Об утверждении программы по управлению коммунальными отходами в Айтекебийском районе 2025-2029 годы

Решение Айтекебийского районного маслихата Актюбинской области от 28 ноября 2025 года № 430

В соответствии с подпунктом 1) пункта 3 статьи 365 Экологического кодекса Республики Казахстан, подпунктом 15 пункта 1 статьи 6 Закона Республики Казахстан "О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан", приказом Министра экологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 18 мая 2023 года № 154-п "Об утверждении Методических рекомендаций местным исполнительным органам по разработке программы по управлению коммунальными отходами", Айтекебийский районный маслихат РЕШИЛ:

1. Утвердить программу по управлению коммунальными отходами в Айтекебийском районе на 2025-2029 годы согласно приложению к настоящему решению.

2. Настоящее решение вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Председатель Айтекебийского районного маслихата:

Б. Д. Сейлханов

приложение к решению Айтекебийского районного маслихата от 28 ноября 2025 года № 430

ПРОГРАММА
по управлению коммунальными отходами в Айтекебийском районе на 2025-2029 годы

село Темирбека Жургенова 2025 год

СОДЕРЖАНИЕ

1.	Введение	5
2.	Паспорт Программы	7
3.	Анализ текущего состояния управления отходами 3.1. Общие сведения 3.2. Расчет и обоснование объемов образования Твердых-бытовых отходов 3.3. Текущая ситуация управления отходами	9 9 10 10
4.	Цели, задачи и целевые показатели	13
5.	Основные направления, пути достижения поставленной цели и соответствующие меры	14
6.	План мероприятий по реализации программы	16
7.	Необходимые ресурсы	19

Термины и определения

Биоразлагаемые отходы - отходы, которые способны подвергаться анаэробному или аэробному разложению, в том числе садовые и парковые отходы, а также пищевые отходы, сопоставимые с отходами пищевой промышленности, макулатура.

Захоронение отходов – складирование отходов в местах, специально установленных для их безопасного хранения в течение неограниченного срока, без намерения их изъятия.

Коммунальные отходы - отходы потребления, включающие:

1) смешанные отходы и раздельно собранные отходы домашних хозяйств, включая, помимо прочего, бумагу и картон, стекло, металлы, пластмассы, органические отходы, древесину, текстиль, упаковку, использованные электрическое и электронное оборудование, батареи и аккумуляторы;

2) смешанные отходы и раздельно собранные отходы из других источников, если такие отходы по своему характеру и составу сходны с отходами домашних хозяйств.

Крупногабаритные отходы – отходы потребления и хозяйственной деятельности (бытовая техника, мебель и другое), утратившие свои потребительские свойства и по своим размерам исключающие возможность транспортировки на специализированных транспортных средствах.

Отходы потребления - отходы, образующиеся в результате жизнедеятельности человека, полностью или частично утратившие свои потребительские свойства продукты и (или) изделия, их упаковка и иные вещества или их остатки, срок годности либо эксплуатации которых истек независимо от их агрегатного состояния, а также от которых собственник самостоятельно физически избавился либо документально перевел в разряд отходов потребления.

Отходы электронного и электрического оборудования – отнесенное к отходам, непригодное или вышедшее из употребления электронное и электрическое оборудование, в том числе его узлы, части, детали.

Пищевые отходы - отходы, сопоставимые с отходами пищевой промышленности, образующиеся в результате производства и потребления продуктов питания.

Полигон захоронения отходов - специально оборудованное место постоянного размещения отходов без намерения их изъятия, соответствующее экологическим, строительным и санитарно-эпидемиологическим требованиям.

Раздельный сбор отходов - сбор отходов раздельно по видам или группам в целях упрощения дальнейшего специализированного управления ими.

Сбор отходов - деятельность по организованному приему отходов от физических и юридических лиц специализированными организациями в целях дальнейшего направления таких отходов на восстановление или удаление.

Строительные отходы - отходы, образующиеся в процессе сноса, разборки, реконструкции, ремонта (в том числе капитального) или строительства зданий, сооружений, промышленных объектов, дорог, инженерных и других коммуникаций.

Твердые бытовые отходы - коммунальные отходы в твердой форме.

Транспортировка отходов - деятельность, связанная с перемещением отходов с помощью специализированных транспортных средств между местами их образования, накопления в процессе сбора, сортировки, обработки, восстановления и (или) удаления.

Уничтожение отходов – способ удаления отходов путем термических, химических или биологических процессов, в результате применения которого существенно снижаются объем и (или) масса и изменяются физическое состояние и химический состав отходов, но который не имеет в качестве своей главной цели производство продукции или извлечение энергии.

