Азаматтық авиацияның авиация персоналы киім үлгісін кию және айырым белгілерін тағып жүру ережелерін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің м.а. 2010 жылғы 13 тамыздағы № 364 Бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2010 жылғы 9 қыркүйекте Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне N 6470 болып енгізілді.

"Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 53-бабының 3-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса берiлiп отырған Азаматтық авиацияның авиация персоналы киім үлгісін кию және айырым белгілерін тағып жүру ережелері бекiтiлсiн.

2. Мыналардың:

1) "Нысанды киiм кию, қамтамасыз ету нормалары ережесiн және нысанды киiм киюге құқығы бар Қазақстан Республикасының азаматтық авиация қызметкерлерi лауазымдарының (кәсiптерiнiң) тiзбесiн бекiту туралы" Қазақстан Республикасы Көлiк және коммуникациялар министрлiгi Азаматтық авиация комитетi төрағасының м.а. 2004 жылғы 26 тамыздағы № 157 бұйрығының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 3109 болып тіркелген);

2) "Нысанды киім кию, қамтамасыз ету нормалары ережесін және нысанды киім киюге құқығы бар Қазақстан Республикасының азаматтық авиация қызметкерлері лауазымдарының (кәсіптерінің) тізбесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасының Көлік және коммуникациялар министрлігі Азаматтық авиация комитетінің төрағасы міндетін атқарушының 2004 жылғы 26 тамыздағы № 157 бұйрығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация Министрінің 2008 жылғы 24 маусымдағы № 302 бұйрығының (Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 5268 болып тіркелген, 2008 жылғы 27 тамызда № 130 (1356) "Заң газеті" газетінде жарияланған) күшi жойылды деп танылсын.

3. Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігінің Азаматтық авиация комитеті (Р.Ө. Әдимолда) заңнамада белгіленген тәртіппен осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді қамтамасыз етсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау міндетті Қазақстан Республикасының Көлік және коммуникация вице-министрі Е. Дүйсенбаевқа жүктелсiн.

5. Осы қаулы алғаш ресми жарияланған күнінен бастап он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министрдің
міндетін атқарушы	Д. Көтербеков

Қазақстан Республикасының Көлік және коммуникация министрінің міндетін атқарушының 2010 жылғы 13 тамыздағы № 364 бұйрығымен бекiтiлген

Азаматтық авиация авиациялық персоналының киім үлгісін кию және айырым белгілерін тағып жүру ережелерін бекіту туралы

1. Осы Азаматтық авиация авиациялық персоналының киім үлгісін кию және айырым белгілерін тағып жүру ережелері (бұдан әрi - Ережелер) азаматтық авиация авиациялық персоналының киім үлгісін кию және айырым белгілерін тағу тәртібін белгілейді.

2. Осы Ережелерде қолданылатын негiзгi терминдер мен анықтамалар:

1) авиациялық персонал - арнайы және (немесе) кәсіптік даярлығы бар, әуе кемелерінің ұшуын, әуе тасымалдары мен авиациялық жұмыстарды орындау және қамтамасыз ету, әуе кемелеріне техникалық қызмет көрсету, әуе қозғалысын ұйымдастыру және оған қызмет көрсету, әуе қозғалысын басқару жөніндегі қызметті жүзеге асыратын жеке адамдар;

2) жердегi авиациялық персонал – ұшу немесе қызмет көрсету экипажы мүшелерiнiң бiлiктiлiгi жоқ авиациялық персонал тұлғалары;

3) кокарда - авиациялық персоналдың бас киiмдерiне тағатын салалық немесе ведомстволық белгi;

4) командалық-ұшу құрамы - ұшу құрамының қолданыстағы куәлiгi бар және ұшу лауазымын атқаратын авиациялық персоналдың лауазымды тұлғалары;

5) ұшу-инструкторлық құрам - ұшу құрамының қолданыстағы куәлiгi, мамандығы бойынша инструкторлық жұмысқа рұқсаты бар және инструктор лауазымын атқаратын авиациялық персонал тұлғалары;

6) ұшу құрамы - белгiленген үлгiдегi әуе кемесiн немесе оның жабдықтарын басқаруға берiлген ұшу құрамының қолданыстағы куәлiгi және арнайы дайындығы мен тәжiрибесi бар авиациялық персоналдың тұлғалары: ұшқыштар, штурмандар, бортинженерлер, бортмеханиктер, бортрадистер;

7) азаматтық авиация ұйымы - азаматтық авиация саласында қызметтi жүзеге асыратын заңды тұлға;

8) азаматтық авиация саласындағы уәкiлеттi орган – Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану саласында және азаматтық пен эксперименттік авиация қызметінде басшылықты жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

9) ұшу экипажының мүшесi – ұшу уақыты кезеңінде әуе кемесін басқаруға байланысты міндеттер жүктелген, авиациялық персоналдың қолданыстағы куәлігі бар авиациялық персоналға жататын тұлға;

10) қызмет көрсетушi экипаждың мүшелерi - қолданыстағы куәлiгi және әуе кемесiнiң бортында қызмет көрсетушi құрамының тиiстi дайындығы бар авиациялық персоналдың тұлғалары: бортсерiктер, азаматтық авиацияның жолаушылар және жүк тасымалдау ұшақтарының бортоператорлары;

11) әуе қозғалысына қызмет көрсету қызметінің мамандары - әуе қозғалысына қызмет көрсету қызметінде жұмыс істейтін авиация персоналының адамдары.

Ескерту. 2-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Көлік министрінің м.а. 01.10.2025 № 321 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

3. Киім үлгісін кию және айырым белгілерін тағу құқығы осы Ережелердің 1-қосымшасында көрсетілген Қазақстан Республикасы азаматтық авиациясының (бұдан әрі – ҚР АА) командалық-ұшу құрамы мен басқа қызметкерлеріне беріледі.

4. Киім үлгісі осы Ережелердің 2-қосымшасына байланысты киім үлгісінің бұйымдарын қамтамасыз ету нормалары мен тағу мерзімдеріне сәйкес беріледі.

5. Азаматтық авиацияның командалық – ұшу құрамы мен шаруашылық субъектілері – ұйым қызметкерлерінің (бұдан әрі - азаматтық авиация ұйымдары) киім үлгісі мен айырым белгілері осы Ережелерге сәйкес қолданылады.

6. ҚР АА ұйымдарының қызметкерлеріне киім үлгісі осы ұйымның бірінші басшысының бұйрығымен анықталған нормалар мен тізбелерге сәйкес беріледі.

7. Киім үлгісі мен оның элементтерін тағу мерзімдері оны берген күннен бастап есептеледі.

8. Мыналарға рұқсат етiлмейдi:

1) киiм үлгісін кию және айыру белгiлерiн тағуға құқығы жоқ тұлғаларға оларды киюге;

2) киім үлгісі мен азаматтық киiм бөлiктерiн қатар киюге;

3) киім үлгісінің сырт көрiнiсiн бұзатын үлкен заттарды қалтасына салып жүруге.

9. Жазғы уақытта жоғары температура жағдайында командалық-ұшу құрамы өз функцияларын, сондай-ақ ұшу экипажы мүшелерінің функцияларын орындау кезінде жазғы жеңіл костюм киюіне рұқсат етіледі.

10. 1-қосымшада көрсетілген, азаматтық авиация құрылымына кіретін ұйымдар, оқу орындары авиациялық персоналының тұлғалары өздерінің қызметтік міндеттерін атқару кезінде осы Ережелерге сәйкес айырым белгілерінсіз киім үлгісін киеді.

11. Осы Ережелердің 1-қосымшасында көрсетілген ҚР АА авиакомпанияларының командалық - ұшу, ұшу және қызмет көрсету персоналының тұлғалары таңбасыз алмалы-салмалы айыру белгiлерiн - бiрiздендiрiлген (қысқартылған) погондарды тағып жүруі тиіс.

12. Киiм үлгісін киюге құқығы бар ҚР АА қызметкерлерiнiң лауазымдық санаттары бойынша берiлген жеңдiк және алмалы-салмалы иықтық айырым белгiлерiнiң (шеврондар мен погондар) табелi осы Ережелердің 3-қосымшасында көрсетiлген.

13. Командалық-ұшу құрамы ұшу экипажы мүшелерінің функцияларын атқарған кезде біріздендірілген (қысқартылған) погондарды тағуға рұқсат етіледі.

14. ҚР АА командалық-ұшу, ұшу және қызмет көрсету персоналдарының тұлғалары бас киiм және төс белгілерінде эмблема комбинациясын тағуға тиiстi.

15. Қызметтік міндеттерін атқару кезінде ҚР АА қызметкерлерінің сол жақ кеудесінде аты-жөні және тегі көрсетілген сәйкестендіру (айырым) карточкасы болуы қажет.

16. ҚР АА қызметкерлерінің киім үлгісінің сипаттамасы осы Ережелердің 4-қосымшасында көрсетілген.

17. Азаматтық авиация ұйымдарының авиациялық қауiпсiздiк қызметiнiң мамандарына арналған киім үлгісінің сипаттамасы және азаматтық авиация ұйымдарының авиациялық қауiпсiздiк қызметiнiң мамандарына арналған айырым белгiлердiң сипаттамасы осы Ережелердің

5, 6-қосымшаларында көрсетілген.

18. Киім үлгісінің бұйымдары мен айырым белгілері ұқыпты және мұқият жасалған және осы Ережелердің талаптарына сәйкес келуі тиіс.

Азаматтық авиация авиациялық персоналының киім үлгісін кию және айырым белгілерін тағып жүру ережелеріне 1-қосымша

Қазақстан Республикасы азаматтық авиациясының киiм үлгісін киюге құқығы бар қызметкерлерi лауазымдарының (кәсiптерiнiң) тiзбесi

Ескерту. 1-қосымшаға өзгеріс енгізілді - ҚР Көлік министрінің м.а. 01.10.2025 № 321 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1. Ұшуға рұқсаты бар авиакомпанияның бiрiншi басшысы.

2. Ұшуға рұқсаты бар авиакомпанияның бiрiншi басшыларының орынбасарлары.

3. Ұшу қауiпсiздiгi жөнiндегi авиакомпания инспекциясының бастығы.

4. Ұшу қауiпсiздiгi жөнiндегi авиакомпания инспекциясының инспекторлық құрамы.

5. Авиация жасағының командирi.

6. Авиация жасағы командирiнің орынбасары.

7. Авиация эскадрильясының командирi.

8. Авиация эскадрильясы командирiнің орынбасары.

9. Жолаушыларға қызмет көрсету жөнiндегi дирекцияның бастығы.

10. Ұшу қауiпсiздiгi жөнiндегi инспекцияның бастығы.

11. Авиациялық қауiпсiздiк жөнiндегi инспекцияның бастығы.

12. Ұшу-әдiстемелiк кабинеттiң бастығы.

13. Ұшу құрамын оқыту қызметiнiң бастығы.

14. Жолаушыларға қызмет көрсету жөнiндегi бөлiмнiң бастығы.

15. Тексеру бөлiмшесiнiң бастығы (оның орынбасарлары).

16. Тексеру бөлiмшесiнiң ауысым бастығы.

17. Күзет және бақылау бөлiмшесiнiң бастығы.

18. Күзет және тексерудiң инженерлiк-техникалық құралдары бөлiмшесiнiң бастығы.

19. Авиациялық қауiпсiздiк бөлiмшесiнiң бастығы (оның орынбасарлары).

20. Авиациялық қауiпсiздiк бөлiмшесiнiң ауысым бастығы.

21. Аэровокзал кешенi қызметiнiң бастығы.

22. Әуеайлақ қызметiнiң бастығы.

23. Бортсерiктер қызметiнiң бастығы.

24. Штаб бастығы-әуе кемесiнiң командирi.

25. Авиациялық қауiпсiздiк қызметiнiң бастығы.

26. Жолаушыларға жерде қызмет көрсету қызметiн басқарушы.

27. Бортмеханик-нұсқаушы.

28. Бортсерiк-нұсқаушы.

29. Әуе кемелерiн пайдалану жөнiндегi жетекшi инженер.

30. Техникалық қызмет көрсету жөнiндегi жетекшi инженер.

31. Екiншi пилот.

32. Әуе қозғалысына қызмет көрсету қызметiнiң диспетчерi.

33. Авиациялық тасымалдарды (халықаралық, жолаушылар, почта-жүк) ұйымдастыру жөнiндегi диспетчер.

34. Тасымалдау қызметiнiң диспетчерi.

35. Инженер.

36. Борт инженерi.

37. Инженерлiк-авиациялық қызметтiң инженерi.

38. Инспектор.

