ИПС "Әділет"

В соответствии с подпунктом 74) статьи 5 Закона Республики Казахстан "Об образовании" ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить Стандарт специальной психолого-педагогической поддержки детей с ограниченными возможностями согласно приложению к настоящему приказу.

2. Департаменту инклюзивного и специального образования Министерства просвещения Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства просвещения Республики Казахстан после его официального опубликования;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа представление в Юридический департамент Министерства просвещения Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра просвещения Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр просвещения
Республики Казахстан

Г. Бейсембаев

Приложение к приказу
Министр просвещения
Республики Казахстан
от 21 мая 2025 года № 117

Стандарт специальной психолого-педагогической поддержки детей с ограниченными возможностями

Глава 1. Общие положения

1. Настоящий стандарт специальной психолого-педагогической поддержки детей с ограниченными возможностями (далее – Стандарт) разработан в соответствии с подпунктом 74) статьи 5 Закона Республики Казахстан "Об образовании" и определяет требования к условиям, качеству и объему специальной психолого-педагогической поддержки детей с ограниченными возможностями в организациях образования.

2. Термины и определения, используемые в настоящем Стандарте:

1) специальная психолого-педагогическая поддержка детей с ограниченными возможностями – комплекс услуг и мероприятий, направленных на восстановление или компенсацию способностей к выполнению того или иного вида деятельности;

2) командная оценка - определение особых образовательных потребностей, основных направлений коррекционно-развивающей программы и выбора эффективных методов специальной психолого-педагогической поддержки группой педагогов;

3) ребенок (дети) с ограниченными возможностями (далее – дети с ОВ) - ребенок (дети) до восемнадцати лет с физическими и (или) психическими недостатками, имеющий ограничение жизнедеятельности, обусловленное врожденными, наследственными, приобретенными заболеваниями или последствиями травм, подтвержденными в установленном порядке.

3. Специальная психолого-педагогическая поддержка детей с ОВ основывается на следующих принципах:

1) ранняя педагогическая помощь – раннее выявление нарушений в развитии ребенка;

2) коррекционно-компенсирующая направленность – предупреждение и коррекция нарушений с учетом сохранных анализаторов, функций и систем организма;

3) коррекционно-развивающая направленность – создание условий для преодоления нарушений в развитии;

4) развитие мышления, языка и коммуникации – преодоление проблем в развитии речи, мышления, общения для обеспечения успешности в обучении и социализации;

5) преемственность – последовательность и непрерывность между организациями образования;

6) научность – опора на научно обоснованные подходы и методы;

7) дифференцированный и индивидуальный подход – учет индивидуальных особенностей, потребностей и возможностей каждого ребенка при выборе методов, форм и средств коррекционной работы;

8) личностно-ориентированный подход – поддержка индивидуального развития ребенка и раскрытие его потенциала;

9) деятельностный подход – активное включение ребенка в процесс обучения, развития и социальной адаптации через практическую деятельность.

4. Настоящий Стандарт распространяется на субъекты образования независимо от их форм собственности, предоставляющие специальную психолого-педагогическую поддержку детям с ОВ.

Глава 2. Субъекты, предоставляющие специальную психолого-педагогическую поддержку детям с ограниченными возможностями

5. Субъектами, предоставляющими специальную психолого-педагогическую поддержку детям с ОВ, являются:

1) дошкольные организации;

2) организации среднего образования (начального, основного среднего, общего среднего);

3) специализированные организации образования;

4) специальные организации образования;

5) организации образования для детей-сирот и детей, оставшихся без попечения родителей;

6) организации дополнительного образования для детей.

Глава 3. Условия оказания специальной психолого-педагогической поддержки детям с ограниченными возможностями

6. Специальная психолого-педагогическая поддержка детей с ОВ включает следующий комплекс услуг:

1) командная оценка;

2) разработка индивидуально-развивающей программы;

3) проведение коррекционно-развивающих занятий;

4) консультирование родителей или иных законных представителей, педагогов.