Управление отходами - операции, осуществляемые в отношении отходов с момента их образования до окончательного удаления.

Централизованная система сбора твердых бытовых отходов– система, организуемая местными исполнительными органами в рамках обеспечения физических и юридических лиц независимо от форм собственности и вида деятельности, проживающих (находящихся) и (или) осуществляющих свою деятельность в жилых домах либо отдельно стоящих зданиях (сооружениях) и не имеющих на праве собственности контейнерных площадок и контейнеров, а также имеющих на праве собственности контейнерные площадки и контейнеры, расположенные на землях общего пользования, услугами по сбору, транспортировке твердых бытовых отходов.

1. ВВЕДЕНИЕ

Айтекебийский район (каз. Әйтеке би ауданы) — административно-территориальная единица второго уровня на северо-востоке Актюбинской области Казахстана. Административный центр района — село Темирбека Жургенова.

Поверхность района равнинная (высота 100—400 м). Северо-западная часть района занята горами Мугоджары.

Климат континентальный. Средние температуры января — −17 °C, июля — 22 °C. Среднегодовое количество атмосферных осадков — 200—250 мм. По территории района с севера на юг протекает река Иргиз с притоками Карабутак, Кайракты, Шолак-Кайракты, Улыталдык, Балагалдык и другими. ОзҰра: Айке, Шалкар-Карашатау, Белькопа, Тегиссор. Почвы каштановые и тҰмно-каштановые. Произрастают полынь, камыш, карагана и другие. Обитают лисица, корсак, заяц, волк, барсук; из птиц — гусь, утка, беркут, сова и других.

Образован в 1966 году как Комсомольский район. В 1993 году переименован в Богеткольский район. 17 июня 1997 года Указом Президента Казахстана Богеткольский район был переименован в Айтекебийский район.

В 1993—1997 годах название "Айтекебийский район" носил Карабутакский район.

Административно-территориальное деление

Сельский округ	НаселҰнные пункты
Сельский округ Темирбека Жургенова	село Темирбека Жургенова, село Талдысай
Аккольский сельский округ	село Акколь
Актастынский сельский округ	село Актасты, село Толыбай
Аралтогайский сельский округ	село Аралтогай, село Милысай, село Киякты, отделение Улгайсын
Кызылжулдузский сельский округ	село Аралтобе
Айкенский сельский округ	аул Айке, село Теренсай
Тумабулакский сельский округ	село Тумабулак, село Сарбулак
Жабасакский сельский округ	село Жабасак, село Аккум, село Байжанкол
Жамбылский сельский округ	село Жамбыл
Кайрактинский сельский округ	село Талдык
Карабутакский сельский округ	село Карабутак, село Енбекту, село Жароткель, село Белкопа
Кумкудукский сельский округ	село Кумкудук
Саратский сельский округ	село Сарат
Сулукольский сельский округ	село Сулуколь
Ушкаттинский сельский округ	село Ушкатты

Программа разрабатывается на срок выданного разрешения на эмиссии и является его составной частью (не более десяти лет (до 2029 года)), с возможной корректировкой в случае каких-либо изменений и дополнений.

Разработка Программы направлена на повышение эффективности процедур оценки изменений, происходящих в объеме и составе отходов, с целью выработки оперативной политики минимизации отходов с использованием экономических или других механизмов для внесения позитивных изменений в структуры производства и потребления путем:

1. Совершенствования производственных процессов, в том числе за счет внедрения малоотходных технологий;

2. Повторного использования отходов либо их передачи физическим и юридическим лицам, заинтересованным в их использовании;

3. Переработки, утилизации или обезвреживания отходов с использованием наилучших доступных технологий либо иных обоснованных методов;

4. Рекультивации полигонов отходов в соответствии с утвержденными проектами рекультивации.

ПУО выполнена в соответствии со следующими нормативными документами:

1. Экологический кодекс Республики Казахстан от 2 января 2021 г. № 400-VI;

2. Земельный кодекс РК от 20 июня 2003 года № 442;

3. Водный кодекс РК от 9 июля 2003 года № 481;

4. Приказ и. о. Министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 9 августа 2021 года № 318 "Об утверждении Правил разработки программы управления отходами";

5. Приказ Министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 30 июля 2021 года № 280 "Об утверждении Инструкции по организации и проведению экологической оценки";

6. Приказ и. о. Министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 6 августа 2021 года № 314 "Об утверждении Классификатора отходов";