39. Ұшу қауiпсiздiгi жөнiндегi инспектор.

40. Авиациялық қауiпсiздiк жөнiндегi инспектор.

41. Ұшу-өндiрiстiк қызметтiң инспекторы.

42. Борт нұсқаушысы-жолсерiк.

43. Тренажер нұсқаушысы.

44. Әуе кемесiнiң командирi.

45. Желiлiк пилот.

46. Бортта тамақтандыруды ұйымдастыру жөнiндегi менеджер.

47. Ұшу қауiпсiздiгi жөнiндегi менеджер.

48. Ұшуды қамтамасыз ету жөнiндегi менеджер.

49. Техникалық қамтамасыз ету жөнiндегi менеджер.

50. Коммерциялық авиация пилоты.

51. Пилот-нұсқаушы.

52. Әуесқой пилот.

53. Аға инспектор.

54. Аға пилот-нұсқаушы.

55. Ұшу стандарттары жөнiндегi aғa менеджер.

56. Аға штурман.

57. Авиация технигi.

58. Ұшу ақпаратын өңдеу жөнiндегi техник.

59. Теңiз қондырғыларына тiкұшақты қондыру жөнiндегi техник.

60. Тренажерларды пайдалану жөнiндегi техник.

61. Объективтi бақылаудың авиациялық жабдығын пайдалану жөнiндегi авиация технигi (механик).

62. Әуе кемелерiн (әуе кемелерi жүйелерiн) пайдалану жөнiндегi авиация технигi (механик).

63. Шеф-пилот.

64. Штурман.

65. Штурман-нұсқаушы.

66. Штурман-оператор.

67. Тексеру агентi.

68. Жолаушылар авиатасымалына қызмет көрсетудi ұйымдастыру жөнiндегi агент.

69. Почта-жүк авиатасымалына қызмет көрсетудi ұйымдастыру жөнiндегi агент.

70. Жолаушыларға жерде қызмет көрсету агентi.

71. Техникалық жоспарлау жөнiндегi әкiмшi.

72. Техникалық өндiрiс жөнiндегi әкiмшi.

73. Сапа жөнiндегi әкiмшi.

74. Ұшу қауiпсiздiгi жөнiндегi әкiмшi.

75. Жедел басқару орталығы маманының ассистентi.

76. Ұшу құрамын оқыту жөнiндегi үйлестiрушiнiң ассистентi.

77. Диспетчердiң ассистентi.

78. Ұшуды қамтамасыз ету жөнiндегi менеджердiң ассистентi.

79. Жолаушыларға қызмет көрсету жөнiндегi үйлестiрушi.

80. Теңдестiру жөнiндегi үйлестiрушi.

81. Бортсерiктер қызметiн үйлестiрушi.

82. Экипаждарды үйлестiрушi.

83. Ұшу құрамын оқыту жөнiндегi үйлестiрушi.

84. Базалық техникалық қызмет көрсету жөнiндегi үйлестiрушi.

85. Планер және қозғалтқыштар жөнiндегi авиация механигi (техник).

86. Аспаптар және электр жабдығы жөнiндегi авиация механигi (техник).

87. Радио жабдығы жөнiндегi авиация механигi (техник).

88. Жанар-жағармай материалдарының авиатехнигi.

89. Бортмеханик.

90. Жүк ұшақтарының бортоператоры.

91. Бортсерiк.

92. Бортрадист.

93. Әуе қозғалысына қызмет көрсету қызметінің диспетчері-нұсқаушысы.

94. Әуе қозғалысына қызмет көрсету қызметінің аға диспетчері.

95. Әуе қозғалысына қызмет көрсету қызметінің ұшу басшысы.

Азаматтық авиация авиациялық персоналының киім үлгісін кию және айырым белгілерін тағып жүру ережелеріне 2-қосымша

Қазақстан Республикасы Азаматтық авиациясының киiм үлгісін киюге құқығы бар жұмыскерлерiн киiм үлгісімен қамтамасыз ету нормалары және бұйымдарды пайдалану мерзiмдерi

Ескерту. 2-қосымша жаңа редакцияда - ҚР Көлік министрінің м.а. 01.10.2025 № 321 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Нысанды киiм бұйымдарының атауы	Бiр адамға арналған жиынтық немесе бұйымдардың саны	Кию мерзімі
Ұшу құрамы үшін
Кокардалы фуражка	1 дана	2 жыл
Кокардалы қыстық құлақшын	1 дана	3 жыл
Мамықтан күртеше немесе қысқы пальто	1 дана	3 жыл
Алмалы-салмалы синтепонды және (немесе) терi астарлы, алмалы-салмалы кашемирлi және (немесе) терi жағасы бар бiрқаусырмалы маусымдық плащ-пальто	1 жиынтық	3 жыл
Плащ-пальтоның алмалы-салмалы және суық күндерге арналған жылы капюшоны	2 дана	3 жыл
Екi жапсырма қалталы, жеңдi және жеңсiз қысқа белдiкшелi погондары бар тоқылған жемпiр	2 дана	2 жыл
Жазғы жеңiл костюм (күртеше, екi шалбар, қысқа жеңдi және жапсырма қалталары бар екi жейде)	1 жиынтық	2 жыл
Алмалы-салмалы жылы астары бар желпiлдек-күртеше	1 дана	3 жыл
Жартылай жүндi (микрогабардиндi) матадан тiгiлген екi түймелi қосқаусырмалы костюм (пиджак және екi шалбар).	1 жиынтық	1 жыл
Ұзын жеңдi және екi жапсырма қалталары бар жейде	3 дана	1 жыл
Қысқа жеңдi және екi жапсырма қалталары бар немесе қалталарсыз жейде	3 дана	1 жыл
Галстук-регат	2 дана	1 жыл
Қысқы шарф	1 дана	2 жыл
Алмалы-салмалы иыққа тағатын айыру белгiлерi (погондар)	4 дана	2 жыл
Мамандықты бiлдiретiн төс белгiлерi	2 дана	2 жыл
Дөңгелегi бар чемодан-сөмке	1 дана	2 жыл
Туфли	1 дана	1 жыл
Қысқы бәтеңке	1 дана	1 жыл
Сигнал немесе шағылыстыратын кеудеше	1 дана	3 жыл
Пилотқа арналған тоқылған жилет	1 дана	3 жыл
Шеврондар (ӘКК және ЕҰ)	2 дана	1 жыл
Бортсерiктер мен бортоператорларға (ерлер)
Кокардалы фуражка	1 дана	2 жыл
Кокардалы қыстық құлақшын	1 дана	3 жыл
Алмалы-салмалы синтепонды және (немесе) терi астарлы, алмалы-салмалы кашемирлi жағасы бар бiрқаусырмалы маусымдық плащ-пальто	1 жиынтық	3 жыл
Мамықтан күртеше немесе қысқы пальто	1 дана	3 жыл
Жартылай жүндi (микрогабардиндi) матадан тiгiлген үш түймелi бiрқаусырмалы костюм (пиджак және екi шалбар)	1 жиынтық	1 жыл
Шалбар	3 дана	1 жыл
Кардиган немесе пуловер	1 дана	2 жыл
Ұзын жеңдi және жапсырма қалталары бар жейде	3 дана	1 жыл
Қысқа жеңдi және жапсырма қалталары бар жейде	2 дана	2 жыл
Галстук-регат	1 дана	1 жыл
Қысқы шарф	1 дана	2 жыл
Иыққа тағатын белгiлер (аға БП, инструктордың погондары)	4 дана	2 жыл
Аты жазылған бэйдж	3 дана	5 жыл
Дөңгелегi бар чемодан-сөмке	1 дана	3 жыл
Алжапқыш (бортсерiктерге)	1 дана	1 жыл
Нысанды жилет	2 дана	1 жыл
Маусымдық кепеш	1 дана	4 жыл
Жүннен жасалған кепеш	1 дана	4 жыл
Қысқы қалпақ	1 дана	4 жыл
Туфли	1 дана	1 жыл
Қысқы бәтеңке	1 дана	1 жыл
Багаж белгісі	2 дана	2 жыл
Сигнал немесе шағылыстыратын жилет	1 дана	3 жыл
Бортсерiктер үшiн (әйелдер)
Алмалы-салмалы капюшоны, жүндi астары бар маусымдық бiрқаусырмалы пальто немесе плащ	1 дана	3 жыл
Мамықтан күртеше немесе қысқы пальто	1 дана	4 жыл
Нысанды көйлек	1 дана	1 жыл
Ұзын жеңді блуза	2 дана	1 жыл
Шалбар	2 дана	1 жыл
Кокардалы қыстық қалпақ(капюшон-шарфымен)	1 дана	3 жыл
Жартылай жүндi матадан тiгiлген үш түймелi бiрқаусырмалы костюм (жакет, шалбар, жилет, белдемше)	1 жиынтық	1 жыл
Қысқа жеңдi әйел жейдесi	4 дана	2 жыл
Жейдеге тағатын галстук-бант	2 дана	1 жыл
Шарф (фуляр)	1 дана	1 жыл
Иыққа тағатын белгiлер (аға БП, инструктордың погондары)	4 дана	2 жыл
Аты жазылған бэйдж	3 дана	5 жыл
Дөңгелегi бар чемодан-сөмке	1 дана	3 жыл
Алжапқыш	1 дана	1 жыл
Туфли	1 дана	1 жыл
Қысқы етік	1 дана	2 жыл
Багаж белгісі	2 дана	2 жыл
Сигнал немесе шағылыстыратын жилет	1 дана	3 жыл
Кардиган немесе жемпір	1 дана	2 жыл
Мойын орамал	1 дана	2 жыл
Пилотка	1 дана	3 жыл
Жердегi персоналға (әйелдер)
Алмалы-салмалы капюшоны, жүндi астары бар маусымдық бiрқаусырмалы пальто немесе плащ	1 дана	3 жыл
Мамықтан күртеше	1 дана	3 жыл
Тоқылған жемпір	1 дана	2 жыл
Ұзын жеңді блузка	2 дана	1 жыл
Нысанды жемпір	1 дана	2 жыл
Қысқы қалпақ (капюшон-шарфымен)	1 дана	3 жыл
Жартылай жүндi матадан тiгiлген үш түймелi бiрқаусырмалы костюм (жакет, шалбар, жилет, белдемше)	1 жиынтық	1 жыл
Қысқа жеңдi әйел жейдесi	4 дана	2 жыл
Иыққа тағатын белгiлер (қажетiне қарай)	4 дана	2 жыл
Шарф (фуляр)	1 дана	2 жыл
Жейдеге тағатын галстук-бант	2 дана	1 жыл
Мойын орамал	1 дана	3 жыл
Алжапқыш	1 дана	2 жыл
Агентке арналған қол сөмке	1 дана	2 жыл
Қысқы етік	1 дана	2 жыл
Туфли	1 дана	1 жыл
Багаж белгісі	1 дана	2 жыл
Сигнал немесе шағылыстыратын жилет	1 дана	3 жыл
Жаңбыр жамылғысы	1 дана	2 жыл
Аты жазылған бэйдж	3 дана	5 жыл
Жердегi персоналға (ерлер)
Фуражка	1 дана	2 жыл
Қыстық құлақшын	1 дана	4 жыл
Синтепонды немесе жүн астары, алмалы-салмалы кашемирлi жағасы бар бiрқаусырмалы маусымдық плащ-пальто	1 жиынтық	3 жыл
Мамықтан күртеше	1 дана	3 жыл
Тоқылған жемпір	1 дана	2 жыл
Жартылай жүндi матадан тiгiлген үш түймелi бiрқаусырмалы костюм (пиджак және екi шалбар)	1 жиынтық	1 жыл
Ұзын жеңдi және жапсырма қалталары бар жейде	4 дана	1 жыл
Қысқа жеңдi және жапсырма қалталары бар жейде	2 дана	2 жыл
Нысанды жилет	2 дана	1 жыл
Маусымдық кепеш	1 дана	4 жыл
Иыққа тағатын белгiлер (қажетiне қарай)	4 дана	2 жыл
Галстук-регат	1 дана	1 жыл
Қысқы шарф	1 дана	3 жыл
Туфли	1 дана	1 жыл
Қысқы етік	1 дана	2 жыл
Агентке арналған қол сөмке	1 дана	2 жыл
Багаж белгісі	1 дана	2 жыл
Сигнал немесе шағылыстыратын жилет	1 дана	3 жыл
Жаңбыр жамылғысы	1 дана	2 жыл
Нысанды жемпір	1 дана	2 жыл
Аты жазылған бэйдж	3 дана	5 жыл
Әуе қозғалысына қызмет көрсету қызметінің мамандары (ерлер)
Костюм жартылай жүннен жасалған екі түймемен (куртка, көкірекше және екі шалбар) бір кеудеше	2 жиынтық	3 жыл
Ұзын жеңді көйлек	2 дана	3 жыл
Қысқа жеңді және жүкқұжатты көйлек қалта	2 дана	3 жыл
Әуе қозғалысына қызмет көрсету қызметінің мамандары (әйелдер)
Жартылай жүн матадан (пиджак, көкірекше, шалбар, юбка) жасалған бір түймелі қапсырмасы бар бір кеудеше костюм	2 жиынтық	3 жыл
Ұзын жеңді көйлек	2 дана	3 жыл
Қысқа жеңді және жүкқұжатты көйлек қалта	2 дана	3 жыл

