституциялық Сотының жұмыс істеуі;

Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің қызметін қамтамасыз ету;

мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау;

облыстық бюджеттен қаржыландырылатын сайлауларды қоспағанда, референдумдар мен сайлауларды өткізу;

республикалық бюджеттің басқа бағыттары бойынша қаржыландырылатын мемлекеттік органдарды қоспағанда, Қазақстан Республикасының Президентіне тікелей бағынатын және есеп беретін мемлекеттік органдардың жұмыс істеуі;

мемлекеттік басқарудың жалпы функцияларын жүзеге асыратын, басқа бағыттарға жатқызылмаған орталық атқарушы органдардың жұмыс істеуі;

Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қызметтің әртүрлі салалары мен аяларында мемлекеттік сыйлықтар беру және мемлекеттік наградалармен наградтау;

қаржылық қызметтерді көрсететін жетекші халықаралық орталық қалыптастыруды қамтамасыз ету;

2) қорғаныс:

мемлекеттің қорғанысын ұйымдастыру және қамтамасыз ету;

облыстық бюджеттен, республикалық маңызы бар қала, астана және аудан (облыстық маңызы бар қала) бюджеттерінен қаржыландырылатын іс-шараларды қоспағанда, жалпыға бірдей әскери міндетті орындауға байланысты іс-шараларды ұйымдастыру;

азаматтық қорғау және әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдайлар саласындағы қызметті ұйымдастыру;

мемлекеттік өртке қарсы қызметтің жұмысын қамтамасыз ету;

азаматтық қорғаныс жүйесін ұйымдастыру;

жұмылдыру дайындығы және жұмылдыру;

жұмылдыру резервінің дәрілік заттары мен медициналық бұйымдарын қоспағанда, мемлекеттік материалдық резервтерді қалыптастыру және сақтау;

жаһандық, өңірлік ауқымдағы табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар мен олардың салдарының алдын алу және жою;

кәсіби авариялық -құтқару қызметтерінің жұмысын ұйымдастыру және қамтамасыз ету;

3) қоғамдық тәртіп, қауіпсіздік, құқықтық, сот, қылмыстық-атқару қызметі:

құқық қорғау қызметі;

облыстық бюджеттен, республикалық маңызы бар қала, астана бюджеттерінен қаржыландырылатын бағыттарды қоспағанда, Қазақстан Республикасының аумағында қоғамдық тәртіпті қорғау және қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету;

пробация қызметін қамтамасыз ету мен ұстауды қоспағанда, қылмыстық-атқару (пенитенциарлық) жүйесінің қызметін ұйымдастыру және қамтамасыз ету;

мемлекеттік құпиялардың қорғалуын қамтамасыз ету;

әділет саласындағы қызмет;

ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету;

күзетілетін адамдардың және объектілердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету;

сот жүйесінің жұмыс істеуі;

сыбайлас жемқорлық қылмыстарға қарсы іс-қимыл;

4) білім беру және ғылым:

ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті қаржыландыру;

республикалық білім беру ұйымдарында дарынды балаларға жалпы білім беру;

республикалық маңызы бар мектептен тыс іс-шараларды өткізу;

республикалық бюджеттен қаржыландырылатын білім беру ұйымдарында жоғары оқу орнынан кейінгі, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі және жоғары білімі бар мамандарды даярлау;

республикалық деңгейде кадрлардың біліктілігін арттыру және қайта даярлау;

республикалық орта білім беру ұйымдарын, сондай-ақ халықаралық шарттарға сәйкес шетел мектептерінде білім алатын отандастарды оқулықтармен және оқу-әдістемелік кешендермен қамтамасыз ету;

5) денсаулық сақтау:

жергілікті бюджеттерден қаржыландырылатын шығыстардың бағыттарынан басқа, тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін көрсету және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру;

республикалық деңгейде әлеуметтік, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайларды жою кезінде шұғыл медициналық көмек қызметін ұйымдастыру;

сот-медициналық, сот-психиатриялық және сот-наркологиялық сараптама жүргізу;

санитариялық-эпидемиологиялық қызметтің халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығын қамтамасыз етуі;

Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес әскери қызметшілерге, арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарының қызметкерлеріне және мемлекеттік қызметшілер мен азаматтардың жекелеген санаттарына медициналық қызмет көрсету;

жергілікті бюджеттерден және әлеуметтік медициналық сақтандыру қорынан қаржыландырылатын шығыстардан басқа, азаматтардың денсаулығын қорғау саласындағы қызмет;

жұмылдыру резервінің дәрілік заттары мен медициналық бұйымдарын беру және сақтау;

6) әлеуметтік көмек және әлеуметтік қамсыздандыру:

Қазақстан Республикасының зейнетақымен қамсыздандыру туралы заңнамасына сәйкес бюджет қаражаты есебінен зейнетақымен қамсыздандырылуға құқығы бар азаматтарға зейнетақы төлемдері;

жергілікті бюджеттер есебінен төленетіндерден басқа, Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде белгіленген мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақылар, мемлекеттік арнаулы жәрдемақылар, арнаулы мемлекеттік жәрдемақылар және өзге де жәрдемақылар;

Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген және (немесе) Қазақстан Республикасы Үкіметінің міндеттемелері болып табылатын әлеуметтік көмек және әлеуметтік төлемдер;

көші-қон саясатын іске асыру;

7) мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңістік:

республикалық деңгейде мәдениет, спорт және туризм саласындағы қызмет;

республикалық деңгейде мемлекеттік ақпараттық саясатты жүргізу;

республикалық деңгейде қоғамдық даму, азаматтық қоғамды дамыту, этносаралық қатынастар, конфессияаралық келісім, жастар, отбасы және гендерлік саясат, ақпаратқа қол жеткізу саласындағы қызмет;

8) ауыл, су, орман, балық шаруашылығы, ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, қоршаған ортаны және жануарлар дүниесін қорғау, жер қатынастары:

су ресурстарын қорғауды және ұтымды пайдалануды қамтамасыз ету;

суармалы жерлердің мелиорациялық жай-күйі бойынша іс-шаралар өткізу;

орман ресурстары мен жануарлар дүниесін сақтауды және дамытуды басқару, қамтамасыз ету;

республикалық маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды күтіп-ұстау, мемлекеттік табиғи-қорық қорын қалпына келтіру;

республикалық деңгейде қоршаған ортаны қорғау жөніндегі іс-шараларды өткізу;

гидрометеорологиялық мониторинг;

ауыл шаруашылығы және жер ресурстарын пайдалану саласындағы басқару;

республикалық деңгейде жер қатынастарын реттеу;

жануарлар ауруларының диагностикасы, эпизоотияға қарсы жұмыс;

мал шаруашылығын және мал шаруашылығы өнімдерін өндіруді, өткізуді дамыту;

өсімдік шаруашылығы өнімдерін өндіруді, өткізуді дамыту;

ауыл шаруашылығы өндірісін агрохимиялық және агроклиматтық қамтамасыз ету;

агроөнеркәсіптік кешенді техникалық қамтамасыз етуді мемлекеттік реттеу;

Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес агроөнеркәсіптік кешенді субсидиялау;

топографиялық-геодезиялық және картографиялық жұмыстар;

Қазақстан Республикасының су қоймаларын, каналдарын және гидротехникалық құрылысжайларын дамыту үшін мемлекеттік кепілдікпен тартылған қарыздар бойынша шығыстарды субсидиялау;

9) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі:

елді мекендердің жылумен жабдықтау, электрмен жабдықтау, газбен жабдықтау, сумен жабдықтау және су бұру объектілерін жаңғырту және дамыту, сондай-ақ елді мекендерді абаттандыру;

коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу саласын реттеу;

сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметін жетілдіру жөніндегі іс-шараларды өткізу;

10) өнеркәсіп, отын-энергетика кешені және жер қойнауын пайдалану:

мемлекеттік өнеркәсіп саясатын іске асыру;

өнеркәсіп және геология салаларын дамыту;

отын-энергетика кешенін дамыту;

республикалық деңгейде энергия, ресурс үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шараларды өткізу;

жер қойнауын және жер қойнауын пайдалануды, сейсмологиялық ақпаратты мониторингтеу;

мемлекеттік геологиялық зерттеу;

11) көлік және коммуникациялар:

көлікті, көлік инфрақұрылымын, жолаушылар, жүк тасымалдарын және транзиттік әлеуетті мемлекеттік реттеу және дамыту;

республикалық маңызы бар қалада, астанада қалалық рельсті көлікті дамытуға мемлекеттік кепілдікпен тартылған қарыздар бойынша шығыстарды өтеу;

ақпараттық коммуникациялық инфрақұрылымды және ақпараттық қауіпсіздікті дамыту;

аэроғарыш қызметі;

12) экономикалық қызметті реттеу:

сыртқы сауда қызметі, ішкі сауда салаларындағы мемлекеттік саясат;

техникалық реттеу, стандарттау, метрология және сертификаттау салаларындағы мемлекеттік саясат;

мемлекеттік инновациялық саясат;

жеке кәсіпкерлікті, өзін-өзі реттеуді дамыту;

бәсекелестікті дамыту және қорғау;

13) мемлекеттік міндеттемелерді орындау:

үкіметтік борышқа қызмет көрсету және оны өтеу;

мемлекеттік кепілдіктер бойынша міндеттемелерді орындау;

экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдіктер жөніндегі міндеттемелерді орындау;

үкіметтік қарыздарды хеджирлеу мәмілелері бойынша шығыстар;

мемлекет кепілгерлігі бойынша міндеттемелерді орындау;

Қазақстан Республикасы Үкіметінің мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелерін орындау;

мемлекеттік мүлікті сенімгерлік басқару шарты бойынша шығыстарды өтеу;

халықаралық қаржы ұйымдарына Қазақстан Республикасының мүшелігіне қатысты төлемдер, берілмейтін борыштық міндеттемелер (вексельдер) және донорлық жарналар бойынша мемлекет міндеттемелерін орындау;

14) трансферттер:

облыстық бюджеттерге, республикалық маңызы бар қалалар, астана бюджеттеріне берілетін трансферттер.

2. Республикалық бюджеттен осы баптың 1-тармағында көрсетілген бағыттар бойынша:

1) орталық мемлекеттік органдар мен мемлекеттік мекемелердің күрделі шығыстарына, кадрларын қайта даярлау мен жұмыскерлерінің біліктілігін арттыруға;

2) бюджеттік инвестицияларға, халықаралық ынтымақтастыққа, іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулерге, талдамалық және әлеуметтанушылық зерттеулерге және нормативтік-әдістемелік қамтамасыз етуге;

3) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес белгіленген орталық мемлекеттік органдардың өзге де мемлекеттік көрсетілетін қызметтеріне, функцияларына, өкілеттіктері мен құзыреттеріне арналған шығыстар да қаржыландырылады.

31-бап. Республикалық маңызы бар қала, астана бюджетінің шығыстары

1. Республикалық маңызы бар қалалар, астана бюджеттерінің шығыстары мынадай бағыттар бойынша қаржыландырылады:

1) жалпы сипаттағы мемлекеттік функциялар:

республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті өкілді және атқарушы органдарының, ревизиялық комиссиялардың жұмыс істеуі;

2) қорғаныс:

республикалық маңызы қаланың, астананың аумақтық әскерлерінің аумақтық органдарын, күтіп-ұстауды, қызмет көрсетуді және жөндеуді, жанар-жағармай материалдарын, кеңсе тауарларын сатып алуды, сондай-ақ коммуналдық қызметтерге, электр энергиясына, жылытуға және көрсетілетін байланыс қызметтеріне ақы төлеу жөніндегі шығындарды қоса алғанда, қызметтік үй-жайлармен, көлік құралдарымен, ақпараттың, телекоммуникацияның және байланыстың техникалық құралдарымен, жиһазбен және казармалық мүкәммалмен қамтамасыз етуді, аумақтық әскерлерді арнаулы өрістетуді жүргізу кезінде соғыс уақытының штаттық қажеттілік нормаларына сәйкес материалдық-техникалық құралдар запастарын жасауды, аумақтық қорғаныс бөлімшелерінің әскери міндеттілерімен бірге жиындар өткізуді қоса алғанда, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жұмылдыру дайындығы және жұмылдыру, аумақтық қорғаныс дайындығы және аумақтық қорғанысы;

республикалық маңызы бар қаланың, астананың әскери басқару органдарын жабдықталған әскерге шақыру (жинау) пункттерімен қамтамасыз ету, оларды күтіп-ұстау, дәрі-дәрмектермен, құрал-саймандармен, өртке қарсы, медициналық және шаруашылық мүлікпен, автомобиль көлігімен, сондай-ақ байланыс және күзет құралдарымен жабдықтау, медициналық және техникалық жұмыскерлермен, қызмет көрсетуші персоналмен қамтамасыз ету және медициналық комиссиялар құру жөніндегі әскери міндетті орындау шеңберіндегі іс-шаралар;

жергілікті ауқымдағы табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың және олардың салдарының алдын алу және оларды жою;

республикалық маңызы бар қаланың, астананың азаматтық қорғаныс іс-шаралары;

3) қоғамдық тәртіп, қауіпсіздік, қылмыстық-атқару (пенитенциарлық) жүйесі:

республикалық маңызы бар қала, астана аумағында қоғамдық тәртіпті қорғау және қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету;

уақытша ұстау изоляторларының, әкімшілік қамауға алынған адамдарға арналған арнаулы қабылдау орындарының, белгілі бір тұрғылықты жері және құжаттары жоқ адамдарға арналған қабылдау-бөлу орындарының, қызметтік жануарларға арналған питомниктердің жұмыс істеуі;

ішкі істер органдарының айдауылмен алып жүруі;

азаматтық, көшіп кету және көшіп келу мәселелері, шетелдіктермен жұмыс және заңсыз көші-қонға қарсы күрес жөніндегі қызмет;

мемлекеттік нөмір белгілерін, жүргізуші куәліктерінің бланкілерін және көлік құралдарын мемлекеттік тіркеу куәліктерінің бланкілерін дайындағаны үшін ақы төлеуді қаржыландыруды қоспағанда, жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі уәкілетті органның қызметін қамтамасыз ету;

республикалық бюджеттен қаржыландырылатын аумақтық органдар аппараттарының ахуалдық орталығының электрондық пошта қызметтеріне, бейне-конференц-байланыс және бейнебақылау жүйесіне арналған шығындарды қоспағанда, аумақтық ішкі істер органдарының жанар-жағармай материалдарын сатып алуын, сондай-ақ коммуналдық қызметтерге, электр энергиясына, жылытуға және байланыс қызметтеріне ақы төлеу жөніндегі шығындарды қоса алғанда, қызметтік үй-жайларын және көлік құралдарын күтіп-ұстау, оларға қызмет көрсету және жөндеу;

пробация қызметін қамтамасыз ету және ұстау;

4) білім беру:

мектепке дейінгі тәрбие беру мен оқыту;

кешкі (ауысымды) оқу нысанын қоса алғанда, оның ішінде интернаттық ұйымдар арқылы ұсынылатын міндетті жалпы орта білім беруді ұйымдастыру және қамтамасыз ету;

балаларды арнаулы жалпы білім беретін оқу бағдарламалары бойынша оқыту;

мамандандырылған білім беру ұйымдарында дарынды балаларды оқыту;

республикалық маңызы бар қала, астана ауқымында мектеп олимпиадаларын өткізу;

техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білімі бар мамандарды даярлау;

республикалық бюджеттен қаржыландырылатындарды қоспағанда, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімі бар мамандарды даярлау;

балалар мен жасөспірімдердің психикалық денсаулығын зерттеп-қарау және халыққа психологиялық-медициналық-педагогикалық консультациялық көмек көрсету;

дамуында проблемалары бар балалар мен жасөспірімдерді оңалту және әлеуметтік бейімдеу;

балаларға қосымша білім беру;

мемлекеттік білім беру ұйымдары үшін оқулықтар мен оқу-әдістемелік кешендерді сатып алу және жеткізу;

жетім балаларды, ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларды мемлекеттік қамтамасыз ету, оларды міндетті түрде жұмысқа орналастыру және тұрғын үймен қамтамасыз ету;

білім алушылар мен тәрбиеленушілердің жекелеген санаттарын тегін және жеңілдікпен тамақтандыру;

кәмелетке толмағандарды бейімдеу орталықтарының жұмыс істеуі;

5) денсаулық сақтау:

республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті өкілді органының шешімі бойынша тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін қосымша қамтамасыз ету;

Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес вакциналарды, иммундық-биологиялық және басқа да медициналық препараттарды сатып алу және сақтау;

республикалық бюджеттен қаржыландырылатын шығыстардың бағыттарын қоспағанда, тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін көрсету;

қылмыстық-атқару (пенитенциарлық) жүйесінің тергеу изоляторларында және қылмыстық-атқару (пенитенциарлық) жүйесінің мекемелерінде ұсталатын адамдарға медициналық көмек көрсету;

республикалық бюджеттен және әлеуметтік медициналық сақтандыру қорынан қаржыландырылатын бағыттарды қоспағанда, денсаулық сақтау саласындағы басқа да іс-шаралар;

6) әлеуметтік көмек және әлеуметтік қамсыздандыру:

тұрғын үй көмегі;

мұқтаж азаматтарға үйде әлеуметтік көмек көрсету;

белгілі бір тұрғылықты жері жоқ адамдарды әлеуметтік бейімдеу;

жетімдерді, ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларды әлеуметтік қамсыздандыру;

қарттарды және мүгедектігі бар балаларды қоса алғанда, мүгедектігі бар адамдарды әлеуметтік қамсыздандыру;

халықтың жұмыспен қамтылуын қамтамасыз ету және халықтың жұмыспен қамтылуына жәрдемдесу шараларын іске асыру;

мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек;

жергілікті өкілді органдардың шешімдері бойынша мұқтаж азаматтардың жекелеген санаттарына әлеуметтік көмек көрсету;

жергілікті деңгейде көші-қон іс-шараларын іске асыру;

тұрмыстық зорлық-зомбылық құрбандарына арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерді ұсыну;

7) мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңістік:

жергілікті маңызы бар театр және музыка өнерін қолдау;

жергілікті маңызы бар тарихи-мәдени мұраның сақталуын және оған қол жеткізуді қамтамасыз ету;

мәдени-демалыс жұмысын қолдау;

мәдениет саласында жергілікті маңызы бар әлеуметтік маңызды іс-шараларды өткізу;

зоопарктер мен дендропарктердің жұмыс істеуін қамтамасыз ету;

жергілікті деңгейде спорттық жарыстар өткізу;

әртүрлі спорт түрлері бойынша республикалық маңызы бар қаланың, астананың құрама командалары мүшелерінің республикалық және халықаралық спорттық жарыстарға дайындалуы және қатысуы;

мемлекеттік қалалық спорт ұйымдарының жұмыс істеуі;

шығармашылық үйірмелер мен спорт секцияларын жан басына шаққандағы нормативтік қаржыландыруды іске асыру;

жергілікті маңызы бар архив қоры объектілерінің сақталуын қамтамасыз ету;

қалалық кітапханалардың жұмыс істеуін қамтамасыз ету;

бұқаралық ақпарат құралдары арқылы жергілікті деңгейде мемлекеттік ақпараттық саясатты жүргізу;

жергілікті деңгейде мемлекеттік тілді және Қазақстан халқының басқа да тілдерін дамыту;

республикалық маңызы бар қала, астана деңгейінде мемлекеттік жастар саясатын іске асыру шеңберінде іс-шаралар өткізу;

жергілікті деңгейде туристік қызметті реттеу;

8) ауыл, су, орман, балық шаруашылығы, ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, қоршаған ортаны және жануарлар дүниесін қорғау, жер қатынастары:

Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес агроөнеркәсіптік кешенді субсидиялау;

ветеринарияны реттеу, ауру жануарларды санитариялық союды ұйымдастыру, мал қорымдарын (биотермиялық шұңқырларды) салу және оларды күтіп-ұстауды қамтамасыз ету;

орманды күзету, қорғау, молықтыру және орман өсіру;

республикалық маңызы бар қаланың, астананың коммуналдық меншіктегі су құбырларын салу, реконструкциялау және жөндеу;

су қорғау аймақтарын, ауызсумен жабдықтау көздерінің санитариялық қорғау белдеулері мен аймақтарын белгілеу;

республикалық маңызы бар қаланың, астананың ерекше авариялық су шаруашылығы құрылысжайлары мен гидромелиорациялық жүйелерін қалпына келтіру;

республикалық маңызы бар қаланың, астананың сумен жабдықтау жүйелерін, гидротехникалық құрылысжайларын салу және реконструкциялау;

жергілікті маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды күтіп-ұстау және қорғау;

Қазақстан Республикасының Экология кодексіне сәйкес қоршаған ортаны қорғау жөніндегі іс-шараларды өткізу;

республикалық маңызы бар қалада, астанада жер қатынастарын реттеу;

елді мекендерді жер-шаруашылық тұрғысынан орналастыру;

Қазақстан Республикасының жер заңнамасында белгіленген жағдайларда жер учаскелерінің меншік иелеріне немесе жер пайдаланушыларға келтірілген залалдарды өтеу;

9) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі:

республикалық маңызы бар қаланың, астананың мемлекеттік тұрғын үй қорының сақталуын ұйымдастыру;

тұрғын үй қорын түгендеу;

Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес азаматтардың жекелеген санаттарын тұрғын үймен қамтамасыз ету;

Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес мемлекет мұқтажы үшін жер учаскелерін алып қою, оның ішінде сатып алу жолымен алып қою және осыған байланысты жылжымайтын мүлікті иеліктен шығару;

коммуналдық меншіктегі сумен жабдықтау объектілерін, оның ішінде сумен жабдықтаудың тарату желілерін, тазарту, дренаж жүйелерін, кәріздік, оның ішінде кәріздік сорғы станцияларын, жылу және электр желілерін құру және реконструкциялау;

елді мекендерді газдандыру;

Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес республиканың сейсмикалық қауіпті өңірлерінде орналасқан тұрғын ғимараттардың сейсмикалық беріктігін қолдауға бағытталған іс-шаралар;

коммуналдық тұрғын үй қорының тұрғын үй құрылысы;

Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес авариялық тұрғын үйді бұзу;

елді мекендерде жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету;

республикалық бюджеттен қаржыландырылатын шығыстарды қоспағанда, сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметін ұйымдастыру;

Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі саласындағы субсидиялау;

10) өнеркәсіп, отын-энергетика кешені және жер қойнауын пайдалану:

жергілікті деңгейде энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шараларды өткізу;

11) көлік және коммуникациялар:

әлеуметтік маңызы бар қалалық және қала маңындағы қатынастар бойынша жолаушылар тасымалдарын ұйымдастыру;

қалалардың көшелерін салу, реконструкциялау, жөндеу және күтіп-ұстау, оның ішінде автомобиль жолдарын, сондай-ақ олардағы жол жүрісін реттеудің техникалық құралдарын ағымдағы жөндеу;

12) экономикалық қызметті реттеу:

жеке кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау;

өнеркәсіпті мемлекеттік ынталандыру;

инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау;

әлеуметтік кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау;

13) мемлекеттік міндеттемелерді орындау:

жергілікті атқарушы органдардың борышына қызмет көрсету және оны өтеу;

мемлекеттік кепілдіктер бойынша міндеттемелерді орындау;

жергілікті атқарушы органның мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелерді орындау;

мемлекет кепілгерлігі бойынша міндеттемелерді орындау;

коммуналдық мүлікті сенімгерлік басқару шарты бойынша шығыстарды өтеу;

14) трансферттер:

республикалық бюджетке берілетін трансферттер.

2. Республикалық маңызы бар қалалар, астана бюджеттерінен осы баптың 1-тармағында көрсетілген бағыттар бойынша:

1) жергілікті атқарушы органдардың, мемлекеттік ұйымдар мен мемлекеттік мекемелердің күрделі шығыстарына, кадрларын қайта даярлау мен жұмыскерлерінің біліктілігін арттыруға;

2) жергілікті атқарушы органдардың бюджеттік инвестицияларына, ғылыми зерттеулеріне;

3) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес белгіленген, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті мемлекеттік басқару органдарының өзге де мемлекеттік көрсетілетін қызметтеріне, функцияларына, өкілеттіктері мен құзыреттеріне арналған шығыстар да қаржыландырылады.

3. Республикалық маңызы бар қала, астана бюджетінің құрамында қаладағы ауданның мынадай бағыттар бойынша шығыстары көзделеді:

1) қаладағы аудан әкімі аппаратының жұмыс істеуі;

2) шаруашылық бойынша есепке алуды жүзеге асыру;

3) шұғыл жағдайларда науқасы ауыр адамдарды дәрігерлік көмек көрсететін ең жақын денсаулық сақтау ұйымына жеткізуді ұйымдастыру;

4) мұқтаж азаматтарға үйде әлеуметтік көмек көрсету;

5) елді мекендердің санитариясын қамтамасыз ету;

6) жерлеу орындарын күтіп-ұстау және туған-туысы жоқ адамдарды жерлеу;

7) елді мекендердегі көшелерді жарықтандыру;

8) елді мекендерді абаттандыру және көгалдандыру;

9) әлеуметтік көмек және әлеуметтік қамсыздандыру саласындағы өзге де көрсетілетін қызметтерді іске асыру, оның ішінде мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс орналастыру;

10) әлеуметтік көмек және әлеуметтік қамсыздандыру;

11) тұрғын үй көмегі;

12) белгілі бір тұрғылықты жері жоқ адамдарды әлеуметтік бейімдеу;

13) жетімдерді, ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларды әлеуметтік қамсыздандыру;

14) қарттарды және мүгедектігі бар балаларды қоса алғанда, мүгедектігі бар адамдарды әлеуметтік қамсыздандыру;

15) халықтың жұмыспен қамтылуын қамтамасыз ету;

16) мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек;

17) жергілікті өкілді органдардың шешімдері бойынша мұқтаж азаматтардың жекелеген санаттарына әлеуметтік көмек көрсету;

18) жергілікті деңгейде көші-қон іс-шараларын іске асыру;

19) мектепке дейінгі тәрбие беру мен оқыту, оның ішінде мектепке дейінгі тәрбие беру мен оқыту ұйымдарының қызметін қамтамасыз ету;

20) коммуналдық меншіктегі сумен жабдықтаудың, кәріздің, кәріздік сорғы станцияларының, газбен жабдықтаудың және жарықтандырудың тарату желілерін жобалау, салу, реконструкциялау, күрделі жөндеу және жаңғырту;

21) автомобиль жолдарын ағымдағы жөндеу;

22) тұрғын үй қорын түгендеу;

23) шығармашылық үйірмелер мен спорт секцияларын жан басына шаққандағы нормативтік қаржыландыруды іске асыру.

32-бап. Облыстық бюджеттің шығыстары

1. Облыстық бюджеттің шығыстары мынадай бағыттар бойынша жүзеге асырылады:

1) жалпы сипаттағы мемлекеттік функциялар:

облыстық деңгейдегі жергілікті өкілді және атқарушы органдардың, ревизиялық комиссиялардың жұмыс істеуі;

әкімдер сайлауын қамтамасыз ету және өткізу;

2) қорғаныс:

облыстың аумақтық әскерлерінің аумақтық органдарын, күтіп-ұстауды, қызмет көрсетуді және жөндеуді, жанар-жағармай материалдарын, кеңсе тауарларын сатып алуды, сондай-ақ коммуналдық қызметтерге, электр энергиясына, жылытуға және көрсетілетін байланыс қызметтеріне ақы төлеу жөніндегі шығындарды қоса алғанда, қызметтік үй-жайлармен, көлік құралдарымен, ақпараттың, телекоммуникацияның және байланыстың техникалық құралдарымен, жиһазбен және казармалық мүкәммалмен қамтамасыз етуді, аумақтық әскерлерді арнаулы өрістетуді жүргізу кезінде соғыс уақытының штаттық қажеттілік нормаларына сәйкес материалдық-техникалық құралдар запастарын жасауды, аумақтық қорғаныс бөлімшелерінің әскери міндеттілерімен бірге жиындар өткізуді қоса алғанда, облыстық ауқымдағы жұмылдыру дайындығы және жұмылдыру, аумақтық қорғаныс дайындығы және аумақтық қорғаныс;

облыстық ауқымдағы азаматтық қорғаныс іс-шаралары;

облыстық әскери басқару органдарын жабдықталған әскерге шақыру (жинау) пункттерімен қамтамасыз ету, оларды күтіп-ұстау, дәрі-дәрмектермен, құрал-саймандармен, өртке қарсы, медициналық және шаруашылық мүлікпен, автомобиль көлігімен, сондай-ақ байланыс және күзет құралдарымен жабдықтау, медициналық және техникалық жұмыскерлермен, қызмет көрсетуші персоналмен қамтамасыз ету және медициналық комиссиялар құру жөніндегі әскери міндетті орындау шеңберіндегі іс-шаралар;

облыстық ауқымдағы табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың және олардың салдарының алдын алу және оларды жою;

3) қоғамдық тәртіп, қауіпсіздік, қылмыстық-атқару (пенитенциарлық) жүйесі:

облыс аумағында қоғамдық тәртіпті қорғау және қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету;

ішкі істер органдарының айдауылмен алып жүруі;

азаматтық, көшіп кету және көшіп келу мәселелері, шетелдіктермен жұмыс және заңсыз көші-қонға қарсы күрес жөніндегі қызмет;

уақытша ұстау изоляторларының, әкімшілік қамауға алынған адамдарға арналған арнаулы қабылдау орындарының, белгілі бір тұрғылықты жері және құжаттары жоқ адамдарға арналған қабылдау-бөлу орындарының, қызметтік жануарларға арналған питомниктердің жұмыс істеуі;

мемлекеттік нөмір белгілерін, жүргізуші куәліктерінің бланкілерін және көлік құралдарын мемлекеттік тіркеу куәліктерінің бланкілерін дайындағаны үшін ақы төлеуді қаржыландыруды қоспағанда, жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі уәкілетті органның қызметін қамтамасыз ету;

республикалық бюджеттен қаржыландырылатын аумақтық органдар аппараттарының ахуалдық орталығының электрондық пошта қызметтеріне, бейне-конференц-байланыс және бейнебақылау жүйесіне арналған шығындарды қоспағанда, аумақтық ішкі істер органдарының жанар-жағармай материалдарын сатып алуын, сондай-ақ коммуналдық қызметтерге, электр энергиясына, жылытуға және байланыс қызметтеріне ақы төлеу жөніндегі шығындарды қоса алғанда, қызметтік үй-жайларын және көлік құралдарын күтіп-ұстау, оларға қызмет көрсету және оларды жөндеу;

пробация қызметін қамтамасыз ету және ұстау;

4) білім беру:

аудандардағы (облыстық маңызы бар қалалардағы), аудандық маңызы бар қалалардағы, ауылдардағы, кенттердегі, ауылдық округтердегі мектепке дейінгі тәрбие беру мен оқыту, оның ішінде аудандық маңызы бар қалаларда, ауылдарда, кенттерде, ауылдық округтерде орналасқан мектепке дейінгі тәрбие беру мен оқыту ұйымдарында медициналық қызмет көрсетуді ұйымдастыру, сондай-ақ облыстық маңызы бар қалалардағы аудандарда орналасқан мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту ұйымдарының қызметін қамтамасыз ету;

аудандарда (облыстық маңызы бар қалаларда) орналасқан мемлекеттік білім беру ұйымдарында бастауыш, негізгі орта және кешкі (ауысымды) оқу нысанын қоса алғанда, жалпы орта білім беру және интернат үлгісіндегі ұйымдар арқылы ұсынылатын жалпы орта білім беру;

ауылдық жерде оқушыларды жақын жердегі мектепке дейін тегін алып баруды және алып қайтуды ұйымдастыру;

Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртіппен облыстарда, аудандарда (облыстық маңызы бар қалаларда) орналасқан білім беру ұйымдары білім алушыларының және тәрбиеленушілерінің жекелеген санаттарын тегін және жеңілдікпен тамақтандыру;

мемлекеттік білім беру ұйымдары үшін оқулықтар мен оқу-әдістемелік кешендерді сатып алу және жеткізу;

облыстық, аудандық (облыстық маңызы бар қала) деңгейлерде жүзеге асырылатын балаларға қосымша білім беру;

техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білімі бар мамандарды даярлау;

республикалық бюджеттен қаржыландырылатындарды қоспағанда, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімі бар мамандарды даярлау;

балаларды арнаулы жалпы білім беретін оқу бағдарламалары бойынша оқыту;

мамандандырылған білім беру ұйымдарында дарынды балаларды оқыту;

облыстық, аудандық (облыстық маңызы бар қала) ауқымдағы мектеп олимпиадаларын өткізу;

балалар мен жасөспірімдердің психикалық денсаулығын зерттеп-қарау және халыққа психологиялық-медициналық-педагогикалық консультациялық көмек көрсету;

дамуында проблемалары бар балалар мен жасөспірімдерді оңалту және әлеуметтік бейімдеу;

жетім балаларды, ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларды мемлекеттік қамтамасыз ету, оларды міндетті түрде жұмысқа орналастыру және тұрғын үймен қамтамасыз ету;

әдістемелік жұмыс;

кәмелетке толмағандарды бейімдеу орталықтарының жұмыс істеуі;

5) денсаулық сақтау:

облыстардың жергілікті өкілді органдарының шешімі бойынша тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін қосымша қамтамасыз ету;

Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес вакциналарды, иммундық-биологиялық және басқа да медициналық препараттарды сатып алу және сақтау;

республикалық бюджеттен қаржыландырылатын шығыстардың бағыттарын қоспағанда, тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін көрсету;

қылмыстық-атқару (пенитенциарлық) жүйесінің тергеу изоляторларында және қылмыстық-атқару (пенитенциарлық) жүйесінің мекемелерінде ұсталатын адамдарға медициналық көмек көрсету;

республикалық бюджеттен және әлеуметтік медициналық сақтандыру қорынан қаржыландырылатын бағыттарды қоспағанда, денсаулық сақтау саласындағы басқа да іс-шаралар;

6) әлеуметтік көмек және әлеуметтік қамсыздандыру:

әлеуметтік қорғау саласында мемлекеттік саясатты іске асыру;

жетімдерді, ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларды әлеуметтік қамсыздандыру;

аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттен қаржыландырылатын әлеуметтік көмек түрлерін қоспағанда, қарттарды және мүгедектігі бар балаларды қоса алғанда, мүгедектігі бар адамдарды әлеуметтік қамсыздандыру;

халықтың жұмыспен қамтылуын қамтамасыз ету;

жергілікті деңгейде көші-қон іс-шараларын іске асыру;

7) мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңістік:

жергілікті маңызы бар театр және музыка өнерін қолдау;

мәдени-демалыс жұмыстарын қолдау;

мәдениет саласында жергілікті маңызы бар әлеуметтік маңызды іс-шараларды өткізу;

жергілікті маңызы бар тарихи-мәдени мұраның сақталуын және оған қол жеткізуді қамтамасыз ету;

әртүрлі спорт түрлері бойынша облыстық құрама командалар мүшелерінің республикалық және халықаралық спорттық жарыстарға дайындалуы және қатысуы;

облыстық деңгейде спорттық жарыстарды өткізу;

мемлекеттік облыстық спорт ұйымдарының жұмыс істеуі;

жергілікті маңызы бар архив қоры объектілерінің сақталуын қамтамасыз ету;

облыстық кітапханалардың жұмыс істеуін қамтамасыз ету;

бұқаралық ақпарат құралдары арқылы жергілікті деңгейде мемлекеттік ақпараттық саясатты жүргізу;

жергілікті деңгейде мемлекеттік тілді және Қазақстан халқының басқа да тілдерін дамыту;

облыстық деңгейде мемлекеттік жастар саясатын іске асыру шеңберінде іс-шаралар өткізу;

жергілікті деңгейде туристік қызметті реттеу;

шығармашылық үйірмелер мен спорт секцияларын жан басына шаққандағы нормативтік қаржыландыруды іске асыру;

8) ауыл, су, орман, балық шаруашылығы, ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, қоршаған ортаны және жануарлар дүниесін қорғау, жер қатынастары:

Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес облыстық деңгейде өсімдік шаруашылығын, тұқым шаруашылығын, мал шаруашылығын, ветеринарияны дамытуды, ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу мен өткізуді реттеу;

ауру жануарларды санитариялық союды ұйымдастыру;

арнаулы сақтау орындарын (қорымдарды) күтіп-ұстау, салу және жөндеу;

бюджет қаражаты есебінен сатып алынған пестицидтерді залалсыздандыру;

Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес агроөнеркәсіптік кешенді субсидиялау;

облыстық маңызы бар коммуналдық меншіктегі су шаруашылығы құрылысжайларының жұмыс істеуін қамтамасыз ету;

облыстық маңызы бар су қорғау аймақтарын, су объектілері белдеулерін белгілеу;

облыстық маңызы бар ерекше авариялық су шаруашылығы құрылысжайлары мен гидромелиорациялық жүйелерді қалпына келтіру;

облыстық маңызы бар сумен жабдықтау жүйелерін, гидротехникалық құрылысжайларды салу және реконструкциялау;

ормандарды күзету, қорғау, молықтыру және орман өсіру;

облыстық маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды күтіп-ұстау және қорғау;

Қазақстан Республикасының Экология кодексіне сәйкес қоршаған ортаны қорғау жөніндегі іс-шараларды өткізу;

облыстық деңгейде жер қатынастарын реттеу;

Қазақстан Республикасының жер заңнамасында белгіленген жағдайларда жер учаскелерінің меншік иелеріне немесе жер пайдаланушыларға келтірілген залалдарды өтеу;

облыстық маңызы бар инновациялық тәжірибені тарату және енгізу бойынша іс-шаралар өткізу;

жануарлардың саулығы мен адамның денсаулығына қауіп төндіретін, алып қоймай залалсыздандырылған (зарарсыздандырылған) және қайта өңделген жануарлардың, жануарлардан алынатын өнім мен шикізаттың құнын иелеріне өтеу;

9) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі:

елді мекендерді газдандыру;

профилактикалық дезинсекция мен дератизация жүргізу;

республикалық бюджеттен қаржыландырылатын шығыстарды қоспағанда, сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметін ұйымдастыру;

Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі саласындағы субсидиялау;

10) өнеркәсіп, отын-энергетика кешені және жер қойнауын пайдалану:

облыстық деңгейде энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шараларды өткізу;

11) көлік және коммуникациялар:

әлеуметтік маңызы бар ауданаралық (қалааралық облысішілік), сондай-ақ қала маңындағы теміржол қатынастары бойынша жолаушылар тасымалдарын ұйымдастыру;

облыстық маңызы бар автомобиль жолдарын салу, реконструкциялау, жөндеу және күтіп-ұстау, оның ішінде автомобиль жолдарын, сондай-ақ олардағы жол жүрісін реттеудің техникалық құралдарын ағымдағы жөндеу;

12) экономикалық қызметті реттеу:

жеке кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау;

өнеркәсіпті мемлекеттік ынталандыру;

инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау;

әлеуметтік кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау;

13) мемлекеттік міндеттемелерді орындау:

жергілікті атқарушы органдардың борышына қызмет көрсету және оны өтеу;

мемлекеттік кепілдіктер бойынша міндеттемелерді орындау;

жергілікті атқарушы органның мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелерді орындау;

мемлекет кепілгерлігі бойынша міндеттемелерді орындау;

коммуналдық мүлікті сенімгерлік басқару шарты бойынша шығыстарды өтеу;

14) трансферттер:

аудандық (облыстық маңызы бар қалалар) бюджеттерге берілетін трансферттер;

республикалық бюджетке берілетін трансферттер.

2. Облыстық бюджеттерден осы баптың 1-тармағында көрсетілген бағыттар бойынша:

1) жергілікті атқарушы органдардың, мемлекеттік ұйымдар мен мемлекеттік мекемелердің күрделі шығыстарына, кадрларын қайта даярлау мен жұмыскерлерінің біліктілігін арттыруға;

2) жергілікті атқарушы органдардың бюджеттік инвестицияларына, ғылыми зерттеулеріне;

3) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес белгіленген облыстық жергілікті мемлекеттік басқару органдарының өзге де мемлекеттік көрсетілетін қызметтеріне, функцияларына, өкілеттіктері мен құзыреттеріне арналған шығыстар да қаржыландырылады.

33-бап. Аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттің шығыстары

1. Аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттің шығыстары мынадай бағыттар бойынша жүзеге асырылады:

1) жалпы сипаттағы мемлекеттік функциялар:

аудандық (облыстық маңызы бар қала) деңгейдегі жергілікті өкілді және атқарушы органдардың жұмыс істеуі;

2) қорғаныс:

аудандық (облыстық маңызы бар қала) әскери басқару органдарын жабдықталған әскерге шақыру (жинау) пункттерімен қамтамасыз ету, оларды күтіп-ұстау, дәрі-дәрмектермен, құрал-саймандармен, өртке қарсы, медициналық және шаруашылық мүлікпен, автомобиль көлігімен, сондай-ақ байланыс және күзет құралдарымен жабдықтау, медициналық және техникалық жұмыскерлермен, қызмет көрсетуші персоналмен қамтамасыз ету және медициналық комиссиялар құру жөніндегі әскери міндетті орындау шеңберіндегі іс-шаралар;

аудандық (облыстық маңызы бар қала) ауқымдағы табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың және олардың салдарының алдын алу және оларды жою;

аудандық (облыстық маңызы бар қала) ауқымдағы дала өрттерінің, сондай-ақ мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдары құрылмаған елді мекендердегі өрттердің профилактикасы және оларды сөндіру бойынша іс-шараларды қамтамасыз ету;

3) қоғамдық тәртіп, қауіпсіздік:

елді мекендерде жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету;

4) білім беру:

жетім балаларды, ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларды мемлекеттік қамтамасыз ету, оларды міндетті түрде жұмысқа орналастыру және тұрғын үймен қамтамасыз ету;

5) әлеуметтік көмек және әлеуметтік қамсыздандыру:

әлеуметтік қорғау саласында мемлекеттік саясатты іске асыру;

тұрғын үй көмегі;

үйде тәрбиеленетін және оқытылатын мүгедектігі бар балаларды материалдық қамтамасыз ету;

мүгедектігі бар адамды абилитациялау мен оңалтудың жеке бағдарламасына сәйкес мүгедектігі бар адамдарды міндетті гигиеналық құралдармен қамтамасыз ету, жүріп-тұруы қиын бірінші топтағы мүгедектігі бар адамдар үшін жеке көмекші, есту қабілеті бойынша мүгедектігі бар адамдар үшін ымдау тілінің мамандарын ұсыну;

мұқтаж азаматтарға үйде әлеуметтік көмек көрсету;

белгілі бір тұрғылықты жері жоқ адамдарды әлеуметтік бейімдеу;

халықтың жұмыспен қамтылуына жәрдемдесу шараларын іске асыру;

мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек;

жергілікті өкілді органдардың шешімдері бойынша мұқтаж азаматтардың жекелеген санаттарына әлеуметтік көмек көрсету;

тұрмыстық зорлық-зомбылық құрбандарына арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтер ұсыну;

6) мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңістік:

жергілікті деңгейде мәдени-демалыс жұмыстарын қолдау;

аудандық (қалалық) кітапханалардың жұмыс істеуі;

зоопарктер мен дендропарктердің жұмыс істеуін қамтамасыз ету;

бұқаралық спортты және ұлттық спорт түрлерін дамыту;

аудандық (облыстық маңызы бар қала) деңгейде спорттық жарыстар өткізу;

әртүрлі спорт түрлері бойынша ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) құрама командалары мүшелерінің облыстық спорттық жарыстарға дайындалуы және қатысуы;

мемлекеттік аудандық (облыстық маңызы бар қала) спорт ұйымдарының жұмыс істеуі;

бұқаралық ақпарат құралдары арқылы жергілікті деңгейде мемлекеттік ақпараттық саясатты жүргізу;

аудандық (облыстық маңызы бар қала) деңгейде мемлекеттік тілді және Қазақстан халқының басқа да тілдерін дамыту;

аудандық (облыстық маңызы бар қала) деңгейде мемлекеттік жастар саясатын іске асыру шеңберінде іс-шаралар өткізу;

шығармашылық үйірмелер мен спорт секцияларын жан басына шаққандағы нормативтік қаржыландыруды іске асыру;

7) ауыл, су, орман, балық шаруашылығы, ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, қоршаған ортаны және жануарлар дүниесін қорғау, жер қатынастары:

аудандық (облыстық маңызы бар қала) деңгейде жер қатынастарын реттеу;

аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетінен қаржыландырылатын іс-шараларды қоспағанда, жайылымдарды сақтау және жақсарту, жайылымдық инфрақұрылым объектілерін дамыту және реконструкциялау жөніндегі іс-шараларды іске асыру;

8) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі:

профилактикалық дезинсекция мен дератизация жүргізу;

аудандық (облыстық маңызы бар қала) коммуналдық меншікті қорғау жөніндегі шаралар;

ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) мемлекеттік тұрғын үй қорының сақталуын ұйымдастыру;

тұрғын үй қорын түгендеу;

Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес азаматтардың жекелеген санаттарын тұрғын үймен қамтамасыз ету;

Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес мемлекет мұқтажы үшін жер учаскелерін алып қою, оның ішінде сатып алу жолымен алып қою және осыған байланысты жылжымайтын мүлікті иеліктен шығару;

Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес авариялық тұрғын үйді бұзу;

бас жоспарды әзірлеу;

коммуналдық тұрғын үй қорының тұрғын үй құрылысы;

Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес республиканың сейсмикалық қауіпті өңірлерінде орналасқан тұрғын ғимараттардың сейсмикалық беріктігін қолдауға бағытталған іс-шаралар;

коммуналдық меншіктегі сумен жабдықтау объектілерін, тазарту, дренаж жүйелерін, кәріз, жылу және электр желілерін құру, реконструкциялау және жөндеу;

елді мекендерді абаттандыруды, көгалдандыруды, жарықтандыруды және олардың санитариясын қамтамасыз ету;

жерлеу орындарын күтіп-ұстау және туған-туысы жоқ адамдарды жерлеу;

9) өнеркәсіп, отын-энергетика кешені және жер қойнауын пайдалану:

аудандық (облыстық маңызы бар қала) деңгейде энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шараларды өткізу;

10) көлік және коммуникациялар:

аудандық (қалалық) маңызы бар автомобиль жолдарын, сондай-ақ олардағы жол жүрісін реттеудің техникалық құралдарын салу, реконструкциялау, жөндеу және күтіп-ұстау;

теміржол қатынастарын қоспағанда, әлеуметтік маңызы бар қалалық (ауылдық), қала маңындағы және ауданішілік қатынастар бойынша жолаушылар тасымалдарын ұйымдастыру;

11) экономикалық қызметті реттеу:

жеке кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау;

әлеуметтік кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау;

12) мемлекеттік міндеттемелерді орындау:

жергілікті атқарушы органдардың борышына қызмет көрсету және оны өтеу;

мемлекеттік кепілдіктер бойынша міндеттемелерді орындау;

мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша тиісті облыс мәслихаты қабылдаған мемлекеттік міндеттемелерді орындау;

мемлекет кепілгерлігі бойынша міндеттемелерді орындау;

коммуналдық мүлікті сенімгерлік басқару шарты бойынша шығыстарды өтеу;

13) трансферттер:

облыстық бюджетке түсетін трансферттер;

аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің, ауылдық округтің бюджеттеріне түсетін трансферттер.

2. Аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттен осы баптың 1-тармағында көрсетілген бағыттар бойынша:

1) жергілікті атқарушы органдардың, мемлекеттік ұйымдар мен мемлекеттік мекемелердің күрделі шығыстарына, кадрларын қайта даярлау мен жұмыскерлерінің біліктілігін арттыруға;

2) бюджеттік инвестицияларға;

3) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес белгіленген ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жергілікті мемлекеттік басқару органдарының өзге де мемлекеттік көрсетілетін қызметтеріне, функцияларына, өкілеттіктері мен құзыреттеріне арналған шығыстар да қаржыландырылады.

3. Облыстық маңызы бар қала бюджетінің құрамында облыстық маңызы бар қаладағы ауданның мынадай бағыттар бойынша шығыстары көзделеді:

1) облыстық маңызы бар қаладағы аудан әкімі аппаратының жұмыс істеуі;

2) шаруашылық бойынша есепке алуды жүзеге асыру;

3) шұғыл жағдайларда науқасы ауыр адамдарды дәрігерлік көмек көрсететін ең жақын денсаулық сақтау ұйымына жеткізуді ұйымдастыру;

4) мұқтаж азаматтарға үйде әлеуметтік көмек көрсету;

5) мүгедектігі бар адамдардың қоғамдық бірлестіктерімен бірлесіп, мәдени-бұқаралық және ағарту іс-шараларын ұйымдастыру;

6) жеке тұлғалардың тұрғылықты жері бойынша және олардың жаппай демалатын орындарында дене шынықтыру мен спортты дамыту үшін жағдайлар жасау;

7) дене шынықтыру және спорт жөніндегі уәкілетті органмен және мүгедектігі бар адамдардың қоғамдық бірлестіктерімен бірлесіп, мүгедектігі бар адамдар арасында сауықтыру және спорттық іс-шаралар өткізуді ұйымдастыру;

8) елді мекендердің санитариясын қамтамасыз ету;

9) жерлеу орындарын күтіп-ұстау және туған-туысы жоқ адамдарды жерлеу;

10) елді мекендердегі көшелерді жарықтандыру;

11) елді мекендерді абаттандыру және көгалдандыру;

12) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес белгіленген облыстық маңызы бар қаладағы аудан әкімінің өзге де мемлекеттік көрсетілетін қызметтері, функциялары, құзыреттері мен өкілеттіктері.

34-бап. Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетінің шығыстары

1. Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетінің шығыстары мынадай бағыттар бойынша жүзеге асырылады:

1) аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімі аппаратының жұмыс істеуі;

2) шаруашылық бойынша есепке алуды жүзеге асыру;

3) шұғыл жағдайларда науқасы ауыр адамдарды дәрігерлік көмек көрсететін ең жақын денсаулық сақтау ұйымына жеткізуді ұйымдастыру;

4) мұқтаж азаматтарға үйде әлеуметтік көмек көрсету;

5) аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің, ауылдық округтің мемлекеттік тұрғын үй қорының сақталуын ұйымдастыру;

6) елді мекендердің санитариясын қамтамасыз ету;

7) жерлеу орындарын күтіп-ұстау және туған-туысы жоқ адамдарды жерлеу;

8) елді мекендердегі көшелерді жарықтандыру;

9) елді мекендерді абаттандыру және көгалдандыру;

10) жергілікті деңгейде мәдени-демалыс жұмыстарын қолдау;

11) аудандық маңызы бар қалаларда, ауылдарда, кенттерде автомобиль жолдарын салу, реконструкциялау, жөндеу және күтіп ұстау;

12) елді мекендерді сумен жабдықтауды ұйымдастыру;

13) жергілікті деңгейде халықтың жұмыспен қамтылуын қамтамасыз ету;

14) жергілікті деңгейде дене шынықтыру-сауықтыру және спорттық іс-шараларды өткізу;

15) ауылдық елді мекендерді жайластыруды шешуге арналған іс-шараларды іске асыру;

16) азаматтық хал актілерін тіркеуді жүзеге асыратын органдар жоқ кенттерде, ауылдарда және ауылдық округтерде азаматтық хал актілерін тіркеу бойынша қызметті ұйымдастыру;

17) аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттен қаржыландырылатын іс-шараларды қоспағанда, жайылымдарды сақтау және жақсарту, жайылымдық инфрақұрылым объектілерін дамыту және реконструкциялау жөніндегі іс-шараларды іске асыру;

18) аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджетке берілетін трансферттер;

19) жергілікті атқарушы органдардың борышына қызмет көрсету және оны өтеу.

2. Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетінен осы баптың 1-тармағында көрсетілген бағыттар бойынша:

1) аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімі аппаратының, мемлекеттік ұйымдар мен мемлекеттік мекемелердің күрделі шығыстарына, кадрларын қайта даярлау мен жұмыскерлерінің біліктілігін арттыруға;

2) бюджеттік инвестицияларға;

3) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес белгіленген аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімдерінің және жергілікті өзін-өзі басқару органдарының өзге де мемлекеттік көсетілетін қызметтеріне, функцияларына, құзыреттері мен өкілеттіктеріне арналған шығыстар да қаржыландырылады.

2-БӨЛІМ. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БЮДЖЕТТЕУ НЕГІЗДЕРІ

8-тарау. ОСЫ КОДЕКСТІҢ МАҚСАТТАРЫ ҮШІН ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ МЕМЛЕКЕТТІК ЖОСПАРЛАУ ЖҮЙЕСІНІҢ ҚҰЖАТТАРЫ

35-бап. Бюджет процесінде қолданылатын Қазақстан Республикасы Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттары туралы жалпы ережелер

1. Қазақстан Республикасы Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттары төмен тұрған деңгейдегі құжаттарды әзірлеу қажеттігі мен заңдылығы бір деңгей жоғары тұрған құжаттардан туындайтын, ал бір деңгей жоғары тұрған құжаттарды мониторингтеу мен бағалау төмен тұрған деңгейдегі құжаттарды іске асыру туралы анық ақпарат негізінде жүзеге асырылатын тұтас жүйені білдіреді.

Қазақстан Республикасы Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттары Қазақстан Республикасының ұзақ мерзімді даму болжамына негізделеді.

2. Бюджет процесінде мыналар қолданылады:

мемлекеттік органдардың даму жоспарлары;

облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарлары;

республикалық немесе жергілікті бюджеттен шығыстар жоспарланатын квазимемлекеттік сектор субъектілерінің даму жоспарлары, іс-шаралар жоспарлары, сондай-ақ дербес білім беру ұйымдарының ұзақ мерзімді даму стратегиялары.

3. Ағымдағы қаржы жылы ішінде туындайтын, республикалық және (немесе) жергілікті бюджеттерден қосымша шығыстарды талап ететін Қазақстан Республикасы Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттарында көзделген жаңа бастамаларға және өзге де қосымша іс-шараларға арналған шығыстар даму жоспарын әзірлейтін мемлекеттік органның даму жоспарына, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарына, квазимемлекеттік сектор субъектілерінің даму жоспарларына және (немесе) іс-шаралар жоспарларына енгізілгеннен кейін бюджетте жоспарланады.

4. Мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы, мемлекеттік орган – республикалық бюджеттік бағдарламаның әкімшісі, мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті орган осы Кодексте көзделген рәсімдерді ескере отырып, тиісінше мемлекеттік органдардың даму жоспарларының жобаларын, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың даму жоспарларының жобаларын, квазимемлекеттік сектор субъектілерінің даму жоспарларының жобаларын және (немесе) іс-шаралар жоспарларының жобаларын қарауды қамтамасыз етеді.

36-бап. Мемлекеттік органның даму жоспары және оны қарау тәртібі

1. Мемлекеттік органның даму жоспары мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің сапалы ұсынылуын қамтамасыз ету қажеттілігі ескеріле отырып, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің жоғары тұрған құжаттарын іске асыруға бағытталған орта мерзімді кезеңдегі орталық мемлекеттік органның қызметін, функцияларды, өкілеттіктер мен құзыреттерді айқындайтын құжат болып табылады.

2. Даму жоспарларын әзірлемейтін орталық мемлекеттік органдардың тізбесін Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жоспарлау жүйесі шеңберінде Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.

3. Мемлекеттік органның даму жоспары Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жоспарлау жүйесіне сәйкес мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша әрбір үш жыл сайын бесжылдық кезеңге әзірленеді және бекітіледі.

4. Мемлекеттік органның даму жоспарына мыналар енгізіледі:

1) нысаналы индикаторлар, оларға қол жеткізуді мемлекеттік орган қамтамасыз етеді және оның қызметіне және бюджет қаражатына байланысты болады;

2) нысаналы индикаторлар, оларға қол жеткізуді бірнеше мемлекеттік орган, өңір және (немесе) квазимемлекеттік сектор субъектісі ведомствоаралық өзара іс-қимыл шеңберінде қамтамасыз етеді және бюджет қаражатына байланысты болады;

3) макроиндикаторлар, оларға қол жеткізу ведомствоаралық өзара іс-қимыл шеңберінде бірнеше мемлекеттік органның, өңірдің және (немесе) квазимемлекеттік сектор субъектісінің қызметіне байланысты болады және бюджет қаражатына байланысты емес.

Осы тармақтың бірінші бөлігінің 1), 2) және 3) тармақшаларында көрсетілген нысаналы индикаторлар даму жоспарында жекелеген қосымшалар түрінде көрсетіледі.

5. Мемлекеттік органдардың даму жоспарларына Қазақстан Республикасы Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттары негізінде әзірленген инвестициялық жоспарлар қоса беріледі.

Мемлекеттік органның инвестициялық жоспары осы Кодекстің 148-бабына сәйкес әзірленеді және қолданылады.

6. Даму жоспарын бекіту үшін мемлекеттік орган ведомстволық бюджет комиссиясының оң ұсынысы бар даму жоспарының жобасын мемлекеттік органның қолданыстағы даму жоспары аяқталатын жылдың 1 сәуірінен кешіктірмей мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органға қарауға енгізеді.

Мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган осы Кодекстің 46-бабына сәйкес жүзеге асырылатын нәтижелерді бағалау қорытындыларын ескере отырып, мемлекеттік органдардың даму жоспарларының жобаларын олардың Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптарға сәйкестігі тұрғысынан қарайды.

Мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органның қорытындысы осы Кодекстің 43-бабына сәйкес жүргізілетін шығыстарды стратегиялық шолу қорытындылары негізінде мақсаттар мен нысаналы индикаторлардың басымдығы көрсетіле отырып қалыптастырылады және Республикалық бюджет комиссиясының қарауына шығару үшін бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органға және тиісті бюджеттік бағдарламалардың әкімшілеріне ағымдағы қаржы жылының 1 мамырынан кешіктірілмей жіберіледі.

Мемлекеттік органның пысықталған даму жоспарының жобасын бюджеттік бағдарламаның әкімшісі осы Кодекстің 75-бабының 12-тармағына сәйкес бюджеттік бағдарламаның паспортымен бір мезгілде мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органға қарау үшін енгізеді.

7. Мемлекеттік органның даму жоспарының жобасын мемлекеттік органның басшысы мемлекеттік органның қолданыстағы даму жоспары аяқталатын жылдың 30 желтоқсанынан кешіктірмей мемлекеттік жоспарлау және бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органдармен келісу бойынша бекітеді.

8. Мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган мақсаттар мен нысаналы индикаторлар, олардың декомпозициясы туралы жиынтық сандық мәліметтерді қамтитын мемлекеттік органдардың бекітілген даму жоспарлары туралы біріктірілген жиынтық ақпаратты өзі айқындаған тәртіппен қалыптастырады және осы Кодекстің 90-бабында көзделген құжаттар мен материалдардың құрамына енгізу үшін бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органға жібереді.

9. Мемлекеттік органның даму жоспарына өзгерістер мен толықтырулар енгізуге:

1) республикалық бюджет туралы заңдарды және оларға өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы заңдарды қоспағанда, Қазақстан Республикасының жаңа заңдары қабылданған не қолданыстағыларына өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізілген;

2) Қазақстан Республикасы Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің жаңа құжаттары қабылданған не қолданыстағыларына өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізілген;

3) мемлекеттік органның функциялары, құрылымы өзгерген;

4) Қазақстан Республикасы Президентінің және (немесе) Қазақстан Республикасы Үкіметінің тапсырмаларын іске асыру қажет болған жағдайларда жол беріледі.

10. Мемлекеттік органдар даму жоспарларының іске асырылуы туралы есептерді дайындайды, оларды шоғырландыру үшін мемлекеттік жоспарлау жөніндегі уәкілетті органға жібереді.

11. Мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган мақсаттар мен нысаналы индикаторларға қол жеткізу, олардың декомпозициясы туралы жиынтық сандық мәліметтерді қамтитын барлық орталық мемлекеттік органның даму жоспарларының іске асырылуы туралы шоғырландырылған есепті өзі айқындаған тәртіппен қалыптастырады және республикалық бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есепке енгізу үшін бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органға жібереді.

12. Мемлекеттік органдардың даму жоспарларының іске асырылуы туралы есептер негізінде осы Кодекстің 46-бабына сәйкес оларды бағалау жүзеге асырылады.

Сыртқы мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдары жүргізетін бағалау "Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жүзеге асырылады.

13. Мемлекеттік органның даму жоспарын әзірлеу, келісу, бекіту, жариялау және оған өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізу, мемлекеттік органның даму жоспарының іске асырылуы туралы есепті қалыптастыру және мемлекеттік органның даму жоспарының іске асырылуын мониторингтеу тәртібін мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

14. Мемлекеттік органның даму жоспары және оның іске асырылуы туралы есеп, мемлекеттік органдардың бекітілген даму жоспарлары туралы біріктірілген жиынтық ақпарат, мемлекеттік органдардың даму жоспарларының іске асырылуы туралы шоғырландырылған есеп осы Кодекстің 40-бабына сәйкес жариялануға жатады.

15. Даму жоспарын әзірлеуші мемлекеттік органның бірінші басшысы осы Кодекстің 41-бабына сәйкес Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

37-бап. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспары және оны қарау тәртібі

1. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспары Қазақстан Республикасы Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттары негізінде тиісті облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың ерекшелігі ескеріле отырып, олардың дамуын айқындайтын құжат болып табылады.

2. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарына жергілікті бюджет кірісіне енгізілмеген түсімдер көлемі мен жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттарға сәйкес жер қойнауын пайдаланушылардың өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына және оның инфрақұрылымын дамытуға аудару жөніндегі, оның ішінде жер қойнауын пайдаланушы жүргізген жұмыстар мен көрсеткен қызметтер бойынша міндеттемелерді орындау шеңберінде облыстық әкімдік, республикалық маңызы бар қала, астана әкімдігі мен жер қойнауын пайдаланушылар арасында жасалған меморандумдарға сәйкес шығыстар көрсетілген іс-шаралар туралы ақпарат енгізіледі.

3. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарының мақсаттары мен нысаналы индикаторлары Қазақстан Республикасы Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің жоғары тұрған құжаттарынан декомпозицияланады.

4. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарына мыналар енгізіледі:

1) нысаналы индикаторлар, оларға қол жеткізуді жергілікті атқарушы орган қамтамасыз етеді және оның қызметіне және бюджет қаражатына байланысты болады;

2) нысаналы индикаторлар, оларға қол жеткізуді бірнеше өңір және (немесе) квазимемлекеттік сектор субъектілері ведомствоаралық өзара іс-қимыл шеңберінде қамтамасыз етеді және бюджет қаражатына байланысты болады;

3) макроиндикаторлар, оларға қол жеткізу бірнеше өңірдің және (немесе) квазимемлекеттік сектор субъектісінің қызметіне байланысты болады және бюджет қаражатына байланысты емес.

Осы тармақтың бірінші бөлігінің 1), 2) және 3) тармақшаларында көрсетілген нысаналы индикаторлар даму жоспарында жекелеген қосымшалар түрінде көрсетіледі.

5. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың даму жоспарларына Қазақстан Республикасы Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттары негізінде әзірленген инвестициялық жоспарлар қоса беріледі.

Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың инвестициялық жоспары осы Кодекстің 148-бабына сәйкес әзірленеді және қолданылады.

6. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарын Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жоспарлау жүйесіне сәйкес облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы ең төмен стандарттарды, елді мекендерге арналған өңірлік стандарттар жүйесін міндетті түрде қолдану арқылы әрбір үш жыл сайын бесжылдық кезеңге әзірлейді, оларды орталық салалық мемлекеттік органдар, өңірлік саясат жөніндегі орталық уәкілетті орган келіседі және тиісті мәслихат бекітеді.

7. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарын келісу үшін облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы орталық салалық мемлекеттік органдармен келісілген даму жоспарының жобасын мемлекеттік органның қолданыстағы даму жоспары аяқталатын жылдың 1 сәуірінен кешіктірмей өңірлік саясат жөніндегі орталық уәкілетті органға қарауға енгізеді.

Өңірлік саясат жөніндегі орталық уәкілетті орган облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарларының жобаларын олардың Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптарға сәйкестігі тұрғысынан қарайды.

Өңірлік саясат жөніндегі орталық уәкілетті орган облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарын қараудың қорытындысы бойынша облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарының жобасы келіп түскеннен кейін бір ай ішінде қорытынды қалыптастырады және облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органына жібереді.

Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы өңірлік саясат жөніндегі орталық уәкілетті органның қорытындысын, осы Кодекстің 46-бабына сәйкес жүзеге асырылатын нәтижелерді бағалау тұжырымдарын, осы Кодекстің 43-бабына сәйкес жүргізілетін шығыстарды стратегиялық шолу тұжырымдарын ескере отырып, тиісті мәслихатқа осы Кодекстің 91-бабының 2-тармағында айқындалған құжаттар мен материалдардың құрамында енгізу үшін облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарын және облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бекітілген даму жоспары туралы біріктірілген жиынтық ақпаратты қалыптастырады.

8. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарының жобасы қолданыстағы даму жоспары аяқталатын жылдың 30 желтоқсанынан кешіктірілмей бекітіледі.

9. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарына:

1) республикалық бюджет туралы заңдарды және оларға өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы заңдарды қоспағанда, Қазақстан Республикасының жаңа заңдары қабылданған не қолданыстағыларына өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізілген;

2) Қазақстан Республикасы Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің жаңа құжаттары қабылданған не қолданыстағыларына өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізілген;

3) мемлекеттік органның функциялары, құрылымы және (немесе) әкімшілік-аумақтық құрылым өзгерген;

4) Қазақстан Республикасы Президентінің және (немесе) Қазақстан Республикасы Үкіметінің тапсырмаларын іске асыру қажеттілігі болған жағдайларда өзгерістер мен толықтырулар енгізуге жол беріледі.

10. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарының іске асырылу мониторингін тиісінше облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органы облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарына қатысатын бірлесіп орындаушы мемлекеттік органдар беретін іске асырылу барысы туралы ақпарат негізінде іске асырылуы туралы есептерді қалыптастыру арқылы тиісті аумақтың бірлесіп орындаушы мемлекеттік органдарымен бірлесе отырып жүргізеді.

Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарының іске асырылу мониторингі жыл қорытындысы бойынша жылына бір рет жүзеге асырылады және облыстық әкімдіктің, республикалық маңызы бар қала және астана әкімдігінің интернет-ресурсында есепті кезеңнен кейінгі жылдың 1 наурызына дейін орналастырылады.

11. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдары Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жоспарлау жүйесінде айқындалған тәртіппен даму жоспарларының іске асырылуы туралы есептерді дайындайды және шоғырландыру үшін өңірлік саясат жөніндегі орталық уәкілетті органға жібереді.

12. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың даму жоспарларының іске асырылуы туралы есептер негізінде осы Кодекстің 46-бабына сәйкес оларды бағалау жүзеге асырылады.

Сыртқы мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдары жүргізетін бағалау "Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жүзеге асырылады.

13. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарының іске асырылуы туралы есепті қалыптастыру және облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарының іске асырылуын мониторингтеу тәртібін мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

14. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспары, оның іске асырылуы туралы есеп және облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың даму жоспарларының іске асырылуы туралы шоғырландырылған есеп осы Кодекстің 40-бабына сәйкес жариялануға жатады.

15. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкімі және тиісті жергілікті мемлекеттік органның бірінші басшысы осы Кодекстің 41-бабына сәйкес Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

38-бап. Республикалық немесе жергілікті бюджеттен шығыстар жоспарланатын квазимемлекеттік сектор субъектілерінің даму жоспарлары, іс-шаралар жоспарлары, сондай-ақ дербес білім беру ұйымдарының ұзақ мерзімді даму стратегиялары және оларды қарау тәртібі

1. Бюджет процесіне Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес әзірленетін, республикалық немесе жергілікті бюджеттен шығыстар жоспарланатын квазимемлекеттік сектор субъектілерінің іс-шаралар жоспарлары, даму жоспарлары, сондай-ақ дербес білім беру ұйымдарының ұзақ мерзімді даму стратегиялары қатысады.

2. Республикалық бюджеттен шығыстар жоспарланатын квазимемлекеттік сектор субъектілерінің іс-шаралар жоспарларының немесе даму жоспарларының жобалары осы Кодекстің 43-бабына сәйкес жүргізілетін шығыстарды стратегиялық шолу қорытындылары негізінде әзірленеді, мемлекеттік орган – республикалық бюджеттік бағдарламаның әкімшісімен келісіледі және осы Кодекстің 90-бабы 2-тармағының 16) тармақшасында айқындалған құжаттар құрамында бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органға енгізіледі.

3. Жергілікті бюджеттен шығыстар жоспарланатын квазимемлекеттік сектор субъектілерінің іс-шаралар жоспарлары немесе даму жоспарлары мемлекеттік орган – жергілікті бюджеттік бағдарламаның әкімшісімен келісіледі және осы Кодекстің 91-бабы 2-тармағының 10) тармақшасында айқындалған құжаттар құрамында мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органға енгізіледі.

4. Әрбір қаржы жылының қорытындысы бойынша мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындаған тәртіппен осы баптың 1-тармағында көрсетілген квазимемлекеттік сектор субъектілерінің іс-шаралар жоспарларының немесе даму жоспарларының орындалуы жөніндегі есеп, квазимемлекеттік сектор субъектілерінің іс-шаралар жоспарларының немесе даму жоспарларының іске асырылу мониторингінің нәтижелері туралы есеп және квазимемлекеттік сектор субъектілерінің іс-шаралар жоспарларының немесе даму жоспарларының іске асырылуын бағалау қалыптастырылады.

5. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген квазимемлекеттік сектор субъектілерінің іс-шаралар жоспарларының немесе даму жоспарларының іске асырылуын мониторингтеу және олардың іске асырылуын бағалау Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

Сыртқы мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдары жүргізетін бағалау "Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жүзеге асырылады.

6. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген квазимемлекеттік сектор субъектілерінің іс-шаралар жоспарларының, даму жоспарларының, сондай-ақ дербес білім беру ұйымдарының ұзақ мерзімді даму стратегияларының орындалуы жөніндегі есептілік тиісті бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есептің құрамына енгізіледі және осы Кодекстің 40-бабына сәйкес жариялануға жатады.

7. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген квазимемлекеттік сектор субъектілерінің іс-шаралар жоспарларын немесе даму жоспарларын, дербес білім беру ұйымдарының ұзақ мерзімді даму стратегияларын әзірлеу, келісу және бекіту, оларға өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізу, есептілік жасау тәртібі және олардың түрлері, квазимемлекеттік сектор субъектілерінің іс-шаралар жоспарларының немесе даму жоспарларының, дербес білім беру ұйымдарының ұзақ мерзімді даму стратегияларының іске асырылуын мониторингтеу және бағалау тәртібі Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалады.

8. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген квазимемлекеттік сектор субъектілерінің іс-шаралар жоспарларының немесе даму жоспарларының, дербес білім беру ұйымдарының ұзақ мерзімді даму стратегияларының іске асырылуын мониторингтеу және бағалау нәтижелері осы Кодекстің 40-бабына сәйкес жариялануға жатады.

9. Квазимемлекеттік сектор субъектілерінің, дербес білім беру ұйымдарының бірінші басшылары осы Кодекстің 41-бабына сәйкес Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

9-тарау. ЕСЕП БЕРУ ЖӘНЕ ТРАНСПАРЕНТТІЛІК

39-бап. Есеп беру және транспаренттілік туралы жалпы ережелер

1. Уәкілетті органдардың есеп беруі бюджет саясаты саласында қабылданатын шешімдер және нәтижелер көрсеткіштеріне қол жеткізу үшін жауаптылықты білдіреді.

2. Бюджет процесіне қатысушылардың есеп беруі бюджеттік қатынастарда қабылданатын әкімшілік және басқарушылық шешімдердің айқындығын және олар үшін жауаптылықты қамтамасыз етуге арналған құралдар жиынтығы арқылы іске асырылады.

3. Бюджет жүйесінің транспаренттілігі бюджет туралы ақпараттың жұртшылық үшін, оның ішінде азаматтық бюджетті жариялау үшін айқындығы мен ашықтығын білдіреді.

Республикалық және жергілікті бюджеттердің негізгі ережелерін ашатын, осы Кодекстің 40-бабына сәйкес жұртшылық үшін қолжетімді нысанда жарияланатын ақпарат азаматтық бюджет болып табылады.

Азаматтық бюджетті республикалық және жергілікті бюджеттерді жоспарлау кезінде және оларды атқару процесінде бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган, мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органдар, бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган, бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті органдар, бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері, алынған бюджет қаражаты бойынша квазимемлекеттік сектор субъектілері қалыптастырады.

Бюджетті жоспарлау және атқару сатыларында азаматтық бюджетті жасау, ұсыну және жариялау тәртібін бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

4. Уәкілетті органдардың есеп беруі осы Кодекске сәйкес бюджеттік құжаттаманы әзірлеу және жариялау арқылы жүзеге асырылады.

5. Азаматтардың бюджет процесіне қатысуы осы Кодекстің 70-бабы 3-тармағының екінші бөлігіне сәйкес халық қатысатын бюджетті іске асыру, жергілікті өзін-өзі басқаруды жүзеге асыру арқылы және Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген басқа да тәсілдермен қамтамасыз етіледі.

6. Бюджет процесіне қатысушылардың есеп беруі мыналарды қамтиды:

осы Кодекске сәйкес республикалық бюджет туралы заңның және мәслихаттар шешімдерінің жобаларын әзірлеу кезінде және бюджеттердің атқарылуының қорытындысы бойынша өкілді органдарда мемлекеттік органдардың өкілдерін тыңдау;

осы Кодекстің 40-бабына сәйкес құжаттарды жариялау және талқылау;

осы Кодекстің 41-бабына сәйкес бюджет процесіне қатысушылардың жауаптылығы.

40-бап. Бюджет процесінің құжаттарын жариялау және талқылау

1. Бюджет процесінің материалдары, ақпараты мен құжаттары осы бапта аталған қатысушылардың өз ресми интернет-ресурстарында, оның ішінде міндетті түрде ашық бюджеттердің интернет-порталында Қазақстан Республикасының ақпаратқа қол жеткізу, мемлекеттік құпиялар туралы, әкімшілік рәсімдер, қоғамдық кеңестер, ақпараттандыру туралы заңнамасының талаптары сақтала отырып, жариялауына жатады.

2. Бюджет процесінің құжаттарын талқылау осы Кодекске, Қазақстан Республикасының жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы, Қазақстан Республикасының қоғамдық кеңестер туралы, ақпаратқа қол жеткізу туралы заңнамасына сәйкес өкілді органдарда, қоғамдық кеңестерде, жергілікті қоғамдастықтың жиналысында, ашық бюджеттердің интернет-порталында жүзеге асырылады.

3. Бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган:

Қазақстан Республикасының ұзақ мерзімді даму болжамын;

Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық даму болжамын;

бюджеттік тәуекелдер туралы талдамалық есепті;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
40-баптың 3-тармағының бесінші абзацы осы Кодекстің 172-бабы 1-тармағының 2) тармақшасына сәйкес 01.01.2027 бастап қолданысқа енгізіледі.

салықтық шығыстар туралы талдамалық есепті;

жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы заң жобасын;

қаржы жылының қорытындысы бойынша мемлекеттік инвестициялық жобалардың іске асырылуы туралы жиынтық есепті және мемлекеттік инвестициялық жобалардың іске асырылуын бағалау нәтижелерін;

мемлекеттік инвестициялық жобалардың жүргізілген экономикалық сараптамаларының нәтижелері бойынша ақпаратты;

байланысты гранттардың пайдаланылуы туралы жиынтық есепті және байланысты гранттардың пайдаланылуын бағалау нәтижелерін жариялауды қамтамасыз етеді.

4. Бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган:

республикалық бюджет туралы заңның жобасын қосымшаларымен бірге;

республикалық бюджет туралы заңды қосымшаларымен бірге, Қазақстан Республикасы Президентінің алдағы қаржы жылының бірінші тоқсанына арналған республикалық қаржы жоспары туралы жарлығын қосымшаларымен бірге;

азаматтық бюджетті;

шығыстарға шолу жүргізу қорытындысы бойынша тұжырымдар мен ұсынымдарды жариялауды қамтамасыз етеді.

5. Мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган:

шығыстарға шолу жүргізу қорытындысы бойынша тұжырымдар мен ұсынымдарды;

мемлекеттік органдардың бекітілген даму жоспарлары туралы біріктірілген жиынтық ақпаратты;

мемлекеттік органдардың даму жоспарларының іске асырылуы туралы шоғырландырылған есепті жариялауды қамтамасыз етеді.

6. Өңірлік саясат жөніндегі орталық уәкілетті орган облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың даму жоспарларының іске асырылуы туралы шоғырландырылған есепті жариялауды қамтамасыз етеді.

7. Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган:

мемлекеттік қаржының жай-күйі туралы мәліметтерді;

азаматтық бюджетті;

шоғырландырылған, мемлекеттік, республикалық және жергілікті бюджеттердің атқарылуы туралы ай сайынғы есепті;

республикалық бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есепті;

Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын қалыптастыру және пайдалану туралы жылдық есепті;

Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын сенімгерлік басқару нәтижелері және аудит жүргізу нәтижелері бойынша жылдық қаржылық есептілікті;

мемлекеттік борыштың, квазимемлекеттік борыштың, мемлекет кепілдік берген борыштың ағымдағы жай-күйі, мемлекеттік борышты өтеу есебіне төленген ақша сомасы, берілген мемлекеттік кепілдіктер және экспортты қолдау жөніндегі мемлекеттік кепілдіктер, мемлекеттің кепілдіктері мен экспортты қолдау жөніндегі мемлекеттің кепілдіктері бойынша төленген ақша сомасы туралы статистикалық ақпарат нысанындағы мәліметтерді;

мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелерді;

мемлекеттік сектордың борыштық міндеттемелерінің жай-күйін жыл сайынғы бағалауды;

Қазақстан Республикасының мемлекеттік қаржы статистикасы жөніндегі есепті жариялауды қамтамасыз етеді.