7. Санитарные правила "Санитарно-эпидемиологические требования к сбору, использованию, применению, обезвреживанию, транспортировке, хранению и захоронению отходов производства и потребления" утвержденные приказом и. о. Министра здравоохранения Республики Казахстан от 25 декабря 2020 года № ҚР ДСМ-331/2020;

8. РНД 03.3.0.4.01.-96. "Методические указания по определению уровня загрязнения компонентов окружающей среды токсичными веществами отходов производства и потребления", утвержденные Министерством экологии и биоресурсов Республики Казахстан от 29 августа 1997г;

2. Паспорт Программы

Наименование программы	- Программа по управлению коммунальными отходами в Айтекебийском районе Актюбинскской области 2025-2029 гг.
Основания для разработки Программы	- Статья 365 Экологического кодекса Республики Казахстан от 02 января 2021 года
Сроки реализации Программы	- 2025 – 2029 годы
Ответственный исполнитель	- Государственное учреждение "Айтекебийский районный отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Актюбинско области"
Цели Программы	- создание эффективной региональной системы управления отходами, в том числе твердыми коммунальными отходами, обеспечивающей снижение загрязнения окружающей среды отходами производства и потребления; предупреждение и сокращение образования отходов, их вовлечение в повторный хозяйственный оборот
Задачи Программы	- создание эффективных механизмов управления в области обращения с отходами, в том числе с твердыми коммунальными отходами; - создание и развитие инфраструктуры экологической безопасной обработки, утилизации и размещения отходов; - увеличение объемов обработки и утилизации отходов; - обеспечение экологической безопасности при хранении и захоронении отходов и проведение работ по экологическому восстановлению территорий, занятых под объектами размещения отходов, после завершения их эксплуатации или не соответствующих требованиям природоохранного и санитарно-эпидемиологического законодательства; - создание условий для привлечения инвесторов в отрасль промышленности по обработке, утилизации, обезвреживанию отходов; - формирование экологической культуры населения в области обращения с отходами
Основные мероприятия Программы	-проведение конкурсного отбора региональных операторов; - строительство и реконструкция объектов обращения с твердыми коммунальными отходами; - сокращение объемов захоронения отходов; - вывод из эксплуатации и рекультивация объектов размещения твердых коммунальных отходов, не соответствующих требованиям природоохранного и санитарно-эпидемиологического законодательства; - оказание государственной поддержки инвестиционным проектам в сфере обращения с отходами, заключение договоров (соглашений) с целью строительства и (или) реконструкции объектов системы обращения с отходами; - организация и проведение экологических акций и мероприятий среди населения района;
Финансирование Программы	- Объем финансирования определяется в зависимости от количества бюджетных средств, предоставленных местным исполнительным органам на финансирование мероприятий в сфере обращения с коммунальными отходами в районе, в соответствующий период*.
Ожидаемые конечные результаты реализации Программы	- доля обработанных твердых коммунальных отходов в общем объеме твердых коммунальных отходов – 100% с 2029 года; - доля твердых коммунальных отходов, направляемых на размещение (захоронение), в общем объеме твердых коммунальных отходов – 14,5% с 2026 года; - доля утилизированных твердых коммунальных отходов в общем объеме твердых коммунальных отходов – 85,5% с 2028 года; - процент охвата населения планово-регулярной системой очистки – 99,9% с 2028 года; - доля ликвидированных мест несанкционированного размещения отходов в общем количестве выявленных мест несанкционированного размещения отходов – 100% с 2026 года; - доля граждан, имеющих доступ к информации в сфере обращения с отходами – 100%
Организация контроля за выполнением Программы	- контроль за выполнением мероприятий Программы осуществляет ответственный исполнитель Программы - Государственное учреждение "Айтекебийский районный отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Актюбинско области"

* - объем и сроки финансирования являются справочными и будут определены инвестиционными программами операторов с отходами

3. АНАЛИЗ ТЕКУЩЕГО СОСТОЯНИЯ УПРАВЛЕНИЯ КОММУНАЛЬНЫМИ ОТХОДАМИ В РЕГИОНЕ

3.1 Общие сведения

3.1.1. По данным статистики, на конец 2024 года на территории района проживает 24 895 человек, население проживает в основном частном секторе.

3.1.2. Ежегодно в районе образуется более 5,8 тыс. тонн отходов потребления населения и производства, из которых около 5,1 тыс. тонн приходится на многоквартирные дома и индивидуальные жилые дома. Зеленый список go060 от жизнедеятельности населения (пищевые отходы, бытовой мусор, упаковочные материалы и т.д.) - твердый, нетоксичный, нерастворимый в воде; собирается в металлические контейнеры.

