Об утверждении программы управления коммунальными отходами Бородулихинского района на 2025-2029 годы

Решение Бородулихинского районного маслихата области Абай от 3 ноября 2025 года № 37-2-VIII

      В соответствии с подпунктом 1) пункта 3 статьи 365 Экологического кодекса Республики Казахстан, подпунктом 15) пункта 1 статьи 6 Закона Республики Казахстан "О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан", приказом Министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 18 мая 2023 года № 154-п "Об утверждении Методических рекомендаций местным исполнительным органам по разработке программы по управлению коммунальными отходами" Бородулихинский районный маслихат РЕШИЛ:

      1. Утвердить программу по управлению коммунальными отходами по Бородулихинскому району на 2025-2029 годы согласно приложению к настоящему решению.

      2. Настоящее решение вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Председатель районного маслихата С. Урашева

  Приложение к решению
Бородулихинского районного
маслихата
от 3 ноября 2025 года
№ 37-2-VIII

ПРОГРАММА УПРАВЛЕНИЯ КОММУНАЛЬНЫМИ ОТХОДАМИ БОРОДУЛИХИНСКОГО РАЙОНА на 2025-2029 годы

  Утверждаю
Заместитель акима
Бородулихинского района
Н.О. Казембеков
______________________
"_____" ___________2025г.

Бородулихинский район

СОДЕРЖАНИЕ

Наименование


1

Паспорт программы

3

2

Термины и определения

6

3

Введение

8

4

1. Реализация государственной политики в области управления коммунальными отходами

9

5

2. Обязанности участников централизованной системы сбора твердых бытовых отходов

10

6

3. Обязанности участников нецентрализованной системы сбора твердых бытовых отходов

11

7

4. Общие сведения региона

11

8

5. Анализ текущего состояния управления отходами

12

9

6. Цели, задачи и целевые показатели

22

10

7. Основные направления, пути достижения поставленных целей программы и соответствующие меры

24

11

8. План мероприятий

28

      1. Паспорт программы

Название программы

Программа управления коммунальными отходами Бородулихинского района области Абай на 2025-2029 годы

Причины разработки программы

Статья 365 Экологического Кодекса Республики Казахстан от 2 января 2021 года № 400-VI ЗРК

Срок реализации программы

2025 – 2029 года

Ответственный государственный орган

Государственное учреждение "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Бородулихинского района области Абай"

Цели программы

Создание эффективной системы управления коммунальными отходами на территории Бородулихинского района области Абай, обеспечивающей ответственное обращение с отходами производства и потребления, предотвращение и сокращение образования отходов, привлечение их во вторичный хозяйственный оборот, включая:
- создание и развитие инфраструктуры экологически ориентированного сбора, хранения, размещения, переработки, утилизации отходов;
- определение объектов для рекультивации территорий, не соответствующих требованиям экологического и санитарно-эпидемиологического законодательства, либо их ликвидации;
- обеспечение условий для достижения доли переработки отходов - 10% от общего оъема собранных отходов;
- экологическое просвещение и формирование экологической культуры населения по ответственному обращению с отходами.

Основные мероприятия программы

1) формирование организационных и экономических основ комплексного управления коммунальными отходами Бородулихинского района области Абай;
2) организация системы сбора и транспортировки различных видов отходов, в том числе опасных;
3) внедрение раздельного сбора мусора от организаций объектов инфраструктуры;
4) внедрение систем сортировки и переработки ТБО;
5) проведение мероприятий и акций по разъяснению и вовлечению населения в мероприятия по раздельному сбору отходов;
6) конкурсный отбор региональных операторов по управлению коммунальными отходами в целях:
- строительства и реконструкции объектов по работе с твердыми бытовыми отходами;
- вывод из эксплуатации и рекультивация объектов размещения твердых бытовых отходов, не соответствующих требованиям природоохранного и санитарно-эпидемиологического законодательства;
- оказание государственной поддержки инвестиционным проектам в сфере обращения с отходами, заключение договоров (договоров) в целях строительства и (или) реконструкции объектов системы обращения с отходами.

Ожидаемые результаты реализации программы

1) достижение охвата населения услугами по сбору и транспортировке отходов - 100%;
2) увеличение количества пунктов приема вторичных ресурсов от населения: 2029 – до 18;
3) доля населения, вовлеченного в процесс сортировки твердых коммунальных отходов – не менее 50% по итогам 2029 года;
4) достижение доли переработанных твердых бытовых отходов до 15% от общего объема собранных отходов по итогам 2029 года;
5) сокращение доли твердых бытовых отходов, направляемых на захоронение (захоронение) твердых коммунальных отходов – не менее чем на 15% по итогам 2029 года;
6) доля ликвидированных мест несанкционированного размещения отходов в общем количестве выявленных мест несанкционированного размещения отходов - 100 % по итогам 2029 года;
7) строительство полигона с сортировочной линией твердых бытовых отходов Бородулихинского района – 1 полигон до 2029 года;
8) ликвидация свалок и рекультивация земель до 2029 года – 100 %;
9) достижение 100% обеспеченности мусорными контейнерами;
10) обеспечение контейнерами для раздельного сбора мусора – 100% от потребности к 2029 году

Организация контроля реализации программы

Контроль реализации программных мероприятий осуществляется ответственным исполнителем программы.

Исполнители Программы

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Бородулихинского района области Абай", субъекты по сбору, вывозу, переработке, утилизации и захоронению коммунальных отходов; государственные учреждения, социальные объекты, юридические лица, индивидуальные предприниматели, неправительственные организации, население и пр. заинтересованные стороны.

Объем источников финансирования программы

Местный бюджет
Частные инвестиции
Объем финансирования определяется в зависимости от объема бюджетных средств, предоставленных местным исполнительным органам на финансирование мероприятий в сфере обращения с коммунальными отходами в Бородулихинском районе области Абай, в соответствующий период.

ТЕРМИНЫ И ОПРЕДЕЛЕНИЯ

      Биоразлагаемые отходы - отходы, которые способны подвергаться анаэробному или аэробному разложению, в том числе садовые и парковые отходы, а также пищевые отходы, сопоставимые с отходами пищевой промышленности, макулатура.

      Коммунальные отходы - отходы потребления, включающие:

      1) смешанные отходы и раздельно собранные отходы домашних хозяйств, включая, помимо прочего, бумагу и картон, стекло, металлы, пластмассы, органические отходы, древесину, текстиль, упаковку, использованные электрическое и электронное оборудование, батареи и аккумуляторы;

      2) смешанные отходы и раздельно собранные отходы из других источников, если такие отходы по своему характеру и составу сходны с отходами домашних хозяйств.

      Крупногабаритные отходы – отходы потребления и хозяйственной деятельности (бытовая техника, мебель и другое), утратившие свои потребительские свойства и по своим размерам исключающие возможность транспортировки на специализированных транспортных средствах.

      Биоразлагаемые отходы - отходы, которые способны подвергаться анаэробному или аэробному разложению, в том числе садовые и парковые отходы, а также пищевые отходы, сопоставимые с отходами пищевой промышленности, макулатура.

      Отходы электронного и электрического оборудования – отнесенное к отходам, непригодное или вышедшее из употребления электронное и электрическое оборудование, в том числе его узлы, части, детали.

      Пищевые отходы - отходы, сопоставимые с отходами пищевой промышленности, образующиеся в результате производства и потребления продуктов питания.

      Строительные отходы - отходы, образующиеся в процессе сноса, разборки, реконструкции, ремонта (в том числе капитального) или строительства зданий, сооружений, промышленных объектов, дорог, инженерных и других коммуникаций.

      Твердые бытовые отходы - коммунальные отходы в твердой форме.

      Централизованная система сбора твердых бытовых отходов (далее - централизованная система) — система, организуемая местными исполнительными органами в рамках обеспечения физических и юридических лиц независимо от форм собственности и вида деятельности, проживающих (находящихся) и (или) осуществляющих свою деятельность в жилых домах либо отдельно стоящих зданиях (сооружениях) и не имеющих на праве собственности контейнерных площадок и контейнеров, а также имеющих на праве собственности контейнерные площадки и контейнеры, расположенные на землях общего пользования, услугами по сбору, транспортировке твердых бытовых отходов.

      Контейнерные площадки - специальные площадки для накопления отходов, на которых размещаются контейнеры для сбора твердых бытовых отходов, с наличием подъездных путей для специализированного транспорта, осуществляющего транспортировку твердых бытовых отходов.

      Принятые сокращения:

      ПСД – проектно-сметная документация

      СМР – строительно-монтажные работы

      ЭК – Экологический кодекс

      РК – Республика Казахстан

      ПУКО – Программа управления коммунальными отходами

      МВО – Мусоровывозящая организация

      МЭПР – Министерство экологии и природных ресурсов

      МИО – Местный исполнительный орган

ВВЕДЕНИЕ

      Настоящая Программа управления коммунальными отходами (далее - Программа) составлена согласно статье 365 Экологического кодекса Республики Казахстан (далее - ЭК РК).

      Проведен анализ текущей ситуации управления коммунальными отходами в Бородулихинском районе области Абай, определены направления и разработан комплекс мер организации системы управления коммунальными отходами в соответствии с требованиями экологического законодательства.

      Программа разработана на период 2025-2029гг. с учетом приоритетов национальных стратегических, программных и концептуальных документов, а также международного опыта и устанавливает цели, задачи и показатели совершенствования этой системы и меры по их достижению.

      Реализация Программы приведет к совершенствованию системы управления коммунальными отходами в Бородулихинском районе области Абай, в частности к обеспечению сбором ТБО всех населенных пунктов района, созданию системы раздельного сбора, транспортировки, переработки коммунальных отходов, внедрению утилизации и переработки отходов, уменьшению объемов отходов, направляемых на захоронение, повышению осведомленности населения по обращению с отходами. Реализация Программы будет способствовать минимизации негативного влияния коммунальных отходов на окружающую среду в Бородулихинском районе области Абай.

      Программа разработана в соответствии со следующими нормативно-правовыми актами и нормативными документами:

      - Экологический Кодекс РК от 2 января 2021 года № 400-VI;

      - Земельный Кодекс РК от 20 июня 2003 года № 442;

      - Водный кодекс РК от 9 июля 2003 года № 481;

      - Приказ и.о. Министра экологии, геологии и природных ресурсов РК № 318 от 9 августа 2021 года "Об утверждении правил разработки программы обращения с отходами";

      - Приказ Министерства экологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 18 мая 2023 года № 154 П "Об утверждении Методических рекомендаций местным исполнительным органам по разработке программы по управлению коммунальными отходами";

      - Приказ Министра экологии, геологии и природных ресурсов РК от 6 августа 2021 года № 314 "Об утверждении классификатора отходов";

      - Приказ и.о. Министра здравоохранения РК от 25 декабря 2020 года № ДСМ-331/2020 "Об утверждении Санитарных основ санитарно-эпидемиологических требований к сбору, использованию, использованию, обеззараживанию, транспортировке, хранению и захоронению отходов производства и потребления";

      - Постановление Министерства экологии и биоресурсов РК от 29 августа 1997 года 03.3.0.4.01-96. "Методическое руководство по определению уровня загрязнения компонентов окружающей среды токсичными веществами отходов производства и потребления".

      1. РЕАЛИЗАЦИЯ ГОСУДАРСТВЕННОЙ ПОЛИТИКИ В ОБЛАСТИ УПРАВЛЕНИЯ КОММУНАЛЬНЫМИ ОТХОДАМИ

      В соответствии с требованиями п.3 Статьи 365 Экологического Кодекса РК районный маслихат Бородулихинского района области Абай реализует государственную политику в области управления коммунальными отходами посредством утверждения в пределах своей компетенции программы по управлению коммунальными отходами (далее - Программа).

      В рамках данной Программы акимат Бородулихинского района области Абай, реализует государственную политику в области управления коммунальными отходами посредством:

      1) организации разработки программы по управлению коммунальными отходами и обеспечения ее реализации;

      2) выделения земельных участков под строительство и размещение объектов по управлению коммунальными отходами, в том числе для обустройства контейнерных площадок и пунктов приема вторичного сырья;

      3) обеспечения достижения целевых показателей качества окружающей среды при управлении коммунальными отходами;

      4) стимулирования раздельного сбора коммунальных отходов;

      5) осуществления контроля за обращением коммунальных отходов в соответствии с Экологическим Кодексом, правилами управления коммунальными отходами, а также разработки мероприятий и экономических инструментов, направленных на снижение объемов образования коммунальных отходов, повышение уровня их подготовки к повторному использованию, переработки, утилизации и сокращению объемов коммунальных отходов, подлежащих захоронению;

      6) информирования населения об эффективности системы сбора, утилизации и переработки твердых бытовых отходов, включая раздельный сбор;

      7) организации работы по вывозу отходов для владельцев объектов бизнеса;

      8) местные исполнительные органы сел, сельских округов, входящих в состав Бородулихинского района области Абай, реализуют государственную политику в области управления коммунальными отходами посредством:

      1) стимулирования раздельного сбора коммунальных отходов;

      2) организации регулярного вывоза коммунальных отходов.

      2. ОБЯЗАННОСТИ УЧАСТНИКОВ ЦЕНТРАЛИЗОВАННОЙ СИСТЕМЫ СБОРА ТВЕРДЫХ БЫТОВЫХ ОТХОДОВ

      Централизованная система сбора отходов – система, организуемая местными исполнительными органами в рамках обеспечения физических и юридических лиц независимо от форм собственности и вида деятельности, проживающих (находящихся) и (или) осуществляющих свою деятельность в жилых домах, либо отдельно стоящих зданиях (сооружениях) и не имеющих на праве собственности контейнерных площадок и контейнеров, а также имеющих на праве собственности контейнерные площадки и контейнеры, расположенные на землях общего пользования, услугами по сбору, транспортировке ТБО.

      В Бородулихинском районе области Абай не организована централизованная система сбора твердых бытовых отходов.

      Местные исполнительные органы района должны организовать централизованную систему с учетом технической, экономической и экологической целесообразности посредством:

      1) проведения конкурса (тендера) по определению участников рынка обращения с коммунальными отходами, осуществляющими сбор и транспортировку ТБО в соответствии с пунктом 4 Статьи 367 Экологического Кодекса и правилами по управлению коммунальными отходами, утвержденными государственным уполномоченным органом в области охраны окружающей среды в соответствии с подпунктом 1) пункта 2 статьи 365 Экологического Кодекса;

      2) организации установки необходимого количества контейнеров для раздельного сбора (не менее 2) на контейнерных площадках в соответствующем населенном пункте, что определяется исходя из численности населения, норм накопления отходов, сроков их факторов;

      3) определения месторасположения контейнерных площадок в населенном пункте и пунктов приема вторичного сырья;

      4) реализации единообразного строительства или реконструкции контейнерных площадок и используемых контейнеров в соответствии со статьей 365 Экологического Кодекса и национальными стандартами в области управления отходами, включенными в перечень, утвержденный уполномоченным органом в области охраны окружающей среды в соответствии с пунктом 5 статьи 368 Экологического Кодекса;

      5) организации транспортировки раздельно собранных отходов;

      6) организации разъяснительной и информационной работы с населением по раздельному сбору отходов.

3. ОБЯЗАННОСТИ УЧАСТНИКОВ НЕЦЕНТРАЛИЗОВАННОЙ СИСТЕМЫ СБОРА ТВЕРДЫХ БЫТОВЫХ ОТХОДОВ

      Юридические лица и индивидуальные предприниматели, осуществляющие деятельность в отдельно стоящих зданиях (сооружениях), при пользовании услугами субъектов предпринимательства в сфере управления отходами, не относящихся к централизованной системе, обязаны заключить договор на транспортировку твердых бытовых отходов с субъектами предпринимательства в сфере управления отходами, включенными в реестр разрешений и уведомлений в соответствии с Законом.

4. ОБЩИЕ СВЕДЕНИЯ РЕГИОНА

      В состав Бородулихинского района области Абай входит 17 сельских округов и 1 поселковый округ в составе которых находится 49 сел (Таблица 1). Население проживает в основном в частном секторе, общая численность населения составляет 36 775 человек.

      Таблица 1

Сельские округа

Населенные пункты

Численность населения

Андреевский сельский округ

село Михайличенково

609

Бакинский сельский округ

село Коростели

1 134

село Тарск

Бель-Агачский сельский округ-5

село Бель-Агач

5 323

село Зенковка

село Бековка

село Беккарьер

село Умурзак

Бородулихинский сельский округ

село Бородулиха

6 288

село Успенка

село Знаменка

село Барышовка

село Поднебесное

Дмитриевский сельский округ

село Дмитриевка

1 100

село Боровое

Жезкентский поселковый округ

посҰлок Жезкент

8 638

Жерновский сельский округ

село Жерновка

959

село Боровлянка

село Поллог

Зубаировский сельский округ

село Зубаир

407

село Байтанат

село Жанаауыл

Красноярский сельский округ

село Красный Яр

543

село Уба-Форпост

село Речное

Кунарлинский сельский округ

село Песчанка

798

село Жарбулак
 

Новодворовский сельский округ

село Ивановка

1 143

село Сосновка

подхоз Березовка

санаторий Березовка

Новопокровский сельский округ
 

село Новопокровка

2 445

село Сарногай

село Карагайлы

Новошульбинский сельский округ

село Новая Шульба

2 739

село Пролетарка

село Солоновка

Переменовский сельский округ

село Переменовка

1 945

село Орловка

село Андроновка

село Ремки

Петропавловский сельский округ

село Петропавловка

1 145

село Изатула

Подборный сельский округ

село Камышенка

856

село Михайловка

Степной сельский округ

село Шелехово

280

село Орловка

Таврический сельский округ

село Буркотово

423

село Сахновка

5. АНАЛИЗ ТЕКУЩЕГО СОСТОЯНИЯ УПРАВЛЕНИЯ ОТХОДАМИ

      Объемы образованных отходов ТБО за 2021-2023гг. составили 14724 тонн:

      • 2021 – 5 068 тонн.

