On approval of the Rules for the formation of a risk management and internal control system for insurance (reinsurance) organizations, branches of insurance (reinsurance) non-resident organizations of the Republic of Kazakhstan

Resolution of the Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan dated August 27, 2018 No. 198. Registered in the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan on October 2, 2018 No. 17462.

Unofficial translation
Footnote. The title - in the wording of the resolution of the Management Board of the Agency of the RK for regulation and development of the financial market dated 24.02.2021 № 43 (shall enter into force upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

In accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan "On Insurance Activities", "On State Statistics", the Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan HEREBY RESOLVES:

Footnote. The preamble is in the wording of the resolution of the Board of the Agency of the Republic of Kazakhstan for regulation and development of the financial market dated 23.01.2023 № 1 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

1. Approve the attached Rules for the formation of a risk management and internal control system for insurance (reinsurance) organizations, branches of insurance (reinsurance) non-resident organizations of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. The paragraph 1 - in the wording of the resolution of the Management Board of the Agency of the RK for regulation and development of the financial market dated 24.02.2021 № 43 (shall enter into force upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

2. The regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan, as well as the structural elements of some regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan pursuant to the list in compliance with the annex to this resolution shall be considered to have lost force.

3. In accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan, the Department of Financial Market Methodology (Salimbayev D. N.) shall:

1) jointly with the Legal Department (Sarsenova N.V.) ensure the state registration of this resolution with the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan;

2) within ten calendar days from the date of state registration of this resolution, send the copy hereof both in the Kazakh and Russian languages to the Republican State Enterprise on the Right of Economic Management “Republican Center of Legal Information” for official publication and inclusion in the Reference Control Bank of Regulatory Legal Acts of the Republic of Kazakhstan;

3) place this Resolution on the official Internet resource of the National Bank of the Republic of Kazakhstan after its official publication;

4) within ten working days after the state registration of this Resolution, submit to the Legal Department the information on the implementation of measures provided for in subparagraphs 2), 3) of this paragraph and paragraph 4 of this Resolution.

4. Within ten calendar days after the state registration of this Resolution, the Directorate for the Protection of the Rights of Consumers of Financial Services and External Communications (Terentiev A. L.) shall send the copy hereof for official publication in periodicals.

5. The control over the execution of this Resolution shall be entrusted to Deputy Chairman of the National Bank of the Republic of Kazakhstan Smolyakova O. A.

6. This resolution shall enter into force upon the expiry of ten calendar days after the day of its first official publication.

Chairman of the National Bank

D. Akishev

"AGREED"
Chairman of the
Statistics Committee
of the Ministry of National
Economy of the Republic of Kazakhstan
____________N. Aidapkelov
of September 05, 2018

Approved by Resolution № 198 of the Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan of August 27, 2018

Rules for formation of risk management and internal control system for insurance (reinsurance) organizations, branches of insurance (reinsurance) of non-resident organizations of the Republic of Kazakhstan

Footnote. Rules – in the wording of the resolution of the Board of the Agency of the RK on regulation and development of financial market dated 27.12.2024 № 88 (shall enter into force dated 01.04.2025).

Chapter 1. General provisions

1. These Rules for formation of risk management and internal control system for insurance (reinsurance) organizations, branches of insurance (reinsurance) non-resident organizations of the Republic of Kazakhstan (hereinafter referred to as the Rules) have been developed in accordance with the second part of paragraph 1 of Article 52-1 of the Law of the Republic of Kazakhstan “On insurance activity”, subparagraph 2) of paragraph 3 of Article 16 of the Law of the Republic of Kazakhstan “On state statistics” and shall determine the procedure of formation of risk management and internal control system for insurance (reinsurance) non-resident organizations.

2. The Rules shall use the following concepts:

1) underwriting - a complex of procedures on acceptance for insurance or reinsurance of the declared insurance object on the basis of insurance risks assessment in order to determine insurance coverage, insurance terms, deductible level and insurance tariff within the limits set by the actuary;

2) management reporting - an instrument of internal control and assessment of the organization's activity;

3) gap analysis - methods of measuring interest rate risk and liquidity risk based on the comparison of the volume of assets and liabilities of the organisation subject to changes in interest rates or repayable within certain terms;

4) corporate management - a set of processes ensuring management of the organisation's activities, including relations between shareholders, the Board of Directors, the executive body and other bodies of the organisation in the interests of shareholders.

The corporate management system shall allow organising the distribution of powers and responsibilities in the organisation, as well as building the process of corporate decision-making;

5) limitation - establishing qualitative, quantitative limitations of accepted risks, establishing restrictions on transactions (operations) of the organisation.

When limiting the following parameters shall be determined:

the indicator on which the limit shall be set;

the method of calculation of the indicator on which the limit shall be set;

the limit (maximum, minimum) value of the indicator;

6) conflict of interest - a situation when there shall be a contradiction between personal interest of the officials of the organisation and (or) its employees and the performance of their official duties or property and other interests of the organisation and (or) its employees and (or) clients, which may entail adverse consequences for the organisation and (or) its clients;

7) client's appeal - an application or complaint of an individual for assistance in realisation of his/her rights and freedoms or rights and freedoms of other individuals or a report on violation of the legislation of the Republic of Kazakhstan on insurance and insurance activity and (or) internal documents of the organisation, shortcomings in the work of the organisation, its officials or criticism of their activity, as well as positive reviews, feedback, suggestions on the activity of the organisation;

8) policy - a set of internal documents including the policy and (or) other internal documents defining the necessary criteria, parameters, approaches, principles, standards, procedures and mechanisms to ensure effective functioning of the organisation and compliance of its activities with the strategy and acceptable risk level;

9) stress testing - methods of measuring the potential impact on the organisation's financial position of exceptional but possible events that may affect the organisation's activities;

10) risk - possibility of occurrence of circumstances causing uncertainty or impossibility to obtain expected results of the organisation's activity, incurrence of expenses (losses);

11) risk culture - processes, procedures, internal rules of the organisation aimed at understanding, accepting, managing and controlling risks in order to minimise their impact on the financial condition of the organisation, as well as ethical standards and standards of professional activity of all participants of the organisational structure. Risk culture complements the existing approved procedures, processes and mechanisms of the organisation's activities and shall be an integral component of the risk management system;

12) risk assessment system - a set of ratios designed for comprehensive analysis of the financial condition of the organisation;

13) risk management system - an ongoing structured process established by the Board of Directors and the Management Board of the organisation, carried out throughout the organisation to identify, assess, monitor, mitigate risks and their consequences affecting the achievement of the organisation's objectives;

14) required risk-based capital - the amount of funds to cover potential losses determined by the organisation based on its own model, including stress testing, assessment of the probability of occurrence of risks and their correlation;

15) risk map - graphical and textual description of the organisation's risks arranged in a table, one ‘axes of which shall indicate the strength of impact or significance of the risk, and the other the probability or frequency of its occurrence;

16) risk limit - means of quantitative or qualitative limitation of the accepted risk;

17) risk identification - the process of finding, listing and describing risk elements;

18) risk measurement - determination of risk probability degree and size of potential expenses (losses), which shall be carried out by means of estimation of consequences and probability of event occurrence in a mathematical way by means of application of probability theory and the law of large numbers on the basis of statistical data;

19) authorised body - an authorised body on regulation, control and supervision of the financial market and financial organisations;

20) internal audit - an integral element of management control, through which the internal audit service shall evaluate financial statements, as well as other data and information that can be quantitatively and qualitatively assessed the organisation's activity in order to further reflect the degree of its compliance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on insurance and insurance activity, on compulsory insurance, on joint stock companies, on the securities market, on counteraction to legalisation (laundering) of proceeds of crime, and on counteraction to legalisation (laundering) of proceeds of crime; and on insurance and insurance activities, on compulsory insurance, on joint stock companies, on the securities market, on combating legalisation (laundering) of proceeds of crime and financing of terrorism, internal documents, international professional standards of internal audit;

21) internal control - a process carried out by the board of directors, collegial bodies, management board, employees of the organisation, aimed at ensuring the achievement of objectives in the following categories:

efficiency of activity;

reliability, completeness and timeliness of financial statements and other management reporting;

compliance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on insurance and insurance activity, on compulsory insurance, on joint-stock companies, on the securities market, on anti-corruption on combating the legalisation (laundering) of proceeds of crime and the financing of terrorism;

22) internal control system - a set of control procedures, measures and techniques ensuring:

effective conduct of financial and economic activity of the organisation;

compliance with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan on insurance and insurance activity, on compulsory insurance, on joint-stock companies, on securities market, on counteraction to legalisation (laundering) of proceeds of crime and terrorism financing;

effective division of responsibility;

timely compliance by the organisation's employees with the requirements of internal documents;

safeguarding of property;

prevention and detection of fraud and management errors;

timely preparation, reliability and completeness of financial statements and other management reporting.

When applying the requirements of the Rules to a branch of a non-resident insurance (reinsurance) organisation of the Republic of Kazakhstan:

board of directors means the relevant management body of the insurance (reinsurance) organisation-non-resident of the Republic of Kazakhstan;

the management board means the management employees of the branch of the insurance (reinsurance) non-resident organisation of the Republic of Kazakhstan;

capital means the sum of the head office account, reserves and results of activity of the branch of the insurance (reinsurance) non-resident organisation of the Republic of Kazakhstan;

financial reporting means the reporting of the branch of the insurance (reinsurance) non-resident organisation of the Republic of Kazakhstan.

The requirements of paragraphs 16, 17 of the Rules shall not apply to a branch of insurance (reinsurance) non-resident organisation of the Republic of Kazakhstan.

Chapter 2. Procedure for formation of a risk management and internal control system

3. The risks of organisations shall be classified as follows:

1) risks related to insurance activities:

underwriting risk - the risk of incorrect (erroneous) assessment of risks accepted for insurance;

insurance reserves risk - the risk of forming insufficient (inadequate) insurance reserves;

insurance payments risk - the risk associated with insurance payments in violation of the terms and conditions of insurance contracts;

catastrophic risk - the risk that a single event of significant size shall result in insurance payments higher than usual;

reinsurance risk - the risk of insufficient reinsurance coverage or the inability of the reinsurer to pay out under the reinsurance contract.

4. The Board of Directors and the Management Board shall ensure the availability of an adequate risk management and internal control system, application of corporate management practices, business ethics and risk culture and shall create conditions for the employees of the organisation to perform their duties, as well as ensure functional and organisational independence of the internal audit service.

5. The Board of Directors shall determine and oversee the functioning of the risk management system appropriate to the chosen business model, scale of operations, types and complexity of operations, and provides a process for identifying, measuring and assessing, monitoring, controlling and minimising the organisation's significant risks.

6. The Board of Directors for the purposes of implementing the requirements of the Rules, depending on the size, nature and level of complexity of the organisation's activities, organisational structure, risk profile and the number of members of the Board of Directors of the organisation shall decide to establish one and (or) several collegial bodies on various issues.

The Board of Directors shall exclude conflicts of interest when establishing committees.

7. In order to form an adequate risk management system for underwriting, reinsurance, insurance claims and investment risks, the organisation shall establish collegial bodies - the underwriting council and the asset and liability management council.

The Boards shall be composed of employees of the structural units concerned, the risk management division and senior managers, and shall be approved by the Board of Directors of the organisation.

Decisions of the Boards shall be made by a simple majority of votes of the members and shall be formalised in writing.

Decisions of these boards shall be recorded with a detailed reflection of the decision-making process and attachment of the documents on the basis of which the decision have been made, indicating:

list and detailed description of the issues under consideration;

list of documents submitted to the board for decision-making;

voting results on each issue under consideration;

opinions of members with justification, including in case of their disagreement with the adopted decision and dissenting opinion.

The minutes shall be signed by all members of the given Boards present at the meeting and shall be kept by the organisation.

The Board of Directors shall evaluate the work of the above boards and the Management Board on the basis of their annual performance reports.

8. The risk management process shall include the following stages:

1) risk identification:

risk-forming factors and risk assessment (systematic and continuous monitoring, analysis of all possible causes of expenses (losses), their probability and size);

classification of risks (carried out on the basis of the results of research of specificity of risks and factors which lead to their occurrence, influence their development, expert estimations of historical data, analysis of the map of risks);

2) risk measurement, the frequency of which shall be established by the Board of Directors depending on the significance of the risk, but not less than twice a year;

3) regular stress testing and risk analysis;

4) selection and application of risk management method;

5) adjustment of the risk management system.

9. The internal control system shall be a system of organisation, policies, procedures and methods adopted by the organisation to:

1) ensuring the efficiency of the organisation's activities, including the efficiency of management of insurance risks, assets and liabilities, ensuring the safety of assets;

2) ensuring completeness, reliability and timeliness of financial, regulatory and other reporting for internal and external users, as well as information security;

3) ensuring compliance by the organisation with the legislation of the Republic of Kazakhstan on insurance and insurance activity, on compulsory insurance, on joint stock companies, on securities market, on counteraction to legalisation (laundering) of proceeds of crime and terrorism financing and internal documents of the organisation;

4) prevention of involvement of the organisation and its employees in unlawful activities, including fraud, errors, inaccuracies, deception, legalisation (laundering) of proceeds of crime and terrorism financing.

10. In order to improve the effectiveness of the risk management and internal control system, the organisation adheres to the principle of business ethics aimed at:

providing an insurance product and/or service that meets the client's goals and needs;

assessing the client's needs for an insurance product, taking into account their risks and financial capabilities;

facilitating the client's understanding of the terms and conditions of insurance coverage;

focus on providing quality service and achieving a high level of customer satisfaction.

At least once every three years, the organisation shall analyse the efficiency of the insurance product for voluntary classes of insurance, the policyholders of which shall be individuals, except for accumulative insurance products.

The efficiency analysis shall be carried out for insurance products, the volume of insurance premiums of which shall be more than 20 (twenty per cent) of the volume of insurance (reinsurance) premiums of the organisation for voluntary classes of insurance, and the coefficient characterising the loss ratio, taking into account the reinsurer's share in the insurance product, which shall be less than 30 (thirty) per cent.

Based on the results of the efficiency analysis, the organisation shall revise the terms and conditions of the insurance product to increase the list of insurance events covered by the product or revises the insurance tariff.

11 The organisation shall ensure internal audit to verify and objectively assess the effectiveness of the risk management and internal control system in all aspects of the organisation's activities.

12. The insurance (reinsurance) organisation shall ensure compliance with the requirements to the internal documents of the risk management and internal control system according to Annex 1 to the Rules.

The branch of a non-resident insurance (reinsurance) organisation of the Republic of Kazakhstan shall ensure compliance with the requirements to internal documents of the risk management and internal control system, according to Annex 2 to the Rules.

13. Employees of the organisation within the framework of their functional duties comply with the requirements to the risk management and internal control system, standards of professional ethics and internal documents, as well as adhere to the standards of corporate management and risk culture.

14. The organisation annually, not later than January 15 of the year following the reporting year, shall submit to the Authorised Body information on the assessment of the risk management and internal control system in the form according to Annex 3 to the Rules, with copies of supporting documents attached.

15. The organisation on the basis of financial and other statements of the organisation as of the reporting date performs stress testing on risks.

The organisation shall submit to the authorised body stress-testing on risks in the form according to Annex 4 to the Rules on an annual basis not later than April 30 of the year following the reporting year.

The conclusion of the head of the risk management division containing: the analysis of the organisation's exposure to risks; identification of risks affecting the financial position of the organisation to a greater extent shall be attached to the risk stress test

16. The organisation analyses the ratios of the organisation's risk assessment system on the basis of annual financial and other reporting.

The organisation annually after approval by the Board of Directors, but not later than April 30 of the year following the reporting year, shall submit to the Authorised Body the analysis of the risk assessment system coefficients (with explanations on the coefficients exceeding the standard range) in the form according to Annex 5 to the Rules for the organisation operating in the ‘general insurance’ industry and Annex 6 to the Rules for an organisation operating in the life insurance industry and, in case of four or more deviations of the organisation's risk assessment system coefficients from the approved limits of the standard range, an action plan approved by the Board of Directors to improve the risk assessment system coefficients or a decision of the Board of Directors that there shall be no need to develop an action plan to improve the risk assessment system coefficients.

17. If the entity is operating for less than two fiscal years as of the reporting date, the number of deviations of the entity's risk assessment system coefficients from the approved limits of the standard range does not take into account the coefficients used to calculate data at the end of each annual reporting period of the last two fiscal years.

18. In order to effectively work with customer requests and improve their service level, the organization annually shall analyze requests from customers of the organization.

19. The organization annually, no later than July 31 of the year following the reporting year, shall evaluate the required risk-based capital at the end of the reporting period.

The results of the assessment of the required capital based on risks shall be approved by the board of directors of the organization and shall be used to further make management decisions aimed at ensuring the financial stability of the organization.

20. The organization operating in the "life insurance" industry shall submit to the authorized body a gap analysis for insurance organizations operating in the "life insurance" industry in the form in accordance with Annex 7 to the Rules on an annual basis no later than April 30 of the year following the reporting year.

Chapter 3. Procedure for formation of risk management system

21. In order to organize an effective risk management system, the Board of Directors shall:

1) approve risk management policy and internal documents developed in accordance with the Rules;

2) annually approve the analysis of the risk assessment system coefficients of the organization and, if there are four or more deviations of the risk assessment system coefficients of the organization from the approved limits of the standard range, approves an action plan to improve the risk assessment system coefficients of the organization or decides that there is no need to develop an action plan to improve the risk assessment system coefficients;

3) annually approve the results of assessment of the required capital based on risks;

4) consider the analysis of customer requests of the organization and make a decision to improve the quality of customer service and eliminate the reasons that are the basis for customer requests with an indication of the timing of their execution;

5) in terms of corporate management shall:

coordinate the activities of collegial bodies, the internal audit service, the management board, and structural divisions;

take measures to reduce the likelihood of conflicts of interest in the functional responsibilities of managers;

provide verification of the fact of granting preferential conditions to individuals associated with the organization by special relations;

other matters within the competence of the board of directors;

6) in order to adjust strategic goals, shall consider:

analysis of the current (future) capital requirements of the organization conducted by the risk management unit or other structural unit whose functions include the conduct of this analysis;

report of internal (external) auditors based on the results of their audits indicating the identified non-conformities, as well as their recommendations;

report of the asset and liability management board (unit responsible for investment activities) on the results of the conducted operations (transactions) on investing the assets of the organization (with a grouping of financial instruments by type and indicating the book, market value, profitability, amount of purchases and sales);

7) in terms of risk management shall:

regularly monitor the activities of the organization through the established collegial bodies, the internal audit service and structural units in order to exclude the possibility of performing operations that contradict the corporate strategy, policies, procedures and internal documents, as well as to adjust them;

ensure organizational independence of the functions of the internal audit service, risk management unit;

monitor the implementation of the measures of the authorized body, including the plan of measures to eliminate deficiencies;

establish the reasons for non-fulfillment (non-elimination) and apply appropriate measures to the responsible employees in case of non-fulfillment of the requirements of the authorized body, untimely elimination (non-elimination) of the identified shortcomings;

limit accepted risks and establish restrictions on transactions (operations);

When approving an action plan to improve the risk assessment system coefficients, the organization monitor the implementation of the plan on a quarterly basis.

The provisions of subparagraph 2), 3), 4) of this paragraph shall not apply to a branch of an insurance (reinsurance) non-resident-organization of the Republic of Kazakhstan.

22. The risk management policy shall be developed by the risk management division and shall provide for regular stress testing, scenario analyses and defines, but shall not be limited to the following:

1) presence in the organizational structure of the organization of the underwriting board, asset and liability management board, risk management unit;

2) for an organization with a license to carry out investment portfolio management activities on the securities market - the presence in the organizational structure of the organization of a unit that shall perform investment portfolio management functions, including, but not limited to the following functions:

collection, processing and analysis of information necessary for the preparation of recommendations drawn up when developing an investment declaration, determining and revising the limits for investing the assets of policyholders, making decisions on transactions at the expense of the assets of policyholders (hereinafter referred to as recommendations);

making recommendations;

drawing up investment decisions and minutes based on the results of meetings of the organization's investment committee;

accounting for financial instruments acquired at the expense of the assets of policyholders;

preparation of reports to policyholders on the results of investment portfolio management activities in the manner prescribed by the insurance contract providing for the condition of the policyholder's participation in investments;

interaction with other financial institutions in the process of managing the assets of policyholders;

functions defined by internal documents of the organization;

3) qualification requirements for managers and employees directly related to risk management, including requirements for education and work experience;

4) powers and functional responsibilities for risk management of the board of directors, collegial bodies, internal audit service, management board, risk management unit, structural subdivisions of the organization;

5) the procedure for the exchange of information necessary for risk management between structural subdivisions, collegial bodies, the management board, and the board of directors of the organization, a branch of an insurance (reinsurance) non-resident-organization of the Republic of Kazakhstan with an insurance (reinsurance) non-resident-organization of the Republic of Kazakhstan;

6) procedure for the identification, assessment, monitoring and control of risks, including the procedure for determining the quantitative values ​ ​ of risk indicators associated with the activities of the organization;

7) procedures for continuous monitoring of the implementation of management decisions and determining the effectiveness of management decisions made;

8) internal criteria for assessing the effectiveness of the risk management system;

9) the procedure for developing a risk map, including qualitative and quantitative approaches;

10) procedures for determining the risk limit, including for a branch of an insurance (reinsurance) non-resident-organization of the Republic of Kazakhstan;

11) measures to manage risks arising in the course of the organization's activities;

12) procedures for monitoring, assessment and control of identified (detected) risks, drawing up a risk map of the organization, including:

measures taken by the risk management unit together with other structural units of the organization to identify risks;

risk assessment carried out by the risk management unit, including an assessment of the frequency of risks, the subsequent classification of the effects of these risks and the establishment of risk limits;

risk monitoring carried out by the risk management subdivision, including monitoring of changes in the values of risk indicators and maximum permissible values of risk indicators, as well as measures taken to minimize risks in case of non-compliance of the values of risk indicators with risk limits;

a mechanism for immediately reporting to the board of directors on any significant cases that may entail expenses (losses) and/or affect the activities of the organization, or shall be of an illegal nature;

13) risk assessment testing and modelling procedures;

14) the procedure for submission by the risk management unit to the board of directors of a risk management report, including:

current state of risk management (ongoing work to minimize and eliminate risks);

identified risks and an action plan to minimize these risks, as well as the results of the work carried out to reduce or prevent them;

risks that may arise in the course of conducting the current activities of the organization, and ways to reduce and prevent them;

control and monitoring of risks that may arise at the current stage of implementation of the corporate strategy of the organization, and ways to minimize and prevent them;

adequacy and effectiveness of the risk management system;

15) procedure for control over the implementation of established limits for insurance, investment and other activities and transactions (operations) with an indication of the list of positions of individuals responsible for control.

23. Management Board in order to ensure the functioning of the risk management system shall:

1) carry out daily management of the organization in accordance with the established goals and methods in terms of risk management and internal control;

2) approve the procedure for transferring information between the board of directors, collegial bodies, the management board (the relevant executive body of the insurance (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan), managers of the branch of the insurance (reinsurance) non-resident -organization of the Republic of Kazakhstan and structural subdivision of the organization that ensure effective risk management and internal control;

3) implement the instructions of the board of directors, recommendations and comments of the internal audit service, recommendations of the risk management subdivision, requirements and measures of the authorized body;

4) approve internal documents in order to implement the risk management and internal control policy;

5) determine the guidelines for diversification of assets, profitability, liquidity and capital adequacy, risks in order to maintain the required level of sufficiency of the solvency margin;

6) approve risk limits for types of operations within the risk limits established by the board of directors;

7) ensure the adoption of effective measures to control compliance with these limits on the basis of monthly calculations of the risk management subdivision;

8) ensure compliance of the tariff policy with the predicted trends in the development of risks based on reliable statistics on risks;

9) ensure regular analysis of internal and external economic factors that pose a potential risk to the organization, assess the degree of their impact on financial indicators;

10) ensure regular analysis of financial indicators and statistical information to assess the adequacy of adjustment factors to insurance premiums under contracts of compulsory insurance of an employee against accidents in the performance of his labor (official) duties.

The requirement of this subparagraph shall apply to the insurance company that determines the correction factors on the basis of paragraph 2-1 of Article 17-1 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On compulsory insurance of an employee against accidents in the performance of his labor (official) duties";

11) provide recommendations to the board of directors in terms of drawing up annual budgets, strategic plans, taking into account the current and future economic environment, regulatory legal framework, capital size;

12) monitor the implementation of the action plan in conditions of financial instability and emergency circumstances and the provision of the corresponding quarterly report;

13) conduct regular analysis of compliance with contractual relations, the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan on insurance and insurance activities, on compulsory insurance, on joint-stock companies, on the securities market, on combating the legalization (laundering) of proceeds from crime and the financing of terrorism, internal documents of the organization regulating transactions with financial instruments;

14) monitor compliance by structural subdivisions with policies in managing possible and potential risks, the size of risks within the established limits;

15) ensure analysis of changes in income (expenses) from operations with financial instruments taking into account the dynamics of their market value;

16) ensure compliance of the organization's solvency margin with the minimum required level in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on insurance and insurance activities;

17) ensure improvement of the accounting and reporting system taking into account the recommendations of external auditors;

18) conduct an analysis of audit reports, and submit proposals to the board of directors on the adoption of appropriate measures to eliminate the identified shortcomings.

When applying the provisions of this paragraph to a branch of an insurance (reinsurance) non-resident-organization of the Republic of Kazakhstan, the requirements of subparagraphs 2), 4), 6) of this paragraph fall within the competence of the relevant executive body of the insurance (reinsurance) non-resident-organization of the Republic of Kazakhstan.

24. In order to ensure the effectiveness of the risk management system, the Management Board shall ensure the development and approval of the internal procedure for consideration of customer requests received in the process of providing insurance services, and also monitor the organization's compliance with the requirements specified in this paragraph.

The internal procedure for considering customer requests shall take into account the requirements of the Law on insurance and insurance activities and shall determine:

1) procedures for maintaining office work on customer requests, including receiving, initial processing, registration of requests received by the organization and responses to customer requests;

2) procedures for communication (transfer) of received requests to the responsible structural subdivisions or employees who shall be entrusted with processing and preparing a response to the client's request;

3) timely processing of customer requests and preparation of responses to customer requests;

4) the procedure for interaction of structural subdivisions of organizations when considering customer requests and preparing responses to customer requests;

5) the procedure for receiving feedback from customers to assess customer satisfaction;

6) procedures for maintaining the classifier of received requests of the organization's clients.

The classifier of received applications of the organization's clients shall contain: information about the class of insurance, type of insurance, client (individual/legal entity, surname, name and patronymic (if any)/name of the legal entity, IIN/BIN), the essence of the application, and more.

25. The term of consideration of the client's request shall not exceed 15 (fifteen) working days from the date of receipt by the organization.

26. The period of consideration of a request may be extended by fifteen (15) working days if the actual circumstances that shall be important for the correct consideration of the request shall be established, which the client shall be notified of within three working days from the date of extension of the period.

27. In the process of considering the appeal, the organization shall notify the client of his rights, including the right to appeal to the insurance ombudsman, to the authorized body and (or) to the court.

28. The functions of the risk management unit shall include:

1) organization of an effective risk management system, including:

development of risk management policy;

development of a risk map, including qualitative and quantitative approaches;

participation in the management decision-making process;

continuous monitoring of the implementation of management decisions and determining the effectiveness of management decisions made;

control over the implementation of established limits on insurance, investment and other transactions (operations);

2) identification and assessment of risks, including determination of descriptive and quantitative values of risk indicators associated with the activities of the organization, as well as determination of the maximum permissible values of risk indicators;

3) analysis of the coefficients of the organization's risk assessment system on the basis of annual financial and other reports in the form according to Annex 5 to the Rules for an organization operating in the general insurance industry and Annex 6 to the Rules for an organization operating in the life insurance industry;

4) conducting a risk-based assessment of the required capital with the actuary;

5) taking measures to manage risks arising in the course of the organization's activities;

6) monitoring, assessment and control of identified (detected) risks, including:

taking measures together with other structural units of the organization to identify risks;

risk assessment, including assessment of the frequency of occurrence of risks, subsequent classification of impacts caused by these risks, and establishment of risk limits;

risk monitoring, including monitoring of changes in values of risk indicators and maximum permissible values of risk indicators, as well as measures taken to minimize risks in case of non-compliance of values of risk indicators with maximum permissible values of risk indicators;

promptly reporting to the Management Board and the Board of Directors on any significant cases that could cause damage and/or affect the activities of the organization or shall be of an illegal nature;

7) organization of the process for the development by the relevant structural subdivisions of the organization of a detailed plan of measures to minimize the identified risks (plans shall be provided by structural subdivisions and a general plan of measures to minimize the identified risks of the organization shall be developed by the risk management subdivision) and further monitoring of the plan of measures to minimize the risks of the organization approved by the board of directors;

8) organization of measures for the implementation of the plan in case of emergency and ensuring the continuity of the organization;

9) regular analysis:

financial indicators (as part of stress testing and regular monitoring of the level of accepted risks);

the impact of changes in prices for financial instruments on the indicators of liquidity, solvency, sufficiency of the solvency margin (as part of stress testing and regular monitoring of the level of risks taken);

10) forecasting the impact of macroeconomic factors on profitability, liquidity, sufficiency of solvency margin;

11) submission to the board of directors and the management board on a quarterly basis of a report on the assessment and analysis of the risk management system in the following areas:

current state of risk management (ongoing work to minimize and eliminate risks);

identified risks and an action plan to minimize these risks, as well as the results of the work carried out to reduce or prevent them;

risks that may arise in the course of conducting the current activities of the organization and ways to reduce and prevent them;

control and monitoring of risks that may arise at the current stage of implementation of the corporate strategy of the organization and ways to minimize and prevent them;

adequacy and effectiveness of the risk management system;

brief analysis of financial indicators for the reporting period;

risk map assessment and analysis;

adequacy and effectiveness of applied testing procedures and risk assessment models;

12) submission to the board of directors for approval:

not later than April 1 of the year following the reporting year, analysis of risk assessment system coefficients (with explanations on coefficients outside the standard range);

an action plan to improve the risk assessment system coefficients if there are four or more deviations of the organization's risk assessment system coefficients from the approved limits of the standard range;

not later than July 31 of the year following the reporting year, the results of the assessment of the required capital based on risks;

13) providing the annual general meeting of shareholders with an analysis of the risk assessment system coefficients (with explanations for coefficients outside the standard range), and an action plan approved by the board of directors to improve the risk assessment system coefficients (if any);

14) ensuring the implementation of:

underwriting risk management requirements as per Annex 8 to the Rules;

requirements to reinsurance risk management as per Annex 9 to the Rules;

requirements for risk management of insurance payments in accordance with Annex 10 to the Rules;

requirements for managing the risk of insufficient insurance reserves in accordance with Annex11 to the Rules;

investment risk management requirements as per Annex 12 to the Rules;

requirements to operational and associated risks management as per Annex 13 to the Rules;

compliance risk management requirements as per Annex 14 to the Rules;

15) in order to adjust the corporate strategy and internal risk management policy jointly with the strategic planning and analysis subdivision or other structural subdivision with similar functions, submit to the board at least once a year:

a report containing a detailed overview of the current state of the organization, taking into account quantitative and qualitative data on all risks, their degree of probability, the degree of readiness of the organization, measures taken to minimize them, response measures;

a report containing a detailed review of the financial condition and results of the organization's activities, as well as changes in the legislation of the Republic of Kazakhstan on insurance and insurance activities, on compulsory insurance, on joint-stock companies, on the securities market, on countering the legalization (laundering) of proceeds from crime and the financing of terrorism that could affect the financial condition of the organization, risk map of the organization.

When applying the provisions of this paragraph to a branch of an insurance (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan:

the provisions of subparagraphs 1) and 2) of this paragraph shall apply to the functional duties of the risk management subdivision of the insurance (reinsurance) non-resident-organization of the Republic of Kazakhstan;

the provisions of subparagraphs 3), 12) and 13) of this paragraph shall not apply to a branch of an insurance (reinsurance) non-resident-organization of the Republic of Kazakhstan.

29. The risk management subdivision shall receive from all collegial bodies, structural subdivisions, branches, representative offices, and employees of the organization any documents and information necessary for the performance of its functions, within the time frame specified in the request of the risk management subdivision.

30. Managers of the organization and heads of structural subdivisions timely shall submit information related to risk assessment to the risk management subdivision.

31. The head of the organization's risk management subdivision (risk manager) shall meet the following qualification requirements:

1) have a higher education;

2) have one of the following international certificates in the field of risk management (FRM (Financial Risk Manager) - Financial Risk Manager, PRM (Professional Risk Manager) - Professional Risk Manager, CFA - Certified Financial Analyst) and (or) an ISO 31000/COSO Enterprise Risk Management certificate, an actuary's license, or at least one year of experience in risk management, actuarial accounting, accounting or internal audit with a financial institution or authority.

Chapter 4. Procedure for formation of the internal control system

32. The internal control system in the organization shall be created to ensure:

1) operational and financial efficiency of the organization's activities, which shall involve checking the efficiency and profitability of the organization's asset and liability management and determining the probability of losses;

2) reliability, completeness and timeliness of financial and management reporting, which shall involve checking the preparation of reliable and high-quality financial statements and other financial documents used by the organization in making decisions;

3) compliance with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan on insurance and insurance activities, on compulsory insurance, on joint-stock companies, on the securities market, on combating the legalization (laundering) of proceeds from crime and the financing of terrorism and internal documents of the organization.

The functioning of these components shall be an important condition for the effective operation of the organization, the operation of information systems and compliance with prudential standards and other mandatory standards and limits of the organization established by the authorized body.

33. The organization's internal control system shall be an ongoing process consisting of five interrelated components:

1) management control;

2) identification and assessment of risks;

3) control and separation of powers;

4) information exchange and interaction;

5) monitoring (assessing the effectiveness of the internal control system) and eliminating violations and non-conformities (shortcomings).

34. The internal control system shall operate on the principle of continuous sequential passage of the following three stages:

1) formation of an internal control system (taking into account the results of efficiency assessment) by including procedures in the internal documents of the organization;

2) execution of internal documents of the organization in the work;

3) assessment of the effectiveness of the internal control system.

35. Internal control procedures shall be:

1) quarterly verification of the process of achieving the goals and objectives set in the corporate strategy of the organization by submitting by structural subdivision within the framework of their functions to the board of directors and the management board reports on the current results of financial activities with the application of planned indicators of financial activities;

2) periodic inventory, including cash and financial instruments;

3) verification of compliance with the established risk limits and implementation of measures to eliminate the identified non-conformities;

4) establishment of a list of operations requiring mandatory authorization;

5) checking the conditions of operations and the results of applying risk management models;

6) checking the timeliness, correctness, completeness and accuracy of the transactions carried out in accounting and reporting.

Chapter 5. Corporate management

36. The main elements of an effective corporate management system shall be:

1) corporate values, codes and standards of conduct, and the tools used to enforce them;

2) strategy of the organization;

3) distribution of responsibilities and powers in terms of decision-making, including a hierarchical decision-making structure both for individual employees and for organizational bodies;

4) mechanisms of interaction and cooperation between the management body, the executive body and the auditors;

5) risk management procedures and techniques;

6) internal control system;

7) financial and managerial incentives in the form of monetary remuneration, promotion and other forms of motivation that encourage employees of the organization to take appropriate actions;

8) availability of an adequate management reporting system;

9) organizational structure;

10) transparency of corporate management.

37. The organizational structure of the organization shall correspond to the selected business model, scale of activities, types and complexity of operations, minimizes conflicts of interest and distributes risk management powers between collegial bodies and structural subdivisions of the organization.

38. Members of the Board of Directors shall perform their functional duties in good faith and adhere to the following principles in their activities:

1) rational decision-making and action in the interests of the organization based on a comprehensive assessment of the information provided;

2) decision-making and action in the interests of the organization, not taking into account personal benefits, the interests of individuals associated with the organization with special relationships, to the detriment of the interests of the organization.

3) active involvement in the activities of the organization and awareness of significant changes in the activities of the organization and external conditions, as well as the adoption of timely decisions aimed at protecting the interests of the organization in the long term;

4) preliminary consideration of the draft corporate management code and (or) amendments to the Rules.

39. The duties of the Board of Directors shall include:

1) ensuring compliance of the corporate management system of the organization with the following principles:

compliance with the scale and nature of the organization's activities, its structure, risk profile, business model of the organization;

protection of the rights of shareholders provided for in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on joint-stock companies and support for the exercise of these rights;

ensuring timely and reliable disclosure of information in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on state regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations, and joint-stock companies.

Members of the Board of Directors have access to complete, up-to-date and timely information to perform their duties;

2) elect members of the management board of the organization, appoint heads: risk management subdivision, internal audit and compliance controller;

3) preliminary approval of the annual financial statements certified by the audit organization;

4) control over effective compliance with the organization's procedures, through which employees of the organization confidentially report violations, concerning the activities of the organization and the requirements of civil, tax, banking legislation of the Republic of Kazakhstan, legislation of the Republic of Kazakhstan on insurance and insurance activities, on state regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations, on pension provision, securities market, accounting and financial reporting, anti-legalization (laundering) of proceeds from crime and financing of terrorism, joint stock companies, as well as abuse;

5) exercising control over the activities of the management board of the organization by:

monitoring the implementation by the board of the organization of the strategy and policies approved by the board of directors, decisions of the general meeting of shareholders;

approval of internal documents governing the activities of the management board of the organization in accordance with the Rules;

ensuring the implementation of the internal control system;

holding regular meetings with members of the organization's board;

analysis and critical assessment of the information provided by the board;

establishing the necessary performance standards and remuneration system for members of the management board, which shall be in line with the long-term goals defined by the organization's strategy and aimed at financial stability;

6) interaction and control of the work of the head of the risk management subdivision;

7) ensuring the keeping of records of decisions taken (minutes of meetings, brief information on issues considered, recommendations, if any, as well as dissenting opinions of members of the board of directors of the organization). Such documents and/or materials shall be provided to the authorized body upon request in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on state regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations;

8) ensuring a developed information technology infrastructure in order to collect and analyze complete, reliable, timely information for risk management purposes.

40. An independent director of an organization shall be free from any material interests or relationship with the organization, its management or its property that could jeopardize the exercise of objective judgment, with the exception of remuneration for remuneration as a member of the board of directors.

41. The independent director shall monitor the possible loss of independence status and shall notify the chairman of the board of directors in advance in case of such situations. If there are circumstances affecting the independence of a member of the board of directors, the chairman of the board of directors immediately shall bring this information to the attention of shareholders for making an appropriate decision.

42. The corporate secretary of the organization shall control the preparation and holding of meetings of the meeting of shareholders and the board of directors of the organization, ensure the formation of materials on the agenda of the general meeting of shareholders and materials for the meeting of the board of directors of the organization, monitor the provision of access to them.

43. The competence and activities of the corporate secretary shall be determined by the internal documents of the organization, approved by the board of directors of the organization.

It shall be allowed for the corporate secretary to perform the functions of the secretary of the management board of the organization. Combining the position of the corporate secretary with any other position in the organization shall not be allowed, as well as it shall not be allowed, during the period of holding the position of the corporate secretary of the organization, his work in other organizations without obtaining the appropriate consent of the board of directors of the organization.

44. In the absence of the corporate secretary due to illness, being on regular leave and other reasons, the right to exercise his functions and powers shall be transferred to the legal service of the organization.

45. The candidate for the position of corporate secretary (corporate secretary) shall meet the following requirements:

1) have higher legal and (or) economic education;

2) have at least three (3) years of work experience, including at least one (1) year as a manager;

3) have knowledge of the legislation of the Republic of Kazakhstan on insurance and insurance activities, on joint-stock companies;

4) be not an affiliate of the company's shareholders and officials and be not related to the company's officials.

46. Collective bodies of the organization shall carry out activities in accordance with the regulations approved by the board of directors of the organization, defining their powers and competence, the procedure for work, including restrictions on the terms of work of members of the board of directors of the organization in committees.

The board of directors of the organization shall provide for periodic rotation of members of the committees of the Board of Directors (with the exception of independent experts) in order to avoid concentration of powers and to promote new views on issues within the competence of the committees of the Board of Directors.

Based on the results of consideration by the committees of the board of directors, recommendations shall be prepared to the board of directors with possible options for making decisions, with disclosure of positive and negative factors and consequences of making such decisions.

Meetings of committees of the Board of Directors shall be held in person. Members of committees of the board of directors may participate in meetings by means of technical means of communication provided for by the internal documents of the organization.

Resolutions of the board of directors adopted at its meeting shall be formalized by minutes and signed by the corporate secretary and the person who chaired the meeting.

The requirements for the chairmen and powers of the committees of the board of directors shall be determined by the internal documents of the organization.

Chapter 6. Internal audit

47. The Board of Directors, in order to ensure the effectiveness of the organization's internal control system, shall ensure the functional and organizational independence of the internal audit service:

1) approve the internal audit policy;

2) approve the regulation on the internal audit service;

3) approve the annual internal audit plan;

4) appoint employees of the internal audit service;

5) provide recommendations to the general meeting of shareholders to determine the audit organization performing the audit of the organization.

The requirements of subparagraph 5) of this paragraph shall not apply to the branch of an insurance (reinsurance) non-resident-organization of the Republic of Kazakhstan.

48. The internal audit policy shall include, but shall not be limited to, the following:

1) goals and objectives of the internal audit;

2) requirements for the professional qualities of employees of the internal audit service, their powers and responsibilities;

3) the procedure and procedures for internal audit, including the methodology for assessing the risk management and internal control system, corporate management, indicating the assessment criteria;

4) the procedure for interaction and exchange of information with structural subdivisions of the organization, a branch of an insurance (reinsurance) organization-non-resident of the Republic of Kazakhstan;

5) the budget of the internal audit service.

49. The following factors shall be taken into account when developing the internal audit policy:

organization strategy;

the size, nature and complexity of the organization's activities;

organizational structure of the organization;

level and types of risks inherent in the organization's activities.

50. Collegial body on internal audit issues shall:

1) ensure the development and coordination of the internal audit policy, regulations on the internal audit service, annual plan and internal audit program;

2) monitor and control compliance by the organization and its employees with the internal audit policy;

3) select the candidacy of the head and employees of the internal audit service, including the branch of the insurance (reinsurance) organization-non-resident of the Republic of Kazakhstan.

51. The internal audit service shall be created in order to provide an objective assessment of the state of the internal control system, risk management system, corporate management and recommendations for their improvement.

52. In its activities, the internal audit service shall be guided by the charter of the organization, the regulations on the organization of the internal control system and the internal audit service of the organization, the regulations on the branch of the insurance (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan, as well as other internal documents regulating the activities of the organization, and the requirements of the Rules.

53. The internal audit service shall prepare the internal audit plan and the internal audit program.

The internal audit plan shall be based on risk - a risk-oriented approach that shall determine the priority areas of internal audit in accordance with the goals of the organization.

To implement the internal audit plan, an internal audit program shall be developed, which shall be approved by the head of the internal audit service.

54. The tasks of the internal audit service shall include consideration and discussion of the following issues:

1) functioning of the internal control system;

2) preparation of reports for the board of directors on the activities of the internal audit service;

3) risk areas in transactions (operations) of the organization that need to be subject to internal and external audits in the current year;

4) reliability and accuracy of financial information provided to management;

5) any material deficiencies in accounting or internal audit identified by external or internal auditors.

55. The main functions of the internal audit service shall be:

1) development and submission for approval to the board of directors of the policy, regulation, budget, activity plan of the internal audit service, audit opinion, criteria for assessing the organization's activities;

2) verification and assessment of the effectiveness of the internal control system, as well as assistance in the continuous improvement of the internal control system;

3) checking the completeness of application and effectiveness of the organization's risk assessment methodology and risk management system;

4) checking the activities of the structural subdivision, branch of the insurance (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan and submitting a report to the board of directors on its results;

5) verification of reliability, completeness of disclosure, objectivity, timeliness of submission by subdivisions, a branch of an insurance (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan of the relevant reporting or requested information to an authorized body (including information subject to financial monitoring), management and other interested parties;

6) ensuring efficiency and independence of audit processes (internal, external);

7) formation of a control environment that shall comply with international professional standards of internal audit and the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan on insurance and insurance activities, on compulsory insurance, on joint-stock companies, on the securities market, on combating the legalization (laundering) of proceeds from crime and the financing of terrorism, through regular inspections in accordance with the approved plan;

8) control over accounting;

9) providing recommendations to the board of directors on improving internal audit;

10) systematic analysis and assessment of the organization's activities for financial stability and solvency, compliance with prudential standards and other mandatory standard and limits;

11) assessment of management decisions regarding asset and liability management;

12) checking the timeliness, correctness, completeness and accuracy of the organization's activities in the financial statements and its compliance with international financial reporting standards;

13) analysis of financial documents, including:

consolidated balance sheet and profit and loss statement compared to the previous period and planned financial indicators;

investment report with grouping of financial instruments by types and indication of book and market value, profitability and total amount of purchases (sales);

14) control over the maintenance of the register of insurance (reinsurance) contracts;

15) assessment of adequacy and effectiveness of risk control in the field of corporate management, operational activities of the organization and its information systems;

16) other functions within the competence of the internal audit service provided for by the internal documents of the organization.

56. The internal audit service shall have unlimited access to all materials, information, documents (files), information necessary for the performance of its functions, including those located in local area networks and autonomous computer systems, without the right to make changes to them.

57. Head of internal audit shall:

1) approve the internal audit program;

2) at least once a year confirm to the board of directors the fact of organizational independence and objectivity of the internal audit;

3) bring to the attention of the board of directors’ information on the facts of violation of the independence of the internal audit service (the occurrence of a conflict of interest, restrictions on the authority to access materials, information, documents (files) of the organization);

4) not later than a month before the audit, requests written statements from managers about the following:

full disclosure of the results of assessments of the risk of material misstatement of the financial statements;

disclosure of information about fraudulent activities or suspicions of fraud by employees (including those dismissed) who play an important role in the internal control system and other persons who may have a significant impact on the financial statements.

58. Employees of the internal audit service in the course of daily work shall:

1) comply with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan on insurance and insurance activities, on compulsory insurance, on joint-stock companies, on the securities market, on combating the legalization (laundering) of proceeds from crime and the financing of terrorism;

2) be guided by international professional standards of internal audit;

3) identify misstatements resulting from fraud;

4) document audit decisions and evidence;

5) respect the confidentiality of information obtained in the exercise of their powers;

6) in the course of assessment of the obtained audit evidence, procedures shall be carried out to verify transactions (operations) that do not correspond to the main activities of the organization, in which compliance of the transaction (operation) with the goals of the organization (lack of a goal) for fraud shall be assessed;

7) be guided by the principles of assessing the reliability of audit evidence:

evidence obtained from external official sources that shall be more reliable than that obtained from internal sources;

evidence derived from internal sources shall be more reliable if accounting and internal control shall be effective;

evidence collected by the auditor shall be more reliable than evidence provided by the structural subdivision;

evidence in the form of documents and written statements shall be more reliable than statements submitted orally.

In case of contradictory evidence, the internal audit service shall carry out additional procedures in order to clarify the reliable state of affairs.

59. The head and employees of the internal audit service may not simultaneously be the head and (or) employees of other structural subdivisions, as well as be members of collegial bodies.

60. Employees of the organization shall inform the internal audit service about the following transactions (operations):

1) any transactions (transactions) (including under insurance (reinsurance) contracts in the amount of more than KZT one (1) million with payment in cash;

2) insurance payment in the amount of more than 3,000 (three thousand) monthly calculation indicators;

3) other transactions (operations) that raise doubts about their legality.

Annex 1 to the Rules for formation of risk management and internal control system for insurance (reinsurance) of organizations, branches insurance (reinsurance) non-resident organizations of the Republic of Kazakhstan

Requirements to the internal documents of the risk management and internal control system of insurance (reinsurance) organizations

1. The scope of information covered by the internal documents must be reliable and sufficient to assess the organization's activities and make effective decisions by the board of directors, collegial bodies, the management board and executives.

2. The general meeting of shareholders shall approve the corporate management code, which shall:

1) be developed in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on joint-stock companies, the principles of corporate management, as well as taking into account the best international practice of corporate behavior, professional ethics, needs and conditions of the organization's activities at the current stage of development;

2) regulate the principles of corporate management taking into account:

clear division of responsibilities between the bodies of the organization and (or) structural subdivisions;

mandatory implementation of the corporate management code in order to ensure compliance with professional ethics in relations between shareholders, bodies and officials, as well as in interaction with third parties;

active participation of members of the board of directors, collegial bodies, the management board and other executives in the implementation of constant internal control over the activities of the organization and risk management;

independence of decision-making by the board of directors, collegial bodies, management board and managers;

mandatory record of decisions of the Board of Directors, collegial bodies, the Management Board and executives (with attached documents on the basis of which the decision have been made);

in writing the obligation of managers to refrain from actions that directly or indirectly can lead to a conflict between their interests and the interests of the organization, and in the event of a conflict of interests, the obligation to timely inform the board of directors about this;

compliance of managers with qualification requirements of the authorized body;

continuous improvement of the quality of control and management functions of managers;

generally accepted standards of professional ethics;

3) regulate the procedure for resolving conflicts of interest and other issues at the discretion of the board of directors.

3. For the purposes of effective risk management and internal control, the Board of Directors approve the following internal documents:

1) corporate strategy;

2) Regulation on the organizational and functional structure of the organization;

3) internal policy on remuneration, accrual of monetary remuneration, as well as other types of material incentives for managers;

4) internal policy on remuneration, accrual of monetary remuneration, as well as other types of material incentives for employees who shall not be managers;

5) accounting policy;

6) Regulation on the terms and forms of submission of management reports.

4. The corporate strategy shall be developed by the board and:

1) determine short-term (up to one year), medium-term (from 1 (one) year to 3 (three) years) and long-term (from 3 (three) or more years) goals of the organization;

2) contain:

development strategy of the organization;

main goals and activities of the organization;

the market segment the organization shall be targeting;

forecast values of financial and other performance indicators of the organization;

expected macroeconomic and microeconomic indicators;

other issues at the discretion of the organization.

