Об утверждении Правил технической эксплуатации систем водоснабжения и водоотведения населенных пунктов

Приказ Министра промышленности и строительства Республики Казахстан от 22 октября 2025 года № 446. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 24 октября 2025 года № 37227

В соответствии с подпунктом 444) пункта 15 Положения о Министерстве промышленности и строительства Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 4 октября 2023 года № 864 "Некоторые вопросы Министерства промышленности и строительства Республики Казахстан", ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые Правила технической эксплуатации систем водоснабжения и водоотведения населенных пунктов.

2. Признать утратившими силу Приказ Министра национальной экономики Республики Казахстан от 28 февраля 2015 года № 158 "Об утверждении Правил технической эксплуатации систем водоснабжения и водоотведения населенных пунктов" (Зарегистрирован в реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 10659).

3. Комитету по делам строительства и жилищно-коммунального хозяйства Министерства промышленности и строительства Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства промышленности и строительства Республики Казахстан.

4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра промышленности и строительства Республики Казахстан.

5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр промышленности и строительства Республики Казахстан

Е. Нагаспаев

"СОГЛАСОВАН"
Министерство национальной экономики
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство здравоохранения
Республики Казахстан

Утвержден приказом Министра промышленности и строительства Республики Казахстан от 22 октября 2025 года № 446

Правил технической эксплуатации систем водоснабжения и водоотведения населенных пунктов

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Правила технической эксплуатации систем водоснабжения и водоотведения населенных пунктов (далее - Правила) разработаны в соответствии с подпунктом 444) пункта 15 Положения о Министерстве промышленности и строительства Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 4 октября 2023 года № 864 "Некоторые вопросы Министерства промышленности и строительства Республики Казахстан" (далее - Положения) определяют требования по технической эксплуатации систем водоснабжения и водоотведения населенных пунктов.

2. В настоящих Правилах используются следующие основные понятия:

1) водоотведение – совокупность мероприятий, обеспечивающих сбор, транспортировку, очистку и сброс сточных вод через системы водоотведения в водные объекты, накопители сточных вод или на рельеф местности;

2) Система водоотведения населенных пунктов подразделяется на:

централизованную систему водоотведения – комплекс инженерных сетей и сооружений населенного пункта, предназначенный для сбора, очистки сточных вод, включая переработку иловых осадков, и сброса очищенных сточных вод в водные объекты, накопители сточных вод;

нецентрализованную систему водоотведения – систему водоотведения единичного водопотребителя или группы водопотребителей (выгребные ямы, септики, локальные очистные сооружения), не присоединенную к централизованной системе водоотведения населенных пунктов.

3) водоснабжение – совокупность мероприятий, обеспечивающих забор, хранение, подготовку, подачу и распределение водных ресурсов;

4) организация по водоснабжению и (или) водоотведению (далее – организация) – водохозяйственная организация, осуществляющая технологическую и техническую эксплуатацию систем водоснабжения и водоотведения в населенных пунктах, находящихся на ее балансе или иных законных основаниях;

5) Система питьевого водоснабжения населенных пунктов подразделяется на:

централизованную систему водоснабжения – комплекс инженерных сетей и сооружений, предназначенный для забора, подготовки, хранения, транспортировки, подачи и распределения питьевой воды водопотребителям;

нецентрализованную систему водоснабжения – водозаборные и водоочистные сооружения, предназначенные для забора, подготовки, хранения и подачи питьевой воды без транспортировки по трубопроводам.

3. Техническая эксплуатация систем водоснабжения и водоотведения населенных пунктов, осуществляется организацией по водоснабжению и (или) водоотведению и включает в себя организационно-технические мероприятия по осмотру, техническому обследованию, технологическому, техническому контролю, все виды ремонта, осуществляемые периодически по утвержденному плану технической эксплуатации, а также внеплановый ремонт по устранению аварий и неисправностей.

Организация обеспечивает функционирование систем водоснабжения и водоотведения в соответствии с договором, заключенным между организацией по водоснабжению и (или) водоотведению и собственником систем водоснабжения и (или) водоотведения.

4. Организация при надлежащей технической эксплуатации обеспечивает бесперебойную и безаварийную работу всех элементов:

1) по системам водоснабжения:

водозаборных сооружений, очистных сооружений, водопроводных сетей и сооружений на них, насосных станций, регулирующих емкостей (резервуаров) и водонапорных башен, зон санитарной охраны;

2) по системам водоотведения:

коллекторов и сетей водоотведения, насосных станций, очистных сооружений, выпусков сточных вод, накопителей сточных вод (при наличии).

5. Эксплуатация систем водоснабжения и водоотведения осуществляется организацией в соответствии с настоящими Правилами, Правилами пользования системами водоснабжения и водоотведения населенных пунктов утвержденными приказом Министра промышленности и строительства Республики Казахстан от 29 августа 2025 года № 340 (зарегистрирован в реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 36783), Правилами приема сточных вод в системы водоотведения населенных пунктов, утверждаемых уполномоченным органом в сфере жилищных отношений и жилищно-коммунального хозяйства согласно подпункту 382) пункта 15 Положения.

Глава 2. Порядок технической эксплуатации систем водоснабжения и водоотведения населенных пунктов

6. Материалы, оборудование, устройства и другие технические средства водоподготовки, предназначенные для использования в системах хозяйственно-питьевого водоснабжения в соответствии с разделом II Единого перечня продукции (товаров), подлежащей государственному санитарно-эпидемиологическому надзору (контролю) на таможенной границе и таможенной территории Евразийского экономического союза, утвержденного Решением Комиссии таможенного союза от 28 мая 2010 года № 299 (далее – Единый перечень) подлежат государственной регистрации в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения.

7. Аккредитованные лаборатории организации или иная аккредитованная лаборатория, с которой заключен договор, осуществляют контроль за качеством питьевой и сточных вод, и испытания полученной продукции в соответствии с Гигиеническим нормативом показателей безопасности хозяйственно-питьевого и культурно-бытового водопользования, утвержденного Приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 24 ноября 2022 года № ҚР ДСМ-138 (зарегистрирован в реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 30713) (далее - Гигиенические нормативы) и экологическим законодательством.

8. Организация при предоставлении услуг водоснабжения и (или) водоотведении, осуществляет соблюдение обязательных требований Гигиенических нормативов и стандартов, Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к водоисточникам, местам водозабора для хозяйственно-питьевых целей, хозяйственно-питьевому водоснабжению и местам культурно-бытового водопользования и безопасности водных объектов", утвержденные Приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 20 февраля 2023 года № 26 (зарегистрирован в реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 31934) (далее - Санитарные Правила), значений параметров потребительских свойств этих услуг, пределов их отклонений и условий договора.

Соблюдение стандартов качества питьевой воды и сточных вод обеспечивается при удовлетворительном состоянии инженерной инфраструктуры (мощности, состава и износа основных объектов и элементов систем водоснабжения и водоотведения).

9. При предоставлении услуг водоснабжения и водоотведения организация выявляет критические точки (узлы) технологического, эксплуатационного процесса и устанавливает параметры и условия наблюдения за ними.

10. Вся документация пересматривается по мере истечения срока действия, обновляется, в ее структуру вводятся параметры, ориентированные на обеспечение качества питьевой воды и очищенной сточной воды в соответствии с Гигиеническим нормативом и экологическим законодательством, с учетом назначения и области деятельности конкретного подразделения соответствующие Санитарным правилам.

11. В организации постоянно осуществляется обслуживание и управление за контрольным, измерительным и испытательным оборудованием, средств измерений, предназначенными для подтверждения соответствия качества воды установленным Гигиеническим нормативам и нормам Санитарных правил.

Используемые средства измерения и оборудование должны соответствовать контрольным функциям.

Погрешность измерений допускается в пределах установленных границ (допустимые значения).

Закупка испытательного, измерительного оборудования и средств измерения производится при наличии сертификатов соответствия и прошедшие регистрацию в Государственном реестре средств измерений.

12. На системах водоснабжения и (или) водоотведения суточной производительностью более 25 тысяч метров кубических в сутки, организации по водоснабжению и (или) водоотведению осуществляют поэтапный переход к управлению ими на основе внедрения современных геоинформационных технологий и гидравлического моделирования.

13. Организация, осуществляет контроль на всех этапах технологического цикла по обеспечению качества питьевой воды и очищенных сточных вод в соответствии с Гигиеническими нормативами и экологическим законодательством. Разрабатывает инструкции, содержащие мероприятия, направленные для обеспечения качества питьевой воды в требуемом объеме или очищенных сточных вод, сбрасываемых в водные объекты, в случаях несоответствия их качества установленным нормам и правилам.

14. Организации устанавливает (определяет) потребность в специальной подготовке кадров. Разрабатывают планы подготовки, переподготовки специалистов различных уровней, подготавливают программы обучения специалистов различных уровней и профилей, в том числе по вопросам сертификации.

15. Организация для обеспечения эффективной работы, достижения установленных показателей качества питьевой воды и очищенной сточной воды, потребительских свойств и режимов предоставления услуг осуществляют внедрение системы управления качеством на основе международного стандарта 180 (International Standard for Organization) серии 9001.

16. Производственная деятельность персонала, выполняющих эксплуатационные и ремонтные работы на сооружениях систем водоснабжения и водоотведения, регламентируется положением о структурном подразделении, должностными инструкциями, методическими рекомендациями, указаниями, приказами вышестоящих органов управления. Работа по обслуживанию оборудования и сооружений систем водоснабжения и водоотведения осуществляется круглосуточно соответствующими структурными подразделениями. Основой формирования структурных подразделений является их специализация по видам обслуживания оборудования, сооружений, видам работ, а также разделение обслуживания по территориальным районам (участкам).

17. Организация имеет:

1) техническую, эксплуатационную и исполнительную документацию;

2) материалы инвентаризации и паспортизации;

3) инструкции по эксплуатации объектов;

4) рабочие чертежи и исполнительная документация на строительство (реконструкцию) зданий, сооружений, оборудования, коммуникаций;

5) полные комплекты утвержденных технических проектов на строительство (реконструкцию) систем водоснабжения и водоотведения со всеми приложениями;

6) оперативные схемы систем водоснабжения и водоотведения населенного пункта в целом или его обособленных районов с указанием расположения всех сооружений, основных коммуникаций, средств регулирования, автоматизации и диспетчеризации в масштабе 1:2000-1:5000. На схеме наносится сетка с указанием номеров планшетов;

7) планшеты в масштабе 1:2000, выполненные на геодезической подоснове, размером 50 х 50 см (1 км 2).