3.2. Расчет и обоснование объемов образования Твердых-бытовых отходов

Согласно РНД 03.1.0.3.01-96 "Порядок нормирования объемов образования и размещения отходов производства" (Алматы, 1996), объем образования твердо-бытовых отходов определяется по следующей формуле:

Q = Р * М * ртбо, где:

Р – норма накопления отходов на одного человека в год, т/год * чел.

М – численность населения, 24 895 человек (по статистике);

ртбо - удельный вес твердо-бытовых отходов, т/м3 – 0,20

Годовая средняя норма образования отходов от населения частных домов принята - для жителей благоустроенного и не благоустроенного домовладения - 1,03 м³/чел (согласно решению Айтекебийского районного маслихата от 2 сентября 2024 года № 257).

Данные нормы образования приняты для твердых бытовых отходов, к которым относятся все отходы сферы потребления, которые образуются в жилых кварталах, организациях и предприятиях, а так же мусор с улиц, отходы отопительных установок в жилых домах, мусор от текущего ремонта квартир и т.д.

Результаты расчета объема образования отходов ТБО от населения и предприятий района (без раздельного сбора) представлены в таблице 3.1.

Образование отходов ТБО, тонн/ год			Общий объем ТБО, м3/ год
От населения, проживающего в благоустроенных домах	От населения, проживающего в неблагоустроенных домах	От предприятий
3 734*1,03:0,20= 769,2	21 161*1,03*0,2= 4 359,16	3200*1,03*0,2 = 659,2	5 787,56 тонн/год или 28 937,8 м3/год

3.3 Текущая ситуация управления отходами

По состоянию на 01 сентября 2025 года в районе имеется 1 полигон ТБО который находятся на территории сельского округа Темирбека Жургенова, площадью 6,2 га. на данный полигон разрешительных экологических документов не выдавалось.

По району сбором и вывозом ТБО занимается несколько частных предприятий имеющие специализорованную технику и соответсвующий персонал .

В таблице 1 представлены данные по объему образования и переработки ТБО по району за последние 3 года.

В настоящее время доступны данные ГУ "Айтекебийский районный отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Актюбинско области" (далее - Отдел ЖКХ района) по объему собранных отходов: 2023 г. – 25,6 тыс м³, 2024 г. – 26,8 тыс м³., 2025 г. – 28,8 м³. Расчет образованных отходов произведен, исходя из количества населения (по данным Бюро национальной статистики)

Таблица 1 - Объем образования и переработки коммунальных отходов за последние 3 года (2023-2025) по Айтекебийскому району.

№	Наименование	Единица измерения	Годы
			2023	2024	2025
1	Объемы образование ТБО
1.1	Республика Казахстан*	Тонн	4 214 056	4 340 630	4 100 000
1.2	Актюбинская область*	Тонн	299 764	300 886	303 741
1.3	Айтекебийский район**	Тонн	5 128,37	5 356,00	5 768,00
2	Доля переработки от общего объема образованных ТБО
2.1	Республика Казахстан*	%	21,1	25,4	24
2.2	Актюбинская область *	%	10,7	15,0	18,7
2.3	Айтекебийский район **	%	0,0	0,0	0,0
3	Захоронение
3.1	Актюбинская область*	Тонн	267 689,2	224 460,9	230 843,16
3.2	Айтекебийский район**	Тонн	5 128,37	5 356,00	5 768,00

*Данные МЭПР РК

** Данные отдела ЖКХ

Данные таблицы 1 показывают, что средний годовой объем образования ТБО в районе составляет 5,8 тыс. тонн, что составляет порядка 1,2% от общего объема образования ТБО в Актюбинской области.

По данным Отдела ЖКХ района процент переработки ТБО в районе составляет 0,0 %, т.е практически все отходы направляются на захоронение. Предприятии по сортировке ТБО в районе не иммется.

Сбором и вывозом отходов охвачено порядка 20,0 тысяч человек населения района, что составляет 98,8%, однако централизованный сбор и вывоз организован в районном центре и находящихся в непосредственной близости населенных пунктах в остальном в сельских округах осуществляется самовывоз. В ближайшие годы необходимо организовать централизованный сбор и вывоз ТБО с постепенным увеличением охвата населения до 100%, как указано в стратегических документах Казахстана.