8. Қазынашылық мониторингтің нәтижелерін жариялауды мемлекеттік қазынашылық қамтамасыз етеді.

9. Облыстық әкімдік, республикалық маңызы бар қала, астана әкімдігі:

әлеуметтік-экономикалық даму болжамын;

облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарын;

облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың инвестициялық жоспарын;

шығыстарға шолу жүргізу қорытындысы бойынша тұжырымдар мен ұсынымдарды;

облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарының іске асырылуы туралы есепті жариялауды қамтамасыз етеді.

10. Облыстық әкімдік, республикалық маңызы бар қала, астана әкімдігі, аудандық (облыстық маңызы бар қала) әкімдік, аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты:

осы Кодекстің 87 және 88-баптарының 5-тармағында, 91-бабының 2-тармағында көрсетілген қосымшаларымен, құжаттарымен және материалдармен бірге жергілікті бюджет туралы мәслихат шешімінің жобасын;

жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешімін қосымшаларымен бірге, жергілікті атқарушы органның кезекті қаржы жылының бірінші тоқсанына арналған жергілікті қаржы жоспары туралы қаулысын (аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің шешімін) қосымшаларымен бірге;

шығыстарға шолу жүргізу қорытындысы бойынша тұжырымдар мен ұсынымдарды;

азаматтық бюджетті;

облыстық бюджеттің, республикалық маңызы бар қала, астана, аудан (облыстық маңызы бар қала), аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетінің атқарылуы туралы ай сайынғы есепті;

облыс, республикалық маңызы бар қала, астана, аудан (облыстық маңызы бар қала), аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетінің атқарылуы туралы жылдық есепті;

жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы мәслихат шешімінің жобасын жариялауды қамтамасыз етеді.

11. Бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері:

бюджеттік бағдарламалардың паспорттарын;

бюджеттік бағдарламалардың паспорттары туралы біріктірілген жиынтық ақпаратты;

азаматтық бюджетті;

бюджеттік бағдарламалардың іске асырылуы туралы есептерді жариялауды қамтамасыз етеді.

12. Мемлекеттік орган:

мемлекеттік органның даму жоспарын;

мемлекеттік органның инвестициялық жоспарын;

республикалық немесе жергілікті бюджеттен бюджет қаражаты бөлінген квазимемлекеттік сектор субъектілерінің іс-шаралар жоспарларының немесе даму жоспарларының орындалуы бойынша есептілікті, олардың іске асырылуын мониторингтеу және бағалау нәтижелерін;

мемлекеттік инвестициялық жобалардың іске асырылуын мониторингтеу бойынша есептерді;

мемлекеттік органдардың даму жоспарларының іске асырылуы туралы есептерді;

шығыстарға шолу жүргізу қорытындысы бойынша тұжырымдар мен ұсынымдарды;

бюджеттен тыс қорлардың түсімдері мен шығыстары туралы ақпаратты жариялауды қамтамасыз етеді.

13. Мемлекеттік мүлік жөніндегі орталық уәкілетті орган Мемлекеттік активтер мен квазимемлекеттік секторды басқару жөніндегі ұлттық баяндаманы жариялауды қамтамасыз етеді.

14. Квазимемлекеттік сектор субъектісі:

алынған бюджет қаражаты бойынша азаматтық бюджетті;

іс-шаралар жоспарларын немесе даму жоспарларын және олардың іске асырылуы туралы есептерді;

іс-шаралар жоспарларының немесе даму жоспарларының іске асырылуын мониторингтеу және бағалау нәтижелерін;

квазимемлекеттік сектор субъектісі борышының жай-күйі туралы ақпаратты жариялауды қамтамасыз етеді.

15. Дербес білім беру ұйымдары дербес білім беру ұйымдарының ұзақ мерзімді даму стратегияларын және олардың іске асырылуы туралы есептерді жариялауды қамтамасыз етеді.

16. Республикалық бюджеттен трансферттер немесе мемлекеттік тапсырманы орындауға бюджет қаражатын алатын заңды тұлғалар немесе квазимемлекеттік сектор субъектілері, тиісті бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері республикалық бюджеттен алынған трансферттердің пайдаланылуы немесе мемлекеттік тапсырманың орындалуы туралы есептерді жариялауды қамтамасыз етеді.

17. Бағалау жүргізуге уәкілеттік берілген мемлекеттік органдар нәтижелерді бағалау қорытындысын жариялауды қамтамасыз етеді.

18. Осы Кодекске сәйкес мониторингті жүзеге асыратын орталық мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдар, бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері, квазимемлекеттік сектор субъектілері, тиісті саланың (аяның) уәкілетті органдары және өзге де заңды тұлғалар мониторинг нәтижелерін жариялауды қамтамасыз етеді.

19. Бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі, бюджетті атқару жөніндегі орталық және жергілікті уәкілетті органдар, мемлекеттік қазынашылық осы Кодекстің 133 және 134-баптарына сәйкес жасалатын жылдық шоғырландырылған қаржылық есептілікті жариялауды қамтамасыз етеді.

41-бап. Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасын бұзғаны үшін бюджет процесіне қатысушылардың жауаптылығы

1. Бюджеттік бағдарлама әкімшісінің бірінші басшысы:

Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан берілетін нысаналы трансферттердің олардың нысаналы мақсатына сәйкес пайдаланылмағаны;

бюджеттік сұранымды және бюджеттік бағдарламаның паспортын тиісті уәкілетті органдарға, оның ішінде ақпараттық жүйе арқылы уақтылы ұсынылуы;

Арнаулы мемлекеттік қор қаражатының Қазақстан Республикасының заңсыз иемденілген активтерді мемлекетке қайтару туралы заңнамасына сай жұмсалмағаны;

мынадан:

бекітілген заттай нормалардан асып кетуден;

Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасында көзделген құжаттардың (инвестициялық ұсыныстың, техникалық-экономикалық негіздеменің, қаржылық-экономикалық негіздеменің, жобалау-сметалық құжаттаманың) және (немесе) олар бойынша тиісті органдар және (немесе) ұйымдар шешімдерінің (қорытындыларының, сараптамаларының) болмауынан;

егер Қазақстан Республикасының заңнамасында өзгеше көзделмесе, тиісті бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің балансында есепте тұрмаған объектілерді күтіп-ұстауға бюджет қаражатын жұмсаудан;

егер Қазақстан Республикасының заңнамасында өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен пайдалануға енгізілмеген объектілерді күтіп-ұстауға бюджет қаражатын жұмсаудан;

Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес айқындалатын мемлекеттік инвестициялық жобаларды іске асырудан экономикалық тиімділіктің болмауынан көрінген, бюджет қаражатының тиімсіз жоспарланғаны және (немесе) тиімсіз пайдаланылғаны үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

2. Бюджеттік бағдарламаның басшысы:

бюджеттік бағдарлама паспортының жасалуы, бюджеттік бағдарлама паспортының негізділігі мен толықтығы, бюджеттік бағдарламаға (кіші бағдарламаға) есеп-қисаптардың анықтығы үшін, оның ішінде ақпараттық жүйе арқылы, осы Кодекстің 148-бабы 8-тармағының талаптарына сәйкес келмейтін мемлекеттік инвестициялық жобалардың енгізілгені;

осы Кодекстің 75-бабының 8-тармағында белгіленген талаптардың сақталуы;

бюджеттік бағдарламалардың тиімсіз орындалғаны;

бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің қаржыландыру жоспарларының және жеке қаржыландыру жоспарларының анықтығы, ресімделуінің дұрыстығы және мемлекеттік қазынашылыққа немесе бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті органға уақтылы ұсынылуы;

бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің қаржыландыру жоспарларына өзгерістердің уақтылы енгізілуі;

бюджеттік бағдарламаның (кіші бағдарламаның) бюджет қаражатын қайта бөлудің негізділігі;

мемлекеттік инвестициялық жобалардың іске асырылуына мониторингтің уақтылы жүргізілмегені және оның нәтижелерінің тиісті мемлекеттік органдарға уақтылы ұсынылмағаны және (немесе) жобаларды басқару кезінде оның нәтижелерінің пайдаланылмағаны;

осы Кодексте белгіленген жағдайларда бюджет қаражатын тиісті бюджетке қайтарудың уақтылы қамтамасыз етілмегені;

келесі қаржы жылында қаражатын пайдалануға (толық пайдалануға) рұқсат етілетін бюджеттік бағдарламалардың тізбесін қалыптастыруға негіз болатын ақпараттың анықтығы;

бюджеттік бағдарламаның іске асырылуы туралы есептің анықтығы мен толықтығы;

қарыз шартында көзделген мақсаттар мен міндеттерге қол жеткізбеуге алып келген, мемлекеттік сыртқы қарыздың қарыз шартында белгіленген мерзімде игерілмегені не мемлекеттік сыртқы қарызды игеру мерзімінің ұзартылғаны;

мемлекеттік сыртқы қарыз бойынша қаражатты үнемдеу себебінен болған жағдайларды қоспағанда, қарыз шартында көзделген мақсаттар мен міндеттерге қол жеткізбеуге алып келген, мемлекеттік сыртқы қарыздың толық және (немесе) ішінара күші жойылғаны үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

3. Бюджет комиссиясының төрағасы комиссия жүзеге асыратын қызмет үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

4. Бюджет комиссиясы осы Кодекстің 73-бабында көрсетілген нормативтік құқықтық актілердің жобаларын қарау кезінде:

нормативтік құқықтық актіні әзірлеуші орталық мемлекеттік органның немесе әзірлеуші жергілікті мемлекеттік органның бірінші басшысы қаржыландыру көздері көрсетілген қаржылық-экономикалық есеп-қисаптардың және негіздемелердің толықтығы мен анықтығы, төмен тұрған бюджеттерге тиісті өтеусіз қосымша шығыстар жүктелгені үшін;

Республикалық немесе жергілікті бюджет комиссиясының хатшысы Республикалық немесе жергілікті бюджет комиссиясының қарауына жұмыс органының қаржыландыру көздері көрсетілген қаржылық-экономикалық есеп-қисаптары мен негіздемелері жоқ қорытындыларының немесе төмен тұрған бюджеттерге тиісті өтеусіз қосымша шығыстар жүктеуді көздейтін қорытындылардың шығарылғаны үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

5. Мемлекеттік органның даму жоспарын әзірлейтін орталық мемлекеттік органның бірінші басшысы:

мемлекеттік органның даму жоспары мазмұнының анықтығы мен толықтығы;

республикалық бюджетте көзделген қаражат шеңберінде жоспарланған мақсаттар мен нысаналы индикаторларға қол жеткізілуі;

мемлекеттік органның даму жоспарының іске асырылуы туралы есептің анықтығы мен толықтығы үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

6. Облыс, республикалық маңызы бар қала, астана әкімі және тиісті жергілікті мемлекеттік органның бірінші басшысы:

облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарының анықтығы мен толықтығы;

облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарының іске асырылуы туралы есептің анықтығы мен толықтығы;

облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдары борышы лимитінің сақталмағаны үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

7. Тиісті бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің және квазимемлекеттік сектор субъектісінің бірінші басшылары:

квазимемлекеттік сектор субъектісінің даму жоспары немесе іс-шаралар жоспары мазмұнының толықтығы және оның уәкілетті органдарға уақтылы ұсынылуы;

ұсынылатын инвестициялық ұсыныстардың және техникалық-экономикалық және (немесе) қаржылық-экономикалық негіздемелердің негізділігі үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

8. Жалпы сипаттағы трансферттерді жоспарлау және оларды пайдалану кезінде:

орталық салалық мемлекеттік органның бірінші басшысы ағымдағы, оның ішінде күрделі шығындарды және дамуға арналған шығындарды қаржыландыру әдістемелерінің уақтылы әзірленуі, жалпы сипаттағы трансферттерді есептеу кезінде қабылданған көрсеткіштердің анықтығы мен негізділігі;

тиісті салалардың (аялардың) орталық және жергілікті уәкілетті органдарының басшылары және облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың), аудандық маңызы бар қалалардың, ауылдардың, кенттердің, ауылдық округтердің әкімдері жалпы сипаттағы трансферттерді есептеуге ұсынылатын ақпараттың негізділігі, анықтығы;

облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың), аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің, ауылдық округтің әкімі жалпы сипаттағы трансферттердің жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы заңға және тиісті мәслихаттың шешіміне сәйкес пайдаланылмағаны үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

9. Жоғары тұрған бюджеттен төмен тұрған бюджетке нысаналы трансферттер бөлу және оларды пайдалану кезінде:

жоғары тұрған бюджеттің бюджеттік бағдарламалары әкімшілерінің бірінші басшысы төлемдер бойынша жеке қаржыландыру жоспарына сәйкес төмен тұрған бюджеттерге нысаналы трансферттердің аударылмағаны;

нысаналы даму трансферттерін аударатын жоғары тұрған бюджеттің бюджеттік бағдарламалары әкімшісінің бірінші басшысы тиісті жергілікті бюджеттік даму бағдарламаларының паспорттарында көзделген түпкілікті нәтижелерге қол жеткізілмегені үшін;

мемлекеттік сатып алу жөніндегі конкурстың бірыңғай ұйымдастырушысы болып табылатын жоғары тұрған бюджеттің бюджеттік бағдарламалары әкімшісінің бірінші басшысы конкурстық рәсімдердің уақтылы өткізілмегені үшін;

облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың), аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің, ауылдық округтің әкімі және жергілікті бюджеттік бағдарламалардың тиісті әкімшілерінің бірінші басшысы нысаналы трансферттердің бюджеттік бағдарламаның паспортына сәйкес пайдаланылмағаны, нәтижелерге, оның ішінде бюджет қаражатын толық пайдалану кезінде қол жеткізілмегені, алынған нысаналы трансферттерді пайдалану есебінен қол жеткізілген нәтижелер туралы есептің ұсынылмағаны үшін;

облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың), аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің, ауылдық округтің әкімі, төмен тұрған бюджеттің бюджеттік бағдарламалары әкімшілерінің бірінші басшысы нәтижелерге қол жеткізбеуге алып келген, жоғары тұрған бюджеттен алынған нысаналы трансферттердің игерілмегені үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

10. Заңды тұлғаларға берілетін трансферттерді немесе мемлекеттік тапсырманы орындауға бюджет қаражатын алатын заңды тұлғалардың немесе квазимемлекеттік сектор субъектілерінің бірінші басшылары:

мемлекеттік органдардың даму жоспарларында, квазимемлекеттік сектор субъектілерінің даму жоспарларында, іс-шаралар жоспарларында, сондай-ақ дербес білім беру ұйымдарының ұзақ мерзімді даму стратегияларында және (немесе) тиісті бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің бюджеттік бағдарламаларының паспорттарында айқындалған нәтижелер көрсеткіштеріне қол жеткізілуі;

бюджеттік бағдарламаға (кіші бағдарламаға) есеп-қисаптардың негізділігі мен анықтығы, бюджеттік бағдарламаның (кіші бағдарламаның) толық және уақтылы ұсынылуы;

заңды тұлғаларға берілетін трансферттердің пайдаланылуы туралы немесе мемлекеттік тапсырманың орындалуы туралы есептердің негізділігі мен анықтығы үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

11. Квазимемлекеттік сектор субъектісінің бірінші басшысы пилоттық жобаны іске асыру (енгізу) және (немесе) оны басқару жөніндегі міндеттемелердің орындалмағаны немесе толық орындалмағаны үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

12. Жарғылық капиталдарын ұлғайтуға (қалыптастыруға) республикалық бюджет туралы заңда не жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешімінде тиісті қаржы жылына қаражат көзделген квазимемлекеттік сектор субъектілерінің бірінші басшылары:

бюджеттік инвестициялардың іске асырылуына уақтылы мониторинг жүргізілмегені;

жобаларды басқару кезінде бюджеттік инвестициялардың іске асырылуын мониторингтеу нәтижелерінің пайдаланылмағаны;

бюджеттік даму бағдарламаларының паспорттарында көзделген түпкілікті нәтижелерге қол жеткізілмегені;

қаржылық-экономикалық негіздемеде көзделген, оның ішінде бөлінген бюджет қаражатын толық пайдалану кезінде бюджеттік инвестициялардың нәтижелеріне қол жеткізілмегені;

дивидендтер (таза кірістің бір бөлігі) төленгеннен кейін квазимемлекеттік сектор субъектісінің иелігінде қалған қаражаттың дивиденд саясатына сәйкес пайдаланылмағаны үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

13. Мемлекеттік мекеменің бірінші басшысы:

азаматтық-құқықтық мәмілелерді тіркеу кезінде Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу туралы заңнамасы, Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасы талаптарының сақталуын;

төлеуге берілетін шот ұсынудың заңдылығы мен негізділігін;

төлеуге берілетін шот пен растайтын құжаттарда көрсетілген деректемелердің және сомалардың анықтығын;

төлемдерді ақша алушылардың пайдасына жүзеге асыру жөніндегі міндеттемелерді орындаудың уақтылығы мен толықтығын;

жасалған азаматтық-құқықтық мәмілелерге сәйкес тауарлар беруді, орындалған жұмыстарды және (немесе) көрсетілген қызметтерді растаудың анықтығын;

тіркелген азаматтық-құқықтық мәміле бойынша төлемнің негізділігін растайтын құжаттардың мемлекеттік қазынашылық органына ұсынылуын қамтамасыз етеді және олар үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

14. Қазынашылық сүйемелдеу шеңберінде квазимемлекеттік сектор субъектісінің, бас мердігердің бірінші басшысы, мемлекет кепілдік берген қарызды тартқан қарыз алушылар:

төлем тапсырмаларын ұсынудың заңдылығы мен негізділігін;

төлем тапсырмаларында көрсетілген деректемелердің анықтығын;

төлемдерді ақша алушының пайдасына жүзеге асыру жөніндегі міндеттемелерді орындаудың уақтылығы мен толықтығын;

жасалған операциялардың анықтығын;

төлемнің негізділігін растайтын құжаттардың мемлекеттік қазынашылық органдарына ұсынылуын қамтамасыз етеді және олар үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

15. Мемлекеттік кепілдігі бар қарыз бойынша қарыз алушы Қазақстан Республикасының Үкіметі кепілдік берген қарыз бойынша алынған қаражатты мақсатсыз пайдаланғаны үшін және қарыз алушы қарыз бойынша борыштық міндеттемелерін орындамаған жағдайда, мемлекеттік кепілдік бойынша міндеттемелерді орындауға бөлінген қаражаттың қайтарылуы үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

Мемлекет кепілгерлігімен тартылатын қарыз бойынша қарыз алушы алынған қаражатты мақсатсыз пайдаланғаны және қарыз алушы қарыз бойынша борыштық міндеттемелерін орындамаған жағдайда, мемлекет кепілгерлігі бойынша міндеттемелерді орындауға бөлінген қаражаттың қайтарылуы үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

16. Квазимемлекеттік сектор субъектісінің бірінші басшысы:

ішкі және сыртқы қарыздар мен борыш бойынша ақпараттың толықтығы және оның уәкілетті органдарға уақтылы ұсынылуы;

қарыз шартында көзделген мақсаттар мен міндеттерге қол жеткізбеуге алып келген, мемлекет кепілдігімен берілген мемлекеттік емес қарыздың қарыз шартында белгіленген мерзімде игерілмегені не мемлекет кепілдігімен берілген мемлекеттік емес қарызды игеру мерзімінің ұзартылғаны;

мемлекеттік кепілдікпен берілген мемлекеттік емес қарыз бойынша қаражатты үнемдеу себебінен болған жағдайларды қоспағанда, қарыз шартында көзделген мақсаттар мен міндеттерге қол жеткізбеуге алып келген, мемлекеттік кепілдікпен берілген мемлекеттік емес қарыздың толық және (немесе) ішінара жойылғаны үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

17. Мемлекеттік инвестициялық жобалардың экономикалық сараптамасын жүзеге асыруға айқындалған заңды тұлғалар экономикалық сараптаманың сапасы үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

18. Бюджеттік кредит бойынша қарыз алушы мен түпкілікті қарыз алушы:

бюджеттік кредитті нысаналы мақсаты бойынша пайдаланбағаны;

бюджеттік кредитті өтемегені, уақтылы өтемегені үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

19. Орталық мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдардың бірінші басшылары тиісті қаржы жылына көзделген бюджет қаражаты шеңберінде мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелердің орындалуы үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

20. Орталық мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдардың, бюджет қаражатын алатын квазимемлекеттік сектор субъектілерінің, заңды тұлғалардың бірінші басшылары осы Кодекстің 40-бабына сәйкес жарияланатын материалдардың, ақпарат пен құжаттардың анықтығы үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

10-тарау. НӘТИЖЕЛЕРДІ БАСҚАРУ

42-бап. Нәтижелерді басқару жөніндегі жалпы ережелер

1. Нәтижелерді басқару Қазақстан Республикасы Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттарын жоспарлаудан, бюджеттерді жоспарлау мен атқарудан, шығыстарға шолу, мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау нәтижелері, мониторинг нәтижелері, нәтижелерді бағалау жүйесі қолданылатын есептілік жасаудан тұрады.

2. Нәтижелерді басқаруды мемлекеттік органдар, уәкілетті органдар бюджетті жоспарлау және атқару кезеңдерінде жүзеге асырады.

43-бап. Шығыстарға шолу

1. Шығыстарға шолу – бұл бюджет қаражатының жұмсалуын бақылауды қамтамасыз ету және оларға басымдық беру сапасын арттыру мақсатында Қазақстан Республикасы Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттарында және бюджетте, сондай-ақ мемлекеттік органның салалық саясатында жоспарланатын немесе көзделген шығыстарды талдау.

2. Шығыстарға шолу осы Кодексте көзделген жағдайларда және өзге де жағдайларда, оның ішінде Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттарын әзірлеу кезінде тиісті бюджет комиссиясының, Қазақстан Республикасы Парламенті Палаталарының бейінді тұрақты комитеттерінің ұсынысы бойынша және (немесе) Қазақстан Республикасы Үкіметінің немесе жергілікті атқарушы органның шешімі негізінде жүргізіледі.

3. Шығыстарға шолу жүргізу кезінде мынадай талаптар сақталуға тиіс:

шығыстарға шолудың мақсаты мен тақырыбына сәйкестігі;

шығыстарға шолу жүргізудің негізгі өлшемшарттары (нәтижелері) нақты айқындалуға тиіс;

шығыстарға шолу көлемі (қамту) – құжаттардың, шығыстарды шолуға арналған шығыстардың түрлері айқындалуға тиіс;

шығыстарға шолу деңгейі – шығыстарға шолу үшін мемлекеттік басқару деңгейі және (немесе) деңгейлері, сала (ая) айқындалуға тиіс;

уақытпен шектелуі, кезеңділік.

4. Шығыстарға шолуда:

шығыстарға шолу тақырыбы болған проблемалық мәселелерді шешу жолдары;

бюджет шығыстарының жүргізіліп жатқан салалық саясатқа сәйкестігі;

бюджеттің басымдығы төмен және тиімсіз шығыстарын оңтайландыру мүмкіндіктері (нұсқалары);

жүргізіліп жатқан саясаттың басымдықтарына байланысты бюджет қаражатын басқа немесе жаңа шығыстарға қайта бөлу мүмкіндіктері (нұсқалары) бойынша тұжырымдар мен ұсынымдар қамтылуға тиіс.

5. Шығыстарға шолу:

шығыстарға стратегиялық шолу;

шығыстарға бюджеттік шолу;

шығыстарға инвестициялық шолу болып бөлінеді.

Шығыстарға стратегиялық шолу:

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жоспарлау жүйесі құжаттарының шынайылығы, орындылығы, өзектілігі;

Қазақстан Республикасы Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттарында айқындалған мақсаттар мен міндеттердің үйлесімділігі;

Қазақстан Республикасы Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттары арасында қайталанудың, фрагменттіліктің, қиылысудың және қайшылықтардың болуы (болмауы);

жүргізіліп жатқан мемлекеттік саясатқа сәйкестігі;

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жоспарлау жүйесі құжаттары мақсаттарының және (немесе) нысаналы индикаторларының басымдығы мен шынайылығын айқындау тұрғысынан жүргізіледі.

Шығыстарға бюджеттік шолу:

бюджет шығыстарының тиімділігі, негізділігі, нәтижелілігі және орындылығы;

шығыстарды ықтимал оңтайландыру және (немесе) қайта бөлу;

мемлекеттік органның, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бекітілген даму жоспарының немесе даму жоспары жобасының нысаналы индикаторларына қол жеткізу үшін бюджет қаражатының жеткіліксіз болуына байланысты сомалардың жинақталған айырмасын одан әрі жоспарлаудың қажеттілігі мен орындылығы тұрғысынан жүргізіледі.

Шығыстарға инвестициялық шолу басталған (жалғасатын) мемлекеттік инвестициялық жобаларды басым қаржыландыру қажеттілігі ескеріле отырып:

мемлекеттік инвестициялық жобалардың қымбаттау, толық қаржыландырылмау, аяқталмау себептерін анықтау және талдау;

мемлекеттік инвестициялық жобаларды мемлекеттік органның немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспары жобасының нысаналы индикаторларымен байланыстыру;

мемлекеттік органның немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың қолданыстағы даму жоспары шеңберінде мемлекеттік инвестициялық жобаларды іске асыруға әсер еткен факторларды анықтау;

мемлекеттік инвестициялық жобаларды жоспарлау кезінде осы Кодекстің 45 және 46-баптарына сәйкес жүргізілетін мониторинг және нәтижелерді бағалау қорытындыларын қолдану тұрғысынан жүргізіледі.

6. Шығыстарға шолу жүргізудің тақырыбы мен мақсаттарын негізге ала отырып, осы баптың 5-тармағында көрсетілген шығыстарға шолудың бір немесе бірнеше түрі қолданылады.

7. Шығыстарға шолуды оның мақсаты мен тақырыбына қарай мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган, бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган, бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган, жергілікті атқарушы органдар, тиісті уәкілетті мемлекеттік органдар жүргізеді.

8. Шығыстарға шолу, оны жүргізу қорытындысы бойынша тұжырымдар мен ұсынымдар Қазақстан Республикасының Үкіметіне немесе жергілікті атқарушы органға және егер осы шолу Қазақстан Республикасы Парламенті Палатасының бейінді тұрақты комитетінің ұсынысы бойынша жүргізілген жағдайда, оған жіберіледі.

9. Шығыстарға шолу жүргізудің қорытындысы бойынша тұжырымдар мен ұсынымдар:

әкімшілік және басқарушылық шешімдер қабылдау үшін қолданылады;

осы Кодекске сәйкес бюджет процесінде қолданылады;

осы Кодекстің 40-бабына сәйкес жариялануға жатады.

10. Шығыстарға шолу жүргізу, мақсаттарды, тақырыптарды, объектілерді, өлшемшарттарды, көлемді (қамтуды), деңгейді, уақытпен шектелуін, кезеңділікті айқындау тәртібін бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

44-бап. Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау

1. Бюджеттік қатынастарда мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдары Қазақстан Республикасының мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау туралы заңнамасына сәйкес сыртқы мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау уәкілетті органдарының сараптамалық-талдамалық қызметін сараптамалық-талдамалық іс-шаралар, сондай-ақ бюджетке алдын ала, ағымдағы және кейінгі бағалау жүргізу түрінде жүзеге асырады.

2. Бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган және мемлекеттік жоспарлау жөніндегі тиісті жергілікті уәкілетті органдар, бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган және бюджетті атқару жөніндегі тиісті жергілікті уәкілетті органдар, бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері осы Кодекстің 86, 87, 90, 91, 95, 96, 119 – 128, 153-баптарына сәйкес сыртқы мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау уәкілетті органдарымен өзара іс-қимыл жасайды.

3. Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің және қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның ішкі аудит қызметін қоспағанда, орталық мемлекеттік органдардың, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарының, орталық мемлекеттік органдар ведомстволарының ішкі аудит қызметтері осы Кодекстің мақсаттары үшін тиісті мемлекеттік органда:

бюджет процесінің барлық кезеңінде Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасының талаптарын сақтау мақсатында консультациялық көмекті жүзеге асырады.

Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасы талаптарының бұзылуы анықталған жағдайда бұзушылықтарды жою және Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасына сәйкес келтіру үшін консультациялық көмекті жүзеге асырады;

мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдары ұсынымдарының орындалуын бақылайды, қабылданған шаралар туралы оларды хабардар етеді;

өкілді органдарда республикалық немесе жергілікті бюджеттің жобасын және оның атқарылуы туралы жылдық есепті талқылау үшін қабылданған шаралар туралы ақпарат дайындайды.

45-бап. Мониторинг

1. Мониторинг – бұл әкімшілік және басқарушылық шешімдерді қабылдау үшін қолданылатын және нәтижелерді бағалауға негіз болып табылатын, белгілі бір салада (аяда) ақпаратты жинау мен талдаудың тұрақты процесі.

2. Мониторингті орталық мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдар, бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері, квазимемлекеттік сектор субъектілері, тиісті саланың (аяның) уәкілетті органдары жүзеге асырады.

3. Мониторинг мынадай салаларда (аяларда) жүргізіледі:

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жоспарлау жүйесіне сәйкес оның құжаттарын мониторингтеу;

мемлекеттік қаржының жай-күйін мониторингтеу;

бюджетаралық қатынастар саласындағы мониторинг;

қазынашылық мониторинг;

бюджеттік мониторинг;

мемлекеттік сектордың борыштық міндеттемелерін мониторингтеу;

мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелерді мониторингтеуді қоса алғанда, мемлекеттік инвестициялық жобалардың іске асырылуын мониторингтеу;

бюджеттік кредиттер мониторингі;

байланысты гранттардың пайдаланылуын мониторингтеу.

4. Мониторинг нәтижелері:

бюджетті жоспарлау процесінде қолданылады;

қоғамдық кеңестердің отырыстарында, Қазақстан Республикасының Парламентінде және мәслихаттарда бюджеттік бағдарламалардың әкімшілеріне және квазимемлекеттік сектор субъектілеріне бюджет қаражатын бөлу туралы мәселелерді талқылау кезінде талқыланады және республикалық бюджет туралы заң жобасымен және жергілікті бюджет туралы мәслихат шешімінің жобасымен бір мезгілде Қазақстан Республикасының Парламентіне және мәслихатқа ұсынылатын құжаттар мен материалдардың құрамына енгізіледі;

тиісті бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есептің құрамына енгізіледі;

осы Кодекстің 40-бабына сәйкес жариялануға жатады.

46-бап. Нәтижелерді бағалау жүйесі

1. Нәтижелерді бағалауда мынадай бағалау түрлері:

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жоспарлау жүйесіне сәйкес Қазақстан Республикасы Мемлекеттік жоспарлау жүйесі құжаттарының іске асырылуын бағалау;

мемлекеттік органдардың даму жоспарларының және облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың даму жоспарларының мақсаттарына қол жеткізу жөніндегі мемлекеттік органдар қызметінің тиімділігін бағалау бөлігінде Қазақстан Республикасының Жоғары аудиторлық палатасы және мемлекеттік органдардың бюджеттік бағдарламалардың паспорттарында көзделген түпкілікті нәтижелерге қол жеткізу жөніндегі қызметінің тиімділігін бағалау бөлігінде бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті орган жүргізетін Орталық мемлекеттік органдар мен облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдары қызметінің тиімділігін жыл сайынғы бағалау жүйесіне сәйкес мақсаттарға қол жеткізу бойынша операциялық бағалау;

мемлекеттік инвестициялық жобалардың іске асырылуын бағалау;

мемлекеттік мүлікті басқарудың тиімділігін бағалау қамтылады.

2. Нәтижелерді бағалауда міндетті түрде мемлекеттің бюджет қаражаты мен активтерін жоспарлау мен пайдаланудың нәтижелілігі мен тиімділігін арттыру және мемлекеттің ресурстарын тиімді бөлу жөніндегі ұсынымдар қамтылады.

3. Нәтижелерді бағалау қорытындылары:

бюджетті жоспарлау процесінде қолданылады;

қоғамдық кеңестердің отырыстарында, Қазақстан Республикасының Парламентінде және мәслихаттарда бюджеттік бағдарламалардың әкімшілеріне және квазимемлекеттік сектор субъектілеріне бюджет қаражатын бөлу туралы мәселелерді талқылау кезінде талқыланады және республикалық бюджет туралы заң жобасымен және жергілікті бюджет туралы мәслихат шешімінің жобасымен бір мезгілде Қазақстан Республикасының Парламентіне және мәслихатқа ұсынылатын құжаттар мен материалдардың құрамына енгізіледі;

тиісті бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есептің құрамына енгізіледі;

осы Кодекстің 40-бабына сәйкес жариялануға жатады.

4. Бағалау жүргізуге уәкілеттік берілген мемлекеттік органдар нәтижелерді бағалау қорытындыларын есепті жылдан кейінгі жылдың 15 сәуірінен кешіктірмей, бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органға, бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органға, жергілікті атқарушы органға ұсынады.

3-БӨЛІМ. МЕМЛЕКЕТТІК ҚАРЖЫНЫ БАСҚАРУ

11-тарау. МЕМЛЕКЕТТІК ҚАРЖЫНЫ БАСҚАРУ НЕГІЗДЕРІ

47-бап. Мемлекеттік қаржыны басқару туралы жалпы ережелер

1. Мемлекеттік қаржыны басқарудың мақсаты бюджет саясатын айқындау және тәуекелдерді бағалау ескеріле отырып, оны іске асыру арқылы оның ұзақ мерзімді орнықтылығын қамтамасыз ету үшін жағдайлар жасау болып табылады.

Осы Кодекстің мақсаттары үшін ұзақ мерзімді және орта мерзімді перспективада ішкі және (немесе) сыртқы экономикалық және (немесе) макроэкономикалық және басқа да факторлардың әсері салдарынан туындайтын, мемлекеттік қаржыны басқаруды қиындататын белгісіздік тәуекел болып табылады.

Бюджет саясатында Қазақстан Республикасы Президентінің жарлықтарымен бекітілетін, мемлекеттік қаржыны басқару жөніндегі пайымдауды, тәсілдер мен шараларды айқындайтын құжаттар әзірлеу және нысаналы бағдарлар қамтылады.

Мемлекеттік органдардың бюджет саясатын айқындау жөніндегі қызметін үйлестіруді бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган жүзеге асырады.

2. Мемлекеттік қаржыны басқару мынадай құралдар:

1) Қазақстан Республикасының ұзақ мерзімді даму болжамы;

2) әлеуметтік-экономикалық даму болжамы;

3) бюджеттік қағидалар жүйесі;

4) бюджеттік тәуекелдер туралы талдамалық есеп;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
47-баптың 2-тармағының 5) тармақшасы осы Кодекстің 172-бабы 1-тармағының 2) тармақшасына сәйкес 01.01.2027 бастап қолданысқа енгізіледі.

5) салықтық шығыстар туралы талдамалық есеп;

6) болжамды шоғырландырылған қаржылық есептілік;

7) шоғырландырылған қаржылық есептілік;

8) мемлекеттік қаржы статистикасы туралы есеп пайдаланыла отырып жүзеге асырылады.

3. Мемлекеттік қаржының жай-күйі туралы мәліметтерде:

республикалық, мемлекеттік, шоғырландырылған бюджеттердің параметрлері;

Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының, бюджеттен тыс қорлардың түсімдері мен шығыстары;

мемлекеттік сектордың борыштық міндеттемелері;

бюджеттік қағидалар мен нысаналы бағдарларды сақтау туралы ақпарат;

басқа да деректер қамтылады.

Мемлекеттік қаржының жай-күйі туралы мәліметтер ашық болып табылады және осы Кодекстің 40-бабына сәйкес статистикалық ақпарат нысанында жыл сайын жариялануға жатады.

Мемлекеттік қаржының жай-күйін болжауды бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган Қазақстанның ұзақ мерзімді даму болжамы және Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық даму болжамы шеңберінде жүзеге асырады.

Мемлекеттік қаржының жай-күйі туралы болжамды мәліметтердің есеп-қисаптарын, осы Кодекстің 137-бабының 1-тармағының 3) тармақшасында көзделген лимиттерді айқындауды, сыртқы қарыздарды тарту құқығы берілген квазимемлекеттік сектор субъектілері тізбесінің өлшемшарттарын айқындауды және оларды қалыптастыруды әдіснамалық қамтамасыз етуді бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган жүзеге асырады.

Мемлекеттік қаржының жай-күйін мониторингтеуді және ол туралы мәліметтер қалыптастыруды бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган орталық салалық мемлекеттік органдармен, жергілікті атқарушы органдармен және Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкімен бірлесіп, бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен жүзеге асырады.

48-бап. Бюджеттік қағидалар жүйесі

1. Мемлекеттік қаржының орнықтылығын қамтамасыз етуге бағытталған бюджеттік қағидалар мен нысаналы бағдарлардың жиынтығы бюджеттік қағидалар жүйесі болып табылады.

Бюджеттік қағида – республикалық бюджетті бекіту және нақтылау кезінде қолданылатын, бюджет параметрлеріне қатысты олардың шекті мәндері (бюджеттік қағидалар бойынша шектер) нысанындағы шектеу.

Нысаналы бағдарлар – мемлекеттік қаржының шекті параметрлері және ұзақ мерзімді кезеңдегі бюджет саясатына қатысты өзге де шарттар.

2. Бюджеттік қағидалардың түрлері:

1) кепілдендірілген трансферт туралы қағида;

2) республикалық бюджет шығыстары туралы қағида болып бөлінеді.

Бюджеттік қағида кепілдендірілген трансферт туралы қағида болып табылады, оған сәйкес Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан кепілдендірілген трансферттің көлемі кесімді баға кезінде мұнай секторының ұйымдарынан Қазақстан Республикасының Ұлттық қорына болжанатын түсімдердің көлемінен аспайтын мөлшерде жоспарланады.

Кесімді баға Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкімен келісу бойынша бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындаған тәртіппен айқындалады.

Бюджеттік қағида республикалық бюджет шығыстары туралы қағида болып табылады, оған сәйкес қарыздарды өтеуді есепке алмағанда, республикалық бюджет шығыстарының (жоспарлы кезеңге арналған) өсу қарқыны инфляция бойынша нысаналы бағдарға ұлғайтылған ұзақ мерзімді экономикалық өсу деңгейімен шектеледі.

Ұзақ мерзімді экономикалық өсу деңгейі жоспарлы кезеңнің алдындағы он жылдағы нақты жалпы ішкі өнімнің орташа өсу мәні ретінде айқындалады.

Инфляция бойынша нысаналы бағдарды Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі белгілейді.

3. Нысаналы бағдарлар осы Кодекстің 47-бабы 1-тармағының үшінші бөлігіне сәйкес бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган әзірлейтін құжатта айқындалады.

4. Бюджеттік қағидалар бойынша шектерді және нысаналы бағдарларды сақтау туралы ақпарат Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық даму болжамының құрамында көрсетіледі.

5. Бюджеттік қағидалар мен нысаналы бағдарлардан ауытқуға:

экономикалық өсудің болмауына және бюджет кірістерінің төмендеуіне, мемлекет міндеттемелерінің және бюджет кірістерімен жабылмайтын бюджет шығыстарының өсуіне алып келген дағдарыс жағдайларында;

Қазақстан Республикасындағы төтенше немесе соғыс жағдайы ахуалында;

осы Кодекстің 59-бабы 1-тармағының 2) тармақшасында көзделген жағдайда жол беріледі.

Қазақстан Республикасындағы дағдарыс жағдайларында және төтенше немесе соғыс жағдайларында бюджеттік қағидалардан және нысаналы бағдарлардан ауытқу болған жағдайда бюджеттік қағидалардың бастапқы шектеріне және нысаналы бағдарларға оралу Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық даму болжамының құрамында түзетілетін көрсеткіштер көрсетіле отырып, Қазақстан Республикасының Үкіметі Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкімен бірлесіп бекітетін іс-қимылдар жоспарын әзірлеу арқылы кейінгі үш жыл ішінде жүзеге асырылады.

49-бап. Мемлекеттік сектордың борыштық міндеттемелері

1. Мыналар мемлекеттік сектордың борыштық міндеттемелері болып табылады:

мемлекеттік борыш;

шартты борыштық міндеттемелер – мемлекет кепілдік берген борыш, экспортты қолдау бойынша мемлекет кепілдік берген міндеттеме, мемлекет кепілгерлігі;

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің борышы;

квазимемлекеттік сектор субъектілерінің борышы;

мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелер.

Мемлекеттік сектордың борыштық міндеттемелері мемлекеттік қаржыны басқару үшін талдамалық мақсаттарда шоғырландырылады және пайдаланылады.

2. Мемлекеттік сектордың борыштық міндеттемелерін болжау және бағалау осы Кодекстің 137-бабына сәйкес жүзеге асырылады және осы Кодекстің 51-бабына сәйкес жасалатын Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық даму болжамына енгізіледі.

3. Осы баптың 2-тармағының ережелері Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің борышына қолданылмайды.

50-бап. Қазақстан Республикасының ұзақ мерзімді даму болжамы

1. Салық-бюджет саясатын қалыптастыру үшін экономикалық, макроэкономикалық көрсеткіштердің және мемлекеттік қаржының болжамды жай-күйін айқындайтын құжат Қазақстан Республикасының ұзақ мерзімді даму болжамы болып табылады және Қазақстан Республикасы Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттарын әзірлеу кезінде олардың қаржылық қамтамасыз етілуін айқындау кезінде қолданылады.

2. Қазақстан Республикасының ұзақ мерзімді даму болжамы үш жылда бір рет он жылдық кезеңге әзірленеді.

3. Қазақстан Республикасының ұзақ мерзімді даму болжамында:

әлеуметтік-экономикалық дамудың сыртқы және ішкі жағдайларының нұсқалары;

бюджет қаражатын және мемлекеттің міндеттері мен функцияларын қаржыландырудың өзге де көздерін пайдаланудан нақты және (немесе) күтілетін әлеуметтік-экономикалық әсерді бағалауды, нәтижелер көрсеткіштерінен ауытқулар және олардың себептері туралы ақпаратты, таңдалған мақсаттардың, нысаналы индикаторлардың, міндеттердің, нәтижелер көрсеткіштерінің шынайылығын талдауды қамтитын әлеуметтік-экономикалық әсерді бағалау;

ұзақ мерзімді кезеңге арналған әлеуметтік-экономикалық даму тәуекелдері;

ағымдағы салық-бюджет саясатының орнықтылығын бағалауды, барлық болашақ өзгерістер салдарының бюджетке әсерін бағалауды, мемлекеттік сектордың борышын бағалауды қамтитын мемлекеттік қаржының орнықтылығын бағалау;

ұзақ мерзімді кезеңге арналған әлеуметтік-экономикалық даму тәуекелдері ескерілген және жүргізіліп жатқан инвестициялық саясатпен, экономика салалары бойынша саясатпен, өңірлік саясатпен, мемлекеттік активтерді басқару саясатымен, мемлекеттік қолдау шараларымен байланыстырылған Қазақстан Республикасының ұзақ мерзімді кезеңге арналған даму болжамының нұсқалары және дамудың сыртқы және ішкі жағдайларының өзгеруі есепке алынатын басқа да нұсқалар;

мемлекеттік қаржының жай-күйінің болжамы;

өзге де ережелер қамтылады.

4. Қазақстан Республикасының ұзақ мерзімді даму болжамын бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен, бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органмен бірлесіп әзірлейді, оны Қазақстан Республикасының Үкіметі мақұлдайды және ол осы Кодекстің 40-бабына сәйкес жариялануға жатады.

5. Бюджетті нақтылау және түзету кезінде Қазақстан Республикасының ұзақ мерзімді даму болжамын нақтылауға немесе түзетуге болмайды.

6. Қазақстан Республикасының ұзақ мерзімді даму болжамын әзірлеу тәртібін, мерзімдерін, құрылымы мен мазмұнын, мемлекеттік органдардың өзара іс-қимыл жасау тәртібін бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

7. Қазақстан Республикасының ұзақ мерзімді даму болжамын әзірлеу кезінде мемлекеттік органдардың қызметін үйлестіруді бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган жүзеге асырады.

51-бап. Әлеуметтік-экономикалық даму болжамы

1. Қазақстан Республикасының ұзақ мерзімді даму болжамы негізінде Қазақстан Республикасының, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әлеуметтік-экономикалық даму параметрлерін айқындайтын құжат әлеуметтік-экономикалық даму болжамы болып табылады.

Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық даму болжамы жылжымалы негізде жылына бір рет жоспарлы кезеңге әзірленеді.

2. Әлеуметтік-экономикалық даму болжамында міндетті түрде есепті қаржы жылында мақұлданған әлеуметтік-экономикалық даму болжамының болжамды деректерімен және Қазақстан Республикасының ұзақ мерзімді даму болжамымен салыстырғанда болжамды деректердің ұқсас кезеңдегі алшақтық сомалары мен себептері туралы ақпарат қамтылады.

3. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әлеуметтік-экономикалық даму болжамы Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық даму болжамының параметрлері ескеріле отырып, жылжымалы негізде жылына бір рет жоспарлы кезеңге әзірленеді.

4. Әлеуметтік-экономикалық даму көрсеткіштерінің болжамы экономиканы дамытудың ішкі және сыртқы жағдайларының өзгерістері ескеріле отырып нақтылануы мүмкін.

5. Жоспарлы кезеңнің екінші және үшінші жылдарына арналған әлеуметтік-экономикалық даму көрсеткіштерінің және бюджеттік параметрлердің болжамы индикативтік сипатта болады және негізгі макроэкономикалық көрсеткіштер болжамының өзгерістері, мониторинг және нәтижелерді бағалау, басқа да ішкі және сыртқы факторлар ескеріле отырып, кезекті жоспарлы кезеңге арналған әлеуметтік-экономикалық даму болжамында мақұлданады.

6. Әлеуметтік-экономикалық даму болжамының, оның ішінде облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әлеуметтік-экономикалық даму болжамның бөлімдерін әзірлеу тәртібін, мерзімдерін және құрылымын бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

Әлеуметтік саланың жоспарлы кезеңге арналған болжамды көрсеткіштеріне қойылатын талаптарда гендерлік аспект ескеріле отырып, олардың міндетті түрде көрініс табуы қамтылады.

Әлеуметтік-экономикалық даму болжамы көрсеткіштерінің есеп-қисаптарын әдіснамалық қамтамасыз етуді осы тармақтың бірінші бөлігінде белгіленген әлеуметтік-экономикалық даму болжамын әзірлеу тәртібіне сәйкес тиісті орталық уәкілетті мемлекеттік органдар жүзеге асырады.

7. Әлеуметтік-экономикалық даму болжамын тиісінше бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган және облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органы әзірлейді, оны Қазақстан Республикасының Үкіметі немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы мақұлдайды және ол осы Кодекстің 40-бабына сәйкес жариялануға жатады.

8. Әлеуметтік-экономикалық даму болжамы бюджетті жоспарлау процесінде қолдану үшін бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органға немесе мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органға ұсынылады.

52-бап. Бюджет түсімдерін болжау

1. Мемлекеттік және республикалық бюджеттерге, Қазақстан Республикасының Ұлттық қорына, жергілікті бюджетке түсетін түсімдерді болжауды бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган немесе мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті орган әлеуметтік-экономикалық даму параметрлері, алдыңғы және ағымдағы жылдардағы бюджеттің атқарылуын талдау, осы баптың 3, 4, 5 және 6-тармақтарында айқындалған уәкілетті мемлекеттік органдар ұсынатын мәліметтер және басқа да деректер негізінде жүзеге асырады.

Бюджет түсімдерін талдау мемлекеттік кірістер органдары мен салықтық емес түсімдер жөніндегі уәкілетті органдар ұсынған деректер негізінде жүзеге асырылады.

2. Бірыңғай бюджеттік сыныптаманың санаттары, сыныптары және кіші сыныптары бойынша мемлекеттік және республикалық бюджеттерге, Қазақстан Республикасының Ұлттық қорына кірістерді болжауды бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган жүзеге асырады.

Бюджет кірістерін болжау бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган әзірлейтін және бекітетін бюджет кірістерін болжау әдістемесі негізінде жүзеге асырылады.

Бірыңғай бюджеттік сыныптаманың санаттары, сыныптары және кіші сыныптары бойынша жергілікті бюджетке түсетін түсімдерді болжау осы тармақтың екінші бөлігіне сәйкес әзірленетін әдістеменің негізінде облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы айқындайтын тәртіппен жүзеге асырылады.

3. Салықтық және салықтық емес түсімдерді мемлекеттік кірістер органдары және салықтық емес түсімдер жөніндегі уәкілетті органдар қамтамасыз етеді және әкімшілендіреді.

4. Бюджеттік кредиттерді өтеуден түсетін түсімдерді бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган немесе бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті орган айқындайды.

5. Мемлекеттің қаржылық активтерін сатудан түсетін түсімдерді бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган мемлекеттік мүлікті басқару жөніндегі орталық уәкілетті органмен немесе бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті органмен бірлесіп айқындайды.

6. Қарыздардың түсімдерін бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті органмен немесе бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті органмен бірлесіп айқындайды.

7. Мемлекеттік кірістер органдары, салықтық емес түсімдер жөніндегі уәкілетті органдар және негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдерді, бюджеттік кредиттерді өтеу сомаларын, мемлекеттің қаржылық активтерін сатудан түсетін түсімдерді, қарыздарды алуға жауапты және олардың түсуін бақылауды жүзеге асыратын уәкілетті мемлекеттік органдар:

төлемдердің, алымдардың, баждардың, айыппұлдардың және басқа да төлемдердің республикалық немесе жергілікті бюджетке уақтылы әрі толық түсуін қамтамасыз етеді;

олардың түсуіне, түсімдердің артық (қате) төленген сомаларының қайтарылуына немесе олардың берешектерді өтеу есебіне бюджетке есепке жатқызылуына бюджеттік мониторингті жүзеге асырады;

олардың түсімдері туралы есептілікті, оның ішінде талдамалық есептілікті жинақтау және тиісті бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есепке енгізу үшін бюджетті атқару жөніндегі орталық немесе жергілікті уәкілетті органға ұсынады.

Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган салықтық емес түсімдер бөлінісінде республикалық бюджетке, Қазақстан Республикасының Ұлттық қорына, Жәбірленушілерге өтемақы қорына, Арнаулы мемлекеттік қорға түсетін салықтық емес түсімдер жөніндегі уәкілетті органдардың және негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдерді, трансферттерді, бюджеттік кредиттерді өтеу сомаларын, мемлекеттің қаржылық активтерін сатудан түсетін түсімдерді, қарыздарды алуға жауапты және олардың түсуін бақылауды жүзеге асыратын уәкілетті мемлекеттік органдар тізбесін айқындайды.

Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) тиісті жергілікті атқарушы органы салықтық емес түсімдер бөлінісінде жергілікті бюджеттің салықтық емес түсімдер жөніндегі уәкілетті органдарының және негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдерді, трансферттерді, бюджеттік кредиттерді өтеу сомаларын, мемлекеттің қаржылық активтерін сатудан түсетін түсімдерді, қарыздарды алуға жауапты және олардың түсуін бақылауды жүзеге асыратын уәкілетті мемлекеттік органдар тізбесін айқындайды.

53-бап. Бюджеттік тәуекелдер туралы талдамалық есеп

1. Бюджеттік тәуекел – бұл орта мерзімді перспективада ішкі және (немесе) сыртқы экономикалық және (немесе) макроэкономикалық және басқа да факторлардың әсері салдарынан мемлекеттік қаржыны басқаруды қиындататын және бюджеттің шынайылығын төмендететін белгісіздік.

2. Бюджеттік тәуекелдер туралы талдамалық есепті жыл сайын кезекті жоспарлы кезеңге арналған республикалық бюджет туралы заң жобасын әзірлеу кезінде бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен, бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органмен, қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттік реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органмен және Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкімен бірлесіп, олар айқындаған тәртіппен қалыптастырады және бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органға жібереді.

3. Бюджеттік тәуекелдер туралы талдамалық есеп:

макроэкономикалық, квазифискалдық тәуекелдерді, қаржы секторының тәуекелдерін, мемлекеттік сектордың борыштық міндеттемелерімен, мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелермен байланысты тәуекелдерді және басқа да ерекше тәуекелдерді қамтиды;

cалық және (немесе) бюджет саясатының негізгі бағыттарын қалыптастыру, ұзақ мерзімді және орта мерзімді болжау, кезекті жоспарлы кезеңге бюджетті жоспарлау кезінде ескеріледі;

бюджеттік тәуекелдердің бюджеттік параметрлерге әсерін бағалау үшін қолданылады;

республикалық бюджет туралы заң жобасына қоса берілетін материалдардың құрамына енгізіледі;

осы Кодекстің 40-бабына сәйкес жариялануға жатады.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
54-бап осы Кодекстің 172-бабы 1-тармағының 2) тармақшасына сәйкес 01.01.2027 бастап қолданысқа енгізіледі.

54-бап. Салықтық шығыстар туралы талдамалық есеп

1. Салықтық шығыстар – бұл Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес салық төлеушілерге берілетін салықтық жеңілдіктер.

2. Салықтық шығыстар туралы талдамалық есепте салықтық жеңілдіктердің тиімділігін және оларды одан әрі қолданудың орындылығын бағалау қамтылады.

3. Салықтық шығыстар туралы талдамалық есептің құрамына салықтық алшақтық көрсеткіші енгізіледі.

Салықтық алшақтық – бұл салықтық әлеует пен нақты түскен салықтар арасындағы айырма.

Салықтық әлеует – салықтық шығыстар мен қадағаланбайтын экономиканы қоса алғанда, салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер түсімдерінің ықтимал сомасы.

Салықтық алшақтық есепті қаржы жылы бойынша есептеледі және салық саясатын, салықтық әкімшілендіруді және салықты жинаудың тиімділігін талдау үшін пайдаланылады.

4. Талдамалық есепті қалыптастыру мақсатында жыл сайын ағымдағы жылдың 1 маусымынан кешіктірмей салық саясаты саласындағы орталық уәкілетті органға:

уәкілетті мемлекеттік органдар – жетекшілік ететін салалар бойынша салықтық шығыстарды мониторингтеу және бақылау жөніндегі мәліметтерді;

бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган – салық төлеушілер қолданған салықтық жеңілдіктердің көлемі және олардың бюджетке түсетін түсімдерге әсері туралы мәліметтерді ұсынады.

Салықтық алшақтық салықтық түсімдердің толық жиналуын талдау кезінде қолданылады және салық саясаты саласындағы орталық уәкілетті орган жүзеге асыратын экономиканың дамуына саланың әсерін талдау өлшемшарттарының бірі болып табылады.

Мемлекеттік кірістер органдары мен салық саясаты саласындағы уәкілетті орган қызметінің нәтижелері көрсеткіштерінің бірі салықтық алшақтықты азайту (қысқарту) болып табылады.

5. Салықтық шығыстар туралы талдамалық есеп:

Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен тәртіппен салық саясаты саласындағы орталық уәкілетті орган кезекті жоспарлы кезеңге арналған республикалық бюджет туралы заң жобасын әзірлеу кезінде жыл сайын қалыптастырылады және бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органға жіберіледі;

салық және (немесе) бюджет саясатының негізгі бағыттарын қалыптастыру, ұзақ мерзімді және орта мерзімді болжау, бюджетті кезекті жоспарлы кезеңге жоспарлау кезінде ескеріледі;

осы Кодекстің 73-бабының 2-тармағына сәйкес енгізілетін нормативтік құқықтық актілердің жобаларын қарау кезінде талдамалық ақпарат ретінде қолданылады;

республикалық бюджет туралы заң жобасына қоса берілетін материалдардың құрамына енгізіледі;

осы Кодекстің 40-бабына сәйкес жариялануға жатады.

55-бап. Мемлекеттік органдар мен мемлекеттік мекемелердің бюджеттен тыс қызметі

1. Егер Қазақстан Республикасының заңдарында жеке немесе заңды тұлғалардың мемлекетке немесе өңірге мүліктік және мүліктік емес игіліктер, оның ішінде ақшалай нысанда беруге бағытталған міндеттемелері көзделсе, уәкілетті салалық мемлекеттік органдар және (немесе) жергілікті атқарушы органдар:

орталық салалық мемлекеттік орган айқындайтын тәртіппен сомаларын көрсете отырып, жоспарланған іс-шараларды іске асырудың тиісті есептілігін қалыптастыру арқылы мониторингтеуді;

мониторинг пен есептілік нәтижелерін тиісті бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есепке қосуды;

мониторинг пен есептілік нәтижелерін ресми интернет-ресурста жариялауды жүзеге асырады.

2. Орталық және (немесе) жергілікті атқарушы органдардың функциялары Қазақстан Республикасының әкімшілік рәсімдер туралы заңнамасына сәйкес бәсекелес ортаға берілген жағдайда, тиісті орталық және (немесе) жергілікті атқарушы органдар аутсорсинг, мемлекеттік тапсырма, заңды тұлғаларға арналған трансферттерді беру, мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс, пайдаланушылар есебінен беру, міндетті мүшелікке (қатысуға) негізделген өзін-өзі реттеуді енгізу арқылы орталық және (немесе) жергілікті атқарушы органдар функцияларының тізіліміне сәйкес бәсекелес ортаға берілген функциялардың жүзеге асырылуын мониторингтеу нәтижелерін тиісті бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есепке қосады.

Орталық және (немесе) жергілікті атқарушы органның функцияларын бәсекелес ортаға беру нәтижесінде қызметтер көрсететін және қоғамдық маңызы бар мақсаттарды көздейтін жекелеген заңды тұлғалардың (бұдан әрі осы тармақта – заңды тұлға) пайдасына жеке және заңды тұлғалар төлейтін, Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленетін міндетті нысаналы төлемдер парафискалдық төлемдер болып табылады.

Заңды тұлғаның өкілеттіктері және қызметінің мазмұны, функциялары, парафискалдық төлемдердің мақсаты және олардың жұмсалуы Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалады.

Заңды тұлға және парафискалдық төлемдерді алып қою тәртібі Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалады.

Салық саясаты саласындағы орталық уәкілетті орган және тиісті жергілікті атқарушы орган түсімдердің сомаларын көрсете отырып, парафискалдық төлемдердің тізілімін жүргізеді және олардың сақталуы, таратылуы немесе бюджетке берілуі тұрғысынан оларды талдауды жүзеге асырады.

Парафискалдық төлемдердің тізілімі Қазақстан Республикасының әкімшілік рәсімдер туралы заңнамасына сәйкес мемлекеттік басқару жүйесін дамыту саласындағы орталық уәкілетті орган қалыптастыратын, парафискалдық төлемдерге алып келетін, орталық және (немесе) жергілікті атқарушы органдардың бәсекелес ортаға берілген функцияларының тізілімі негізінде жүргізіледі.

Мемлекеттік органдардың өзара іс-қимыл тәртібін және осы тармақтың алтыншы бөлігінде көрсетілген тізілімді салық саясаты саласындағы орталық уәкілетті органға ұсыну мерзімдерін мемлекеттік басқару жүйесін дамыту саласындағы уәкілетті орган белгілейді.

56-бап. Квазимемлекеттік сектор субъектілерінің бюджет процесіне қатысуы туралы жалпы ережелер

1. Квазимемлекеттік сектор субъектілерінің бюджет процесіне қатысуы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында және осы Кодекстің 8-тарауында көзделген тәртіппен әзірленетін квазимемлекеттік сектор субъектілерінің даму жоспарлары немесе оларды іске асыруға арналған іс-шаралар жоспарлары арқылы жүзеге асырылады.

Квазимемлекеттік сектор субъектілерінің даму жоспарлары немесе оларды іске асыруға арналған іс-шаралар жоспарлары бойынша құжаттама осы Кодекстің 40-бабына сәйкес жариялануға жатады.

2. Жалғыз акционері (қатысушысы) мемлекет болып табылатын квазимемлекеттік сектор субъектісі акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) мемлекеттік пакетін иелену және пайдалану құқығын жүзеге асыратын тиісті саланың уәкілетті органдары мен жергілікті атқарушы органдар Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен акционерлердің (қатысушылардың) жылдық жалпы жиналыстарын өткізу кезінде – квазимемлекеттік сектор субъектісінің жылдық қаржылық есептілікте, ал еншілес ұйым (еншілес ұйымдар) болған жағдайда шоғырландырылған жылдық қаржылық есептілікте көрсетілген, таза кіріс сомасының кемінде жетпіс пайызын дивидендтерді (кірісті) төлеуге бағыттау және оларды уақтылы аудару үшін шаралар қабылдайды.

Тиісті саланың уәкілетті органы немесе жергілікті атқарушы орган не аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің, Қазақстан Республикасы Президентінің Іс басқармасы мен оның ведомстволарының өздеріне жүктелген функцияларды жүзеге асыруына ықпал ететін салада қызметін жүзеге асыратын, сондай-ақ әлеуметтік салада қызметін жүзеге асыратын мемлекеттік кәсіпорындарды қоспағанда, мемлекеттік кәсіпорынның таза кірісі сомасының кемінде елу пайызы мөлшерінде таза кірістің бөлігін мемлекеттік кәсіпорындардың бюджетке толық және уақтылы аударуын бақылауды жүзеге асырады.

Қазақстан Республикасы Президентінің Іс басқармасы, Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі құрған мемлекеттік кәсіпорындардың таза кірісінің бір бөлігін аудару нормативін өздері айқындайды.

Әлеуметтік салада қызметін жүзеге асыратын мемлекеттік кәсіпорындардың таза кірісінің бір бөлігін аудару нормативін тиісті саланың уәкілетті органы немесе жергілікті атқарушы орган не аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты белгілейді.

Осы тармақтың бірінші бөлігінің күші мемлекеттің "Астана" халықаралық қаржы орталығының қолданыстағы құқығына сәйкес тіркелген заңды тұлғалардың құрылтайшысы (қатысушысы, салымшысы, акционері, мүшесі) ретінде "Астана" халықаралық қаржы орталығының актілеріне қайшы келмейтін бөлікте әрекет етуі жағдайларына қолданылады.

Қазақстан Республикасының Үкіметі Ұлттық әл-ауқат қорына қатысты акциялары (қатысу үлестері) Ұлттық әл-ауқат қорына тиесілі заңды тұлғалардан есепті кезеңдегі алынған дивидендтердің кемінде елу пайызы мөлшеріндегі сомаларды дивидендтер ретінде бағыттау және оларды уақтылы аудару үшін шаралар қабылдайды.

Ұлттық әл-ауқат қорының республикалық бюджетке дивидендтер төлеу сомасын есептеу кезінде Ұлттық әл-ауқат қоры жалғыз акционерінің шешімдеріне сәйкес жобаларды қаржыландыру қаражатының көлемі ескеріледі.

3. Осы баптың 2-тармағында көрсетілген төлемдердің мөлшерін азайту немесе түсімдерді төлеуден босату:

1) акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) мемлекеттік пакеттері республикалық меншіктегі мемлекеттік кәсіпорындарға, акционерлік қоғамдарға, жауапкершілігі шектеулі серіктестіктерге қатысты – бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті органмен бірлесіп, мемлекеттік мүлік жөніндегі уәкілетті орган;

2) Ұлттық әл-ауқат қорына қатысты – Қазақстан Республикасының Үкіметі;

3) акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) мемлекеттік пакеттері коммуналдық меншіктегі мемлекеттік кәсіпорындарға, акционерлік қоғамдарға, жауапкершілігі шектеулі серіктестіктерге қатысты – жергілікті қоғамдастық жиналысымен келісу бойынша тиісті жергілікті атқарушы орган немесе аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты айқындайтын тәртіппен және тізбе бойынша тиісті бюджет комиссиясының міндетті қарауына жатады.

4. Квазимемлекеттік сектор субъектілері тиісті бюджетке дивидендтер немесе аударымдар төленгеннен кейін қалған таза кіріс қаражатының пайдаланылуы туралы ақпаратты тиісті бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есептің құрамына қосу үшін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) мемлекеттік пакетін иелену және пайдалану құқығын жүзеге асыратын тиісті мемлекеттік органға, жергілікті атқарушы органға немесе аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппаратына ұсынады.

Квазимемлекеттік сектор субъектілерінің тиісті бюджетке дивидендтер немесе аударымдар төленгеннен кейін қалған таза кіріс қаражатының пайдаланылуы туралы ақпаратты беру тәртібі мен нысанын мемлекеттік активтерді басқару саласындағы бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды және бекітеді.

5. Республикалық меншікті жекешелендіруден, ұлттық басқарушы холдингтердің, ұлттық холдингтердің, ұлттық компаниялардың және олардың еншілес, тәуелді және олармен үлестес болып табылатын өзге де заңды тұлғалардың активтерін бәсекелес ортаға беруден түсетін түсімдер толық көлемде номиналды мәнде Қазақстан Республикасының Ұлттық қорына есепке жатқызылады.

6. Коммуналдық меншікті жекешелендіруден түсетін түсімдер толық көлемде номиналды мәнде жергілікті бюджетке есепке жатқызылады.

7. Квазимемлекеттік сектор субъектілері қарыз алуды Қазақстан Республикасының заңнамасына және осы Кодекске сәйкес жүзеге асырады.

Квазимемлекеттік сектор субъектілерінің қарыз алуы осы Кодекстің 137-бабына сәйкес белгіленетін, квазимемлекеттік сектор субъектілерінің сыртқы борышының лимитімен шектеледі.

Квазимемлекеттік сектор субъектілері борышының жай-күйі туралы, оның ішінде борышқа қызмет көрсетуге және оны өтеуге арналған шығыстардың көлемдері туралы ақпарат осы Кодекстің 40-бабына сәйкес жариялануға жатады.

Қарыз қаражатын пайдалану кезінде квазимемлекеттік сектор субъектісінің бірінші басшысы осы Кодекстің 41-бабына сәйкес Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

8. Мемлекеттік мүлік жөніндегі орталық уәкілетті орган жыл сайын мемлекеттік активтер мен квазимемлекеттік секторды басқару тиімділігін кешенді талдауды қамтитын Мемлекеттік активтер мен квазимемлекеттік секторды басқару жөніндегі ұлттық баяндаманы қалыптастырады.

Мемлекеттік активтер мен квазимемлекеттік секторды басқару жөніндегі ұлттық баяндаманы қалыптастыру тәртібін бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган бекітеді.

Мемлекеттік мүлік жөніндегі орталық уәкілетті орган Мемлекеттік активтер мен квазимемлекеттік секторды басқару жөніндегі ұлттық баяндаманы республикалық бюджет туралы заң жобасына және республикалық бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есепке қоса берілетін материалдардың құрамына енгізу үшін бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органға және бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органға жібереді.

Мемлекеттік активтер мен квазимемлекеттік секторды басқару жөніндегі ұлттық баяндама туралы ақпарат осы Кодекстің 40-бабына сәйкес жариялануға жатады.

9. Квазимемлекеттік сектор субъектілерінің қолма-қол ақшаны бақылау шоттарындағы қалдықтарды толық пайдалану және бюджетке қайтару осы Кодекстің 115-бабына сәйкес жүзеге асырылады.

Осы Кодекстің 113-бабында көзделген жағдайларды қоспағанда, квазимемлекеттік сектор субъектілерінің сыйақы алу мақсатында бюджет қаражатын және Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан алынған қаражатты депозиттерге және басқа да қаржы құралдарына, оның ішінде шетелдегі қаржы құралдарына орналастыруына тыйым салынады.

12-тарау. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҰЛТТЫҚ ҚОРЫ

57-бап. Қазақстан Республикасының Ұлттық қоры туралы жалпы ережелер

1. Қазақстан Республикасының Ұлттық қоры, материалдық емес активтерді қоспағанда, Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіндегі шоттарында шоғырландырылатын қаржылық активтері, Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес айқындалатын мөлшерде жер қойнауын пайдаланушылардың арнаулы төлемдер мен салықтарды төлеу жөніндегі салықтық міндеттемелерді орындау есебіне заттай нысанда берілетін пайдалы қазбалар немесе оларды өткізуден түскен ақша түріндегі, сондай-ақ өзге де мүлік түріндегі мемлекет активтерін білдіреді.

Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының активтерін пайдалану, талдау және болжау мақсатында Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының таза активтерінің, яғни нысаналы талаптар сомасын қамтитын міндеттемелерді шегергендегі активтердің мөлшері пайдаланылады.

2. Қазақстан Республикасының Ұлттық қоры, материалдық емес активтерді қоспағанда, қаржылық активтерді және өзге де мүлікті жинақтау, экономиканың мұнай секторына тәуелділігін және қолайсыз сыртқы факторлардың ықпалын төмендету арқылы мемлекеттің әлеуметтік-экономикалық дамуын қамтамасыз етуге арналған.

3. Қазақстан Республикасының Ұлттық қоры жинақтау және тұрақтандыру функцияларын жүзеге асырады.

Жинақтау функциясы, материалдық емес активтерді қоспағанда, қаржылық активтерді және өзге де мүліктің жинақталуын және тәуекелдің қалыпты деңгейінде ұзақ мерзімді перспективада Қазақстан Республикасы Ұлттық қоры активтерінің кірістілігін қамтамасыз етеді.

Тұрақтандыру функциясы Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының активтері өтімділігінің жеткілікті деңгейін ұстап тұруға арналған.

Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының тұрақтандыру функциясын жүзеге асыру үшін пайдаланылатын бөлігі кепілдік берілген трансфертті қамтамасыз ету үшін қажетті мөлшерде айқындалады.

4. Қазақстан Республикасының Ұлттық қоры, материалдық емес активтерді қоспағанда:

1) Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының сақталуын;

2) Қазақстан Республикасы Ұлттық қоры өтімділігінің жеткілікті деңгейін ұстап тұруды;

3) ұзақ мерзімді перспективада инвестициялық кірістер алуды қамтамасыз ету мақсатында рұқсат етілген қаржы құралдарына орналастырылады.

Материалдық емес активтерді қоспағанда, рұқсат етілген қаржы құралдарының және олармен жасалатын мәмілелердің тізбесін Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын басқару жөніндегі кеңестің ұсынысы бойынша Қазақстан Республикасының Үкіметі Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкімен бірлесіп айқындайды.

5. Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын қалыптастыру мен пайдаланудың тиімділігін арттыру бойынша, сондай-ақ оның көлемдері мен пайдалану бағыттары бойынша шешімдерді Қазақстан Республикасының Президенті қабылдайды.

6. Қазақстан Республикасының Ұлттық қорына түсетін түсімдер және Қазақстан Республикасының Ұлттық қорының жұмсалуы ұлттық және шетел валюталарымен жүргізіледі.

7. Қазақстан Республикасының Ұлттық қорына түсетін немесе Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан алып қойылатын активтер Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі белгілеген тәртіппен айырбасталуға немесе қайта айырбасталуға жатады.

8. Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының операциялары бойынша есепке алу мен есептілік ұлттық валютамен жүзеге асырылады.

9. Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын сенімгерлік басқаруды Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі мен Қазақстан Республикасының Үкіметі арасында жасалатын сенімгерлік басқару туралы шарт негізінде Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі жүзеге асырады.

Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының бухгалтерлік есебін жүргізу мен қаржылық есептілігін жасау тәртібін Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі айқындайды.

Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын сенімгерлік басқару нәтижелері бойынша жылдық қаржылық есептілік осы Кодекстің 40-бабына сәйкес жариялануға жатады.

10. Активтерді Қазақстан Республикасының Ұлттық қорына есепке жатқызу, Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын пайдалану тәртібін, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын қалыптастыру және пайдалану туралы жылдық есептің нысандары мен оны жасау қағидаларын Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.

58-бап. Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын қалыптастыру көздері

1. Мыналар Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын қалыптастыру көздері болып табылады:

1) Қазақстан Республикасының Ұлттық қорына түсетін түсімдер;

2) Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын басқарудан түсетін инвестициялық кірістер;

3) Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған өзге де түсімдер мен кірістер.

2. Қазақстан Республикасының Ұлттық қорына түсетін түсімдер:

1) мұнай секторы ұйымдарының тікелей салықтарынан (жергілікті бюджеттерге есепке жатқызылатын салықтарды қоспағанда) тұрады, оларға мыналар жатады:

корпоративтік табыс салығы;

шикі мұнайға, газ конденсатына акциздер;

үстеме пайда салығы;

бонустар;

пайдалы қазбаларды өндіру салығы;

экспортқа рента салығы;

Қазақстан Республикасының жасалған келісімшарттар бойынша өнімді бөлу бойынша үлесі;

жер қойнауын пайдалануға балама салық;

өнімді бөлу туралы келісімшарт бойынша қызметті жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушының қосымша төлемі.

Осы тармақшаның ережесі салықтық тексерулер нәтижелері бойынша тікелей салықтар түсімдеріне қолданылмайды;

2) мұнай секторының ұйымдары жүзеге асыратын операциялардан түсетін басқа да түсімдерден (жергілікті бюджеттерге есепке жатқызылатын түсімдерді қоспағанда), оның ішінде мұнай келісімшарттары талаптарының бұзылғаны үшін түсетін түсімдерден (жергілікті бюджеттерге есепке жатқызылатын түсімдерді қоспағанда);

3) ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскелерін сатудан түсетін түсімдерден;

4) республикалық меншікті жекешелендіруден түсетін түсімдерден;

5) ұлттық басқарушы холдингтердің, ұлттық холдингтердің, ұлттық компаниялардың және олардың еншілес, тәуелді және олармен үлестес болып табылатын өзге де заңды тұлғалардың активтерін бәсекелес ортаға беруден түсетін түсімдерден;

6) екінші деңгейдегі банктердің кредиттік портфельдерінің сапасын жақсартуға маманданған ұйымның активтерді сатуынан түсетін түсімдерден;

7) Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан берілетін нысаналы трансферттер есебінен республикалық бюджеттен 2024 жылғы 1 қаңтарға дейін бөлінген бюджеттік кредиттерді өтеуден түсетін түсімдерден тұрады.

3. Мыналар мұнай секторының ұйымдарына жатады:

1) шикі мұнай, газ конденсатын өндірумен айналысатын заңды тұлғалар;

2) шикі мұнайды, газ конденсатын барлауға келісімшарттар жасасқан заңды тұлғалар;

3) жер қойнауын пайдаланушы салықтық міндеттемені орындау есебіне заттай нысанда берген пайдалы қазбаларды мемлекет атынан алушы.

Келесі қаржы жылына арналған мұнай секторы ұйымдарының тізбесі бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органмен мен жер қойнауын пайдалану, мұнай келісімшарттарын жасасу және орындау саласындағы мемлекеттік саясаттың іске асырылуын жүзеге асыратын құзыретті органмен бірлесіп, ағымдағы қаржы жылының желтоқсанында бекітіледі.

4. Материалдық емес активтерді қоспағанда, Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын басқарудан түсетін инвестициялық кірістер Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын қаржы құралдарына орналастырудан құралады.

5. Мұнай секторының ұйымдарына шығындарды өтеу шартымен іс-шаралар мен жобаларды қаржыландыру мақсатында құқықтық актілерді қабылдауға тыйым салынады.

59-бап. Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын пайдалану

1. Қазақстан Республикасының Ұлттық қоры:

1) Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан республикалық бюджетке берілетін кепілдендірілген трансферт түрінде;

2) Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан республикалық бюджетке берілетін нысаналы трансферттер түрінде;

3) нысаналы талаптарды төлеу және нысаналы жинақтарды аударуға, есепке жатқызу мен төлеуге байланысты банктік көрсетілетін қызметтерге ақы төлеу бойынша шығыстарды жабу түрінде;

4) Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын басқаруға және жыл сайын аудит жүргізуге байланысты шығыстарды жабуға жұмсалады.

2. Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын жұмсау:

осы Кодекстің 47-бабы 1-тармағының үшінші бөлігіне сәйкес бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган әзірлейтін құжаттарда белгіленген нысаналы бағдарлармен;

нысаналы талаптар көлемімен шектеледі.

3. Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын:

жеке және заңды тұлғаларға кредит беруге;

мемлекеттік және мемлекеттік емес қарыздар бойынша борыштық міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз ету ретінде;

қазақстандық эмитенттерді ішкі қаржы құралдарына орналастыруға;

республикалық бюджеттің ағымдағы шығыстарын Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан берілетін нысаналы трансферттер түрінде қаржыландыруға және (немесе) қоса қаржыландыруға пайдалануға болмайды.

Осы тармақтың ережелері Ұлттық әл-ауқат қорының жалпы ел үшін маңызы бар жобаларды іске асыру үшін эмиссияланатын борыштық бағалы қағаздарын Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының қаражаты есебінен сатып алуға қолданылмайды.

Ұлттық әл-ауқат қорының борыштық бағалы қағаздарын сатып алу арқылы Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының қаражаты есебінен қаржыландыруға ұсынылатын жалпы ел үшін маңызы бар жобалар осындай жобаларды қаржыландырудың балама көздерінің бар-жоғы тұрғысынан қаралуға және Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын және бекітетін тәртіппен сараптамаға жатады.

Ұлттық әл-ауқат қорының борыштық бағалы қағаздарын сатып алу арқылы Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының қаражаты есебінен қаржыландыруға ұсынылатын жалпы ел үшін маңызы бар жобалар сараптама қорытындыларымен бірге Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын басқару жөніндегі кеңестің қарауына жатады.

Ұлттық әл-ауқат қорының борыштық бағалы қағаздарын сатып алу арқылы Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының қаражаты есебінен іске асырылатын жалпы ел үшін маңызы бар жобалардың тізбесі Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен бекітіледі.

4. Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан бөлінген қаражаттың нысаналы, заңды және тиімді пайдаланылуын мониторингтеуді Қазақстан Республикасы Президентінің шешімі бойынша құрылатын Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан бөлінген қаражаттың жұмсалуын мониторингтеу жөніндегі комиссия жүзеге асырады.

Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан бөлінген қаражаттың жұмсалуын мониторингтеу жөніндегі комиссияның құрамын, ережесін және жұмыс тәртібін Қазақстан Республикасының Президенті бекітеді.

60-бап. Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан республикалық бюджетке берілетін кепілдендірілген трансферт

1. Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан республикалық бюджетке түсетін өтеусіз және қайтарымсыз түсімдер Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан республикалық бюджетке берілетін кепілдендірілген трансферт болып табылады.

2. Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан республикалық бюджетке берілетін кепілдендірілген трансферттің мөлшерін осы Кодекстің 48-бабында айқындалған кепілдендірілген трансферт туралы бюджет қағидасына сәйкес және Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын басқару жөніндегі кеңестің ұсынысын ескере отырып, абсолюттік тіркелген мәнде бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан берілетін кепілдендірілген трансферттің мөлшері және кесімді баға Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық даму болжамында белгіленеді.

Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан берілетін кепілдендірілген трансферттің мөлшері республикалық бюджет туралы заңда бекітіледі.

3. Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан республикалық бюджетке тартылатын кепілдендірілген трансферттің ай сайынғы көлемінің мөлшерін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын және Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкімен келісілген тәртіппен мемлекеттік қазынашылық белгілейді.

61-бап. Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан республикалық бюджетке берілетін нысаналы трансферттер

1. Қаржыландырудың балама көздері болмаған кезде Қазақстан Республикасы Президентінің шешімі бойынша осы Кодекстің 148-бабының 8-тармағына сәйкес аса маңызды объектілер мен жалпы ел үшін маңызы бар жобаларды қаржыландыруға жіберілетін, Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан республикалық бюджетке түсетін түсімдер Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан берілетін нысаналы трансферттер болып табылады.

2. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген бағыттар бойынша жобалар және оларды қаржыландыру көлемдері Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын басқару жөніндегі кеңестің ұсынысы ескеріле отырып айқындалады және Қазақстан Республикасы Президентінің жарлығымен бекітіледі.

3. Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан берілетін нысаналы трансферттерді бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері тек олардың нысаналы мақсатына сәйкес пайдаланады.

4. Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан нысаналы трансферттер түрінде бөлінген бюджет қаражатын пайдалану мен толық пайдаланудың ерекшеліктері осы Кодекстің 115-бабында реттеледі.

5. Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан берілетін нысаналы трансферттерді пайдаланғаны үшін жауаптылық осы Кодекстің 41-бабында белгіленеді.

62-бап. Нысаналы талаптар және нысаналы жинақтар

1. Есепті жылдың алдындағы он сегіз жылдағы орташаланған Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының инвестициялық кірісінің елу пайызы есебінен жыл сайын есепке жазылатын, мемлекеттің он сегіз жасқа толмаған Қазақстан Республикасының азаматтары алдындағы міндеттемелері нысаналы талаптар болып табылады.

2. Өткен жылдардың нысаналы талаптарына жыл сайын есепті жылдың алдындағы он сегіз жылдағы орташаланған инвестициялық кіріс есепке жазылады.

3. Жыл сайын нысаналы талаптардың бір бөлігі ағымдағы күнтізбелік жылы он сегіз жасқа толған (толатын), есепті жылы қайтыс болған не заңды күшіне енген сот актісімен қайтыс болды деп жарияланған Қазақстан Республикасының азаматтарына төлемдер жүргізу үшін нысаналы жинақтарға аударылады.

Нысаналы жинақ шотынан нысаналы жинақтарды алушыға, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен мұрагерлерге төленетін нысаналы жинақтардың сомасы нысаналы жинақтар төлемі болып табылады.

4. Нысаналы талаптарды, нысаналы жинақтарды және нысаналы жинақтар төлемін қалыптастыру және есепке алу, сондай-ақ нысаналы талаптарды есепке жазу тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.

63-бап. Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын басқару жөніндегі кеңестің Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын пайдалану мәселелерін қарау ерекшеліктері

Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын пайдалану мәселелерін Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын басқару жөніндегі кеңес:

Қазақстан Республикасының Ұлттық қоры активтерінің жай-күйін;

Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының жинақталған қаржылық активтерін инвестициялаудан түсетін инвестициялық кірісін;

кепілдендірілген трансферт туралы бюджет қағидасын;

осы Кодекстің 47-бабы 1-тармағының үшінші бөлігіне сәйкес бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган әзірлейтін құжаттарда белгіленген нысаналы бағдарларды;

мәлімделетін бюджеттік инвестициялардан түсетін бюджеттік инвестициялардың экономикалық сараптамасының нәтижелерін;

нысаналы талаптар көлемдерін;

Ұлттық әл-ауқат қорының борыштық бағалы қағаздарын сатып алу жолымен Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының қаражаты есебінен қаржыландыруға ұсынылатын жалпы ел үшін маңызы бар жобаларға сараптама нәтижелерін;

Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан бөлінген қаражаттың нысаналы, заңды және тиімді пайдаланылуын мониторингтеу нәтижелерін ескере отырып, бетпе-бет және (немесе) сырттай өткізілетін отырыстарда қарайды.

64-бап. Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын қалыптастыру мен пайдалану туралы жылдық есепті жасау, ұсыну және бекіту

1. Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын басқаруға байланысты қызметтің ашықтығын қамтамасыз ету мақсатында жыл сайын аудит жүргізіледі.

Аудиторлық ұйымды таңдау Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен конкурстық негізде жүзеге асырылады.

Қазақстан Республикасының Үкіметі Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының жыл сайынғы аудитінің жүргізілуін ұйымдастыруды қамтамасыз етеді.

Аудит жүргізу нәтижелері осы Кодекстің 40-бабына сәйкес жариялануға жатады.

2. Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын қалыптастыру мен пайдалану туралы жылдық есепті Қазақстан Республикасының Үкіметі Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкімен бірлесіп, Қазақстан Республикасының Ұлттық қоры аудитінің нәтижелерін қоса алғанда, жыл сайын есепті қаржы жылынан кейінгі жылдың 1 мамырына дейін жасайды.

3. Қазақстан Республикасының Үкіметі Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкімен бірлесе отырып, Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын қалыптастыру мен пайдалану туралы жылдық есепті жыл сайын ағымдағы жылдың 1 маусымынан кешіктірмей Қазақстан Республикасының Президентіне бекітуге ұсынады.

4. Қазақстан Республикасының Президенті Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын қалыптастыру мен пайдалану туралы жылдық есепті бекіткеннен кейін Қазақстан Республикасының Үкіметі оны ақпарат ретінде Қазақстан Республикасының Парламентіне ұсынады.

5. Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын қалыптастыру мен пайдалану туралы жылдық есепті жасаудың нысандары мен тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкімен келісу бойынша бекітеді.

6. Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын қалыптастыру мен пайдалану туралы жылдық есеп осы Кодекстің 40-бабына сәйкес жариялануға жатады.

7. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын қалыптастыру мен пайдалану туралы жылдық есепті жасау шеңберінде Қазақстан Республикасының Ұлттық қоры активтерінің жай-күйі туралы, жинақталған қаржылық активтерді инвестициялаудан түсетін инвестициялық кіріс туралы, нысаналы талаптарды есепке жазу және оларды төлеу туралы ақпаратты қалыптастырады, ол есепті жылдан кейінгі жылдың 1 сәуіріне дейінгі мерзімде бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органға жіберіледі.

13-тарау. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БЮДЖЕТТЕН ТЫС ҚОРЛАРЫ

65-бап. Қазақстан Республикасының бюджеттен тыс қорлары туралы жалпы ережелер

1. Қазақстан Республикасында бюджеттен тыс қорлар құрылады, олар мынадай өлшемшарттарға сәйкес келуге тиіс:

қатаң нысаналы бағыттылығы болады;

бюджетке енгізілмеген шығыстарды қаржыландыру үшін пайдаланылады;

қорлардың ақшасы мемлекеттік меншік болып табылады, бюджеттер мен басқа қорлардың құрамына кірмейді.

2. Бюджеттен тыс қорлардың қызметі Қазақстан Республикасының заңнамасында реттеледі.

3. Бюджеттен тыс қорлардың аудитін "Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес Қазақстан Республикасының Жоғары аудиторлық палатасы жүзеге асырады.

66-бап. Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қоры

1. Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қоры – әлеуметтік аударымдарды шоғырландыруды, асыраушысынан айырылған жағдайда отбасы мүшелерін – асырауындағыларды қоса алғанда, өздеріне қатысты әлеуметтік тәуекел жағдайы туындаған міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушыларға әлеуметтік төлемдерді тағайындау мен жүзеге асыруды жүргізетін заңды тұлға.

2. Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорының қызметі туралы есептілік Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

3. Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорының болжамды және нақты түсімдері мен шығыстары туралы ақпарат:

шоғырландырылған бюджеттің құрамына енгізіледі;

республикалық бюджет туралы заң жобасына қоса берілетін материалдардың құрамына енгізіледі;

шоғырландырылған бюджеттің атқарылуы туралы есептің құрамына енгізіледі;

республикалық бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есептің құрамына енгізіледі;

осы Кодекстің 40-бабына сәйкес жариялануға жатады.

67-бап. Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры

1. Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры – аударымдар мен жарналарды шоғырландыруды жүргізетін, сондай-ақ медициналық көрсетілетін қызметтерді сатып алу шартында көзделген көлемдерде және талаптармен медициналық көмек көрсететін денсаулық сақтау субъектілерінің көрсетілетін қызметтерін сатып алу мен оларға ақы төлеуді және Қазақстан Республикасының заңдарында айқындалған өзге де функцияларды жүзеге асыратын коммерциялық емес ұйым.

2. Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының қызметі туралы есептілік Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасына, Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

3. Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының республикалық бюджетпен өзара қатынасы заңды тұлғаларға берілетін трансферттер арқылы жүзеге асырылады.

Заңды тұлғаларға берілетін трансферттерді бөлу арқылы бюджеттен әлеуметтік медициналық сақтандыру қорына шығыстарды жоспарлау, бюджет қаражатының пайдаланылуы туралы есептілік жасау тәртібін, оның нысандары мен ұсынылу мерзімдерін, сондай-ақ бюджет қаражатын пайдаланудың барысы мен нәтижелері туралы берілетін ақпаратқа қойылатын талаптарды денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган бюджеттік жоспарлау және бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органдармен келісу бойынша әзірлейді және бекітеді.

4. Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының болжамды және нақты түсімдері мен шығыстары туралы ақпарат:

шоғырландырылған бюджеттің құрамына енгізіледі;

республикалық бюджет туралы заң жобасына қоса берілетін материалдардың құрамына енгізіледі;

шоғырландырылған бюджеттің атқарылуы туралы есептің құрамына енгізіледі;

республикалық бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есептің құрамына енгізіледі;

осы Кодекстің 40-бабына сәйкес жариялануға жатады.

68-бап. Жәбірленушілерге өтемақы қоры

1. Жәбірленушілерге өтемақы қоры – Қазақстан Республикасының Жәбірленушілерге өтемақы қоры туралы заңнамасында көзделген тәртіппен ақша түсімдерін есепке жатқызу және жәбірленушілерге өтемақы төлемін жүргізу үшін мемлекеттік қазынашылықта ашылған қолма-қол ақшаны бақылау шоты.

2. Мыналар Жәбірленушілерге өтемақы қорына салықтық емес түсімдер болып табылады:

1) сот өндіріп алатын мәжбүрлі төлемдер;

2) Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексінің 71, 78, 80, 81, 82, 90, 142, 156 және 165-баптарында көзделген процестік міндеттерді орындамағаны және сот отырысында тәртіп бұзғаны үшін, адвокатты, прокурор мен сотталушыны қоспағанда, жәбірленушіге, куәға, маманға, аудармашыға және өзге де адамдарға сот салатын ақшалай өндіріп алулар;

3) өзіне қатысты соттың айыптау үкімі заңды күшіне енген және түзеу жұмыстары түрінде жаза тағайындалған сотталған адамнан ақшалай өндіріп алулар;

4) "Жәбірленушілерге өтемақы қоры туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 11-бабына сәйкес регрестік талаптар тәртібімен өндіріп алынған ақша;

5) Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған өзге де көздер.

3. Жәбірленушілерге өтемақы қорының нақты түсімдері мен шығыстары туралы ақпарат:

шоғырландырылған бюджеттің атқарылуы туралы есептің құрамына енгізіледі;

республикалық бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есептің құрамына енгізіледі;

осы Кодекстің 40-бабына сәйкес жариялануға жатады.

69-бап. Арнаулы мемлекеттік қор

1. Арнаулы мемлекеттік қор – Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалатын тәртіппен Қазақстан Республикасының әлеуметтік, экономикалық жобаларын, сондай-ақ заңсыз иемденілген активтерді қайтару жөніндегі уәкілетті органның шығыстарын қаржыландыру мақсатында ақша түсімдерін есепке жатқызу және оларды жұмсау үшін осы Кодекске сәйкес мемлекеттік қазынашылықта ашылған қолма-қол ақшаны бақылау шоты.

Арнаулы мемлекеттік қордың қаражатын трансферт түрінде өтеусіз және қайтарымсыз негізде республикалық бюджетке жіберуге жол беріледі.

2. Мыналар Арнаулы мемлекеттік қорға салықтық емес түсімдер болып табылады:

1) жеке және (немесе) заңды тұлғалардан Арнаулы мемлекеттік қордың мақсаттарына мемлекеттік меншікке өтеусіз берілетін ақша;

2) сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық бойынша шығарылған, заңды күшіне енген сот актісі негізінде тәркілеу нәтижесінде мемлекеттік меншікке түскен ақша;

3) сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық бойынша шығарылған, заңды күшіне енген сот актісі негізінде тәркіленген мүлікті өткізуден мемлекеттік меншікке түскен ақша;

4) ақша, оның ішінде "Заңсыз иемденілген активтерді мемлекетке қайтару туралы" Қазақстан Республикасының Заңында және Қазақстан Республикасының басқа да заңдарында белгіленген тәртіппен қайтарылған мүлікті өткізуден түскен ақша;

5) басқарушы компанияның меншігіне өзге мүлікті өткізуден түскен не Қазақстан Республикасының активтерді қайтару туралы заңнамасына сәйкес оның активтерді басқару жөніндегі қызметі нәтижесінде түскен ақша.

3. Бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің бірінші басшысы осы Кодекстің 41-бабына сәйкес Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

4. Арнаулы мемлекеттік қордың нақты түсімдері мен шығыстары туралы ақпарат:

шоғырландырылған бюджеттің атқарылуы туралы есептің құрамына енгізіледі;

республикалық бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есептің құрамына енгізіледі;

осы Кодекстің 40-бабына сәйкес жариялануға жатады.

ЕРЕКШЕ БӨЛІК

4-БӨЛІМ. БЮДЖЕТТІ ӘЗІРЛЕУ, ҚАРАУ, БЕКІТУ, НАҚТЫЛАУ, ТҮЗЕТУ, СЕКВЕСТРЛЕУ

14-тарау. БЮДЖЕТТІ ЖОСПАРЛАУ ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

70-бап. Бюджетті жоспарлау негіздері туралы жалпы ережелер

1. Бюджет жүйесінің қағидаттарын сақтауға негізделген, бюджетті әзірлеу, қарау, бекіту, нақтылау, түзету, секвестрлеу жөніндегі іс-шаралар кешенін орындау бюджетті жоспарлау болып табылады.

2. Бюджет түсімдерін жоспарлау осы Кодекстің 52-бабына сәйкес айқындалатын түсімдер болжамының негізінде жүзеге асырылады.

Байланысты гранттарды өтеусіз техникалық көмек түрінде алған кезде ғана, сондай-ақ Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта көзделген жағдайларда бюджетке түсетін түсімдерді тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің) құны түрінде көрсетуге жол беріледі. Бұл ретте шығыстарда алынған тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің) құнына тең көлемде бюджеттік бағдарлама (кіші бағдарлама) көзделуге тиіс.

3. Бюджет шығыстарын жоспарлау Қазақстан Республикасының, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың тиісті кезеңге арналған әлеуметтік-экономикалық даму параметрлері, мемлекеттік органдардың даму жоспарлары, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың даму жоспарлары, бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің болжамды шоғырландырылған есептілігі, заттай нормалар, ең төмен әлеуметтік стандарттар, инженерлік-коммуникациялық, көліктік және өзге де инфрақұрылым стандарттары, елді мекендерге арналған өңірлік стандарттар жүйесі негізінде шығыстарға шолу, осы Кодекстің 43, 44, 45 және 46-баптарына сәйкес жүргізілетін мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау, мониторингтеу және нәтижелерді бағалау қорытындылары ескеріле отырып жүзеге асырылады.

Жергілікті бюджетті жоспарлау кезінде азаматтардың бюджет қаражатын бөлуге қатысуы (халық қатысатын бюджет) қамтамасыз етіледі.

Халық қатысатын бюджетті іске асыру тәртібін бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

Заттай нормалар қажетті материалдық немесе материалдық емес игіліктерді тұтынудың немесе пайдаланудың заттай көрсеткіштерін білдіреді.

Егер Қазақстан Республикасының заңнамасында өзгеше көзделмесе, заттай нормаларды орталық мемлекеттік органдар бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша әзірлейді және бекітеді.

Орталық мемлекеттік органдар бекіткен заттай нормалардың ережелері жергілікті атқарушы органдарға қолданылады.

Жергілікті атқарушы органдардың тиісті салаға (аяға) жетекшілік ететін орталық салалық мемлекеттік органдармен және мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органмен келісу бойынша заттай нормаларды орталық мемлекеттік органдардың заттай нормаларымен нормаланбаған шығыстар бойынша әзірлеуіне жол беріледі.

Жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын ведомстволық бағынысты ұйымдар үшін заттай нормаларды жергілікті атқарушы органдар мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органмен келісу бойынша әзірлейді және бекітеді.

Заттай нормаларды әзірлеу тәртібін бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

Ең төмен стандарттар – кепілдіктер мен құқықтардың іске асырылуын қамтамасыз ететін, Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген көрсетілетін қызметтердің, ақшалай төлемдердің және өзге де талаптардың ең аз көлемі.

Ең төмен стандарттар желінің ең төмен нормативтері міндетті түрде қолданыла отырып әзірленеді.

Ең төмен әлеуметтік стандарттар Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалады.

Инженерлік-коммуникациялық, көліктік инфрақұрылымдардың ең төмен стандарттарын тиісті орталық салалық мемлекеттік органдар әзірлейді және бекітеді.

Елді мекендерге арналған өңірлік стандарттар жүйесін өңірлік саясат жөніндегі орталық уәкілетті орган әзірлейді және Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітеді.

Елді мекендерге арналған өңірлік стандарттар жүйесін әзірлеу тәртібін және оған мониторинг жүргізу тәртібін өңірлік саясат жөніндегі орталық уәкілетті орган әзірлейді.

4. Бюджетті жоспарлауды ұйымдастыру және бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің және бюджетті жоспарлау жөніндегі уәкілетті органдардың қызметін үйлестіру бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органға және мемлекеттік жоспарлау жөніндегі тиісті жергілікті уәкілетті органдарға жүктеледі.

5. Бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган және мемлекеттік жоспарлау жөніндегі тиісті жергілікті уәкілетті органдар тиісті бюджеттердің теңгерімділігін қамтамасыз етеді.

6. Ағымдағы қаржы жылында қабылданған, әкімшілік-аумақтық бірліктерді құруға және таратуға, олардың шекараларын белгілеуге және өзгертуге, оларға атау беру мен олардың атауын өзгертуге байланысты Қазақстан Республикасы Президентінің жарлықтарын, Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулыларын, Қазақстан Республикасы министрлерінің және орталық мемлекеттік органдардың өзге де басшыларының нормативтік құқықтық бұйрықтарын, орталық мемлекеттік органдардың нормативтік құқықтық қаулыларын, жергілікті өкілді органдардың шешімдерін, жергілікті атқарушы органдардың актілерін іске асыруға республикалық және (немесе) жергілікті бюджеттердің шығыстарын жоспарлау кезекті жоспарлы кезеңге арналған республикалық және (немесе) жергілікті бюджеттердің жобаларын қалыптастыру шеңберінде жүзеге асырылады.

Мемлекет міндеттемелерін орындауға байланысты шығыстар осы Кодекстің 148 және 149-баптарында белгіленген талаптар сақтала отырып жоспарланады, бюджетті қалыптастыру, нақтылау, түзету кезінде міндетті түрде қаржыландырылады және секвестрлеуге жатпайды.

7. Бюджетті жоспарлау тәртібін бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

8. Бюджетті жоспарлаудың негізгі кезеңдері мыналар болып табылады:

бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері шығыстарының лимиттерін айқындау және оларды бюджеттік бағдарламалардың әкімшілеріне жеткізу;

заттай нормаларды әзірлеу;

бюджеттік сұранымды жасау және ұсыну;

республикалық және жергілікті бюджеттердің жобаларын әзірлеу;

бюджетті нақтылау, секвестрлеу және түзету.

71-бап. Бюджетті жоспарлау процесі

1. Бюджетті жоспарлау процесінің рәсімдеріне:

1) бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті органның республикалық бюджеттің түсімдерін бірыңғай бюджеттік сыныптаманың санаттары, сыныптары, кіші сыныптары бойынша айқындауы және бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органға жіберуі;

мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органның облыстық бюджеттің, республикалық маңызы бар қала, астана, аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджетінің түсімдерін бірыңғай бюджеттік сыныптаманың санаттары, сыныптары, кіші сыныптары бойынша айқындауы;

аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімі аппаратының аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетінің түсімдерін бірыңғай бюджеттік сыныптаманың санаттары, сыныптары, кіші сыныптары бойынша айқындауы және тиісті ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органына жіберуі;

2) бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органның немесе мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органдардың бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері шығыстарының лимиттерін айқындауы және оларды бюджеттік бағдарламалардың әкімшілеріне жеткізуі;

3) бюджеттік бағдарлама әкімшісінің бюджеттік сұранымды жасауы;

4) бюджеттік бағдарлама әкімшісінің бюджеттік сұранымды бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органға немесе мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органға ұсынуы;

5) мемлекеттік органның даму жоспарын әзірлейтін республикалық бюджеттік бағдарлама әкімшісінің бюджеттік бағдарламалардың паспорттарын бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті органға қарауға ұсынуы;

6) бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органның немесе мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органның бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің бюджеттік сұранымдарын қарауы, лимиттерге және осы Кодекстің талаптарына сәйкестігіне талдауды жүзеге асыруы;

7) бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органның немесе мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органның белгіленген лимит пен бюджеттік сұраным арасындағы алшақтықтарды жою үшін шаралар қабылдауы және бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің бюджеттік сұранымына қорытындыны қалыптастыруы;

8) бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органның немесе мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органның бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің бюджеттік сұранымдарына қорытындыларды тиісті бюджет комиссиясының қарауына шығаруы және тиісті бюджет комиссиясының олар бойынша ұсыныстар әзірлеуі және қажет болған кезде пысықтауы;

9) бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органның немесе мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органның тиісті бюджет комиссиясының ұсыныстары негізінде бюджеттік бағдарламалардың паспорттары туралы біріктірілген жиынтық ақпаратты қалыптастыруы;

10) бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органның немесе мемлекеттік жоспарлау жөніндегі тиісті жергілікті уәкілетті органның республикалық бюджет туралы заң жобасын, облыстық бюджет туралы, республикалық маңызы бар қала, астана бюджеті, аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджет, аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджеті туралы мәслихат шешімінің жобасын әзірлеуі;

11) бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органның республикалық бюджет жобасын Қазақстан Республикасының Үкіметіне, Қазақстан Республикасының Жоғары аудиторлық палатасына енгізуі;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
71-баптың 1-тармағының 12) тармақша осы Кодекстің 172-бабы 1-тармағының 3) тармақшасына сәйкес 01.01.2028 бастап қолданысқа енгізіледі.

12) мемлекеттік жоспарлау жөніндегі тиісті жергілікті уәкілетті органның тиісті жергілікті бюджеттің жобасын облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкімдігіне, ревизиялық комиссиясына енгізуі;

13) Қазақстан Республикасы Үкіметінің немесе әкімдіктің тиісті бюджеттердің жобаларын Қазақстан Республикасының Парламентіне немесе мәслихатқа енгізуі;

14) Қазақстан Республикасы Парламентінің немесе тиісті мәслихаттың республикалық бюджет туралы заңды немесе жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешімін бекітуі;

15) бюджеттік бағдарлама әкімшісінің қаржыландыру жоспарларын қалыптастыру үшін бюджет шығыстарының экономикалық сыныптамасы ерекшеліктерінің деңгейіне дейінгі есеп-қисаптары бар бюджеттік сұранымдар жасауы жатады.

2. Бюджетті жоспарлау кезінде болжамды шоғырландырылған қаржылық есептілік қалыптастырылады.

3. Жалпы сипаттағы трансферттер мен нысаналы трансферттер осы Кодекстің 15-тарауына сәйкес жоспарланады және бюджет жобасына енгізіледі.

4. Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан берілетін кепілдендірілген трансферттің мөлшері осы Кодекстің 60-бабына сәйкес жоспарланады және бюджет жобасына енгізіледі.

5. Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан берілетін нысаналы трансферттің мөлшері осы Кодекстің 61-бабына сәйкес жоспарланады және бюджет жобасына енгізіледі.

6. Қарыздарды өтеу және оларға қызмет көрсету көлемдері осы Кодекстің 28-тарауына сәйкес болжанады және бюджет жобасына енгізіледі.

7. Мемлекеттік инвестициялық жобалар осы Кодекстің 29-тарауына сәйкес жоспарланады және бюджет жобасына енгізіледі.

Мемлекеттік инвестициялық жобаларды іріктеу осы Кодекстің 148-бабында белгіленген талаптар міндетті түрде сақтала отырып жүзеге асырылады.

8. Бюджеттік кредиттер осы Кодекстің 30-тарауына сәйкес жоспарланады және бюджет жобасына енгізіледі.

9. Бюджетті атқару процесінде осы Кодекстің 18 және 19-тарауларына сәйкес бюджетті нақтылау, түзету, секвестрлеу жүргізілуі мүмкін.

10. Қазақстан Республикасында төтенше жағдай немесе соғыс жағдайы ахуалында осы Кодекстің 20-тарауына сәйкес төтенше мемлекеттік бюджет әзірленеді.

11. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген құжаттарды әзірлеу мен қарау рәсімдері Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасына сәйкес және осы Кодекстің 70-бабының 1, 2 және 3-тармақтарында белгіленген талаптар сақтала отырып жүзеге асырылады.

72-бап. Болжамды шоғырландырылған қаржылық есептілікті қалыптастыру

1. Болжамды шоғырландырылған қаржылық есептілік бюджеттік және қаржылық есептілік негізінде қалыптастырылатын, есепке жазу әдісі бойынша макроэкономикалық көрсеткіштермен байланыстырылған таза активтердің қаржылық жағдайы, қозғалысы мен нәтижелері, міндеттемелер, кірістер және шығыстар туралы ақпаратты білдіреді.

2. Болжамды шоғырландырылған қаржылық есептілікте мыналар қамтылады:

1) қаржылық жағдай туралы болжамды шоғырландырылған есеп;

2) қаржылық қызмет нәтижелері туралы болжамды шоғырландырылған есеп;

3) ақша қозғалысы туралы болжамды шоғырландырылған есеп;

4) таза активтердің (капиталдың) өзгерістері туралы болжамды шоғырландырылған есеп;

5) түсіндірме жазба.

3. Республикалық бюджет бойынша болжамды шоғырландырылған қаржылық есептілікті қалыптастыру үшін бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері болжамды шоғырландырылған қаржылық есептілікті бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органға бюджеттік сұраныммен бір мезгілде ұсынады.

Облыстық бюджет, республикалық маңызы бар қала, астана бюджеті бойынша болжамды шоғырландырылған қаржылық есептілікті қалыптастыру үшін бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері болжамды шоғырландырылған қаржылық есептілікті мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органға бюджеттік сұраныммен бір мезгілде ұсынады.

Бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі болжамды шоғырландырылған қаржылық есептілікте қамтылған ақпарат пен есеп-қисаптардың толықтығы мен анықтығын қамтамасыз етеді.

Бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің болжамды шоғырландырылған қаржылық есептілігі шығыстар көлемдерін негіздеу үшін кезекті жоспарлы кезеңге арналған бюджеттік сұраныммен бір мезгілде қаралады.

4. Республикалық бюджет немесе облыстық бюджет, республикалық маңызы бар қала, астана бюджеті бойынша болжамды шоғырландырылған қаржылық есептілікті қалыптастыру кезінде бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган немесе мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті орган жоспарлы кезеңге арналған бюджеттік параметрлерді бағалау мен болжамның сәйкестігін қамтамасыз етеді.

Үш жылдық кезеңге арналған бюджеттік параметрлерде мынадай көрсеткіштер:

операциялық қызмет нәтижесі;

операциялық қызмет нәтижесі (мұнайға қатысты емес);

таза кредиттеу (қарыз алу);

бюджеттің жалпы сальдосы;

бюджеттің жалпы сальдосы (мұнайға қатысты емес);

ақшаның профициті (тапшылығы);

ақшаның жалпы профициті (тапшылығы);

ақшаның жалпы профициті (тапшылығы) (мұнайға қатысты емес);

борыш;

таза борыш ескеріле отырып, тиісті бюджеттің кірістері мен шығыстарының, қаржылық нәтижесінің болжамы қамтылады.

5. Республикалық бюджет бойынша болжамды шоғырландырылған қаржылық есептілік республикалық бюджет туралы заң жобасының құрамында ұсынылады.

Облыстық бюджет, республикалық маңызы бар қала, астана бюджеті бойынша болжамды шоғырландырылған қаржылық есептілік облыстық бюджет туралы, республикалық маңызы бар қала, астана бюджеті туралы мәслихат шешімі жобасының құрамында ұсынылады.

6. Республикалық бюджет немесе облыстық бюджет, республикалық маңызы бар қала, астана бюджеті бойынша болжамды шоғырландырылған қаржылық есептілік бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындаған тәртіппен жасалады.

7. Бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің болжамды шоғырландырылған қаржылық есептілігін жасау тәртібін бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

73-бап. Бюджеттің кірістері мен шығыстарына әсер ететін нормативтік құқықтық актілердің жобаларын қарау процесі

1. Мемлекеттік кірістерді қысқартуды немесе мемлекеттік шығыстарды ұлғайтуды көздейтін заң жобалары Қазақстан Республикасы Үкіметінің оң қорытындысы болған кезде ғана Қазақстан Республикасы Парламентінің Мәжілісіне енгізілуі мүмкін. Республикалық және жергілікті бюджеттердің және (немесе) Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының кірістерін қысқартуды немесе шығыстарын ұлғайтуды көздейтін заңдардың жобаларына Қазақстан Республикасы Үкіметінің қорытындысы Республикалық бюджет комиссиясының ұсыныстары ескеріле отырып қалыптастырылады.

Қазақстан Республикасы Президентінің заң шығару бастамасы тәртібімен Қазақстан Республикасы Парламентінің Мәжілісіне енгізілетін заңнамалық актілердің жобалары үшін мұндай қорытындының болуы талап етілмейді.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің оң қорытындысын алу қажеттілігі туралы талап республикалық бюджет туралы, республикалық және облыстық бюджеттер, республикалық маңызы бар қалалар, астана бюджеттері арасындағы жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы және республикалық бюджет туралы заңға өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы заңдардың жобаларын қоспағанда, заң жобаларын Қазақстан Республикасының Парламентінде қарау процесіне де қолданылады.

Республикалық және жергілікті бюджеттердің және (немесе) Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының кірістерін қысқартуды немесе шығыстарын ұлғайтуды көздейтін Қазақстан Республикасы Президентінің жарлықтары, Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулылары, Қазақстан Республикасы министрлерінің және орталық мемлекеттік органдардың өзге де басшыларының нормативтік құқықтық бұйрықтары, орталық мемлекеттік органдардың нормативтік құқықтық қаулылары, құрылымына ведомство кіретін мемлекеттік органның нормативтік құқықтық актілерінде оларды бекіту бойынша тікелей құзыреті болған кезде орталық мемлекеттік органдардың ведомстволары басшыларының нормативтік құқықтық бұйрықтары жобаларының ережелері Республикалық бюджет комиссиясының міндетті қарауына жатады.

2. Нормативтік құқықтық актілердің жобаларын Республикалық бюджет комиссиясының қарауына енгізу кезінде материалдарға мыналар қоса беріледі:

республикалық және (немесе) жергілікті бюджеттер шығыстарын ұлғайтуды көздейтін нормативтік құқықтық актілердің жобалары, оның ішінде іске асырылуы тиісті бюджет шығыстарын ұлғайту, қысқарту және (немесе) қайта бөлу есебінен ұсынылатын жобалар бойынша – тиісті бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің қаржыландыру көздері көрсетілген қаржылық-экономикалық есеп-қисаптары мен негіздемелері;

республикалық немесе жергілікті бюджеттің, Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының кірістерін қысқартуды көздейтін нормативтік құқықтық актілердің жобалары бойынша – Қазақстан Республикасының салық заңнамасында айқындалған тәртіппен қалыптастырылатын республикалық немесе жергілікті бюджет, Қазақстан Республикасының Ұлттық қоры шығындарының есеп-қисаптары мен негіздемелері;

мемлекеттік органдарға қосымша функциялар, өкілеттіктер мен құзыреттер берілуіне байланысты республикалық және (немесе) жергілікті бюджеттердің кірістерін қысқартуды немесе шығыстарын ұлғайтуды көздейтін нормативтік құқықтық актілердің жобалары бойынша – Қазақстан Республикасының әкімшілік рәсімдер туралы заңнамасына сәйкес жүргізілетін қызметті функционалдық талдау нәтижелері және мемлекеттік басқару жүйесін дамыту саласындағы уәкілетті органның бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің қызметін функционалдық талдауға арналған қорытындысы;

жергілікті бюджет шығыстарын ұлғайтуды көздейтін нормативтік құқықтық актілердің жобалары бойынша – тиісті жергілікті бюджет комиссиясының қорытындысы.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
73-баптың 2-тармағының екінші бөлігі осы Кодекстің 172-бабы 1-тармағының 2) тармақшасына сәйкес 01.01.2027 бастап қолданысқа енгізіледі.

Нормативтік құқықтық актілердің жобаларын қарау кезінде осы Кодекстің 54-бабына сәйкес жасалатын салықтық шығыстар туралы талдамалық есеп қолданылады.

Республикалық және (немесе) жергілікті бюджеттердің кірістерін қысқартуды көздейтін нормативтік құқықтық актілердің жобаларын қарау осы Кодекстің 29-бабына сәйкес шығыстарды бөлу және осы Кодекстің 83-бабының 2-тармағына сәйкес ағымдағы нысаналы трансферттерді беру қажеттілігі ескеріле отырып жүзеге асырылады.

3. Жергілікті өкілді органдардың жергілікті бюджеттердің кірістерін қысқартуды немесе жергілікті бюджеттердің шығыстарын ұлғайтуды көздейтін шешімдерінің жобалары әкімнің оң қорытындысы болған кезде ғана мәслихаттардың қарауына енгізілуі мүмкін. Әкімнің қорытындысы тиісті бюджет комиссиясының ұсыныстары ескеріле отырып қалыптастырылады.

Жергілікті атқарушы органдардың жергілікті бюджеттердің шығыстарын ұлғайтуды көздейтін актілері жобаларының ережелері тиісті бюджет комиссиясының міндетті түрде қарауына жатады.

Осы тармақтың екінші бөлігінде көрсетілген ережелер тиісті бюджет комиссиясының ұсыныстары ескеріле отырып, әкімнің оң қорытындысы болған кезде келесі қаржы жылынан кейін қолданысқа енгізілуі мүмкін.

4. Республикалық немесе жергілікті бюджеттерден қаржыландырылатын, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің бюджетінен (шығыстар сметасынан) ұсталатын және қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелер салатын әкімшілік айыппұлдар, өсімпұлдар, санкциялар, өндіріп алулар және (немесе) бюджеттен берілген бюджеттік кредиттер (қарыздар) бойынша айыппұлдар, өсімпұлдар, санкциялар, өндіріп алулар түріндегі кірістер мен республикалық және жергілікті бюджеттерге және (немесе) Қазақстан Республикасының Ұлттық қорына түсетін басқа да болжанбайтын салықтық емес түсімдерді қысқартуды көздейтін, осы баптың 1 және 3-тармақтарында көрсетілген актілер үшін тиісті қорытындының болуы талап етілмейді.

74-бап. Бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері шығыстарының лимиттері және оларды айқындау тәртібі

1. Бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі шығыстарының лимиті осы Кодекстің 70-бабының 3-тармағында белгіленген талаптар сақтала отырып айқындалатын бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі шығыстарының алдын ала шекті жылдық сомасын білдіреді.

2. Бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері шығыстарының лимиттері мемлекеттік органдардың немесе облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың даму жоспарлары немесе даму жоспарларының жобалары, мемлекеттік орган туралы ережеде айқындалған функциялар, өкілеттіктер мен құзыреттер, осы Кодекстің 45 және 46-баптарына сәйкес жүргізілетін мониторинг пен нәтижелерді бағалау қорытындылары негізінде бюджеттік бағдарламаларды қалыптастыру үшін айқындалады.

3. Республикалық бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері шығыстарының лимиттерін бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган республикалық бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің ұсыныстарын және осы Кодекстің 80-бабына сәйкес бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындаған, алдағы үш жылдық кезеңге арналған жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдерін ескере отырып айқындайды.

4. Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органдары айқындайтын аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер бюджеттерінен қаржыландырылатын бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері шығыстарының лимиттерін қоспағанда, жергілікті бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері шығыстарының лимиттерін жергілікті бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің ұсыныстарын ескере отырып, мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органдар айқындайды.

5. Республикалық бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің шығыстары лимитінің құрамында шығыстардың мынадай міндетті блоктары айқындалады:

1) бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган қалыптастыратын тізбе бойынша бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің ағымдағы әкімшілік шығыстары және ағымдағы қаржы жылына бекітілген (нақтыланған, түзетілген) республикалық бюджеттің өзге де шығыстары қамтылатын тұрақты сипаттағы шартсыз базалық шығыстар;

2) осы Кодекстің 73-бабына сәйкес тиісті бюджет комиссиясының оң ұсыныстары бар шығыстардың жаңа бағыттарын қаржыландыруға бағытталған жаңа бастамаларға арналған шығыстар;

3) қолданыстағы бюджеттік бағдарламалар шеңберінде макроэкономикалық және әлеуметтік көрсеткіштердің өзгеруіне байланысты емес және бюджет қаражатын жұмсаудың қосымша бағыттарын (орындалатын мемлекеттік функциялардың, өкілеттіктердің, құзыреттердің және мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің көлемін кеңейту) көздейтін шартсыз базалық шығыстарды ұлғайту;

4) Қазақстан Республикасы Президентінің бастамаларына арналған резерв және Қазақстан Республикасы Үкіметінің резерві.

6. Осы баптың 5-тармағының 1) тармақшасына жатқызылған республикалық бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері шығыстарының лимиттері:

Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген жыл сайынғы индекстеу ескеріле отырып, соңғы есепті үш қаржы жылындағы шығыстар және ағымдағы қаржы жылының бекітілген (нақтыланған) бюджетінде көзделген шығыстар ескеріле отырып айқындалған, республикалық бюджет шығыстарының орташа жылдық көлемінің пайызымен жылдар бойынша бөлініп, жоспарлы кезеңге үш жылда бір рет белгіленеді;

нысаналы индикаторлары жоқ республикалық бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері үшін Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген функциялар, өкілеттіктер мен құзыреттер негізінде айқындалады;

осы Кодекстің 43-бабына сәйкес шығыстарға міндетті түрде шолу жүргізіле отырып айқындалады;

жоспарлы кезең ішінде өзгерту құқығынсыз бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің бюджеттік бағдарламаларының паспорттары туралы біріктірілген жиынтық ақпаратта көрсетіледі.

Республикалық бюджет комиссиясының ұсынысы ескеріле отырып айқындалған, осы баптың 5-тармағының 1) тармақшасына жатқызылған шығыстардың лимиттері республикалық бюджеттік бағдарламалардың әкімшілеріне республикалық бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері шығыстарының қолданыстағы лимиттері аяқталатын жылдың 7 маусымына дейін жеткізіледі.

Осы баптың 5-тармағының 1) тармақшасына жатқызылған республикалық бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің жоспарлы кезеңнен кейін келесі жылға арналған шығыстарының лимиті осы республикалық бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің ағымдағы қаржы жылының бюджетінде бекітілген (нақтыланған, түзетілген) тұрақты сипаттағы шартсыз базалық шығыстарын Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген индекстеу арқылы айқындалады.

7. Осы баптың 5-тармағының 2) және 3) тармақшаларына жатқызылған республикалық бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері шығыстарының лимиттері Республикалық бюджет комиссиясының ұсыныстары ескеріле отырып, осы Кодекстің 48-бабы 2-тармағының төртінші, бесінші және алтыншы бөліктеріне сәйкес айқындалған республикалық бюджет шығыстарының өсу қарқыны негізінде жылжымалы негізде жыл сайын жоспарлы кезеңге белгіленеді.

8. Осы баптың 5-тармағының 4) тармақшасына жатқызылған шығыстар бойынша республикалық бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері шығыстарының лимиттері осы Кодекстің 19 және 20-баптарына сәйкес айқындалады.

9. Жергілікті бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің шығыстары лимитінің құрамында шығыстардың мынадай міндетті блоктары айқындалады:

1) мемлекеттік жоспарлау жөніндегі тиісті жергілікті уәкілетті орган қалыптастыратын тізбе бойынша бюджеттік бағдарламалардың әкімшілерінің ағымдағы әкімшілік шығыстары және ағымдағы қаржы жылына бекітілген (нақтыланған, түзетілген) тиісті жергілікті бюджеттің өзге де шығыстары қамтылатын тұрақты сипаттағы шартсыз базалық шығыстар;

2) осы Кодекстің 73-бабына сәйкес тиісті бюджет комиссиясының оң ұсыныстары бар шығыстардың жаңа бағыттарын қаржыландыруға бағытталған жаңа бастамаларға арналған шығыстар;

3) қолданыстағы бюджеттік бағдарламалар шеңберінде макроэкономикалық және әлеуметтік көрсеткіштердің өзгеруіне байланысты емес және бюджет қаражатын жұмсаудың қосымша бағыттарын (орындалатын мемлекеттік функциялардың, өкілеттіктердің, құзыреттердің және көрсетілетін мемлекеттік қызметтердің көлемін кеңейту) көздейтін шартсыз базалық шығыстарды ұлғайту;

4) жергілікті атқарушы органның резерві.

10. Осы баптың 9-тармағының 1) тармақшасына жатқызылған шығыстар бойынша жергілікті бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері шығыстарының лимиттері:

Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген жыл сайынғы индекстеу ескеріле отырып, соңғы есепті үш қаржы жылындағы шығыстар және ағымдағы қаржы жылының бекітілген (нақтыланған) бюджетінде көзделген шығыстар ескеріле отырып айқындалған, жергілікті бюджет шығыстарының орташа жылдық көлемінің пайызымен жылдар бойынша бөлініп, жоспарлы кезеңге үш жылда бір рет белгіленеді;

нысаналы индикаторлары жоқ жергілікті бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері үшін Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген функциялар, өкілеттіктер мен құзыреттер негізінде айқындалады;

осы Кодекстің 46-бабына сәйкес шығыстарға міндетті түрде шолу жүргізіле отырып айқындалады;

бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің бюджеттік бағдарламаларының паспорттары туралы біріктірілген жиынтық ақпаратта көрсетіледі.

Тиісті бюджет комиссиясының ұсынысы ескеріле отырып айқындалған, осы баптың 9-тармағының 1) тармақшасына жатқызылған шығыстардың лимиттері бюджеттік бағдарламалардың әкімшілеріне жергілікті бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері шығыстарының қолданыстағы лимиттері аяқталатын жылдың 7 маусымына дейін жеткізіледі.

Осы баптың 9-тармағының 1) тармақшасына жатқызылған жергілікті бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің жоспарлы кезеңнен кейінгі жылға арналған шығыстарының лимиті осы жергілікті бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің ағымдағы қаржы жылының бюджетінде бекітілген (нақтыланған, түзетілген) тұрақты сипаттағы шартсыз базалық шығыстарын Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген индекстеу арқылы айқындалады.

11. Осы баптың 9-тармағының 2) және 3) тармақшаларына жатқызылған шығыстар бойынша жергілікті бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері шығыстарының лимиттері тиісті бюджет комиссиясының ұсыныстары ескеріле отырып, жылжымалы негізде жыл сайын жоспарлы кезеңге белгіленеді.

12. Осы баптың 9-тармағының 4) тармақшасына жатқызылған шығыстар бойынша жергілікті бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері шығыстарының лимиттері осы Кодекстің 20-бабына сәйкес айқындалады.

13. Шығыстар лимиттері бюджеттік бағдарламалардың әрбір әкімшісі үшін айқындалады.

14. Бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері шығыстарының лимиттерін айқындау және жеткізу тәртібін бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган бекітеді.

75-бап. Бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің бюджеттік сұранымы және оны қарау тәртібі

1. Бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің бюджеттік сұранымы – мемлекеттік органның функциялардың, өкілеттіктер мен құзыреттердің іске асырылуын, мемлекеттік органның даму жоспарының немесе даму жоспары жобасының, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарының тиісті мақсатына және нәтижелер көрсеткіштеріне қол жеткізілуін немесе Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жоспарлау жүйесі құжаттарының нысаналы индикаторларының іске асырылуын қамтамасыз ету жөніндегі қызметін ашып көрсететін, бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі шығыстар көлемдерін негіздеу үшін кезекті жоспарлы кезеңге жасайтын бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің бюджеттік құжаттамасы.

2. Бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің бюджеттік сұранымын бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі жыл сайын жоспарлы кезеңге әзірлейді және ол мынадай құжаттардан тұрады:

1) жоспарланатын кезеңге арналған:

жетекшілік ететін саладағы (аядағы) мемлекеттік саясаттың мазмұны мен негізгі бағыттары туралы ақпаратты;

бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі қызметінің нормативтік-құқықтық негізін;

бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі қызметінің мақсаттары мен нысаналы индикаторлары немесе функциялар, өкілеттіктер мен құзыреттер туралы мәліметтерді;

жауапты орындаушы немесе бірлесіп орындаушы бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі болып табылатын, қызметтің күтілетін нәтижелері көрсетілген Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жоспарлау жүйесі құжаттарының тізбесін;

функцияларды, өкілеттіктерді, құзыреттерді іске асыруға жоспарланатын шығыстар көлемдерінің қысқаша сипаттамасын немесе Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттарын қамтитын бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі қызметінің паспорты;

2) бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің бюджеттік бағдарламалары туралы жалпы мәліметтерді:

осы Кодекстің 74-бабының 5 және 10-тармақтарында белгіленген блоктар бойынша бюджеттік бағдарламаның әкімшісі шығыстарының лимиттерін;

бюджеттік бағдарламалардың, нысаналы индикаторлардың және түпкілікті нәтижелердің жалпы санын;

көзделген бюджет қаражатымен өзара байланысын қамтитын бюджеттік бағдарламалардың паспорттары туралы біріктірілген жиынтық ақпарат;

3) мемлекеттік органның бекітілген даму жоспары немесе даму жоспарының жобасы (мемлекеттік органдардың даму жоспарын әзірлейтін бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері үшін);

4) бюджеттік бағдарламалардың паспорттары;

5) есеп-қисаптар.

3. Бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің бюджеттік бағдарламасының паспорты шығыстар лимиттері негізінде және шегінде әзірленеді және онда міндетті түрде мыналар қамтылады:

бюджеттік бағдарламаның сипаттамасы (негіздемесі), ағымдағы мәртебесі;

бюджеттік бағдарламаның мақсаты;

іске асырылуына бюджеттік бағдарлама бағытталған мемлекеттік органның, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бекітілген даму жоспарының немесе даму жоспары жобасының нысаналы индикаторлары немесе Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жоспарлау жүйесі құжаттарының нысаналы индикаторлары (мемлекеттік органның даму жоспарларын әзірлемейтін республикалық бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің бюджеттік бағдарламалары үшін);

мемлекеттік органдар функцияларының тізіліміне сәйкес мемлекеттік орган функциясының (функцияларының) коды мен атауы;

мемлекеттік көрсетілетін қызметтер тізіліміне сәйкес мемлекеттік көрсетілетін қызметтің коды мен атауы;

бюджеттік бағдарламаның (кіші бағдарламаның) түпкілікті нәтижелерінің көрсеткіштері, шығыстар көлемдері көрсетілген іс-шаралар.

Квазимемлекеттік сектор субъектілері жүзеге асыратын шығыстар қамтылатын бюджеттік бағдарламалардың паспорттарына квазимемлекеттік сектор субъектілерінің даму жоспарлары немесе даму жоспарларының жобалары немесе іс-шаралар жоспарлары және осы Кодекстің 119-бабына сәйкес жүргізілетін бюджеттік мониторинг нәтижелері қоса беріледі.

Даму жоспарларын әзірлемейтін бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің бюджеттік бағдарламаларының паспорттарына осы Кодекстің 148-бабының 8-тармағына сәйкес әзірленген мемлекеттік органның инвестициялық жоспары қоса беріледі.

4. Бюджеттік бағдарлама бюджет қаражаты шығыстарының бағыттарын нақтылайтын кіші бағдарламаларға бөлінуі мүмкін.

5. Жаңа бастамаларға арналған шығыстар осы Кодекстің 73-бабына сәйкес бюджет комиссиясының оң ұсынысы негізінде бюджеттік бағдарламаға (кіші бағдарламаға) енгізіледі.

6. Бюджеттік бағдарламаларға есеп-қисаптар – шығыстар көлемдерін негіздеуге арналған құжаттар мен материалдар жиынтығы жасалады.

7. Есеп-қисаптар бюджеттік бағдарламалар паспорттарының түпкілікті нәтижелеріне және (немесе) мемлекеттік органның, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бекітілген даму жоспарының немесе даму жоспары жобасының нысаналы индикаторларына қол жеткізуге арналған шығыстарды бағыттау қажеттілігі ескеріле отырып жасалады.

Мемлекеттік органның даму жоспарын әзірлемейтін бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің бюджеттік бағдарламасына есеп-қисаптар бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі функцияларының, өкілеттіктері мен құзыреттерінің іске асырылуын қамтамасыз етудің жеткіліктілігі ескеріле отырып жасалады.

Тұрақты сипаттағы шартсыз базалық шығыстар бойынша есеп-қисаптар толық көлемде жасалады және тұрақты сипаттағы шартсыз базалық шығыстар бойынша қолданыстағы лимиттер аяқталатын жылы ұсынылады.

Жоспарлы кезеңнің екінші және үшінші жылдарында, мыналарды:

тұрақты сипаттағы шартсыз базалық шығыстар бойынша есеп-қисаптарды;

республикалық бюджет туралы заңда немесе жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешімінде осы бағдарламалар бойынша бекітілген (нақтыланған) сомамен салыстырғанда өзгермейтін есеп-қисаптарды қоспағанда, барлық шығыстар бойынша есеп-қисаптар жасалады және ұсынылады.

Осы бюджеттік бағдарламалар бойынша есеп-қисаптар үшінші жылға ғана жасалады.

Есеп-қисаптар Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу туралы заңнамасына сәйкес қалыптастырылатын, тауарларға, жұмыстарға, көрсетілетін қызметтерге арналған бағалардың дерекқоры ескеріле отырып жасалады.

Егер бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі бюджеттік бағдарламада қосымша шығыстарды талап ететін немесе бюджет кірістерін қысқартуды талап ететін нормативтік құқықтық актілер әзірлеуді немесе оларға өзгерістер мен толықтырулар енгізуді ұсынса, онда бюджеттік бағдарламамен бір мезгілде тиісті нормативтік құқықтық актінің жобасы ұсынылады.

8. Бюджеттік бағдарламаның паспортын әзірлеу кезінде мынадай талаптар сақталуға тиіс:

мемлекеттік органның, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бекітілген даму жоспарының немесе даму жоспары жобасының тиісті мақсаттары мен нысаналы индикаторларына қол жеткізуге немесе функцияларды, өкілеттіктер мен құзыреттерді іске асыруға бағдарлануы қажет;

шығыстар көлемі мемлекеттік органның, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бекітілген даму жоспарының немесе даму жоспары жобасының мақсаттары мен нысаналы индикаторларына, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жоспарлау жүйесі құжаттарының нысаналы индикаторларына (мемлекеттік органның даму жоспарларын әзірлемейтін республикалық бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері бюджеттік бағдарламаларының паспорттары үшін) қол жеткізу қажеттілігі немесе функцияларды, өкілеттіктер мен құзыреттерді іске асыру қажеттілігі ескеріле отырып көзделеді;

осы Кодекстің 45-бабына сәйкес жүзеге асырылатын мониторингтеу нәтижелері қолданылады;

түпкілікті нәтижелер мен олардың көрсеткіштерін тұжырымдауда облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бекітілген даму жоспарының немесе даму жоспары жобасының мақсаттарына және (немесе) нысаналы индикаторларына, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жоспарлау жүйесі құжаттарының нысаналы индикаторларына (мемлекеттік органның даму жоспарларын әзірлемейтін республикалық бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері бюджеттік бағдарламаларының паспорттары үшін) қол жеткізу дәрежесі немесе функциялардың, өкілеттіктер мен құзыреттердің іске асырылу дәрежесі сипатталуға тиіс;

түпкілікті нәтижелер мен олардың көрсеткіштерінде жоспарланатын шығыстар көлемдері пайдаланыла отырып, мемлекеттік органның, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бекітілген даму жоспарының немесе даму жоспары жобасының нысаналы индикаторларына, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жоспарлау жүйесі құжаттарының нысаналы индикаторларына (мемлекеттік органның даму жоспарларын әзірлемейтін республикалық бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері бюджеттік бағдарламаларының паспорттары үшін) қол жеткізу дәрежесі айқындалуға тиіс;

мемлекеттік органның, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бекітілген даму жоспарының немесе даму жоспары жобасының жоспарланатын шығыстар көлемінің және индикаторларының, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жоспарлау жүйесі құжаттарының нысаналы индикаторларының (мемлекеттік органның даму жоспарларын әзірлемейтін республикалық бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері бюджеттік бағдарламаларының паспорттары үшін) негізінде түпкілікті нәтижелердің шынайылығы ескеріледі;

іс-шараларда жоспарланатын шығыстардың барлық көлемі қамтылуға тиіс;

есеп-қисаптардың шынайылығы қамтамасыз етіледі.

9. Мемлекеттік органның, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бекітілген даму жоспарының немесе даму жоспары жобасының нысаналы индикаторларына, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жоспарлау жүйесі құжаттарының (мемлекеттік органның даму жоспарларын әзірлемейтін республикалық бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің бюджеттік бағдарламалары үшін) нысаналы индикаторларына қол жеткізу үшін тиісті бюджеттік бағдарламада көзделген бюджет қаражаты жеткіліксіз болған жағдайда нысаналы индикаторға қол жеткізу үшін қажетті сома мен түпкілікті нәтижеге (түпкілікті нәтижелерге) қол жеткізу үшін бюджеттік бағдарламаның паспортында көзделген соманың айырмасы Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасын бұзу болып табылмайды.

Нысаналы индикаторлар мен түпкілікті нәтижелердің сәйкес келмеу себептері бюджеттік бағдарламаның сипаттамасында жазылады.

10. Республикалық бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің бюджеттік сұранымын ведомстволық бюджет комиссиясы осы баптың 1 – 8-тармақтары талаптарының сақталуы тұрғысынан қарайды.

11. Республикалық бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің кезекті жоспарлы кезеңге арналған, ведомстволық бюджет комиссиясының оң ұсынысы бар бюджеттік сұранымына шығыстар лимиттері жеткізілген күннен бастап он жұмыс күні ішінде қол қойылады және бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органға ұсынылады.

Жергілікті бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің кезекті жоспарлы кезеңге арналған бюджеттік сұранымына шығыстар лимиттері жеткізілген күннен бастап он жұмыс күні ішінде қол қойылады және:

облыстық бюджеттік бағдарламалардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандық (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттік бағдарламаларының әкімшілері – мемлекеттік жоспарлау жөніндегі тиісті жергілікті уәкілетті органға;

ауылдардың, кенттердің, ауылдық округтердің бюджеттік бағдарламаларының әкімшілері – аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органдарына ұсынады.

12. Республикалық бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің кезекті жоспарлы кезеңге арналған, ведомстволық бюджет комиссиясының оң ұсынысы бар бюджеттік бағдарламасының паспортына шығыстар лимиттері жеткізілген күннен бастап он жұмыс күні ішінде қол қойылады және бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері бөлінісінде бюджеттік бағдарламалар паспорттарының нысаналы индикаторлары мен түпкілікті нәтижелерінің тізбесін және түпкілікті нәтижелерді таңдаудың дұрыстығы, бюджеттік бағдарламалардың паспорттарында көзделген түпкілікті нәтижелердің мемлекеттік органның даму жоспарының немесе даму жоспары жобасының нысаналы индикаторларымен өзара байланысы бар-жоғы тұрғысынан қарау нәтижелері бойынша қорытынды қалыптастыру үшін мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органға ұсынылады.

Бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің бюджеттік бағдарламалар паспорттарына мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органның қорытындысы мемлекеттік органдардың даму жоспарларының мақсаттарына қол жеткізу жөніндегі және бюджеттік бағдарламалар паспорттарының нәтижелеріне қол жеткізу жөніндегі мемлекеттік органдар қызметінің тиімділігін бағалау қорытындылары ескеріле отырып, сондай-ақ даму жоспарларын әзірлемейтін бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері бюджеттік бағдарламаларының паспорттары үшін мақсаттар мен нысаналы индикаторлардың басымдығы көрсетіле отырып қалыптастырылады.

Бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері бөлінісінде бюджеттік бағдарламалар паспорттарының нысаналы индикаторлары мен түпкілікті нәтижелерінің тізбесі және бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің бюджеттік бағдарламалар паспорттарына мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органның қорытындылары ағымдағы қаржы жылының 5 шілдесінен кешіктірілмей, бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органға жіберіледі.

13. Бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган осы Кодекстің 35-бабына сәйкес қалыптастырылатын мемлекеттік органдардың даму жоспарларына және мемлекеттік органдардың даму жоспарларын әзірлейтін бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері бюджеттік бағдарламаларының паспорттарына мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органның қорытындыларын, бюджеттің атқарылуын талдау, осы Кодекстің 45-бабына сәйкес жүргізілетін мониторинг нәтижелерін, осы Кодекстің 43-бабына сәйкес жүргізілетін шығыстарға бюджеттік шолу қорытындыларын ескере отырып, мемлекеттік органның даму жоспарын әзірлейтін республикалық бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің бюджеттік сұранымын:

Қазақстан Республикасының бюджет және өзге де заңнамасына, әлеуметтік-экономикалық даму болжамына;

функцияларға, өкілеттіктер мен құзыреттерге;

бюджеттік бағдарламалар паспорттары іс-шараларының бюджеттік бағдарламалар паспорттарының түпкілікті нәтижелеріне;

іс-шаралардың жоспарланатын бюджет қаражатының көлемдеріне сәйкестігі тұрғысынан қарайды.

14. Мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті орган:

бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі бюджеттік бағдарламаларының паспортын түпкілікті нәтижелерді таңдаудың дұрыстығы, бюджеттік бағдарламалардың паспорттарында көзделген түпкілікті нәтижелердің облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарының нысаналы индикаторларымен өзара байланысы бар-жоғы тұрғысынан қарайды және бюджеттің атқарылуын талдау, осы Кодекстің 45-бабына сәйкес жүргізілетін мониторинг нәтижелерін, осы Кодекстің 43-бабына сәйкес жүргізілетін шығыстарға бюджеттік шолу қорытындыларын, осы Кодекстің 37-бабына сәйкес жасалатын облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарына өңірлік саясат жөніндегі орталық уәкілетті органның қорытындысын және облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарының өзін ескере отырып, бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері бөлінісінде бюджеттік бағдарламалар паспорттарының нысаналы индикаторлары мен түпкілікті нәтижелерінің тізбесін және жергілікті бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің паспорттарына қорытынды қалыптастырады;

жергілікті бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің бюджеттік сұранымын:

Қазақстан Республикасының бюджет және өзге де заңнамасына, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әлеуметтік-экономикалық даму болжамына сәйкестігі;

функцияларға, өкілеттіктер мен құзыреттерге сәйкестігі;

түпкілікті нәтижелерді таңдаудың дұрыстығы;

бюджеттік бағдарламалардың паспорттарында көзделген түпкілікті нәтижелердің облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бекітілген даму жоспарының немесе даму жоспары жобасының нысаналы индикаторларымен өзара байланысы бар-жоғы;

түпкілікті нәтижелердің шынайылығы мен қолжетімділігі;

бюджеттік бағдарламалар паспорттары іс-шараларының түпкілікті нәтижелерге сәйкестігі;

бюджеттік бағдарламалар паспорттары іс-шараларының жоспарланатын бюджет қаражатының көлемдеріне сәйкестігі тұрғысынан қарайды.

15. Бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің бюджеттік сұранымдарын қарау кезінде осы баптың 1 – 8-тармақтарында көзделген талаптардың сақталуы ескеріледі, бюджеттік бағдарлама паспортының толықтығы және есеп-қисаптардың негізділігі тексеріледі.

16. Бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган және (немесе) мемлекеттік жоспарлау жөніндегі тиісті жергілікті уәкілетті орган бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің бюджеттік сұранымдарын қарау нәтижелері бойынша қорытындыларды қалыптастырады және оларды тиісті бюджет комиссиясының қарауына енгізеді.

Мемлекеттік органның, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бекітілген даму жоспарының немесе даму жоспары жобасының нысаналы индикаторларына қол жеткізу үшін бюджет қаражаты жеткіліксіз болған жағдайда нысаналы индикаторға қол жеткізу үшін қажетті сома мен түпкілікті нәтижеге (түпкілікті нәтижелерге) қол жеткізу үшін бюджеттік бағдарламаның паспортында көзделген сома айырмасына бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органның және (немесе) мемлекеттік жоспарлау жөніндегі тиісті жергілікті уәкілетті органның қорытындысында шығыстардың, оның ішінде жоспарлы кезеңде бюджет қаражатын бөлу мүмкін болмайтын мемлекеттік инвестициялық жобалар шығыстарының тізбесі айқындалады.

17. Қазақстан Республикасы Жоғары аудиторлық палатасының, Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігінің бюджеттік сұранымы бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органға қарау үшін жіберіледі, ол оған қорытынды дайындайды және өзгерістер енгізбей, республикалық бюджет жобасына енгізеді.

Ревизиялық комиссиялардың бюджеттік сұранымы мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органға қарау үшін жіберіледі, ол оған қорытынды дайындайды және өзгерістер енгізбей, жергілікті бюджет жобасына енгізеді.

18. Тиісті бюджет комиссиясы осы баптың 16-тармағында көрсетілген материалдарды қарайды және олар бойынша ұсыныстар әзірлейді.

Егер Республикалық бюджет комиссиясы жекелеген шығыстарды жергілікті бюджетке беру туралы ұсыныс әзірлесе, жалпы сипаттағы трансферттер жоспарланған жылы бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган үш жылдық кезеңге арналған шығыстар сомаларын көрсете отырып, облыстар, республикалық маңызы бар қалалар, астана бөлінісінде тиісті бюджеттік бағдарламалардың (кіші бағдарламалардың) тізбесін қалыптастырады және оны жалпы сипаттағы нысаналы трансферттер көлемдеріне қосу үшін бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті органға жібереді.

19. Бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган және мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті орган тиісті бюджет комиссиясының ұсыныстары негізінде мақсаттар, нысаналы индикаторлар мен түпкілікті нәтижелер, оларға қол жеткізу дәрежелері және көзделген бюджет қаражатымен өзара байланысы туралы сандық мәліметтер қамтылатын тиісті бюджеттің бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің бюджеттік бағдарламаларының паспорттары туралы біріктірілген жиынтық ақпаратты қалыптастырады.

20. Бюджеттік сұраным республикалық бюджет туралы заңға немесе жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешіміне сәйкес келтіріледі, оған бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің бірінші басшысы мен бюджеттік бағдарламаның басшысы қол қояды және жоспарланатын жоспарлы кезеңнің алдындағы жылдың 30 желтоқсанынан кешіктірілмей бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органға немесе мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органға енгізіледі.

21. Бюджеттік бағдарламаның басшысы – бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің бюджеттік бағдарламаның жоспарлануы мен орындалуын қамтамасыз ететін лауазымды адамы.

Бюджеттік бағдарламаның басшысы:

бюджеттік бағдарламаның паспортын жасауды;

бюджеттік бағдарлама паспортының негізділігі мен толықтығын;

бюджеттік бағдарламаға (кіші бағдарламаға) есеп-қисаптардың анықтығын;

осы баптың 1 – 8-тармақтарында белгіленген талаптардың сақталуын;

бюджет қаражатының бюджеттік бағдарламаны (кіші бағдарламаны) іске асыру процесіндегі іс-шараларға және түпкілікті нәтижелерге сәйкес тиімді пайдаланылуын;

бюджеттік бағдарламаның іске асырылуы туралы есептің анықтығы мен толықтығын қамтамасыз етеді.

Бюджеттік бағдарламаның басшысы осы Кодекстің 41-бабына сәйкес Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жауаптылықта болады.

22. Бюджеттік бағдарламалардың паспорттары, бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері бюджеттік бағдарламаларының паспорттары туралы біріктірілген жиынтық ақпарат осы Кодекстің 40-бабына сәйкес жариялануға жатады.

23. Бюджеттік сұранымды жасау, ұсыну, қарау тәртібін бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

15-тарау. БЮДЖЕТАРАЛЫҚ ҚАТЫНАСТАР

76-бап. Бюджетаралық қатынастар туралы жалпы ережелер

1. Мемлекеттік басқару деңгейлері арасындағы функциялардың, өкілеттіктер мен құзыреттердің аражігін нақты ажыратуға, түсімдер мен шығыстарды ашық бөлуге негізделген әртүрлі деңгейдегі бюджеттер арасындағы қатынастар бюджетаралық қатынастар болып табылады.

2. Мыналарға:

республикалық бюджеттің аудандық (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттермен, аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер бюджеттерімен;

облыстық бюджеттердің аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер бюджеттерімен;

осы баптың 3-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, бір деңгейдегі жергілікті бюджеттердің бірімен-бірінің өзара қатынастарына жол берілмейді.

3. Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша бір деңгейдегі жергілікті бюджеттердің бірімен-бірінің өзара қатынасына:

облыстар, республикалық маңызы бар қалалар, астана әкімдерінің өтінішхаты бойынша әкімшілік-аумақтық бірліктің саяси, экономикалық және әлеуметтік тұрақтылығына, адамдардың өмірі мен денсаулығына қауіп төндіретін төтенше жағдайлар туындаған жағдайда;

әкімшілік-аумақтық бірліктер құрылған және (немесе) таратылған, олардың шекаралары белгіленген, оларға атау берілген және олардың атауы өзгертілген жағдайда жол беріледі.

Бір деңгейдегі жергілікті бюджеттердің бірімен-бірінің өзара қатынасына:

Қазақстан Республикасы Президентінің тапсырмасы бойынша;

Қазақстан Республикасының агломерацияларды дамыту туралы заңнамасына сәйкес облыстар, республикалық маңызы бар қалалар, астана, аудандар (аудандық маңызы бар қалалар) әкімдерінің өтінішхаты бойынша агломерация аумағында жергілікті маңызы бар мәселелерді бірлесіп шешу кезінде жол беріледі.

4. Осы Кодексте көзделген жағдайларды қоспағанда:

Қазақстан Республикасы Үкіметінің және орталық мемлекеттік органдардың облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың бюджет процесіне;

облыстардың жергілікті атқарушы органдарының аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджет процесіне;

аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) жергілікті атқарушы органдарының аудандық маңызы бар қалалардың, ауылдардың, кенттердің, ауылдық округтердің бюджет процесіне араласуына жол берілмейді.

Осы Кодексте көзделген жағдайларды қоспағанда, жергілікті бюджеттерді атқару барысында қосымша алынған кірістерді жоғары тұрған бюджетке алып қоюға жол берілмейді.

77-бап. Бюджетаралық қатынастарды реттеу нысандары

1. Бюджетаралық қатынастар бюджеттер деңгейлері арасында:

трансферттермен;

бюджеттік кредиттермен;

кірістерді бөлу нормативтерімен реттеледі.

2. Бір бюджет деңгейінен екінші бюджет деңгейіне төленетін төлемдер бюджеттер деңгейлері арасындағы трансферттер болып табылады.

Бюджеттер деңгейлері арасындағы трансферттер жалпы сипаттағы трансферттер, оның ішінде нысаналы және нысаналы емес трансферттер, ағымдағы нысаналы трансферттер, нысаналы даму трансферттері болып бөлінеді.

3. Бюджеттік кредиттер жергілікті бюджеттерге:

бюджеттік инвестициялық жобаларды іске асыруға;

өңірдің әлеуметтік-экономикалық даму міндеттерін шешуге;

қаржы жылы ішінде жергілікті бюджеттің теңгерімділігін қамтамасыз ету үшін қолма-қол ақшаның болжамды тапшылығын жабуға беріледі.

4. Кірістерді бөлу нормативі – тиісті мәслихаттар белгілейтін бюджет кірістерінің түрлерін әртүрлі деңгейдегі бюджеттер арасында бөлудің пайыздық арақатынасы.

5. Жергілікті атқарушы органдар, аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер әкімдерінің аппараттары жалпы сипаттағы нысаналы трансферттерді, ағымдағы нысаналы трансферттерді, нысаналы даму трансферттерін және бюджеттік кредиттерді тек олардың тиісті бюджеттік бағдарламалардың паспорттарында айқындалған нысаналы мақсатына сәйкес пайдаланады.

6. Жоғары тұрған бюджеттен нысаналы трансферттер және бюджеттік кредиттер түрінде бөлінген бюджет қаражатын пайдалану мен толық пайдалану ерекшеліктері осы Кодекстің 115-бабында реттеледі.

78-бап. Бюджетаралық қатынастардың қағидаттары

Бюджетаралық қатынастар мынадай қағидаттарға негізделеді:

1) облыстық бюджеттердің, республикалық маңызы бар қалалар, астана бюджеттерінің республикалық бюджетпен өзара қатынастардағы, аудандық (облыстық маңызы бар қалалар) бюджеттердің жоғары тұрған облыстық бюджетпен өзара қатынастардағы, аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер бюджеттерінің жоғары тұрған аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджетпен өзара қатынастардағы теңдігі;

2) аражігін ажыратудың мынадай өлшемшарттарының сақталуы ескерілетін түсімдерді тиімді бөлу:

салықтарды және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді бюджетке бекітіп беру кезінде оларды жинаудың неғұрлым жоғары дәрежесін қамтамасыз ететін бюджет деңгейіне артықшылық беріледі;

салықтық база әркелкі орналастырылған салықтар неғұрлым жоғары деңгейдегі бюджеттерге бекітіліп беріледі;

тұрақты сипаттағы, сыртқы факторлардың әсеріне тәуелді емес салықтар, нақты аумақтық байланыстылығы бар салықтық базадан алынатын салықтар төмен тұрған бюджеттерге бекітіліп беріледі;

3) бірдей деңгейдегі жергілікті атқарушы органдардың мемлекет кепілдік берген мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді ұсынуын қамтамасыз ету.

79-бап. Жалпы сипаттағы трансферттер және оларды жоспарлау туралы негізгі ережелер

1. Бюджеттік субвенциялар мен бюджеттік алып қою жалпы сипаттағы трансферттер болып табылады.

Республикалық, облыстық немесе аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджетте бекітілген сомалар шегінде жоғары тұрған бюджеттерден төмен тұрған бюджеттерге берілетін трансферттер бюджеттік субвенциялар болып табылады.

Республикалық, облыстық немесе аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджетте бекітілген сомалар шегінде төмен тұрған бюджеттерден жоғары тұрған бюджеттерге берілетін трансферттер бюджеттік алып қою болып табылады.

2. Жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері:

республикалық бюджет пен облыстық бюджеттер, республикалық маңызы бар қалалар, астана бюджеттері арасында – Қазақстан Республикасының жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы заңында;

облыстық бюджеттер мен аудандық (облыстық маңызы бар қалалар) бюджеттер арасында – жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы облыстық мәслихаттың шешімінде;

аудандық (облыстық маңызы бар қалалар) бюджеттер мен аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер бюджеттері арасында облыстық мәслихаттың жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы шешімінде белгіленген жалпы сипаттағы трансферттер көлемдерін өзгерту құқығынсыз аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджет туралы мәслихаттың шешімінде белгіленеді.

Жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері әрбір үш жыл сайын өзгертілуге жатады.

3. Жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдерін белгілеу кезінде тиісті саланың (аяның) орталық немесе жергілікті уәкілетті органдарының ұсынысы бойынша шығыстардың жекелеген бағыттарын жергілікті бюджеттен қаржыландырудың ең төмен көлемдері көзделеді.

Жергілікті бюджеттен қаржыландырудың ең төмен көлемдері белгіленетін шығыстардың бағыттары олардың басымдығы мен әлеуметтік маңыздылығы ескеріле отырып айқындалады.

Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) жергілікті атқарушы органдары, аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер әкімдерінің аппараттары бюджетті атқару барысында шығыстардың жекелеген бағыттарын жергілікті бюджеттен қаржыландырудың ең төмен көлемдері белгіленген бюджеттік бағдарламалар (кіші бағдарламалар) бойынша қаражатты шығыстардың жекелеген бағыттарын жергілікті бюджеттен қаржыландырудың ең төмен көлемдерін айқындаған тиісті саланың (аяның) орталық уәкілетті органымен және (немесе) жергілікті атқарушы органымен келісу бойынша жергілікті бюджет шығыстарының басқа бағыттарына қайта бөлуге құқылы.

Жергілікті атқарушы органдар жергілікті бюджеттен шығыстардың жекелеген бағыттарын жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы заңда және (немесе) облыстық мәслихаттың шешімінде белгіленген ең төмен көлемдерден төмен қаржыландырған жағдайда, бюджетті атқару барысында оған енгізілген өзгерістер ескеріле отырып белгіленген соманың өткен қаржы жылының қорытындысы бойынша тиісті қаржы жылының соңындағы төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарының жылдық сомасынан асып кеткен сомасы келесі үш жылдық кезеңге арналған жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдерін айқындау кезінде ескеріледі.

4. Жалпы сипаттағы нысаналы емес трансферттер мемлекет кепілдік берген көрсетілетін қызметтерді ұсынуды, жергілікті атқарушы органның міндеттері мен функцияларын іске асыруды қаржылық қамтамасыз етуге арналған және оларды пайдалану бағыттары белгіленбей, өтеусіз және қайтарымсыз негізде беріледі.

Жалпы сипаттағы нысаналы емес трансферттерде ағымдағы шығындар мен дамуға арналған шығындар қамтылады. Бюджеттік инвестициялық жобаларды іске асыруға бағытталған шығындар дамуға арналған шығындарға жатады.

Қалған шығындар ағымдағы шығындарға жатады.

5. Жалпы сипаттағы нысаналы трансферттер осы Кодекстің 75-бабы 18-тармағының екінші бөлігіне сәйкес қалыптастырылады және онда жалпы сипаттағы трансферттердің үш жылдық көлемдерінің қолданылуы кезеңінде олардың нысаналы мақсаты сақтала отырып, тиісті бюджетте нысаналы трансферттер түрінде бекітілген төмен тұрған бюджеттерге берілетін трансферттер қамтылады.

6. Орталық және жергілікті атқарушы органдардың, басқа да ұйымдардың өзара іс-қимыл тәртібін, тиісті саланың (аяның) орталық уәкілетті органдарының және жергілікті атқарушы органдардың жалпы сипаттағы трансферттерді есептеу үшін қажетті нысандарды, көрсеткіштер тізбелерін ұсыну және келісу тәртібін және олардың пайдаланылуына мониторинг жүргізу тәртібін қамтитын жалпы сипаттағы трансферттерді жоспарлау тәртібін бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

7. Жалпы сипаттағы трансферттерді аударудың тәртібі мен кезеңділігін бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

8. Жалпы сипаттағы трансферттерді жоспарлау және оларды пайдалану кезіндегі жауаптылық осы Кодекстің 41-бабында айқындалады.

80-бап. Жалпы сипаттағы трансферттерді жоспарлау процесі

1. Жалпы сипаттағы трансферттерді жоспарлау процесі жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы қолданыстағы заң немесе мәслихаттың шешімі аяқталатын жылы басталады.

2. Жергілікті бюджеттердің кірістері мен шығындарының болжамды көлемдері бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган әзірлейтін және бекітетін жалпы сипаттағы трансферттерді есептеудің үлгілік әдістемесі негізінде есептеледі.

Облыстар, республикалық маңызы бар қалалар, астана, аудандар (облыстық маңызы бар қалалар), аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер бюджеттерінің кірістері мен шығындарының болжамды көлемдері осы тармақтың бірінші бөлігіне сәйкес әзірленетін үлгілік әдістеме негізінде облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы айқындайтын тәртіппен есептеледі.

3. Жергілікті бюджеттер кірістерінің болжамды көлемінде өңірдің кіріс әлеуеті ескеріледі.

Өңірдің кіріс әлеуеті – үш жылдық кезеңге арналған жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдерін белгілеу кезінде өңірдің кірістерін айқындау үшін есептелетін, салықтар және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер түсімдерінің ең жоғары ықтимал сомасы;

Кірістердің болжамды көлемдеріне жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттарға сәйкес өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына және оның инфрақұрылымын дамытуға жер қойнауын пайдаланушылардың аударымы жөніндегі міндеттемелерді орындау шеңберінде облыстық әкімдік, республикалық маңызы бар қала, астана әкімдігі мен жер қойнауын пайдаланушылар арасында жасалған меморандумдар бойынша сомалар бөлек қоса беріледі.

Осы тармақтың екінші бөлігінде көрсетілген мәліметтер орталық салалық уәкілетті органдар мен жергілікті атқарушы органдар ұсынатын есептік деректер негізінде қалыптастырылады.

4. Жергілікті бюджеттер шығындарының болжамды көлемдері осы Кодекстің 43-бабына сәйкес шығыстарға міндетті түрде шолу жүргізіле отырып айқындалады.