На планшетах наносятся все имеющиеся в натуре строения, подземные коммуникации и сооружения на них. При нанесении коммуникаций систем водоснабжения и водоотведения указываются диаметр, длина, материал трубопроводов, оборудование колодцев (камер), присоединения водопотребителей.

18. Для обеспечения эффективной работы администрация организации:

1) организует повышение технических знаний эксплуатационного персонала за счет проведения технического обучения, инструктажа на рабочих местах, обмена передовым опытом, общественного разбора рационализаторских предложений и предложений по организации труда;

2) проводит анализ и обсуждение причин нарушений и аварий в работе сетей и сооружений и рассматривает мероприятия по их предотвращению с участием эксплуатационного персонала и ремонтных бригад;

3) проводит с эксплуатационным персоналом и ремонтными бригадами занятия по обнаружению, локализации и ликвидации наиболее характерных аварий и противоаварийные тренировки;

4) соблюдает установленные лимиты водопользования;

5) проверяет знания нормативных документов по технической эксплуатации и правил техники безопасности рабочими и инженерно-техническим персоналом и проводит обучение;

6) создает условия для осуществления эксплуатации систем и сооружений водоснабжения и водоотведения в соответствии санитарно-эпидемиологическим, экологическими гигиеническим требованиям.

19. При возникновении аварий на сооружениях, сетях, оборудовании систем водоснабжения и водоотведения организация принимает меры для незамедлительного обнаружения, локализации и полной ликвидации возникших аварий и их последствий.

20. При аварийных ситуациях организация незамедлительно информирует местные исполнительные органы, территориальные подразделения ведомства уполномоченного органа санитарно-эпидемиологического благополучия населения.

21. Организация, обеспечивает бесперебойное водоснабжение водопотребителей при минимально свободных напорах для создания условий рационального использования воды в жилищном фонде и другими водопотребителями. Систематически осуществляет мониторинг расхода воды водопотребителями и требует от организаций, эксплуатирующих внутридомовые системы водоснабжения, сокращения утечек и поддержания фактических расходов воды на уровне утвержденных норм водопотребления.

22. На сетях водоснабжения населенного пункта при максимальном хозяйственно-питьевом водопотреблении минимальный свободный напор на вводе в здание над поверхностью земли при одноэтажной застройке принимается не менее 10 м, при большей этажности на каждый этаж увеличивается на 4 м.

При этом, в часы минимального водопотребления напор на каждый этаж, кроме первого, принимается равным 3 м, при этом обеспечивается подача воды в емкости для хранения.

Для отдельных многоэтажных зданий или группы их, расположенных в районах с меньшей этажностью застройки или на повышенных местах, допускается предусматривать местные насосные установки для повышения напора.

Свободный напор в сети у водоразборных колонок устанавливается не менее 10 м.

23. Организация, осуществляют измерения и учет расходов и объемов воды:

1) забираемой из природных источников водоснабжения или групповых систем водоснабжения;

2) подаваемой насосными станциями второго подъема;

3) потребляемой предприятиями и организациями;

4) потребляемой в жилых и общественных зданиях;

5) поквартирно.

24. Учету подлежат расходы и объемы сточных вод от водопотребителей и очищенных сточных вод, сбрасываемых в водные объекты.

25. Организация обеспечивают полную автоматизацию, цифровизацию и диспетчеризацию на системах водоснабжения и (или) водоотведения для осуществления:

1) поддержания заданного технологического режима и нормативных условий работы сооружений установок основного и вспомогательного оборудования и коммуникаций;

2) сигнализации отклонений и нарушений от заданных режимов и условий работы сооружений, установок, оборудования и коммуникаций;

3) сигнализации возникновения аварийных ситуаций на контролируемых объектах, включая возникновение пожара;

4) возможности оперативного устранения отклонений и нарушений от заданных условий эксплуатации;

5) быстрой локализации и ликвидации аварий;

6) повышения технологической и санитарной надежности систем и сооружений.

26. Организация при эксплуатации контрольно-измерительных приборов и систем автоматизации:

1) поддерживает нормативные условия работы контрольно-измерительных приборов, устройств автоматики и телемеханики, микропроцессоров и компьютеров путем систематической проверки состояния, исправности, правильности показаний и функционирования датчиков, вторичных приборов, преобразователей, контролеров;

2) регулярно проверяет состояние и исправность систем сигнализации, блокировок, систем автоматического регулирования и управления;

3) при обнаружении неисправности в работе элементов системы автоматизации технологического процесса обеспечивает своевременное переключение на резервные элементы, либо переход на дистанционное, местное или ручное управление этим технологическим процессом;

4) выполняет профилактику и ремонт систем, приборов и средств автоматизации и диспетчеризации контрольно-измерительных приборов в сроки, предусмотренные инструкциями или по утвержденным графикам;

5) выполняет калибровку и поверку средств измерения, автоматического контроля, регулирования и управления работой сооружений и оборудования, на которые установлены требования обязательной государственной поверки.

27. Оперативное руководство технической эксплуатацией обеспечивается диспетчерской службой организации водоснабжения и водоотведения, которая участвует в разработке эксплуатационных режимов систем водоснабжения и водоотведения, разрабатывает предложения по оптимизации режимов работы всей системы, а также отдельных ее объектов, обеспечивает оперативную связь с территориальными подразделениями ведомства уполномоченного органа в сфере гражданской защиты, местными исполнительными органами.

На диспетчерском пункте организацией водоснабжения и водоотведения устанавливается круглосуточное дежурство по графику.

28. Система планово-предупредительного ремонта сооружений и оборудования организации водоснабжения и водоотведения включает организационно-технические мероприятия по надзору и уходу за сооружениями и всеми видами ремонта, осуществляемые периодически по заранее составленному плану в соответствии со строительные нормами "Организация и проведение планово-предупредительного ремонта водопроводно-канализационных сетей и сооружений СН РК 1.04-07-2001".

29. Технический надзор за строительством (расширением, реконструкцией, техническим перевооружением) систем водоснабжения и (или) водоотведения в целом и отдельных элементов или сооружений, осуществляет ответственный представитель, назначенный руководителем организации по водоснабжению и (или) водоотведению или привлеченный на договорной основе специалист (эксперт) инжиниринговой компании. Замечания и предложения представитель записывает в журнал строительства объекта, который ведет строительная организация.

Представитель, назначенный руководителем организации по водоснабжению и (или) водоотведению или привлеченный на договорной основе специалист (эксперт) инжиниринговой компании:

1) осуществляет постоянное техническое сопровождение строительства объектов водоснабжения и водоотведения на всех стадиях (этапах) производства строительно-монтажных работ;

2) принимает решение о приостановлении работы и устранении обнаруженных дефектов и отклонений от проекта и технических условий с указанием конкретных сроков и способов их устранения;

3) вносит в администрацию организации по согласованию с разработчиком проектно-сметной документации предложения по улучшению производства работ, направленных на снижение себестоимости строительства, использование передовых технологий, применение современных материалов;

4) участвует в приемке скрытых работ;

5) участвует в работе приемочных комиссий.

30. Организация при эксплуатации систем водоснабжения обеспечивает:

1) бесперебойную, надежную и эффективную работу всех элементов систем водоснабжения - водозаборных сооружений, очистных сооружений, водопроводных сетей, резервуаров и водонапорных башен, насосных станций;

2) осуществляет производство и подачу питьевой воды в соответствии с санитарно-эпидемиологическими требованиями;

3) осуществляет производственный контроль за качеством воды на всех этапах технологического цикла соответствии с Санитарным правилам "Санитарно-эпидемиологические требования к осуществлению производственного контроля", утвержденных приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 7 апреля 2023 года № 62 (зарегистрирован в реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 32276) (далее - Санитарные правила производственного контроля);

4) приемку в эксплуатацию законченных строительством или реконструированных сооружений;

5) осуществление пробной и временной эксплуатации сооружений.

31. Эксплуатация водозаборных сооружений включает:

1) систематический контроль за состоянием источников водоснабжения и работой сооружений и оборудования, а также учет контролируемых показателей с регистрацией их в специальных журналах;

2) учет количества забираемой из источников воды и контролируемых показателей ее качества;

3) проведение плановых осмотров и ремонтов сооружений и оборудования, своевременное устранение нарушений и аварий.

32. Для проведения наблюдений за работой сооружений персонал обеспечивается необходимыми контрольно-измерительными приборами, оборудованием, транспортом и плавательными средствами.

33. В процессе эксплуатации в техническую документацию водозаборных сооружений вносят данные о результатах плановых проверок, освидетельствований технического состояния сооружений, наблюдениях за режимом работы сооружений, анализах воды, а также сведения обо всех изменениях и переустройствах в схеме коммуникаций, замене оборудования и проведенных ремонтах.

34. В процессе эксплуатации водозаборных сооружений поверхностных источников водоснабжения (речных русел, водохранилищ) организация:

1) ведет систематическое наблюдение за состоянием источника водоснабжения (качество воды и санитарно-эпидемиологическое состояние водного объекта, уровень воды в нем, изменение фарватера, состояние берегов, движение наносов и заиление, зимний режим водного объекта - ледостав, ледоход, шуга, донный лед, состояние водной растительности);

2) осуществляет постоянный технический контроль за работой водозаборных сооружений: водоприемников, ковшовой части, рыбо-шуго-наносозащитных устройств, самотечных и сифонных линий, берегового колодца и его элементов, насосных агрегатов, гидротехнических сооружений;

3) выполняет своевременную промывку и очистку сооружений, оборудования и коммуникаций от наносов и засорений плавающими предметами, водорослями, льдом, шугой;

4) ведет систематическое наблюдение за перепадом уровней в водоисточнике и водоприемном колодце на выходе самотечных или сифонных линий от водоприемников;

5) очищает решетки, сетки, объемные фильтры выносного затопленного или берегового водоприемника от засорения плавающими предметами, остатками водной растительности, льдом, шугой, а самотечные и сифонные трубопроводы, водоприемный колодец - от осадка, размещенные в нем сетки - от загрязнений;

6) очищает водоприемные ковши, дно перед береговыми совмещенными насосными станциями 1-ого подъема, вокруг выносных затопленных водоприемников от илистых отложений, донных наносов;

7) осуществляет эффективное рыбо-шуго-наносоотведение от водоприемного фронта водозаборных сооружений различной конструкции.

35. Для наблюдения за уровнем воды в поверхностном источнике водоснабжения организуется водомерный пост.

