Об утверждении Правил разработки правил эксплуатации гидротехнического сооружения

Приказ и.о. Министра водных ресурсов и ирригации Республики Казахстан от 29 июля 2025 года № 189-НҚ. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 30 июля 2025 года № 36539

      В соответствии с пунктом 2 статьи 71 Водного кодекса Республики Казахстан, ПРИКАЗЫВАЮ:

      1. Утвердить прилагаемые Правила разработки правил эксплуатации гидротехнического сооружения.

      2. Департаменту развития водохозяйственных сооружений Министерства водных ресурсов и ирригации Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

      1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

      2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства водных ресурсов и ирригации Республики Казахстан после его официального опубликования.

      3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра водных ресурсов и ирригации Республики Казахстан.

      4. Настоящий приказ вводится в действие после дня его первого официального опубликования.

      Исполняющий обязанности
Министра водных ресурсов и
ирригации Республики Казахстан
Е. Ибрайханов

      "СОГЛАСОВАН"
Министерство по чрезвычайным
ситуациям
Республики Казахстан

      "СОГЛАСОВАН"
Министерство экологии
и природных ресурсов
Республики Казахстан

      "СОГЛАСОВАН"
Министерство национальной
экономики
Республики Казахстан

      "СОГЛАСОВАН"
Министерство финансов
Республики Казахстан

  Утверждены приказом
Исполняющий обязанности
Министра водных ресурсов и
ирригации Республики Казахстан
от 29 июля 2025 года № 189-НҚ

Правила разработки правил эксплуатации гидротехнического сооружения

Глава 1. Общие положения

      1. Настоящие Правила разработки правил эксплуатации гидротехнического сооружения (далее – Правила) разработаны в соответствии с пунктом 2 статьи 71 Водного кодекса Республики Казахстан (далее – Водный кодекс) и определяют порядок разработки правил эксплуатации гидротехнического сооружения (далее – ГТС) с учетом требований к безопасному использованию потенциально опасных ГТС, разрушение или повреждение которых может повлечь аварийные ситуации, представляющие угрозу причинения жизни и здоровью людей, окружающей среде, материального ущерба физическим и юридическим лицам.

Глава 2. Порядок разработки правил эксплуатации гидротехнического сооружения

      2. Правила эксплуатации ГТС разрабатываются, утверждаются его собственником (владельцем) и хранятся у собственника (владельца) в оригинале.

      3. Структура правил эксплуатации ГТС включает следующие главы:

      1) организация эксплуатации;

      2) техническое обследование и осмотры;

      3) обеспечение безопасности эксплуатации;

      4) процедура вывода из эксплуатации;

      5) документация и отчетность.

      4. Собственник (владелец) обеспечивает внесение электронных вариантов правил эксплуатации в бассейновую водную инспекцию по охране и регулированию использования водных ресурсов (далее – бассейновая водная инспекция) для включения в реестр водохозяйственных и ГТС.

      5. Для вновь строящихся ГТС правила эксплуатации разрабатываются на стадии проектирования.

      После проведения модернизации, технического перевооружения, реконструкции, текущего или капитального ремонта ГТС, правила эксплуатации подлежат переутверждению.

      6. В главе "Организация эксплуатации" содержатся нормативная база, область применения ГТС, местоположение и характеристика ГТС, принципы эксплуатации, ответственные лица, процесс эксплуатации ГТС; нормы эксплуатационных нагрузок для ГТС, режим эксплуатации ГТС в соответствии с их проектными характеристиками, фактическим состоянием, условиями эксплуатации, сроками их службы и назначением каждого ГТС; процедура изменения режима эксплуатации ГТС; процедура выполнения текущего и капитального ремонтов, замена основного и вспомогательного оборудования, реконструкция; требования к подрядным организациям, осуществляющим капитальный ремонт и реконструкцию ГТС, в соответствии со статьей 65 Закона Республики Казахстан "Об архитектурной, градостроительной и строительной деятельности в Республики Казахстан".