7. Субъекты, предоставляющие специальную психолого-педагогическую поддержку детям с ОВ, проводят следующие мероприятия:

1) информируют родителей или иных законных представителей о целях, задачах, методах оценки и предполагаемых формах поддержки;

2) получают письменное согласие родителей или иных законных представителей на проведение оценки;

3) гарантируют конфиденциальность полученных данных и их использование исключительно в интересах ребенка;

4) создают условия для обучения и воспитания, адаптации образовательной и развивающей среды в соответствии с потребностями ребенка;

5) осуществляют стартовый, промежуточный и итоговый мониторинг динамики сформированности навыков детей;

6) обеспечивают взаимодействие с родителями или иными законными представителями для обсуждения результатов оценки и предложенных мер поддержки;

7) оказывают методическую и консультативную поддержку педагогам;

8) обеспечивают междисциплинарное взаимодействие педагогов.

8. Специальная психолого-педагогическая поддержка оказывается детям с нарушениями слуха, зрения, опорно-двигательного аппарата, речи, со специфическими трудностями в обучении, с задержкой психического развития, интеллекта, с нарушениями или трудностями общения и социального взаимодействия (в том числе с аутизмом и расстройствами аутистического спектра), поведения, со сложными нарушениями с согласия родителей или иных законных представителей.

9. Оказание специальной психолого-педагогической поддержки детям с ОВ осуществляется на основании заключения психолого-медико-педагогической консультации.

10. Специальную психолого-педагогическую поддержку детям с ОВ оказывают специальные педагоги (учитель-дефектолог, дефектолог, учитель-логопед, логопед, олигофренопедагог, сурдопедагог, тифлопедагог), педагог-психолог, учителя музыки (музыкальный руководитель), физической культуры (далее – педагоги), соответствующие Типовым квалификационным характеристикам должностей педагогов, утвержденным приказом Министра образования и науки Республики Казахстан от 13 июля 2009 года № 338 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 5750).

11. Укомплектование работниками государственных организаций образования, оказывающих специальную психолого-педагогическую поддержку детям с ОВ, осуществляется в соответствии с приказом исполняющего обязанности Министра просвещения Республики Казахстан от 21 июля 2023 года № 224 "Об утверждении Типовых штатов работников государственных организаций образования" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 33166).

Штатный состав формируется на основании количества обратившихся детей с ОВ и их потребностей в услугах педагогов.

12. Педагоги, оказывающие специальную психолого-педагогическую поддержку детям с ОВ, ведут документацию на электронном и (или) бумажном носителе в соответствии с приказом Министра образования и науки Республики Казахстан от 6 апреля 2020 года № 130 "Об утверждении Перечня документов, обязательных для ведения педагогами дошкольных организаций и предшкольных классов общеобразовательных школ, лицеев и гимназий, организаций среднего, специального, дополнительного, технического и профессионального, послесреднего образования, и их формы" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 20317).

13. Деятельность организаций образования, предоставляющих специальную психолого-педагогическую поддержку детям с ОВ регулируется в соответствии с Типовыми правилами деятельности организаций образования соответствующих типов и видов, за исключением организаций высшего и послевузовского образования, утвержденными приказом Министра просвещения Республики Казахстан от 31 августа 2022 года № 385 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 29329).

14. Оснащение организаций образования, предоставляющих специальную психолого-педагогическую поддержку детям с ОВ, осуществляется в соответствии с Нормами оснащения оборудованием и мебелью организаций дошкольного, среднего образования, а также специальных организаций образования, утвержденными приказом Министра образования и науки Республики Казахстан от 22 января 2016 года № 70 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 13272).

Глава 4. Качество и объем специальной психолого-педагогической поддержки детям с ограниченными возможностями

15. Специальная психолого-педагогическая поддержка детей с ОВ обеспечивается педагогами на основе командной оценки и проводится с целью:

1) определения уровня когнитивного развития (внимание, память, мышление);

2) оценки моторных навыков (развитие мелкой и крупной моторики);

3) оценки эмоционально-волевой сферы (степень тревожности, особенности поведения, эмоциональный фон);

4) исследования речевого развития (лексико-грамматическая структура, фонетико-фонематический строй, понимание и воспроизведение речи);

5) выявления трудностей в обучении (уровня навыков чтения, письма и счета);

6) анализа уровня социальной адаптации (способность к взаимодействию со сверстниками и взрослыми, уровень самостоятельности);

7) определения продолжительности, интенсивности, периодичности занятий в соответствии с индивидуальными потребностями детей.

16. Индивидуально-развивающая программа определяет основные направления и содержание комплексной помощи детям с ОВ на основе командной оценки.

17. Индивидуально-развивающая программа включает в себя коррекционно-развивающие программы, которая охватывает все стороны психофизического развития ребенка.