Азаматтық авиация авиациялық персоналының киім үлгісін кию және айырым белгілерін тағып жүру ережелеріне 3-қосымша

Киім үлгісін киюге құқығы бар Қазақстан Республикасы азаматтық авиациясы қызметкерлерiнiң лауазымдық санаттары бойынша берiлген жеңдiк және алмалы-салмалы иықтық айырым белгiлерiнiң (шеврондар мен погондар) табелi

Ескерту. 3-қосымшаға өзгеріс енгізілді - ҚР Көлік министрінің м.а. 01.10.2025 № 321 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Лауазымы	Санаты	Айырым белгiлерi (оқалар)
1. Ұшуға рұқсаты бар авиакомпанияның бiрiншi басшысы.	4	Төрт жеңдiк және төрт иықтық айырым белгiлерi
2. Ұшуға рұқсаты бар авиакомпанияның бiрiншi басшының орынбасары	4	Төрт жеңдiк және төрт иықтық айырым белгiлерi
3. Ұшу қауiпсiздiгi жөнiндегi авиакомпания инспекциясының бастығы	4	Төрт жеңдiк және төрт иықтық айырым белгiлерi
4. Ұшу қауiпсiздiгi жөнiндегi авиакомпания инспекциясының инспекторлық құрамы	4	Төрт жеңдiк және төрт иықтық айырым белгiлерi
5. Авиация жасағының командирi	4	Төрт жеңдiк және төрт иықтық айырым белгiлерi
6. Авиация жасағы командирiнің орынбасары	4	Төрт жеңдiк және төрт иықтық айырым белгiлерi
7. Авиация эскадрильясының командирi	4	Төрт жеңдiк және төрт иықтық айырым белгiлерi
8. Авиация эскадрильясы командирiнің орынбасары	4	Төрт жеңдiк және төрт иықтық айырым белгiлерi
9. Жолаушыларға қызмет көрсету жөнiндегi дирекцияның бастығы	3	Үш жеңдiк және үш иықтық айырым белгiлерi
10. Ұшу қауiпсiздiгi жөнiндегi инспекцияның бастығы	4	Төрт жеңдiк және төрт иықтық айырым белгiлерi
11. Авиациялық қауiпсiздiк жөнiндегi инспекцияның бастығы	3	Үш жеңдiк және үш иықтық айырым белгiлерi
12. Ұшу-әдiстемелiк кабинеттiң бастығы	2	Екi жеңдiк және екi иықтық айырым белгiлерi
13. Ұшу құрамын оқыту қызметiнiң бастығы	3	Үш жеңдiк және үш иықтық айырым белгiлерi
14. Жолаушыларға қызмет көрсету жөнiндегi бөлiмнiң бастығы	2	Екi жеңдiк және екi иықтық айырым белгiлерi
15. Тексеру бөлiмшесiнiң бастығы (оның орынбасарлары)	2	Екi жеңдiк және екi иықтық айырым белгiлерi
16. Тексеру бөлiмшесiнiң ауысым бастығы	1	Бір жеңдiк және бір иықтық айырым белгiлерi
17. Күзет және бақылау бөлiмшесiнiң бастығы	2	Екi жеңдiк және екi иықтық айырым белгiлерi
18. Күзет және тексерудiң инженерлiк-техникалық құралдары бөлiмшесiнiң бастығы	2	Екi жеңдiк және екi иықтық айырым белгiлерi
19. Авиациялық қауiпсiздiк бөлiмшесiнiң бастығы (оның орынбасарлары)	2	Екi жеңдiк және екi иықтық айырым белгiлерi
20. Авиациялық қауiпсiздiк бөлiмшесiнiң ауысым бастығы	1	Бір жеңдiк және бір иықтық айырым белгiлерi
21. Аэровокзал кешенi қызметiнiң бастығы	3	Үш жеңдiк және үш иықтық айырым белгiлерi
22. Әуеайлақ қызметiнiң бастығы	3	Үш жеңдiк және үш иықтық айырым белгiлерi
23. Бортсерiктер қызметiнiң бастығы	3	Үш жеңдiк және үш иықтық айырым белгiлерi
24. Штаб бастығы-әуе кемесiнiң командирi	4	Төрт жеңдiк және төрт иықтық айырым белгiлерi
25. Авиациялық қауiпсiздiк қызметiнiң бастығы	3	Үш жеңдiк және үш иықтық айырым белгiлерi
26. Жолаушыларға жерде қызмет көрсету қызметiн басқарушы	3	Үш жеңдiк және үш иықтық айырым белгiлерi
27. Бортмеханик-нұсқаушы	2	Екi жеңдiк және екi иықтық айырым белгiлерi
28. Бортсерiк-нұсқаушы.	1	Бір жеңдiк және бір иықтық айырым белгiлерi
29. Әуе кемелерiн пайдалану жөнiндегi жетекшi инженер	2	Екi жеңдiк және екi иықтық айырым белгiлерi
30. Техникалық қызмет көрсету жөнiндегi жетекшi инженер	2	Екi жеңдiк және екi иықтық айырым белгiлерi
31. Екiншi пилот	3	Үш жеңдiк және үш иықтық айырым белгiлерi
32. Әуе қозғалысына қызмет көрсету қызметiнiң диспетчерi	2	Екi жеңдiк және екi иықтық айырым белгiлерi
33. Авиациялық тасымалдарды (халықаралық, жолаушылар, почта-жүк) ұйымдастыру жөнiндегi диспетчер	2	Екi жеңдiк және екi иықтық айырым белгiлерi
34. Тасымалдау қызметiнiң диспетчерi	2	Екi жеңдiк және екi иықтық айырым белгiлерi
35. Инженер	2	Екi жеңдiк және екi иықтық айырым белгiлерi
36. Борт инженерi	3	Үш жеңдiк және үш иықтық айырым белгiлерi
37. Инженерлiк-авиациялық қызметтiң инженерi	2	Екi жеңдiк және екi иықтық айырым белгiлерi
38. Инспектор	-	-
39. Ұшу қауiпсiздiгi жөнiндегi инспектор	4	Төрт жеңдiк және төрт иықтық айырым белгiлерi
40. Авиациялық қауiпсiздiк жөнiндегi инспектор	-	-
41. Ұшу-өндiрiстiк қызметтiң инспекторы	3	Үш жеңдiк және үш иықтық айырым белгiлерi
42. Борт нұсқаушысы-жолсерiк	1	Бір жеңдiк және бір иықтық айырым белгiлерi
43. Тренажер нұсқаушысы	-	-
44. Әуе кемесiнiң командирi	4	Төрт жеңдiк және төрт иықтық айырым белгiлерi
45. Желiлiк пилот	3	Үш жеңдiк және үш иықтық айырым белгiлерi
46. Бортта тамақтандыруды ұйымдастыру жөнiндегi менеджер	-	-
47. Ұшу қауiпсiздiгi жөнiндегi менеджер	-	-
48. Ұшуды қамтамасыз ету жөнiндегi менеджер	-	-
49. Техникалық қамтамасыз ету жөнiндегi менеджер	-	-
50. Коммерциялық авиация пилоты	3	Үш жеңдiк және үш иықтық айырым белгiлерi
51. Пилот-нұсқаушы	4	Төрт жеңдiк және төрт иықтық айырым белгiлерi
52. Әуесқой пилот	-	-
53. Аға инспектор	4	Төрт жеңдiк және төрт иықтық айырым белгiлерi
54. Аға пилот-нұсқаушы	4	Төрт жеңдiк және төрт иықтық айырым белгiлерi
55. Ұшу стандарттары жөнiндегi aғa менеджер	4	Төрт жеңдiк және төрт иықтық айырым белгiлерi
56. Аға штурман	4	Төрт жеңдiк және төрт иықтық айырым белгiлерi
57. Авиация технигi	-	-
58. Ұшу ақпаратын өңдеу жөнiндегi техник	-	Төрт жеңдiк және төрт иықтық айырым белгiлерi
59. Теңiз қондырғыларына тiкұшақты қондыру жөнiндегi техник	-	Төрт жеңдiк және төрт иықтық айырым белгiлерi
60. Тренажерларды пайдалану жөнiндегi техник	-	Төрт жеңдiк және төрт иықтық айырым белгiлерi
61. Объективтi бақылаудың авиациялық жабдығын пайдалану жөнiндегi авиация технигi (механик)	-	Үш жеңдiк және үш иықтық айырым белгiлерi
62. Әуе кемелерiн (әуе кемелерi жүйелерiн) пайдалану жөнiндегi авиация технигi (механик)	-	-
63. Шеф-пилот	4	Төрт жеңдiк және төрт иықтық айырым белгiлерi
64. Штурман	3	Үш жеңдiк және үш иықтық айырым белгiлерi
65. Штурман-нұсқаушы	3	Үш жеңдiк және үш иықтық айырым белгiлерi
66. Штурман-оператор	2	Екi жеңдiк және екi иықтық айырым белгiлерi
67. Тексеру агентi	-	-
68. Жолаушылар авиатасымалына қызмет көрсетудi ұйымдастыру жөнiндегi агент	-	-
69. Почта-жүк авиатасымалына қызмет көрсетудi ұйымдастыру жөнiндегi агент	-	-
70. Жолаушыларға жерде қызмет көрсету агентi	-	-
71. Техникалық жоспарлау жөнiндегi әкiмшi	-	-
72. Техникалық өндiрiс жөнiндегi әкiмшi	-	-
73. Сапа жөнiндегi әкiмшi	-	-
74. Ұшу қауiпсiздiгi жөнiндегi әкiмшi	-	-
75. Жедел басқару орталығы маманының ассистентi	-	-
76. Ұшу құрамын оқыту жөнiндегi үйлестiрушiнiң ассистентi	-	-
77. Диспетчердiң ассистентi	-	-
78. Ұшуды қамтамасыз ету жөнiндегi менеджердiң ассистентi	-	-
79. Жолаушыларға қызмет көрсету жөнiндегi үйлестiрушi	2	Екi жеңдiк және екi иықтық айырым белгiлерi
80. Теңдестiру жөнiндегi үйлестiрушi	2	Екi жеңдiк және екi иықтық айырым белгiлерi
81. Бортсерiктер қызметiн үйлестiрушi	2	Екi жеңдiк және екi иықтық айырым белгiлерi
82. Экипаждарды үйлестiрушi	2	Екi жеңдiк және екi иықтық айырым белгiлерi
83. Ұшу құрамын оқыту жөнiндегi үйлестiрушi	2	Екi жеңдiк және екi иықтық айырым белгiлерi
84. Базалық техникалық қызмет көрсету жөнiндегi үйлестiрушi.	2	Екi жеңдiк және екi иықтық айырым белгiлерi
85. Планер және қозғалтқыштар жөнiндегi авиация механигi (техник)	-	-
86. Аспаптар және электржабдығы жөнiндегi авиация механигi (техник)	-	-
87. Радио жабдығы жөнiндегi авиация механигi (техник)	-	-
88. Жанар-жағармай материалдарының авиатехнигi	-	-
89. Бортмеханик	2	Екi жеңдiк және екi иықтық айырым белгiлерi
90. Жүк ұшақтарының бортоператоры	2	Екi жеңдiк және екi иықтық айырым белгiлерi
91. Бортсерiк	-	-
92. Бортрадист	2	Екi жеңдiк және екi иықтық айырым белгiлерi
93. Әуе қозғалысына қызмет көрсету қызметінің диспетчері-нұсқаушысы.	3	Үш жеңдік және үш иықтық
94. Әуе қозғалысына қызмет көрсету қызметінің аға диспетчері.	3	Үш жеңдік және үш иықтық
95. Әуе қозғалысына қызмет көрсету қызметінің ұшу басшысы	4	Төрт жеңдік және төрт иықтық

Азаматтық авиация авиациялық персоналының киім үлгісін кию және айырым белгілерін тағып жүру ережелеріне 4-қосымша

Қазақстан Республикасының Азаматтық авиация жұмыскерлерiнiң киім үлгісінің сипаттамасы

Ескерту. 4-қосымша жаңа редакцияда - ҚР Көлік министрінің м.а. 01.10.2025 № 321 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1. Қатты (жұмсақ) негiздегi фуражка, маңдайшасының жоғарғы бөлiгiнiң (тулья) биiктiгi 7 сантиметрден (бұдан әрі – см) және төменгi бөлiгiнiң (околыш) биiктiгi 4 сантиметрден аспайтын көкшiл қара түстi матадан тiгiледi. Күнқағары пластинка тәрiздес қара түстi жиекпен жиектелген. Күнқағардың үстi бiр реңдi матамен қапталған. Күнқағардың үстiне енi 13,5 мм алтын түстi нейлон бау-таспа түймеленедi. Командалық-ұшу құрамы фуражкасының күнқағарында алтын түстi жiппен бедерлi тiгiлген лавр жапырақтары. Фуражканың алдыңғы жағының ортасына, бау-таспаның үстiнен, мата тәрiздес негiзде алтын түстi жiппен бедерлi тiгiлген азаматтық авиацияға тән белгi - белгiленген үлгiдегi кокарда бекiтiледi. Қызмет көрсетушi экипаж мүшелерiнiң фуражкасы (бортоператорлар мен бортсерiктердiң) жеке кокардамен және қара түстi белгiленген үлгiдегi бау-таспамен жинақталады.