      Процесс эксплуатации ГТС оформляется технической документацией, перечень которой приведен в приложении 1 к настоящим Правилам.

      Изменение режима эксплуатации ГТС оформляется распорядительным документом собственника (владельца) с уведомлением в течение трех рабочих дней бассейновой водной инспекции.

      7. В главе "Техническое обследование и осмотры" содержится процедура обследования технического состояния, в том числе объектов инженерно-технического обеспечения функционирования.

      Для проведения обследования технического состояния ГТС собственник (владелец) разрабатывает график и программу обследования.

      По итогам обследования технического состояния ГТС составляется план ремонтных работ, который также содержит мероприятия, направленные на сокращение потерь и утечек воды.

      Для проведения периодических технических осмотров, а также очередных и внеочередных обследований ГТС собственником (владельцем) создается комиссия, в состав которой входят представители собственника (владельца), проектных организаций, местных исполнительных органов, ведомства уполномоченного органа в области охраны и использования водного фонда (далее – уполномоченный орган), общественных объединений.

      Периодичность технических осмотров устанавливается не реже одного раза в год, результаты регулярных технических осмотров заносятся в журнал по форме согласно приложению 2 к настоящим Правилам.

      8. В главе "Обеспечение безопасности эксплуатации" указываются меры по охране труда, пожарной безопасности; созданию и поддержанию в постоянной готовности локальных систем оповещения гражданской защиты; обеспечению квалифицированного персонала; поддержанию в исправном состоянии и соблюдению сроков государственной аттестации оборудования и аппаратуры для учета потребления и сброса вод; созданию запасов материально-технических ресурсов.

      9. В главе "Процедура вывода из эксплуатации" содержатся основание и процедура принятия решения о выводе ГТС из эксплуатации.

      При выводе из эксплуатации ГТС собственник (владелец) в течение трех рабочих дней информирует об этом бассейновую водную инспекцию. Вывод из эксплуатации ГТС оформляется актом вывода ГТС из эксплуатации по заключению рабочей комиссии, создаваемой собственником (владельцем). Состав рабочей комиссии состоит из представителей местных исполнительных органов, ведомства уполномоченного органа, проектных организаций, общественных объединений.

      10. В главе "Документация и отчетность" указывается информация по хранению у собственника (владельца) ГТС документации и отчетности по эксплуатации ГТС.

  Приложение 1
к Правилам разработки
правил эксплуатации
гидротехнического
сооружения

Перечень технической документации по эксплуатации гидротехнического сооружения

Наименование документации

Должностные лица, ведущие документацию

Место хранения документации

Примечание

1

2

3

4

5

1

Журналы технического
осмотра за состоянием
и режимом
эксплуатации
гидротехнических
сооружений

собственник

собственник

заполненные
журналы должны
храниться в
архиве

2

Акты и отчеты по
периодическим
техническим
осмотрам
гидротехнических
сооружений

комиссия по
проведению
периодических
технических осмотров
и собственник

собственник

материалы по
проведению
периодических
технических
осмотров сводятся
в отчет

3

Акт об очередном
обследовании
гидротехнических
сооружений

комиссия по
проведению
очередного
обследования и
собственник

собственник


4

Акт о внеочередном
обследовании
гидротехнических
сооружений

комиссия по
проведению
внеочередного
обследования и
собственник

собственник


5

Акты приемки-сдачи
работ по капитальному
ремонту
гидротехнических
сооружений

комиссия по приему
сооружений из
капитального ремонта

собственник


  Приложение 2
к Правилам разработки
правил эксплуатации
гидротехнического
сооружения

      Форма

Журнал технического осмотра за состоянием и режимом эксплуатации гидротехнических сооружений

      ____________________________________________________________________

      водохозяйственное сооружение

      Журнал технического осмотра за состоянием и режимом эксплуатации гидротехнических сооружений