36. В процессе эксплуатации водозаборных сооружений подземных источников водоснабжения организация:

1) ведет систематическое наблюдение за состоянием источника водоснабжения (уровней воды по наблюдательным скважинам режимной сети и качества подземных вод в пределах первого пояса зоны санитарной охраны);

2) осуществляет постоянный контроль за работой водозаборных сооружений и оборудования (дебита эксплуатационных скважин и качества воды, откачиваемой из них, динамического уровня при работе водоподъемного оборудования и условно статического уровня при остановке скважины);

3) обеспечивает заданные режимы работы эксплуатационных скважин и насосных агрегатов.

37. При использовании подземных вод, обезжелезиваемых непосредственно в пласте, персонал осуществляет постоянный технический контроль за состоянием системы аэрации воды, подаваемой в скважину, режимом подачи аэрированной воды, регламентом откачки и содержанием железа в откачиваемой воде.

38. При снижении производительности скважин или ухудшении качества воды в них организация проводит специальное обследование скважин и принимает меры по их устранению. При невозможности добиться положительных результатов скважина подлежит тампонированию.

39. До ввода в эксплуатацию очистных сооружений проводятся пусконаладочные работы, выполняемые специализированными организациями.

Организация до ввода в эксплуатацию очистных сооружений:

1) обеспечивает комплектацию кадрами специалистов, имеющими опыт работы на соответствующих должностях, проводит стажировку эксплуатационного персонала на аналогичных действующих сооружениях;

2) обеспечивает резерв оборудования, требуемый запас материалов, реагентов, защитных средств;

3) обеспечивает все технологические участки и структурные подразделения положениями о них, должностными инструкциями, плакатами по технике безопасности, журналами для регистрации эксплуатационных показателей очистных сооружений;

4) осуществляет проверку готовности лабораторий к лабораторно-производственному и технологическому контролю;

5) проводит инструктаж эксплуатационного персонала о целях и задачах пробной эксплуатации и технике безопасности при ее проведении.

40. Пробную эксплуатацию очистных сооружений производят при предусмотренном проектом эксплуатационном режиме (по расходам и технологии обработки воды). В процессе пробной эксплуатации проверяют работоспособность всех очистных сооружений, их элементов, коммуникаций, запорно-распределительного и контрольно-измерительного оборудования.

Сооружения биологической очистки вводятся в пробную эксплуатацию в теплое время года при гарантированной температуре сточных вод 10-12 ^оС после завершения наращивания биологической пленки или накопления активного ила в количестве, необходимом для осуществления проектного технологического режима.

Продолжительность пробной эксплуатации определяют временем достижения качества питьевой воды и степени очистки сточных вод удовлетворяющимсанитарно-эпидемиологическим требованиям.

Не допускается подача водопроводной воды водопотребителям в период пробной эксплуатации.

По окончании пробной эксплуатации очистные сооружения по согласованию с территориальными подразделениями ведомств государственного органа в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения вводятся во временную эксплуатацию.

41. Подача питьевой воды водопотребителю в период временной эксплуатации осуществляется не ранее, чем через двадцать четыре часа после ее начала, установления всех нормативных показателей качества воды.

В процессе временной эксплуатации:

1) производится технологическая наладка очистных сооружений;

2) отрабатываются заданные проектом эксплуатационные режимы;

3) уточняются дозы применяемых реагентов;

4) проводятся испытания сооружений на проектную производительность и форсированные режимы (на случай аварии);

5) выявляются и устраняются недостатки в работе очистных сооружений, коммуникаций, запорно-регулирующего оборудования и средств контроля и автоматизации.

Испытания на проектную производительность и наладку очистных сооружений водоснабжения осуществляют во все характерные по изменению качества воды в источнике в течение года.

42. При малых объемах сточных вод поступающих на очистные сооружения, чем предусмотрено проектом, предусматривается поэтапная наладка и пуск в эксплуатацию очистных сооружений.

43. Контроль качества воды по физико-химическим, микробиологическим, паразитологическим, радиологическим и органолептическим показателям проводится аккредитованной лабораторией в местах водозаборов, в процессе ее обработки, перед поступлением в сеть, а также в самой сети по утвержденному графику.

44. Организация проводит все виды окончательного контроля и лабораторных исследований питьевой воды в соответствии с требованиями Санитарных правил и Гигиенических нормативов.

45. Производственный контроль организуется на всех этапах и стадиях обработки воды согласно Санитарных правил производственного контроля. Систематический анализ результатов производственного контроля направлен на своевременное обнаружение нарушений в технологии очистки воды, предупреждение поступления в резервуары чистой воды, не отвечающей по своим показателям санитарно-эпидемиологическим требованиям, Гигиеническим нормативам, и на интенсификацию работы водоочистной станции.

46. В зависимости от производительности очистных сооружений и степени сложности применяемой технологии обработки воды для производственного контроля создаются физико-химическая, бактериологическая, паразитологическая, радиологическая, гидробиологическая, технологическая и другие лаборатории, а также отдел контрольно-измерительных приборов и автоматизации.

При невозможности организации производственного контроля по радиологическим показателям исследования проводятся на договорной основе в аккредитованных лабораториях.

47. Объем и график работы производственного контроля определяются с учетом местных условий и утверждаются руководителем организации по согласованию с органами государственного санитарно-эпидемиологического надзора.

48. Эксплуатация водоочистных установок заводского изготовления на водопроводах с производительностью до 5,0 тыс. м³/сут осуществляется на основании паспортов и инструкций по эксплуатации, входящих в комплект поставки.

49. При постоянной эксплуатации работу очистных сооружений учитывают путем регулярных записей в журналах на бумажном носителе и электронном виде:

1) технической эксплуатации, где ежедневно регистрируют количество очищенной воды и обработанных осадков; количество израсходованных реагентов и их дозы; количество воды, израсходованной на собственные нужды; наименования сооружений, агрегатов и оборудования, находящихся в работе, очистке, ремонте;

2) анализов, куда ежедневно вносят результаты анализов по определению состава поступающих и очищенных вод, а также воды на отдельных стадиях ее очистки, данные анализа сырых и обработанных осадков;

3) учета использования материалов, где ведутся записи о поступлении и расходовании реагентов и других материалов, хранящихся на складах очистных сооружений.

На очистных сооружениях производительностью более 25 тысяч метров кубических в сутки оперативная документация и журналы ведутся в электронном виде.

50. Производственный контроль организуется на всех этапах и стадиях очистки сточных вод и обработки осадков для оценки качественных и количественных показателей работы сооружений.

51. В процессе эксплуатации очистных сооружений постоянно анализируются результаты производственного контроля для обеспечения наиболее высоких технико-экономических показателей работы сооружений, совершенствования технологических процессов, уточнения доз применяемых реагентов для очистки сточных вод санитарно-эпидемиологическим требованиям.

52. Технологический контроль обеспечивает всестороннюю оценку технологической эффективности работы очистных сооружений по требуемой степени очистки воды и обработки осадков.

53. На весь комплекс и каждое сооружение в отдельности составляется технологический паспорт с указанием технических данных, проектной и фактической производительности сооружений.

54. Эксплуатацию всех типов компактных установок осуществляют в соответствии с инструкциями заводов-изготовителей или фирм-поставщиков.

55. Техническая эксплуатация водопроводной сети осуществляется по средствам:

1) технического надзора за состоянием и сохранностью сети, сооружений, устройств и оборудования на ней, технического содержания сети;

2) разработки совместно с другими подразделениями организации по водоснабжению и (или) водоотведению мероприятий по совершенствованию системы подачи и распределения воды, а также мероприятий по предотвращению перерывов в подаче воды в неблагоприятно расположенные районы и микрорайоны при аварийных ситуациях, выполнение переключений на сети в соответствии с указанием диспетчера для установления режима работы системы оптимального при фактическом водопотреблении и его прогнозируемых изменениях в предстоящем периоде времени, подготовки информации по техническому состоянию сети, насосных станций и регулирующих емкостей при нормальных и аварийных режимах работы системы, проведение натурных измерений расходов воды и давлений, сопоставления данных измерений с результатами расчетов для проверки соответствия расчетной схемы фактическому техническому состоянию системы и фактическому водопотреблению в период проведения натурных измерений;

3) планово-предупредительного и капитального ремонта на сети, ликвидации аварий;

4) ведения технической документации и отчетности;

5) анализа условий работы сети, подготовки предложений по совершенствованию системы и управлению ее работой, применению новых типов конструкций труб и трубопроводной арматуры, новых методов восстановления и ремонта трубопроводов;

6) сбора, хранения и систематизации данных по всем повреждениям и авариям на сети, сооружениях на ней с целью анализа их причин, оценки и контроля показателей надежности;

7) обеспечения эффективного функционирования установок электрозащиты.

56. Эксплуатацию водопроводной сети производят службы, которые в зависимости от протяженности сети и объемов работ используются в виде участков, управлений, служб сети, а для крупных городов - в виде самостоятельных эксплуатационно-аварийных производственных управлений с подразделением на районные эксплуатационные участки водопроводной сети.

57. Распределение водопроводной сети производят с таким расчетом, чтобы протяженность сети района не превышала 300-350 км, а расстояние до наиболее удаленной точки сети не более 10 км.

58. Технический контроль за состоянием сети осуществляется путем осмотра трубопроводов и проверки действия сооружений и оборудования сети.

59. На основе результатов осмотров и проверки действия оборудования, оценки уровня его надежности разрабатывают и выполняют мероприятия по техническому содержанию сети, проведению профилактических, текущих и капитальных ремонтов.

60. К профилактическому обслуживанию относится проведение мероприятий по предохранению устройств и оборудования на сети от замерзания (постановка и снятие утепления, отколка льда).

61. Данные осмотров и профилактического обслуживания с проверкой состояния сооружений, действия оборудования и устройств на сети используют при составлении дефектных ведомостей, разработке проектно-сметной документации и для производства планово-предупредительных и капитального ремонтов.

62. К планово-предупредительному ремонту на сети относятся:

1) профилактические мероприятия - промывка и прочистка сети, околка льда, очистка колодцев и камер от грязи, откачка воды;

2) ремонтные работы - замена люков, скоб, ремонт горловины колодца, подъем и спуск люков.

63. К капитальному ремонту на сети относятся работы по:

1) сооружению новых, либо полной или частичной реконструкции колодцев (камер);

2) прокладке отдельных участков линий с полной или частичной заменой труб;

3) замене гидрантов, водоразборных колонок, задвижек, поворотных затворов, вантузов, другого оборудования или их изношенных частей;

4) ремонту отдельных сооружений на сети, устройств и оборудования по очистке и защите трубопроводов от обрастания внутренней поверхности труб;

5) защите сети от коррозии и электрокоррозии блуждающими токами;

6) ликвидации повреждений дюкеров и переходов путей.