18. Коррекционно-развивающая программа определяет содержание, направления и последовательность коррекционно-развивающей работы с детьми с ОВ по видам нарушений в развитии.

19. Коррекционно-развивающая программа разрабатывается на основе специальных учебных программ занятий коррекционного компонента типовых учебных планов соответствующего уровня образования.

20. Коррекционно-развивающие занятия проводятся в форме групповых, подгрупповых и индивидуальных занятий.

21. Форма предоставления коррекционно-развивающих занятий определяется особенностями психофизического состояния и поведения ребенка, рекомендациями педагогов командной оценки.

22. Комплектование групп при проведении коррекционно-развивающих занятий проводится по принципу идентичности нарушений в развитии.

23. Продолжительность коррекционно-развивающих занятий определяется по результатам командной оценки в зависимости от возраста, индивидуальных особенностей ребенка, формы занятий.

24. Субъекты, предоставляющие специальную психолого-педагогическую поддержку детям с ОВ, проводят индивидуальные, групповые консультации для родителей или иных законных представителей, педагогов по вопросам профилактики и компенсации нарушений развития, а также обучения и воспитания детей.

25. Субъектами, предоставляющими специальную психолого-педагогическую поддержку детям с ОВ, составляется план консультативных занятий по согласованию с родителями или иными законными представителями, педагогами.

26. Для родителей детей от рождения до 1 года организуются консультативные занятия 2 раза в месяц в соответствии с индивидуально-развивающей программой. Для детей раннего возраста от 1 года до 3 лет проводятся индивидуальные и групповые занятия с участием родителей.

27. Специальная психолого-педагогическая поддержка детей с ОВ направлена на личностное, физическое, когнитивное развитие, а также:

1) на формирование произношения и развитие слухового восприятия, обиходно-разговорной и жестовой речи;

2) на охрану и развитие остаточного зрения, пространственной и социально-бытовой ориентировки, коррекции нарушений развития речи, мимики и пантомимики;

3) на формирование и развитие специальных коррекционно-компенсаторных и социально-адаптивных умений и навыков с учетом выраженности нарушений опорно-двигательного аппарата, обучение двигательным навыкам, создание предпосылок для успешной бытовой, игровой и социальной адаптации к реальным условиям жизни, их интеграции в обществе;

4) на развитие речевой активности и коммуникации, коррекции звукопроизношении, формирование лексико-грамматического строя речи;

5) на формирование звуко-буквенного анализа, автоматизации процессов понимания прочитанного, ориентировки в пространстве, развития графо-моторных навыков, математических навыков, понимания чисел и их операций, создание положительного отношения к обучению;

6) на развитие психических процессов, формирование учебной мотивации, речевых и коммуникативных навыков, бытовых и трудовых навыков, формирование социальной активности;

7) на сенсорное и познавательное развитие, восприятия окружающего мира, временно-пространственной организации, формирование личностных качеств, социально-бытовых и трудовых навыков;

8) на формирование коммуникативных навыков, умений взаимодействия со сверстниками и взрослыми, формирование и развитие эмоционального интеллекта, самоконтроля, навыков самообслуживания и самостоятельности, снижение тревожности, формирование позитивных моделей поведения, адаптации в обществе;

9) на развитие саморегуляции, повышения концентрации внимания, эмоционально-волевой сферы, устойчивости к отвлекающим факторам, формирование социальных навыков, обучение конструктивному общению, распознаванию эмоций и принятию социальных норм;

10) на формирование и развитие коррекционно-компенсаторных и социально-адаптивных умений и коммуникативных навыков, знаний об окружающем мире, ориентировке в пространстве, развитие движений, мелкой моторики и осязания.

28. Минимальный объем оказания специальной психолого-педагогической поддержки детям с ОВ дошкольного возраста определяется в соответствии со специальной коррекционной деятельностью типовых учебных планов дошкольного воспитания и обучения, утвержденных приказом Министра образования и науки Республики Казахстан от 20 декабря 2012 года № 557 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 8275).

29. Минимальный объем оказания специальной психолого-педагогической поддержки детям с ОВ школьного возраста определяется в соответствии с коррекционным компонентом типовых учебных планов начального, основного среднего, общего среднего образования, утвержденных приказом Министра образования и науки Республики Казахстан от 8 ноября 2012 года № 500 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 8170).