      №__________________________

      собственник, эксплуатирующий гидротехническое сооружение

      ____________________________________________________________________

      фамилия, имя, отчество (при его наличии) и подпись

      ____________________________________________________________________

      должность, фамилия, имя, отчество (при его наличии) работника, ведущего журнал и подпись

      дата начала или продолжения ведения журнала

      начало: _______________________

      продолжено: ___________________

регулярные технические осмотры

мероприятия по устранению выявленных
дефектов

дата, число, месяц, год

результаты осмотров и намеченные мероприятия по устранению выявленных дефектов

дата, число, месяц, год

сведения о выполненных работах

1

2

3

4


Гидротехникалық құрылысжайды пайдалану қағидаларын әзірлеу қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Су ресурстары және ирригация министрінің м.а. 2025 жылғы 29 шiлдедегi № 189-НҚ бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2025 жылғы 30 шiлдеде № 36539 болып тіркелді

      Қазақстан Республикасының Су кодексінің 71-бабы 2-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

      1. Қоса беріліп отырған Гидротехникалық құрылысжайды пайдалану қағидаларын әзірлеу қағидалары бекітілсін.

      2. Қазақстан Республикасы Су ресурстары және ирригация министрлігінің Су шаруашылығы имараттарын дамыту департаменті заңнамада белгіленген тәртіппен мыналарды қамтамасыз етсін:

      1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

      2) осы бұйрық алғаш ресми жарияланғаннан кейін Қазақстан Республикасы Су ресурстары және ирригация министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.

      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасы Су ресурстары және ирригация вице-министріне жүктелсін.

      4. Осы бұйрық алғаш ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасы
Су ресурстары және ирригация министрінің
міндеттін атқарушы
Е. Ибрайханов

      КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасы

      Төтенше жағдайлар

      министрлігі

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасы

      Экология және табиғи

      ресурстар министрлігі

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасы

      Ұлттық экономика министрлігі

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасы

      Қаржы министрлігі

  Қазақстан Республикасы
Су ресурстары және ирригация
министрінің міндеттін атқарушы
2025 жылғы 29 шілдедегі
№ 189-НҚ Бұйрығымен
бекітілген

Гидротехникалық құрылысжайды пайдалану қағидаларын әзірлеу қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Осы Гидротехникалық құрылысжайды пайдалану қағидаларын әзірлеу қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) Қазақстан Республикасының Су кодексінің (бұдан әрі – Су кодексі) 71-бабы 2-тармағына сәйкес әзірленіп, адам өмірі мен денсаулығына, қоршаған ортаға қауіп төндіруі, жеке және заңды тұлғаларға материалдық залал келтіруі мүмкін апаттық жағдайларға әкеп соқтыратын бұзылу немесе зақымдану қаупі бар әлеуетті қауіпті гидротехникалық құрылысжайды (бұдан әрі – ГТҚ) қауіпсіз пайдалану талаптарын ескере отырып ГТҚ пайдалану қағидаларын әзірлеу тәртібін айқындайды.

2-тарау. Гидротехникалық құрылысжайды пайдалану қағидаларын әзірлеу тәртібі

      2. ГТҚ пайдалану қағидалары оның меншік иесі (иеленушісі) тарапынан әзірленеді, бекітіледі және түпнұсқасы меншік иесінде (иеленушіде) сақталады.

      3. ГТҚ пайдалану қағидалары мынадай бөлімдерден тұрады:

      1) пайдалануды ұйымдастыру;

      2) техникалық зерттеу және тексерулер;

      3) пайдалану қауіпсіздігін қамтамасыз ету;

      4) пайдаланудан шығару тәртібі;

      5) құжаттама және есептілік.

      4. Меншік иесі (иеленуші) су шаруашылығы мен ГТҚ тізіліміне енгізу үшін су ресурстарын қорғау және пайдалануды реттеу жөніндегі бассейндік су инспекциясына (бұдан әрі – бассейндік су инспекциясы) пайдалану қағидаларының электрондық нұсқаларын енгізуді қамтамасыз етеді.

