О внесении изменений в приказ Руководителя Департамента по обеспечению деятельности судов при Верховном Суде Республики Казахстан (аппарата Верховного Суда Республики Казахстан) от 11 мая 2016 года № 6001-16-7-6/196 "Об утверждении Инструкции об оказании судами Республики Казахстан правовой помощи и обращении за правовой помощью к судам иностранных государств"

Приказ Руководителя Судебной администрации Республики Казахстан от 17 июля 2025 года № 5. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 18 июля 2025 года № 36468

      1. Внести в приказ Руководителя Департамента по обеспечению деятельности судов при Верховном Суде Республики Казахстан (аппарата Верховного Суда Республики Казахстан) "Об утверждении Инструкции об оказании судами Республики Казахстан правовой помощи и обращении за правовой помощью к судам иностранных государств" от 11 мая 2016 года № 6001-16-7-6/196 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 13794) следующие изменения:

      В Инструкции об оказании судами Республики Казахстан правовой помощи и обращении за правовой помощью к судам иностранных государств, утвержденной указанным приказом:

      пункты 7, 8 и 9 изложить в следующей редакции:

      "7. Поручения судов и других учреждений иностранных государств исполняются судами Республики Казахстан при получении их через Судебную администрацию Республики Казахстан (далее - Судебная администрация) или ее территориальные подразделения в областях, столице и городах республиканского значения (далее - Департаменты), если иной порядок пересылки документов не предусмотрен в международном договоре, ратифицированном Республикой Казахстан.

      Поручения судов, других учреждений иностранных государств, поступившие в суды в нарушение порядка сношений, исполнению не подлежат и возвращаются инициатору через центральный или территориальный орган, уполномоченный на осуществление сношений в соответствии с международным договором либо законодательством Республики Казахстан.

      8. Во исполнение пункта 2 постановления Правительства Республики Казахстан от 31 декабря 2004 года № 1453 "О мерах по реализации Конвенции о правовой помощи и правовых отношениях по гражданским, семейным и уголовным делам от 22 января 1993 года и Конвенции о правовой помощи и правовых отношениях по гражданским, семейным и уголовным делам от 7 октября 2002 года" на выполнение положений указанных конвенций по поручениям судов Республики Казахстан, судов иностранных государств, ходатайствам о признании и исполнении решений судов по гражданским и семейным делам, уполномочены Департаменты.

      При реализации данных конвенций Департаменты направляют поручения, ходатайства, документы, составленные в связи с исполнением поручений, а также судебные акты об удовлетворении ходатайств непосредственно в компетентные органы государств – участников конвенций, а неисполненные поручения судов и других учреждений иностранных государств и судебные акты об отказе в удовлетворении или возвращении ходатайства – через Судебную администрацию.

      Срок рассмотрения Департаментами поручений, ходатайств, а также документов, составленных в связи с исполнением поручений, или судебных актов, вынесенных по результатам рассмотрения ходатайств, не должен превышать 10 рабочих дней с даты поступления их оригиналов.

      9. Поручения судов, других учреждений иностранных государств, поступившие в Судебную администрацию, при отсутствии причин, препятствующих их исполнению, направляются по территориальности Департаментам для организации их исполнения, с уведомлением компетентного органа иностранного государства.";

      пункты 15 и 16 изложить в следующей редакции:

      "15. В исполнении поручений судов, других учреждений иностранных государств отказывается полностью или частично по основаниям, предусмотренным международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан.

      При отсутствии международного договора Республики Казахстан в исполнении поручений судов, других учреждений иностранных государств должно быть отказано в случаях, предусмотренных частью второй статьи 476 Гражданского процессуального кодекса Республики Казахстан (далее – ГПК), частью второй статьи 569 Уголовно-процессуального кодекса Республики Казахстан (далее – УПК) и частью четвертой статьи 882 Кодекса Республики Казахстан об административных правонарушениях (далее – КоАП).

      В случае отказа в исполнении поручения либо невозможности его исполнения суд через Департамент и Судебную администрацию возвращает в компетентный орган иностранного государства поручение и приложенные к нему документы.

      16. При исполнении поручений судом соответствующие документы (протокол допроса, подтверждение о вручении документов, справка о расходах и другие документы) скрепляются подписью судьи, удостоверяются гербовой печатью суда и направляются Департаменту.

      Департамент проверяет правильность оформления документов, составленных в связи с исполнением поручений, согласно требованиям процессуального законодательства, международного договора Республики Казахстан и настоящей Инструкции и направляет документы в компетентный орган Республики Казахстан или иностранного государства либо возвращает документы для устранения выявленных нарушений или недостатков.";

      пункт 20 изложить в следующей редакции:

      "20. После вступления в законную силу судебный акт об удовлетворении ходатайства или его заверенная копия направляется Департаментом для дальнейшей пересылки компетентному органу Республики Казахстан или иностранного государства.

      В случае отказа в удовлетворении или возвращении ходатайства соответствующий судебный акт или его заверенная копия через Департамент направляется в Судебную администрацию, которая направляет его в компетентный орган иностранного государства либо возвращает документы для устранения выявленных нарушений или недостатков.";

      пункты 26 и 27 изложить в следующей редакции:

      "26. Если иное не предусмотрено международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан, поручение, адресованное в суд или другое учреждение иностранного государства, направляется Департаменту.