Нормы образования и накопления коммунальных отходов и тарифы

Нормы образования и накопления коммунальных отходов а так же тарифы для населения на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение ТБО, утверждены маслихатом Айтекебийского района Актюбинской области ("Об утверждении норм образования и накопления коммунальных отходов по Айтекебийскому району" Решение Айтекебийского районного маслихата Актюбинской области (Решение Айтекебийского районного маслихата Актюбинской области от 2 сентября 2024 года № 257)

Согласно документу, средняя годовая норма накопления коммунальных отходов одного жителя благоустроенных и неблагоустроенных домовладений составляет 1,03 м³ (порядка 200 кг). Нормы образования и накопления коммунальных отходов приведены в таблице 2.

Таблица 2 - Нормы образования и накопления коммунальных отходов по Айтекебийскому району

№	Объект накопления коммунальных отходов	Расчетная единица	Годовая норма накопления коммунальных отходов, м3
1.	Домовладения благоустроенные	1 житель	1,03
	Домовладения неблагоустроенные

Маслихатом района также были утверждены тарифы на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение твердых бытовых отходов для населения (Решение Айтекебийского районного маслихата Актюбинской области от 2 сентября 2024 года № 257).

Рекомендуем разработать и внести на утверждение представительным органам района новые тарифы на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение ТБО по Айтекебийскому району так как дейстующие на сегодняшний день тарифы являются низкими на ряду с увеличеним роста инфляции и других экономичеких показателей.

Тарифы приведены в таблице 3.

Таблица 3 - Тарифы на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение твердых бытовых отходов для населения по Айтекебийскому району

Наименование	Расчетная единица	Тенге (Без налога на добавленную стоимость тенге)
Домовладения благоустроенные	в месяц с 1-го жителя	230,77
Домовладения неблагоустроенные
Годовой тариф на единицу (обьем)	1 м3	2914, 8

4. ЦЕЛЬ, ЗАДАЧИ И ЦЕЛЕВЫЕ ПОКАЗАТЕЛИ ПРОГРАММЫ

4.1. Целями Программы являются создание эффективной региональной системы обращения с отходами, в том числе с коммунальными отходами, обеспечивающей снижение загрязнения окружающей среды отходами производства и потребления; предупреждение и сокращение образования отходов, их вовлечение в повторный хозяйственный оборот.

4.2. Достижение указанных целей обеспечивается путем реализации мероприятий, предусмотренных Территориальной схемой обращения с отходами, в том числе с коммунальными отходами, на территории района, утвержденный настоящей Программой.

4.3. Достижение поставленной цели планируется за счет решения следующих задач:

4.3.1. Задача 1. Создание эффективных механизмов управления в области обращения с отходами, в том числе с коммунальными отходами.

Решение задачи 1 направлено на формирование необходимой нормативно-правовой и информационно-технической базы для решения проблем, связанных с обращением отходами производства и потребления на территории района.

4.3.2. Задача 2. Создание и развитие инфраструктуры экологически безопасной обработки, утилизации и размещения отходов.

Решение задачи 2 способствует достижению целевого показателя Программы "процент охвата населения регулярной системой очистки".

4.3.3. Задача 3. Увеличение объемов обработки и утилизации отходов.

Решение задачи 3 способствует достижению целевых показателей Программы:

"доля обработанных коммунальных отходов в общем объеме коммунальных отходов";

"доля утилизированных коммунальных отходов в общем объеме коммунальных отходов";

"доля коммунальных отходов, направляемых на размещение (захоронение), в общем объеме коммунальных отходов".

4.3.4. Задача 4. Обеспечение экологической безопасности при хранении и захоронении отходов и проведение работ по экологическому восстановлению территорий, занятых под объектами размещения отходов, после завершения их эксплуатации или не соответствующих требованиям природоохранного и санитарно-эпидемиологического законодательства.

Решение задачи 4 способствует достижению целевого показателя Программы "доля ликвидированных мест несанкционированного размещения отходов в общем количестве выявленных мест несанкционированного размещения отходов".

4.3.5. Задача 5. Создание условий для привлечения инвесторов в отрасль промышленности по обработке, утилизации, обезвреживанию отходов.

Решение задачи 5 способствует строительству и вводу в эксплуатацию новых объектов обращения с отходами, за счет чего достигаются следующие целевые показатели Программы:

"доля обработанных коммунальных отходов в общем объеме коммунальных отходов";

"доля утилизированных коммунальных отходов в общем объеме коммунальных отходов";

"доля коммунальных отходов, направляемых на размещение (захоронение), в общем объеме коммунальных отходов".

4.3.6. Задача 6. Формирование экологической культуры населения в области обращения с отходами.