64. Сети водоотведения организации (далее - сети) обеспечивает отведение сточных вод населенного пункта на очистные сооружения и сброс их после очистки в водный объект или отведение для последующего использования.

65. Техническая эксплуатация сети включает:

1) технический контроль за состоянием и сохранностью сети, устройств и оборудования на ней, техническое содержание сети;

2) устранение засоров и излива сточных вод на поверхность;

3) предупреждение возможных аварийных ситуаций (просадка, повреждение труб, колодцев, камер, запорно-регулирующей арматуры и т.п.) и их ликвидация;

4) профилактический, текущий и капитальный ремонты, реновацию трубопроводов, каналов;

5) технический контроль за эксплуатацией сети и сооружений абонентов согласно договорам;

6) технический контроль за строительством сети, приемка в эксплуатацию новых и реконструированных линий;

7) ведение отчетной и технической документации;

8) изучение режимов работы сети;

9) разработку перспективных планов развития сети.

66. На основании данных наружного и технического осмотров сети составляют дефектные ведомости, разрабатывают сметы и производят текущий и капитальный ремонты.

67. Обеззараживание питьевой воды и сточных вод обеспечивает величины микробиологических показателей качества питьевой воды и сточных вод, удовлетворяющих санитарно-эпидемиологическим требованиям и Гигиенических нормативов.

68. При эксплуатации систем обеззараживания воды и сточных вод организация:

1) поддерживает заданный режим работы основного и вспомогательного оборудования, обеспечивает их безаварийную работу;

2) следит за соблюдением установленного расхода обеззараживающего агента;

3) контролирует концентрацию остаточного хлора в воде (сточная вода) в установленном интервале времени;

4) проводит ревизию хлораторов и запорной арматуры не реже 1 раза в квартал (с заменой сальниковой набивки), ревизию грязевиков - не реже 1 раза в два года при двух хлораторах и ежегодно - при большем числе хлораторов;

5) своевременно по графику выполняет планово-предупредительные ремонты оборудования;

6) периодически отбирает пробы воды после обеззараживания для ее микробиологического анализа;

7) следит за показаниями контрольно-измерительных приборов и функционированием средств автоматизации;

8) принимает меры к устранению неполадок в работе установок;

9) следит за работой систем вентиляции, в том числе аварийной;

10) следит за системой контроля содержания хлора в воздухе рабочей зоны;

11) ведет учет расхода реагентов, электроэнергии, воды на собственные нужды установок для обеззараживания;

12) выполняет требования техники безопасности.

69. Сооружения и установки для обработки осадков природных и сточных вод обеспечивают прием и обработку образующихся осадков, их стабилизацию, обезвоживание и обеззараживание для последующей утилизации.

70. Водопроводные насосные станции обеспечивают бесперебойную подачу воды потребителю при соблюдении заданного напора в контрольных точках водопроводной сети в соответствии с реальным режимом водопотребления и с учетом необходимости минимизации затрат по электроэнергии.

71. Насосные станции водоотведения обеспечивают бесперебойную перекачку сточных вод в соответствии с режимом водоотведения.

72. Организация устанавливает эксплуатационные режимы работы насосных станций. Оперативное управление режимами работы станций осуществляется диспетчерской службой.

Режимы работы насосных станций взаимоувязываются с режимами работы системы водоснабжения и водоотведения в целом, с учетом режимов работы остальных сооружений: сетей водоснабжения и водоотведения, резервуаров, очистных сооружений.

Елді мекендердің сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін техникалық пайдалану қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Өнеркәсіп және құрылыс министрінің 2025 жылғы 22 қазандағы № 446 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2025 жылғы 24 қазанда № 37227 болып тіркелді

"Қазақстан Республикасы Өнеркәсіп және құрылыс министрлігінің кейбір мәселелері" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2023 жылғы 4 қазандағы № 864 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Өнеркәсіп және құрылыс министрлігі туралы Ереженің 15-тармағы 444) тармақшасына сәйкес, БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Елді мекендердің сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін техникалық пайдалану қағидалары бекітілсін.

2. "Елді мекендердің сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін техникалық пайдалану қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2015 жылғы 28 ақпандағы № 158 бұйрығының (Нормативтік құқықтық актілері мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10659 болып тіркелген) күші жойылды деп танылсын.

3. Қазақстан Республикасы Өнеркәсіп және құрылыс министрлігінің Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық істері комитеті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Өнеркәсіп және құрылыс министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Өнеркәсіп және құрылыс вице-министріне жүктелсін.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Өнеркәсіп және құрылыс министрі

Е. Нагаспаев

"КЕЛІСІЛГЕН" Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі "КЕЛІСІЛГЕН" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі Қазақстан Республикасының Өнеркәсіп және құрылыс министрінің 2025 жылғы 22 қазандағы № 446 бұйрығымен бекітілген

Елді мекендердің сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін техникалық пайдалану қағидалары

1-бөлім. Жалпы ережелер

1. Осы Елді мекендердің сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін техникалық пайдалану қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Қазақстан Республикасы Өнеркәсіп және құрылыс министрлігінің кейбір мәселелері" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2023 жылғы 4 қазандағы № 864 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Өнеркәсіп және құрылыс министрлігі туралы Ереженің 15-тармағы 444) тармақшасына (бұдан әрі - Ереже) сәйкес әзірленді және елді мекендердің сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін техникалық пайдалану талаптарын айқындайды.

2. Осы Қағидаларда келесі негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) су бұру – сарқынды суларды жинауды, тасымалдауды, тазартуды және су бұру жүйелері арқылы су объектілеріне, сарқынды су жинақтағыштарына немесе жер бедеріне бұруды қамтамасыз ететін іс-шаралар жиынтығы;

2) елді мекендердің су бұру жүйесі төмендегідей бөлінеді:

орталықтандырылған су бұру жүйесі – ілінді шөгінділерді қайта өңдеуді, қоса алғанда сарқынды суларды жинау, тазалау және тазаланған сарқынды суларды су объектілеріне, сарқынды су жинағыштарына төгуге арналған елді мекендердің инженерлік желілері мен құрылыстарының кешені;

орталықтандырылмаған су бұру жүйесі – елді мекендердің орталықтандырылған су бұру жүйесіне қосылмаған жалғыз су тұтынушының немесе тұтынушылар тобының су бұру жүйесі (қазылған шұңқырлар, септиктер, жергілікті тазарту құрылыстары).

3) сумен жабдықтау – су ресурстарын алуды, сақтауды, дайындауды, беруді және таратуды жүзеге асыратын іс-шаралардың жиынтығы;

4) сумен жабдықтау және (немесе) су бұру ұйымы (бұдан әрі – жеткізуші) – оның теңгеріміндегі немесе өзге де заңды негіздердегі елді мекендердегі сумен жабдықтау және су бұру жүйелерінің технологиялық және техникалық пайдалануын жүзеге асыратын су шаруашылығы ұйымы;

5) елді мекендердің ауыз сумен жабдықтау жүйесі:

орталықтандырылған сумен жабдықтау жүйесі – су тұтынушыларға ауыз су алу, дайындау, сақтау, тасымалдау, беру және таратуға арналған инженерлік желілер мен құрылыстар кешені;

орталықтандырылмаған сумен жабдықтау жүйесі – су құбырлары арқылы тасымалданбайтын ауыз суды алу, дайындау, сақтау және беруге арналған су тарту және су тазарту құрылыстары болып бөлінеді:

3. Елді мекендердің сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін техникалық пайдалану сумен жабдықтау және (немесе) су бұру ұйымы арқылы жүзеге асырылады және қарау, техникалық зерттеу, технологиялық, техникалық бақылау жөніндегі ұйымдастыру-техникалық іс-шараларын, бекітілген техникалық пайдалану жоспары бойынша кезең-кезеңмен жүзеге асырылатын жөндеудің барлық түрлерін, сондай-ақ апаттар мен ақауларды жою бойынша жоспардан тыс жөндеуді қамтиды.

Ұйым сумен жабдықтау және (немесе) су бұру жүйелерінің меншік иесі мен сумен жабдықтау және (немесе) су бұру ұйымы арасында жасалған шартқа сәйкес сумен жабдықтау және су бұру жүйелерінің жұмыс істеуін қамтамасыз етеді.

4. Тиісті техникалық пайдалану кезінде ұйым барлық элементтердің үздіксіз және апатсыз жұмысын қамтамасыз етеді:

1) сумен жабдықтау жүйелері бойынша:

су тарту құрылыстарының, тазартқыш құрылыстардың, су құбырлары желілерінің, сыйымдылықтарды (резервуарлардың) реттейтін сорғы стансаларының, тегеурінді су мұнараларының, санитарлық қорғау аймағының;

2) су бұру жүйелері бойынша:

коллекторлардың мен су бұру желілерінің, сорғы стансаларының, тазартқыш құрылыстардың, сарқынды су жіберудің, сарқынды сулар жинақтағыштың (бар болған жағдайда) үздіксіз және апатсыз жұмысын қамтамасыз етеді.

5. Сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін пайдалану осы Қағидаларға, Қазақстан Республикасы Өнеркәсіп және құрылыс министрінің 2025 жылғы 29 тамыздағы № 340 бұйрығымен бекітілген елді мекендердің сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін пайдалану қағидаларына (Нормативтік құқықтық актілері мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 36783 болып тіркелген), сондай-ақ Ереженің 15-тармағы 382) тармақшасына сәйкес тұрғын үй қатынастары және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық саласындағы уәкілетті органмен бекітілетін елді мекендердің су бұру жүйелеріне сарқынды суларды қабылдау қағидаларына сәйкес ұйыммен жүзеге асырылады.

2-бөлім. Елді мекендердің сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін техникалық пайдалану тәртібі

6. Кедендік бақылау комиссиясының 2010 жылғы 28 мамырдағы № 299 шешімімен бекітілген Еуразиялық экономикалық одақтың кедендік шекарасы мен кедендік аумағында мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалауға (бақылауға) жататын өнімдердің (тауарларды) бірыңғай тізбесінің (бұдан әрі - Бірыңғай тізбе) II бөлігіне сәйкес шаруашылық-ауыз сумен жабдықтау жүйелерінде пайдалануға арналған материалдар, жабдықтар, құрылғылар және суды дайындаудың басқа да техникалық құралдары халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласында мемлекеттік тіркеуге жатады.