2. Ер адамдардың қысқы құлақшыны - фуражкалық күнқағарымен, үстi көкшiл қара түстi кашемир (драп) немесе жадағай матадан жасалған жұмсақ негiздегi бiрiздендiрiлген құлақшын. Құлақшынның алдыңғы жағы қосымша маңдайлықпен тысталған. Құлақшынның негiзi қара түстi терi болып табылады, командалық-ұшу құрамы үшiн қаракөлден немесе колоноктан, қызмет көрсетушi персоналдар үшiн жұқа жақсартылған цигейкадан тігіледі.

Командалық-ұшу мен ұшу құрамы құлақшынының күнқағары үстiнен алтын түстi нейлон бау-таспа (лента-тесьма) түймеленедi. Командалық-ұшу құрамы құлақшынының күнқағарында алтын түстi жiппен бедерлi тiгiлген лавр жапырақтары. Фуражканың алдыңғы жағының ортасына, бау-таспаның үстiнен, мата тәрiздес негiзде алтын түстi жiппен бедерлi тiгiлген азаматтық авиацияға тән белгi - кокарда бекiтiледi.

Қызмет көрсетушi экипаж мүшелерiнiң құлақшыны (бортоператорлар мен бортсерiктердiң) жеке кокарда және белгiленген үлгiдегi қара түстi бау-таспамен жинақталады.

3. Ер адамның кашемирден тiгiлген көкшiл қара түстi, бiр қаусырмалы, погонсыз пальтосы. Жабық түймелi. Арқасы ортаңғы тiгiсiмен және айырығымен. Қиылған жан қалталары, қайырма жағасы және белдiгi бар пальто. Қатты негiздегi фуражкамен киюге арналған қысқа белдiкшелi тiк жеңмен, немесе жұмсақ негiздегi фуражкамен киюге арналған қысқа белдiкшелi реглан-жең тiгiледi.

4. Сырып тiгiлген синтепон және жақсартылған терiден алмалы-салмалы маусымдық тыстары бар қара түстi плащтық матадан тiк тiгiлген бiр қаусырмалы ер адамның, маусымдық плащ-пальтосы. Жабық түймелi. Қиылған жан қалталары, алынып-салынатын жағасы мен белдiгi, қысқа белдiкше-погондары бар плащ-пальто. Жеңi тiк тiгiстi төменгi жағында қысқа белдiкшесiмен. Кашемир мен терiден жасалған маусымдық жағалармен жинақталады. Күзгi жағаның негiзi қара түстi кашемир болып табылады. Қысқы жағаның негiзi қара түстi терiден, командалық-ұшу мен ұшу құрамдары үшiн қаракөлден немесе колоноктан, қызмет көрсетушi персоналдар үшiн жұқа жақсартылған цигейкадан.

5. Қарсы iлгегi бар алмалы-салмалы синтепонмен немесе мамықтан тысталған, аралас немесе плащтық қара немесе қою көк түстi матадан тiгiлген, тiк тiгiстi, қосқаусырмалы ер адамның астарлы желдiрме-күртешесi. Жасырын қарсы iлгегiмен екi қиылған төс қалтасы бар. Екi қиылған тiк жан қалталары мен астыңғы жағынан түймеленетiн қапталында қысқа белдiкшелерi бар. Жағасы қайырмалы. Жеңi тiк, төменгi жағы қысқа-белдiкшелi. Қара түстi алмалы-салмалы кашемир жағамен жинақталады.

6. Астарлы (пиджак пен шалбар) көкшiл қара түстi жартылай жүндi (микрогабардиндi) матадан тiгiлген қос қаусырмалы ер адамның екi қатарлы төрт түймелi костюмi. Пиджак, кеуде тұсының сол жағында қиылған жапырақша қалтасымен және қақпақтары бар қиылған жан қалталарымен, арқаның төменгi жағындағы екi немесе бір айырығымен. Жеңдерi тiк, төменгi жағында айырығымен. Шалбары тiк, классикалық пiшiмдi, бүгiлмеген немесе бiр бүкпелi, қондырылған белбеуi мен қарсы iлгектi.

7. Астарлы (пиджак пен шалбар), үш түймелi, жартылай жүндi матадан тiгiлген көкшiл қара түстi ер адамның бiр қаусырмалы костюмы. Пиджак бiр қатар түймелi, қақпақтарымен қиылған жан қалталары және сол жақ кеудесiнде қиылған жапырақ-қалтасы бар. Жеңi тiк, айырықсыз тiгiлген. Шалбары тiк, классикалық пiшiмдi, қондырылған белбеуi мен қарсы iлгегi бар.

8. Қысқа және ұзын жеңдi, екі жапсырмалы төс қалталары бар, түймеленетін ер адамның жейдесi. Ақ немесе қызыл түстi, жейде матасынан тiгiлген, жағасы қайырмалы, погонсыз немесе екi иықтық қысқа белдiкшелi-погондары және ортасында бiр қатар қаусырма түймелерi бар.

9. Командалық-ұшу, ұшу-инструкторлық, ұшқыштар құрамы мен көлiктiк (жүк тасымалдық) әуе кемелерiнiң бортоператорларына арналған жазғы жеңiл костюм, бозғылт-жасыл түстi көйлегi, шалбары мен күртешеден құралады:

1) бiр қаусырмалы, тiк пiшiмдi, бозғылт-жасыл түстi аралас матадан тiгiлген, қарсы iлгегi бар күртеше. Жасырын қарсы iлгегi бар екi қиылған төс қалта, қапталында екi тiк қиылған жан қалталары бар. Қапталындағы қысқа белдiкшелерiнiң астыңғы жағы түймеленген. Жағасы қайырмалы. Жеңi тiк тiгiстi, төменгi жағында қысқа белдiкшесiмен;

2) шалбары аралас бозғылт-жасыл немесе қою көк түстi матадан тiк тiгiлген, классикалық пiшiмдi, қондырылған белбеуi және қарсы iлгегi бар;

3) белгiленген үлгiдегi қысқа жеңдi, кеудесiнде екi жапсырмалы қалтасы бар, түймелi жейде. Бозғылт-жасыл түстi жейде матасынан тiгiлген, жағасы қайырмалы, екi иықтық қысқа белдiкшелi-погондары және ортасында қаусырма түймелерi бар. Кәсiптiк төс белгiмен жинақталады.

10. Көкшiл қара түстi плащтық матадан тiгiлген әйел адамның қосқаусырмалы плащы. Тiк тiгiстi, қайырмалы жағалы, белдiгi мен алынып-салынатын немесе алынбалы капюшоны тысталған астарлы, қиылған жан қалталары бар.

11. Көкшiл қара түстi жартылай жүндi матадан тiгiлген әйел адамның костюмi. Жакет, белдемше, көкiрекше және шалбардан құралады. Жакет бiр қаусырмалы немесе қосқаусырмалы, жартылай қынама силуэттi, үш түймелi, қиылған қалталары бар. Белдемшесi тiк тiгiстi, көмкерiп тiгiлген белдiгi және қапталында қарсы iлгегi бар.

Жилет мойынының қиындысы үшбұрышты, төрт түймелi, астыңғы өңiрi бейнелi болып келген. Шалбары тiк, астыңғы жағы тарлау тiгiлген, тiк тiгiстi, жанап тiгiлген белдiгi және қарсы iлгегi бар.

Азаматтық авиация ұйымының бiрiншi басшысының бұйрығымен бекiтiлген дизайнға қарай, әйел костюмiнiң түсi ауысып құрамдастырылады.

12. Ақ немесе қызыл түстi жiбек, көйлек матасынан тiгiлген, қысқа немесе ұзын жеңдi, жапсырма қалталы немесе қалтасыз, жағасы қайырмалы, ортасында қаусырма түймелерi бар әйел адамның жейдесi.

13. Азаматтық авиация ұйымының бiрiншi басшысының бұйрығымен бекiтiлген дизайнда әйел адамдардың бас киiмдерi және нысанды киiмдердiң басқа бөлiктерi азаматтық авиация ұйымдарында осы Ережеге сәйкес әзiрленедi.

14. Иiнiштiк (иық) айырым белгiлерi - белгiленген үлгiдегi көкшiл қара түстi шұғадан жасалған, алмалы-салмалы погондар. Командалық-ұшу құрамы мен мамандарына iшiндегi икемдi қондырғысымен, ұзындығы 112 мм, енi 62 мм.

Азаматтық авиация ұйымдарының авиациялық персоналдарына белгiленген үлгiдегi - ең үлкен ұзындығы 49 мм мен енi 49 мм таңбасыз (қысқартылған) погондар (6-қосымша).

15. Белгiленген үлгiдегi айырым белгiлерiне арналған оқалардың (бау-таспалардың) енi 8-75 мм. Алмалы-салмалы погондарда ара қашықтығы 13 мм жолағымен, жеңдiк шеврондарында ара қашықтығы 2-3 мм жолағымен орналасады. Азаматтық авиацияның қызмет көрсетушi экипаж мүшелерi мен ұшу, командалық-ұшу құрамына арналған оқалар (галуны) алтын түстi болып келедi. Ұшу немесе қызмет көрсетушi экипаж мүшелерi мамандығының бiлiктiлiгi жоқ авиациялық мамандарына және азаматтық авиация ұйымдарының жердегi авиациялық персоналдарына арналған оқалар күмiс түстi.

16. Белгiленген үлгiдегi бас киiмдер үшiн бау-таспалардың (оқалардың) енi 13,5 мм. Азаматтық авиацияның командалық-ұшу, ұшқыштар құрамы үшiн алтын түстi. Қызмет көрсетушi экипаждар мүшелерi үшiн қара түстi. Ұшу немесе қызмет көрсетушi экипаж мүшелерi мамандығының бiлiктiлiгi жоқ авиациялық мамандарына және азаматтық авиация ұйымдарының жердегi авиациялық персоналдарына арналған бау-таспалар (оқалар) күмiс түстi.

17. Костюмдердегі түймелер-үлкен диаметрі 21 мм және кіші диаметрі 13,5-14 мм алтын түсті, әуе қозғалысына қызмет көрсету мамандары үшін - негізгі костюм матасының түсінде. Азаматтық авиацияның командалық-ұшу, ұшу құрамы, азаматтық авиация ұйымдарының ұшу және қызмет көрсету экипажының мүшелері үшін - ұйымның логотипі бар немесе онсыз.

18. Азаматтық авиация ұйымдарының авиациялық персоналдары үшiн белгiленген үлгiдегi бөкебайлар мен мойынорамалдар (шарф, кашне) түсi ашық болмауға тиiстi. Азаматтық авиация азаматтық авиация ұйымының бірінші басшысының бұйрығымен бекітілген дизайнына сәйкес түспен ғана ерекшеленеді.

19. Ұшу экипажының мүшелерiне арналған мамандықты бiлдiретiн, белгiленген үлгiдегi төс белгiлер көкшiл қара түстi материалға алтын және көкшiл түстi жiппен маталық негiзде бедерлi тiгiледi.

20. Қызмет көрсетушi экипаж мүшелерiне арналған мамандықты бiлдiретiн төс белгiлердiң негiзi көкшiл қара түстi материалға алтын және көкшiл түстi жiппен бедерлi тiгiледi.