      • 2022 – 4 561 тонна;

      • 2023 – 5 095 тонн.

      По итогам 2023 года:

      - собрано и транспортировано юридическим лицом – 4 105 тонн;

      - от домашних хозяйств – 3 668 тонн;

      - самовывезено – 990 тонн, в том числе 710 тонн от домашних хозяйств.

      По состоянию на сентябрь 2024 года в Бородулихинском районе области Абай имеется 13 свалок твердых бытовых отходов, из них на 2 участка необходимо получение соответствующего разрешения (Таблица 2).

      Таблица 2

Наименование объекта, принадлежность

Место расположения объекта с указанием ближайших объектов жилья и других объектов

Наличие разрешительной документации, №, дата, кем выдано

Площадь полигона, свалки, емкость шламохранилища и другое.

Год начала работы (закрытия, возобновления работы) объекта

1

2

3

4

5

Полигон ТБО ГУ "Аппарат акима Бородулихинского сельского округа Бородулихинского района области Абай"

с.Бородулиха

Оформлен госакт на землю под обслуживание полигона ТБО

6 га

1980

Полигон ТБО ГУ "Аппарат акима Новошульбинского сельского округа Бородулихинского района области Абай"

с.Новая Шульба

Без разрешения

3 га

1998

ГУ "Аппарат акима Петропавловского сельского округа Бородулихинского района области Абай"

с.Петропавловка

Оформлен госакт на землю под обслуживание полигона ТБО

3 га

2014

ТОО "Трансэкосервис"

п.Жезкент

Без разрешения

5 га

1980

ГУ "Аппарат акима Кунарлинского сельского округа Бородулихинского района области Абай"

с. Песчанка

Оформлен госакт на землю под обслуживание полигона ТБО

1 га

2014

ГУ "Аппарат акима Дмитриевского сельского округа Бородулихинского района области Абай"

с.Дмитриевка

Оформлен госакт на землю под обслуживание полигона ТБО

3 га

2000

ГУ "Аппарат акима Бакинского сельского округа Бородулихинского района области Абай"

с.Коростели

Оформлен госакт на землю под обслуживание полигона ТБО

6 га

2005

ГУ "Аппарат акима Красноярского сельского округа Бородулихинского района области Абай"

с.Красный Яр

Оформлен госакт на землю под обслуживание полигона ТБО

5 га

2007

ГУ "Аппарат акима Новопокровского сельского округа Бородулихинского района области Абай"

с.Новопокровка

Оформлен госакт на землю под обслуживание полигона ТБО

5 га

1995

ГУ "Аппарат акима Бельагачского сельского округа Бородулихинского района области Абай"

с.Бель-Агач

Оформлен госакт на землю под обслуживание полигона ТБО

3 га

1999

ГУ "Аппарат акима Бельагачского сельского округа Бородулихинского района области Абай"

с.Зенковка

Оформлен госакт на землю под обслуживание полигона ТБО

3 га

2000

ГУ "Аппарат акима Зубаирского сельского округа Бородулихинского района области Абай"

с.Зубаир

Оформлен госакт на землю под обслуживание полигона ТБО

3 га

2010

ГУ "Аппарат акима Степного сельского округа Бородулихинского района области Абай"

с.Шелехово

Оформлен госакт на землю под обслуживание полигона ТБО

3 га

2011

      По данным космического мониторинга "Ғарыш Сапары" на территории Петропавловского сельского округа Бородулихинского района в 2024 году выявлены 2 участка образования несанкционированных свалок, которые ликвидированы 12 августа 2024 года силами акимата Петропавловского сельского округа и филиалом ГЛПР "Семей орманы" в селе Изатула.

      Деятельность по сбору и вывозу ТБО к местам накопления проводится:

      - ТОО "ТрансЭкоСервис" (Бородулихинский сельский округ);

      - ИП "Жданов Роман Сергеевич" (Жезкентский сельский округ);

      - ИП "Добро" (Жезкентский сельский округ).

      В других сельских округах Бородулихинского района не имеется организаций по сбору и вывозу коммунальных отходов, вывоз ТБО осуществляется местными жителями к местам складирования.

      Общие сведения по состоянию инфраструктуры в сфере управления коммунальными отходами представлены в Таблице 3.

      Таблица 3

№п/п

Показатели

Единица измерения

Количество

2024

1

Раздельный сбор

тонна

отсутствует

2

Обеспеченность контейнерами

единица

50

3

Спецтехника по транспортировке отходов

единица

3

4

Сортировка коммунальных отходов

м3

отсутствует

5

Переработка коммунальных отходов

м3

отсутствует

6

Ежегодное захоронение коммунальных отходов

тонна

отсутствует

7

Оборудованные полигоны

единица

отсутствует

      Сбор, сортировка и транспортировка отходов

      Разработаны новые тарифы для населения на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение твердых бытовых отходов по Бородулихинскому району области Абай.

Наименование

Норма на копления на 1-го жителя в год м3

Расчетная единица

Стоимость услуги ТБО (тенге без НДС)

Всего (тенге без НДС)

Сбор, транспорти-ровка

Захоро-нение

Сорти-ровка

Домовладения благоустроенные

1,92

в месяц с 1-го жителя

429,88

-

-

429,88

Домовладения не благоустроенные

2,0

447,79

-

-

447,79

Годовой тариф на единицу (объем) для юридических и физических лиц

-

1 м3

2686,77

-

-

2686,77

      Также разработаны нормы образования и накопления коммунальных отходов по Бородулихинскому району для отдельных видов объектов накопления бытовых отходов.

      Порядок сбора и транспортировки отходов производится в соответствии с требованиями по обращению с коммунальными отходами.

      Сортировка, утилизация, нейтрализация, реализация отходов не осуществляются.

      Переработка отходов

      В Бородулихинском районе области Абай отсутствуют объекты по переработке отходов.

      Необходимо организовать объекты по сортировке и переработке ТБО, а также в каждом населҰнном пункте организовать пункты приема стеклотары, картона и лома черных и цветных металлов для направления на переработку.

      Утилизация и размещение отходов

      Некоторые виды отходов подлежат размещению на специально отведҰнных участках, а также утилизации специализированными организациям согласно Таблице 5.

      Таблица 5

№ п/п

Вид отходов

Единица измерения

Необходимые способы утилизации

1

Отходы в жидкой форме

м3

Специально отведенные
поля фильтрации

2

Медицинские отходы
(отходы класса Б, В)

кг

Уничтожение
медицинских средств

3

Биологические отходы (ветеринария)

кг

размещение в
скотомогильниках

4

Отходы пластмасс

т

Переработка

5

Макулатура, картон и отходы бумаги

т

Переработка

6

Ртуть содержащие лампы и приборы

шт.

Утилизация спец.организацией

7

Стеклянная тара

бут

Переработка

8

Стеклобой

т

Полигон ТБО

9

Лом цветных и черных металлов

т

Переработка

10

Батареи литиевые, свинцово-кислотные

кг

Утилизация спец.организацией

11

Электронное и электрическое
оборудование

кг

Утилизация спец.организацией

12

Вышедшие из эксплуатации транспортные средства

шт.

Утилизация спец.организацией

13

Строительные отходы

м3

Специально отведенные
участки полигонов ТБО

14

Пищевые отходы

м3

Специально отведенные
поля фильтрации

      В Бородулихинском районе области Абай в основном коммунальные отходы представляют собой:

      - пищевые отходы, которые используются в сельском хозяйстве или сжигаются;

      - строительные отходы, которые подлежат размещению на специальных участках полигона ТБО;

      - макулатура, также может быть утилизирована в хозяйстве;

      - стеклотара;

      - лом металлов;

      - биологические отходы;

      - медицинские отходы.

      Анализ существующей ситуации с вывозом и утилизацией пищевых отходов предприятиями общественного питания

      На момент составления данной Программы управления коммунальными отходами ситуация с вывозом и утилизацией пищевых отходов предприятиями общественного питания не сформирована в определенный механизм в связи с нерентабельностью. В районе доля пищевых отходов, образующихся в частных домовладениях и пунктах общественного питания, отделяется и используется для корма животных.

      Количественные и качественные показатели текущей ситуации с отходами за 2024 год

      Основная доля коммунальных отходов приходится на отходы домашних хозяйств – более 70%, 15% составили отходы производства (приравненные к бытовым), 10% - смет с улиц, 5% - отходы с мест торговли.

Анализ мероприятий по управлению отходами за 2024 год

      На территории Бородулихинского района области Абай все отходы вывозятся на свалки для накопления, при этом на сегодняшний день, свалки ТБО не соответствует требованиям санитарных правил и экологическим нормам утилизации.

      Необходимо восстановление, обеспечение экологической безопасности, а также установка ограждений на территории свалок.

      Согласно предоставленной информации в Бородулихинском районе области Абай контейнерными площадками и контейнерами для сбора коммунальных отходов обеспечены только жители Бородулихинского и Жезкентского сельских округов (15 и 35 контейнеров соответственно). В остальных сельских округах контейнеры и контейнерные площадки отсутствуют.

      Также спецтехника обслуживает только Бородулихинский и Жезкентский районы (1 и 2 мусоровоза соответственно).

      Система раздельного сбора отходов от источников образования отходов отсутствует.

      Органическая часть отходов не вывозится на свалки. Значительная часть органических отходов используется в качестве корма домашним животным или компостируется в домашних условиях.

      Решениями маслихата Бородулихинского района области Абай в бюджете района на 2024-2026гг. на обеспечение санитарии населенных пунктов:

      - Новошульбинского сельского округа на 2024 год выделено 646 тыс.тенге (2025 – 675 тыс.тенге, 2026г. – 705 тыс. тенге);

      - Таврического сельского округа на 2024 год выделено 240 тыс. тенге (2025 г. – 251 тыс. тенге, 2026 – 262 тыс. тенге);

      - Зубаирского сельского округа на 2024 год выделено 298 тыс. тенге (2025 г. – 311 тыс. тенге, 2026 г. - 325 тыс. тенге);

      - Степного сельского округа на 2024 год выделено 401 тыс. тенге (2025 г. – 419 тыс. тенге, 2026 г. - 438 тыс. тенге);

      - Подборного сельского округа на 2024 год выделено 810 тыс. тенге (2025 г. – 324 тыс. тенге, 2026 г. - 339 тыс. тенге);

      - Жезкентского поселкового округа на 2024 год выделено 1360 тыс. тенге (2025 г. – 690 тыс. тенге, 2026 г. - 721 тыс. тенге);

      - Бакинского сельского округа на 2024 год выделено 390 тыс. тенге (2025 г. – 627 тыс. тенге, 2026 г. - 655 тыс. тенге);

      - Переменовского сельского округа на 2024 год выделено 744 тыс. тенге (2025 г. – 777 тыс. тенге, 2026 г. - 812 тыс. тенге);

      - Новодворовского сельского округа на 2024 год выделено 865 тыс. тенге (2025 г. – 538 тыс. тенге, 2026 г. - 562 тыс. тенге);

      - Новопокровского сельского округа на 2024 год выделено 306 тыс. тенге (2025 г. – 359 тыс. тенге, 2026 г. - 376 тыс. тенге);

      - Андреевского сельского округа – не предусмотрено финансирование на санитарию населенных пунктов;

      - Дмитриевского сельского округа на 2024 год выделено 7474 тыс. тенге (2025 г. – 558 тыс. тенге, 2026 г. - 583 тыс. тенге);

      - Бель-Агачского сельского округа на 2024 год выделено 496,4 тыс. тенге (2025 г. – 629 тыс. тенге, 2026 г. - 657 тыс. тенге);

      - Бородулихинского сельского округа на 2024 год выделено 7474 тыс. тенге (2025 г. – 7810 тыс. тенге, 2026 г. - 8162 тыс. тенге);

      - Петропавловского сельского округа на 2024 год выделено 290 тыс. тенге (2025 г. – 672 тыс. тенге, 2026 г. - 702 тыс. тенге).

      Данных средств недостаточно для оперативного и качественного управления коммунальными отходами, кроме того.

      Ресурсы, необходимые для обеспечения санитарии населенных пунктов, учитывая тарифы на сбор и переработку отходов необходимо выделять исходя из утвержденных тарифов на сбор и переработку отходов.

      Информационно-разъяснительная работа и обеспечение информацией населения о необходимости раздельного сбора мусора не проводится.

      Необходимо:

      - обеспечить контейнерами для раздельного сбора мусора каждый сельский округ в количестве 50 контейнеров на 1 сельский округ (всего 900 контейнеров);

      - организовать в каждом сельском округе пункты приема стеклотары, макулаторы, лома металлов;

      - приобрести дополнительно спецтехнику для сбора и вывоза коммунальных отходов в количестве 10 единиц для обеспечения сбором твердых бытовых отходов от населения по всем сельским округам Бородулихинского района;

      - пересчитать потребность финансирования на обеспечение санитарии округов;

      - разработать мероприятия по пропаганде и информированию ответственного сбора коммунальных отходов.

      Для реализации программы управления коммунальными отходами Бородулихинского района области Абай предлагается следующее процентное соотношение: на 2025г - 50% местный бюджет и 50% инвестиции, с постепенным достижением показателей к 2029 году: 10% местный бюджет, 90% - инвестиции.

      Характеристика потребности района в пунктах приема вторсырья с привязкой к местности (земельному участку, соответствующего для его размещения) и предприятиях по переработке отходов

      Существует несколько потребностей в пунктах приема вторсырья, которые можно выделить в следующие группы:

      • Пункты должны принимать различные виды материалов, такие как бумага, картон, пластик, стекло, металл и электронные отходы;

      • необходимо выделить зоны для раздельного сбора различных типов вторсырья;

      • Проведение информационных кампаний о важности переработки и правильного сбора вторсырья;

      • Информационные знаки и указатели на пунктах приема для упрощения процесса сортировки для населения;

      • Взаимодействие с местными предприятиями для обеспечения сбора и переработки вторсырья;

      • Пункты должны быть оснащены необходимым оборудованием для приема и временного хранения вторсырья;

      • Использование технологий для отслеживания объемов собранного вторсырья и его переработки.

      Обзор методов управления отходами производства и потребления в Казахстане и за рубежом

      В Казахстане внедряются программы по раздельному сбору отходов, однако это пока на начальной стадии. Многие города начинают устанавливать контейнеры для разных видов отходов.

      Утилизация ТБО в основном происходит на свалках. Переработка отходов развивается, но еще недостаточно распространена. Существуют инициативы по созданию перерабатывающих заводов.

      Проводятся кампании по повышению осведомленности населения о необходимости разделения отходов и их переработки.

      Приняты законы, направленные на улучшение управления ТБО, однако их реализация требует доработки и контроля.

      Опыт Швеции

      Любые отходы рассматриваются в этой стране как важный источник вторичного сырья, энергии и питательных веществ. Планирование переработки и утилизации отходов оценивается как насущная структурная задача по обеспечению нормального функционирования общества и осуществляется на государственном уровне. Успешная реализация планируемых государством мер обеспечена рыночными механизмами и налоговыми рычагами, применяемыми на уровне местных органов самоуправления – коммун (муниципалитетов).

      В сфере переработки отходов Швеция стала флагманом по части преобразования утиля в полноценное энергетическое сырье. В пригороде столицы работает один из самых модернизированных и крупных заводов. Здесь до 95% ежедневно поступающего мусора трансформируется в необходимые для страны энергию и ресурсы, направляясь на последующий обогрев домов и частично покрывая нужды города в горячем водоснабжении. В управлении отходами участвуют все. При этом сферы ответственности четко разделены. Рядовые шведы отвечают за домашнюю сортировку отходов и их доставку в ближайшие пункты сбора. Жители страны раздельно собирают бумагу, пластик, металл, стекло, батарейки. Для утилизации бытовых отходов используются специальные контейнеры. Муниципалитеты несут ответственность за весь сбор городского мусора — того, который производят не только обычные горожане, но и рестораны, магазины и офисы. Кроме того, город занимается его транспортировкой на перерабатывающие заводы. Каждый муниципалитет имеет детальный план действий по управлению отходами. В нем прописана подробная информация о том, как он намерен сокращать количество отходов и уменьшать опасность, которую они представляют. Подготовка к вторичному использованию отходов также является муниципальной обязанностью. Пропаганда в этом направлении ведется в Швеции многие годы, и если еще в восьмидесятых годах о такой системе сортировки не было и речи, то сегодня десяток мешков для различных видов мусора — обыденность для любой шведской городской квартиры. В последние годы активно внедряются автоматизированные системы сбора ТБО, во многих домах уже есть вторая канализация — подземный мусоропровод. Одновременно повышается и общий культурный уровень, в крупных городах стало значительно чище.

      Переработка и сжигание превратились в эффективные методы управления отходами, помогая стране резко сократить количество мусора, попадающего на свалки. Эти усилия также помогают снизить зависимость от ископаемых видов топлива.