5. The Regulation on the organizational and functional structure of the organization shall be developed by the board and shall contain:

1) structure, powers and duties of the Board of Directors, collegial bodies, Management Board, Internal Audit Service, managers, subdivisions;

2) qualification requirements for employees;

3) interaction and accountability procedure;

4) prevention of assignment of functions of other departments to employees of the internal audit service, risk management subdivision, underwriter (underwriting subdivision), actuary;

5) criteria for assessing the effectiveness of the board, structural subdivisions and employees, including the procedure for applying measures for failure (improper, untimely performance) of their functions and tasks.

6. The internal policy on remuneration, accrual of monetary remuneration, as well as other types of material incentives for managers shall be developed by the board and shall regulate:

1) principles, criteria for the selection of candidates for the position of members of the Board of Directors, Management Board, other managers, determination of the amount of remuneration;

2) types, components, grounds for remuneration (the size of fixed remuneration, remuneration for shares, bonds, other types of remuneration, compensation payments);

3) criteria for evaluating the work of managers and the use of remuneration;

4) the form and frequency of the report of the Board of Directors provided to the Board of Directors regarding the implementation of the budget in terms of remuneration and other compensation payments, ensuring the compliance of managers with the qualification requirements of the authorized body and the requirements of the job description;

5) other matters at the discretion of the board of directors.

7. The internal policy on remuneration, accrual of monetary remuneration, as well as other types of material incentives for employees who shall not be managers, shall be developed by the board and shall regulate:

1) goals, objectives of internal policy, as well as principles of employee remuneration;

2) structure of fixed and non-fixed remuneration of employees;

3) levels and rules for increasing the amount of remuneration of employees;

4) employee performance assessment system;

5) conditions under which non-fixed remuneration shall not be paid.

8. Accounting policy shall:

1) be developed by the board in accordance with international financial reporting standards, the legislation of the Republic of Kazakhstan on accounting and financial reporting;

2) contain principles, bases, conditions, rules and practices of accounting and financial reporting;

3) determine the subdivision responsible for monthly monitoring of income (expenses) in dynamics and by types of activities;

4) regulate:

procedure for accounting for insurance (reinsurance) contracts, as well as maintaining their register;

requirements for assessing the value of financial instruments based on a risk assessment model and bringing current prices to market;

a methodology for performing impairment tests of a financial instrument in the absence of a market value of the financial instrument and assessing the adequacy of insurance reserves, using current estimates of future cash flows under insurance (reinsurance) contracts in accordance with international financial reporting standards;

other matters at the discretion of the board of directors.

9. The regulation on the terms and forms of submission of management reports shall be developed by the management board and shall regulate the procedure for submission of management reports by the management board and the risk management subdivision to the Board of Directors and shareholders of the organization, including:

profit and loss statement (including in comparison with the previous period of previous years and planned performance indicators);

investment reports (with a grouping of financial instruments by type, indicating the book and market value, profitability, total amount of purchases and sales);

report on comparison of assets and liabilities;

analysis of the risk map of the organization;

analysis of the organization's risk assessment system coefficients (with explanations for coefficients outside the standard range);

a brief analysis of the current and projected capital requirements of the organization and its use, which shall not lead to a violation of prudential standards and (or) identification of factors affecting the deterioration of the financial position of the organization and (or) insurance group specified in the Resolution of the Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan dated April 27, 2018 № 75 "On establishment of factors affecting the deterioration of the financial situation of the insurance (reinsurance) organization, insurance group and branch of insurance (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan, as well as approval of the Rules for approval of an action plan providing for early response measures, and methods for determining factors affecting the deterioration of the financial situation of the insurance (reinsurance) organization (insurance group) and branch of insurance (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan, "registered in the Register of state registration of regulatory legal acts under №16944;

reporting at the request of the board of directors and shareholders of the organization.

The list of management reports shall be sufficient for the Board of Directors and the Management Board to perform their functional duties and powers in order to ensure risk management and internal control.

Annex 2 to the Rules for formation of risk management and internal control system for insurance (reinsurance) of organizations, branches insurance (reinsurance) non-resident organizations of the Republic of Kazakhstan

Requirements for internal documents of the risk management and internal control system of branches of insurance (reinsurance) non-resident organizations of the Republic of Kazakhstan

1. The scope of information covered by the internal documents shall be reliable and sufficient to assess the activities of the branch of the insurance (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan and to make effective decisions by the management body of the insurance (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan, collegial bodies, the head of the branch of the insurance (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan and senior employees.

2. The non-resident insurance (reinsurance) organization of the Republic of Kazakhstan shall develop a provision on the branch of the insurance (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan, which shall:

1) be developed in accordance with the principles of corporate management, as well as taking into account the best international practices of corporate behavior, professional ethics, needs and conditions of the branch at the current stage of development;

2) regulate the principles of organizing corporate management of a branch of an insurance (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan, taking into account:

clear subdivision of duties between branch bodies and (or) structural subdivisions;

active participation of members of collegial bodies, managers in the implementation of constant internal control over the activities of the branch and risk management;

independence of decision-making by the management body of the insurance (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan, collegial bodies and management employees;

mandatory recording of decisions of the management body of the insurance (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan, collegial bodies and managers (with the attachment of the documents on the basis of which the decision was made);

in writing the obligation of managers to refrain from actions that directly or indirectly can lead to a conflict between their interests and the interests of the branch, and in the event of a conflict of interests, the obligation to timely inform the management body of the insurance (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan;

compliance of managers with qualification requirements of the authorized body;

continuous improvement of the quality of control and management functions of managers;

generally accepted standards of professional ethics;

3) regulate the procedure for resolving conflicts of interest and other issues at the discretion of the management body of the insurance (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan.

3. The management body of an insurance (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan shall approve the following internal documents for effective risk management and internal control:

1) branch regulations;

2) provision on organizational and functional structure of the branch;

3) internal policy on remuneration, accrual of monetary remuneration, as well as other types of material incentives for managers;

4) accounting policy;

5) Regulation on the timing and forms of submission of management reports.

4. The branch strategy shall be developed by the executive body of the insurance (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan shall:

1) determine short-term (up to one year), medium-term (from 1 (one) year to 3 (three) years) and long-term (from 3 (three) or more years) goals of the branch;

2) contain:

development strategy of the branch;

main goals and activities of the branch;

The market segment the store shall be targeting

forecast values of financial and other performance indicators of the branch;

expected macroeconomic and microeconomic indicators;

other matters at the discretion of the branch.

5. The Regulation on the organizational and functional structure of the branch shall be developed by the executive body of the insurance (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan and shall contain:

1) structure, powers and responsibilities of the management body of the insurance (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan, collegial bodies, executives, internal audit service, subdivisions;

2) qualification requirements for employees;

3) interaction and accountability procedure;

4) prevention of assignment of functions of other departments to employees of the internal audit service, risk management subdivision, underwriter (underwriting unit), actuary;

5) criteria for assessing the effectiveness of the activities of managers, structural subdivisions and employees, including the procedure for applying measures for failure (improper, untimely performance) of their functions and tasks.

6. The internal policy on remuneration, accrual of monetary remuneration, as well as other types of material incentives for managers shall be developed by the executive body of the insurance (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan and shall regulate:

1) principles, criteria for selecting candidates for the position of managers, determining the amount of remuneration;

2) types, components, grounds for remuneration (the size of fixed remuneration, remuneration for shares, bonds, other types of remuneration, compensation payments);

3) criteria for evaluating the work of managers and the use of remuneration;

4) the form and frequency of the report of the branch provided to the management body regarding the development of the budget in terms of remuneration and other compensation payments, ensuring the compliance of managers with the qualification requirements of the authorized body and the requirements of the job description;

5) other issues at the discretion of the management body of the insurance (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan.

7. Accounting policy shall:

1) be developed by the executive body of the insurance (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan in accordance with international financial reporting standards, the legislation of the Republic of Kazakhstan on accounting and financial reporting;

2) contain principles, bases, conditions, rules and practices of accounting and accounting reporting;

3) determine the subdivision responsible for monthly monitoring of income (expenses) in dynamics and by types of activities;

4) regulate:

procedure for accounting for insurance (reinsurance) contracts, as well as maintaining their register;

a methodology for assessing the adequacy of insurance reserves using current estimates of future cash flows under insurance (reinsurance) contracts in accordance with international financial reporting standards;

other issues at the discretion of the management body of the insurance (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan.

8. The regulation on terms and forms of management reporting shall be developed by the executive body of the insurance (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan and shall regulate the procedure for submission of management reporting to the management body by the management employees of the branch and the risk management subdivision, which shall include, but shall not be limited to the following:

consolidated statement of assets and liabilities;

income and expense statement;

report on comparison of assets and liabilities;

branch risk card analysis;

reporting at the request of the management body of the insurance (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan.

The list of management reports shall be sufficient for the management body of the insurance (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan and senior employees to fulfill their functional duties and powers to ensure the risk management and internal control system.

	Annex 3 to the Rules for formation of risk management and internal control system for insurance (reinsurance) of organizations, branches insurance (reinsurance) non-resident organizations of the Republic of Kazakhstan
	Form

Information on the assessment of the risk management and internal control system

_____________________________________ for ____________

(name of the organization) (date)

№	Indication of the relevant paragraph, subparagraph, paragraph of the Rules	Assessment of compliance with the requirements of the Rules	Identified deficiencies	Measures taken (planned) to eliminate deficiencies (content of measures, deadlines)	Responsible persons (surname, first name, patronymic (if any), position, contact information)
1	2	3	4	5	6

General assessment of compliance with the requirements for risk management and internal

control systems ______________________________________________

The first head of the organization or a person authorized by him to sign

information ____________________________________ _____________

(surname, first name, patronymic (if any) (signature)

Head of risk management

__________________________________________ ______________

(surname, first name, patronymic (if any) (signature)

Head of internal audit ___________________________

(surname, first name, patronymic (if any)

______________

(signature)

Date of signing___________________ "_____" ___ 20

Annex to assessment details form of risk management system and internal control

Explanations to filling in information on the assessment of the risk management and internal control system

Assessment of compliance of the risk management and internal control system of the organization with the requirements of the Rules shall be carried out on the basis of the following criteria:

1) FC - "fully complies"

if the requirement criterion is met without significant deviations;

2) PC - "partially complies"

if deviations from the criterion of requirements (shortcomings) are detected that are not considered sufficient for serious doubts about the ability of the organization to achieve compliance with this criterion and will be eliminated soon;

3) NC - "does not correspond"

failure to meet the criteria for requirements to risk management and internal control systems;

4) NA - "not applicable"

if separate requirements for the risk management and internal control system are not applicable to the organization as of the assessment date. The assessment "not applicable" shall not be included in the calculation of the share of criteria fulfilled by the organization of the Rules requirements.

	Annex 4 to the Rules for formation of risk management and internal control system for insurance (reinsurance) of organizations, branches insurance (reinsurance) non-resident organizations of the Republic of Kazakhstan
	Form

Form for collecting administrative data

Submitted: to the authorized body for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations

The form intended for collecting administrative data free of charge shall be posted on the Internet resource: https://www.gov.kz

Stress testing by risk

Index of the form intended for collecting administrative data free of charge: 1-STRESS-TEST

Frequency: annually

Reporting period: as of ___ _______________ ___ 20

Circle of persons submitting a form intended for collecting administrative data free of charge: insurance (reinsurance) organizations

The deadline for submitting a form intended for collecting administrative data free of charge: annually, no later than April 30 of the year following the reporting year.

BIN: _______________________

Collection method: hard copy

Table 1. Stress testing in price risk

№	Issuer's name	Security name	International Identification Number (IIN)	Book value of financial instrument (in KZT thousand)
1	2	3	4	5
1
2
3
…
1	Total loss
2	Solvency margin adequacy ratio after stress testing
3	Adequacy ratio of highly liquid assets after stress testing

Table continued:

Scenario of reduction of current value of financial instrument (in KZT thousand)			Loss on decrease in value of financial instrument (in KZT thousand)
by 20 %	by 30 %	by 40 %	by 20 %	by 30 %	by 40 %
6	7	8	9	10	11

Comment on stress testing___________________________________________________

___________________________________________________

___________________________________________________

Table 2. Stress testing by interest rate risk

№	Issuer's name	Book value of financial instrument in KZT (actual)	Rate of return (actual)	Forecast value of the rate of return (+1 %)
1	2	3	4	5
1
2
3
…
1	Total loss
2	Solvency margin adequacy ratio after stress testing
3	Adequacy ratio of highly liquid assets after stress testing

Table continued:

Forecast value of financial instrument at rate of return (+1%)	Yield rate loss amount (+1%) in KZT thousand
6	7

Comment on stress testing_____________________________________________________

_____________________________________________________

_____________________________________________________

Table 3. Currency risk stress testing

Name of foreign currency	Current value of assets and liabilities denominated in this foreign currency in KZT		Scenario of KZT decline against foreign currency		KZT strengthening scenario against foreign currency
	Assets	Obligations	Assets	Obligations	Assets	Obligations
1	2	3	4	5	6	7
USD
EURO
RUB
Other currencies
Total

Table continued:

Loss (income) under the scenario of decrease in KZT against foreign currency		Loss (income) under the scenario of strengthening KZT against foreign currency		According to the results of KZT reduction in relation to foreign currency			According to the results of strengthening KZT against foreign currency
Assets (2-4)	Obligations (3-5)	Assets (2-6)	Obligations (3-7)	НМП	НВЛА	НМП		НВЛА
8	9	10	11	12	13	14		15

Comment on stress testing

_________________________________________________________

_________________________________________________________

_________________________________________________________

Stress-testing for risks associated with insurance activities

Table 4.1. Premium collection suspension scenario

№	Name of the article	Premium collection suspension scenario
		For the reporting quarter	1st forecast quarter	2nd forecast quarter	3d forecast quarter	4th forecast quarter
1	2	3	4	5	6	7
1	Total net profit (loss) after taxes (KZT thousand)
2	Solvency margin adequacy ratio
3	Adequacy ratio of highly liquid assets

Comment on stress testing ______________________________

_______________________________________________________________

Table 4.2. Increase in the provision for non-incurred losses under annuity agreements due to the increase in the indexation rate

№	Name of the article	Increase in the provision for non-incurred losses under annuity agreements due to the increase in the indexation rate
		Key figure value at key date	Value of the indicator after stress testing
1	2	3	4
1	Insurance payments indexation rate		8,25%
2	Provision for losses not incurred (under annuity agreements concluded in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On compulsory insurance of an employee against accidents in the performance of his labor (official) duties")
3	Solvency margin adequacy ratio
4	Adequacy ratio of highly liquid assets

Comment on stress testing ______________________________

__________________________________________________________________________

Table 4.3. Termination scenario of insurance contracts (reinsurance)

№	Name of the article	Actual amount at key date	Scenario of cancellation of insurance (reinsurance) contracts on:
			10 %	20 %	30 %
1	2	3	4	5	6
1	Insurance premiums under existing insurance (reinsurance) contracts
2	Amount of commission under insurance (reinsurance) contracts under which termination shall take place	Х
3	Total loss amount (lines 1 + 2)	Х
4	Solvency margin adequacy ratio
5	Adequacy ratio of highly liquid assets

Stress testing in credit risk _______________________________

_______________________________________________________________

Stress testing in credit risk

Table 5.1. Scenario of rating downgrade for financial instruments, reinsurers taken into account when calculating prudential ratios

№	Name of the article	Scenario of rating downgrade for financial instruments, reinsurers taken into account when calculating prudential ratios
		Actual value key date	Forecast value	Loss/Difference
1	2	3	4	5
1	Actual solvency margin calculated taking into account the classification of assets by quality and liquidity in KZT thousand
2	Minimum solvency margin
3	Solvency margin adequacy ratio
4	Amount of highly liquid assets in KZT thousand
5	Adequacy ratio of highly liquid assets

Comment on stress testing ____________________________

_____________________________________________________________

Table 5.2. Reinsurer's late payment scenario

Name of insurance class	Reinsurer's late payment scenario
	Insurance contract number	insurer	Overcautious person	Limit of liability (insured amount)	Reinsurer's liability amount	5% of reinsurer's liability
1	2	3	4	5	6	7
Total loss:
Solvency margin adequacy ratio after stress testing
Adequacy ratio of highly liquid assets after stress testing

Comment on stress testing____________________________________________________

____________________________________________________

____________________________________________________

Table 5.3. Scenario considering probability of default (reinsurance organization)

Name of the insured	Scenario considering probability of default (reinsurance organization)
	Insurance contract (policy) number and/or supplementary agreement	Reinsurer's name	Allowance for unearned premiums	Reinsurer's credit rating	Probability of default (PD) according to the Table of probability of default	Loss under selected scenario (EL) (in KZT)	Provision for unearned premiums including probability of default (PD)
1	2	3	4	5	6	7 = 4*6	8 = 4+7
Total:
Solvency margin adequacy ratio after stress testing
Adequacy ratio of highly liquid assets after stress testing

Comment on stress testing

_______________________________________________________

_______________________________________________________

_______________________________________________________

Name of _________________________________________

Address of _________________________________________________

Telephone _______________________________________________

Email address ________________________________

First manager or person authorized by him to sign

stress testing ___________________________ _________

surname, first name and patronymic (if any) signature, telephone

Head of risk management

________________________________________________________________________

surname, first name and patronymic (if any) signature, telephone

date _____________"____" _ __ 20

Annex to stress testing form by risk

Explanation filling out a form for collecting administrative data free of charge Stress testing by risk (index - 1-STRESS-TEST, frequency - annual) Chapter 1. General provisions

1. This explanation on completion the administrative data collection form (hereinafter referred to as the Explanation) shall define the unified requirements for completing the "stress testing in risk" administrative data collection form (hereinafter referred to as the "form").

2. The form shall be filled out by the organization annually, no later than April 30 of the year following the reporting year.

3. The subdivision of measurement used when filling out the form shall be set in KZT and in percent (up to the second decimal place). The amount less than 500 (KZT five hundred) shall be rounded to 0 (zero), and the amount equal to KZT 500 (five hundred) and higher shall be rounded to KZT 1000 (thousand).

4. The form shall be signed by the first manager or a person authorized by him to sign the form, as well as by the head of the risk management subdivision.

Chapter 2. Explanation on completion the form

5. Insurance (reinsurance) organizations operating in the general insurance industry fill out Tables 1 - 3, 4.1, 4.3, 5.1 - 5.3 of the form.

6. Insurance (reinsurance) organizations operating in the life insurance industry fill out Tables 1-3, 4.1-4.3, 5.1 of the form.

7. In Table 1. Stress testing in price risk:

1) column 2 shall indicate the name of the issuer of equity instruments (shares, depositary receipts, the underlying asset of which shall be shares, units of exchange traded funds (ETF);

2) columns 3 and 4 shall indicate the name of the security and its international identification number (IIN);

3) column 5 shall indicate the carrying amount of the financial instrument at the reporting date;

4) columns 6, 7 and 8 shall indicate the carrying amount of the financial instrument with a decrease of 20%, 30% and 40%, respectively;

5) columns 9, 10 and 11 shall indicate the difference between the carrying amount of the financial instrument and its forecasted reduced value.

8. In Table 2. Stress testing by interest rate risk:

1) the column 2 shall indicate the name of the bond issuers;

2) column 3 shall indicate the carrying amount of the financial instrument at the reporting date, accounted for under the following balance sheet items: "Securities at fair value through profit or loss" and "Securities at fair value through other comprehensive income";

3). column 4 shall indicate the actual rate of return to maturity on the bond at the key date;

4). column 5 shall indicate the forecast value of the bond yield rate when it increases by 1%;

5) column 7 shall indicate the forecast value of the loss amount when the bond yield rate increases.

9. Table 3. Stress testing in currency risk:

1) SMR - solvency margin adequacy ratio after stress testing;

SLA - Standard of adequacy of residual highly liquid assets after stress testing;

2) the assets and liabilities of the insurance organization shall be subject to stress testing.

3) scenario for stress testing: USD, EURO - ± 20%; RUB – ±10 %; other currencies - ± 10%;

4) columns 2 and 3 shall indicate the current value of assets and liabilities denominated in this foreign currency in KZT at the reporting date;

5) columns 4, 5, 6 and 7 shall indicate the estimated balance sheet amount of assets and liabilities under scenarios of decrease and strengthening of KZT in relation to foreign currency, respectively;

6) columns 8, 9, 10 and 11 shall indicate the forecast loss (income) under the scenario of decrease and strengthening of KZT in relation to foreign currency, respectively (the difference between the actual and forecast values of assets and liabilities).

10. Stress testing for risks associated with insurance activities:

Table 4.1. Premium collection suspension scenario:

1) in order to conduct stress testing to suspend the collection of insurance premiums by an insurance (reinsurance) organization, it shall be necessary to forecast changes in financial indicators and values ​ ​ of prudential standards, taking into account the lack of income for the insurance part and the preservation of constant costs and expenses for insurance payments;

2) according to this scenario of the insurance (reinsurance) organization, it shall be necessary to provide for the implementation of insurance payments under the insurance (reinsurance) contracts existing in the portfolio as of the reporting date (no new receipts, respectively, insurance payments under them);

3) The form for this stress testing shall be filled in for 4 (four) forecast quarters (year by quarter).

Table 4.2. Increase in the provision for non-incurred losses under annuity agreements due to the increase in the indexation rate:

1) the scenario of an increase in the reserve of non-incurred losses under annuity agreements concluded in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On compulsory insurance of an employee against accidents in the performance of his labor (official) duties" shall be calculated at the reporting date using the indexation rate at the level of 8.25%.

In case of significant deviations from the rate of 8.25%, based on professional judgment, the actuary submits a reasonable alternative rate;

2) a report on existing annuity agreements concluded within the framework of compulsory insurance of an employee against accidents in the performance of his labor (official) duties (taking into account the new indexation) (submitted in electronic form) shall be attached to the stress testing form.

Table 4.3 Scenario of termination of insurance (reinsurance) contracts shall:

1) stress testing on the risk of termination of insurance contracts shall provide for a scenario of termination of insurance contracts (reinsurance) from 10% to 30%;

2) columns 4, 5 and 6 shall indicate the forecast values of the articles of the Table;

3) line 2 of the stress testing form shall indicate the amount of commission under the insurance (reinsurance) contracts for which the termination occurred (pro rata to the insurance premium);

4) to calculate the forecast values of prudential standards, it shall be necessary to take into account the amount of expenses associated with the termination of the insurance (reinsurance) contract, and the amount of expenses for the payment of commission under these contracts.

11. stress testing in credit risk:

Table 5.1 Scenario of rating downgrade for financial instruments, reinsurers taken into account when calculating prudential ratios:

1) to carry out this stress testing, it shall be necessary to calculate the adequacy ratio of the solvency margin and calculate the adequacy ratio of highly liquid assets of the insurance (reinsurance) organization (hereinafter referred to as calculations), taking into account the reduction in the rating assessment of financial instruments, reinsurers taken into account when calculating prudential standards by 1 point (one notch) (one night). The rating shall be reduced according to the calculation lines for which the rating requirement shall be established, in accordance with the resolution of the Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan dated December 26, 2016 № 304 "On the establishment of regulatory values and methods for calculating prudential standards of insurance (reinsurance) organization and insurance group and other mandatory standards and limits, requirements for purchased by insurance (reinsurance) organizations, subsidiaries of insurance (reinsurance) organizations or insurance holdings to shares (shares in the authorized capital) of legal entities, the list of bonds of international financial organizations purchased by insurance holdings, the minimum required rating for bonds purchased by insurance holdings, and the list of rating agencies, as well as the list of financial instruments (excluding shares and equity interests) acquired by insurance (reinsurance) organizations "registered in the Register of state registration of regulatory legal acts under № 14794;

2) the actual solvency margin shall be the smallest of two values calculated taking into account capital items and taking into account their classification by quality and liquidity after a decrease in the rating assessment of financial instruments, reinsurers taken into account when calculating prudential standards by 1 point (one notch) (one night);

3) for units rated by Morningstar rating agency, it shall be necessary to reduce the rating by 1 star;

4) the minimum amount of the solvency margin of the insurance (reinsurance) organization should increase by the amount of premiums transferred (transferred) to reinsurance to insurance (reinsurance) organizations - residents and non-residents of the Republic of Kazakhstan under existing reinsurance contracts, depending on the reduced rating assessment of the reinsurer or the value of the adequacy ratio of the solvency margin of the reinsurance organization - resident of the Republic of Kazakhstan as of the previous reporting date;

5) in the comments to stress testing on the risk of a decrease in the rating assessment of financial instruments, reinsurers taken into account when calculating prudential standards, the main reason for the formation of a loss based on the results of stress testing (the difference between the actual and forecast values of prudential standards) shall be indicated.

Table 5.2 Scenario of untimely payment by the reinsurer:

1) Columns 1-6 shall contain information on the reinsurance contract with the highest insured amount. Under this reinsurance agreement, the amount of liability transferred to the reinsurer in the amount of 5% shall be reset to zero;

2) the solvency margin adequacy ratio and the adequacy ratio of highly liquid assets shall be calculated taking into account the deduction of the reinsurer's liability under the reinsurance contract in the amount of 5%.

Table 5.3 Scenario considering probability of default (reinsurance organization):

The calculation of the reinsurer's credit risk shall be carried out according to the probability of default (PD) Table by reducing the reinsurer's rating by category 1and, accordingly, the possible impact on the indicators of the prudential standards of the insurance organization:

S&P, Fitch	Moody’s	PD в %
ААА	Ааа	0
АА+	Аа1	0
АА	Аа2	0
АА-	Аа3	0
А+	А1	0
А	А2	0,06
А-	А3	0,1
ВВВ+	Ваа1	0,14
ВВВ	Ваа2	0,18
ВВВ-	Ваа3	0,48
ВВ+	Ва1	0,76
ВВ	Ва2	1,06
ВВ-	Ва3	2,44
В+	В1	3,82
В	В2	5,2
В-	В3	10,07
ССС+	Саа1	14,93
ССС	Саа2	19,79
ССС-	Саа3	46,52
С	Са	73,26
D	D	100

	Annex 5 to the Rules for formation of risk management and internal control system for insurance (reinsurance) of organizations, branches insurance (reinsurance) non-resident organizations of the Republic of Kazakhstan
	Form

Form for collecting administrative data

Submitted: to the authorized body for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations

The form intended for collecting administrative data free of charge shall be posted on the Internet resource: http://finreg.kz

Analysis of the coefficients of the risk assessment system of the insurance (reinsurance) organization operating in the general insurance industry

Index of the form intended for collecting administrative data free of charge: RASA_1NL

Frequency: annual

Reporting period: as of ___ ________ __ 20

Circle of individuals submitting a form intended for collecting administrative data free of charge: insurance (reinsurance) organizations operating in the general insurance industry

BIN: _______________________

Collection method: hard copy

Form

_________________________________________________________
(name of the insurance (reinsurance) organization)

Name of coefficient of the risk assessment system	Value		Standard range	Risks	Brief description/recommendations	Short explanation of deviation from standard range (for the reporting year)
	of the previous reporting year, in %	of the reporting year, in %
1	2	3	4	5	6	7
"Capital Insurance Premium" K1			К1<300%	underwriting, strategic	K1 shall provide an estimate of the adequacy of capital to cover losses without taking into account the reinsurance share. For a complete risk assessment, the K1 analysis shall be carried out taking into account K2 and K5. К1> 300% shall indicate an increase in the permissible risk in relation to capital.
"Net Capital Premiums" К2			K2 <200%	underwriting, strategic	K2 shall provide an assessment of the adequacy of capital to cover losses, taking into account insurance premiums transferred to reinsurance. The higher the K2 value, the greater the risk to capital. K2 analysis shall be performed during K5 analysis. K2 > 200% shall indicate an increase in the permissible risk in relation to capital.
"Change in net premiums" К3			-33% <K3<33%	underwriting, strategic	K3 shall assess the stability/instability of operations/management. A significant increase in K3 shall indicate an expansion of the business (an increase in sales by new classes of insurance, an expansion of the geographical location). A significant reduction in net premiums shall indicate a suspension/reduction in sales for individual insurance classes, loss of market share, and an increase in reinsurance. The analysis shall take into account the valuation of K9 assets, and the adequacy of K11 reserves, K12, K13, as well as the profit from reinsurance of K4.
К4 "Profit from capital reinsurance"			K4<15%	underwriting, strategic	K4 shall give an estimate of the share of income from reinsurance activities. K4 > 15% shall indicate the insufficiency of capital according to the expectations of the management of the insurance (reinsurance) organization, or the improvement of the values ​ ​ of the coefficients K1, K2, K7, K10, K13, in terms of hiding problems related to capital. With K4 > 15%, K1, K2, K7, K10 shall be recalculated, K13 with the deduction of the share of reinsurance income.
К5 "2-year operating performance ratio "			K5<100%	operational	K5 shall give an estimate of the profitability/unprofitability of operating activities. With K5 > 100%, the insurance (reinsurance) organization incurs an operating loss, with K5 < 100% it shall have an operating income. The K5 components shall be analysed: loss ratio, cost ratio and investment income ratio. To be analysed together with K11, K13.
К6 "Investment return"			5%<K6<20%	liquidity, market, strategic	K6 shall give a percentage estimate of the annual income of the investment portfolio. If the K6 value is low, the structure of the investment portfolio, REPO operations, commission costs, etc., are analysed. If the K6 value shall be high, investments in high-risk instruments and the dividend payment policy of the parent subsidiary are analysed.
К7 "Change in capital"			-10%<K7<50%	operational, strategic	K7 shall assess the improvement/deterioration of the financial position of the insurance (reinsurance) organization during the year. K7 > 50% shall indicate instability of operating activities, capital flow within the insurance holding, significant growth of the insurance (reinsurance) organization, or merger/acquisition. With K7 < -10%, factors affecting the changes shall be determined: a) net profit (K5); b) unrealized income or loss; c) K8; d) dividends paid; e) K4; f) accounting policy/adjustment of reporting; g) deferred tax assets; h) unrecognized assets; and) shareholders.
К8 "Change in adjusted capital"			-10%<K8<25%	operational, strategic	K8 shall assess the improvement/deterioration of the financial situation based on the results of the main activity of the insurance (reinsurance) organization (actual assessment of the main activity, taking into account the withdrawals and replenishment of the authorized capital). K8 > 25% shall indicate instability of operating activities, capital flow within the insurance holding, significant growth of the insurance (reinsurance) organization or merger/acquisition. With K8 < -10%, factors affecting the changes are determined: a) net profit (K5); b) unrealized income or loss; c) in reserve capital; d) contingency risks; e) in stabilization reserve; f) in other reserves; g) dividends paid; h) accounting policy/adjustment of reporting.
К9 "Adjusted liabilities for liquid assets"			K9<100%	liquidities	K9 shall give an assessment of the ability of the insurance (reinsurance) organization to respond to its short-term obligations, and also shall give an approximate assessment of the consequences in the event of liquidation of the insurance (reinsurance) organization. With K9 > 100%, the K9 in the dynamics of previous years shall be analysed, the adequacy of reserves, assessment, structure and liquidity of assets shall be checked.
К10 "Insurance premiums receivable on capital"			K10<20%	credit	K10 shall estimate the share of receivables in relation to capital. The permissible share shall be up to 20%. If the value exceeds 20%, the amounts to be received from reinsurers, insurance premiums to be received from policyholders (reinsurers) and intermediaries for debts overdue by more than 90 days, and the feasibility of recognizing such assets are analysed.
К11 "Development of reported losses per year on capital "			-10%<K11 <10%	insurance reserves	K11 shall estimate the development of unsettled losses declared a year earlier. If the K11 is positive, the insurance (reinsurance) organization has not sufficiently formed reserves, and if the value is negative, K11 reserves are formed in excess. K11 shall be analysed together with the K12.
К12 "Development of reported losses over two years on capital "			-10%<K12 <10%	insurance reserves	K12 shall estimate the development of unsettled losses claimed two years earlier. If the K12 is positive, the insurance (reinsurance) organization has not sufficiently formed reserves, and if the value is negative, K12 reserves are formed in excess. K12 shall be analysed jointly with the K11.
К13 "Assessment of the deficit (surplus) of current reserves for capital"			-12%<K13<12%	insurance reserves	K13 shall assess the adequacy of current reserves. A deficit (surplus) is the difference between projected and actual reserves. If the K13 is positive, reserves are not sufficiently formed, if the K13 shall be negative, reserves are formed in excess.

Note: an explanation of how to complete the administrative data collection form shall be provided in the Annex to this form.

Explanation of risk assessment system factors outside the standard range

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

________________________________________________________________

	Name ________________________________	Address________________________________
	Phone number __________________________________________________________
	Email address _____________________________________________

First manager or person authorized by him to sign

analysis _____________________________________________________________________

surname, first name and patronymic (if any) signature, telephone

Head of risk management

__________________________________________________________________________

surname, first name and patronymic (if any) signature, telephone

Contractor ___________________________________________________________

surname, name and patronymic (if any) signature,

date ______________ "____" __ 20

Annex to coefficient analysis form risk assessment systems insurance (reinsurance) organization, carrying out industry activities "general insurance"

Explanation filling out a form for collecting administrative data free of charge Analysis of the coefficients of the risk assessment system of the insurance (reinsurance) organization operating in the "general insurance" industry (index - RASA_1NL, frequency - annual) Chapter 1. General provisions

1. This explanation (hereinafter referred to as the Explanation) shall define unified requirements for filling out the form intended for collecting administrative data "Analysis of the coefficients of the risk assessment system of the insurance (reinsurance) organization operating in the industry" general insurance "(hereinafter referred to as the Form).

2. The form shall be filled out by the insurance (reinsurance) organization annually as of the end of the reporting period.

3. Columns 2 and 3 of the Analysis shall indicate the values of coefficients of the previous reporting year and the reporting year, respectively, in percent (up to the second decimal place).

4. The form shall be signed by the first manager or a person authorized by him to sign the form, the head of the risk management subdivision and the executor.

Chapter 2. Explanation to complete the form

5. The K1 ratio "Capital insurance premiums" shall be calculated using the following formula:

where:

СПt –insurance premiums accepted under insurance (reinsurance) contracts, net of expenses related to termination of insurance (reinsurance) contracts, at the reporting date;

Кt – equity at the reporting date.

6. The K2 ratio "Net capital premiums" shall be calculated using the following formula:

where:

ЧСПt - net amount of insurance premiums accepted under insurance (reinsurance) contracts, net of expenses related to termination of insurance (reinsurance) contracts, at the reporting date;

Кt –equity at the reporting date.

7. The K3 factor "Change in net premiums" shall be calculated using the following formula:

where:

ЧСПt –net amount of insurance premiums accepted under insurance (reinsurance) contracts, net of expenses related to termination of insurance (reinsurance) contracts, at the reporting date;

ЧСПt-1 –net amount of insurance premiums accepted under insurance (reinsurance) contracts, net of expenses related to termination of insurance (reinsurance) contracts, as of the previous reporting date.

8. The K4 ratio "Profit from reinsurance activities per capital" shall be calculated using the following formula:

where:

ППt – profit from reinsurance activities at the reporting date;

КВt –income in the form of commission for insurance activities at the reporting date;

СППt –insurance premiums transferred for reinsurance at the reporting date;

ИзмАПНЗПt –change in reinsurance assets for unearned premiums at the reporting date;

РНППt –reinsurance assets for unearned premiums (net of impairment provisions) at the reporting date;

Кt –equity at the reporting date.

9. The K5 ratio "2-year operating ratio" is calculated using the following formula:

where:

КУ2-л –2-year loss ratio;

КЗ2-л –2-year cost ratio;

ИД2-л –2-year investment return ratio;

ЧСВt –net amount of insurance payments at the reporting date;

ЧСВt-1 –net amount of insurance payments at the previous reporting date;

ЧСПИt –net amount of changes in loss provisions at the reporting date;

ЧСПИt-1 –net amount of changes in loss provisions at the previous reporting date;

РУрt –adjustment expenses at the reporting date;

РУрt-1 – adjustment expenses at the previous reporting date;

ЧЗПt –net premiums earned, net of costs incurred in terminating insurance contracts (reinsurance), at the reporting date;

ЧЗПt-1 –net amount of premiums earned, net of expenses related to termination of insurance contracts (reinsurance), at the previous reporting date;

ЧРt – net expenses at the reporting date;

ЧРt-1 –net expenses at the previous reporting date;

ЧСПt –net amount of insurance premiums accepted under insurance (reinsurance) contracts, net of expenses related to termination of insurance (reinsurance) contracts, at the reporting date;

ЧСПt-1 –net amount of insurance premiums accepted under insurance (reinsurance) contracts, net of expenses related to termination of insurance (reinsurance) contracts, as of the previous reporting date;

ДИДt –income from investing activities less expenses related to the payment of remuneration at the reporting date;

ДИДt-1 –income from investing activities, net of expenses related to the payment of remuneration, at the previous reporting date.

10. "The Investment Return" K6 ratio shall be calculated using the following formula:

where:

ДИДt –income from investing activities less expenses related to the payment of remuneration at the reporting date;

ДСиИнвt-1 –cash and investments (net of "REPO" transactions) at the previous reporting date, being the amount of:

1) cash and cash equivalents as of the previous reporting date;

2) deposits of funds placed (net of impairment provisions) as of the previous reporting date;

3) reverse repo transactions as of the previous reporting date;

4) securities at fair value through profit or loss at the previous reporting date;

5) available-for-sale securities (net of impairment provisions) at the previous reporting date;

6) refined precious metals as of the previous reporting date;

7) derivative financial instruments at the previous reporting date;

8) held-to-maturity securities (net of impairment provisions) at the previous reporting date;

9) investments in capital of other legal entities as of the previous reporting date;

10) investment property as of the previous reporting date;

ДСиИнвt –cash and investments (net of "REPO" transactions) at the reporting date, being the amount of:

1) cash and cash equivalents at the reporting date;

2) deposits of funds placed (net of impairment provisions) at the reporting date;

3) "reverse REPO" transactions at the reporting date;

4) securities at fair value through profit or loss at the reporting date;

5) available-for-sale securities (net of impairment provisions) at the reporting date;

6) refined precious metals at the reporting date;

7) derivative financial instruments at the reporting date;

8) held-to-maturity securities (net of impairment provisions) at the reporting date;

9) investments in capital of other legal entities as of the reporting date;

10) investment property at the reporting date.

11. The K7 ratio "Capital change" shall be calculated using the following formula:

where:

Кt –equity at the reporting date;

Кt-1 –equity at the previous reporting date.

12. The K8 factor "Change in adjusted capital" shall be calculated using the following formula:

where:

Кt – equity at the reporting date;

Кt-1 –equity at the previous reporting date;

DУКt –change in share capital shall be calculated as the difference between the amounts of the share capital at the reporting date and the share capital at the previous reporting date.

13. The K9 ratio "Liabilities for liquid assets" shall be calculated using the following formula:

where:

Обязательстваt - total liabilities less deferred income at the reporting date;

ВЛАt - the value of highly liquid assets specified in paragraph 38 of the regulatory values and methods for calculating prudential standards of insurance (reinsurance) organization and insurance group and other mandatory standards and limits established by resolution of the Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan № 304 dated December 26, 2016, registered in the Register of State Registration of Regulatory Legal Acts under № 14794 (minus obligations under REPO operations), at the reporting date.

14. The K10 ratio "Insurance premiums receivable per equity" is calculated using the following formula:

where:

СПкПt - insurance premiums receivable from policyholders (reinsurers) and intermediaries (net of impairment provisions) at the reporting date;

Кт - equity at the reporting date.

15. The K11 ratio "Development of declared losses for one year per capital" is calculated using the following formula:

where:

Kt-1 - equity at the previous reporting date;

РЗНУt* - the net reserve of declared but unresolved losses (hereinafter referred to as РЗНУ) at the reporting date for losses that occurred and declared at the date before t-1;

РЗНУt-1 - net РЗНУ as of the previous reporting date;

CBt - insurance payments excluding the reinsurer's share and less compensation for recourse claims paid in the reporting period for losses that occurred and were declared on the date before t-1;

PYt - expenses for the settlement of losses paid in the reporting period, for losses that occurred and declared on the date before t-1.

16. The K12 ratio "Development of declared losses over two years" shall be calculated using the following formula:

where:

Kt-2 - equity on the date t-2;

РЗНУt** - net РЗНУ at the reporting date for losses that occurred and declared at the date before t-2;

РЗНУt-2 - net РЗНУ as of the date t-2;

CBt,t-1 - insurance payments excluding the reinsurer's share and net of recourse compensation paid in the reporting period and in the previous period for losses that occurred and were declared as of the date before t-2;

PYt,t-1 - expenses for the settlement of losses paid in the reporting period and in the previous period, for losses that occurred and declared on the date before t-2.

This coefficient shall not be calculated by an insurance (reinsurance) organization that has been operating for less than three years.

17. The K13 ratio "Deficit (surplus) of the assessment of current capital reserves" shall be calculated using the following formula:

where:

Kt - equity at the reporting date;

ЧЗП_t - the net amount of premiums earned less expenses related to the termination of insurance contracts (reinsurance) at the reporting date;

PYt - loss reserve at the reporting date;

ЧЗП_t-1 - the net amount of premiums earned, net of expenses related to the termination of insurance contracts (reinsurance), at the previous reporting date;

ЧЗП_t-2 - the net amount of premiums earned, net of expenses related to the termination of insurance contracts (reinsurance), at the second previous reporting date;

СКРП - average premium provision ratio;

СВ_t - insurance payments excluding the reinsurer's share and less compensation for recourse claims paid in the reporting period for losses that occurred and were declared on the date before t-1;

РУ_t,t-1 - expenses for settlement of losses paid in the reporting period for losses that occurred and were declared as of the date before t-1;

СВ_t,t-1 - insurance payments excluding the reinsurer's share and net of recourse compensation paid in the reporting period and in the previous period for losses that occurred and were declared as of the date before t-2;

РУ_t,t-2 - expenses for the settlement of losses paid in the reporting period and in the previous period, for losses that occurred and declared on the date before t-2;

РЗНУ_t* - net РЗНУ at the reporting date for losses that occurred and declared at the date before t-1;

РЗНУ_t** - net РЗНУ at the reporting date for losses that occurred and declared at the date before t-2;

РЗНУ_t-1 - net РЗНУ as of the previous reporting date;

РПНУ_t-1 - net provision for incurred but undeclared losses (hereinafter referred to as " РПНУ ") at the previous reporting date;

РЗНУ_t-2 - net РЗНУ at the second previous reporting date;

РПНУ_t-2 - net РПНУ at the second preceding reporting date.

This coefficient shall not be calculated by an insurance (reinsurance) organization that has been operating for less than three years.

	Annex 6 to the Rules for formation of risk management and internal control system for insurance (reinsurance) of organizations, branches insurance (reinsurance) non-resident organizations of the Republic of Kazakhstan
	Form

Form for collecting administrative data

Submitted: to the authorized body for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations

The form intended for collecting administrative data free of charge shall be posted on the Internet resource: http://finreg.kz

Analysis of the coefficients of the risk assessment system of the insurance (reinsurance) organization operating in the life insurance industry

Index of the form intended for collecting administrative data free of charge: RASA_2LI

Frequency: annual

Reporting period: as of ___ ________ __ 20

Circle of persons presenting a form intended for collecting administrative data free of charge: insurance (reinsurance) organizations operating in the "life insurance" industry

BIN: _______________________

Collection method: hard copy

Form

________________________________________________________

(name of the insurance (reinsurance) organization)

Name of risk assessment system factor	Meaning		Standard range	Risks	Brief description/recommendations	Brief explanation in case of deviation from the standard range (for the reporting year)
	previous reporting year, in %	reporting year, in %
1	2	3	4	5	6	7
K1 ‘Change in adjusted capital’			-10%<K1<50%	operational, strategic	K1shall assess the improvement/deterioration of the financial position of an insurance (reinsurance) organisation over the course of a year. K1>50% may indicate instability in operating activities, capital flows within the insurance holding company, significant growth of the insurance (reinsurance) organisation, or a merger/acquisition. If K1<-10%, it shall be necessary to identify the factors influencing the changes. Factors that may have an impact: a) dividends paid; b) unrealised income or loss on investments; c) changes in reserves as a result of revaluation; d) changes in unrecognised assets; e) changes in accounting principles; f) changes in the taxation system.
K2 "Change in capital"			-10%<K2<50%	operational, strategic	K2 shall assess the improvement/deterioration of the financial position based on the results of the core activities of the insurance (reinsurance) organisation (actual assessment of core activities, taking into account withdrawals and replenishments of authorised capital). K2 should be considered in conjunction with K1. If the result of the K2 ratio is higher than the result of the K1 ratio, this may indicate a strong parent organisation or support from shareholders and related parties wishing to maintain a sufficient level of capital. In this regard, the analysis should take into account the stability of the parent organisation, the insurance group, and the nature of the assets financing the additional capital. If, despite recapitalisation, K2 takes on a negative value or falls below the lower limit of the range, the reasons for the decrease in capital and surpluses must be analysed to determine the causes of the decline and the trend. If K2 shows a negative trend over several years, there may be problems with the operational activities of the insurance (reinsurance) organisation.
К3 "Profitability "			К3>0%	operational	K3 shall assess the ability of an insurance (reinsurance) organisation to use assets to generate profit. Factors that may affect the level of profitability: a) mortality and morbidity rates; b) adequacy of investment income K4; c) level of commission expenses; d) mandatory reserve requirements, current interest rates and mortality rates.
К4 "Sufficiency of investment income"			125%<K4 <900%	market, strategic, insurance reserves	K4 shall assess the adequacy of investment income to meet the interest requirements of an insurance (reinsurance) organisation's liabilities. Factors that may influence a low K4 level: a) speculative investments intended to generate high returns in the long term provide low returns in the interim period; b) large investments by an insurance (reinsurance) organisation in subsidiaries or shareholder enterprises; c) large investments in office supplies; d) large investments in tax-free bonds; e) high investment costs. If K4 shall exceed the standard range over the last two years, the insurance (reinsurance) organisation must take measures to improve the situation and prevent further deterioration.
К5 "Ratio of unrecognised assets to recognised assets "			К5<10%	liquidity, credit	K5 shall assess the extent of unrecognised assets or risky assets acquired by the insurance (reinsurance) organisation and the effectiveness of the asset structure. When analysing, it is recommended to determine the nature of unrecognised assets and the reasons for assets falling into this category, compare the amount of unrecognised assets with capital to determine the impact of unrecognised assets on the financial condition of the insurance (reinsurance) organisation. When conducting the analysis, it is recommended to take into account the ratio of premiums ceded for reinsurance to premiums accepted under insurance (reinsurance) contracts K8.
К6 "Relative change in duration"			К6>0%	credit, liquidity, operational	K6 shall assess the gap between investments and liabilities. K6>0% shall indicate a reduction in the gap between the investment return period and the liability fulfilment period for both the aggregate portfolio and investments and liabilities with a return and fulfilment period of more than 10 years compared to the previous year. K6≤0% shall indicate an increase/no change in the gap between the investment return period and the fulfilment of obligations, both for the aggregate portfolio and for investments and obligations with a return and fulfilment period of more than 10 years, compared to the previous year. When analysing, it is necessary to study the change in the structure of insurance premiums by class K10 and the change in the structure of recognised assets K11.
K7 ‘Investments in the capital of affiliated and/or related parties’			К7<20%	credit, liquidity, market	K7 shall assess investments in the capital of affiliated and/or related parties. If K7>20%, it is necessary to determine whether the investments of the insurance (reinsurance) organisation and the amounts due to it from affiliated and/or related parties are in line with the protection of policyholders' interests, since if the number of investments in affiliated and/or related parties is large, the insurance (reinsurance) organisation may experience high illiquidity or low profitability.
K8 "Ratio of premiums ceded to reinsurance to premiums accepted under insurance (reinsurance) contracts"			K8<50%	underwriting, reinsurance	K8 shall assess the reinsurance activities of an insurance (reinsurance) organisation. If K8>50%, outgoing reinsurance may be exceeded. It is necessary to assess the effectiveness of reinsurance by evaluating the probable loss based on statistical data, compensation from the reinsurer and its solvency.
K9 "Change in signed premiums"			-10%<K9<50%	underwriting	K9 shall assess the stability/instability of operational activities in management. When K9>50%, there may be a sharp increase in the volume of insurance premiums of an insurance (reinsurance) organisation, a change in the range of insurance products, a change in the sales system, the departure of insurers from the insurance market, changes in the economic sphere, legislative changes, a change in the shareholder or management of an insurance (reinsurance) organisation, etc. If K9<-10%, there may be a sharp decrease in the volume of insurance premiums of the insurance (reinsurance) organisation, changes in the range of insurance products, changes in the sales system, the emergence of new insurers on the insurance market, changes in the economic sphere, legislative changes, changes in the shareholder or management of the insurance (reinsurance) organisation, etc. When analysing, it is recommended to take into account changes in the structure of insurance premiums for classes K10 and changes in reserves in relation to insurance premiums K12. In addition, it shall be necessary to consider the key areas that have influenced the change and evaluate the management's business plan in terms of guidance on managing the situation necessary to maintain financial stability.
K10 "Change in the structure of insurance premiums by class"			К10<5%	underwriting, strategic	K10 shall assess changes in the structure and direction of sales depending on changes in the economic environment, the development of new products, etc. When K10>5%, there may be a sharp increase in the volume of insurance premiums of an insurance (reinsurance) organisation, a change in the range of insurance products, a change in the sales system, the departure of insurers from the insurance market, changes in the economic sphere, legislative changes, a change in the shareholder or management of an insurance (reinsurance) organisation, etc. This leads to changes in the structure of insurance premiums by class. When analysing, it is recommended to take into account the relative change in the duration of K6, the change in written premiums K9, and the change in reserves in relation to insurance premiums K12.
K11 "Change in the structure of recognised assets"			К11<5%	credit, market, strategic	K11 shall assess changes in the structure and direction of investments made by an insurance (reinsurance) organisation. A K11 value greater than 5% may indicate changes in the structure and direction of investments depending on changes in the investment policy of the insurance (reinsurance) organisation, changes in the economic environment, etc. When analysing, it is recommended to take into account the relative change in the duration of K6.
K12 "Change in provisions in relation to insurance premiums"			-40%<K12 <40%	insurance reserves	K12 shall assess the change in the increase in reserves for premiums compared to the previous year. Deviations may indicate changes in the structure and direction of sales depending on changes in the economic environment, sales system, withdrawal from the insurance market or the emergence of new insurers on the insurance market, legislative changes, the result of a change in shareholders/management, etc. When analysing, it is recommended to take into account the change in written premiums K9 and the change in the structure of insurance premiums by class K10.