30. Качество предоставления субъектами специальной психолого-педагогической поддержки детям с ОВ обеспечивается путем оказания комплексной, индивидуальной и ориентированной на потребности каждого ребенка помощи.

"Білім туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 74) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Осы бұйрыққа қосымшаға сәйкес Мүмкіндігі шектеулі балаларды арнайы психологиялық-педагогикалық қолдау стандарты бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрлігінің Инклюзивті және арнайы білім беру департаменті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

3) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрлігінің Заң департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Оқу-ағарту вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы
Оқу-ағарту министрі

Г. Бейсембаев

Қазақстан Республикасы
Оқу-ағарту министрі
2025 жылғы 21 мамырдағы
№ 117 бұйрығына
қосымша

Мүмкіндігі шектеулі балаларды арнайы психологиялық-педагогикалық қолдау стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы арнайы психологиялық-педагогикалық қолдау стандарты (бұдан әрі – Стандарт) "Білім туралы" Қазақстан Республикасының Заңының 5-бабының 74) тармақшасына сәйкес әзірленді және білім беру ұйымдарында мүмкіндігі шектеулі балаларды арнайы психологиялық-педагогикалық қолдаудың сапасына, көлеміне және шарттарына қойылатын талаптарды айқындайды.

2. Осы Стандартта қолданылатын терминдер мен анықтамалар:

1) арнайы психологиялық-педагогикалық қолдау – қызметтің қандай да бір түрін орындау қабілеттерін қалпына келтіруге немесе оның орнын толтыруға бағытталған көрсетілетін қызметтер мен іс-шаралар кешені;

2) командалық бағалау – педагогтер тобының ерекше білім беру қажеттіліктерін, түзету-дамыту бағдарламасының негізгі бағыттарын айқындауы және арнайы психологиялық-педагогикалық қолдаудың тиімді әдістерін таңдауы;

3) мүмкіндігі шектеулі бала (балалар) (бұдан әрі – МШ балалар) – белгiленген тәртiппен расталған, туа бiткен, тұқым қуалаған, жүре пайда болған аурулардан немесе жарақаттардың салдарынан тiршiлiк етуi шектелген, дене және (немесе) психикалық кемiстiгi бар он сегiз жасқа дейiнгi бала (балалар).

3. Арнайы психологиялық-педагогикалық қолдау мынадай принциптерге негізделеді:

1) ерте педагогикалық көмек – баланың дамуындағы бұзылыстарды ерте анықтау;

2) түзету-компенсаторлық бағыттылық – ағзаның сақталған анализаторлары, функциялары мен жүйелерін ескере отырып, бұзылыстарды алдын алу және түзету;

3) түзету-дамытушылық бағыттылық – даму бұзылыстарын жеңу үшін жағдай жасау;

4) ойлау, тіл және коммуникацияны дамыту – оқуда және әлеуметтенуде табысқа жетуді қамтамасыз ету үшін сөйлеу, ойлау, қарым-қатынас мәселелерін шешу;

5) сабақтастық – білім беру ұйымдары арасындағы жүйелілік пен үздіксіздік;

6) ғылымилық – ғылыми дәлелденген тәсілдер мен әдістерге сүйену;

7) сараланған және жеке тәсіл – түзету жұмысының әдістерін, нысандары мен құралдарын таңдау кезінде әр баланың жеке ерекшеліктері, қажеттіліктері мен мүмкіндіктерін ескеру;

8) тұлғаға бағдарланған тәсіл – баланың жеке дамуын қолдау және оның әлеуетін ашу;

9) іс-әрекеттік тәсіл – практикалық іс-әрекет арқылы баланы оқыту, дамыту және әлеуметтік бейімдеу процесіне белсенді қатыстыру.

4. Осы Стандарт меншік нысанына қарамастан МШ балаларға арнайы психологиялық-педагогикалық қолдауды ұсынатын білім беру субъектілеріне қолданылады.

2-тарау. Мүмкіндігі шектеулі балаларға арнайы психологиялық-педагогикалық қолдауды ұсынатын субъектілер

5. МШ балаларға арнайы психологиялық-педагогикалық қолдауды ұсынатын субъектілер:

1) мектепке дейінгі білім беру ұйымдары;

2) орта білім беру ұйымдары (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта);

3) мамандандырылған білім беру ұйымдары;

4) арнайы білім беру ұйымдары;

5) жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған білім беру ұйымдары;

6) балаларға арналған қосымша білім беру ұйымдары.