Жергілікті бюджеттер шығындарының болжамды көлемдерінде нысаналы трансферттер, жергілікті атқарушы органның борышына қызмет көрсетуге және оны өтеуге арналған шығындар, бюджеттік кредиттер, мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелер, имидждік шығыстар, гранттар, зерттеулер, консалтингтік көрсетілетін қызметтер, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламалар ескерілмейді.

Осы Кодекстің 84-бабының 3-тармағына сәйкес жүргізілетін мониторингтеу нәтижелері ескеріле отырып айқындалатын бюджеттік алып қою болжанатын және тиісті бюджет комиссиясының оң ұсынысы бар жергілікті бюджеттер шығындарының болжамды көлеміне қосымша көрсеткішті қолдануға жол беріледі.

Жергілікті бюджеттердің ағымдағы шығындарының болжамды көлемдері Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген индекстеу және өңірдегі мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді тұтынушылардың болжамды саны ескеріле отырып есептеледі.

Жергілікті бюджеттердің күрделі шығындары мен дамытуға арналған шығындарының болжамды көлемдері тиісті орталық салалық мемлекеттік органдар жергілікті атқарушы органдармен, бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті органмен және бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша әзірлейтін және бекітетін, оларды қаржыландырудың салалық әдістемелеріне сәйкес есептеледі және осы тармақтың бірінші бөлігінде айқындалған жалпы сипаттағы трансферттерді есептеудің үлгілік әдістемесіне сәйкес абсолюттік сомалармен жалпы сипаттағы нысаналы емес трансферттердің көлемдеріне енгізіледі.

Осы тармақтың бесінші бөлігінде көзделген салалық әдістемелерді әзірлеу кезінде:

осы Кодекстің 70-бабының 3-тармағында және 84-бабының 3-тармағында көзделген, ең төмен стандарттар және елді мекендерге арналған өңірлік стандарттар жүйесі;

осы Кодекстің 37-бабы 5 және 6-тармақтарының, 148-бабы 8-тармағының, 149-бабы 3-тармағының талаптары;

Қазақстан Республикасының салалық заңнамасына сәйкес басқа да талаптар ескеріледі.

5. Жалпы сипаттағы трансферттерді жоспарлау үшін аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер әкімдерінің аппараттары, аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органдары, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдары осы баптың 2-тармағында айқындалған жалпы сипаттағы трансферттерді есептеу әдістемесі негізінде есептелген жергілікті бюджеттердің кірістері мен шығындарының болжамды көлемдері бойынша ұсыныстарды қалыптастырады.

6. Жалпы сипаттағы трансферттерді жоспарлау процесі жылдың 1 ақпанында басталады және онда:

1) осы баптың 3-тармағына сәйкес:

аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) жергілікті атқарушы органдарының аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер;

облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарының аудандар (облыстық маңызы бар қалалар);

бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті органның облыстар, республикалық маңызы бар қалалар, астана бюджеттері кірістерінің болжамды көлемдерін айқындауы;

2) осы баптың 4-тармағына сәйкес облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарының аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) жергілікті атқарушы органдарымен және аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер әкімдері аппараттарымен бірлесіп, жалпы сипаттағы нысаналы емес трансферттер шығындарының болжамды көлемдерін айқындауы;

3) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарының аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) жергілікті атқарушы органдарымен және аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер әкімдерінің аппараттарымен бірлесіп, мәслихаттың жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы қолданыстағы шешімі аяқталатын жылдың 1 сәуіріне дейінгі мерзімде жалпы сипаттағы нысаналы және нысаналы емес трансферттер бойынша жергілікті бюджеттердің кірістері мен шығындарының болжамды көлемдері жөніндегі ұсыныстарды қалыптастыруы қамтылады.

Жалпы сипаттағы нысаналы трансферттердің болжамды көлемдері осы Кодекстің 75-бабы 18-тармағының екінші бөлігіне сәйкес жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдеріне енгізу туралы шешім қабылдау үшін алдыңғы қаржы жылдарына нысаналы трансферттер, оның ішінде кезекті үш жылдық кезеңге арналған жалпы сипаттағы трансферттерді жоспарлау кезінде жергілікті бюджеттердің шығындарына енгізілгендері есебінен қаржыландырылған шығыстарға олардың жүргізіліп жатқан салалық саясатқа сәйкестігі тұрғысынан міндетті түрде талдау жүргізіле отырып, тиісті орталық салалық мемлекеттік органдармен – республикалық бюджеттік бағдарламалардың әкімшілерімен және (немесе) жоғары тұрған жергілікті бюджеттік бағдарламалардың әкімшілерімен бірлесіп айқындалады;

4) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарының жалпы сипаттағы нысаналы және нысаналы емес трансферттер бойынша жергілікті бюджеттердің кірістері мен шығындарының болжамды көлемдері жөніндегі ұсыныстарды жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы қолданыстағы заң аяқталатын жылдың 15 сәуіріне дейінгі мерзімде бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті органға енгізуі;

5) бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті органның алдағы үш жылдық кезеңге арналған жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдерін айқындауы және республикалық бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері шығыстарының лимиттерін айқындау кезінде есепке алу үшін бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органға ұсынуы;

6) республикалық бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері шығыстарының лимиттерін айқындау кезінде ескерілген және Республикалық бюджет комиссиясының оң ұсынысы бар, алдағы үш жылдық кезеңге арналған жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдерін жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы қолданыстағы заң аяқталатын жылдың 7 маусымына дейін бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті органға жеткізуі;

7) бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті органның жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдерін айқындауы және облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарына жеткізуі;

8) жалпы сипаттағы трансферттер туралы заң жобасын және жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы облыстық мәслихат шешімінің жобасын қалыптастыру қамтылады.

7. Орталық салалық мемлекеттік органның бірінші басшысы осы Кодекстің 41-бабына сәйкес Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

81-бап. Республикалық бюджет пен облыстық бюджеттер, республикалық маңызы бар қалалар, астана бюджеттері арасындағы жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы заң жобасын әзірлеу

1. Бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган үш жылдық кезеңге арналған жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы заң жобасын әзірлейді және оны Республикалық бюджет комиссиясының қарауына енгізеді.

2. Жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы заң жобасының мәтінінде жылдар бойынша бөлінген, үш жылдық кезеңге арналған жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері абсолютті мәнде қамтылуға тиіс.

3. Жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы заң жобасына жылдар бойынша бөлінген және өңірлер бөлінісінде үш жылдық кезеңге:

нысаналы емес және нысаналы мақсаты көрсетіле отырып нысаналы болып бөлінген жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері қоса беріледі.

Жалпы сипаттағы нысаналы трансферттер көлемдерінің нысаналы мақсаты, осы бағыттың мақсаттарына қол жеткізу шегінде оларды қайта бөлу жағдайларын қоспағанда, өзгертілуге жатпайды;

дамуға арналған шығындар;

тиісті саланың (аяның) орталық уәкілетті органдарының ұсынысы бойынша шығыстардың жекелеген бағыттарын жергілікті бюджеттен қаржыландырудың ең төмен көлемдері қоса беріледі.

4. Бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы заң жобасын жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы қолданыстағы заң аяқталатын жылдың 15 тамызынан кешіктірмей Қазақстан Республикасының Үкіметіне қарауға ұсынады.

5. Қазақстан Республикасының Үкіметі жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы заң жобасын жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы қолданыстағы заң аяқталатын жылдың 1 қыркүйегінен кешіктірмей Қазақстан Республикасының Парламентіне енгізеді.

6. Жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы заң жобасы және жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы облыс мәслихаты, аудан (облыстық маңызы бар қала) мәслихаты шешімінің жобасы осы Кодекстің 40-бабына сәйкес жариялануға жатады.

82-бап. Жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы облыстық мәслихат шешімінің жобасын әзірлеу

1. Облыстың мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органы жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы облыстық мәслихат шешімінің жобасын жасайды және оны республикалық бюджет пен облыстық бюджеттер, республикалық маңызы бар қалалар, астана бюджеттері арасындағы жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы заң жобасы Қазақстан Республикасының Үкіметіне енгізілгеннен кейін тиісті бюджет комиссиясының қарауына енгізеді.

2. Облыстың жергілікті атқарушы органы жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы облыстық мәслихат шешімінің жобасын республикалық бюджет пен облыстық бюджеттер, республикалық маңызы бар қалалар, астана бюджеттері арасындағы жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы заң бекітілгеннен кейін мәслихатқа енгізеді.

3. Жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы облыстық мәслихаттың шешімі жобасының мәтінінде жылдар бойынша бөлінген және өңірлер бөлінісінде үш жылдық кезеңге арналған жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері абсолюттік мәнде қамтылуға тиіс.

4. Жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы облыстық мәслихат шешімінің жобасына жылдар бойынша бөлінген және өңірлер бөлінісінде үш жылдық кезеңге:

нысаналы емес және нысаналы мақсаты көрсетіле отырып нысаналы болып бөлінген жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері;

дамуға арналған шығындар;

тиісті саланың (аяның) жергілікті уәкілетті органдарының ұсынысы бойынша шығыстардың жекелеген бағыттарын жергілікті бюджеттен қаржыландырудың ең төмен көлемдері қоса беріледі.

5. Жалпы сипаттағы нысаналы трансферттер көлемдерінің нысаналы мақсаты, осы бағыттың мақсаттарына қол жеткізу шегінде оларды қайта бөлу жағдайларын қоспағанда, өзгертілуге жатпайды.

6. Облыстың жергілікті атқарушы органы жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы облыстық мәслихат шешімінің жобасын жоспарланатын кезеңнің алдындағы жылдың 15 қазанынан кешіктірмей тиісті мәслихатқа енгізеді.

83-бап. Нысаналы трансферттер

1. Нысаналы трансферттер ағымдағы нысаналы трансферттер және нысаналы даму трансферттері болып бөлінеді.

2. Жалпы сипаттағы трансферттердің үш жылдық көлемдерінің қолданылуы кезеңінде республикалық немесе облыстық бюджеттерде бекітілген сомалар шегінде:

1) жоғары тұрған бюджеттер төмен тұрған бюджеттерге беретін, төмен тұрған бюджеттердің шығыстарын ұлғайтуды және (немесе) кірістерін азайтуды көздейтін Қазақстан Республикасының заңдарын, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерін, Қазақстан Республикасы министрлерінің және орталық мемлекеттік органдардың өзге де басшыларының нормативтік құқықтық бұйрықтарын, орталық мемлекеттік органдардың нормативтік құқықтық қаулыларын, орталық мемлекеттік органдардың ведомстволары басшыларының нормативтік құқықтық бұйрықтарын, облыстың, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) өкілді және атқарушы органдарының нормативтік құқықтық актілерін қабылдаудан туындайтын, төмен тұрған бюджеттердің шығындарын өтеуге бағытталған;

2) төмен тұрған бюджеттер жоғары тұрған бюджеттерге беретін, мемлекеттік органдар функцияларының мемлекеттік басқарудың төмен тұрған деңгейінен жоғары тұрған деңгейіне берілуіне байланысты жоғары тұрған бюджеттің шығыстарын ұлғайтуды көздейтін заңнамалық актілерді, Қазақстан Республикасы Президентінің актілерін қабылдаудан туындайтын, жоғары тұрған бюджеттердің шығындарын өтеуге бағытталған трансферттер ағымдағы нысаналы трансферттер болып табылады.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
83-бабы 3-тармағының бірінші бөлігі осы Кодекстің 172-бабының 3-тармағына сәйкес 31.12.2025 дейін қолданылады.

3. Жоғары тұрған бюджеттер жергілікті бюджеттік даму бағдарламаларын іске асыру үшін республикалық, облыстық, аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджетте бекітілген сомалар шегінде төмен тұрған бюджеттерге беретін трансферттер нысаналы даму трансферттері болып табылады.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
83-бабы 3-тармағының екінші бөлігі осы Кодекстің 172-бабының 3-тармағына сәйкес 31.12.2025 дейін қолданылады.

Жоғары тұрған бюджеттен төмен тұрған бюджеттерге нысаналы даму трансферттері бюджеттік инвестицияларды төмен тұрған жергілікті бюджеттен қоса қаржыландыру шартымен бөлінеді.

Нысаналы даму трансферттерін жоғары тұрған бюджеттер төмен тұрған бюджеттерге қаржыландырудың балама көздері болмаған кезде осы Кодекстің 148-бабының 8-тармағына сәйкес аса маңызды объектілерді және жалпы ел үшін маңызы бар жобаларды қаржыландыруға береді.

4. Нысаналы трансферттерді жоспарлау үшін мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органдар аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) жергілікті атқарушы органдарымен және аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер әкімдерінің аппараттарымен бірлесіп, инвестициялық жоспарды және осы Кодекстің 73-бабының 1 және 3-тармақтарына сәйкес тиісті нормативтік құқықтық актілерді қарау қорытындыларын ескере отырып, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың даму жоспарлары негізінде нысаналы трансферттердің болжамды көлемдерін айқындайды және бюджет жобасын жоспарлау шеңберінде қарау үшін салалық мемлекеттік органдарға – республикалық бюджеттік бағдарламалардың әкімшілеріне және (немесе) жоғары тұрған жергілікті бюджеттік бағдарламалардың әкімшілеріне жібереді.

5. Жоғары тұрған бюджеттер төмен тұрған бюджеттерге беретін нысаналы даму трансферттерінің көлемдерін төмен тұрған бюджеттерді атқару барысында қосымша алынған кірістерге байланысты азайтуға жол берілмейді.

6. Осы баптың 2-тармағының 1) тармақшасына сәйкес жергілікті бюджеттердің кірістерін қысқартуды өтеуге берілетін ағымдағы нысаналы трансферттерді қоспағанда, жергілікті атқарушы органдар нысаналы трансферттерді тек бюджеттік бағдарламалардың тиісті паспорттарында айқындалған нысаналы мақсатына сәйкес пайдаланады.

Осы баптың 2-тармағының 1) тармақшасына сәйкес жергілікті бюджеттер кірістерін қысқартуды өтеуге берілетін ағымдағы нысаналы трансферттер төмен тұрған бюджеттердің түсімдерінде ғана көрсетіледі.

7. Нысаналы трансферттерді аудару, бөлінген нысаналы трансферттерді пайдалану есебінен қол жеткізілген түпкілікті нәтижелер туралы есепті жасау және ұсыну тәртібін, сондай-ақ бөлінген нысаналы трансферттерді пайдалану есебінен қол жеткізілген түпкілікті нәтижелер туралы есептің нысанын және жоғары тұрған бюджеттен бөлінген нысаналы трансферттерге мониторинг жүргізу тәртібін бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

8. Нысаналы трансферттерді бөлу және пайдалану кезінде лауазымды адамдардың Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жауаптылығы осы Кодекстің 41-бабында айқындалған.

84-бап. Бюджетаралық қатынастар саласындағы мониторингтеу

1. Жалпы сипаттағы трансферттер бойынша тиісті саланың (аяның) жергілікті уәкілетті органдары:

жалпы сипаттағы нысаналы трансферттерді;

дамуға арналған шығындарды;

жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы заңда белгіленген қаржыландырудың ең төмен көлемдерін мониторингтеуді қамтамасыз етеді.

Осы баптың 1-тармағында көрсетілген мониторингтеу нәтижелері жыл қорытындылары бойынша есепті қаржы жылындағы жергілікті бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есепті дайындау шеңберінде облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарының мақсаттары мен нысаналы индикаторларына қол жеткізуді бағалау үшін облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың ревизиялық комиссияларына, есепті қаржы жылындағы республикалық бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есепті дайындау шеңберінде тиісті бюджеттік бағдарламалардың (кіші бағдарламалардың) іске асырылуы бойынша талдамалық ақпарат дайындау үшін өңірлік саясат жөніндегі орталық уәкілетті органға, орталық салалық мемлекеттік органдарға ұсынылады.

2. Жоғары тұрған бюджеттен бөлінген нысаналы трансферттерді мониторингтеу осы Кодекстің 119-бабына сәйкес жүргізілетін бюджеттік мониторинг шеңберінде жүзеге асырылады.

3. Өңірлік саясат жөніндегі орталық уәкілетті орган мүдделі орталық және жергілікті мемлекеттік органдармен бірлесіп, елді мекендерге арналған өңірлік стандарттар жүйесі шеңберінде елді мекендердің типіне (қала, ауыл) және мөлшеріне (халық санына) қарай объектілер мен көрсетілетін қызметтердің (игіліктердің) ең төмен міндетті деңгейімен елді мекендердің қамтамасыз етілуіне жыл сайынғы мониторингті жүргізеді.

Мониторинг жүргізу тәртібін өңірлік саясат жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

16-тарау. БЮДЖЕТТІ ӘЗІРЛЕУ ПРОЦЕСІ

85-бап. Бюджетті әзірлеу туралы жалпы ережелер

1. Республикалық бюджетті бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган жыл сайын жоспарлы кезеңге әзірлейді.

2. Облыстық бюджетті, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджеттерін, аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджетті мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органдар жыл сайын жоспарлы кезеңге әзірлейді.

3. Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетін аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты жыл сайын жоспарлы кезеңге әзірлейді.

86-бап. Республикалық бюджет туралы заң жобасын әзірлеу

1. Бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган республикалық бюджеттің жобасын жасайды және оны Республикалық бюджет комиссиясының қарауына енгізеді.

2. Бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган Қазақстан Республикасының мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау туралы заңнамасына сәйкес республикалық бюджет жобасы шығыстарының негізгі бағыттары бойынша алдын ала бағалау жүргізу үшін республикалық бюджеттің жобасын ағымдағы қаржы жылының 1 тамызынан кешіктірмей Қазақстан Республикасының Жоғары аудиторлық палатасына қарауға ұсынады.

3. Жоспарлы кезеңге арналған республикалық бюджеттің жобасы осы Кодексте және бірыңғай бюджеттік сыныптамада айқындалған құрылымға сәйкес жоспарлы кезеңнің әрбір жылы бойынша жекелеген қосымшалармен қалыптастырылады.

Түсімдер санаттар, сыныптар және кіші сыныптар бойынша, ал шығыстар функционалдық топтар, бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері және бюджеттік бағдарламалар бойынша жазылады.

Жоспарлы кезеңнің екінші және үшінші жылдарына арналған шығыстарда шартсыз базалық шығыстар функционалдық топтар, бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері және бюджеттік бағдарламалар бойынша жазылады, ал жаңа бастамаларға арналған шығыстар бір бюджеттік бағдарламада көрсетіледі.

"Бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитін пайдалану)" бөлімі жалпы сомамен ұсынылады.

4. Кезекті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заң жобасының мәтінінде мыналар қамтылуға тиіс:

кірістердің, трансферттер түсімдерінің, шығындардың, таза бюджеттік кредиттеудің, қаржылық активтермен жасалатын операциялар бойынша сальдоның көлемдері, бюджет тапшылығының (профицитінің), мұнайға қатысты емес тапшылығының (профицитінің), тапшылығын қаржыландырудың (профицитін пайдаланудың) көлемдері;

Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық даму болжамында айқындалған жалақының, зейнетақының ең төмен мөлшерлері, айлық есептік көрсеткіштің, ең төмен күнкөріс деңгейінің және мемлекеттік базалық зейнетақы төлемінің мөлшерлері;

мемлекеттің әлеуметтік медициналық сақтандыру қорына төленуге жататын міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жарналарының мөлшері;

жасына байланысты зейнетақы төлемдерін және еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы төлемдерін арттыру мөлшерлері;

жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы заңда айқындалған, жергілікті бюджеттерден республикалық бюджетке бюджеттік алып қоюдың көлемдері;

жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы заңда айқындалған, республикалық бюджеттен жергілікті бюджеттерге берілетін бюджеттік субвенциялардың көлемдері;

Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық даму болжамында айқындалған, Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан берілетін кепілдендірілген трансферттің көлемі;

Қазақстан Республикасы Президентінің бастамаларына арналған резервтің мөлшері;

Қазақстан Республикасының Үкіметі резервінің мөлшері;

Қазақстан Республикасының мемлекеттік кепілдіктерін беру лимиті;

экспортты қолдау бойынша Қазақстан Республикасының мемлекеттік кепілдіктерін беру лимиті;

үкіметтік борыштың лимиті;

Қазақстан Республикасы Үкіметінің мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелерінің лимиті;

мемлекет кепілгерлігін беру лимиті;

квазимемлекеттік сектор субъектілерінің сыртқы борышының лимиті және сыртқы қарыздарды тарту құқығы берілген квазимемлекеттік сектор субъектілерінің тізбесі;

жергілікті атқарушы органдар борыштарының лимиттері;

жергілікті атқарушы органдардың мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелерінің лимиттері;

басқа да ережелер.

5. Республикалық бюджет туралы заң жобасына:

1) осы Кодексте және бірыңғай бюджеттік сыныптамада айқындалған құрылымға сәйкес жоспарлы кезеңнің әрбір жылы бойынша жекелеген қосымшалармен қалыптастырылған, жоспарлы кезеңге арналған республикалық бюджеттің жобасы қоса беріледі.

Бұл ретте түсімдер санаттар, сыныптар және кіші сыныптар бойынша жазылады, ал шығыстар функционалдық топтар, бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері және бюджеттік бағдарламалар бойынша жазылады. "Бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитін пайдалану)" бөлімі жалпы сомамен ұсынылады;

2) Қазақстан Республикасының Ұлттық қорына жіберілетін, кезекті қаржы жылына арналған түсімдердің көлемдері;

3) бюджетті атқару процесінде секвестрлеуге жатпайтын, кезекті қаржы жылына арналған республикалық және жергілікті бюджеттік бағдарламалардың (кіші бағдарламалардың) тізбесі;

4) бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері бөлінісінде бюджеттік бағдарламалар паспорттарының нысаналы индикаторлары мен түпкілікті нәтижелерінің тізбесі;

5) басқа да деректер қоса беріледі.

6. Республикалық бюджет туралы заң жобасының мәтінінде кезекті қаржы жылына арналған республикалық бюджеттің бекітілетін тапшылығының (профицитінің) және мұнайға қатысты емес тапшылығының (профицитінің) мөлшерлері ақшалай мәнде және жалпы ішкі өнімге пайызбен көрсетіледі.

7. Бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган республикалық бюджет туралы заң жобасын ағымдағы қаржы жылының 15 тамызынан кешіктірмей Қазақстан Республикасының Үкіметіне қарауға ұсынады.

Республикалық бюджет туралы заң жобасын Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігі Қазақстан Республикасының Үкіметі енгізгеннен кейін бес жұмыс күні ішінде қарайды.

87-бап. Облыстық бюджет, республикалық маңызы бар қала, астана бюджеті туралы мәслихат шешімінің жобасын әзірлеу

1. Мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті орган облыстық бюджеттің, республикалық маңызы бар қала, астана бюджетінің жобасын жасайды және оны облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджет комиссиясының қарауына енгізеді.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
87-баптың 2-тармағы осы Кодекстің 172-бабы 1-тармағының 3) тармақшасына сәйкес 01.01.2028 бастап қолданысқа енгізіледі.

2. Мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті орган Қазақстан Республикасының мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау туралы заңнамасына сәйкес жергілікті бюджет жобасы шығыстарының негізгі бағыттары бойынша алдын ала бағалау жүргізу үшін облыстық бюджеттің, республикалық маңызы бар қала, астана бюджетінің жобасын ағымдағы қаржы жылының 15 қыркүйегінен кешіктірмей облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың ревизиялық комиссиясына қарауға ұсынады.

3. Жоспарлы кезеңге арналған облыстық бюджеттің, республикалық маңызы бар қала, астана бюджетінің жобасы осы Кодексте және бірыңғай бюджеттік сыныптамада айқындалған құрылымға сәйкес жоспарлы кезеңнің әрбір жылы бойынша жекелеген қосымшалармен қалыптастырылады.

Түсімдер санаттар, сыныптар және кіші сыныптар бойынша, ал шығыстар функционалдық топтар, бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері және бюджеттік бағдарламалар бойынша жазылады. "Бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитін пайдалану)" бөлімі жалпы сомамен ұсынылады.

Жоспарлы кезеңнің екінші және үшінші жылдарына арналған шығыстарда тұрақты сипаттағы шартсыз базалық шығыстар функционалдық топтар, бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері және бюджеттік бағдарламалар бойынша жазылады, ал жаңа бастамаларға арналған шығыстар бір бюджеттік бағдарламада көрсетіледі. "Бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитін пайдалану)" бөлімі жалпы сомамен ұсынылады.

4. Кезекті қаржы жылына арналған облыстық бюджет, республикалық маңызы бар қала, астана бюджеті туралы шешім жобасының мәтінінде мыналар қамтылуға тиіс:

1) кірістердің, трансферттер түсімдерінің, шығындардың, таза бюджеттік кредиттеудің, қаржылық активтермен жасалатын операциялар бойынша сальдоның көлемдері, бюджет тапшылығының (профицитінің), тапшылығын қаржыландырудың (профицитін пайдаланудың) көлемдері;

2) облыстық бюджеттен аудандық (облыстық маңызы бар қалалар) бюджеттерге берілетін бюджеттік субвенциялардың көлемдері;

3) аудандық (облыстық маңызы бар қалалар) бюджеттерден облыстық бюджетке бюджеттік алып қоюдың көлемдері;

4) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы резервінің мөлшері;

5) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы борышының лимиті;

6) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органының мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелерінің лимиті;

7) басқа да ережелер.

5. Облыстық бюджет, республикалық маңызы бар қала, астана бюджеті туралы шешімнің жобасына:

1) осы Кодексте және бірыңғай бюджеттік сыныптамада айқындалған құрылымға сәйкес жоспарлы кезеңнің әрбір жылы бойынша жекелеген қосымшалармен қалыптастырылған, жоспарлы кезеңге арналған облыстық бюджеттің, республикалық маңызы бар қала, астана бюджетінің жобасы қоса беріледі.

Бұл ретте түсімдер санаттар, сыныптар және кіші сыныптар бойынша жазылады, ал шығыстар функционалдық топтар, бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері және бюджеттік бағдарламалар бойынша жазылады. "Бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитін пайдалану)" бөлімі жалпы сомамен ұсынылады.

Жоспарлы кезеңнің екінші және үшінші жылдарына арналған шығыстарда тұрақты сипаттағы шартсыз базалық шығыстар функционалдық топтар, бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері және бюджеттік бағдарламалар бойынша жазылады, ал жаңа бастамаларға арналған шығыстар бір бюджеттік бағдарламада көрсетіледі;

2) кезекті қаржы жылына арналған жергілікті бюджетті атқару процесінде секвестрлеуге жатпайтын, оның ішінде республикалық бюджет туралы заңда белгіленген, кезекті қаржы жылына арналған жергілікті бюджеттік бағдарламалардың (кіші бағдарламалардың) тізбесі;

3) қаладағы әрбір ауданның бюджеттік бағдарламалары;

4) бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері бөлінісінде бюджеттік бағдарламалар паспорттарының нысаналы индикаторлары мен түпкілікті нәтижелерінің тізбесі;

5) басқа да деректер қоса беріледі.

6. Облыстық бюджеттің, республикалық маңызы бар қала, астана бюджетінің бекітілетін тапшылығының (профицитінің) мөлшері ақшалай мәнде көрсетіледі.

7. Мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті орган облыстық бюджеттің, республикалық маңызы бар қала, астана бюджетінің жобасын ағымдағы қаржы жылының 1 қазанынан кешіктірмей облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органдарына қарауға ұсынады.

88-бап. Аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджет туралы мәслихат шешімінің жобасын әзірлеу

1. Мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті орган аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттің жобасын жасайды және оны ауданның (облыстық маңызы бар қала) бюджет комиссиясының қарауына енгізеді.

2. Аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджет жобасын қарау және айқындау ағымдағы қаржы жылының 1 қазанынан кешіктірілмей аяқталады.

3. Жоспарлы кезеңге арналған аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттің жобасы осы Кодексте және бірыңғай бюджеттік сыныптамада айқындалған құрылымға сәйкес жоспарлы кезеңнің әрбір жылы бойынша жекелеген қосымшалармен қалыптастырылады.

Түсімдер санаттар, сыныптар және кіші сыныптар бойынша жазылады, ал шығыстар функционалдық топтар, бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері және бюджеттік бағдарламалар бойынша жазылады. "Бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитін пайдалану)" бөлімі жалпы сомамен ұсынылады.

Жоспарлы кезеңнің екінші және үшінші жылдарына арналған шығыстарда тұрақты сипаттағы шартсыз базалық шығыстар функционалдық топтар, бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері және бюджеттік бағдарламалар бойынша жазылады, ал жаңа бастамаларға арналған шығыстар бір бюджеттік бағдарламада көрсетіледі.

4. Кезекті қаржы жылына арналған аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджет туралы мәслихат шешімі жобасының мәтінінде мыналар қамтылуға тиіс:

1) кірістердің, трансферттер түсімдерінің, шығындардың, таза бюджеттік кредиттеудің, қаржылық активтермен жасалатын операциялар бойынша сальдоның көлемдері, бюджет тапшылығының (профицитінің), тапшылығын қаржыландырудың (профицитін пайдаланудың) көлемдері;

2) аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттен аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер бюджеттеріне берілетін бюджеттік субвенциялардың көлемдері;

3) аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер бюджеттерінен аудандық (облыстық маңызы бар қалалар) бюджеттерге бюджеттік алып қоюдың көлемдері;

4) ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жергілікті атқарушы органы резервінің мөлшері;

5) басқа да ережелер.

5. Аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджет туралы мәслихат шешімінің жобасына:

1) осы Кодексте және бірыңғай бюджеттік сыныптамада айқындалған құрылымға сәйкес жоспарлы кезеңнің әрбір жылы бойынша жекелеген қосымшалармен қалыптастырылған, жоспарлы кезеңге арналған аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттің жобасы қоса беріледі.

Бұл ретте түсімдер санаттар, сыныптар және кіші сыныптар бойынша жазылады, ал шығыстар функционалдық топтар, бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері және бюджеттік бағдарламалар бойынша жазылады. "Бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитін пайдалану)" бөлімі жалпы сомамен ұсынылады.

Жоспарлы кезеңнің екінші және үшінші жылдарына арналған шығыстарда тұрақты сипаттағы шартсыз базалық шығыстар функционалдық топтар, бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері және бюджеттік бағдарламалар бойынша жазылады, ал жаңа бастамаларға арналған шығыстар бір бюджеттік бағдарламада көрсетіледі;

2) жылдар бойынша бөлінген және өңірлер бөлінісінде үш жылдық кезеңге:

нысаналы емес және нысаналы мақсаты көрсетіле отырып нысаналы болып бөлінетін жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері;

дамуға арналған шығындар;

шығыстардың жекелеген бағыттарын жергілікті бюджеттен қаржыландырудың ең төмен көлемдері;

3) жергілікті бюджетті атқару процесінде секвестрлеуге жатпайтын, оның ішінде облыстық бюджетті бекіту туралы облыстық мәслихаттың шешімімен белгіленген, кезекті қаржы жылына арналған бюджеттік бағдарламалардың (кіші бағдарламалардың) тізбесі;

4) ауданның, қаладағы әрбір ауданның бюджеттік бағдарламалары;

5) басқа да деректер қоса беріледі.

6. Кезекті қаржы жылына арналған аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттің бекітілетін тапшылығының (профицитінің) мөлшері ақшалай мәнде көрсетіледі.

7. Мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті орган аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджет жобасын ағымдағы қаржы жылының 15 қазанынан кешіктірмей ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жергілікті атқарушы органына қарауға ұсынады.

89-бап. Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджеті туралы мәслихат шешімінің жобасын әзірлеу

1. Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетінің жобасын жасайды және оны жергілікті қоғамдастық жиналысымен келіскеннен кейін ағымдағы қаржы жылының 1 қыркүйегінен кешіктірмей ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органына қарауға ұсынады.

Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органы аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер бюджеттерінің жобаларын ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджет комиссиясының қарауына енгізеді.

2. Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетінің жобасын қарау және айқындау ағымдағы қаржы жылының 15 қазанынан кешіктірілмей аяқталады.

3. Жоспарлы кезеңге арналған аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетінің жобасы осы Кодексте және бірыңғай бюджеттік сыныптамада айқындалған құрылымға сәйкес жоспарлы кезеңнің әрбір жылы бойынша жекелеген қосымшалармен қалыптастырылады.

Түсімдер санаттар, сыныптар және кіші сыныптар бойынша жазылады, ал шығыстар функционалдық топтар, бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері және бюджеттік бағдарламалар бойынша жазылады.

Жоспарлы кезеңнің екінші және үшінші жылдарына арналған шығыстарда тұрақты сипаттағы шартсыз базалық шығыстар функционалдық топтар, бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері және бюджеттік бағдарламалар бойынша жазылады, ал жаңа бастамаларға арналған шығыстар бір бюджеттік бағдарламада көрсетіледі. "Бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитін пайдалану)" бөлімі жалпы сомамен ұсынылады.

4. Кезекті қаржы жылына арналған аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджеті туралы мәслихат шешімі жобасының мәтінін ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органы аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер әкімдерінің аппараттарымен бірлесіп әзірлейді және онда мыналар қамтылуға тиіс:

1) кірістердің, трансферттер түсімдерінің, шығындардың, таза бюджеттік кредиттеудің, қаржылық активтермен жасалатын операциялар бойынша сальдоның көлемдері, бюджеттер тапшылығының (профицитінің), тапшылығын қаржыландырудың (профицитін пайдаланудың) көлемдері;

2) аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттен аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер бюджеттеріне берілетін бюджеттік субвенциялардың көлемдері;

3) аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер бюджеттерінен аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджетке бюджеттік алып қоюдың көлемдері;

4) басқа да ережелер.

5. Аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер бюджеттері туралы мәслихат шешімінің жобасына әрбір жергілікті бюджет бойынша:

1) осы Кодексте және бірыңғай бюджеттік сыныптамада айқындалған құрылымға сәйкес жоспарлы кезеңнің әрбір жылы бойынша жекелеген қосымшалармен қалыптастырылған, жоспарлы кезеңге арналған бюджет жобасы қоса беріледі.

Бұл ретте түсімдер санаттар, сыныптар және кіші сыныптар бойынша жазылады, ал шығыстар функционалдық топтар, бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері және бюджеттік бағдарламалар бойынша жазылады. "Бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитін пайдалану)" бөлімі жалпы сомамен ұсынылады.

Жоспарлы кезеңнің екінші және үшінші жылдарына арналған шығыстарда тұрақты сипаттағы шартсыз базалық шығыстар функционалдық топтар, бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері және бюджеттік бағдарламалар бойынша жазылады, ал жаңа бастамаларға арналған шығыстар бір бюджеттік бағдарламада көрсетіледі;

2) жергілікті бюджетті атқару процесінде секвестрлеуге жатпайтын, оның ішінде аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджетті бекіту туралы аудандық (облыстық маңызы бар қала) мәслихаттың шешімімен белгіленген, кезекті қаржы жылына арналған бюджеттік бағдарламалардың тізбесі;

3) басқа да деректер қоса беріледі.

6. Кезекті қаржы жылына арналған аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетінің бекітілетін тапшылығының (профицитінің) мөлшері ақшалай мәнде көрсетіледі.

17-тарау. БЮДЖЕТ ЖОБАСЫН ҚАРАУ ЖӘНЕ БЕКІТУ ПРОЦЕСІНІҢ НЕГІЗГІ ЕРЕЖЕЛЕРІ

90-бап. Республикалық бюджет жобасын қарау және бекіту туралы жалпы ережелер

1. Республикалық бюджет туралы заң жобасын Қазақстан Республикасының Үкіметі ағымдағы қаржы жылының 1 қыркүйегінен кешіктірмей Қазақстан Республикасының Парламентіне енгізеді.

2. Қазақстан Республикасының Үкіметі республикалық бюджет туралы заң жобасымен бір мезгілде мынадай құжаттар мен материалдарды:

1) Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық даму болжамын;

2) бюджеттік тәуекелдер туралы талдамалық есепті;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
90-баптың 2-тармағының 3) тармақшасы осы Кодекстің 172-бабы 1-тармағының 2) тармақшасына сәйкес 01.01.2027 бастап қолданысқа енгізіледі.

3) салықтық шығыстар туралы талдамалық есепті;

4) есепті екі қаржы жылындағы және ағымдағы қаржы жылының 1 шілдесіне борыш түрлері бойынша мемлекеттік сектордың борыштық міндеттемелерінің жай-күйі, мемлекеттік борышты өтеу есебіне төленген ақша сомалары және мемлекет кепілдіктері мен мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекет міндеттемелері бойынша төленген ақша сомалары туралы деректерді;

5) жоспарланатын қаржы жылына арналған үкіметтік сыртқы қарыздар есебінен іске асырылатын әрбір жоба бөлінісінде қарыз шарттарына сәйкес негізгі борышты өтеу және оған қызмет көрсету, сыйақылар, комиссиялық және өзге де төлемдер сомаларының көлемдері бойынша деректерді;

6) есепті екі қаржы жылындағы және ағымдағы қаржы жылының 1 шілдесіне түрлері мен нысандары бойынша, тартылған мемлекеттік және мемлекет кепілдік берген қарыздар туралы деректерді;

7) есепті екі қаржы жылындағы және ағымдағы қаржы жылының 1 шілдесіндегі қарыздардың түрлері, алынған көздері, шарттары бөлінісінде үкіметтік борышқа қызмет көрсету және оны өтеу жөніндегі ақпаратты;

8) үкіметтік сыртқы қарызды тарту үшін ықтимал мүмкіндіктерді айқындайтын, борыштық капиталдың халықаралық нарықтарының конъюнктурасын талдауды;

9) республикалық бюджет жобасында орындалуына бюджет қаражаты көзделетін мемлекеттік тапсырмалар туралы жиынтық ақпаратты;

10) мемлекеттік органдардың бекітілген даму жоспарлары туралы біріктірілген жиынтық ақпаратты;

11) бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері бюджеттік бағдарламаларының паспорттары туралы біріктірілген жиынтық ақпаратты;

12) Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорының, әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының түсімдері мен шығыстарының болжамын;

13) республикалық бюджет бойынша болжамды шоғырландырылған қаржылық есептілікті;

14) шығыстарға шолуды, оны жүргізу қорытындысы бойынша тұжырымдар мен ұсынымдарды;

15) нәтижелерді бағалау қорытындысын;

16) Мемлекеттік активтер мен квазимемлекеттік секторды басқару жөніндегі ұлттық баяндаманы;

17) республикалық бюджет жобасына енгізілген шешімдерді ашып көрсететін түсіндірме жазбаны ұсынады.

Түсіндірме жазбаға:

мемлекеттік органдардың даму жоспарларының нысаналы индикаторлары мен бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері бюджеттік бағдарламаларының паспорттарында көзделген түпкілікті нәтижелердің сәйкес келмеуі туралы біріктірілген жиынтық ақпарат;

бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері бөлінісінде нысаналы индикаторға қол жеткізу үшін қажетті сома мен түпкілікті нәтижеге (түпкілікті нәтижелерге) қол жеткізу үшін бюджеттік бағдарлама паспортында көзделген сома айырмасына республикалық бюджет жобасында бюджет қаражаты көзделмеген бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері мәлімдеген шығыстардың көлемі туралы ақпарат та енгізіледі;

18) бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің мыналарды:

мемлекеттік органдардың даму жоспарларын немесе даму жоспарларының жобаларын;

есеп-қисаптары жоқ бюджеттік сұранымды;

республикалық бюджет жобасында бюджет қаражаты көзделген квазимемлекеттік сектор субъектілерінің іс-шаралар жоспарларын (іс-шаралар жоспарларының жобаларын) немесе даму жоспарларын (квазимемлекеттік сектор субъектілерінің даму жоспарларының жобаларын);

дербес білім беру ұйымдарының ұзақ мерзімді даму стратегияларын;

мынадай:

мемлекеттік органдардың даму жоспарларының мақсаттары мен нысаналы индикаторларына қол жеткізу сипаттамасы;

мемлекеттік органдардың даму жоспарларының нысаналы индикаторларымен өзара байланыстырылған нысаналы индикаторлардың және бюджеттік бағдарламалар паспорттарының жоспарланатын түпкілікті нәтижелерінің, оның ішінде нысаналы индикаторлар мен түпкілікті нәтижелердің сәйкес келмеу себептерінің сипаттамасы;

бюджеттік бағдарламалар мен бюджеттік кіші бағдарламалар бөлінісінде бюджет қаражатының жұмсалу бағыттары, бюджеттік бағдарламалардың паспорттарында көзделген іс-шаралардың қысқаша сипаттамасы;

бюджеттік бағдарламалар орындалуының және есепті екі қаржы жылындағы қол жеткізілген нәтижелер көрсеткіштерінің сипаттамасы, сондай-ақ жоспарлы кезеңге жоспарланатын бюджет қаражаты көлемінің алдыңғы жоспарлы кезеңде республикалық бюджет туралы заңда бекітілген бюджет қаражаты көлемінен ауытқуы (себептері, салдары) туралы мәліметтер;

алдыңғы қаржы жылдарында республикалық бюджет қаражаты есебінен бөлінген және пайдаланылған шығыстардың сомалары көрсетіле отырып, мемлекеттік органның даму жоспары шеңберінде осы Кодекстің 148-бабының 8-тармағына сәйкес әзірленетін мемлекеттік органның инвестициялық жоспарына сәйкес жоспарлы кезеңге арналған бюджет жобасына енгізілген, басталған (жалғасатын) бюджеттік инвестициялық жобалар туралы ақпарат;

облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспары шеңберінде осы Кодекстің 148-бабының 8-тармағына сәйкес әзірленетін облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың инвестициялық жоспарында көзделген жергілікті бюджеттік инвестициялардың атауы және шығыстар сомалары көрсетіле отырып, төмен тұрған бюджеттер бөлінісінде есепті екі қаржы жылындағы республикалық бюджеттен бөлінген нысаналы даму трансферттерінің пайдаланылуы туралы ақпарат бар түсіндірме жазбаны қамтитын құжаттарын ұсынады.

3. Қазақстан Республикасы Парламентінің республикалық бюджетті бекітуі ағымдағы қаржы жылының 1 желтоқсанынан кешіктірілмей жүзеге асырылады.

4. Егер Қазақстан Республикасының Парламенті ағымдағы жылдың 1 желтоқсанына дейін республикалық бюджет туралы заңды қабылдамаса, Қазақстан Республикасының Президенті кезекті қаржы жылының бірінші тоқсанына арналған республикалық қаржы жоспары туралы жарлық шығаруға құқылы, ол Қазақстан Республикасының Парламенті республикалық бюджет туралы заңды бекіткенге дейін қолданылады. Қазақстан Республикасы Президентінің кезекті қаржы жылының бірінші тоқсанына арналған республикалық қаржы жоспары туралы жарлығының жобасын, сондай-ақ оны іске асыру туралы Қазақстан Республикасы Үкіметі қаулысының жобасын бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган әзірлейді.

Кезекті қаржы жылының бірінші тоқсанына арналған республикалық қаржы жоспары кезекті қаржы жылына арналған республикалық бюджет болжамының төрттен бір бөлігі көлемінде ағымдағы жылдың 25 желтоқсанынан кешіктірілмей бекітіледі.

Республикалық қаржы жоспарының атқарылуы осы Кодексте белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

5. Кезекті қаржы жылының бірінші тоқсанына арналған республикалық қаржы жоспары бекітілген жағдайда, осы қаржы жылына арналған республикалық бюджет сол жылдың 1 наурызынан кешіктірілмей бекітілуге тиіс.

Бұл ретте осы қаржы жылына арналған республикалық бюджет сол жылдың бірінші тоқсанына арналған республикалық қаржы жоспары ескеріле отырып бекітіледі.

6. Республикалық бюджет туралы заң осы баптың 2-тармағына сәйкес республикалық бюджет туралы заң жобасына қоса берілетін қосымшалармен, құжаттармен және материалдармен бірге, Қазақстан Республикасы Президентінің алдағы қаржы жылының бірінші тоқсанына арналған республикалық қаржы жоспары туралы жарлығы қосымшаларымен бірге осы Кодекстің 40-бабына сәйкес жариялануға жатады.

91-бап. Жергілікті бюджет жобасын қарау және бекіту туралы жалпы ережелер

1. Облыстық бюджеттің, республикалық маңызы бар қала, астана бюджетінің жобасын облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы ағымдағы қаржы жылының 15 қазанынан кешіктірмей тиісті мәслихатқа енгізеді.

Аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттің жобасын ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жергілікті атқарушы органы ағымдағы қаржы жылының 1 қарашасынан кешіктірмей тиісті мәслихатқа енгізеді.

Аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер бюджеттерінің жобаларын ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жергілікті атқарушы органы ағымдағы қаржы жылының 10 қарашасынан кешіктірмей аудандық (облыстық маңызы бар қала) мәслихатқа енгізеді.

2. Жергілікті атқарушы орган жергілікті бюджет жобасымен бір мезгілде мынадай құжаттар мен материалдарды:

1) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әлеуметтік-экономикалық даму болжамын;

2) облыстық бюджет, республикалық маңызы бар қала, астана бюджеті бойынша болжамды шоғырландырылған қаржылық есептілікті;

3) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарын немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарының жобасын;

4) шығыстарға шолуды, оны жүргізу қорытындысы бойынша тұжырымдар мен ұсынымдарды;

5) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бекітілген даму жоспары туралы біріктірілген жиынтық ақпаратты;

6) бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері бюджеттік бағдарламаларының паспорттары туралы біріктірілген жиынтық ақпаратты;

7) кірістерді бөлу нормативтері жөніндегі ақпаратты;

8) есепті екі қаржы жылындағы және ағымдағы қаржы жылының 1 шілдесіне борыш түрлері бойынша жергілікті атқарушы орган борышының ағымдағы жай-күйі, жергілікті атқарушы органның борышын өтеу есебіне төленген ақша сомалары және жергілікті атқарушы органның мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша міндеттемелері бойынша төленген ақша сомалары туралы мәліметтерді;

9) жергілікті атқарушы орган есепті екі қаржы жылындағы және ағымдағы қаржы жылының 1 шілдесіне түрлері мен нысандары бойынша тартқан қарыздар туралы деректерді;

10) қарыздардың түрлері, алынған көздері, шарттары бөлінісінде жергілікті атқарушы органдардың борышына қызмет көрсету және оны өтеу жөніндегі ақпаратты;

11) жергілікті бюджеттің жобасына енгізілген шешімдерді ашып көрсететін түсіндірме жазбаны ұсынады.

Түсіндірме жазбаға:

облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарларының нысаналы индикаторлары мен бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері бюджеттік бағдарламаларының паспорттарында көзделген түпкілікті нәтижелердің сәйкес келмеуі туралы біріктірілген жиынтық ақпарат;

бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері бөлінісінде нысаналы индикаторға қол жеткізу үшін қажетті сома мен түпкілікті нәтижеге (түпкілікті нәтижелерге) қол жеткізу үшін бюджеттік бағдарлама паспортында көзделген сома айырмасына жергілікті бюджет жобасында бюджет қаражаты көзделмеген, бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері мәлімдеген шығыстардың көлемі туралы ақпарат енгізіледі;

12) бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің мыналарды:

есеп-қисаптары жоқ бюджеттік сұранымды;

жергілікті бюджет жобасында бюджет қаражаты көзделген квазимемлекеттік сектор субъектілерінің іс-шаралар жоспарларын (іс-шаралар жоспарларының жобаларын) немесе даму жоспарларын (квазимемлекеттік сектор субъектілерінің даму жоспарларының жобаларын);

мынадай:

есепті қаржы жылындағы қол жеткізілген нәтижелер көрсеткіштерінің қысқаша сипаттамасы;

ағымдағы жағдайдың, орын алып отырған проблемалардың қысқаша сипаттамасы;

жағдайды жақсарту және проблемаларды шешу, мақсаттар мен жоспарланатын нысаналы индикаторларға қол жеткізу жолдарының, оның ішінде облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарларының нысаналы индикаторларына қол жеткізу үшін жоспарланатын бюджет қаражаты жеткіліксіз болған жағдайда нысаналы индикаторлар мен түпкілікті нәтижелердің сәйкес келмеу себептерінің сипаттамасы;

облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарларының мақсаттарымен және нысаналы индикаторларымен өзара байланыстырылған бюджеттік бағдарламалардың паспорттарында көзделген нысаналы индикаторлар мен жоспарланатын түпкілікті нәтижелердің сипаттамасы;

бюджеттік бағдарламалар мен бюджеттік кіші бағдарламалар бөлінісінде бюджет қаражатының жұмсалу бағыттары, бюджеттік бағдарламалардың паспорттарында көзделген іс-шаралардың қысқаша сипаттамасы;

алдыңғы қаржы жылдарында бөлінген және пайдаланылған шығыстардың сомалары көрсетіле отырып, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспары шеңберінде осы Кодекстің 148-бабының 8-тармағына сәйкес әзірленетін облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың инвестициялық жоспарына сәйкес жоспарлы кезеңге арналған бюджет жобасына енгізілген, оның ішінде жоғары тұрған бюджеттен берілетін нысаналы даму трансферттері мен бюджеттік кредиттер есебінен іске асырылатын, басталған (жалғасатын) бюджеттік инвестициялық жобалар туралы ақпарат бар түсіндірме жазбаны қамтитын құжаттарын ұсынады.

3. Облыстық бюджетті, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджеттерін тиісті мәслихат Қазақстан Республикасының Президенті республикалық бюджет туралы заңға қол қойғаннан кейін күнтізбелік он күн ішінде бекітеді.

Аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджетті аудандық (облыстық маңызы бар қала) мәслихат облыстық бюджетті бекіту туралы облыстық мәслихаттың шешіміне қол қойылғаннан кейін күнтізбелік он күн ішінде бекітеді.

Аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер бюджеттерін аудандық (облыстық маңызы бар қала) мәслихат аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджетті бекіту туралы аудандық (облыстық маңызы бар қала) мәслихаттың шешіміне қол қойылғаннан кейін күнтізбелік бес күн ішінде бекітеді.

Аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер бюджеттерін аудандық (облыстық маңызы бар қала) мәслихаттың жекелеген шешімдерімен бекітуге жол беріледі.

4. Егер мәслихат осы баптың 3-тармағында белгіленген мерзімде жергілікті бюджет туралы шешім қабылдамаса, тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің жергілікті атқарушы органы немесе аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімі кезекті қаржы жылының бірінші тоқсанына арналған жергілікті қаржы жоспары туралы қаулы немесе шешім шығарады, ол жергілікті бюджетті мәслихат бекіткенге дейін қолданылады. Кезекті қаржы жылының бірінші тоқсанына арналған жергілікті қаржы жоспары туралы жергілікті атқарушы орган қаулысының жобасын мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті орган әзірлейді.

Кезекті қаржы жылының бірінші тоқсанына арналған жергілікті қаржы жоспары кезекті қаржы жылына арналған жергілікті бюджет болжамының төрттен бір бөлігі көлемінде ағымдағы жылдың 25 желтоқсанынан кешіктірілмей бекітіледі.

Кезекті қаржы жылының бірінші тоқсанына арналған жергілікті қаржы жоспары туралы аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімі шешімінің жобасын тиісті әкімшілік-аумақтық бірлік әкімінің аппараты әзірлейді.

Жергілікті қаржы жоспарының атқарылуы осы Кодексте белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

5. Кезекті қаржы жылының бірінші тоқсанына арналған жергілікті қаржы жоспары бекітілген жағдайда, осы қаржы жылына арналған жергілікті бюджет сол жылдың 1 наурызынан кешіктірілмей бекітілуге тиіс.

6. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдары аудандық (облыстық маңызы бар қалалар) бюджеттерді, аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер бюджеттерін бекіту туралы аудандық (облыстық маңызы бар қала) мәслихаттар шешімдер қабылдағаннан кейін он жұмыс күні ішінде бекітілген жергілікті бюджеттердің негізінде жинақталған облыстардың бюджеттерін, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың бюджеттерін бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органға ұсынады.

7. Жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешімі қосымшаларымен бірге және жергілікті атқарушы органның кезекті қаржы жылының бірінші тоқсанына арналған жергілікті қаржы жоспары туралы қаулысы (аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің шешімі) қосымшаларымен бірге осы Кодекстің 40-бабына сәйкес жариялануға жатады.

92-бап. Өкілді органдардың республикалық және жергілікті бюджеттердің жобаларын, жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы Қазақстан Республикасы заңының жобасын немесе облыстық мәслихат шешімінің жобасын бекітуі туралы жалпы ережелер

1. Бюджеттердің жобаларын қарау кезінде өкілді органдар мынадай қағидаттарды:

1) ұсыныстардың негізділігі қағидатын;

2) бюджеттің теңгерімділігін сақтау қағидатын ұстанады.

Ұсыныстардың негізділігі қағидаты депутаттардың бюджет жобасына өзгерістер немесе толықтырулар енгізу туралы кез келген ұсыныстары осы түзетулерді енгізу қажеттілігін, оларға тиісті есеп-қисаптар мен облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарларының көрсеткіштерін, сондай-ақ бюджеттік бағдарламалар паспорттарында көзделген көрсеткіштерді түзету жөніндегі ұсыныстар қоса беріле отырып, олардың әлеуметтік-экономикалық даму басымдықтарына сәйкестігі жазбаша баяндалып берілуге тиіс екендігін білдіреді.

Бюджеттің теңгерімділігін сақтау қағидаты депутаттар бюджет жобасына кез келген өзгеріс немесе толықтыру енгізген кезде бюджет тапшылығының мөлшерін бюджет жобасында белгіленгеннен асырмай сақтау үшін түсімдердің қосымша көздері не қысқартылатын шығыстар айқындалуға тиіс екендігін білдіреді.

2. Қазақстан Республикасы Үкіметінің немесе әкімнің оң қорытындысы бар, жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдеріне өзгерістер немесе толықтырулар енгізу туралы депутаттардың ұсыныстары жалпы сипаттағы нысаналы трансферттер ретінде жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы заң жобасына немесе облыстық мәслихат шешімінің жобасына енгізіледі.

3. Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісі мен Сенатының жалпы отырыстарында республикалық бюджеттің жобасын талқылауда:

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Төрағасының ақша-кредит саясаты жөніндегі;

Қазақстан Республикасының Үкіметі уәкілеттік берген адамның (адамдардың) республиканың әлеуметтік-экономикалық даму болжамы, мемлекеттік қаржының жай-күйі, мемлекеттік активтер мен квазимемлекеттік секторды басқару және республикалық бюджет туралы заң жобасы жөніндегі;

Қазақстан Республикасы Парламентінің Палаталары уәкілеттік берген адамдардың заң жобасы жөніндегі қорытындыларымен қоса баяндамалары қамтылады.

Қазақстан Республикасы Парламенті Палаталарының жұмыс топтары мен тұрақты комитеттерінің отырыстарында республикалық бюджет жобасын талқылауда:

орталық мемлекеттік органдар басшыларының мемлекеттік органдардың даму жоспарларының жоспарланған нысаналы индикаторлары және (немесе) бюджеттік бағдарламалардың паспорттарында көзделген түпкілікті нәтижелер туралы;

республикалық бюджет жобасында бюджет қаражаты көзделген квазимемлекеттік сектор субъектілері басшыларының іс-шаралар жоспарларының немесе даму жоспарларының жоспарланған нысаналы индикаторлары туралы;

республикалық бюджет жобасында заңды тұлғаларға берілетін трансферттер көзделген ұйымдар басшыларының даму жоспарларының, іс-шаралар жоспарларының, сондай-ақ дербес білім беру ұйымдарының ұзақ мерзімді даму стратегияларының жоспарланған нысаналы индикаторлары туралы баяндамалары қамтылады.

4. Қазақстан Республикасының Парламенті Мәжілісі мен Сенатының жалпы отырыстарында жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы заң жобасын талқылауда:

Қазақстан Республикасының Үкіметі уәкілеттік берген адамның (адамдардың) жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы заң жобасы жөніндегі, оның ішінде жергілікті бюджеттердің кірістері мен шығындарының көлемдері туралы;

Қазақстан Республикасы Парламентінің Палаталары уәкілеттік берген адамдардың заң жобасы жөніндегі қорытындыларымен қоса баяндамалары қамтылады.

Қазақстан Республикасы Парламенті Палаталарының жұмыс топтары мен тұрақты комитеттерінің отырыстарында жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы заң жобасын талқылауда:

тиісті әкімшілік-аумақтық бірлік әкімінің немесе жергілікті атқарушы орган уәкілеттік берген адамның (адамдардың) жергілікті бюджет шығындарының көлемдері жөніндегі;

орталық мемлекеттік органдардың басшылары – республикалық бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің ағымдағы шығындардың, оның ішінде күрделі шығындардың болжамды көлемдері және жалпы сипаттағы нысаналы трансферттер көлемдеріндегі дамытуға арналған шығындарының болжамды көлемдері туралы баяндамалары қамтылады.

5. Тиісті мәслихат сессиясында жергілікті бюджет жобасын талқылауда:

тиісті әкімшілік-аумақтық бірлік әкімінің немесе жергілікті атқарушы орган уәкілеттік берген адамның (адамдардың) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті бюджет жобасы бойынша әлеуметтік-экономикалық даму болжамы жөніндегі;

мәслихат уәкілеттік берген адамдардың жергілікті бюджет жобасы жөніндегі қорытындысымен қоса баяндамалары қамтылады.

6. Облыстық мәслихат сессиясында жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы облыстық мәслихат шешімінің жобасын талқылауда:

тиісті әкімшілік-аумақтық бірлік әкімінің немесе жергілікті атқарушы орган уәкілеттік берген адамның (адамдардың) жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері жөніндегі;

мәслихат уәкілеттік берген адамдардың жалпы сипаттағы трансферттердің көлемдері туралы облыстық мәслихат шешімінің жобасы жөніндегі қорытындысымен қоса баяндамалары қамтылады.

7. Тиісті мәслихат сессиясында аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер бюджеттерінің жобаларын талқылауда:

аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімінің немесе жергілікті атқарушы орган уәкілеттік берген адамның (адамдардың) облыстың әлеуметтік-экономикалық даму болжамы, аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер бюджеттерінің жобалары жөніндегі;

мәслихат уәкілеттік берген адамның (адамдардың) аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер бюджеттерінің жобалары жөніндегі қорытындысымен қоса баяндамалары қамтылады.

8. Тиісті мәслихаттың тұрақты комиссияларында жергілікті бюджет жобасын талқылауда жергілікті бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері басшыларының жергілікті бюджеттік бағдарламалардың жоспарланған түпкілікті нәтижелері туралы баяндамалары қамтылады.

93-бап. Республикалық бюджет туралы заңды және жергілікті бюджеттер туралы мәслихаттардың шешімдерін іске асыру туралы Қазақстан Республикасының Үкіметі мен жергілікті атқарушы органдардың қаулылары, аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің шешімі

1. Қазақстан Республикасы Үкіметінің республикалық бюджет туралы заңды іске асыру туралы қаулысы Қазақстан Республикасының Президенті республикалық бюджет туралы заңға қол қойған күннен бастап күнтізбелік жеті күн ішінде қабылданады.

Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жергілікті атқарушы органының жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешімін іске асыру туралы қаулысы мәслихат жергілікті бюджетті бекіткеннен кейін күнтізбелік жеті күн ішінде қабылданады.

Аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер бюджеттері туралы аудандық (облыстық маңызы бар қала) мәслихаттың шешімін іске асыру туралы аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің шешімі аудандық (облыстық маңызы бар қала) мәслихат аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер бюджеттерін бекіткеннен кейін ағымдағы қаржы жылының соңына дейін қабылданады.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің және жергілікті атқарушы органдардың республикалық бюджет туралы заңды және жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешімін іске асыру туралы қаулыларының жобаларын тиісінше бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган және мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті орган әзірлейді.

Жергілікті бюджет туралы аудандық (облыстық маңызы бар қала) мәслихаттың шешімін іске асыру туралы аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімі шешімінің жобасын тиісті әкімшілік-аумақтық бірлік әкімінің аппараты әзірлейді.

2. Қазақстан Республикасы Үкіметінің және жергілікті атқарушы органдардың республикалық бюджет туралы заңды және жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешімін іске асыру туралы қаулыларында (аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің шешімінде) бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті органға, тиісті әкімшілік-аумақтық бірлік әкімінің аппаратына, бюджеттік бағдарламалардың әкімшілеріне – бюджеттің уақтылы атқарылуын қамтамасыз ету жөнінде, жергілікті атқарушы органдарға және тиісті әкімшілік-аумақтық бірлік әкімінің аппаратына жоғары тұрған бюджеттен бөлінетін нысаналы трансферттер мен кредиттерді пайдалану бөлігінде тапсырмалар көзделеді.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің республикалық бюджет туралы заңды іске асыру туралы қаулысына:

1) облыстық бюджеттерге, республикалық маңызы бар қалалар, астана бюджеттеріне ағымдағы нысаналы трансферттер мен кредиттер бөлу;

2) Қазақстан Республикасы Президентінің бастамаларына арналған резервтің және Қазақстан Республикасы Үкіметі резервінің жалпы сомасын бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері мен резерв түрлері бойынша бөлу;

3) объектілер бөлінісіндегі бюджеттік инвестицияларды, сондай-ақ облыстар, республикалық маңызы бар қалалар, астана бөлінісіндегі нысаналы даму трансферттері мен бюджеттік кредиттерді қоса алғанда, жоспарлы кезеңге арналған республикалық бюджеттік инвестициялардың тізбесі;

4) мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелерді республикалық бюджеттен қаржыландыруды талап ететiн, іске асырылуы жоспарланатын мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобаларының тiзбесi;

5) республикалық бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері және республикалық бюджет туралы заңда мемлекеттік тапсырмаларды орындауға бюджет қаражаты көзделген заңды тұлғалар көрсетілген, жоспарлы кезеңге арналған мемлекеттік тапсырмалардың тізбесі;

6) айқындалуы Қазақстан Республикасының Үкіметіне жүктелген, республикалық бюджет туралы заңды іске асыруға қажетті басқа да деректер немесе көрсеткіштер қоса беріледі.

Жергілікті атқарушы органдардың жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешімін іске асыру туралы қаулысына:

1) нысаналы трансферттер мен кредиттерді тиісінше аудандар (облыстық маңызы бар қалалар), аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер бюджеттеріне бөлу;

2) жергілікті атқарушы орган резервінің жалпы сомасын резерв түрлері бойынша бөлу;

3) объектілер бөлінісіндегі инвестициялық жобаларды, сондай-ақ аудандар, облыстық маңызы бар қалалар, аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер бөлінісіндегі нысаналы даму трансферттерін қоса алғанда, жоспарлы кезеңге арналған басым жергілікті бюджеттік инвестициялардың тізбесі;

4) мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелерді жергілікті бюджеттен қаржыландыруды талап ететiн, іске асырылуы жоспарланатын мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобаларының тiзбесi;

5) айқындалуы жергілікті атқарушы органға жүктелген, жергілікті бюджет туралы аудандық (облыстық маңызы бар қала) мәслихаттың шешімін іске асыруға қажетті басқа да деректер немесе көрсеткіштер қоса беріледі.

Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер бюджеттері туралы мәслихаттың шешімін іске асыру туралы шешіміне:

1) объектілер бөлінісіндегі инвестициялық жобаларды қоса алғанда, жергілікті бюджеттік инвестициялардың тізбесі;

2) айқындалуы тиісті әкімшілік-аумақтық бірлік әкімінің аппаратына жүктелген, аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер бюджеттері туралы мәслихаттың шешімін іске асыруға қажетті басқа да деректер немесе көрсеткіштер қоса беріледі.

3. Бюджетті бекіту кезінде Қазақстан Республикасы Үкіметінің республикалық бюджет туралы заңды іске асыру туралы қаулысына, жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешімін іске асыру туралы жергілікті атқарушы органдардың қаулысына, аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер бюджеттері туралы мәслихаттың шешімін іске асыру туралы аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің шешіміне осы Кодекстің 115-бабының 2-тармағына сәйкес бюджет қаражатын келесі қаржы жылында толық пайдалануға рұқсат етілетін бюджеттік бағдарламалардың тізбесі қоса беріледі.

4. Республикалық бюджет нақтыланған жағдайда, Қазақстан Республикасы Үкіметінің республикалық бюджет туралы заңды іске асыру туралы қаулысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы Қазақстан Республикасының Президенті республикалық бюджет туралы заңға өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы заңға қол қойған күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде бекітіледі.

Жергілікті бюджет нақтыланған жағдайда, жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешімін іске асыру туралы жергілікті атқарушы органның қаулысына (аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің шешіміне) өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы жергілікті атқарушы органның қаулысы (аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің шешімі) жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешіміне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы мәслихаттың шешімі бекітілгеннен кейін екі апта мерзімде бекітіледі.

18-тарау. БЮДЖЕТТІ НАҚТЫЛАУ

94-бап. Бюджетті нақтылау туралы жалпы ережелер

1. Республикалық және жергілікті бюджеттерді нақтылау – қаржы жылы ішінде республикалық бюджет туралы заңға немесе жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешіміне өзгерістер мен толықтырулар енгізу арқылы республикалық және жергілікті бюджеттердің бекітілген (нақтыланған) көрсеткіштерін өзгерту процесі.

2. Ағымдағы қаржы жылы ішінде республикалық немесе жергілікті бюджетті нақтылау:

1) Қазақстан Республикасының саяси, экономикалық, экологиялық және әлеуметтік тұрақтылығына қауіп төндіретін ахуалды жою қажет болған;

2) Қазақстан Республикасы Президентінің тапсырмаларын іске асыру қажет болған;

3) осы Кодекстің 99-бабының 7-тармағында, 116-бабының 7-тармағында көзделген жағдайларда Қазақстан Республикасы Үкіметінің және (немесе) Қазақстан Республикасының Парламенті депутаттарының, әкімдердің, мәслихаттар депутаттарының және (немесе) жергілікті қоғамдастық жиналыстары мүшелерінің ұсыныстары негізінде Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне және осы Кодекске сәйкес жүзеге асырылады.

3. Тиісті бюджет комиссиясының республикалық бюджет туралы заңға немесе жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешіміне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы ұсыныстары негізінде бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті орган бюджет қаражатын қысқарту туралы шешім қабылданған бюджеттік бағдарламалар бойынша операцияларды тоқтата тұруға құқылы.

4. Республикалық және жергілікті бюджеттерді нақтылау туралы заң жобасын әзірлеу кезінде осы Кодекстің 70-бабының 2, 3, 5 және 7-тармақтарында белгіленген талаптар сақталады.

95-бап. Республикалық бюджетті нақтылау

1. Республикалық бюджетті нақтылау кезінде республикалық бюджет туралы заңға Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалған тәртіппен өзгерістер мен толықтырулар енгізіледі.

2. Республикалық бюджетті нақтылау жөніндегі ұсыныстарды Республикалық бюджет комиссиясы қарайды.

3. Республикалық бюджеттік бағдарламалардың тиісті әкімшілері Республикалық бюджет комиссиясының ағымдағы қаржы жылына арналған республикалық бюджетті нақтылау туралы ұсынысын ескере отырып, Республикалық бюджет комиссиясының отырысынан кейін бес жұмыс күні ішінде бюджеттік сұранымдарды бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органға ұсынады.

Бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган бес жұмыс күні ішінде бюджеттік сұранымдарды қарайды, олар бойынша қорытындылар дайындайды және Республикалық бюджет комиссиясының қарауына енгізеді.

4. Бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган Республикалық бюджет комиссиясының ұсынысын ескере отырып, бес жұмыс күні ішінде нақтыланған республикалық бюджеттің жобасын жасайды және оны Республикалық бюджет комиссиясының қарауына, содан кейін Қазақстан Республикасының мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау туралы заңнамасына сәйкес нақтыланған республикалық бюджет жобасы шығыстарының негізгі бағыттары бойынша оған алдын ала бағалау жүргізу үшін Қазақстан Республикасының Жоғары аудиторлық палатасына енгізеді.

5. Бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган Республикалық бюджет комиссиясының нақтыланған республикалық бюджет жобасы бойынша ұсынысы негізінде республикалық бюджет туралы заңға өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы заң жобасын жасайды және оны Қазақстан Республикасының Үкіметіне қарауға ұсынады.

6. Республикалық бюджет туралы заңға өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы заң жобасына:

1) осы Кодексте және бірыңғай бюджеттік сыныптамада айқындалған құрылымға сәйкес жекелеген қосымшамен қалыптастырылған, ағымдағы қаржы жылына арналған республикалық бюджеттің жобасы қоса беріледі.

Бұл ретте түсімдер санаттар, сыныптар және кіші сыныптар бойынша жазылады, ал шығыстар функционалдық топтар, бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері және бюджеттік бағдарламалар бойынша жазылады.

"Бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитін пайдалану)" бөлімі жалпы сомамен ұсынылады.

Бюджеттің мұнайға қатысты емес тапшылығының (профицитінің) мөлшері ақшалай мәнде көрсетіледі;

2) Қазақстан Республикасының Ұлттық қорына жіберілетін ағымдағы қаржы жылына арналған түсімдердің көлемдері;

3) бюджетті атқару процесінде секвестрлеуге жатпайтын, ағымдағы қаржы жылына арналған республикалық және жергілікті бюджеттік бағдарламалардың (кіші бағдарламалардың) тізбесі;

4) бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің бюджеттік бағдарламаларының паспорттары туралы біріктірілген жиынтық ақпарат қоса беріледі.

7. Қазақстан Республикасының Үкіметі республикалық бюджет туралы заңға өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы заң жобасымен бір мезгілде Қазақстан Республикасының Парламентіне мынадай құжаттар мен материалдарды:

1) Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуының нақтыланған болжамын;

2) нақтылаған республикалық бюджет жобасына енгізілген шешімдерді ашып көрсететін түсіндірме жазбаны;

3) бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің мыналарды:

бюджеттік сұранымдарды;

мыналар:

бюджеттік бағдарламаларға енгізілетін өзгерістер мен толықтырулардың сипаттамасы, олардың мемлекеттік органның даму жоспарының мақсаттары мен нысаналы индикаторларына қол жеткізу үшін қажеттілігі;

даму жоспарының мақсаттарымен және нысаналы индикаторларымен өзара байланыстырылған, өзгерістер мен толықтырулар енгізілетін бюджеттік бағдарламалар паспорттарында көзделген мақсаттардың, нысаналы индикаторлардың және жоспарланатын түпкілікті нәтижелердің сипаттамасы;

бюджеттік бағдарламалар мен бюджеттік кіші бағдарламалар бөлінісінде бюджет қаражатын жұмсау бағыттарының өзгерістері, бюджеттік бағдарламалардың паспорттарында көзделген іс-шаралар өзгерістерінің қысқаша сипаттамасы бар түсіндірме жазбаны қамтитын құжаттарын ұсынады.

96-бап. Жергілікті бюджетті нақтылау

1. Жергілікті бюджетті нақтылау жөніндегі ұсыныстарды:

облыстық бюджет, республикалық маңызы бар қала, астана бюджеттері, аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджет үшін – тиісті бюджет комиссиясы;

аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджеті үшін – жергілікті қоғамдастық жиналысы, содан кейін тиісті ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджет комиссиясы қарайды.

2. Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасына сәйкес облыстық бюджет пен аудандық (облыстық маңызы бар қалалар) бюджеттер арасында бөлінетін түсімдер бойынша аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджетті нақтылау облыстың мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органымен келісу бойынша жүргізіледі.

3. Жергілікті бюджеттерді нақтылау жоғары тұрған бюджетті нақтылауға байланысты жүргізілген жағдайда, мәслихаттың тиісті шешімі республикалық бюджет туралы заңды іске асыру туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің немесе тиісті бюджет туралы мәслихаттың шешімін іске асыру туралы жергілікті атқарушы органның қаулысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің немесе жергілікті атқарушы органның қаулыларына қол қойылғаннан кейін екі апта мерзімнен кешіктірілмей қабылданады.

4. Жергілікті бюджетті нақтылау кезінде жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешіміне Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалған тәртіппен өзгерістер мен толықтырулар енгізіледі.

5. Жергілікті бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджет комиссиясының немесе әкімшілік-аумақтық бірлік әкімі аппаратының, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджет комиссиясының ағымдағы қаржы жылына арналған жергілікті бюджетті нақтылау туралы ұсынысын ескере отырып, бюджет комиссиясының отырысынан кейін бес жұмыс күні ішінде бюджеттік сұранымдарды мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органға ұсынады.

Мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті орган бес жұмыс күні ішінде бюджеттік сұранымдарды қарайды, олар бойынша қорытындыларды дайындайды және облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың немесе әкімшілік-аумақтық бірлік әкімі аппаратының бюджет комиссиясының, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджет комиссиясының қарауына енгізеді.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
96-баптың 5-тармағының үшінші бөлігі осы Кодекстің 172-бабы 1-тармағының 3) тармақшасына сәйкес 01.01.2028 бастап қолданысқа енгізіледі.

Нақтыланған облыстық бюджеттің, республикалық маңызы бар қала, астана бюджетінің жобасы Қазақстан Республикасының мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау туралы заңнамасына сәйкес оның шығыстарының негізгі бағыттары бойынша алдын ала бағалау жүргізу үшін бір мезгілде облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың ревизиялық комиссиясының қарауына ұсынылады.

6. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың немесе әкімшілік-аумақтық бірлік әкімі аппаратының бюджет комиссиясының, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджет комиссиясының ұсынысын ескере отырып, мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті орган нақтыланған жергілікті бюджеттің жобасын жасайды және оны облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың немесе әкімшілік-аумақтық бірлік әкімі аппаратының бюджет комиссиясының, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджет комиссиясының қарауына енгізеді.

7. Мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті орган облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың немесе әкімшілік-аумақтық бірлік әкімі аппаратының бюджет комиссиясының, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджет комиссиясының нақтыланған жергілікті бюджет жобасы жөніндегі ұсынысы негізінде он жұмыс күні ішінде жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешіміне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы мәслихат шешімінің жобасын жасайды және оны жергілікті атқарушы органға қарауға ұсынады.

8. Жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешіміне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы мәслихат шешімінің жобасына:

1) осы Кодексте және бірыңғай бюджеттік сыныптамада айқындалған құрылымға сәйкес жекелеген қосымшамен қалыптастырылған, ағымдағы қаржы жылына арналған жергілікті бюджеттің жобасы қоса беріледі.

Бұл ретте түсімдер санаттар, сыныптар және кіші сыныптар бойынша жазылады, ал шығыстар функционалдық топтар, бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері және бюджеттік бағдарламалар бойынша жазылады.

"Бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитін пайдалану)" бөлімі жалпы сомамен ұсынылады.

Бюджеттің мұнайға қатысты емес тапшылығының (профицитінің) мөлшері ақшалай мәнде көрсетіледі;

2) бюджетті атқару процесінде секвестрлеуге жатпайтын, ағымдағы қаржы жылына арналған жергілікті бюджеттік бағдарламалардың (кіші бағдарламалардың) тізбесі;

3) қаладағы әрбір ауданның бюджеттік бағдарламалары;

4) бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері бюджеттік бағдарламаларының паспорттары туралы біріктірілген жиынтық ақпарат;

5) басқа да деректер қоса беріледі.

9. Жергілікті атқарушы орган жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешіміне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы мәслихат шешімінің жобасымен бір мезгілде мәслихатқа мынадай құжаттар мен материалдарды:

1) нақтыланған жергілікті бюджет жобасына енгізілген шешімдерді ашып көрсететін түсіндірме жазбаны;

2) бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің мыналарды:

бюджеттік сұранымдарды;

мыналар:

бюджеттік бағдарламалар паспорттарына енгізілетін өзгерістер мен толықтырулардың сипаттамасы, олардың облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарының мақсаттары мен нысаналы индикаторларына қол жеткізу үшін қажеттілігі;

облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарының мақсаттары мен нысаналы индикаторларымен өзара байланыстырылған, өзгерістер мен толықтырулар енгізілетін бюджеттік бағдарламалар паспорттарында көзделген мақсаттардың, нысаналы индикаторлардың және жоспарланатын түпкілікті нәтижелердің сипаттамасы;

бюджеттік бағдарламалар мен бюджеттік кіші бағдарламалар бөлінісінде бюджет қаражатын жұмсау бағыттарының өзгерістері, бюджеттік бағдарламалар паспорттарында көзделген іс-шаралар өзгерістерінің қысқаша сипаттамасы бар түсіндірме жазбаны қамтитын құжаттарын ұсынады.

19-тарау. СЕКВЕСТРЛЕУ ЖӘНЕ БЮДЖЕТТІ ТҮЗЕТУ

97-бап. Секвестрлеу

1. Секвестрлеу бюджет қаражатының шығыстарын белгілі бір шектерде қысқартуды көздейтін арнаулы тетікті білдіреді, ол республикалық және жергілікті бюджеттерді атқару кезінде бекітілген түсімдердің республикалық және жергілікті бюджеттерге толық түспеуі салдарынан бекітілген бюджеттік бағдарламаларды толық көлемде қаржыландыру мүмкін болмаған жағдайларда енгізіледі.

2. Секвестрлеуге жатпайтын бюджеттік бағдарламалардың (кіші бағдарламалардың) шығыстарын қоспағанда, шығыстардың жылдық бекітілген (нақтыланған) көлемін он пайыздан аз сомаға секвестрлеу – Қазақстан Республикасы Үкіметінің немесе жергілікті атқарушы органның (аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің) шешімімен, он пайыздан жоғары сомаға секвестрлеу республикалық бюджет туралы заң немесе жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешімі негізінде жүзеге асырылуы мүмкін.

3. Қазақстан Республикасы Үкіметінің немесе жергілікті атқарушы органның секвестрлеу жүргізу туралы қаулысы негізінде бюджеттік жоспарлау жөніндегі уәкілетті орган осы Кодексте белгіленген тәртіппен бюджеттің түсімдері мен шығыстарын өзгерту арқылы тиісті бюджетті түзетуді жүзеге асырады.

Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің секвестрлеу жүргізу туралы шешімі негізінде тиісті әкімшілік-аумақтық бірлік әкімінің аппараты осы Кодексте белгіленген тәртіппен бюджеттің түсімдері мен шығыстарын өзгерту арқылы тиісті бюджетті түзетуді жүзеге асырады.

4. Бюджеттік бағдарламаларды (кіші бағдарламаларды) қысқарту кезінде олардың басымдығы мен әлеуметтік бағыттылығы, сондай-ақ осы Кодекстің 70-бабы 6-тармағы екінші бөлігінің талабы ескеріледі.

Бюджетті атқару процесінде секвестрлеуге жатпайтын, кезекті қаржы жылына арналған республикалық және жергілікті бюджеттік бағдарламалардың (кіші бағдарламалардың) тізбесі республикалық бюджет туралы заңда бекітіледі.

5. Тиісті бюджет комиссиясының секвестрлеу туралы шешім қабылдауымен бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті орган азаматтық-құқықтық мәмілелерді тіркеуді жүзеге асыруды және секвестрлеу белгіленіп отырған бюджеттік бағдарламалар (кіші бағдарламалар) бойынша төлемдер жүргізуді тоқтата тұрады.

6. Секвестрлеу жүргізу кезінде бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері ағымдағы қаржы жылына арналған бюджеттік сұранымдарды жасайды және оларды бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органға немесе мемлекеттік жоспарлау жөніндегі тиісті жергілікті уәкілетті органға ұсынады.

7. Секвестрлеу кезінде бюджет қаражаты есебінен жасалған азаматтық-құқықтық мәмілелер бойынша туындаған қатынастарды реттеу Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

98-бап. Бюджетті түзету

1. Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен Қазақстан Республикасы Үкіметінің және жергілікті атқарушы органдардың қаулылары, аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер әкімдерінің шешімдері және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілері негізінде түсімдердің және төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарына, кезекті қаржы жылына арналған міндеттемелер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарына өзгерістер мен толықтырулар енгізу арқылы бекітілген (нақтыланған) бюджеттің көрсеткіштерін өзгерту процесі бюджетті түзету болып табылады.

Егер жүргізілген түзетуден кейін бюджетті нақтылау жүргізілсе, бөлінетін бюджеттік бағдарламаларды қоспағанда, бюджеттің түзетілген көрсеткіштері нақтыланған бюджетте көрсетіледі.

2. Республикалық бюджетті түзету:

1) орталық мемлекеттік органдар мен олардың құрылымдық және аумақтық бөлімшелері құрылған, таратылған, қайта ұйымдастырылған, функциялары мен штат санының лимиттері өзгертілген жағдайларда жүзеге асырылады.

Бұл ретте бюджетті түзету аталған жағдайларға байланысты тиісті бюджеттік бағдарламаларды республикалық бюджет туралы заңда бекітілген (нақтыланған) осы бюджеттік бағдарламалардың жалпы сомасы шегінде біріктіруді, бөлуді, қысқартуды (ұлғайтуды), беруді білдіреді;

2) Республикалық бюджет комиссиясында міндетті түрде қарала отырып, бюджет құрылымын өзгертпей, қаражат бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері арасында және (немесе) бюджеттік бағдарламалар арасында ағымдағы қаржы жылына арналған бюджеттік бағдарлама шығыстары көлемінің он бес пайызынан аспайтын көлемде қайта бөлінген жағдайларда жүзеге асырылады.

Бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган осы тармақтың 2) тармақшасында көзделген жағдайларда республикалық бюджетті түзету жүргізілгеннен кейін бекітілген (нақтыланған) республикалық бюджет көрсеткіштерінің өзгерістері туралы ақпаратты бес жұмыс күнінен кешіктірмей Қазақстан Республикасының Парламентіне береді.

Қарыздар мен гранттарды пайдалануға бағытталған қаражатты қайта бөлуге жол берілмейді.

Осы тармақшаның бірінші абзацының бюджетті түзету кезінде қайта бөлінетін қаражат көлемін шектеу бөлігіндегі ережелері Қазақстан Республикасы Президентінің бастамаларына арналған резервке және Қазақстан Республикасы Үкіметінің резервіне қолданылмайды;

3) бекітілген бөлінетін бюджеттік бағдарламаның қаражаты бюджеттік бағдарламалардың әртүрлі әкімшілері арасында бөлінген;

4) осы Кодекстің 20-бабының 4 және 9-тармақтарында көзделген;

5) осы Кодекстің 97-бабының 3-тармағында көзделген;

6) осы Кодекстің 115-бабының 1, 2 және 5-тармақтарында көзделген;

7) осы Кодекстің 116-бабының 5 және 6-тармақтарында көзделген;

8) осы Кодекстің 119-бабының 7-тармағында көзделген жағдайларда жүзеге асырылады.

3. Жергілікті бюджетті түзету:

1) жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын атқарушы органдар мен олардың құрылымдық және аумақтық бөлімшелері құрылған, таратылған, қайта ұйымдастырылған, функциялары мен штат санының лимиттері өзгертілген жағдайларда жүзеге асырылады. Бұл ретте бюджетті түзету аталған жағдайларға байланысты тиісті бюджеттік бағдарламаларды жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешімімен бекітілген (нақтыланған) осы бюджеттік бағдарламалардың жалпы сомасы шегінде біріктіруді, бөлуді, қысқартуды (ұлғайтуды), беруді білдіреді;

2) жоғары тұрған бюджеттен қосымша нысаналы трансферттер мен бюджеттік кредиттер бөлінген және (немесе) бөлінген көлемдері өзгерген;

3) қаржы жылы ішінде төмен тұрған бюджетке Қазақстан Республикасы Президентінің бастамаларына арналған резервтен, Қазақстан Республикасы Үкіметінің, облыстың және ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жергілікті атқарушы органдарының резервтерінен қаражат бөлінген, сондай-ақ қаржы жылы ішінде төмен тұрған бюджетке жоғары тұрған бюджетте көзделген бөлінетін бюджеттік бағдарламадан қаражат бөлінген;

4) жергілікті бюджет комиссиясында міндетті түрде қарала отырып, бюджет құрылымын өзгертпей, жоғары тұрған бюджеттен берілетін қаражат есебінен қаржыландырылатын бағдарламаларды (кіші бағдарламаларды) қоспағанда, қаражат бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері арасында және (немесе) бюджеттік бағдарламалар арасында ағымдағы қаржы жылына арналған бюджеттік бағдарлама шығыстары көлемінің он бес пайызынан аспайтын көлемде қайта бөлінген жағдайларда жүзеге асырылады.

Қарыздарды пайдалануға бағытталған қаражатты қайта бөлуге жол берілмейді;

5) бекітілген бөлінетін бюджеттік бағдарламаның қаражаты бюджеттік бағдарламалардың әртүрлі әкімшілері арасында бөлінген;

6) осы Кодекстің 20-бабының 4 және 9-тармақтарында көзделген;

7) осы Кодекстің 97-бабының 3-тармағында көзделген;

8) осы Кодекстің 115-бабының 1, 2 және 5-тармақтарында көзделген;

9) осы Кодекстің 116-бабының 5 және 6-тармақтарында көзделген;

10) осы баптың 4-тармағында көзделген;

11) жергілікті атқарушы органның борышы өтелген және оған қызмет көрсетілген жағдайларда жүзеге асырылады.

4. Аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің, ауылдық округтің бюджетін түзету аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттен берілетін нысаналы трансферттер есебінен қаржыландырылатын бюджеттік бағдарламаларды (кіші бағдарламаларды) қоспағанда, бюджеттік мониторинг қорытындылары бойынша ағымдағы қаржы жылы ішінде бюджет қаражаты игерілмеген және (немесе) бюджеттік бағдарламалар тиімсіз орындалған кезде, бекітілген (нақтыланған) бюджет бойынша ағымдағы қаржы жылына арналған бюджеттік бағдарлама шығыстары көлемінің жиырма пайызынан аспайтын көлемдегі қаражат бюджеттік бағдарламалар арасында қайта бөлінген жағдайда жергілікті қоғамдастық жиналысымен міндетті түрде келісіле отырып, бюджет құрылымын өзгертпей жүзеге асырылады.

20-тарау. ТӨТЕНШЕ МЕМЛЕКЕТТІК БЮДЖЕТТІ ӘЗІРЛЕУ, ЕНГІЗУ НЕМЕСЕ ОНЫҢ ҚОЛДАНЫСЫН ТОҚТАТУ

99-бап. Төтенше мемлекеттік бюджетті әзірлеуге, енгізуге немесе оның қолданысын тоқтатуға негіз

1. Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан Республикасының аумағында төтенше немесе соғыс жағдайын енгізу немесе оның күшін толық немесе ішінара жою туралы жарлықтары төтенше мемлекеттік бюджетті әзірлеуге, енгізуге немесе оның қолданысын тоқтатуға негіз болып табылады.

2. Қазақстан Республикасының бірнеше өңірінің аумағында бір мезгілде төтенше жағдайды енгізу төтенше жағдайдың салдары республиканың ұлттық мүддесі мен экономикалық қауіпсіздігіне нақты қатер төндіруі мүмкін болған жағдайда ғана төтенше мемлекеттік бюджетті енгізуге негіз болып табылуы мүмкін.

3. Төтенше мемлекеттік бюджетті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган әзірлейді және ол Қазақстан Республикасы Президентінің жарлығымен бекітіледі.

4. Төтенше мемлекеттік бюджеттің қабылданғаны туралы Қазақстан Республикасының Парламенті дереу хабардар етіледі.

5. Төтенше мемлекеттік бюджеттің қолданылу уақытында республикалық бюджет туралы заңның және жергілікті бюджеттің барлық деңгейдегі бюджеттері туралы мәслихаттар шешімдерінің қолданылуы тоқтатыла тұрады.

6. Төтенше мемлекеттік бюджет төтенше немесе соғыс жағдайы енгізілген мерзім ішінде қолданылады.

7. Төтенше мемлекеттік бюджеттің қолданылуы тоқтатылысымен республикалық және жергілікті бюджеттерді нақтылау жүргізіледі.

100-бап. Төтенше мемлекеттік бюджеттің жобасын әзірлеу

1. Қазақстан Республикасының Президенті төтенше немесе соғыс жағдайын енгізген кезде тиісті мемлекеттік органдар төтенше немесе соғыс жағдайы қолданылуы кезеңінде жүзеге асырылатын іс-шараларды қаржыландыру жөніндегі бюджеттік сұранымдарды бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органға енгізеді.

2. Бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган төтенше немесе соғыс жағдайындағы іс-шараларды қаржыландыруға арналған бюджеттік бағдарламалардың тізбесі мен көлемдерін жасайды және оларды Республикалық бюджет комиссиясының қарауына енгізеді.

3. Республикалық бюджет комиссиясы осы баптың 2-тармағында көрсетілген бюджеттік бағдарламалардың тізбелері мен көлемдерін мақұлдағаннан кейін бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган Қазақстан Республикасы Президентінің төтенше мемлекеттік бюджет туралы жарлығының жобасын жасайды. Қазақстан Республикасы Президентінің төтенше мемлекеттік бюджет туралы жарлығының жобасына:

1) осы Кодексте белгіленген құрылым бойынша жасалатын төтенше мемлекеттік бюджет;

2) төтенше мемлекеттік бюджеттің құрамына енгізілген және төтенше немесе соғыс жағдайындағы іс-шараларды қаржыландыруға арналған қажеттілік ескеріле отырып түзетілген республикалық және жергілікті бюджеттердің көрсеткіштері қоса беріледі.

4. Қазақстан Республикасы Президентінің төтенше мемлекеттік бюджет туралы жарлығының жобасын Қазақстан Республикасының Үкіметі, егер Қазақстан Республикасы Президентінің төтенше немесе соғыс жағдайын енгізу туралы жарлығында өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасы Президентінің бекітуіне енгізеді.

5-БӨЛІМ. БЮДЖЕТТІҢ АТҚАРЫЛУЫ

21-тарау. БЮДЖЕТТІҢ АТҚАРЫЛУЫ ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

101-бап. Бюджеттің атқарылуы туралы жалпы ережелер

1. Бюджетке түсімдердің түсуін, бюджеттік бағдарламалардың (кіші бағдарламалардың) іске асырылуын қамтамасыз ету, бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитін пайдалану) жөніндегі іс-шаралар кешенін орындау бюджеттің атқарылуы болып табылады.

Бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің және оларға ведомстволық бағынысты мемлекеттік мекемелердің өздеріне арналған бюджет қаражатын осы Кодекстің талаптарына және тиісті нормативтік құқықтық актілердің ережелеріне сәйкес нәтижелер көрсеткіштеріне қол жеткізу мақсатында өздерінің пайдалануы бюджеттің шығыстар бойынша атқарылуы болып табылады.

2. Республикалық бюджеттің атқарылуын Қазақстан Республикасының Үкіметі қамтамасыз етеді.

3. Жергілікті бюджеттердің атқарылуын жергілікті атқарушы органдар қамтамасыз етеді.

Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетінің атқарылуын тиісті әкімшілік-аумақтық бірлік әкімінің аппараты қамтамасыз етеді.

4. Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган бюджетті атқару саласында басшылықты жүзеге асырады, өз құзыреті шегінде республикалық және жергілікті бюджеттердің атқарылуы мәселелері бойынша нормативтік құқықтық актілерді әзірлейді, бекітеді, республикалық және жергілікті бюджеттердің атқарылуы, бухгалтерлік және бюджеттік есепке алу, қаржылық және бюджеттік есептілік саласында әдіснамалық басшылықты жүзеге асырады.

5. Бюджеттің атқарылуы ағымдағы қаржы жылының 1 қаңтарында басталып, 31 желтоқсанында аяқталады.

Бюджетке түсетін түсімдерді есепке жатқызуға және бюджеттен төлемдерді жүзеге асыруға байланысты ағымдағы қаржы жылының барлық операциясы ағымдағы қаржы жылының 31 желтоқсанында аяқталады.

Ағымдағы қаржы жылының 31 желтоқсанынан кейін бюджетке есепке жатқызылған түсімдер жаңа қаржы жылының түсімдері болып есептеледі.

Ағымдағы қаржы жылының 31 желтоқсаны аяқталғанға дейінгіні қоса алғанда пайдаланылмаған жоспарлы мақсаттардың қалдықтары жойылады.

Ағымдағы қаржы жылының 31 желтоқсанындағы жағдай бойынша пайда болған бюджеттік бағдарламалар бойынша бюджет қаражатының қалдықтарын аккредитивтік және өзге де бюджеттен тыс шоттарға аударуға жол берілмейді.

6. Бюджеттің атқарылуы республикалық бюджет туралы заңмен немесе жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешімімен бекітілген, тиісті қаржы жылына арналған бюджет қаражатының көлемдері шегінде жүзеге асырылады.

Бюджеттің атқарылуы кезінде жоспарлы кезеңнің екінші және (немесе) үшінші қаржы жылдарында көзделген бюджет қаражатын ағымдағы қаржы жылында пайдалануға жол берілмейді.

7. Бюджеттің атқарылуын ұйымдастыру және бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің бюджетті атқару жөніндегі қызметін үйлестіру бюджетті атқару жөніндегі тиісті уәкілетті органға жүктеледі.

8. Арнаулы мемлекеттік органдар бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша айқындайтын арнаулы мемлекеттік органдардың бюджетті атқару рәсімдерін, сондай-ақ білім беру саласындағы уәкілетті орган бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша айқындайтын білім беру саласындағы пилоттық ұлттық жобаны іске асыру кезіндегі бюджеттің атқарылу рәсімдерін қоспағанда, бюджеттің қазынашылық атқарылуы рәсімдерін және оларға кассалық қызмет көрсетуді бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

102-бап. Мемлекеттік мекемелердің тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуінен түсетін, өз иелігінде қалатын ақша бойынша атқару ерекшеліктері

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
1-тармақ 01.07.2025 дейін тоқтатыла тұрады, тоқтатыла тұрған кезеңде осы Кодекстің 172-бабы 2-тармағының 2) тармақшасына сәйкес редакцияда қолданыста болады.

1. Ғылым, білім беру, дене шынықтыру және спорт, сұрыптарды сынақтан өткізу, ветеринария, орман шаруашылығы, ерекше қорғалатын табиғи аумақтар салаларында мемлекеттік мекемелер, тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде медициналық көмек көрсету саласында арнаулы мемлекеттік органдар мен құқық қорғау органдарының мемлекеттік мекемелері, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің мемлекеттік мекемелері, мемлекеттік кітапханалар, мемлекеттік музейлер, музей-қорықтар және мемлекеттік архивтер өндіретін тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуден түсетін ақшаны қоспағанда, Қазақстан Республикасының заңдарында кіріс келтіретін қызметті жүзеге асыруға құқық берілген мемлекеттік мекемелердің тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуінен түсетін ақша Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес тиісті бюджетке есепке жатқызылуға тиіс.

2. Мемлекеттік мекемелердің тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуінен түсетін, өз иелігінде қалатын ақша есебінен тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) сатып алу Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу туралы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

3. Мемлекеттік мекеменің тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуінен түсетін, өз иелігінде қалатын ақша есебінен азаматтық-құқықтық мәмілелерді тіркеу осы Кодекстің 109-бабына сәйкес жүзеге асырылады.

4. Мемлекеттік мекемелердің тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуден алатын, өз иелігінде қалатын ақша бойынша іс-шараларды ұйымдастыру және өткізу тәртібін, сондай-ақ республикалық немесе жергілікті бюджет есебінен ұсталатын мемлекеттік мекемелердің оларды өткізуден түскен ақша өз иелігінде қалатын тауарлары (жұмыстары, көрсетілетін қызметтері) тізбесінің сыныптауышын бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

5. Өткізуден түскен ақша өз иелігінде қалатын мемлекеттік мекемелердің тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуі бойынша ақылы қызмет түрлерін жүзеге асыру, мемлекеттік мекемелердің тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуінен түскен, өз иелігінде қалатын ақшаны пайдалану тәртібін тиісті саланың (аяның) орталық мемлекеттік органы айқындайды.

6. Мемлекеттік мекеменің тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуден түсетін, өз иелігінде қалатын ақша түсімдері мен шығыстарының жоспарын және мемлекеттік мекемелердің тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуінен түсетін, өз иелігінде қалатын ақша түсімдері мен шығыстарының жоспарын жасау, бекіту, ұсыну және орындау тәртібін бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

103-бап. Бюджеттің атқарылу процесі

1. Бюджеттің атқарылу рәсімдеріне:

1) мемлекеттік мекемелердің міндеттемелер мен төлемдер бойынша жеке қаржыландыру жоспарларын жасауы және оларды бюджеттік бағдарламалардың әкімшілеріне ұсынуы;

2) бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің міндеттемелер мен төлемдер бойынша қаржыландыру жоспарларын жасауы және оларды мемлекеттік қазынашылыққа және (немесе) бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті органға енгізуі;

3) бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органның республикалық бюджет түсімдері бойынша жиынтық жоспарды, мемлекеттік қазынашылықтың және (немесе) бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті органның тиісінше міндеттемелер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарын, республикалық және жергілікті бюджеттер бойынша түсімдердің және төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарын жасауы;

4) түсімдерді бірыңғай қазынашылық шотқа есепке жатқызу арқылы түсімдер бойынша бюджеттің атқарылуы;

5) мемлекеттік мекемелердің тіркелген азаматтық-құқықтық мәмілелерге және басқа да міндеттемелерге сәйкес төлемдер мен аударымдарды жүзеге асыруы нәтижесінде бірыңғай қазынашылық шоттан қаражатты есептен шығару арқылы шығыстар бойынша бюджеттің атқарылуы жатады.

22-тарау. БЮДЖЕТТІҢ ҚАЗЫНАШЫЛЫҚ АТҚАРЫЛУЫ

104-бап. Бюджеттің қазынашылық атқарылуы туралы жалпы ережелер

1. Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес республикалық бюджеттің атқарылуын қамтамасыз ету және жергілікті бюджеттердің, Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының, салықтық емес төлемдер есебінен қалыптастырылатын бюджеттен тыс қорлардың атқарылуына кассалық қызмет көрсету жөніндегі іс-шаралар кешенін орындау бюджеттің қазынашылық атқарылуы болып табылады.

2. Қазынашылық сүйемелдеу – қолма-қол ақшаны бақылау шоттары арқылы төлемдер жүргізу кезінде құрылыспен байланысты бюджеттік инвестициялық жобаларды іске асыру кезінде аванс беруге бөлінген қаражаттың нысаналы пайдаланылуын осы Кодекстің 110-бабына сәйкес ағымдағы бақылауды жүзеге асыру жөніндегі қызмет.

Қазынашылық сүйемелдеу дербес білім беру ұйымдарының инвестициялық шығындарын қаржыландыруға бағытталған бюджеттік инвестицияларға қолданылмайды.

3. Бюджеттің қазынашылық атқарылуын мемлекеттік қазынашылық және мемлекеттік қазынашылық органдары бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындаған тәртіппен қамтамасыз етеді.

4. Бюджеттің қазынашылық атқарылуы рәсімдеріне мыналар жатады:

1) түсімдерді бірыңғай қазынашылық шотқа есепке жатқызу;

2) міндеттемелер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарын, республикалық бюджет бойынша түсімдердің және төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарын қалыптастыру, бекіту және жүргізу, мемлекеттік мекемелердің міндеттемелері мен төлемдері бойынша жеке қаржыландыру жоспарларын, республикалық бюджет бойынша бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің міндеттемелері мен төлемдері жөніндегі қаржыландыру жоспарларын қабылдау және жүргізу және оларға өзгерістер енгізу туралы анықтамаларды қабылдау;

3) түсімдердің және төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарын, жергілікті бюджеттердің міндеттемелері бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарын, мемлекеттік мекемелердің міндеттемелері мен төлемдері бойынша жеке қаржыландыру жоспарларын, жергілікті бюджеттердің бюджеттік бағдарламалары әкімшілерінің міндеттемелері мен төлемдері бойынша қаржыландыру жоспарларын қабылдау және жүргізу және оларға өзгерістер енгізу туралы анықтамаларды қабылдау;

4) кодтарды, қолма-қол ақшаны бақылау шоттарын және шоттарды ашу, жүргізу және жабу;

5) осы Кодексте белгіленген тәртіппен мемлекеттік мекемелердің азаматтық-құқықтық мәмілелерін тіркеу, ұлттық және шетел валютасымен төлемдер мен ақша аударымдарын жүзеге асыру, ағымдағы бақылауды жүзеге асыру;

6) өтімділікті басқару;

7) мемлекеттік сыртқы қарыздардың, байланысты гранттардың қаражатын және қоса қаржыландыру қаражатын алу мен есепке алу жөніндегі қаржылық рәсімдерді жүзеге асыру және Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан кепілдендірілген және нысаналы трансферттерді тарту;

8) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген басқа да рәсімдерді жүзеге асыру.

105-бап. Мемлекеттік мекеменің міндеттемелері мен төлемдері бойынша жеке қаржыландыру жоспары, бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің міндеттемелер мен төлемдер бойынша қаржыландыру жоспары, түсімдердің және төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспары, міндеттемелер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспары

1. Мемлекеттік мекемелердің міндеттемелер мен төлемдер бойынша жеке қаржыландыру жоспарлары, бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің міндеттемелер мен төлемдер бойынша қаржыландыру жоспарлары, түсімдердің және төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспары, міндеттемелер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспары:

кезекті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңға және жергілікті бюджеттер туралы мәслихаттардың шешімдеріне;

кезекті қаржы жылына арналған республикалық және жергілікті бюджеттерді іске асыру туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің және жергілікті атқарушы органдардың қаулыларына, аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің шешіміне;

мемлекеттік органдардың даму жоспарларына;

облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарларына;

квазимемлекеттік сектор субъектілерінің даму жоспарларына және (немесе) іс-шаралар жоспарларына;

бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің бюджеттік бағдарламаларына сәйкес әзірленеді.

2. Мемлекеттік мекемелердің міндеттемелері мен төлемдері бойынша жеке қаржыландыру жоспарларын мемлекеттік мекемелер бюджет шығыстарының функционалдық және экономикалық сыныптамалары бойынша әзірлейді және оларды бекіту және бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің міндеттемелері мен төлемдері бойынша қаржыландыру жоспарларын әзірлеу үшін бюджеттік бағдарламалардың әкімшілеріне береді.

3. Міндеттемелер мен төлемдер бойынша жеке қаржыландыру жоспарлары бойынша шығыстардың жиынтық сомалары міндеттемелер мен төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарларына сәйкес келуге тиіс.

4. Бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің міндеттемелер мен төлемдер бойынша қаржыландыру жоспарларын бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері шығыстардың функционалдық және экономикалық сыныптамалары бойынша әзірлейді және аудандық маңызы бар қалалардың, ауылдардың, кенттердің, ауылдық округтердің бюджеттерінен қаржыландырылатын, оларды тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктер әкімдерінің аппараттарына беретін бюджеттік бағдарламалардың әкімшілерін қоспағанда, бюджеттік бағдарламалар деңгейінде мемлекеттік қазынашылыққа немесе бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті органға береді.

5. Міндеттемелер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарын, республикалық және жергілікті бюджеттер бойынша түсімдердің және төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарын жасауды, бекітуді және жүргізуді тиісінше мемлекеттік қазынашылық және бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті орган жүзеге асырады, бұған жоғарыда санамаланған рәсімдерді тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктер әкімдерінің аппараттары жүзеге асыратын аудандық маңызы бар қалалардың, ауылдардың, кенттердің, ауылдық округтердің бюджеттері кірмейді.

6. Бюджетке түсетін түсімдердің жиынтық жоспары Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес бюджетке түсетін төлемдер түсімдерінің мерзімдерін, алдыңғы жылдардағы бюджетке түсетін төлемдер түсімдерінің серпінін, мемлекеттік бағалы қағаздар кірістілігінің серпінін және бағалы қағаздар нарығындағы сұраныс пен ұсыныстар деңгейін талдау нәтижелерін, кредиттік шарттардың, қарыз шарттарының, байланысты гранттар туралы келісімдердің талаптарын негізге ала отырып, бюджет түсімдерінің санаттары, сыныптары, кіші сыныптары, сыныпталу ерекшеліктері бойынша жасалады.

Міндеттемелер мен төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарлары бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің міндеттемелер мен төлемдер бойынша қаржыландыру жоспарлары негізінде функционалдық топтар, бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері және бюджет шығыстарының функционалдық сыныптамасының бюджеттік бағдарламалары бойынша жасалады.

Түсімдердің және төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспары теңгерімді болуға тиіс, бұл жыл басынан бастап өспелі қорытындысымен айлар бойынша түсімдерден шығыстардың асып кетуіне жол бермеуді білдіреді.

7. Бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері міндеттемелер мен төлемдер бойынша қаржыландыру жоспарларына бюджет шығыстарының экономикалық сыныптамасының ерекшеліктеріне қатысты және бюджеттік бағдарлама бойынша шығыстардың жылдық және ай сайынғы көлемдерін өзгертпейтін өзгерістерді өздері дербес енгізеді.

Бюджеттік бағдарламалардың әкімшілеріне қажетті бюджеттік бағдарлама бойынша шығыстардың ай сайынғы көлемдерін өзгерту мемлекеттік қазынашылық немесе бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті орган арқылы жүзеге асырылады.

8. Бюджеттің атқарылуы барысында бюджеттік бағдарламаға (кіші бағдарламаға) бюджет қаражатын бюджеттік бағдарламаның паспортында көзделген түпкілікті нәтижені сақтай отырып, бюджеттік бағдарлама бойынша шығыстардың жылдық көлемін өзгертпей, бір бюджеттік бағдарлама шегінде кіші бағдарламалар арасында, бір бюджеттік кіші бағдарлама шегінде іс-шаралар, жобалар, өңірлер арасында қайта бөлу кезінде бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен және жағдайларда өзгерістер мен толықтырулар енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан нысаналы трансферттердің қаражатын бір бюджеттік бағдарлама шегінде кіші бағдарламалар арасында, сондай-ақ бір бюджеттік кіші бағдарлама шегінде іс-шаралар, жобалар, өңірлер арасында қайта бөлу міндетті түрде Республикалық бюджет комиссиясында қаралып және олардың нысаналы мақсаты сақтала отырып жүзеге асырылады.

9. Бюджеттік бағдарламаның басшысы бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің қаржыландыру жоспарларының және жеке қаржыландыру жоспарларының анықтығын, дұрыс ресімделуін және мемлекеттік қазынашылыққа немесе бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті органға уақтылы ұсынылуын және осы баптың 6-тармағында көзделген бюджет қаражатын қайта бөлудің негізділігін қамтамасыз етеді.

10. Міндеттемелер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарын, түсімдердің және төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарын, бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің міндеттемелері мен төлемдері бойынша қаржыландыру жоспарларын, мемлекеттік мекемелердің міндеттемелері мен төлемдері бойынша жеке қаржыландыру жоспарларын жасау және жүргізу тәртібін бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган белгілейді.

106-бап. Бірыңғай қазынашылық шот, қолма-қол ақшаны бақылау шоттары және мемлекеттік мекемелердің шоттары

1. Бірыңғай қазынашылық шот аударым операцияларын орталықтандырып жүзеге асыру және оларды есепке алуды жүргізу үшін Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде ұлттық валютамен ашылады.

Бірыңғай қазынашылық шот Қазақстан Республикасының банк заңнамасында көзделген тәртіппен мемлекеттік қазынашылыққа ашылады.

Бірыңғай қазынашылық шотта қолма-қол ақшаны бақылау шоттарындағы ақша қалдықтары қамтылады.

2. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі операцияларды шетел валютасымен жүзеге асыру және оларды есепке алуды жүргізу үшін мемлекеттік қазынашылыққа Қазақстан Республикасының банк заңнамасында көзделген тәртіппен шетел валюталарының түрлері бойынша шоттар ашады.

3. Мемлекеттік қазынашылықта:

1) республикалық және жергілікті бюджеттерге түсетін түсімдерді есепке жатқызуға және республикалық және жергілікті бюджеттерден төлемдер жүргізуге;

2) мемлекеттік мекемелердің тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуінен түсетін түсімдерді есепке жатқызуға және олар бойынша төлемдер жүргізуге (ақылы көрсетілетін қызметтердің қолма-қол ақшаны бақылау шоты);

3) Қазақстан Республикасының Ұлттық қорына жіберілетін түсімдерді есепке жатқызуға және оларды Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіндегі шоттарына аударуға (Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының қолма-қол ақшаны бақылау шоты);

4) Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес мемлекеттік мекемелер алатын, оларға арналған филантропиялық қызметтен және (немесе) демеушілік қызметтен және (немесе) меценаттық қызметтен және (немесе) туып-өскен жеріне қолдау көрсету жөніндегі қызметтен түсетін түсімдерді есепке жатқызуға және ақшаны жұмсауға (қайырымдылық көмектің қолма-қол ақшаны бақылау шоты);

5) Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес мемлекеттік мекемеге жеке және (немесе) заңды тұлғалар белгілі бір талаптар басталған кезде олардың қайтарымдылығы не тиісті бюджетке немесе үшінші тұлғаларға аудару шартымен беретін ақша түсімдерін есепке жатқызуға (ақшаны уақытша орналастырудың қолма-қол ақшаны бақылау шоты);

6) бюджет қаражатын есепке жатқызуға және оларды ерекше шығыстарды жүргізуге пайдалануға (нысаналы қаржыландырудың қолма-қол ақшаны бақылау шоты);

7) тікелей инвестициялар қорлары және (немесе) венчурлік қорлар арқылы инвестициялауды жүзеге асыратын квазимемлекеттік сектор субъектілерінің жарғылық капиталдарын ұлғайту жағдайларын қоспағанда, сондай-ақ квазимемлекеттік сектор субъектілерінің жарғылық капиталдарын Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген ең төмен мөлшерде қалыптастыру кезінде республикалық бюджет туралы заңда не жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешімінде квазимемлекеттік сектор субъектілерінің жарғылық капиталдарын қалыптастыруға немесе ұлғайтуға тиісті қаржы жылына көзделген қаражатты есепке жатқызуға және оларды инвестициялық жобаларды іске асыруға не мемлекеттік тапсырманы орындауға пайдалануға (квазимемлекеттік сектор субъектісінің қолма-қол ақшаны бақылау шоты);

8) Қазақстан Республикасы ратификациялаған мемлекеттік қарыздар туралы халықаралық шарттарға немесе байланысты гранттар туралы шарттарға сәйкес сыртқы қарыздың немесе байланысты гранттың арнаулы шотынан ұлттық валютаға қайта айырбасталатын үкіметтік сыртқы қарыздардың немесе байланысты гранттардың ақшасын есепке жатқызуға және жұмсауға (сыртқы қарызды немесе байланысты грантты қайта айырбастаудың қолма-қол ақшаны бақылау шоты);

9) әлеуметтік медициналық сақтандыру қорына тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлеміне арналған трансферттерді және әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры аударған қаражатты есепке жатқызуға және оларды жұмсауға (әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының қолма-қол ақшаны бақылау шоты);

10) қаражатты есепке жатқызуға және оларды қазынашылық сүйемелдеу шеңберінде бас мердігердің пайдалануына (мемлекеттік сатып алудың қолма-қол ақшаны бақылау шоты);

11) бюджет қаражатын есепке жатқызуға және оларды қаржылық қолдауды жүзеге асыруға пайдалануға (қаржылық қолдау операторының қолма-қол ақшаны бақылау шоты);

12) Жәбірленушілерге өтемақы қорына жіберілетін түсімдерді есепке жатқызуға және Қазақстан Республикасының Жәбірленушілерге өтемақы қоры туралы заңнамасында көзделген өтемақы төлемін жүргізуге (Жәбірленушілерге өтемақы қорының қолма-қол ақшаны бақылау шоты);

13) Қазақстан Республикасының заңсыз иемденілген активтерді мемлекетке қайтару туралы заңнамасына сәйкес Арнаулы мемлекеттік қорға жіберілетін ақша түсімдерін есепке жатқызуға және оларды жұмсауға (Арнаулы мемлекеттік қордың қолма-қол ақшаны бақылау шоты);

14) Қазақстан Республикасының заңсыз иемденілген активтерді мемлекетке қайтару туралы заңнамасына сәйкес Арнаулы мемлекеттік қордың ақша түсімдерін есепке жатқызуға және оларды жұмсауға (тиісті саланың орталық және (немесе) жергілікті уәкілетті органының қолма-қол ақшаны бақылау шоты);

15) бюджет қаражатын есепке жатқызуға және оларды пилоттық жобаны іске асыру (ендіру) жөніндегі квазимемлекеттік сектор субъектісінің пилоттық жобаны іске асыру шеңберінде жұмыстар, көрсетілетін қызметтер кешенін жүзеге асыруға пайдалануына (пилоттық жобаны іске асыру жөніндегі квазимемлекеттік сектор субъектісінің қолма-қол ақшаны бақылау шоты);

16) бюджет қаражатын есепке жатқызуға және оларды дербес білім беру ұйымдарының инвестициялық шығындарын қаржыландыруға бағытталған бюджеттік инвестицияларды іске асыруға дербес білім беру ұйымдарының жұмсауына (дербес білім беру ұйымдарының қолма-қол ақшаны бақылау шоты);

17) мемлекеттік кепілдікпен қамтамасыз етілген мемлекеттік емес қарыздардың қаражатын мемлекеттік кепілдікпен қамтамасыз етілген мемлекеттік емес қарыздардың шарттарына сәйкес есепке жатқызуға және жұмсауға (мемлекеттік емес қарыздардың қолма-қол ақшаны бақылау шоты);

18) мемлекеттік кепілдік беру туралы келісімдерге сәйкес Қазақстан Республикасының мемлекеттік кепілдігімен қамтамасыз етілген мемлекеттік емес қарыздарға қызмет көрсетуге және оларды өтеуге арналған қаражатты есепке жатқызуға және қарыз алушылардың жұмсауына (ұлттық валютамен қызмет көрсетудің қолма-қол ақшаны бақылау шоты);

19) Қазақстан Республикасының экология заңнамасына сәйкес "жасылға" жатқызылған жобаларды қаржыландыру үшін Қазақстан Республикасының заңнамалық актісінде айқындалған ерекше мәртебесі бар республикалық маңызы бар қаланың жергілікті атқарушы органының сыртқы қарыз қаражатын есепке жатқызуға және жұмсауға (ерекше мәртебесі бар республикалық маңызы бар қаланың сыртқы қарызының қолма-қол ақшаны бақылау шоты);

20) Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің бюджеттері арасында белгіленген нормативтер бойынша бөлінген түсімдерді есепке жатқызуға және оларды Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттер үшін Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде ашылған шоттарға аударуға (Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің қолма-қол ақшаны бақылау шоты);

21) республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына бюджеттік инвестициялық жобаны бюджеттік кредиттеуге, қаржы агенттіктерінің мемлекеттік инвестициялық саясатты іске асыруына және азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуге көзделген қаражатты есепке жатқызуға және жұмсауға (бюджеттік кредиттердің қолма-қол ақшаны бақылау шоты);

22) мемлекеттік сатып алу саласындағы бірыңғай оператордың әлеуетті өнім берушілер мен өнім берушілердің электрондық әмиянынан ақшаның сақталуын қамтамасыз ету мақсатында оны мемлекеттік сатып алу саласындағы уәкілетті орган айқындаған тәртіппен есепке жатқызуына және (немесе) аударуына (мемлекеттік сатып алу саласындағы бірыңғай оператордың қолма-қол ақшаны бақылау шоты) байланысты операцияларды есепке алуға арналған қолма-қол ақшаны бақылау шоттары ашылады.

4. Тиісті бюджеттердің, Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының, салықтық емес төлемдер есебінен қалыптастырылатын бюджеттен тыс қорлардың қолма-қол ақшаны бақылау шоттарынан, мемлекеттік мекемелердің тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуінен түсетін түсімдер және (немесе) жүргізілген төлемдер және (немесе) ақша аударымдары бойынша операциялар бірыңғай бюджеттік сыныптамаға және мемлекеттік мекемелердің кодтарына сәйкес есепке алынады.

Қайырымдылық көмектің, ақшаны уақытша орналастырудың, нысаналы қаржыландырудың, сыртқы қарыздарды немесе байланысты гранттарды қайта айырбастаудың қолма-қол ақшаны бақылау шоттары және шетел валютасындағы шоттар бойынша түсетін түсімдер мен жүргізілген төлемдер бойынша операциялар мемлекеттік мекемелердің кодтарына сәйкес есепке алынады.

Ақшаны бір мемлекеттік мекеменің кодынан екінші мемлекеттік мекеменің кодына аударуға жол берілмейді.

5. Қолма-қол ақшаны бақылау шоттарын ашу, жүргізу және жабу тәртібін бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган белгілейді.

6. Мемлекеттік мекемелердің осы Кодексте белгіленген төлемдерді жүзеге асыру және операцияларды жүргізу үшін мынадай шоттары болуы мүмкін:

1) мемлекеттік мекеменің шетел валютасымен операциялар жүргізуі үшін оған валюталардың түрлері бойынша мемлекеттік қазынашылық ашатын шетел валютасындағы шот;

2) Қазақстан Республикасы ратификациялаған мемлекеттік қарыз туралы халықаралық шартта айтылған немесе байланысты гранттар бойынша шетел валютасында ашылатын, екінші деңгейдегі банкте немесе мемлекеттік қазынашылықта үкіметтік сыртқы қарыздың немесе байланысты гранттың аванстық төлемдері арқылы жаңартылатын сыртқы қарыздың немесе байланысты гранттың арнаулы шоты;

3) төлемдерді ұлттық (шетелдік) валютамен жүзеге асыру үшін екінші деңгейдегі банкте немесе мемлекеттік қазынашылықта ашылатын, сыртқы қарыздың немесе байланысты гранттың шотына арналған шот;

4) мемлекеттік қазынашылықта шетел валютасымен ашылатын, ерекше мәртебесі бар республикалық маңызы бар қаланың жергілікті атқарушы органы сыртқы қарызының қолма-қол ақшаны бақылау шотына арналған шот;

5) қарыз алушылар үкіметтік сыртқы қарыздар есебінен берілген кредит бойынша негізгі борышты өтеу шотына қайтаратын ақшаны есепке жатқызу және пайдалану үшін бюджеттік инвестициялық жобаны іске асыру кезеңінде екінші деңгейдегі банкте ашылатын бюджеттік инвестициялық жобаның жаңартылатын шоты;

6) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен бюджет ақшасын есепке жатқызу және оларды шет мемлекеттерге қызметтік іссапарларға арналған шығыстарды өтеуге пайдалану үшін сыртқы саяси қызметті немесе Қазақстан Республикасының заң шығару функцияларын жүзеге асыратын жоғары өкілді органын қаржылық қамтамасыз етуді жүзеге асыратын уәкілетті мемлекеттік органға екінші деңгейдегі банкте валюталар түрлері бойынша ашылатын шетел валютасындағы шот;

7) банктің чектері бойынша және (немесе) корпоративтік төлем карточкасын қолдана отырып, екінші деңгейдегі банктегі қолма-қол ақша алуға арналған ағымдағы шот.

Мемлекеттік мекемелердің екінші деңгейдегі банктерде осы тармақтың бірінші бөлігінде көзделмеген, оның ішінде үшінші тұлғалардың атына шоттар ашуына жол берілмейді.

Мемлекеттік қазынашылықта мемлекеттік мекемелердің шоттарын ашу, жүргізу және жабу бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган белгілеген тәртіппен жүзеге асырылады.

Екінші деңгейдегі банктерде немесе банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда мемлекеттік мекемелердің шоттарын ашу, жүргізу және жабу Қазақстан Республикасының төлемдер және төлем жүйелері туралы заңнамасында белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

7. Мемлекет кепілдік берген қарызды тартқан қарыз алушылардың мынадай шоттары болуы мүмкін:

1) Қазақстан Республикасының мемлекеттік кепілдігімен берілген қарыз шарттарына сәйкес мемлекеттік кепілдікпен қамтамасыз етілген мемлекеттік емес қарыздардың ақшасын есепке жатқызу және қарыз алушының жұмсауы үшін мемлекеттік қазынашылықта валюта түрлері бойынша ашылатын, шетел валютасындағы мемлекет кепілдік берген қарыз шоты;

2) мемлекеттік кепілдік беру туралы келісімдерге сәйкес қарыз алушылардың Қазақстан Республикасының мемлекеттік кепілдігімен қамтамасыз етілген мемлекеттік емес қарыздарға қызмет көрсету және оларды өтеу жөніндегі операцияларды жүргізуі үшін мемлекеттік қазынашылықта валюта түрлері бойынша ашылатын, шетел валютасындағы қызмет көрсету шоты.

8. Мемлекет кепілдік берген қарызды тартқан қарыз алушылардың шоттарын ашу, жүргізу және жабу бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындаған тәртіппен жүзеге асырылады.

107-бап. Бюджеттің түсімдер бойынша қазынашылық атқарылуы

1. Бюджеттің түсімдер бойынша қазынашылық атқарылуы мемлекеттік қазынашылықтың Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес бюджетке түсетін түсімдердің толық және уақтылы есепке жатқызылуын қамтамасыз ету жөніндегі іс-шаралар кешенін жүргізуі болып табылады.

2. Бюджеттің түсімдер бойынша атқарылуы:

1) түсімдерді бірыңғай қазынашылық шотқа есепке жатқызуды;

2) түсімдерді республикалық, жергілікті бюджеттер, Қазақстан Республикасының Ұлттық қоры, салықтық емес төлемдер есебінен қалыптастырылатын бюджеттен тыс қорлар және Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің бюджеттері арасында бөлуді;

3) бюджеттен артық (қате) төленген түсімдер сомаларын қайтаруды не оларды берешекті өтеу есебіне есепке жатқызуды қамтиды.

3. Бюджетке түсетін түсімдер ақшалай нысанда жүзеге асырылады және бюджетке түсетін түсімдердің сыныптамасына сәйкес бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган белгілеген тәртіппен толық көлемде ұлттық валютамен бірыңғай қазынашылық шотқа есепке жатқызылады.

Сыртқы қарыздардың немесе байланысты гранттардың арнаулы шоттарына және сыртқы қарыздардың немесе байланысты гранттардың арнаулы шоттарына арналған шоттарға түсетін түсімдерді қоспағанда, бюджетке шетел валютасымен түсетін, Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі мемлекеттік қазынашылықтың шоттарына шетел валютасымен есепке жатқызған түсімдер қайта айырбасталуға және бірыңғай қазынашылық шотқа есепке жатқызылуға тиіс.

Мемлекеттік қазынашылық шоттарынан шетел валютасын қайта айырбастау тәртібін бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкімен келісу бойынша айқындайды.

Мемлекеттік мекемелердің, мемлекет кепілдік берген қарызды тартқан қарыз алушылардың мемлекеттік қазынашылықтағы шоттардан шетел валютасын қайта айырбастауы мен есепке жатқызуы тәртібін бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

4. Мемлекеттік қазынашылық пен мемлекеттік қазынашылық органдары салықтық емес түсімдер бойынша уәкілетті органдардың төлеушілер бөлінісінде өздері әкімшілендіретін түсімдер туралы мәліметтерге қол жеткізуін қамтамасыз етеді.

5. Түсімдерді бөлу бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган бекітетін, бюджет түсімдерін бюджеттердің деңгейлері, Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының, салықтық емес төлемдер есебінен қалыптастырылатын бюджеттен тыс қорлардың қолма-қол ақшаны бақылау шоттары және Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің бюджеттері арасында бөлу кестесі, тиісті мәслихаттың шешімімен белгіленетін, кірістерді жергілікті бюджеттер арасында бөлу нормативтері, сондай-ақ мұнай секторы ұйымдарының тізбесі негізінде жүзеге асырылады.

6. Бірыңғай бюджеттік сыныптаманың бюджетке түсетін түсімдер сыныптамасының кодтары бойынша түсімдердің артық (қате) төленген сомаларын бюджеттен, Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан, Жәбірленушілерге өтемақы қорынан, Арнаулы мемлекеттік қордан қайтаруды және (немесе) есепке жатқызуды мемлекеттік кірістер органдарының төлем тапсырмалары негізінде мемлекеттік қазынашылық органдары жүзеге асырады.

Мемлекеттік кірістер органдары әкімшілендіретін негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдерді, трансферттерді, бюджеттік кредиттерді өтеу сомаларын, мемлекеттің қаржылық активтерін сатудан түсетін түсімдерді, қарыздарды қоспағанда, бюджетке, Қазақстан Республикасының Ұлттық қорына, Жәбірленушілерге өтемақы қорына, Арнаулы мемлекеттік қорға түсетін салықтық емес түсімдердің артық (қате) төленген сомаларын бюджеттен, Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан, Жәбірленушілерге өтемақы қорынан, Арнаулы мемлекеттік қордан қайтаруға және (немесе) есепке жатқызуға арналған төлем тапсырмасы оларды алып қоюға жауапты уәкілетті органдардың қорытындысы негізінде жасалады.

Мемлекеттік кірістер органдары әкімшілендіретін негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдерді, трансферттерді, бюджеттік кредиттерді өтеу сомаларын, мемлекеттің қаржылық активтерін сатудан түсетін түсімдерді, қарыздарды қоспағанда, бюджетке, Қазақстан Республикасының Ұлттық қорына, Жәбірленушілерге өтемақы қорына, Арнаулы мемлекеттік қорға түсетін салықтық емес түсімдерді алып қоюға жауапты уәкілетті орган артық (қате) төленген сомаларды бюджеттен, Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан, Жәбірленушілерге өтемақы қорынан, Арнаулы мемлекеттік қордан қайтаруға және (немесе) есепке жатқызуға арналған қорытындыны жасайды және мемлекеттік кірістер органдарына ұсынады.

Осы қорытындылардың анықтығын және олардың ұсынылу негізділігін уәкілетті органдардың басшылары қамтамасыз етеді.

Төлем тапсырмалары Қазақстан Республикасының төлемдер және төлем жүйелері туралы заңнамасында белгіленген нысан бойынша ұсынылады.

Түсімдердің артық (қате) төленген сомаларын бюджеттен, Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан, Жәбірленушілерге өтемақы қорынан, Арнаулы мемлекеттік қордан қайтару және (немесе) есепке жатқызу бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган белгілеген тәртіппен жүзеге асырылады.

108-бап. Бюджеттің шығыстар бойынша қазынашылық атқарылуы

1. Республикалық және жергілікті бюджеттерді қаржыландыру жоспарларын қалыптастыру мен жүргізу, міндеттемелерді тіркеу және бюджет заңнамасының талаптары мен рәсімдерін сақтай отырып, төлем құжаттарын жүргізу қамтылатын нормативтік құқықтық актілерге және мәслихаттардың шешімдеріне сәйкес республикалық және жергілікті бюджеттерді атқару бюджеттің шығыстар бойынша қазынашылық атқарылуы болып табылады.

2. Лауазымды адамдардың бюджеттің шығыстар бойынша қазынашылық атқарылуы талаптарын сақтау жөніндегі жауаптылығы осы Кодекстің 41-бабында айқындалған.

109-бап. Мемлекеттік мекемелердің міндеттемелері

1. Мемлекеттік мекемелер азаматтық-құқықтық мәмілелер жасасумен де және оларсыз да шығыстардың экономикалық сыныптамасының ерекшеліктері бойынша міндеттемелер қабылдайды.

2. Мемлекеттік мекеменің азаматтық-құқықтық мәмілелер жасасуы Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу туралы заңнамасына, Қазақстан Республикасының бюджет және азаматтық заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

3. Егер Қазақстан Республикасының заңнамасында өзгеше көзделмесе, мемлекеттік мекемелердің азаматтық-құқықтық мәмілелерін мемлекеттік мекемелер Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу туралы заңнамасында белгіленген мерзімнен аспайтын мерзімге жасайды.

Мемлекеттік мекемелердің Қазақстан Республикасы ратификациялаған мемлекеттік қарыздар туралы халықаралық шарт шеңберіндегі немесе байланысты грант туралы азаматтық-құқықтық мәмілелерін мемлекеттік мекемелер:

қарыз қаражаты немесе байланысты грант есебінен – қарыз қаражатының немесе байланысты гранттың қолжетімділік мерзімінен аспайтын мерзімге;

республикалық бюджеттен қоса қаржыландыру қаражаты есебінен қарыз қаражатының қолжетімділік мерзімі аяқталатын қаржы жылының соңына дейінгі мерзімге жасайды.

4. Тіркеуді талап етпейтін азаматтық-құқықтық мәмілелерді қоспағанда, мемлекеттік мекемелердің және бюджеттік инвестицияларды іске асыру шеңберінде дербес білім беру ұйымдарының азаматтық-құқықтық мәмілелері мемлекеттік қазынашылық органдарында олар міндетті түрде тіркелгеннен кейін күшіне енеді.

Азаматтық-құқықтық мәмілелер бүкіл қолданылу мерзімі ішінде тиісті қаржы жылына арналған міндеттемелер бойынша жеке қаржыландыру жоспарында бекітілген сомалар және бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган қалыптастыратын тізбеге енгізілген жоспарлы кезеңнің екінші және үшінші қаржы жылдары бюджетінің тұрақты сипаттағы шартсыз базалық шығыстары шегінде тіркелуге жатады.

Қазақстан Республикасының сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі саласындағы заңнамасында көзделген жағдайларды, сондай-ақ жобалау (жобалау-сметалық) құжаттамасын дайындау құны шарт құнына енгізілген объектілерді қоспағанда, ғимараттарды, құрылысжайларды, жолдарды салуға не реконструкциялауға, үй-жайларды, ғимараттарды, құрылысжайларды, жолдарды және басқа да объектілерді күрделі жөндеуге байланысты азаматтық-құқықтық мәмілелерді тіркеу жобалау-сметалық құжаттама бойынша ведомстводан тыс кешенді сараптаманың оң қорытындысы міндетті түрде болған кезде жүргізіледі.

Мерзімі үш жылдан асатын мемлекеттік сатып алу туралы шарттарды тіркеу бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен жүзеге асырылады.

Мемлекеттік тапсырманы орындауға байланысты азаматтық-құқықтық мәмілелерді тіркеу Қазақстан Республикасы Үкіметінің республикалық бюджет туралы заңды іске асыру туралы қаулысымен бекітілген мемлекеттік тапсырмалар тізбесіне сәйкес жүзеге асырылады.

Дербес білім беру ұйымдарының инвестициялық шығындарын қаржыландыруға бағытталған бюджеттік инвестицияларды іске асыруға байланысты бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі мен дербес білім беру ұйымы арасындағы азаматтық-құқықтық мәмілені тіркеу Қазақстан Республикасы Үкіметінің республикалық бюджет туралы заңды іске асыру туралы қаулысымен бекітілген республикалық бюджеттік инвестициялар тізбесі негізінде жүзеге асырылады.

5. Мемлекеттік мекеменің тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) сатып алу жөніндегі азаматтық-құқықтық мәміле бойынша ақы төлеу жөніндегі міндеттемесі осы мемлекеттік мекеменің уәкілетті адамы Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген және тауарды беру (жұмысты орындау, қызмет көрсету) фактісін растайтын құжатқа (тауарды беру, жұмыстарды орындау, қызметтерді көрсету актісіне) қол қойғаннан кейін басталады.

Тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) мемлекеттік сатып алу туралы шарттар бойынша сатып алу жөніндегі азаматтық-құқықтық мәмілелер шеңберіндегі міндеттемелерге ақы төлеу Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу туралы заңнамасында белгіленген мерзімде жүзеге асырылады.

6. Мемлекеттік мекемелердің азаматтық-құқықтық мәмілелерін шетел валютасымен тіркеу үшін шарттың сомасы шетел валютасымен келтіріледі, тіркеу Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес белгіленген, тіркеу күнгі валюта айырбастаудың ресми бағамы бойынша жүргізіледі.

7. Шартты тіркеу туралы хабарлама азаматтық-құқықтық мәміленің тіркелгенін растайтын құжат болып табылады.

8. Қазақстан Республикасы Президентінің бастамаларына арналған резервтен, Қазақстан Республикасы Үкіметінің немесе жергілікті атқарушы органның резервінен бюджет ақшасын бөлу, сондай-ақ қолданылу мерзімі ағымдағы қаржы жылынан асатын шарттарды және мемлекеттік қазынашылық органында бұрын тіркелген азаматтық-құқықтық мәмілелерге қосымша келісімдерді тіркеу жағдайларын қоспағанда, азаматтық-құқықтық мәмілелерді ағымдағы қаржы жылының 20 желтоқсанынан кейін тіркеуге жол берілмейді.

9. Мемлекеттік мекемелердің және бюджеттік инвестицияларды іске асыру шеңберінде дербес білім беру ұйымдарының азаматтық-құқықтық мәмілелерін тіркеуді жүзеге асыру тәртібін бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

110-бап. Төлемдер мен ақша аударымдарын ұлттық валютамен және шетел валютасымен жүзеге асыру

1. Мемлекеттік мекемелердің міндеттемелер бойынша төлемдері төлеуге берілетін шоттар негізінде жүзеге асырылады.

Квазимемлекеттік сектор субъектілерінің, мемлекет кепілдік берген қарызды тартқан қарыз алушылардың, қаржылық қолдау операторларының, пилоттық жобаны іске асыру (ендіру) жөніндегі квазимемлекеттік сектор субъектісінің, қазынашылық сүйемелдеу шеңберінде бас мердігерлердің, бюджеттік инвестицияларды іске асыру бойынша дербес білім беру ұйымдарының, мемлекеттік сатып алу саласындағы бірыңғай оператордың төлемдері Қазақстан Республикасының төлемдер және төлем жүйелері туралы заңнамасында белгіленген нысан бойынша төлем тапсырмалары негізінде жүзеге асырылады.

2. Мемлекеттік мекеменің төлеуге берілетін шоты және квазимемлекеттік сектор субъектісінің, мемлекет кепілдік берген қарызды тартқан қарыз алушының, қаржылық қолдау операторларының, пилоттық жобаны іске асыру (ендіру) жөніндегі квазимемлекеттік сектор субъектісінің, қазынашылық сүйемелдеу шеңберінде бас мердігерлердің, бюджеттік инвестицияларды іске асыру бойынша дербес білім беру ұйымдарының, мемлекеттік сатып алу саласындағы бірыңғай оператордың төлем тапсырмасы мемлекеттік қазынашылық органы үшін ақша алушының пайдасына төлемдер мен ақша аударымдарын жүзеге асыруға негіз болып табылатын құжаттарды білдіреді.

3. Мемлекеттік мекемелердің төлемдері мен ақша аударымдары төлемнің негізділігін растайтын құжаттар негізінде, қолма-қол ақшаны бақылау шоттарындағы немесе мемлекеттік мекемелердің шоттарындағы қалдықтар шегінде, сондай-ақ төлемдер бойынша жеке қаржыландыру жоспарына сәйкес жоспарлы мақсаттар сомалары мен шартты тіркеу туралы хабарламаның пайдаланылмаған қалдығы шегінде жүргізіледі.

Бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің бюджеттік субсидияларды аударуы бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері айқындаған рәсімдерге сәйкес ағымдағы қаржы жылына көрсетілген сомалар шегінде төлемнің негізділігін растайтын құжаттар негізінде бюджеттік субсидияларды түпкілікті алушыларға немесе бюджеттік субсидияларды түпкілікті алушыларға аудару үшін қаржылық қолдау операторларының қолма-қол ақшаны бақылау шоттарына жүзеге асырылады.

Бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің қаражатты квазимемлекеттік сектор субъектілеріне, қаржылық қолдау операторларына, пилоттық жобаны іске асыру (ендіру) жөніндегі квазимемлекеттік сектор субъектілеріне аударуы қаржылық-экономикалық негіздемеге немесе техникалық-экономикалық негіздемеге (жобалау-сметалық құжаттамаға) сәйкес төлемнің негізділігін растайтын құжаттар, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де құжат түрі негізінде, ағымдағы қаржы жылына оларда көрсетілген сомалар шегінде жүзеге асырылады.

Бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің қаражатты қаржылық қолдау операторларына және пилоттық жобаны іске асыру (ендіру) жөніндегі квазимемлекеттік сектор субъектілеріне аударуы төлемнің негізділігін растайтын құжаттардың негізінде жүзеге асырылады.

Квазимемлекеттік сектор субъектілерінің, қаржылық қолдау операторларының, пилоттық жобаны іске асыру (ендіру) жөніндегі квазимемлекеттік сектор субъектісінің, қазынашылық сүйемелдеу шеңберінде бас мердігерлердің, бюджеттік инвестицияларды іске асыру бойынша дербес білім беру ұйымдарының, мемлекеттік сатып алу саласындағы бірыңғай оператордың төлемдері мен ақша аударымдары төлемнің негізділігін растайтын құжаттар негізінде, олардың қолма-қол ақшаны бақылау шоттарындағы қалдықтар шегінде жүргізіледі.

Мемлекет кепілдік берген қарызды тартқан қарыз алушылардың төлемдері мен ақша аударымдары төлемнің негізділігін растайтын құжаттар негізінде мемлекет кепілдік берген қарыз шоттарындағы және қызмет көрсету шоттарындағы қалдықтар шегінде жүргізіледі.

Мемлекеттік қазынашылық органы төлемдердi жүргізу кезiндегi ағымдағы бақылауды жүзеге асырады, ол төлеуге берiлетiн шоттарды:

төлемдер бойынша жеке қаржыландыру жоспарына;

тіркелген азаматтық-құқықтық мәмілелерге;

бірыңғай бюджет сыныптамасына;

нысанды толтырудың толықтығы мен дұрыстығы бойынша Қазақстан Республикасы бюджет заңнамасының талаптарына сәйкестiгiне тексеруді білдіреді.

Аванстық төлем сомасын қоспағанда, тіркелген азаматтық-құқықтық мәміле бойынша төлем жүргізу кезінде мемлекеттік қазынашылық органы тауарларды беру туралы шот-фактураның немесе жүкқұжаттың (актінің) немесе орындалған жұмыстар, көрсетілген қызметтер актісінің көшірмелерінің бар-жоғына ағымдағы бақылауды жүзеге асырады.

Жобалау (жобалау-сметалық) құжаттамасын дайындау құны шарт құнына енгізілген ғимараттарды, құрылысжайларды, жолдарды салуға не реконструкциялауға, үй-жайларды, ғимараттарды, құрылысжайларды, жолдарды және басқа да объектілерді күрделі жөндеуге байланысты шығыстар бойынша мемлекеттік қазынашылық органы аванстық төлемнен кейінгі төлем жүргізу кезінде құрылысқа арналған жобалардың (техникалық-экономикалық негіздеме немесе жобалау-сметалық құжаттама) ведомстводан тыс кешенді сараптамасының оң қорытындысының бар-жоғына ағымдағы бақылауды жүзеге асырады.

Мемлекеттік қазынашылық органы квазимемлекеттік сектор субъектілерінің, қаржылық қолдау операторларының төлемдерін жүргізу кезінде ағымдағы бақылауды жүзеге асырады, ол төлем тапсырмаларын:

1) төлемнің негізділігін растайтын құжаттардың: тауарларды беру туралы шот-фактура немесе жүкқұжат (акт) немесе орындалған жұмыстар, көрсетілген қызметтер актісі көшірмелерінің бар-жоғына;

2) бағалы қағаздар нарығын реттеу мен қадағалауды жүзеге асыратын уәкілетті орган куәлігінің не квазимемлекеттік сектор субъектісінің жарғылық капиталын ұлғайтуға ақша аударылған жағдайда басқару органдарының тиісті шешімінің бар-жоғына;

3) нысанды толтырудың толықтығы мен дұрыстығы бойынша Қазақстан Республикасы банк заңнамасының талаптарына сәйкестiгіне тексеруді білдіреді.

Мемлекеттік қазынашылық органы қазынашылық сүйемелдеу шеңберінде мемлекеттік сатып алудың қолма-қол ақшаны бақылау шоттарынан төлемдер жүргізу кезінде ағымдағы бақылауды жүзеге асырады, ол төлем тапсырмаларын:

1) төлемнің негізділігін растайтын құжаттардың: төлем сертификатының және электрондық шот-фактураның бар-жоғына;

2) нысанды толтырудың толықтығы мен дұрыстығы бойынша Қазақстан Республикасы банк заңнамасының талаптарына сәйкестігіне тексеруді білдіреді.

Мемлекеттік қазынашылық органы Арнаулы мемлекеттік қордың, тиісті саланың орталық және (немесе) жергілікті уәкілетті органының қолма-қол ақшаны бақылау шоттарынан төлемдер жүргізу кезінде ағымдағы бақылауды жүзеге асырады, ол төлеуге берілетін шоттарды:

1) төлемнің негізділігін растайтын құжаттардың: тауарларды беру туралы шот-фактура немесе жүкқұжат (акт) немесе орындалған жұмыстар, көрсетілген қызметтер актісі көшірмесінің бар-жоғына;

2) нысанды толтырудың толықтығы мен дұрыстығы бойынша Қазақстан Республикасы банк заңнамасының талаптарына сәйкестігіне тексеруді білдіреді.

Мемлекеттік қазынашылық органы пилоттық жобаны іске асыру жөніндегі квазимемлекеттік сектор субъектісінің қолма-қол ақшаны бақылау шотынан төлемдер жүргізу кезінде ағымдағы бақылауды жүзеге асырады, ол төлем тапсырмаларын:

1) төлемнің негізділігін растайтын құжаттардың: электрондық шот-фактураның және орындалған жұмыстардың құны туралы анықтаманың бар-жоғына;

2) нысанды толтырудың толықтығы мен дұрыстығы бойынша Қазақстан Республикасы банк заңнамасының талаптарына сәйкестігіне тексеруді білдіреді.

4. Жасалған азаматтық-құқықтық мәмілелерді тіркеу міндетті болып табылатын шығыстардың экономикалық сыныптамасының ерекшеліктері бойынша тіркелген азаматтық-құқықтық мәмілесіз мемлекеттік мекемелердің төлемдері мен ақша аударымдарын жүргізуге жол берілмейді.

Шығыстардың экономикалық сыныптамасы ерекшеліктерінің, оның ішінде жасалған азаматтық-құқықтық мәмілелерді тіркеу міндетті болып табылатын шығыстар түрлерінің тізбесін бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

Бюджеттік операцияларды жүргізу кезінде төлемдерді және (немесе) ақша аударымдарын жүзеге асыру тәсілдері Қазақстан Республикасының төлемдер және төлем жүйелері туралы заңнамасында, Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасында немесе Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда айқындалады.

Бюджеттік операцияларды жүргізу кезінде төлемдер мен ақша аударымдарын жүзеге асыру тәртібін бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

5. Мемлекеттік мекемелер, мемлекет кепілдік берген қарызды тартқан қарыз алушылар төлемдер мен ақша аударымдарын валюталардың түрлері бойынша шетел валютасымен Қазақстан Республикасы бейрезиденттерінің пайдасына шетел валютасын айырбастау және аудару жөніндегі операцияларды жүргізу арқылы жүзеге асырады.

Валюталардың түрлері бойынша шетел валютасын айырбастау немесе қайта айырбастау Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен айқындалған, айырбасталатын немесе қайта айырбасталатын күнгі валюта айырбастаудың ресми бағамы бойынша жүзеге асырылады.

Валюталардың түрлері бойынша шетел валютасымен мемлекеттік мекеменің шотына немесе квазимемлекеттік сектор субъектісінің шотынан айырбасталған шетел валютасы бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындаған тәртіппен және мерзімдерде мақсаты бойынша пайдаланылуға тиіс.

Пайдаланылмаған не толық пайдаланылмаған шетел валютасы мемлекеттік мекеме шығыстарының бюджеттік сыныптамасының кодына немесе шетел валютасын айырбастау жүзеге асырылған квазимемлекеттік сектор субъектісінің шотына ұлттық валютадағы сома кейіннен қалпына келтіріле отырып, көрсетілген мерзім өткен соң қайта айырбасталуға тиіс.

Бюджеттік операцияларды жүргізу кезінде төлемдер мен ақша аударымдарын шетел валютасымен жүзеге асыру тәртібін бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

111-бап. Азаматтық-құқықтық мәмілелерді тіркеуді және төлемдер мен ақша аударымдарын жүргізуді тоқтата тұру

1. Мемлекеттік қазынашылық органы азаматтық-құқықтық мәмілелерді тіркеу және төлемдер мен ақша аударымдарын жүргізу үшін мемлекеттік мекемелердің құжаттарын қабылдауды:

1) міндеттемелер мен төлемдер бойынша жеке қаржыландыру жоспарларына өзгерістер енгізілген;

2) осы Кодекстің 112-бабының 2-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, инкассолық өкімдер шығарылған;

3) егер мемлекеттік мекеме айырбасталған шетел валютасының мақсаты бойынша пайдаланылмаған не толық пайдаланылмаған қалдығын қайта айырбастау рәсімін жүзеге асырмаған;

4) егер жергілікті атқарушы орган бюджеттік кредит сомасын оны бөлген жоғары тұрған бюджетке кредиттік шарттың талаптарында көзделген мерзімде қайтармаған;

5) секвестрленген;

6) егер бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі жылдық қаржылық есептілікті мемлекеттік қазынашылық белгілеген тәртіппен және мерзімдерде ұсынбаған;

7) осы Кодекстің 112-бабының 2-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, уәкілетті органдарға тыйым салынған және (немесе) сот органының актісі шығарылған;

8) 112-баптың 2-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, салық органы мен ішкі мемлекеттік аудит органының өкімі шығарылған;

9) бюджеттік алып қою сомаларын аудару мерзімдері бұзылған;

10) республикалық бюджетке нысаналы трансферттерді аудару мерзімдері бұзылған;

11) тиісті бюджеттің қолма-қол ақшаны бақылау шотында ақша болмаған не жеткіліксіз болған жағдайларда тоқтата тұрады.

2. Азаматтық-құқықтық мәмілелерді тіркеу және мемлекеттік мекемелердің, квазимемлекеттік сектор субъектілерінің, қазынашылық сүйемелдеу шеңберінде бас мердігердің төлемдерін жүргізу жөніндегі операцияларды тоқтата тұру бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындаған тәртіппен және мерзімдерде жүзеге асырылады.

112-бап. Инкассолық өкім

1. Инкассолық өкім республикалық бюджет туралы заңда не жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешімінде тиісті қаржы жылына мемлекеттік тапсырманы орындау үшін немесе жарғылық капиталын ұлғайтуға (қалыптастыруға) қаражат көзделген мемлекеттік мекеменің, сондай-ақ квазимемлекеттік сектор субъектісінің атқарушылық құжатты, сондай-ақ пайда болған салық берешегін, міндетті зейнетақы жарналары, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары бойынша, міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыруға аударымдар және (немесе) жарналар немесе әлеуметтік аударымдар бойынша берешекті, Қазақстан Республикасының кеден заңнамасында көзделген жағдайларда пайда болған берешекті өтеуге байланысты құжатты мәжбүрлі түрде орындауына негіз болып табылатын құжатты білдіреді.

Инкассолық өкім мемлекеттік мекеме мен квазимемлекеттік сектор субъектісі төлемінің негізділігін растайтын құжат болып табылады.

Қазақстан Республикасының мемлекеттік кірістер органдарының инкассолық өкімдерін қоспағанда, инкассолық өкім атқарушылық құжаттың негізінде және Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген басқа да негіздер бойынша жасалады.

Мемлекеттік кірістер органдарының инкассолық өкімдері осы өндіріп алудың негізділігін растайтын құжаттар қоса тіркелмей беріледі.

Инкассолық өкімдерді шығару мемлекеттік мекеменің кодына, ақылы қызметтер көрсетудің, қайырымдылық көмектің қолма-қол ақшаны бақылау шоттарына, сондай-ақ республикалық бюджет туралы заңда не жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешімінде тиісті қаржы жылына мемлекеттік тапсырманы орындау үшін немесе жарғылық капиталдарын ұлғайтуға (қалыптастыруға) қаражат көзделген квазимемлекеттік сектор субъектілерінің қолма-қол ақшаны бақылау шоттарына жүзеге асырылуы мүмкін.

Инвестициялық жоба бойынша инкассолық өкімді орындау жөніндегі міндеттемелер туындаған жағдайда, бұл инкассолық өкім осы инвестициялық жобаны қаржыландыру жүзеге асырылатын квазимемлекеттік сектор субъектісінің қолма-қол ақшаны бақылау шотына шығарылады.

2. Инкассолық өкімдерді бірыңғай қазынашылық шотқа және бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органға ашылған шетел валютасындағы шоттарға, сыртқы қарыздардың немесе байланысты гранттардың арнаулы шоттарына, сыртқы қарыздардың немесе байланысты гранттардың арнаулы шоттарына арналған шоттарға, тиісті бюджеттердің, Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының қолма-қол ақшаны бақылау шоттарына, Жәбірленушілерге өтемақы қорының, Арнаулы мемлекеттік қордың және тиісті саланың орталық және (немесе) жергілікті уәкілетті органының, әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының, ақшаны уақытша орналастырудың, сыртқы қарыздарды немесе байланысты гранттарды қайта айырбастаудың, пилоттық жобаны іске асыру бойынша квазимемлекеттік сектор субъектісінің, мемлекеттік сатып алудың, дербес білім беру ұйымдарының және мемлекеттік сатып алу саласындағы бірыңғай оператордың қолма-қол ақшаның бақылау шоттарына шығаруға жол берілмейді.

Қазынашылық сүйемелдеу жағдайында мемлекеттік мекеме мен бас мердігер арасында жасалған шарттың талаптарына байланысты іс бойынша сот актісінен басқа кезде мемлекеттік сатып алудың қолма-қол ақшаны бақылау шоттарындағы ақшаға инкассолық өкімді шығаруға жол берілмейді.

3. Инкассолық өкім Қазақстан Республикасының банк заңнамасында белгіленген нысан бойынша ұсынылады.

4. Инкассолық өкімдерді орындау бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган белгілеген тәртіппен жүзеге асырылады.

113-бап. Өтімділікті басқару

1. Өтімділікті басқару – бірыңғай қазынашылық шоттағы қаражат қалдықтарын басқару, бюджетке түсетін түсімдердің мерзімдеріне сәйкес төлемдердің уақтылы жүргізілуін қамтамасыз ету үшін ақша қаражатының қозғалысын болжау және уақытша бос бюджет ақшасын әртүрлі қаржы құралдарына орналастыру жөніндегі іс-шаралар.

2. Мемлекеттік қазынашылық пен бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті орган өтімділікті басқаруды жүзеге асырады.

3. Мемлекеттік қазынашылық немесе бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті орган түсімдердің және төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарында көзделген көлемде төлемдерді қолма-қол ақшамен қамтамасыз ету үшін қажетті шаралар қабылдайды.

4. Мемлекеттік қазынашылық немесе бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті орган мемлекеттік мекемелердің төлемдерін уақтылы әрі толық жүргізуді және олардың міндеттемелерін қамтамасыз ету үшін:

бюджетке түсетін түсімдердің күтілетін көлемдерін және жоспарлы кезеңге арналған шығыстардың атқарылуын, қолма-қол ақша профицитін (тапшылығын) және оны жабу көздерін айқындау жөніндегі процесс болып табылатын қолма-қол ақша легінің болжамын жасайды;

тиісті бюджеттің қолма-қол ақшаны бақылау шотындағы ақша қозғалысына мониторинг жүргізеді.

5. Республикалық және жергілікті бюджеттерге түсуі күтілетін немесе түсетін нақты түсімдер мен бюджет қаражатының қалдықтары көлемінің ағымдағы қаржы жылы басталғаннан бері күтілетін немесе жүргізілген төлемдер көлемінен асып түсуі қолма-қол ақша профициті болып табылады.

Түсуі күтілетін немесе жүргізілген төлемдер көлемінің ағымдағы қаржы жылы басталғаннан бері республикалық және жергілікті бюджеттерге түсуі күтілетін немесе түсетін нақты түсімдердің және бюджет қаражаты қалдықтарының көлемінен асып түсуі қолма-қол ақша тапшылығы болып табылады.

6. Республикалық бюджеттің қолма-қол ақшаны бақылау шотында қолма-қол ақша тапшылығы болжанған жағдайда, қолма-қол ақшаның тапшылығын жабу:

осы Кодекстің 139-бабына сәйкес қарыз алу;

түсімдердің және төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарына өзгерістер енгізу;

жергілікті бюджеттердің қолма-қол ақшаны бақылау шоттарынан уақытша бос бюджет ақшасын тарту;

квазимемлекеттік сектор субъектілерінің қолма-қол ақшаны бақылау шоттарынан уақытша бос бюджет ақшасын тарту есебінен жүзеге асырылады.

Жергілікті бюджеттердің қолма-қол ақшаны бақылау шоттарынан және квазимемлекеттік сектор субъектілерінің шоттарынан уақытша бос бюджет ақшасын тарту және оларды қайтару келісім жасасу жолымен жүзеге асырылады.

Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган жергілікті бюджеттердің қолма-қол ақшаны бақылау шоттарынан және квазимемлекеттік сектор субъектілерінің шоттарынан уақытша бос бюджет ақшасын тарту және оларды қайтару қағидаларын, келісімдердің нысанын бекітеді.

7. Жергілікті бюджеттің қолма-қол ақшаны бақылау шотында қолма-қол ақша тапшылығы болжанған жағдайда, қолма-қол ақшаның тапшылығын жабу:

осы Кодекстің 140-бабына сәйкес жоғары тұрған бюджеттен бюджеттік кредиттер алу түрінде қарыз алу;

түсімдердің және төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарына өзгерістер енгізу есебінен жүзеге асырылады.

8. Мемлекеттік қазынашылық тиісті бюджеттің қолма-қол ақшаны бақылау шотында қолма-қол ақшаның профициті болжанған жағдайда, уақытша бос бюджет ақшасының көлемін айқындайды.

Ағымдағы қаржы жылының белгілі бір уақыт кезеңі ішінде пайдаланылмайтын, бірыңғай қазынашылық шоттағы ақша уақытша бос бюджет ақшасы болып табылады.

Республикалық бюджетке кірістер алу үшін бірыңғай қазынашылық шоттан уақытша бос бюджет ақшасы Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіндегі, Ұлттық пошта операторындағы және (немесе) екінші деңгейдегі банктердегі депозиттерге орналастырылады.

Мемлекеттік қазынашылық бірыңғай қазынашылық шоттағы ақша қалдығына күнделікті сыйақыны республикалық бюджет кірісінің есебіне жатқызады.

Осы бапта көзделген жағдайларды қоспағанда, бюджет ақшасын, оның ішінде қайтарымды негізде алынған ақшаны банктік шоттарға орналастыруға жол берілмейді.

9. Мемлекеттік қазынашылық бірыңғай қазынашылық шоттан уақытша бос бюджет ақшасын орналастыруды Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкімен және қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органмен келісу бойынша Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған тәртіппен жүзеге асырады.

10. Квазимемлекеттік сектор субъектілерінің сыйақы алу мақсатында уақытша бос бюджет қаражатын Ұлттық пошта операторындағы және (немесе) екінші деңгейдегі банктердегі депозиттерге және басқа да қаржы құралдарына орналастыруына мемлекеттік қазынашылықпен келісу бойынша жол беріледі.

Бұрын бюджеттен бөлінген, бірыңғай қазынашылық шотта болмайтын және ағымдағы қаржы жылының белгілі бір уақыт кезеңі ішінде пайдаланылмайтын бюджет қаражаты квазимемлекеттік сектор субъектілерінің уақытша бос бюджет қаражаты болып табылады.

Квазимемлекеттік сектор субъектілерінің уақытша бос бюджет қаражатын Ұлттық пошта операторындағы және (немесе) екінші деңгейдегі банктердегі депозиттерге және басқа да қаржы құралдарына орналастырудан алған сыйақылары квазимемлекеттік сектор субъектілерінің кірістері болып табылмайды, акциялардың мемлекеттік пакеттеріне дивидендтерді, мемлекеттік меншіктегі заңды тұлғаларға қатысу үлесіне кірістерді төлеу есебіне есепке алынбайды және республикалық бюджеттің кірісіне жіберіледі.