21. Командалық-ұшу, ұшу-инструкторлық құрамның бас киiмдерiне тағатын кокарда - маталық негiзде, бедерлi тiгiлген авиациялық өкiмет елтаңбасы - Қазақстан Республикасы азаматтық авиациясының негiзгi эмблемасы (бұдан әрi - азаматтық авиацияның негiзгi эмблемасы). Командалық-ұшу, ұшу-инструкторлық құрамдарына алтын түстi жiппен тiгiледi. Ұшу немесе қызмет көрсетушi экипаж мүшелерiнiң бiлiктiлiгi жоқ мамандарына күмiс түстi жiппен тiгiледi.

22. Азаматтық авиация ұйымының ұшу экипажы мүшелерiнiң (командалық-ұшу, ұшу-инструкторлық, ұшу құрамының) бас киiмдерiне тағатын кокарда азаматтық авиация эмблемасының негiздемесі бар осы ұйымның эмблемасының комбинациясын құрайды. Кокарданың негiзi - азаматтық авиацияның негiзгi эмблемасының дөңгеленген сыртқы ою-өрнектерi, алтын түстi жiппен бедерлi тiгiледi. Кокарданың өзегi – азаматтық авиацияның негізгі эмблемасынан алынған шеңберлі сыртқы өрнек алтын түстес жіппен бедерлі тігіледі.

23. Азаматтық авиацияның қызмет көрсетуші экипаж мүшелеріне (бортоператорлар мен бортсеріктер) арналған бас киiмге тағатын кокарданың негiзi көкшiл қара түстi материалға алтын және көкшiл түстi жiппен бедерлi тiгiледi.

24. Көкшiл қара түстi галстуктi материалдан тiгiлген классикалық дизайнды галстук-регат қажетiне қарай резеңке бекiтпеде жасалуы мүмкiн. Азаматтық авиация ұйымының бiрiншi басшысының бұйрығымен бекiтілген дизайнға қарай галстуктiң түсi өзгереді.

25. Әуе қозғалысына қызмет көрсету қызметінің мамандарына арналған қара сұр түсті жартылай жүнді матадан жасалған екі түймелі бекіткіші бар бір төсті еркек костюм. Пиджак, көкірекше және шалбардан тұрады. Түймелердің бір қатары бар блейзер, клапандары бар бүйірлік қалталар және кеуде қуысының сол жағында парақшалы қалта. Пиджактың, графиттің, қара түстің лапельдерінде не негізгі матаның тонында кестеленген Қазақ (ұлттық) ою-өрнектеріне рұқсат етіледі. Жеңдер тіке және жұмыс ілмектері бар, айырым белгілерін білдіретін күртешенің жеңдеріндегі кестеленген Қазақ (ұлттық) ою-өрнектеріне рұқсат етіледі. Үшбұрышты мойын сызығы бар көкірекше, төрт түймеде, бүйірлерінің төменгі бұйра жиектері бар. Тік шалбар классикалық кесілген, белбеуі мен сыдырмасы бар.

26. Әуе қозғалысына қызмет көрсету қызметінің мамандарына арналған қысқа және ұзын жеңді ерлер жейдесі түймелерге түймеленетін екі төс жапсырма қалтасымен рұқсат етіледі. Ақ түсті жейде матадан, бүктелген жағасы, орталық бүйірлік түймелері бар.

27. Әуе қозғалысына қызмет көрсету қызметінің мамандарына арналған қара сұр түсті жартылай жүнді матадан жасалған бір түймесі бар астары бар бір кеудеше әйелдер костюмі. Ол куртка, жилет, юбка және шалбардан тұрады. Түймелердің бір қатары бар блейзер, клапандары бар бүйірлік қалталар. Пиджактың, графиттің, қара түстің лапельдерінде не негізгі матаның тонында кестеленген Қазақ (ұлттық) ою-өрнектеріне рұқсат етіледі. Жеңдер тіке және жұмыс ілмектері бар, айырым белгілерін білдіретін күртешенің жеңдеріндегі кестеленген Қазақ (ұлттық) ою-өрнектеріне рұқсат етіледі. Үшбұрышты мойын сызығы бар көкірекше, төрт түймеде, бүйірлерінің төменгі бұйра жиектері бар. Юбка түзу, белбеуі және артқы сыдырмасы бар. Шалбар тік, белбеуі мен сыдырмасы бар төмен қарай тарылған.

28. Әуе қозғалысына қызмет көрсету қызметінің мамандарына арналған қысқа және ұзын жеңді әйелдер жейдесі екі төс үстеме қалтамен рұқсат етіледі. Ақ түсті жейде матадан, бүктелген жағасы, орталық бүйірлік түймелері бар.

29. 25, 26, 27, 28-тармақтарда көрсетілген киімдердің жиынтығы, түстері, материалдары мен дизайны азаматтық авиация ұйымының бірінші басшысының бұйрығымен өзгереді және біріктіріледі.

Азаматтық авиация авиациялық персоналының киім үлгісін кию және айырым белгілерін тағып жүру ережелеріне 5-қосымша

Азаматтық авиация ұйымдарының авиациялық қауiпсiздiк қызметiнiң мамандарына арналған киiм үлгісінің сипаттамасы

1. Жазғы киiм:

көкшiл қара түстi фуражка (бейсболка);

көкшiл қара түстi берет (әйелдердiң кепи - шляпасы);

көк (көгiлдiр) түстi қысқа жеңдi әйел адамның жейдесi;

көк түстi қысқа жеңдi жейде;

қара түстi галстук;

жейдеге тағатын бант-галстук;

көкшiл қара түстi ер адамның костюмi (китель мен шалбар);

көкшiл қара түстi әйел адамның костюмi (жакет, көкiрекше, белдемше, шалбар);

қара түстi туфли.

2. Маусымдық киiм:

көкшiл қара түстi фуражка (бейсболка);

көкшiл қара түстi берет (әйелдердiң кепи - шляпасы);

көкшiл қара түстi күртеше;

көкшiл қара түстi әйел адамның бiр қаусырмалы плащы;

су өтпейтiн плащ;

көк (көгiлдiр) түстi ұзын жеңдi жейде;

көк түстi ұзын жеңдi жейде;

қара түстi галстук;

жейдеге тағатын бант-галстук;

белгiленген үлгiдегi жемпiр;

көкшiл қара түстi ер адамның костюмi (китель мен шалбар);

маусымдық костюмi (күртеше, шалбар және жартылай комбинезон);

көкшiл қара түстi әйел адамның костюмi (жакет, көкiрекше, белдемше, шалбар);

қара түстi туфли.

3. Қысқы киiм:

қара түстi қысқы қалпақ (бейсболка);

көкшiл қара түстi күртеше;

көкшiл қара түстi әйелдер пальтосы;

көк (көгiлдiр) түстi ұзын жеңдi жейде;

көк түстi ұзын жеңдi жейде;

қара түстi галстук;

жейдеге тағатын бант-галстук;

белгiленген үлгiдегi жемпiр;

көкшiл қара түстi ер адамның костюмi (китель мен шалбар);

көкшiл қара түстi әйел адамның костюмi (жакет, көкiрекше, белдемше, шалбар);

қара түстi әйелдер етiгi;

қысқы бәтеңке;

унты.

Азаматтық авиация авиациялық персоналының киім үлгісін кию және айырым белгілерін тағып жүру ережелеріне 6-қосымша

Азаматтық авиация ұйымдарының авиациялық қауiпсiздiк қызметiнiң мамандарына арналған айырым белгiлердiң сипаттамасы

Сыртқы киiм үлгісінің сол жеңiнде иықтан 8 см қашықтықта авиациялық қауiпсiздiк қызметiне тиесілі азаматтық авиация ұйымының эмблемасы бар логотип, алдыңғы сол жағында үстiңгі 2 және 3-түймелердiң тұсында сары түстi, көлемi 10х3 см "SECURITY" деген жазуы бар логотип, арқасында жағадан 10 см төмен қашықтықта сары түстi, көлемi 30х7 см "SECURITY" деген жазу орналасуы тиiс. Бас киiмнiң алдыңғы жағында азаматтық авиация ұйымының басшылығы белгiлеген үлгiдегi кокарда орналасады.

Об утверждении Правил ношения формы одежды и знаков различия авиационного персонала гражданской авиации

Приказ и.о. Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 13 августа 2010 года № 364. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 9 сентября 2010 года № 6470.

Примечание РЦПИ!
Порядок введения в действие приказа см. п. 5.

В соответствии с пунктом 3 статьи 53 Закона Республики Казахстан "Об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации", ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые Правила ношения формы одежды и знаков различия авиационного персонала гражданской авиации.

2. Признать утратившим силу:

1) приказ и.о. Председателя Комитета гражданской авиации Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 26 августа 2004 года № 157 "Об утверждении Правил ношения форменной одежды, норм обеспечения и перечня должностей (профессий) работников гражданской авиации Республики Казахстан, имеющих право ее ношения" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 3109);

2) приказ Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 24 июня 2008 года № 302 "О внесении изменения и дополнений в приказ исполняющего обязанностей Председателя Комитета гражданской авиации Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 26 августа 2004 года № 157 "Об утверждении Правил ношения форменной одежды, норм обеспечения и перечня должностей (профессий) работников гражданской авиации Республики Казахстан, имеющих право ее ношения" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 5268, опубликованный в газете "Юридическая газета" от 27 августа 2008 года № 130 (1530)).

3. Комитету гражданской авиации Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан (Адимолда Р.О.) в установленном порядке обеспечить представление настоящего приказа в Министерство юстиции Республики Казахстан для государственной регистрации.

4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице-министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан Е. Дюсембаева.

5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

И.о. Министра

Д. Кутербеков

Утверждены приказом и.о. Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 13 августа 2010 года № 364

Об утверждении Правил ношения формы одежды
и знаков различия авиационного персонала гражданской авиации

1. Настоящие Правила ношения формы одежды и знаков различия авиационного персонала гражданской авиации устанавливают порядок ношения формы (форменной) одежды и знаков различия авиационного персонала гражданской авиации.

2. Основные термины и определения, используемые в настоящих Правилах:

1) авиационный персонал - физические лица, имеющие специальную и (или) профессиональную подготовку, осуществляющие деятельность по выполнению и обеспечению полетов воздушных судов, воздушных перевозок и авиационных работ, техническому обслуживанию воздушных судов, организации и обслуживанию воздушного движения, управлению воздушным движением;

2) авиационный наземный персонал - лица авиационного персонала не имеющие квалификацию членов летного или обслуживающего экипажа;

3) кокарда - знак отраслевой или ведомственной принадлежности на головные уборы авиационного персонала;

4) командно-летный состав - должностные лица авиационного персонала, имеющие действующие свидетельства летного состава и занимающие летную должность;

5) летно-инструкторский состав - лица авиационного персонала, имеющие действующее свидетельство летного состава, допуск к инструкторской работе по специальности и занимающие должность инструктора;

6) летный состав - лица авиационного персонала, имеющие действующее свидетельство летного состава, а также подготовку и опыт, необходимые для управления воздушным судном данного типа или его оборудованием: пилоты, штурманы, бортинженеры, бортмеханики, бортрадисты;

7) организация гражданской авиации - юридическое лицо, осуществляющее деятельность в сфере гражданской авиации;

8) уполномоченный орган в сфере гражданской авиации - центральный исполнительный орган, осуществляющий руководство в области использования воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности гражданской и экспериментальной авиации;

9) член летного экипажа - лицо, относящееся к авиационному персоналу, имеющее действующее свидетельство авиационного персонала, на которого возложены обязанности, связанные с управлением воздушным судном в течение полетного времени;

10) члены обслуживающего экипажа - лица авиационного персонала, имеющие действующее свидетельство и соответствующую подготовку обслуживающего состава на борту воздушного судна: бортпроводники, бортоператоры пассажирских и бортоператоры транспортных самолетов гражданской авиации;

11) специалисты службы обслуживания воздушного движения – лица авиационного персонала, работающие в службе обслуживания воздушного движения.

Сноска. Пункт 2 с изменениями, внесенными приказом и.о. Министра транспорта РК от 01.10.2025 № 321 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3. Ношение форменной одежды и знаков различия осуществляется командно-летным составом и другими работниками гражданской авиации Республики Казахстан (далее - ГА РК), указанных в Приложении 1 к настоящим Правилам.

4. Форменная одежда выдается в соответствии с нормами обеспечения и со сроками ношения предметов форменной одежды согласно Приложению 2 к настоящим Правилам.

5. Форменная одежда и знаки различия командно-летного состава и работников организаций - хозяйствующих субъектов гражданской авиации (далее - организаций гражданской авиации), используется в соответствии с настоящими Правилами.