      5. Жаңадан салынатын ГТҚ үшін пайдалану қағидалары жобалау сатысында әзірленеді.

      ГТҚ жаңғырту, техникалық қайта жарақтандыру, реконструкциялау, ағымдағы немесе күрделі жөндеу жүргізілгеннен кейін пайдалану қағидалары қайта бекітілуге жатады.

      6. "Пайдалануды ұйымдастыру" тарауында нормативтік база, ГТҚ-ны қолдану саласы, ГТҚ-ның орналасқан жері мен сипаттамасы, пайдалану қағидаттары, жауапты тұлғалар, ГТҚ-ны пайдалану процесі; ГТҚ үшін пайдалану жүктемелерінің нормалары, олардың жобалық сипаттамаларына, нақты жай-күйіне, пайдалану шарттарына, олардың қызмет ету мерзімдеріне және әрбір ГТҚ-ның мақсатына сәйкес ГТҚ-ны пайдалану режимі; ГТҚ пайдалану режимін өзгерту рәсімі; ағымдағы және күрделі жөндеулерді орындау рәсімі, негізгі және қосалқы жабдықтарды ауыстыру, реконструкциялау; "Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 65-бабына сәйкес ГТҚ-ны күрделі жөндеуді және реконструкциялауды жүзеге асыратын мердігер ұйымдарға қойылатын талаптары баяндалады.

      ГТҚ-ны пайдалану процесі тізбесі осы Қағидалардың 1-қосымшасында техникалық құжаттамамен ресімделеді.

      ГТҚ пайдалану режимін өзгерту үш жұмыс күні ішінде бассейндік су инспекциясын хабардар ете отырып, меншік иесінің (иеленушінің) өкімдік құжатымен ресімделеді.

      7. "Техникалық тексеру және қарау" тарауында техникалық жай-күйді, оның ішінде жұмыс істеуін инженерлік-техникалық қамтамасыз ету объектілерін тексеру рәсімі қамтылады.

      ГТҚ техникалық жай-күйіне зерттеп-қарауды жүргізу үшін меншік иесі (иеленуші) зерттеп-қарау графигі мен бағдарламасын әзірлейді.

      ГТҚ техникалық жай-күйін зерттеп-қарау қорытындысы бойынша жөндеу жұмыстарының жоспары жасалады, онда су ысырабын және оның ағып кетуін азайтуға бағытталған іс-шаралар да қамтылуға тиіс.

      ГТҚ мерзімді техникалық тексерулерді, сондай-ақ жоспарлы және жоспардан тыс тексерулерді өткізу үшін меншік иесі (иеленуші) комиссия құрады, оның құрамына меншік иесінің (иеленушінің), жобалық ұйымдардың, жергілікті атқарушы органдардың, су қорын қорғау және пайдалану саласындағы уәкілетті орган ведомствосының (бұдан әрі – уәкілетті орган), қоғамдық бірлестіктердің өкілдері кіреді.

      Техникалық тексеру мерзімділігі жылына кемінде бір рет белгіленеді, олардың нәтижелері осы Қағидаларының 2-қосымшасына сәйкес нысан бойынша журналға тіркеледі.

      8. "Пайдалану қауіпсіздігін қамтамасыз ету" бөлімінде еңбек қауіпсіздігі, өрт қауіпсіздік; азаматтық қорғаудың жергілікті құлақтандыру жүйелерін құру және тұрақты әзірлікте ұстау;білікті персоналды қамтамасыз ету; суды тұтыну мен ағызуды есепке алу үшін жабдықтар мен аппаратураны жарамды күйде ұстауға және мемлекеттік аттестаттау мерзімдерін сақтауға; материалдық-техникалық ресурстар қорын құру шаралары көрсетіледі.