Решение задачи 6 способствует достижению целевого показателя Программы "увеличение доли граждан, имеющих доступ к информации в сфере обращения с отходами".

5. ОСНОВНЫЕ НАПРАВЛЕНИЯ, ПУТИ ДОСТИЖЕНИЯ ПОСТАВЛЕННОЙ ЦЕЛИ И СООТВЕТСТВУЮЩИЕ МЕРЫ

Основными принципами государственной политики в области обращения с отходами являются:

● охрана здоровья человека, поддержание или восстановление благоприятного состояния окружающей среды и сохранение биологического разнообразия;

● научно обоснованное сочетание экологических и экономических интересов общества в целях обеспечения устойчивого развития общества;

● использование наилучших доступных технологий при обращении с отходами;

● комплексная переработка материально-сырьевых ресурсов в целях уменьшения количества отходов;

● использование методов экономического регулирования деятельности в области обращения с отходами в целях уменьшения количества отходов и вовлечения их в хозяйственный оборот;

● доступ в соответствии с законодательством к информации в области обращения с отходами;

● участие в международном сотрудничестве в области обращения с отходами.

Образователи и владельцы отходов должны применять следующую иерархию мер по предотвращению образования отходов и управлению образовавшимися отходами в порядке убывания их предпочтительности в интересах охраны окружающей среды и обеспечения устойчивого развития Республики Казахстан:

● предотвращение образования отходов;

● подготовка отходов к повторному использованию;

● переработка отходов;

●утилизация отходов;

● удаление отходов.

При осуществлении операций по повторному использованию, переработке, утилизации и удалении отходов, владельцы отходов вправе при необходимости выполнять вспомогательные операции по сортировке, обработке и накоплению.

Под предотвращением образования отходов понимаются меры, предпринимаемые до того, как вещество, материал или продукция становятся отходами, и направленные на:

● сокращение количества образуемых отходов (в том числе путем повторного использования продукции или увеличения срока ее службы);

● снижение уровня негативного воздействия образовавшихся отходов на окружающую среду и здоровье людей;

● уменьшение содержания вредных веществ в материалах или продукции.

Под повторным использованием понимается любая операция, при которой еще не ставшие отходами продукция или ее компоненты используются повторно по тому же назначению, для которого такая продукция или ее компоненты были созданы. При невозможности снижения негативного воздействия отходы подлежат восстановлению. Отходы, которые не могут быть подвергнуты восстановлению, подлежат удалению безопасными методами, которые должны соответствовать требованиям статьи 327 ЭК РК. При применении принципа иерархии должны быть приняты во внимание принцип предосторожности и принцип устойчивого развития, технические возможности и экономическая целесообразность, а также общий уровень воздействия на окружающую среду, здоровье людей и социально-экономическое развитие страны. Согласно ст. 330 ЭК РК образовавшиеся отходы должны подлежать восстановлению или удалению как можно ближе к источнику их образования, если это обосновано с технической, экономической и экологической точки зрения. На основании ст. 331 ЭК РК субъекты предпринимательства, являющиеся образователями отходов, несут ответственность за обеспечение надлежащего управления такими отходами с момента их образования до момента передачи в соответствии с пунктом 3 статьи 339 ЭК РК во владение лица, осуществляющего операции по восстановлению или удалению отходов на основании лицензии. Лимиты накопления и лимиты захоронения отходов устанавливаются в целях обеспечения охраны окружающей среды и благоприятных условий для жизни и (или) здоровья человека, уменьшения количества подлежащих захоронению отходов и стимулирования их подготовки к повторному использованию, переработки и утилизации.

Обоснование лимитов накопления и размещения отходов

В соответствии со статьей 41 Экологического кодекса "Лимиты накопления и захоронения отходов обосновываются операторами объектов І и II категорий в программе управления отходами при получении экологического разрешения. Лимиты накопления и захоронения отходов устанавливаются для каждого конкретного места накопления отходов, входящего в состав объектов І и II категорий, в виде предельного количества (массы) отходов по их видам, разрешенных для складирования в соответствующем месте накопления, в пределах срока, установленного в соответствии с настоящим Кодексом.

Под накоплением отходов понимается временное складирование отходов в специально установленных местах в течение сроков, утвержденных кодексом и санитарными требованиями.

Места накопления отходов предназначены для: 1) временного складирования отходов на месте образования на срок не более шести месяцев до даты их сбора (передачи специализированным организациям) или самостоятельного вывоза на объект, где данные отходы будут подвергнуты операциям по восстановлению или удалению.