      Опыт Нидерландов

      В Нидерландах раздельный сбор отходов широко распространен. Жители сортируют мусор на органические, пластик, стекло, бумагу и остаточные отходы.

      Высокий уровень переработки отходов (более 60%). Нидерланды используют современные технологии переработки, включая компостирование и энергетическую утилизацию.

      В стране активно применяются инновационные технологии для управления отходами, такие как термическая переработка и системы сбора отходов с использованием мобильных приложений.

      Строгие экологические нормы и активная государственная политика по уменьшению объемов отходов. Существует система налогов и сборов, направленных на поощрение переработки.

      Опыт Германии

      Жители Германии начали раздельно собирать мусор еще в конце 1980-х годов, и сейчас в Германии сложилась система глубокой сортировки. Государственные программы Германии направлены на комплексную работу всех отраслей, в том числе и науки в области управления отходами.

      На приписанной к дому площадке должно быть, как минимум, три контейнера — для пищевых отходов, для пластика, пакетов и упаковок и для бумаги и картона. Стеклянные бутылки и банки — из-под вина, масла или джема — относят в отдельные общественные баки на улице. А тару от напитков можно сдать в специальные приемники — фандоматы, установленные во всех сетевых магазинах. При этом стоимость пластиковой бутылки или банки включена в цену почти каждого напитка, и, сдав емкость, эту переплату можно вернуть.

      Крупногабаритные отходы вывозятся на свалки самостоятельно, либо при помощи грузчиков. Одежду принимают благотворительные организации, а батарейки — магазины, где для этого устанавливают специальные коробки. Для жителей главное правильно расфасовать отходы по контейнерам общего пользования. Штрафы за нарушение этих норм во всех федеральных землях существенно отличаются — за выкинутые в неположенном месте отходы можно заплатить от €30 до €75. Оставленный у бака старый шкаф или холодильник обойдется в €50–2500. При этом если нарушителя не получится найти, то расходы за вывоз такого мусора управляющая компания поделит поровну между всеми квартирами в подъезде.

      В системе управления отходами рециклируется свыше 90 % отходов домохозяйств. По данным за 2021 г. из "вторичных" материалов произведено 68 % бумаги, 94 % стекла и 45 % стали. Германия - страна с самым высоким уровнем переработки в мире. Несмотря на то, что существуют различные способы расчета общего показателя вторичной переработки, Германия перерабатывает около 56% всех отходов, которые она производит.

      Требования и критерии, предъявляемые к мусоровывозящим организациям

      Мусоровывозящие организации обязаны:

      • иметь лицензии на осуществление своей деятельности, выданные государственными органами.

      • иметь разрешения на спец.технику, используемую для сбора и транспортировки отходов;

      • в случае сборы медицинских отходов, необходимо иметь специально оборудованный транспорт и средства индивидуальной защиты для работников;

      • обеспечить спец.технику GPS-навигаторами для отслеживания передвижения транспорта, с целью исключения образования несанкционированных свалок.

      • предоставлять отчеты о количестве собранных и утилизированных отходов.

      Требования и критерии по определению участников рынка твердых бытовых отходов, осуществляющих сбор и транспортировку твердых бытовых отходов в соответствии с требованиями Экологического Кодекса и правилами управления коммунальными отходами.

      Согласно статьи 337 Экологического Кодекса РК:

      1. Субъекты предпринимательства, планирующие или осуществляющие предпринимательскую деятельность по сбору, сортировке и (или) транспортировке отходов, восстановлению и (или) уничтожению неопасных отходов, обязаны подать уведомление о начале или прекращении деятельности в уполномоченный орган в области охраны окружающей среды в порядке, установленном Законом Республики Казахстан "О разрешениях и уведомлениях".

      Участники рынка должны иметь:

      - талон уведомления о начале предпринимательской деятельности по сбору, сортировке и (или) транспортировке отходов;

      - действующую спец.технику для сбора и вывоза бытовых отходов, в количестве, необходимом для обеспечение ежедневного вывоза твердых-бытовых отходов;

      - квалифицированных (стаж работы) водителей спец.техники;

      - на ежемесячной основе предоставлять отчеты о вывозе и размещении твердых бытовых отходах на свалках/полигонах с отметкой работника свалки/полигона.

      6. ЦЕЛИ, ЗАДАЧИ И ЦЕЛЕВЫЕ ПОКАЗАТЕЛИ

      6.1 Цель и задачи

      Целями Программы являются:

      Создание эффективной системы управления коммунальными отходами на территории Бородулихинского района области Абай, обеспечивающей ответственное обращение с отходами производства и потребления, сокращение образования отходов, привлечение их во вторичный хозяйственный оборот, включая:

      - создание и развитие инфраструктуры экологически ориентированного сбора, хранения, размещения, переработки, утилизации отходов;

      - определение объектов для рекультивации территорий, не соответствующих требованиям экологического и санитарно-эпидемиологического законодательства, либо их ликвидации;

      - обеспечение условий для достижения доли переработки отходов - 20% от общего оъема собранных отходов;

      - экологическое просвещение и формирование экологической культуры населения по ответственному обращению с отходами.

      Для достижения указанных целей необходимо решение следующих основных задач:

      1) формирование организационных и экономических основ комплексного управления коммунальными отходами Бородулихинского района области Абай;

      2) инвентаризация контейнерных площадок и контейнеров в разрезе населенных пунктов района;

      3) разработка тарифов для населения на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение твердых бытовых отходов по району;

      4) определение норм образования и накопления коммунальных отходов;

      5) организация системы сбора и транспортировки различных видов отходов, в том числе опасных;

      6) внедрение раздельного сбора мусора от организаций объектов инфраструктуры;

      7) внедрение систем сортировки и переработки ТБО;

      8) проведение мероприятий и акций по разъяснению и вовлечению населения в мероприятия по раздельному сбору отходов;

      9) конкурсный отбор региональных операторов по управлению коммунальными отходами в целях:

      - строительства объектов по работе с твердыми бытовыми отходами;

      - вывод из эксплуатации и рекультивация объектов размещения твердых бытовых отходов, не соответствующих требованиям природоохранного и санитарно-эпидемиологического законодательства;

      - оказание государственной поддержки инвестиционным проектам в сфере обращения с отходами, заключение договоров (договоров) в целях строительства и (или) реконструкции объектов системы обращения с отходами.

      Для оценки достижения поставленных целей, выполнения задач и мероприятий Программы установлены целевые показатели, которые представлены в Таблице 7. В процессе реализации Программы перечень целевых показателей может дополняться и/или корректироваться.

      6.2 Целевые показатели

      Таблица 7

№ п/п

Наименование целевого показателя

2025г.

2026г.

2027г.

2028г.

2029г.

1

3

4

5

6

7

1

Пересмотр выделяемого финансирования на обеспечение санитарии населенных пунктов с учетом тарифов на сбор, вывоз, размещение, сортировку, захоронение ТБО и т.д.

+

-

-

-

-

2

Достижение охвата населения услугами по сбору и транспортировке отходов

20%

50%

100%

100%

100%

3

Увеличение количества пунктов приема вторичных ресурсов от населения

1

3

10

18


4

Доля населения, вовлеченного в процесс сортировки твердых коммунальных отходов

0%

20%

30%

40%

50%

5

Достижение доли переработанных твердых бытовых отходов

0%

3%

6%

10%

15%

6

Сокращение доли твердых бытовых отходов, направляемых на захоронение твердых коммунальных отходов

-

3%

6%

10%

15%

7

Строительство полигона ТБО с сортировочной линией

-

-

1

-

-

8

Обеспеченность мусорными контейнерами, ед.

100

100

100

100

50

9

Обеспечение контейнерами для раздельного сбора мусора

100

100

100

100

50

10

Обеспечение мусоровозами в достаточном количестве

2

5

3



11

Приведение свалок в соответствие с санитарными нормами

-

100%

-

-

-

12

Рекультивация земель несанкционированных свалок


100%

100%

100%

100%

      7. ОСНОВНЫЕ НАПРАВЛЕНИЯ, ПУТИ ДОСТИЖЕНИЯ ПОСТАВЛЕННЫХ ЦЕЛЕЙ ПРОГРАММЫ И СООТВЕТСТВУЮЩИЕ МЕРЫ

      7.1 Создание механизма по управлению коммунальными отходами

      Комплексный подход к переработке отходов должен базироваться на долговременном стратегическом планировании, чтобы адаптироваться к будущим изменениям в составе и количестве отходов.

      Мониторинг и оценка результатов мероприятий должны непрерывно сопровождать разработку и реализацию этапов Программы управления коммунальными отходами.

      Рассмотрев систему управления можно сделать следующие выводы и дать рекомендации:

      - Провести работы по определению норм образования и накопления коммунальных отходов и разработке тарифов для населения на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение твердых бытовых отходов по району;

      - Привести в соответствие имеющиеся контейнерные площадки по району, а также определить место и установить специально оборудованную площадку для контейнеров по сбору отходов с установкой необходимого количества контейнеров и/или бункеров-накопителей для населенных пунктов, где отсуствуют такие площадки;

      - Оборудовать все площадки контейнерами единого образца и провести их маркировку по видам отходов;

      - Обеспечить контроль за соблюдением требований по раздельному сбору на специально оборудованных площадках;

      - С целью снижения нагрузок на свалки и уменьшения количества стихийных свалок, поручить назначение ответственного лица за обращение с отсортированными по видам ТБО при помощи отслеживания всей цепочки транспортировки отходов до пункта приема, ТБО в качестве вторичного сырья;

      - С определҰнной периодичностью проводить обучение персонала по правилам сбора отходов. Для персонала, ответственного за вывоз и учҰт отходов, проводить дополнительные тренинги, в которых обучать их правилам ведения документации и работе с подрядными организациями. С новыми сотрудниками при приеме на работу проводить инструктаж по обращению с отходами в Бородулихинском районе области Абай;

      - Обеспечить контроль за своевременным заключением необходимых договоров со специализированными организациями, т.е. индивидуальными предпринимателями или юридическими лицами, осуществляющими деятельность по сбору, сортировке, транспортировке, восстановлению и/или удалению коммунальных отходов для населенных пунктов Бородулихинском районе области Абай.

      - Государственному учреждению "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Бородулихинского района области Абай" своевременно осуществлять контроль вывоза отходов подрядными организациями.

      7.2 Меры по внедрению раздельного сбора отходов

      Для внедрения системы раздельного сбора необходимо выполнение следующих мер:

      1. Проведение инвентаризации контейнерных площадок и контейнеров в разрезе населенных пунктов Бородулихинского района;

      2. Обеспечения установки контейнеров для раздельного сбора сухой фракции ТБО на всех контейнерных площадках и обеспечения раздельного вывоза вторичного сырья;

      3. Организация системы сбора и восстановления опасных составляющих коммунальных отходов;

      4. Организация специальных мест и определения специализированной компании для транспортировки коммунальных отходов и строительных отходов, образующихся у населения.

      7.3 Снижение количества образования коммунальных отходов

      Разработанный и представленный ниже План мероприятий по реализации Программы учитывает качественные и количественные показатели, сроки исполнения и предполагаемые расходы. Данное мероприятие дает значительный экологический эффект, поскольку уменьшает объҰмы размещения основных отходов и таким образом снижает техногенную нагрузку на окружающую среду.

      В Бородулихинском районе области Абай будут исследоваться:

      - экономическая эффективность и пути вовлечения большего количества отходов в переработку и вторичное использование;

      - анализ состава вида отходов для оценки пригодности к использованию;

      - наличие новых технологических решений на рынке технологий переработки, анализ их целесообразности и возможных путей внедрения в производственные процессы.

      Решающим фактором, обеспечивающим снижение негативного влияния на окружающую среду отходов, размещаемых в Бородулихинском районе области Абай, является процесс их утилизации.

      7.4 Определение субъектов по сбору, транспортировке и захоронению ТБО посредством проведения конкурса (тендера) и установление требований согласно экологическому законодательству

      Согласно п.4, ст. 367 ЭК РК и п.4 Приказа и. о. Министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 28 декабря 2021 года № 508 "Об утверждении правил управления коммунальными отходами" централизованная система сбора ТБО организовывается МИО посредством проведения конкурса (тендера) по определению участников рынка ТБО в соответствии с Главой 4 Закона РК "О государственных закупках".

      Глава 4 Закона РК "О государственных закупках" устанавливает осуществление государственных закупок способом конкурса. Конкурсная документация организатора государственных закупок (МИО) должна содержать, в том числе проект договора о государственных закупках товаров, работ или услуг, который является типовым. В Приложениях к Договору указывается объем, условия оказания услуг/выполнения работ, техническая спецификация.

      Сбором и транспортировкой ТБО должны заниматься специализированные предприятия, деятельность которых в первую очередь должна соответствовать требованиям экологического законодательства РК.

      Одно из основных требований при выборе МВО - присутствие компании по сбору и вывозу ТБО в реестре МЭПР РК, то есть подача уведомления о начале осуществления деятельности. Субъекты предпринимательства, осуществляющие деятельность по сбору, сортировке и транспортировке неопасных отходов, обязаны подать уведомление о начале деятельности в МЭПР РК согласно Закону РК "О разрешениях и уведомлениях". МВО которые не соответствуют уведомительному порядку, не будут допущены к конкурсу и не смогут оказывать услуги по сбору и вывозу ТБО. Так как осуществление деятельности по сбору, сортировке и транспортировке неопасных отходов без подачи уведомления в МЭПР РК запрещается.

      Если субъекты предпринимательства оказывают работу по переработке, обезвреживанию, утилизации и уничтожению опасных отходов, то они обязаны получить лицензию на выполнение работ по соответствующему подвиду деятельности согласно требованиям Закона Республики Казахстан "О разрешениях и уведомлениях".

      На обращение с медицинскими отходами, ртутьсодержащими отходами, опасными отходами электрического и электронного оборудования, то специализированные организации должны иметь Лицензию.

      Для повышения качества услуг по сбору и вывозу ТБО необходимо заключение долгосрочных контрактов на управление коммунальными отходами на конкурентной основе. Долгосрочные контракты позволять субъектам по сбору и вывозу ТБО вкладывать собственные средства в развитие компаний.

      7.5 Предоставление доступа к сведениям о регистрации населения для МВО без передачи персональных данных

      Для повышения собираемости тарифа на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение ТБО и своевременной оплаты населением планируется усиление взаимодействие МИО со специализированными организациями в отношении доступа к сведениям о регистрации населения.

      При регистрации граждан по месту жительства, временного пребывания (проживания) сведения о новом адресе регистрации передаются в режиме реального времени из информационной системы МВД в Государственную базу данных "Физические лица" (администратор - МЮ РК), которая является эталонным банком данных и доступ к которой обеспечен всем государственным и местным исполнительным органам (акиматы).

      В рамках данной интеграции МИО будет предоставлять МВО сведения о количестве зарегистрированных граждан по адресу в обезличенном виде (без передачи персональных данных), что позволит корректно начислять платежи за сбор, вывоз, переработку и захоронение ТБО.

      8. ПЛАН МЕРОПРИЯТИЙ

      Для достижения целей и выполнения задач разработан План мероприятий по реализации Программы, который приведен в Таблице 8.

      План мероприятий сгруппирован по задачам и показателями, указаны ответственные исполнители. План мероприятий обеспечивает комплексный подход и координацию работ всех ответственных исполнителей Программы с целью достижения ожидаемых результатов.

      Мероприятия по разработке типовой технической и проектной документации, включенные в Программу, должны предусматривать использование наилучших доступных техник, обеспечивающих энергосбережение и повышение энергетической эффективности деятельности в сфере управления коммунальными отходами, корректировка Плана мероприятий осуществляется по мере необходимости, при наличии обоснованных предложений по результатам мониторинга. По результатам мониторинга, в случае обнаружившейся невозможности достижения поставленных целей, задач и целевых показателей определяются иные мероприятия, и принимаются меры по выявленным проблемным вопросам.

      По результатам мониторинга Государственное учреждение "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Бородулихинского района области Абай" выносит решения, нацеленные на:

      1) Повышение эффективности реализации запланированных мероприятий (определению иных мероприятий) в целях достижения установленных целей и задач Программ;

      2) Принятие мер по выявленным проблемным вопросам.

      ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Бородулихинского района области Абай", как Заказчик Программы осуществляет следующие функции:

      1) Формирует и обеспечивает единый централизованный комплексный подход к решению задач в сфере управления коммунальными отходами на территории Бородулихинском районе области Абай, координируя действия всех исполнителей Программы;

      2) Взаимодействует с уполномоченными структурными подразделениями акимата Бородулихинского района области Абай по организационным вопросам реализации Программы;

      3) Осуществляет взаимодействие с субъектами по сбору и вывозу коммунальных отходов, государственными учреждениями, социальными объектами, юридическими лицами, индивидуальными предпринимателями, физическими лицами по вопросам реализации мероприятий Программы;

      4) Осуществляет мониторинг реализации мероприятий Программы, выносит результаты мониторинга для обсуждения на заседаниях Общественного совета;

      5) Осуществляет корректировку мероприятий, целевых показателей, затрат на реализацию мероприятий Программы, в том числе на основании поступивших предложений с обоснованием необходимости внесения соответствующих изменений в Программу;

      6) Участвует в проверках хода реализации мероприятий Программы;

      7) Размещает Программу, а также информацию о ходе реализации мероприятий Программы на официальном сайте ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Бородулихинского района области Абай".