Note: Instructions for completing the form intended for the collection of administrative data shall be provided in the Annex to this form.

Explanations of risk assessment system coefficients that fall outside the standard range_______________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

	Name ________________________________	Address ________________________________
	Phone number __________________________________________________________
	Email address _____________________________________________

First manager or person authorized by him to sign

analysis of ____________________________________________________________________

surname, name, patronymic (if any) signature, phone number

Head of risk management department

__________________________________________________________________________

surname, name, patronymic (if any) signature, phone number

Contractor __________________________________________________________

surname, name, patronymic (if any) signature, phone number

date ______________"____" 20 __

Annex to coefficient analysis form risk assessment system insurance (reinsurance) organization carrying out activities by industry "life insurance"

Explanation for filling out a form for collecting administrative data free of charge Analysis of the coefficients of the risk assessment system of the insurance (reinsurance) organization operating in the life insurance industry (index - RASA_2LI, frequency - annual) Chapter 1. General provisions

1. This explanation (hereinafter referred to as the Explanation) shall define unified requirements for filling out the form intended for collecting administrative data "Analysis of the risk assessment system coefficients of the insurance (reinsurance) organization operating in the" life insurance "industry (hereinafter referred to as the Form).

2. The form shall be filled out by the insurance (reinsurance) organization annually as of the end of the reporting period.

3. Columns 2 and 3 of the analysis shall indicate the values of coefficients of the previous reporting year and the reporting year, respectively (in percent, up to the second decimal place).

4. The form shall be signed by the first manager or a person authorized by him to sign the Form, the head of the risk management subdivision and the executor.

Chapter 2. Explanation of how to complete the form

5. The K1 factor "Change in adjusted capital" shall be calculated using the following formula:

where:

–equity at the reporting date;

–change in share capital compared to the previous year;

– change in additional paid-in capital from the previous year;

–equity at the previous reporting date.

6. The K2 ratio "Capital change" shall be calculated using the following formula:

where:

Кt –equity at the reporting date;

Кt-1 –equity at the previous reporting date.

7. The profitability K3 factor shall be calculated using the following formula:

where:

ЧПt –total net profit (loss) after taxes at the reporting date;

Дt – total income at the reporting date.

8. The K4 ratio "Sufficiency of investment income" shall be calculated according to the following formula:

where:

–actual income from investment activities at the reporting date in KZT;

–investment income pledged under insurance products at the reporting date in KZT;

– provision for non-incurred losses under life insurance (reinsurance) contracts and annuity contracts at the reporting date;

–provision for non-incurred losses under life insurance (reinsurance) contracts and annuity contracts as of the previous reporting date;

– reserve basis rate of return in%.

9. The K5 ratio "Ratio of non-recognizable assets to recognizable assets" shall be calculated using the following formula:

where:

– total assets at the reporting date;

–the total amount of assets, taking into account their classification by quality and liquidity (hereinafter referred to as the AQL) at the reporting date, the amount on the balance sheet;

– reinsurance assets for stated but unresolved losses (net of impairment provisions) at the reporting date.

10. The K6 factor "Relative duration change" shall consist of two parts K61 and K62, for which the calculation formula and permissible values shall be the same. K61 shall be calculated for the entire term of the portfolio of insurance (reinsurance) organizations, while K62 shall be calculated for a term of more than 10 years. In this case, the K6 value shall take the minimum value from the K61 and K62 and shall be calculated using the following formula:

where:

– the term of return of the investment at the reporting date;

– due date at the reporting date;

– the term of return of the investment on the previous reporting date;

– due date as of the previous reporting date.

The return period of an investment shall be calculated by finding a weighted average of durations calculated separately for each investment that has a maturity date.

The term of performance of obligations is calculated by finding a weighted average of the terms of performance of obligations calculated separately for each insurance contract.

11. The K7 ratio "Investments in equity of affiliates and/or related parties" shall be calculated using the following formula:

where:

– receivables from affiliates and/or related parties at the reporting date;

– investments in affiliates and/or related parties at the reporting date;

– equity at the reporting date.

12. The K8 ratio "Ratio of premiums transferred for reinsurance to premiums accepted under insurance (reinsurance) contracts" is calculated for each insurance class. In this case, the K8 value shall take the maximum value among, which shall be calculated according to the following formula:

where:

СППt –insurance premiums transferred for reinsurance at the reporting date for the i-th insurance class;

СПt insurance premiums accepted under insurance (reinsurance) contracts, net of expenses related to termination of insurance (reinsurance) contracts, as of the reporting date under the i-th insurance class.

13. The K9 factor "Change in signed premiums" shall be calculated using the following formula:

where:

СПt –insurance premiums accepted under insurance (reinsurance) contracts, net of expenses related to termination of insurance (reinsurance) contracts, at the reporting date;

СПt-1 –insurance premiums accepted under insurance (reinsurance) contracts, net of expenses related to termination of insurance (reinsurance) contracts, as of the previous reporting date.

14. The coefficient K10 "Change in the structure of insurance premiums by classes" shall be calculated using the following formula:

where:

–insurance premiums for the i- class of insurance accepted under insurance (reinsurance) contracts, less expenses related to the termination of insurance (reinsurance) contracts, as of the reporting date;

– insurance premiums accepted under insurance (reinsurance) contracts, less expenses related to the termination of insurance (reinsurance) contracts, as at the reporting date;

– insurance premiums for the i- class of insurance accepted under insurance (reinsurance) contracts, less expenses related to the termination of insurance (reinsurance) contracts, as of the previous reporting date;

– insurance premiums accepted under insurance (reinsurance) contracts, less expenses related to the termination of insurance (reinsurance) contracts, as of the previous reporting date;

– number of insurance classes.

15. Coefficient K11 "Change in the structure of recognised assets" shall be calculated using the following formula:

where:

– the amount of the i- recognised asset as at the reporting date, the balance sheet amount;

– the number of recognised assets as at the reporting date, the balance sheet amount;

– the amount of the i- recognised asset as at the previous reporting date, the balance sheet amount;

– the amount of recognised assets as at the previous reporting date.

Recognised assets shall be assets at book value that fall under the definition of AQL in accordance with paragraph 39 of the regulatory values and calculation methods for prudential standards of insurance (reinsurance) organisations and insurance groups and other mandatory standards and limits, established by resolution № 304 of the Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan dated December 26, 2016, registered in the register of state registration of regulatory legal acts under № 14794.

Structure of recognised assets for calculating the K11 ratio:

1) cash;

2) deposits;

3) government securities of the Republic of Kazakhstan;

4) debt securities issued by local executive bodies of the Republic of Kazakhstan;

5) non-government securities of legal entities of the Republic of Kazakhstan;

6) securities of foreign states;

7) non-government securities of foreign issuers;

8) non-government debt securities issued by international financial organisations;

9) securities of investment funds included in the official list of the stock exchange;

10) shares;

11) Islamic financing instruments of legal entities of the Republic of Kazakhstan;

12) other assets.

16. Coefficient K12 ‘Change in reserves in relation to insurance premiums’ shall be calculated using the following formula:

where:

СПt – insurance premiums accepted under insurance (reinsurance) contracts, less expenses related to the termination of insurance (reinsurance) contracts, as at the reporting date;

СПt-1 – insurance premiums accepted under insurance (reinsurance) contracts, less expenses related to the termination of insurance (reinsurance) contracts, as of the previous reporting date;

СРt – the number of insurance reserves of an insurance (reinsurance) organisation as at the reporting date;

СРt-1 – the number of insurance reserves of the insurance (reinsurance) organisation as of the previous reporting date;

СРt-2 – the number of insurance reserves of the insurance (reinsurance) organisation as at the second preceding reporting date.

This coefficient shall not be calculated by insurance (reinsurance) organisations that have been operating for less than three years.

	Annex 7 to the Rules for the Formation of a risk management and internal control system for insurance (reinsurance) of organizations, branches of insurance (reinsurances) of non-resident organizations of the Republic of Kazakhstan
	Form

Form, designed for collecting administrative data

Submitted to: the authorised body for the regulation, control and supervision of the financial market and financial organisations

The form for collecting administrative data free of charge, available at: http://finreg.kz

Gap analysis for insurance (reinsurance) organisations operating in the life insurance sector

Index of the form designed for collecting administrative data free of charge: GAP-LI1

Frequency: annually

Reporting period: as of ‘___’ _______________ 20___

Persons required to submit the form for the collection of administrative data free of charge: insurance (reinsurance) organisations operating in the life insurance sector

Deadline for submitting the form intended for the collection of administrative data free of charge: annually, no later than 30 April of the year following the reporting year.

BIN: _______________________

Method of collection: on paper

_________________________________________________________

(name of insurance organisation)

(KZT in thousand)

	Maturity date	up to 1 month	from 1 to 3 months	from 3 to 6 months	from 6 months to 1 year	from 1 to 3 years	from 3 to 5 years	from 5 to 10 years	over 10 years
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
1	Assets
1.1	Amount of money - total
1.2	Deposits - total, including:
1.2.1	deposits in second-tier banks of the Republic of Kazakhstan that meet one of the following requirements: have a long-term credit rating of at least ‘BB-’ on the international scale of Standard & Poor's (Standard & Poor's) or a rating of a similar level from one of the other rating agencies, or a rating of at least ‘kzBB’ on the national scale of Standard & Poor's (Standard & Poor's), or a rating of a similar level on the national scale of one of the other rating agencies (taking into account the principal debt and accrued interest), less the allowance for doubtful debts; are resident subsidiary banks whose non-resident parent banks have a long-term credit rating in foreign currency of at least ‘A-’ on the international scale of Standard & Poor's (Standard & Poor's) or a rating of a similar level from one of the other rating agencies (taking into account the principal amount and accrued interest), less the allowance for doubtful debts
1.2.2	deposits in second-tier banks of the Republic of Kazakhstan with a long-term credit rating of ‘B’ to ‘B+’ on the international scale of Standard & Poor's (Standard and Poor's) or a rating of a similar level from one of the other rating agencies, or a rating of ‘kzB+’ to ‘kzBВ-’ on the national scale of Standard & Poor's (Standard and Poor's), or a rating of a similar level on the national scale of one of the other rating agencies (taking into account the principal amount and accrued interest), less the allowance for doubtful debts
1.3	Government securities of the Republic of Kazakhstan (including those issued in accordance with the legislation of foreign states), issued by the Ministry of Finance of the Republic of Kazakhstan and the National Bank of the Republic of Kazakhstan, net of allowance for doubtful debts
1.4	Debt securities issued by local executive bodies of the Republic of Kazakhstan, included in the official list of the stock exchange operating in the territory of the Republic of Kazakhstan (taking into account the principal amount and accrued interest), less the allowance for doubtful debts
1.5	Non-government securities of legal entities of the Republic of Kazakhstan included in the official list of the stock exchange operating in the territory of the Republic of Kazakhstan, including:
1.5.1	shares of issuers with a long-term credit rating of at least ‘BB-’ on the international scale of Standard & Poor's (Standard and Poor's) or a rating of a similar level from one of the other rating agencies, or a rating of at least ‘kzBB’ on the national scale of Standard & Poor's (Standard and Poor's), or a rating of a similar level on the national scale of one of the other rating agencies, and depositary receipts whose underlying asset is these shares, less the allowance for doubtful debts
1.5.2	shares of issuers included in the representative list of the Kazakhstan stock exchange index and depositary receipts whose underlying assets shall be these shares, except for the shares specified in line 1.4.1, less the allowance for doubtful debts
1.5.3	shares of issuers with a long-term credit rating of "B" to "B+" on the international scale of Standard & Poor's (Standard & Poor's) or a rating of a similar level from one of the other rating agencies, or a rating of "kzB+" to "kzBВ-" on the national scale of Standard & Poor's (Standard and Poor's) or a rating of a similar level on the national scale of one of the other rating agencies, and depositary receipts whose underlying asset shall be these shares, less the allowance for doubtful debts
1.5.4	shares issued in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on the securities market, admitted to trading on the stock exchange in accordance with the Requirements for issuers and their securities admitted to trading on the stock exchange, as well as to certain categories of the official list of the stock exchange, approved by resolution № 54 of the Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan dated 27 March 2017, registered in the Register of State Registration of Regulatory Legal Acts under № 15175 (hereinafter referred to as Requirements № 54), and depositary receipts whose underlying asset shall be these shares, except for the shares specified in lines 1.4.1, 1.4.2 and 1.4.3, less the allowance for doubtful debts.
1.5.5	debt securities issued in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on the securities market and other states, which have (whose issuer has) a long-term credit rating of at least ‘BB-’ on the international scale of Standard & Poor's (Standard and Poor's) or a rating of a similar level from one of the other rating agencies, or a rating of not less than "kzBB" on the national scale of Standard & Poor's (Standard and Poor's), or a rating of a similar level on the national scale of one of the other rating agencies (taking into account the principal amount and accrued interest), less the allowance for doubtful debts
1.5.6	debt securities issued in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on the securities market and foreign countries, which have (whose issuer has) a long-term credit rating of "B" to "B+" on the international scale of Standard & Poor's (Standard and Poor's) or a rating of a similar level from one of the other rating agencies, or a rating from "kzB+" to "kzBВ-" on the national scale of Standard & Poor's (Standard and Poor's), or a rating of a similar level on the national scale of one of the other rating agencies (taking into account the principal amount and accrued interest), less the allowance for doubtful debts
1.5.7	debt securities admitted to trading on a stock exchange in accordance with Requirements № 54, except for debt securities specified in lines 1.4.5 and 1.4.6 (taking into account the principal amount and accrued interest), less the allowance for doubtful debts
1.6	Shares of the joint-stock company "Insurance payments guarantee fund", net of allowance for doubtful debts
1.7	Securities with government status issued by central governments of foreign countries with a sovereign rating of at least "B-" on the international scale of Standard & Poor's (Standard & Poor's) or a rating of a similar level from one of the other rating agencies, less the allowance for doubtful debts.
1.8	Non-government securities issued by foreign organisations:
1.8.1	shares of issuers with an international rating not lower than BBB- of Standard & Poor's, or a rating of a similar level of one of the other rating agencies, and depositary receipts, the underlying asset of which shall be these shares, minus the allowance for doubtful debts
1.8.2	debt securities with an international rating not lower than BBB- of Standard & Poor's, or a rating of a similar level of one of the other rating agencies (taking into account the amounts of principal and accrued remuneration), net of an allowance for doubtful debts
1.9	Securities of international financial organizations, the list of which shall be determined by paragraph 39 of the regulatory values and methods for calculating prudential standards of an insurance (reinsurance) organization and an insurance group and other mandatory standards and limits established by resolution of the Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan № 304 dated December 26, 2016, registered in the Register of State Registration of Regulatory Legal Acts under № 14794 (hereinafter referred to as the Standards)
1.10	Refined precious metals meeting international quality standards adopted by the London precious metals market association (London Bullion Market Association) and designated in the documents of this association as the standard "London quality delivery" "London good delivery" and metal deposits, including in non-resident banks of the Republic of Kazakhstan with a rating not lower than "AA" on the international scale of Standard & Poor's, or a rating of a similar level of one of the other rating agencies
1.11	Shares - total, including:
1.11.1	units meeting the requirements of subparagraph 23) of paragraph 38 of the Standards, net of allowance for doubtful debts
1.11.2	subdivisions meeting the requirements of subparagraph 24) of paragraph 38 of the Standards, net of allowance for doubtful debts
1.11.3	open and interval mutual fund units, net of allowance for doubtful debts
1.12	Islamic financing instruments meeting the requirements of paragraphs 25), 26) of paragraph 38 of the Standards
1.13	Requirements to securities issuers for payment of the face value of securities arising from the expiration of their circulation period stipulated by the securities issue prospectus (not overdue under the terms of the securities issue prospectus)
2	Balance sheet assets
3	Liabilities by insurance class
3.1	Life insurance
3.2	Annuity insurance
3.3	Accident insurance
3.4	Health insurance
4	Gap key figure (line 1- line 3)
5	Gap percentage of assets (line 4/line 2)
6	Cumulative gap
7	Cumulative gap as a percentage of assets (line 6/line 2)

Note: an explanation of how to complete the administrative data collection form, provided in

the Annex to this form.

Name of ________________________________________________

Address of ________________________________________________________

Telephone ______________________________________________________

Email address _______________________________________

The first manager or person authorized by him to sign the gap analysis

_____________________________________________________________

surname, name, patronymic (if any), signature, telephone

Head of risk management

_____________________________________________________________

surname, name, patronymic (if any), signature, telephone

"_____" date ___________ ___ 20

Annex to gap analysis form for insurance (reinsurance) of organizations, carrying out industry activities "life insurance"

Explanation filling out a form for collecting administrative data free of charge Gap analysis for insurance (reinsurance) organizations operating in the "life insurance" industry (index - GAP-LI1, frequency - annual) Chapter 1. General provisions

1. This explanation for filling out the form intended for collecting administrative data (hereinafter referred to as the Explanation) shall define unified requirements for filling out the form intended for collecting administrative data "Gap analysis for insurance (reinsurance) organizations operating in the life insurance industry" (hereinafter referred to as the Form).

2. The form shall be filled out by the insurance (reinsurance) organization operating in the "life insurance" industry annually no later than April 30 of the year following the reporting year.

3. The unit of measurement used when filling out the Form shall be set KZT in thousands and in percent (up to the second decimal place). The amount less than KZT 500 (five hundred) shall be rounded to 0 (zero), and the amount equal to KZT 500 (five hundred) and higher is rounded to KZT1000 (thousand).

4. The form shall be signed by the first manager or a person authorized by him to sign the gap analysis, as well as the head of the risk management subdivision.

Chapter 2. Explanation to complete the Form

5. Lines 1-2 shall indicate the financial instruments of the insurance (reinsurance) organization.

6. Lines 3-3.4 shall indicate the financial obligations of the insurance (reinsurance) organization.

7. Columns 3-9 shall indicate the assets (liabilities) with the shortest period after which the insurance (reinsurance) organization shall require the fulfillment of debtors' obligations and fulfills creditors' claims.

8. Column 10 shall indicate assets with no maturity.

9. In line 6, the cumulative gap shall be calculated using the following formula:

Annex 8 to the Rules for Formation of risk management and internal control system for insurance (reinsurance) of organizations, branches of insurance (reinsurance) nonresident organizations of the Republic of Kazakhstan

Requirements to underwriting risk management

1. Board of Directors to effectively manage underwriting risk shall:

1) approve underwriting policies;

2) make a decision on the conclusion of a separate insurance (reinsurance) contract or on the implementation of an insurance payment, the amount of obligations (insurance amount) or the amount of insurance payment for which exceeds twenty-five percent of the amount of assets minus the reinsurer's share in the organization's insurance reserves, based on the conclusions of the surveyor (if any) and underwriter (underwriting unit), actuary, risk management subdivision;

3) establish and revise at least once a year the limits of liability (insurance amounts) under a separate insurance (reinsurance) contract in the context of classes (types) of insurance, according to which the decision to conclude an insurance (reinsurance) contract shall be made by an insurance intermediary, underwriter (underwriting unit), management board, underwriting board, board of directors;

4) approves insurance rules separately for each type of insurance.

2. The underwriting policy shall govern:

1) information on the main risks associated with underwriting;

2) procedures for development and approval of insurance rules;

3) procedures for registration of insurance (reinsurance) contracts (insurance policies);

4) the rights, obligations and liabilities of the insurance intermediary, underwriter, (underwriting subdivision) and underwriting board;

5) the procedure for collecting, processing and analyzing information for underwriting;

6) factors influencing the risk assessment;

7) underwriting decision-making process by the underwriter (underwriting subdivision) and underwriting board, including negotiating insurance risk with the reinsurer;

8) requirements for the terms of contracts with insurance intermediaries (agency agreements);

9) methodology for determining adjustment factors to insurance premiums under compulsory insurance contracts for an employee against accidents in the performance of his labor (official) duties based on the analysis of financial indicators and statistical information.

10) other matters at the discretion of the board of directors.

3. The underwriting board shall:

1) making underwriting decisions within the limits established by the board of directors;

2) control over adequate assessment of accepted risks;

3) ensuring an adequate insurance rate for the facility and risks accepted for insurance;

4) determination of the conditions of insurance coverage for risks accepted for insurance;

5) ensuring an increase in the positive difference (taking into account the probabilistic criteria for the occurrence of insured events) between the net premiums received and the insurance payments made under insurance (reinsurance) contracts concluded within a certain period of time.

Net premium - the amount of money estimated by the actuary on the basis of actuarial methods, which shall be payable by the organization for the assumption of obligations solely for the payment of insurance payments, excluding the coverage of other expenses of the organization;

6) determination of the list of basic and additional conditions included in the insurance (reinsurance) contract.

4. The Management Board shall make an underwriting decision to enter into a separate insurance (reinsurance) contract within the limit set by the Board of Directors.

5. The main functions of the underwriter (underwriting unit) shall include:

1) prior to the conclusion of an insurance (reinsurance) contract, the underwriting division shall carry out:

determining and taking into account risk factors that significantly affect the increase in the probability of occurrence of an insured event, depending on the types of insured events and objects of insurance, as well as the possibility of taking them into account when calculating insurance tariffs;

individual assessment and analysis of accepted risks and their possible consequences;

risk selection by hazard level;

control over the assessment of the state of the insured object, factors contributing to and preventing the development of risks, and the implementation of risk mitigation measures;

determination of insurance amounts, calculation of rates, deductibles and other estimated indicators together with the actuary on the basis of the approved underwriting policy and internal documents of the organization;

2) after the conclusion of the insurance (reinsurance) contract, the underwriter (underwriting unit):

participates in support of the insurance (reinsurance) contract, monitoring the state of the insurance object, except for types of personal insurance and monitoring the implementation of the risk mitigation plan (if any);

in case of changes in the parameters of risks accepted for insurance, recalculates the insurance rate, develops and provides recommendations to the board or structural unit, whose functions include the conclusion of insurance (reinsurance) contracts regarding the need to amend the insurance (reinsurance) contract;

in case of violation of obligations by the insured, develops a conclusion on the need to terminate the insurance contract or reduce the amount of insurance payment;

3) preparation of a recommendation for the underwriting board;

4) making underwriting decisions within the limits established by the board of directors;

5) establishing, in agreement with the actuary, numerical values ​ ​ of correction factors that take into account the presence (absence) of factors that significantly affect the likelihood of an insured event, as well as the presence (absence) of a condition in the insurance (reinsurance) contract;

6) constant interaction with employees, insurance intermediaries on underwriting issues;

7) development and provision of recommendations to the underwriting board regarding the necessary changes to the terms of the insurance (reinsurance) contract.

6. The underwriting decision to enter into a separate insurance (reinsurance) contract above the limit on the underwriter (underwriting unit) established by the board of directors shall be made on the basis of a recommendation issued by the underwriter (underwriting unit) and the conclusion of the risk management subdivision.

The insurance company in the internal document shall establish the minimum and maximum thresholds for amounts up to the limit of the underwriting board, providing for mandatory coordination with the underwriter (underwriting subdivision).

When making an underwriting decision, the following conditions shall be taken into account:

1) the state of the insurance portfolio;

2) loss ratios for the type of insurance to which the insurance object shall belong;

3) risks associated with the insured and the object of insurance;

4) compliance with the limits of own withholding established by the actuary and the legislation of the Republic of Kazakhstan on insurance and insurance activities;

5) other factors affecting the adoption of an underwriting decision.

7. The underwriting decision shall contain:

1) date of acceptance and its number;

2) the date of issue and the number of the recommendation on the basis of which the underwriting decision have been made;

3) type and terms of the insurance (reinsurance) contract;

4) information about the insured;

5) validity period of the insurance (reinsurance) contract;

6) belonging to insurance class (s);

7) information about the insurance agent or insurance broker with the help of which it is planned to conclude an insurance (reinsurance) contract;

8) signatures of persons who made an underwriting decision, indicating their positions.

8. When concluding insurance (reinsurance) contracts, the principles of assessment of insured risks shall be taken into account:

1) accidental damage (unknown time of occurrence and amount of expenses (losses), independence of occurrence of expenses (losses) from the actions of interested parties);

2) assessment of possible damage (the expected amount of expenses (losses) shall be calculated, on the basis of which the amount of insurance premiums shall be calculated);

3) unambiguity (clarity) of the definition of expenses (losses) (the contract clearly stipulates possible risks, insurance objects, the amount of the expected amount of insurance payment in the event of an insured event);

4) the independence of the distribution of insurance risks from each other.

9. The organization forms an insurance case containing:

1) an application signed by the insured (insured) for insurance, including information on familiarizing the insured with the terms of insurance and receiving a copy of the insurance rules (if the insurance (reinsurance) contract shall be concluded in the form of an accession agreement (insurance policy).

The requirement for the signature of the insured (insured) in the application shall not apply to contracts concluded in electronic form;

2) underwriting decision or its copy under the insurance (reinsurance) contract, with the exception of contracts concluded according to the classes of compulsory insurance of civil liability of vehicle owners, civil liability of the carrier to passengers;

3) copies of documents provided by the insured (insured, beneficiary) and the surveyor for making an underwriting decision;

4) insurance (reinsurance) contract and (or) insurance policy and amendments;

5) records on the results of monitoring the state of the object of insurance (reinsurance) of movable and (or) real estate.

10. The insurance file shall be stored on paper and (or) in electronic form.

Annex 9 to the Rules for formation of risk management and internal control system for insurance (reinsurance) of organizations, branches of insurance (reinsurance) non-resident organizations of the Republic of Kazakhstan

Requirements to reinsurance risk management

1. In order to effectively manage the reinsurance risk, the Board of Directors shall approve:

1) reinsurance policy;

2) limits (types) of outgoing reinsurance contracts (reinsurance contract, according to which the organization transfers part of the insurance risks to reinsurance), according to which decisions shall be made by the board, underwriting board or board of directors.

2. The reinsurance policy shall contain:

1) information on the main risks associated with reinsurance;

2) the procedure for ensuring control over compliance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on insurance and insurance activities when concluding reinsurance contracts;

3) criteria for choosing a reinsurance counter partner;

4) the procedure for assessing the activities of reinsurance counter-partners before establishing business relations (concluding an agreement);

5) the procedure for regular monitoring of the financial condition in the process of further interaction with reinsurance counter-partners (reinsurers), including their rating indicators;

6) description of the types of reinsurance used to cover insurance risks;

7) limits on the amounts (sizes) and types of insurance, the risks of which shall be automatically covered by reinsurance (obligatory reinsurance) or transferred to reinsurance in whole or in part (in a certain share) (optional reinsurance);

8) the maximum amount of reinsurance coverage from one reinsurer;

9) own retention limits for the insurance portfolio, class, type and contract of insurance (reinsurance) calculated by the actuary. Own retention limits may be set for an insured risk and/or occurrence;

10) other matters at the discretion of the board of directors.

3. The Board annually shall evaluate the reinsurance policy for compliance with current market conditions and, in case of non-compliance, initiates its revision. The reinsurance policy shall be adjusted in the event of a change in the underwriting policy or the status of reinsurers.

4. The Internal audit service shall perform audit of:

1) reinsurance contracts;

2) systems for informing the relevant reinsurer about the occurrence of an insured event;

3) receiving payment from the reinsurer upon the occurrence of an insured event.

5. The reinsurance subdivision documents all decisions made related to the implementation of the reinsurance policy.

6. The reinsurance subdivision shall monthly submit to the risk management subdivision, for further submission to the board of directors on a quarterly basis, a report on the results of assessment, measurement and analysis:

1) risk factors for reinsurance (including regional, market, political, economic conditions, etc.);

2) monitoring the credit rating of each reinsurance counter partner (reinsurer), as well as the impact of changing the credit rating on the calculation of prudential standards and other mandatory standards and limits established by the authorized body.

7. The reinsurance subdivision shall maintain a register of reinsurers containing the following information:

1) name of the reinsurer;

2) the reinsurer's financial stability rating;

3) share of liability transferred for reinsurance;

4) contact details of the underwriter of the reinsurer, insurance broker (person responsible for concluding the reinsurance contract)

5) the person responsible for accepting the reinsurance risk (who made the decision to accept the reinsurance risk).

8. The reinsurance subdivision annually shall analyze the financial stability of each reinsurer (including analysis of assets, insurance reserves, capital adequacy for repaying liabilities, expenses and income, cash flow for resident reinsurers, analysis of financial stability for non-resident reinsurers based on available information)with which a reinsurance contract has been concluded or shall be planned to be concluded, based on the financial statements for the last three (3) financial years completed (for resident reinsurers).

9. Reinsurance subdivision shall collect and store copies of documents confirming:

registration of the reinsurer as a legal entity;

availability of a license or permit of the relevant authorized body of the relevant state to carry out reinsurance activities, except for cases when a license or permit to carry out reinsurance activities shall not be required under the legislation of the relevant state;

the authority of the underwriter (underwriting unit) or other employee of the reinsurer to enter into a reinsurance contract on behalf of the reinsurer.

10. If the insurance broker services are used, the reinsurance division shall store and control the execution of reinsurance coverages in accordance with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan on insurance and insurance activities.

11. In order to adjust the reinsurance policy, the reinsurance subdivision shall conduct and submit to the Asset and liability management board and the risk management subdivision at least once a quarter:

analysis of the financial condition of reinsurers with whom reinsurance contracts shall be concluded;

analysis of payments received from reinsurers for the last 5 (five) years and assessment of the feasibility of reinsurance of insurance risks;

an analysis of the adequacy of the self-deduction limits set by the actuary.

Annex 10 to the Rules for Formation of risk management and internal control system for insurance (reinsurance) of organizations, branches of insurance (reinsurance) non-resident organizations of the Republic of Kazakhstan

Requirements for the risk insurance management

1. Within the framework of insurance payment risk management, the Board of Directors shall approve the limits of insurance payments, the decision-making on which falls within the competence of the Board of Directors, the Asset and liability management board, the management board, another head of the insurance (reinsurance) organization who coordinate and (or) control the activities of the payment unit, payment subdivision, as well as branches of the organization.

2. In order to ensure the process of insurance payments, the organization immediately upon notification of the occurrence of an insured event presents to the insured (insured, beneficiary):

1) the appropriate form of statement about the occurrence of an insured event by type of insurance, together with instructions and other information on how to fulfill the terms of the insurance contract and the requirements of the organization;

2) the legal entity information necessary for the preparation of documents and a list of documents for the implementation of insurance payments;

3) to an individual:

exhaustive list of documents for insurance payment;

information on the deadline for consideration of documents and the implementation of insurance payments after the submission of all necessary documents.

The deadline for the consideration of documents and the implementation of insurance payments under voluntary insurance contracts for individuals, after submitting all the necessary documents to the organization, shall not be more than 15 (fifteen) working days.

Under compulsory insurance contracts, insurance payment shall be made within the period established by the legislation of the Republic of Kazakhstan on compulsory insurance.

3. The Management Board shall ensure unhindered access of the insured (insured, beneficiary) to the insurance benefits department and (or) a representative of the organization. If the representative of the organization has the opportunity to receive documents from the insured (insured, beneficiary), the assignment agreement with him sets the deadline for sending documents to the organization.

4. After receipt of documents for insurance payment, the organization shall provide the applicant with information indicating the list of accepted documents and information on the right of the insured (insured, beneficiary) to apply to the organization in case of disagreement with the amount of insurance payment or refusal of insurance payment, as well as to appeal to the insurance ombudsman, to the authorized body and (or) to the court to protect their rights.

5. Under property insurance contracts, the organization shall provide the insured (insured, beneficiary) with a calculation of the amount of the insurance payment, indicating information about the applied procedure for calculating the depreciation of the insured property.

6. If the decision on the insurance payment cannot be made on time, additional information or information on the submitted documents shall be required, the organization shall notify the insured (insured, beneficiary) with an explanation of the reasons for the need to extend the terms of the insurance payment.

At the same time, the Management Board shall ensure the implementation of insurance payment within a period not exceeding fifteen (15) working days from the date of the deadline for consideration of documents for the implementation of insurance payment under voluntary insurance contracts for individuals.

If the event cannot be recognized as an insured event, including the event that occurred does not correspond to the signs of the insured event, the organization shall send the insured (insured, beneficiary) a reasoned written refusal to make insurance payments on the grounds provided for by the insurance contract and (or) the legislation of the Republic of Kazakhstan on insurance and insurance activities, on compulsory insurance.

7. After registration of the notice of the occurrence of the insured event, the insurance payment unit forms and stores the insurance file of the insured (insured, beneficiary) for the insurance payment in electronic and (or) paper form, which contains the following information and documents:

1) date of opening the case;

2) a statement of the occurrence of an insured event indicating the amount of the alleged loss;

The amount of the estimated loss shall be indicated if there are assumptions about the amount of the insured (insured, beneficiary) under contracts concluded with legal entities by classes:

voluntary insurance of property against damage, with the exception of the classes specified in subparagraphs 3) -7) of paragraph 3 of Article 6 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On insurance activities";

voluntary insurance of civil liability, with the exception of the classes specified in subparagraphs 9), 10), 11), 11-1) and 11-2) of paragraph 3 of Article 6 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On insurance activities";

voluntary insurance of losses of financial institutions, with the exception of the classes specified in subparagraphs 13), 14), 15) and 16) of paragraph 3 of Article 6 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On insurance activities";

3) applications for insurance payments registered with the organization;

4) insurance contract (policy);

5) the date of the insured event (event considered as an insured event);

6) the date of notification of an insured event (an event considered as an insured event);

7) description of the loss;

8) information about applicants;

9) evaluation date, if required in accordance with the insurance contract;

10) a copy of the report of the appraiser, adjuster, independent expert, if required in accordance with the insurance contract;

11) brief data of the appraiser, adjuster, independent expert, if required in accordance with the insurance contract;

12) the estimated value of the loss;

13) date and amount of insurance payment;

14) date of refusal to pay insurance;

15) the date of completion of the insurance business;

16) decision on insurance payment.

8. The insurance benefits subdivision shall analyze insurance events by class, type of insurance, insured (insured, beneficiaries) and shall submit it to the risk management subdivision on a quarterly basis to determine the organization's risk map.

9. The decision on the insurance payment, with the exception of decisions on the implementation of insurance payments related to survival, shall be made by the Asset and Liability Management Board and the Management Board after the agreement with the risk management subdivision and the compliance controller in accordance with the established limits.

10. Risk management subdivision annually shall:

1) measure and predict catastrophic risks, providing for the use of models that include scenarios of natural and man-made disasters;

2) evaluate the insurance portfolio for its ability to withstand catastrophic events.

The catastrophic risk report shall be submitted to the Board of Directors and the Management Board for review.

Annex 11 to the Rules for Formation of risk management and internal control system for insurance (reinsurance) of organizations, branches of insurance (reinsurance) non-resident organizations of the Republic of Kazakhstan

Requirements for risk management of insufficient insurance reserves

1. The Board of Directors, in order to effectively manage the risk of insufficient insurance reserves, shall approve:

1) insurance reserve formation policy;

2) internal procedures for the collection, processing and analysis of statistical information necessary for calculating insurance reserves.

2. In order to effectively manage the risk of insufficient insurance reserves, the Management Board shall:

1) developing and ensuring the effective implementation of the policy for the formation of insurance reserves;

2) developing and ensuring the effective implementation of internal procedures for the collection, processing and analysis of statistical information necessary for the formation of adequate insurance reserves;

3) control over timely formation of insurance reserves;

4) ensuring that the organization shall have an actuary with a sufficient level of qualifications;

5) determination of the procedure for maintaining and maintaining the loss log.

3. The policy of formation of insurance reserves shall contain:

1) methods for calculating the loss reserve (declared, but unresolved losses and incurred, but undeclared losses);

2) methods for calculating the reserve of unearned premiums (for general insurance) and the reserve of non-incurred losses (for life insurance);

3) the procedure for testing the adequacy of the formed insurance reserves;

4) frequency and terms of calculation of insurance reserves;

5) indication of the structural subdivision and (or) the person responsible for calculation of insurance reserves.

4. The internal audit service shall develop and submit for approval to the Board of Directors the rules of internal control and internal audit of the formation of insurance reserves, including the following measures:

1) verification of the reliability of statistical information used in the formation of insurance reserves;

2) checking the loss log to ensure adequate formation of a reserve for claimed but unresolved losses;

3) monitoring of insured events for which the insurance payment has not been made or has not been made in full;

4) regular check of the register of insurance (reinsurance) contracts for the presence of all concluded insurance (reinsurance) contracts in it;

5) control over timely informing of insurance agents about concluded insurance contracts.

5. The actuary shall:

1) timely and adequate calculation of insurance reserves;

2) use of reliable and objective statistical information when calculating insurance reserves;

3) adequate and economically reasonable forecasting of financial and other indicators used in calculating insurance reserves;

4) use of reliable mortality tables;

5) adequate calculation of insurance reserves under insurance (reinsurance) contracts concluded at low insurance rates to attract policyholders;

6) conducting a test for the adequacy of insurance reserves by type of insurance;

7) calculation of insurance reserves to estimate the required risk-based capital;

8) advanced training and skills in calculating insurance reserves.

6. The actuary shall submit a monthly report on insurance reserves to the risk management subdivision, containing a description of the methods and indicators used in the calculation, the professional opinion of the actuary on the sufficiency of insurance reserves, to form a risk map of the organization.

Annex 12 to the Rules for Formation of risk management and internal control system for insurance (reinsurance) of organizations, branches of insurance (reinsurance) nonresident organizations of the Republic of Kazakhstan

Requirements for investment risk management

1. Board of Directors to effectively manage investment risks shall:

1) approve investment policy;

2) make a decision on the independent placement of assets covering insurance reserves, or on the transfer of assets partially or completely to the management of the organization engaged in the management of the investment portfolio (hereinafter referred to as the investment portfolio manager);

3) approve the rules of the investment fund share, the investment declaration and the methodology for determining the current value of the assets of the investment portfolio created (formed) at the expense of part of the insurance premiums (insurance premiums) received from policyholders for investment purposes, and income (losses) received from their investment under insurance contracts providing for the condition of participation of the policyholder in investments;

4) agree upon the rules of the investment fund subdivision, the investment declaration and the methodology for determining the current value of the assets of the investment portfolio created (formed) by the manager of the investment portfolio by agreement with the organization at the expense of part of the insurance premiums (insurance premiums) received from policyholders for investment purposes, and income (losses) received from their investment, under insurance contracts providing for the condition of participation of the policyholder in investments;

5) create an investment committee within ten (10) business days if the organization receives a license to carry out investment portfolio management activities on the securities market.

2. Management Board in order to effectively manage investment risks shall:

1) define operational procedures to prevent excessive expenses on transactions with financial instruments, including those associated with sharp fluctuations in prices in the market of financial instruments (stop-loss limits), as well as critical levels of prices and yields on financial instruments, after which the likelihood of a decrease in the market value of a financial instrument increases (take-profit limits). Limits "stop-loss" and "take-profit" be set for financial instruments for which there shall be an active market, as well as for other financial instruments, the list of which shall be determined by the Asset and Liability Management Board;

2) initiate a revision of the limits and the maximum allowable number of losses in accordance with the scale and dynamics of the market for financial instruments and the liquidity of the financial instrument;

3) prepare a conclusion on the exposure to credit, interest and currency risks of the investment portfolio and submit it to the Asset and Liability Management Board.

3. When transferring assets to the investment portfolio manager, the management board shall ensure that the agreement with the investment portfolio manager shall specify the requirements for:

1) strict compliance by the investment portfolio manager with the investment policy of the organization;

2) effective exchange of information for risk monitoring, including stress testing;

3) responsibility of the investment portfolio manager for causing losses to the organization as a result of managing the investment portfolio as a result of deliberate actions.

4. The investment policy shall be developed by the asset and liability management unit taking into account the principles of return, diversification, profitability, liquidity.

The principle of return shall imply an effective assessment of the risks of placing assets in order to reduce or prevent possible losses.

The principle of investment diversification shall be to distribute investment risks in order to achieve maximum stability of the investment portfolio, to prevent the prevalence of any financial instruments, regional, sectoral and other concentration of assets.

The principle of profitability shall be to maximize the return on investment while ensuring the rest of the principles, taking into account the situation on the investment market, as well as the high return on investment when managing insurance reserves, which shall allow you to maintain the real value of the invested funds throughout the entire investment period, to sell assets as soon as possible.

The principle of liquidity shall involve the provision of the organization's obligations with financial instruments sold as soon as possible in an amount sufficient to cover them.

5. Investment policy shall regulate:

1) goals and strategies for investing assets;

2) description and list of investment objects;

3) limits on the investment of assets and the size of the open currency position, taking into account the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan on insurance and insurance activities;

4) conditions and restrictions established in relation to investment activities;

5) conditions of hedging and diversification of assets with indication of the list and description of hedging instruments;

6) information on the main risks associated with investment activities;

7) aggregate maximum allowable amount of losses on the investment portfolio;

8) other matters at the discretion of the board of directors.

6. Investment limits of assets stipulated by the investment policy shall include:

1) investment limits by types of financial instruments;

2) investment limits in financial instruments of issuers who shall be residents of a certain state ("country limit");

3) limits on open foreign currency positions and the limit of foreign currency net position;

4) limits on investment in financial instruments of issuers whose main activity shall be related to a certain sector of the economy;

5) stop-loss limits for financial instruments;

6) take-profit limits for financial instruments.

7. The Investment Committee shall make an investment decision on concluding transactions with financial instruments at the expense of the assets of the policyholders.

The functions of the investment committee shall be transferred to the asset and liability management board, if necessary.

8. In order to adjust the investment policy, the risk management subdivision shall conduct and submit to the Asset and Liability Management Board at least once a quarter:

1) macroeconomic analysis by the degree of attractiveness of investment markets depending on the emerging geopolitical situation, investment currency, economic sector;

2) analysis of issuers and financial instruments issued (provided) by them, including analysis of the issuer's financial condition, potential for further growth in the value of its assets, ability to meet obligations assumed, risks associated with investing in financial instruments of this issuer;

3) analysis of the investment portfolio, including information on the portfolio structure, dynamics of profitability, analysis of unprofitable positions and recommendations for optimizing the portfolio structure;

4) forecast analysis of the receipt of insurance premiums and the implementation of insurance payments for the next twelve (12) calendar months, as well as the structure of the organization's obligations by the timing of their occurrence.

5) gap analysis, including an overview of limits on cash gap positions, taking into account changes in the ability to mobilize liquid assets, including monitoring the ability to form liquid assets necessary to repay obligations.

Based on the analyses performed, the structural subdivisions of the organization develop recommendations containing a detailed list of factors that served as the basis for providing these recommendations.

Recommendations shall be provided when:

development of corporate strategy, investment policy, as well as amendments and additions to these documents;

determination and revision of investment limits;

determination and revision of maximum allowable losses;

making investment decisions.

9. In case of independent placement of the company's assets, investment shall be carried out on the basis of investment decisions made by the Asset and Liability Management Council, taking into account the conclusion of the investment subdivision and the risk management subdivision.

10. Conclusion of the investment subdivision shall contain the following information:

1) the purpose of concluding the proposed transaction (operation);

2) description of the financial instrument with indication of the type, volume, price range, profitability level and other characteristics (conditions) of this instrument.

11. Conclusion of the risk management subdivision shall contain the following information:

1) the impact of the transaction (operation) on the estimated change in income by assets;

2) risks associated with the acquisition of this financial instrument;

3) the impact of the transaction (operation) on changes in the values ​of prudential standards and other mandatory standards and limits;

4) proposed investment solution options.

12. The investment solution shall contain:

1) date and number of the investment decision;

2) type of transaction (operation) to be performed;

3) the identifier of the financial instrument on which the transaction shall be made;

4) volume, price and amount (range of volume, price and amount) of the transaction (operation) to be performed;

5) terms of the transaction (operation);

6) indication of the type of market (primary or secondary, organized or unorganized, international markets) in which the transaction (operation) shall be performed;

7) name of the intermediary (broker) with which the transaction (operation) shall be performed (if any);

8) indicating that any member of the Asset and Liability Management Board shall have a dissenting opinion regarding the adoption (rejection) of an investment decision;

9) signatures of members of the Asset and Liability Management Board who made the investment decision.

13. The investment solution for hedging instruments transaction shall contain:

1) date and number of the investment decision;

2) type of transaction (operation) to be performed;

3) a detailed description of the hedging instrument indicating the type, term of its conclusion, volume, value (premium), market in which the hedging transaction shall be planned, and other characteristics (conditions) of this instrument;

4) expected results from the use of this hedging instrument;

5) assessment of the risk of the hedged item (underlying asset), indicating its type (interest rate, price, currency, etc.), as well as the method of its assessment;

6) hedged item with required details (identifier of financial instrument, quantity, value, volume, currency);

7) calculation confirming that the execution of this transaction (operation) shall lead to a decrease in the number of possible losses (loss of income) on the hedged item;

8) the name of the intermediary (broker) with which the transaction (operation) shall be supposed to be performed (if any);

9) indicating that any member of the Asset and Liability Management Board shall have a dissenting opinion regarding the adoption (rejection) of an investment decision;

10) signatures of the members of the Asset and Liability Management Board who made the investment decision.

14. The investment decision for making a transaction (transaction) with hedging instruments as part of investing the assets of policyholders additionally shall specify:

1) the limit of the open position per trader if the trader is given the opportunity to carry out trading operations within the established amount;

2) information about the client at whose expense the transaction (operation) shall be supposed to be performed, or an indication that the investment decision shall be made in relation to own assets.

15. In case of violation by the investment portfolio manager of the requirements of the rules of the unit investment fund, investment declaration of the investment portfolio created (formed) by the manager of the investment portfolio by agreement with the organization at the expense of part of the insurance premiums (insurance premiums) received from policyholders for investment purposes, and income (losses) received from their investment under insurance contracts providing for the condition of participation of the insured in investments, the subdivision of the organization responsible for risk management shall be obliged to notify the authorized body of the presence of such a violation within 3 (three) working days from the date of the violation.

16. An organization with a license to carry out investment portfolio management activities on the securities market automates the following processes:

1) investment portfolio management (conducting transactions (transactions) with financial instruments, settlement of transactions (transactions), control over investment limits, keeping accounting journals);

2) collecting information necessary for the functioning of the risk management system;

3) managing the risks to which the investment portfolio shall be exposed, providing the ability to track risks in real time. Information support subdivision of the organisation

17. The information support subdivision of the organization licensed to manage its investment portfolio in the securities market shall keep records of actual systemic problems, taking into account which immediate measures shall be taken to develop security measures to prevent the recurrence of problems by carrying out the following measures:

1) filling out technical problem sheets and reporting on them;

2) tracking the causes of the problem, notifying the manufacturer of the information system about them and taking corrective measures to prevent their recurrence;

3) conducting at least once a quarter checks of technical complexes that ensure the functioning of the automated database;

4) monitoring and identification of users of automated database management terminals, including control of the types and volume of operations carried out by them for their compliance with the user's functional duties.

Annex 13 to the Rules for Formation of risk management and internal control system for insurance (reinsurance) of organizations, branches of insurance (reinsurance) non-resident organizations of the Republic of Kazakhstan

Requirements to operational and associated risk management

1. The Board of Directors to manage operational, associated risks shall:

1) approve the policy on operational and associated risk management;

2) ensure effective identification, measurement, monitoring and control of operational risks associated with the risks of the organization;

3) approve the plan in case of emergency and ensuring the continuity of the organization and changes to it.

2. The policy on management of operational, associated risks shall contain, but shall not be limited to the following:

1) goals and objectives of operational and associated risk management;

2) basic principles of operational risk management, associated risks;

3) classification of the main types of operational risks, associated risks;

4) acceptable level of operational risk, associated risk of the organization;

5) determining the procedure and procedures for identifying, measuring, monitoring and controlling the operational risk associated with the risk;

6) requirements for amendments to internal documents and procedures in cases of detection of deficiencies in the management of operational risk, related risks and (or) the occurrence of conditions affecting the level of exposure of the organization to operational risk, related risks.

3. Collegial bodies and (or) the management board shall be responsible for:

developing a policy to manage operational, associated risks and an emergency and business continuity plan for the organization;

monitoring and control of compliance by the organization and its employees with the policy on operational risk management and associated risks.

4. The organization's contingency and business continuity plan shall contain:

different types of plausible scenarios to which the organization shall be exposed, commensurate with the scale and complexity of the organization's activities;

responsibility of structural subdivisions and description of their actions in case of emergency;

mechanisms to restore (resume) insurance activities, including the availability of backup copies of paper and electronic documentation.

5. Management Board to manage operational, associated risks shall:

1) annually revise the plan in case of emergency and ensuring the continuity of the organization's activities, taking into account the compliance of the organization's current activities and its corporate strategy;

2) approve procedures to prevent leakage of confidential information and distortion of information data, providing for:

list of information data with limited access;

access procedure;

procedure for controlling access to information data;

list of individuals with access to information data;

3) approve failure prevention procedures, including equipment inspection and verification of work reports.

When applying the provisions of this paragraph to a branch of an insurance (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan, the requirements of subparagraphs 2) and 3) of this paragraph shall fall within the competence of the executive body of the insurance (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan.

6. The internal audit service shall assess operational risk management, associated risks and annually shall submit to the Board of Directors a report on compliance with the requirements for operational risk management, associated risks, including automation of the organization's activities and documentation, document management and document storage.

7. Risk management subdivision shall:

1) in order to manage the risk, the group annually shall analyze and submit to the board of directors a report on:

the need for additional capitalization of the organization by shareholders and (or) the parent organization;

influence and dependence of the organization's activities on the activities of affiliated individuals:

the impact of bankruptcy (compulsory liquidation) of a group member on the financial condition and solvency of the organization;

concentration of the organization's assets within the group;

2) in order to manage systemic risk, annually shall analyze and shall submit to the board of directors a report on the impact of the forced liquidation of another insurance (reinsurance) organization, the forced termination of the activities of another branch of an insurance (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan on the reputation, demand for insurance products, and channels for the sale of insurance services of the organization.