Квазимемлекеттік сектор субъектілері уақытша бос бюджет қаражаты туралы ақпаратты бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайтын тізбе, тәртіп және нысан бойынша мемлекеттік қазынашылыққа жібереді.

Квазимемлекеттік сектор субъектілерінің сыйақылар алу мақсатында уақытша бос бюджет қаражатын Ұлттық пошта операторындағы және (немесе) екінші деңгейдегі банктердегі депозиттерге және басқа да қаржы құралдарына орналастыру мерзімдері мен көлемдерін мемлекеттік қазынашылықпен келісу тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкімен және қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органмен келісу бойынша айқындайды.

114-бап. Қазынашылық мониторинг

1. Қазынашылық мониторинг Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасын бұзу тәуекелдерін анықтау мақсатында деректерді талдау және жинау арқылы жүргізіледі.

2. Мемлекеттік қазынашылық пен мемлекеттік қазынашылық органдары осы Кодекстің 110-бабына сәйкес ағымдағы бақылауды жүзеге асыру барысында қазынашылық мониторингті жүзеге асырады.

3. Қазынашылық мониторинг мемлекеттік мекемелер мен квазимемлекеттік сектор субъектілерінің өткізілген және орындалмай қайтарылған қаржылық құжаттары негізінде жүзеге асырылады.

4. Қазынашылық мониторинг жүргізу тәртібін бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

5. Қазынашылық мониторинг нәтижелері осы Кодекстің 45-бабына сәйкес қолданылады.

23-тарау. ҚАРЖЫ ЖЫЛЫНЫҢ АЯҚТАЛУЫ

115-бап. Бюджет қаражатын пайдалану және толық пайдалану ерекшеліктері

1. Мемлекеттік аудит нәтижелері бойынша қабылданатын аудиторлық қорытындыға сәйкес нысаналы мақсаты бойынша пайдаланылмаған Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан берілетін нысаналы трансферттер, жоғары тұрған бюджеттен берілетін нысаналы трансферттер мен бюджеттік кредиттер мемлекеттік аудит нәтижелері бойынша қабылданатын аудиторлық қорытындыға қол қойылғаннан кейін үш айдан кешіктірілмей тиісінше Қазақстан Республикасының Ұлттық қорына немесе тиісті бюджетке міндетті түрде қайтарылуға жатады.

Мемлекеттік аудит немесе "Астана" халықаралық қаржы орталығы туралы" Қазақстан Республикасының Конституциялық заңына сай республикалық бюджет қаражатының нысаналы әрі тиімді пайдаланылуын бақылауды жүзеге асыруды аяқтау нәтижелері бойынша қабылданатын аудиторлық қорытындыға сәйкес нысаналы мақсаты бойынша пайдаланылмаған, заңды тұлғаларға берілетін трансферттер Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген жағдайларды қоспағанда, мемлекеттік аудит нәтижелері бойынша немесе "Астана" халықаралық қаржы орталығы туралы" Қазақстан Республикасының Конституциялық заңына сәйкес республикалық бюджет қаражатының нысаналы әрі тиімді пайдаланылуын бақылау нәтижелері бойынша қабылданатын аудиторлық қорытындыға қол қойылғаннан кейін үш айдан кешіктірілмей тиісті бюджетке міндетті түрде қайтарылуға жатады.

2. Осы тармаққа сәйкес қалыптастырылатын тізбе негізінде бюджеттік бағдарламалардың (кіші бағдарламалардың) орындалмауы болжанған жағдайда, ағымдағы қаржы жылында пайдаланылмаған бюджет қаражатын келесі қаржы жылында толық пайдалануға рұқсат етіледі.

Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган немесе бюджетті атқару жөніндегі жергілікті атқарушы орган ағымдағы қаржы жылының 1 желтоқсанына дейін бюджеттік мониторинг және бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің ұсыныстары негізінде бюджет қаражатын келесі қаржы жылында толық пайдалануға рұқсат етілетін мемлекеттік инвестициялық жобалар және (немесе) іс-шаралар бөлінісінде бюджеттік бағдарламалардың (кіші бағдарламалардың) тізбесін жасайды және оны тиісті бюджет комиссиясының қарауына енгізеді.

Бюджет қаражатын келесі қаржы жылында толық пайдалануға рұқсат етілетін мемлекеттік инвестициялық жобалар және (немесе) іс-шаралар бөлінісінде бюджеттік бағдарламалардың (кіші бағдарламалардың) тізбесі ағымдағы қаржы жылының желтоқсанында Қазақстан Республикасы Үкіметінің және жергілікті атқарушы органдардың жоспарлы кезеңге арналған республикалық бюджет туралы заңды іске асыру туралы қаулыларына, аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің шешіміне немесе жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешіміне енгізіледі.

3. Осы баптың 2-тармағына сәйкес толық пайдалануға рұқсат етілген бюджет қаражаты қайтадан толық пайдаланылмаған жағдайда, бюджеттік бағдарламаның әкімшісі оларды толық пайдалану жылының 20 желтоқсанына дейін тиісті бюджетке қайтаруға тиіс.

4. Бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері ағымдағы қаржы жылында жоғары тұрған бюджеттен берілетін нысаналы даму трансферттерін пайдалану кезінде үнемдеу қалыптасқан жағдайда, үнемдеу сомасын жоғары тұрған бюджетке қайтаруды қамтамасыз етеді.

5. Есепті кезеңнің соңында квазимемлекеттік сектор субъектілерінің қолма-қол ақшаны бақылау шоттарында қалған бюджеттен алынған қаражаттың пайдаланылмаған қалдықтары квазимемлекеттік сектор субъектілерінің ағымдағы қаржы жылында пайдаланылмаған (толық пайдаланылмаған) қаражаты болып табылады.

Квазимемлекеттік сектор субъектілерінің ағымдағы қаржы жылында пайдаланылмаған (толық пайдаланылмаған) қаражаты бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен және мерзімдерде бюджетке қайтарылуға жатады.

Квазимемлекеттік сектор субъектілерінің қолма-қол ақшаны бақылау шоттарына есепке жатқызылған тұрақсыздық айыбын (айыппұлды, өсімпұлды) төлеуден түскен қаражат әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының қолма-қол ақшаны бақылау шотына есепке жатқызылған тұрақсыздық айыбын (айыппұлдарды, өсімпұлды) қоспағанда, тиісті бюджет кірісіне аударылуға жатады.

Квазимемлекеттік сектор субъектілерінің жарғылық капиталына мемлекеттің қатысуы арқылы бюджеттік инвестициялардың бекітілген қаржылық-экономикалық негіздемесінде белгіленген мерзім квазимемлекеттік сектор субъектілеріне бөлінетін бюджеттік инвестициялар үшін есепті кезең деп қабылданады.

6. Заңды тұлғаларға берілетін трансферттер түрінде бөлінген, ағымдағы қаржы жылында пайдаланылмаған (толық пайдаланылмаған) бюджет қаражаты Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген жағдайларды қоспағанда, бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен және мерзімдерде бюджетке қайтарылуға жатады.

7. Нысаналы мақсаты бойынша пайдаланылмаған, пайдаланылмаған, толық пайдаланылмаған бюджет қаражатын толық пайдалану, тиісті жоғары тұрған бюджетке қайтару тәртібін бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

116-бап. Бюджет қаражатының қалдықтары

1. Есепті кезеңнің соңындағы жағдай бойынша тиісті бюджеттердің қолма-қол ақшаны бақылау шоттарында қалған бюджет қаражаты кезең соңындағы бюджет қаражатының қалдықтары болып табылады.

2. Кезекті қаржы жылының 1 қаңтарындағы жағдай бойынша есепті қаржы жылындағы бюджеттің атқарылу қорытындылары бойынша тиісті бюджеттердің қолма-қол ақшаны бақылау шоттарында қалған бюджет қаражаты жыл басындағы бюджет қаражатының қалдықтары болып табылады.

3. Кезеңнің соңында жергілікті бюджеттердің қолма-қол ақшаны бақылау шоттарында қалған бюджет қаражатының қалдықтары осы Кодекстің 113-бабы 6-тармағының төртінші абзацында көзделген жағдайды қоспағанда, жоғары тұрған бюджетке алып қоюға (аударылуға) жатпайды.

Бюджетті атқару барысында кірістердің жоспарлы көлемінің нақты көлемінен асып кетуі нәтижесінде пайда болған, кезеңнің соңында жергілікті бюджеттердің қолма-қол ақшаны бақылау шоттарында қалған бюджет қаражатының қалдықтары басталған (жалғасатын) жобаларды, оның ішінде осы Кодекстің 150-бабына сәйкес бюджеттік инвестициялардың бекітілген (нақтыланған) параметрлерін түзетуге байланысты жобаларды қаржыландыруға пайдаланылады.

Бюджетті атқару барысында салықтық және салықтық емес түсімдер бойынша түсімдердің, бюджеттік кредиттерді өтеу сомаларының түсімдердің жиынтық жоспарында көрсетілген жоспарлы мәндерден асып кетуі нәтижесінде пайда болған, кезеңнің соңында жергілікті бюджеттердің қолма-қол ақшаны бақылау шоттарында қалған бюджет қаражатының қалдықтары:

1) жергілікті атқарушы органның борышын, оның ішінде жоғары тұрған бюджеттен берілген бюджеттік кредиттерді бюджет қаражатының осы қалдықтарының кемінде елу пайызы көлемінде мерзімінен бұрын өтеу;

2) бюджет шығыстарының мынадай:

елді мекендерге газ тарту;

сумен жабдықтау объектілерін, тазарту, дренаждық жүйелерді, кәріз, жылу және электр желілерін құру, реконструкциялау және жөндеу;

автомобиль жолдарын салу, реконструкциялау, жөндеу және күтіп-ұстау жөніндегі бағыттарын қаржыландыру үшін пайдаланылады.

4. Жәбірленушілерге өтемақы қорының, Арнаулы мемлекеттік қордың жыл басындағы ақша қалдықтары бюджетке алып қойылуға (аударылуға) жатпайды.

5. Жыл басындағы бюджет қаражатының қалдықтары келесі қаржы жылының бюджетін түзету арқылы мыналарға:

1) алынған қарыздар бойынша негізгі борышқа қызмет көрсетуге және оны өтеуге;

2) толық пайдалануға рұқсат етілген қаражатты қоспағанда, республикалық, облыстық немесе аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттен бөлінген нысаналы трансферттердің өткен қаржы жылында пайдаланылмаған (толық пайдаланылмаған) сомаларын қайтаруға;

3) Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан нысаналы трансферт түрінде республикалық бюджетке тартылған, пайдаланылмаған (толық пайдаланылмаған) қаражатты Қазақстан Республикасының Ұлттық қорына қайтаруға;

4) активтер мен басқа да тауарларды сатып алу мен беруді, қызметтер көрсетуді, жұмыстар орындауды көздейтін бюджеттік даму бағдарламалары, ағымдағы бюджеттік бағдарламалар бойынша іске асыру мерзімі бір қаржы жылынан асатын өткен қаржы жылының тіркелген міндеттемелерінің төленбеген бөлігін қаржыландыруға пайдаланылуы мүмкін.

Осы тармақтың 4) тармақшасы шеңберінде Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан берілетін нысаналы трансферттер есебінен қаржыландырылатын бюджеттік бағдарламалар және (немесе) кіші бағдарламалар бойынша өткен қаржы жылының тіркелген міндеттемелерінің төленбеген бөлігін қаржыландыруға рұқсат етіледі.

6. Осы баптың 5-тармағында көзделген мақсаттарға бөлгеннен кейін қалған жыл басындағы бюджет қаражатының қалдықтары алынған қарыздар бойынша негізгі борышты өтеуге жіберіледі.

7. Осы баптың 5 және 6-тармақтарында көзделген мақсаттарға бөлгеннен кейін қалған жыл басындағы бюджет қаражатының қалдықтары бюджет қаражатының бос қалдықтары болып табылады және бюджетті нақтылау арқылы ағымдағы қаржы жылының шығыстарын қаржыландыруға жіберілуі мүмкін.

24-тарау. БЮДЖЕТТІК ЕСЕПКЕ АЛУ, БЮДЖЕТТІК ЕСЕПТІЛІК ЖӘНЕ БЮДЖЕТТІК МОНИТОРИНГ

117-бап. Бюджеттік есепке алу және бюджеттік есептілік жөніндегі жалпы ережелер

1. Бюджеттік есепке алу Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасымен регламенттелген, кассалық негізде бірыңғай қазынашылық шоттан және мемлекеттік мекемелердің шоттарынан операциялар туралы ақшалай мәндегі ақпаратты жинаудың, тіркеудің және қорытудың ретке келтірілген жүйесін білдіреді.

2. Бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті органдар, мемлекеттік қазынашылық және аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер әкімдерінің аппараттары бюджеттік есепке алуды жүргізеді.

3. Бюджеттік есепке алуды жүргізу тәртібін бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

4. Бюджеттік есепке алу деректері бюджеттік есептілік жасауға негіз болып табылады.

5. Бюджеттік есептілік мынадай сапалық сипаттамаларға сәйкес келуге тиіс:

1) жасалған операциялардың төлнұсқалығын және оларды есепке алуда көрсеткен кезде қателердің жоқ екенін білдіретін анықтық;

2) Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасында көзделген, талап етілетін барлық ақпараттың көрсетілуін білдіретін толықтық;

3) осы Кодекстің және басқа да нормативтік құқықтық актілердің есептілікті жасау жөніндегі ережелерінің сақталуын білдіретін сәйкестік.

6. Бюджеттік есептілікте алынған тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің) бюджетке түсімдері ақшалай мәнде көрсетіледі.

118-бап. Бюджеттік есептіліктің түрлері

1. Мемлекеттік мекемелер, бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері, бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті органдар және аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер әкімдерінің аппараттары бюджеттік есептілікті жасайды.

2. Бюджеттік есептілік есептердің мынадай түрлерін қамтиды:

1) мемлекеттік мекемелер жасайтын:

қаржыландыру жоспарының орындалуы туралы есеп;

тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуден түсетін ақша түсімдері мен шығыстары жоспарларының орындалуы туралы есеп;

филантропиялық қызметтен және (немесе) демеушілік қызметтен және (немесе) меценаттық қызметтен және (немесе) туып-өскен жеріне қолдау көрсету жөніндегі қызметтен ақшаның түсуі және жұмсалуы туралы есеп;

2) бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері жасайтын:

қаржыландыру жоспарының орындалуы туралы есеп;

жоғары тұрған бюджеттен бөлінген нысаналы трансферттердің атқарылуы туралы есеп;

3) бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті орган, мемлекеттік қазынашылық және аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер әкімдерінің аппараттары жасайтын:

республикалық, тиісті жергілікті бюджеттің, облыс, аудан (облыстық маңызы бар қала), аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетінің, мемлекеттік және шоғырландырылған бюджеттердің атқарылуы туралы есеп;

Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының қолма-қол ақшаны бақылау шотындағы ақша қозғалысы туралы есеп;

мемлекеттік, республикалық және жергілікті бюджеттер бойынша тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуден ақша түсімдері мен шығыстары жоспарларының орындалуы туралы есеп;

мемлекеттік, республикалық және жергілікті бюджеттер бойынша филантропиялық қызметтен және (немесе) демеушілік қызметтен және (немесе) меценаттық қызметтен және (немесе) туып-өскен жеріне қолдау көрсету жөніндегі қызметтен ақшаның түсуі және жұмсалуы туралы есеп.

3. Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган өз құзыреті шегінде бюджеттік есептіліктің қосымша нысандарын белгілейді.

4. Орталық және жергілікті мемлекеттік органдар, мемлекеттік мекемелер бюджеттік есептілікті жасау және ұсыну жөніндегі нормативтік құқықтық актілерді басшылыққа алуға міндетті.

5. Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган бюджеттік есептілікті жасау және ұсыну тәртібін айқындайды.

119-бап. Бюджеттік мониторинг

1. Бюджет түсімдерінің орындалмауы, міндеттемелерді уақтылы қабылдамау, бюджеттік бағдарламалар бойынша төлемдердің уақтылы жүргізілмеуі себептерін анықтау, бюджет түсімдері мен шығыстарының атқарылу болжамдарын жасау, бюджеттік бағдарламалардың іске асырылуын талдау мақсатында жүзеге асырылатын бюджеттің атқарылу көрсеткіштерін тұрақты және жүйелі жинау, қадағалап отыру және талдау бюджеттік мониторинг болып табылады.

2. Мемлекеттік кірістер органдары, салықтық емес түсімдер жөніндегі уәкілетті органдар, негізгі капиталды сатудан, трансферттерден, бюджеттік кредиттерді өтеу сомаларынан, мемлекеттің қаржылық активтерін сатудан, қарыздардан түсімдерді алуға жауапты және бақылауды жүзеге асыратын уәкілетті мемлекеттік органдар, бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері, бюджетті атқару жөніндегі орталық және жергілікті уәкілетті органдар, аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер әкімдерінің аппараттары бюджеттік мониторингті жүзеге асырады.

3. Бюджеттік бағдарламаның басшысы бюджеттік мониторинг жүргізуді, оның нәтижелерін талдауды және бюджеттік бағдарламалар паспорттарында көзделген түпкілікті нәтижелерге қол жеткізілуін қамтамасыз ету үшін шаралар қабылдауды қамтамасыз етеді.

4. Бюджеттік мониторинг бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті органдардың бюджеттік есептілігі және мемлекеттік кірістер органдары, салықтық емес түсімдер жөніндегі уәкілетті органдар, негізгі капиталды сатудан, трансферттерден, бюджеттік кредиттерді өтеу сомаларынан, мемлекеттің қаржылық активтерін сатудан, қарыздардан түсімдерді алуға жауапты және бақылауды жүзеге асыратын уәкілетті мемлекеттік органдар, бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері ұсынатын ақпарат негізінде жүзеге асырылады.

5. Мемлекеттік кірістер органдары, салықтық емес түсімдер жөніндегі уәкілетті органдар, негізгі капиталды сатудан, трансферттерден, бюджеттік кредиттерді өтеу сомаларынан, мемлекеттің қаржылық активтерін сатудан, қарыздардан түсімдерді алуға жауапты және бақылауды жүзеге асыратын уәкілетті мемлекеттік органдар бюджетті атқару жөніндегі орталық және жергілікті уәкілетті органдарға мемлекеттік қазынашылықтың және мемлекеттік қазынашылық органдарының есепке алу деректері негізінде қалыптастырылатын бюджет түсімдерінің атқарылуы туралы талдамалық есептерді ұсынады.

6. Республикалық және жергілікті бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері бюджеттік бағдарламалардың іске асырылу мониторингінің, кәсіпкерлік субъектілерінің мемлекеттік қолдау көрсету шеңберінде алынған бюджет қаражатын пайдалануының нәтижелері туралы есептерді бюджетті атқару жөніндегі орталық және жергілікті уәкілетті органдарға ұсынады.

7. Бюджеттік мониторинг нәтижелері тиісті бюджет комиссиясының қарауына шығарылады.

8. Республикалық бюджеттік бағдарламалардың әкімшілерімен бірлесіп бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган жүргізген бюджеттік мониторинг нәтижелері бойынша бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындаған тәртіппен Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу туралы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылатын мемлекеттік сатып алу нәтижелері бойынша бюджеттік даму бағдарламалары бойынша пайда болған соманы қайта бөлу туралы шешімін қалыптастырады.

9. Бюджетті атқару жөніндегі орталық және жергілікті уәкілетті органдар бюджеттік мониторинг нәтижелері бойынша тоқсан сайын және жыл қорытындылары бойынша Қазақстан Республикасының Үкіметіне, Қазақстан Республикасының мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау туралы заңнамасына сәйкес республикалық немесе жергілікті бюджеттің атқарылуын ағымдағы бағалауды жүзеге асыру үшін сыртқы мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарына, жергілікті атқарушы органдарға және мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органға республикалық және жергілікті бюджеттердің атқарылуы туралы талдамалық есепті, сондай-ақ ай сайын бюджеттік бағдарламалардың әкімшілеріне міндеттемелер бойынша қаржыландыру жоспарына сәйкес бюджеттік бағдарламалар бойынша қабылданбаған міндеттемелер туралы және төлемдер бойынша қаржыландыру жоспарының уақтылы орындалмауы туралы ақпарат жібереді.

Есепті тоқсанның қорытындылары бойынша салықтық және салықтық емес түсімдер бойынша түсімдердің, бюджеттік кредиттерді өтеу сомаларының түсімдердің жиынтық жоспарында көрсетілген жоспарлы мәндерден асып кетуіне байланысты қалыптасқан бюджет қаражатының қалдықтарын жергілікті атқарушы органдардың осы Кодекстің 116-бабының 3-тармағына сәйкес шығыстарды қаржыландыруға бағыттауы үшін бюджетті атқару жөніндегі орталық немесе жергілікті уәкілетті орган бюджеттік мониторинг нәтижелері бойынша бюджет қаражатының осы қалдықтары туралы ақпаратты тиісті жергілікті атқарушы органға жібереді.

10. Тиісті бюджеттің атқарылуы туралы талдамалық есептің нәтижелері тиісті бюджетті әзірлеу немесе нақтылау кезінде ескеріледі.

11. Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган бюджеттік мониторингті жүргізу тәртібін айқындайды.

120-бап. Бюджеттің атқарылуы туралы есепті ұсыну

1. Республикалық және жергілікті бюджеттердің атқарылуы туралы есепте – есепті айдан кейінгі айдың бірінші күніндегі жағдай бойынша бекітілген, нақтыланған, түзетілген республикалық және жергілікті бюджеттер, қабылданған, төленбеген міндеттемелер, бюджет түсімдерінің орындалуы және (немесе) тиісті бюджеттің бюджеттік бағдарламалары бойынша төленген міндеттемелер көрсетіледі.

2. Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган мемлекеттік, шоғырландырылған, республикалық және жергілікті бюджеттердің атқарылуы туралы есептерді ай сайын – Қазақстан Республикасының Үкіметіне, мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органға және ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті органға, тоқсан сайын – Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігіне, республикалық бюджеттің атқарылуы туралы есепті Қазақстан Республикасының Жоғары аудиторлық палатасына ұсынады.

3. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджетті атқару жөніндегі тиісті жергілікті уәкілетті органдары ай сайын облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкімдігіне, ревизиялық комиссиясына, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органдарына, ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті органға облыстық бюджеттің, республикалық маңызы бар қала, астана бюджеттерінің атқарылуы туралы есепті ұсынады.

Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті органдары ай сайын және жыл қорытындысы бойынша бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органға және өңірлік саясат жөніндегі орталық уәкілетті органға осы Кодекстің 118-бабында көзделген есептерді ұсынады.

4. Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті органы ай сайын әкімдікке, өңірлік саясат жөніндегі орталық уәкілетті органға, облыстың ревизиялық комиссиясына, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органына, облыстың бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті органына және ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі уәкілетті органға аудан (облыстық маңызы бар қала) бюджетінің атқарылуы туралы есепті, сондай-ақ осы Кодексте көзделген басқа да есептерді ұсынады.

5. Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты ай сайын өңірлік саясат жөніндегі орталық уәкілетті органға, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті органына аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетінің атқарылуы туралы есепті, сондай-ақ осы Кодексте көзделген басқа да есептерді ұсынады.

25-тарау. БЮДЖЕТТІҢ АТҚАРЫЛУЫ ТУРАЛЫ ЖЫЛДЫҚ ЕСЕП

121-бап. Жылдық есеп туралы жалпы ережелер

1. Қазақстан Республикасының Үкіметі, жергілікті атқарушы орган есепті қаржы жылында республикалық немесе тиісті жергілікті бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есепті жасайды.

2. Есепті қаржы жылындағы бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есепті қалыптастыру үшін осы Кодекстің 118-бабының 2-тармағында белгіленген бюджеттік есептілік және есептердің мынадай түрлері қолданылады:

уәкілетті органдар мен бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері жасайтын:

мемлекеттік органның немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарының іске асырылуы туралы есеп;

мемлекеттік органдардың даму жоспарларының іске асырылуы туралы шоғырландырылған есеп;

облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың даму жоспарларының іске асырылуы туралы шоғырландырылған есеп;

резервтің (резерв түрлері бойынша) пайдаланылуы туралы есеп;

бюджеттік бағдарламалардың іске асырылуы туралы есеп;

қол жеткізілген әлеуметтік-экономикалық әсерді бағалай отырып, үкіметтік сыртқы қарыздар қаражаты есебінен қаржыландырылатын жобалардың іске асырылуы туралы есеп;

Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының түсімдері мен пайдаланылуы туралы есеп;

мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша қабылданған мемлекеттік міндеттемелер туралы есеп;

Қазақстан Республикасының жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы заңнамасына сәйкес, сомаларын көрсете отырып, жер қойнауын пайдаланушылармен жасалған келісімдер, меморандумдар, шарттар, келісімшарттар шеңберінде іс-шаралардың іске асырылуы туралы есеп;

халық қатысатын бюджеттің іске асырылуы туралы есеп;

агломерация аумағында жергілікті маңызы бар мәселелерді бірлесіп шешу туралы келісімнің іске асырылуы туралы есеп;

квазимемлекеттік сектор субъектілері мен бюджет қаражатын өзге де алушылар жасайтын:

дербес білім беру ұйымдарының ұзақ мерзімді даму стратегиялары туралы есептер;

бюджеттен алынған ақшаның жұмсалуы туралы есеп;

мемлекеттік тапсырмалардың орындалуы туралы есептер;

заңды тұлғаларға берілетін трансферттердің пайдаланылуы туралы есеп;

бюджеттен тыс қорлардың түсімдері мен шығыстары туралы есептер;

есепті қаржы жылында бюджет қаражаты бөлінген квазимемлекеттік сектор субъектілерінің даму жоспарларының немесе іс-шаралар жоспарларының іске асырылуы туралы есептер.

Квазимемлекеттік сектор субъектілері мен бюджет қаражатын өзге де алушылар есептерді бюджеттік бағдарламалардың тиісті әкімшілеріне ұсынады.

Бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері жиынтық есептерді бюджетті атқару жөніндегі орталық немесе жергілікті уәкілетті органға ұсынады.

3. Мемлекеттік органның даму жоспарының іске асырылуы туралы есеп, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарының іске асырылуы туралы есеп және квазимемлекеттік сектор субъектісінің даму жоспарының немесе іс-шаралар жоспарының іске асырылуы туралы есеп мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайтын нысан бойынша және тәртіппен Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жоспарлау жүйесіне сәйкес жасалады.

Резервтің (резервтің түрлері бойынша) пайдаланылуы туралы есеп осы Кодекстің 21-бабына сәйкес қалыптастырылады.

4. Республикалық бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есеп:

1) есепті қаржы жылында республикалық бюджет туралы заң баптарының орындалуы туралы талдамалық есепті;

2) республикалық бюджет туралы заңға қосымшаларға сәйкес республикалық бюджет көрсеткіштерінің атқарылуы туралы деректерді білдіретін тиісті қаржы жылындағы республикалық бюджеттің атқарылуы туралы есепті;

3) осы Кодекстің 45 және 46-баптарына сәйкес жүргізілетін мониторинг нәтижелері, нәтижелерді бағалау және осы баптың 2-тармағында көрсетілген есептілік негізінде жасалған, түсімдер бойынша, шығыстар бойынша республикалық бюджеттің атқарылуы туралы талдамалық есепті қамтиды.

Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган республикалық бюджет түсімдері жөніндегі талдамалық есепті мемлекеттік кірістер органдары ұсынған мәліметтер негізінде қалыптастырады және онда:

салықтар бөлінісінде салық берешегінің көлемі;

салықтар бөлінісінде артық төлем көлемі;

қосылған құн салығын қайтару туралы ақпарат қамтылады.

Республикалық бюджеттің шығыстары жөніндегі талдамалық есепте:

бюджет қаражатымен және бюджеттік бағдарламалардың паспорттарында көзделген түпкілікті нәтижелер көрсеткіштерімен өзара байланыста мемлекеттік органның даму жоспары мақсаттарының іске асырылуы және оның нысаналы индикаторларына қол жеткізу;

бюджеттік бағдарламалардың іске асырылуы және бюджеттік бағдарламалардың паспорттарында көзделген түпкілікті нәтижелерге қол жеткізу;

мемлекеттік инвестициялық жобалардың іске асырылуы;

Қазақстан Республикасы Президентінің бастамаларына арналған резервтің және Қазақстан Республикасының Үкіметі резервінің қаражатын пайдалану;

бюджеттің бастапқыда бекітілген көрсеткіштерінің, бастапқыда жоспарланған түпкілікті нәтижелер мен нысаналы индикаторлардың өзгеру себептерін көрсете отырып, есепті қаржы жылы ішінде жүргізілген республикалық бюджеттің нақтылаулары мен түзетулерінің себептері мен көлемдері;

Есепті қаржы жылында Қазақстан Республикасының Жоғары аудиторлық палатасына бөлінген бюджет қаражатының пайдаланылуы, оның ішінде "Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген мемлекеттік аудит мақсаттарына қол жеткізу және қағидаттарын іске асыру;

Есепті қаржы жылында Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотына бөлінген бюджет қаражатының пайдаланылуы;

есепті қаржы жылында республикалық бюджет жобасын алдын ала бағалау қорытындылары бойынша Қазақстан Республикасы Жоғары аудиторлық палатасы ұсынымдарының орындалуы;

Қазақстан Республикасы Үкіметінің өткен қаржы жылында республикалық бюджеттің атқарылуы туралы есебіне берілген Қазақстан Республикасы Жоғары аудиторлық палатасы ұсынымдарының орындалуы;

бюджеттен тыс қорлардың түсімдері мен шығыстары туралы ақпарат қамтылады.

Мемлекеттік органдардың даму жоспарларын әзірлемейтін республикалық бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері бойынша талдамалық ақпарат Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жоспарлау жүйесі құжаттарының нысаналы индикаторлары, түпкілікті нәтижелер көрсеткіштері және (немесе) іс-шаралар нәтижелері көрсетіліп, бюджеттік бағдарламалар бойынша көрсетіледі;

4) шоғырландырылған бюджет түсімдері жөніндегі талдамалық есепті қамтиды.

Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган шоғырландырылған бюджет түсімдері жөніндегі талдамалық есепті қалыптастырады және онда:

экономика салаларының бюджет түсімдерінің жалпы көлеміне әсерін талдау және салықтар мен бюджетке төленетін төлемдердің толық әрі уақтылы түсуін талдау;

шоғырландырылған бюджет құрылымына сәйкес экономиканың мұнайға қатысты және мұнайға қатысты емес секторларының кәсіпорындары бойынша салықтық түсімдер туралы ақпарат;

шоғырландырылған бюджет құрылымына сәйкес мемлекеттік мүлік жөніндегі уәкілетті орган ұсынатын квазимемлекеттік сектор субъектілерінің тізбесіне сай квазимемлекеттік сектор субъектілерінен түсетін салықтық түсімдер туралы ақпарат;

шоғырландырылған бюджет құрылымына сәйкес Қазақстан Республикасының кәсіпкерлік саласындағы заңнамасына сәйкес қалыптастырылатын және кәсіпкерлік жөніндегі уәкілетті орган ұсынатын кәсіпкерлік субъектілерінің тізіліміне сәйкес кәсіпкерлік субъектілері бойынша салықтық түсімдер туралы ақпарат қамтылады;

5) квазимемлекеттік сектор субъектілерінің және бюджет қаражатын өзге де алушылардың жиынтық есептерін;

6) республикалық бюджеттің атқарылуы туралы жылдық шоғырландырылған қаржылық есептілікті;

7) бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің осы Кодекстің 55-бабының 2-тармағына сәйкес жүргізілетін, орталық атқарушы органдардың бәсекелес ортаға берілген функцияларының жүзеге асырылуына мониторинг нәтижелері және қабылданған шешімдер мен шаралар туралы есептерін;

8) квазимемлекеттік сектор субъектілерінің республикалық бюджетке дивидендтер (таза кіріс бөлігі) төленгеннен кейін қалған таза кіріс қаражатының пайдаланылуы туралы есептерін;

9) нәтижелерді бағалау қорытындыларын;

10) Мемлекеттік активтер мен квазимемлекеттік секторды басқару жөніндегі ұлттық баяндаманы;

11) түсіндірме жазбаны қамтиды.

Түсіндірме жазбада мынадай талдамалық ақпарат қамтылады:

экономикалық жағдай туралы талдамалық ақпарат, оның ішінде қосылған құнды құрайтын экономика салаларының экономиканың дамуына әсерін талдау және экономика салаларының бюджеттік түсімдердің жалпы көлеміне әсерін талдау;

елдегі салық-бюджет саясатының негізгі бағыттарының іске асырылуы туралы;

мемлекеттік сектор міндеттемелерінің ағымдағы жай-күйі туралы талдамалық ақпарат, оның ішінде үкіметтік сыртқы қарыздар қаражаты есебінен іске асырылатын әрбір жоба бөлінісінде қарыз талаптарына сәйкес негізгі борышты өтеу мен оған қызмет көрсетудің, сыйақылар, комиссиялық және өзге де төлемдер сомаларының көлемі туралы деректер.

5. Жергілікті бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есеп:

1) тиісті қаржы жылына арналған жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешімі, жалпы сипаттағы трансферттердің көлемі туралы мәслихат шешімі тармақтарының орындалуы туралы талдамалық есепті;

2) жергілікті бюджет туралы мәслихаттың тиісті шешіміне және жалпы сипаттағы трансферттердің көлемі туралы мәслихаттың шешіміне қосымшаларға сәйкес жергілікті бюджет көрсеткіштерінің атқарылуы туралы деректерді білдіретін, тиісті қаржы жылында облыстық бюджеттің, республикалық маңызы бар қала, астана бюджетінің, аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттің, аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетінің атқарылуы туралы есепті;

3) осы Кодекстің 45 және 46-баптарына сәйкес жүргізілетін мониторинг нәтижелері, нәтижелерді бағалау және осы баптың 2-тармағында көрсетілген есептілік негізінде жасалған, түсімдер бойынша, шығыстар бойынша жергілікті бюджеттің атқарылуы туралы талдамалық есепті қамтиды.

Бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті орган осы Кодекстің 52-бабының 7-тармағында көзделген есептілік негізінде жергілікті бюджет түсімдері жөніндегі талдамалық есепті қалыптастырады және онда:

экономика салаларының бюджет түсімдерінің жалпы көлеміне әсерін талдау мен салықтық және салықтық емес түсімдердің толық жиналуын талдау;

экономиканың мұнайға қатысты және мұнайға қатысты емес секторларының кәсіпорындары бойынша салықтық түсімдер туралы ақпарат;

шоғырландырылған бюджет құрылымына сәйкес мемлекеттік мүлік жөніндегі уәкілетті орган ұсынатын квазимемлекеттік сектор субъектілерінің тізбесіне сәйкес квазимемлекеттік сектор субъектілерінен түсетін салықтық түсімдер туралы ақпарат;

шоғырландырылған бюджет құрылымына сәйкес Қазақстан Республикасының кәсіпкерлік саласындағы заңнамасына сәйкес қалыптастырылатын және кәсіпкерлік жөніндегі уәкілетті орган ұсынған кәсіпкерлік субъектілерінің тізіліміне сәйкес кәсіпкерлік субъектілері бойынша салықтық түсімдер туралы ақпарат;

салықтар бөлінісінде салық берешегінің көлемі туралы ақпарат;

салықтар бөлінісінде артық төлем көлемі туралы ақпарат қамтылады.

Жергілікті бюджеттік бағдарламалардың орындалуы туралы талдамалық есепте:

бюджет қаражатымен және түпкілікті нәтижелер көрсеткіштерімен өзара байланыста облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарының мақсаттары мен нысаналы индикаторларына қол жеткізу;

жергілікті атқарушы орган резерві қаражатының пайдаланылуы;

бюджеттік бағдарламалардың іске асырылуы және бюджеттік бағдарламалардың паспорттарында көзделген түпкілікті нәтижелерге қол жеткізу;

агломерация аумағында жергілікті маңызы бар мәселелерді бірлесіп шешу туралы келісімнің іске асырылуы;

халық қатысатын бюджеттің іске асырылуы;

бастапқыда бекітілген бюджет көрсеткіштерінің, бастапқыда жоспарланған түпкілікті нәтижелер мен нысаналы индикаторлардың өзгеру себептерін көрсете отырып, есепті қаржы жылы ішінде жүргізілген жергілікті бюджетті нақтылаулар мен түзетулердің себептері мен көлемдері;

есепті қаржы жылында облыстық бюджет, республикалық маңызы бар қала, астана бюджеті жобасын алдын ала бағалау қорытындылары бойынша облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың ревизиялық комиссиясы ұсынымдарының орындалуы;

облыстық әкімдіктің, республикалық маңызы бар қала, астана әкімдігінің алдыңғы қаржы жылындағы жергілікті бюджеттің атқарылуы туралы есебіне берілген облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың ревизиялық комиссиясы ұсынымдарының орындалуы;

іс-шараларды, жобаларды және шығыстар сомаларын көрсете отырып, арнаулы түсімдердің пайдаланылуы;

жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттарға сәйкес жер қойнауын пайдаланушылардың өңірді әлеуметтік-экономикалық дамытуға және оның инфрақұрылымын дамытуға аударымдары бойынша міндеттемелерді орындау шеңберінде облыстық әкімдік, республикалық маңызы бар қала, астана әкімдігі мен жер қойнауын пайдаланушылар арасында жасалған меморандумдарға сәйкес шығыстар көлемін көрсете отырып, іс-шаралар туралы, оның ішінде жер қойнауын пайдаланушы жүргізген жұмыстар мен көрсеткен қызметтер бойынша;

кірістерді бөлу нормативінің сақталуы;

мемлекеттік инвестициялық жобалардың іске асырылуы туралы ақпарат қамтылады;

4) жергілікті бюджеттің атқарылуы туралы жылдық шоғырландырылған қаржылық есептілікті;

5) бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің осы Кодекстің 55-бабының 2-тармағына сәйкес жүргізілетін, жергілікті атқарушы органдардың бәсекелес ортаға берілген функцияларының жүзеге асырылуына мониторинг нәтижелері және қабылданған шешімдер мен шаралар туралы есептерін;

6) квазимемлекеттік сектор субъектілерінің жергілікті бюджетке дивидендтер (таза кіріс бөлігі) төленгеннен кейін қалған таза кіріс қаражатының пайдаланылуы туралы есептерін;

7) түсіндірме жазбаны қамтиды.

Түсіндірме жазбада экономикалық жағдай және тиісті кезеңге арналған әлеуметтік-экономикалық даму болжамында қабылданған салық-бюджет саясатының негізгі бағыттарының іске асырылуы туралы талдамалық ақпарат қамтылады.

122-бап. Республикалық бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есепті ұсыну

1. Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган есепті жылдан кейінгі жылдың 1 сәуірінен кешіктірмей есепті қаржы жылындағы республикалық бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есепті жасайды және оны:

Қазақстан Республикасының Үкіметіне;

мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органға;

мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарына ұсынады.

2. Қазақстан Республикасының Үкіметі есепті қаржы жылындағы республикалық бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есепті жыл сайын ағымдағы жылғы 20 сәуірден кешіктірмей:

Қазақстан Республикасының Парламентіне;

Қазақстан Республикасының мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау туралы заңнамасына сәйкес есепті қаржы жылындағы республикалық бюджет туралы заңның атқарылуына мемлекеттік аудит барысында кейіннен бағалауды жүзеге асыру үшін Қазақстан Республикасының Жоғары аудиторлық палатасына ұсынады.

3. Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган Қазақстан Республикасының Парламентінде есепті қаржы жылындағы республикалық бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есепті қарау кезінде бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің жұмысын үйлестіруді қамтамасыз етеді.

4. Қазақстан Республикасының Жоғары аудиторлық палатасы есепті қаржы жылындағы республикалық бюджеттің атқарылуы туралы есепті ағымдағы жылғы 15 мамырдан кешіктірмей Қазақстан Республикасының Парламентіне талқылау мен бекіту үшін және Қазақстан Республикасының Үкіметіне ақпарат үшін ұсынады, ол өзінің мазмұны бойынша Қазақстан Республикасы Үкіметінің тиісті есебіне қорытынды болып табылады.

5. Қазақстан Республикасының Үкіметі республикалық бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есепті жасау және ұсыну тәртібін айқындайды.

123-бап. Қазақстан Республикасының Парламентінде республикалық бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есепті талқылау және бекіту

1. Қазақстан Республикасының Парламенті Қазақстан Республикасы Жоғары аудиторлық палатасының есебін алғаннан кейін Қазақстан Республикасы Үкіметінің есепті қаржы жылындағы республикалық бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есебін өз кезегімен қарау арқылы Палаталардың бөлек отырысында – алдымен Қазақстан Республикасы Парламентінің Мәжілісінде, содан кейін Сенатында талқылайды.

2. Қазақстан Республикасының Парламенті республикалық бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есепті талқылау кезінде:

Қазақстан Республикасының Үкіметі уәкілеттік берген адамдардың Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық дамуының негізгі бағыттарының орындалуы, мемлекеттік қаржының жай-күйі, оның ішінде мемлекеттік активтер мен квазимемлекеттік секторды басқару, республикалық бюджеттің атқарылуы туралы баяндамасын;

Қазақстан Республикасы Жоғары аудиторлық палатасы Төрағасының республикалық бюджеттің атқарылуы туралы баяндамасын;

Қазақстан Республикасы Парламентінің Палаталары уәкілеттік берген адамдардың республикалық бюджеттің атқарылуы туралы есеп бойынша қорытындылары бар қосымша баяндамаларын тыңдайды.

Қазақстан Республикасы Парламентінің республикалық бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есепті талқылауы кезінде Қазақстан Республикасы Парламенті Палаталарының бейіндік тұрақты комитеттері орталық атқарушы органдардың Қазақстан Республикасының әкімшілік рәсімдер туралы заңнамасына сәйкес берілген функцияларын жүзеге асыратын нарық субъектілерінің басшыларын берілген функцияларды іске асырудың тиімділігі тұрғысынан тыңдайды және (немесе) осы Кодекстің 55-бабының 2-тармағына сәйкес жүргізілетін, орталық атқарушы органдардың бәсекелес ортаға берілген функцияларының жүзеге асырылуына мониторинг нәтижелері және қабылданған шешімдер мен шаралар туралы тиісті бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің басшыларын тыңдайды.

3. Қазақстан Республикасы Парламенті Палаталарының тұрақты комитеттері республикалық бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есепті талқылау кезінде:

Қазақстан Республикасының Жоғары аудиторлық палатасы уәкілеттік берген адамның есепті қаржы жылында Қазақстан Республикасы Жоғары аудиторлық палатасының функцияларын, өкілеттіктері мен құзыреттерін іске асыруға бөлінген бюджет қаражатының пайдаланылуы туралы, оның ішінде "Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген мемлекеттік аудит мақсаттарына қол жеткізу және қағидаттарын іске асыру туралы баяндамасын;

сот әкімшілігі саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган басшысының есепті қаржы жылында функцияларды, өкілеттіктерді іске асыруға бөлінген бюджет қаражатының пайдаланылуы туралы баяндамасын;

республикалық бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері басшыларының бюджеттік бағдарламалардың паспорттарында көзделген түпкілікті нәтижелерге қол жеткізу туралы және облыстар, республикалық маңызы бар қалалар, астана әкімдерінің республикалық бюджеттен алынған нысаналы трансферттер мен бюджеттік кредиттер жөніндегі, Қазақстан Республикасы Жоғары аудиторлық палатасының осы Кодекстің 47-бабына сәйкес жүргізілетін сараптамалық-талдау қызметінің қорытындылары бойынша берілген ұсынымдарының орындалуы туралы баяндамаларын;

республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына бюджет қаражаты көзделген квазимемлекеттік сектор субъектілері басшыларының өздерінің даму жоспарларының немесе іс-шаралар жоспарларының орындалуы туралы баяндамаларын;

ұйымдар басшыларының есепті қаржы жылында заңды тұлғаларға функцияларды, өкілеттіктерді іске асыруға берілетін трансферттердің пайдаланылуы туралы, оның ішінде квазимемлекеттік сектор субъектілерінің даму жоспарларының немесе іс-шаралар жоспарларының нысаналы индикаторларына қол жеткізу туралы, сондай-ақ республикалық бюджеттен бөлінетін қаражат шеңберінде дербес білім беру ұйымдарының ұзақ мерзімді даму стратегиялары туралы баяндамаларын тыңдайды.

4. Қазақстан Республикасы Үкіметінің және Қазақстан Республикасы Жоғары аудиторлық палатасының есепті қаржы жылындағы республикалық бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есептері Қазақстан Республикасы Парламентінің Мәжілісі мен Сенатында талқыланғаннан кейін Қазақстан Республикасының Парламенті Палаталарының бірлескен отырысында бекітіледі.

124-бап. Облыстық бюджеттің, республикалық маңызы бар қала, астана бюджетінің атқарылуы туралы жылдық есепті ұсыну

1. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті органы есепті жылдан кейінгі жылдың 1 сәуірінен кешіктірмей облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкімдігіне, мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органы мен мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарына есепті қаржы жылында облыстық бюджеттің, республикалық маңызы бар қала, астана бюджетінің атқарылуы туралы жылдық есепті ұсынады.

2. Облыстық әкімдік, республикалық маңызы бар қала, астана әкімдігі "Қоғамдық кеңестер туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес құрылатын қоғамдық кеңестің отырысында облыстық бюджеттің, республикалық маңызы бар қала, астана бюджетінің атқарылуы туралы жылдық есепті талқылауды жүргізеді.

3. Облыстық әкімдік, республикалық маңызы бар қала, астана әкімдігі есепті қаржы жылында облыстық бюджеттің, республикалық маңызы бар қала, астана бюджетінің атқарылуы туралы жылдық есепті қосымшаларымен бірге мемлекеттік аудит барысында Қазақстан Республикасының мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау туралы заңнамасына сәйкес есепті қаржы жылында жергілікті бюджет туралы мәслихат шешімінің орындалуын кейіннен бағалауды жүзеге асыру үшін ағымдағы жылғы 20 сәуірден кешіктірмей облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың ревизиялық комиссиясына, ағымдағы жылғы 1 мамырдан кешіктірмей облыстық мәслихатқа, республикалық маңызы бар қала, астана мәслихатына жыл сайын ұсынады.

125-бап. Облыстық бюджеттің, республикалық маңызы бар қала, астана бюджетінің атқарылуы туралы жылдық есепті қарау және бекіту

1. Мәслихат облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың ревизиялық комиссиясының облыстық бюджеттің, республикалық маңызы бар қала, астана бюджетінің атқарылуы туралы есебін алғаннан кейін бір ай ішінде мәслихаттың тұрақты комиссияларында облыстық әкімдіктің, республикалық маңызы бар қала, астана әкімдігінің есепті қаржы жылындағы облыстық бюджеттің, республикалық маңызы бар қала, астана бюджетінің атқарылуы туралы жылдық есебін қарайды.

2. Мәслихат жылдық есепті қарау кезінде:

әкімнің не оны алмастыратын адамның облыстық бюджеттің, республикалық маңызы бар қала, астана бюджетінің атқарылуы және тиісті кезеңге арналған әлеуметтік-экономикалық даму болжамында қабылданған өңірдің салық-бюджет саясатының негізгі бағыттарының іске асырылуы туралы, ревизиялық комиссияның осы Кодекстің 44-бабына сәйкес жүргізілетін мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының сараптамалық-талдамалық қызметінің қорытындылары бойынша берілген ұсынымдарының орындалуы туралы баяндамасын;

облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың ревизиялық комиссиясы төрағасының облыстық бюджеттің, республикалық маңызы бар қала, астана бюджеттерінің атқарылуы туралы және есепті қаржы жылында облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың ревизиялық комиссиясының функцияларын, өкілеттіктері мен құзыреттерін іске асыруға бөлінген бюджет қаражатының пайдаланылуы туралы, оның ішінде "Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген мемлекеттік аудит мақсатына қол жеткізу және қағидаттарын іске асыру туралы баяндамасын;

әкімнің не оны алмастыратын адамның облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарын іске асыру туралы баяндамасын;

бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің бірінші басшыларының облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарының мақсаттары мен нысаналы индикаторларына қол жеткізу, бюджеттік бағдарламаларды іске асыру туралы баяндамаларын;

мәслихат уәкілеттік берген адамның (адамдардың) облыстық бюджеттің, республикалық маңызы бар қала, астана бюджетінің атқарылуы туралы есеп бойынша қорытындысы бар баяндамасын тыңдайды.

Мәслихаттың тұрақты комиссиялары облыстық бюджеттің, республикалық маңызы бар қала, астана бюджетінің атқарылуы туралы жылдық есепті талқылау кезінде депутаттардың ұсыныстары бойынша жергілікті атқарушы органдардың Қазақстан Республикасының әкімшілік рәсімдер туралы заңнамасына сәйкес берілген функцияларын жүзеге асыратын нарық субъектілерінің басшыларын берілген функцияларды іске асырудың тиімділігі тұрғысынан тыңдайды және (немесе) осы Кодекстің 55-бабының 2-тармағына сәйкес жүргізілетін, жергілікті атқарушы органдардың бәсекелес ортаға берілген функцияларының жүзеге асырылуына мониторинг нәтижелері және қабылданған шешімдер мен шаралар туралы тиісті бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің басшыларын тыңдайды.

3. Облыстық бюджеттің, республикалық маңызы бар қала, астана бюджетінің атқарылуы туралы жылдық есеп мәслихаттың тұрақты комиссиялары қарағаннан кейін мәслихат сессиясында бекітіледі.

126-бап. Аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есепті ұсыну

1. Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті органы есепті жылдан кейінгі жылдың 1 наурызынан кешіктірмей есепті қаржы жылындағы аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есепті қосымшаларымен бірге ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) әкімдігіне, мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органы мен мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарына ұсынады.

2. Аудандық (облыстық маңызы бар қала) әкімдік "Қоғамдық кеңестер туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес құрылатын қоғамдық кеңестің отырысында аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есепті талқылауды жүргізеді.

3. Аудандық (облыстық маңызы бар қала) әкімдік есепті қаржы жылындағы аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есепті қосымшаларымен бірге, құрамына тиісті ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) өкілі кіретін облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың ревизиялық комиссиясына – ағымдағы жылғы 20 наурыздан кешіктірмей, аудандық (облыстық маңызы бар қала) мәслихатқа ағымдағы жылғы 1 сәуірден кешіктірмей жыл сайын ұсынады.

127-бап. Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджеттерінің атқарылуы туралы жылдық есепті ұсыну

1. Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты есепті жылдан кейінгі жылғы 20 ақпаннан кешіктірмей есепті қаржы жылындағы аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетінің атқарылуы туралы жылдық есепті қосымшаларымен бірге жергілікті қоғамдастық жиналысына, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) мемлекеттік жоспарлау және бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті органдарына ұсынады.

2. Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты жергілікті қоғамдастық жиналысында аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетінің атқарылуы туралы жылдық есепті талқылауды жүргізеді.

3. Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты жыл сайын жергілікті қоғамдастық жиналысымен келісілгеннен кейін есепті қаржы жылындағы аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетінің атқарылуы туралы жылдық есепті қосымшаларымен бірге облыстың ревизиялық комиссиясына – ағымдағы жылғы 10 наурыздан кешіктірмей, аудандық (облыстық маңызы бар қала) мәслихатқа ағымдағы жылғы 20 наурыздан кешіктірмей ұсынады.

128-бап. Аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттің, аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджеттерінің атқарылуы туралы жылдық есепті қарау және бекіту

1. Аудандық (облыстық маңызы бар қала) мәслихат облыстың ревизиялық комиссиясының аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетінің атқарылуы туралы есебін алғаннан кейін бір ай ішінде мәслихаттың тұрақты комиссияларында аудандық (облыстық маңызы бар қала) әкімдіктің, аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің есепті қаржы жылындағы аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттің, аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетінің атқарылуы туралы жылдық есебін қарайды.

2. Мәслихат жылдық есепті қарау кезінде:

әкімнің не оны алмастыратын адамның аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттің атқарылуы туралы, ревизиялық комиссияның осы Кодекстің 44-бабына сәйкес жүргізілетін мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының сараптамалық-талдамалық қызметінің қорытындылары бойынша берілген ұсынымдарының орындалуы туралы баяндамасын;

облыстың ревизиялық комиссиясы төрағасының немесе төрағасы уәкілеттік берген мүшесінің аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттің атқарылуы туралы баяндамасын;

бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің бірінші басшыларының облыстың даму жоспарының нысаналы индикаторларына қол жеткізу, бюджеттік бағдарламаларды іске асыру туралы баяндамаларын;

мәслихат уәкілеттік берген адамның (адамдардың) аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттің атқарылуы туралы есеп бойынша қорытындысы бар баяндамасын;

аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджетінің атқарылуы туралы баяндамасын тыңдайды.

Мәслихаттың тұрақты комиссиялары аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттің, аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджеттерінің атқарылуы туралы жылдық есепті талқылау кезінде жергілікті атқарушы органдардың Қазақстан Республикасының әкімшілік рәсімдер туралы заңнамасына сәйкес берілген функцияларын жүзеге асыратын нарық субъектілерінің басшыларын берілген функцияларды іске асырудың тиімділігі тұрғысынан тыңдайды және (немесе) осы Кодекстің 55-бабының 2-тармағына сәйкес жүргізілетін, жергілікті атқарушы органдардың бәсекелес ортаға берілген функцияларының жүзеге асырылуына мониторинг нәтижелері және қабылданған шешімдер мен шаралар туралы тиісті бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің басшыларын тыңдайды.

3. Аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттің, аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджеттерінің атқарылуы туралы жылдық есеп мәслихаттың тұрақты комиссиялары қарағаннан кейін мәслихат сессиясында бекітіледі.

6-БӨЛІМ. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҰЛТТЫҚ БАНКІН, ОНЫҢ ВЕДОМСТВОЛАРЫН ЖӘНЕ ҚАРЖЫ НАРЫҒЫ МЕН ҚАРЖЫ ҰЙЫМДАРЫН РЕТТЕУ, БАҚЫЛАУ ЖӘНЕ ҚАДАҒАЛАУ ЖӨНІНДЕГІ УӘКІЛЕТТІ ОРГАНДЫ ҚОСПАҒАНДА, МЕМЛЕКЕТТІК МЕКЕМЕЛЕРДІҢ БУХГАЛТЕРЛІК ЕСЕПКЕ АЛУ ЖӘНЕ ҚАРЖЫЛЫҚ ЕСЕПТІЛІК ЖҮЙЕСІ

26-тарау. БУХГАЛТЕРЛІК ЕСЕПКЕ АЛУ ЖӘНЕ ҚАРЖЫЛЫҚ ЕСЕПТІЛІК ЖҮЙЕСІ

129-бап. Бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық есептіліктің мақсаты, қағидаттары және негізгі сапалық сипаттамалары

1. Бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық есептіліктің мақсаты мүдделі тұлғаларды мемлекеттік мекемелердің қаржылық жағдайы туралы толық және анық ақпаратпен қамтамасыз ету болып табылады.

2. Есепке жазу және қызметтің үздіксіздігі бухгалтерлік есепке алуды жүргізу және қаржылық есептілікті жасау қағидаттары болып табылады.

Есепке жазу қағидаты операциялардың нәтижелерін төлем жасау уақытына қарамастан, жасалу фактісі бойынша тану арқылы қамтамасыз етіледі.

Қызметтің үздіксіздігі қағидаты мемлекеттік мекеменің келешекте жұмыс істеуге ниеті бар екенін, оны таратудың немесе қызмет ауқымын едәуір қысқартудың қажеті болмайтынын білдіреді. Егер мұндай ниет немесе қажеттілік болса, онда қаржылық есептілік арнаулы қағидалар бойынша жасалады.

3. Түсініктілігі, орындылығы, ұсынудың анық болуы, салыстырмалылығы, уақтылылығы және тексерілетіндігі қаржылық есептіліктің негізгі сапалық сипаттамалары болып табылады.

130-бап. Бухгалтерлік есепке алу жүйесі

1. Бухгалтерлік есепке алу Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасымен және есепке алу саясатымен регламенттелген, мемлекеттік мекемелердің операциялары туралы ақпаратты жинаудың, тіркеудің және жинақтаудың ретке келтірілген жүйесін білдіреді.

2. Есепке алу саясаты қаржылық есептілікті жасау және ұсыну кезінде мемлекеттік мекемелер қолданатын, барлық мемлекеттік мекеме үшін бірыңғай болып табылатын қағидаттарды, негіздерді, ережелерді, қағидалар мен практиканы қамтиды.

3. Бухгалтерлік есепке алудағы операциялар мен оқиғалар мемлекеттік мекемелердің бухгалтерлік есепке алу шоттарының жоспары негізінде көрсетіледі.

Мемлекеттік мекемелердің бухгалтерлік есепке алу шоттарының жоспары мен бірыңғай бюджеттік сыныптама негізінде шоттардың бірыңғай жоспары қалыптастырылады.

4. Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган мемлекеттік мекемелерде есепке алу саясатын, шоттар жоспарын, бухгалтерлік есепке алуды жүргізу, мемлекеттік мекемелерде түгендеуді жүргізу тәртібін, мемлекеттік мекемелер үшін бухгалтерлік құжаттама нысандарын белгілейді.

5. Бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша, қажет болған жағдайларда, мемлекеттік мекемелерде өз жүйесінің бухгалтерлік есепке алу жөніндегі жалпы ережелерін қолдану тәртібі туралы нұсқаулар шығара алады, бұл ретте олардың қызметінің өзіндік ерекшелігі ескеріледі және мемлекеттік мекемелерде бухгалтерлік есепке алуды жүргізудің белгіленген тәртібі сақталады.

6. Бухгалтерлік есепке алуды дұрыс жүргізу және қаржылық есептілік жасау мақсатында:

1) республикалық бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері мен республикалық бюджетті, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджетін атқару жөніндегі уәкілетті органдардың;

2) жергілікті бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері мен аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті органның бухгалтерлік есепке алуды жүргізуге және қаржылық есептілікті жасауға уәкілеттік берілген лауазымды адамдары міндетті сертификатталуға жатады.

7. Бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің және республикалық бюджетті, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджетін, аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті органдардың бухгалтерлік есепке алуды жүргізуге және қаржылық есептілікті жасауға уәкілеттік берілген лауазымды адамдарын сертификаттау тәртібін бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

131-бап. Мемлекеттік мекемелердің қаржылық есептілігі

1. Қаржылық есептілік мемлекеттік мекеменің қаржылық жағдайы және қаржылық жағдайындағы өзгерістер туралы ақпаратты білдіреді.

2. Мемлекеттік мекеменің қаржылық есептілігі мыналарды:

1) бухгалтерлік балансты;

2) қаржылық қызмет нәтижелері туралы есепті;

3) таза активтердің (капиталдың) өзгерістері туралы есепті;

4) қаржыландыру көздері бойынша мемлекеттік мекеменің шоттарындағы ақша қозғалысы туралы есепті;

5) түсіндірме жазбаны қамтиды.

3. Мемлекеттік мекемелердің бухгалтерлік есепке алу деректеріне негізделген берешегінің жай-күйін мониторингтеу үшін қаржылық есептілік құрамына берешектің жай-күйі туралы қаржылық есептілік қосылады, ол мынадай есеп түрлерінен тұрады:

дебиторлық берешек туралы есеп;

кредиторлық берешек туралы есеп;

ұзақ мерзімді міндеттемелер бойынша кредиторлық берешек туралы есеп.

4. Мемлекеттік мекеменің қаржылық есептілігі бастапқы құжаттармен расталады.

5. Мемлекеттік мекеме барлық операцияны бірыңғай бухгалтерлік есепке алуды жүргізеді.

6. Аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер әкімдерінің аппараттары аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер бюджеттерінің атқарылуы туралы қаржылық есептілікті жасайды, ол тиісті қаржы жылындағы бухгалтерлік баланстан, қаржылық қызметтің нәтижелері туралы есептен, таза активтердің (капиталдың) өзгерістері туралы есептен, ақша қозғалысы туралы есептен, түсіндірме жазбадан тұрады.

7. Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган қаржылық есептілікті жасау және ұсыну нысандарын, кезеңділігін және тәртібін белгілейді.

132-бап. Қаржылық есептілікті ұсыну

1. Мемлекеттік мекемелер қаржылық есептілікті бюджеттік бағдарламалардың әкімшісіне ұсынады.

2. Аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер әкімдерінің аппараттары ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті органдарына аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер бюджеттерінің атқарылуы туралы қаржылық есептілікті ұсынады.

3. Республикалық бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері мемлекеттік қазынашылыққа қаржылық есептілікті ұсынады.

4. Жергілікті бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері бюджетті атқару жөніндегі тиісті уәкілетті органға қаржылық есептілікті ұсынады.

5. Қаржылық есептілік Қазақстан Республикасының ұлттық валютасында ұсынылады.

6. Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган аралық қаржылық есептілікті ұсыну мерзімдерін айқындауға және өзге де, бірақ жылына бір реттен кем емес кезеңділікті белгілеуге құқылы.

7. Жылдық қаржылық есептілік үшін 1 қаңтардан бастап 31 желтоқсанды қоса алғандағы күнтізбелік жыл есепті кезең болып табылады.

Жаңадан құрылған мемлекеттік мекеме үшін бірінші есепті жыл ол мемлекеттік тіркелген кезден бастап сол жылдың 31 желтоқсанын қоса алғандағы кезеңді қамтиды.

27-тарау. ШОҒЫРЛАНДЫРЫЛҒАН ҚАРЖЫЛЫҚ ЕСЕПТІЛІК

133-бап. Шоғырландырылған қаржылық есептілік туралы жалпы ережелер

1. Бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері мен бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті органдар бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган белгілеген тәртіппен жылдық шоғырландырылған қаржылық есептілікті жасауға міндетті.

2. Бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган белгілеген тәртіппен квазимемлекеттік сектордың ведомстволық бағынысты субъектілерінің қаржылық есептілігінің деректерімен жылдық шоғырландырылған қаржылық есептілікті жасайды.

3. Жергілікті бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері бюджетті атқару жөніндегі тиісті уәкілетті органға шоғырландырылған қаржылық есептілікті ұсынады.

Республикалық бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері мен бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті органдар мемлекеттік қазынашылыққа шоғырландырылған қаржылық есептілікті ұсынады.

4. Мемлекеттік қазынашылық жергілікті бюджеттер бойынша шоғырландырылған қаржылық есептілікті, мемлекеттік бюджеттің шоғырландырылған қаржылық есептілігін жасайды, олар бекітілуге жатпайды.

5. Шоғырландырылған қаржылық есептілік осы Кодекстің 40-бабына сәйкес жариялануға жатады.

134-бап. Республикалық және жергілікті бюджеттердің атқарылуы туралы жылдық шоғырландырылған қаржылық есептілік

1. Мемлекеттік қазынашылық республикалық бюджеттің атқарылуы туралы жылдық шоғырландырылған қаржылық есептілікті жасайды, ол тиісті қаржы жылындағы бухгалтерлік баланстан, қаржылық қызметтің нәтижелері туралы есептен, таза активтердің (капиталдың) өзгерістері туралы есептен, ақша қозғалысы туралы есептен, түсіндірме жазбадан тұрады.

2. Бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті органдар облыстық бюджеттің, республикалық маңызы бар қала, астана бюджетінің атқарылуы туралы, аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттің атқарылуы туралы шоғырландырылған қаржылық есептіліктен тұратын облыс, республикалық маңызы бар қала, астана бюджетінің атқарылуы туралы жылдық шоғырландырылған қаржылық есептілікті жасайды және мемлекеттік қазынашылыққа ұсынады.

3. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджетін атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті органдар облыстық бюджеттің, республикалық маңызы бар қала, астана бюджеттерінің атқарылуы туралы жылдық шоғырландырылған қаржылық есептілікті жасайды, ол тиісті қаржы жылындағы бухгалтерлік баланстан, қаржылық қызметтің нәтижелері туралы есептен, таза активтердің (капиталдың) өзгерістері туралы есептен, ақша қозғалысы туралы есептен, түсіндірме жазбадан тұрады.

4. Аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті органдар аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттің атқарылуы туралы жылдық шоғырландырылған қаржылық есептілікті жасайды, ол тиісті қаржы жылындағы бухгалтерлік баланстан, қаржылық қызметтің нәтижелері туралы есептен, таза активтердің (капиталдың) өзгерістері туралы есептен, ақша қозғалысы туралы есептен, түсіндірме жазбадан тұрады.

Аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттің атқарылуы туралы шоғырландырылған қаржылық есептілік аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер бюджеттерінің атқарылуы туралы қаржылық есептілікті қамтиды.

5. Республикалық және жергілікті бюджеттердің атқарылуы туралы жылдық шоғырландырылған қаржылық есептілік осы Кодекстің 40-бабына сәйкес жариялануға жатады.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
135-бап осы Кодекстің 172-бабы 1-тармағының 1) тармақшасына сәйкес 01.01.2026 бастап қолданысқа енгізіледі.

135-бап. Қазақстан Республикасының мемлекеттік қаржы статистикасы жөніндегі есебі

Мемлекеттік қаржы статистикасы жөніндегі есеп – әкімшілік, басқарушылық шешімдер қабылдау мақсатында және талдамалық мақсаттарда бюджет процесінде, оның ішінде халықаралық салыстыруларда қолдану үшін мемлекеттік қаржының жай-күйі туралы мәліметтерді қамтитын құжат.

Мемлекеттік қаржы статистикасы жөніндегі есеп мемлекеттік басқару секторы, мемлекеттік сектор және тиісті кіші секторлар бөлінісінде жасалады, олар Қазақстан Республикасының мемлекеттік статистика саласындағы заңнамасына сәйкес әзірленген сыныптауыштар негізінде және жалпыға бірдей қабылданған халықаралық стандарттар негізінде айқындалады.

Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган мемлекеттік қаржы статистикасы жөніндегі есепті:

1) осы Кодекстің 120 және 121-баптарына сәйкес қалыптастырылатын шоғырландырылған, республикалық және жергілікті бюджеттердің атқарылуы туралы есептер;

2) осы Кодекстің 133 және 134-баптарына сәйкес қалыптастырылатын республикалық және жергілікті бюджеттердің атқарылуы туралы жылдық шоғырландырылған қаржылық есептілік;

3) осы Кодекстің 64-бабына сәйкес қалыптастырылатын Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын қалыптастыру және пайдалану туралы жылдық есеп;

4) квазимемлекеттік сектор субъектілерінің даму жоспарлары мен іс-шаралар жоспарларының орындалуы туралы есептер, сондай-ақ Қазақстан Республикасының мемлекеттік мүлік туралы заңнамасына сәйкес мемлекеттік мүлік тізілімінде және Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік туралы заңнамасына сәйкес қаржылық есептілік депозитарийінде көрсетілетін қосымша мәліметтер мен өзге де ақпарат негізінде жасайды.

Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган мемлекеттік қаржы статистикасы жөніндегі есепті жасау, уәкілетті мемлекеттік органдардың өзара іс-қимыл жасау және ақпаратты ұсыну тәртібін айқындайды және бекітеді.

Мемлекеттік қаржы статистикасы жөніндегі есеп қаржы жылының қорытындысы бойынша жасалады, сондай-ақ осы Кодекстің 40-бабына сәйкес жариялануға жатады.

7-БӨЛІМ. ҚАРЫЗ АЛУ ЖӘНЕ МЕМЛЕКЕТТІК СЕКТОРДЫҢ БОРЫШТЫҚ МІНДЕТТЕМЕЛЕРІН БАСҚАРУ, МЕМЛЕКЕТТІК ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ ЖОБАЛАР, БЮДЖЕТТІК КРЕДИТТЕУ ЖӘНЕ ГРАНТТАР

28-тарау. ҚАРЫЗ АЛУ ЖӘНЕ МЕМЛЕКЕТТІК СЕКТОРДЫҢ БОРЫШТЫҚ МІНДЕТТЕМЕЛЕРІН БАСҚАРУ

136-бап. Мемлекеттік сектордың борыштық міндеттемелерін басқару және қарыз алу туралы жалпы ережелер

1. Мемлекеттік сектордың борыштық міндеттемелерін басқару бюджетке түсетін борыштық жүктеменің өсуін шектеу, дефолтқа жол бермеу, валюталық тәуекелдерді төмендету, сондай-ақ сыртқы және ішкі қарыз алуды, квазимемлекеттік сектор субъектілерінің сыртқы қарыз алуын пайдаланудың тиімділігі мен тәртібін арттыру, мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша міндеттемелерді басқару тиімділігін арттыру мақсатында мемлекеттік қаржыны басқару кезінде талдамалық мақсаттар үшін шоғырландырылған ақпаратты қалыптастыру жөніндегі іс-шаралар кешенін қамтиды.

2. Тараптардың міндеттемелерді орындауын есепке алу, бақылау және талдау рәсімдерін қоса алғанда, қарыз қаражатын тарту қажеттілігі туралы шешім қабылдау, қарызды тарту, пайдалану, өтеу және оған қызмет көрсету тәртібі мен шарттарын айқындау рәсімдерін, келіссөздер, міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз ету және оған кепілдік беру, қарыз бойынша, қарыз шартын ратификациялау (егер мұндай ратификациялау Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген болса) бойынша тиісті құжаттарды ресімдеу және қол қою, қарыз қаражатын алу, пайдалану рәсімдерін қамтитын процесс қарыз алу болып табылады.

3. Қарыз алу нысаны бойынша қарыздар:

1) қарыз шарттарын жасасу;

2) эмиссиялық бағалы қағаздарды шығару болып бөлінеді.

Қарыз алушының қарыз қаражатын алуына негіз болатын және қарыз берушінің алдында оны қайтару және сыйақы төлеу бойынша және қарызға байланысты басқа да төлемдер бойынша міндеттемені алатын келісім қарыз шарты болып табылады.

Қарыз шарты бойынша мемлекеттік немесе мемлекеттік емес қарыз берген тұлға – қарыз беруші, ал мемлекеттік немесе мемлекеттік емес қарыз қаражатын алған тұлға қарыз алушы болады.

Мемлекеттік эмиссиялық бағалы қағаздарды орналастыру Қазақстан Республикасы Үкіметінің, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің және жергілікті атқарушы органдардың мемлекеттік эмиссиялық бағалы қағаздарын азаматтық-құқықтық мәмілелер жасасу арқылы бірінші иеленушілерге иеліктен шығару жолымен жүзеге асырылады.

Бағалы қағазды ұстаушының Қазақстан Республикасының Үкіметі, Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі және жергілікті атқарушы органдар қарыз алушы болатын қарызға қатысты құқықтарын куәландыратын немесе бағалы қағазды ұстаушының жалдау шарты негізінде активтерді пайдаланудан кірістер алуға құқықтарын куәландыратын эмиссиялық бағалы қағаз мемлекеттік эмиссиялық бағалы қағаз болып табылады.

4. Есепке жазылатын сыйақы, тұрақсыздық айыбы (айыппұл, өсімпұл) сомаларын есепке алмағанда, қарыз берушіден алынған және оған қайтарылмаған қарыздың өтеуге жататын сомасы қарыз бойынша негізгі борыш сомасы болып табылады.

Бюджетті атқару жөніндегі орталық немесе жергілікті уәкілетті органның немесе банктің қарыз алушының шоттарындағы қарыз қаражатының пайдаланылуын және қарыз алушының сыйақы төлемдерін, комиссиялық төлемдер мен қарыз талаптарына сәйкес өзге де төлемдерді жүзеге асыруын есепке алу жөніндегі қызметі қарызға қызмет көрсету болып табылады.

Қарыз алушының қарыз шартында белгіленген тәртіппен алынған қарыз сомасын қайтаруы, қарыз шартынан туындайтын басқа да міндеттемелерді орындауы борышты өтеу болып табылады.

Қарыз алу талаптарынан туындайтын, белгілі бір уақыт кезеңінде сыйақыны, комиссияларды, айыппұлдарды және өзге де төлемдерді жиынтық төлеу борышқа қызмет көрсету болып табылады.

Қалыптасқан бағамдық айырма нәтижесінде не тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу жөніндегі өткізілген конкурстық рәсімдердің қорытындылары бойынша пайда болған, мемлекеттік не мемлекет кепілдік берген қарыз есебінен қаржыландырылатын жобалар бойынша пайдаланылмаған қаражат қарыздар бойынша қаражатты үнемдеу болып табылады.

Қарыз алушының қарыз шартының талаптарына сәйкес мемлекеттік не мемлекет кепілдік берген қарыз есебінен қаржыландырылатын жобалар бойынша игерілмеген қарыз қаражатының толық немесе ішінара сомасын жоюы қарыз қаражатының күшін жою болып табылады.

Тараптардың келісуімен қарыз шарты бойынша не шығарылған облигациялар бойынша олардың міндеттемелерді орындау мерзімдерін, қаржылық және өзге де талаптарын өзгерту қарызды қайта құрылымдау болып табылады.

Мемлекет уәкілеттік берген органдардың мемлекет атынан борышты қалыптастыру, өзгерту, оған қызмет көрсету және оны өтеу процесін есепке алу, талдау және бақылау жөніндегі қызметі борышқа мониторинг жүргізу болып табылады.

5. Қарыз шарты бойынша міндеттемені орындаудан біржақты бас тартуға жол берілмейді.

Мемлекеттік органдар мен олардың лауазымды адамдарының Қазақстан Республикасының заңнамасын бұза отырып қабылданған және мемлекеттік және мемлекет кепілдік берген қарыздарды тарту, пайдалану немесе өтеу талаптарын нашарлататын актілерінің заңдық күші болмайды.

Мемлекеттік борышты немесе мемлекет кепілдік берген борышты басқаруды қоса алғанда қарыз шарттарына, мемлекеттік эмиссиялық бағалы қағаздарға, үкіметтік кепілдіктерге, кепілгерліктерге немесе олармен байланысты қызметке қатысты туындайтын даулар мен келіспеушіліктер, мүмкіндігінше, келіссөздер арқылы не қарыз шарттарында, мемлекеттік эмиссиялық бағалы қағаздар шығару қағидаларында белгіленген дауларды шешудің бұрын келісілген рәсімдеріне сәйкес шешіледі.

Шетелдік қарыз берушінің Қазақстан Республикасының азаматтарымен және заңды тұлғаларымен дауларын қоса алғанда, осы тармақтың үшінші бөлігінде көзделмеген басқа даулардың бәрін, егер тараптардың келісімінде өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес Қазақстан Республикасының соттары шешеді.

6. Қазақстан Республикасы Үкіметінің, жергілікті атқарушы органдардың, сондай-ақ аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер әкімдері аппараттарының және Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінің қарыз алуы мемлекеттік қарыз алу болып табылады.

Мемлекеттік қарыздар қарыз алушыға қатысты:

1) Қазақстан Республикасы Үкіметінің қарыздары;

2) Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің қарыздары;

3) жергілікті атқарушы органдар мен аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер әкімдері аппараттарының қарыздары болып бөлінеді.

Мемлекеттік қарыз алу, мемлекет кепілдік берген қарыз алу Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінің қарыз алуы "Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жүзеге асырылады.

7. Қазақстан Республикасының Үкіметін, жергілікті атқарушы органдарды, сондай-ақ аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер әкімдерінің аппараттарын және Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкін қоспағанда, Қазақстан Республикасы резиденттерінің қарыз алуы мемлекеттік емес қарыз алу болып табылады.

Қазақстан Республикасының резиденттері мемлекеттік емес қарыз алуды Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген шектеулерді ескере отырып, кез келген мөлшерде, валютада және нысанда дербес жүзеге асырады.

Заңды тұлғалар мемлекеттік емес қарыздарды мемлекеттік кепілдіктермен тарта алады.

8. Несие капиталының нарықтарына қарай қарыздар:

1) Қазақстан Республикасының бейрезиденті қарыз беруші болатын сыртқы қарыздар;

2) Қазақстан Республикасының резиденті қарыз беруші болатын ішкі қарыздар болып бөлінеді.

9. Лауазымды адамдардың Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген қарыз алу жөніндегі жауаптылығы осы Кодекстің 44-бабында айқындалады.

137-бап. Мемлекеттік сектордың борыштық міндеттемелерін басқару

1. Мемлекеттік сектордың борыштық міндеттемелерін басқару:

1) бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органның бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті органмен бірлесіп мемлекеттік сектордың борыштық міндеттемелерінің жай-күйін жыл сайынғы бағалауды жүзеге асыруын қамтиды.