      Исполнителями Программы являются: Акимат Бородулихинского района области Абай (ответственный исполнитель ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Бородулихинского района области Абай") по согласованию с уполномоченными структурными подразделениями акимата Бородулихинского района области Абай, субъекты по сбору, вывозу, восстановлению и захоронению коммунальных отходов, государственные учреждения, социальные объекты, юридические лица, индивидуальные предприниматели, НПО и прочие заинтересованные стороны

      Таблица 8

      План мероприятий по реализации Программы управления коммунальными отходами Бородулихинского района на 2025-2029гг.

№ п/п

Мероприятия

Форма завершения

Ответственные за исполнение

Источник финансирования

1

2

3

4

6

1

Создание и развитие инфраструктуры экологически ориентированного сбора, хранения, размещения, переработки, утилизации отходов;

1.1

Инвентаризация контейнерных площадок и контейнеров в разрезе населенных пунктов района

Информация

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Бородулихинского района области Абай", акиматы сельских округов

Не требуется

1.2

Строительство полигона с сортировочной линией ТБО Бородулих инского района

Информация

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Бородулихинского района области Абай", акиматы сельских округов

Местный бюджет

1.3

Предоставление доступа к сведениям о регистрации населения для МВО без передачи персональных данных

Информация

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Бородулихинского района области Абай", МВО

Не требуется

1.4

Доукомплектование парка контейнеров
 

Отчет

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Бородулихинского района области Абай", МВО

Средства МВО

1.5

Ремонт контейнерных площадок и приведение их в соответствие санитарным нормам и требованиям законодательства (установка ограждений)

Отчет

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Бородулихинского района области Абай", акиматы сельских округов

Местный бюджет, в рамках Плана мероприятий по ООС

1.6

Обновление и закуп мусоровозов для обеспечения своевременного вывоза ТБО

Отчет

МВО

Средства МВО, частные инвестиции

1.7

Профилактическая работа с ЮЛ и ИП, осуществляющие деятельность в жилых домах или отдельно стоящих зданиях, при пользовании централизованной системой по обязательному заключению договора на транспортировку ТБО, со специализированными организациями, определенными МИО по результатам конкурса (тендера)

Отчет, информационные письма направлены во все организации

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Бородулихинского района области Абай", МВО

Не требуется

1.8

Финансирование для обеспечение санитарии всех населенных пунктов

Отчет, сметный расчет

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Бородулихинского района области Абай", акиматы сельских округов

Местный бюджет, в рамках Плана мероприятий по ООС

1.9

Рассмотрение инвестиционных проектов в сфере обращения с отходами в целях предоставления налоговых льгот инвесторам, реализующим приоритетные инвестиционные проекты

Отчет по результатам анализа

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Бородулихинского района области Абай"

не требуется

2.0

Рассмотреть возможность заключения инвестиционных обязательств и договоров государственно-частного партнерства в целях строительства и (или) реконструкции объектов системы обращения с отходами.

Договора (в случае определения возможности)

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Бородулихинского района области Абай"

не требуется

2

Определение объектов для рекультивации территорий, не соответствующих требованиям экологического и санитарно-эпидемиологического законодательства, либо их ликвидации;

2.1

Найм подрядных организаций, имеющих специальное оборудование (беспилотные летательные аппараты и др.) с целью выявления и ликвидация несанкционированных свалок (стихийных навалов) коммунальных и строительных отходов

Отчеты

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Бородулихинского района области Абай"

Местный бюджет

2.2

Рекультивация земли по завершению ликвидации свалок

Отчеты

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Бородулихинского района области Абай"

Местный бюджет

2.3

Строительство станции сортировки мусора

Отчет, акты выполненных работ, акт вводы в эксплуатацию

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Бородулихинского района области Абай"

Инвестиции

3

Обеспечение условий для достижения доли переработки отходов

3.1

Обеспечение установки контейнеров для раздельного сбора сухой фракции ТБО на всех КП и обеспечения раздельного вывоза вторичного сырья

Отчет

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Бородулихинского района области Абай", МВО

Инвестиции

3.2

Организация конкурса и определения мероприятия подрядной организации для обеспечения раздельного сбора, транспортировки и переработки опасных видов отходов

Итоги конкурса

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Бородулихинского района области Абай"

Местный бюджет, в рамках Плана мероприятий по ООС

3.3

Организация стационарных пунктов/точек сбора отходов от населения по раздельным видам отходов, включая отдельные площадки для сбора строительных отходов и опасных отходов

Отчет

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Бородулихинского района области Абай", МВО

Местный бюджет, в рамках Плана мероприятий по ООС

4

Экологическое просвещение и формирование экологической культуры населения по ответственному обращению с отходами.

4.1

Разъяснительная работа с населением, малым и средним бизнесом по раздельному сбору отходов, организация акций по управлению коммунальными отходами

Отчет

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Бородулихинского района области Абай", МВО

Не требуется

4.2

Организация мероприятий по определению подрядной организации для раздельного сбора пищевых отходов с сельских учреждений социальной сферы (школы, детские сады и пр.), предприятий, малого и среднего бизнеса сферы общественного питания с целью осуществления сбора и переработки пищевых и других органических отходов

Отчет

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Бородулихинского района области Абай"

Не требуется

4.3

Создание, размещение и распространение социальной рекламы, направленной на привлечение внимания общественности к проблеме ТБО

Отчеты

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Бородулихинского района области Абай", МВО, НПО

Местный бюджет

4.4

Обеспечение информирования населения об организованных пунктах приема отходов (пластик, картон и отходы бумаги, стекло)

Отчеты

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Бородулихинского района области Абай", МВО, НПО

Не требуется

4.5

Обеспечение информирования населения об опасных составляющих коммунальных отходов и пропаганды безопасного обращения с ними путем распространения информации в социальных сетях, на сайте акимата района

Отчеты

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Бородулихинского района области Абай", МВО, НПО

Не требуется

4.6

Разработка и реализация плана информационной работы по обращению с ТБО организациями образования, включающего регулярную работу с учениками, педагогическим составом и техническим персоналом

Информация о разработке плана и отчеты о его реализации

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Бородулихинского района области Абай", МВО, НПО

Не требуется

4.7

Проведение социологического опроса в целях оценки уровня информированности населения о необходимости эффективного управления отходами

Отчет, опрос

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Бородулихинского района области Абай", МВО, НПО

Не требуется


Бородулиха ауданының 2025-2029 жылдарға арналған коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасын бекіту туралы

Абай облысы Бородулиха аудандық мәслихатының 2025 жылғы 3 қарашадағы № 37-2-VIII шешімі

      Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексінің 365-бабы 3-тармағының 1) тармақшасына, Қазақстан Республикасының "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы" Заңының 6-бабы 1-тармағының 15) тармақшасына, Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрінің 2023 жылғы 18 мамырдағы № 154-п "Жергілікті атқарушы органдарға коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасын әзірлеу бойынша әдістемелік ұсынымдарды бекіту туралы" бұйрығына сәйкес Бородулиха аудандық мәслихаты ШЕШТІ:

      1. Бородулиха ауданының 2025-2029 жылдарға арналған коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасы осы шешімнің қосымшасына сәйкес бекітілсін.

      2. Осы шешім оның алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Аудандық мәслихат төрағасы С. Урашева

  Бородулиха аудандық
мәслихатының
2025 жылғы 3 қарашадағы
№ 37-2-VIII шешіміне
қосымша

БОРОДУЛИХА АУДАНЫНЫҢ 2025-2029 ЖЫЛДАРҒА КОММУНАЛДЫҚ ҚАЛДЫҚТАРДЫ БАСҚАРУ БАҒДАРЛАМАСЫ

  Бекітілді
Бородулиха ауданы әкімінің
орынбасары
Н.Казембеков
"____" ____________2025ж.

Бородулиха ауданы

МАЗМҰНЫ

Атауы


1

Бағдарлама паспорты

3

2

Терминдер мен анықтамалар, қабылданған қысқартулар

6

3

Кіріспе

8

4

1. Коммуналдық қалдықтарды басқару саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру

9

5

2. Қатты тұрмыстық қалдықтарды жинаудың орталықтандырылған жүйесіне қатысушылардың міндеттері

10

6

3. Қатты тұрмыстық қалдықтарды жинаудың орталықтандырылмаған жүйесіне қатысушылардың міндеттері

11

7

4. Аймақтың жалпы мәліметтері

11

8

5. Қалдықтарды басқарудың ағымдағы жағдайын талдау

12

9

6. Бағдарламаның мақсаты, міндеттері және нысаналы көрсеткіштері

22

10

7. Бағдарламаның негізгі бағыттары, қойылған мақсаттарға қол жеткізу жолдары және тиісті шаралар

24

11

8. Іс-шаралар жоспары

27

      1. Бағдарлама паспорты

Бағдарлама атауы

Абай облысы Бородулиха ауданы бойынша 2025-2029 жылдарға арналған коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасы

Бағдарламаны әзірлеу себептері

Қазақстан Республикасының 2021 жылғы 2 қаңтардағы № 400-VI ҚРЗ Экологиялық Кодексінің 365-бабы

Бағдарламаны іске асыру мерзімі

2025 – 2029 жылдар

Жауапты мемлекеттік орган

"Абай облысы Бородулиха ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі

Бағдарламаның мақсаттары

Абай облысы Бородулиха ауданында коммуналдық қалдықтарды басқарудың тиімді жүйесін құру, өндіріс және тұтыну қалдықтарын жауапты басқаруды қамтамасыз ету, қалдықтардың түзілуін болдырмау және азайту, оларды қайталама экономикалық айналымға тарту, оның ішінде:
- қалдықтарды экологиялық бағдарланған жинау, сақтау, кәдеге жарату, қайта өңдеу және кәдеге жарату инфрақұрылымын құру және дамыту;
- экологиялық және санитарлық-эпидемиологиялық заңнаманың талаптарына сәйкес келмейтін аумақтарды рекультивациялау объектілерін анықтау немесе оларды жою;
- қалдықтарды кәдеге жарату үлесіне қол жеткізу үшін жағдайларды қамтамасыз ету – жиналған қалдықтардың жалпы көлемінің 10 %;
- экологиялық білім беру және қалдықтарды жауапкершілікпен басқару бойынша халықтың экологиялық мәдениетін қалыптастыру.

Бағдарламаның негізгі іс-шаралары

1) Абай облысы Бородулиха ауданында коммуналдық қалдықтарды кешенді басқарудың ұйымдық-экономикалық негіздерін қалыптастыру;
2) әртүрлі қалдықтарды, соның ішінде қауіпті қалдықтарды жинау және тасымалдау жүйесін ұйымдастыру;
3) инфрақұрылымдық ұйымдардан қалдықтарды бөлек жинауды енгізу
4) қатты тұрмыстық қалдықтарды сұрыптау және қайта өңдеу жүйесін енгізу
5) халықты қалдықтарды бөлек жинау жұмыстарына түсіндіру және тарту бойынша іс-шаралар мен науқандарды өткізу
6) коммуналдық қалдықтарды басқару бойынша өңірлік операторларды конкурстық іріктеу мақсатында:
- қатты тұрмыстық қалдықтарды өңдеу объектілерін салу және реконструкциялау;
- экологиялық және санитарлық-эпидемиологиялық заңнама талаптарына сәйкес келмейтін қатты тұрмыстық қалдықтарды орналастыру объектілерін пайдаланудан шығару және рекультивациялау;
- қалдықтарды басқару саласындағы инвестициялық жобаларды мемлекеттік қолдауды қамтамасыз ету, қалдықтарды басқару жүйесінің объектілерін салу және (немесе) реконструкциялау мақсатында шарттар (келісімшарттар) жасасу.

Бағдарламаны іске асырудан күтілетін нәтижелер

1) халықты қалдықтарды жинау және тасымалдау қызметтерімен қамтуға қол жеткізу - 100%;
2) халықтан қайталама ресурстарды қабылдау пункттерінің санын арттыру: 2029 ж. – 18-ге дейін;
3) қатты тұрмыстық қалдықтарды сұрыптау процесіне тартылған халықтың үлесі – 2029 жылдың соңына қарай кемінде 50%;
4) 2029 жылдың соңына қарай жиналған қалдықтардың жалпы көлемінің 15%-ға дейін қайта өңделген қатты тұрмыстық қалдықтар үлесіне қол жеткізу;
5) қатты тұрмыстық қалдықтарды кәдеге жаратуға (кәдеге жаратуға) жіберілетін қатты тұрмыстық қалдықтар үлесін – 2029 жылдың соңына қарай кемінде 15%-ға азайту;
6) анықталған рұқсат етілмеген қалдықтарды орналастыру орындарының жалпы санындағы жойылған қалдықтардың үлесі - 2029 жылдың қорытындысы бойынша 100 %;
7) Бородулиха ауданында қатты тұрмыстық қалдықтарды сұрыптау желісі бар полигон құрылысы – 2029 жылға дейін 1 полигон;
8) 2029 жылға дейін полигондарды жою және мелиорациялау – 100%;
9) қоқыс контейнерлерімен 100% қамтамасыз ету;
10) қалдықтарды бөлек жинауға арналған контейнерлермен қамтамасыз ету – 2029 жылға қарай талаптың 100%

Бағдарламаны іске асыруды бақылауды ұйымдастыру

Бағдарлама іс-шараларының орындалуын бақылауды жауапты бағдарламаны орындаушы жүзеге асырады.

Бағдарлама орындаушылары

"Абай ауданы Бородулиха ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі, коммуналдық қалдықтарды жинау, шығару, өңдеу, кәдеге жарату және кәдеге жарату жөніндегі субъектілер; мемлекеттік органдар, әлеуметтік нысандар, заңды тұлғалар, жеке кәсіпкерлер, үкіметтік емес ұйымдар, халық және басқа да мүдделі тұлғалар.

Бағдарламаны қаржыландыру көздерінің көлемі

Жергілікті бюджет
Жеке инвестиция
Қаржыландыру көлемі тиісті кезеңде Абай облысы Бородулиха ауданында коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы іс-шараларды қаржыландыру үшін жергілікті атқарушы органдарға берілген бюджет қаражатының көлеміне байланысты айқындалады.

ТЕРМИНДЕР МЕН АНЫҚТАМАЛАР

      Биологиялық ыдырайтын қалдықтар - анаэробты немесе аэробты ыдырауға қабілетті қалдықтар, соның ішінде бақша және саябақ қалдықтары, сондай-ақ тамақ өнеркәсібінің қалдықтарымен салыстырылатын тамақ қалдықтары, макулатура.

      Коммуналдық қалдықтар - тұтыну қалдықтары, соның ішінде:

      1) үй шаруашылықтарының аралас қалдықтары мен бөлек жиналған қалдықтары, сонымен қоса, қағаз және картон, шыны, металдар, пластмассалар, органикалық қалдықтар, ағаш, тоқыма бұйымдары, орауыштар, пайдаланылған электр және электрондық жабдықтар, батареялар мен аккумуляторларды қоса алғанда;

      2) егер мұндай қалдықтар сипаты мен құрамы жағынан үй шаруашылықтарының қалдықтарына ұқсас болса, аралас қалдықтар және басқа көздерден бөлек жиналған қалдықтар.

      Ірі көлемді қалдықтар - тұтыну және шаруашылық қызметтің (тұрмыстық техника, жиһаз және басқа) өзінің тұтыну қасиеттерін жоғалтқан және көлемі бойынша мамандандырылған көлік құралдарында тасымалдау мүмкіндігін болдырмайтын қалдықтар.

      Электрондық және электр жабдығының қалдықтары - қалдықтарға жатқызылған, жарамсыз немесе пайдаланудан шыққан электрондық және электр жабдықтары, оның ішінде оның тораптары, бөліктері, бөлшектері.

      Тамақ қалдықтары - тамақ өнімдерін өндіру және тұтыну нәтижесінде пайда болатын тамақ өнеркәсібінің қалдықтарымен салыстырылатын қалдықтар.

      Құрылыс қалдықтары - ғимараттарды, құрылыстарды, өнеркәсіптік объектілерді, жолдарды, инженерлік және басқа да коммуникацияларды бұзу, бөлшектеу, реконструкциялау, жөндеу (оның ішінде күрделі) немесе салу процесінде пайда болатын қалдықтар.

      Қатты тұрмыстық қалдықтар - қатты күйдегі коммуналдық қалдықтар.

      Тұрмыстық қатты қалдықтарды жинаудың орталықтандырылған жүйесі (бұдан әрі — орталықтандырылған жүйе) - меншік нысанына және қызмет түріне қарамастан, тұрғын үйлерде не жеке тұрған ғимараттарда (құрылыстарда) тұратын (тұрған) және (немесе) өз қызметін жүзеге асыратын және меншік құқығында контейнерлік алаңдар мен контейнерлері жоқ жеке және заңды тұлғаларды қамтамасыз ету шеңберінде жергілікті атқарушы органдар ұйымдастыратын жүйе, сондай-ақ меншік құқығында қатты тұрмыстық қалдықтарды жинау, тасымалдау жөніндегі қызметтер, ортақ пайдаланылатын жерлерде орналасқан контейнерлік алаңдар мен контейнерлер бар жүйе.

      Контейнерлік алаңдар - қатты тұрмыстық қалдықтарды тасымалдауды жүзеге асыратын мамандандырылған көлікке арналған кірме жолдары бар, қатты тұрмыстық қалдықтарды жинауға арналған контейнерлер орналастырылатын қалдықтарды жинақтауға арналған арнайы алаңдар.