8. Information support subdivisions shall conduct at least once a quarter:

1) checking the technical complexes that ensure the functioning of the automated database;

2) provide the board with information on the state of technical complexes.

Annex 14 to the Rules for formation of risk management and internal control system for insurance (reinsurance) of organizations, branches of insurance (reinsurance) nonresident organizations of the Republic of Kazakhstan

Requirements for compliance risk management

1. The Board of Directors shall:

1) exercise general control over compliance risk management in the organization;

2) approve compliance risk management policy;

3) appoint a compliance controller responsible for organizing and coordinating compliance risk management;

4) at least once a year shall evaluate the effectiveness of compliance risk management in the organization;

5) exercise control over the implementation of the compliance risk management policy, including ensuring effective and prompt resolution of compliance risk management issues.

2. The compliance risk management policy of the organization shall be developed by the compliance controller and shall establish:

1) goals and objectives of compliance risk management;

2) principles of compliance risk management, including the principles of creating a compliance culture in the organization (culture of compliance of the organization and its employees with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan on insurance and insurance activities, on compulsory insurance, on joint-stock companies, on the securities market, on combating legalization (laundering) of proceeds from crime and financing of terrorism, legislation of foreign states influencing the activities of the organization, and internal documents regulating the activities of the organization);

3) compliance risk management procedure, methods and procedures;

4) the procedure, methods and procedures for managing the risks of deliberate or unintentional involvement of the organization in the processes of legalization (laundering) of proceeds from crime and financing of terrorism, or other criminal activity;

5) powers and responsibilities of the compliance controller;

6) the procedure for interaction and exchange of information between structural subdivisions within the framework of compliance risk management.

3. In order to effectively manage compliance risk, the Management Board shall ensure:

1) adoption and communication of compliance risk management policy to employees;

2) compliance with the compliance risk management policy and submission of quarterly reports to the board of directors;

3) development of internal documents for employees of the organization on compliance risk management, including the risks of legalization (laundering) of proceeds from crime and terrorism financing;

4) taking appropriate corrective or disciplinary measures in case of detection of violations entailing compliance risk;

5) improvement of software for timely automated detection of operations subject to mandatory internal control and suspicious operations.

6) the presence in the form of an application for insurance payment of a reference to the consequences of providing false information to the organization provided for in the legislation of the Republic of Kazakhstan on insurance and insurance activities, the charter of the organization, insurance rules;

7) training of employees of the subdivision on insurance payments indicators and signals of fraud.

8) approval of the internal procedure for considering customer requests, with the maintenance of a statistical database that shall allow tracking activities for the timely settlement of claims, as well as identifying trends in insurance payments.

When the provisions of this paragraph are applied to a branch of an insurance (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan, the provision of subparagraph 8) of this paragraph shall apply to the executive body of the insurance (reinsurance) non-resident organization of the Republic of Kazakhstan.

6. Compliance controller shall:

1) develop a set of measures to control compliance risks and implement a program to counter (launder) proceeds from crime and terrorist financing in accordance with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan on combating legalization (laundering) of proceeds from crime and terrorist financing;

2) contact any employee on his own initiative and gain access to documents and archives;

3) conduct investigations of possible violations of the compliance risk management policy and seek advice from employees of the organization;

4) set priorities for compliance risk management in accordance with the approved corporate strategy and compliance risk management policy;

5) carry out regular control and monitoring of compliance functions and compliance risks related to compliance with external and internal regulatory documents, including the corporate management code, with clarification of the causes of non-conformities;

6) provide the risk management subdivision with a quarterly report on the results of monitoring compliance risks, containing information on identified shortcomings, omissions, violations and possible ways to eliminate them, as well as recommendations for improving compliance control and corporate management processes;

7) monitor unofficial information from external and internal sources, if necessary, organize an internal investigation;

8) take measures to prevent the legalization (laundering) of proceeds from crime and the financing of terrorism.

Annex to the resolution of the Management Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan dated August 27, 2018 № 198

List of regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan, as well as structural elements of some regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan, recognized as invalid

1. Resolution of the Board of the Agency of the Republic of Kazakhstan for regulation and supervision of financial market and financial organizations dated February 1, 2010 № 4 "On approval of the instruction on the requirements for the presence of risk management and internal control systems in insurance (reinsurance) organizations" (registered in the register of state registration of regulatory legal acts under № 6113).

2. Resolution of the Board of the Agency of the Republic of Kazakhstan for regulation and supervision of financial market and financial organizations dated December 27, 2010 № 181 "On introduction of amendments and additions to the resolution of the Board of the Agency of the Republic of Kazakhstan for regulation and supervision of financial market and financial organizations dated February 1, 2010 № 4 "On approval of instructions on the requirements for the presence of risk management and internal control systems in insurance (reinsurance) organizations "(registered in the register of state registration of regulatory legal acts under № 6767, published dated September 20, 2011 in the collection of acts of central executive and other central state bodies of the Republic of Kazakhstan № 8).

3. Paragraph 11 of the List of regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan, which shall be amended and added, approved by the resolution of the Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan dated August 27, 2014 № 168 "On introduction of amendments and additions to some regulatory legal acts of the Republic" (registered in the register of state registration of regulatory legal acts under № 9796, published dated November 12, 2014 in the "Adilet LIS").

4. Paragraph 4 of the List of regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan on the issues of the official list of securities of the stock exchange, which shall be being amended, approved by resolution of the Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan dated December 24, 2014 № 244 "On introduction of amendments to some regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan on the issues of the official list of securities of the stock exchange” (registered in the register of state registration of regulatory legal acts under № 10339, published dated March 18, 2015 in the "Adilet LIS").

5. Paragraph 9 of the List of regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan on the regulation of insurance activities, which shall be introduced as amended, approved by the resolution of the Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan dated May 30, 2016 № 127 "On introduction of amendments to some regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan on the regulation of insurance activities" (registered in the register of state registration of regulatory legal acts under № 14277, published dated October 24, 2016 in the "Adilet LIS").

Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары үшін тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2018 жылғы 27 тамыздағы № 198 қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2018 жылғы 2 қазанда № 17462 болып тіркелді.

Ескерту. Қаулының тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

"Сақтандыру қызметі туралы", "Мемлекеттік статистика туралы" Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 23.01.2023 № 1 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

1. Қоса беріліп отырған Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары үшін тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру қағидалары бекітілсін.

Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2021 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

2. Осы қаулыға қосымшаға сәйкес тізбе бойынша Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің, сондай-ақ Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілері құрылымдық элементтерінің күші жойылды деп танылсын.

3. Қаржы нарығының әдіснамасы департаменті (Сәлімбаев Д.Н.) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) Заң департаментімен (Сәрсенова Н.В.) бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы қаулы мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде оны қазақ және орыс тілдерінде "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына ресми жариялау және Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін жіберуді;

3) осы қаулыны ресми жарияланғаннан кейін Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды;

4) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Заң департаментіне осы қаулының осы тармағының 2), 3) тармақшаларында және 4-тармағында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

4. Қаржылық қызметтерді тұтынушылардың құқықтарын қорғау және сыртқы коммуникациялар басқармасы (Терентьев А.Л.) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін мерзімді баспасөз басылымдарында ресми жариялауға жіберуді қамтамасыз етсін.

5. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасары О.А. Смоляковқа жүктелсін.

6. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Ұлттық Банк Төрағасы

Д. Ақышев

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Ұлттық экономика министрлігі

Статистика комитетінің Төрағасы

_____________________ Н. Айдапкелов

2018 жыл 5 кыркүйук

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2018 жылғы 27 тамыздағы № 198 қаулысымен бекітілген

Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары үшін тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру қағидалары

Ескерту. Қағидалар жаңа редакцияда - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 27.12.2024 № 88 (01.04.2025 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары үшін тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру қағидалары (бұдан әрі - Қағидалар) "Сақтандыру қызметі туралы" 2000 18 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Заңының 52-1-бабының 1-тармағының екінші бөлігіне, "Мемлекеттік статистика туралы" 2010 жылғы 19 наурыздағы Қазақстан Республикасының Заңының 16-бабының 3-тармағының 2)-тармақшасына сәйкес әзірленді және сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары (бұдан әрі - ұйым) үшін тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру тәртібін айқындайды.

2. Қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:

1) андеррайтинг - актуарий белгілеген шектерде сақтандыру өтемін, сақтандыру талаптарын, франшизаның және сақтандыру тарифінің деңгейін анықтау мақсатымен сақтандыру тәуекелдерін бағалау негізінде мәлімделген сақтандыру объектісін сақтандыруға немесе қайта сақтандыруға қабылдау бойынша рәсімдер кешені;

2) басқару есептілігі - ішкі бақылау және ұйымның қызметін бағалау құралы;

3) гэп-талдау - ұйымның сыйақы мөлшерлемелерінің өзгерістеріне ұшыраған немесе белгілі бір мерзім ішінде өтелуі тиіс активтері мен міндеттемелерінің көлемін салыстыру негізінде пайыздық тәуекелді және өтімділік тәуекелін өлшеу әдістері;

4) корпоративтік басқару – акционерлер, директорлар кеңесі, атқарушы орган және акционерлердің мүддесі үшін ұйымның өзге де органдары арасындағы қатынастарды қамтитын ұйым қызметін басқаруды қамтамасыз ететін процестер жиынтығы.

Корпоративтік басқару жүйесі ұйымдағы өкілеттіктер мен жауапкершіліктерді бөлуді ұйымдастыруға, сондай-ақ корпоративтік шешімдер қабылдау процесін құруға мүмкіндік береді;

5) лимиттеу - қабылданатын тәуекелдердің сапалық, сандық шектеулерін белгілеу, ұйымның мәмілелеріне (операцияларына) шектеулерді белгілеу.

Лимиттеу кезінде мынадай өлшемдер анықталады:

лимит белгіленетін көрсеткіш;

лимит белгіленетін көрсеткішті есептеу әдісі;

көрсеткіштің шекті (ең жоғары, ең төмен) мәні;

6) мүдделер қақтығысы - ұйымның лауазымды тұлғаларының және (немесе) оның қызметкерлерінің жеке мүддесі мен олардың өздерінің лауазымдық өкілеттіктерін орындауы немесе ұйымның және (немесе) оның қызметкерлерінің және (немесе) клиенттерінің ұйым және (немесе) оның клиенттері үшін қолайсыз салдарлар туындатуы мүмкін мүліктік және өзге де мүдделері арасында қайшылықтар туындататын ахуал;

7) клиенттің жолданымы - адамның құқықтары мен бостандықтарын немесе басқа адамдардың құқықтары мен бостандықтарын іске асыруға көмек көрсету туралы өтінішхаты не Сақтандыру қызметі туралы Қазақстан Республикасы заңнамасының және (немесе) ұйымның ішкі құжаттарының бұзылуы, ұйымның, оның лауазымды адамдарының жұмысындағы кемшіліктер туралы хабарлама не олардың қызметін сынау, сондай-ақ ұйым қызметі бойынша оң пікірлер, үн қосулар, ұсыныстар;

8) саясат - ұйымның тиімді жұмыс істеуін және оның қызметінің стратегияға және тәуекелдің жол берілетін деңгейіне сәйкестігін қамтамасыз ететін қажетті өлшемшарттарды, өлшемдерді, тәсілдерді, қағидаттарды, стандарттарды, рәсімдер мен тетіктерді айқындайтын саясатты және (немесе) өзге де ішкі құжаттарды қамтитын ішкі құжаттардың жиынтығы;

9) стресс-тестілеу - ұйымның қаржылық жағдайына айырықша, бірақ ұйымның қызметіне әсер етуі мүмкін ықтимал оқиғалардың әлеуетті әсер етуін өлшеу әдістері;

10) тәуекел - ұйым қызметінің күтілетін нәтижесін алу сенімсіздігін немесе мүмкін еместігін туындататын жағдаяттардың пайда болу, шығыстардың (зиянның) туындау ықтималдығы;

11) тәуекел мәдениеті – тәуекелдері ұйымның қаржылық жай-күйіне олардың әсерін азайту мақсатында түсінуге, қабылдауға, басқаруға және бақылауға бағытталған процестер, рәсімдер, ұйымның ішкі қағидалары, сондай-ақ ұйымдық құрылымның барлық қатысушыларының кәсіби қызметінің этикалық нормалары мен стандарттары. Тәуекел мәдениеті ұйымның қолданыстағы бекітілген рәсімдерін, процестері мен тетіктерін толықтырады және тәуекелдерді басқару жүйесінің ажырамас бөлігі болып табылады;

12) тәуекелдерді бағалау жүйесі - ұйымның қаржылық жай-күйіне кешенді талдау жүргізуге арналған коэффициенттердің жиынтығы;

13) тәуекелдерді басқару жүйесі - тәуекелдерді және олардың ұйымның мақсаттарына жетуге әсер ететін салдарын анықтау, бағалау, мониторинг жүргізу, төмендету мақсатында бүкіл ұйым шегінде жүзеге асырылатын, ұйымның директорлар кеңесі мен басқармасы белгілеген тұрақты құрылымдалған процесс;

14) тәуекелге негізделген талап етілетін капитал – бұл стресс-тестілеуді жүргізуді, тәуекелдердің пайда болу ықтималдығын бағалауды және олардың корреляциясын қамтитын жеке модель негізінде ұйым анықтайтын ықтимал шығындарды өтеуге арналған қаражат сомасы;

15) тәуекел картасы - бір "ось" бойынша тәуекелдің ықпал ету күші немесе маңыздылығы көрсетілген, ал екіншісінде оның пайда болу ықтималдылығы мен жиілігі көрсетілген кестеде орналастырылған ұйым тәуекелдерінің графикалық және мәтіндік сипаттамасы;

16) тәуекел лимиті - қабылданатын тәуекелді сандық не сапалық шектеу құралы;

17) тәуекелді сәйкестендіру - тәуекел элементтерін табу, тізбесін құру, және сипаттау процесі;

18) тәуекелді өлшеу - оқиғаның басталу салдары мен ықтималдығын математикалық жолмен ықтималдық теориясын және статистикалық деректер негізінде үлкен сандар заңын қолдана отырып бағалау арқылы жүзеге асырылатын тәуекелдің ықтималдығы дәрежесін және әлеуетті шығыстар (зияндар) мөлшерін анықтау;

19) уәкілетті орган - қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау мен қадағалау жөніндегі уәкілетті орган;

20) ішкі аудит - ішкі аудит қызметі сақтандыру қызметі туралы, міндетті сақтандыру туралы, акционерлік қоғамдар туралы, бағалы қағаздар нарығы туралы, қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы Қазақстан Республикасы заңнамасына, ішкі құжаттарға, ішкі аудиттің халықаралық кәсіптік стандарттарына сәйкес келу дәрежесін одан әрі көрсету мақсатында қаржылық есептілікті, сондай-ақ ұйым қызметін сандық және сапалық жағынан бағалауға келетін басқа деректер мен ақпаратты бағалайтын басқарушылық бақылаудың ажырамас элементі;

21) ішкі бақылау - бұл ұйымның директорлар кеңесі, алқалы органдары, басқармасы, қызметкерлері жүзеге асыратын, мынадай санаттар бойынша мақсаттарға жетуді қамтамасыз етуге бағытталған процесс:

қызметінің тиімділігі;

қаржылық есептіліктің және өзге де басқарушылық есептіліктің сенімділігі, толықтығы мен уақтылығы;

сақтандыру қызметі туралы, міндетті сақтандыру туралы, акционерлік қоғамдар туралы, бағалы қағаздар нарығы туралы, қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы Қазақстан Республикасының заңнамасын сақтау;

22) ішкі бақылау жүйесі - мыналарды қамтамасыз ететін бақылау рәсімдерінің, іс-шаралар мен әдістемелердің жиынтығы:

ұйымның қаржы-шаруашылық қызметін тиімді жүргізу;

сақтандыру қызметі туралы, міндетті сақтандыру туралы, акционерлік қоғамдар туралы, бағалы қағаздар нарығы туралы, қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын сақтау;

жауапкершілікті тиімді бөлу;

ұйым қызметкерлерінің ішкі құжаттардың талаптарын уақтылы орындауы;

мүліктің сақталуын қамтамасыз ету;

алаяқтық фактілерін және басқарушылық қателердің алдын алу және анықтау;

қаржылық есептілікті және өзге басқарушылық есептілікті дайындау уақтылығы, шынайылығы мен толықтығы.

Қағидалардың талаптарын Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалына қолдану кезінде:

Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының тиісті басқару органы директорлар кеңесі болып түсініледі;

Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы филиалының басшы қызметкерлері басқарма болып түсініледі;

бас офис шотының сомасы, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалы қызметінің резервтері мен нәтижелері капитал болып түсініледі;

Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының бухгалтерлік есебінің деректері бойынша есептілік қаржылық есептілік болып түсініледі.

Қағидалардың 16, 17-тармақтарының талаптары Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалына қолданылмайды.

2-тарау. Тәуекелдерді басқару жүйесін қалыптастыру және ішкі бақылау тәртібі

3. Ұйымның тәуекелдері мынадай түрде жіктеледі:

1) сақтандыру қызметін жүзеге асыруға байланысты тәуекелдер:

андеррайтинг тәуекелі – сақтандыруға қабылданатын тәуекелдерді бұрыс (қате) бағалау тәуекелі;

сақтандыру резервтерінің тәуекелі - жеткіліксіз (барабар емес) сақтандыру резервтерін құру тәуекелі;

сақтандыру төлемдерінің тәуекелі – сақтандыру шарттарының талаптарын бұзумен сақтандыру төлемдерін жүзеге асыруға байланысты тәуекел;

апатты тәуекел - елеулі мөлшердегі бір оқиға әдеттегіден жоғары сақтандыру төлемдеріне әкеліп соқтыратын тәуекел;

қайта сақтандыру тәуекелі - жеткіліксіз қайта сақтандыру өтемінің немесе қайта сақтандырушының қайта сақтандыру шарты бойынша төлемді жүзеге асыруға қабілетсіздігі тәуекелі.

4. Директорлар кеңесі мен басқарма тәуекелдерді басқару мен ішкі бақылаудың барабар жүйесінің болуын, корпоративтік басқарудың, іскерлік этиканың және тәуекел-мәдениеттің тиімді практикасын қолдануды қамтамасыз етеді және ұйым қызметкерлерінің өз міндеттерін орындауына жағдай жасайды, сондай-ақ ішкі аудит қызметінің функционалдық және ұйымдық тәуелсіздігін қамтамасыз етеді.

5. Директорлар кеңесі таңдалған бизнес үлгісіне, қызмет ауқымына, операциялардың түрлері мен күрделілігіне сәйкес келетін тәуекелдерді басқару жүйесінің болуын қамтамасыз етеді, сондай-ақ ұйымның елеулі тәуекелдерін анықтау, өлшеу және бағалау, мониторингтеу, бақылау және барынша азайту рәсімдерінің процесін қамтамасыз етеді.

6. Директорлар кеңесі ұйым қызметінің мөлшеріне, сипатына және күрделілік деңгейіне, ұйымдық құрылымына, тәуекелдер бейініне және ұйымның директорлар кеңесі мүшелерінің санына байланысты Қағидалардың талаптарын іске асыру мақсатында әртүрлі мәселелер бойынша бір және (немесе) бірнеше алқалы органдар құру туралы шешім қабылдайды.

Ұйымның директорлар кеңесі комитеттерді құру кезінде мүдделер қақтығысын болдырмайды.

7. Андеррайтинг, қайта сақтандыру, сақтандыру төлемдерінің тәуекелдерін және ұйымдағы инвестициялық тәуекелдерді басқарудың барабар жүйесін қалыптастыру мақсатында ұйымда алқалы органдар – андеррайтингтік кеңес пен активтерді және пассивтерді басқару кеңесі құрылады.

Көрсетілген кеңестердің құрамына ұйымның директорлар кеңесі бекітетін мүдделі құрылымдық бөлімшелердің, тәуекелдерді басқару бөлімшелерінің қызметкерлері және басшы қызметкерлер кіреді.

Көрсетілген кеңестердің шешімдері мүшелер дауыстарының жай көпшілігімен қабылданады және жазбаша түрде ресімделеді.

Көрсетілген кеңестердің шешімдеріне шешім қабылдау барысын жан-жақты көрсете отырып хаттама жасалады және мыналарды көрсете отырып, шешім қабылдау үшін негіз болып табылатын құжаттар қоса беріледі:

қаралатын мәселелердің тізбесі мен егжей-тегжейлі сипатталуы;

кеңеске шешім қабылдау үшін берілген құжаттардың тізбесі;

әрбір қаралатын мәселе бойынша дауыс беру қорытындылары;

мүшелердің пікірлері, оның ішінде олардың қабылданған шешіммен келіспеуі және ерекше пікірінің болуы жағдайында негіздемесімен қоса беріледі.

Хаттамаға аталған кеңестердің отырысқа қатысқан барлық мүшелерінің қолдары қойылады және ол ұйымда сақталады.

Директорлар кеңесі аталған кеңестердің және басқарманың жұмысына олардың жұмыс нәтижесі туралы жыл сайынғы есептерінің негізінде бағалайды.

8. Тәуекелдерді басқару барысы мынадай кезеңдерді қамтиды:

1) тәуекелдерді анықтау:

тәуекелді туындататын факторларды және тәуекелді бағалау (барлық ықтимал шығыстардың (шығындардың) себептерін, олардың ықтималдығы мен мөлшерін жүйелі және тұрақты түрде қадағалау, талдау);

тәуекелдерді жіктеу (тәуекелдердің және олардың пайда болуына алып келетін, олардың дамуына ықпал ететін факторлардың ерекшеліктерін зерттеу, тарихи деректерді сараптамалық бағалау, тәуекелдер картасын талдау);

2) өткізу кезеңділігін тәуекелдің маңыздылығына қарай директорлар кеңесі бекітетін, бірақ жылына екі реттен көп емес белгіленетін тәуекелдерді өлшеу;

3) тәуекелдерге жүйелі стресс-тестілеу пен талдауды жүзеге асыру;

4) тәуекелдерді басқару әдісін таңдау және қолдану;

5) тәуекелдерді басқару жүйесін түзету.

9. Ішкі бақылау жүйесі ұйымның мыналар үшін қабылдаған ұйымдастыру жүйесін, саясатын, рәсімдері мен әдістерін білдіреді:

1) сақтандыру тәуекелдерін, активтері мен міндеттемелерін басқару тиімділігін қоса алғанда, ұйым қызметінің тиімділігін қамтамасыз ету, активтердің сақталуын қамтамасыз ету;

2) ішкі және сыртқы пайдаланушылар үшін қаржылық, реттеушілік және басқа есептіліктің толықтығын, дәйектілігін және уақтылығын, сондай-ақ ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету;

3) ұйымның сақтандыру қызметі туралы, міндетті сақтандыру туралы, акционерлік қоғамдар туралы, бағалы қағаздар нарығы туралы, қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы Қазақстан Республикасының заңнамасын және ұйымның ішкі құжаттарын орындауын қамтамасыз ету;

4) ұйым мен оның қызметкерлерін заңсыз қызметті жүзеге асыруға тартуға, оның ішінде алаяқтыққа, қателерге, дәлсіздіктерге, алдауға, қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға жол бермеу.

10. Тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйелерінің жұмыс деңгейін арттыру мақсатында ұйым өз қызметінде:

клиенттің мақсаттары мен қажеттіліктеріне сәйкес келетін сақтандыру өнімін және/немесе көрсетілетін қызметін ұсынуға;

клиенттің сақтандыру өніміне деген қажеттілігін, оның тәуекелдері мен қаржылық мүмкіндіктерін ескере отырып бағалауға;

клиенттің сақтандыру тұрғысында қорғау шарттарын түсінуіне ықпал етуге;

сапалы қызмет көрсетуге және клиенттің қанағаттануының жоғары деңгейіне қол жеткізуге бағытталған адал іскерлік практикасын сақтайды.

Ұйым жинақтаушы сақтандыру өнімдерін қоспағанда, жеке тұлғалар сақтандырушылар болып табылатын сақтандырудың ерікті сыныптары бойынша сақтандыру өнімінің тиімділігін кемінде үш жылда бір рет талдайды.

Тиімділікті талдау сақтандыру сыйлықақыларының көлемі сақтандырудың ерікті сыныптары бойынша ұйымның сақтандыру (қайта сақтандыру) сыйлықақыларының көлемінен 20 (жиырма пайыз) асатын сақтандыру өнімдері және сақтандыру өнімі бойынша қайта сақтандырушының үлесін ескере отырып, 30 (отыз) пайыздан аз шығынды сипаттайтын коэффициент бойынша жүргізіледі.

Тиімділікті талдау қорытындылары бойынша ұйым өніммен өтелетін сақтандыру оқиғаларының тізбесін ұлғайтуға бағытталған сақтандыру өнімінің шарттарын қайта қарайды немесе сақтандыру тарифін қайта қарайды.

11. Ұйым қызметінің барлық аспектілері бойынша тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесінің жұмыс істеу тиімділігін тексеру және объективті бағалау үшін ішкі аудит жүргізуді қамтамасыз етеді.

12. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесінің ішкі құжаттарына қойылатын талаптардың сақталуын қамтамасыз етеді.

Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесінің ішкі құжаттарына қойылатын талаптардың сақталуын қамтамасыз етеді.

13. Ұйымның қызметкерлері өздерінің функционалдық міндеттері шеңберінде тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесіне қойылатын талаптарды, кәсіби этика мен ішкі құжаттар нормаларын сақтайды, сондай-ақ корпоративтік басқарудың және тәуекел мәдениетінің нормаларын ұстанады.

14. Ұйым жыл сайын есепті жылдан кейінгі жылғы 15 қаңтардан кешіктірмей уәкілетті органға растайтын құжаттардың көшірмелерін қоса бере отырып, Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес нысан бойынша тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін бағалау туралы мәліметтерді ұсынады.

15. Ұйым ұйымның қаржылық және өзге де есептілігі негізінде есепті күнге тәуекелдер бойынша стресс-тестілеуді жүзеге асырады.

Ұйым уәкілетті органға тәуекелдер бойынша стресс-тестілеуді Қағидаларға 4-қосымшаға сәйкес нысан бойынша жыл сайынғы негізде есепті жылдан кейінгі жылғы 30 сәуірден кешіктірмей ұсынады.

Тәуекелдер бойынша стресс-тестілеуге тәуекелдерді басқару бөлімшесі басшысының қорытындысы қоса беріледі, ол мыналарды қамтиды:

ұйымның тәуекелдерге ұшырағыштығына талдау;

ұйымның қаржылық жағдайына аса әсер ететін тәуекелдерді айқындау.

16. Ұйым жылдық қаржылық және өзге де есептілік негізінде ұйымның тәуекелдерді бағалау жүйесінің коэффициенттерін талдауды жүзеге асырады.

Ұйым директорлар кеңесі бекіткеннен кейін жыл сайын, бірақ есепті жылдан кейінгі жылғы 30 сәуірден кешіктірмей, уәкілетті органға "жалпы сақтандыру" саласы бойынша қызметті жүзеге асыратын ұйым үшін Қағидаларға 5-қосымшаға және "өмірді сақтандыру" саласы бойынша қызметті жүзеге асыратын ұйым үшін Қағидаларға 6-қосымшаға сәйкес нысан бойынша тәуекелдерді бағалау жүйесінің коэффициенттеріне талдауды (стандартты диапазоннан шығатын коэффициенттер бойынша түсіндірмелермен) және ұйымның тәуекелдерді бағалау жүйесі коэффициенттерінің стандартты диапазонның бекітілген шектерінен төрт және одан да көп ауытқулары болған жағдайда, директорлар кеңесі бекіткен тәуекелдерді бағалау жүйесінің коэффициенттерін жақсарту жөніндегі іс-шаралар жоспарын не директорлар кеңесінің тәуекелдерді бағалау жүйесінің коэффициенттерін жақсарту жөніндегі іс-шаралар жоспарын әзірлеу қажеттілігінің жоқтығы туралы шешімін ұсынады.

17. Егер ұйым есепті күнгі жағдай бойынша қызметін екі қаржы жылынан кем жүзеге асырса, ұйымның тәуекелдерді бағалау жүйесі коэффициенттерінің стандартты диапазонның бекітілген шектерінен ауытқу санын айқындау кезінде есептерінде соңғы екі қаржы жылының әрбір жылдық есепті кезеңінің соңындағы деректер пайдаланылатын коэффициенттер ескерілмейді.

18. Ұйым клиенттердің жолданымдарымен тиімді жұмыс істеу және оларға қызмет көрсету деңгейін арттыру мақсатында жыл сайын ұйым клиенттерінің жолданымдарына талдау жүргізеді.

19. Ұйым жыл сайын есепті кезеңнен кейінгі жылдың 31 шілдесінен кешіктірмей есепті кезеңнің соңындағы жағдай бойынша тәуекелдерге негізделген талап етілетін капиталды бағалауды жүргізеді.

Талап етілетін тәуекелге негізделген капиталды бағалау нәтижелерін ұйымның директорлар кеңесі бекітеді және ұйымның қаржылық орнықтылығын қамтамасыз етуге бағытталған басқару шешімдерін одан әрі қабылдау үшін пайдаланылады.

20. Қызметін "өмірді сақтандыру" саласында жүзеге асыратын ұйым уәкілетті органға "өмірді сақтандыру" саласында қызметін жүзеге асыратын сақтандыру ұйымдарына арналған гэп-талдауды Қағидаларға 7-қосымшаға сәйкес нысан бойынша жыл сайынғы негізде есепті жылдан кейінгі жылдың 30-нан кешіктірмей ұсынады.

3-тарау. Тәуекелдерді басқару жүйесін қалыптастыру тәртібі

21. Тәуекелдерді басқарудың тиімді жүйесін ұйымдастыру мақсатында директорлар кеңесі:

1) тәуекелдерді басқару жөніндегі саясатты және Қағидаларға сәйкес әзірленетін ішкі құжаттарды бекітеді;

2) жыл сайын ұйымның тәуекелдерді бағалау жүйесінің коэффициенттерін талдауды бекітеді және ұйымның тәуекелдерді бағалау жүйесі коэффициенттерінің стандартты диапазонның бекітілген шектерінен төрт және одан да көп ауытқулары болған жағдайда, ұйымның тәуекелдерді бағалау жүйесінің коэффициенттерін жақсарту жөніндегі іс-шаралар жоспарын бекітеді не тәуекелдерді бағалау жүйесінің коэффициенттерін жақсарту жөніндегі іс-шаралар жоспарын әзірлеу қажеттілігінің жоқтығы туралы шешім қабылдайды;

3) жыл сайын тәуекелдерге негізделген талап етілетін капиталды бағалау нәтижелерін бекітеді;

4) ұйым клиенттерінің жолданымдарын талдауды қарайды және клиенттерге қызмет көрсету сапасын жақсарту және орындалу мерзімдерін көрсете отырып, клиенттердің жолданымдарына негіз болған себептерді жою жөнінде шешім қабылдайды;

5) корпоративтік басқару бөлігінде:

алқалы органдардың, ішкі аудит қызметінің, басқарманың, құрылымдық бөлімшелердің қызметін үйлестіреді;

басшы қызметкерлердің функционалдық міндеттемелеріндегі ықтимал мүдделер қақтығысын азайту бойынша шаралар қабылдайды;

ұйыммен ерекше қатынастар арқылы байланысты тұлғаларға жеңілдік шарттарын беру фактісін тексеруді қамтамасыз етеді;

директорлар кеңесінің құзыретіне жататын өзге де мәселелер;

6) стратегиялық мақсаттарды түзету мақсатында мыналарды қарайды:

тәуекелдерді басқару бөлімшесі немесе функциясына көрсетілген талдауды жүргізу кіретін өзге құрылымдық бөлімше жүргізген ұйымның капиталдағы ағымдағы (болашақ) қажеттіліктерін талдау;

ішкі (сыртқы) аудиторлар өздері жүргізген тексеру нәтижелері бойынша анықталған сәйкессіздіктер, сондай-ақ олардың ұсынымдары көрсетілген есеп;

активтерді және пассивтерді басқару кеңесінің (инвестициялық қызмет үшін жауапты бөлімшенің) ұйымның активтерін инвестициялау бойынша жүргізілген операциялардың (мәмілелердің) (қаржы құралдарының түрлері бойынша топтастырылып және олардың баланстық, нарықтық құнын, кірістілігін, сатып алу мен сату сомаларын көрсете отырып) нәтижелері бойынша есебі;

7) тәуекелдерді басқару бөлігінде:

корпоративтік стратегияға, саясаттарға, рәсімдерге және ішкі құжаттарға қайшы келетін операциялардың жасалуын болдырмау мақсатында, сондай-ақ оларды түзету мақсатында құрылған алқалы органдар, ішкі аудит қызметі мен құрылымдық бөлімшелер арқылы ұйымның қызметін тұрақты мониторингтеуді жүзеге асырады;

ішкі аудит қызметі, тәуекелдерді басқару бөлімшесі функцияларының ұйымдастырушылық дербестігін қамтамасыз ету;

уәкілетті орган шараларының, оның ішінде кемшіліктерді жою жөніндегі іс-шаралар жоспарының орындалуын бақылауды жүзеге асырады;

уәкілетті орган талаптары орындалмаған, анықталған кемшіліктер уақтылы жойылмаған (жойылмаған) жағдайда, орындалмау (жойылмау) себептерін анықтайды және жауапты қызметкерлерге тиісті шаралар қолданады;

қабылданатын тәуекелдерді лимиттеу және мәмілелерге (операцияларға) шектеулерді белгілеуді жүзеге асырады;

тәуекелдерді бағалау жүйесінің коэффициенттерін жақсарту жөніндегі іс-шаралар жоспары бекітілген жағдайда, Ұйым тоқсан сайынғы негізде жоспардың орындалуын бақылауды жүзеге асырады.

Осы тармақтың 2), 3), 4) тармақшаларының ережелері Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалына қолданылмайды.

22. Тәуекелдерді басқару бөлімшесі тәуекелдерді басқару саясатын әзірлейді және жүйелі түрде стресс-тестілеуді, сценарийлік талдау жүргізуді көздейді және мыналармен шектелмей, төмендегілерді белгілейді:

1) ұйымның ұйымдық құрылымының құрамында андеррайтингтік кеңестің, активтерді және пассивтерді басқару кеңесінің, тәуекелдерді басқару бөлімшесінің болуын;

2) бағалы қағаздар нарығында инвестициялық портфельді басқару бойынша қызметті жүзеге асыруға лицензиясы бар ұйым үшін – ұйымның ұйымдық құрылымының құрамында төмендегі функцияларды қоса алғанда, бірақ олармен шектелмей, инвестициялық портфельді басқару жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын бөлімшенің болуы:

инвестициялық декларацияны әзірлеу, сақтанушылар активтерін инвестициялау лимиттерін айқындау және қайта қарау, сақтанушылар активтерінің есебінен мәмілелер жасасу туралы шешімдер қабылдау кезінде жасалатын ұсынымдарды (бұдан әрі – ұсынымдар) дайындау үшін қажетті ақпаратты жинақтау, өңдеу және талдау;

ұсынымдар жасау;

ұйымның инвестициялық комитеті отырыстарының қорытындысы бойынша қабылданған инвестициялық шешімдер мен хаттамаларды ресімдеу;

сақтанушылар активтерінің есебінен сатып алынған қаржы құралдарын есепке алу;

сақтанушыларға инвестициялық портфельді басқару жөніндегі қызметтің нәтижелері туралы есептерді сақтанушының инвестицияларға қатысу талабы көзделетін сақтандыру шарттарында көзделген тәртіппен дайындау;

активтерді басқарды жүзеге асыру процесінде сақтанушылардың басқа қаржы ұйымдарымен өзара іс-қимыл жасауы;

ұйымның ішкі құжаттарында айқындалған функциялар;

3) тәуекелдерді басқаруға тікелей қатысы бар басшы қызметкерлерге және қызметкерлерге білімінің және жұмыс өтілінің болу талаптарын қоса алғанда, қойылатын біліктілік талаптарын;

4) ұйымның директорлар кеңесінің, алқалы органдарының, ішкі аудит қызметінің, басқармасының, тәуекелдерді басқару бөлімшесінің, құрылымдық бөлімшелерінің тәуекелдерді басқару жөніндегі өкілеттіктерін және функционалдық міндеттерін;

5) ұйымның құрылымдық бөлімшелерінің, алқалы органдарының, басқармасының және директорлар кеңесінің, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы филиалының Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы арасында тәуекелдерді басқаруға қажетті ақпарат алмасу тәртібін;

6) ұйымның қызметіне байланысты тәуекелдер көрсеткіштерінің сандық мәндерін айқындау тәртібін қоса алғанда, тәуекелдерді идентификаттау, бағалау, мониторингтеу және бақылау рәсімдерін;

7) басқарушылық шешімдердің орындалуына тұрақты мониторинг жүргізу және қабылданған басқарушылық шешімдердің тиімділігін анықтау рәсімдерін;

8) тәуекелдерді басқару жүйесінің тиімділігін бағалаудың ішкі өлшемшарттарын;

9) сапалық және сандық тәсілдерді қоса алғанда, тәуекелдер картасын әзірлеу тәртібін;

10) тәуекел лимитін, оның ішінде Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалы үшін айқындау жөніндегі рәсімдерді;

11) ұйым қызметі барысында туындайтын тәуекелдерді басқару жөніндегі шараларды;

12) сәйкестендірілген (анықталған) тәуекелдерді мониторингтеу, бағалау және бақылау, ұйым тәуекелдерінің картасын жасау рәсімдерін, оның ішінде:

тәуекелдерді басқару бөлімшесі ұйымның басқа құрылымдық бөлімшелерімен бірлесіп тәуекелдерді идентификаттау бойынша қабылдайтын шараларды;

тәуекелдердің туындау жиілігін бағалауды қоса алғанда, тәуекелдерді басқару бөлімшесі жүзеге асыратын тәуекелдерді бағалау, кейіннен осы тәуекелдер көрсеткен ықпалдарды жіктеу және тәуекел лимиттерін белгілеу;

тәуекелдер көрсеткіштері мәндерінің және тәуекелдер көрсеткіштерінің барынша жоғары рұқсат етілген мәндерінің өзгеруін мониторингтеуді, сондай-ақ тәуекел лимиттерінің тәуекел көрсеткіштерінің мәндері сәйкес келмеген жағдайда тәуекелдерді барынша азайту мақсатында қабылданатын шараларды қамтитын тәуекелдерді басқару бөлімшесі жүргізген тәуекелдердің мониторингі;

директорлар кеңесіне шығыстарға (зиянға) ұшыратуы мүмкін және (немесе) ұйымының қызметіне ықпал ететін немесе заңсыз сипаттағы кез келген елеулі жағдайлар туралы есептілікті тез арада ұсыну тетігін;

13) тәуекелдерді тестілеу және бағалануын модельдеу рәсімдерін;

14) тәуекелдерді басқару бөлімшесінің директорлар кеңесіне тәуекелдерді басқару жөніндегі есепті беру тәртібін, оларға мыналар кіреді:

тәуекелдерді басқару бойынша ағымдағы жағдай (тәуекелдерді барынша азайту және жою бойынша жүргізілетін жұмыстар);

анықталған тәуекелдер және осы тәуекелдерді барынша азайту бойынша іс-шаралар жоспары, сондай-ақ оларды төмендету және болдырмау бойынша жүргізілген жұмыстың нәтижелері;

ағымдағы қызметін жүргізу барысында туындауы мүмкін тәуекелдер және оларды төмендету және болдырмау жолдары;

ұйымның корпоративтік стратегиясын іске асырудың ағымдағы кезеңінде туындауы мүмкін тәуекелдерді бақылау және мониторингтеу және оларды барынша азайту және болдырмау жолдары;

тәуекелдерді басқару жүйесінің барабарлығы мен тиімділігі;

15) бақылауды жүзеге асыруға жауапты тұлғалар лауазымдарының тізбесін көрсете отырып, сақтандыру, инвестициялық және өзге қызмет бойынша және мәмілелер (операциялар) бойынша белгіленген лимиттердің орындалуын бақылауды жүзеге асыру тәртібі.

23. Басқарма тәуекелдерді басқару жүйесінің жұмыс істеуін қамтамасыз ету мақсатында:

1) тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау бөлігінде белгіленген мақсаттарға және әдістерге сәйкес ұйымға күнделікті басшылық жасауды жүзеге асырады;

2) директорлар кеңесінің, алқалы органдардың, басқарманың (Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының тиісті атқарушы органы), Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы филиалының басшы қызметкерлерінің және құрылымдық бөлімшелердің арасында тәуекелдерді тиімді басқаруды және ішкі бақылауды қамтамасыз ететін ақпарат беру тәртібін бекітеді;

3) директорлар кеңесінің нұсқауларын, ішкі аудит қызметінің ұсынымдары мен ескертулерін, тәуекелдерді басқару бөлімшесінің ұсынымдарын, уәкілетті органның талаптары мен шараларын іске асыруды жүзеге асырады;

4) тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жөніндегі саясатты іске асыру мақсатында ішкі құжаттарды бекітеді;

5) төлем жасауға қабілеттілік маржасы жеткіліктілігінің қажетті деңгейін сақтау мақсатында активтерді әртараптандыру, рентабельділік, капиталдың өтімділігі және жеткіліктілігі, тәуекелдер бойынша бағдарларды айқындайды;

6) директорлар кеңесі белгілеген тәуекелдер лимиттерінің шегіндегі операциялар түрлері бойынша тәуекелдердің лимиттерін бекітеді;

7) тәуекелдерді басқару бөлімшесінің ай сайынғы есептеулері негізінде көрсетілген лимиттердің сақталуын бақылаудың тиімді шараларын қабылдауды қамтамасыз етеді;

8) тариф саясатының тәуекелдер жөніндегі дәйекті статистикасы негізінде тәуекелдер дамуындағы болжамды үрдістерге сәйкес келуін қамтамасыз етеді;

9) ұйым үшін әлеуетті тәуекелді туындататын ішкі және сыртқы экономикалық факторларға тұрақты түрде талдау жасауды, олардың қаржылық көрсеткіштерге әсер ету дәрежесін бағалауды қамтамасыз етеді;

10) түзету коэффициенттерінің қызметкер еңбек (қызметтік) міндеттерін атқарған кезде оны жазатайым оқиғалардан міндетті сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру сыйлықақыларына барабарлығын бағалау үшін қаржылық көрсеткіштер мен статистикалық ақпаратқа тұрақты түрде талдау жүргізуді қамтамасыз етеді.

Осы тармақшаның талабы "Қызметкер еңбек (қызметтік) міндеттерін атқарған кезде оны жазатайым оқиғалардан міндетті сақтандыру туралы" 2005 жылғы 7 ақпандағы Қазақстан Республикасы Заңының 17-1-бабы 2-1-тармағының негізінде түзету коэффициенттерін айқындайтын сақтандыру ұйымына қолданылады;

11) ағымдағы және болашақтағы экономикалық ортаны, нормативтік құқықтық базаны, капиталдың мөлшерін ескере отырып, жылдық бюджеттерді, стратегиялық жоспарларды жасау бөлігінде директорлар кеңесіне ұсынымдар береді;

12) іс-шаралар жоспарының қаржылық тұрақсыздық және төтенше жағдайлар жағдайында орындалуын және тиісті тоқсан сайынғы есептің ұсынылуын бақылайды;

13) шарттық қатынастардың, сақтандыру қызметі туралы, міндетті сақтандыру туралы, акционерлік қоғамдар туралы, бағалы қағаздар рыногы туралы, қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы Қазақстан Республикасының заңнамасы талаптарының, ұйымның қаржы құралдарымен операциялар жүргізуді регламенттейтін ішкі құжаттарының сақталуына тұрақты түрде талдау жүргізеді;

14) құрылымдық бөлімшелердің ықтимал және әлеуетті тәуекелдерді басқарудағы саясаттарды, тәуекелдердің белгіленген лимиттер шегіндегі мөлшерлерін сақтауын бақылайды;

15) қаржы құралдарының нарықтық құнының серпінін ескере отырып, олармен операциялардан кірістердің (шығыстардың) өзгеруіне талдау жүргізуді қамтамасыз етеді;

16) ұйымның төлем қабілеттілігі маржасының сақтандыру қызметі туралы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес талап етілетін ең төменгі деңгейіне сәйкес келуін қамтамасыз етеді;

17) сыртқы аудиторлардың ұсынымдарын ескере отырып, есепке алу және есептілік жүйесін жақсартуды қамтамасыз етеді;

18) аудиторлық есептерге талдау жүргізеді және директорлар кеңесіне анықталған кемшіліктерді жою туралы тиісті шаралар қабылдау жөнінде ұсыныстар береді.

Осы тармақтың ережелерін Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалына қолданған кезде осы тармақтың 2), 4), 6) тармақшаларының талаптары Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының тиісті атқарушы органының құзыретіне жатады.

24. Басқарма тәуекелдерді басқару жүйесінің тиімділігі мақсатында сақтандыру қызметтерін ұсыну процесінде келіп түскен клиенттердің жолданымдарын қараудың ішкі тәртібін әзірлеуді және бекітуді қамтамасыз етеді, сондай-ақ ұйымның осы тармақта көрсетілген талаптарды сақтауын мониторингтеуді жүзеге асырады.

Клиенттердің жолданымдарын қараудың ішкі тәртібі Сақтандыру қызметі туралы Заңнама талаптарын ескереді және мыналарды:

1) ұйымға келіп түсетін жолданымдарды қабылдауды, бастапқы өңдеуді, тіркеуді және клиенттердің жолданымдарына жауаптарды қоса алғанда, клиенттердің жолданымдары бойынша ісқағаздарын жүргізу рәсімдерін;

2) клиенттердің жолданымдарын өңдеуді және жауап дайындауды жүзеге асыру тапсырылатын жауапты құрылымдық бөлімшелерге немесе қызметкерлерге келіп түскен жолданымдарды жеткізу (беру) рәсімдерін;

3) клиенттердің жолданымдарын уақтылы өңдеу және клиенттердің жолданымдарына жауап дайындау мерзімдерін;

4) клиенттердің жолданымдарын қарау және клиенттердің жолданымдарына жауаптар дайындау кезінде ұйымдардың құрылымдық бөлімшелерінің өзара іс-қимыл жасау тәртібін;

5) Клиенттердің қанағаттанушылығын бағалау үшін клиенттерден кері байланыс алу тәртібін;

6) ұйым клиенттерінің келіп түскен жолданымдарының сыныптауышын жүргізу рәсімдерін айқындайды.

Ұйым клиенттерінің келіп түскен жолданымдарының сыныптауышында сақтандыру сыныбы, сақтандыру түрі, клиент (жеке/заңды тұлға, тегі, аты және әкесінің аты (ол болған кезде)/заңды тұлғаның атауы, ЖСН/БСН), жолданымның мәні және басқалар туралы ақпарат болады.

25. Клиенттің жолданымын қарау мерзімі ұйымға келіп түскен күннен бастап 15 (он бес) жұмыс күнінен аспайды.

26. Жолданымды қарау мерзімі жолданымды дұрыс қарау үшін маңызы бар нақты мән-жайлар анықталған жағдайда тағы 15 (он бес) жұмыс күніне ұзартылуы мүмкін, бұл туралы клиентке мерзім ұзартылған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде хабарланады.

27. Жолданымды қарау процесінде ұйым клиентке оның құқықтары туралы, оның ішінде сақтандыру омбудсманына, уәкілетті органға және (немесе) сотқа жүгіну құқығы туралы хабарлайды.