3-тарау. Мүмкіндігі шектеулі балаларға арнайы психологиялық-педагогикалық қолдау көрсетудің шарттары

6. МШ балаларды арнайы психологиялық-педагогикалық қолдау келесі қызметтер кешенін қамтиды:

1) командалық бағалау;

2) жеке-дамыту бағдарламасын әзірлеу;

3) түзету-дамыту сабақтарын өткізу;

4) ата-аналарға немесе басқа да заңды өкілдерге, педагогтерге кеңес беру.

7. МШ балаларға арнайы психологиялық-педагогикалық қолдауды ұсынатын субъектілер келесі іс-шараларды өткізеді:

1) ата-аналарға немесе басқа да заңды өкілдерге бағалаудың мақсаты, міндеттері, әдістері және қолдаудың болжамды түрлері бойынша ақпарат береді;

2) бағалау жүргізуге ата-аналардың немесе басқа да заңды өкілдердің жазбаша келісімін алады;

3) алынған деректердің құпиялылығына және оларды тек баланың мүддесі үшін пайдаланатынына кепілдік береді;

4) баланың қажеттіліктеріне сәйкес оқыту мен тәрбиелеуге, білім беру және дамытушы ортаны бейімдеуге жағдай жасайды;

5) балалардың дағдыларының қалыптасу динамикасына бастапқы, аралық және қорытынды мониторингті жүзеге асырады;

6) бағалау нәтижелері мен ұсынылған қолдау шараларын талқылау үшін ата-аналармен немесе басқа да заңды өкілдермен өзара әрекеттесуді қамтамасыз етеді;

7) педагогтерге әдістемелік және кеңестік қолдау көрсетеді;

8) мамандардың пәнаралық өзара әрекеттесуін қамтамасыз етеді.

8. Арнайы психологиялық-педагогикалық қолдау есту, көру, сөйлеу, тірек-қимыл аппаратының бұзылыстары, оқудағы ерекше қиындықтары бар, психикалық дамуы тежелген, зияты зақымдалған, қарым-қатынас және әлеуметтік өзара іс-әрекет бұзылыстары немесе қиындықтары (оның ішінде аутизмі немесе аутисттік спектр бұзылыстары), мінез-құлық және күрделі бұзылыстары бар балаларға ата-аналардың немесе басқа да заңды өкілдердің келісімімен көрсетіледі.

9. МШ балаларға арнайы психологиялық-педагогикалық қолдау психологиялық-медициналық-педагогикалық консультацияның қорытындысы негізінде жүзеге асырылады.

10. МШ балаларға арнайы психологиялық-педагогикалық қолдауды Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2009 жылғы 13 шілдедегі № 338 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 5750 болып тіркелген) бекітілген Педагог лауазымдарының үлгілік біліктілік сипаттамаларына сәйкес арнайы педагогтер (мұғалім-дефектолог, дефектолог, мұғалім-логопед, логопед, олигофренопедагог, сурдопедагог, тифлопедагог), педагог-психолог, музыка (музыкалық жетекші), дене шынықтыру мұғалімдері (бұдан әрі – педагогтер) көрсетеді.

11. МШ балаларға арнайы психологиялық-педагогикалық қолдау көрсететін мемлекеттік білім беру ұйымдары қызметкерлерін жасақтау "Мемлекеттік білім беру ұйымдары қызметкерлерінің үлгі штаттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің міндетін атқарушысының 2023 жылғы 21 шілдедегі № 224 бұйрығына сәйкес (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 33166 болып тіркелген) жүзеге асырылады.

Штаттық құрам жүгінген МШ балалардың саны және олардың педагогтердің қызметіне қажеттіліктері негізінде қалыптастырылады.

12. МШ балаларға арнайы психологиялық-педагогикалық қолдау көрсететін педагогтер құжаттаманы "Мектепке дейінгі ұйымдардың және жалпы білім беретін мектептердің, лицейлер мен гимназиялардың мектепалды сыныптарының, орта, арнаулы, қосымша, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдарының педагогтері жүргізу үшін міндетті құжаттардың тізбесін және олардың нысандарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 6 сәуірдегі № 130 бұйрығына сәйкес (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 20317 болып тіркелген) электрондық және (немесе) қағаз түрінде жүргізеді.