      Қабылданған қысқартулар:

      ЖСҚ - жобалау-сметалық құжаттама

      ҚМЖ - құрылыс-монтаждау жұмыстары

      ЭК - Экологиялық кодекс

      ҚР - Қазақстан Республикасы

      КҚББ - коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасы

      ҚШҰ - қоқыс шығаратын ұйым

      ЭжТРМ - Экология және табиғи ресурстар министрлігі

      ЖАО - Жергілікті атқарушы орган

КІРІСПЕ

      Коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) Қазақстан Республикасы Экологиялық кодексінің (бұдан әрі-ҚР ЭК) 365-бабына сәйкес әзірленді.

      Абай ауданы Бородулиха ауданында коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеудің ағымдағы жағдайына талдау жүргізіліп, экологиялық заңнама талаптарына сәйкес коммуналдық қалдықтарды басқару жүйесін ұйымдастыру бойынша бағыттар белгіленіп, іс-шаралар кешені әзірленді.

      Бағдарлама 2025-2029 жылдарға арналған. ұлттық стратегиялық, бағдарламалық және тұжырымдамалық құжаттардың басымдықтарын, сондай-ақ халықаралық тәжірибені ескере отырып, осы жүйені жетілдірудің мақсаттарын, міндеттері мен көрсеткіштерін және оларға қол жеткізу шараларын белгілейді.

      Бағдарламаны іске асыру Абай ауданы Бородулиха ауданында тұрмыстық қалдықтарды басқару жүйесін жетілдіруге, атап айтқанда облыстың барлық елді мекендерін қатты тұрмыстық қалдықтарды жинаумен қамтамасыз етуге, бөлек жинау жүйесін құруға, коммуналдық қалдықтарды тасымалдау және өңдеу, қалдықтарды кәдеге жарату және кәдеге жарату, кәдеге жарату үшін жіберілетін қалдықтардың көлемін азайту, қалдықтарды басқару туралы халықтың хабардарлығын арттыру. Бағдарламаны іске асыру Абай облысы Бородулиха ауданында коммуналдық қалдықтардың қоршаған ортаға теріс әсерін барынша азайтуға мүмкіндік береді.

      Бағдарлама келесі нормативтік-құқықтық актілерге және нормативтік құжаттарға сәйкес әзірленді:

      - 2021 жылғы 2 қаңтардағы № 400-VI ҚР Экологиялық кодексі;

      - 2003 жылғы 20 маусымдағы № 442 ҚР Жер кодексі;

      - 2003 жылғы 9 шілдедегі № 481 ҚР Су кодексі;

      - Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрінің м.а. 2021 жылғы 9 тамыздағы № 318 бұйрығы "Қалдықтарды басқару бағдарламасын әзірлеу қағидаларын бекіту туралы";

      - Қазақстан Республикасы экология, геология және табиғи ресурстар министрінің 2023 жылғы 18 мамырдағы № 154-п бұйрығы "Коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі бағдарламаны әзірлеу жөніндегі жергілікті атқарушы органдарға әдістемелік ұсынымдарды бекіту туралы";

      - Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрінің м.а. 2021 жылғы 6 тамыздағы № 314 бұйрығы "Қалдықтар сыныптауышын бекіту туралы";

      - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2020 жылғы 25 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-331/2020 бұйрығы "Өндіріс және тұтыну қалдықтарын жинауға, пайдалануға, қолдануға, залалсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға және көмуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы";

      - ҚР Экология және биоресурстар министрлігінің 1997 жылғы 29 тамыздағы 03.3.0.4.01-96 қаулысы. "Өндіріс және тұтыну қалдықтарының қоршаған орта компоненттерінің улы заттармен ластану деңгейін анықтауға арналған әдістемелік нұсқаулық".

      1. КОММУНАЛДЫҚ ҚАЛДЫҚТАРДЫ БАСҚАРУ САЛАСЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК САЯСАТТЫ ІСКЕ АСЫРУ

      Қазақстан Республикасы Экологиялық кодексінің 365-бабының 3-тармағының талаптарына сәйкес Абай облысы Бородулиха ауданының аудандық мәслихаты өз құзыреті шегінде коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы мемлекеттік саясатты бекіту арқылы жүзеге асырады. коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама).

      Осы Бағдарлама шеңберінде Абай облысы Бородулиха ауданының әкімдігі коммуналдық қалдықтарды басқару саласындағы мемлекеттік саясатты:

      1) коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі бағдарламаны әзірлеуді ұйымдастыру және оның іске асырылуын қамтамасыз ету;

      2) коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу объектілерін салу және орналастыру үшін, оның ішінде контейнерлік алаңдар мен қайталама шикізатты қабылдау пункттерін жайластыру үшін жер учаскелерін беру;

      3) коммуналдық қалдықтарды басқару кезінде қоршаған орта сапасының нысаналы көрсеткіштеріне қол жеткізуді қамтамасыз ету;

      4) коммуналдық қалдықтарды бөлек жинауды ынталандыру;

      5) Экологиялық кодекске, коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу қағидаларына сәйкес коммуналдық қалдықтардың айналымын бақылау, сондай-ақ коммуналдық қалдықтардың көлемін азайтуға, оларды қайта пайдалануға, кәдеге жаратуға, кәдеге жаратуға дайындау деңгейін арттыруға бағытталған шаралар мен экономикалық құралдарды әзірлеу; және кәдеге жаратылатын коммуналдық қалдықтардың көлемін азайту;

      6) қатты тұрмыстық қалдықтарды жинау, кәдеге жарату және қайта өңдеу, оның ішінде бөлек жинау жүйесінің тиімділігі туралы халықты хабардар ету;

      7) кәсiпкерлiк субъектiлерiнiң қалдықтарын шығару жұмыстарын ұйымдастыру;

      8) Абай ауданы Бородулиха ауданының құрамына кіретін ауылдар мен ауылдық округтердің жергілікті атқарушы органдары коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы мемлекеттік саясатты:

      1) коммуналдық қалдықтарды бөлек жинауды ынталандыру;

      2) коммуналдық қалдықтарды жүйелі түрде шығаруды ұйымдастыру.

2. ҚАТТЫ ТҰРМЫСТЫҚ ҚАЛДЫҚТАРДЫ ЖИНАУДЫҢ ОРТАЛЫҚТАНДЫРЫЛҒАН ЖҮЙЕСІ ШЕНБЕРІНДЕГІ ҚАТЫСУШЫЛАРДЫҢ МІНДЕТТЕРІ

      Қалдықтарды жинаудың орталықтандырылған жүйесі - меншік нысанына және қызмет түріне қарамастан, тұрғын үйлерде не жеке тұрған ғимараттарда (құрылыстарда) тұратын (тұрған) және (немесе) өз қызметін жүзеге асыратын және меншік құқығында контейнерлік алаңдар мен контейнерлері жоқ жеке және заңды тұлғаларды қамтамасыз ету шеңберінде жергілікті атқарушы органдар ұйымдастыратын жүйе, ал сондай-ақ, меншік құқығында ҚТҚ жинау, тасымалдау қызметтері, ортақ пайдаланылатын жерлерде орналасқан контейнерлік алаңдар мен контейнерлер бар жүйе.

      Абай ауданы Бородулиха ауданында қатты тұрмыстық қалдықтарды жинаудың орталықтандырылған жүйесі ұйымдастырылмаған.

      Ауданның жергілікті атқарушы органдары мыналар арқылы техникалық-экономикалық және экологиялық орынды ескере отырып, орталықтандырылған жүйені ұйымдастыруға міндетті:

      1) Экологиялық кодекстің 367-бабының 4-тармағына және Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу, қатты тұрмыстық қалдықтарды жинау және тасымалдау нарығына қатысушыларды айқындау бойынша конкурс (тендер) өткізу; Экологиялық кодекстің 365-бабының 2-тармағының 1) тармақшасына сәйкес қоршаған ортаны қорғау саласы;

      2) халықтың санына, қалдықтардың жинақталу қарқынына және олардың факторларының әсер ету мерзiмiне қарай белгiленетiн тиiстi елдi мекендегi контейнерлер учаскелерiнде бөлек жинауға арналған контейнерлердiң қажеттi санын (кемiнде 2) орнатуды ұйымдастыру;

      3) елді мекендегі контейнер алаңдарының және қайталама шикізатты қабылдау пункттерінің орналасуын айқындау;

      4) Экологиялық кодекстің 365-бабына және қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган бекітетін тізбеге енгізілген қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы ұлттық стандарттарға сәйкес контейнер алаңдары мен пайдаланылған контейнерлерді біркелкі салуды немесе реконструкциялауды жүзеге асыру. Экологиялық кодекстің 368-бабының 5-тармағы;

      5) бөлек жиналған қалдықтарды тасымалдауды ұйымдастыру

      6) қалдықтарды бөлек жинау бойынша халыққа түсіндіру және ақпараттық жұмыстарды ұйымдастыру.

3. ҚАТТЫ ТҰРМЫСТЫҚ ҚАЛДЫҚТАРДЫ ЖИНАУДЫҢ ОРТАЛЫҚТАНДЫРЫЛМАҒАН ЖҮЙЕСІНЕ ҚАТЫСУШЫЛАРДЫҢ МІНДЕТТЕРІ

      Бөлек ғимараттарда (құрылыстарда) қызметін жүзеге асыратын заңды тұлғалар мен жеке кәсіпкерлер орталықтандырылған жүйеге кірмейтін қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы кәсіпкерлік субъектілерінің қызметтерін пайдаланған кезде қатты тұрмыстық қалдықтарды тасымалдауға шарт жасасуға міндетті. Заңға сәйкес рұқсаттар мен хабарламалар тізіліміне енгізілген қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы кәсіпкерлік субъектілері.

4. АЙМАҚТЫҢ ЖАЛПЫ МӘЛІМЕТТЕРІ

      Абай ауданы Бородулиха ауданына 17 ауылдық округ және 49 ауыл кіретін 1 кенттік округ кіреді (1-кесте). Халық негізінен жеке секторда тұрады, жалпы халық саны 36775 адамды құрайды.

      1-кесте

Ауылдық округтер
 

Елді мекендер

Халық саны

Андреев ауылдық округі

Михайличенково ауылы

609

Бақы ауылдық округі

Коростели ауылы

1 134

Тарск ауылы

Бел-Ағаш ауылдық округі

Бел-Ағаш ауылы

5 323

Зенковка ауылы

Бековка ауылы

Беккарьер ауылы

Умурзак ауылы

Бородулиха ауылдық округі

Бородулиха ауылы

6 288

Успенка ауылы

Знаменка ауылы

Барышовка ауылы

Поднебесное ауылы

Дмитриев ауылдық округі

Дмитриевка ауылы

1 100

Боровое ауылы

Жезкент кенттік округ

Жезкент кенті

8 638

Жернов ауылдық округі

Жерновка ауылы

959

Боровлянка ауылы

Поллог ауылы

Зубаир ауылдық округі

Зубаир ауылы

407

Байтанат ауылы

Жанаауыл ауылы

Краснояр ауылдық округі

Красный Яр ауылы

543

Уба-Форпост ауылы

Речное ауылы

Құнарлы ауылдық округі

Песчанка ауылы

798

Жарбұлақ ауылы

Новодворов ауылдық округі

Ивановка ауылы

1 143

Сосновка ауылы

Березовка қосалқы шаруашылығы

Березовка шипажайы

Новопокров ауылдық округі
 

Новопокровка ауылы

2 445

Сарноғай ауылы

Карағайлы ауылы

Жаңа Шүлба ауылдық округі

Жаңа Шүлба ауылы

2 739

Пролетарка ауылы

Солоновка ауылы

Переменов ауылдық округі

Переменовка ауылы

1 945

Орловка ауылы

Андроновка ауылы

Ремки ауылы

Петропавлов ауылдық округі

Петропавловка ауылы

1 145

Изатула ауылы

Подборный ауылдық округі

Камышенка ауылы

856

Михайловка ауылы

Степной ауылдық округі

Шелехово ауылы

280

Орловка ауылы

Таврия ауылдық округі

Буркотово ауылы

423

Сахновка ауылы

5. ҚАЛДЫҚТАРДЫ БАСҚАРУДЫҢ АҒЫМДАҒЫ ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ

      2021-2023 жылдарға арналған түзілетін қатты қалдықтардың көлемі 14724 тоннаны құрады:

      • 2021 – 5 068 тонна.

      • 2022 – 4 561 тонна;

      • 2023 – 5 095 тонна.

      2023 жылдың соңына қарай:

      - заңды тұлға жинаған және тасымалдаған – 4105 тонна;

      - үй шаруашылықтарынан – 3 668 тонна;

      - өзіндік есеп – 990 тонна, оның ішінде шаруашылықтардан 710 тонна.

      2024 жылғы қыркүйектегі жағдай бойынша Абай облысының Бородулиха ауданында 13 қатты тұрмыстық қалдықтар үйіндісі бар, оның ішінде 2 учаскеге тиісті рұқсат қажет (2-кесте).

      2-кесте

Объектінің атауы, үлестестігі
 

Жақын маңдағы тұрғын үй мен басқа да объектілерді көрсете отырып, мүліктің орналасқан жері
 

Рұқсаттардың болуы,
№, күні, шығарған
 

Полигон алаңы, полигон, шламды сақтау сыйымдылығы және т.б.

Объектіні пайдаланудың басталған жылы (жабылуы, жұмысын қайта бастау)

1

2

3

4

5

"Абай ауданы Бородулиха ауданы Бородулиха ауылдық округі әкімінің аппараты" мемлекеттік мекемесі қатты тұрмыстық қалдықтар полигоны

Бородулиха а.

ҚТҚ полигонына қызмет көрсетуге жер учаскесіне мемлекеттік акт берілді
 

6 га

1980

"Абай ауданы Бородулиха ауданы Жаңа Шүлбі ауылдық округі әкімінің аппараты" мемлекеттік мекемесі қатты тұрмыстық қалдықтар полигоны

Жаңа Шүлба а.

Рұқсатсыз

3 га

1998

"Абай ауданы Бородулиха ауданы Петропавлов ауылдық округі әкімінің аппараты" мемлекеттік мекемесі

Петропавловка а.

ҚТҚ полигонына қызмет көрсетуге жер учаскесіне мемлекеттік акт берілді

3 га

2014

"Трансэкосервис" ЖШС

Жезкент к.

Рұқсатсыз

5 га

1980

"Абай ауданы Бородулиха ауданы Құнарлы ауылдық округі әкімінің аппараты" мемлекеттік мекемесі

Песчанка а.

ҚТҚ полигонына қызмет көрсетуге жер учаскесіне мемлекеттік акт берілді

1 га

2014

"Абай ауданы Бородулиха ауданы Дмитриев ауылдық округі әкімінің аппараты" мемлекеттік мекемесі

Дмитриевка а.

ҚТҚ полигонына қызмет көрсетуге жер учаскесіне мемлекеттік акт берілді

3 га

2000

"Абай ауданы Бородулиха ауданы Бақы ауылдық округі әкімінің аппараты" мемлекеттік мекемесі

Коростели а.

ҚТҚ полигонына қызмет көрсетуге жер учаскесіне мемлекеттік акт берілді

6 га

2005

"Абай ауданы Бородулиха ауданы Краснояр ауылдық округі әкімінің аппараты" мемлекеттік мекемесі

Красный Яр а.

ҚТҚ полигонына қызмет көрсетуге жер учаскесіне мемлекеттік акт берілді

5 га

2007

"Абай ауданы Бородулиха ауданы Новопокров ауылдық округі әкімінің аппараты" мемлекеттік мекемесі

Новопокровка а.

ҚТҚ полигонына қызмет көрсетуге жер учаскесіне мемлекеттік акт берілді

5 га

1995

"Абай ауданы Бородулиха ауданы Бел-Ағаш ауылдық округі әкімінің аппараты" мемлекеттік мекемесі

Бел-Ағаш а.

ҚТҚ полигонына қызмет көрсетуге жер учаскесіне мемлекеттік акт берілді

3 га

1999

"Абай ауданы Бородулиха ауданы Белағаш ауылдық округі әкімінің аппараты" мемлекеттік мекемесі

Зенковка а.

ҚТҚ полигонына қызмет көрсетуге жер учаскесіне мемлекеттік акт берілді

3 га

2000

"Абай ауданы Бородулиха ауданы Зубаир ауылдық округі әкімінің аппараты" мемлекеттік мекемесі

Зубаир а.

ҚТҚ полигонына қызмет көрсетуге жер учаскесіне мемлекеттік акт берілді

3 га

2010

"Абай ауданы Бородулиха ауданы Дала ауылдық округі әкімінің аппараты" мемлекеттік мекемесі

Шелехово а.

ҚТҚ полигонына қызмет көрсетуге жер учаскесіне мемлекеттік акт берілді

3 га

2011

      "Ғарыш Сапары" ғарыштық мониторингінің мәліметтері бойынша 2024 жылы Бородулиха ауданы Петропавл ауылдық округінің аумағында 2 рұқсат етілмеген полигондар орны анықталды, олар Петропавл ауылдық округінің әкімдігімен 2024 жылғы 12 тамызда жойылды. және Изатула ауылындағы "Семей орманы" ГЛПР филиалы.