      9. "Пайдаланудан шығару тәртібі" бөлімінде ГТҚ пайдаланудан шығару туралы шешім қабылдаудың негіздемесі мен тәртібі көрсетіледі.

      ГТҚ пайдаланудан шығарған жағдайда меншік иесі (иеленуші) бұл туралы үш жұмыс күні ішінде бассейндік су инспекциясына хабарлайды. ГТҚ-ны пайдаланудан шығару меншік иесі (иеленуші) құратын жұмыс комиссиясының қорытындысы бойынша ГТҚ-ны пайдаланудан шығару актісімен ресімделеді. Комиссия құрамына жергілікті атқарушы органдардың, уәкілетті орган ведомствосының, жобалық ұйымдардың, қоғамдық бірлестіктердің өкілдері кіреді.

      10. "Құжаттама және есептілік" бөлімінде меншік иесінің (иеленушінің) ГТҚ пайдалану жөніндегі құжаттамасы мен есептілігін сақтау тәртібі көрсетіледі.

  Гидротехникалық
құрылысжайды пайдалану
қағидаларын әзірлеу
қағидаларына
1-қосымша

Гидротехикалық құрылысжайды пайдалану жөніндегі техникалық құжаттаманың тізбесі

Атауы құжаттама

Құжаттаманы жүргізетін лауазымды тұлғалар

Құжаттаманы сақтау орны

Ескерту

1

2

3

4

5

1

Гидротехникалық құрылысжайлардың жағдайы мен пайдалану режиміне техникалық тексеру жүргізу журналы

меншік иесі

меншік иесі

толтырылған журналдар мұрағатта сақталуға тиіс

2

Гидротехникалық құрылысжайларды мерзімді техникалық қарап тексеру бойынша актілер мен есептер

мерзімді техникалық қарап тексерулер жүргізу жөніндегі комиссия және меншік иесі

меншік иесі

мерзімді техникалық тексерулер өткізу бойынша материалдар есепке жинақталады

3

Гидротехникалық құрылысжайларды кезекті тексеру туралы акт

кезекті техникалық қарап тексеру жүргізу жөніндегі комиссия және меншік иесі

меншік иесі


4

Гидротехникалық құрылысжайларды кезектен тыс тексеру туралы акт

кезектен тыс техникалық қарап тексеру жүргізу жөніндегі комиссия және меншік иесі

меншік иесі


5

Гидротехникалық құрылысжайларды күрделі жөндеу жөніндегі жұмыстарды қабылдау-тапсыру актілері

құрылысжайларды күрделі жөндеуден қабылдау жөніндегі комиссия

меншік иесі


  Гидротехникалық
құрылысжайды пайдалану
қағидаларын әзірлеу
қағидаларына
2-қосымша
  Үлгі

Гидротехникалық құрылысжайлардың жағдайы мен пайдалану режиміне техникалық тексеру жүргізу журналы

      __________________________________________________________________________

      су шаруашылығы құрылысжайы

      Гидротехникалық құрылысжайлардың жағдайы мен пайдалану режиміне техникалық

      тексеру жүргізу журналы

      №__________________________

      гидротехникалық құрылысжайды пайдаланатын меншік иесі

      ____________________________________________________________________

      тегі, аты, әкесінің аты (бар болса) және қолы

      ____________________________________________________________________

      журнал жүргізетін жұмыскердің лауазымы, тегі, аты, әкесінің аты (бар болса) және

      қолы

      журналдың басталу немесе жалғастыру күні

      басталуы: _______________________

      жалғасты: ___________________

тұрақты техникалық тексерулер

анықталған ақауларды жою жөніндегі іс-шаралар

күні, саны, айы, жылы

қарап тексеру нәтижелері және анықталған ақауларды жою бойынша белгіленген іс-шаралар

күні, айы, жылы

орындалған жұмыстар туралы мәліметтер

1

2

3

4