7. Ұйымның аккредиттелген зертханалары немесе шарт жасалған өзге де аккредиттелген зертхана Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2022 жылғы 24 қарашадағы № ҚР ДСМ-138 бұйрығымен бекітілген шаруашылық-ауыз су және мәдени-тұрмыстық су пайдалану қауіпсіздігі көрсеткіштерінің гигиеналық нормативтеріне (Нормативтік құқықтық актілері мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 30713 болып тіркелген) (бұдан әрі - Гигиеналық нормативтер) және экологиялық заңнамға сәйкес ауыз су мен сарқынды судың сапасын бақылауды және алынған өнімді сынауды жүзеге асырады.

8. Ұйым сумен жабдықтау және (немесе) су бұру қызметтерін ұсыну кезінде Гигиеналық нормативтер мен стандарттардың міндетті талаптарын, Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2023 жылғы 20 ақпан № 26 бұйрығымен бекітілген "Су көздеріне, шаруашылық-ауыз су мақсаттары үшін су жинау орындарына, шаруашылық-ауыз сумен жабдықтауға және суды мәдени-тұрмыстық пайдалану орындарына және су объектілерінің қауіпсіздігіне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитарлық қағидаларын (бұдан әрі-Санитарлық қағидалары), осы көрсетілетін қызметтердің тұтынушылық қасиеттері параметрлерінің мәндері, олардың ауытқу шектері мен шарт талаптарының сақталуын жүзеге асырады.

Ауыз су мен сарқынды сулардың сапа стандарттарын сақтау инженерлік инфрақұрылымның (сумен жабдықтау және су бұру жүйелерінің негізгі объектілері мен элементтерінің қуаты, құрамы және тозуы) қанағаттанарлық жай-күйінде қамтамасыз етіледі.

9. Су жинау және су бұру қызметтерін көрсету кезінде ұйым технологиялық және пайдалану процесінің сындарлы нүктелерін (түйіндерін) анықтап, оларды бақылаудың параметрлері мен шарттарын белгілейді.

10. Барлық құжаттама қолданылу мерзімінің аяқталуына қарай қайта қаралады, жаңартылады, оның құрамына Санитариялық қағидаларға сәйкес келетін нақты бөлімшенің мақсаты мен қызмет саласын ескере отырып, Гигиеналық нормативке және экологиялық заңнамаға сәйкес ауыз су мен тазартылған сарқынды судың сапасын қамтамасыз етуге бағдарланған параметрлер енгізіледі.

11. Ұйымда су сапасының белгіленген Гигиеналық нормативтер мен Санитариялық қағидалар нормаларына сәйкестігін растауға арналған бақылау, өлшеу және сынау жабдықтарына, өлшеу құралдарына қызмет көрсету және басқару тұрақты жүзеге асырылады.

Қолданылатын өлшеу құралдары мен жабдықтар бақылау функцияларына сәйкес болуы тиіс.

Өлшеу қателігі белгіленген шектер шегінде (рұқсат етілген мәндер) рұқсат етіледі.

Сынақ, өлшеу жабдықтары және өлшеу құралдарын сатып алу сәйкестік сертификаттары болған және өлшеу құралдарының мемлекеттік тізілімінде тіркеуден өткен кезде жүргізіледі.

12. Тәулік өнімділігі тәулігіне 25 мың текше метрден астам сумен жабдықтау және су бұру жүйелерінде сумен жабдықтау және (немесе) су бұру жөніндегі ұйымдар заманауи геоақпараттық технологияларды енгізу және гидравликалық модельдеу негізінде оларды басқаруға кезең-кезеңімен көшуді жүзеге асырады.

13. Ұйым ауыз судың және тазартылған ағынды сулардың сапасын қамтамасыз ету бойынша технологиялық циклдің барлық кезеңдерінде бақылауды гигиеналық нормативтер мен экологиялық заңнамаға сәйкес жүзеге асырады. Ауыз судың қажетті көлемдегі сапасын немесе су айдындарына төгілетін тазартылған ағынды сулардың сапасын қамтамасыз етуге бағытталған іс-шараларды қамтитын нұсқаулықтар әзірлейді, егер олардың сапасы белгіленген нормалар мен қағидаларға сәйкес келмеген жағдайда.

14. Ұйым кадрларды арнайы даярлауға қажеттілікті айқындайды. Әр түрлі деңгейдегі мамандарды даярлау мен қайта даярлау жоспарларын әзірлейді, сондай-ақ түрлі деңгей мен бейіндегі мамандарды, оның ішінде сертификаттау мәселелері бойынша оқыту бағдарламаларын әзірлейді.

15. Тиімді жұмысты қамтамасыз ету, ауыз су мен тазартылған сарқынды судың белгіленген сапа көрсеткіштеріне, тұтынушылық қасиеттеріне және қызмет көрсету режимдеріне қол жеткізу үшін ұйым 9001 сериялы 180 (International Standard for Organization) халықаралық сатндарты негізінде сапаны басқару жүйесін енгізуді жүзеге асырады.

16. Сумен жабдықтау және су бұру жүйелері құрылыстарында пайдалану және жөндеу жұмыстарын орындайтын персоналдың өндірістік қызметі құрылымдық бөлімше туралы ережемен, лауазымдық нұсқаулықтармен, әдістемелік ұсынымдармен, нұсқаулармен, жоғарғы тұрған басқару органдарының бұйрықтарымен регламенттеледі. Сумен жабдықтау және су бұру жүйелерінің жабдықтары мен құрылыстарына қызмет көрсету жөніндегі жұмысты тиісті құрылымдық бөлімшелер тәулік бойы жүзеге асырады. Құрылымдық бөлімшелерді қалыптастырудың негізі олардың жабдықтарға, құрыылстарға қызмет көрсету түрлері, жұмыс түрлері бойынша мамандануы және аумақтық аудандар (учаскелер) бойынша қызмет көрсетуді бөлу болып табылады.

17. Ұйымда:

1) техникалық, эксплуатациялық және атқарушылық құжаттамасы;

2) түгендеу және паспорттау материалдар;

3) нысандарды пайдалану жөніндегі нұсқаулықтары;

4) ғимараттарды, құрылыстарды, жабдықтарды, коммуникацияларды салуға (қайта құруға) арналған жұмыс сызбалары және атқару құжаттамсы;

5) сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін салуға (қайта құруға) бекітілген техникалық жобалардың барлық қосымшаларымен толық жиынтығы;

6) барлық құрылыстардың, негізгі коммуникациялардың, реттеу, автоматтандыру және диспетчерлеу құралдарының орналасуын көрсете отырып, тұтастай елді мекеннің немесе оның оқшауланған аудандарының сумен жабдықтау және су бұру жүйелерінің жедел схемалары, 1:2000-1:5000 масштабта. Схемада планшеттердің нөмірлері көрсетілген тор жазылатын;

7) көлемі 50х50 см (1 км²) геодезиялық кіші негізде орындалған 1:2000 масштабтағы планшеттері бар.

Планшеттерде қолданыстағы барлық құрылыстар, жер асты коммуникациялары және олардағы құрылыстар жазылады. Сумен жабдықтау және су бұру жүйелерінің коммуникациялары салу кезінде, құбырлардың диаметрі, ұзындығы, материалы, құдықтардың (камералардың) жабдықтары, су тұтынушылардың қосылыстары көрсетіледі.

18. Тиімді жұмыс істеуді қамтамасыз ету үшін ұйым әкімшілігі:

1) техникалық оқыту, жұмыс орындарында нұсқама жүргізу, үздік тәжірибе алмасу, рационализаторлық ұсыныстар мен еңбекті ұйымдастыру жөніндегі ұсыныстарды қоғамдық талдау есебінен падалану персоналының техникалық білімін арттыруды ұйымдастырады;

2) желілер мен құрылыстардың жұмысындағы бұзущылықтар мен апаттардың себептеріне талдау және талқылау жүргізеді және пайдалану персоналы мен жөндеу бригадаларының қатысуымен оларды болдырмау жөніндегі іс-шараларды қарайды;

3) пайдалану персоналы және жөндеу бригадаларымен анағұрлым тән апаттарды анықтау, оқшаулау және жою бойынша сабақтар мен апатқа қарсы жаттығулар өткізеді;

4) су пайдаланудың белгіленген лимиттерін сақтайды;

5) жұмысшылар мен инженерлік-техникалық персоналдың техникалық пайдалану жөніндегі нормативтік құжаттарды мен қауіпсіздік техникасы қағидаларын білуін тексереді және оқытуды жүргізеді.

6) санитарлық-эпидемиологиялық, экологиялық, гигиеналық талаптарға сәйкес сумен жабдықтау және су бұру жүйелері мен құрылыстарын пайдалануды жүзеге асруы үшін жағдайлар жасайды.

19. Сумен жабдықтау және су бұру жүйелерінің құрылыстарында, желілерінде, жабдықтарында апаттар туындаған кезде сумен жабдықтау және (немесе) су бұру жөніндегі ұйым туындаған авариялар мен олардың зардаптарын дереу анықтау, оқшаулау және толық жою үшін шаралар қабылдайды.

20. Апаттық жағдайларда ұйым жергілікті атқарушы органдарды, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкілетті органы ведомствосының аумақтық бөлімшелерін дереу хабардар етеді.

21. Ұйым тұрғын үй қоры мен өзге де су тұтынушыларында суды ұтымды пайдалану жағдайларын жасау мақсатында тұтынушыларды ең төменгі еркін напор кезінде үздіксіз сумен қамтамасыз етеді. Су тұтынушылардың су пайдалану көлеміне жүйелі түрде мониторинг жүргізеді және ғимаратішілік сумен жабдықтау жүйелерін пайдаланатын ұйымдардан су шығынын азайтуды және нақты су тұтынуды бекітілген су тұтыну нормалары деңгейінде ұстауды талап етеді.

22. Елді мекеннің сумен жабдықтау желілерінде ең көп шаруашылық-ауыз су тұтыну кезінде ғимаратқа жер бетінен кіретін ең аз еркін арын бір қабатты құрылыс кезінде кемінде 10 м, көп қабатты болғанда әрбір қабатқа 4 м ұлғайтылады.

Бұл ретте, ең аз су тұтыну сағаттарында бірінші қабаттан басқа әрбір қабатқа арынды 3 м-ге тең қабылданады, бұл ретте су сақтау сыйымдылықтарына су жеткізу қамтамасыз етіледі.

Жекелеген көп қабатты ғимараттар немесе олардың аз қабатты құрылыстарда немесе жоғары орындарда орналасқан топтары үшін қысымды арттыру үшін жергілікті сорғы қондырғыларын қарастыруға жол беріледі.