      Тұрмыстық қатты қалдықтарды жинау және жинақтау орындарына шығару бойынша іс-шаралар:

      - "ТрансЭкоСервис" ЖШС (Бородулиха ауылдық округі);

      - ЖП "Жданов Роман Сергеевич" (Жезкент ауылдық округі);

      - АЖ "Добро" (Жезкент ауылдық округі).

      Бородулиха ауданының басқа ауылдық округтерінде тұрмыстық қатты қалдықтарды жинау және шығару бойынша ұйымдар жоқ.

      Коммуналдық қалдықтарды басқару саласындағы инфрақұрылымның жай-күйі туралы жалпы ақпарат 3-кестеде келтірілген.

      3-кесте

№ п/п

Көрсеткіштер

Өлшем бірлігі

Саны

2024

1

Бөлек жинау

тонна

жоқ

2

Қалдықтарды тасымалдау жөніндегі арнайы техника

бірлік

50

3

Коммуналдық қалдықтарды сұрыптау

м3

3

4

Коммуналдық қалдықтарды қайта өңдеу

м3

жоқ

5

Коммуналдық қалдықтарды жыл сайын көму

тонна

жоқ

6

Жабдықталған полигондар

бірлік

жоқ

7

Жабдықталмаған полигондар (қоршаусыз және жарықтандырусыз, қоқыс газын бұрмалаусыз)

бірлік

жоқ

      Қалдықтарды жинау, сұрыптау және тасымалдау

      Абай облысының Бородулиха ауданы бойынша қатты тұрмыстық қалдықтарды жинауға, тасымалдауға, сұрыптауға және көмуге халық үшін жаңа тарифтер әзірленді.

Атауы

Жинақталу нормасы
Жылна 1 тұрғынға м3

Есептік бірлігі

Қызметтердің құны ТБО (ҚҚС-сыз тенге)

Барлығы (ҚҚС-сыз тенге)

Жинау және тасымалдау

Көму

Сұрыптау

Жайлы үйлер

1,92

Бір тұрғынға айына

429,88

-

-

429,88

Жайлы емес үйлер

2,0

447,79

-

-

447,79

Жеке жіне заңды тұлғалар үшін бірлігіне (көлеміне) жылдық тариф

-

1 м3

2686,77

-

-

2686,77

      Сондай-ақ Бородулиха ауданы бойынша тұрмыстық қалдықтарды жинақтау объектілерінің жекелеген түрлері үшін коммуналдық қалдықтардың түзілу және жинақталу нормасы әзірленді.

      Қалдықтарды жинау және тасымалдау тәртібі коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.

      Қалдықтарды сұрыптау, кәдеге жарату, залалсыздандыру, өткізу жұмыстары жүргізілмейді.

      Қалдықтарды қайта өңдеу

      Абай облысы Бородулиха ауданында қоқыс өңдеу орындары жоқ.

      Қатты тұрмыстық қалдықтарды сұрыптау және қайта өңдеу объектілерін ұйымдастыру, сондай-ақ әрбір елді мекенде қайта өңдеу үшін шыны ыдыстарды, картон және қара және түсті металл сынықтарын қабылдау пункттерін ұйымдастыру қажет.

      Қалдықтарды кәдеге жарату және орналастыру

      Қалдықтардың кейбір түрлерін арнайы бөлінген орындарға орналастыру, сондай-ақ мамандандырылған ұйымдар 5-кестеге сәйкес кәдеге жарату қажет.

      5-кесте

№ п/п

Қалдықт түрі

Өлшем бірлігі

Қайта өңдеудің қажетті әдістері

1

Сұйық қалдықтар нысаны

м3

Арнайы бөлінген сүзу өрістері

2

Медициналық қалдықтар

кг

Медициналық қалдықтарды жою

3

Биологиялық қалдықтар (ветеринария)

кг

Мал қорымдарында орналастыру

4

Пластмасса қалдықтары

т

Қайта өңдеу

5

Макулатура, картон және қағаз қалдықтары

т

Қайта өңдеу

6

Құрамында сынап бар шамдар мен құрылғылар

шт.

Мамандандырылған ұйымның кәдеге жаратуы

7

Шыны ыдыстар

бут

Қайта өңдеу

8

Шыны қалдықтары

т

ҚТҚ полигоны

9

Түсті және қара металдар

т

Қайта өңдеу

10

Литий, қорғасын-қышқылды батареялар

кг

Мамандандырылған ұйымның кәдеге жаратуы

11

Электрондық және электрлік жабдық

кг

Мамандандырылған ұйымның кәдеге жаратуы

12

Пайдаланудан шыққан көлік құралдары

шт.

Мамандандырылған ұйымның кәдеге жаратуы

13

Құрылыс қалдықтары

м3

Арнайы бөлінген ҚТҚ полигондарының учаскелері

14

Тамақ қалдықтары

м3

Арнайы бөлінген сүзу өрістері

      Абай ауданы Бородулиха ауданында коммуналдық қалдықтар негізінен мыналардан тұрады:

      - ауыл шаруашылығында пайдаланылатын немесе өртенетін тамақ қалдықтары;

      - қатты тұрмыстық қалдықтар полигонының арнайы алаңдарына көмілуі тиіс құрылыс қалдықтары;

      - макулатураны шаруашылықта да қайта өңдеуге болады;

      - шыны ыдыстар;

      - металл сынықтары;

      - биологиялық қалдықтар;

      - медициналық қалдықтар.

      Қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарының тамақ қалдықтарын шығару және кәдеге жарату бойынша ағымдағы жағдайды талдау

      Осы қалалық қалдықтарды басқару бағдарламасын жасау кезінде қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарының тамақ қалдықтарын шығару және кәдеге жарату жағдайы рентабельді еместігіне байланысты нақты механизмге қалыптастырылған жоқ. Облыста жеке шаруашылықтар мен қоғамдық тамақтандыру орындарында түзілетін тамақ қалдықтарының бір бөлігі бөлініп, мал азығына пайдаланылады.

      2024 жылға арналған қалдықтардың ағымдағы жағдайының сандық және сапалық көрсеткіштері

      Коммуналдық қалдықтардың негізгі үлесін тұрмыстық қалдықтар құрайды – 70%-дан астамы, 15%-ы өндірістік қалдықтар (тұрмыстық қалдықтарға тең), 10%-ы – көше сыпырушылар, 5%-ы – сауда орындарынан шыққан қалдықтар.

      2024 жылға арналған қалдықтарды басқару жөніндегі іс-шараларды талдау

      Абай ауданы Бородулиха ауданының аумағында барлық қалдықтар жинақтау үшін полигондарға тасымалданады, ал бүгінгі күні қатты тұрмыстық қалдықтар полигондары санитарлық ережелер мен жоюдың экологиялық нормаларының талаптарына сәйкес келмейді.

      Қалпына келтіру, экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету, полигондар аумағында қоршаулар орнату қажет.

      Берілген ақпаратқа сәйкес, Абай ауданы Бородулиха ауданында Бородулиха және Жезкент ауылдық округтерінің тұрғындарына ғана контейнер алаңдары мен коммуналдық қалдықтарды жинауға арналған контейнерлер (тиісінше 15 және 35 контейнер) берілген. Басқа ауылдық округтерде контейнер немесе контейнер алаңдары жоқ.

      Сондай-ақ арнайы техника Бородулиха және Жезкент аудандарына ғана қызмет көрсетеді (тиісінше 1 және 2 қоқыс шығаратын көлік).

      Қалдықтардың пайда болу көздерінен қалдықтарды бөлек жинау жүйесі жоқ.

      Қалдықтардың органикалық бөлігі полигондарға шығарылмайды. Органикалық қалдықтардың едәуір бөлігі үй жануарларына арналған тағам ретінде немесе үйде компост ретінде пайдаланылады.

      Абай облысы Бородулиха ауданы мәслихатының шешімдерімен 2024-2026 жылдарға арналған аудандық бюджетте. елді мекендердің санитарлық тазалығын қамтамасыз ету үшін:

      - Жаңа Шүлбі ауылдық округіне 2024 жылға 646 мың теңге бөлінді (2025 жылға – 675 мың теңге, 2026 жылға – 705 мың теңге);

      - Таврия ауылдық округіне 2024 жылға 240 мың теңге бөлінді (2025 жылға – 251 мың теңге, 2026 жылға – 262 мың теңге);

      - Зубаир ауылдық округіне 2024 жылға 298 мың теңге бөлінді (2025 жылға – 311 мың теңге, 2026 жылға – 325 мың теңге);

      - Степное ауылдық округіне 2024 жылға 401 мың теңге бөлінді (2025 жылға – 419 мың теңге, 2026 жылға – 438 мың теңге);

      - Подборное ауылдық округіне 2024 жылға 810 мың теңге бөлінді (2025 жылға – 324 мың теңге, 2026 жылға – 339 мың теңге);

      - Жезкент кенттік округіне 2024 жылға 1360 мың теңге бөлінді (2025 жылға – 690 мың теңге, 2026 жылға – 721 мың теңге);

      - Бақы ауылдық округіне 2024 жылға 390 мың теңге бөлінді (2025 жылға – 627 мың теңге, 2026 жылға – 655 мың теңге);

      - Переменов ауылдық округіне 2024 жылға 744 мың теңге бөлінді (2025 жылға – 777 мың теңге, 2026 жылға – 812 мың теңге);

      - Новодворов ауылдық округіне 2024 жылға 865 мың теңге бөлінді (2025 жылға – 538 мың теңге, 2026 жылға - 562 мың теңге);

      - Новопокров ауылдық округіне 2024 жылға 306 мың теңге бөлінді(2025 жылға – 359 мың теңге, 2026 жылға - 376 мың теңге);

      - Андреев ауылдық округіне – елді мекендерді санитарлық тазартуға қаржы қарастырылмаған;

      - Дмитриев ауылдық округіне 2024 жылға 7474 мың теңге бөлінді (2025 жылға – 558 мың теңге, 2026 жылға - 583 мың теңге);

      - Бел-Ағаш ауылдық округіне 2024 жылға 496,4 мың теңге бөлінді (2025 жылға – 629 мың теңге, 2026 жылға - 657 мың теңге);

      - Бородулиха ауылдық округіне 2024 жылға 7474 мың теңге бөлінді (2025 жылға – 7810 мың теңге, 2026 жылға - 8162 мың теңге);

      - Петропавл ауылдық округіне 2024 жылға 290 мың теңге бөлінді (2025 жылға – 672 мың теңге, 2026 жылға - 702 мың теңге).

      Бұл қаражат коммуналдық қалдықтарды жедел және сапалы басқаруға жеткіліксіз.

      Қалдықтарды жинау және қайта өңдеу тарифтерін ескере отырып, елді мекендердің санитарлық тазалығын қамтамасыз ету үшін қажетті ресурстар қалдықтарды жинау мен өңдеуге бекітілген тарифтер негізінде бөлінуі тиіс.

      Тұрғындарға қоқыстарды бөлек жинау қажеттілігі туралы түсіндіру жұмыстары жүргізілмейді.

      Қажет:

      - әрбір ауылдық округке 1 ауылдық округке 50 контейнер (барлығы 900 контейнер) көлемінде қалдықтарды бөлек жинауға арналған контейнерлер беру;

      - әрбір ауылдық округте шыны ыдыстарды, қоқыс жәшіктерін, металл сынықтарын қабылдау пункттерін ұйымдастыру;

      - Бородулиха ауданының барлық ауылдық округтерінде халықтан қатты тұрмыстық қалдықтарды жинауды қамтамасыз ету үшін 10 бірлік көлемінде коммуналдық қалдықтарды жинау және шығару үшін қосымша арнайы техника сатып алу;

      - аудандарда санитарлық тазалықты қамтамасыз ету үшін қаржыландыру қажеттілігін қайта есептеу;

      - коммуналдық қалдықтарды жауапкершілікпен жинауды насихаттау және ақпараттандыру бойынша іс-шараларды әзірлеу.

      Абай облысы Бородулиха ауданы бойынша коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасын іске асыру үшін мынадай пайыздық арақатынас ұсынылады: 2025 жылға – 50% жергілікті бюджет және 50% инвестиция, 2029 жылға қарай көрсеткіштерге кезең-кезеңімен қол жеткізумен: жергілікті бюджет 10%, 90 % инвестиция.

      Аймаққа (орналастыруға жарамды жер учаскесіне) және қалдықтарды қайта өңдеу кәсіпорындарына қатысты қайта өңдеу пункттеріне облыстың қажеттілігінің сипаттамасы

      Келесі топтарға бөлуге болатын қайта өңдеу орындарына бірнеше қажеттілік бар:

      • Сайттар қағаз, картон, пластик, шыны, металл және электронды қалдықтар сияқты әртүрлі материалдарды қабылдауы керек;

      • қайта өңделетін материалдардың әртүрлі түрлерін бөлек жинау үшін аумақтарды бөлу қажет;

      • Қайта өңдеудің маңыздылығы және қайта өңделетін материалдарды дұрыс жинау туралы ақпараттық науқандарды өткізу;

      • Халық үшін сұрыптау процесін жеңілдету үшін жинау орындарындағы ақпараттық белгілер мен көрсеткіштер;

      • Қайта өңделетін материалдарды жинау мен өңдеуді қамтамасыз ету үшін жергілікті кәсіпорындармен өзара әрекеттесу;

      • Пункттер қайта өңделетін материалдарды қабылдау және уақытша сақтау үшін қажетті құрал-жабдықтармен жабдықталуы керек;

      • Жиналған және өңделген қайта өңдеу көлемін бақылау үшін технологияны пайдалану.

      Қазақстандағы және шетелдегі өндірістік және тұтыну қалдықтарын басқару әдістеріне шолу

      Қазақстанда қалдықтарды бөлек жинау бағдарламалары жүзеге асырылуда, бірақ бұл әлі ерте кезеңде. Көптеген қалалар әртүрлі қалдықтарға арналған контейнерлерді орнатуды бастады.

      Қатты қалдықтарды кәдеге жарату негізінен полигондарда болады. Қалдықтарды қайта өңдеу дамып келеді, бірақ әлі кең таралмаған. Өңдеу кәсіпорындарын құру бастамалары бар.

      Қалдықтарды бөлу және қайта өңдеу қажеттілігі туралы халықтың хабардарлығын арттыру мақсатында науқандар жүргізілуде.

      Тұрмыстық қатты қалдықтарды басқаруды жақсартуға бағытталған заңдар қабылданды, бірақ олардың орындалуы нақтылауды және бақылауды қажет етеді.

      Швеция тәжірибесі

      Бұл елде кез келген қалдық екінші реттік шикізаттың, энергияның және қоректік заттардың маңызды көзі ретінде қарастырылады. Қалдықтарды қайта өңдеу мен кәдеге жаратуды жоспарлау қоғамның қалыпты жұмыс істеуін қамтамасыз етудің кезек күттірмейтін құрылымдық міндеті ретінде бағаланады және мемлекеттік деңгейде жүзеге асырылады. Мемлекет жоспарлаған шараларды табысты жүзеге асыру жергілікті өзін-өзі басқару органдары – коммуналар (муниципалитеттер) деңгейінде қолданылатын нарықтық тетіктермен және салықтық тетіктермен қамтамасыз етіледі.

      Қалдықтарды өңдеу саласында Швеция қалдықтарды толыққанды энергетикалық шикізатқа айналдыру бойынша көшбасшыға айналды. Елорданың шетінде модернизацияланған және ең ірі зауыттардың бірі жұмыс істейді. Мұнда күнделікті келетін қоқыстардың 95%-ы елге қажетті энергия мен ресурстарға айналады, кейіннен үйлерді жылытуға жұмсалады және қаланың ыстық сумен қамтамасыз ету қажеттілігін ішінара өтейді. Қалдықтарды басқарумен барлығы айналысады. Бұл ретте жауапкершілік салалары нақты бөлінген. Қарапайым шведтер үйдегі қалдықтарды сұрыптап, жақын маңдағы жинау орындарына жеткізуге жауапты. Ел тұрғындары қағаз, пластмасса, металл, шыны, батареяларды бөлек жинайды. Тұрмыстық қалдықтарды шығару үшін арнайы контейнерлер қолданылады. Муниципалитеттер қалалық қоқыстарды жинауға жауапты - бұл тек қарапайым тұрғындар ғана емес, сонымен қатар мейрамханалар, дүкендер мен кеңселер шығаратын қалдықтар. Сонымен қатар, қала оны өңдеу кәсіпорындарына тасымалдайды. Әрбір муниципалитетте қалдықтарды басқару бойынша егжей-тегжейлі іс-шаралар жоспары бар. Ол қалдықтарды қалай азайтуды көздейтінін және одан туындайтын қауіптерді егжей-тегжейлі көрсетеді. Қалдықтарды қайта өңдеуге дайындау да муниципалитеттің міндеті. Бұл бағыттағы үгіт-насихат Швецияда көптеген жылдар бойы жүргізіліп келеді, егер сонау сексенінші жылдары мұндай сұрыптау жүйесі туралы әңгіме болмаған болса, бүгінде кез келген швед қалалық пәтері үшін әртүрлі қоқыс түрлеріне арналған ондаған қаптар әдеттегі нәрсе. Соңғы жылдары қатты тұрмыстық қалдықтарды жинаудың автоматтандырылған жүйелері белсенді түрде енгізілді, көптеген үйлерде екінші кәріз жүйесі - жер асты қоқыс құбыры бар; Сонымен қатар, жалпы мәдени деңгей жоғарылап, үлкен қалалар әлдеқайда таза болды.