13. МШ балаларға арнайы психологиялық-педагогикалық қолдауды ұсынатын білім беру ұйымдарының қызметі Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 31 тамыздағы № 385 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29329 болып тіркелген) бекітілген Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарын қоспағанда, тиісті типтердегі және түрлердегі білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидаларымен реттеледі.

14. МШ балаларға арнайы психологиялық-педагогикалық қолдауды ұсынатын білім беру ұйымдарын жарақтандыру Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2016 жылғы 22 қаңтардағы № 70 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 13272 болып тіркелген) бекітілген Мектепке дейінгі, орта білім беру ұйымдарын, сондай-ақ арнайы білім беру ұйымдарын жабдықтармен және жиһазбен жарақтандыру нормаларына сәйкес жүзеге асырылады.

4-тарау. Мүмкіндігі шектеулі балаларды арнайы психологиялық-педагогикалық қолдаудың сапасы мен көлемі

15. МШ балаларды арнайы психологиялық-педагогикалық қолдау педагогтермен командалық бағалау негізінде қамтамасыз етіледі және келесі мақсаттарда жүргізіледі:

1) когнитивтік даму деңгейін анықтау (назар, есте сақтау, ойлау);

2) моторлық дағдыларын бағалау (ұсақ және ірі моториканың дамуы);

3) эмоционалдық-еріктік саласын бағалау (мазасыздық деңгейі, мінез-құлық ерекшеліктері, эмоционалдық фон);

4) сөйлеу тілінің дамуын зерттеу (лексика-грамматикалық құрылым, фонетика-фонематикалық жүйе, сөйлеу тілін түсіну және шығару);

5) оқу қиындықтарын анықтау (оқу, жазу, санау және есептеу дағдыларының деңгейі);

6) әлеуметтік бейімделу деңгейін талдау (құрдастарымен және ересектермен өзара әрекеттесу қабілеті, өз бетінше әрекет ету деңгейі);

7) балалардың жеке қажеттіліктеріне сәйкес сабақтардың ұзақтығын, қарқындылығын және жиілігін анықтау.

16. Жеке-дамыту бағдарламасы командалық бағалау негізінде МШ балаларға кешенді көмектің негізгі бағыттары мен мазмұнын айқындайды.

17. Жеке-дамыту бағдарламасына баланың психофизикалық дамуының барлық қырын қамтитын түзету-дамыту бағдарламалары кіреді.

18. Түзету-дамыту бағдарламасы дамуындағы бұзылыстардың түрлері бойынша МШ балалармен түзету-дамыту жұмысының мазмұнын, бағыттары мен реттілігін анықтайды.

19. Түзету-дамыту бағдарламасы тиісті білім беру деңгейінің үлгілік оқу жоспарларының түзету компоненті сабақтарының арнайы оқу бағдарламалары негізінде әзірленеді.

20. Түзету-дамыту сабақтары топтық, шағын топтық және жеке сабақтар түрінде өткізіледі.

21. Түзету-дамыту сабақтарын ұсыну нысаны баланың психофизикалық жағдайы мен мінез-құлқының ерекшеліктерімен, командалық бағалау педагогтерінің ұсыныстарымен айқындалады.

22. Түзету-дамыту сабақтарын өткізу кезінде топтарды жинақтау дамудағы бұзылыстардың бірегейлігі қағидаты бойынша жүргізіледі.

23. Түзету-дамыту сабақтарының ұзақтығы баланың жасына, жеке ерекшеліктеріне, сабақ нысанына байланысты командалық бағалау нәтижелері бойынша айқындалады.

24. МШ балаларға арнайы психологиялық-педагогикалық қолдауды ұсынатын субъектілер ата-аналарға немесе басқа да заңды өкілдерге, педагогтерге дамудағы бұзылыстарының алдын алу, дамыту және қалпына келтіру, сондай-ақ балаларды оқыту мен тәрбиелеу мәселелері бойынша жеке, топтық консультациялар өткізеді.

25. МШ балаларға арнайы психологиялық-педагогикалық қолдауды ұсынатын субъектілер ата-аналармен немесе басқа да заңды өкілдермен, педагогтермен келісім бойынша консультациялық сабақтар жоспарын әзірлейді.