Су тарату колонкаларындағы желідегі еркін қысым кемінде 10 м болуы тиіс.

23. Сумен жабдықтау және (немесе) су бұру жөніндегі ұйым су шығыстары мен көлемін өлшеуді және есепке алуды жүзеге асырады:

1) сумен жабдықтаудың табиғи көзінен немесе топтық сумен жабдықтау жүйелерінен алынатын;

2) екінші көтеру сорғы стансалары беретін;

3) кәсіпорындар мен ұйымдар тұтынатын;

4) тұрғын және қоғамдық ғимараттарда тұтынылатын;

5) әр пәтер бойынша.

24. Су тұтынушыларынан және су объектілеріне ағызылатын тазартылған сарқынды сулардан сарқынды сулардың шығыстары мен көлемдері есепке алынады.

25. Мыналарды іске асыру үшін ұйым сумен жабдықтау және (немесе) су бұру жүйелерінде толық автоматтандыруды, цифрландыруды және диспетчерлендіруді қамтамасыз етеді:

1) негізгі және қосалқы жабдықтар мен коммуникациялар қондырғыларының құрылыстары жұмысының берілген технологиялық режимі және нормативтік шарттарын қолдауды;

2) құрылыстардың, қондырғылардың, жабдықтар мен коммуникациялардың берілген режимдері мен жұмыс жағдайларынан ауытқулар мен бұзушылықтарды дабыл беруді;

3) өрттің туындауын қоса алғанда, бақыланатын объектілерде апаттық жағдайлардың туындау дабыл беруін;

4) берілген пайдалану шарттарынан ауытқулар мен бұзушылықтарды жедел қою мүмкіндігін;

5) апаттарды жедел оқшаулау мен жоюды;

6) жүйелер мен құрылыстардың технологиялық және санитарлық сенімділігін арттыруды жүзеге асыру үшін қамтамасыз етеді.

26. Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматтандыру жүйелерін пайдалану кезінде ұйым:

1) бақылау-өлшеу аспаптары, автоматика және телемеханика құрылғылары, микропроцессорлар мен компьютерлер жұмысының нормативтік жағдайларын, датчиктердің, қайталама аспаптардың, түрлендіргіштердің, бақылаушылардың жай-күйін, жарамдылығын, көрсеткіштердің дұрыстығын және жұмыс істеуін жүйелі тексеру арқылы қолдайды;

2) сигнал беру, блоктау жүйелерінің, автоматты реттеу және басқару жүйелерінің жай-күйі мен жарамдылығын тұрақты тексереді;

3) технологиялық процесті автоматтандыру жүйесі элементтерінің жұмысында ақаулық анықталған жағдайда резервтік элементтергеуақытылы ауысуды не осы технологиялық процесті қашықтықтан, жергілікті немесе қолмен басқаруға көшуді қамтамасыз етеді;

4) бақылау-өлшеу аспаптарының жүйелерін, аспаптары мен автоматтандыру мен диспетчерлеу құралдарын нұсқаулықтарда көзделген мерзімдерде немесе бекітілген кестелер бойынша профилактикалауды және жөндеуді орындайды ;

5) міндетті мемлекеттік тексеру талаптары белгіленген құрылыстары мен жабдықтардың жұмысын өлшеу, автоматты бақылау, реттеу және басқару құралдарын калибрлеу мен тексеруді орындайды.

27. Техникалық пайдалануды жедел басқаруды сумен жабдықтау және су бұру жүйелерінің пайдалану режимдерін әзірлеуге қатысатын, бүкіл жүйенің, сондай-ақ оның жекелеген объектілерінің жұмыс режимдерін оңтайландыру жөнінде ұсыныстар әзірлейтін, азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті орган ведомствосының аумақтық бөлімшелерімен, жергілікті атқарушы органдармен жедел байланысты қамтамасыз ететін сумен жабдықтау және су бұру ұйымының диспетчерлік қызметі қамтамасыз етеді.

Диспетчерлік пунктте сумен жабдықтау және су бұру ұйымы кестеге бойынша тәулік бойы кезекшілік орнатады.

28. Су жинау және су бұру ұйымдарының құрылыстары мен жабдықтарына жоспарлы-алдын алу жөндеу жүйесі құрылыстарды қадағалау мен күтуді, сондай-ақ жөндеудің барлық түрлерін қамтитын ұйымдастырушылық-техникалық іс-шараларды қамтиды және олар құрылыс нормаларына сәйкес ("Су құбыры және канализациялық желілер мен құрылыстарға жоспарлы-алдын алу жөндеуді ұйымдастыру және жүргізу" ҚР ҚН 1.04-07-2001) алдын ала жасалған жоспар бойынша кезең-кезеңімен жүзеге асырылады.

29. Сумен жабдықтау және (немесе) су бұру жүйелерін тұтастай және жекелеген элементтерді немесе құрылыстарды салуды (кеңейтуді, реконструкциялауды, техникалық қайта жарақтандыруды) техникалық қадағалауды сумен жабдықтау және (немесе) су бұру ұйымының басшысы тағайындаған немесе инжинирингтік компанияның келісім-шарт негізінде тартылған маманы (сарапшысы) жауапты өкіл жүзеге асырады. Өкіл кемшіліктер мен ұсыныстарды құрылыс ұйымы жүргізетін объект құрылысы журналына жазады.

Сумен жабдықтау және (немесе) су бұру ұйымының басшысы тағайындаған өкіл немесе келісім-шарт негізінде тартылған инжинирингтік компанияның маманы (сарапшысы):

1) құрылыс-монтаждау жұмыстарын жүргізудің барлық сатыларында (кезеңдерінде) сумен жабдықтау және (немесе) су бұру объектілерінің құрылысын ұдайы техникалық сүйемелдеуді жүзеге асырады;

2) нақты мерзімдері мен оларды жою тәсілдерін көрсете отырып, жұмысты тоқтата тұру және анықталған ақаулар мен жобадан және техникалық шарттардан ауытқуларды жою туралы шешім қабылдайды;

3) ұйымның әкімшілігіне жобалау-сметалық құжаттаманы әзірлеушімен келісім бойынша құрылыстың өзіндік құнын төмендетуге, озық технологияларды пайдалануға, заманауи материалдарды қолдануға бағытталған жұмыстар өндірісін жақсарту жөнінде ұсыныстар енгізеді;

4) жасырын жұмыстарды қабылдауға қатысады;

5) қабылдау комиссияларының жұмысына қатысады.

30. Ұйым сумен жабдықтау жүйелерін пайдалану кезінде:

1) сумен жабдықтау жүйелерінің барлық элементтерінің - су тарту құрылыстарының, тазарту құрылыстарының, су құбыры желілерінің, резервуарлар мен су айдау мұнараларының, сорғы станцияларының үздіксіз, сенімді және тиімді жұмыс істеуін;

2) санитариялық-эпидемиологиялық талаптарға сәйкес ауыз су өндіруді және беруді жүзеге асыруды;

3) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2023 жылғы 7 сәуірдегі № 62 бұйрығымен бекітілген "өндірістік бақылауды жүзеге асыруға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларына (нормативтік құқықтық актілері мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 32276 болып тіркелген) (бұдан әрі - Өндірістік бақылаудың санитариялық қағидалары) сәйкес технологиялық циклдің барлық кезеңдерінде су сапасына өндірістік бақылауды жүзеге асыруды;

4) құрылысы аяқталған немесе қайта құрылған құрылыстарды пайдалануға қабылдауды;

5) құрылыстарды сынамалы және уақытша пайдалануды жүзеге асыруды қамтамасыз етеді.

31. Су жинау құрылыстарын пайдалану мыналарды қамтиды:

1) сумен жабдықтау көздерінің жай-күйін және құрылыстар мен жабдықтардың жұмысын жүйелі түрде бақылау, сондай-ақ оларды арнайы журналдарда тіркей отырып, бақыланатын көрсеткіштерді есепке алу;

2) су көздерінен алынатын су мөлшерін және оның сапасының бақыланатын көрсеткіштерді есепке алу;

3) құрылыстар мен жабдықтарға жоспарлы түрде тексеру және жөндеу жүргізу, бұзушылықтар мен апаттарды уақытылы жою.

32. Құрылыстардың жұмысына бақылау жүргізу үшін персонал қажетті бақылау-өлшеу аспаптарымен, жабдықтармен, көлікпен және жүзу құралдарымен қамтамасыз етіледі.

33. Пайдалану процесінде су жинау құрылыстарының техникалық құжаттамасына жоспарлы тексерулердің, құрылыстардың техникалық жай-күйін куәландырудың, құрылыстардың жұмыс режимін бақылаудың, суды талдаудың нәтижелері туралы деректер, сондай-ақ коммуникациялар схемасындағы барлық өзгерістер мен қайта құру, жабдықты ауыстыру және жүргізілген жөндеу туралы мәліметтер енгізіледі.

34. Жерүсті сумен жабдықтау көздерінің (өзен арналарының, су қоймаларының) су жинау құрылыстарын пайдалану процесінде ұйым:

1) Сумен жабдықтау көзінің жай-күйіне жүйелі түрде бақылау жүргізеді (су сапасы және су объектісінің санитарлық-эпидемиологиялық жй-күйі, оның су деңгейі, арнадағы өзгерістер, жағалаудың жай-күйі, шөгінділердің қозғалысы және лайлану, су объектісінің қысқы режимі — мұз қату, мұз жүруі, мұз түбі, су өсімдіктерінің жай-күйі);

2) Су жинау құрылыстарының: су қабылдағыштардың, шөміштік бөлігінің, балық-шуго-наносқорғаныс құрылғыларының, қздігінен ағатын және сифонды желілердің, жағалау құдығының және оның элементтерінің, сорғы агрегаттарының, гидротехникалық құрылыстардың жұмысына тұрақты техникалық бақылауды жүзеге асырады;

3) Құрылыстарды, жабдықтар мен коммуникацияларды қалқымалы заттармен, балдырлармен, мұзбен, шұңқыр мен қоқыстанудан және ластанудан уақтылы жууды және тазалауды орындайды.

4) су қабылдағыштардан өздігінен ағатын немесе сифондық желілердің шығуында су көзі мен су қабылдау құдығындағы деңгейлердің ауытқуына жүйелі түрде бақылау жүргізеді;

5) шығарылатын су басқан немесе жағалау су қабылдағышының торларын, торларын көлемді сүзгішьерін қалқымалы заттармен, су өсімдіктерінің қалдықтарымен, мұзбен, шұңқырмен ластанудан, ал өздігінен ағатын және сифонды құбырларды су қабылдағыш құдықты шөгуден, онда орналасқан торларды ластанудан тазартады;

6) Су қабылдағыш шөміштерді, 1-ші көтерілудің жағалаулық бірктірілген сорғы станцияларының алдындағы, су басқан су қабылдағыштардың айналасындағы түбін лайлық шөгінділерден, түп шөгінділерінен тазартады;

7) әртүрлі конструкциялы су жинау құрылыстарының су қабылдау фронтынан тиімді балық-шуго-наносбұруды жүзеге асырады.