      Департамент по итогам проверки оформления поручения на соответствие требованиям законодательства, международного договора Республики Казахстан и настоящей Инструкции направляет его в компетентный орган Республики Казахстан или иностранного государства либо возвращает документы для устранения выявленных нарушений или недостатков.

      27. Ходатайство подается стороной, в чью пользу вынесен судебный акт, в компетентный суд иностранного государства, на территории которого судебный акт подлежит исполнению. Оно может быть также подано в суд, который вынес судебный акт в первой инстанции. Если иное не предусмотрено международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан, этот суд направляет ходатайство Департаменту.

      Департамент по итогам проверки оформления ходатайства на соответствие требованиям законодательства, международного договора Республики Казахстан и настоящей Инструкции направляет его в компетентный орган Республики Казахстан или иностранного государства либо возвращает документы для устранения выявленных нарушений или недостатков.".

      2. Отделу международных связей Судебной администрации Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

      1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

      2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Судебной администрации Республики Казахстан;

      3) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан предоставление в Правовой отдел Судебной администрации Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

      3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего заместителя руководителя Судебной администрации Республики Казахстан.

      4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Руководитель Судебной администрации
Республики Казахстан
Н. АХМЕТЗАКИРОВ

"Қазақстан Республикасы соттарының құқықтық көмек көрсетуі және шет мемлекеттердің соттарына құқықтық көмекпен жүгінуі туралы нұсқаулықты бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының жанындағы Соттардың қызметін қамтамасыз ету департаменті (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының аппараты) басшысының 2016 жылғы 11 мамырдағы № 6001-16-7-6/196 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Сот әкімшілігі басшысының 2025 жылғы 17 шiлдедегi № 5 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2025 жылғы 18 шiлдеде № 36468 болып тіркелді

      1. "Қазақстан Республикасы соттарының құқықтық көмек көрсетуі және шет мемлекеттердің соттарына құқықтық көмекпен жүгінуі туралы нұсқаулықты бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының жанындағы Соттардың қызметін қамтамасыз ету департаменті (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының аппараты) басшысының 2016 жылғы 11 мамырдағы № 6001-16-7-6/196 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 13794 болып тіркелген) мынадай өзгерістер енгізілсін:

      көрсетілген бұйрықпен бекітілген Қазақстан Республикасы соттарының құқықтық көмек көрсетуі және шет мемлекеттердің соттарына құқықтық көмекпен жүгінуі туралы нұсқаулықта:

      7, 8 және 9-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

      "7. Шет мемлекеттердің соттары мен басқа мекемелерінің тапсырмаларын Қазақстан Республикасының соттары оларды Қазақстан Республикасының Сот әкімшілігі (бұдан әрі – Сот әкімшілігі) немесе оның облыстардағы, астанадағы және республикалық маңызы бар қалалардағы аумақтық бөлімшелері (бұдан әрі - Департаменттер) арқылы алған кезде, егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта құжаттарды жіберудің өзге тәртібі көзделмесе орындайды.

      Қарым-қатынас тәртібін бұза отырып, соттарға келіп түскен шет мемлекеттер соттарының немесе басқа мекемелерінің тапсырмалары орындалуға жатпайды және халықаралық шартқа не Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қарым-қатынастарды жүзеге асыруға уәкілетті орталық немесе аумақтық орган арқылы бастамашыға қайтарылады.

      8. "1993 жылғы 22 қаңтардағы Азаматтық, отбасылық және қылмыстық істер бойынша құқықтық көмек пен құқықтық қатынастар туралы конвенцияны және 2002 жылғы 7 қазандағы Азаматтық, отбасылық және қылмыстық істер бойынша құқықтық көмек пен құқықтық қатынастар туралы Конвенцияны іске асыру жөніндегі шаралар туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 31 желтоқсандағы № 1453 қаулысының 2-тармағын орындау үшін Қазақстан Республикасы соттарының, шет мемлекеттер соттарының тапсырмалары, азаматтық және отбасылық істер бойынша соттардың шешімдерін тану және орындау туралы өтінішхаттар бойынша аталған конвенциялардың ережелерін орындауға Департаменттер уәкілетті.

      Осы конвенцияларды іске асыру кезінде Департаменттер тапсырмаларды орындауға байланысты жасалған тапсырмаларды, өтінішхаттарды, құжаттарды, сондай-ақ өтініштерді қанағаттандыру туралы сот актілерін конвенцияға қатысушы мемлекеттердің құзыретті шет органдарына тікелей, ал шет мемлекеттердің соттары мен басқа да мекемелерінің орындалмаған тапсырмаларын және қанағаттандырудан бас тарту немесе қайтару туралы сот актілерін – Сот әкімшілігі арқылы жібереді.

      Департаменттердің тапсырмаларды, өтінішхаттарды, сондай-ақ тапсырмаларды немесе өтінішхаттарды қарау нәтижелері бойынша шығарылған сот актілерін орындауға байланысты жасалған құжаттарды қарау мерзімі олардың түпнұсқалары келіп түскен күннен бастап 10 жұмыс күнінен аспауға тиіс.