Размещение отходов планируется на полигонах. Согласно ЭК РК все отходы по возможности должны пройти сортировку, обработку для снижения отходов, снижения опасных свойств.

Все отходы принимающие на полигон по мере необходимости и возможности проходят обработку.

6. ПЛАН МЕРОПРИЯТИЙ ПО РЕАЛИЗАЦИИ ПРОГРАММЫ

6.1. Программные мероприятия представляют собой систему мер, которые сгруппированы по задачам Программы, скоординированы по срокам и ответственным исполнителям.

Для решения поставленных в Программе задач определены первоочередные мероприятия.

6.2. Для решения задачи 1 запланирована реализация комплекса мер, направленных на формирование необходимой нормативно-правовой и информационно-технической баз для решения проблем, связанных с обращением с отходами производства и потребления на территории района:

6.2.1. Разработка и принятие нормативных правовых актов, направленных на регулирование системы обращения с отходами на территории района.

6.2.2. Проведение конкурсного отбора региональных операторов по обращению с коммунальными отходами. Конкурсной отбор региональных операторов по обращению с коммунальными отходами осуществляется в соответствии с законодательством Республики Казахстан о государственных закупках на конкурсной основе.

6.2.3. Утверждение предельных тарифов в сфере обращения коммунальных отходов.

Утверждение предельных тарифов в сфере обращения с коммунальными отходами осуществляется маслихатом района в соответствии с Методикой расчета тарифа для населения на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение твердых бытовых отходов, утвержденный приказом Министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 14 сентября 2021 года № 377

6.2.4. Утверждение инвестиционных программ операторов по обращению с коммунальными отходами, осуществляющих регулируемые виды деятельности в области обращения с коммунальными отходами.

6.2.5. Утверждение производственных программ операторов по обращению с коммунальными отходами, осуществляющих регулируемые виды деятельности в области обращения с коммунальными отходами.

6.3. Для решения задачи 2 предусмотрены следующие мероприятия:

6.3.1. Создание производственных мощностей в отрасли обращения с отходами (в том числе с отходами от использования товаров):

в сфере обработки отходов;

в сфере утилизации отходов;

в сфере размещения отходов.

6.3.2. Строительство и (или) реконструкция объектов обращения с коммунальными отходами. Данное мероприятие осуществляется операторами по обращению с коммунальными отходами.

Строительство и (или) реконструкция объектов обращения с коммунальными отходами осуществляется в случае дефицита соответствующих производственных мощностей, эксплуатация которых предусмотрена Планом развития района.

Сведения об основных характеристиках планируемых к строительству объектов обращения с отходами приведены в приложении 1 к Программе.

Сведения об основных характеристиках планируемых к реконструкции объектов обращения с отходами приведены в приложении 2 к Программе.

6.4. Для решения задачи 3 запланирована реализация комплекса мер, направленных на стимулирование утилизации отходов и сокращение объемов захоронения отходов:

6.4.1. Создание системы раздельного накопления коммунальных отходов на территории района.

Организация раздельного накопления коммунальных отходов позволит сократить количество захораниваемых коммунальных отходов и повысить объемы возврата в производство полезных фракций.

6.4.2. Создание пунктов приема вторичного сырья от населения на территориях муниципальных образований района.

6.4.3. Разработка и внедрение системы накопления ртутьсодержащих отходов, отходов электронного и электрического оборудования.

6.5. Для решения задачи 4 запланирована реализация комплекса мер, направленных на выявление мест несанкционированного размещения отходов и предупреждение причинения вреда окружающей среде при размещении бесхозяйных отходов, в том числе коммунальные отходы, выявление случаев причинения такого вреда и ликвидацию его последствий, ликвидацию прошлого экологического ущерба:

6.5.1. Выявление и ликвидация вновь образованных мест несанкционированного размещения отходов.

6.5.2. Мониторинг состояния объектов размещения отходов позволит оперативно получать достоверную информацию о текущем состоянии объектов размещения отходов, в том числе о:

геометрических параметрах объектов размещения отходов;

объеме накопленных отходов, площади захоронений отходов;

внутренней структуре объектов размещения отходов и состоянии отдельных участков полигонов;

соответствии правилам размещения, проектирования, эксплуатации и рекультивации объектов размещения отходов;

компонентном составе поверхности объектов размещения отходов (морфология отходов);

эффективности рекультивации территории;

прогнозировании развития негативных явлений и процессов на объектах размещения отходов (повреждение травяного покрова по периферии, наличие стоков с территории, самовозгорание, горение, тление).