28. Тәуекелдерді басқару бөлімшесінің функцияларына:

1) мыналарды:

тәуекелдерді басқару жөніндегі саясатты әзірлеуді;

сапалық және сандық тәсілдерді қоса алғанда, тәуекелдер картасын әзірлеуді;

басқарушылық шешімдер қабылдау барысына қатысуды;

басқарушылық шешімдердің орындалуына және қабылданған басқарушылық шешімдердің тиімділігін айқындауға тұрақты мониторинг жүргізуді;

сақтандыру, инвестициялық және өзге де мәмілелер (операциялар) бойынша белгіленген лимиттердің орындалуын бақылауды қоса алғанда, тәуекелдерді басқарудың тиімді жүйесін ұйымдастыру;

2) ұйымның қызметіне байланысты тәуекелдер көрсеткіштерінің сипаттау және сандық мәндерін анықтауды, сондай-ақ тәуекелдер көрсеткіштерінің барынша рұқсат етілген мәндерін айқындауды қоса алғанда, тәуекелдерді идентификаттау және бағалау;

3) "жалпы сақтандыру" саласы бойынша қызметті жүзеге асыратын ұйым үшін Қағидаларға 5-қосымшаға және "өмірді сақтандыру" саласы бойынша қызметті жүзеге асыратын ұйым үшін Қағидаларға 6-қосымшаға сәйкес нысан бойынша жылдық қаржылық және өзге де есептілік негізінде ұйымның тәуекелдерін бағалау жүйесінің коэффициенттерін талдау;

4) актуариймен бірлесіп тәуекелдерге негізделген талап етілетін капиталды бағалауды жүргізу;

5) ұйым қызметі барысында туындайтын тәуекелдерді басқару бойынша шаралар қабылдау;

6) идентификатталған (анықталған) тәуекелдерді мониторингтеу, бағалау және бақылау, оның ішінде:

ұйымның басқа да құрылымдық бөлімшелерімен бірлесіп, тәуекелдерді идентификаттау шараларын қабылдау;

тәуекелдердің туындау жиілігін бағалауды қоса алғанда, тәуекелдерді бағалау, кейіннен осы тәуекелдер көрсеткен әсерді сыныптау және тәуекелдердің лимиттерін белгілеу;

тәуекелдер көрсеткіштері мәндерінің өзгерісін мониторингтеуден және тәуекелдер көрсеткіштерінің барынша рұқсат етілген мәндерінен тұратын тәуекелдерді, сондай-ақ тәуекелдер көрсеткіштерінің мәндері тәуекелдер көрсеткішінің барынша рұқсат етілген мәндеріне сәйкес келмеген жағдайда, тәуекелдерді барынша азайту мақсатында қабылданатын шараларды мониторингтеу;

ұйымның қызметіне зиян келтіруі және (немесе) ықпал етуі мүмкін немесе заңсыз сипаттағы кез келген маңызды жағдайлар туралы дереу басқармаға және директорлар кеңесіне есептілік беру;

7) ұйымның тиісті құрылымдық бөлімшелерінің анықталған тәуекелдерді барынша азайту бойынша іс-шаралардың егжей-тегжейлі жоспарын (жоспарларды құрылымдық бөлімшелер ұсынады және ұйымның анықталған тәуекелдерді барынша азайту жөніндегі іс-шаралардың жалпы жоспарын тәуекелдерді басқару бөлімшесі әзірлейді) әзірлеу бойынша процесті ұйымдастыру және директорлар кеңесі бекіткен ұйымның тәуекелдерді барынша азайту жөніндегі іс-шаралар жоспарын одан әрі мониторингтеу;

8) төтенше жағдайлар және ұйымның үздіксіз қызметін қамтамасыз ету жағдайына арналған жоспарын орындау жөніндегі іс-шараларды ұйымдастыру;

9) мыналарды тұрақты талдау:

қаржылық көрсеткіштерді (стресс-тестілеу және қабылданған тәуекелдер деңгейін тұрақты мониторингтеу шеңберінде);

қаржы құралдары бағасының өзгеруінің өтімділік, төлем жасау қабілеттілігі көрсеткіштеріне, төлем жасау қабілеті маржасының жеткіліктілігіне ықпалы (стресс-тестілеу және қабылданған тәуекелдер деңгейін тұрақты мониторингтеу шеңберінде);

10) макроэкономикалық факторлардың рентабельділікке, өтімділікке, төлем жасау қабілеті маржасының жеткіліктілігіне ықпал етуінің болжамы;

11) директорлар кеңесі мен басқармаға тоқсан сайынғы негізде мына бағыттар бойынша тәуекелдерді басқару жүйесін бағалау және талдау бойынша есеп ұсыну:

тәуекелдерді басқарудың ағымдағы жай-күйі (тәуекелдерді барынша азайту және болдырмау бойынша жүргізіліп отырған жұмыстар);

анықталған тәуекелдер және осы тәуекелдерді барынша азайту жөніндегі іс-шаралар жоспары, сондай-ақ оларды азайту не болдырмау бойынша жүргізілген жұмыстың нәтижелері;

ұйымның ағымдағы қызметін жүргізу барысында туындауы мүмкін тәуекелдер және оларды азайту және болдырмау жолдары;

ұйымның корпоративтік стратегиясын іске асырудың ағымдағы кезеңінде туындауы мүмкін тәуекелдерді бақылау және мониторингтеу және оларды барынша азайту және болдырмау жолдары;

тәуекелдерді басқару жүйесінің барабарлығы мен тиімділігі;

есепті кезеңде қаржылық көрсеткіштерге қысқаша талдау;

тәуекелдер картасын бағалау және талдау;

тәуекелдерді тестілеудің қолданылатын рәсімдерінің және бағалау модельдерінің барабарлығы мен тиімділігі;

12) директорлар кеңесінің бекітуіне:

есепті жылдан кейінгі жылғы 1 сәуірден кешіктірмей, тәуекелдерді бағалау жүйесінің коэффициенттеріне жүргізілген талдауды (стандартты диапазонның шегінен асып кететін коэффициенттер бойынша түсіндірмелермен бірге);

ұйымның тәуекелдерді бағалау жүйесі коэффициенттерінің стандартты диапазонның бекітілген шектерінен төрт және одан да көп ауытқулары болған жағдайда, тәуекелдерді бағалау жүйесінің коэффициенттерін жақсарту жөніндегі іс-шаралар жоспарын;

есепті жылдан кейінгі жылғы 31 шілдеден кешіктірмей тәуекелдерге негізделген, талап етілетін капиталды бағалау нәтижелерін ұсыну;

13) акционерлердің жылдық жалпы жиналысына тәуекелдерді бағалау жүйесі коэффициенттерінің талдауын (стандартты диапазонның шегінен асып кететін коэффициенттер бойынша түсіндірмелермен бірге) және директорлар кеңесі бекіткен тәуекелдерді бағалау жүйесінің коэффициенттерін жақсарту жөніндегі іс-шаралар жоспарын (болған кезде) ұсыну;

14) мыналардың:

Қағидаларға 8-қосымшаға сәйкес андеррайтинг тәуекелін басқаруға қойылатын талаптардың;

Қағидаларға 9-қосымшаға сәйкес қайта сақтандыру тәуекелін басқаруға қойылатын талаптардың;

Қағидаларға 10-қосымшаға сәйкес сақтандыру төлемдерінің тәуекелін басқаруға қойылатын талаптардың;

Қағидаларға 11-қосымшаға сәйкес сақтандыру резервтері жеткіліксіздігінің тәуекелін басқаруға қойылатын талаптардың;

Қағидаларға 12-қосымшаға сәйкес инвестициялық тәуекелді басқаруға қойылатын талаптардың;

Қағидаларға 13-қосымшаға сәйкес операциялық және ілеспе тәуекелдерді басқаруға қойылатын талаптардың;

Қағидаларға 14-қосымшаға сәйкес комплаенс-тәуекелді басқаруға қойылатын талаптардың орындалуын қамтамасыз ету;

15) корпоративтік стратегияны және тәуекелдерді басқару жөніндегі ішкі саясатты түзету мақсатында стратегиялық жоспарлау және талдау бөлімшесімен не осыған ұқсас функциялар атқаратын өзге де бөлімшемен бірлесіп, басқармаға кемінде жылына бір рет:

барлық тәуекелдер, олардың ықтималдылық дәрежесі, ұйымның дайындық дәрежесі, оларды барынша азайту бойынша жүргізілген іс-шаралар, ден қою шаралары туралы сандық және сапалық деректерді ескере отырып, ұйымның ағымдағы жай-күйіне егжей-тегжейлі шолуды қамтитын есепті;

ұйымның қаржылық жай-күйі мен қызметінің нәтижелеріне егжей-тегжейлі шолуды, сондай-ақ ұйымның қаржылық жай-күйіне, ұйымның тәуекелдер картасына ықпал етуі мүмкін сақтандыру қызметі туралы, міндетті сақтандыру туралы, акционерлік қоғамдар туралы, бағалы қағаздар рыногы туралы, қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріндегі өзгерістерді қамтитын есепті ұсыну.

Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалына осы тармақтың ережелері қолданылатын жағдайда:

осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларының ережелері Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының тәуекелдерін басқару жөніндегі бөлімшенің функционалдық міндеттеріне қолданылады;

осы тармақтың 3), 12) және 13) тармақшаларының ережелері Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалына қолданылмайды.

29. Тәуекелдерді басқару бөлімшесі ұйымның барлық алқалы органдарынан, құрылымдық бөлімшелерінен, филиалдарынан, өкілдіктерінен және қызметкерлерінен өз функцияларын жүзеге асыруға қажетті кез келген құжаттарды және ақпаратты тәуекелдерді басқару бөлімшесінің сұрау салуында көрсетілген мерзімде алады.

30. Ұйымның басшы қызметкерлері және құрылымдық бөлімшелердің басшылары тәуекелдерді бағалауға байланысты барлық қажетті ақпаратты тәуекелдерді басқару бөлімшесіне уақтылы ұсынады.

31. Ұйымның тәуекелдерді басқару бөлімшесінің басшысы (тәуекел-менеджер) мынадай біліктілік талаптарына сәйкес келеді:

1) жоғары білімі бар;

2) тәуекелдерді басқару саласындағы мынадай халықаралық сертификаттардың бірі бар (FRM (Financial Risk Manager) - Қаржылық тәуекел менеджері, PRM (Professional Risk Manager) - Кәсіби тәуекел менеджері, CFA - Сертификатталған қаржы талдаушысы) және (немесе) ISO 31000/COSO Enterprise Risk Management сериясы стандарты бойынша сертификаты, актуарийдің лицензиясы немесе қаржы ұйымдарында немесе уәкілетті органда тәуекелдерді басқару, актуарлық есеп айырысу, бухгалтерия немесе ішкі аудит саласында кемінде бір жыл жұмыс өтілі бар.

4-тарау. Ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру тәртібі

32. Ұйымда ішкі бақылау жүйесі:

1) ұйым қызметінің операциялық және қаржылық тиімділігін қамтамасыз ету үшін құрылады, бұл ұйымның активтері мен пассивтерін басқарудың тиімділігі мен рентабельдігін тексеруді және зиян ықтималдығын айқындауды көздейді;

2) қаржылық және басқарушылық есептіліктің сенімділігін, толықтығын және уақтылығын қамтамасыз ету үшін құрылады, бұл дәйекті және сапалы қаржылық есептіліктің және ұйым шешімдер қабылдаған кезде пайдаланатын басқа да қаржылық құжаттардың жасалуын тексеруді көздейді;

3) Сақтандыру қызметі туралы, міндетті сақтандыру туралы, акционерлік қоғамдар туралы, бағалы қағаздар рыногы туралы, қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы Қазақстан Республикасының заңнамасының талаптарын және ұйымның ішкі құжаттарын сақтауды қамтамасыз ету үшін құрылады.

Осы құрауыштардың тиісінше жұмыс істеуі ұйымның тиімді қызметінің маңызды талабы, ақпараттық жүйелердің жұмысы және пруденциялық нормативтерді және ұйымның уәкілетті орган белгілеген сақталуға міндетті өзге де нормалар мен лимиттерді сақтауы болып табылады.

33. Ұйымның ішкі бақылау жүйесі өзара байланысты бес құрауыштан тұратын тұрақты процесті білдіреді:

1) басқарушылық бақылау;

2) тәуекелдерді анықтау және бағалау;

3) бақылауды жүзеге асыру және өкілеттіктерді бөлу;

4) ақпараттық алмасу және өзара іс-қимыл;

5) мониторинг (ішкі бақылау жүйесінің тиімділігін бағалау) және бұзушылықтар мен сәйкессіздіктерді (кемшіліктерді) болдырмау.

34. Ішкі бақылау жүйесінің мынадай үш кезеңнен үздіксіз кезекпен өту қағидаты бойынша жұмыс істеуі:

1) рәсімдерді ұйымның ішкі құжаттарына енгізу арқылы ішкі бақылау жүйесін (тиімділік бағалауының нәтижелерін ескере отырып) қалыптастыру;

2) жұмыста ұйымның ішкі құжаттарының орындалуы;

3) ішкі бақылау жүйесінің тиімділігіне бағалау жүргізу.

35. Мыналар:

1) ұйымның корпоративтік стратегиясында қойылған мақсаттары мен міндеттеріне құрылымдық бөлімшелердің өздеріне жүктелген функциялары шеңберінде директорлар кеңесіне және басқармаға қаржылық қызметінің жоспарлы көрсеткіштерімен қоса қаржылық қызметтің ағымдағы нәтижелері туралы есептерді ұсынуы арқылы қол жеткізу барысын тоқсан сайын тексеру;

2) кассалық қолма-қол ақшаны және қаржы құралдарын қоса алғанда, кезең-кезеңімен түгендеу жүргізу;

3) тәуекелдің белгіленген лимиттерінің сақталуын және анықталған сәйкессіздіктерді жою бойынша іс-шаралардың іске асырылуын тексеру;

4) міндетті авторизацияны талап ететін операциялар тізбесін белгілеу;

5) операциялар талаптарын және тәуекелдерді басқару модельдерін қолдану нәтижелерін тексеру;

6) жүргізілген операциялардың есепте және есептілікте уақтылы, дұрыс, толық және дәл көрсетілуін тексеру ішкі бақылау рәсімдері болып табылады.

5-тарау. Корпоративтік басқару

36. Корпоративтік басқарудың тиімді жүйесінің негізгі элементтері мыналар болып табылады:

1) корпоративтік құндылықтар, іс-әрекет кодекстері мен стандарттары, сондай-ақ олардың сақталуын қамтамасыз ету үшін қолданылатын құралдар;

2) ұйым қызметінің стратегиясы;

3) жеке қызметкерлер үшін де, ұйым органдары үшін де шешім қабылдаудың иерархиялық құрылымын қоса алғанда, шешімдер қабылдау бөлігіндегі міндеттер мен өкілеттіктерді бөлу;

4) басқару органы, атқарушы орган және аудиторлар арасындағы өзара іс-қимыл және ынтымақтастық тетіктері;

5) тәуекелдерді басқару рәсімдері және әдістемелері;

6) ішкі бақылау жүйесі;

7) ұйым қызметкерлерін тиісті әрекеттерге итермелейтін ақшалай сыйақылар, қызмет бойынша жылжыту және уәждеменің басқа да нысандары түріндегі қаржылық және басқарушылық сипаттағы ынталандырулар;

8) басқару есептілігінің барабар жүйесінің болуы;

9) ұйымдық құрылым;

10) корпоративтік басқарудың ашықтығы.

37. Ұйымның ұйымдық құрылымы таңдалған бизнес-модельге, қызмет ауқымына, операциялардың түрлері мен күрделілігіне сәйкес келеді, мүдделер қақтығысын барынша азайтады және алқалы органдар мен ұйымның құрылымдық бөлімшелері арасында тәуекелдерді басқару өкілеттіктерін бөледі.

38. Директорлар кеңесінің мүшелері өздерінің функционалдық міндеттерін адал орындайды және өз қызметінде мынадай қағидаттарды ұстанады:

1) ұсынылатын ақпаратты жан-жақты бағалау негізінде шешімдерді ұтымды қабылдау және ұйым мүддесінде әрекет ету;

2) ұйымның мүддесіне нұқсан келтіре отырып, ұйыммен ерекше қатынастар арқылы байланысты тұлғалардың жеке пайдасын, мүдделерін ескермей, ұйымның мүддесіне шешімдер қабылдау және әрекет ету.

3) ұйым қызметіне белсенді тарту және ұйым қызметінің елеулі өзгерістері мен сыртқы жағдайлар туралы хабардар болу, сондай-ақ ұзақ мерзімді перспективада ұйымның мүдделерін қорғауға бағытталған уақтылы шешімдер қабылдау;

4) корпоративтік басқару кодексінің жобасын және (немесе) оған енгізілген өзгерістерді алдын ала қарау.

39. Директорлар кеңесінің міндеттеріне:

1) Ұйымның корпоративтік басқару жүйесінің мынадай қағидаттарға сәйкестігін қамтамасыз ету:

ұйым қызметінің ауқымы мен сипатына, оның құрылымына, тәуекелдер бейініне, ұйымның бизнес-моделіне сәйкестігі;

Қазақстан Республикасының акционерлік қоғамдар туралы заңнамасына сәйкес көзделген акционерлердің құқықтарын қорғау және осы құқықтардың іске асырылуын қолдау;

Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттік реттеу, бақылау және қадағалау туралы, акционерлік қоғамдар туралы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес ақпараттың уақтылы және анық жария болуын қамтамасыз ету.

Директорлар кеңесінің мүшелері өз міндеттерін орындау үшін толық, өзекті және уақтылы ақпаратқа қол жеткізе алады;

2) ұйымның басқарма мүшелерін сайлау, тәуекел-менеджмент, ішкі аудит бөлімшелерінің басшыларын және комплаенс-бақылаушыны тағайындау;

3) аудиторлық ұйым куәландырған жылдық қаржылық есептілікті алдын ала бекіту;

4) ұйым қызметкерлері ұйым қызметіне және азаматтық, салық, банк, сақтандыру туралы Қазақстан Республикасының заңнама талаптарына, қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттік реттеу, бақылау және қадағалау туралы, зейнетақымен қамсыздандыру туралы, бағалы қағаздар рыногы туралы, бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік, қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл, акционерлік қоғамдар туралы, сондай-ақ теріс пайдалану туралы Қазақстан Республикасының заңнамасына қатысты бұзушылықтар туралы конфиденциалды түрде хабарлайтын ұйым рәсімдерінің тиімді сақталуын бақылау;

5) ұйым басқармасының қызметін бақылауды:

ұйым басқармасының директорлар кеңесі бекіткен стратегиялар мен саясаттарды, акционерлердің жалпы жиналысының шешімдерін іске асыруын мониторингтеу;

Қағидаларға сәйкес ұйым басқармасының қызметін реттейтін ішкі құжаттарды бекіту;

ішкі бақылау жүйесін енгізуді қамтамасыз ету;

ұйым басқармасының мүшелерімен тұрақты кездесулер өткізу;

басқарма ұсынған мәліметтерге талдау және сыни бағалау;

ұйымның стратегиясында айқындалған және қаржылық орнықтылыққа бағытталған ұзақ мерзімді мақсаттарға сәйкес келетін қажетті нәтижелілік стандарттары мен басқарма мүшелерінің еңбегіне ақы төлеу жүйесін белгілеу арқылы жүзеге асыру;

6) өзара іс-қимыл және тәуекел-менеджмент бөлімшесі басшысының жұмысын бақылау;

7) қабылданған шешімдердің жазбаларын жүргізуді қамтамасыз ету (отырыстардың хаттамалары, қаралған мәселелер туралы қысқаша ақпарат, ұсынымдар, бар болса, сондай-ақ ұйымның директорлар кеңесі мүшелерінің ерекше пікірлері). Мұндай құжаттар және (немесе) материалдар Қазақстан Республикасының қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттік реттеу, бақылау және қадағалау туралы заңнамасына сәйкес талап ету бойынша уәкілетті органға ұсынылады;

8) тәуекелдерді басқару мақсаттары үшін толық, анық, уақтылы ақпаратты жинау және талдау мақсатында ақпараттық технологиялардың дамыған инфрақұрылымын қамтамасыз ету.

40. Ұйымның тәуелсіз директоры Директорлар кеңесінің мүшесі ретінде еңбекақы төлеу жөніндегі сыйақыны қоспағанда, объективті пайымдауды жүзеге асыруға қауіп төндіретін ұйыммен, оның басқаруымен немесе оның меншігімен қандай да бір материалдық мүдделерден немесе қатынастардан босатылды.

41. Тәуелсіз директор тәуелсіздік мәртебесінің жоғалу ықтималдығын бақылайды және мұндай жағдайлар болған жағдайда директорлар кеңесінің төрағасын алдын ала хабардар етеді. Директорлар кеңесі мүшесінің тәуелсіздігіне әсер ететін мән-жайлар болған жағдайда, директорлар кеңесінің төрағасы тиісті шешім қабылдау үшін осы ақпаратты акционерлерге жылдам жеткізеді.

42. Ұйымның корпоративтік хатшысы ұйымның акционерлер жиналысы мен директорлар кеңесі отырыстарының дайындалуын және өткізілуін бақылайды, акционерлердің жалпы жиналысының күн тәртібі мәселелері бойынша материалдарды және ұйымның директорлар кеңесінің отырысына материалдарды қалыптастыруды қамтамасыз етеді, оларға қол жеткізуді қамтамасыз етуге бақылау жүргізеді.

43. Корпоративтік хатшының құзыреті мен қызметі ұйымның директорлар кеңесі бекіткен ұйымның ішкі құжаттарымен айқындалады.

Корпоративтік хатшының ұйым басқармасы хатшысының функцияларын жүзеге асыруына жол беріледі. Корпоративтік хатшы лауазымын ұйымдағы кез келген өзге лауазыммен қоса атқаруға жол берілмейді, сол сияқты ұйымның корпоративтік хатшысы лауазымын атқару кезеңінде оның ұйымның директорлар кеңесінің тиісті келісімін алмай, өзге де ұйымдарда жұмыс істеуіне жол берілмейді.

44. Корпоративтік хатшы сырқаттану себебінен, кезекті еңбек демалысында болған және басқа себептермен болмаған жағдайда, оның функциялары мен өкілеттіктерін жүзеге асыру құқығы ұйымның заң қызметіне беріледі.

45. Корпоративтік хатшы лауазымына кандидат (корпоративтік хатшы) мынадай талаптарға сәйкес келеді:

1) жоғары заң және (немесе) экономикалық білімі бар;

2) кемінде 3 (үш) жыл, оның ішінде басшы лауазымында кемінде 1 (бір) жыл жұмыс өтілі бар;

3) Сақтандыру қызметі туралы, акционерлік қоғамдар туралы Қазақстан Республикасының заңнамасын біледі;

4) ұйымның акционерлері мен лауазымды адамдарының үлестес тұлғасы болып табылмайды және ұйымның лауазымды тұлғаларымен туыстық қатынастары жоқ.

46. Ұйымның алқалы органдары қызметті ұйымның директорлар кеңесі бекіткен, олардың өкілеттіктері мен құзыреттерін, комитеттердегі ұйымның директорлар кеңесі мүшелерінің жұмыс мерзімдері бойынша шектеулерді қоса алғанда, жұмыс тәртібін айқындайтын регламентке сәйкес жүзеге асырады.

Ұйымның директорлар кеңесі өкілеттіктердің шоғырлануын болдырмау және директорлар кеңесі комитеттерінің құзыретіне кіретін мәселелерге жаңа көзқарастарды ілгерілету үшін директорлар кеңесі комитеттерінің мүшелерін (тәуелсіз сарапшыларды қоспағанда) мерзімді ротациялауды көздейді.

Директорлар кеңесінің комитеттері мәселелерді қарау нәтижелері бойынша директорлар кеңесіне шешімдер қабылдаудың ықтимал нұсқаларымен, қажет болғанда осындай шешімдер қабылдаудың оң және теріс факторларымен және салдарларымен ұсынымдар дайындайды.

Директорлар кеңесі комитеттерінің отырыстары қатыса отырып өткізіледі. Директорлар кеңесі комитеттерінің мүшелеріне ұйымның ішкі құжаттарында көзделген техникалық байланыс құралдары арқылы отырыстарға қатысуына жол беріледі.

Директорлар кеңесі комитеттерінің отырыстарында қабылданған Директорлар кеңесінің шешімдері хаттама арқылы ресімделеді және оған корпоративтік хатшы және отырыста төрағалық еткен тұлға қол қояды.

Директорлар кеңесі комитеттерінің төрағалары мен өкілеттіктеріне қойылатын талаптар ұйымның ішкі құжаттарында айқындалады.

6-тарау. Ішкі аудит

47. Директорлар кеңесі ұйымның ішкі бақылау жүйесінің тиімділігін қамтамасыз ету, ішкі аудит қызметінің функционалдық және ұйымдық тәуелсіздігін қамтамасыз ету мақсатында:

1) ішкі аудит саясатын бекітеді;

2) ішкі аудит қызметі туралы ережені бекітеді;

3) ішкі аудиттің жылдық жоспарын бекітеді;

4) ішкі аудит қызметінің қызметкерлерін тағайындайды;

5) ұйым аудитіне аудиторлық ұйымды айқындау үшін акционерлердің жалпы жиналысына ұсынымдар береді.

Осы тармақтың 5) тармақшасының талаптары Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалына қолданылмайды.

48. Ішкі аудит саясатына мыналар кіреді, бірақ бұлармен шектелмейді:

1) ішкі аудиттің мақсаты мен міндеттері;

2) ішкі аудит қызметі қызметкерлерінің кәсіби сапасына қойылатын талаптар, олардың өкілеттіктері мен жауапкершілігі;

3) бағалау өлшемшарттарын көрсете отырып, тәуекелдерді және ішкі бақылауды басқару, корпоративтік басқару жүйелерін бағалау әдістемесін қамтитын ішкі аудитті жүзеге асыру тәртібі мен рәсімдері;

4) ұйымның құрылымдық бөлімшелерімен, Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалымен өзара іс-қимыл жасау және ақпарат алмасу тәртібі;

5) ішкі аудит қызметінің бюджеті.

49. Ішкі аудит саясатын әзірлеген кезде мына факторлар ескеріледі:

ұйымның стратегиясы;

ұйым қызметінің мөлшері, сипаты және күрделілігі;

ұйымның ұйымдық құрылымы;

ұйым қызметіне тән тәуекелдердің деңгейі мен тәуекелдері.

50. Ішкі аудит мәселелері жөніндегі алқалы орган:

1) ішкі аудит саясатын, ішкі аудит қызметі туралы ережені, ішкі аудиттің жылдық жоспарын және бағдарламасын әзірлеуді және келісуді қамтамасыз етеді;

2) ұйымның және оның қызметкерлерінің ішкі аудит саясаты сақтауына мониторинг және бақылау жүзеге асырады;

3) ішкі аудит қызметінің, оның ішінде Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалының басшысы мен қызметкерлері кандидатураларын іріктеуді жүзеге асырады.

51. Ішкі аудит қызметі ішкі бақылау жүйесінің, тәуекелдерді басқару жүйесінің жағдайына, корпоративтік басқаруға және оларды жетілдіру бойынша ұсыныстарға объективті баға беру мақсатында құрылады.

52. Ішкі аудит қызметі өз қызметінде ұйымның жарғысын, ұйымның ішкі бақылау жүйесін және ішкі аудит қызметін ұйымдастыру туралы ережелерді, Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалы туралы ережені, сондай-ақ ұйымның қызметін регламенттейтін басқа да ішкі құжаттарды және осы Қағидалардың талаптарын басшылыққа алады.

53. Ішкі аудит қызметі ішкі аудит жоспарын және ішкі аудит бағдарламасын жасайды.

Ішкі аудит жоспары ұйымның мақсатына сәйкес ішкі аудиттің басымды бағыттарын айқындайтын тәуекелге бағдарланған тәсілге негізделеді.

Ішкі аудит жоспарын іске асыру үшін ішкі аудит қызметінің басшысы бекітетін ішкі аудит бағдарламасы әзірленеді.

54. Ішкі аудит қызметінің міндеттеріне мына мәселелерді қарау және талқылау кіреді:

1) ішкі бақылау жүйесінің жұмыс істеуі;

2) директорлар кеңесі үшін ішкі аудит қызметінің жұмысы туралы есептілік дайындау;

3) ұйымның ағымдағы жылы ішкі және сыртқы аудиттен өтуі қажет мәмілелеріндегі (операцияларындағы) тәуекелдер саласы

4) менеджментке ұсынылатын қаржылық ақпараттық дәйектілігі мен дәлдігі;

5) сыртқы немесе ішкі аудиторлар анықтаған бухгалтерлік есептегі немесе ішкі аудиттегі кез келген маңызды кемшіліктер.

55. Ішкі аудит қызметінің негізгі функциялары мыналар болып табылады:

1) ішкі аудит қызметінің саясаты, ережесі, бюджеті, жұмыс жоспарын, аудиторлық қорытынды, ұйым қызметін бағалау өлшемшарттарын әзірлеу және оларды директорлар кеңесінің бекітуіне ұсыну;

2) ішкі бақылау жүйесінің тиімділігін тексеру және бағалау, сондай-ақ ішкі бақылау жүйесін үнемі жетілдіруге жәрдем ету;

3) ұйымның тәуекелдерін бағалау әдіснамасының және ұйым тәуекелдерін басқару жүйесінің толық қолданылуын және тиімділігін тексеру;

4) құрылымдық бөлімшенің, Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалының қызметін тексеру және оның нәтижелері бойынша директорлар кеңесіне есеп беру;

5) бөлімшелер, Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалы ұсынатын тиісті есептіліктің немесе сұратылатын ақпараттың (оның ішінде қаржы мониторингіне жататын ақпарат) дәйектілігін, толық ашылуын, объективтілігін, уәкілетті органға, басшылыққа және басқа да мүдделі тараптарға уақтылы берілуін тексеру;

6) аудит (ішкі, сыртқы) процестерінің тиімділігі мен тәуелсіздігін қамтамасыз ету;

7) ішкі аудиттің халықаралық кәсіптік стандарттарына және сақтандыру қызметі туралы, міндетті сақтандыру туралы, акционерлік қоғамдар туралы, бағалы қағаздар нарығы туралы, қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес келетін бақылау ортасын бекітілген жоспарға сәйкес тұрақты тексерулер жүргізу арқылы қалыптастыру;

8) бухгалтерлік есеп жүргізуді бақылау;

9) ішкі аудитті жетілдіру бойынша директорлар кеңесіне ұсыныстар беру;

10) ұйым қызметін қаржылық тұрақтылық және төлем жасау қабілетіне, пруденциялық нормативтерді және сақталуы тиіс өзге де нормалар мен лимиттерді сақтау мәніне жүйелі талдау жүргізу және бағалау;

11) активтер мен міндеттемелерді басқару бөлігінде қабылданған басқарушылық шешімдерді орындаудың тиімділігін бағалау;

12) ұйым қызметінің қаржылық есептілікте уақтылы, дұрыс, толық және дәл көрсетілуін және оның халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына сәйкес келуін тексеру;

13) қаржы құралдарын талдау, оның ішінде:

жиынтық баланс және өткен кезеңдегі және жоспарланған қаржылық көрсеткіштермен салыстыра отырып пайда мен шығын туралы есеп;

қаржы құралдарын түрлері бойынша және баланстық және нарықтық құнын, кірістілігін және сатып алудың (сатудың) жалпы сомасын көрсете отырып, топтай отырып инвестициялар туралы есеп;

14) сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары тізілімінің хронологиялық тәртіппен жүргізілуін бақылау;

15) корпоративтік басқару саласындағы тәуекелдерді, ұйымның операциялық қызметін және оның ақпараттық жүйелерін бірдей және тиімді бақылануын бағалау;

16) ұйымның ішкі құжаттарында көзделген ішкі аудит қызметінің құзыреті шеңберінде өзге де функциялар.

56. Ішкі аудит қызметі өз функцияларын жүзеге асыру үшін қажетті, оның ішінде жергілікті есептеу желілерінде және автономды компьютер желілерінде тұрған барлық материалдарға, мәліметтерге, құжаттарға (файлдарға) ақпаратқа оларға өзгерістер енгізу құқығынсыз шектеусіз кіру рұқсатына ие.

57. Ішкі аудит қызметінің басшысы:

1) ішкі аудит бағдарламасын бекітеді;

2) ішкі аудиттің ұйымдық тәуелсіздігі мен объективтілігі фактісін директорлар кеңесіне жылына кемінде бір рет растайды;

3) ішкі аудит қызметінің тәуелсіздігін бұзу фактілері (мүдделер қайшылығының туындауы, ұйымның материалдарына, мәліметтеріне, құжаттарына (файлдарына) кіру өкілеттіктерін шектеу) туралы ақпаратты директорлар кеңесіне жеткізу;

4) аудиторлық тексеру жүргізу басталғанға дейін бір айдан кешіктірмей басшы қызметкерлерден мыналар туралы жазбаша өтініш сұратады:

қаржылық есептілікті айтарлықтай бұрмалау тәуекелін бағалау нәтижелерін толық ашу;

ішкі бақылау жүйесінде маңызды рөл атқаратын қызметкерлер (оның ішінде жұмыстан шығарылған) және қаржылық есептілікке маңызды ықпал етуі мүмкін басқа да тұлғалар тарапынан алаяқтық іс-қимылдар немесе алаяқтыққа күдік туғызатын жайттар туралы ақпаратты ашу.

58. Ішкі аудит қызметінің қызметкерлері күн сайынғы жұмыс барысында:

1) сақтандыру қызметі туралы, міндетті сақтандыру туралы, акционерлік қоғамдар туралы, бағалы қағаздар нарығы туралы, қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын сақтайды;

2) ішкі аудиттің халықаралық кәсіби стандарттарын басшылыққа алады;

3) алаяқтық салдарынан есептіліктің бұрмалануын анықтайды;

4) аудиторлық шешімдер мен дәлелдерді құжаттандырады;

5)өз өкілеттіктерін жүзеге асырған кезде алынған ақпараттық конфиденциалдылығын сақтайды;

6) алынған аудиторлық дәлелдерді бағалау барысында ұйымның негізгі қызметіне сәйкес келмейтін мәмілелерді (операцияларды) тексеру рәсімдерін орындайды, осы кезде мәміленің (операциялардың) ұйымның мақсаттарына (мақсаттың болмауы) алаяқтық мәніне сәйкес келуі бағаланады;

7) аудиторлық дәлелдердің сенімділігін бағалау қағидаттарын басшылыққа алады:

ішкі дереккөздерден алынған сенімді сыртқы ресми дереккөздерден алынған дәлелдер;

егер бухгалтерлік есепті және ішкі бақылауды жүргізу тиімді болса, ішкі дереккөздерден алынған дәлелдер неғұрлым сенімді;

аудиторлар жинаған дәлелдер құрылымдық бөлімшелер берген дәлелден сенімдірек;

құжаттар және жазбаша өтініштер нысанындағы дәлелдер ауызша нысанда ұсынылған өтініштерден сенімдірек.

Дәлелдер бір-біріне қайшы келген жағдайда, ішкі аудит қызметі істің дәйектілігін анықтау мақсатында қосымша рәсімдер жүргізеді.

59. Ішкі аудит қызметінің басшысы мен қызметкерлері бір мезгілде өзге құрылымдық бөлімшелердің басшысы және (немесе) қызметкерлері, сондай-ақ алқалы органдардың мүшелері бола алмайды.

60. Ұйымның қызметкерлері ішкі аудит қызметін мынадай мәмілелер (операциялар) жөнінде хабардар етеді:

1) қолма-қол ақша нысанында төлемімен 1 (бір) миллион теңгеден аспайтын сомаға кез келген мәмілелер (операциялар) (оның ішінде сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша);

2) 3 000 (үш мың) айлық есептік көрсеткіштен астам мөлшерде сақтандыру төлемін жүзеге асыру;

3) олардың заңдылығына күмән туғызатын басқа да мәмілелер (операциялар).

Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары үшін тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру қағидаларына 1-қосымша

Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесінің ішкі құжаттарына қойылатын талаптар

1. Ішкі құжатта қамтылатын ақпарат көлемі ұйым қызметін бағалау және директорлар кеңесінің, алқалы органдардың, басқарманың және басшы қызметкерлердің тиімді шешім қабылдауы үшін дәйекті және жеткілікті болуы тиіс.

2. Акционерлердің жалпы жиналысы корпоративтік басқару кодексін бекітеді, ол:

1) Қазақстан Республикасының акционерлік қоғамдар туралы заңнамасына, корпоративтік басқару қағидаттарына сәйкес, сондай-ақ корпоративтік іс-қимылдың озық халықаралық тәжірибесін, кәсіби этика нормаларын, ұйым қызметінің дамуының ағымдағы кезеңіндегі қажеттіліктері мен талаптарын ескере отырып әзірленеді;

2) корпоративтік басқаруды ұйымдастырудың қағидаттарын мыналарды ескере отырып регламенттейді:

ұйымның органдары және (немесе) құрылымдық бөлімшелер арасындағы міндеттерді нақты бөлу;

акционерлер, органдар және лауазымды тұлғалар арасындағы, сондай-ақ үшінші тұлғалармен өзара іс-қимыл барысындағы қатынастарда кәсіби этика нормаларын қамтамасыз ету мақсатында корпоративтік басқару кодексінің міндетті орындалуын;

директорлар кеңесі, алқалы органдар, басқарма мүшелерінің және өзге де басшы қызметкерлердің ұйымның қызметін және тәуекелдерді басқарудың тұрақты ішкі бақылауды жүзеге асыруға белсенді қатысу;

директорлар кеңесінің, алқалы органдардың, басқарманың және басшы қызметкерлердің шешімдер қабылдаудағы тәуелсіздігі;

директорлар кеңесінің, алқалы органдардың, басқарманың және басшы қызметкерлердің шешімдерінен (негізінде шешім қабылданған құжаттарды қоса отырып) міндетті түрде хаттама жасайды;

басшы қызметкерлердің мүдделері мен ұйымның мүдделері арасында тікелей немесе жанама қайшылық туындауына әкелуі мүмкін іс-әрекеттерден тыйылу міндеттемесін, мүдделер қақтығысы туындаған жағдайда бұл жөнінде директорлар кеңесіне уақтылы хабарлау міндеттемесін жазбаша ресімдеу;

басшы қызметкерлердің уәкілетті органның біліктілік талаптарына сәйкес келуі;

басшы қызметкерлердің бақылау және басқарушылық функцияларының сапасын үнемі жетілдіріп отыру;

кәсіби этиканың жалпыға бірдей нормалары;

3) мүдделер қақтығысын реттеу жөніндегі тәртіпті және директорлар кеңесінің қалауына қарай басқа да мәселелерді регламенттейді.

3. Директорлар кеңесі тәуекелдерді және ішкі бақылауды тиімді басқару мақсатында мынадай ішкі құжаттарды:

1) корпоративтік стратегияны;

2) ұйымның ұйымдық-функционалдық құрылымы туралы ережесін;

3) басшы қызметкерлерге еңбекақы төлеу, ақшалай сыйақы есептеу, сондай-ақ материалдық көтермелеудің басқа да түрлері бойынша ішкі саясатты;

4) басшы қызметкерлер болып табылмайтын қызметкерлерге еңбекақы төлеу, ақшалай сыйақылар есептеу, сондай-ақ материалдық көтермелеудің басқа да түрлері жөніндегі ішкі саясатты;

5) есеп саясатын;

5) басқарушылық есептілігін ұсынудың мерзімдері мен нысандары туралы ережені бекітеді.

4. Корпоративтік стратегияны басқарма әзірлейді және:

1) ұйымның қысқа мерзімді (бір жылға дейінгі), орта мерзімді (1 (бір) жылдан 3 (үш) жылға дейінгі) және ұзақ мерзімді (3 (үш) жылдан және одан ұзақ жылға) мақсаттарын айқындайды;

2) мыналарды қамтиды:

ұйым қызметін дамытудың стратегиясы;

ұйым қызметінің негізгі мақсаттары мен бағыттары;

ұйым бағдарланған нарық сегменті;

ұйым қызметінің қаржылық және өзге көрсеткіштерінің болжамдық мәні;

күтілетін макроэкономикалық және микроэкономикалық көрсеткіштер;

ұйымның қарауына қарай өзге де мәселелер.

5. Ұйымның ұйымдық-функционалдық құрылымы туралы ережені басқарма әзірлейді және ол мыналарды қамтиды:

1) директорлар кеңесінің, алқалы органдардың, басқарманың, ішкі аудит қызметінің, басшы қызметкерлердің, бөлімшелердің құрылымы, өкілеттіктері мен міндеттемелерін;

2) қызметкерлерге қойылатын біліктілік талаптарын;

3) өзара іс-әрекет ету тәртібі және есеп беруін;

4) ішкі аудит қызметінің, тәуекелдерді басқару бөлімшесінің, андеррайтердің (андеррайтинг бөлімшесінің), актуарийдің қызметкерлеріне басқа бөлімшелердің функцияларын жүктеуге жол бермеу;

5) басқарма, құрылымдық бөлімшелер мен қызметкерлер қызметінің тиімділігін бағалау өлшемшарттары, оның ішінде оларға жүктелген функциялар мен міндеттерді орындамағаны (тиісінше, уақтылы орындамағаны) үшін шаралар қолдану тәртібі.

6. Басшы қызметкерлерге еңбекақы төлеу, ақшалай сыйақы есептеу, сондай-ақ материалдық көтермелеудің басқа да түрлері жөніндегі ішкі саясатты басқарма әзірлейді және мыналарды регламенттейді:

1) директорлар кеңесі, басқарма мүшелерінің, өзге де басшы қызметкерлердің лауазымына үміткерлерді іріктеу қағидаттары, өлшемшарттары, сыйақы мөлшерін айқындау;

2) сыйақы төлеуді жүзеге асыруға негіздеме, түрлері, құрамдары (белгіленген сыйақы мөлшері, акциялар, облигациялар бойынша сыйақы, өтемақы төлемдерінің басқа да түрлері);

3) басшы қызметкерлердің жұмысын бағалау және сыйақыны қолдану өлшемшарттары;

4) басқарманың бюджетті жүргізілген сыйақы және басқа да өтемақы төлемдері бөлігінде игеруге, басшы қызметкерлердің уәкілетті органның біліктілік талаптарына және лауазымдық нұсқаулық талаптарына сәйкес келуін қамтамасыз етуге қатысты директорлар кеңесіне ұсынатын есебінің нысаны мен кезеңділігі;

5) директорлар кеңесінің өзге де мәселелері.

7. Еңбекақы төлеу, ақшалай сыйақыларды есептеу, сондай-ақ басшы қызметкерлер болып табылмайтын қызметкерлерді материалдық көтермелеудің басқа да түрлері жөніндегі ішкі саясатты басқарма әзірлейді және:

1) ішкі саясаттың мақсаттары, міндеттері, сондай-ақ қызметкерлерге сыйақы есептеу қағидаттарын;

2) қызметкерлердің тіркелген және тіркелмеген сыйақысының құрылымын;

3) қызметкерлерге сыйақы мөлшерін арттыру деңгейлері мен қағидаларын;

4) қызметкерлер жұмысының тиімділігін бағалау жүйесін;

5) тіркелмеген сыйақы төленбейтін жағдайларды регламенттейді.

Қызметкерлердің тіркелген және бекітілмеген сыйақысының құрылымы бөлігінде мыналар айқындалады:

1) сыйақының белгіленбеген бөлігі белгіленген көрсеткіштер орындалған жағдайда төленеді. Көрсеткіштер қызметкердің ағымдағы айға, тоқсанға, жылға арналған қызмет түріне байланысты ай сайын, тоқсан сайын, жыл сайын айқындалады.

2) жыл ішінде төленетін сыйақының бекітілмеген бөлігі қызметкердің орташа жылдық тіркелген кірісінен аспауға тиіс.

8. Есеп саясаты:

1) оны басқарма халықаралық қаржылық есеп стандарттарына, Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік заңнамасына сәйкес әзірлейді;

2) ол бухгалтерлік есеп жүргізу және қаржылық есептілікті жасаудың қағидаттарын, негіздерін, шарттарын, қағидалары мен тәжірибесін қамтиды;

3) кірістерді (шығыстарды) динамикасында және қызмет түрлері бойынша ай сайынғы салыстырып тексеруге жауапты бөлімшені айқындайды;

4) регламенттейді:

сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын есепке алу, сондай-ақ олардың тізілімін жүргізу тәртібін;

тәуекелді бағалау үлгісі негізінде қаржы құралдарының құнын бағалауға қойылатын талаптарды және ағымдағы бағаларды нарықтық бағаларға келтіруді;

қаржы құралының нарықтық құны болмаған жағдайда, қаржы құралының құнсыздануына тест және сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша ақша қаражатының болашақ ағындарын халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына сәйкес ағымдағы есептік бағалауды қолдана отырып сақтандыру резервтерінің барабарлығын бағалауды жүзеге асыру әдістемесін;

директорлар кеңесінің қалауына қарай өзге де мәселелер.

9. Басқарушылық есептілікті ұсыну мерзімдері мен нысандары туралы ережені басқарма әзірлейді және басқарма мен тәуекелдерді басқару бөлімшесінің директорлар кеңесіне және ұйымның акционерлеріне басқарушылық есептілікті ұсыну тәртібін регламенттейді, оның ішінде:

пайда мен зиян туралы есеп (оның ішінде өткен жылдардың өткен кезеңімен салыстырғанда және қызметтің жоспарланған көрсеткіштері);

инвестициялар туралы есептер (баланстық және нарықтық құнын, кірістілігін, сатып алу мен сатудың жалпы сомасын көрсете отырып, қаржы құралдарын түрлері бойынша топтастыра отырып);

активтер мен міндеттемелердің көлемін салыстыру туралы есеп;

ұйым тәуекелі картасының талдауы;

ұйымның тәуекелдерін бағалау жүйесінің коэффициенттерін талдау (стандартты диапазоннан тыс шығатын коэффициенттер бойынша түсіндірмелермен);

Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 16944 болып тіркелген, "Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының, сақтандыру тобының және Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы филиалының қаржылық жағдайының нашарлауына әсер ететін факторларды белгілеу, сондай-ақ Ерте ден қою шараларын көздейтін іс-шаралар жоспарын мақұлдау қағидаларын және Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының (сақтандыру тобының) және Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы филиалының қаржылық жағдайының нашарлауына әсер ететін факторларды айқындау әдістемесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2018 жылғы 27 сәуірдегі № 75 қаулысында көрсетілген пруденциялық нормативтерді бұзуға және (немесе) ұйымның және (немесе) сақтандыру тобының қаржылық жағдайының нашарлауына ықпал ететін факторларды анықтауға алып келмейтін ұйымның капиталға және оны пайдалануға ағымдағы және болжанатын қажеттіліктерін қысқаша талдау;

ұйымның директорлар кеңесінің және акционерлерінің талап етуі бойынша есептілік.

Басқарушылық есептілік тізбесі директорлар кеңесі мен басқарманың тәуекелдерді тиісінше басқаруды және ішкі бақылауды қамтамасыз ету мақсатында функционалдық міндеттері мен өкілеттіктерін тиісінше орындауы үшін жеткілікті.

Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары үшін тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру қағидаларына 2-қосымша

Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдарының тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесінің ішкі құжаттарына қойылатын талаптар

1. Ішкі құжатта қамтылатын ақпарат көлемі Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы филиалының қызметін бағалау және Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының басқару органының, Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалы басшысының және басшы қызметкерлерді тиімді шешім қабылдауы үшін дәйекті және жеткілікті болуы тиіс.

2. Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалы туралы ережені әзірлейді, ол:

1) корпоративтік басқару қағидаттарына сәйкес, сондай-ақ корпоративтік іс-қимылдың озық халықаралық тәжірибесін, кәсіби этика нормаларын, филиал қызметінің дамуының ағымдағы кезеңіндегі қажеттіліктері мен талаптары ескеріле отырып әзірленеді;

2) Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалын корпоративтік басқаруды ұйымдастырудың қағидаттарын мыналарды ескере отырып регламенттейді:

филиалдың органдары және (немесе) құрылымдық бөлімшелер арасындағы міндеттерді нақты бөлу;

алқалы органдар мүшелерінің, басшы қызметкерлердің филиалдың қызметін және тәуекелдерді басқарудың тұрақты ішкі бақылауды жүзеге асыруға белсенді қатысуы;

Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының басқару органының, алқалы органдардың және басшы қызметкерлердің шешімдер қабылдаудағы тәуелсіздігі;

Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының басқару органының, алқалы органдардың және басшы қызметкерлердің шешімдерінен (негізінде шешім қабылданған құжаттарды қоса отырып) міндетті түрде хаттама жасайды;

басшы қызметкерлердің мүдделері мен филиалдың мүдделері арасында тікелей немесе жанама қайшылық туындауына әкелуі мүмкін іс-әрекеттерден тыйылу міндеттемесін, мүдделер қақтығысы туындаған жағдайда бұл жөнінде Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының басқару органына уақтылы хабарлау міндеттемесін жазбаша ресімдеу;

басшы қызметкерлердің уәкілетті органның біліктілік талаптарына сәйкес келуі;

басшы қызметкерлердің бақылау және басқарушылық функцияларының сапасын үнемі жетілдіріп отыру;

кәсіби этиканың жалпыға бірдей нормалары;

3) мүдделер қақтығысын реттеу жөніндегі тәртіпті және Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының басқару органының қалауына қарай басқа да мәселелерді регламенттейді.

3. Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының басқару органы тәуекелдерді және ішкі бақылауды тиімді басқару мақсатында мынадай ішкі құжаттарды:

1) филиал туралы ережені;

2) филиалдың ұйымдық-функционалдық құрылымы туралы ережесін;

3) басшы қызметкерлерге еңбекақы төлеу, ақшалай сыйақы есептеу, сондай-ақ материалдық көтермелеудің басқа да түрлері бойынша ішкі саясатты;

4) есеп саясатын;

5) басқарушылық есептілігін ұсынудың мерзімдері мен нысандары туралы ережені бекітеді.

4. Стратегияны Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының басқару органы әзірлейді және:

1) филиалдың қысқа мерзімді (бір жылға дейінгі), орта мерзімді (1 (бір) жылдан 3 (үш) жылға дейінгі) және ұзақ мерзімді (3 (үш) жылдан және одан ұзақ жылға) мақсаттарын айқындайды;

2) мыналарды қамтиды:

филиал қызметін дамытудың стратегиясы;

филиал қызметінің негізгі мақсаттары мен бағыттары;

филиал бағдарланған нарық сегменті;

филиал қызметінің қаржылық және өзге көрсеткіштерінің болжамдық мәні;

күтілетін макроэкономикалық және микроэкономикалық көрсеткіштер;

филиалдың қарауына қарай өзге де мәселелер.

5. Филиалдың ұйымдық-функционалдық құрылымы туралы ережені Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының басқару органы әзірлейді және ол мыналарды қамтиды:

1) Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының басқару органының, алқалы органдардың, басшы қызметкерлердің, ішкі аудит қызметінің, бөлімшелердің құрылымы, өкілеттіктері мен міндеттемелерін;

2) қызметкерлерге қойылатын біліктілік талаптарын;

3) өзара іс-әрекет ету және есеп беру тәртібі;

4) ішкі аудит қызметінің, тәуекелдерді басқару бөлімшесінің, андеррайтердің (андеррайтинг бөлімшесінің), актуарийдің қызметкерлеріне басқа бөлімшелердің функцияларын жүктеуге жол бермеу;

5) басшы қызметкерлер, құрылымдық бөлімшелер мен қызметкерлер қызметінің тиімділігін бағалау өлшемшарттары, оның ішінде оларға жүктелген функциялар мен міндеттерді орындамағаны (тиісінше, уақтылы орындамағаны) үшін шаралар қолдану тәртібі.