35. Сумен жабдықтаудың жер үсті көзіндегі су деңгейін бақылау үшін су өлшеу бекеті ұйымдастырылады.

36. Жер асты сумен жабдықтау көздерінің су жинау құрылыстарын пайдалану процесінде ұйым:

1) сумен жабдықтау көзінің жай-күйіне (режимдік желінің бақылау ұңғымалары бойынша су деңгейлеріне және санитарлық қорғау аймағының бірінші белдеуі шегінде жер асты суының сапасына) жүйелі түрде бақылау жүргізеді;

2) су жинау құрылыстары мен жабдықтарының жұмысына тұрақты бақылауды жүзеге асырады (пайдалану ұңғымаларының дебиті және олардан сорылатын судың сапасы, су көтеру жабдығының жұмысы кезіндегі динамикалық деңгей және ұңғыманы тоқтату кезіндегі шартты статикалық деңгей);

3) пайдалану ұңғымалары мен сорғы агрегаттарының белгіленген жұмыс режимдерін қамтамасыз етеді.

37. Тікелей қабатта майсыздандырылатын жер асты суларын пайдалану кезінде персонал үңғымаға берілетін суды аэрациялау жүйесінің жай-күйіне, аэрацияланған суды беру режиміне, сору регламентіне және сору суындағы темірдің болуына тұрақты техникалық бақылауды жүзеге асырады.

38. Ұңғымалардың өнімділігі төмендеген немесе олардағы судың сапасы нашарлаған кезде ұйым ұңғымаларға арнайы тексеру жүргізеді және оларды жою бойынша шаралар қабылдайды. Егер оң нәтижелерге қол жеткізу мүмкін болмаған жағдайда, ұңғыма тампонирленуге жатады.

39. Тазарту құрылыстарын пайдалануға беру алдында мамандандырылған ұйымдар орындайтын іске қосу-жөндеу жұмыстары жүргізіледі.

Тазарту құрылстарын пайдалануға енгізгенге дейін ұйым әкімшілігі:

1) тиісті лауазымдарда жұмыс тәжірибесі бар кадрлық мамандарды жинақтауды қамтамасыз етеді, пайдаланушы персоналды жұмыс істеп тұрған ұқсас құрылыстарда тағылымдамадан өткізеді;

2) жабдықтардың резервін, материалдардың, реагенттердің, қорғау құралдарының талап етілетін қорын қамтамасыз етеді;

3) барлық технологиялық учаскелер мен құрылымдық бөлімшелерді олардың ережелерімен, лауазымдық нұсқаулықтармен, қауіпсіздік техникасы жөніндегі плакаттармен, тазарту құрылыстарының пайдалану көрсеткіштерін тіркеуге арналған журналдармен қамтамасыз етеді;

4) зертханалардың зертханалық өндірістік және технологиялық бақылауға дайындығын тексеруді жүзеге асырады;

5) сынамалы пайдаланудың мақсаттары мен міндеттері және оны жүргізу кезіндегі қауіпсіздік техникасы туралы пайдаланушы персоналға нұсқаулық жүргізеді.

40. Тазалау құрылыстарын сынамалы пайдалану жобада көзделген пайдалану режимінде (суды өңдеу технологиясы мен су шығындары бойынша) жүргізіледі. Сынамалы пайдалану процесінде барлық тазарту құрылыстарының, олардың элементтерінің, коммуникациялардың, бекіту-тарату және бақылау-өлшеу жабдықтарының жұмысқа қабілеттілігін тексереді.

Биологиялық тазарту құрылыстары биологиялық пленканы өсіру және жобалық технологиялық режимді жүзеге асыру үшін қажетті мөлшерде белсенді тұнба жинақталғаннан кейін ағынды сулардың кепілдік берілген температурасы 10-12 °C болған кезде жылдың жылы мезгілінде сынмалық пайдалануға енгізіледі.

Сынамалы пайдаланудың ұзақтығы ауыз су сапасына қол жеткізу уақытымен және санитарлық-эпидемиологиялық талаптарды қанағаттандыратын сарқынды суларды тазарту дәрежесімен анықталады.

Сынамалы пайдалану кезеңінде су құбыры суын тұтынушыларға беруге жол берілмейді.

Сынамалы пайдалану аяқталғаннан кейін тазарту құрылыстары халықтың санитарлық-эпидемиологиялық саламаттылыығ саласындағы мемлекеттік орган ведомстволарының аумақтық бөлімшелерінің келісімі бойынша уақытша пайдалануға енгізіледі.

41. Уақытша пайдалану кезеңінде су тұтынушыға ауыз суды беру ол басталғаннан кейін, барлық нормативтік көрсеткіштер белгіленгеннен кейін 24 сағаттан ерте емес мерзімде жүзеге асырылады.

Уақытша пайдалану процесінде:

1) тазалау құрылыстарын технологиялық реттеу жүргізіледі;

2) жобада берілген пайдалану режимдері пысықталады;

3) қолданылатын реагенттердің дозалары нақтыланады;

4) құрылыстарды жобалық өнімділікке және үдемелі режимдерге (апат жағдайына) сынақтар жүргізіледі;

5) тазарту құрылыстарының, коммуникациялардың, бекіту-реттеу жабдықтары мен бақылау және автоматандыру құралдарының жұмысындағы кемшіліктер анықталады және жойылады.

Сумен жабдықтаудың тазартқыш құрылыстарының жобалық өнімділігін сынау мен баптау жыл бойы көздегі судың сапасының өзгеруіне тән барлық жағдайларда жүзеге асырылады.

42. Тазарту құрылыстарына жобада көзделгеннен аз көлемде ағынды сулар түскен жағдайда, тазарту құрылыстарын кезең-кезеңімен реттеу және пайдалануға енгізу көзделеді.

43. Ұйым ауыз судың сапасына қатысты барлық түпкілікті бақылау түрлерін және зертханалық зерттеулерді Санитариялық ережелер мен Гигиеналық нормативтердің талаптарына сәйкес жүргізеді.

44. Ұйым Санитариялық қағидалар мен Гигиеналық нормативтердің талаптарына сәйкес ауыз суды түпкілікті бақылау мен зертханалық зерттеулердің барлық түрлерін жүргізеді.

45. Өндірістік бақылау суды өңдеудің барлық кезеңдері мен сатыларында Өндірістік бақылаудың санитариялық қағидаларына сәйкес ұйымдастырылады. Өндірістік бақылау нәтижелерін жүйелі талдау суды тазарту технологиясындағы бұзушылықтарды уақтылы анықтауға, өз көрсеткіштері бойынша санитариялық-эпидемиологиялық талаптарға, Гигиеналық нормативтерге жауап бермейтін таза судың резервуарларға түсуінің алдын алуға және су тазарту станциясының жұмысын қарқындатуға бағытталған.

46. Тазарту құрылыстарының өнімділігіне және қолданылатын суды өңдеу технологиясының күрделілік дәрежесіне байланысты өндірістік бақылау үшін физика-химиялық, бактериологиялық, паразитологиялық, радиологиялық, гидробиологиялық, технологиялық және басқа зертханалар, сондай-ақ бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматтандыру бөлімі құрылады.

Егер радиологиялық көрсеткіштер бойынша өндірістік бақылауды ұйымдастыру мүмкін болмаған кезде, зерттеулер аккредиттелген зертханаларда шарттық негізде жүргізіледі.

47. Өндірістік бақылаудың көлемі мен кестесі жергілікті жағдайлар ескеріле отырып айқындалады және ұйым басшысы тарапынан мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық бақылау органдарымен келісім бойынша бекітіледі.

48. Өнімділігі тәулігіне 5,0 мың м³/ дейінгі су құбырларында зауытта дайындалған су тазарту қондырғыларын пайдалану жеткізілім жиынтығына кіретінпайдалану жөніндегі паспорттар мен нұсқаулықтар негізінде жүзеге асырылады.

49. Тұрақты пайдалану кезінде тазарту құрыылстарының жұмысын қағаз тасымалдағыштағы және электронды түрдегі журналдарға тұрақты жазу арқылы есепке алады:

1) тазартылған судың және өңделген жауын шашынның мөлшері күн сайын тіркелетін техникалық пайдалану; жұмсалған реагенттердің саны және олардың дозалары, өз мұқтаждарына жұмсалған су мөлшері, жұмыстағы, тазалаудағы, жөндеудегі құрылыстардың, агрегаттары мен жабдықтардың атаулары;

2) түсетін және тазартылған судың құрамын, сондай-ақ оны тазартудың жекелеген сатыларындағы суды анықтау жөніндегі талдау нәтижелерін, шикі және өңделген қойыртпақ талдау деректерін күн сайын енгізетін талдаулар;

3) тазарту құрыылстарының қоймаларында сақталатын реагенттер мен басқа да материалдардың келіп түсуі мен жұмсалуы туралы жазбалар жүргізілетін материалдарды пайдалануды есепке алу.

Өнімділігі тәулігіне 25 мың м³- текше метрден асатын асатын тазарту құрылыстарында жедел құжаттама және журналдар электронды түрде жүргізіледі.

50. Өндірістік бақылау құрыылстар жұмысының сапалық және сандық көрсеткіштерін бағалау үшін ағынды суларды тазартудың және қойыртпақты өңдеудің барлық кезеңдері мен сатыларында ұйымдастырылады.

51. Тазарту құрылыстарын пайдалану процесінде құрылыстар жұмысының неғұрлым жоғары техникалық-экономикалық көрсеткіштерін қамтамасыз ету, технологиялық процестерді жетілдіру, санитарлық-эпидемиологиялық талаптарға сәйкес сарқынды суларды тазарту үшін қолданылатын реагенттердің дозаларын нақтылау үшін өндірістік бақылау нәтижелері үнемі талданады.

52. Технологиялық бақылау суды тазартудың және қойыртпақты өңдеудің талап етілетін дәрежесі бойынша тазарту құрылыстары жұмысының технологиялық тиімділігін жан-жақты бағалауды қамтамасыз етеді.

53. Барлық кешенге және әрбір құрылысқа жеке-жеке техникалық деректерді, құрылыстардың жобалық және нақты өнімділігін көрсете отырып, технологиялық паспорт жасалады.