Мемлекеттік сектордың борыштық міндеттемелерінің жай-күйін бағалау бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті органмен бірлесіп айқындайтын тәртіппен жүзеге асырылады және мыналарды:

мемлекеттік сектордың борыштық міндеттемелерінің жай-күйі туралы мәліметтер мен оны талдауды (нарықтық құрылымы, валюталық құрылымы, кредиторлар (қарыз алушылар) бойынша, өтеу мерзімдері, сыйақы мөлшерлемелері бойынша құрылымы);

жинақталған және болжанатын борыш портфелі бойынша негізгі тәуекелдерді;

Қазақстан Республикасы Үкіметінің борышына, жергілікті атқарушы органның борышына жергілікті атқарушы органдардың және квазимемлекеттік сектор субъектілерінің сыртқы борышына квазимемлекеттік сектор субъектілерінің қызмет көрсете алуын және өтей алуын талдауды;

осы баптың 3) тармақшасына сәйкес белгіленген лимиттердің сақталуы туралы ақпаратты қамтиды;

2) бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті органның бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органмен және мемлекеттік қазынашылықпен бірлесіп, үкіметтік борышты өтеу және оған қызмет көрсету көлемі сәйкесінше белгіленетін көрсеткіштерді айқындай отырып, мемлекеттік борыштың, мемлекет кепілдік берген борыштың, экспортты қолдау бойынша мемлекет кепілдік берген борыштың, мемлекет кепілгерлігінің, квазимемлекеттік сектор субъектілері борышының, мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекет міндеттемелерінің орта мерзімді кезеңге арналған болжамын жүзеге асыруын қамтиды;

3) нысаналы бағдарларын ескере отырып, бюджеттік саясат жөніндегі орталық уәкілетті органның республикалық бюджет туралы заңда бекітілетін:

үкіметтік борыштың;

жергілікті атқарушы органдар борышының;

мемлекеттік кепілдіктер берудің;

экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдіктер берудің;

Қазақстан Республикасы Үкіметінің мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелердің;

жергілікті атқарушы органдардың мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелердің;

мемлекет кепілгерлігін берудің;

квазимемлекеттік сектор субъектілері сыртқы борышының лимиттерін айқындауын;

4) бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органның тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджетте бекітілетін Қазақстан Республикасы Үкіметінің қарыз алу көлемдерін, нысандары мен шарттарын, үкіметтік борышты өтеу және оған қызмет көрсету көлемдерін айқындауын;

5) бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органның өзі айқындаған тәртіппен мемлекеттік және мемлекет кепілдік берген қарыз алудың және борыштың, экспортты қолдау жөніндегі мемлекет міндеттемелерінің, Қазақстан Республикасының Үкіметі мен жергілікті атқарушы органдардың мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша міндеттемелердің, мемлекет кепілгерлігінің тоқсан сайынғы мониторингін жүзеге асыруын;

6) бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органның Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған тәртіппен квазимемлекеттік сектор субъектілері борышының тоқсан сайынғы мониторингін жүзеге асыруын;

7) мемлекеттік қазынашылықтың Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған тәртіппен мемлекеттік қарыздарды тіркеуді және есепке алуды жүзеге асыруын;

8) бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органның рәсімдер мен операцияларды регламенттеу, белгіленген лимиттер мен талаптарды сақтау, құралдар мен нарықтарды әртараптандыру, түрлі туынды қаржы құралдарын қолдану әдістерін пайдаланып отырып, тәуекелдерді анықтауды, сәйкестендіруді, бағалауды және барынша азайтуды қоса алғанда, мемлекеттік борыштың, мемлекет кепілдік берген борыштың, мемлекет алдындағы борыштың тәуекелдерін басқаруды, сондай-ақ үшінші тұлғалар алдындағы борыштық міндеттемелері мемлекет кепілдіктерімен және кепілгерлігімен қамтамасыз етілген заңды тұлғалардың борышын басқаруда уақтылы ден қоюды және қажетті шараларды қабылдауды;

9) бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті органның мемлекеттік борыштың, квазимемлекеттік борыштың, мемлекет кепілдік берген борыштың ағымдағы жай-күйі туралы, мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары жөніндегі мемлекет міндеттемелері туралы, мемлекет кепілгерлігі, мемлекеттік борышты өтеу есебіне төленген ақша сомасы, берілген мемлекеттік кепілдіктер мен экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдіктер туралы және мемлекеттік кепілдіктер мен экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдіктер, мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары жөніндегі мемлекет міндеттемелері бойынша төленген ақша сомалары туралы мәліметтерді статистикалық ақпарат нысанында осы Кодекстің 40-бабына сәйкес тоқсан сайын ресми жариялауын;

10) бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органның осы Кодекстің 90-бабы 2-тармағының 4), 5), 6) және 7) тармақшаларында көзделген деректер мен материалдарды қалыптастыруын және оларды бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органға жіберуін қамтиды.

2. Осы баптың ережелері Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің борышына қолданылмайды.

138-бап. Мемлекеттік борыш

1. Өзара талаптарды ескермей, Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес Қазақстан Республикасы Үкіметінің борышына немесе мәслихаттардың шешімдерімен жергілікті атқарушы органдардың борышына жатқызылған, Қазақстан Республикасы Үкіметінің, жергілікті атқарушы органдардың алынған (игерілген) және өтелмеген қарыздарының белгілі бір күнге сомасы, сондай-ақ борыштық міндеттемелердің белгілі бір күнге сомасы мемлекеттік борыш болып табылады.

2. Мемлекеттік борыш ішкі және сыртқы мемлекеттік борышты қамтиды.

Мемлекеттік ішкі борыш Қазақстан Республикасы Үкіметінің, жергілікті атқарушы органдардың Қазақстан Республикасының резиденттері алдындағы ішкі қарыздары мен басқа да борыштық міндеттемелері бойынша мемлекеттік борыштың құрамдас бөлігі болып табылады.

Мемлекеттік сыртқы борыш Қазақстан Республикасы Үкіметінің және Қазақстан Республикасының заңнамалық актісінде айқындалған ерекше мәртебесі бар республикалық маңызы бар қаланың жергілікті атқарушы органының Қазақстан Республикасының бейрезиденттері алдындағы сыртқы қарыздары мен басқа да борыштық міндеттемелері бойынша мемлекеттік борыштың құрамдас бөлігі болып табылады.

3. Қазақстан Республикасының Үкіметі республикалық бюджет қаражатымен қамтамасыз етілетін үкіметтік борышты өтеу және оған қызмет көрсету жөніндегі міндеттемелерді алады.

Жергілікті атқарушы органдар жергілікті бюджеттердің қаражатымен қамтамасыз етілетін өз борышын өтеу және оған қызмет көрсету жөніндегі міндеттемелерді алады.

Жергілікті атқарушы органдардың үшінші тұлғалар үшін қарыздар бойынша міндеттемелерді кез келген түрде және кез келген нысанда қабылдауына жол берілмейді.

4. Қазақстан Республикасының Үкіметі мен жергілікті атқарушы органдар бір-бірінің міндеттемелері бойынша жауап бермейді.

5. Қарыз берушілерге негізгі борыш сомасын қайтарған және борышқа қызмет көрсету бойынша төлемдерді толық мөлшерде төлеген кезде Қазақстан Республикасының Үкіметі мен жергілікті атқарушы органдардың міндеттемелері орындалды деп есептеледі.

6. Мемлекеттік борышты қайта қаржыландыру жаңа қарыз алу қаражаты есебінен борышты өтеу арқылы жүзеге асырылады.

7. Қазақстан Республикасының Үкіметі мен жергілікті атқарушы органдар борышты қалыптастыру, өзгерту және оған қызмет көрсету процесін есепке алуды, талдауды және бақылауды жүзеге асыру арқылы тиісінше үкіметтік борыш пен жергілікті атқарушы органдардың борышына мониторингті жүзеге асырады.

139-бап. Үкіметтік борыш және Қазақстан Республикасы Үкіметінің қарыз алуы

1. Үкіметтік борыш – Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілі бір күнге алған және өтемеген мемлекеттік қарыздардың, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес Қазақстан Республикасы Үкіметінің борышына жатқызылған белгілі бір күнге борыштық міндеттемелердің сомасы.

2. Қазақстан Республикасы Үкіметінің қарыз алуы:

1) республикалық бюджет тапшылығын қаржыландыру;

2) борыштық құралдардың ішкі нарығын дамытуға жәрдемдесу;

3) бюджеттік инвестициялық жобаны қаржыландыру және қоса қаржыландыру;

4) институционалдық жобаларды іске асыру арқылы саланы (салаларды) институционалдық дамыту мақсатында жүзеге асырылады.

Қазақстан Республикасының Үкіметі бюджет профициті кезінде үкіметтік борышты қайта қаржыландыру үшін қарыз алуды жүзеге асыра алады.

3. Институционалдық жоба – саланы (аяны) институционалдық тұрғыдан дамытуға бағытталған, бюджеттік бағдарламаның әкімшісі белгілі бір уақыт кезеңі ішінде тікелей іске асыратын, аяқталған сипаты бар және қарыз шартын жасасу арқылы мемлекеттік қарыз алу арқылы қаржыландырылатын іс-шаралар жиынтығы.

Мемлекеттік қарыздарды тарту есебінен іске асырылатын институционалдық жобаларды жоспарлау және іске асыру тәртібін бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

4. Қарыз шартын жасасу арқылы Қазақстан Республикасы Үкіметінің атынан қарыздар тарту, сондай-ақ қарыз қаражатын пайдалану бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындаған тәртіппен жүзеге асырылады.

5. Мемлекеттік сыртқы қарыздар бойынша есептілікті ұсыну және республикалық бюджеттен қоса қаржыландыру тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.

6. Мемлекеттік эмиссиялық бағалы қағаздар шығаруды Қазақстан Республикасының Үкіметі мемлекеттік қазынашылық міндеттемелерді, мемлекеттік ислам бағалы қағаздарын немесе мемлекеттік "жасыл" облигацияларды шығару түрінде жүзеге асырады.

Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган Қазақстан Республикасы Үкіметінің мемлекеттік эмиссиялық бағалы қағаздарының эмитенті болып табылады, ал мемлекеттік ислам бағалы қағаздарын шығару кезінде мемлекеттік мүлік жөніндегі уәкілетті орган Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша құратын мемлекеттік ислам арнаулы қаржы компаниясы эмитент болып табылады.

Қазақстан Республикасының Үкіметі қарыз алушы болатын қарызға қатысты бағалы қағазды ұстаушының құқықтарын куәландыратын мемлекеттік эмиссиялық бағалы қағаз мемлекеттік қазынашылық міндеттеме болып табылады.

Бағалы қағазды ұстаушының жалдау шарты негізінде активтерді пайдаланудан кіріс алуға құқықтарын куәландыратын мемлекеттік эмиссиялық бағалы қағаз мемлекеттік ислам бағалы қағазы болып табылады.

Қазақстан Республикасының экология заңнамасына сәйкес "жасылға" жатқызылған жобаларды қаржыландыру үшін Қазақстан Республикасының Үкіметі қарыз алушы болатын қарызға қатысты бағалы қағазды ұстаушының құқықтарын куәландыратын мемлекеттік эмиссиялық бағалы қағаз мемлекеттік "жасыл" облигация болып табылады.

Қазақстан Республикасының Үкіметі ішкі нарықта шығаратын мемлекеттік қазынашылық міндеттемелерді шығару, орналастыру, айналысқа жіберу, қызмет көрсету және өтеу Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген тәртіппен жүзеге асырылады.

Мемлекеттік ислам бағалы қағазы Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығы туралы заңнамасына сәйкес белгіленген исламдық қаржыландырудың негізгі қағидаттарына сәйкес Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша шығарылады.

Мемлекеттік "жасыл" облигацияларды шығару, орналастыру, айналысқа жіберу, қызмет көрсету және өтеу Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген тәртіппен жүзеге асырылады.

Сыртқы нарықта несие капиталын орналастыруға байланысты мемлекеттік эмиссиялық бағалы қағаздар шығару Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша жүзеге асырылады.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің мемлекеттік эмиссиялық бағалы қағаздар шығару туралы шешіміне байланысты тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сатып алуға, сондай-ақ бұрын шығарылған мемлекеттік эмиссиялық бағалы қағаздарды сатып алуға немесе шарттарын өзгертуге және шығарылатын және (немесе) бұрын шығарылған мемлекеттік эмиссиялық бағалы қағаздарға қатысты өзге де іс-шараларды жүзеге асыруға байланысты құқықтық қатынастарға Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу туралы заңнамасы қолданылмайды.

7. Қазақстан Республикасы Үкіметінің қарыз алуы республикалық бюджет туралы заңда белгіленген үкіметтік борыш лимитімен және үкіметтік борышқа қызмет көрсетуге жіберілетін бюджет қаражатының көлемімен шектеледі.

Тиісті қаржы жылына алынған және өтелмеген үкіметтік қарыздардың тіркеп-белгіленген сомасы үкіметтік борыш лимиті болып табылады, Қазақстан Республикасы Үкіметінің белгіленген күнге (тиісті қаржы жылының соңына) нақты борышы одан аспауға тиіс.

8. Қазақстан Республикасы Үкіметінің борышын өтеуді және оған қызмет көрсетуді, бағалы қағаздардың ұйымдастырылған нарығында ол шығарған мемлекеттік бағалы қағаздарды сатып алуды бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган өзі айқындайтын тәртіппен Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі арқылы республикалық бюджет туралы заңда көзделген бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырады.

140-бап. Жергілікті атқарушы органдардың борышы және жергілікті атқарушы органдардың қарыз алуы

1. Жергілікті атқарушы органның борышы – жергілікті атқарушы органның белгілі бір күнге алынған және өтелмеген қарыздарының сомасы.

2. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарының қарыз алуы:

1) республикалық бюджеттен бюджеттік кредиттер алу;

2) қаржы жылы ішінде қолма-қол ақшаны бақылау шотындағы қолма-қол ақшаның болжамды тапшылығын жабуға жоғары тұрған бюджеттен бюджеттік кредиттер алу;

3) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарының облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарының қарыз алу мақсаттарының тізбесіне сәйкес шығыстарды қаржыландыру үшін ішкі нарықта айналысқа жіберуге мемлекеттік бағалы қағаздар шығаруы түрінде жүзеге асырылады.

Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарының қарыз алу мақсаттарының тізбесін бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша мемлекеттік және мемлекет кепілдік берген борыш саласында бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды және Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітеді;

4) республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарының бюджет тапшылығын қаржыландыру үшін ішкі нарықта айналысқа жіберуге мемлекеттік бағалы қағаздар шығаруы;

5) Қазақстан Республикасының заңнамалық актісінде айқындалған ерекше мәртебесі бар республикалық маңызы бар қаланың жергілікті атқарушы органының "Астана" халықаралық қаржы орталығының аумағында айналысқа жіберу үшін ұлттық валютада мемлекеттік бағалы қағаздар шығаруы, сондай-ақ Қазақстан Республикасының экология заңнамасына сәйкес "жасылға" жатқызылған жобаларды қаржыландыру үшін халықаралық қаржы ұйымдарынан ұлттық валютада қарыз алуы түрінде жүзеге асырылады.

Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) жергілікті атқарушы органдарының қарыз алуы аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджет тапшылығын қаржыландыру үшін облыстың жергілікті атқарушы органынан қарыз алуы түрінде жүзеге асырылады.

Аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер әкімдері аппараттарының қарыз алуы тиісті жергілікті бюджеттің тапшылығын қаржыландыру үшін ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жергілікті атқарушы органынан қарыз алуы түрінде жүзеге асырылады.

3. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органының қарыз алуы тиісті жергілікті атқарушы орган борышының белгіленген лимитімен және тиісті жергілікті атқарушы органның борышын өтеуге және оған қызмет көрсетуге бағытталатын жергілікті бюджет қаражатының көлемімен шектеледі.

Жергілікті атқарушы органның тиісті қаржы жылына алынған және өтелмеген қарыздарының тіркеп-белгіленген сомасы жергілікті атқарушы орган борышының лимиті болып табылады, жергілікті атқарушы органның белгіленген күнге (тиісті қаржы жылының соңына) нақты борышы одан аспауға тиіс.

Жергілікті атқарушы органдардың тиісті қаржы жылына борыштарының лимиті республикалық бюджет туралы заңда бекітіледі.

Жергілікті атқарушы органның тиісті қаржы жылына борыш лимитін сақтамағаны үшін жауаптылық осы Кодекстің 41-бабында белгіленген.

4. Жергілікті атқарушы органның борышын өтеуге және оған қызмет көрсетуге арналған шығыстар көлемі тиісті қаржы жылында жоғары тұрған бюджеттен берілетін нысаналы трансферттерді есепке алмағанда, жергілікті бюджет кірістерінің он пайызына тең мөлшерден аспауға тиіс.

Жергілікті атқарушы органдардың борышын өтеуді және оған қызмет көрсетуді олар бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен, жергілікті бюджеттерде көзделген қаражат есебінен жүзеге асырады.

5. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органының ішкі нарықта айналысқа жіберу үшін бағалы қағаздар шығаруы бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен жүзеге асырылады.

Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органының ішкі нарықта айналысқа жіберу үшін мемлекеттік бағалы қағаздарды шығару шарттарын, көлемін және нысаналы мақсатын бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

6. "Астана" халықаралық қаржы орталығының аумағында айналысқа жіберу үшін ұлттық валютада мемлекеттік бағалы қағаздарды шығару және Қазақстан Республикасының экология заңнамасына сәйкес "жасылға" жатқызылған жобаларды қаржыландыру үшін Қазақстан Республикасының заңнамалық актісінде айқындалған ерекше мәртебесі бар республикалық маңызы бар қаланың жергілікті атқарушы органының халықаралық қаржы ұйымдарынан қарыз алуы Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған тәртіппен жүзеге асырылады.

Қазақстан Республикасының заңнамалық актісінде айқындалған ерекше мәртебесі бар республикалық маңызы бар қаланың жергілікті атқарушы органының Қазақстан Республикасының экология заңнамасына сәйкес "жасылға" жатқызылған жобаларды қаржыландыру үшін халықаралық қаржы ұйымдарынан сыртқы мемлекеттік қарыздарының шарттары, көлемі және нысаналы мақсаты бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша айқындалады.

Қазақстан Республикасының заңнамалық актісінде айқындалған ерекше мәртебесі бар республикалық маңызы бар қаланың жергілікті атқарушы органының қарыз алуы Қазақстан Республикасының экология заңнамасына сәйкес "жасылға" жатқызылған жобаларды қаржыландыру үшін халықаралық қаржы ұйымымен қарыз шартын жасасу арқылы, тиісті жергілікті атқарушы орган борышының белгіленген лимиті шегінде жүзеге асырылады.

7. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органының шығарылатын мемлекеттік бағалы қағаздар бойынша борышын өтеу міндетті түрде міндеттемелерде белгіленген мерзімде жүзеге асырылады.

Қазақстан Республикасының заңнамалық актісінде айқындалған ерекше мәртебесі бар республикалық маңызы бар қаланың жергілікті атқарушы органының қарыз шарттары бойынша борышын өтеу міндетті түрде қарыз шарттарында белгіленген мерзімде жүзеге асырылады.

141-бап. Мемлекет кепілдік берген борыш және мемлекеттік кепілдік

1. Мемлекеттік кепілдіктермен қамтамасыз етілген, белгілі бір күнге алынған және өтелмеген мемлекеттік емес қарыздар сомасы мемлекет кепілдік берген борыш болып табылады.

Қазақстан Республикасының қарыз алушы-резиденті одан тиесілі соманы белгіленген мерзімде төлемеген жағдайда, Қазақстан Республикасы Үкіметінің қарыз берушінің алдындағы берешекті толық немесе ішінара өтеу міндеттемесі Қазақстан Республикасының мемлекеттік кепілдігі болып табылады.

2. Мемлекеттік кепілдіктер қарыз берушілерге Қазақстан Республикасы резиденттерінің өздері алған мемлекеттік емес қарыздар бойынша міндеттемелерін орындауын қамтамасыз ету ретінде беріледі.

Мемлекеттік емес қарыз сомасы толықтай немесе оның бөлігі мемлекеттік кепілдікпен қамтамасыз етілуі мүмкін.

3. Квазимемлекеттік сектор субъектілерін қоспағанда, заңды тұлғалардың өзі қарыз алушы ретінде әрекет ететін қарыздар бойынша мемлекеттік кепілдік алуға үміткер осы заңды тұлғаларға мынадай талаптар қойылады:

1) кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын Қазақстан Республикасының резиденті болу;

2) салалық уәкілетті органның, бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органның, бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті органның оң қорытындыларының болуы;

3) тиісті кезеңге мемлекеттік кепілдікпен берілген мемлекеттік емес қарыз қаражаты есебінен қаржыландыру ұсынылатын инвестициялық жобалар тізбесіне енгізілген жобаларды іске асыру;

4) қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі орталық уәкілетті орган белгілейтін, қарыздардың қайтарымдылығын қамтамасыз ету талаптарын қанағаттандыратын екінші деңгейдегі банк кепілдігінің не сақтандыру шартының болуы;

5) бұрын алынған, мемлекет кепілдік берген қарыздарды өтеу және оларға қызмет көрсету бойынша берешегінің болмауы және кредиторлар алдында мерзімі өткен берешегінің болмауы;

6) жобаның жалпы құнын жаппайтын қарыз тартылған жағдайда, ұсынылатын инвестициялық жобаны қоса қаржыландыру жөніндегі міндеттемелерді қамтамасыз ету;

7) ұсынылатын инвестициялық жобаның құнына қатысты кемінде отыз пайызын құрайтын меншікті капиталының болуы;

8) төлем қабілетті болуы, таратылуға жатпауы, оның мүлкіне тыйым салу қойылмаған болуға тиіс, оның қаржы-шаруашылық қызметі Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес тоқтатыла тұрмауға тиіс.

Мемлекеттік емес қарыз бойынша мемлекеттік кепілдік берілгені үшін қарыз алушыдан мемлекеттік кепілдік сомасының екі пайызы мөлшерінде алдын ала біржолғы төлем (алым) алынады.

4. Квазимемлекеттік сектор субъектілері қарыз алушы ретінде әрекет ететін қарыздар бойынша мемлекеттік кепілдік алуға үміткер осындай субъектілерге мынадай талаптар қойылады:

1) салалық уәкілетті органның, бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органның, бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті органның оң қорытындыларының болуы;

2) тиісті кезеңге мемлекет кепілдік берген мемлекеттік емес қарыз қаражаты есебінен қаржыландыру ұсынылатын инвестициялық жобалар тізбесіне енгізілген мемлекеттік инвестициялық жобаларды іске асыру;

3) бұрын алынған, мемлекет кепілдік берген қарыздарды өтеу және оларға қызмет көрсету бойынша берешегінің болмауы және кредиторлар алдында мерзімі өткен берешегінің болмауы;

4) таратылуға жатпауы, олардың мүлкіне тыйым салу қойылмаған болуға тиіс, олардың қаржы-шаруашылық қызметі Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес тоқтатыла тұрмауға тиіс.

Тиісті кезеңге мемлекет кепілдік берген мемлекеттік емес қарыз қаражаты есебінен қаржыландыру ұсынылатын жобалардың тізбесі Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен бекітіледі.

5. Бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган мемлекеттік кепілдіктер беру үшін инвестициялық жобаларды іріктеуді бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен жүзеге асырады.

Бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган мемлекеттік кепілдіктер беру үшін инвестициялық жобалар бойынша техникалық-экономикалық негіздемені әзірлеуге немесе түзетуге және оның экономикалық сараптамасына қойылатын талаптарды белгілейді.

Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын заңды тұлға мемлекеттік кепілдіктер беру үшін инвестициялық жобалардың экономикалық сараптамасын жүзеге асырады.

6. Қазақстан Республикасының Үкіметі қарыздар бойынша Қазақстан Республикасының атынан мемлекеттік кепілдіктер берудің айрықша құқығына ие болады.

Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы негізінде, бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен және нысанда мемлекеттік кепілдік беруді жүзеге асырады.

7. Мемлекеттік кепілдіктер беру осы Кодекстің 142-бабына сәйкес кепілгердің міндеттемелерін орындау кезінде Қазақстан Республикасының Үкіметі жұмсайтын бюджет қаражатын қарыз алушының қайтаруы шарттарымен жүзеге асырылады.

8. Мемлекеттік кепілдіктер республикалық бюджет туралы заңда белгіленетін лимит шегінде беріледі.

Тиісті қаржы жылына тіркеп-белгіленген, соның шегінде мемлекеттік кепілдіктер берілуі мүмкін сома мемлекеттік кепілдіктер беру лимиті болып табылады.

Мемлекеттік кепілдіктер беру лимитінің көлемі осы лимит белгіленген тиісті қаржы жылы шегінде ғана пайдаланылуы мүмкін.

Іске асыру мерзімі бір жылдан асатын инвестициялық жобалар бойынша бас келісімге қол қоя отырып, мемлекеттік кепілдікті транштармен (бөліктермен) беруге жол беріледі.

Мемлекеттік кепілдіктер жергілікті атқарушы органдардың қарыздарын қайтаруды қамтамасыз ету ретінде берілмейді.

Мемлекет кепілдік берген қарыз қаражатын қарыз талаптарында көзделмеген мақсаттарға, сондай-ақ мемлекеттік органдарға кредит беруге және заңды тұлғаның жарғылық капиталына мемлекеттің қатысуына пайдалануға тыйым салынады.

9. Мемлекет кепілдік берген қарызды қайта құрылымдау Қазақстан Республикасының Үкіметі шешім қабылдаған жағдайда, қарыз беруші мен қарыз алушының келісімі бойынша жүзеге асырылады.

Қарыз берушінің талабы бойынша мемлекет кепілдік берген қарызды қайта құрылымдау кезінде бұрын берілген мемлекеттік кепілдікті Қазақстан Республикасының Үкіметі растай алады немесе жаңасымен ауыстыра алады.

Бұл ретте кепілдік берілетін қарыз сомасы бұрын берілген мемлекеттік кепілдік бойынша қарыз сомасынан аспауға тиіс.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі қабылданған жағдайда, қарыз шарты тараптарының келісімімен мемлекет кепілдік берген қарыз бойынша қарыз алушыны ауыстыруға жол беріледі.

Мемлекет кепілдік берген қарыз бойынша қарыз алушы ауыстырылған жағдайда, бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган мемлекеттік кепілдікті Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі негізінде қарыз берушінің талабы бойынша жаңасымен ауыстыра алады немесе растай алады.

Бұл ретте кепілдік берілетін қарыз сомасы бұрын берілген мемлекеттік кепілдік бойынша қарыз сомасынан аспауға тиіс.

Жаңадан берілген мемлекеттік кепілдікке осы баптың 9-тармағында белгіленген шектеулер қолданылмайды.

10. Мемлекеттік кепілдік:

1) қарыз алушы немесе кепілгер Қазақстан Республикасының Үкіметі кепілдік берген қарыз бойынша міндеттемелерін толық орындаған;

2) егер кепілдік шартында (кепілдік міндеттемесінде) өзгеше ескертілмесе, онда көрсетілген кепілдік мерзімі өткен;

3) қарыз шартында және (немесе) кепілдік шартында (кепілдік міндеттемесінде) арнайы ескертілген;

4) мемлекет кепілдік берген қарыз бойынша қайта құрылымдау және (немесе) қарыз алушыны ауыстыру кезінде кепілдік жаңасына ауыстырылған жағдайларда, қолданысын тоқтатады.

11. Берілетін мемлекеттік кепілдіктер мен мемлекет кепілдік беретін қарыздар Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен мемлекеттік қазынашылықта тіркелуге және есепке алынуға жатады.

Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган мемлекет кепілдік берген борышты мониторингтеуді және оны басқаруды жүзеге асырады.

Мемлекет кепілдік берген қарызды алған қарыз алушының қаржылық жағдайын мониторингтеу, мемлекет кепілдік берген қарыз қаражатының пайдаланылуын бақылау бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындаған тәртіппен жүзеге асырылады.

142-бап. Мемлекеттік кепілдікті орындау

Егер қарыз шартының талаптарында өзгеше көзделмесе, қарыз алушы мемлекеттік кепілдікпен қамтамасыз етілген қарызды төлем мерзімі басталған күні және республикалық бюджет туралы заңда көзделген қаражаттар шегінде толық немесе ішінара өтемеген жағдайда, қарыз берушінің талабы бойынша мемлекеттік кепілдік төлем күні басталғаннан кейін орындалуға жатады.

Мемлекеттік кепілдік бойынша міндеттемелерді орындау республикалық бюджет туралы заңда көзделген қаражат шегінде мемлекеттік кепілдік бойынша міндеттемелерді орындау жөнінде талаптар қойылған күннен бастап он сегіз ай ішінде жүзеге асырылады.

Мемлекеттік кепілдік бойынша міндеттемелердің орындалуына бағытталған қаражаттарды қайтаруға, қарызды қайта құрылымдауға, борышкерді ауыстыруға, талап қою мерзімінің өтіп кетуіне, көрсетілген қаражатты қайтару бойынша талаптарды тоқтатуға осы Кодекстің 154 – 162-баптары қолданылады.

Мемлекеттік кепілдік бойынша міндеттемелерді орындауға бөлінген қаражат осы Кодекстің 154-бабының 15-тармағына сәйкес белгіленетін сыйақы мөлшерлемесі бойынша мемлекеттік кепілдік беру туралы келісімде айқындалған мерзім ішінде республикалық бюджетке қайтарылуға жатады.

Қазақстан Республикасының Үкіметі қарыз шартының талаптарына сәйкес және қарыз берушінің келісімімен Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес банкрот деп танылған және (немесе) таратылған қарыз алушы үшін республикалық бюджет туралы заңда көзделген қаржы есебінен мемлекеттік кепілдікті орындау арқылы мемлекет кепілдік берген қарызды мерзімінен бұрын өтеуді жүзеге асыруға құқылы.

Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган республикалық бюджет туралы заңда өтелуіне және қызмет көрсетілуіне шығыстар көзделген мемлекет кепілдік берген қарыздар бойынша қарыз алушыларды есепке алуды жүргізеді.

143-бап. Экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдік

1. Қазақстанның экспорттық-кредиттік агенттігі алдындағы Қазақстан Республикасы Үкіметінің экспортты қолдау бойынша кепілдік шартының талаптарына сәйкес сақтандыру және кепілдік төлемдері бойынша оның берешегін толық немесе ішінара өтеу міндеттемесі Қазақстан Республикасының экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдігі (мемлекеттік кепілдік) болып табылады.

Қазақстанның экспорттық-кредиттік агенттігі сақтандыру және кепілдік төлемдерін жүзеге асырмаған, Қазақстан Республикасының экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдігімен қамтамасыз етілген сақтандыру шарттары және кепілдіктер бойынша өтелмеген міндеттемелердің белгілі бір күнгі сомасы экспортты қолдау бойынша мемлекет кепілдік берген міндеттеме болып табылады.

2. Қазақстан Республикасының Үкіметі Қазақстан Республикасының атынан экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдіктер берудің айрықша құқығына ие болады.

Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысына сәйкес, бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен және нысан бойынша экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдіктер беруді жүзеге асырады.

Экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдік Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы негізінде, республикалық бюджет туралы заңда белгіленген лимит шегінде беріледі.

Экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдік беру лимитін айқындау сомасы бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындаған тәртіппен белгіленеді.

3. Қазақстанның экспорттық-кредиттік агенттігіне экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдік алу үшін мынадай талаптар қойылады:

1) сыртқы сауда қызметін реттеу саласындағы уәкілетті органның, бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті органның оң қорытындыларының болуы;

2) төлем қабілетті болуы, таратылуға жатпауы, оның мүлкіне тыйым салу қойылмаған болуға тиіс, оның қаржы-шаруашылық қызметі Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес тоқтатыла тұрмауға тиіс;

3) бұрын берілген мемлекеттік кепілдіктерді өтеу және оларға қызмет көрсету бойынша берешегінің болмауы және кредиторлар алдында мерзімі өткен берешегінің болмауы;

4) нақты жүзеге асырылған сақтандыру және кепілдік төлемдерінің көлемі экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдіктердің қолданылу кезеңінде меншікті капитал көлемінің қырық пайызынан аспауға тиіс. Бұл ретте сақтандыру және кепілдік төлемдерінің көлемі суброгация, қайта сақтандыру және кепілдік беру шеңберінде өтелген сақтандыру және кепілдік төлемдерінің сомасы шегеріліп көрсетіледі.

4. Экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдіктер беру үшін бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті органның қорытындысын әзірлеуге немесе түзетуге қойылатын талаптарды бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органмен және бюджетті жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган белгілейді.

5. Экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдік беру Қазақстан Республикасының Үкіметі жұмсайтын бюджет қаражатын Қазақстанның экспорттық-кредиттік агенттігінің қайтаруы шарттарымен жүзеге асырылады.

Экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдік берілгені үшін Қазақстанның экспорттық-кредиттік агенттігінен экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдік сомасының 0,2 пайызы мөлшерінде алдын ала біржолғы төлемақы (алым) алынады.

Экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдік беру экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдік беру туралы келісім ресімделгеннен және тіркелгеннен кейін жүзеге асырылады.

Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган, сенім білдірілген өкіл (агент) және Қазақстанның экспорттық-кредиттік агенттігі арасындағы тараптардың экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдік беру, экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдік міндеттемелері орындалған жағдайда бөлінген республикалық бюджет қаражатын қайтару жөніндегі құқықтық қатынастарын белгілейтін келісім экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдік беру туралы келісім болып табылады.

6. Экспортты қолдау бойынша берілетін мемлекеттік кепілдіктер Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен мемлекеттік қазынашылықта тіркелуге және есепке алынуға жатады.

Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен экспортты қолдау бойынша мемлекет кепілдік берген міндеттеменің мониторингін жүзеге асырады.

Экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдігі бар Қазақстанның экспорттық-кредиттік агенттігінің қаржылық жай-күйінің мониторингі бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен жүзеге асырылады.

144-бап. Экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдікті орындау және оның қолданылуын тоқтату негіздері

1. Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігінің меншікті капиталынан асатын сақтандыру және кепілдік жағдайларын біржолғы іске асыру асып түскен кезде, Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігінің сенім білдірілген өкілінің (агентінің) қорытындылары, екінші деңгейдегі банктер берген оның шоттарынан үзінді көшірмелер, сондай-ақ экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдіктің орындалуына өтініш жасаудың алдындағы қаржы жылы үшін аудиттелген қаржылық есептілік және экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдіктің орындалуына өтініш жасалған кезге алынған қаржылық есептілік болған кезде экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдік орындалуға жатады.

2. Экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдік Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігінің меншікті капиталын шегергенде сақтандыру және кепілдік төлемдерінің жабылмаған сомасының бөлігіне ғана орындалады.

3. Экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдік жөніндегі міндеттемелерді орындау республикалық бюджет туралы заңда көзделген қаражат шегінде экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдік міндеттемелерін орындау жөніндегі талаптар қойылған күннен бастап он сегіз ай ішінде жүзеге асырылады.

4. Экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдік жөніндегі міндеттемелерді орындауға бөлінген қаражатты Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігі сақтандыру және кепілдік төлемдерін өтеу қаражаты және өзге де қаржы көздері есебінен республикалық бюджетке қайтаруға тиіс.

5. Экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдікті орындауға республикалық бюджеттен бөлінген қаражатты қайтарудың шарттары, мерзімдері, сыйақы мөлшерлемелері және тәртібі бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган, сенім білдірілген өкіл (агент) және Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігі арасында жасалатын экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдік беру туралы келісімде айқындалады.

6. Экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдік мынадай:

1) экспортты қолдау бойынша кепілдік шартында ескертілген міндеттемелер толық орындалған;

2) оның қолданылу мерзімі өткен жағдайларда, қолданысын тоқтатады.

145-бап. Мемлекет кепілгерлігі

1. Қазақстан Республикасы Үкіметінің кепілгерлік шартына сәйкес мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарты шеңберінде тартылған қарыз бойынша қарыз берушінің алдындағы қарыз алушының борышын толық немесе ішінара өтеу міндеттемесі мемлекет кепілгерлігі болып табылады.

Кепілгерлік бойынша міндеттемелер қарыздың негізгі сомасын және ол бойынша сыйақыны қамтиды.

2. Мемлекет кепілгерлігі республикалық бюджет туралы заңда белгіленетін лимит шегінде беріледі.

Мемлекет кепілгерлігін беру лимитінің көлемі осы лимит белгіленген тиісті қаржы жылы шегінде ғана пайдаланылуы мүмкін.

3. Мемлекет кепілгерлігімен тартылатын қарыз қаражаты мемлекеттік-жекешелік әріптестік объектілерін құруға ғана пайдаланылады.

4. Ұсынылатын мемлекет кепілгерлігі және мемлекет кепілгерлігімен берілетін қарыздар Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген тәртіппен мемлекеттік қазынашылықта тіркелуге және есепке алынуға жатады.

5. Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган мемлекет кепілгерлігі бойынша борышқа мониторингті бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындаған тәртіппен жүзеге асырады.

6. Кепілгерлік берілетін мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобаларын айқындау, сондай-ақ мемлекет кепілгерлігі бойынша міндеттемелерді орындау Қазақстан Республикасының мемлекеттік-жекешелік әріптестік туралы заңнамасында айқындалған тәртіппен жүзеге асырылады.

7. Мемлекет кепілгерлігі Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімдері негізінде беріледі.

8. Мемлекет кепілгерлігі бойынша міндеттемелерді орындауға бөлінген қаражат бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындаған тәртіппен республикалық бюджетке қайтарылуға жатады.

9. Мемлекет кепілгерлігі қарыз алушы немесе кепілгер мемлекет кепілгерлігімен қамтамасыз етілген қарыз бойынша міндеттемелерді толық орындағаннан кейін өзінің қолданысын тоқтатады.

146-бап. Квазимемлекеттік сектор субъектілерінің борышы және квазимемлекеттік сектор субъектілерінің қарыз алуы

1. Квазимемлекеттік сектор субъектілерінің мемлекеттік кепілдікпен қамтамасыз етілген қарыздарын қоспағанда, белгілі бір күні алынған (игерілген) және өтелмеген қарыз сомасы квазимемлекеттік сектор субъектілерінің борышы болып табылады.

2. Квазимемлекеттік сектор субъектілерінің борышына квазимемлекеттік сектор субъектілерінің ішкі және сыртқы борышы кіреді.

Квазимемлекеттік сектор субъектілерінің ішкі борышы квазимемлекеттік сектор субъектілерінің Қазақстан Республикасының резиденттері алдындағы ішкі қарыздары және басқа да борыштық міндеттемелері бойынша квазимемлекеттік сектор субъектілері борышының құрамдас бөлігі болып табылады.

Квазимемлекеттік сектор субъектілерінің сыртқы борышы квазимемлекеттік сектор субъектілерінің Қазақстан Республикасының бейрезиденттері алдындағы сыртқы қарыздары және басқа да борыштық міндеттемелері бойынша квазимемлекеттік сектор субъектілері борышының құрамдас бөлігі болып табылады.

3. Мемлекеттік кепілдікпен қамтамасыз етілген қарыздарды қоспағанда, квазимемлекеттік сектор субъектілерінің сыртқы қарыздарды тартуы:

1) республикалық бюджет туралы заңда бекітілетін квазимемлекеттік сектор субъектілері сыртқы борышының лимиті шегінде;

2) республикалық бюджет туралы заңда бекітілетін сыртқы қарыздарды тарту құқығы берілген квазимемлекеттік сектор субъектілерінің тізбесіне сәйкес;

3) инвестициялық және (немесе) инфрақұрылымдық жобаларды қаржыландыру үшін және сыртқы борышты басқару мақсатында жүзеге асырылады.

Квазимемлекеттік сектор субъектілерінің алынған және өтелмеген сыртқы қарыздарының тіркеп-белгіленген сомасы квазимемлекеттік сектор субъектілері сыртқы борышының лимиті болып табылады, квазимемлекеттік сектор субъектілерінің белгіленген күнге (тиісті қаржы жылының соңына) нақты сыртқы борышы одан аспауға тиіс.

Республикалық бюджет жобасына енгізу үшін квазимемлекеттік сектор субъектілері сыртқы борышының лимитін және сыртқы қарыздарды тарту құқығы берілген квазимемлекеттік сектор субъектілерінің тізбесін айқындауды осы Кодекстің 47-бабының 3-тармағында көзделген оларды әдіснамалық қамтамасыз ету шеңберінде, мемлекеттік және мемлекет кепілдік берген қарыз алу және борыш саласында бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган жүзеге асырады.

Осы тармақтың 2) тармақшасында көзделген тізбеге енгізілмеген квазимемлекеттік сектор субъектілерінің сыртқы қарыздарды тартуына жол берілмейді.

4. Квазимемлекеттік сектор субъектілерінің қарыздарын тіркеуді және есепке алуды осы ұйымдар дербес жүзеге асырады.

5. Квазимемлекеттік сектор субъектілері Қазақстан Республикасының мемлекеттік мүлік туралы заңнамасына сәйкес қарыз алу жобалары мен мақсаттары бөлінісінде сыртқы және ішкі борыш құрылымы туралы мәліметтерді мемлекеттік мүлік тізілімінде көрсетуді қамтамасыз етеді.

Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган квазимемлекеттік сектор субъектілерінің борышын мониторингтеуді және бақылауды Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен жүзеге асырады.

Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган мониторинг нәтижелерін бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті органға ұсынады.

6. Мемлекеттік кепілдікпен қамтамасыз етілген қарыздарды қоспағанда, Қазақстан Республикасының Үкіметі мен жергілікті атқарушы органдар квазимемлекеттік сектор субъектілерінің міндеттемелері бойынша жауап бермейді.

147-бап. Мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелер

1. Мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелер – жасалған мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарттары бойынша белгілі бір күнге мемлекеттік әріптес, концедент қабылдаған және орындамаған қаржылық міндеттемелердің бюджеттен бөлінетін сомасы бойынша мемлекеттік әріптестің, концеденттің құқықтары мен міндеттерінің жиынтығы.

2. Қазақстан Республикасының Үкіметі мен жергілікті атқарушы органдардың мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелерді қабылдауы Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасына және Қазақстан Республикасының мемлекеттік-жекешелік әріптестік туралы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

Қазақстан Республикасының Үкіметі мен жергілікті атқарушы органдар мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша қабылдайтын мемлекеттік міндеттемелердің көлемдері Қазақстан Республикасының Үкіметі мен тиісті жергілікті атқарушы органдардың мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелер лимиттерімен шектеледі.

Қазақстан Республикасының Үкіметі мен жергілікті атқарушы органдардың мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелердің лимиттері республикалық бюджет туралы заңда бекітіледі.

Бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган Қазақстан Республикасының Үкіметі мен жергілікті атқарушы органдардың мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелердің лимиттерін айқындау әдістемесін бекітеді.

3. Мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелерді қабылдау мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарттарына қол қою арқылы жүзеге асырылады.

Мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарттары бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындаған тәртіппен мемлекеттік қазынашылық немесе мемлекеттік қазынашылық органдары оларды тіркегеннен кейін күшіне енеді.

Мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелер тиісті бюджет комиссиясының шешіміне немесе мәслихаттың шешіміне, сондай-ақ ерекше маңызы бар жобалар бойынша Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысына сәйкес, шартта белгіленген сомалар мен мерзімдер шегінде ғана әрбір жеке мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасы бойынша тіркелуге жатады.

4. Мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелер туралы ақпарат тиісті мемлекеттік органның ресми интернет-ресурсында орналастырылуға тиіс.

5. Мемлекеттік қазынашылық бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган белгілеген тәртіппен Қазақстан Республикасы Үкіметінің мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелердің орындалуын есепке алуды жүзеге асырады.

6. Бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті органдар жергілікті атқарушы органдардың мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелердің мониторингін жүзеге асырады.

7. Мемлекеттік қазынашылық пен мемлекеттік қазынашылық органдары мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша қабылданған мемлекеттік міндеттемелер туралы есептерді қалыптастырады және оларды осы Кодекстің 40-бабына сәйкес жариялауды жүзеге асыратын бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органға жібереді.

8. Қазақстан Республикасының Үкіметі мен жергілікті атқарушы органдар бір-бірінің мемлекеттік-жекешелік әріптестігі жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелер бойынша жауап бермейді.

9. Қазақстан Республикасының Үкіметі мен жергілікті атқарушы органдардың мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелер жасалған мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарттары бойынша мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобаларға қатысты мемлекеттік міндеттемелер толық төленген кезде орындалды деп есептеледі.

29-тарау. МЕМЛЕКЕТТІК ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ ЖОБАЛАР

148-бап. Мемлекеттік инвестициялық жобалар туралы жалпы ережелер

1. Мемлекеттік инвестициялық жобаларды жоспарлау мемлекеттік органдардың немесе облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың даму жоспарларын, квазимемлекеттік сектор субъектілерінің даму және (немесе) іс-шаралар жоспарларын, сондай-ақ дербес білім беру ұйымдарының ұзақ мерзімді даму стратегияларын қоса алғанда, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттарын іске асыру шеңберінде жүзеге асырылады.

Даму жоспарларын әзірлемейтін мемлекеттік органдардың мемлекеттік инвестициялық жобаларын жоспарлау Қазақстан Республикасы заңнамалық актілерінің нормаларын орындау және (немесе) бюджеттік бағдарламаларды (кіші бағдарламаларды) іске асыру шеңберінде жүзеге асырылады.

2. Мемлекеттік инвестициялық жобалар мынадай түрлерге бөлінеді:

1) бюджеттік инвестициялар;

2) мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары;

3) мемлекеттік кепілдікпен берілген мемлекеттік емес қарыздар есебінен квазимемлекеттік сектор субъектілері іске асыратын жобалар;

4) осы Кодекстің 59-бабының 3-тармағына сәйкес бюджеттен тыс қор, Қазақстан Республикасы Ұлттық қоры есебінен іске асырылатын жобалар;

5) бюджеттік кредиттеу.

Бюджеттік инвестициялар – бюджеттік инвестициялық жобаларды іске асыруға, дербес білім беру ұйымдарының инвестициялық шығындарына, сондай-ақ квазимемлекеттік сектор субъектілерінің жарғылық капиталдарына мемлекеттің қатысуына бағытталған республикалық немесе жергілікті бюджеттен қаржыландыру.

Бюджеттік инвестициялық жоба – белгілі бір уақыт кезеңі ішінде бюджет қаражаты есебінен іске асырылатын және аяқталған сипаты бар, жаңа объектілерді құруға (салуға) не бұрыннан бар объектілерді реконструкциялауға, сондай-ақ ақпараттандыру объектілерін құруға және дамытуға бағытталған іс-шаралар жиынтығы.

Дербес білім беру ұйымдарының инвестициялық шығындарына бағытталған бюджеттік инвестициялар – дербес білім беру ұйымдарының жаңа инфрақұрылым объектілерін құруға (салуға) не бұрыннан бар объектілерін реконструкциялауға бағытталған іс-шаралар жиынтығы.

Квазимемлекеттік сектор субъектілерінің жарғылық капиталдарына мемлекеттің қатысуы арқылы бюджеттік инвестициялар – жарғылық капиталын қалыптастыру және (немесе) ұлғайту арқылы квазимемлекеттік сектор субъектісінің даму мақсаттарына бағытталған іс-шараларды іске асыру.

3. Мемлекеттік инвестициялық жобалар республикалық және жергілікті болып бөлінеді.

Республикалық және жергілікті мемлекеттік инвестициялық жобаларды айқындау өлшемшарттары:

1) мемлекеттік инвестициялық жобаларды іске асыру нәтижесінде алынған мүлікке туындайтын меншік (республикалық немесе коммуналдық) құқығына қарай республикалық немесе жергілікті ретіндегі меншік түрі бойынша өлшемшарт;

2) егер экономикалық пайда алушылар екі және одан көп облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың субъектілері болса – республикалық ретіндегі және егер экономикалық пайда алушылар бір облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың субъектілері болса – жергілікті ретіндегі пайда алушылар бойынша өлшемшарт.

Мемлекеттік инвестициялық жобаларды республикалық ретінде айқындау үшін олардың көрсетілген өлшемшарттардың біріне сәйкес болуы жеткілікті.

Жергілікті мемлекеттік инвестициялық жобаларды облыстық, республикалық маңызы бар қалалар, астана және аудандық (облыстық маңызы бар қалалар) деп сыныптау осы тармақтың екінші бөлігінде көзделген өлшемшарттар негізінде жүзеге асырылады.

4. Мемлекеттік инвестициялық жобалар:

1) техникалық жағынан күрделі және (немесе) бірегей және техникалық жағынан күрделі емес және (немесе) үлгілік болуы мүмкін объектілерді құруға (салуға) және реконструкциялауға, сондай-ақ ақпараттандыру объектілерін құруға және дамытуға;

2) заңды тұлғалардың жарғылық капиталына мемлекеттің қатысуы, мемлекеттік инвестициялық саясаттың іске асырылуын бюджеттік кредиттеу, квазимемлекеттік сектор субъектісіне мемлекеттік кепілдікпен берілген мемлекеттік емес қарыз арқылы, жаңа өндірістер құруды, жұмыс істеп тұрғандарын кеңейтуді және (немесе) жаңартуды қоса алғанда, саланы (салаларды) институционалдық тұрғыдан дамытуға бағытталуы мүмкін.

5. Мемлекеттік инвестициялық жобаларды қаржыландыру тәсілдері:

1) бюджеттік инвестициялық жобаны қаржыландыру, оның ішінде мемлекеттік сыртқы қарыздардың қаражаты және республикалық бюджеттен сыртқы қарыздарды қоса қаржыландыру есебінен қаржыландыру;

2) бюджеттік кредиттеу;

3) квазимемлекеттік сектор субъектілерінің жарғылық капиталына мемлекеттің қатысуы;

4) мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелерді орындау;

5) квазимемлекеттік сектор субъектілерінің мемлекеттік кепілдікпен мемлекеттік емес қарыз тартуы.

6. Мемлекеттік инвестициялық жобаларды қаржыландыру көздері мыналар болып табылады:

1) республикалық және жергілікті бюджеттер;

2) үкіметтік қарыз, жергілікті атқарушы органдардың қарыздары және квазимемлекеттік сектор субъектісіне мемлекеттік кепілдікпен берілген мемлекеттік емес қарыз;

3) бюджеттен тыс қор;

4) Қазақстан Республикасының Ұлттық қоры.

7. Егер Қазақстан Республикасының мемлекеттік-жекешелік әріптестік туралы заңнамасында өзгеше көзделмесе, инвестициялық ұсыныс мемлекеттік инвестициялық жобаны жоспарлауға негіз болып табылады.

Инвестициялық ұсыныс – Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттарын іске асыру шеңберінде мемлекеттік инвестициялық жобаларды іске асырудың орындылығын негіздейтін, тиісті іс-шаралар жиынтығын қоса алғанда, инвестициялау мақсатын, оған қол жеткізу жолдары мен қаржыландырудың ықтимал тәсілдерін көрсететін, бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері әзірлейтін тұжырымдамалық ұсыныс.

8. Мемлекеттік орган инвестициялық жоспарды әзірлейді, ол:

даму жоспарын әзірлейтін мемлекеттік органның даму жоспарына;

мемлекеттік органның даму жоспарын әзірлемейтін мемлекеттік органның бюджеттік бағдарламаларының паспорттарына қоса беріледі.

Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың инвестициялық жоспарын әзірлейді, ол облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарына қоса беріледі.

Инвестициялық жоспар:

даму жоспарын әзірлейтін мемлекеттік орган және облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жергілікті атқарушы органдары үшін – мемлекеттік органның немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспары;

даму жоспарын әзірлемейтін мемлекеттік орган үшін Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттары немесе функциялар, өкілеттіктер мен құзыреттер негізінде әзірленеді.

Мемлекеттік органның немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың инвестициялық жоспары даму жоспарының нысаналы индикаторына қол жеткізуге бағытталған іс-шаралар туралы мынадай ақпаратты қамтиды:

жоба қол жеткізуге бағытталған, даму жоспарының немесе Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жоспарлау жүйесі құжатының нысаналы индикаторы (мемлекеттік органның даму жоспарларын әзірлемейтін бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері үшін) не тиісті функцияның, өкілеттіктер мен құзыреттердің атауы (мемлекеттік органның даму жоспарларын әзірлемейтін бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері үшін);

шығыстарға шолу нәтижелері;

облыстар, республикалық маңызы бар қалалар, астана бөлінісінде (орталық мемлекеттік органдар үшін), облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың құрамына кіретін әкімшілік-аумақтық бірліктер бөлінісінде (облыстар, республикалық маңызы бар қалалар, астана үшін) әрбір нысаналы индикатор бойынша жасалатын нысаналы индикаторға қол жеткізу үшін басым және проблемалық аймақтар картасы;

мемлекеттік инвестициялық жобалар құжаттамасының экономикалық сараптамасына негізделген, мемлекеттік инвестициялық жобаларды іске асырудан күтілетін экономикалық әсердің болжамды көрсеткіштерін көрсете отырып, мемлекеттік инвестициялық жобалардың болжамды тізбесі.

Осы баптың мақсаттары үшін, белгілі бір нысаналы индикаторға қол жеткізу үшін бір немесе бірнеше мемлекеттік инвестициялық жобаны іске асыруды қамтитын іс-шаралар кешені жоба болып табылады.

Мемлекеттік органның немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың инвестициялық жоспарына:

алдыңғы қаржы жылдарында басталған (жалғасатын) мемлекеттік инвестициялық жобалар;

аса маңызды объектілер;

жалпы ел үшін маңызы бар жобалар;

Қазақстан Республикасының сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы заңнамасына сәйкес қалыптастырылатын құрылыс жобаларының мемлекеттік банкінен техникалық-экономикалық негіздемелерді, үлгілік жобаларды және жобалық (жобалау-сметалық) құжаттаманы қолдана отырып жүзеге асырылатын жаңа объектілер құрылысы басым тәртіппен қосылады.

Аса маңызды объектілерге:

1) қызметін авариялық тоқтату жаһандық немесе өңірлік ауқымдағы төтенше жағдайлардың туындауына әкелуі мүмкін объектілер;

2) ұзақ мерзімді перспективада экономикалық өсу орталықтарының әлеуметтік-экономикалық тұрғыдан дамуын қамтамасыз ететін жалпымемлекеттік инфрақұрылым объектілері жатады.

Жалпы ел үшін маңызы бар жобаларға:

1) кемінде екі облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың экономикалық тұрғыдан дамуын қамтамасыз ететін объектілер;

2) белгілі бір саладағы біртекті жобаларды ел ауқымында біржолғы іске асыру жолымен міндеттерді белгіленген мерзімдерде шешуге бағытталған объектілер жатады.

Бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган объектілерді аса маңызды объектілерге және жалпы ел үшін маңызы бар жобаларға жатқызу тәртібін айқындайды.

Мемлекеттік органның немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың инвестициялық жоспарында мемлекеттік органдардың, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың даму жоспарларының нысаналы индикаторларына қол жеткізуге байланысты бюджеттік даму бағдарламаларын (кіші бағдарламаларын) іске асыруға, күрделі шығыстарды, ағымдағы бюджеттік бағдарламаларды (кіші бағдарламаларды) жүзеге асыруға бағытталған іс-шаралар көрсетіледі.

Мемлекеттік органның немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың инвестициялық жоспарын әзірлеу кезінде елді мекендер үшін ең төмен стандарттар мен өңірлік стандарттар жүйесі ескеріледі және жобалық басқару қолданылады.

Мемлекеттік органның немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың инвестициялық жоспары:

бюджет процесінде, оның ішінде мемлекеттік инвестициялық жобаларды жоспарлауға басымдық беру бойынша әкімшілік және басқарушылық шешімдер қабылдау үшін қолданылады;

мемлекеттік инвестициялық жобаларды, тиісті құжаттаманы әзірлеуге және сараптамалар жүргізуге негіз болып табылады;

осы Кодекстің 40-бабына сәйкес жарияланады.

Мемлекеттік органның инвестициялық жоспары мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындаған тәртіппен және нысан бойынша әзірленеді.

9. Барлау және қарсы барлау қызметін жүзеге асыратын арнаулы мемлекеттік органдардың мемлекеттік инвестициялық жобаларын, сондай-ақ дербес білім беру ұйымдарының инвестициялық шығындарын қаржыландыруға бағытталған жобаларды қоспағанда, мемлекеттік инвестициялық жобаларды жоспарлау және іске асыру тәртібін бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

10. Барлау және қарсы барлау қызметін жүзеге асыратын арнаулы мемлекеттік органдардың бюджеттік инвестицияларын жоспарлау және іске асыру тәртібін бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті органмен және бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша барлау және қарсы барлау қызметін жүзеге асыратын арнаулы мемлекеттік органдар айқындайды.

11. Дербес білім беру ұйымдарының инвестициялық шығындарын қаржыландыруға бағытталған бюджеттік инвестицияларды жоспарлау және іске асыру тәртібін бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті органмен, бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен және бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша дербес білім беру ұйымдарының басқару органы айқындайды.

Дербес білім беру ұйымдарының инвестициялық шығындарын қаржыландыруға бағытталған бюджеттік инвестицияларды іске асыру бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі мен дербес білім беру ұйымдары арасында азаматтық-құқықтық мәміле жасасу жолымен Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу туралы заңнамасында көзделген конкурстық рәсімдер сақталмай жүзеге асырылады.

Дербес білім беру ұйымдарының инвестициялық шығындарын қаржыландыруға бағытталған бюджеттік инвестицияларды іске асыру кезінде мемлекеттің дербес білім беру ұйымдарының мүлкіне мүліктік құқықтары болмайды.

149-бап. Мемлекеттік инвестициялық жобаларды жоспарлау

1. Мемлекеттік инвестициялық жобаларды жоспарлау төрт кезеңде жүзеге асырылады:

1) инвестициялық ұсыныстарды әзірлеу және сараптама жүргізу;

2) мемлекеттік инвестициялық жобаның өзіндік ерекшелігіне қарай құжаттамалар әзірлеу және мынадай:

кейіннен техникалық-экономикалық негіздеме және (немесе) жобалау-сметалық құжаттама әзірлене отырып, инвестициялық ұсыныс әзірленетін бюджеттік инвестициялық жоба;

Қазақстан Республикасының ақпараттандыру туралы заңнамасына сәйкес техникалық тапсырма әзірленетін, ақпараттандыру объектілерін құруды және дамытуды көздейтін бюджеттік инвестициялық жоба;

Қажет болған жағдайда, Қазақстан Республикасының сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы заңнамасына сәйкес техникалық-экономикалық негіздемелер әзірленетін, тартылған үкіметтік қарыздар есебінен қаржыландырылатын жобалар;

осы Кодекске сәйкес қаржылық-экономикалық негіздемелер әзірленетін, заңды тұлғалардың жарғылық капиталына мемлекеттің қатысуы арқылы бюджеттік инвестициялар, қаржы агенттіктерінің мемлекеттік инвестициялық саясатты іске асыруын бюджеттік кредиттеу, мемлекеттік кепілдікпен берілетін мемлекеттік емес қарыз бойынша сараптамалар жүргізу;

3) мемлекеттік инвестициялық жобалар портфелін қалыптастыру;

4) бюджетті жоспарлау сатысында мемлекеттік инвестициялық жобаларды айқындау.

Жаңа объектілерді салуға инвестициялық ұсынысты әзірлеу Қазақстан Республикасының сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы заңнамасына сәйкес қалыптастырылатын құрылыс жобаларының мемлекеттік банкінен техникалық-экономикалық негіздемелерді, үлгілік жобаларды және жобалық (жобалау-сметалық) құжаттаманы қолдана отырып жүзеге асырылады.

2. Бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган немесе мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті орган инвестициялық ұсынысқа экономикалық қорытынды дайындайды, мемлекеттік инвестициялық жобаға экономикалық сараптама жүргізуді қамтамасыз етеді.

Бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган немесе мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті орган мемлекеттік инвестициялық жобаның құжаттамасына экономикалық сараптамаға Қазақстан Республикасының Үкіметі немесе жергілікті атқарушы орган айқындаған заңды тұлғаны тартады.

3. Бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган мемлекеттік инвестициялық жобаларға экономикалық сараптамалар негізінде, орталық мемлекеттік органдар және (немесе) жергілікті атқарушы органдар республикалық бюджет қаражаты немесе болашақта республикалық бюджеттің шығыстарына әкелетін мемлекеттің міндеттері мен функцияларын қаржыландырудың басқа да көздері есебінен іске асыратын мемлекеттік инвестициялық жобалардың портфелін қалыптастырады.

Мемлекеттік инвестициялық жобалардың портфелі экономика салалары бөлінісінде қалыптастырылады және:

міндетті түрде мемлекеттік инвестициялық жобаның тиімділік көрсеткіштерін және мемлекеттік инвестициялық жобалардың жүзеге асырылатындығы мен тиімділігі туралы шешімдер қабылдауға қажетті басқа да мәліметтерді қамтиды;

жариялануға жатады.

Бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган жалпы ішкі өнім көлеміне салымның болжамды үлесін, бюджет түсімдерінің болжамды өсімін, салаға инвестициялардың болжамды өсімін және елдің әлеуметтік-экономикалық дамуының басқа да параметрлерін айқындау жолымен мемлекеттік инвестициялық жобалар портфеліне енгізілген салалық мемлекеттік инвестициялық жобалардың экономиканың дамуына ықтимал әсерін талдауды жүзеге асырады.

4. Бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган осы баптың 3-тармағына сәйкес қалыптастырылатын мемлекеттік инвестициялық жобалардың портфелі негізінде республикалық бюджет жобасына енгізу үшін мемлекеттік инвестициялық жобаларды айқындауды жүзеге асырады.

Мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті орган жергілікті бюджет жобасына енгізу үшін мемлекеттік инвестициялық жобаларды айқындауды жүзеге асырады.

5. Бюджет жобасына мемлекеттік инвестициялық жобаларды енгізу үшін:

мемлекеттік органның инвестициялық жоспарының құрамында жобалардың;

мемлекеттік инвестициялық жобаның инвестициялық ұсынысына оң экономикалық қорытындының;

мемлекеттік инвестициялық жобаның құжаттамасына экономикалық сараптаманың оң қорытындысының;

тиісті бюджет комиссиясының оң ұсынысының болуы негіз болып табылады.

6. Мынадай:

инвестициялық жоспарға енгізілмеген;

республикалық немесе жергілікті бюджетке енгізілмеген мемлекеттік инвестициялық жобалар бойынша жобалау-сметалық құжаттама әзірлеуге жол берілмейді.

7. Астананың көлік инфрақұрылымы объектілерін басқару функцияларын жүзеге асыратын квазимемлекеттік сектор субъектісінің жарғылық капиталын бюджет қаражаты есебінен ұлғайту осы Кодекстің 27-тарауында белгіленген шоғырландырылған қаржылық есептілікке сәйкес қарыздарға қызмет көрсетуге және өтеуге арналған шығыстар ескеріле отырып жүзеге асырылады.

8. Мемлекеттік инвестициялық жобаларды жоспарлау және іске асыру кезінде мынадай талаптар сақталуға тиіс:

мемлекеттік инвестициялық жобаларды іске асырудың басталуы, қаржыландыру мерзімдері мен көлемдері, сондай-ақ мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыру мерзімдері және оның көлемдері белгіленген тәртіппен бекітілген құжаттамада көрсетілген қаржыландыру мерзімдері мен көлемдеріне сәйкес келуге тиіс;

іске асырылу мерзімі бір жылдан асатын мемлекеттік инвестициялық жобаларды іске асырудың бірінші жылында бюджет жобасына енгізілетін қаржыландыру көлемі белгіленген тәртіппен бекітілген құжаттамада көрсетілген оның құнының үштен бірінен төмен болмауға тиіс;

құрылыс қызметі Қазақстан Республикасының сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

9. Мемлекеттік инвестициялық жобаның инвестициялық ұсынысын, техникалық-экономикалық негіздемесін, қаржылық-экономикалық негіздемесін әзірлеу немесе түзету, қажетті сараптамалар жүргізу, мемлекеттік инвестициялық жобалар портфелін қалыптастыру және мемлекеттік инвестициялық жобаларды айқындау тәртібін бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша мемлекеттік инвестициялық жобалар саласында бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайды.

10. Ақпараттандыру саласындағы уәкілетті орган ақпараттандыру объектілерін құруды және дамытуды көздейтін мемлекеттік инвестициялық жобаларды жоспарлау мен іске асыру тәртібін бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті органмен және бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша айқындайды.

11. Бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері осы Кодекстің 41-бабына сәйкес Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

12. Мемлекеттік инвестициялық жобаларға экономикалық сараптаманы жүзеге асыруға айқындалған заңды тұлғалар осы Кодекстің 41-бабына сәйкес Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады және мемлекеттік инвестициялық жобаларға жүргізілген экономикалық сараптамаларының нәтижелері бойынша ақпаратты бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті органға немесе мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органға жариялау үшін жібереді.

150-бап. Мемлекеттік инвестициялық жобалардың бекітілген (нақтыланған) параметрлерін түзету

1. Мемлекеттік инвестициялық жобалардың бекітілген (нақтыланған) параметрлерін түзету тәртібін:

инвестициялық ұсынысты, техникалық-экономикалық негіздемені және қаржылық-экономикалық негіздемені түзетуге байланысты бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган;

жобалау-сметалық құжаттаманы түзетуге байланысты сәулет, қала құрылысы және құрылыс істері жөніндегі уәкілетті орган;

ақпараттандыру объектілерін құру және дамыту жобалары бойынша техникалық тапсырманы түзетуге байланысты бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті органмен және бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша ақпараттандыру саласындағы уәкілетті орган айқындайды.

2. Техникалық-экономикалық негіздемені, жобалау-сметалық құжаттаманы түзетуге немесе оған үлгілік жобада көзделмеген қосымша құрамдастарды енгізуге байланысты жергілікті мемлекеттік инвестициялық жобалардың бекітілген (нақтыланған) параметрлерін ұлғайту тиісті жергілікті бюджет қаражаты есебінен қаржыландырылады.

Техникалық-экономикалық негіздемені немесе жобалау-сметалық құжаттаманы түзетуге немесе оған қосымша құрамдастарды енгізуге байланысты, аса маңызды объектілерді немесе жалпы ел үшін маңызы бар жобаларды іске асыруға бағытталған жергілікті мемлекеттік инвестициялық жобалардың бекітілген (нақтыланған) параметрлерін ұлғайтуды Республикалық бюджет комиссиясының ұсынысы бойынша республикалық бюджет есебінен қаржыландыруға жол беріледі.

Егер жергілікті мемлекеттік инвестициялық жобалардың бекітілген (нақтыланған) параметрлерінің сомасын азайту ағымдағы қаржы жылына арналған шарт сомасынан аванстық (алдын ала) төлемнің отыз пайыздық мәнінен асып кетуді көздесе, мұндай азайтуға жол берілмейді.

Мемлекеттік инвестициялық жобаларды ағымдағы қаржы жылының төртінші тоқсанында түпкілікті нәтижелер көрсеткіштерін төмендетуді көздейтін түзетуге жол берілмейді.

151-бап. Мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобаларын жоспарлау

1. Мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасы – Қазақстан Республикасының мемлекеттік-жекешелік әріптестік туралы заңнамасына сәйкес шектеулі уақыт кезеңі ішінде іске асырылатын және аяқталған сипаты бар мемлекеттік-жекешелік әріптестікті жүзеге асыру жөніндегі реттілікпен болатын іс-шаралар жиынтығы.

2. Мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобаларын жоспарлау елді мекендерге арналған өңірлік стандарттар жүйесі шеңберінде жүргізілетін елді мекендерге арналған өңірлік стандарттар жүйесіндегі елді мекендердің типіне (қала, ауыл) және мөлшеріне (халық санына) қарай ең төмен әлеуметтік стандарттарды, инженерлік-коммуникациялық, көліктік инфрақұрылымдардың ең төмен стандарттарын, елді мекендердің объектілер мен көрсетілетін қызметтердің (игіліктердің) ең төмен міндетті деңгейімен қамтамасыз етілуіне мониторинг нәтижелерін міндетті түрде қолдана отырып, Қазақстан Республикасының мемлекеттік-жекешелік әріптестік туралы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

152-бап. Мемлекеттік инвестициялық жобалардың іске асырылуына және бюджеттік даму бағдарламаларының паспорттарында көзделген түпкілікті нәтижелерге қол жеткізілуіне мониторинг

1. Мемлекеттік инвестициялық жобалардың іске асырылуына мониторинг:

1) бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің, орталық мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдардың мемлекеттік инвестициялық жобалардың іске асырылу барысы мен нәтижелері туралы ақпаратты жинауын және өңдеуін;

2) орталық мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдардың мемлекеттік инвестициялық жобалардың іске асырылу барысы мен нәтижелері туралы есептерді тиісінше бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті органға және бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органға және мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органдарға ұсынуын көздейді.

Бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган немесе мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті орган мемлекеттік инвестициялық жобаларды мониторингтеу барысы мен нәтижелері туралы есептерді жинауға және талдауға Қазақстан Республикасының Үкіметі немесе жергілікті атқарушы орган айқындаған заңды тұлғаны тартады.

2. Республикалық бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері республикалық мемлекеттік инвестициялық жобалардың іске асырылуына мониторингті жүзеге асырады.

3. Жергілікті мемлекеттік инвестициялық жобалардың, оның ішінде республикалық бюджеттен берілетін нысаналы даму трансферттері, бюджеттен тыс қорлар есебінен іске асырылатын жобалардың іске асырылуына мониторингті жергілікті атқарушы органдар жүзеге асырады.

4. Мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобаларының іске асырылуына мониторинг Қазақстан Республикасының мемлекеттік-жекешелік әріптестік туралы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

5. Бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері бюджеттік даму бағдарламаларының паспорттарында және мемлекеттік инвестициялық жобалар құжаттамаларында көзделген түпкілікті нәтижелерге қол жеткізілуіне мониторингті бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органмен бірлесіп бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен, жобалар аяқталғаннан кейін үш жыл ішінде жүзеге асырады.

6. Бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган есептілікті ұсыну тәртібі мен мерзімдерін және нысандарын, сондай-ақ мемлекеттік инвестициялық жобалардың іске асырылу барысы мен нәтижелері туралы ұсынылатын ақпаратқа қойылатын талаптарды бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органмен бірлесіп айқындайды.

7. Бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган мен мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органдар осы баптың 2 – 5-тармақтарында көзделген мониторинг негізінде, қаржы жылының қорытындылары бойынша мемлекеттік инвестициялық жобалардың іске асырылуына мониторинг нәтижелері бойынша жиынтық есепті қалыптастырады.

8. Мемлекеттік инвестициялық жобалардың іске асырылуына мониторинг нәтижелері осы Кодекстің 45-бабына сәйкес қолданылады.

9. Мемлекеттік инвестициялық жобалардың іске асырылуына және бюджеттік даму бағдарламаларының паспорттарында көзделген түпкілікті нәтижелерге қол жеткізілуіне мониторинг жүргізу үшін жауаптылық осы Кодекстің 41-бабында белгіленеді.

153-бап. Мемлекеттік инвестициялық жобалардың іске асырылуын бағалау

1. Мемлекеттік инвестициялық жобалардың іске асырылуын бағалау жобалар аяқталғаннан кейін үш жылдан соң инвестиция салынғаннан кейінгі кезеңде жүзеге асырылады.

Мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобаларының іске асырылуын бағалау Қазақстан Республикасының мемлекеттік-жекешелік әріптестік туралы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

2. Бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған заңды тұлғаны тарта отырып республикалық мемлекеттік инвестициялық жобалардың іске асырылуын бағалауды жүзеге асырады.

Мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті орган жергілікті атқарушы органдар айқындаған заңды тұлғаны тарта отырып жергілікті мемлекеттік инвестициялық жобалардың, оның ішінде республикалық бюджеттен берілетін нысаналы даму трансферттері, бюджеттен тыс қорлар есебінен іске асырылуын бағалауды жүзеге асырады.

3. Бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобаларының іске асырылуын бағалауды қоспағанда, мемлекеттік инвестициялық жобалардың іске асырылуына бағалау жүргізу тәртібін бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша айқындайды.

4. Мемлекеттік инвестициялық жобалардың іске асырылуын бағалау нәтижелері осы Кодекстің 46-бабына сәйкес қолданылады.

30-тарау. БЮДЖЕТТІК КРЕДИТТЕУ

154-бап. Бюджеттік кредиттеу туралы жалпы ережелер

1. Бюджеттік кредиттеу бюджеттік кредитті беру, пайдалану, оған қызмет көрсету және оны өтеу туралы шешім қабылдау рәсімдерін қамтитын процесті білдіреді.

2. Бюджеттік кредиттер:

1) бюджеттік инвестициялық жобаларды іске асыруға;

2) мемлекеттің сыртқы экономикалық қызметін жүзеге асыруға;

3) қаржы агенттіктерінің мемлекеттік инвестициялық саясатты іске асыруына;

4) төмен тұрған бюджеттердің қолма-қол ақшаны бақылау шотындағы қолма-қол ақшаның тапшылығын жабуға;

5) республиканы немесе өңірді дамытудың әлеуметтік-экономикалық міндеттерін шешуге;

6) ауыл шаруашылығы өнімін сатып алу арқылы азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталады.

3. Бюджеттік кредиттер заңды тұлғалардың жарғылық капиталдарына қатысу мақсаттарына, қарыз алушылардың шаруашылық қызметінің залалдарын жабуға, сенім білдірілген өкілдердің (агенттерге) көрсетілетін қызметтеріне ақы төлеуге берілмейді.

Шаруашылық қызметтің залалдары деп шаруашылық қызмет нәтижесінде пайда болған, материалдық және ақшалай ресурстардың азаюына алып келетін ақшалай нысанда көрсетілген шығындар, заңды тұлға шығыстарының кірістерден асып кетуі түсініледі.

Қарыз алушыларға республикалық және жергілікті бюджеттерден қайтарымды негізде берілген бюджет қаражатын екінші деңгейдегі банктерде, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда депозиттерге және басқа да құралдарға орналастыруға тыйым салынады.

4. Бюджеттік кредиттерді беру мынадай:

1) өндіріп алу үмітсіз берешектерді қоспағанда, бюджеттік кредитті кредиттік шартқа сәйкес өтеу міндеттілігін көздейтін қайтарымдылық;

2) міндеттемелердің орындалуын Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәсілдермен қамтамасыз етудің болуын көздейтін қамтамасыз етілу;

3) бюджеттік кредиттің берілгені үшін қарыз алушының сыйақы төлеуін көздейтін ақылылық;

4) бюджеттік кредитті беру мерзімін белгілеуді көздейтін мерзімділік қағидаттарына сәйкес жүзеге асырылады.

5. Бюджеттік кредиттер мынадай шарттары сақталған кезде:

1) салық берешегі болмаса;

2) қарыз алушының бюджеттік кредит бойынша міндеттемелерінің орындалуын қамтамасыз ету болса;

3) қарыз алушының бұрын берілген бюджеттік кредиттер бойынша мерзімі өткен берешегі болмаса, беріледі.

6. Бюджеттік кредиттер мынадай өлшемшарттар сақталған кезде беріледі:

1) іс-шараларды бюджеттік кредиттеу арқылы іске асырудың экономикалық және әлеуметтік тиімділігі;

2) бюджеттік кредит есебінен іске асырылатын іс-шаралардың өзін-өзі ақтауы;

3) бюджет саясаты жөніндегі уәкілетті органмен келісу бойынша бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті орган айқындайтын өлшемшарттарға сәйкес қарыз алушының кредит қабілеттілігі.

7. Кредитор, бюджеттік бағдарламаның әкімшісі және қарыз алушы арасындағы бюджеттік кредитті беру, пайдалану, оған қызмет көрсету және оны өтеу кезінде тараптардың құқықтық қатынастарын белгілейтін келісім кредиттік шарт болып табылады.

Кредиттік шарт ақпараттық жүйеде электрондық нысанда жасалады және шарт тараптарының электрондық цифрлық қолтаңбасы арқылы куәландырылады.

Кредиттік шарттарды электрондық түрде жасасу мүмкін болмаған жағдайда, кредиттік шартты қағаз жеткізгіште ресімдеуге жол беріледі.

8. Кредитор, бюджеттік бағдарламаның әкімшісі, қарыз алушы, соңғы қарыз алушы және сенім білдірілген өкіл (агент) бюджеттік кредиттеу субъектілері болып табылады.

Бюджеттік кредиттеу субъектілерінің құқықтары мен міндеттері осы Кодекске және Қазақстан Республикасының басқа да заңнамалық актілеріне сәйкес кредиттік шарттарда және (немесе) тапсырма шартында айқындалады.

Қазақстан Республикасының бюджет және азаматтық заңнамасына сәйкес бюджеттік кредит беретін кредит шартының тарапы кредитор болып табылады.

Республикалық бюджеттен бюджеттік кредиттеу кезінде Қазақстан Республикасының Үкіметі кредитор болып табылады.

Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган бюджеттік кредиттеу кезінде Қазақстан Республикасы Үкіметінің атынан кредитор болады.

Жергілікті бюджеттен бюджеттік кредиттеу кезінде тиісті жергілікті атқарушы орган кредитор болып табылады.

Кредитор осы Кодекске және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес бюджеттік кредиттеуді қамтамасыз етеді, кредит шарты талаптарының орындалуын бақылауды жүзеге асырады.

Бюджеттік бағдарламаның әкімшісі бюджеттік кредиттеу кезінде кредиттік шарттың тарапы болып табылады және:

1) қаржы агенттіктерін және азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын агроөнеркәсіптік кешен саласындағы ұлттық компанияны қоспағанда, мамандандырылған ұйымдар мен сенім білдірілген өкілдерді (агенттерді) конкурстық негізде айқындауды;

2) бюджеттік кредиттердің нысаналы әрі тиімді пайдаланылуын, өтелуін және оларға қызмет көрсетілуін бақылауды және мониторингтеуді;

3) бюджеттік кредиттерді қайтару бойынша талап-арыз жұмысын жүзеге асырады.

Бюджеттік кредитті алатын, кредиттік шартқа сәйкес негізгі борышты өтеу және сыйақыны, сондай-ақ басқа да төлемдерді төлеу жөніндегі міндеттемелерді алатын кредиттік шарт тарапы қарыз алушы болып табылады.

Мыналар қарыз алушылар бола алады:

1) мамандандырылған ұйымдар – Қазақстан Республикасының резиденттері болып табылатын банктер, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар, сондай-ақ акцияларының бақылау пакеті мемлекетке не ұлттық холдингке не ұлттық басқарушы холдингке тиесілі ұйымдар;

2) жергілікті атқарушы органдар, аудандық маңызы бар қалалардың, ауылдардың, кенттердің, ауылдық округтердің әкімдерінің аппараттары;

3) шет мемлекеттер;

4) жеке тұлғалар.

Кредитор немесе қаржы агенттігі айқындаған талаптарда берілетін бюджеттік кредитті соңғы алушы соңғы қарыз алушы болып табылады.

Қазақстан Республикасының резиденттері болып табылатын, кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар соңғы қарыз алушылар бола алады.

Соңғы қарыз алушыларды іріктеуді және кредиттеуді бюджеттік бағдарламаның нысаналы мақсатына, сондай-ақ өздерінің кредиттік саясатына сәйкес мамандандырылған ұйымдар немесе жергілікті атқарушы органның атынан қарыз алушы жүзеге асырады.

Тапсырма шартының негізінде кредитордың (сенімгердің) немесе бюджеттік бағдарлама әкімшісінің атынан және есебінен және оның нұсқауларына сәйкес бюджеттік кредиттеуге байланысты белгілі бір тапсырмаларды жасайтын тұлға сенім білдірілген өкіл (агент) болып табылады.