6. Басшы қызметкерлерге еңбекақы төлеу, ақшалай сыйақы есептеу, сондай-ақ материалдық көтермелеудің басқа да түрлері жөніндегі ішкі саясатты Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының басқару органы әзірлейді және мыналарды регламенттейді:

1) басшы қызметкерлердің лауазымына үміткерлерді іріктеу қағидаттары, өлшемшарттары, сыйақы мөлшерін айқындау;

2) сыйақы төлеуді жүзеге асыруға негіздеме, түрлері, құрамдары (белгіленген сыйақы мөлшері, акциялар, облигациялар бойынша сыйақы, өтемақы төлемдерінің басқа да түрлері);

3) басшы қызметкерлердің жұмысын бағалау және сыйақыны қолдану өлшемшарттары;

4) филиалдың бюджетті жүргізілген сыйақы және басқа да өтемақы төлемдері бөлігінде игеруге, басшы қызметкерлердің уәкілетті органның біліктілік талаптарына және лауазымдық нұсқаулық талаптарына сәйкес келуін қамтамасыз етуге қатысты басқару органына ұсынатын есебінің нысаны мен кезеңділігі;

5) Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының басқару органының қалауына қарай өзге де мәселелері.

7. Есеп саясаты:

1) оны Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының басқару органы халықаралық қаржылық есеп стандарттарына, Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік заңнамасына сәйкес әзірлейді;

2) ол бухгалтерлік есеп жүргізу және қаржылық есептілікті жасаудың қағидаттарын, негіздерін, шарттарын, қағидалары мен тәжірибесін қамтиды;

3) кірістерді (шығыстарды) динамикасында және қызмет түрлері бойынша ай сайынғы салыстырып тексеруге жауапты бөлімшені айқындайды;

4) регламенттейді:

сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын есепке алу, сондай-ақ олардың тізілімін жүргізу тәртібін;

сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша ақша қаражатының болашақ ағындарын халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына сәйкес ағымдағы есептік бағалауды қолдана отырып сақтандыру резервтерінің барабарлығын бағалауды жүзеге асыру әдістемесін;

Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының басқару органының қалауына қарай өзге де мәселелер.

8. Басқарушылық есептілікті ұсыну мерзімдері мен нысандары туралы ережені Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының басқару органы әзірлейді және филиалдың басшы қызметкерлерінің және тәуекелдерді басқару бөлімшесінің басқару органына басқарушылық есептілікті ұсыну тәртібін регламенттейді, оның ішінде:

активтер мен міндеттемелер туралы жиынтық есеп;

пайда мен шығын туралы есеп;

активтер мен міндеттемелер көлемін салыстыру туралы есеп

филиал тәуекелінің картасын талдау;

Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының басқару органының талап етуі бойынша есептілік

Басқару есептілігінің тізбесі тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы басқару органының функционалдық міндеттер мен өкілеттіктерді тиісінше орындауы үшін жеткілікті.

	Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары үшін тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру қағидаларына 3-қосымша
	Нысан

Тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін бағалау туралы мәліметтер

__________________________________________________

(ұйымның атауы) жылғы (күні)

№	Қағидалардың тиісті абзацын, тармақшасын, тармағын көрсету	Қағидалардың талаптарына сәйкес келуін бағалау	Анықталған кемшіліктер	Кемшіліктерді жою бойынша қабылданған (жоспарланған) іс-шаралар (іс-шаралардың мазмұны, орындалу мерзімі)	Жауапты орындаушылар (тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса), лауазымы, байланыс ақпараты)
1	2	3	4	5	6

Тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйелеріне қойылатын талаптарға сәйкес келуінің жалпы бағасы

_______________________________________________________________

Ұйымның бірінші басшысы не оның мәліметке қол қоюға уәкілетті тұлғасы

________________________________________________ ______________

(тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса) (қолы)

Тәуекелдерді басқару жөніндегі бөлімшенің басшысы

__________________________________ ______________ ______________

(тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса) (қолы)

Ішкі аудит қызметінің басшысы

______________________________________________________ ________

(тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса) (қолы)

Қол қойылған күн 20___жылғы "_____" _______________

Тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін бағалау туралы мәліметтер нысанына қосымша

Тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін бағалау туралы мәліметтерді толтыру бойынша түсіндірме

Ұйымның тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін Қағидалардың талаптарына сәйкес келуін бағалау мына өлшемшарттарды негізге ала отырып жүзеге асырылады:

1) ТС – "толық сәйкес келеді"

талап өлшемшартын маңызды ауытқусыз орындаған кезде;

2) ІС – "ішінара сәйкес келеді"

ұйымның осы өлшемшартты сақтауға қолжеткізу мүмкіндігіне қатысты маңызды күмән туындату үшін жеткілікті болып саналмайтын және жақын арада жойылатын талаптар өлшемшартынан ауытқулар (кемшіліктер) анықталған кезде;

3) СК – "сәйкес келмейді"

тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйелеріне қойылатын талаптар өлшемшартын орындамаған кезде;

4) ҚМ – "қолданылмайды"

егер тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесіне қойылатын жекелеген талаптар бағалау күні ұйымға қатысты қолданылмайтын жағдайда. "Қолданылмайды" деген баға ұйым Қағидалар талаптарының өлшемшарттарын орындаған үлесін есептеуге қосылмайды.

	Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары үшін тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру қағидаларына 4-қосымша
	Нысан

Әкімшілік деректерді жинауға арналған нысан

Қайда ұсынылады: қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органға

Әкімшілік деректерді өтеусіз негізде жинауға арналған нысан https://www.gov.kz интернет-ресурсына орналастырылды

Тәуекелдер бойынша стресс-тестілеу

Әкімшілік деректерді өтеусіз негізде жинауға арналған нысан индексі: 1-STRESS-TEST

Кезеңділігі: жыл сайын

Есепті кезең: 20___ жылғы "___" _______________ жағдай бойынша

Әкімшілік деректерді өтеусіз негізде жинауға арналған нысанды ұсынатын тұлғалар тобы: сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары

Әкімшілік деректерді өтеусіз негізде жинауға арналған нысанды ұсыну мерзімі: жыл сайын, есепті жылдан кейінгі жылдың 30 сәуірінен кешіктірмей

БСН: _______________________

Жинау әдісі: қағаз тасымалдағышта

1-кесте.Баға тәуекелі бойынша стресс-тестілеу

№	Эмитенттің атауы	Бағалы қағаздың атауы	Халықаралық сәйкестендіру нөмірі (ISIN)	Қаржы құралының баланстық құны (мың теңгемен)
1	2	3	4	5
1
2
3
…
1	Шығын жиынтығы
2	Стресс-тестілеуден кейін төлем қабілеттілігі маржасының жеткіліктілік нормативі
3	Стресс-тестілеуден кейін өтімділігі жоғары активтердің жеткіліктілік нормативі

кестенің жалғасы:

Қаржы құралының ағымдағы құнының төмендеу сценарийі (мың теңгемен)			Қаржы құралының құны төмендеген кездегі шығын (мың теңгемен)
20 %-ға	30 %-ға	40 %-ға	20 %-ға	30 %-ға	40 %-ға
6	7	8	9	10	11

Стресс-тестілеуге түсініктеме

___________________________________________________

___________________________________________________

_________________________________________________

2-кесте. Пайыздық тәуекел бойынша стресс-тестілеу

№	Эмитенттің атауы	Қаржы құралының баланстық құны мың теңгемен (нақты)	Кірістілік мөлшерлемесі (нақты)	Кірістілік мөлшерлемесінің болжамды мәні (+1%)
1	2	3	4	5
1
2
3
…
1	Шығын жиынтығы
2	Стресс-тестілеуден кейін төлем қабілеттілігі маржасының жеткіліктілік нормативі
3	Стресс-тестілеуден кейін өтімділігі жоғары активтер қалдығының жеткіліктілік нормативі

кестенің жалғасы:

(+1%) кірістілік мөлшерлемесі кезіндегі қаржы құралының болжамды құны	(+1%) кірістілік мөлшерлемесі кезіндегі шығын сомасы, мың теңгемен
6	7

Стресс-тестілеуге түсініктеме

_____________________________________________________

_____________________________________________________

_____________________________________________________

3-кесте. Валюталық тәуекел бойынша стресс-тестілеу

Шетел валютасының атауы	Осы шетел валютасына номинирленген активтер мен міндеттемелердің ағымдағы құны теңгемен		Теңгенің шетел валютасына қатысты төмендеу сценарийі		Теңгенің шетел валютасына қатысты нығаю сценарийі
	Активтер	Міндеттемелер	Активтер	Міндеттемелер	Активтер	Міндеттемелер
1	2	3	4	5	6	7
USD
EURO
RUB
Өзге валюталар
Жиынтығы

кестенің жалғасы:

Теңгенің шетел валютасына қатысты төмендеу сценарийі бойынша шығын (кіріс)			Теңгенің шетел валютасына қатысты нығаю сценарийі бойынша шығын (кіріс)			Теңгенің шетел валютасына қатысты төмендеу нәтижелері бойынша			Теңгенің шетел валютасына қатысты нығаю нәтижелері бойынша
Активтер (2-4)	Міндеттемелер (3-5)	Активтер (2-6)		Міндеттемелер (3-7)	ТМН		ӨЖАН	ТМН		ӨЖАН
8	9	10		11	12		13	14		15

Стресс-тестілеуге түсініктеме

_________________________________________________________

_________________________________________________________

_________________________________________________________

Сақтандыру қызметін жүзеге асыруға байланысты тәуекелдер бойынша стресс-тестілеу

4.1-кесте. Сақтандыру сыйлықақыларын жинауды тоқтата тұру сценарийі

№	Баптың атауы	Сақтандыру сыйлықақыларын жинауды тоқтата тұру сценарийі
		Есепті тоқсанға	1-ші болжамды тоқсан	2-ші болжамды тоқсан	3-ші болжамды тоқсан	4-ші болжамды тоқсан
1	2	3	4	5	6	7
1	Салықтарды төлегеннен кейінгі таза пайданың (шығынның) жиынтығы (мың теңге)
2	Төлем қабілеттілігі маржасының жеткіліктілік нормативі
3	Өтімділігі жоғары активтер қалдығының жеткіліктілік нормативі					Жүктеу

Стресс-тестілеуге түсініктеме

____________________________________________________

____________________________________________________

4.2-кесте. Индекстеу мөлшерлемесінің өсуіне байланысты аннуитет шарттары бойынша орын алмаған шығындар резервінің ұлғаю сценарийі

№	Баптың атауы	Индекстеу мөлшерлемесінің өсуіне байланысты аннуитет шарттары бойынша орын алмаған шығындар резервінің ұлғаю сценарийі
		Есепті күнге көрсеткіштің мәні	Стресс-тестілеуден кейінгі көрсеткіштің мәні
1	2	3	4
1	Сақтандыру төлемдерін индекстеу ставкасы		8,25%
2	Орын алмаған шығын резерві ("Қызметкер еңбек (қызметтік) міндеттерін атқарған кезде оны жазатайым оқиғалардан міндетті сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жасалған аннуитет шарттары бойынша)
3	Төлем қабілеттілігі маржасының жеткіліктілік нормативі
4	Өтімділігі жоғары активтердің жеткіліктілік нормативі

Стресс-тестілеуге түсініктеме

_______________________________________________________

_______________________________________________________

_______________________________________________________

4.3-кесте. Сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзу сценарийі

№	Баптың атауы	Есепті күнге нақты сома	Сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзу сценарийі:
			10 %	20 %	30 %
1	2	3	4	5	6
1	Қолданыстағы сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша сақтандыру сыйлықақылары
2	Бұзылатын сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша комиссиялық сыйақы сомасы	Х
3	Шығын сомасының жиынтығы (1+2-тармақтар)	Х
4	Төлем қабілеттілігі маржасының жеткіліктілік нормативі
5	Өтімділігі жоғары активтер қалдығының жеткіліктілік нормативі

Стресс-тестілеуге түсініктеме

___________________________________________________

____________________________________________________

Кредиттік тәуекел бойынша стресс-тестілеу

5.1-кесте. Пруденциялық нормативтерді есептеу кезінде ескерілетін, қаржы құралдары, қайта сақтандырушылар бойынша рейтингтік бағасының төмендеу сценарийі

№	Баптың атауы	Пруденциялық нормативтерді есептеу кезінде ескерілетін, қаржы құралдары, қайта сақтандырушылар бойынша рейтингтік бағасының төмендеу сценарийі
		Есепті күнге нақты мәні	Болжамды мәні	Шығын/Айырмашылық
1	2	3	4	5
1	Активтерді сапасы мен өтімділігі бойынша жіктеу ескеріле отырып есептелген төлем қабілеттілігінің нақты маржасы, мың теңге
2	Активтерді сапасы мен өтімділігі бойынша жіктеу ескеріле отырып есептелген төлем қабілеттілігінің нақты маржасы, мың теңге
3	Төлем қабілеттілігі маржасының жеткіліктілік нормативі
4	Өтімділігі жоғары активтердің сомасы, мың теңге
5	Өтімділігі жоғары активтердің жеткіліктілік нормативі

Стресс-тестілеуге түсініктеме

___________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

5.2-кесте. Қайта сақтандырушының төлемді уақтылы жүзеге асырмауы сценарийі

Сақтандыру сыныбының атауы	Қайта сақтандырушының төлемді уақтылы жүзеге асырмауы сценарийі
	Сақтандыру шартының нөмірі	Сақтанушы	Қайта сақтандырушы	Жауапкершілік лимиті (сақтандыру сомасы)	Қайта сақтандырушының жауапкершілік сомасы	Қайта сақтандырушының жауапекршілік сомасының 5%-ы
1	2	3	4	5	6	7
Шығындардың жиынтығы:
Стресс-тестілеуден кейін төлем қабілеттілігі маржасының жеткіліктілік нормативі
Стресс-тестілеуден кейін өтімділігі жоғары активтердің жеткіліктілік нормативі

Стресс-тестілеуге түсініктеме

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

5.3-кесте. Дефолт ықтималдығы ескерілген сценарий (қайта сақтандыру ұйымы)

Сақтанушының атауы	Дефолт ықтималдығы ескерілген сценарий (қайта сақтандыру ұйымы)
	Сақтандыру шартының (полисінің) және (немесе) қосымша келісімнің нөмірі	Қайта сақтандырушының атауы	Қайта сақтандырушының атауы	Қайта сақтандырушының кредиттік рейтингі	Дефолт ықтималдығы кестесіне сәйкес дефолт ықтималдығы (PD)	Таңдалған сцена-рий бойынша шығын (EL) (теңге-мен)	Дефолт ықтималдығы (PD) ескерілген табыс таппаған сыйлықақылардың резерві
1	2	3	4	5	6	7 = 4*6	8 = 4+7
Жиынтығы:
Стресс-тестілеуден кейін төлем қабілеттілігі маржасының жеткіліктілік нормативі
Стресс-тестілеуден кейін өтімділігі жоғары активтердің жеткіліктілік нормативі

Стресс-тестілеуге түсініктеме

______________________________________________________________

Атауы ________________________________________________________

Мекенжайы ______________________________________________

Телефон ________________________________________________

Электрондық поштаның мекенжайы ___________________________

Бірінші басшы немесе стресс-тестілеуге қол қоюға уәкілетті адам

____________________________________________________________

тегі, аты, әкесінің аты (бар болса) қолы, телефоны

Тәуекелдерді басқару жөніндегі бөлімшенің басшысы

______________________________________________________________

тегі, аты, әкесінің аты (бар болса) қолы, телефоны

Күні 20__ жылғы "____" ______________

Тәуекелдер бойынша стресс-тестілеу нысанына қосымша

Әкімшілік деректерді өтеусіз негізде жинауға арналған нысанды толтыру бойынша түсіндірме

Тәуекелдер бойынша стресс-тестілеу (индекс – 1-STRESS-TEST, кезеңділік – жыл сайын)

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Әкімшілік деректерді жинауға арналған нысанды толтыру бойынша осы түсіндірме (бұдан әрі – Түсіндірме) "Тәуекелдер бойынша стресс-тестілеу" әкімшілік деректерін жинауға арналған нысанды (бұдан әрі – Нысан) толтыру жөнінде бірыңғай талаптарды айқындайды.

2. Ұйым нысанды жыл сайын есепті жылдан кейінгі жылдың 30 сәуірінен кешіктірмей толтырады.

3. Нысанды толтыру кезінде пайдаланылатын өлшем бірлігі теңгемен және пайыздармен (үтірден кейін екінші белгіге дейін) белгіленеді. 500 (бес жүз) теңгеден аз сома 0 (нөлге) дейін дөңгелектенеді, ал 500 (бес жүз) теңгеге тең және одан жоғары сома 1000 (бір мың) теңгеге дейін дөңгелектенеді.

6. Нысанға бірінші басшы немесе Нысанға қол қоюға уәкілетті адам, сондай-ақ тәуекелдерді басқару жөніндегі бөлімшенің басшысы қол қояды.

2-тарау. Нысан бойынша түсіндірме

5. "Жалпы сақтандыру" саласы бойынша қызметті жүзеге асыратын сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары Нысанның 1 - 3, 4.1, 4.3, 5.1 - 5.3 кестелерін толтырады.

6. "Өмірді сақтандыру" саласы бойынша қызметті жүзеге асыратын сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары Нысанның 1 - 3, 4.1 - 4.3, 5.1-кестелерін толтырады.

7. 1-кесте. Баға тәуекелі бойынша стресс-тестілеу:

1) 2-бағанда үлестік құралдар эмитентінің атауы көрсетіледі (Exchange Traded Funds (ETF) (Эксчейндж Трэйдэд Фандс) акциялары, пайлары базалық активі болып табылатын акциялар, депозитарлық қолхаттар);

2) 3 және 4-бағандарда бағалы қағаздың атауы және оның халықаралық сәйкестендіру нөмірі (ISIN) көрсетіледі;

3) 5-бағанда есепті күнге қаржы құралының баланстық құны көрсетіледі;

4) 6, 7 және 8-бағандарда қаржы құралы тиісінше 20%-ға, 30%-ға және 40%-ға төмендеген кезде оның баланстық құны көрсетіледі;

5) 9, 10 және 11-бағандарда қаржы құралының баланстық құны мен оның болжамды төмендетілген құны арасындағы айырма көрсетіледі.

8. 2-кесте. Пайыздық тәуекел бойынша стресс-тестілеу:

1) 2-бағанда облигация эмитенттерінің атауы көрсетіледі;

2) 3-бағанда бухгалтерлік баланстың мынадай баптары бойынша ескерілетін есепті күнге қаржы құралының баланстық құны көрсетіледі: "Өзгерістері пайданың немесе шығынның құрамында көрсетілетін әділ баға бойынша бағаланатын бағалы қағаздар" және "Басқа жиынтық кіріс арқылы әділ құны бойынша бағаланатын бағалы қағаздар";

3) 4-бағанда есепті күнге облигация бойынша өтеуге кірістіліктің нақты мөлшерлемесі көрсетіледі;

4) 5-бағанда облигацияның кіріс мөлшерлемесін 1%-ға ұлғайту кезіндегі оның болжамды мәні көрсетіледі;

5) 7-бағанда облигацияның кіріс мөлшерлемесін ұлғайту кезіндегі шығын сомасының болжамды мәні көрсетіледі.

9. 3-кесте. Валюталық тәуекел бойынша стресс-тестілеу

1) ТМН – стресс-тестілеуден кейін төлем қабілеттілігі маржасының жеткіліктілік нормативі;

ӨЖАН – стресс-тестілеуден кейін өтімділігі жоғары активтер қалдығының жеткіліктілік нормативі;

2) стресс-тестілеуге сақтандыру ұйымының активтері мен міндеттемелері жатады;

3) стресс-тестілеуді өткізуге арналған сценарий: USD, EURO – ±20%; RUB – ±10%; өзге валюталар – ±10%;

4) 2 және 3-бағандарда есепті күнге осы шетел валютасында номинирленген активтер мен міндеттемелердің ағымдағы құны теңгемен көрсетіледі;

5) 4, 5, 6 және 7-бағандарда шетел валютасына қатысты теңгенің төмендеу және нығаю сценарийлері кезінде тиісінше активтер мен міндеттемелердің болжамды баланстық сомасы көрсетіледі;

6) 8, 9, 10 және 11-бағандарда шетел валютасына қатысты теңгенің төмендеуі мен нығаю сценарийі бойынша тиісінше (активтер мен міндеттемелердің нақты және болжамды мәндері арасындағы айырма) болжамды шығын (кіріс) көрсетіледі.

10. Сақтандыру қызметін жүзеге асыруға байланысты тәуекелдер бойынша стресс-тестілеу:

4.1-кесте. Сақтандыру сыйлықақыларын жинауды тоқтата тұру сценарийі:

1) сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының сақтандыру сыйлықақыларын жинауды тоқтата тұру бойынша стресс-тестілеуді жүргізу мақсатында сақтандыру бөлігі бойынша кірістердің болмауын және тұрақты шығыстар мен сақтандыру төлемдері бойынша шығыстардың сақталуын ескере отырып, қаржылық көрсеткіштер мен пруденциялық нормативтер мәндерінің өзгеру болжамын жүзеге асыру қажет;

2) сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының осы сценарийі бойынша есепті күнге портфельдегі бар сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша сақтандыру төлемдерін жүзеге асыруды (тиісінше олар бойынша сақтандыру төлемдерінің жаңа түсімдерінің болмауы) көздеу қажет;

3) осы стресс-тестілеу бойынша нысан 4 (төрт) болжамды тоқсанға (тоқсан бойынша жыл) толтырылады).

4.2-кесте. Индекстеу мөлшерлемесінің өсуіне байланысты аннуитет шарттары бойынша орын алмаған шығындар резервінің ұлғаю сценарийі

1) "Қызметкер еңбек (қызметтік) міндеттерін атқарған кезде оны жазатайым оқиғалардан міндетті сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жасалған аннуитет шарттары бойынша орын алмаған шығындар резервінің ұлғаю сценарийі индекстеу мөлшерлемесін 8,25% деңгейінде пайдаланған кезде есепті күнге есептеледі.

Кәсіби пайымға сүйене отырып, мөлшерлеменің 8,25% мәнінен елеулі ауытқулары кезінде актуарий негізделген баламалы мөлшерлемені ұсынады;

2) стресс-тестілеу нысанына қызметкер еңбек (қызметтік) міндеттерін атқарған кезде оны жазатайым оқиғалардан міндетті сақтандыру шеңберінде жасалған қолданыстағы аннуитет шарттары бойынша есеп қоса беріледі (жаңа индекстеуді ескере отырып) (электрондық нысанда ұсынылады).

4.3-кесте. Сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзу сценарийі:

1) сақтандыру шарттарын бұзу тәуекелі бойынша стресс-тестілеу сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзудың 10%-30% дейінгі сценарийін көздейді;

2) 4, 5 және 6-бағандарда Кесте баптарының болжамды мәндері көрсетіледі;

3) стресс-тестілеу нысанының 2-бағаны бойынша бұзылған (сақтандыру сыйлықақысына теңбе-тең) сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша комиссиялық сыйақы сомасы көрсетіледі;

4) пруденциялық нормативтердің болжамды мәндерін есептеу үшін, сақтандыру (қайта сақтандыру) шартын бұзуға байланысты шығыстардың сомасын және аталған шарттар бойынша комиссиялық сыйақыны төлеу шығыстарының сомасын ескеру қажет.

11. Кредиттік тәуекел бойынша стресс-тестілеу

5.1-кесте. Пруденциялық нормативтерді есептеу кезінде ескерілетін, қаржы құралдары, қайта сақтандырушылар бойынша рейтингтік бағасының төмендеу сценарийі:

1) осы стресс-тестілеуді жүргізу үшін 1-тармаққа (one notch) (уан ноч) пруденциялық нормативтерді есептеу кезінде ескерілетін, қаржы құралдарының, қайта сақтандырушылардың рейтингтік бағасының төмендеуін ескере отырып, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының төлем қабілеттілігі маржасының жеткіліктілік нормативін есептеуді және өтімділігі жоғары активтердің жеткіліктілік нормативін есептеуді (бұдан әрі - есептеу) жүзеге асыру қажет. Рейтингтік бағаның төмендеуі Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 14794 болып тіркелген "Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының және сақтандыру тобының пруденциялық нормативтерінің және сақталуға міндетті өзге де нормалар мен лимиттердің нормативтік мәндерін және оларды есептеу әдістемелерін, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының немесе сақтандыру холдингтерінің еншілес ұйымдары сатып алатын заңды тұлғалардың акцияларына (жарғылық капиталдағы қатысу үлестеріне) қойылатын талаптарды, сақтандыру холдингтері сатып алатын халықаралық қаржы ұйымдары облигацияларының тізбесін, сақтандыру холдингтері сатып алатын облигациялар үшін талап етілетін ең төмен рейтингті және рейтингтік агенттіктердің тізбесін, сондай-ақ сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары сатып алатын қаржы құралдарының (акциялар мен жарғылық капиталына қатысу үлестерін қоспағанда) тізбесін белгілеу туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 26 желтоқсандағы № 304 қаулысына сәйкес рейтингтік бағалар бойынша талаптар қойылған есеп айырысу тармақтары бойынша жүзеге асырылады;

2) төлем қабілеттілігінің нақты маржасы 1-тармаққа (one notch) (уан ноч) пруденциялық нормативтерді есептеу кезінде ескерілетін, қаржы құралдарының, қайта сақтандырушылардың рейтингтік бағасы төмендегеннен кейін капитал баптары және оларды сапасы мен өтімділігі бойынша жіктеу ескеріле отырып есептелген екі шаманың ең аз шамасы болып табылады;

3) Morningstar (Морнинстар) рейтингтік агенттігінің рейтингтік бағасы бар пай бойынша бағаны 1 жұлдызға азайту қажет;

4) сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының төлем қабілеттілігі маржасының ең төмен мөлшері қайта сақтандырушының төмендетілген рейтингтік бағасына немесе Қазақстан Республикасының резидент-қайта сақтандыру ұйымының алдыңғы есепті күнге төлем қабілеттілігі маржасының жеткіліктілік нормативі мәніне байланысты Қазақстан Республикасының резидент және бейрезидент – сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарына қолданыстағы сақтандыру шарттары бойынша қайта сақтандыруға берілетін (берілген) сыйлықақылардың сомасына ұлғайтылуға тиіс;

5) пруденциялық нормативтерді есептеу кезінде ескерілетін, қаржы құралдарының, қайта сақтандырушылардың рейтингтік бағасының төмендеу тәуекелі бойынша стресс-тестілеуге түсіндірмелерде стресс-тестілеуді жүргізу қорытындысы (пруденциялық нормативтердің нақты және болжамды мәндерінің арасындағы айырмашылық) бойынша шығындардың туындауының негізгі себебі көрсетіледі.

5.2-кесте. Қайта сақтандырушының төлемді уақтылы жүзеге асырмауы сценарийі:

1) 1-6-бағандарында сақтандыру сомасы ең аз қайта сақтандыру шарты бойынша ақпарат көрсетіледі. Аталған қайта сақтандыру шарты бойынша қайта сақтандырушыға берілген жауапкершілік сомасы 5% мөлшерінде нөлге теңестіріледі;

2) төлем қабілеттілігі маржасының жеткіліктілік нормативі және өтімділігі жоғары активтердің жеткіліктілік нормативі қайта сақтандырушының қайта сақтандыру шарты бойынша 5% мөлшеріндегі жауапкершілік сомасының шегерімі ескеріле отырып есептеледі.

5.3-кесте. Дефолт ықтималдығы ескерілген сценарий (қайта сақтандыру ұйымы):

Қайта сақтандырушының кредиттік тәуекелі бойынша есептеу қайта сақтандырушы рейтингісінің 1 санатқа төмендеуі арқылы Дефолт ықтималдығы (PD) кестесіне сәйкес жүзеге асырылады және тиісінше сақтандыру ұйымының пруденциялық нормативтерінің көрсеткіштеріне ықпал етуі мүмкін:

S&P, Fitch	Moody’s	PD в %
ААА	Ааа	0
АА+	Аа1	0
АА	Аа2	0
АА-	Аа3	0
А+	А1	0
А	А2	0,06
А-	А3	0,1
ВВВ+	Ваа1	0,14
ВВВ	Ваа2	0,18
ВВВ-	Ваа3	0,48
ВВ+	Ва1	0,76
ВВ	Ва2	1,06
ВВ-	Ва3	2,44
В+	В1	3,82
В	В2	5,2
В-	В3	10,07
ССС+	Саа1	14,93
ССС	Саа2	19,79
ССС-	Саа3	46,52
С	Са	73,26
D	D	100

	Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары үшін тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру қағидаларына 5-қосымша
	Нысан

Әкімшілік деректерді жинауға арналған нысан

Қайда ұсынылады: қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органға

Әкімшілік деректерді өтеусіз негізде жинауға арналған нысан https://www.gov.kz интернет-ресурсына орналастырылды

"Жалпы сақтандыру" саласы бойынша қызметті жүзеге асыратын сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының тәуекелдерін бағалау жүйесінің коэффициенттерін талдау

Әкімшілік деректерді өтеусіз негізде жинауға арналған нысан индексі: RASA_1NL

Кезеңділігі: жыл сайын

Есепті кезең: 20__ жылғы "___" ________ жағдай бойынша

Әкімшілік деректерді өтеусіз негізде жинауға арналған нысанды ұсынатын тұлғалар тобы: "жалпы сақтандыру" саласы бойынша қызметті жүзеге асыратын сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары

БСН: _______________________

Жинау әдісі: қағаз тасымалдағышта

Нысан

_________________________________________________________

(сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының атауы)

Тәуекелдерді бағалау жүйесі коэффициентінің атауы	Мәні		Стандартты диапазон	Тәуекелдер	Қысқаша сипаты/ұсынымдар	Стандартты диапазоннан ауытқыған кезде қысқаша түсіндірме (есепті жыл үшін)
	өткен есепті кезеңнің, %-бен	есепті жылдың, %-бен
1	2	3	4	5	6	7
К1 "Капиталға сақтандыру сыйлықақылары"			К1<300%	андеррайтинг, стратегиялық	К1 қайта сақтандыру үлесін ескермей, шығындарды өтеуге арналған капитал барабарлығын бағалайды. Тәуекелді толық бағалау үшін К1 талдауы К2 және К5 ескере отырып жүргізіледі. К1>300% капиталға қатысты рұқсат етілген тәуекелдің ұлғаюын көрсетеді.
К2 "Капиталға таза сақтандыру сыйлықақылары"			K2<200%	андеррайтинг, стратегиялық	К2 қайта сақтандыруға берілген сақтандыру сыйлықақыларын ескере отырып, шығындарды өтеуге арналған капитал барабарлығын бағалайды. К2 мәні жоғарырақ болуына қарай, капиталға тәуекел де көбірек болады. К2 талдау кезінде К5 талдау жүргізіледі. К2>200% капиталға қатысты рұқсат етілген тәуекелдің ұлғаюын көрсетеді.
К3 "Таза сақтандыру сыйлықақыларындағы өзгеріс"			-33%<K3<33%	андеррайтинг, стратегиялық	К3 операциялық қызметтегі/ менеджментегі тұрақтылықты/тұрақсыздықты бағалайды. К3 біршама ұлғаюы бизнестің кеңеюін (сақтандырудың жаңа сыныптары бойынша сатудың ұлғаюы, географиялық жерлердің кеңеюі) көрсетеді. Таза сыйлықақылардың біршама қысқаруы сақтандырудың жекелеген сыныптары бойынша сатудың тоқтап тұрғанын/қысқарғанын, нарық үлесі залалын, қайта сақтандырудың ұлғаюын көрсетеді. Бағалау кезінде К9 активтер бағасы және К11, К12, К13 резервтерінің барабарлығы, сондай-ақ К4 қайта сақтандырудан түскен пайда ескеріледі.
К4 "Капиталға қайта сақтандырудан түскен пайда"			K4<15%	андеррайтинг, стратегиялық,	К4 қайта сақтандыру қызметінен түскен кіріс үлесінің бағасын береді. К4>15% сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы менеджментінің болжамы бойынша капитал жеткіліксіздігін немесе капиталмен байланысты проблемаларды жасыру үшін К1, К2, К7, К10, К13 коэффициенттері мәндерінің жақсарғанын көрсетеді. К4>15% болған кезде, қайта сақтандырудан кіріс үлесін шегере отырып К1, К2, К7, К10, К13 қайта есептеледі.
К5 "Операциялық қызметтің 2 жылдық коэффициенті"			K5<100%	операциялық	К5 операциялық қызметтің пайдалылығын/шығындылығын бағалайды. К5>100% болған кезде, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы операциялық шығынды көтереді, К5<100% болған кезде операциялық кіріске ие болады. К5 құрамдас бөліктеріне: өтімділік коэффициентіне, шығындар коэффициентіне және инвестициялық қызметтен түскен кірістер коэффициентіне талдау жүргізіледі. К11, К13 бірге талдау жүргізу керек.
К6 "Инвестициялық кіріс"			5%<K6<20%	өтімділік, нарықтық, стратегиялық	К6 инвестициялық портфельдің жылдық кірісін пайыздық арақатынаста бағалайды. К6 мәні төмен болған кезде инвестициялық портфельдің құрылымына, "РЕПО" операцияларына, комиссиялық шығыстарға кеткен шығындарға және басқаларына талдау жүргізіледі. К6 мәні жоғары болған кезде тәуекелдері жоғары құралдарға инвестицияларға және еншілес ұйымның бас ұйымға дивидендтер төлеу саясатына талдау жүргізіледі.
К7 "Капиталдың өзгеруі"			-10%<K7<50%	операциялық, стратегиялық	К7 сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының бір жыл бойы қаржылық жағдайының жақсарғанын/ нашарлағанын бағалайды. К7>50% операциялық қызметтің тұрақсыздығын, сақтандыру холдингі ішінде капиталдың ағылуын, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының недәуір өсуін немесе қосылуын/қосуын көрсетеді. К7<-10% болған кезде мыналардың өзгеруіне ықпал ететін факторлар айқындалады: а) таза пайда (К5); б) жұмсалмаған кіріс немесе шығын; в) К8; г) төленген дивидендтер; д) К4; е) есеп саясаты/есептілікті түзету; ж) кейінге қалдырылған салық активтері; з) танылмаған активтер; и) акционерлер.
К8 "Түзетілген капиталдағы өзгеріс"			-10%<K8<25%	операциялық, стратегиялық	Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының негізгі қызметінің нәтижелерін негізге ала отырып, қаржылық жағдайының жақсарғанын/ нашарлағанын бағалайды (жарғылық капиталды алуға және толықтыруды ескере отырып, негізгі қызметтің нақты бағасы). К8>25% операциялық қызметтің тұрақсыздығын, сақтандыру холдингі ішінде капитал ағылуын, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының маңызды өсуін немесе қосылуын/қосуын көрсетеді. К8<-10% болған кезде мыналардың өзгеруіне ықпал ететін факторлар айқындалады: а) таза пайда (К5); б) жұмсалмаған кірістің немесе зиянның; в) резервтік капиталда; г) күтілмеген тәуекелдер резервінде; д) тұрақтандыру резервінде; е) басқа резервтерде; ж) төленген дивидендтер; з) есеп саясаты /есептілікті түзету.
К9 "Өтімді активтерге түзетілген міндеттемелер"			K9<100%	ликвидности	К9 сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының өзінің қысқа мерзімді міндеттемелерін орындау қабілетін бағалайды, сонымен қатар сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымын тарату кезіндегі салдарларды шамамен бағалайды. Егер K9> 100% болса, K9 өткен жылдар серпінінде талдау жүргізіледі, резервтердің барабарлығы, бағалау, активтердің құрылымы мен өтімділігі тексеріледі.
К10 "Капиталға алынатын сақтандыру сыйлықақылары"			K10<20%	кредиттік	К10 капиталға қатысы дебиторлық берешектің үлесін бағалайды. Рұқсат етілген үлес 20% құрайды. 20% астам мәні болған кезде қайта сақтандырушылардан алынатын сомаға, сақтанушылардан (қайта сақтанушылардан) және делдалдардан 90 күннен астам мерзімі өткен берешектің болуына алынатын сақтандыру сыйлықақыларына және осындай активтерді тану орындылығына талдау жүргізіледі.
К11 "Капиталға мәлімделген шығындардың бір жылғы дамуы"			-10%<K11 <10%	сақтандыру резервтері	К11 бір жыл бұрын мәлімделген, бірақ реттелмеген залалдардың дамуын бағалайды. К11 оң мәні болған кезде сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы резервтерді жеткіліксіз қалыптастырған, ал К11 теріс мәні болған кезде резервтер артылуымен қалыптастырылды. К11 мәніне К12 мәнімен бірге талдау жүргізіледі.
К12 "Капиталға мәлімделген шығындардың екі жылғы дамуы"			-10%<K12 <10%	сақтандыру резервтері	К12 екі жыл бұрын мәлімделген, бірақ реттелмеген залалдардың дамуын бағалайды. К12 оң мәні кезде сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы резервтерді жеткіліксіз қалыптастырған, ал К12 теріс мәні болған кезде резервтер артылып қалыптастырылды. К12 мәніне К11 мәнімен бірге талдау жүргізіледі.
К13 "Капиталға ағымдағы резервтердің дефицитін (профицитін) бағалау"			-12%<K13<12%	сақтандыру резервтері	К13 ағымдағы резервтердің барабарлығын бағалайды. Тапшылық (профицит) болжанатын және нақты резервтер арасындағы айырманы білдіреді. К13 оң мәні кезде резервтер жеткіліксіз қалыптастырған, ал К13 теріс мәні болған кезде резервтер артылып қалыптастырылды.

Ескерту: әкімшілік деректерді жинауға арналған нысанды толтыру бойынша түсініктеме осы нысанға қосымшада келтірілген.

Стандартты диапазон шегінен шығатын тәуекелдерді бағалау жүйесінің коэффициенттері бойынша түсініктеме _________________________________

______________________________________________________________

Атауы_________________________________________________________

Мекенжайы ____________________________________________________

Телефоны _____________________________________________________

Электрондық поштаның мекенжайы______________________________

Бірінші басшы немесе оның талдауға қол қоюға уәкілетті тұлғасы

____________________________________ ________________________

тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса) қолы, телефоны

Тәуекелдері басқару жөніндегі бөлімшенің басшысы __________________

_____________________________________ ________________________

тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса) қолы, телефоны

Орындаушы __________________________ ________________________

тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса) қолы, телефоны

Күні 20__ жылғы "____" _____________

"Жалпы сақтандыру" саласы бойынша қызметті жүзеге асыратын сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының тәуекелдерді бағалау жүйесі коэффициенттерін талдау нысанына қосымша

Әкімшілік деректерді өтеусіз негізде жинауға арналған нысанды толтыру бойынша түсіндірме

"Жалпы сақтандыру" саласы бойынша қызметті жүзеге асыратын сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының тәуекелдерді бағалау жүйесі коэффициенттерін талдау (индексі – RASA_1NL, кезеңділігі – жыл сайын)

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы әкімшілік деректерді жинауға арналған нысанды толтыру бойынша түсіндірме (бұдан әрі - Түсіндірме) "Жалпы сақтандыру" саласы бойынша қызметті жүзеге асыратын сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының тәуекелдерді бағалау жүйесі коэффициенттерін талдау" әкімшілік деректерді жинауға арналған нысанды (бұдан әрі - Нысан) толтыру бойынша бірыңғай талаптарды айқындайды.

2. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы нысанды есепті кезең соңындағы жағдай бойынша жыл сайын толтырады.

3. Талдаудың 2 және 3-бағандарында тиісінше өткен есепті жылдың және есепті жылдың коэффициенттерінің мәндері пайызбен (үтірден кейін екінші белгіге дейін) көрсетіледі.

4. Нысанға бірінші басшы немесе оның талдауға қол қоюға уәкілетті тұлғасы, тәуекелдерді басқару жөніндегі бөлімшенің басшысы және орындаушы қол қояды.

2-тарау. Нысанды толтыру бойынша түсіндірме

5. "Капиталға сақтандыру сыйлықақылары" К1 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:

мұндағы:

ССt – есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған, сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстар шегерілген сақтандыру сыйлықақылары;

Кt – есепті күнгі жағдай бойынша меншікті капитал.

6. "Капиталға таза сақтандыру сыйлықақылары" К2 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:

мұндағы:

ССТСt – есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған, сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстар шегерілген сақтандыру сыйлықақыларының таза сомасы;

Кt – есепті күнгі жағдай бойынша меншікті капитал.

7. "Таза сақтандыру сыйлықақылардағы өзгеріс" К3 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:

мұндағы:

ССТСt – есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған, сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстар шегерілген сақтандыру сыйлықақыларының таза сомасы;

ССТСt-1 – есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған, сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстар шегерілген сақтандыру сыйлықақыларының таза сомасы.

8. "Капиталға қайта сақтандырудан түскен пайда" К4 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:

мұндағы:

ҚСПt – есепті күнгі жағдай бойынша қайта сақтандыру қызметінен түскен пайда;

КСt – есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру қызметі бойынша комиссиялық сыйақы түріндегі кірістер;

ҚСБСt – есепті күнгі жағдай бойынша қайта сақтандыруға берілген сақтандыру сыйлықақылар;

ЕССҚСАөзгt – есепті күнгі жағдай бойынша еңбек сіңірілмеген сыйлықақылар бойынша қайта сақтандыру активтерінің өзгеруі;

ЕССҚСАt – есепті күнгі жағдай бойынша еңбек сіңірілмеген сыйлықақылар бойынша қайта сақтандыру активтері (құнсыздану резервтері шегерілген);

Кt – есепті күнгі жағдай бойынша меншікті капитал.

9. "Операциялық қызметтің 2 жылдық коэффициенті" К5 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі::

мұндағы:

ЗК2-л – шағынның 2 жылдық коэффициенті;

ШКЗ2-л – шығынның 2 жылдық коэффициенті;

ИҚ2-л – инвестициялық қызметтің 2 жылдық коэффициенті;

СТТСt – есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру төлемдерінің таза сомасы;

СТТСt-1 – есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша сақтандыру төлемдерінің таза сомасы;

ШРӨТСt – есепті күнгі жағдай бойынша шығындар резервтеріндегі өзгерістердің таза сомасы;

ШРӨТСt-1 – есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша шығындар резервтеріндегі өзгерістердің таза сомасы;

РШрt – есепті күнгі жағдай бойынша реттеу шығыстары;

РШрt-1 – есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша реттеу шығыстары;

ЕССТСt – есепті күнгі жағдай бойынша еңбек сіңірілген сыйақылардың сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстар шегерілген таза сомасы;

ЕССТСt-1 – есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша еңбек сіңірілген сыйақылардың сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстар шегерілген таза сомасы;

ТШt – есепті күнгі жағдай бойынша таза шығыстар;

ТШt-1 – есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша таза шығыстар;

ССТСt – есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған, сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстар шегерілген сақтандыру сыйлықақыларының таза сомасы;

ССТСt-1 – есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған, сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстар шегерілген сақтандыру сыйлықақыларының таза сомасы;

ИҚКt – есепті күнгі жағдай бойынша инвестициялық қызметтен түскен, сыйақы төлеуге байланысты шығыстар шегерілген кірістер;

ИҚКt-1 – есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша инвестициялық қызметтен түскен, сыйақы төлеуге байланысты шығыстар шегерілген кірістер.

10. "Инвестициялық кіріс" К6 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:

мұндағы:

ИҚКt – есепті күнгі жағдай бойынша инвестициялық қызметтен түскен, сыйақы төлеуге байланысты шығыстар шегерілген кірістер;

АҚжИнвt-1 – есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша ақша қаражаты және инвестициялар ("РЕПО" операциялары шегерілген), мыналардың сомасы болып табылады:

1) есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша ақша қаражаты мен ақша қаражаты баламаларының;

2) есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша орналастырылған қаражат салымдарының (құнсыздану резервтері шегерілген);

3) есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша "кері РЕПО" операцияларының;

4) есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша өзгерістері пайда немесе шығындар құрамында көрсетілетін әділ құн бойынша бағаланатын бағалы қағаздардың;

5) есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша сату үшін қолда бар бағалы қағаздардың (құнсыздану резервтері шегерілген);

6) есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша аффинирленген бағалы металдардың;

7) есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша туынды бағалы қағаздардың;

8) есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша өтеуге дейін ұсталатын бағалы қағаздардың (құнсыздану резервтері шегерілген);

9) есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша басқа заңды тұлғалардың капиталына инвестициялардың;

10) есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша инвестициялық мүліктің;

АҚжИнвt – есепті күнгі жағдай бойынша ақша қаражаты және инвестициялар ("РЕПО" операциялары шегерілген), мыналардың сомасы болып табылады:

1) есепті күнгі жағдай бойынша ақша қаражаты мен ақша қаражаты баламаларының;

2) есепті күнгі жағдай бойынша орналастырылған қаражат салымдарының (құнсыздану резервтері шегерілген);

3) есепті күнгі жағдай бойынша "кері РЕПО" операцияларының;

4) есепті күнгі жағдай бойынша өзгерістері пайда немесе зиян құрамында көрсетілетін әділ құн бойынша бағаланатын бағалы қағаздардың;

5) есепті күнгі жағдай бойынша сату үшін қолда бар бағалы қағаздардың (құнсыздану резервтері шегерілген);

6) есепті күнгі жағдай бойынша аффинирленген бағалы металдардың;

7) есепті күнгі жағдай бойынша туынды бағалы қағаздардың;

8) есепті күнгі жағдай бойынша өтеуге дейін ұсталатын бағалы қағаздардың (құнсыздану резервтері шегерілген);

9) есепті күнгі жағдай бойынша басқа заңды тұлғалардың капиталына инвестициялардың;

10) есепті күнгі жағдай бойынша инвестициялық мүліктің.

10. "Капиталдың өзгеруі" К7 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:

АҚжИнвt – есепті күнгі жағдай бойынша ақша қаражаты және инвестициялар ("РЕПО" операциялары шегерілген), мыналардың сомасы болып табылады:

1) есепті күнгі жағдай бойынша ақша қаражаты мен ақша қаражаты баламаларының;

2) есепті күнгі жағдай бойынша орналастырылған қаражат салымдарының (құнсыздану резервтері шегерілген);

3) есепті күнгі жағдай бойынша "кері РЕПО" операцияларының;

4) есепті күнгі жағдай бойынша өзгерістері пайда немесе зиян құрамында көрсетілетін әділ құн бойынша бағаланатын бағалы қағаздардың;

5) есепті күнгі жағдай бойынша сату үшін қолда бар бағалы қағаздардың (құнсыздану резервтері шегерілген);

6) есепті күнгі жағдай бойынша аффинирленген бағалы металдардың;

7) есепті күнгі жағдай бойынша туынды бағалы қағаздардың;

8) есепті күнгі жағдай бойынша өтеуге дейін ұсталатын бағалы қағаздардың (құнсыздану резервтері шегерілген);

9) есепті күнгі жағдай бойынша басқа заңды тұлғалардың капиталына инвестициялардың;

10) есепті күнгі жағдай бойынша инвестициялық мүліктің.

11. "Капиталдың өзгеруі" К7 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:

мұндағы:

Кt – есепті күнгі жағдай бойынша меншікті капитал;

Кt-1 – өткен есепті күнгі жағдай бойынша меншікті капитал.

12. "Түзетілген капиталдағы өзгеріс" К8 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:

мұндағы:

Кt – есепті күнгі жағдай бойынша меншікті капитал;

Кt-1 – өткен есепті күнгі жағдай бойынша меншікті капитал;

ЖКt – жарғылық капиталдағы өзгеріс, есепті күнгі жарғылық капиталдың және өткен есепті күнгі жарғылық капиталдың сомалары арасындағы айырма ретінде есептеледі.

13. "Өтімді активтерге түзетілген міндеттемелер" К9 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:

мұндағы:

Міндеттемелерt – есепті күнгі болашақ кезеңдердегі кіріс шегерілген міндеттемелердің жалпы сомасы;

ӨЖАt – есепті күнгі жағдай бойынша Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 14794 болып тіркелген Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 26 желтоқсандағы № 304 қаулысымен бекітілген сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының және сақтандыру тобының пруденциялық нормативтерінің және сақталуға міндетті өзге де нормалар мен лимиттердің нормативтік мәндерінің және оларды есептеу әдістемесінің 38-тармағында көрсетілген өтімділігі жоғары активтердің құны ("РЕПО" операциялары бойынша міндеттемелерді шегергенде).

14. "Капиталға алынатын сақтандыру сыйлықақылары" К10 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:

СПкПt – есепті күнгі жағдай бойынша сақтанушылардан (қайта сақтанушылардан) және делдалдардан (құнсыздануға резервтерді шегере отырып) алатын сақтандыру сыйлықақылары;

Кt – есепті күнгі жағдай бойынша меншікті капитал.

15. "Капиталға мәлімделген шығындардың бір жылғы дамуы" К11 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:

мұндағы:

Кt-1 – өткен есепті күнгі жағдай бойынша меншікті капитал;

МРШРt* – мәлімделген, бірақ реттелмеген шығындар таза резерві (бұдан әрі - МРШР) есепті күнгі жағдай бойынша t-1 дейінгі күні болған және мәлімделген шығын бойынша;

МРШРt-1 –өткен есепті күнгі жағдай бойынша таза МРШР;

СТt – қайта сақтандырушының үлесін есептемегенде және кері талап ету бойынша өтемді шегере отырып, t-1 дейінгі күні болған және мәлімделген шығын бойынша есепті кезеңде төленген сақтандыру төлемдері;

РШt – t-1 дейінгі күні болған және мәлімделген шығын бойынша есепті кезеңде төленген шығынды реттеу шығыстары.

16. "Капиталға мәлімделген шығындардың екі жылғы дамуы" К12 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:

мұндағы:

Кt-2 – t-2 күнгі жағдай бойынша меншікті капитал;

МРШРt** – есепті күнгі жағдай бойынша t-2 дейінгі күні болған және мәлімделген шығын бойынша таза МРШР;

МРШРt-2 – t-2 күнгі жағдай бойынша таза МРШР;

СТt,t-1 – қайта сақтандырушының үлесін есептемегенде және кері талап ету бойынша өтемді шегере отырып, t-2 дейінгі күні болған және мәлімделген шығын бойынша есепті кезеңде және өткен кезеңде төленген сақтандыру төлемдері;

РШt,t-1 – t-2 дейінгі күні болған және мәлімделген шығын бойынша есепті кезеңде және өткен кезеңде төленген шығынды реттеу шығыстары.