54. Жинақы қондырғылардың барлық түрлерін пайдалану дайындаушы зауыттардың немесе жеткізуші фирмалардың нұсқаулықтарына сәйкес жүзеге асырылады.

55. Су құбыры желісін техникалық пайдалану келесі құралдар бойынша жүзеге асырылады:

1) желінің, құрылыстардың, құрылғылардың мен ондағы жабдықтардың жай-күйі мен сақталуын , желінің техникалық күтіп ұсталуын техникалық қадағалауды;

2) Сумен жабдықтау және (немесе) су бұру жөніндегі ұйымның басқа бөлімшелерімен бірлесе отырып, су беру және бөлу жүйесін жетілдіруге бағытталған іс-шараларды, сондай-ақ авариялық жағдайларда қолайсыз орналасқан аудандар мен шағын аудандарға су жеткізудің үзілуін болдырмау іс-шараларын; диспетчердің нұсқауларына сәйкес желілерді қосу арқылы жүйенің жұмыс режимін орнату, нақты су тұтыну және оның алдағы уақыт кезеңіндегі болжамды өзгерістері кезінде оңтайлы жүйенің жұмыс режимін белгілеу үшін, диспетчердің нұсқауына сәйкес желіге қайта қосуды орындау, жүйе жұмысының қалыпты және авариялық режимдері кезінде желінің, сорғы стансаларының және реттеуш сыйымдылықтардың техникалық жай-күйі бойынша ақпарат дайындау, су мен қысым шығыстарына заттай өлшеулер жүргізу, заттай өлшеулер жұргізу кезеңінде есептік схеманың жүйенің нақты техникалық жай-күйіне және наөты су тқтынуға сәйкестігін тексеру үшін осы өлшеулерді есептеу нәтижелерімен салыстыру;

3) Желідегі жоспарлы-алдын алу және күрделі жөндеу, аварияларды жою;

4) Техникалық құжаттаманы және есептілікті жүргізу;

5) Желі жұмысының жағдайларын талдау, жүйені жетілдіру және оның жұмысын басқару, құбырлар және құбыржол арматурасы конструкцияларының жаңа түрлерін, құбырларды қалпына келтіру мен жөндеудің жаңа әдістерін қолдану жөнінде ұсыныстар дайындау;

6) желідегі, ондағы құрылыстардағы барлық зақымданулар мен апаттар бойынша олардың себептерін талдау, сенімділік көрсеткіштерін бағалау және бақылау мақсатында деректерді жинау, сақтау және жүйелеу;

7) Электр қорғау қондырғыларының тиімді жұмыс істеуін қамтамасыз ету.

56. Су құбыры желісін пайдалануды желінің ұзындығы мен жұмыс көлеміне байланысты, учаскелер, басқармалар, жүйе қызметтері түрінде, ал ірі қалалар үшін - су құбыры желісінің аудандық пайдалану учаскелеріне бөлінетін дербес пайдалану авариялық өндірістік басқармалары түрінде, пайдаланылатын қызметтер жүргізеді.

57. Су құбыры желісін бөлу аудан желісінің ұзындығы 300-350 км-ден аспайтындай, ал желінің ең алыс нүктесіне дейінгі қашықтық 10 км-ден аспайтындай есеппен жүргізіледі.

58. Желінің жай-күйін техникалық бақылау құбырларды қарау және желі құрыылстары мен жабдықтарының жұмысын тексеру жолымен жүзеге асырылады.

59. Тексеру нәтижелері мен жабдықтартың жұмысынқарау және тексеру, оның сенімділік деңгейін бағалау нәтижелері негізінде желіні техникалық күтіп ұстау, профилактикалық, ағымдағы және күрделі жөндеу жүргізу жөніндегі іс-шараларды әзірлейді және орындайды.

60. Профилактикалық қызмет көрсетуге тораптағы құрылғылар мен жабдықтарды қатып қалудан сақтау бойынша іс-шаралар жүргізу (жылытуды қою және алу, мұзды жарып тастау) жатады.

61. Тексерулер мен профилактикалық қызмет көрсету нәтижелері жүйедегі құрыылстардың жай-күйін, желідегі жабдықтар мен құрылғылардың жұмыс істеуін тексере отырып, қарау және профилактикалық қызмет көрсету деректері ақаулық ведомостарын жасау, жобалау-сметалық құжаттаманы әзірлеу кезінде және жоспарлы алдын алу және күрделі жөндеу жүргізу үшін пайдаланылады.

62. Желідегі жоспарлы-профилактикалық жөндеу жұмыстарына мыналар жатады:

1) Профилактикалық шаралар - желіні жуу және тазалау, мұзды жарып тастау, құдықтар мен камераларды лас заттардан тазарту, суды сорып алу;

2) Жөндеу жұмыстары - люктерді, тұтқаларды ауыстыру, құдықтың аузын жөндеу, люктерді көтеру және түсіру.

63. Желіде күрделі жөндеуге мыналар жатады:

1) құдықтарды (камераларды) жаңа не толық немесе ішінара қайта құру;

2) Құбырларды толық немесе ішінара ауыстыра отырып, желілердің жекелеген жеке учаскелерді төсеу;

3) гидранттарды, су тарату колонкаларын, ысырмаларды, бұрылыс қақпақтарын, вантуздарды, басқа жабдықтарды немесе олардың тозған бөліктерін ауыстыру;

4) желідегі жекелеген құрылыстарды, құбырларды тазалау және олардың ішкі бетінінің қатып қалуынан қорғау жөніндегі құрылғылар мен жабдықтарды жөндеу;

5) желіні коррозиядан және электр коррозиясынан кезбе токтармен қорғау;

6) дюкелердің және жолд өтпелерінің зақымдануын жою.

64. Су бұру желілері ұйымы (әрі қарай - Желілер) елді мекеннің сарқынды суларын тазарту құрылыстарына бұруды және оларды тазартқаннан кейін су объектісіне ағызуды немесе кейіннен пайдалану үшін бұруды қамтамасыз етеді.

65. Желіні техникалық пайдалану мыналарды қамтиды:

1) желінің, ондағы құрылғылар мен жабдықтардың жай-күйі мен сақталуын техникалық бақылау, желіні техникалық күтіп ұстау;

2) ағынды сулардың жер бетіне төгілуі мен бітелуін жою;

3) мүмкін болатын апаттық жағдайлардың алдын алу (құбырлардың, құдықтар, камералар, тоқтату-реттегіш арматуралардың шөгуі, зақымдануы және т.б.) және оларды жою;

4) құбырларды, арналарды профилактикалық, ағымдағы және күрделі жөндеулер, қайта жаңартулар;

5) келісім-шарттарға сәйкес абоненттердің желілері мен құрылыстарын пайдалануды техникалық бақылау;

6) желінің құрылысын техникалық бақылау, жаңа және қайта құрылған желілерді пайдалануға қабылдау;

7) есептік және техникалық құжаттаманы жүргізу;

8) желінің жұмыс режимдерін зерделеу;

9) желіні дамытудың перспективалық жоспарларын әзірлеу.

66. Сыртқы және техникалық байқаулардың деректері негізінде желілер ақаулық ведомостарын жасайды, сметаларды әзірлейді, ағымдағы және күрделі жөндеулерді жүргізеді.

67. Ауыз су мен сарқынды суларды залалсыздандыру санитарлық-эпидемиологиялық талаптарды және Гигиеналық нормативтерді қанағаттандыратын ауыз су мен сарқынды су сапасының микробиологиялық көрсеткіштерінің шамаларын қамтамасыз етеді.

68. Су мен сарқынды суларды залалсыздандыру жүйелерін пайдалану кезінде ұйым:

1) негізгі және қосалқы жабдықтардың берілген жұмыс режимін қолдайды, олардың апатсыз жұмысын қамтамасыз етеді;

2) залалсыздандырушы агенттің белгіленген шығысының сақталуын қадағалайды;

3) белгіленген уақыт аралығында судағы (сарқынды су) қалған хлордың шоғырлануын бақылайды;

4) хлораторлар мен бекіту арматурасына тоқсан сайын кемінде бір рет (сальникті толтыруды ауыстырумен) ревизия жүргізеді, балшық құйғыштарға ревизия екі жылда кемінде бір рет екі хлораторда және жыл сайын хлораторлардың саны көп болғанда жүргізеді;

5) жабдықтарды жоспарлы алдын ала жөндеуді кесте бойынша уақытылы орындайды;

6) микробиологиялық талдау үшін залалсыздандырудан кейін мезгіл-мезгіл су сынамаларын алады;

7) бақылау және өлшеу аспаптарының көрсеткіштерін және автоматтандыру құралдарының жұмыс істеуін қадағалайды;

8) қондырғылардың жұмысындағы ақауларды жою шараларын қабылдайды;

9) желдету, оның ішінде авариялық жүйелерінің жұмысын қадағалайды;

10) жұмыс аймағының ауасындағы хлор құрамын бақылау жүйесін қадағалайды;

11) залалсыздандыруға арналған қондырғыларының өз мұқтаждарына арналған реагенттердің, электр энергиясының, судың шығынын есепке алуды жүргізеді;

12) қауіпсіздік техникасы талаптарын орындайды.

69. Табиғи және сарқынды сулардың тұнбаларын өңдеуге арналған құрылыстар және қондырғылар пайда болған тұнбаларды қабылдауды және өңдеуді, оларды тұрақтандыруды, кейіннен кәдеге жарату үшін сусыздандыруды және залалсыздандыруды қамтамасыз етеді.

70. Су құбыры сорғы станциялары су құбыры желісінің бақылау нүктелерінде су тұтынудың нақты режиміне сәйкес және электр энергиясы бойынша шығындарды барынша азайту қажеттілігін ескере отырып, берілген арынды сақтаған кезде тұтынушыға судың үздіксіз берілуін қамтамасыз етеді.

71. су бұру сорғы станциялары су бұру режиміне сәйкес сарқынды үзіліссіз айдауды қамтамасыз етеді.

72. Ұйым сорғы станциялары жұмысының пайдалану режимдерін белгілейді. Станциялардың жұмыс режимдерін жедел басқаруды диспетчерлік қызмет жүзеге асырады.

Сорғы станцияларының жұмыс режимдері қалған құрылыстардың; сумен жабдықтау және су бұру желілерінің, резервуарлардың, тазарту құрылыстарының жұмыс режимдерімен ескере отырып, сумен жабдықтау және су бұру жүйесінің жұмыс режимдерімен өзара байланыстырылады.