6. Форменная одежда работникам организаций ГА РК выдается в соответствии с нормами и перечнем, определенными приказом первого руководителя этой организации.

7. Сроки ношения форменной одежды и ее элементов исчисляются со дня ее выдачи.

8. Не допускается:

1) ношение форменной одежды и знаков различия лицами, которым не предоставлено это право;

2) смешивание предметов форменной и гражданской одежды;

3) ношение в карманах крупных предметов, нарушающих внешний вид форменной одежды.

9. В условиях высоких температур летнего периода командно-летному составу при выполнении своих функций, а также при выполнении ими функций членов летного экипажа допускается ношение комплекта костюма летнего облегченного.

10. Лица авиационного персонала организаций, учебных заведений, входящих в структуру гражданской авиации, не указанных в Приложении 1, при исполнении своих служебных обязанностей носят форменную одежду, без знаков различия в соответствии с настоящими Правилами.

11. Лицам командно-летного, летного и обслуживающего персонала авиакомпаний ГА РК, указанных в Приложении 1 к настоящим Правилам полагается носить укороченные съемные знаки различия - унифицированные (укороченные) погоны без эмблем.

12. Табель нарукавных и съемных наплечных знаков различия (шевроны и погоны) по должностным категориям работников ГА РК, имеющих право ношения форменной одежды указан в приложении 3 к настоящим Правилам.

13. Командно-летному составу при выполнении функций членов летного экипажа допускается ношение унифицированных (укороченных) погон.

14. Лицам командно-летного, летного и обслуживающего персонала авиакомпаний ГА РК на головных уборах и нагрудных знаках полагается носить комбинацию эмблемы.

15. При исполнении служебных обязанностей работники ГА РК должны иметь на левой стороне груди идентификационную (опознавательную) карточку с указанием имени и фамилии.

16. Описание форменной одежды работников ГА РК указано в приложении 4 к настоящим Правилам.

17. Описание форменной одежды для специалистов службы авиационной безопасности организаций гражданской авиации и описание знаков различия для специалистов службы авиационной безопасности организаций гражданской авиации указаны в Приложениях 5, 6 к настоящим Правилам.

18. Предметы форменной одежды и знаки различия должны быть аккуратно и тщательно подогнанными и соответствовать требованиям настоящих Правил.

Приложение 1 к Правилам ношения формы одежды и знаков различия авиационного персонала гражданской авиации

Перечень
должностей (профессий) работников гражданской авиации
Республики Казахстан, имеющих право ношения форменной одежды

Сноска. Приложение 1 с изменениями, внесенными приказом и.о. Министра транспорта РК от 01.10.2025 № 321 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Первый руководитель авиакомпании, имеющий допуск к полетам.

2. Заместители первых руководителей авиакомпаний, имеющие допуск к полетам.

3. Начальник инспекции авиакомпании по безопасности полетов.

4. Инспекторский состав инспекции авиакомпаний по безопасности полетов.

5. Командир авиационного отряда.

6. Заместитель командира авиационного отряда.

7. Командир авиационной эскадрильи.

8. Заместитель командира авиационной эскадрильи.

9. Начальник дирекции по обслуживанию пассажиров.

10. Начальник инспекции по безопасности полетов.

11. Начальник инспекции по авиационной безопасности.

12. Начальник летно-методического кабинета.

13. Начальник службы обучения летного состава.

14. Начальник отдела по обслуживанию пассажиров.

15. Начальник подразделения досмотра (его заместители).

16. Начальник смены подразделения досмотра.

17. Начальник подразделения охраны и контроля.

18. Начальник подразделения инженерно-технических средств охраны и досмотра.

19. Начальник подразделения авиационной безопасности (его заместители).

20. Начальник смены подразделения авиационной безопасности.

21. Начальник службы аэровокзального комплекса.

22. Начальник аэродромной службы.

23. Начальник службы бортпроводников.

24. Начальник штаба - командир воздушного судна.

25. Начальник службы авиационной безопасности.

26. Управляющий службой наземного обслуживания пассажиров.

27. Бортмеханик-инструктор.

28. Бортпроводник-инструктор.

29. Ведущий инженер по эксплуатации воздушных судов.

30. Ведущий инженер по техническому обслуживанию.

31. Второй пилот.

32. Диспетчер службы обслуживания воздушного движения.

33. Диспетчер по организации авиационных перевозок (международных, пассажирских, почтово-грузовых).

34. Диспетчер службы перевозок.

35. Инженер.

36. Инженер бортовой.

37. Инженер инженерно-авиационной службы.

38. Инспектор.

39. Инспектор по безопасности полетов.

40. Инспектор по авиационной безопасности.

41. Инспектор летно-производственной службы.

42. Инструктор-проводник бортовой.

43. Инструктор тренажера.

44. Командир воздушного судна.

45. Линейный пилот.

46. Менеджер по организации бортового питания.

47. Менеджер по безопасности полетов.

48. Менеджер по обеспечению полетов.

49. Менеджер по техническому обеспечению.

50. Пилот коммерческой авиации

51. Пилот-инструктор.

52. Пилот-любитель.

53. Старший инспектор.

54. Старший пилот-инструктор.

55. Старший менеджер по летным стандартам.

56. Старший штурман.

57. Техник авиационный.

58. Техник по обработке полетной информации.

59. Техник по посадке вертолета на морских установках.

60. Техник по эксплуатации тренажеров.

61. Техник (механик) авиационный по эксплуатации авиационного оборудования объективного контроля.

62. Техник (механик) авиационный по эксплуатации воздушных судов (систем воздушных судов).

63. Шеф-пилот.

64. Штурман.

65. Штурман-инструктор.

66. Штурман-оператор.

67. Агент досмотра.

68. Агент по организации обслуживания пассажирских авиаперевозок.

69. Агент по организации обслуживания почтово-грузовых авиаперевозок.

70. Агент наземного обслуживания пассажиров.

71. Администратор по техническому планированию.

72. Администратор по техническому производству.

73. Администратор по качеству.

74. Администратор по безопасности полетов.

75. Ассистент специалиста Центра Оперативного Управления.

76. Ассистент координатора по обучению летного состава.

77. Ассистент диспетчера.

78. Ассистент менеджера по обеспечению полетов.

79. Координатор по обслуживанию пассажиров.

80. Координатор по центровке.

81. Координатор службы бортпроводников.

82. Координатор экипажей.

83. Координатор по обучению летного состава.

84. Координатор по базовому техническому обслуживанию.

85. Авиационный механик (техник) по планеру и двигателям.

86. Авиационный механик (техник) по приборам и электрооборудованию.

87. Авиационный механик (техник) по радиооборудованию.

88. Авиатехник горюче-смазочными материалами.

89. Бортмеханик.

90. Бортоператор грузовых самолетов.

91. Бортпроводник.

92. Бортрадист.

93. Диспетчер-инструктор службы обслуживания воздушного движения.

94. Старший диспетчер службы обслуживания воздушного движения.

95. Руководитель полетов службы обслуживания воздушного движения.

Приложение 2 к Правилам ношения формы одежды и знаков различия авиационного персонала гражданской авиации

Нормы обеспечения и сроки ношения предметов форменной одежды работниками гражданской авиации Республики Казахстан, имеющих право ношения форменной одежды

Сноска. Приложение 2 – в редакции приказа и.о. Министра транспорта РК от 01.10.2025 № 321 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Наименование предметов форменной одежды	Количество комплектов или предметов на одного человека	Сроки ношения
Для летного состава
Фуражка с кокардой	1 штука	2 года
Шапка зимняя с кокардой	1 штука	3 года
Куртка пуховик или пальто зимнее	1 штука	3 года
Плащ-пальто демисезонное однобортное со съемными синтепоновым и (или) меховым подстежками (подкладом), со съемными кашемировым и (или) меховым воротниками	1 комплект	3 года
Капюшон съемный к плащ-пальто и утепленный для суровых климатических условий	2 штуки	3 года
Пуловер вязаный с двумя накладными карманами и погончиками полухлястиками с рукавами и без него	2 штуки	2 года
Костюм летний облегченный (куртка, двое брюк, две сорочки с коротким рукавом и накладными карманами)	1 комплект	2 года
Куртка-ветровка со съемной утеплительной подкладкой	1 штука	3 года
Костюм двухбортный с застежкой на две пуговицы из полушерстяной (микрогабардиновой) ткани (пиджак и двое брюк)	1 комплект	1 год
Сорочка с длинным рукавом и двумя накладными карманами	3 штуки	1 год
Сорочка с коротким рукавом и двумя накладными карманами или без карманов	3 штуки	1 год
Галстук-регат	2 штуки	1 год
Шарф зимний	1 штук	2 года
Наплечные знаки различия съемные (погоны)	4 штуки	2 года
Нагрудные знаки профессии	2 штуки	2 года
Сумка-чемодан на колесиках	1 штука	2 года
Туфли	1 пара	1 год
Ботинки зимние	1 пара	1 год
Сигнальный или светоотражающий жилет	1 штук	3 года
Жилет вязаный для пилота	1 штук	3 года
Шевроны (КВС и ВП)	2 штуки	1 год
Для бортпроводников и бортоператоров (мужчины)
Фуражка с кокардой	1 штука	2 года
Шапка зимняя с кокардой	1 штука	3 года
Плащ-пальто демисезонное однобортное со съемными стеганым синтепоновым и (или) меховым подстежками (подкладом), со съемными кашемировым воротником-капюшоном	1 комплект	3 года
Куртка пуховик или пальто зимнее	1 штука	3 года
Костюм однобортный с застежкой на три пуговицы из полушерстяной микрогабардиновой ткани (пиджак и двое брюк)	1 комплект	1 год
Брюки	3 штуки	1 год
Кардиган или пуловер	1 штук	2 года
Сорочка с длинным рукавом и накладными карманами	3 штуки	1 год
Сорочка с коротким рукавом и накладными карманами	3 штуки	1 год
Галстук-регат	1 штук	1 год
Шарф зимний	1 штук	2 года
Наплечные знаки (погоны старшего БП, инструктора)	4 штуки	2 года
Именной бэйдж	3 штуки	5 лет
Сумка-чемодан на колесиках	1 штука	3 года
Фартук (бортпроводникам)	1 штук	1 год
Жилет форменный	2 штуки	1 год
Кепи демисезонное	1 штук	4 года
Кепи шерстяное	1 штук	4 года
Шапка зимняя	1 штука	4 года
Туфли	1 пара	1 год
Ботинки зимние	1 пара	2 года
Багажная бирка	2 штуки	2 года
Сигнальный или светоотражающий жилет	1 штук	3 года
Для бортпроводников (женщины)
Пальто однобортное демисезонное с шерстяной подстежкой со съемным капюшоном или плащ	1 штук	3 года
Куртка пуховик или пальто зимнее	1 штук	4 года
Платье форменное	1 штук	1 год
Блузка с длинным рукавом	3 штуки	1 год
Брюки	2 штуки	1 год
Шапка зимняя с кокардой (с шарфом-капюшоном)	1 штук	3 года
Костюм однобортный с застежкой на три пуговицы из полушерстяной ткани (жакет, брюки, жилет, юбка)	1 комплект	1 год
Блузка с коротким рукавом	3 штуки	1 год
Галстук-бант на блузку	2 штуки	1 год
Шарф (фуляр)	1 штук	1 год
Наплечные знаки (погоны старшего БП, инструктора)	4 штуки	2 года
Именной бэйдж	3 штуки	5 лет
Сумка-чемодан на колесиках	1 штук	3 года
Фартук	1 штук	1 год
Туфли	1 пара	1 год
Сапоги зимние	1 пара	2 года
Багажная бирка	2 штуки	2 года
Сигнальный или светоотражающий жилет	1 штук	3 года
Кардиган или пуловер	1 штук	2 года
Косынка	1 штука	2 года
Пилотка	1 штука	3 года
Наземный персонал (женщины)
Пальто демисезонное однобортное с шерстяной подстежкой со съемным капюшоном или плащ	1 штук	3 года
Пуховик зимний	1 штук	3 года
Пуловер вязаный	1 штук	2 года
Блузка с длинным рукавом	3 штуки	1 год
Кофта форменная	1 штука	2 года
Шапка зимняя (с шарфом-капюшоном)	1 штука	3 года
Костюм однобортный с застежкой на три пуговицы из полушерстяной ткани (жакет, брюки, жилет, юбка)	1 комплект	1 год
Блузка с коротким рукавом	3 штуки	1 год
Наплечные знаки (по необходимости)	4 штуки	2 года
Шарф (фуляр)	1 штук	2 года
Галстук-бант на блузку	2 штуки	1 год
Косынка	1 штука	3 года
Фартук	1 штук	2 года
Сумка ручная для агента	1 штука	2 года
Сапоги зимние	1 пара	2 года
Туфли	1 пара	1 год
Багажная бирка	1 штука	2 года
Сигнальный или светоотражающий жилет	1 штуки	3 года
Дождевик	1 штук	2 года
Именной бэйдж	3 штуки	5 лет
Наземный персонал (мужчины)
Фуражка	1 штука	2 года
Шапка зимняя	1 штука	4 года
Плащ-пальто однобортное демисезонное с синтепоновой или шерстяной подстежкой (подкладом), со съемным кашемировым воротником	1 штук	3 года
Пуховик зимний	1 штук	3 года
Пуловер вязаный	1 штук	2 года
Костюм однобортный с застежкой на три пуговицы из полушерстяной ткани (пиджак и двое брюк)	1 комплект	1 год
Сорочка с длинным рукавом и накладными карманами	3 штуки	1 год
Сорочка с коротким рукавом и накладными карманами	3 штуки	1 год
Жилет форменный	2 штуки	1 год
Кепи демисезонное	1 штук	4 года
Наплечные знаки (по необходимости)	4 штуки	2 года
Галстук-регат	1 штук	1 год
Шарф зимний	1 штук	3 года
Туфли	1 пара	1 год
Ботинки зимние	1 пара	2 года
Сумка ручная для агента	1 штука	2 года
Багажная бирка	1 штука	2 года
Сигнальный или светоотражающий жилет	1 штук	3 года
Дождевик	1 штук	2 года
Кофта форменная	1 штука	2 года
Именной бэйдж	3 штуки	5 лет
Специалисты службы обслуживания воздушного движения (мужчины)
Костюм однобортный с застежкой на две пуговицы из полушерстяной ткани (пиджак, жилет и двое брюк)	2 комплекта	3 года
Сорочка с длинным рукавом	2 штуки	3 года
Сорочка с коротким рукавом и накладными карманами	2 штуки	3 года
Специалисты службы обслуживания воздушного движения (женщины)
Костюм однобортный с застежкой на одну пуговицу из полушерстяной ткани (пиджак, жилет, брюки, юбка)	2 комплекта	3 года
Сорочка с длинным рукавом	2 штуки	3 года
Сорочка с коротким рукавом и накладными карманами	2 штуки	3 года