Қызметті кемінде үш жыл жүзеге асырған сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы осы коэффициентті есептемейді.

17. "Капиталға ағымдағы резервтердің дефицитін (профицитін) бағалау" К13 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:

мұндағы:

Кt - есепті күнгі жағдай бойынша меншікті капитал;

ТЕСt – есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстар шегерілген еңбек сіңірілген сыйлықақылардың таза сомасы;

РШt – есепті күнге шығындар резерві;

ТЕСt-1 – өткен есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстар шегерілген еңбек сіңірілген сыйлықақылардың таза сомасы;

ТЕСt-2 – екінші өткен есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстар шегерілген еңбек сіңірілген сыйлықақылардың таза сомасы;

СРОК – сыйлықақының резервтерге орташа коэффициенті;

СТt – қайта сақтандырушының үлесін есептемегенде және кері талап ету бойынша өтемді шегере отырып, t-1 дейінгі күні болған және мәлімделген шығын бойынша есепті кезеңде төленген сақтандыру төлемдері;

РШt,t-1 – t-1 дейінгі күні болған және мәлімделген шығын бойынша есепті кезеңде төленген шығынды реттеу шығыстары;

СТt,t-1 – қайта сақтандырушының үлесін есептемегенде және кері талап ету бойынша өтемді шегере отырып, t-2 дейінгі күні болған және мәлімделген шығын бойынша есепті кезеңде және өткен кезеңде төленген сақтандыру төлемдері;

РШt,t-2 - t-2 дейінгі күні болған және мәлімделген шығын бойынша есепті кезеңде және алдыңғы кезеңде төленген шығынды реттеу шығыстары;

МРШРt* - t-1 дейінгі күні болған және мәлімделген шығын бойынша есепті күнгі жағдай бойынша таза МРШР;

МРШРt** - t-2 дейінгі күні болған және мәлімделген шығын бойынша есепті күні жағдай бойынша таза МРШР;

МРШРt-1 – есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша таза МРШР;

БМШРt-1 – есепті күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша болған, бірақ мәлімделмеген шығынның таза резерві (бұдан әрі – БМШР);

МРШРt-2 – есепті күннің алдындағы екінші күнгі таза МРШР;

РПНУt-2 – есепті күннің алдындағы екінші күнгі таза БМШР.

Осы коэффициентті есептеуді қызметін үш жылдан аз жүзеге асыратын сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы жүргізбейді.

	Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары үшін тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру қағидаларына 6-қосымша
	Нысан

Әкімшілік деректерді жинауға арналған нысан

Қайда ұсынылады: қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органға

Әкімшілік деректерді өтеусіз негізде жинауға арналған нысан https://www.gov.kz интернет-ресурсына орналастырылды

"Өмірді сақтандыру" саласы бойынша қызметін жүзеге асыратын сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының тәуекелдерін бағалау жүйесінің коэффициенттерін талдау

Әкімшілік деректерді өтеусіз негізде жинауға арналған нысан индексі: RASA_2LI

Кезеңділігі: жыл сайын

Есепті кезең: 20__ "___" ________ жағдай бойынша

Әкімшілік деректерді өтеусіз негізде жинауға арналған нысанды ұсынатын тұлғалар тобы: "өмірді сақтандыру" саласы бойынша қызметті жүзеге асыратын сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары

БСН: _______________________

Жинау әдісі: қағаз тасымалдағышта

Нысан

_________________________________________________________

(сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының атауы)

Тәуекелдерді бағалау жүйесі коэффициентінің атауы	Мәні		Стандарттық ауқым	Тәуекелдер	Қысқаша сипаты /ұсынымдар	Стандарттық ауқымнан ауытқулар кезіндегі қысқаша түсіндірме (есепті жыл үшін)
	өткен есепті жылға, %-бен	есепті жылға, %-бен
1	2	3	4	5	6	7
К1 "Түзетілген капиталдың өзгеруі"			-10%<K1<50%	операциялық, стратегиялық	K1 сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының бір жыл ішіндегі қаржылық жағдайының жақсаруын / нашарлауын бағалайды. К1> 50% операциялық қызметтің тұрақсыздығын, сақтандыру холдингіндегі капитал ағынын, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының едәуір өсуін немесе қосылуын/қосуын көрсете алады. K1 <-10% болғанда, өзгерістерге әсер ететін факторларды анықтау қажет. Мынадай әсер етуі мүмкін факторлар: а) төленген дивидендтер; б) инвестициялар бойынша іске асырылмаған кіріс немесе залал; в) қайта бағалау нәтижесінде резервтердің өзгеруі; г) танылмаған активтердегі өзгерістер; д) бухгалтерлік есеп қағидаттарының өзгеруі; е) салық салу жүйесіндегі өзгерістер.
К2 "Капиталдың өзгеруі"			-10%<K2<50%	операциялық, стратегиялық	К2 сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының негізгі қызметінің нәтижелері бойынша (жарғылық капиталды алу мен толықтыруды ескере отырып, негізгі қызметті нақты бағалау) қаржылық жағдайдың жақсаруын/ нашарлауын бағалайды. K2 K1-мен бірге қарастырылуы керек. Егер K2 коэффициентінің нәтижесі K1 коэффициентінің нәтижесінен жоғары болса, онда бұл күшті бас ұйымды немесе акционер мен капиталды жеткілікті деңгейде ұстап тұрғысы келетін байланысты тұлғалар тарапынан қолдауды көрсете алады. Осыған байланысты талдау кезінде бас ұйымның, сақтандыру тобының тұрақтылығы, сондай-ақ қосымша капиталды қаржыландыратын активтердің сипатын тексеру ескерілуі тиіс. Егер қосымша капиталдандыруға қарамастан, K2 теріс мән алса немесе ауқымның төменгі шегінен асып кетсе, онда капиталдың азаю себептері мен артық шығу себептерін төмендеу және үрдіс себептерін анықтау үшін талдау керек. Егер K2 бірнеше жыл бойына теріс үрдісті көрсетсе, онда сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының операциялық қызметінде проблемалар туындауы мүмкін.
К3 "Рентабельдігі"			К3>0%	операциялық	K3 сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының активтерді пайда табу үшін пайдалану мүмкіндігінің бағасын береді. Пайдалылық деңгейіне әсер етуі мүмкін факторлар: а) өлім мен аурушаңдық деңгейі; б) инвестициялық кірістің жеткіліктілігі К4; в) комиссиялық шығыстар деңгейі; г) міндетті резервтік талаптар, қолданыстағы пайыздық мөлшерлемелер және өлім көрсеткіштері;
К4 "Инвестициялық кірістің жеткіліктілігі"			125%<K4 <900%	нарықтық стратегиялық, , сақтандыру резервтері	К4 сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының міндеттемелері бойынша пайыздық талаптарды қанағаттандыру үшін инвестициялық табыстың жеткіліктілігінің бағасын береді. К4 деңгейіне әсер етуі мүмкін факторлар: а) ұзақ мерзімді келешекте үлкен табыс алуға бағытталған алыпсатарлық инвестициялар, аралық кезеңде аз кірісті қамтамасыз етеді; б) сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының еншілес ұйымдарына немесе акционердің кәсіпорындарына салған ірі инвестициялар; в) кеңсе үй-жайларын қамтамасыз етуге ірі инвестициялар; г) салық салынбайтын облигацияларға ірі инвестициялар; д) жоғары инвестициялық шығындар. Егер K4 соңғы екі жыл ішінде стандартты диапазоннан асып кетсе, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы жағдайды жақсарту және келешекте нашарлауына жол бермеу үшін шаралар қабылдауы керек.
К5 "Танылмайтын активтердің танылатын активтерге қатынасы"			К5<10%	өтімділік, кредиттік	КК5 сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы сатып алған танылмаған активтердің немесе қауіпті активтердің дәрежесін, активтер құрылымының тиімділігін бағалайды. Талдау кезінде танылмаған активтердің сипатын және активтерді осы санатқа енгізу себептерін анықтау, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының қаржылық жағдайына танылмаған активтердің әсерін анықтау үшін капиталмен танылмаған активтер сомасын салыстыру ұсынылады. Талдау кезінде К8 қайта сақтандыруға берілген сыйлықақылардың сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған сыйлықақыларға қатынасы ескеру ұсынылады.
К6 "Дюрацияның салыстырмалы өзгеруі"			К6>0%	кредиттік, өтімділік, операциялық	K6 инвестициялар мен міндеттемелер арасындағы алшақтықты бағалайды К6>0% инвестицияларды қайтару мен міндеттемелерді орындау мерзімдері арасындағы алшақтықтың азаюын жиынтық портфель бойынша, сондай-ақ өткен жылмен салыстырғанда 10 жылдан астам мерзімдері бар инвестициялар мен міндеттемелер бойынша көрсетеді. К6≤0% инвестицияларды қайтару және міндеттемелерді орындау арасындағы айырмашылықтың өсуін / өзгермеуін жиынтық портфель бойынша, сондай-ақ өткен жылмен салыстырғанда 10 жылдан астам өтеу мерзімі бар инвестициялар мен міндеттемелерді орындау бойынша көрсетеді. Талдау кезінде К10 сыныптары бойынша сақтандыру сыйлықақыларының құрылымының өзгеруін және K11 танылған активтері құрылымының өзгеруін зерттеу қажет.
К7 "Үлестес және (немесе) ерекше байланыстағы тұлғалардың капиталға инвестициялары"			К7<20%	кредиттік, өтімділік, нарықтық	К7 үлестес және (немесе) байланысты тұлғалардың капиталына салымдарды бағалайды. К7>20% болған кезде сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының инвестициясы және оған үлестес және (немесе) байланысты тұлғалардан тиесілі сома егер үлестес және (немесе) байланысты тұлғаларға салымдар сомасы үлкен болғаны сияқты сақтанушылардың мүдделерін қорғауға сәйкес келетін-келмейтіндігін айқындау қажет, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымында жоғары өтімсіздік немесе төмен кірістілік болуы мүмкін.
К8 "Қайта сақтандыруға берілген сыйлықақылардың сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған сыйлықақыларға қатынасы"			K8<50%	андеррайтинг, қайта сақтандыру	К8 сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының қайта сақтандыру қызметін бағалайды. К8>50% болған кезде шығыс қайта сақтандырудың асып кетуі ықтимал, статистикалық деректер, қайта сақтандырушыдан өтемақы және оның төлем қабілеттілігі негізінде ықтимал шығысты бағалау арқылы қайта сақтандырудың тиімділігін бағалау қажет.
К9 "Қол қойылған сыйлықақылардың өзгеруі"			-10%<K9<50%	андеррайтинг	К9 менеджменттегі операциялық қызметтің тұрақтылығын/тұрақсыздығын бағалайды. К9>50% болған кезде сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының сақтандыру сыйлықақысы көлемінің бірден ұлғаюы, сақтандыру өнімдері түрлерінің өзгеруі, сату жүйесінің өзгеруі, сақтандырушылардың сақтандыру нарығынан кетуі, экономикалық саладағы өзгерістер, заңнамалық өзгерістер, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының акционерінің немесе менеджментінің ауысуы және т.б. ықтимал К9<-10% болған кезде сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының сақтандыру сыйлықақысы көлемінің бірден азаюы, сақтандыру өнімдері түрлерінің өзгеруі, сату жүйесінің өзгеруі, сақтандыру нарығында жаңа сақтандырушылардың пайда болуы, экономикалық саладағы өзгерістер, заңнамалық өзгерістер, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының акционерінің немесе менеджментінің ауысуы және т.б. болуы ықтимал. Талдау кезінде сақтандыру сыйлықақылары құрылымының К10 сыныптар бойынша өзгеруін және К12 сақтандыру сыйлықақыларына қатысты резервтеудің өзгеруін ескеру ұсынылады. Бұдан басқа өзгеріске ықпал еткен негізгі салаларды қарастыру қажет, менеджмент бизнес-жоспарын қаржылық орнықтылықты қолдау үшін қажетті ахуалды басқару нұсқауы бойынша бағалау қажет.
К10 "Сақтандыру сыйлықақыларының сыныптар бойынша құрылымының өзгеруі"			К10<5%	андеррайтинг, стратегиялық	К10 экономикалық ортадағы өзгерістерге, жаңа өнімдердің әзірленуіне және т.б. байланысты сату құрылымы мен бағытының өзгеруін бағалайды. К10>5% болған кезде сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының сақтандыру сыйлықақысы көлемінің бірден ұлғаюы, сақтандыру өнімдері түрлерінің өзгеруі, сату жүйесінің өзгеруі, сақтандыру нарығынан сақтандырушылардың кетуі, экономикалық саладағы өзгерістер, заңнамалық өзгерістер, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының акционерінің немесе менеджментінің ауысуы және т.б. ықтимал, бұл сақтандыру сыйлықақыларының құрылымын сыныптар бойынша өзгертуге әкеледі. Талдау кезінде К6 дюрацияның салыстырмалы өзгеруін, қол қойылған К9 сыйлықақылардың өзгеруін және К12 сақтандыру сыйлықақыларына қатысты резервтеудің өзгеруін ескеруді ұсынамыз.
К11 "Танылатын активтер құрылымының өзгеруі"			К11<5%	кредиттік, нарықтық, стратегиялық	К11 сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының инвестициялау құрылымы мен бағытының өзгеруін бағалайды. К11>5% сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының инвестициялық саясаты өзгерістеріне, экономикалық ортадағы өзгерістеріне және т.б. байланысты инвестициялау құрылымы мен бағытының өзгеруін көрсетуі мүмкін. Талдау кезінде К6 дюрациясының салыстырмалы өзгеруін ескеру ұсынылады.
К12 "Сақтандыру сыйлықақыларына қатысты резервтеудің өзгеруі"			-40%<K12 <40%	сақтандыру резервтері	К12 өткен жылмен салыстырғанда сыйлықақыларға резерв өсуінің өзгерістерін бағалайды. Ауытқулар экономикалық ортадағы, сату жүйесіндегі өзгерістерге, сақтандыру нарығынан кетуге немесе сақтандыру нарығында жаңа сақтандырушылардың пайда болуына, заңнамалық өзгерістерге, акционердің/менеджменттің ауысуы нәтижесіне т.б. байланысты сату құрылымы мен бағытының өзгеруін білдіруі мүмкін. Талдау кезінде қол қойылған К9 сыйлықақысының өзгеруін, сақтандыру сыйлықақылары құрылымының К10 сыныптар бойынша өзгерістерін ескеру ұсынылады.

Ескерту: әкімшілік деректерді жинауға арналған нысанды толтыру бойынша түсініктеме осы нысанға қосымшада келтірілген.

Стандарттық ауқым шегінен тыс тәуекелдерді бағалау жүйесінің коэффициенттері бойынша түсініктеме

______________________________________________________________

______________________________________________________________

______________________________________________________________

	Атауы ________________________________	Мекенжайы ________________________________
	Телефон __________________________________________________________
	Электрондық пошта мекенжайы ___________________________________________

Бірінші басшы немесе оның талдауға қол қоюға уәкілетті тұлғасы

______________________________________________________________

________________________________________ _______________

тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса)қолы, телефон

Тәуекелдерді басқару бөлімшесінің басшысы

______________________________________________________________

тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса)қолы, телефон

Орындаушы

________________________________________________

тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса)қолы, телефоны

20___ жылғы "____" ______________

Өмірді сақтандыру" саласы бойынша қызметті жүзеге асыратын сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының тәуекелдерді бағалау жүйесінің коэффициенттерін талдау нысанына қосымша

Әкімшілік деректерді өтеусіз негізде жинауға арналған нысанды толтыру бойынша түсіндірме

"Өмірді сақтандыру" саласы бойынша қызметті жүзеге асыратын сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының тәуекелдерді бағалау жүйесінің коэффициенттерін талдау (индекс – RASA_2LI, кезеңділігі – жыл сайын)

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы әкімшілік деректерді жинауға арналған нысанды толтыру бойынша түсіндірме (бұдан әрі - Түсіндірме) "Өмірді сақтандыру" саласында қызметті жүзеге асыратын сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының тәуекелдерді бағалау жүйесінің коэффициенттерін талдау" әкімшілік деректерді жинауға арналған нысанды (бұдан әрі - Нысан) толтыру бойынша бірыңғай талаптарды айқындайды.

2. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы Нысанды есепті кезеңнің соңындағы жағдай бойынша жыл сайын толтырады.

3. Талдаудың 2 және 3-бағандарында алдыңғы есепті жыл және тиісінше есепті жыл коэффициенттерінің мәндері көрсетіледі (пайызбен, үтірден кейін екінші таңбаға дейін).

4. Нысанға бірінші басшы немесе оның Нысанға қол қоюға уәкілетті тұлғасы, тәуекелдерді басқару жөніндегі бөлімшенің басшысы және орындаушы қол қояды.

2-тарау. Нысанды толтыру бойынша түсіндірме

5. "Түзетілген капиталдың өзгеруі" К1 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:

мұндағы:

– есепті күнге меншікті капитал;

– алдыңғы жылмен салыстырғанда жарғылық капиталдың өзгеруі;

– алдыңғы жылмен салыстырғанда қосымша төленген капиталдың өзгеруі;

– алдыңғы есепті күнге меншікті капитал.

6. "Капиталдың өзгеруі" К2 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:

мұндағы:

Кt – есепті күнге меншікті капитал;;

Кt-1 – алдыңғы есепті күнге меншікті капитал.

7. "Пайдалылық" К3 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:

мұндағы:

ТПt – есепті күнге салықтардан кейінгі жиынтық таза пайда (залал);

Кt – есепті күнге кірістердің жалпы сомасы.

8. "Инвестициялық кірістің жеткіліктілігі" К4 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:

мұндағы:

– есепті күнге инвестициялық қызметтен түсетін нақты кіріс, теңгемен;

– есепті күнге сақтандыру өнімдері бойынша теңгемен салынған инвестициялық кіріс;

– есепті күнге өмірді сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары және аннуитет шарттары бойынша орын алмаған шығындар резерві;

– алдыңғы есепті күнге өмірді сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары және аннуитет шарттары бойынша орын алмаған шығындар;

– резервтік базис кірістілігінің мөлшерлемесі %-бен.

9. "Танылмайтын активтердің танылатын активтерге қатынасы" К5 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:

мұндағы:

– есепті күнге активтердің жалпы сомасы;

ТАt – есепті күнге активтерді сапасы мен өтімділік (бұдан әрі – АКЛ) бойынша жіктеуді ескере отырып олардың жалпы сомасы, баланс бойынша сомасы;

АкМРШt - есепті күнге мәлімделген, алайда реттелмеген шығындар бойынша қайта сақтандыру активтері (құнсыздануға резервтерді шегергенде).

10. "Дюрацияның салыстырмалы өзгеруі" K6 коэффициенті екі есеп айырысу формуладан және рұқсат етілген мәндерден тұратын K61 және K62 екі бөліктен тұрады. K61 сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының портфелі бойынша барлық мерзімге есептеледі, ал K62 10 жылдан астам мерзімге есептеледі. Бұл ретте K6 мәні ең төменгі К61 және К62 мәндерін қабылдайды және мынадай формула бойынша есептеледі:

мұндағы:

– есепті күнге инвестицияларды қайтару мерзімі;

– есепті күнге міндеттемелерді орындау мерзімі;

– алдыңғы есепті күнге инвестицияларды қайтару мерзімі;

– алдыңғы есепті күнге міндеттемелерді орындау мерзімі.

Инвестицияны қайтару мерзімі өтеу күні бар әрбір инвестиция үшін жеке есептелген дюрациялар бойынша орташа өлшенген мәнді табу жолымен есептеледі.

Міндеттемелерді орындау мерзімі әрбір сақтандыру шарты үшін жеке есептелген міндеттемелерді орындау мерзімдері бойынша орташа алынған мәнді табу жолымен есептеледі.

11. "Үлестес және (немесе) ерекше байланыстағы тұлғалардың капиталға инвестициялары" К7 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:

мұндағы:

– есепті күнге үлестес және (немесе) байланысты тұлғалар бойынша дебиторлық берешек;

– есепті күнге үлестес және (немесе) байланысты тұлғаларға инвестициялар;

– есепті күнге меншікті капитал.

12. "Қайта сақтандыруға берілген сыйлықақылардың сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған сыйлықақыларға қатынасы" К8 коэффициенті сақтандырудың әр сыныбы бойынша есептеледі. Бұл ретте, K8 мәні мынадай формула бойынша есептелетін, арасында ең жоғары мәнді қабылдайды:

мұндағы:

ҚССt – i – ші сақтандыру сыныбы бойынша есепті күнге қайта сақтандыруға берілген сақтандыру сыйлықақылары;

ССt – есепті күнге i – ші сақтандыру сыныбы бойынша шығыстарды шегергенде, сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған сақтандыру сыйлықақылары.

13. "Қол қойылған сыйлықақыларының өзгеруі" К9 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:

мұндағы:

ССt – есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстарды шегергенде сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған сақтандыру сыйлықақылары;

ССt-1 – алдыңғы есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстарды шегергенде сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған сақтандыру сыйлықақылары.

14. "Сақтандыру сыйлықақыларының сыныптар бойынша құрылымының өзгеруі" К10 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:

мұндағы:

– есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстарды шегергенде сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған сақтандырудың i- сыныбы бойынша сақтандыру сыйлықақылары;

– есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстарды шегергенде сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған сақтандыру сыйлықақылары;

– алдыңғы есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстарды шегергенде, сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған сақтандырудың i- сыныбы бойынша сақтандыру сыйлықақылары;

– алдыңғы есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстарды шегергенде сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған сақтандыру сыйлықақылары;

– сақтандыру сыныптарының саны.

15. "Танылатын активтер құрылымының өзгеруі" К11 коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:

мұндағы:

– есепті күнгі жағдай бойынша i -ші танылатын активтің сомасы, баланс бойынша сома;

– есепті күнгі жағдай бойынша танылатын активтердің сомасы, баланс бойынша сома;

–алдыңғы есепті күнгі жағдай бойынша i -ші танылатын активтің сомасы, баланс бойынша сома;

– алдыңғы есепті күнгі жағдай бойынша танылатын активтердің сомасы.

Танылатын активтер ретінде Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 14794 болып тіркелген, Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 26 желтоқсандағы № 304 қаулысымен белгіленген Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының және сақтандыру тобының пруденциялық нормативтерінің және сақталуға міндетті өзге де нормалар мен лимиттердің нормативтік мәндері мен есептеу әдістемелерінің 39-тармағына сәйкес СӨА анықтамасына жатқызылатын баланстық құны бойынша активтер қабылданады.

К11 коэффициентін есептеу үшін танылатын активтердің құрылымы:

1) ақша;

2) салымдар;

3) Қазақстан Республикасының мемлекеттік бағалы қағаздары;

4) Қазақстан Республикасының жергілікті атқарушы органдары шығарған борыштық бағалы қағаздар;

5) Қазақстан Республикасының заңды тұлғаларының мемлекеттік емес бағалы қағаздары;

6) шет мемлекеттердің бағалы қағаздары;

7) шетелдік эмитенттердің мемлекеттік емес бағалы қағаздары;

8) халықаралық қаржы ұйымдары шығарған мемлекеттік емес борыштық бағалы қағаздар;

9) қор биржасының ресми тізіміне енгізілген инвестициялық қорлардың бағалы қағаздары;

10) пайлар;

11) Қазақстан Республикасының заңды тұлғаларын исламдық қаржыландыру құралдары;

12) өзге де активтер.

16. "Сақтандыру сыйлықақыларына қатысты резервтеудің өзгеруі" К12 коэффициенті мына формула бойынша есептеледі:

мұндағы:

ССt – есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстарды шегергенде сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған сақтандыру сыйлықақылары;

ССt-1 – алдыңғы есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын бұзуға байланысты шығыстарды шегергенде сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған сақтандыру сыйлықақылары;

СРt – есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының сақтандыру резервтерінің сомасы;

СРt-1 – алдыңғы есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының сақтандыру резервтерінің сомасы;

СРt-2 – екінші алдыңғы есепті күнгі жағдай бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының сақтандыру резервтерінің сомасы.

Осы коэффициентті есептеуді үш жылдан аз қызметін жүзеге асырған сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы жүргізбейді.

	Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары үшін тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру қағидаларына 7-қосымша
	Нысан

Әкімшілік деректерді жинауға арналған нысан

Қайда ұсынылады: қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органға

Әкімшілік деректерді өтеусіз негізде жинауға арналған нысан https://www.gov.kz интернет-ресурсына орналастырылды

"өмірді сақтандыру" саласында қызметін жүзеге асыратын сақтандыру ұйымдарына арналған гэп-талдау

Әкімшілік деректерді өтеусіз негізде жинауға арналған нысан индексі: GAP-LI1

Кезеңділігі: жыл сайын

Есепті кезең: 20___ жылғы "___" _______________ жағдай бойынша

Әкімшілік деректерді өтеусіз негізде жинауға арналған нысанды ұсынатын тұлғалар тобы: "өмірді сақтандыру" саласында қызметін жүзеге асыратын сақтандыру ұйымдары

Әкімшілік деректерді өтеусіз негізде жинауға арналған нысанды ұсыну мерзімі: жыл сайын, есепті жылдан кейінгі жылдың 30 сәуірінен кешіктірмей

БСН: _______________________

Жинау әдісі: қағаз тасымалдағышта

_________________________________________________________

(сақтандыру ұйымының атауы)

(мың теңге)

	Өтегенге дейінгі мерзім	1 айға дейін	1 айдан 3 айға дейін	3-айдан 6 айға дейін	6 айдан 1 жылға дейін	1жылдан 3 жылға дейін	3- жылдан 5 жылға дейін	5-жылдан 10 жылға дейін	10 жылдан астам
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
1	Активтер
1.1	Ақша-барлығы
1.2	Салымдар - барлығы, оның ішінде:
1.2.1	мынадай талаптардың біріне сәйкес келетін: күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде, Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің халықаралық шкаласы бойынша "ВВ-"-тен төмен емес ұзақ мерзімді кредиттік рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі немесе Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) ұлттық шкаласы бойынша "kzBB"-тен төмен емес рейтингтік бағасы немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар (негізгі борыштың және есептелген сыйақының сомаларын есептегенде); күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің халықаралық шкаласы бойынша "А-"-тен төмен емес шетел валютасындағы ұзақ мерзімді кредиттік рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар бейрезидент-бас банктері резидент-еншілес банктер болып табылатын Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банктеріндегі салымдар (негізгі борыштың және есептелген сыйақының сомаларын есептегенде)
1.2.2	күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде, Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің халықаралық шкаласы бойынша "В"-дан "В+"-ке дейінгі ұзақ мерзімді рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі немесе Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) ұлттық шкаласы бойынша "kzВ+"-тен "kzВВ-"-ке дейінгі рейтингтік бағасы бар Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банктеріндегі салымдар (негізгі борыштың және есептелген сыйақының сомаларын есептегенде)
1.3	Күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде, Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі және Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі шығарған Қазақстан Республикасының мемлекеттік бағалы қағаздары (оның ішінде шет мемлекеттердің заңнамасына сәйкес эмиссияланған)
1.4	Күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде, Қазақстан Республикасының жергілікті атқарушы органдары шығарған, Қазақстан Республикасының аумағында қызметін жүзеге асыратын қор биржасының ресми тізіміне енгізілген борыштық бағалы қағаздар (негізгі борыш пен есептелген сыйақы сомаларын есептегенде)
1.5	Қызметін Қазақстан Республикасының аумағында жүзеге асыратын қор биржасының ресми тізіміне кіретін Қазақстан Республикасының заңды тұлғаларының мемлекеттік емес бағалы қағаздары, оның ішінде:
1.5.1	күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде, Standard & Poor's (стандарт энд Пурс) агенттігінің халықаралық шкаласы бойынша "ВВ-"-тен төмен емес ұзақмерзімді кредиттік рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі немесе Standard & Poor's (стандарт энд Пурс) ұлттық шкаласы бойынша "kzBB"-тен төмен емес рейтингтік бағасы немесе басқа рейтинг агенттіктерінің бірінің ұлттық шкаласы бойынша осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар эмитенттердің акциялары және осы акциялар базалық активі болып табылатын депозитарлық қолхаттар
1.5.2	күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде, 1.4.1-жолда көрсетілген акцияларды қоспағанда, Қазақстан қор биржасы индексінің өкілдік тізіміндегі эмитенттердің акциялары және осы акциялар базалық активі болып табылатын депозитарлық қолхаттар
1.5.3	күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде, Standard & Poor's (Стандарт энд Пурс) агенттігінің халықаралық шкаласы бойынша "В"- тен "В+"-ке дейінгі ұзақмерзімді кредиттік рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі немесе Standard & Poor's (Стандарт энд Пурс) ұлттық шкаласы бойынша "kzB+"-тан "kzBВ-"-қа дейінгі рейтингтік бағасы немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің ұлттық шкаласы бойынша осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар эмитенттердің акциялары және осы акциялар базалық активі болып табылатын депозитарлық қолхаттар
1.5.4	күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде, 1.4.1, 1.4.2 және 1.4.3-жолдарда көрсетілген акцияларды қоспағанда, Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығы туралы заңнамасына сәйкес шығарылған, Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15175 болып тіркелген Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2017 жылғы 27 наурыздағы № 54 қаулысымен бекітілген Эмитенттерге және олардың қор биржасында айналысқа жіберілетін бағалы қағаздарына, сондай-ақ қор биржасы тізімінің жекелеген санаттарына қойылатын талаптарға (бұдан әрі - № 54 Талаптар) сәйкес айналысқа жіберілген акциялар және осы акциялар базалық активі болып табылатын депозитарлық қолхаттар
1.5.5	күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде, Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығы туралы заңнамасына және Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) халықаралық шкаласы бойынша "ВВ-"-тен төмен емес ұзақ мерзімді кредиттік рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі немесе Standard & Poor's (стандарт энд Пурс) ұлттық шкаласы бойынша "kzВВ" төмен емес рейтингтік бағасы немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің ұлттық шкаласы бойынша осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар (эмитент) басқа мемлекеттердің заңнамасына сәйкес шығарылған борыштық бағалы қағаздар (негізгі борыш пен есептелген сыйақы сомаларын есептегенде)
1.5.6	күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде, Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығы туралы заңнамасына және Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) халықаралық шкаласы бойынша "В"-дан "В+"-ке дейінгі ұзақ мерзімді кредиттік рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі немесе Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) ұлттық шкаласы бойынша "kzB+"-тен "kzBВ-"-ке дейінгі рейтингтік бағасы немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің ұлттық шкаласы бойынша осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар (эмитент) шет мемлекеттердің заңнамасына сәйкес шығарылған борыштық бағалы қағаздар (негізгі борыш пен есептелген сыйақы сомаларын есептегенде)
1.5.7	күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде, 1.4.5 және 1.4.6-жолдарда көрсетілген борыштық бағалы қағаздарды қоспағанда, № 54 Талаптарға сәйкес қор биржасына айналысқа жіберілген борыштық бағалы қағаздар (негізгі борыш пен есептелген сыйақы сомаларын есептегенде)
1.6	Күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде, "Сақтандыру төлемдеріне кепілдік беру қоры" акционерлік қоғамының акциялары
1.7	Күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде, Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің халықаралық шкаласы бойынша "В-"-тен төмен емес тәуелсіз рейтингтік бағасы немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар шет мемлекеттердің орталық үкіметтері шығарған, мемлекеттік мәртебесі бар бағалы қағаздар
1.8	Шетелдік ұйымдар шығарған мемлекеттік емес бағалы қағаздар:
1.8.1	күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде, Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ-"-тен төмен емес халықаралық рейтингтік бағасы немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар эмитенттердің акциялары және осы акциялар базалық активі болып табылатын депозитарлық қолхаттар
1.8.2	күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде, Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ-"-тен төмен емес халықаралық рейтингтік бағасы немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар борыштық бағалы қағаздар (негізгі борыш пен есептелген сыйақы сомаларын есептегенде)
1.9	Тізбесі Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 14794 болып тіркелген, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 26 желтоқсандағы № 304 қаулысымен белгіленген Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының және сақтандыру тобының пруденциялық нормативтерінің және сақталуға міндетті өзге де нормалар мен лимиттердің нормативтік мәндерінің және оларды есептеу әдістемесінің (бұдан әрі - Нормативтер) 39-тармағында айқындалған халықаралық қаржы ұйымдарының бағалы қағаздары
1.10	Лондон бағалы металдар қауымдастығы (London Bullіon Market Assocіatіon) (Ландон буллиан маркет ассосиэйшн) қабылдаған және осы қауымдастықтың құжаттарында "Лондон сапалы жеткізу" стандарты ("London Good Delіvery") ("Ландон гуд деливери") ретінде белгіленген халықаралық сапа стандарттарына сәйкес келетін тазартылған бағалы металдар және металл депозиттер, оның ішінде Қазақстан Республикасының "Standard & Poor's" агенттігінің халықаралық шкаласы бойынша "АА"-дан төмен емес рейтингтік бағасы немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар бейрезидент банктеріндегі металл депозиттер
1.11	Пайлар - барлығы, оның ішінде:
1.11.1	күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде, Нормативтердің 38-бабының 23) тармақшасының талаптарына сәйкес келетін пайлар
1.11.2	күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде, Нормативтердің 38-бабының 24) тармақшасының талаптарына сәйкес келетін пайлар
1.11.3	күмәнді борыштар бойынша резервті шегергенде, ашық және аралық инвестициялық пай қорларының пайлары
1.12	Нормативтердің 38-бабының 25), 26) тармақшаларының талаптарына сәйкес келетін исламдық қаржыландыру құралдары
1.13	Бағалы қағаздардың эмитенттеріне бағалы қағаздардың номиналдық құны бойынша қойылатын, бағалы қағаздар шығарылымының проспектісінде көзделген олардың айналыс мерзімінің (бағалы қағаздар шығарылымы проспектісінің талаптары бойынша мерзімі өтпеген) аяқталуына байланысты туындаған талаптар
2	Баланс бойынша активтер
3	Сақттандыру сыныптары бойынша міндеттемелер
3.1	Өмірді сақтандыру
3.2	Аннуитеттік сақтандыру
3.3	Жазатайым оқиғалардан сақтандыру
3.4	Ауырған жағдайдан сақтандыру
4	Гэп көрсеткіші (1-жол - 3-жол)
5	Гэп-тің активтердің пайызымен берілген көрсеткіші (4-жол/2-жол)
6	Кумулятивтік гэп
7	Активтердің пайызымен берілген кумулятивтік гэп (6-жол/2-жол)

Ескертпе: әкімшілік деректерді жинауға арналған нысанды толтыру бойынша түсіндірме осы нысанға қосымшада келтірілген.

Атауы_____________________________________________________

Мекенжайы ____________________________________________________

Телефоны______________________________________________________

Электрондық почта мекенжайы___________________________________

Бірінші басшы немесе оның гэп-талдауға қол қоюға уәкілетті тұлғасы _

____________________________________________________________

тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса),қолы, телефоны

Тәуекелдерді басқару бөлімшесінің басшысы

_____________________________________________________________

тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса), қолы, телефоны

Күні 20___ жылғы "_____" ___________

"Өмірді сақтандыру" саласында қызметін жүзеге асыратын сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарына арналған гэп-талдау нысанына қосымша

Әкімшілік деректерді өтеусіз негізде жинауға арналған нысанды толтыру бойынша түсіндірме

"Өмірді сақтандыру" саласында қызметін жүзеге асыратын сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарына арналған гэп-талдау (индекс – GAP-LI1, кезеңділік – жыл сайын)

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Әкімшілік деректерді жинауға арналған нысанды толтыру бойынша осы түсіндірме (бұдан әрі – Түсіндірме) "Өмірді сақтандыру" саласында қызметін жүзеге асыратын сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарына арналған гэп-талдау" әкімшілік деректерін жинауға арналған нысанды (бұдан әрі – Нысан) толтыру жөнінде бірыңғай талаптарды айқындайды.

2. "Өмірді сақтандыру" саласында қызметін жүзеге асыратын сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы нысанды есепті жылдан кейінгі жылдың 30 сәуірінен кешіктірмей жыл сайын толтырады.

3. Нысанды толтыру кезінде пайдаланылатын өлшем бірлігі теңгемен және пайыздармен (үтірден кейін екінші белгіге дейін) белгіленеді. 500 (бес жүз) теңгеден аз сома 0 (нөлге) дейін дөңгелектенеді, ал 500 (бес жүз) теңгеге тең және одан жоғары сома 1000 (бір мың) теңгеге дейін дөңгелектенеді.

4. Нысанға бірінші басшы немесе гэп-талдауға қол қоюға уәкілетті тұлға, сондай-ақ тәуекелдерді басқару жөніндегі бөлімшенің басшысы қол қояды.

2-тарау. Нысан бойынша түсіндірме

5. 1-2-жолдарда сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының қаржы құралдары көрсетіледі.

6. 3-3.4-жолдарда сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының қаржы міндеттемелері көрсетіледі.

7. 3 - 9-бағандарда сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы дебиторлардың міндеттемелерін орындауды талап ететін және кредиторлардың талаптарын орындайтын ең қысқа мерзімдегі активтер (міндеттемелер) көрсетіледі.

8. 10-бағанда өтеу мерзімі жоқ активтер көрсетіледі.

9. 6-жолда кумулятивтік гэп мынадай формула бойынша есептеледі:

Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары үшін тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру қағидаларына 8-қосымша

Андеррайтинг тәуекелін басқаруға қойылатын талаптар

1. Директорлар кеңесі андеррайтинг тәуекелін тиімді басқару мақсатында:

1) андеррайтинг жөніндегі саясатты бекітеді;

2) сюрвейер (болған кезде) және андеррайтер (андеррайтинг бөлімшесі), актуарий, тәуекелдерді басқару бөлімшесінің қорытындысы негізінде, жекелеген сақтандыру (қайта сақтандыру) шартын жасасу туралы немесе міндеттемелер сомасы (сақтандыру сомасы) не сақтандыру төлемінің мөлшері ұйымның сақтандыру резервтеріндегі қайта сақтандырушының үлесін шегере отырып активтер сомасының жиырма бес пайызынан асатын сақтандыру төлемін жүзеге асыру жөнінде шешім қабылдайды;

3) сақтандыру (қайта сақтандыру) шартын жасасу туралы шешімді сақтандыру делдалы, андеррайтер (андеррайтинг бөлімшесі), басқарма, андеррайтингтік кеңес, директорлар кеңесі қабылдайтын, сақтандыру сыныптары (түрлері) бойынша жеке сақтандыру (қайта сақтандыру) шарты бойынша жауапкершілік (сақтандыру сомалары) лимиттерін кемінде жылына бір рет белгілейді және қайта қарайды;

4) әрбір сақтандыру түрі бойынша жеке сақтандыру қағидаларын бекітеді.

2. Андеррайтинг жөніндегі саясат мыналарды:

1) андеррайтингке байланысты негізгі тәуекелдер туралы ақпаратты;

2) сақтандыру қағидаларын әзірлеу және келісу рәсімдерін;

3) сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын (сақтандыру полистерін) ресімдеу рәсімдерін;

4) сақтандыру делдалының, андеррайтердің (андеррайтинг бөлімшесінің) және андеррайтингтік кеңестің құқықтарын, міндеттерін және жауапкершілігін;

5) андеррайтингті өткізу үшін ақпаратты жинау, өңдеу, және талдау тәртібін;

6) тәуекелдері бағалауға ықпал ететін факторларды:

7) андеррайтердің (андеррайтинг бөлімшесінің) және андеррайтингтік кеңестің, сақтандыру тәуекелін қайта сақтандырушымен келісуді қоса алғанда, андеррайтингтік шешімді қабылдау процесін;

8) сақтандыру делдалдарымен жасалған шарттардың (агенттік келісімдер) талаптарына қойылатын талаптарды;

9) қаржы көрсеткіштерін және статистикалық ақпаратты талдау негізінде қызметкер еңбек (қызметтік) міндеттерін атқарған кезде оны жазатайым оқиғалардан міндетті сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру сыйлықақыларына түзету коэффициенттерін белгілеу әдістемесін;

10) директорлар кеңесінің ұйғаруы бойынша өзге де мәселелерді регламенттейді.

3. Андеррайтингтік кеңес мыналарды:

1) директорлар кеңесі бекіткен лимиттер шегінде андеррайтингтік шешімдер қабылдауды;

2) қабылданған тәуекелдердің барабар бағалануына бақылау жүргізуді;

3) сақтандыруға қабылданатын объекті және тәуекелдер бойынша барабар сақтандыру тарифын қамтамасыз етуді;

4) сақтандыруға қабылданатын тәуекелдер бойынша сақтандырып өтеудің талаптарын белгілеуді;

5) алынған нетто-сыйлықақылар мен белгілі уақыт ішінде жасалған сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша жүзеге асырылған сақтандыру төлемдері арасындағы оң айырманың өсуін (сақтандыру жағдайларының басталуы өлшемшарттары ықтималдылығын ескере отырып) қамтамасыз етуді жүзеге асырады.

Нетто-сыйлықақы – актуарий актуарлық әдістер негізінде бағалаған, ұйым ұйымның өзге де шығыстарын өтеуді есепке алмай сақтандыру төлемдерін жүзеге асыру бойынша ғана міндеттер қабылдағаны үшін төлеуге жататын ақша сомасы;

6) сақтандыру (қайта сақтандыру) шартына енгізілетін негізгі және қосымша талаптардың тізбесін анықтауды жүзеге асырады.

4. Басқарма директорлар кеңесі белгілеген лимит шегінде жеке сақтандыру (қайта сақтандыру) шартын жасасу бойынша андеррайтенгтік шешім қабылдайды.

5. Андеррайтердің (андеррайтинг бөлімшесінің) негізгі функцияларына мыналар жатады:

1) андеррайтинг бөлімшесі сақтандыру (қайта сақтандыру) шартын жасасқанға дейін:

сақтандыру жағдайының басталуы ықтималдығының ұлғаюына елеулі ықпал ететін тәуекелдерді туындататын факторларды сақтандыру жағдайларының түрлеріне және сақтандыру объектілеріне, сондай-ақ сақтандыру тарифтерін есептеген кезде оларды есепке алу мүмкіндігіне қарай анықтауды және есепке алуды;

қабылданатын тәуекелдерді және олардың ықтимал салдарын жеке бағалауды және талдауды;

қауіптілік дәрежесі бойынша тәуекелдерді саралауды;

сақтандырылған объектінің, тәуекелдердің дамуына ықпал ететін және кедергі жасайтын факторлардың жай-күйін және тәуекелдерді азайту бойынша іс-шаралардың орындалуын бағалаудың жүзеге асырылуын бақылауды;

актуариймен бірлесіп бекітілген андеррайтинг жөніндегі саясат пен ұйымның ішкі құжаттары негізінде сақтандыру сомаларын белгілеуді, тарифтерді, франшизаларды және басқа есептік көрсеткіштерді есептеуді жүзеге асырады;

2) андеррайтер (андеррайтинг бөлімшесі) сақтандыру (қайта сақтандыру) шартын жасасқаннан кейін:

жеке сақтандыру түрлерін қоспағанда, сақтандыру объектісінің жағдайына мониторингті және тәуекелдерді азайту бойынша іс-шаралар жоспарының (бар болған кезде) орындалуын бақылауды жүзеге асыра отырып, сақтандыру (қайта сақтандыру) шартына қолдау көрсетуге қатысуды;

сақтандыруға қабылданған тәуекелдердің өлшемдері өзгерген жағдайда сақтандыру тарифін қайта есептейді және сақтандыру (қайта сақтандыру) шартына өзгерістер енгізу қажеттілігіне қатысты ұсынымдар әзірлеп, оларды басқармаға немесе функциясына сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын жасау кіретін құрылымдық бөлімшеге береді;

сақтанушы міндеттемелерді бұзған жағдайда сақтандыру шартын бұзу немесе сақтандыру төлемінің мөлшерін азайту қажеттілігі туралы қорытындыны әзірлейді;

3) андеррайтингтік кеңеске ұсынымдар дайындауды;

4) директорлар кеңесі бекіткен лимиттер шегінде андеррайтингтік шешімдер қабылдауды;

5) актуариймен келісім бойынша сақтандыру жағдайының басталуы ықтималдығына елеулі әсер ететін факторлардың болуын (болмауын), сондай-ақ сақтандыру (қайта сақтандыру) шартында белгілі бір талаптың болуын (болмауын) ескеретін түзету коэффициенттерінің сандық мәндерін белгілеуді;

6) андеррайтинг мәселелері бойынша қызметкерлермен, сақтандыру делдалдарымен тұрақты негізде іс-әрекет жасауды;

7) андеррайтингтік кеңеске сақтандыру (қайта сақтандыру) шартының талаптарына қажетті өзгерістер енгізуге қатысты ұсынымдарды әзірлеуді және ұсынуды жүзеге асырады.

6. Директорлар кеңесі белгілеген андеррайтерге (андеррайтинг бөлімшесі) арналған лимиттен жоғары жеке сақтандыру (қайта сақтандыру) шартын жасау туралы андеррайтингтік шешімді қабылдау андеррайтер (андеррайтинг бөлімшесі) берген ұсынымның және тәуекелдерді басқару бөлімінің қорытындысы негізінде жүзеге асырылады.

Сақтандыру ұйымы ішкі құжатта андеррайтингтік кеңестің лимитіне дейінгі сомалар үшін ең төменгі және ең жоғары шектерді белгілейді, олар андеррайтермен (андеррайтинг бөлімшесімен) міндетті келісуді көздейді.

Андеррайтингтік шешім қабылдау кезінде мынадай талаптар:

1) сақтандыру портфелінің жай-күйі;

2) сақтандыру объектісі жатқызылатын сақтандыру түрі бойынша шығындылық коэффициенттері;

3) сақтандырылушыға және сақтандыру объектісіне байланысты тәуекелдер;

4) актуарий және Қазақстан Республикасының сақтандыру және сақтандыру қызметі туралы заңнамасында белгіленген өзінің ұстап қалу лимиттерін сақтау;

5) андеррайтингтік шешім қабылдауға әсер ететін өзге факторлар ескеріледі.

7. Андеррайтингтік шешімде мыналар қамтылады:

1) қабылдау күні және оның нөмірі;

2) соның негізінде андеррайтингтік шешім қабылданған ұсынымның берілген күні және нөмірі;

3) сақтандыру (қайта сақтандыру) шартының түрі мен талаптары;

4) сақтанушы туралы ақпарат;

5) сақтандыру (қайта сақтандыру) шартының қолданылу мерзімі;

6) сақтандыру сыныбына (сыныптарына) тиістілігі;

7) көмегі арқылы сақтандыру (қайта сақтандыру) шартын жасасу көзделетін сақтандыру агенті немесе сақтандыру брокері туралы ақпарат;

8) атқаратын лауазымдарын көрсете отырып, андеррайтингтік шешімді қабылдаған тұлғалардың қолтаңбалары.

8. Сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын жасасқан кезде сақтандырылатын тәуекелдерді бағалау қағидаттары:

1) зиянның кездейсоқтығы (шығыстардың (шығындардың) пайда болу уақытының және шамасының белгісіздігі, шығыстардың пайда болуының мүдделі тұлғалардың іс-әрекеттеріне байланысты болмауы);

2) ықтимал шығынды бағалау (күтілетін шығыс (зиян) сомасы есептеледі, оның негізінде сақтандыру жарналарының мөлшері есептеледі);

3) шығыстарды (шығындарды) анықтаудың нақтылығы (айқындығы) (шартта ықтимал тәуекелдер, сақтандыру объектілері, сақтандыру оқиғасы туындаған жағдайда күтілетін сақтандыру төлемі сомасының мөлшері нақты айтылады);

4) сақтандыру тәуекелдерін бөлудің бір-біріне тәуелді болмауы ескеріледі.

9. Ұйым мыналарды қамтитын сақтандыру ісін қалыптастырады:

1) сақтанушының (сақтандырылушының) сақтандыруға қол қойған, оның ішінде сақтанушының сақтандыру талаптарымен танысқаны және оның сақтандыру қағидаларының көшірмесін алғаны (егер сақтандыру (қайта сақтандыру) шарты қосылу шарты (сақтандыру полисі) нысанында жасалған болса) туралы мәліметтері бар өтініш.

Сақтанушының (сақтандырылушының) қолтаңбасының болуы жөніндегі талап электрондық нысанда жасалған шарттарға қолданылмайды;

2) көлік құралдары иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін, тасымалдаушының жолаушылар алдындағы азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру сыныптары бойынша жасалған шарттарды қоспағанда, сақтандыру (қайта сақтандыру) шарты бойынша андеррайтингтік шешім немесе оның көшірмесі;

3) сақтанушы (сақтандырылушы, пайда алушы) және сюрвейер андеррайтингтік шешім қабылдау үшін ұсынған құжаттардың көшірмелері;

4) сақтандыру (қайта сақтандыру) шарты және (немесе) сақтандыру полисі және енгізілген өзгерістер;

5) жылжымалы және (немесе) жылжымайтын мүлікті сақтандыру (қайта сақтандыру) объектісінің жай-күйін мониторингтеу нәтижелері туралы жазбалар.

10. Электрондық нысанда жасалған сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша сақтандыру ісі электрондық нысанда қалыптастырылады.

Сақтандыру ісі қағаз тасымалдағышта және (немесе) электрондық нысанда сақталады.

Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары үшін тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру қағидаларына 9-қосымша

Қайта сақтандыру тәуекелін басқаруға қойылатын талаптар

1. Директорлар кеңесі қайта сақтандыру тәуекелін тиімді басқару мақсатында:

1) қайта сақтандыру саясатын;

2) шешімдер қабылдауды басқарма, андеррайтингтік кеңес немесе директорлар кеңесі жүзеге асыратын кіріс қайта сақтандыру (осыған сәйкес ұйым қайта сақтанушының сақтандыру тәуекелдерінің бір бөлігін қабылдайтын қайта сақтандыру шарты) және шығыс қайта сақтандыру (осыған сәйкес ұйым сақтандыру тәуекелдерінің бір бөлігін қайта сақтандыруға беретін қайта сақтандыру шарты) шарттарының лимиттерін (түрлерін) бекітеді.