      Қайта өңдеу және өртеу қалдықтарды басқарудың тиімді әдістері ретінде пайда болды, бұл елге полигондарға түсетін қалдықтардың мөлшерін күрт азайтуға көмектесті. Бұл күш-жігер сонымен қатар қазба отындарына тәуелділікті азайтуға көмектеседі.

      Нидерланды тәжірибесі

      Нидерландыда қалдықтарды бөлу кеңінен таралған. Тұрғындар қоқыстарды органикалық, пластмасса, шыны, қағаз және қалдық қалдықтарға сұрыптайды.

      Қалдықтарды қайта өңдеудің жоғары деңгейі (60%-дан астам). Нидерланды компосттау және энергияны қалпына келтіруді қоса алғанда, қайта өңдеудің заманауи технологияларын пайдаланады.

      Елде қалдықтарды басқарудың инновациялық технологиялары, мысалы, мобильді қосымшаларды пайдалана отырып, термиялық қайта өңдеу және қалдықтарды жинау жүйелері белсенді түрде қолданылуда.

      Қатаң экологиялық ережелер мен қалдықтарды азайтуға бағытталған белсенді үкімет саясаты. Қайта өңдеуді ынталандыруға бағытталған салықтар мен төлемдер жүйесі бар.

      Германия тәжірибесі

      Германия тұрғындары қалдықтарды бөлек жинауды 1980 жылдардың аяғында бастады, ал қазір Германияда терең сұрыптау жүйесі бар. Германияның мемлекеттік бағдарламалары барлық секторлардың, соның ішінде қалдықтарды басқару саласындағы ғылымның кешенді жұмысына бағытталған.

      Үйге тағайындалған сайтта кем дегенде үш контейнер болуы керек - тамақ қалдықтары үшін, пластик, пакеттер мен қаптамалар үшін, қағаз бен картон үшін. Шыны бөтелкелер мен банкалар - шарап, май немесе джем көшедегі бөлек қоқыс жәшіктеріне апарылады. Сусынға арналған ыдыстарды барлық дүкендер желісінде орнатылған арнайы жинау орындарына – фандоматтарға қайтаруға болады. Бұл ретте пластик бөтелке немесе банка құны әрбір дерлік сусынның бағасына кіреді, ал контейнерді қайтару арқылы бұл артық төлемді қайтаруға болады.

      Көлемді қалдықтар полигондарға өз бетінше немесе тиегіштердің көмегімен тасымалданады. Киімді қайырымдылық ұйымдары, ал аккумуляторларды осы мақсат үшін арнайы жәшіктер орнатылған дүкендер қабылдайды. Тұрғындар үшін ең бастысы – қалдықтарды қоғамдық контейнерлерге дұрыс орау. Барлық федералды штаттарда осы нормаларды бұзғаны үшін айыппұлдар айтарлықтай ерекшеленеді - дұрыс емес жерге лақтырылған қалдықтар үшін сіз 30 еуродан 75 еуроға дейін төлей аласыз. Резервуарда қалған ескі шкаф немесе тоңазытқыш 50-2500 еуро тұрады. Сонымен қатар, егер құқық бұзушы табылмаса, басқарушы компания мұндай қоқыстарды шығару шығындарын кіреберістегі барлық пәтерлер арасында тең бөледі.

      Қалдықтарды басқару жүйесі тұрмыстық қалдықтардың 90%-дан астамын қайта өңдейді. 2021 жылғы мәліметтерге сәйкес, қағаздың 68%, шынының 94% және болаттың 45% "қайта өңделген" материалдардан өндірілген. Германия әлемдегі қайта өңдеу деңгейі ең жоғары ел болып табылады. Жалпы қайта өңдеу жылдамдығын есептеудің әртүрлі әдістері болғанымен, Германия шығаратын барлық қалдықтардың шамамен 56% қайта өңдейді.

      Қалдықтарды жинайтын ұйымдарға қойылатын талаптар мен критерийлер

      Қоқыс жинайтын ұйымдар мыналарға міндетті:

      • өз қызметін жүзеге асыруға мемлекеттік органдар берген лицензиялары болуы.

      • қалдықтарды жинау және тасымалдау үшін пайдаланылатын арнайы техникаға рұқсаттың болуы;

      • медициналық қалдықтарды жинау кезінде жұмысшылар үшін арнайы жабдықталған көлік және жеке қорғаныс құралдары болуы қажет;

      • рұқсат етілмеген полигондардың пайда болуына жол бермеу мақсатында көліктердің қозғалысын бақылау үшін GPS навигаторлары бар арнайы жабдықты қамтамасыз ету.

      • жиналған және жойылған қалдықтардың көлемі туралы есеп беру.

      Экологиялық кодекстің талаптарына және коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу қағидаларына сәйкес қатты тұрмыстық қалдықтарды жинауды және тасымалдауды жүзеге асыратын тұрмыстық қатты қалдықтар нарығына қатысушыларды анықтауға қойылатын талаптар мен өлшемдер

      Өнерге сәйкес. 337 Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексi:

      1. Қалдықтарды жинау, сұрыптау және (немесе) тасымалдау, қауіпті емес қалдықтарды шығару және (немесе) жою жөніндегі кәсіпкерлік қызметті жоспарлайтын немесе жүзеге асыратын кәсіпкерлік субъектілері уәкілетті органға қызметтің басталғаны немесе тоқтатылғаны туралы хабарлама беруге міндетті. "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген тәртіппен қоршаған ортаны қорғау саласында.

      Нарық қатысушыларында болуы керек:

      - қалдықтарды жинау, сұрыптау және (немесе) тасымалдау жөніндегі кәсіпкерлік қызметтің басталуы туралы талондық хабарлама;

      - тұрмыстық қатты қалдықтарды күнделікті шығаруды қамтамасыз ету үшін қажетті мөлшерде тұрмыстық қалдықтарды жинауға және шығаруға арналған арнайы жабдықты пайдалану;

      - арнайы техниканың білікті (жұмыс тәжірибесі) жүргізушілері;

      - ай сайын полигонның/полигон қызметкерінің белгісімен қатты тұрмыстық қалдықтарды полигондарға/полигондарға шығару және орналастыру туралы есептерді ұсыну.

      6. БАҒДАРЛАМАНЫҢ МАҚСАТЫ, МІНДЕТТЕРІ ЖӘНЕ НЫСАНАЛЫ КӨРСЕТКІШТЕРІ

      6.1 Мақсаты мен міндеттері

      Бағдарламаның мақсаттары:

      Абай облысы Бородулиха ауданында коммуналдық қалдықтарды басқарудың тиімді жүйесін құру, өндіріс және тұтыну қалдықтарын жауапты басқаруды қамтамасыз ету, қалдықтардың түзілуін азайту және оларды қайталама экономикалық айналымға тарту, оның ішінде:

      - қалдықтарды экологиялық бағытта жинау, сақтау, орналастыру, қайта өңдеу және кәдеге жарату инфрақұрылымын құру және дамыту;

      - экологиялық және санитарлық-эпидемиологиялық заңнама талаптарына сәйкес келмейтін аумақтарды рекультивациялау объектілерін анықтау немесе оларды жою;

      - қалдықтарды кәдеге жарату үлесiне қол жеткiзу жағдайларын қамтамасыз ету - жиналған қалдықтардың жалпы көлемiнен 20 %;

      - экологиялық білім беру және қалдықтарды жауапкершілікпен басқару бойынша халықтың экологиялық мәдениетін қалыптастыру.

      Осы мақсаттарға жету үшін келесі негізгі міндеттерді шешу қажет:

      1) Абай облысы Бородулиха ауданында коммуналдық қалдықтарды кешенді басқарудың ұйымдық-экономикалық негіздерін қалыптастыру;

      2) аймақтағы елді мекендер контекстіндегі контейнер алаңдары мен контейнерлерді түгендеу;

      3) облыс бойынша қатты тұрмыстық қалдықтарды жинау, тасымалдау, сұрыптау және орналастыру бойынша халыққа тарифтерді әзірлеу;

      4) коммуналдық қалдықтардың түзілуі мен жинақталуының нормативтерін айқындау;

      5) әр түрлі, оның ішінде қауіпті қалдықтарды жинау және тасымалдау жүйесін ұйымдастыру;

      6) инфрақұрылымдық ұйымдардан қалдықтарды бөлек жинауды енгізу;

      7) қатты тұрмыстық қалдықтарды сұрыптау және қайта өңдеу жүйелерін енгізу;

      8) халықты қалдықтарды бөлек жинау жөніндегі іс-шараларға түсіндіру және тарту бойынша іс-шаралар мен іс-шараларды өткізу;

      9) келесі мақсаттарда коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі өңірлік операторларды конкурстық іріктеу;

      - қатты тұрмыстық қалдықтарды өңдеуге арналған құрылыстар салу;

      - экологиялық және санитарлық-эпидемиологиялық заңнама талаптарына сәйкес келмейтін қатты тұрмыстық қалдықтарды орналастыру объектілерін пайдаланудан шығару және рекультивациялау;

      - қалдықтарды басқару саласындағы инвестициялық жобаларды мемлекеттік қолдауды қамтамасыз ету, қалдықтарды басқару жүйесінің объектілерін салу және (немесе) реконструкциялау мақсатында шарттар (келісімшарттар) жасасу.

      Қойылған мақсаттарға қол жеткізуді, тапсырмалар мен Бағдарламаның іс-шараларын іске асыруды бағалау үшін 7-кестеде көрсетілген нысаналы индикаторлар белгіленді. Бағдарламаны іске асыру процесінде нысаналы индикаторлардың тізбесі толықтырылуы және/немесе түзетілуі мүмкін.

      6.2 Нысаналы көрсеткіштер

      7-кесте

№ п/п

Нысаналы көрсеткіштің атауы

2025ж.

2026ж.

2027ж.

2028ж.

2029ж.

1

3

4

5

6

7

1

Коммуналдық қалдықтардың түзілу және жинақталу нормаларын анықтау

+

-

-

-

-

2

Облыс бойынша тұрмыстық қатты қалдықтарды жинау, тасымалдау, сұрыптау және орналастыру бойынша халыққа тарифтерді әзірлеу

20%

50%

100%

100%

100%

3

Халықты қалдықтарды жинау және тасымалдау қызметтерімен қамтуға қол жеткізу

1

3

10

18


4

Халықтан қайталама ресурстарды алу пункттерінің санын көбейту

10%

20%

30%

40%

50%

5

Тұрмыстық қатты қалдықтарды сұрыптау процесіне тартылған халықтың үлесі

0%

3%

6%

10%

15%

6

Қайта өңделген қатты тұрмыстық қалдықтардың үлесіне қол жеткізу

-

3%

6%

10%

15%

7

Тұрмыстық қатты қалдықтарды кәдеге жаратуға (көшіруге) жіберілетін қатты тұрмыстық қалдықтардың үлесін азайту

-

-

1

-

-

8

Экологиялық талаптар сәйкес рұқсат етілмеген қоқыс үйінділерін жою

100

100

100

100

50

9

Сұрыптау желілерінің құрылысы

100

100

100

100

50

10

Жойылған және қалпына келтіру жұмыстары жүргізілген қоқыс үйінділер саны

2

5

3



11

Қалдықтарды бөлек жинау үшін қоқыс контейнерлерімен 100% қамтамасыз ету

-

100%

-

-

-

12

Қоқыс үйінділерді санитарлық нормаларға сәйкестендіру


100%

100%

100%

100%

      7. БАҒДАРЛАМАНЫҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ, ҚОЙЫЛҒАН МАҚСАТҚА ЖЕТУ ЖОЛДАРЫ ЖӘНЕ ЖҮРГІЗІЛЕТІН ТИІСТІ ШАРАЛАР

      7.1 Коммуналдық қалдықтарды басқару механизмін құру

      Қалдықтарды басқарудың кешенді тәсілі қалдықтардың құрамы мен санындағы болашақ өзгерістерге бейімделу үшін ұзақ мерзімді стратегиялық жоспарлауға негізделуі керек.

      Қызмет нәтижелерінің мониторингі мен бағалауы Тұрмыстық қалдықтарды басқару бағдарламасының кезеңдерін әзірлеу мен іске асыруды үздіксіз сүйемелдеу керек.

      Басқару жүйесін зерттей отырып, біз келесі қорытындыларды жасай аламыз және ұсыныстар жасай аламыз:

      - Тұрмыстық қалдықтардың түзілуі мен жинақталуының нормативтерін айқындау бойынша жұмыстарды жүргізу және облыс аумағында тұрмыстық қатты қалдықтарды жинау, тасымалдау, сұрыптау және орналастыру бойынша халыққа тарифтерді әзірлеу;

      - аудандағы қолданыстағы контейнер алаңдарын сәйкестендіру, сондай-ақ орналастыру орнын анықтау және мұндай учаскелер жоқ елді мекендер үшін контейнерлердің және/немесе сақтау жәшіктерінің қажетті санын орнату арқылы қалдықтарды жинауға арналған контейнерлер үшін арнайы жабдықталған алаңды орнату;

      - Барлық учаскелерді бір типті контейнерлермен жабдықтау және оларды қалдықтардың түрі бойынша белгілеу;

      - арнайы жабдықталған учаскелерде бөлек жинау талаптарының сақталуын бақылауды қамтамасыз ету;

      - Полигондарға түсетін жүктемені азайту және өздігінен пайда болатын полигондардың санын азайту мақсатында қалдықтарды қабылдау пунктіне тасымалдаудың барлық тізбегін, екінші реттік шикізат ретінде қатты тұрмыстық қалдықтарды қадағалап, түрлері бойынша сұрыпталған қатты тұрмыстық қалдықтарды басқаруға жауапты тұлғаны тағайындау;

      - Тұрақты аралықта қалдықтарды жинау ережелері бойынша қызметкерлерді оқыту. Құжаттаманы жүргізу және мердігерлермен жұмыс істеу ережелерін үйрету үшін қалдықтарды шығаруға және есепке алуға жауапты персоналға қосымша оқытуды өткізу. Жаңа қызметкерлерді жұмысқа қабылдау кезінде Абай облысы Бородулиха ауданында қалдықтарды басқару бойынша оқытуды өткізу;

      - Мамандандырылған ұйымдармен қажетті шарттардың уақтылы жасалуын бақылауды қамтамасыз ету, яғни. Абай облысы Бородулиха ауданындағы елді мекендер үшін коммуналдық қалдықтарды жинауды, сұрыптауды, тасымалдауды, қалпына келтіруді және/немесе кәдеге жаратуды жүзеге асыратын жеке кәсіпкерлер немесе заңды тұлғалар.

      - "Абай ауданы Бородулиха ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі мердігер ұйымдардың қалдықтарды шығаруын жедел бақылауға алсын.

      7.2 Қалдықтарды бөлек жинауды енгізу жөніндегі шаралар

      Жеке жинау жүйесін енгізу үшін келесі шараларды қабылдау қажет:

      1. Бородулиха ауданындағы елді мекендер контексінде контейнер алаңдары мен контейнерлерге түгендеу жүргізу;

      2. Барлық контейнерлік учаскелерде қатты тұрмыстық қалдықтардың құрғақ фракциясын бөлек жинауға арналған контейнерлерді орнатуды қамтамасыз ету және қайталама шикізатты бөлек шығаруды қамтамасыз ету;

      3. Коммуналдық қалдықтардың қауіпті компоненттерін жинау және қалпына келтіру жүйесін ұйымдастыру

      4. Арнайы орындарды ұйымдастыру және тұрғындардан пайда болатын коммуналдық қалдықтар мен құрылыс қалдықтарын тасымалдау бойынша мамандандырылған кәсіпорынды анықтау.

      7.3 Коммуналдық қалдықтардың түзілу санын азайту

      Төменде әзірленген және ұсынылған Бағдарламаны іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары сапалық және сандық көрсеткіштерді, орындау мерзімдерін және күтілетін шығындарды ескереді. Бұл оқиғаның айтарлықтай экологиялық әсері бар, өйткені ол негізгі қалдықтарды орналастыру көлемін азайтады және осылайша қоршаған ортаға антропогендік жүктемені азайтады.

      Абай облысы Бородулиха ауданында мыналар зерттелетін болады:

      - экономикалық тиімділік және қалдықтарды өңдеу мен қайта өңдеуге көбірек тарту тәсілдері;

      - пайдалануға жарамдылығын бағалау үшін қалдықтар түрінің құрамын талдау;

      - өңдеу технологиялары үшін нарықта жаңа технологиялық шешімдердің болуы, олардың орындылығын талдау және өндірістік процестерге енгізудің мүмкін жолдары.

      Абай ауданы Бородулиха ауданында орналастырылған қалдықтардың қоршаған ортаға тигізетін кері әсерін азайтуды қамтамасыз ететін шешуші фактор оларды кәдеге жарату процесі болып табылады.