Қазақстан Республикасының резиденттері болып табылатын банк, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйым немесе акцияларының бақылау пакеті мемлекетке немесе ұлттық холдингке не ұлттық басқарушы холдингке тиесілі ұйым сенім білдірілген өкілдер (агенттер) болады.

Сенім білдірілген өкілді (агентті):

республикалық бюджеттен бюджеттік кредиттеу кезінде – қаржы агенттігін қоспағанда, Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу туралы заңнамасына сәйкес, бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган немесе бюджеттік бағдарламаның әкімшісі;

жергілікті бюджеттен бюджеттік кредиттеу кезінде қаржы агенттігін қоспағанда, Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу туралы заңнамасына сәйкес, бюджеттік бағдарламаның әкімшісі айқындайды.

Сенім білдірілген өкілдің (агенттің) өкілеттіктерін, сенім білдірілген өкілдің (агенттің) тапсырмаларды орындағаны үшін сыйақы төлеу мөлшері мен тәртібін бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган немесе бюджеттік бағдарламаның әкімшісі айқындайды.

9. Бюджеттік кредиттің негізгі шарттары бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органның немесе тиісті жергілікті атқарушы органның шешімімен белгіленеді.

Бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері тиісті бюджеттер бекітілгеннен кейін бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органға немесе тиісті жергілікті атқарушы органға кейіннен бекіту үшін бюджеттік кредиттің негізгі шарттарын жібереді.

10. Бюджеттік кредит беру тәсілдері:

1) біржолғы бюджеттік кредит – қарыз алушыға бюджет қаражатын бөлу қаржы жылы ішінде қаражатты аудару графигіне сәйкес біржолғы түрде не бөліктермен жүргізіледі;

2) бюджеттік кредиттік желі – қарыз алушыға қаражат бөлу бекітілген қаржылық-экономикалық негіздемеге сәйкес бірнеше қаржы жылы ішінде бөліктермен жүргізіледі.

Бюджеттік кредиттік желі шеңберінде қабылданған міндеттемелер бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері шығыстарының лимиттерін айқындау және тиісті бюджетті жоспарлау кезінде ескеріледі.

Бюджеттік кредиттік желі осы баптың 13-тармағының үшінші бөлігіне сәйкес қаржы агенттіктеріне ғана беріледі.

11. Қарыз алушы бюджеттік кредитті алатын, пайдаланатын, оған қызмет көрсететін және оны өтейтін уақыт кезеңі бюджеттік кредит мерзімі болып табылады.

Бюджеттік кредит мерзімі кредитор бюджеттік кредит қаражатын бюджеттік бағдарлама әкімшісінің шотынан аударған кезден бастап есептеледі.

Бюджеттік кредиттер беру мерзіміне қарай қысқа мерзімді, орта мерзімді және ұзақ мерзімді болып бөлінеді.

12. Қарыз алушы бюджеттік кредитті беру мақсаттарына сәйкес іс-шараларды іске асыру үшін бюджеттік кредитті пайдалана алатын уақыт кезеңі бюджеттік кредитті игеру кезеңі болып табылады.

13. Бюджеттік кредит бойынша міндеттемелердің орындалуы кепілмен, кепілдікпен, кепілгерлікпен немесе Қазақстан Республикасының заңнамасында немесе шартта көзделген басқа да тәсілдермен қамтамасыз етіледі.

Жергілікті атқарушы органдарға, аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер әкімдерінің аппараттарына, азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын агроөнеркәсіптік кешен саласындағы ұлттық компанияға және тізбесін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын қаржы агенттіктеріне республикалық бюджеттен бюджеттік кредиттер міндеттемелердің орындалуы қамтамасыз етілмей бөлінуі мүмкін.

Қаржы агенттіктерін республикалық бюджеттен қамтамасыз етілмейтін бюджеттік кредиттер алатын қаржы агенттіктерінің тізбесіне енгізу тәртібін бюджет саясаты жөніндегі уәкілетті органмен келісу бойынша бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті орган айқындайды.

Бюджеттік кредиттің қайтарылуын қамтамасыз ету құны өтеу графигіне сәйкес негізгі борышты бірінші жоспарлы өтеуге дейін есепке жазылатын сыйақы сомасы ескеріле отырып, бюджеттік кредит мөлшерінен кем болмауға тиіс.

Бюджеттік кредит бойынша міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз етуді бағалау Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

Бюджеттік кредит бойынша міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз етуді бағалау бойынша көрсетілетін қызметтерге ақы төлеуді қарыз алушы немесе соңғы қарыз алушы жүргізеді.

14. Қарыз алушы бюджеттік кредитті пайдаланғаны үшін жүзеге асыратын төлемақы сыйақы болып табылады.

15. Жылдық пайызбен көрсетілген сыйақы шамасы сыйақы мөлшерлемесі болып табылады.

Бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті орган сыйақы түрлерін, оның мөлшерлемелерін айқындау және белгілеу тәртібін бюджет саясаты жөніндегі уәкілетті органмен келісу бойынша айқындайды.

16. Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган бюджеттік кредит беру тәсілдерін, бюджеттік кредитті өтеу және оған қызмет көрсету графигін, бюджеттік кредитті қайта құрылымдау және қарыз алушыны ауыстыру рәсімдерін, талап қоюдың ескіру шарттарын, бюджеттік кредит бойынша борышты аудару шарттарын, кредиторлардың талаптарын тоқтатуды және бюджеттік кредиттер бойынша кепілдікті тоқтатуды, бюджеттік кредиттер бойынша бақылау рәсімдерін айқындайды.

Бюджеттік кредитті қайта құрылымдау бюджеті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органның немесе жергілікті атқарушы органның жанындағы консультативтік-кеңесші органның оң қорытындысы болған кезде әрбір кредиттік шарт бойынша бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органның немесе тиісті жергілікті атқарушы органның шешімі негізінде жүзеге асырылады.

155-бап. Бюджеттік кредит беру туралы шешім қабылдау рәсімдері

Бюджеттік кредит беру туралы шешім қабылдау:

1) бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті органның немесе мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органның төмен тұрған бюджеттердің қолма-қол ақша тапшылығын жабуға бағытталатын бюджеттік кредиттерді қоспағанда, бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындаған тәртіппен бюджеттік кредиттеудің орындылығын айқындауын;

2) бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органның және мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органдардың бюджеттік бағдарламаларның әкімшісі бюджеттік кредиттеу арқылы іске асыруды ұсынатын бюджеттік бағдарламаларды бюджеттік кредиттеу өлшемшарттарына сәйкестігі тұрғысынан қарауын қамтиды.

Бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті органның бюджеттік инвестициялық жобаларды бюджеттік кредиттеудің және қаржы агенттіктерінің мемлекеттік инвестициялық саясатты іске асыруының орындылығын айқындауы Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын заңды тұлғаның экономикалық сараптамасының қорытындысы негізінде жүзеге асырылады.

Мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органдардың техникалық-экономикалық негіздеме әзірлеуді талап ететін бюджеттік инвестициялық жобаларды бюджеттік кредиттеудің және қаржы агенттіктерінің жергілікті бюджет қаражаты есебінен мемлекеттік инвестициялық саясатты іске асыруының орындылығын айқындауы экономикалық сараптаманың қорытындысы ескеріліп жүзеге асырылады;

3) бюджет комиссиясының бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органның немесе мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органның бюджеттік сұранымы мен қорытындысын қарауын;

4) бюджет комиссиясының бюджеттік кредиттер беруге бағытталған бюджеттік бағдарламаны бюджет жобасына енгізу жөнінде ұсыныстар әзірлеуін қамтиды.

156-бап. Бюджеттік кредит беру рәсімі

1. Бюджеттік кредит беру рәсімі мынадай кезеңдерді қамтиды:

1) бюджеттік кредиттің негізгі шарттарын айқындау;

2) қарыз алушыны, оның ішінде бар болса, соңғы қарыз алушыны айқындау;

3) кредиттік шартты және онымен байланысты шарттарды жасасу;

4) қарыз алушыға бюджеттік кредит беру.

2. Бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті орган бюджеттік кредиттерді беру жөніндегі рәсімдерді, оның ішінде оларды беру кезіндегі қажетті құжаттардың тізбесін бюджет саясаты жөніндегі уәкілетті органмен келісу бойынша айқындайды.

3. Шет мемлекетті бюджеттік кредиттеудің тәртібі мен талаптары бюджеттік кредит беру туралы халықаралық шартта белгіленеді.

157-бап. Бюджеттік кредитті пайдалану

Қарыз алушы бюджеттік кредит қаражатын бюджеттік бағдарламада және кредиттік шартта көзделген мақсаттарға ғана пайдаланады.

Соңғы қарыз алушы бюджеттік кредит қаражатын бюджеттік бағдарламаға және Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасына сәйкес кредиттік шартта көзделген мақсаттарға ғана пайдаланады.

Қарыз алушы мен соңғы қарыз алушы бюджеттік кредитті нысаналы мақсаты бойынша пайдаланбаған жағдайда, Қазақстан Республикасының заңдарына және кредиттік шарттың талаптарына сәйкес жауаптылықта болады.

158-бап. Бюджеттік кредитке қызмет көрсету

1. Бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті органның, мемлекеттік қазынашылықтың немесе сенім білдірілген өкілдің (агенттің) бюджеттік кредит қаражатының пайдаланылуын есепке алу және қарыз алушының кредиттік шарт талаптарына сәйкес негізгі борышты, сыйақыны және басқа да төлемдерді өтеуге төлемдерді жүзеге асыру жөніндегі қызметі бюджеттік кредитке қызмет көрсету деп танылады.

Есепке жазылатын сыйақы, комиссиялық төлемдер, тұрақсыздық айыбы (айыппұлдар, өсімпұлдар) сомаларын есепке алмағанда, алынған және өтелмеген бюджеттік кредит сомасы негізгі борыш болып табылады.

2. Негізгі борышқа қызмет көрсету кредиттік шарт талаптарына сәйкес белгілі бір уақыт кезеңіндегі сыйақының, өзге де төлемдердің жиынтық төлемдерін білдіреді.

3. Бюджеттік кредитті өтеу және оған қызмет көрсету графигіне (кредиттік шартқа) сәйкес мерзімі басталған, қарыз алушы мен соңғы қарыз алушы төлемеген төлемдер сомасы берешек (мерзімі өткен берешек) болып табылады.

4. Сыйақыны есепке жазу тәртібі кредиттік шартта белгіленеді.

159-бап. Бюджеттік кредитті өтеу

1. Қарыз алушының кредиттік шартқа және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес бюджеттік кредит бойынша негізгі борышты өтеуі бюджеттік кредитті өтеу болып табылады.

2. Қарыз алушы мен соңғы қарыз алушы бюджеттік кредитті өтемеген, уақтылы өтемеген жағдайда, Қазақстан Республикасының заңдарына және кредиттік шарттың талаптарына сәйкес жауаптылықта болады.

3. Бюджеттік кредитті өтеу талаптарын бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті орган айқындайды.

160-бап. Кредитордың бюджеттік кредитті өтеу жөніндегі талаптарының тоқтатылуы және кепілдіктің тоқтатылуы

1. Кредитордың бюджеттік кредитті өтеу жөніндегі талабы қарыз алушы мен кредитор бір тұлға болған жағдайда, қарыз алушы кредиттік шарт бойынша міндеттемелерді тиісінше орындаған кезде не қарыз алушы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес немесе сот актісі негізінде таратылған кезде тоқтатылады.

Өндіріп алу үмітсіз деп танылған бюджеттік кредиттер бойынша берешекті өтеу жүзеге асырылмайды.

Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган бюджеттік кредиттерді өндіріп алу үмітсіз деп тану тәртібін айқындайды.

Қарыз алушы қайтыс болған не ол қайтыс болды деп жарияланған жағдайда, кредитордың мемлекеттік білім беру және студенттік кредиттер бойынша талаптарын тоқтату сенім білдірілген өкілдің (агенттің) деректері негізінде бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органның шешімі бойынша жүзеге асырылады.

2. Қарыз алушы таратылған жағдайда, кредитордың бюджеттік кредитті өтеу жөніндегі талабының тоқтатылуы Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген міндеттемелердің орындалуын бағалау жөніндегі алдын ала рәсімдер жүргізілгеннен кейін:

1) республикалық бюджеттен берілген бюджеттік кредиттер бойынша – кредитордың шешімі негізінде;

2) жергілікті бюджеттен берілген бюджеттік кредиттер бойынша мәслихат шешімінің негізінде жүзеге асырылады.

3. Осы баптың 2-тармағында көрсетілген, таратылған қарыз алушылардың берешегі, кредитордың немесе бюджеттік бағдарлама әкімшісінің талап қоюын қанағаттандырудан бас тарту немесе ішінара қанағаттандыру туралы заңды күшіне енген сот шешімінің негізінде талаптар тоқтатылған қарыз алушылардың берешегі, сондай-ақ өндіріп алу үмітсіз деп танылған бюджеттік кредиттер бойынша берешек кредитордың есептен шығаруына жатады.

161-бап. Бюджеттік кредиттерді бақылау

1. Кредитор, бюджеттік бағдарламаның әкімшісі және (немесе) сенім білдірілген өкіл (агент) бюджеттік кредиттің нысаналы мақсаты бойынша пайдаланылуын және ол бойынша міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз етудің болуын бақылауды бюджет саясаты жөніндегі уәкілетті органмен келісу бойынша бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті орган белгілеген тәртіппен жүзеге асырады.

2. Бюджеттік кредитті нысаналы мақсаты бойынша пайдаланбау фактілері анықталған кезде кредитор, бюджеттік бағдарламаның әкімшісі немесе сенім білдірілген өкіл (агент) қарыз алушыдан кредиттің құқыққа сыйымсыз пайдаланылған сомасын кредиттік шартта белгіленген мөлшерде айыппұл ала отырып өндіріп алады.

162-бап. Бюджеттік кредиттерді мониторингтеу және есепке алу

1. Бюджеттік кредиттер бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган белгілеген тәртіппен міндетті түрде тіркелуге, есепке алынуға және мониторингтелуге жатады.

Бюджеттік кредиттер бойынша осы Кодекске сәйкес бюджеттік мониторинг және нәтижелерді бағалау жүзеге асырылады.

2. Кредиторлар қарыз алушылар мен сенім білдірілген өкілдер (агенттер) бөлінісінде берілген барлық бюджеттік кредиттердің тізілімдерін жүргізеді.

3. Қарыз алушылар, сенім білдірілген өкілдер (агенттер), соңғы қарыз алушылар ақпарат нысандарын бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган белгілеген тәртіппен береді.

31-тарау. ГРАНТТАР

163-бап. Байланысты және байланысты емес гранттар туралы жалпы ережелер

1. Грант – донорлар Қазақстан Республикасының мемлекеттік ұйымдарына беретін өтеусіз қаржылай немесе техникалық көмек.

Өтеусіз қаржылай көмек – донорлардың Қазақстан Республикасының мемлекеттік ұйымдарына тауарлар беруді, жұмыстар орындауды және қызметтер көрсетуді қаржыландыру үшін ақша беруі.

Өтеусіз техникалық көмек – донорлардың Қазақстан Республикасының мемлекеттік ұйымдарына тауарлар беруді, жұмыстар орындауды және қызметтер көрсетуді жүзеге асыруы немесе ұйымдастыруы.

Донорлар – шет мемлекеттер, олардың үкіметтері мен агенттіктері, халықаралық және шетелдік мемлекеттік ұйымдар, қызметі Қазақстан Республикасының Конституциясына қайшы келмейтін шетелдік үкіметтік емес қоғамдық ұйымдар мен қорлар.

2. Байланысты емес гранттар – Қазақстан Республикасы Үкіметінің грант берген донордан одан әрі қарыз алуын немесе республикалық және жергілікті бюджеттерден қоса қаржыландыруды көздемейтін гранттар.

Байланысты емес гранттарды тарту, пайдалану, мониторингтеу және пайдаланылуын бағалау бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен жүзеге асырылады.

3. Байланысты гранттар – Қазақстан Республикасы Үкіметінің грант берген донордан одан әрі қарыз алуын немесе байланысты грантты іске асыруға бағытталған тиісті бюджеттік бағдарлама шеңберінде республикалық және жергілікті бюджеттерден қоса қаржыландыруды көздейтін гранттар.

Байланысты грант туралы келісім – Қазақстан Республикасына өтеусіз қаржылай немесе техникалық көмек беру көзделген, мемлекеттік орган мен донор арасындағы шарт.

164-бап. Байланысты гранттарды жоспарлау

1. Орталық мемлекеттік органдардың донорлардың өтеусіз қаржылай және техникалық көмек беру туралы ұсыныстарына негізделген байланысты гранттар тартуға арналған өтінімдерді қалыптастыру, беру және іріктеу жөніндегі қызметі байланысты гранттарды жоспарлау болып табылады.

2. Байланысты гранттарды тартуға арналған өтінімдерді орталық мемлекеттік органдар жергілікті өкілді және атқарушы органдардың өтінімдерін ескере отырып, бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті органға ұсынады.

Ақпараттық жүйелерді құруға немесе дамытуға бағытталған немесе оларды көздейтін байланысты гранттарды тартуға арналған өтінімдерге ақпараттандыру саласындағы уәкілетті органның салалық қорытындысы қоса беріледі.

3. Бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган байланысты грантты тартуға арналған өтінімнің Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттарына, донорлардың байланысты гранттар беру саясатына сәйкестігі негізінде, байланысты гранттарды тартуға арналған өтінімдерді іріктеуді жүзеге асырады.

165-бап. Байланысты гранттарды тарту

1. Бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган байланысты гранттарды тартуға іріктелген өтінімдер негізінде донорларға байланысты гранттарды беруге арналған өтінімдерді жібереді.

2. Донор байланысты грантты тартуға арналған өтінімді мақұлдаған жағдайда, оны тартудың орындылығын тиісті бюджет комиссиялары айқындайды.

Бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган тиісті бюджет комиссияларының өтінімдерді мақұлдау қорытындылары бойынша байланысты гранттарды тартуға арналған өтінімдердің тізбесін бекітеді.

3. Бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган тиісті бюджет комиссияларының ұсыныстары негізінде бір жыл ішінде байланысты гранттарды тартуға арналған өтінімдердің бекітілген тізбесіне өзгерістер мен толықтырулар енгізуі мүмкін.

4. Байланысты грант туралы келісім республикалық немесе жергілікті бюджеттер бекітілгеннен кейін жасалады.

166-бап. Байланысты гранттарды пайдалану

1. Мемлекеттік ұйымдар – гранттарды алушылар байланысты грант туралы келісімге және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес байланысты гранттарды пайдалануды жүзеге асырады.

2. Мемлекеттік ұйымдар – байланысты гранттарды алушылар:

1) байланысты грант туралы келісімде көзделген, өздеріне қабылдаған міндеттемелерді уақтылы орындауға;

2) алынған байланысты гранттардың нысаналы әрі тиімді пайдаланылуын қамтамасыз етуге;

3) байланысты гранттар есебінен сатып алынған жабдықтар мен материалдардың балансқа қойылуын қамтамасыз етуге;

4) гранттар есебінен сатып алынатын тауарлар импорты кезінде кедендік декларациялауды уақтылы жүзеге асыруға;

5) ай сайын бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті органға байланысты гранттарды пайдалану туралы ақпаратты ұсынуға міндетті.

3. Байланысты грантты пайдалану аяқталған соң мемлекеттік ұйымдар – байланысты гранттарды алушылар – бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті органға, ал ақпараттық жүйелерді құруға және дамытуға бағытталған немесе оларды көздейтін байланысты гранттар бойынша – сонымен қатар ақпараттандыру саласындағы уәкілетті органға донордың уәкілетті өкілі және өтінімі бойынша байланысты грантты тарту жүзеге асырылған орталық мемлекеттік немесе жергілікті өкілді немесе атқарушы органның бірінші басшысы қол қойған байланысты гранттың пайдаланылуы туралы түпкілікті есепті ұсынады.

167-бап. Байланысты гранттардың пайдаланылуын мониторингтеу және бағалау

1. Байланысты гранттардың пайдаланылуын мониторингтеу:

1) орталық мемлекеттік, жергілікті өкілді және атқарушы органдардың байланысты гранттарды пайдалану барысы мен нәтижелері туралы ақпаратты жинауын және өңдеуін;

2) орталық мемлекеттік, жергілікті өкілді және атқарушы органдардың байланысты гранттарды пайдалану барысы мен нәтижелері туралы есептерді – бюджет саясаты және бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органдарға, сондай-ақ осы Кодексте көзделген жағдайларда, ақпараттандыру және байланыс саласындағы уәкілетті органға ұсынуын көздейді.

2. Есептілікті ұсыну тәртібін, мерзімдерін және нысандарын, сондай-ақ байланысты гранттарды пайдалану барысы мен нәтижелері туралы ұсынылатын ақпаратқа қойылатын талаптарды – бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органмен бірлесіп бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган, сондай-ақ осы Кодексте көзделген жағдайлар үшін ақпараттандыру және байланыс саласындағы уәкілетті орган айқындайды.

3. Бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган байланысты гранттардың пайдаланылуын бағалауды бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган мен бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен жүзеге асырады.

4. Бюджет саясаты жөніндегі орталық уәкілетті орган байланысты гранттарды бағалау нәтижелеріне негізделген оларды пайдалану туралы жиынтық есепті қалыптастырады және оны бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органға ұсынады.

5. Байланысты гранттарды пайдалану туралы жиынтық есеп және байланысты гранттардың пайдаланылуын бағалау нәтижелері осы Кодекстің 40-бабына сәйкес жариялануға жатады.

8-БӨЛІМ. ӨТПЕЛІ ЖӘНЕ ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

32-тарау. ӨТПЕЛІ ЕРЕЖЕЛЕР

168-бап. 2025 қаржы жылында республикалық және жергілікті бюджеттерді атқару, нақтылау, секвестрлеу және түзету ерекшеліктері

1. 2025 қаржы жылына арналған республикалық және жергілікті бюджеттер бюджет құрылымы бойынша жұмыс істейді, ол мынадай бөлімдерден тұрады:

1) кірістер:

салықтық түсімдер;

салықтық емес түсімдер;

негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер;

трансферттер түсімі;

2) шығындар;

3) таза бюджеттік кредиттеу:

бюджеттік кредиттер;

бюджеттік кредиттерді өтеу;

4) қаржылық активтермен жасалатын операциялар бойынша сальдо:

қаржылық активтерді сатып алу;

мемлекеттің қаржылық активтерін сатудан түсетін түсімдер;

5) бюджет тапшылығы (профициті);

6) бюджеттің мұнайға қатысты емес тапшылығы (профициті);

7) бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитін пайдалану):

қарыздар түсімі;

қарыздарды өтеу;

бюджет қаражатының пайдаланылатын қалдықтары.

2. Кірістер, бюджет кредиттерін өтеу сомалары, мемлекеттің қаржылық активтерін сатудан түсетін түсімдер, қарыздар бюджет түсімдері болып табылады.

Салықтық, салықтық емес түсімдер, негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер, трансферттік түсімдер бюджет кірістері болып табылады.

Нысаналы трансферттерді қоспағанда, кірістер нысаналы мақсатқа ие болмайды. Кірістердің жаңа түрлерін енгізу, қолданылып жүргендерінің күшін жою немесе оларды өзгерту осы Кодекске міндетті түрде өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізіле отырып жүзеге асырылады.

"Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасының Кодексінде (Салық кодексі) белгіленген салықтар және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер, Еуразиялық экономикалық одақтың және (немесе) Қазақстан Республикасының кеден заңнамасына сәйкес белгіленген кедендік баждар, кедендік алымдар, сондай-ақ Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартқа сәйкес белгіленген арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждары салықтық түсімдер болып табылады.

Алдағы кедендік баждарды, кедендік алымдарды, салықтарды, арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарын төлеу есебіне Еуразиялық экономикалық одақтың және (немесе) Қазақстан Республикасының кеден заңнамасына сәйкес енгізілетін аванстық төлемдер де салықтық түсімдерге жатады.

Негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдерге жатпайтын, "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасының Кодексінде (Салық кодексі), Еуразиялық экономикалық одақтың және (немесе) Қазақстан Республикасының кеден заңнамасында көзделгеннен басқа, осы Кодексте және Қазақстан Республикасының басқа да заңнамалық актілерінде белгіленген бюджетке төленетін міндетті, қайтарымсыз төлемдер, шетелдіктер үшін туристік жарналар, сондай-ақ трансферттерден басқа, бюджетке өтеусіз негізде берілетін ақша салықтық емес түсімдер болып табылады.

Бюджетке:

1) мемлекеттік мекемелерге бекітіп берілген мемлекеттік мүлікті сатудан;

2) мемлекеттік материалдық резервтен тауарларды сатудан;

3) мемлекеттік меншіктегі жер учаскелерін жеке меншікке сатудан немесе оларды тұрақты немесе уақытша жер пайдалануға беруден не оларды Қазақстан Республикасының заңдарында немесе халықаралық шарттарда көзделген тәртіппен өзге де тәсілмен өткізуден;

4) мемлекетке тиесілі материалдық емес активтерді сатудан түсетін ақша негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер болып табылады.

Трансферттер түсімдері бюджеттің бір деңгейінен басқасына, Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан республикалық бюджетке түсетін трансферттер түсімдері болып табылады.

Бюджеттен алынған кредиттер бойынша негізгі борышты қайтаруға, сондай-ақ заңды тұлғалардың төленген мемлекеттік кепілдіктер, экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдіктер бойынша талаптарды орындауына байланысты бюджетке түсетін түсімдер бюджеттік кредиттерді өтеу сомалары болып табылады.

Заңды тұлғалардың, оның ішінде халықаралық ұйымдардың, мүліктік кешен түріндегі мемлекеттік мекемелер мен мемлекеттік кәсіпорындардың мемлекеттік меншіктегі қатысу үлестерін, бағалы қағаздарын, сондай-ақ мемлекеттік кәсіпорындардың жедел басқаруындағы немесе шаруашылық жүргізуіндегі өзге де мемлекеттік мүлікті сатудан бюджетке түсетін түсімдер мемлекеттің қаржылық активтерін сатудан түсетін түсімдер болып табылады.

Мемлекеттік эмиссиялық бағалы қағаздарды шығаруға және (немесе) қарыз шарттарын жасасуға байланысты бюджетке ақша түсімдері қарыздар болып табылады.

3. Мыналар республикалық бюджетке түсетiн салықтық түсiмдер болып табылады:

1) мұнай секторының ұйымдарынан түсетін түсімдерді қоспағанда, бюджеттi атқару жөнiндегi орталық уәкілетті органмен бірлесіп мемлекеттiк жоспарлау жөнiндегi орталық уәкілетті орган бекітетін тізбе бойынша ірі кәсіпкерлік субъектілерінен түсетін корпоративтік табыс салығы.

Осы тармақшаның бірінші абзацында көзделген ірі кәсіпкерлік субъектілерінің тізбесі алдыңғы жылдың 1 мамырынан кешіктірілмей бекітіледі және жалпы сипаттағы трансферттердің көлемі туралы заңның қолданылуы кезеңінде өзгертілуге жатпайды.

2) қосылған құн салығы, оның ішінде Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген тауарларға, орындалған жұмыстар мен көрсетілген қызметтерге және Қазақстан Республикасының аумағына импортталатын тауарларға қосылған құн салығы;

3) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес Қазақстан Республикасының аумағына импортталатын тауарларға акциздер;

4) ойын бизнесі салығы;

5) мұнай секторының ұйымдарынан түсетін түсімдерді қоспағанда, үстеме пайда салығы;

6) мұнай секторының ұйымдарынан түсетін түсімдерді қоспағанда, бонустар;

7) мұнай секторының ұйымдарынан түсетін түсімдерді қоспағанда, пайдалы қазбаларды өндіру салығы;

8) мұнай секторының ұйымдарынан түсетін түсімдерді қоспағанда, экспортқа рента салығы;

9) мұнай секторы ұйымдарынан түсетін түсімдерді қоспағанда, Қазақстан Республикасының жасалған келісімшарттар бойынша өнімді бөлу жөніндегі үлесі;

10) мұнай секторының ұйымдарынан түсетін түсімдерді қоспағанда, өнімді бөлу туралы келісімшарт бойынша қызметін жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушының қосымша төлемі;

11) автокөлiк құралдарының Қазақстан Республикасының аумағымен жүрiп өткенi үшiн алым;

12) телевизия және радио хабарларын тарату ұйымдарына радиожиілік спектрін пайдалануға рұқсат бергені үшін алым;

13) теле-, радиоарнаны, мерзімді баспасөз басылымын, ақпараттық агенттікті және желілік басылымды есепке қойғаны үшін алым;

14) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды мемлекеттік тіркегені, сондай-ақ оларды қайта тіркегені үшін алым;

15) қалааралық және (немесе) халықаралық телефон байланысын, сондай-ақ ұялы байланысты бергені үшін төлемақы;

16) радиожиілік спектрін пайдаланғаны үшін төлемақы;

17) цифрлық майнинг үшін төлемақы;

18) әкелінетін және әкетілетін тауарларға кеден баждары;

19) Қазақстан Республикасының кеден заңнамасына сәйкес төленетін кедендік алымдар;

20) ішкі нарықты қорғау шараларын қолдануға байланысты төленетін арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждары;

21) осы тармақтың бірінші бөлігінің 18), 19) және 20) тармақшаларында санамаланған алдағы төлемдерді, сондай-ақ Еуразиялық экономикалық одақтың кедендік аумағына импортталатын тауарларға қосылған құн салығы мен акциздерді төлеу есебіне Еуразиялық экономикалық одақтың және Қазақстан Республикасының кеден заңнамасына сәйкес енгізілетін аванстық төлемдер;

22) консулдық алым;

23) Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартқа сәйкес, Қазақстан Республикасында жасалған ресми құжаттарға Қазақстан Республикасының Үкіметі уәкілеттік берген мемлекеттік органдардың апостиль қойғаны үшін мемлекеттік баж;

24) ғарыш объектілерін және оларға құқықтарды мемлекеттік тіркегені үшін алым;

25) банк және сақтандыру нарықтарына қатысушылар үшін рұқсат беру құжаттарын, келісім бергені үшін алым;

26) көмірсутектер саласындағы жекелеген кіші қызмет түрлерімен айналысу құқығына байланысты лицензияны бергені үшін лицензиялық алым;

27) "Астана" халықаралық қаржы орталығының инвестициялық резиденті болып табылатын шетелдіктің немесе азаматтығы жоқ адамның резиденттігін растайтын құжатты бергені үшін алым.

Мыналар республикалық бюджетке түсетін салықтық емес түсімдер болып табылады:

1) республикалық меншіктен түсетін кірістер:

республикалық мемлекеттік кәсіпорындардың таза кірісі бөлігінің түсімдері;

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің таза кірісі бөлігінің түсімдері;

республикалық меншіктегі акциялардың мемлекеттік пакеттеріне төленетін дивидендтер;

республикалық меншіктегі заңды тұлғаларға қатысу үлесіне төленетін кірістер;

республикалық меншіктегі мүлікті жалға беруден түсетін кірістер;

екінші деңгейдегі банктердегі шоттарда мемлекеттік сыртқы қарыздардың қаражатын орналастырғаны үшін, Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіндегі депозиттері бойынша және бірыңғай қазынашылық шоттағы ақшаның күн сайынғы қалдығына сыйақылар;

республикалық бюджеттен берілген кредиттер бойынша сыйақылар;

қару-жарақ пен әскери техниканы сатудан түсетін кірістер;

республикалық меншіктен түсетін басқа да кірістер;

2) республикалық бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелердің тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуінен түсетін түсімдер;

3) республикалық бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелер ұйымдастыратын мемлекеттік сатып алуды өткізуден түсетін ақша түсімдері;

4) мұнай секторының ұйымдарынан, Жәбірленушілерге өтемақы қорына, Білім беру инфрақұрылымын қолдау қорына және Арнаулы мемлекеттік қорға түсетін түсімдерді қоспағанда, республикалық бюджеттен қаржыландырылатын, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің бюджетінен (шығыстар сметасынан) ұсталатын және қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелер салатын айыппұлдар, өсімпұлдар, санкциялар, өндіріп алулар;

5) мүлікті жария еткені үшін алым;

6) мұнай секторының ұйымдарынан, Жәбірленушілерге өтемақы қорына, Білім беру инфрақұрылымын қолдау қорына және Арнаулы мемлекеттік қорға түсетін түсімдерді қоспағанда, республикалық бюджетке түсетін басқа да салықтық емес түсімдер.

Мемлекеттік материалдық резервтен тауарларды сатудан түсетін ақша негізгі капиталды сатудан республикалық бюджетке түсетін түсімдер болып табылады.

Мыналар республикалық бюджетке түсетін трансферттердің түсімдері болып табылады:

1) облыстық бюджеттерден, республикалық маңызы бар қалалар, астана бюджеттерінен түсетін трансферттер;

2) Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан республикалық бюджетке түсетін кепілдендірілген трансферт;

3) Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан республикалық бюджетке түсетін нысаналы трансферт.

Республикалық бюджеттен берілген кредиттерді, үкіметтік қарыздарды өтеуден түсетін түсімдер республикалық бюджетке есепке жатқызылады.

4. Мыналар облыстық бюджетке түсетін салықтық түсімдер болып табылады:

1) облыстық мәслихат белгілеген кірістерді бөлу нормативтері бойынша жеке табыс салығы;

2) бюджеттi атқару жөнiндегi орталық уәкілетті органмен бірлесіп мемлекеттiк жоспарлау жөнiндегi орталық уәкілетті орган бекітетін тізбе бойынша ірі кәсіпкерлік субъектілерінен түсетін түсімдерді және мұнай секторының ұйымдарынан түсетін түсімдерді қоспағанда, келіп түскен салықтық аударымдардың елу пайызынан аспайтын мөлшерде облыстық мәслихат белгілеген кірістерді бөлу нормативтері бойынша корпоративтік табыс салығы;

3) облыстық мәслихат белгілеген кірістерді бөлу нормативтері бойынша әлеуметтік салық;

4) қоршаған ортаға жағымсыз әсер еткені үшін төлемақы;

5) жерүсті су көздерінің су ресурстарын пайдаланғаны үшін төлемақы;

6) орманды пайдаланғаны үшін төлемақы;

7) Қазақстан Республикасына шетелдік жұмыс күшін тартуға рұқсатты бергені немесе ұзартқаны үшін алым;

8) өсімдіктер дүниесін арнайы пайдалану тәртібімен өсімдік ресурстарын пайдаланғаны үшін төлемақы;

9) жануарлар дүниесін пайдаланғаны үшін төлемақы;

10) тарихи шығындарды өтеу бойынша төлем.

Мыналар облыстық бюджетке түсетін салықтық емес түсімдер болып табылады:

1) коммуналдық меншіктен түсетін кірістер:

облыстық әкімдіктің шешімі бойынша құрылған коммуналдық мемлекеттік кәсіпорындардың таза кірісі бөлігінің түсімдері;

облыстық коммуналдық меншіктегі акциялардың мемлекеттік пакеттеріне төленетін дивидендтер;

облыстық коммуналдық меншіктегі заңды тұлғаларға қатысу үлесіне төленетін кірістер;

облыстық коммуналдық меншіктің мүлкін жалға беруден түсетін түсімдер;

облыстық бюджеттен берілген кредиттер бойынша сыйақылар;

уақытша бос бюджет ақшасын депозиттерге орналастырудан алынған сыйақылар;

облыстық коммуналдық меншіктен түсетін басқа да кірістер;

2) облыстық бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелердің тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуінен түсетін түсімдер;

3) облыстық бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелер ұйымдастыратын мемлекеттік сатып алуды өткізуден түсетін ақша түсімдері;

4) облыстық бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелер салатын айыппұлдар, өсімпұлдар, санкциялар, өндіріп алулар;

5) жер қойнауын пайдаланушылардың облыстық мәслихат белгілеген кірістерді бөлу нормативтері бойынша өңірді әлеуметтік-экономикалық дамытуға және оның инфрақұрылымын дамытуға аударымдары;

6) мұнай секторының ұйымдарынан түсетін түсімдерді қоспағанда, зиянды өтеу туралы талап қоюлар бойынша қоршаған ортаға жағымсыз әсер ететін объектілер операторларынан түсетін түсімдер;

7) мұнай секторының ұйымдарынан және салық салу саласындағы құқық бұзушылықтардан түсетін түсімдерді қоспағанда, сот орындаушылары, сот приставтары және сот төрағасы немесе сот отырысында төрағалық етуші уәкілеттік берген соттардың басқа да қызметкерлері салатын әкімшілік айыппұлдар, өсімпұлдар, санкциялар, өндіріп алулар;

8) облыстық бюджетке түсетін басқа да салықтық емес түсімдер.

Облыстық бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелерге бекітіліп берілген мемлекеттік мүлікті сатудан түсетін ақша облыстық бюджетке негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер болып табылады.

Мыналар облыстық бюджетке түсетін трансферттер түсімдері болып табылады:

1) аудандық (облыстық маңызы бар қалалар) бюджеттерден түсетін трансферттер;

2) республикалық бюджеттен түсетін трансферттер.

Облыстық бюджеттен берілген кредиттерді өтеуден, облыстық коммуналдық меншіктегі мемлекеттің қаржылық активтерін сатудан, облыстардың жергілікті атқарушы органдарының қарыздарынан түсімдер облыстық бюджетке есепке жатқызылады.

5. Мыналар республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджеттеріне түсетін салықтық түсімдер болып табылады:

1) жеке табыс салығы;

2) бюджеттi атқару жөнiндегi орталық уәкілетті органмен бірлесіп мемлекеттiк жоспарлау жөнiндегi орталық уәкілетті орган бекітетін тізбе бойынша ірі кәсіпкерлік субъектілерінен түсетін түсімдерді және мұнай секторының ұйымдарынан түсетін түсімдерді қоспағанда, корпоративтік табыс салығы;

3) әлеуметтік салық;

4) жеке және заңды тұлғалардың, дара кәсіпкерлердің мүлкіне салынатын салық;

5) жер салығы;

6) бірыңғай жер салығы;

7) көлік құралы салығы;

8) мыналарға салынатын акциздер:

Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген спирттің барлық түріне;

Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген алкоголь өніміне;

Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген, құрамындағы этил спиртінің көлемі 0,5 пайыздан аспайтын сыраға;

Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген темекі бұйымдарына;

Қазақстан Республикасының аумағында жасалған жеңіл автомобильдерге (мүгедектігі бар адамдарға арнайы жасалған қолмен басқарылатын немесе қолмен басқаруға бейімделген автомобильдерден басқа);

бензинге (авиациялық бензинді қоспағанда), дизель отынына, газохолға, бензанолға, мұнай еріткішке, жеңіл көмірсутектер қоспаларына және экологиялық отынға;

9) жерүсті су көздерінің су ресурстарын пайдаланғаны үшін төлемақы;

10) орманды пайдаланғаны үшін төлемақы;

11) қоршаған ортаға жағымсыз әсер еткені үшін төлемақы;

12) жануарлар дүниесін пайдаланғаны үшін төлемақы;

13) жер учаскелерін пайдаланғаны үшін төлемақы;

14) жекелеген қызмет түрлерімен айналысу құқығы үшін алым (жекелеген қызмет түрлерімен айналысуға арналған лицензияларды бергені үшін алым);

15) жекелеген қызмет түрлерiмен айналысуға арналған лицензияларды пайдаланғаны үшін төлемақы;

16) коммерциялық ұйымдарды қоспағанда, заңды тұлғаларды, олардың филиалдары мен өкілдіктерін мемлекеттік (есептік) тіркегені, сондай-ақ оларды қайта тіркегені үшін алым;

17) республикалық бюджетке есепке жатқызылатын консулдық алымнан және мемлекеттік баждардан басқа, мемлекеттік баж;

18) жылжымалы мүлік кепілін және кеменің ипотекасын мемлекеттік тіркегені, сондай-ақ әуе кемесін тіркеуден алып тастауға және әкетуге кері қайтарып алынбайтын өкілеттікті мемлекеттік тіркегені үшін алым;

19) көлік құралдарын мемлекеттік тіркегені, сондай-ақ оларды қайта тіркегені үшін алым;

20) сыртқы (көрнекі) жарнаманы республикалық маңызы бар қаладағы, астанадағы үй-жайлардың шегінен тыс ашық кеңістікте, республикалық маңызы бар қаланың, астананың аумақтары арқылы өтетін жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарының бөлiнген белдеуiнде орналастырғаны үшін төлемақы;

21) Қазақстан Республикасына шетелдік жұмыс күшін тартуға рұқсатты бергені немесе ұзартқаны үшін алым;

22) тарихи шығындарды өтеу бойынша төлем.

Мыналар республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджеттеріне түсетін салықтық емес түсімдер болып табылады:

1) коммуналдық меншіктен түсетін кірістер:

республикалық маңызы бар қала, астана әкімдіктерінің шешімі бойынша құрылған коммуналдық мемлекеттік кәсіпорындардың таза кірісі бөлігінен түсетін түсімдер;

республикалық маңызы бар қаланың, астананың коммуналдық меншігіндегі акциялардың мемлекеттік пакеттеріне төленетін дивидендтер;

республикалық маңызы бар қаланың, астананың коммуналдық меншігіндегі заңды тұлғаларға қатысу үлесіне төленетін кірістер;

республикалық маңызы бар қаланың, астананың коммуналдық меншігінің мүлкін жалға беруден түсетін кірістер;

республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджеттерінен берілген кредиттер бойынша сыйақылар;

уақытша бос бюджет ақшасын депозиттерге орналастырудан алынған сыйақылар;

республикалық маңызы бар қаланың, астананың коммуналдық меншігінен түсетін басқа да кірістер;

2) республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджеттерінен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелердің тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуінен түсетін түсімдер;

3) республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджеттерінен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелер ұйымдастыратын мемлекеттік сатып алуды өткізуден түсетін ақша түсімдері;

4) республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджеттерінен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелер салатын айыппұлдар, өсімпұлдар, санкциялар, өндіріп алулар;

5) өңірді әлеуметтік-экономикалық дамытуға және оның инфрақұрылымын дамытуға жер қойнауын пайдаланушылардың аударымдары;

6) шетелдіктер үшін туристік жарналар;

7) мұнай секторының ұйымдарынан түсетін түсімдерді қоспағанда, зиянды өтеу туралы талап қоюлар бойынша қоршаған ортаға жағымсыз әсер ететін объектілер операторларынан түсетін түсімдер;

8) мұнай секторының ұйымдарынан және салық салу саласындағы құқық бұзушылықтардан түсетін түсімдерді қоспағанда, сот орындаушылары, сот приставтары және сот төрағасы немесе сот отырысында төрағалық етуші уәкілеттік берген соттардың басқа да қызметкерлері салатын әкімшілік айыппұлдар, өсімпұлдар, санкциялар, өндіріп алулар;

9) республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджеттеріне түсетін басқа да салықтық емес түсімдер.

Мыналар республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджеттеріне негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер болып табылады:

1) республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджеттерінен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелерге бекітіп берілген мемлекеттік мүлікті сатудан түсетін ақша;

2) ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскелерін қоспағанда, жер учаскелерін сатудан түсетін түсімдер;

3) жер учаскелерін жалға беру құқығын сатқаны үшін төлемақы.

Республикалық бюджеттен берілетін трансферттер республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджеттеріне түсетін трансферттердің түсімдері болып табылады.

Республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджетінен берілген кредиттерді өтеуден, республикалық маңызы бар қаланың, астананың коммуналдық меншігіндегі мемлекеттің қаржылық активтерін сатудан, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органдарының қарыздарынан түсетін түсімдер республикалық маңызы бар қала, астана бюджеттерінің есебіне жатқызылады.

6. Мыналар аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджетке түсетін салықтық түсімдер болып табылады:

1) мемлекеттік кірістер органында тіркеу есебіне қою кезінде мәлімделген:

дара кәсіпкер, жекеше нотариус, жеке сот орындаушысы, адвокат, кәсіпқой медиатор үшін – тұрған жері;

қалған жеке тұлғалар үшін – тұрғылықты жері аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің аумағында орналасқан жеке тұлғалар дербес салық салуға жататын кірістер бойынша жеке табыс салығын қоспағанда, облыстық мәслихат белгілеген кірістерді бөлу нормативтері бойынша жеке табыс салығы;

2) бюджеттi атқару жөнiндегi орталық уәкілетті органмен бірлесіп мемлекеттiк жоспарлау жөнiндегi орталық уәкілетті орган бекітетін тізбе бойынша ірі кәсіпкерлік субъектілерінен түсетін түсімдерді және мұнай секторының ұйымдарынан түсетін түсімдерді қоспағанда, келіп түскен салықтық аударымдардың кемінде елу пайызы мөлшерінде облыстық мәслихат белгілеген кірістерді бөлу нормативтері бойынша корпоративтік табыс салығы;

3) облыстық мәслихат белгілеген кірістерді бөлу нормативтері бойынша әлеуметтік салық;

4) аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ аумағындағы осы салықты салу объектілері бойынша жеке тұлғаларға салынатын мүлік салығын қоспағанда, жеке және заңды тұлғаларға, дара кәсіпкерлерге салынатын мүлік салығы;

5) жеке және заңды тұлғалардан алынатын, елдi мекендердің жерлерiне және аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің аумағындағы жер учаскелеріне салынатын жер салығын қоспағанда, жер салығы;

6) мыналардан:

тұрғылықты жері аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің аумағындағы жеке тұлғалардан;

өздерінің құрылтай құжаттарында көрсетілетін тұрған жері аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің аумағында орналасқан заңды тұлғалардан алынатын көлік құралы салығын қоспағанда, көлік құралы салығы;

7) мыналарға салынатын акциздер:

Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген спирттің барлық түріне;

Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген алкоголь өніміне;

Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген, құрамындағы этил спиртінің көлемі 0,5 пайыздан аспайтын сыраға;

Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген темекі бұйымдарына;

Қазақстан Республикасының аумағында жасалған жеңіл автомобильдерге (мүгедектігі бар адамдарға арнайы жасалған қолмен басқарылатын немесе қолмен басқаруға бейімделген автомобильдерден басқа);

бензинге (авиациялық бензинді қоспағанда), дизель отынына, газохолға, бензанолға, мұнай еріткішке, жеңіл көмірсутектер қоспаларына және экологиялық отынға;

8) аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент аумағындағы жер учаскелерін қоспағанда, жер учаскелерін пайдаланғаны үшін төлемақы;

9) жекелеген қызмет түрлерімен айналысу құқығы үшін лицензиялық алым (жекелеген қызмет түрлерімен айналысуға арналған лицензияларды бергені үшін алым);

10) жекелеген қызмет түрлерiмен айналысуға арналған лицензияларды пайдаланғаны үшін төлемақы;

11) коммерциялық ұйымдарды қоспағанда, заңды тұлғаларды, олардың филиалдары мен өкілдіктерін мемлекеттік (есептік) тіркегені, сондай-ақ оларды қайта тіркегені үшін алым;

12) көлік құралдарын мемлекеттік тіркегені, сондай-ақ оларды қайта тіркегені үшін алым;

13) жылжымалы мүлік кепілін және кеменің ипотекасын мемлекеттік тіркегені, сондай-ақ әуе кемесін тіркеуден алып тастауға және әкетуге кері қайтарып алынбайтын өкілеттікті мемлекеттік тіркегені үшін алым;

14) сыртқы (көрнекі) жарнаманы облыстық маңызы бар қаладағы үй-жайлардың шегінен тыс ашық кеңістікте, облыстық маңызы бар қаланың аумағы арқылы өтетін жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарының бөлінген белдеуінде орналастырғаны үшін төлемақы;

15) республикалық бюджетке есепке жатқызылатын консулдық алымнан және мемлекеттік баждардан басқа, мемлекеттік баж.

Бірыңғай жер салығы облыстық маңызы бар қаланың бюджетіне түсетін салықтық түсім болып табылады.

Мыналар аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджетке түсетін салықтық емес түсімдер болып табылады:

1) коммуналдық меншіктен түсетін кірістер:

аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімдігінің шешімі бойынша құрылған коммуналдық мемлекеттік кәсіпорындардың таза кірісі бөлігінің түсімдері;

ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) коммуналдық меншігіндегі акциялардың мемлекеттік пакеттеріне төленетін дивидендтер;

ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) коммуналдық меншігіндегі заңды тұлғаларға қатысу үлесіне төленетін кірістер;

аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімдерінің басқаруындағы, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) коммуналдық меншігінің мүлкін жалға беруден түсетін кірістерді қоспағанда, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) коммуналдық меншігінің мүлкін жалға беруден түсетін кірістер;

аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттен берілген кредиттер бойынша сыйақылар;

ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) коммуналдық меншігінен түсетін басқа да кірістер;

2) аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелердің тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуінен түсетін түсімдер;

3) аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелер ұйымдастыратын мемлекеттік сатып алуды өткізуден түсетін ақша түсімдері;

4) аудандық маңызы бар қалалардың, ауылдардың, кенттердің, ауылдық округтердің әкімдері салатын айыппұлдарды қоспағанда, аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелер салатын айыппұлдар;

5) жер қойнауын пайдаланушылардың облыстық мәслихат белгілеген кірістерді бөлу нормативтері бойынша өңірді әлеуметтік-экономикалық дамытуға және оның инфрақұрылымын дамытуға аударымдары;

6) шетелдіктер үшін туристік жарналар;

7) аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджетке түсетін басқа да салықтық емес түсімдер.

Мыналар аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджетке негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер болып табылады:

1) аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелерге бекітіп берілген мемлекеттік мүлікті сатудан түсетін ақша;

2) ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскелерін немесе аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің аумағындағы жер учаскелерін сатудан түсетін түсімдерді қоспағанда, жер учаскелерін сатудан түсетін түсімдер;

3) аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент аумағындағы жер учаскелерін қоспағанда, жер учаскелерін жалға беру құқығын сатқаны үшін төлемақы.

Облыстық бюджеттен және аудандық маңызы бар қалалардың, ауылдардың, кенттердің, ауылдық округтердің бюджеттерінен берілетін трансферттер аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджетке түсетін трансферттердің түсімдері болып табылады.

Аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттен берілген кредиттерді өтеуден, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) коммуналдық меншігіндегі мемлекеттің қаржылық активтерін сатудан, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жергілікті атқарушы органының қарыздарынан түсетін түсімдер аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттің есебіне жатқызылады.

7. Мыналар аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің, ауылдық округтің бюджеттеріне түсетін салықтық түсімдер болып табылады:

1) мемлекеттік кірістер органында тіркеу есебіне қою кезінде мәлімделген:

дара кәсіпкер, жекеше нотариус, жеке сот орындаушысы, адвокат, кәсіпқой медиатор үшін – тұрған жері;

қалған жеке тұлғалар үшін – тұрғылықты жері аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің аумағында орналасқан жеке тұлғалар дербес салық салуға жататын кірістер бойынша жеке табыс салығы;

2) аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің, ауылдық округтің аумағындағы осы салықты салу объектілері бойынша жеке тұлғаларға салынатын мүлік салығы;

3) аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің аумағындағы жер учаскелері бойынша жеке және заңды тұлғалардан алынатын, елдi мекендер жерлерiне салынатын жер салығы;

4) бірыңғай жер салығы;

5) мыналардан:

тұрғылықты жері аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің аумағындағы жеке тұлғалардан;

өздерінің құрылтай құжаттарында көрсетілетін тұрған жері аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің аумағында орналасқан заңды тұлғалардан алынатын көлік құралы салығы;

6) жер учаскелерін пайдаланғаны үшін төлемақы;

7) сыртқы (көрнекі) жарнаманы:

аудандық маңызы бар қаладағы, ауылдағы, кенттегі үй-жайлардың шегінен тыс ашық кеңістікте;

аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің, ауылдық округтің аумақтары арқылы өтетін жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарының бөлiнген белдеуiнде;

елді мекендерден тыс жердегі үй-жайлардың шегінен тыс ашық кеңістікте және жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарының бөлiнген белдеуiнен тыс жерде орналастырғаны үшін төлемақы.

Мыналар аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің, ауылдық округтің бюджеттеріне түсетін салықтық емес түсімдер болып табылады:

1) аудандық маңызы бар қалалардың, ауылдардың, кенттердің, ауылдық округтердің әкімдері әкімшілік құқық бұзушылықтар үшін салатын айыппұлдар;

2) жеке және заңды тұлғалардың ерікті түрдегі алымдары;

3) аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің, ауылдық округтің коммуналдық меншігінен (жергілікті өзін-өзі басқарудың коммуналдық меншігінен) түсетін кірістер:

аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімі аппаратының шешімімен құрылған коммуналдық мемлекеттік кәсіпорындардың таза кірісі бөлігінің түсімдері;

аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің, ауылдық округтің коммуналдық меншігіндегі (жергілікті өзін-өзі басқарудың коммуналдық меншігіндегі) заңды тұлғаларға қатысу үлесіне төленетін кірістер;

аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің, ауылдық округтің коммуналдық меншігінің (жергілікті өзін-өзі басқарудың коммуналдық меншігінің) мүлкін жалға беруден түсетін кірістер;

аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің, ауылдық округтің коммуналдық меншігінен (жергілікті өзін-өзі басқарудың коммуналдық меншігінен) түсетін басқа да кірістер;

4) аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің, ауылдық округтің бюджеттеріне түсетін басқа да салықтық емес түсімдер.

Мыналар аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің, ауылдық округтің бюджеттеріне негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер болып табылады:

1) аудандық маңызы бар қаланың, ауылдың, кенттің, ауылдық округтің бюджеттерінен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелерге бекітіп берілген мемлекеттік мүлікті сатудан түсетін ақша;

2) ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскелерін сатудан түсетін түсімдерді қоспағанда, жер учаскелерін сатудан түсетін түсімдер;

3) жер учаскелерін жалға беру құқығын сатқаны үшін төлемақы.

Аудандық (облыстық маңызы бар қала) бюджеттен берілетін трансферттер аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджеттеріне түсетін трансферттердің түсімдері болып табылады.

8. Бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері мемлекеттік органдардың даму жоспарларын әзірлейтін республикалық бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің бюджеттік бағдарламаларын мемлекеттік жоспарлау және бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органдармен келісу бойынша бекітеді.

Бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері мемлекеттік органдардың даму жоспарларын әзірлемейтін республикалық бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің бюджеттік бағдарламаларын бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша бекітеді.

Аудандық маңызы бар қалалардың, ауылдардың, кенттердің, ауылдық округтердің бюджеттерінен қаржыландырылатын жергілікті бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органдарымен келісу бойынша бекітілетін бюджеттік бағдарламаларын қоспағанда, жергілікті бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің бюджеттік бағдарламаларын бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері мемлекеттік жоспарлау жөніндегі тиісті жергілікті уәкілетті органмен келісу бойынша бекітеді.

Жоғары тұрған бюджеттен берілетін нысаналы трансферттер немесе кредиттер есебінен іс-шараларды іске асыруға бағытталған бюджеттік бағдарламаларды төмен тұрған бюджеттің бюджеттiк бағдарламаларының әкiмшiлерi нысаналы трансферттерді немесе кредиттерді аударатын жоғары тұрған бюджеттің бюджеттік бағдарламаларының әкімшісімен және мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органдармен келісу бойынша бекітеді (қайта бекітеді).

Республикалық немесе облыстық бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері жоғары тұрған бюджеттің бюджеттік бағдарламалары әкімшісінің төмен тұрған бюджеттерге нысаналы даму трансферттерін немесе кредиттерді беруге бағытталған бекітілген (қайта бекітілген) бюджеттік бағдарламаларын бекiтiлген (қайта бекітілген) күнінен бастап үш жұмыс күнінен кешіктірмей облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың немесе аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органдарының назарына жеткізеді.

Аудандық (қалалық) бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері жоғары тұрған бюджеттің бюджеттік бағдарламалары әкімшісінің төмен тұрған бюджеттерге нысаналы даму трансферттерін немесе кредиттерді беруге бағытталған бекітілген (қайта бекітілген) бюджеттік бағдарламаларын бекiтiлген (қайта бекітілген) күнінен бастап үш жұмыс күнінен кешіктірмей аудандық маңызы бар қалалар, ауылдар, кенттер, ауылдық округтер әкімдері аппараттарының назарына жеткізеді.

Бюджеттік бағдарламалар бюджетті нақтылау немесе түзету кезінде олардың қаржыландыру көлемі мен нәтижелер көрсеткіштері өзгерген жағдайда, бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен немесе мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органмен келісу бойынша қайта бекітіледі.

Бюджеттік бағдарламаларға осы Кодексте айқындалған жағдайларда және тәртіппен өзгерістер мен толықтырулар енгізіледі.

9. Бюджеттік өтінім шығыстар көлемін негіздеу үшін кезекті жоспарлы кезеңге бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі жасайтын құжаттардың жиынтығын білдіреді.

Бюджет шығыстары базалық шығыстар және жаңа бастамаларға арналған шығыстар болып бөлінеді.

Тұрақты сипаттағы шығыстар, күрделi шығыстар, сондай-ақ басталған (жалғасатын) бюджеттiк инвестицияларға және мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша қабылданған мемлекеттік міндеттемелерді, оның ішінде мемлекеттiк концессиялық мiндеттемелердi орындауға арналған шығыстар базалық шығыстар болып табылады.

Мемлекеттік функцияларды, өкілеттіктерді орындауға және мемлекеттік қызметтерді көрсетуге, трансферттерді төлеуге және мемлекеттің басқа да міндеттемелеріне байланысты шығыстар тұрақты сипаттағы шығыстар болып табылады.

Жаңа бастамаларға арналған шығыстарға:

кейіннен жаңа бюджеттік бағдарламалар бойынша қаржыландырылатын, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттарына сәйкес жалпыұлттық басымдықтардың жаңа бағыттарын іске асыруға;

макроэкономикалық және әлеуметтік көрсеткіштердің өзгеруіне байланысты емес және бұрыннан бар бюджеттік бағдарламалар шеңберінде бюджет қаражатын жұмсаудың қосымша бағыттарын (орындалатын мемлекеттік функциялардың, өкілеттіктердің және көрсетілетін мемлекеттік қызметтердің көлемін кеңейтуді) көздейтін базалық шығыстарды ұлғайтуға бағытталған шығыстар жатады.

Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті орган екінші деңгейдегі банктердің кредиттік портфельдерінің сапасын жақсартуға маманданатын ұйымға нысаналы аударымға бағытталған бюджеттік бағдарлама бойынша бюджеттік өтінімге есеп-қисаптар мен негіздемелерді Қазақстан Республикасының Үкіметі мен республикалық бюджеттік бағдарламалардың әкімшісіне ұсынады.

10. Дербес бiлiм беру ұйымдарының қызметiне және (немесе) қордың ұйымдық-құқықтық нысанында құрылатын коммерциялық емес ұйымға тек қана дербес бiлiм беру ұйымдары мен олардың ұйымдарының қызметiн қаржыландыруды қамтамасыз ету үшiн бюджеттен төленетiн өтеусiз және қайтарымсыз төлемдер нысаналы салым болып табылады.

Нысаналы салым Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде айқындалған мақсаттарға бағытталады.

Дербес білім беру ұйымдары мен олардың ұйымдары және қордың ұйымдық-құқықтық нысанында құрылатын коммерциялық емес ұйым нысаналы салымды пайдалану барысы мен нәтижелері туралы ақпаратты қамтитын нысаналы салымның пайдаланылуы туралы есептілікті тоқсан сайын қалыптастырады және бюджеттік бағдарламалардың әкімшілеріне ұсынады.

Нысаналы салымның пайдаланылуы туралы есептілікті жасау тәртібін, оны ұсыну нысандары мен мерзімдерін, сондай-ақ нысаналы салымды пайдалану барысы мен нәтижелері туралы ұсынылатын ақпаратқа қойылатын талаптарды бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері – орталық салалық мемлекеттік органдар айқындайды.

Нысаналы салымды пайдалану туралы ақпарат жариялануға жатады.

11. Халықаралық қаржы орталығының органдары мен олардың ұйымдарының, сондай-ақ қатысушыларының қызметі үшін жағдайды қамтамасыз ететін коммерциялық емес ұйымға республикалық бюджеттен төленетін, тек қана ұзақ мерзімді активтерді сатып алуға, органдар мен олардың ұйымдарының қызметін қамтамасыз етуге және қаржыландыруға арналған өтеусіз және қайтарымсыз төлемдер нысаналы аударым болып табылады.

Халықаралық қаржы орталығының органдары мен олардың ұйымдарының, сондай-ақ қатысушыларының қызметі үшін жағдайды қамтамасыз ететін коммерциялық емес ұйым тек қана ұзақ мерзімді активтерді сатып алу, органдар мен олардың ұйымдарының қызметін қамтамасыз ету және қаржыландыру үшін нысаналы аударымды пайдалану барысы мен нәтижелері туралы ақпаратты қамтитын нысаналы аударымның пайдаланылуы туралы есептілікті тоқсан сайын қалыптастырады және бюджеттік бағдарламалардың әкімшісіне ұсынады.

Нысаналы аударымның пайдаланылуы туралы есептілікті жасау тәртібін, оны ұсыну нысандары мен мерзімдерін, сондай-ақ нысаналы аударымды пайдалану барысы мен нәтижелері туралы ұсынылатын ақпаратқа қойылатын талаптарды бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері – орталық салалық мемлекеттік органдар айқындайды.

Нысаналы аударымның пайдаланылуы туралы ақпарат республикалық бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есептің құрамына енгізіледі және жариялануға жатады.

Халықаралық қаржы орталығының органдары мен олардың ұйымдарының, сондай-ақ қатысушыларының қызметі үшін жағдайды қамтамасыз ететін коммерциялық емес ұйымның басшысы тек қана органдар мен олардың ұйымдарының қызметін қамтамасыз ету және қаржыландыру үшін, дербес білім беру ұйымдары мен олардың ұйымдарының басшылары және қордың ұйымдық-құқықтық нысанында құрылатын коммерциялық емес ұйым:

мемлекеттік органдардың даму жоспарларында, квазимемлекеттік сектор субъектілерінің даму жоспарларында, іс-шаралар жоспарларында, сондай-ақ дербес білім беру ұйымдарының ұзақ мерзімді даму стратегияларында және (немесе) тиісті бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің бюджеттік бағдарламаларында айқындалған нәтижелер көрсеткіштеріне қол жеткізу;

бюджеттік бағдарламаға (кіші бағдарламаға) есеп-қисаптардың негізділігі мен анық болуы, бюджеттік бағдарламаны (кіші бағдарламаны) ұсынудың толық әрі уақтылы болуы;

бюджет қаражаттарының пайдаланылуы туралы есептердің негізділігі мен анық болуы үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

12. Республикалық бюджеттен әлеуметтік медициналық сақтандыру қорына:

1) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде қызметтердің көрсетілгеніне ақы төлеу үшін;

2) "Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңында айқындалған, әлеуметтік медициналық сақтандыру қорына жарналар төлеуден босатылған Қазақстан Республикасының азаматтары үшін мемлекеттің міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыруға жарналары түрінде;

3) әскери қызметшілерге, арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарының қызметкерлеріне міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде медициналық көмек көрсету бойынша денсаулық сақтау субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне ақы төлеу үшін берілетін өтеусіз және қайтарымсыз төлемдер нысаналы жарна болып табылады.

Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті органның даму жоспарында айқындалған нысаналы жарна нәтижелерінің көрсеткіштеріне қол жеткізуді қамтамасыз етеді.

Нысаналы жарнаны салуға бағытталған бюджеттік бағдарламаны (кіші бағдарламаны) қаржыландыру бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган белгілеген тәртіпке сәйкес жүзеге асырылады.

Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры, тиісті бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен нысаналы жарнаның пайдаланылуы туралы есептерді қалыптастырады.

Денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган нысаналы жарнаның пайдаланылуы туралы есептілікті жасау тәртібін, оны ұсыну нысандары мен мерзімдерін, сондай-ақ нысаналы жарнаны пайдалану барысы мен нәтижелері туралы ұсынылатын ақпаратқа қойылатын талаптарды бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша айқындайды.

Нысаналы жарнаны пайдалану туралы ақпарат жариялануға жатады.

Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының басшысы, тиісті бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері:

мемлекеттік органдардың даму жоспарларында, квазимемлекеттік сектор субъектілерінің даму жоспарларында, іс-шаралар жоспарларында және (немесе) тиісті бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің бюджеттік бағдарламаларында айқындалған нәтижелер көрсеткіштеріне қол жеткізу;

бюджеттік бағдарламаға (кіші бағдарламаға) есеп-қисаптардың негізділігі мен анық болуы, бюджеттік бағдарламаны (кіші бағдарламаны) ұсынудың толық әрі уақтылы болуы;

бюджет қаражатының пайдаланылуы туралы есептердің негізділігі мен анық болуы үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

13. Міндеттемелер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспары, төлемдер бойынша түсімдер мен қаржыландырудың жиынтық жоспары, бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің міндеттемелері мен төлемдері бойынша қаржыландыру жоспарлары, мемлекеттік мекемелердің міндеттемелері мен төлемдері бойынша жеке қаржыландыру жоспарлары осы Кодексте белгіленген тәртіппен әзірленеді, бекітіледі және өзгертілуге жатады.

14. Түсімдер бойынша бюджеттерді атқару, міндеттемелерді қабылдау, төлемдер мен ақша аударымдарын жүзеге асыру, бюджет қаражатының 2025 жылғы 1 қаңтардағы қалдығын пайдалану, 2025 жылы бюджеттерді нақтылау, секвестрлеу және түзету, мониторингтеу осы Кодексте көзделген тәртіппен жүзеге асырылады.

15. 2025 жылы республикалық және жергілікті бюджеттерді нақтылау, түзету және атқару кезінде:

1) осы Кодекстің 15-бабы мынадай редакцияда қолданылады:

"Барлау және қарсы барлау қызметін жүзеге асыратын арнаулы мемлекеттік органдар мен олардың мекемелерінің, сондай-ақ күзетілетін адамдар мен объектілердің қауіпсіздігін қамтамасыз ететін мемлекеттік органдардың шығыстары мынадай бюджеттік бағдарламалар:

мемлекеттік функциялар мен өкілеттіктерді орындауға, трансферттер беруге және күрделі шығыстарды жүзеге асыруға бағытталған бір бюджеттік бағдарлама;

бюджеттік инвестицияларды жүзеге асыруға бағытталған бір бюджеттік бағдарлама бойынша шығыстардың экономикалық сыныптамасының бір өзіндік ерекшелігі бойынша көрсетіле отырып, бір функционалдық топ бойынша сыныпталады.

Арнаулы мемлекеттік органдарды қоспағанда, мемлекеттік органдар мен олардың мекемелерінің жедел-іздестіру қызметін жүзеге асыруға арналған шығыстары шығыстардың экономикалық сыныптамасының бір өзіндік ерекшелігі бойынша көрсетіле отырып, күрделі шығыстар мен бюджеттік инвестициялық жобаларды іске асыруға арналған шығыстарды қоспағанда, бір функционалдық топ бойынша, мемлекеттік функциялар мен өкілеттіктерді орындауға бағытталған бір бюджеттік бағдарлама бойынша сыныпталады.";

2) республикалық бюджеттің шығыстары бойынша осы Кодекстің 30-бабы 1-тармағы 3) тармақшасының төртінші абзацы мынадай редакцияда қолданылады:

"қылмыстық-атқару (пенитенциарлық) жүйесінің қызметін ұйымдастыру және қамтамасыз ету;";

3) республикалық маңызы бар қала, астана бюджетінің шығыстары бойынша осы Кодекстің 31-бабы 1-тармағы 3) тармақшасының бірінші абзацы мынадай редакцияда қолданылады:

"3) қоғамдық тәртіп, қауіпсіздік:";

4) облыстық бюджеттің шығыстары бойынша осы Кодекстің 32-бабы 1-тармағы 3) тармақшасының бірінші абзацы мынадай редакцияда қолданылады:

"3) қоғамдық тәртіп, қауіпсіздік:".

16. 2025 қаржы жылында республикалық және жергілікті бюджеттерді нақтылау, түзету және атқару осы Кодекстің 36-бабы 4, 5 және 6-тармақтарының, 37-бабы 4, 5, 6 және 7-тармақтарының, 38-бабының, 48-бабы 1-тармағы үшінші абзацының және 3, 4 және 5-тармақтарының, 70-бабы 3-тармағы он үшінші бөлігінің, 79-бабы 1-тармағы төртінші бөлігінің, 4, 5 және 6-тармақтарының, 83-бабы 3-тармағы үшінші бөлігінің, 148-бабы 8-тармағы бірінші, екінші, үшінші, төртінші, бесінші, алтыншы, оныншы, он бірінші, он екінші және он үшінші бөліктерінің, 149-бабы 6-тармағы екінші абзацының ережелері қолданылмай жүзеге асырылады.

169-бап. 2024 және 2025 қаржы жылдарындағы республикалық және жергілікті бюджеттердің атқарылуы туралы жылдық есептерді жасау ерекшеліктері

1. 2024 және 2025 жылдардағы республикалық және жергілікті бюджеттердің атқарылуы туралы жылдық есеп мынадай бөлімдерден тұратын бюджет құрылымы бойынша жасалады:

1) кірістер:

салықтық түсімдер;

салықтық емес түсімдер;

негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер;

трансферттер түсімдері;

2) шығындар;

3) таза бюджеттік кредиттеу:

бюджеттік кредиттер;

бюджеттік кредиттерді өтеу;

4) қаржылық активтермен жасалатын операциялар бойынша сальдо:

қаржылық активтерді сатып алу;

мемлекеттің қаржылық активтерін сатудан түсетін түсімдер;

5) бюджет тапшылығы (профициті);

6) бюджеттің мұнайға қатысты емес тапшылығы (профициті)

7) бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитін пайдалану):

қарыздар түсімі;

қарыздарды өтеу;

бюджет қаражатының пайдаланылатын қалдықтары.

2. 2024 және 2025 қаржы жылдарындағы республикалық бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есеп:

1) республикалық бюджет туралы заңға қосымшаларға сәйкес республикалық бюджет көрсеткіштерінің атқарылуы туралы деректерді білдіретін тиісті қаржы жылындағы республикалық бюджеттің атқарылуы туралы есептен;

2) түсімдер бойынша, шығыстар бойынша республикалық бюджеттің атқарылуы туралы талдамалық есептен тұрады.

Республикалық бюджеттің шығыстары жөніндегі талдамалық есепте бюджет қаражатымен және бюджеттік бағдарламалар нәтижелерінің көрсеткіштерімен өзара байланыста мемлекеттік органның даму жоспары мақсаттарының іске асырылуы мен нысаналы индикаторларына қол жеткізу және бюджеттік бағдарламалардың тиімсіз атқарылуы туралы ақпарат қамтылады.

Мемлекеттік органдардың даму жоспарларын әзірлемейтін республикалық бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері бойынша талдамалық ақпарат нәтижелер көрсеткіштері көрсетілген бюджеттік бағдарламалар бойынша көрсетіледі.

3) түсіндірме жазбадан;

4) республикалық бюджеттің атқарылуы туралы жылдық шоғырландырылған қаржылық есептіліктен тұрады.

3. 2024 және 2025 қаржы жылдарындағы жергілікті бюджеттің атқарылуы туралы жылдық есеп:

1) жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешіміне қосымшаларға сәйкес жергілікті бюджет көрсеткіштерінің атқарылуы туралы деректерді білдіретін жергілікті бюджеттің атқарылуы туралы есептен;

2) түсімдер бойынша жергілікті бюджеттің атқарылуы, жергілікті бюджеттік бағдарламалардың орындалуы туралы талдамалық есептен тұрады.

Жергілікті бюджеттік бағдарламалардың орындалуы туралы талдамалық есепте облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың даму жоспарының нысаналы индикаторларына, жергілікті бюджеттік бағдарламалардың тікелей және түпкілікті нәтижелері көрсеткіштеріне қол жеткізу, бөлінген бюджет қаражатының игерілуі, бюджеттік бағдарламалардың тиімсіз атқарылуы туралы ақпарат қамтылады;

3) түсіндірме жазбадан;

4) облыстық бюджеттің, республикалық маңызы бар қала, астана бюджеттерінің атқарылуы туралы жылдық шоғырландырылған қаржылық есептіліктен тұрады.

4. 2024 және 2025 қаржы жылдарындағы республикалық және жергілікті бюджеттердің атқарылуы туралы жылдық есеп қосымшаларымен бірге осы баптың 2 және 3-тармақтарына сәйкес жасалады, осы Кодексте көзделген тәртіппен және мерзімдерде ұсынылады, қаралады және бекітіледі.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
170-бап осы Кодекстің 172-бабының 4-тармағына сәйкес 31.12.2027 дейін қолданылады.

170-бап. Блоктық бюджеттеу

Қазақстан Республикасының Үкіметі бюджет заңнамасын жетілдіру мақсатында блоктық бюджеттеуді көздейтін пилоттық жобаны іске асыруды жүзеге асыруға (ендіруге) құқылы.

Блоктық бюджеттеу – бюджет процесінің ерекше пилоттық тәртібі, оның негізгі қағидаттары:

1) бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің үшжылдық кезеңге арналған шығыстарының тұрақты лимиттерін белгілеу;

2) бюджеттік бағдарламалардың әкімшісіне шығыстардың белгіленген тұрақты лимиттері шеңберінде өз шығыстарын дербес жоспарлау және бірінші басшылардың жауапкершілігін күшейте отырып, мемлекеттік органның немесе жергілікті атқарушы органның мақсаттары мен міндеттерін жедел шешу үшін бөлінген бюджет қаражатын пайдалану, оның ішінде бөлу немесе қайта бөлу құқығын беру болып табылады.

Блоктық бюджеттеуді іске асыру (ендіру) қағидаларын және блоктық бюджеттеуге қатысатын мемлекеттік органдар мен жергілікті атқарушы органдардың тізбесін Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітеді.

Осы Кодекстің ережелері блоктық бюджеттеуді іске асыру (ендіру) қағидаларында белгіленетін ерекшеліктер ескеріле отырып, блоктық бюджеттеуге қатысатын мемлекеттік органдар мен жергілікті атқарушы органдар үшін қолданылады.

33-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

171-бап. Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық

Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасын бұзу Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа алып келеді.

172-бап. Осы Кодексті қолданысқа енгізу тәртібі

1. Осы Кодекс:

1) 2026 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 135-бапты;

2) 2027 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 40-баптың 3-тармағының бесінші абзацын, 47-баптың 2-тармағының 5) тармақшасын, 54-бапты, 73-баптың 2-тармағының екінші бөлігін, 90-баптың 2-тармағының 3) тармақшасын, 130-баптың 6-тармағының 2) тармақшасын, 133-баптың 2-тармағын;

3) 2028 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 71-баптың 1-тармағының 12) тармақшасын, 87-баптың 2-тармағын, 96-баптың 5-тармағының үшінші бөлігін, 121-баптың 5-тармағы 3) тармақшасы үшінші бөлігінің сегізінші абзацын қоспағанда, 2025 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі.

2. Осы Кодекстің 102-бабы 1-тармағының қолданысы 2025 жылғы 1 шілдеге дейін тоқтатыла тұрсын:

1) 2025 жылғы 1 қаңтардан бастап 2025 жылғы 1 сәуірге дейін осы тармақ мынадай редакцияда қолданылады деп белгіленсін:

"1. Ғылым, білім беру, дене шынықтыру және спорт, сұрыптарды сынақтан өткізу, ауыл шаруашылығы өндірісіне агрохимиялық қызмет көрсету, суармалы жерлердің мелиорациялық жай-күйін мониторингтеу және бағалау, ветеринария, орман шаруашылығы, ерекше қорғалатын табиғи аумақтар салаларында мемлекеттік мекемелер, тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде медициналық көмек көрсету саласында арнаулы мемлекеттік органдар мен құқық қорғау органдарының мемлекеттік мекемелері, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің мемлекеттік мекемелері, мемлекеттік кітапханалар, мемлекеттік музейлер, музей-қорықтар және мемлекеттік архивтер өндіретін тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуден түсетін ақшаны қоспағанда, Қазақстан Республикасының заңдарында кіріс келтіретін қызметті жүзеге асыруға құқық берілген мемлекеттік мекемелердің тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуінен түсетін ақша Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес тиісті бюджетке есепке жатқызылуға тиіс.";

2) 2025 жылғы 1 сәуірден бастап 2025 жылғы 1 шілдеге дейін осы тармақ мынадай редакцияда қолданылады деп белгіленсін:

"1. Ғылым, білім беру, дене шынықтыру және спорт, сұрыптарды сынақтан өткізу, ауыл шаруашылығы өндірісіне агрохимиялық қызмет көрсету, ветеринария, орман шаруашылығы, ерекше қорғалатын табиғи аумақтар салаларында мемлекеттік мекемелер, тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде медициналық көмек көрсету саласында арнаулы мемлекеттік органдар мен құқық қорғау органдарының мемлекеттік мекемелері, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің мемлекеттік мекемелері, мемлекеттік кітапханалар, мемлекеттік музейлер, музей-қорықтар және мемлекеттік архивтер өндіретін тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуден түсетін ақшаны қоспағанда, Қазақстан Республикасының заңдарында кіріс келтіретін қызметті жүзеге асыруға құқық берілген мемлекеттік мекемелердің тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізуінен түсетін ақша Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес тиісті бюджетке есепке жатқызылуға тиіс.".

3. Осы Кодекстің 83-бабы 3-тармағының бірінші және екінші бөліктері 2025 жылғы 31 желтоқсанға дейін қолданылады деп белгіленсін.

4. Осы Кодекстің 170-бабы 2027 жылғы 31 желтоқсанға дейін қолданылады деп белгіленсін.

5. Осы Кодекс қолданысқа енгізілген кезде қолданыста болған Қазақстан Республикасының заңнамасы оған қайшы келмейтін бөлігінде қолданылады және осы Кодекс қолданысқа енгізілген күннен бастап бір жыл ішінде оған сәйкес келтірілуге тиіс.

6. Осы Кодекс қолданысқа енгізілген күннен бастап 2008 жылғы 4 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Бюджет кодексінің күші жойылды деп танылсын.

Қазақстан Республикасының Президенті

Қ. ТОҚАЕВ