2. Қайта сақтандыру саясаты:

1) қайта сақтандыруға байланысты негізгі тәуекелдер туралы ақпаратты;

2) қайта сақтандыру шарттарын жасау кезінде Сақтандыру қызметі туралы Қазақстан Республикасының заңнамасының сақталуын бақылауды қамтамасыз ету тәртібін;

3) қайта сақтандыру бойынша контрәріптесті таңдау өлшемшарттарын;

4) қайта сақтандыру жөніндегі контрәріптестердің іскерлік қатынастар белгілегенге дейінгі (шарт жасасқанға дейінгі) қызметін бағалауды;

5) қайта сақтандыру жөніндегі контрәріптестермен (қайта сақтандырушылармен) бұдан былайғы іс-әрекет барысында қаржылық жағдайына, оның ішінде олардың рейтингтік көрсеткіштеріне тұрақты мониторинг жүргізу тәртібін;

6) сақтандыру тәуекелдерінің орнын толтыру үшін пайдаланылатын қайта сақтандыру түрлерін сипаттауды;

7) қайта сақтандыру арқылы автоматты түрде жабылатын (облигаторлық қайта сақтандыру) немесе қайта сақтандыруға толық немесе ішінара берілетін (белгілі бір үлеспен) (факультативті қайта сақтандыру) тәуекелдер бойынша сақтандыру сомалары (мөлшері) және түрлері бойынша лимиттерді;

8) бір қайта сақтандырушыдағы қайта сақтандырумен орнын толықтырудың ең жоғары сомасын;

9) актуарий есептеген сақтандыру портфелі, сыныбы, түрі және сақтандыру (қайта сақтандыру) шарты бойынша өзінің ұстап қалу лимиттерін қамтиды. Өзінің ұстап қалу лимиттері сақтандыру тәуекеліне және (немесе) сақтандыру жағдайына белгіленуі мүмкін.

10) директорлар кеңесінің ұйғаруы бойынша өзге де мәселелерді қамтиды.

3. Басқарма жыл сайын қайта сақтандыру саясатының ағымдағы нарықтық жағдайға сәйкес келуін бағалайды және қажет болған жағдайда, оның қайта қаралуына бастама жасайды. Қайта сақтандыру саясаты андеррайтинг жөніндегі саясат не қайта сақтандырушының мәртебесі өзгерген жағдайда түзетіледі.

4. Ішкі аудит қызметі төмендегілерді:

1) қайта сақтандыру шарттарын;

2) тиісті қайта сақтандырушыны сақтандыру жағдайының басталғаны туралы хабардар ету жүйесін;

3) сақтандыру жағдайы басталған кезде қайта сақтандырушыдан төлем алуды аудиторлық тексеруді жүзеге асырады.

5. Қайта сақтандыру бөлімшесі қайта сақтандыру саясатын іске асыруға байланысты барлық қабылданатын шешімдерді құжат түрінде ресімдейді.

6. Қайта сақтандыру бөлімшесі ай сайын тәуекелдерді басқару бөлімшесіне директорлар кеңесіне тоқсан сайынғы негізде бұдан әрі беру үшін:

1) қайта сақтандыру бойынша тәуекел туындататын факторларды (оның ішінде аймақтық, нарықтық, саяси, экономикалық жағдайлар);

2) қайта сақтандыру жөніндегі әрбір контрәріптестің (қайта сақтандырушының) кредиттік рейтингіне, сондай-ақ кредиттік рейтинг өзгеруінің уәкілетті орган белгілеген пруденциялық нормативтердің және сақталуы міндетті нормалары мен лимиттердің есептелуіне ықпалына мониторинг жүргізуді бағалау, өлшеу және талдау нәтижелері туралы есеп береді.

7. Қайта сақтандыру бөлімшесі мынадай:

1) қайта сақтандырушының атауы;

2) қайта сақтандырушының қаржылық орнықтылығының рейтингісі;

3) қайта сақтандыруға берілген жауапкершілік үлесі;

4) қайта сақтандырушы андеррайтерінің, сақтандыру брокерінің (қайта сақтандыру шартын жасауға жауапты тұлғаның) байланыс деректері;

5) тәуекелді қайта сақтандыруға қабылдаған (тәуекелді қайта сақтандыруға қабылдау бойынша шешім қабылдаған) жауапты тұлға туралы ақпарат бар қайта сақтандырушылардың тізілімін жүргізеді.

8. Қайта сақтандыру бөлімшесі жыл сайын қайта сақтандыру шарты жасалған не жасалуы жоспарланып отырған әрбір қайта сақтандырушының қаржылық орнықтылығын талдауды (резидент - қайта сақтандырушылар үшін активтерді, сақтандыру резервтерін, міндеттемелерді өтеу үшін меншікті капитал жеткіліктілігін, шығыстар мен кірістерді, ақша қаражатының қозғалысын талдауды қоса алғанда, бейрезидент қайта сақтандырушылар үшін қаржылық орнықтылықты талдау қолжетімді ақпарат негізінде жүзеге асыры лады) соңғы аяқталған 3 (үш) қаржы жылының қаржылық есептілігі (резидент - қайта сақтандырушылар үшін) негізінде жүзеге асырады.

9. Қайта сақтандыру бөлімшесі:

қайта сақтандырушының заңды тұлға ретінде тіркелуін;

тиісті мемлекеттің заңнамасы бойынша лицензия не қайта сақтандыру қызметін жүзеге асыруға рұқсат талап етілмейтін жағдайларды қоспағанда, қайта сақтандыру қызметін жүзге асыруға тиісті мемлекеттің тиісті уәкілетті органының лицензиясының не рұқсатының болуын;

андеррайтердің (андеррайтинг бөлімшесінің) не қайта сақтандырушының өзге қызметкерінің қайта сақтандырушының атынан қайта сақтандыру шартын жасасуға өкілеттіктерін растайтын құжаттардың көшірмелерін жинауды және сақтауды жүзеге асырады.

10. Сақтандыру брокерінің қызметін пайдаланған жағдайда Сақтандыру қызметі туралы Қазақстан Республикасыны заңнамасының талаптарына сәйкес қайта сақтандыру ковернотасының сақталуын және ресімделуіне бақылауды жүзеге асырады.

11. Қайта сақтандыру бөлімшесі қайта сақтандыру саясатын түзету мақсатында тоқсанына бір реттен кем емес талдауды жүргізеді және активтерді және пассивтерді басқару кеңесіне және тәуекелдерді басқару бөлімшесіне:

қайта сақтандыру шарттары жасалған қайта сақтандырушылардың қаржылық жағдайының талдауын;

қайта сақтандырушыдан соңғы 5 (бес) жылда алынған төлемдерді талдауды және сақтандыру тәуекелдерін қайта сақтандырудың мақсатқа сәйкестігін бағалауды;

актуарий белгілеген өзінің ұстап қалу лимиттерінің барабарлығын талдауды ұсынады.

Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары үшін тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру қағидаларына 10-қосымша

Сақтандыру төлемдері тәуекелін басқаруға қойылатын талаптар

1. Директорлар кеңесі сақтандыру төлемдері тәуекелдерін басқару шеңберінде олар бойынша шешім қабылдау директорлар кеңесінің, активтерді және пассивтерді басқару кеңесінің, басқарманың, төлемдер бөлімшесінің қызметін үйлестіруді және (немесе) бақылауды жүзеге асыратын сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының өзге де басшысының, төлемдер бөлімшесінің, сондай-ақ ұйымдар филиалдарының құзыретіне жататын сақтандыру төлемдерінің лимиттерін бекітеді.

2. Сақтандыру төлемдерін жүзеге асыру процесін қамтамасыз ету мақсатында ұйым сақтандыру жағдайы басталғаны туралы хабарлама алған сәттен бастап дереу сақтанушыға (сақтандырылушыға, пайда алушыға):

1) нұсқаулықтармен және сақтандыру шартының және ұйымның талаптарын қалай орындау туралы басқа ақпаратпен бірге, сақтандыру түрі бойынша сақтандыру жағдайының басталғаны туралы өтініштің тиісті нысанын;

2) заңды тұлғаға құжаттарды және сақтандыру төлемін жүзеге асыру үшін құжаттар тізімін дайындауға қажетті ақпаратты;

3) жеке тұлғаға:

сақтандыру төлемін жүзеге асыруға арналған құжаттардың толық тізбесін;

барлық қажетті құжаттарды ұсынғаннан кейін құжаттарды қараудың және сақтандыру төлемін жүзеге асырудың шекті мерзімі туралы ақпаратты ұсынады.

Жеке тұлғалардың ерікті сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру төлемін жүзеге асыру құжаттарын қараудың шекті мерзімі ұйымға барлық қажетті құжаттарды ұсынғаннан кейін 15 (он бес) жұмыс күнінен аспайтын мерзімді құрайды.

Міндетті сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру төлемі міндетті Қазақстан Республикасының сақтандыру туралы заңнамасында белгіленген мерзімде жүзеге асырылады.

3. Басқарма сақтанушының (сақтандырылушының, пайда алушының) сақтандыру төлемдері жөніндегі бөлімшеге және (немесе) ұйымның өкіліне кедергісіз қолжетімділігін қамтамасыз етеді. Егер ұйымның өкілі сақтанушыдан (сақтандырылушыдан, пайда алушыдан) құжаттарды алу мүмкіндігі болса, онымен жасалған тапсырма шартында ұйымға құжаттарды жіберу мерзімдері белгіленеді.

4. Ұйым сақтандыру төлемін жүзеге асыруға құжаттарды алғаннан кейін өтініш берушіге қабылданған құжаттардың тізбесі көрсетілген мәліметті және сақтанушының (сақтандырылушы, пайда алушы) сақтандыру төлемінің мөлшерімен келіспеген немесе сақтандыру төлемін беруден бас тартқан жағдайда ұйымға жолданым беру, сондай-ақ өз құқықтарын қорғау үшін сақтандыру омудсманына, уәкілетті органға және (немесе) сотқа жүгіну құқығы туралы ақпаратты береді.

5. Мүліктік сақтандыру шарттары бойынша ұйым сақтанушыға (сақтандырылушы, пайда алушы) сақтандырылған мүліктің тозуын есептеу тәртібін қолданғаны туралы мәліметтерді көрсетумен сақтандыру төлемі сомасының есебін ұсынады.

6. Егер сақтандыру төлемін жүзеге асыру туралы шешім белгіленген мерзімде қабылданбайтын болса, берілген құжаттарға қосымша ақпарат немесе мәліметтер талап етіледі, ұйым сақтанушыны (сақтандырылушыны, пайда алушыны) сақтандыру төлемін жүзеге асырудың мерзімін созу себебін қажеттілігінің себебін түсіндіре отырып хабардар етеді.

Бұл ретте басқарма жеке тұлғалардың ерікті сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру төлемін жүзеге асыру құжаттарын қараудың шекті мерзімінен бастап 15 (он бес) жұмыс күннен аспайтын мерзім ішінде сақтандыру төлемін жүзеге асыруды қамтамасыз етеді.

Егер оқиға сақтандыру жағдайы деп танылмаса, оның ішінде орын алған оқиға сақтандыру жағдайының сипаттарына сәйкес келмесе, ұйым сақтанушыға (сақтандырылушыға, пайда алушыға) сақтандыру шартында және (немесе) Қазақстан Республикасының сақтандыру және сақтандыру қызметі туралы, міндетті сақтандыру туралы заңнамасында көзделген негіздемелер бойынша сақтандыру төлемін жүргізуден дәлелді жазбаша бас тарту жібереді.

7. Сақтандыру жағдайының басталғандығы туралы хабарлама тіркелгеннен кейін сақтандыру төлемдері жөніндегі бөлімше сақтанушының (сақтандырылушының, пайда алушының) сақтандыру төлемін жүзеге асыруға арналған сақтандыру ісін электрондық және (немесе) қағаз түрінде қалыптастырады, оған мынадай мәліметтер мен құжаттар:

1) істің ашылған күні;

2) болжамды зиянның сомасын көрсете отырып сақтандыру жағдайының туындағаны туралы өтініш кіреді;

Егер сыныптар бойынша заңды тұлғалармен жасалған шарттар бойынша сақтанушыда (сақтандырылушыда, пайда алушыда) сома бойынша болжамдар болса, болжанатын залал сомасы көрсетіледі:

"Сақтандыру қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 6-бабы 3-тармағының 3)-7) тармақшаларында көрсетілген сыныптарды қоспағанда, мүлікті залалдан ерікті сақтандыру;

"Сақтандыру қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 6-бабы 3-тармағының 9), 10), 11), 11-1) және 11-2) тармақшаларда көрсетілген сыныптарды қоспағанда, азаматтық-құқықтық жауапкершілікті ерікті сақтандыру;

"Сақтандыру қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 6-бабы 3-тармағының 13), 14), 15) және 16) тармақшаларында көрсетілген сыныптарды қоспағанда, қаржы ұйымдарының шығындарын ерікті сақтандыру;

3) ұйымда тіркелген сақтандыру төлемін жүзеге асыруға берілген өтініш;

4) сақтандыру шарты (полисі);

5) сақтандыру жағдайы (сақтандыру жағдайы ретінде қарастырылатын оқиға) болған күн;

6) сақтандыру жағдайы (сақтандыру жағдайы ретінде қарастырылатын оқиға) туралы хабар берілген күн;

7) шығынның сипаттамасы;

8) өтініш берушілер туралы ақпарат;

9) егер сақтандыру шартына сәйкес талап етілсе, бағалау жасалған күні;

10) егер сақтандыру шартына сәйкес талап етілсе, бағалаушы, аджастер, тәуелсіз сарапшы есебінің көшірмесі;

11) егер сақтандыру шартына сәйкес талап етілсе, бағалаушының, аджастердің, тәуелсіз сарапшының қысқаша деректері;

12) шығынның бағаланған құны;

13) сақтандыру төлемінің күні мен сомасы;

14) сақтандыру төлемін жүзеге асырудан бас тарту күні;

15) сақтандыру ісінің аяқталған күні;

16) сақтандыру төлемін жүзеге асыру туралы шешім.

8. Сақтандыру төлемдері жөніндегі бөлімше сақтандыру жағдайларын сыныптар, сақтандыру түрлері, сақтанушылар (сақтандырылушылар, пайда алушылар) бойынша талдау жүргізеді және оны тәуекелдерді басқару бөлімшесіне ұйымның тәуекелдер картасын анықтау үшін тоқсан сайын ұсынады.

9. Белгілі бір жасқа дейін өмір сүруіне байланысты сақтандыру төлемдерін жүзеге асыру туралы шешімдерді қоспағанда, сақтандыру төлемдерін жүзеге асыру туралы шешімді белгіленген лимиттерге сәйкес тәуекелдерді басқару бөлімшесімен және комплаенс-бақылаушымен келісілген соң активтерді және пассивтерді басқару кеңесі және басқарма қабылдайды.

10. Тәуекелдерді басқару бөлімшесі жыл сайын:

1) табиғи және техногендік апаттардың басталу сценарийлері кіретін модельдерді пайдалануды көздейтін апаттық тәуекелдерді өлшейді және болжайды;

2) сақтандыру портфелін апаттық оқиғаларға қарсы тұру қабілеттілігіне қатысты бағалайды.

Апаттық тәуекелдер туралы есеп директорлар кеңесінің және басқарманың қарауына беріледі.

Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары үшін тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру қағидаларына 11-қосымша

Сақтандыру резервтерінің жеткіліксіздігі тәуекелін басқаруға қойылатын талаптар

1. Директорлар кеңесі сақтандыру резервтерінің жеткіліксіздігін тиімді басқару мақсатында:

1) сақтандыру резервтерін қалыптастыру саясатын;

2) сақтандыру резервтерін есептеу үшін қажетті статистикалық ақпаратты жинау, өңдеу және талдау бойынша ішкі рәсімдерді бекітеді.

2. Басқарма сақтандыру резервтерінің жеткіліксіздігін тиімді басқару мақсатында:

1) сақтандыру резервтерін қалыптастыру саясатын әзірлеу және тиімді іске асыруды қамтамасыз етуді;

2) барабар сақтандыру резервтерін қалыптастыру үшін қажетті статистикалық ақпаратты жинау, өңдеу және талдау бойынша ішкі рәсімдерді әзірлеу және тиімді іске асыруды қамтамасыз етуді;

3) сақтандыру резервтерінің уақтылы қалыптастырылуын бақылауды;

4) ұйымның штатында біліктілігі жеткілікті деңгейдегі актуарийдің болуын қамтамасыз етуді;

5) зияндарды есепке алу журналын жүргізу тәртібін және мазмұнын анықтауды жүзеге асырады.

3. Сақтандыру резервтерін қалыптастыру саясаты:

1) шығындар резервін есептеу әдістемесін (мәлімделген, бірақ реттелмеген зияндар және болған, бірақ мәлімделмеген зияндар);

2) еңбек сіңірілмеген сыйлықақылар резервін (жалпы сақтандыру бойынша) және болмаған зияндар резервін (өмірді сақтандыру бойынша) есептеу әдістемесін;

3) қалыптастырылған сақтандыру резервтерінің барабарлығына тестілеу өткізуді;

4) сақтандыру резервтерін есептеу кезеңділігі мен мерзімдерін;

5) сақтандыру резервтерін есептеуге жауапты құрылымдық бөлімшені және (немесе) тұлғаны көрсетуді қамтиды.

4. Ішкі аудит қызметі мынадай іс-шараларды қамтитын сақтандыру резервтерін қалыптастыруды ішкі бақылау және ішкі аудитін жүргізу қағидаларын әзірлейді және директорлар кеңесіне бекітуге ұсынады:

1) сақтандыру резервтерін қалыптастыру кезінде қолдаланылатын статистикалық ақпараттың шынайлығын тексеру;

2) мәлімделген, бірақ реттелмеген зияндар резервін барабар қалыптастыруды қамтамасыз ету үшін зияндарды есепке алу журналын тексеру;

3) сақтандыру төлемі жүзеге асырылмаған не толық көлемде жүзеге асырылмаған сақтандыру жағдайларының мониторингі;

4) сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары тізілімін онда барлық жасалған сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарының болуына жүйелі тексеру;

5) сақтандыру агенттерінің жасалған сақтандыру шарттары туралы уақтылы хабардар етуді бақылау.

5. Актуарий:

1) сақтандыру резервтерін уақтылы және барабар есептеуді;

2) сақтандыру резервтерін есептегенде шынайы және объективті статистикалық ақпаратты қолдануын;"

3) сақтандыру резервтерін есептеу кезінде қаржылық және өзге де көрсеткіштердің барабар және экономикалық тұрғыдан негізделген болжамын;

4) шынайы өлім-жітім кестесін пайдалануды;

5) сақтанушыларды тарту үшін төмендетілген сақтандыру тарифтері бойынша жасалған сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша сақтандыру резервтерінің барабар есебін;

6) сақтандыру түрлері бойынша сақтандыру резервтерінің барабарлығына тест жүргізуді;

6-1) тәуекелдерге негізделген талап етілетін капиталды бағалау үшін сақтандыру резервтерін есептеуді;

7) сақтандыру резервтерін есептеу бойынша біліктілік пен дағдыларды арттыруды жүзеге асырады.

6. Актуарий тәуекелдерді басқару бөлімшесіне ай сайын есептеу кезінде қолданылған әдістемелер мен көрсеткіштердің сипаттамасын, ұйымның тәуекелдер картасын қалыптастыру үшін сақтандыру резервтерінің жеткіліктілігі туралы актуарийдің кәсіби пікірінен тұратын сақтандыру резервтері туралы есеп ұсынады.

Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары үшін тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру қағидаларына 12-қосымша

Инвестициялық тәуекелдерді басқаруға қойылатын талаптар

1. Директорлар кеңесі инвестициялық тәуекелдерді тиімді басқару мақсатында:

1) инвестициялық саясатты бекітеді;

2) сақтандыру резервтерін өтейтін активтерді дербес орналастыру не активтерді ішінара не толығымен инвестициялық портфельді басқару қызметін жүзеге асыратын ұйымның (бұдан әрі - инвестициялық портфельді басқарушы) басқаруына беру туралы шешім қабылдайды;

3) инвестициялық пай қорының қағидаларын, сақтанушының инвестицияларға қатысу талабы көзделетін сақтандыру шарттары бойынша инвестициялау мақсаттары үшін сақтанушылардан алынған сақтандыру сыйлықақыларының (сақтандыру жарналарының) бір бөлігі және оларды инвестициялаудан алынған кірістер (зиян) есебінен құрылған (қалыптастырылған) инвестициялық портфельдің инвестициялық декларациясын және активтердің ағымдағы құнын айқындау әдістемесін бекітеді;

4) инвестициялық пай қорының қағидаларын, ұйыммен келісім бойынша сақтанушының инвестицияларға қатысу талабы көзделетін сақтандыру шарттары бойынша инвестициялау мақсаттары үшін сақтанушылардан алынған сақтандыру сыйлықақыларының (сақтандыру жарналарының) бір бөлігі және оларды инвестициялаудан алынған кірістер (зиян) есебінен құрылған (қалыптастырылған) инвестициялық портфельдің инвестициялық декларациясын және активтердің ағымдағы құнын айқындау әдістемесін келіседі;

5) ұйым бағалы қағаздар нарығында инвестициялық портфельді басқару бойынша қызметті жүзеге асыруға лицензия алған жағдайда 10 (он) жұмыс күні ішінде инвестициялық комитет құрады.

2. Басқарма инвестициялық тәуекелдерді тиімді басқару мақсатында:

1) қаржы құралдарымен жасалатын операциялар бойынша, оның ішінде қаржы құралдары нарығында бағалардың күрт құбылуына байланысты ("stop-loss" лимиттері) шектен тыс шығыстарға жол бермеу бойынша шұғыл рәсімдерді, сондай-ақ оларға қол жеткізгеннен кейін қаржы құралының нарықтық құнының төмендеу ықтималдығы артатын ("take-profit" лимиттері) қаржы құралдары бойынша бағалар мен кірістіліктердің өлшемдік деңгейлерін анықтайды. "Stop-loss" және "take-profit" лимиттері белсенді нарығы бар қаржы құралдары үшін, сондай-ақ тізбесін активтерді және пассивтерді басқару кеңесі белгілейтін өзге қаржы құралдары үшін белгіленеді;

2) қаржы құралдары нарығының ауқымы мен серпініне және қаржы құралының өтімділігіне сәйкес лимиттерді және зияндардың барынша рұқсат етілген мөлшерін қайта қарауға бастама жасайды;

3) инвестициялық портфельдің кредиттік, пайыздық және валюталық тәуекеліне ұшырағыштығы туралы қорытынды дайындайды және оны активтерді және пассивтерді басқару кеңесіне ұсынады.

3. Активтер инвестициялық портфельді басқарушының басқаруына берілетін жағдайда, басқарма инвестициялық портфельді басқарушымен жасалған шартта:

1) инвестициялық портфельді басқарушының ұйымның инвестициялық саясатын мүлтіксіз орындауы;

2) тәуекелдерді мониторингтеу, оның ішінде стресс-тестілеу жүргізу үшін тиімді түрде ақпарат алмасу;

3) инвестициялық портфельді басқарушының инвестициялық портфельді басқару, қасақана іс-әрекеттер нәтижесінде ұйымға зиян келтіргені үшін жауапкершілік алу жөніндегі талаптардың көрсетілуін қамтамасыз етеді.

4. Инвестициялық саясатты активтерді және пассивтерді басқару бөлімшесі қайтарымдылық, әртараптандыру, табыстылық, өтімділік қағидаттарын ескерумен әзірледі.

Қайтарымдылық қағидаты ықтимал залалдарды төмендету не алдын алу мақсатында активтерді орналастыру бойынша тәуекелдерді тиімді бағалауды білдіреді.

Салымдарды әртараптандыру қағидаты инвестициялық портфельдің барынша орнықтылығына қол жеткізу, қандай да бір қаржы құралдарының артықшылығын, активтердің өңірлік, салалық және өзге де шоғырлануына жол бермеу мақсатында инвестициялық тәуекелдерді бөлу болып табылады.

Табыстылық қағидаты капитал салымдары нарығындағы жағдайды ескерумен, қалған қағидаттарды қамтамасыз ету кезінде инвестициялардың рентабельділігін барынша жоғарылату, сондай-ақ барлық инвестициялау уақыты ішінде салынған қаражаттың нақты құнын сақтап қалуға, активтерді қысқа мерзім ішінде сатуға мүмкіндік беретін сақтандыру резервтерінің қаражатын басқару кезіндегі жоғары рентабельділігі болып табылады.

Өтімділік қағидаты ұйымның міндеттемелерін оларды өтеу үшін жеткілікті мөлшерде қысқа мерзімде іске асырылатын қаржы құралдарымен қамтамасыз етуді ұйғарады.

5. Инвестициялық саясат:

1) активтерді инвестициялаудың мақсаттары мен стратегияларын;

2) инвестициялау объектілерінің сипаттамасы мен тізбесін;

3) Cақтандыру қызметі туралы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын ескере отырып, активтерді инвестициялау лимиттері мен ашық валюталық позицияның мөлшерлерін;

4) инвестициялық қызметке қатысты белгіленген талаптар мен шектеулерді;

5) хеджирлеу құралдарының тізбесі мен сипаттамасын көрсетумен активтерді хеджирлеу және әртараптандыру талаптарын;

6) инвестициялық қызметпен байланысты негізгі тәуекелдер туралы ақпаратты;

7) инвестициялық портфель бойынша зияндардың жиынтық ең жоғары рұқсат етілген мөлшерін;

8) директорлар кеңесінің ұйғаруы бойынша басқа мәселелерді регламенттейді.

6. Инвестициялық саясатта көзделген активтерді инвестициялау лимиттеріне:

1) қаржы құралдарының түрлері бойынша инвестициялау лимиттері;

2) белгілі бір мемлекеттің резиденті болып табылатын эмитенттердің қаржы құралдарына инвестициялау лимиттері ("елдің лимиті");

3) ашық валюталық позициялар бойынша лимиттер және валюталық нетто-позиция лимиті;

4) негізгі қызмет түрі экономиканың белгілі бір секторымен байланысты эмитенттердің қаржы құралдарына инвестициялау лимиттері;

5) қаржы құралдарына арналған "stop-loss" лимиттері;

6) қаржы құралдарына арналған "take-profit" лимиттері кіреді.

7. Инвестициялық комитет сақтанушылардың активтері есебінен қаржы құралдарымен мәмілелер жасау туралы инвестициялық шешім қабылдайды.

Инвестициялық комитеттің функциялары қажеттілігіне қарай активтер мен пассивтерді басқару кеңесіне беріледі.

8. Инвестициялық саясатты түзету мақсатында тәуекелдерді басқару бөлімшесі тоқсанына кемінде бір рет:

1) қалыптасудағы геосаяси жағдайға, инвестициялау валютасына, экономиканың секторына байланысты инвестициялау нарықтарының тартымдылығы дәрежесі бойынша макроэкономикалық талдау;

2) эмиттенттің қаржылық жай-күйінің, оның активтерінің әрі қарай өсу әлеуетінің, қабылдаған міндеттемелері бойынша жауап беру қабілетінің, аталған эмиттенттің қаржы құралдарына инвестициялауға байланысты тәуекелдерінің талдауын қоса алғанда, эмитенттерді және ол шығарған (ұсынған) қаржы құралдарының талдауы;

3) портфельдің құрылымы, кірістіліктің өзгеру серпіні туралы мәліметтерді, зиянды позициялар мен портфельдің құрылымын оңтайландыру жөніндегі ұсынымдар кіретін инвестициялық портфельдің талдауы;

4) келесі күнтізбелік (12) он екі айға сақтандыру сыйлықақылары түсуінің және сақтандыру төлемдерін жүзеге асырудың, сондай-ақ ұйымның міндеттемелерінің құрылымын олардың басталу мерзімдері бойынша болжамдық талдау;

5) өтімді активтерді жұмылдыру қабілетінің өзгеруі, оның ішінде міндеттемелерді өтеу үшін қажетті өтімді активтерді қалыптастыру қабілетінің мониторингі ескерілген қолма-қол ақшаның гэп-позициялары бойынша лимиттердің шолуын қамтитын гэп-талдау жүргізіп, активтерді және пассивтерді басқару кеңесіне ұсынады.

Жүргізілген талдаулардың негізінде ұйымның құрылымдық бөлімшелері аталған ұсынымдарды беру үшін негіз болып табылған факторлардың толық тізбесі бар ұсынымдарды әзірлейді.

Ұсынымдар:

корпоративтік стратегияны, инвестициялық саясатты әзірлеу, сондай-ақ аталған құжаттарға өзгерістер мен толықтырулар енгізу;

инвестициялау лимиттерін анықтау және қайта қарау;

зияндардың барынша рұқсат етілетін мөлшерін анықтау және қайта қарау;

инвестициялық шешімдер қабылдау кезінде ұсынылады.

9. Ұйымның активтерін дербес орналастырған жағдайда инвестициялау инвестициялар бөлімшесінің және тәуекелдерді басқару бөлімшесінің қорытындыларын ескерумен, активтерді және пассивтерді басқару кеңесі қабылдайтын инвестициялық шешімдердің негізінде жүзеге асырылады.

10. Инвестициялар бойынша бөлімшенің қорытындысы мынадай ақпаратты:

1) жасауға ұсынылатын мәмілені (операцияны) жасау мақсатын;

2) қаржы құралының түрін, көлемін, бағалар аралығын, кірістілік деңгейі мен басқа сипаттамаларын (талаптары) көрсетумен аталған құралдың сипаттамасын қамтиды.

11. Тәуекелдерді басқару бойынша бөлімшенің қорытындысы мынадай ақпаратты қамтиды:

1) жасалатын мәміленің (операцияның) активтер бойынша кірістердің болжамды өзгеруіне ықпалын;

2) аталған қаржы құралын сатып алумен байланысты тәуекелдерді;

3) жасалатын мәміленің (операцияның) пруденциялық нормативтер мәндерінің және өзге де сақталуы міндетті нормалар мен лимиттердің өзгеруіне ықпалын;

4) ұсынылатын инвестициялық шешімнің болжамды нұсқаларын.

12. Инвестициялық шешім:

1) инвестициялық шешімді қабылдау күні мен нөмірін;

2) жасалуы тиіс мәміленің (операцияның) түрін;

3) ол бойынша мәміле (операция) жасалуы тиіс қаржы құралының сәйкестендіргішін;

4) жасалуы тиіс мәміленің (операцияның) көлемін, бағасын және сомасын (көлемінің, бағасының және сомасының аралығы);

5) мәмілені (операцияны) жасау мерзімдерін;

6) онда мәміленің жасалуы көзделген нарықтың түрін көрсетуді (бастапқы немесе қайталама, ұйымдастырылған немесе ұйымдастырылмаған, халықаралық нарықтар);

7) оның көмегімен мәміле (операция) жасалуы ұйғарылатын делдалдың (брокердің) атауы (бар болса);

8) активтерді және пассивтерді басқару кеңесінің бір мүшесінің инвестициялық шешімді қабылдау (бас тарту) бойынша ерекше пікірінің болуын көрсетуді;

9) инвестициялық шешімді қабылдаған активтерді және пассивтерді басқару кеңесінің мүшелерінің қолдарын қамтиды.

13. Хеджирлеу құралдарымен мәміле (операция) жасауға арналған инвестициялық шешім мыналарды қамтиды:

1) инвестициялық шешімді қабылдау күні мен нөмірін;

2) жасалуы тиіс мәміленің (операцияның) түрін;

3) хеджирлеу құралының түрін, оны жасау мерзімін, көлемін, құнын (сыйлықақының), онда хеджирлеу операциясын жасау жоспарланатын нарықты және аталған құралдың басқа сипаттамаларын (талаптары) көрсетумен оның толық сипаттамасы;

4) аталған хеджирлеу құралын қолданудан күтілетін нәтижелерді;

5) хеджирлеу объектісінің (базистік активінің) тәуекелін бағалау, онда оның түрі (пайыздық, бағалық, валюталық және басқа), сондай-ақ оны бағалау әдісі көрсетіледі;

6) хеджирлеу объектісін, онда қажетті деректемелері (қаржы құралының сәйкестендіргіші, саны, құны, көлемі, валютасы) көрсетіледі;

7) аталған мәмілені (операцияны) жасау хеджирлеу объектісі бойынша ықтимал зияндардың (кірісті толық алмау) мөлшерін төмендетуге әкелетінін растайтын есепті;

8) оның көмегімен мәмілені (операцияны) жасау көзделетін делдалдың (брокердің) атауы (ол бар болған жағдайда);

9) активтерді және пассивтерді басқару кеңесінің бір мүшесінің инвестициялық шешімді қабылдау (бас тарту) бойынша ерекше пікірінің болуы туралы нұсқауы;

10) инвестициялық шешімді қабылдаған активтерді және пассивтерді басқару кеңесі мүшелерінің қолдарын қамтиды.

14. Сақтанушылардың активтерін инвестициялау шеңберінде хеджирлеу құралдарымен мәмілелер (операциялар) жасау үшін инвестициялық шешімде мыналар қосымша көрсетіледі:

1) трейдерге белгіленген сома шегінде сауда операцияларын жүзеге асыру мүмкіндігі берілген жағдайда трейдерге ашық позиция лимиті;

2) оның активтері есебінен мәміле (операция) жасау ұйғарылған клиент туралы мәліметтер, не инвестициялық шешім меншікті активтерге қатысты қабылданатынын көрсету.

15. Инвестициялық портфельді басқарушы инвестициялық пай қоры қағидаларының, ұйыммен келісім бойынша сақтанушының инвестицияларға қатысу талабы көзделетін сақтандыру шарттары бойынша инвестициялау мақсаттары үшін сақтанушылардан алынған сақтандыру сыйлықақыларының (сақтандыру жарналарының) бір бөлігі және оларды инвестициялаудан алынған кірістер (зияндар) есебінен инвестициялық портфельді басқарушы құрған (қалыптастырған) инвестициялық портфельдің инвестициялық декларациясының талаптарын бұзған жағдайда, ұйымның тәуелдерді басқаруға жауапты бөлімшесі бұзушылық күнінен бастап 3 (үш) жұмыс күні ішінде мұндай бұзушылықтың орын алуы туралы уәкілетті органды хабардар етуге міндетті.

16. Бағалы қағаздар нарығында инвестициялық портфельді басқаруға лицензиясы бар ұйым:

1) инвестициялық портфельді басқару (қаржы құралдарымен мәмілелер (операциялар) жасау, жасалған мәмілелер (операциялар) бойынша есептеулерді жүзеге асыру, инвестициялау лимиттерін бақылау, есепке алу журналын жүргізу);

2) тәуекелдерді басқару жүйесінің жұмыс істеуіне қажетті ақпарат жинау;

3) тәуекелдерді нақты уақыт режимінде қадағалау мүмкіндігімен қамтамасыз ете отырып, инвестициялық портфель ұшырауға бейім тәуекелдерді басқару процестерін автоматтандырады.

17. Бағалы қағаздар нарығында инвестициялық портфельді басқару бойынша қызметті жүзеге асыруға лицензиясы бар ұйымның ақпараттық қамтамасыз ету бөлімшесі нақты жүйелі проблемаларды есепке алуды жүргізеді, оларды ескерумен проблемалардың қайталануын болдырмау мақсатында мынадай іс-шараларды өткізу арқылы қауіпсіздік шараларын әзірлеу бойынша дереу шаралар қолданылады:

1) техникалық проблемалар парағын толтыру және олар бойынша есептілік жүргізу;

2) проблемалардың орын алу себебін қадағалау, ақпараттық жүйені әзірлеушіге олар жөнінде хабарлау және олардың қайталануын болдырмау үшін түзету шараларын қабылдау;

3) тоқсанына кемінде бір рет автоматтандырылған дерекқордың жұмыс істеуін қамтамасыз ететін техникалық кешендерді тексеру жүргізу;

4) автоматтандырылған дерекқорды басқару терминалдарының мониторингін және пайдаланушыларды сәйкестендіруді жүзеге асыру, оның ішінде олардың түрлері мен көлемдерін, олар жүргізген операциялардың пайдаланушының функционалдық міндеттеріне сәйкестігі пәніне бақылау.

Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары үшін тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру қағидаларына 13-қосымша

Операциялық және ілеспе тәуекелдерді басқаруға қойылатын талаптар

1. Директорлар кеңесі операциялық және ілеспе тәуекелдерді басқару мақсатында:

1) операциялық, ілеспе тәуекелдерді басқару жөніндегі саясатты бекітеді;

2) ұйымның операциялық, ілеспе тәуекелдерін тиімді анықтауды, өлшеуді, мониторингін және бақылауды қамтамасыз етеді;

3) төтенше жағдайларға және ұйымның үзіліссіз қызметін қамтамасыз етуге арналған жоспарын және оған барлық өзгерістерін бекітеді.

2. Операциялық, ілеспе тәуекелдерді басқару жөніндегі саясатта мыналар қамтылады, бірақ олармен шектеліп қалмайды:

1) операциялық, ілеспе тәуекелдерді басқарудың мақсаты мен міндеттері;

2) операциялық тәуекелді, ілеспе тәуекелді басқарудың негізгі қағидаттары;

3) операциялық тәуекелдердің, ілеспе тәуекелдердің негізгі түрлерін жіктеу;

4) ұйымның операциялық тәуекелінің, ілеспе тәуекелінің рұқсат етілген деңгейі;

5) операциялық тәуекелді, ілеспе тәуекелді анықтау, өлшеу, мониторингін және бақылау тәртібі мен рәсімдерін белгілеу;

6) операциялық тәуекелдерді, ілеспе тәуекелдерді басқаруда кемшіліктер анықталған және (немесе) ұйымның операциялық тәуекелге, ілеспе тәуекелге ұшырау деңгейіне әсер ететін жағдайлар туындаған жағдайларда ішкі құжаттар мен рәсімдерге өзгерістер енгізу бойынша талаптар.

3. Алқалық органдар және (немесе) басқарма:

операциялық тәуекелдерді, ілеспе тәуекелдерді басқару жөніндегі саясатты және төтенше жағдайларға және ұйымның үзіліссіз қызметін қамтамасыз етуге арналған жоспарын әзірлеуге;

ұйымның және оның қызметкерлерінің операциялық тәуекелді, ілеспе тәуекелді басқару жөніндегі саясатты сақтауын бақылауға және мониторингіне жауап береді.

4. Төтенше жағдайларға және Ұйымның үзіліссіз қызметін қамтамасыз етуге арналған жоспарына мыналар кіреді:

ұйым қызметінің ауқымына және күрделілігіне қарай, ұйым ұшыраған ықтимал сценарийлердің түрлері;

құрылымдық бөлімшелердің жауапкершілігі және олардың төтенше жағдайлар туындаған кездегі іс-әрекеттерінің сипаттамасы;

қағаздағы және электронды құжаттаманың резервтік көшірмелерінің болуын қоса алғанда сақтандыру қызметін қалпына келтіруге (жаңартуға) мүмкіндік беретін тетіктері.

5. Басқарма операциялық, ілеспе тәуекелдерді басқару мақсатында:

1) жыл сайын Ұйымның ағымдағы қызметінің және оның корпоративтік стратегиясының сәйкес келуін ескеріп, төтенше жағдайларға және ұйымның үзіліссіз қызметін қамтамасыз етуге арналған жоспарын қайта қарайды;

2) конфиденциалды ақпараттың жайылып кетуін және:

рұқсат берілуі шектеулі ақпараттық деректердің тізбесін;

рұқсатты алу тәртібін;

ақпараттық деректерге рұқсатты бақылау тәртібін;

ақпараттық деректерге рұқсаты бар тұлғалардың тізбесін көздейтін ақпараттық деректердің бұрмалануын болдырмау рәсімдерін бекітеді.

3) жабдықтарға инспекциялар жүргізу мен жұмыс туралы есептерді тексеру қоса қамтылған іркілістерді болдырмау рәсімдерін бекітеді.

Осы тармақтың ережелерін Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалына қолданған кезде осы тармақтың 2) және 3) тармақшаларының талаптары Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының атқарушы органының құзыретіне жатады.

6. Ішкі аудит қызметі операциялық тәуекелді, ілеспе тәуекелді басқаруға бағалау жүргізеді және жыл сайын директорлар кеңесіне операциялық тәуекелді, ілеспе тәуекелдерді басқаруға, оның ішінде ұйым қызметін автоматтандыруға және құжаттандыруға, құжаттаманы басқаруға және құжаттарды сақтауға қойылатын талаптардың орындалғаны туралы есеп береді.

7. Тәуекелдерді басқару бөлімшесі:

1) топ тәуекелін басқару мақсатында жыл сайын:

акционерлердің және (немесе) негізгі ұйымның ұйымды қосымша капиталдандыру қажеттілігі туралы;

ұйым қызметінің үлестес тұлғалардың қызметіне ықпал етуі және байланысты болуы туралы;

топ қатысушысы банкроттығының (мәжбүрлеп таратылуының) ұйымның қаржылық жай-күйіне және төлем қабілеттілігіне әсері туралы;

ұйым активтерінің топ ішінде шоғырлануы туралы есепті талдайды және директорлар кеңесіне ұсынады.

2) жүйелі тәуекелді басқару мақсатында жыл сайын басқа сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымын мәжбүрлеп таратудың, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының басқа филиалын мәжбүрлеп таратудың беделіне, сақтандыру өнімдеріне деген сұранысқа, ұйымның сақтандыру қызметін іске асыру арналарына ықпалы туралы есепті талдайды және директорлар кеңесіне ұсынады.

8. Ақпараттық қамтамасыз ету бөлімшесі тоқсанда бір реттен кем емес:

1) автоматтандырылған деректер базасының жұмыс істеуін қамтамасыз ететін техникалық кешендерге тексеру жүргізеді;

2) басқармаға техникалық кешендердің жай-күйі туралы ақпарат береді.

Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары үшін тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру қағидаларына 14-қосымша

Комплаенс-тәуекелді басқаруға қойылатын талаптар

1. Директорлар кеңесі комплаенс-тәуекелді тиімді басқару мақсатында:

1) ұйымдағы комплаенс-тәуекелді басқаруға жалпы бақылауды жүзеге асырады;

2) комплаенс-тәуекелді басқару жөніндегі саясатты бекітеді;

3) комплаенс-тәуекелді басқаруды ұйымдастыруға және үйлестіруге жауапты комплаенс-бақылаушы лауазымына тағайындайды;

4) жылына бір реттен сирек емес ұйымдағы комплаенс-тәуекелді басқарудың тиімділігін бағалайды;

5) комплаенс-тәуекелдерді басқару мәселелерін тиімді және шұғыл шешуді қамтамасыз етуді қоса алғанда комплаенс-тәуекелдерді басқару жөніндегі саясаттың іске асырылуын бақылауды жүзеге асырады.

2. Ұйымның комплаенс-тәуекелдерін басқару жөніндегі саясатты комплаенс -бақылаушы әзірлейді және онда мыналар белгіленеді:

1) комплаенс-тәуекелді басқарудың мақсаты мен міндеттері;

2) комплаенс-тәуекелді басқару қағидаттары, оның ішінде ұйымда комплаенс-мәдениетін (ұйым мен оның қызметкерлерінің сақтандыру қызметі туралы, міндетті сақтандыру туралы, акционерлік қоғамдар туралы, бағалы қағаздар нарығы туралы, қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы Қазақстан Республикасы заңнамасының, ұйым қызметіне ықпалын тигізетін шет мемлекеттер заңнамасының және ұйым қызметін реттейтін ішкі құжаттардың талаптарын сақтау мәдениетін) қалыптастыру қағидаттары;

3) комплаенс-тәуекелді басқару тәртібі, тәсілдері мен рәсімдері;

4) қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру процестеріне, басқа қылмыстық істерге ұйымды қасақана немесе қасақана емес тарту тәуекелдерін басқару тәртібі, тәсілдері мен рәсімдері;

5) комплаенс- бақылаушының өкілеттіктері және жауапкершілігі;

6) комплаенс-тәуекелді басқару шеңберінде құрылымдық бөлімшелер арасында өзара әрекеттесу және ақпарат алмасу тәртібі.

3. Басқарма комплаенс-тәуекелді тиімді басқару мақсатында:

1) комплаенс-тәуекелдерді басқару жөніндегі саясатты қабылдауды және қызметкерлерге жіберуді;

2) комплаенс-тәуекелдерді басқару жөніндегі саясатты сақтауды; және директорлар кеңесіне тоқсан сайынғы есептілікті беруді;

3) ұйым қызметкерлері үшін комплаенс-тәуекелдерді, оның ішінде қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру тәуекелдерін басқару мәселелері бойынша ішкі құжаттарды әзірлеуді;

4) комплаенс-тәуекелге әкелетін бұзушылықтар анықталған жағдайда тиісті түзету немесе тәртіптік шаралар қабылдауды;

5) міндетті ішкі бақылауға жататын операцияларды және күмәнді операцияларды уақтылы автоматандырылған түрде анықтау мақсатында бағдарламалық қамтамасыз етуді жетілдіруді;

6) сақтандыру төлемін жүзеге асыруға берілетін өтініштің нысанында ұйымға жалған мәліметтерді беру салдарына Қазақстан Республикасының сақтандыру және сақтандыру қызметі туралы заңнамасында, ұйымның жарғысында, сақтандыру қағидаларында көзделген сілтеменің болуын.

7) сақтандыру төлемдері жөніндегі бөлімше қызметкерлерін, алаяқтық индикаторлары мен белгілері бойынша оқытуды;

8) шағым талаптарды уақтылы реттеу бойынша қызметін қадағалауға, сондай-ақ сақтандыру төлемдерінің үрдістерін анықтауға мүмкіндік беретін статистикалық деректер базасын жүргізе отырып, клиенттердің жолданымдарын қараудың ішкі тәртібін бекітуді қамтамасыз етеді.

Осы тармақтың ережелерін Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалына қолданған кезде осы тармақтың 8) тармақшасының ережесі Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының атқарушы органына қолданылады.

6. Комплаенс-бақылаушы:

1) Қазақстан Республикасының қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы заңнамасының талаптарына сәйкес комплаенс-тәуекелдерді бақылау бойынша және қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл жөніндегі бағдарламаны жүзеге асыру бойынша комплаенс шараларды әзірлейді;

2) өзінің бастамасы бойынша кез келген қызметкермен байланыс жасайды және құжаттарға және мұрағатқа рұқсат алады;

3) комплаенс-тәуекелді басқару жөніндегі саясатты ықтимал бұзушылықтарға тергеу жүргізеді және кеңес алу үшін ұйым қызметкерлеріне өтініш білдіреді;

4) бекітілген корпоративтік стратегияға және комплаенс-тәуекелді басқару жөніндегі саясатқа сәйкес комплаенс-тәуекелді басқарудың артықшылықтарын белгілейді;

5) сәйкес келмеу себептерін анықтай отырып, ішкі және сыртқы реттеуші құжаттарға, оның ішінде корпоративтік басқару кодексіне сәйкес келуіне байланысты комплаенс-функцияларын және комплаенс-тәуекелдерді жүйелі бақылауды және мониторингті жүзеге асырады;

6) тәуекелдерді басқару бөлімшесіне анықталған кемшіліктері, жөнсіздіктері, бұзушылықтары туралы ақпарат қамтылған комплаенс-тәуекелдерге немесе бұзушылықтарға және оларды жоюдың ықтимал жолдарына жасалған мониторингтің қорытындысы бойынша тоқсан сайынғы есепті, сондай-ақ комплаенс-бақылауды жүзеге асыруды және корпоративтік басқару процестерін жетілдіру бойынша ұсынымдарды береді;

7) сыртқы және ішкі дереккөздерден алынған ресми емес ақпаратқа мониторинг жүргізеді, қажет болған жағдайда қызметтік тергеуді ұйымдастырады;

8) қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруды (жылыстатуды) және терроризмді қаржыландыруды болдырмау бойынша шаралар қабылдайды.

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2018 жылғы 27 тамыздағы № 198 қаулысына қосымша

Күші жойылды деп танылған Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің, сондай-ақ Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілері құрылымдық элементтерінің тізбесі

1. "Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарында тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйелерінің болуына қойылатын талаптар жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010 жылғы 1 ақпандағы № 4 қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6113 тіркелген).

2. "Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының "Сақтандару (қайта сақтандыру ұйымдарында тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйелерінің болуына қойылатын талаптар жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" 2010 жылғы 1 ақпандағы № 4 қаулысына толықтырулар мен өзгерістер енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010 жылғы 27 желтоқсандағы № 181 қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6767 тіркелген, Қазақстан Республикасының орталық атқарушы және өзге де орталық мемлекеттік органдарының актілер жинағының 2011 жылғы № 8 жарияланған).

3. "Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының 2014 жылғы 27 тамыздағы № 168 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының өзгерістер мен толықтырулар енгізілетін нормативтік құқықтық актілерінің тізбесінің 11-тармағы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9796 тіркелген, "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде 2014 жылғы 12 қарашада жарияланған).

4. "Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілеріне қор биржасы бағалы қағаздарының ресми тізімі мәселелері бойынша өзгерістер енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2014 жылғы 24 желтоқсандағы № 244 қаулысымен бекітілген Қор биржасы бағалы қағаздарының ресми тізімі мәселелері бойынша Қазақстан Республикасының өзгерістер енгізілетін нормативтік құқықтық актілерінің тізбесінің 4-тармағы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10339 тіркелген, "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде 2015 жылғы 18 наурызда жарияланған).

5. "Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілеріне сақтандыру қызметін реттеу мәселелері бойынша өзгерістер енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 30 мамырдағы № 127 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының өзгерістер енгізілетін сақтандыру қызметін реттеу мәселелері бойынша нормативтік құқықтық актілерінің тізбесінің 9-тармағы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 14277 тіркелген, "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде 2016 жылғы 24 қазанда жарияланған).