      7.4 Конкурс (тендер) өткізу арқылы ҚТҚ жинау, тасымалдау және көму жөніндегі субъектілерді айқындау және экологиялық заңнамаға сәйкес талаптарды белгілеу

      ҚР ЭК 367-бабы 4-тармағына және "Коммуналдық қалдықтарды басқару қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Экология, Геология және табиғи ресурстар министрінің м.а. 2021 жылғы 28 желтоқсандағы № 508 бұйрығының 4-тармағына сәйкес ҚТҚ жинаудың орталықтандырылған жүйесін ЖАО конкурс (тендер) өткізу арқылы ұйымдастырады, бірақ ҚТҚ нарығына қатысушыларды Заңның 4-тарауына ҚР "Мемлекеттік сатып алу туралы" сәйкес айқындайды

      ҚР "Мемлекеттік сатып алу туралы" Заңының 4-тарауы конкурс тәсілімен мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыруды белгілейді. Мемлекеттік сатып алуды ұйымдастырушының (ЖАО) конкурстық құжаттамасында, оның ішінде Үлгілік болып табылатын тауарларды, жұмыстарды немесе көрсетілетін қызметтерді мемлекеттік сатып алу туралы шарттың жобасы қамтылуға тиіс. Шартқа қосымшаларда қызмет көрсету/Жұмыстарды орындау көлемі, талаптары, техникалық ерекшелігі көрсетіледі.

      ҚТҚ жинау және тасымалдаумен мамандандырылған кәсіпорындар айналысуы тиіс, олардың қызметі бірінші кезекте ҚР экологиялық заңнамасының талаптарына сәйкес келуі тиіс.

      МВО таңдау кезіндегі негізгі талаптардың бірі- ҚР ЭТРМ тізілімінде ҚТҚ жинау және әкету жөніндегі компанияның болуы, бойынша қызметті жүзеге асырудың басталғаны туралы хабарлама беру. Қауіпті емес қалдықтарды жинау, сұрыптау және тасымалдау жөніндегі қызметті жүзеге асыратын кәсіпкерлік субъектілері "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" ҚР Заңына сәйкес ҚР ЭТРМ-ға қызметтің басталғаны туралы хабарлама беруге міндетті. Хабарлама тәртібіне сәйкес келмейтін МВО конкурсқа жіберілмейді және ҚТҚ жинау және әкету бойынша қызметтер көрсете алмайды. Себебі қауіпті емес қалдықтарды жинау, сұрыптау және тасымалдау бойынша қызметті ҚР ЭТРМ-ға хабарлама бермей жүзеге асыруға тыйым салынады.

      Егер кәсіпкерлік субъектілері қауіпті қалдықтарды қайта өңдеу, залалсыздандыру, кәдеге жарату және жою жөніндегі жұмысты көрсетсе, онда олар "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасы Заңының талаптарына сәйкес қызметтің тиісті кіші түрі бойынша жұмыстарды орындауға лицензия алуға міндетті.

      Медициналық қалдықтармен, МСО, қауіпті ЭЭО-мен жұмыс істеуге мамандандырылған ұйымдардың лицензиясы болуы керек.

      ҚТҚ жинау және әкету жөніндегі қызметтердің сапасын арттыру үшін коммуналдық қалдықтарды басқаруға бәсекелестік негізде ұзақ мерзімді келісімшарттар жасасу қажет. Ұзақ мерзімді келісімшарттар ҚТҚ жинау және әкету жөніндегі субъектілерге компанияларды дамытуға өз қаражатын салуға мүмкіндік береді. Ұзақ мерзімді келісімшарттардың нәтижелері бойынша орындалған жұмыстардың нәтижелерін көруге және бағалауға болады. Кем дегенде 5 жылға келісімшарт жасау нұсқаларын қарастыру.

      7.5 Дербес деректерді бермей ҚШҰ үшін халықты тіркеу туралы мәліметтерге қол жеткізуді ұсыну

      ҚТҚ жинауға, тасымалдауға, сұрыптауға және көмуге және халықтың уақтылы төлеуіне тарифтің жиналуын арттыру үшін ЖАО-ның халықты тіркеу туралы мәліметтерге қол жеткізуге қатысты мамандандырылған ұйымдармен өзара іс-қимылын күшейту жоспарлануда.

      Азаматтарды тұрғылықты, уақытша болатын (тұратын) жері бойынша тіркеу кезінде жаңа тіркеу мекенжайы туралы мәліметтер нақты уақыт режимінде ІІМ ақпараттық жүйесінен эталондық деректер банкі болып табылатын және оған қол жеткізу барлық мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдарға (әкімдіктерге) қамтамасыз етілген "жеке тұлғалар" Мемлекеттік Деректер базасына (әкімші - ҚР ӘМ) беріледі ҚР.

      Осы интеграция шеңберінде ЖАО ҚТҚ жинау, әкету, қайта өңдеу және көму үшін төлемдерді дұрыс есептеуге мүмкіндік беретін мекенжай бойынша тіркелген азаматтардың саны туралы мәліметтерді иесіздендірілген түрде (дербес деректерді берусіз) ҚШҰ-ға беретін болады.

      8. ІС-ШАРАЛАР ЖОСПАРЫ

      Қойылған мақсаттарға қол жеткізу және қойылған міндеттерді орындау үшін Бағдарламаны іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары әзірленді, ол 8-кестеде көрсетілген.

      Іс-шаралар жоспары тапсырмалар мен көрсеткіштер бойынша топтастырылып, жауапты орындаушылар көрсетілген. Іс-шаралар жоспары күтілетін нәтижелерге қол жеткізу үшін кешенді тәсілді және Бағдарламаны барлық жауапты орындаушылардың жұмысын үйлестіруді қамтамасыз етеді.

      Бағдарламаға енгізілген үлгілік техникалық және жобалық құжаттаманы әзірлеу жөніндегі іс-шаралар энергия үнемдеуді және коммуналдық қалдықтарды басқару саласындағы қызметтің энергия тиімділігін арттыруды қамтамасыз ететін ең жақсы қолжетімді әдістерді пайдалануды қамтамасыз етуі тиіс; Іс-шаралар жоспарына түзетулер қажет болған жағдайда, мониторинг нәтижелері бойынша негізделген ұсыныстар болған жағдайда, енгізіледі. Мониторинг нәтижелері бойынша қойылған мақсаттарға, міндеттер мен көрсеткіштерге қол жеткізу мүмкін еместігі анықталған жағдайда, басқа да шаралар белгіленеді және анықталған проблемалық мәселелерді шешу бойынша шаралар қабылданады.

      "Абай ауданы Бородулиха ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі мониторинг нәтижелері бойынша мыналарға бағытталған шешімдер қабылдайды:

      1) Бағдарламалардың белгіленген мақсаттары мен міндеттеріне қол жеткізу үшін жоспарланған іс-шараларды іске асыру тиімділігін арттыру (басқа іс-шараларды анықтау);

      2) Анықталған проблемалық мәселелер бойынша шаралар қабылдау.

      "Абай ауданы Бородулиха ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі Бағдарламаның Тапсырыс берушісі ретінде мынадай функцияларды жүзеге асырады:

      1) Бағдарламаны барлық іске асырушылардың іс-қимылдарын үйлестіре отырып, Абай облысы Бородулиха ауданында коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы мәселелерді шешуге бірыңғай орталықтандырылған кешенді тәсілді қалыптастырады және қамтамасыз етеді;

      2) Бағдарламаны іске асырудың ұйымдастырушылық мәселелері бойынша Абай облысы Бородулиха ауданы әкімдігінің уәкілетті құрылымдық бөлімшелерімен өзара іс-қимыл жасайды.

      3) Бағдарламаны іске асырудың ұйымдастырушылық мәселелері бойынша Абай облысы Бородулиха ауданы әкімдігінің уәкілетті құрылымдық бөлімшелерімен өзара іс-қимыл жасайды;

      4) Бағдарламаның іс-шараларын іске асыру мәселелері бойынша коммуналдық қалдықтарды жинау және шығарумен айналысатын субъектілермен, мемлекеттік органдармен, әлеуметтік нысандармен, заңды тұлғалармен, жеке кәсіпкерлермен, жеке тұлғалармен өзара іс-қимыл жасайды;

      5) Бағдарлама іс-шараларының орындалуын бақылауды жүзеге асырады, мониторинг нәтижелерін Қоғамдық кеңес отырыстарында талқылауға енгізеді

      6) Бағдарламаның іс-шараларын іске асыру жөніндегі іс-шараларға, нысаналы көрсеткіштерге, шығындарға, оның ішінде Бағдарламаға тиісті өзгерістер енгізу қажеттілігін негіздей отырып, түскен ұсыныстар негізінде түзетулер енгізеді;

      7) Бағдарлама іс-шараларының іске асырылуын тексеруге қатысады;

      8)Бағдарламаны, сондай-ақ Бағдарламаның іс-шараларын іске асыру барысы туралы ақпаратты "Абай ауданы Бородулиха ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесінің ресми интернет-ресурсында орналастырады.

      Бағдарламаны іске асырушылар: Абай облысы Бородулиха ауданының әкімдігі ("Абай ауданы Бородулиха ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесінің жауапты орындаушысы) уәкілетті органмен келісім бойынша Абай облысы Бородулиха ауданы әкімдігінің құрылымдық бөлімшелері, коммуналдық қалдықтарды жинау, шығару, кәдеге жарату және кәдеге жарату субъектілері, мемлекеттік органдар, әлеуметтік нысандар, заңды тұлғалар, жеке кәсіпкерлер, ҮЕҰ және басқа да мүдделі тұлғалар.

      8-кесте

      Бородулиха ауданы бойынша 2025-2029 жылдарға арналған коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары

№ п/п

Іс-шаралар

Аяқтау нысаны

Орындауға жауаптылар

Қаржыландыру көзі
 

1

2

3

4

6

1

Қоршаған ортаға бағытталған қалдықтарды жинау, сақтау, кәдеге жарату, қайта өңдеу және кәдеге жарату инфрақұрылымын құру және дамыту

1.1

Ауданның елді мекендері бойынша контейнер алаңдары мен контейнерлерді түгендеу

Ақпарат

"Абай ауданы Бородулиха ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі, ауылдық округтер әкімдіктері

Қажет емес

1.2

Бородулиха ауданында қатты тұрмыстық қалдықтарды сұрыптау желісі бар полигон құрылысы
 

Ақпарат

"Абай ауданы Бородулиха ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі, ауылдық округтер әкімдіктері

Жергілікті бюджет

1.3

Жеке деректерді берусіз ҚШҰ үшін халықты тіркеу туралы ақпаратқа қол жеткізуді қамтамасыз ету
 

Ақпарат

Абай ауданы Бородулиха ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі, ҚШҰ

Қажет емес

1.4

Контейнер паркін толықтыру
 

Есеп

Абай ауданы Бородулиха ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі, ҚШҰ

ҚШҰ қаражаты

1.5

Контейнер алаңдарын жөндеу және оларды санитарлық нормалар мен заң талаптарына сәйкес келтіру (қоршауларды орнату)

Есеп

"Абай ауданы Бородулиха ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі, ауылдық округтер әкімдіктері

ҚОҚ жөніндегі іс-шаралар жоспары шеңберінде жергілікті бюджет

1.6

Уақытты қамтамасыз ету үшін қоқыс машиналарын жаңарту және сатып алу қатты қалдықтарды шығару

Есеп

ҚШҰ

ҚШҰ қаражаты, жеке инвестициялар

1.7

Конкурс (тендер)нәтижелері бойынша ЖАО айқындаған мамандандырылған ұйымдармен ҚТҚ тасымалдауға міндетті шарт жасасу бойынша орталықтандырылған жүйені пайдалану кезінде тұрғын үйлерде немесе жеке тұрған ғимараттарда қызметін жүзеге асыратын ЗТ және ЖК-мен профилактикалық жұмыс

Есеп, барлық ұйымдарға ақпараттық хаттар жолданды
 

"Абай ауданы Бородулиха ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі, ҚШҰ

Қажет емес

1.8

Барлық елді мекендердің санитарлық тазалығын қамтамасыз етуді қаржыландыру
 

Есеп, сметалық есептеу

"Абай ауданы Бородулиха ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі, ауылдық округтер әкімдіктері

ҚОҚ жөніндегі іс-шаралар жоспары шеңберінде жергілікті бюджет

1.9

Басым инвестициялық жобаларды іске асыратын инвесторларға салықтық жеңілдіктер беру мақсатында қалдықтарды басқару саласындағы инвестициялық жобаларды қарау
 

Талдау есебі
 

"Абай ауданы Бородулиха ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі

Қажет емес

2.0

Қалдықтарды басқару жүйесінің объектілерін салу және (немесе) реконструкциялау мақсатында инвестициялық міндеттемелер мен мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарттарын жасасу мүмкіндігін қарастыру.
 

Келісімдер (мүмкіндігінше)
 

"Абай ауданы Бородулиха ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі

Қажет емес

2

Экологиялық және санитарлық-эпидемиологиялық заңнаманың талаптарына сәйкес келмейтін аумақтарды рекультивациялауға арналған объектілерді анықтау немесе оларды жою;
 

2.1

Тұрмыстық және құрылыс қалдықтарының рұқсат етілмеген үйінділерін (табиғи үйінділерді) анықтау және жою үшін арнайы техникамен (ұшқышсыз ұшу аппараттары және т.б.) мердігерлерді жалдау
 

Есептер

"Абай ауданы Бородулиха ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі

Жергілікті бюджет

2.2

Қоқыс үйінділерді жою аяқталғаннан кейін жерді рекультивациялау
 

Есептер

"Абай ауданы Бородулиха ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі

Жергілікті бюджет

2.3

Қалдықтарды сұрыптау станциясының құрылысы
 

Есеп, орындалған жұмыстардың сертификаттары, пайдалануға беру актісі

"Абай ауданы Бородулиха ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі

Инвестициялар

3

Қалдықтарды қайта өңдеу үлесіне қол жеткізу үшін жағдайларды қамтамасыз ету

3.1

Барлық контейнерлер алаңдарында қатты тұрмыстық қалдықтардың құрғақ фракциясын бөлек жинауға арналған контейнерлерді орнатуды қамтамасыз ету және қайталама шикізатты бөлек шығаруды қамтамасыз ету.

Есеп

"Абай ауданы Бородулиха ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі, ҚШҰ

Инвестициялар

3.2

Қауіпті қалдықтарды бөлек жинауды, тасымалдауды және қайта өңдеуді қамтамасыз ету бойынша конкурсты ұйымдастыру және мердігердің қызметін айқындау

Конкурс қорытындысы

"Абай ауданы Бородулиха ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі

ҚОҚ жөніндегі іс-шаралар жоспары шеңберінде жергілікті бюджет

3.3

Қалдықтардың жекелеген түрлерін, соның ішінде құрылыс қалдықтарын және қауіпті қалдықтарды (құрамында сынап бар қалдықтар, медициналық қалдықтар) жинауға арналған жекелеген учаскелерді қоса алғанда, тұрғындардан қалдықтарды стационарлық қабылдау пункттерін/пункттерін ұйымдастыру

Есеп

"Абай ауданы Бородулиха ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі, ҚШҰ

ҚОҚ жөніндегі іс-шаралар жоспары шеңберінде жергілікті бюджет

4

Қалдықтарды жауапкершілікпен басқару бойынша экологиялық ағарту және халықтың экологиялық мәдениетін қалыптастыру

4.1

Тұрғындарға, шағын және орта бизнес субъектілеріне жеке-жеке түсіндіру жұмыстарын жүргізуде қалдықтарды жинау, коммуналдық қалдықтарды басқару науқандарын ұйымдастыру

Есеп

"Абай ауданы Бородулиха ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі, ҚШҰ

Қажет емес

4.2

Ауылдық әлеуметтік мекемелерден (мектептер, балабақшалар және т.б.), кәсіпорындардан, қоғамдық тамақтандыру саласындағы шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінен азық-түлік қалдықтарын жинау және өңдеу мақсатында және басқа да органикалық қалдықтарды бөлек жинау бойынша мердігерді анықтау бойынша іс-шараларды ұйымдастыру.

Есеп

"Абай ауданы Бородулиха ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі

Қажет емес

4.3

Тұрмыстық қатты қалдықтар проблемасына қоғамның назарын аударуға бағытталған әлеуметтік жарнаманы құру, орналастыру және тарату

Есептер

"Абай ауданы Бородулиха ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі, ҚШҰ, ҮЕҰ

Жергілікті бюджет

4.4

Тұрғындардың ұйымдастырылған қалдықтарды қабылдау пункттері (пластик, картон және қағаз қалдықтары, шыны) туралы ақпараттандырылуын қамтамасыз ету.
 

Есептер

"Абай ауданы Бородулиха ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі, ҚШҰ, ҮЕҰ

Қажет емес

4.5

Әлеуметтік желілерде және аудан әкімдігінің сайтында ақпарат тарату арқылы тұрғындарды коммуналдық қалдықтардың қауіпті құрамдас бөліктері туралы хабардар етуді қамтамасыз ету және олармен қауіпсіз жұмыс істеуге ықпал ету

Есептер

"Абай ауданы Бородулиха ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі, ҚШҰ, ҮЕҰ

Қажет емес

4.6

Білім беру ұйымдарының, оның ішінде студенттермен, педагогикалық ұжыммен және техникалық персоналмен тұрақты жұмысты қосатын, қатты тұрмыстық қалдықтарды басқарудың ақпараттық жоспарын әзірлеу және енгізу

Жоспарды әзірлеу туралы ақпарат және оның орындалуы туралы есептер
 

"Абай ауданы Бородулиха ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі, ҚШҰ, ҮЕҰ

Қажет емес

4.7

Қалдықтарды тиімді басқару қажеттілігі туралы халықтың хабардар болу деңгейін бағалау үшін социологиялық сауалнама жүргізу

Есеп, сауалнама
 

"Абай ауданы Бородулиха ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі, ҚШҰ, ҮЕҰ

Қажет емес