26. Туғаннан 1 жасқа дейінгі балалардың ата-аналарына жеке-дамыту бағдарламасына сәйкес айына 2 рет консультациялық сабақтар ұйымдастырылады. 1 жастан 3 жасқа дейінгі ерте жастағы балаларға ата-аналардың қатысуымен жеке және топтық сабақтар өткізіледі.

27. МШ балаларды арнайы психологиялық-педагогикалық қолдау оларды жеке, физикалық және когнитивті дамытумен қатар:

1) естіп қабылдауын дамыту және ауызша сөйлеу тілін қалыптастыру, қалдық естуін дамыту, түсінікті, анық сөйлеу тілін жетілдіруге;

2) қалдық көруін сақтау және дамыту, кеңістіктік және әлеуметтік-тұрмыстық бағдарлау дағдыларын қалыптастыру, сөйлеу тілі дамуының, мимика мен пантомимиканың бұзылыстарын түзетуге;

3) тірек-қимыл аппаратының бұзылу дәрежесін ескере отырып, арнайы түзету-компенсаторлық және әлеуметтік бейімделу дағдыларын қалыптастыру мен дамытуға, қозғалыс дағдыларын үйретуге, тұрмыстық, ойындық және әлеуметтік бейімделуге, қоғамға кірігуіне қажетті жағдай жасауға;

4) сөйлеу белсенділігі мен коммуникацияны дамыту, дыбысты дұрыс айту дағдыларын, лексика-грамматикалық құрылымды қалыптастыруға;

5) дыбыстық-әріптік талдауды қалыптастыруға, оқығанын түсіну үрдісін дағдыландыру, кеңістікте бағдарлау, графо-моторлық, математикалық дағдыларды, сандар мен олардың операцияларын түсінуді дамытуға, білім алуға оң көзқарасты қалыптастыруға;

6) психикалық үрдістерін дамытуға, оқу мотивациясын қалыптастыруға, сөйлеу, коммуникативтік, тұрмыстық және еңбек дағдыларын меңгеруге, әлеуметтік белсенділікті қалыптастыруға;

7) сенсорлық және танымдық дамуға, қоршаған әлемді қабылдауға, уақыттық-кеңістіктік ұйымдастыруға, тұлғалық қасиеттерді, әлеуметтік-тұрмыстық және еңбек дағдыларын қалыптастыруға;

8) коммуникативтік дағдыларды, құрдастарымен және ересектермен өзара әрекеттесу қабілеттерін қалыптастыруға, эмоционалдық интеллекті, өзін-өзі бақылауды дамыту, өзіне-өзі қызмет көрсету және дербестік дағдыларын қалыптастыру мен дамытуға, мазасыздықты төмендету, жағымды мінез-құлық үлгілерін қалыптастыру және қоғамға бейімделуге;

9) өзін-өзі реттеуін дамытуға, назарын шоғырландыруды арттыруға, эмоциялық-еріктік саласын нығайтуға, алаңдататын факторларға төзімділікті қалыптастыруға, әлеуметтік дағдыларды қалыптастыруға, конструктивті қарым-қатынас, эмоцияларды тану және әлеуметтік нормаларды қабылдауға үйретуге;

10) түзету-компенсаторлық, әлеуметтік бейімделу дағдыларын, коммуникативтік дағдыларды, қоршаған әлем туралы білімді, кеңістікте бағдарлауды қалыптастыру және дамытуға, қозғалысты, ұсақ моториканы және тактильді сезімді жетілдіруге бағытталған.

28. Мектепке дейінгі жастағы МШ балаларға арнайы психологиялық-педагогикалық қолдау көрсетудің ең аз көлемі Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 20 желтоқсандағы № 557 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8275 болып тіркелген) бекітілген мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың үлгілік оқу жоспарларының арнайы түзету қызметіне сәйкес айқындалады.

29. Мектеп жасындағы МШ балаларға арнайы психологиялық-педагогикалық қолдау көрсетудің ең аз көлемі Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8170 болып тіркелген) бекітілген бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарларының түзету компонентіне сәйкес айқындалады.

30. МШ балаларға арнайы психологиялық-педагогикалық қолдауды ұсынатын субъектілер тарапынан көрсетілетін көмектің сапасы әр баланың қажеттіліктеріне бағытталған жеке және кешенді көмек көрсету арқылы қамтамасыз етіледі.

Об утверждении стандарта специальной психолого-педагогической поддержки детей с ограниченными возможностями