      9. Сот әкімшілігіне келіп түскен шет мемлекеттердің соттары мен басқа мекемелерінің тапсырмалары, олардың орындалуына кедергі келтіретін себептер болмаған кезде, олардың орындалуын ұйымдастыру үшін шет мемлекеттің құзыретті органы хабардар етіле отырып, аумақтылығы бойынша Департаменттерге жіберіледі.";

      15 және 16 - тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

      "15. Шет мемлекеттердің соттары мен басқа мекемелерінің тапсырмаларын орындаудан Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта көзделген негіздер бойынша толық немесе ішінара бас тартылады.

      Қазақстан Республикасының халықаралық шарты болмаған кезде шет мемлекеттердің соттары мен басқа да мекемелерінің тапсырмаларын орындаудан Қазақстан Республикасы Азаматтық процестік кодексінің (бұдан әрі - АПК) 476-бабының екінші бөлігінде, Қазақстан Республикасы Қылмыстық процестік кодексінің (бұдан әрі - ҚПК) 569-бабының екінші бөлігінде және Қазақстан Республикасы Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінің (бұдан әрі - ӘҚБтК) 882-бабының төртінші бөлігінде көзделген жағдайларда бас тартылуға тиіс.

      Тапсырманы орындаудан бас тартқан не оны орындау мүмкін болмаған жағдайда сот Департамент және Сот әкімшілігі арқылы тапсырманы және оған қоса берілген құжаттарды шет мемлекеттің құзыретті органына қайтарады.

      16. Сот тапсырмаларды орындау кезінде тиісті құжаттар (жауап алу хаттамасы, құжаттарды тапсыру туралы растау, шығыстар туралы анықтама және басқа құжаттар) судьяның қолымен бекітіледі, соттың елтаңбалы мөрімен куәландырылады және Департаментке жіберіледі.

      Департамент процестік заңнаманың, Қазақстан Республикасының халықаралық шартының және осы Нұсқаулықтың талаптарына сәйкес тапсырмалардың орындалуына байланысты жасалған құжаттардың дұрыс ресімделуін тексереді және құжаттарды Қазақстан Республикасының немесе шет мемлекеттің құзыретті органына жібереді не анықталған бұзушылықтарды немесе кемшіліктерді жою үшін құжаттарды қайтарады.";

      20-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "20. Заңды күшіне енгеннен кейін өтінішхатты қанағаттандыру туралы сот актісі немесе оның куәландырылған көшірмесі одан әрі Қазақстан Республикасының немесе шет мемлекеттің құзыретті органына жіберу үшін Департаментке жолданады.

      Өтінішхатты қанағаттандырудан бас тартылған немесе қайтарған жағдайда тиісті сот актісі немесе оның куәландырылған көшірмесі Департамент арқылы Сот әкімшілігіне жіберіледі, ол оны шет мемлекеттің құзыретті органына жібереді не анықталған бұзушылықтарды немесе кемшіліктерді жою үшін құжаттарды қайтарады.";

      26 және 27-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

      "26. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта өзгеше көзделмесе, шет мемлекеттің соттарына немесе басқа мекемесіне жолданатын тапсырма Департаментке жіберіледі.

      Департамент тапсырманың Қазақстан Республикасы заңнамасының, халықаралық шартының және осы Нұсқаулықтың талаптарына сәйкес ресімделуін тексеру қорытындылары бойынша оны Қазақстан Республикасының немесе шет мемлекеттің құзыретті органына жібереді не анықталған бұзушылықтарды немесе кемшіліктерді жою үшін құжаттарды қайтарады.

      27. Өтінішхатты сот актісі пайдасына шығарылған тарап аумағында сот актісі орындалуы тиіс шет мемлекеттің құзыретті сотына береді. Ол сондай-ақ бірінші сатыда сот актісін шығарған сотқа берілуі мүмкін. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта өзгеше көзделмесе, бұл сот өтінішхатты Департаментке жібереді.

      Департамент өтінішхатты Қазақстан Республикасы заңнамасының, халықаралық шартының және осы Нұсқаулықтың талаптарына сәйкес ресімделуін тексеру қорытындылары бойынша оны Қазақстан Республикасының немесе шет мемлекеттің құзыретті органына жібереді не анықталған бұзушылықтарды немесе кемшіліктерді жою үшін құжаттарды қайтарады.".

      2. Қазақстан Республикасы Сот әкімшілігінің Халықаралық байланыстар бөлімі Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

      1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

      2) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Сот әкімшілігінің интернет-ресурсында орналастырылуын;

      3) Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде осы тармақтың 1) және 2) тармақшасында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Сот әкмішілігінің Құқықтық бөліміне ұсынуды қамтамасыз етсін.

      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Сот әкімшілігі басшысының жетекшілік ететін орынбасарына жүктелсін.

      4. Осы бұйрық оны алғаш ресми жариялағаннан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасының
Сот әкімшілігінің басшысы
Н. АХМЕТЗАКИРОВ