Приложение 3 к Правилам ношения формы одежды и знаков различия авиационного персонала гражданской авиации

Табель
нарукавных и съемных наплечных знаков различия (шевроны и погоны) по должностным категориям работников гражданской авиации Республики Казахстан, имеющих право ношения форменной одежды

Сноска. Приложение 3 с изменениями, внесенными приказом и.о. Министра транспорта РК от 01.10.2025 № 321 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Должность	Категория	Знаки различия (галуны)
1. Первый руководитель авиакомпании, имеющий допуск к полетам.	4	Четыре нарукавных и четыре наплечных
2. Заместители первого руководителя авиакомпаний, имеющие допуск к полетам	4	Четыре нарукавных и четыре наплечных
3. Начальник инспекции авиакомпании по безопасности полетов	4	Четыре нарукавных и четыре наплечных
4. Инспекторский состав инспекции авиакомпаний по безопасности полетов	4	Четыре нарукавных и четыре наплечных
5. Командир авиационного отряда	4	Четыре нарукавных и четыре наплечных
6. Заместитель командира авиационного отряда	4	Четыре нарукавных и четыре наплечных
7. Командир авиационной эскадрильи	4	Четыре нарукавных и четыре наплечных
8. Заместитель командира авиационной эскадрильи	4	Четыре нарукавных и четыре наплечных
9. Начальник дирекции по обслуживанию пассажиров	3	Три нарукавных и три наплечных
10. Начальник инспекции по безопасности полетов	4	Четыре нарукавных и четыре наплечных
11. Начальник инспекции по авиационной безопасности	3	Три нарукавных и три наплечных
12. Начальник летно-методического кабинета	2	Два нарукавных и два наплечных
13. Начальник службы обучения летного состава	3	Три нарукавных и три наплечных
14. Начальник отдела по обслуживанию пассажиров	2	Два нарукавных и два наплечных
15. Начальник подразделения досмотра (его заместители)	2	Два нарукавных и два наплечных
16. Начальник смены подразделения досмотра	1	Один нарукавный и один наплечный
17. Начальник подразделения охраны и контроля	2	Два нарукавных и два наплечных
18. Начальник подразделения инженерно-технических средств охраны и досмотра	2	Два нарукавных и два наплечных
19. Начальник подразделения авиационной безопасности (его заместители)	2	Два нарукавных и два наплечных
20. Начальник смены подразделения авиационной безопасности	1	Один нарукавный и один наплечный
21. Начальник службы аэровокзального комплекса	3	Три нарукавных и три наплечных
22. Начальник аэродромной службы	3	Три нарукавных и три наплечных
23. Начальник службы бортпроводников	3	Три нарукавных и три наплечных
24. Начальник штаба-командир воздушного судна	4	Четыре нарукавных и четыре наплечных
25. Начальник службы авиационной безопасности	3	Три нарукавных и три наплечных
26. Управляющий службой наземного обслуживания пассажиров	3	Три нарукавных и три наплечных
27. Бортмеханик-инструктор	2	Два нарукавных и два наплечных
28. Бортпроводник-инструктор	1	Один нарукавный и один наплечный
29. Ведущий инженер по эксплуатации воздушных судов	2	Два нарукавных и два наплечных
30. Ведущий инженер по техническому обслуживанию	2	Два нарукавных и два наплечных
31. Второй пилот	3	Три нарукавных и три наплечных
32. Диспетчер службы обслуживания воздушного движения	2	Два нарукавных и два наплечных
33. Диспетчер по организации авиационных перевозок (международных, пассажирских, почтово-грузовых)	2	Два нарукавных и два наплечных
34. Диспетчер службы перевозок	2	Два нарукавных и два наплечных
35. Инженер	2	Два нарукавных и два наплечных
36. Инженер бортовой	3	Три нарукавных и три наплечных
37. Инженер инженерно-авиационной службы	2	Два нарукавных и два наплечных
38. Инспектор	-	-
39. Инспектор по безопасности полетов	4	Четыре нарукавных и четыре наплечных
40. Инспектор по авиационной безопасности	-	-
41. Инспектор летно-производственной службы	3	Три нарукавных и три наплечных
42. Инструктор-проводник бортовой	1	Один нарукавный и один наплечный
43. Инструктор тренажера	-	-
44. Командир воздушного судна	4	Четыре нарукавных и четыре наплечных
45. Линейный пилот	3	Три нарукавных и три наплечных
46. Менеджер по организации бортового питания	-	-
47. Менеджер по безопасности полетов	-	-
48. Менеджер по обеспечению полетов	-	-
49. Менеджер по техническому обеспечению	-	-
50. Пилот коммерческой авиации	3	Три нарукавных и три наплечных
51. Пилот-инструктор	4	Четыре нарукавных и четыре наплечных
52. Пилот-любитель	-	-
53. Старший инспектор	4	Четыре нарукавных и четыре наплечных
54. Старший пилот-инструктор	4	Четыре нарукавных и четыре наплечных
55. Старший менеджер по летным стандартам	4	Четыре нарукавных и четыре наплечных
56. Старший штурман	4	Четыре нарукавных и четыре наплечных
57. Техник авиационный	-	-
58. Техник по обработке полетной информации	-	-
59. Техник по посадке вертолета на морских установках	-	-
60. Техник по эксплуатации тренажеров	-	-
61. Техник (механик) авиационный по эксплуатации авиационного оборудования объективного контроля	-	-
62. Техник (механик) авиационный по эксплуатации воздушных судов (систем воздушных судов)	-	-
63. Шеф-пилот	4	Четыре нарукавных и четыре наплечных
64. Штурман	3	Три нарукавных и три наплечных
65. Штурман-инструктор	3	Три нарукавных и три наплечных
66. Штурман-оператор	2	Два нарукавных и два наплечных
67. Агент досмотра	-	-
68. Агент по организации обслуживания пассажирских авиаперевозок	-	-
69. Агент по организации обслуживания почтово-грузовых авиаперевозок	-	-
70. Агент наземного обслуживания пассажиров	-	-
71. Администратор по техническому планированию	-	-
72. Администратор по техническому производству	-	-
73. Администратор по качеству	-	-
74. Администратор по безопасности полетов	-	-
75. Ассистент специалиста Центра Оперативного Управления	-	-
76. Ассистент координатора по обучению летного состава	-	-
77. Ассистент диспетчера	-	-
78. Ассистент менеджера по обеспечению полетов	-	-
79. Координатор по обслуживанию пассажиров	2	Два нарукавных и два наплечных
80. Координатор по центровке	2	Два нарукавных и два наплечных
81. Координатор службы бортпроводников	2	Два нарукавных и два наплечных
82. Координатор экипажей	2	Два нарукавных и два наплечных
83. Координатор по обучению летного состава	2	Два нарукавных и два наплечных
84. Координатор по базовому техническому обслуживанию	2	Два нарукавных и два наплечных
85. Авиационный механик (техник) по планеру и двигателям	-	-
86. Авиационный механик (техник) по приборам и электрооборудованию	-	-
87. Авиационный механик (техник) по радиооборудованию	-	-
88. Авиатехник горюче-смазочными материалами	-	-
89. Бортмеханик	2	Два нарукавных и два наплечных
90. Бортоператор грузовых самолетов	2	Два нарукавных и два наплечных
91. Бортпроводник	-	-
92. Бортрадист	2	Два нарукавных и два наплечных
93. Диспетчер-инструктор службы обслуживания воздушного движения.	3	Три нарукавных и три наплечных
94. Старший диспетчер службы обслуживания воздушного движения.	3	Три нарукавных и три наплечных
95. Руководитель полетов службы обслуживания воздушного движения	4	Четыре нарукавных и четыре наплечных

Приложение 4 к Правилам ношения формы одежды и знаков различия авиационного персонала гражданской авиации

Описание форменной одежды работников гражданской авиации Республики Казахстан

Сноска. Приложение 4 – в редакции приказа и.о. Министра транспорта РК от 01.10.2025 № 321 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Фуражка на жесткой (мягкой) основе, с высотой тульи не более 7 сантиметров (далее - см) и высотой околыша не более 4 см, из черного с синевой цвета ткани. Козырек окантован пластинчатой каймой черного цвета. Верх козырька из однотипной ткани. Над козырьком пристегивается нейлоновая лента-тесьма золоченого цвета шириной 13,5 миллиметров (далее - мм). На поле козырька фуражки командно-летного состава - рельефно-вышитые золоченого цвета нитками, лавровые ветви. По центру передней части фуражки, над лентой-тесьмой, крепится кокарда - знак принадлежности к гражданской авиации, рельефно-вышитый золоченого цвета нитками, на матерчатой основе. Фуражка членов обслуживающего экипажа (бортоператоров и бортпроводников) комплектуется отдельной кокардой и лентой-тесьмой черного цвета.

2. Шапка зимняя мужская - унифицированная ушанка на мягкой основе с фуражечным козырьком и верхом из черного с синевой цвета кашемировой (драповой) или плащевой ткани. Передняя часть шапки утеплена дополнительным налобником. Основой шапки является мех черного цвета, для командно-летного состава из каракуля или колонка, для обслуживающего персонала из тонкой облагороженной цигейки.

Над козырьком шапки командно-летного, летного состава пристегивается нейлоновая лента-тесьма золоченого цвета. На поле козырька шапки командно-летного состава - рельефно-вышитые золоченого цвета нитками, лавровые ветви. По центру передней части шапки, над лентой-тесьмой, крепится кокарда - знак принадлежности к гражданской авиации, рельефно-вышитый, золоченого цвета нитками, на матерчатой основе.

Шапка членов обслуживающего экипажа (бортоператоров и бортпроводников) комплектуется отдельной кокардой и лентой-тесьмой черного цвета.

3. Пальто мужское однобортное без погон прямого кроя из кашемира черного с синевой цвета. Закрытая застежка. Спинка со средним швом и шлицей. Пальто с прорезными боковыми карманами, отложным воротником и поясом. Рукава прямые с полухлястиком, для ношения с фуражкой на жесткой основе или рукава-реглан с полухлястиком, для ношения с фуражкой на мягкой основе.

4. Плащ-пальто демисезонное, мужское однобортное прямого кроя из плащевой ткани черного цвета со съемными сезонными утеплителями из стеганого синтепона и облагороженного меха. Закрытая застежка. Плащ-пальто с погонами-полухлястиками, прорезными боковыми карманами, отложным воротником и поясом. Рукава прямые с полухлястиком в нижней части. Комплектуется сезонными воротниками из кашемира и меха. Основой осеннего воротника является кашемир черного цвета. Основой зимнего воротника является мех черного цвета, для командно-летного и летного состава из каракуля или колонка, для обслуживающего персонала - из тонкой облагороженной цигейки.

5. Куртка-ветровка мужская на подкладке, двухбортная прямого кроя из смесовой или плащевой ткани черного или темно-синего цвета со съемным утеплителем из синтепона или пуха с застежкой на молнию. Два нагрудных прорезных кармана с потайной застежкой на молнию, с двумя вертикально-боковыми прорезными карманами. С боковыми полухлястиками, в нижней части, застегивающиеся на пуговицы или кнопки. Воротник отложной. Рукава прямые с полухлястиками в нижней части. Комплектуется съемным кашемировым воротником черного цвета.

6. Костюм мужской двухбортный (пиджак и брюки) на подкладке с застежкой на две пуговицы из полушерстяной (микрогабардиновой) ткани черного с синевой цвета. Пиджак с двумя рядами пуговиц, с двумя или с одной шлицами в нижней части спины, прорезными боковыми карманами с клапанами и нагрудным прорезным карманом-листочком на левой стороне груди. Рукава прямые со шлицами в нижней части. Брюки прямые классического кроя без защипов или с одним защипом, с втачным поясом и застежкой на молнию.

7. Костюм мужской однобортный (пиджак и брюки) на подкладке с застежкой на три пуговицы из полушерстяной ткани черного с синевой цвета. Пиджак с одним рядом пуговиц, прорезными боковыми карманами с клапанами и нагрудным прорезным карманом-листочком на левой стороне груди. Рукава прямые без шлицев. Брюки прямые классического кроя с втачным поясом и застежкой на молнию.

8. Сорочка мужская с коротким и длинным рукавами, двумя нагрудными накладными карманами, застегивающимися на пуговицы. Из сорочечной ткани белого или красного цвета, с отложным воротником, без пагонов или двумя наплечными погонами-полухлястиками и центральной бортовой застежкой на пуговицах.

9. Костюм летний облегченный для командно-летного, летно-инструкторского, летного состава и бортоператоров транспортных воздушных судов из куртки, брюк и сорочки бледно-зеленого цвета:

1) куртка однобортная прямого кроя из смесовой ткани бледно-зеленого цвета с застежкой на молнию. Два нагрудных прорезных кармана с потайной застежкой на молнию, с двумя вертикально-боковыми прорезными карманами. С боковыми полухлястиками, в нижней части, застегивающиеся на пуговицы. Воротник отложной. Рукава прямые с полухлястиками в нижней части;

2) брюки прямые из смесовой ткани бледно-зеленого или темно-синего цвета, классического кроя с втачным поясом и застежкой на молнию;

3) сорочка с коротким рукавом, двумя нагрудными накладными карманами, застегивающимися на пуговицы. Из сорочечной ткани бледно-зеленого цвета, с отложным воротником, двумя наплечными погонами-полухлястиками и центральной бортовой застежкой на пуговицах. Комплектуется нагрудным знаком профессии.

10. Плащ женский однобортный или двубортный из плащевой ткани черного с синевой цвета. Прямого силуэта, с отложным воротником, боковыми прорезными карманами с поясом и съемной утеплительной подкладкой или съемным капюшоном.

11. Костюм женский из полушерстяной ткани черного с синевой цвета. Состоит из жакета, юбки, жилета и брюк. Жакет однобортный или двубортный, полуприлегающего силуэта, на трех пуговицах, с прорезными карманами. Юбка прямая, с притачным поясом и боковой застежкой на молнию. Жилет с треугольным вырезом горловины, на четырех пуговицах, с нижними фигурными краями бортов. Брюки прямые, зауженные книзу с притачным поясом и застежкой на молнию.

Цвета костюма женского меняются и комбинируются в зависимости от выбранного дизайна, утвержденного приказом первого руководителя организации гражданской авиации.

12. Блузка женская из шелковой сорочечной ткани белого или красного цвета, с коротким или длинным рукавами, с накладными карманами или без карманов, отложным воротником, центральной бортовой застежкой на пуговицах.

13. Женские головные уборы и другие детали форменной одежды в организациях гражданской авиации изготавливаются по дизайну, утвержденному приказом первого руководителя организации гражданской авиации.

14. Наплечные знаки различия - съемные погоны из приборного сукна черного с синевой цвета. Для командно-летного состава высотой 112 мм и шириной 62 мм с гибкой вставкой.

Для авиационного персонала организаций гражданской авиации - унифицированные (укороченные) погоны с максимальной высотой 49 мм и шириной 49 мм.

15. Галуны (лента-тесьма) для знаков различия шириной 8-75 мм с просветами на съемных погонах 13 мм, на нарукавных шевронах 2-3 мм. Для командно-летного, летного состава и членов обслуживающего экипажа гражданской авиации - галуны золотистого цвета. Для авиационных специалистов не имеющих квалификации членов летного или обслуживающего экипажа и для наземного авиационного персонала организаций гражданской авиации галуны серебристого цвета.

16. Лента-тесьма (галуны) для головных уборов шириной 13,5 мм. Для командно-летного, летного состава гражданской авиации - золотистого цвета. Для членов обслуживающего экипажа - черного цвета. Для авиационных специалистов не имеющих квалификации членов летного или обслуживающего экипажа и для наземного авиационного персонала организаций гражданской авиации - из ленты-тесьмы серебристого цвета.

17. Пуговицы на костюмах - большие диаметром 21 мм и малые диаметром 13,5-14 мм золотистого цвета, для специалистов обслуживания воздушного движения – в цвет основной костюмной ткани. Для командно-летного, летного состава гражданской авиации, членов летного и обслуживающего экипажа организаций гражданской авиации - с логотипом организации или без него.

18. Шарфы и кашне для авиационного персонала организаций гражданской авиации неяркого цвета. Могут отличаться только цветом, в соответствии с дизайном, утвержденным приказом первого руководителя организации гражданской авиации.

19. Нагрудные знаки профессии для членов летных экипажей на матерчатой основе рельефно вышиваются нитями золотистого и голубого цвета на фоне материала черного с синевой цвета.

20. Основание нагрудных знаков профессии для членов обслуживающих экипажей рельефно вышиваются нитями золотистого и голубого цвета на фоне материала черного с синевой цвета.

21. Кокарда на головные уборы командно-летного, летно-инстукторского состава представляет собой рельефно вышитый на матерчатой основе герб авиационных властей - базовую эмблему гражданской авиации Республики Казахстан (далее - базовая эмблема гражданской авиации). Для командно-летного и летно-инструкторского состава нитями золотистого цвета. Для специалистов, не имеющих квалификацию членов летного или обслуживающего экипажа нитями серебристого цвета.

22. Кокарда на головные уборы членов летных экипажей (командно-летного, летно-инструкторского, летного состава) организаций гражданской авиации представляет собой комбинацию эмблемы - этой организации с основанием базовой эмблемы гражданской авиации. Основание кокарды - внешний орнамент с кругом от базовой эмблемы гражданской авиации рельефно вышивается нитями золотистого цвета.

23. Основание кокарды на головные уборы членов обслуживающих экипажей (бортоператоров и бортпроводников) гражданской авиации рельефно вышиваются нитями золотистого и голубого цвета на фоне материала черного с синевой цвета.

24. Галстук-регат классического дизайна из галстучной ткани черного с синевой цвета, по необходимости исполняется на резиновом креплении. Цвет галстука меняется в зависимости от выбранного организацией гражданской авиации дизайна, утвержденного приказом первого руководителя организации гражданской авиации.

25. Костюм мужской однобортный для специалистов службы обслуживания воздушного движения на подкладке с застежкой на две пуговицы из полушерстяной ткани темно-серого цвета. Состоит из пиджака, жилета и брюк. Пиджак с одним рядом пуговиц, прорезными боковыми карманами с клапанами и нагрудным прорезным карманом-листочком на левой стороне груди. Допускаются вышитые казахские (национальные) орнаменты на лацканах пиджака, графитого, черного цвета либо под тон основной ткани. Рукава прямые со шлицами и с рабочими петлями, допускаются вышитые казахские (национальные) орнаменты на рукавах пиджака обозначающие знаки отличия. Жилет с треугольным вырезом горловины, на четырех пуговицах, с нижними фигурными краями бортов. Брюки прямые классического кроя с втачным поясом и застежкой на молнию.

26. Сорочка мужская с коротким и длинным рукавами для специалистов службы обслуживания воздушного движения, допускается с двумя нагрудными накладными карманами, застегивающимися на пуговицы. Из сорочечной ткани белого цвета, с отложным воротником, центральной бортовой застежкой на пуговицах.

27. Костюм женский однобортный для специалистов службы обслуживания воздушного движения на подкладке с застежкой на одну пуговицу из полушерстяной ткани темно-серого цвета. Состоит из пиджака, жилета, юбки и брюк. Пиджак с одним рядом пуговиц, прорезными боковыми карманами с клапанами. Разрешаются вышитые казахские (национальные) орнаменты на лацканах пиджака, графитого, черного цвета либо под тон основной ткани. Рукава прямые со шлицами и с рабочими петлями, разрешаются вышитые казахские (национальные) орнаменты на рукавах пиджака обозначающие знаки отличия. Жилет с треугольным вырезом горловины, на четырех пуговицах, с нижними фигурными краями бортов. Юбка прямая, с притачным поясом и задней застежкой на молнию. Брюки прямые, зауженные книзу с притачным поясом и застежкой на молнию.

28. Сорочка женская с коротким и длинным рукавами для специалистов службы обслуживания воздушного движения, разрешается с двумя нагрудными накладными карманами. Из сорочечной ткани белого цвета, с отложным воротником, центральной бортовой застежкой на пуговицах.

29. Комплектация, цвета, материалы и дизайн одежды указанных в пункте 25, 26, 27, 28 меняются и комбинируются приказом первого руководителя организации гражданской авиации.

Приложение 5 к Правилам ношения формы одежды и знаков различия авиационного персонала гражданской авиации

Описание
форменной одежды для специалистов службы авиационной
безопасности организаций гражданской авиации

1. Обмундирование летнее:

фуражка (бейсболка) черного с синевой цвета;

берет (кепи-шляпа женская) черного с синевой цвета;

сорочка синего (голубого) цвета с коротким рукавом;

блузка женская синего (голубого) цвета с коротким рукавом;

галстук черного цвета;

галстук-бант на блузку;

костюм мужской черного с синевой цвета (китель и брюки);

костюм женский черного с синевой цвета (жакет, жилет, юбка, брюки);

туфли черного цвета.

2. Обмундирование демисезонное:

фуражка (бейсболка) черного с синевой цвета;

берет (кепи-шляпа женская) черного с синевой цвета;

куртка черного с синевой цвета;

плащ женский однобортный черного с синевой цвета;

плащ непромокаемый;

сорочка с длинным рукавом синего (голубого) цвета;

блузка с длинным рукавом синего (голубого) цвета;

галстук черного цвета;

галстук-бант на блузку;

пуловер;

костюм мужской черный с синевой цвета (китель и брюки);

костюм демисезонный (куртка, брюки или полукомбинезон);

костюм женский черного с синевой цвета (жакет, жилет, юбка, брюки);

туфли черного цвета.

3. Обмундирование зимнее:

шапка зимняя (бейсболка) черного цвета;

куртка черного с синевой цвета;

пальто женское черного с синевой цвета;

сорочка с длинным рукавом синего (голубого) цвета;

блузка с длинным рукавом синего (голубого) цвета;

галстук черного цвета;

галстук-бант на блузку;

пуловер;

костюм мужской черного с синевой цвета (китель и брюки);

костюм женский черного с синевой цвета (жакет, жилет, юбка, брюки);

сапоги женские черного цвета;

ботинки зимние;

унты.

Приложение 6 к Правилам ношения формы одежды и знаков различия авиационного персонала гражданской авиации

Описание
знаков различия для специалистов службы авиационной
безопасности организаций гражданской авиации

На верхней одежде обмундирования на левом рукаве на расстоянии 8 см от плеча должен располагаться логотип с эмблемой организации гражданской авиации, которой принадлежит служба авиационной безопасности, на левой передней стороне в районе 2 и 3-ей пуговицы сверху логотип с надписью желтого цвета "SECURITY" размером 10 х 3 см, надпись на спине желтого цвета "SECURITY" на расстоянии 10 см ниже воротника размером 30 х 7 см. На головном уборе спереди располагается кокарда установленного руководством организации гражданской авиации образца.