6.5.3. Вывод из эксплуатации и рекультивация объектов размещения коммунальных отходов после завершения их эксплуатации или не соответствующих требованиям природоохранного и санитарно-эпидемиологического законодательства, в том числе:

разработка проектно-сметной документации по рекультивации объектов размещения твердых коммунальных отходов.

вывод из эксплуатации и рекультивация объектов размещения твердых коммунальных отходов после завершения их эксплуатации.

Согласно статье 356 Экологического кодекса РК после закрытия полигона (части полигона) оператор полигона осуществляет рекультивацию территории и проводит мониторинг выбросов свалочного газа и фильтрата в течение тридцати лет для полигонов 1 класса, двадцати лет для полигонов 2 класса, пяти лет для полигонов 3 класса. Средства на проведение рекультивации нарушенных земель и последующего мониторинга поступают из ликвидационного фонда полигона.

6.5.4. Рекультивация мест размещения коммунальных отходов, не соответствующих требованиям природоохранного и санитарно-эпидемиологического законодательства.

В соответствии со статьей 140 Земельного кодекса РК собственники земельных участков и землепользователи обязаны проводить мероприятия, направленные на рекультивацию нарушенных земель, восстановление их плодородия и других полезных свойств земли и своевременное вовлечение ее в хозяйственный оборот.

6.6. Для решения задачи 5 предусмотрено оказание государственной поддержки инвестиционным проектам в сфере обращения с отходами за счет:

предоставления инвесторам имеющихся социальных и экономических льгот в соответствии с действующим законодательством Республики Казахстан;

предоставления инвесторам земельных участков в аренду на упрощенной основе под строительство объектов обращения с отходами в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

предоставления финансовых мер стимулирования в рамках действующего законодательства Республики Казахстан.

Также в рамках данного мероприятия предполагается заключение соглашений о государственно-частном партнерстве, договор аренды с инвестиционными обязательствами с целью строительства и (или) реконструкции объектов обращения с отходами.

6.7. Для решения задачи 6 запланирована реализация комплекса мер, направленных на обеспечение доступа к информации в сфере обращения с отходами:

6.7.1. Организация и проведение экологических акций и мероприятий среди населения района.

6.7.2. Организация постоянного информирования граждан о реформировании системы управления отходами.

6.7.3. Мониторинг и анализ материалов в республиканских и региональных средствах массовой информации. Мероприятие планируется проводить с целью изучения общественного мнения и нивелирования рисков, возникающих при реализации государственной политики в сфере обращения с отходами.

План мероприятий Программы со сроками их исполнения, ответственными исполнителями и источниками финансирования приведен в приложении 3 к Программе.

7. НЕОБХОДИМЫЕ РЕСУРСЫ

7.1. Программа финансируется за счет средств республиканского, областного бюджета, районного бюджета и внебюджетных источников.

Программа финансируется из средств республиканского и областного бюджета в пределах сумм целевых трансфертов на развитие, предусмотренных на реализацию ее мероприятий, утвержденных в республиканском и (или) областном бюджете.

Средства местных бюджетов, направляемые на софинансирование мероприятий Программы, определяются нормативными правовыми актами органов местного самоуправления района.

7.2. В ходе реализации Программы объемы финансирования подлежат ежегодному уточнению с учетом реальных возможностей областного и районного бюджетов.

7.3. Главным распорядителем денежных средств областного бюджета, направляемых на реализацию мероприятий Программы, является ГУ "Айтекебийский районный отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Актюбинской области".

Приложение к Программе

План мероприятий Программы

№ п/п	Наименование мероприятий Программы	Срок реализации	Источник финансирования	Ответственный исполнитель
1	2	3	4	5
Задача 1 Создание эффективных механизмов управления в области обращения с отходами, в том числе с коммунальными отходами
1.1	Пересмотр текущего механизма обращения с отходами, в том числе коммунальными отходами в соответствии с требованиями действующего законодательства регулирующее экологическое благосостояние.	2025-2029 гг.	в пределах средств на обеспечение текущей деятельности	- ГУ "Айтекебийский районный отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Актюбинской области", операторы полигонов ТБО, услугодатели.
1.2	Разработка и принятие нормативных правовых актов, направленных на регулирование отрасли обращения с отходами	2025-2029 гг.	в пределах средств на обеспечение текущей деятельности	- ГУ "Айтекебийский районный отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Актюбинской области"
1.3	Проведение конкурсного отбора для выбора регионального оператора по обращению с коммунальными отходами	2025-2029 гг.	в пределах средств на обеспечение текущей деятельности	- ГУ "Айтекебийский районный отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Актюбинской области"
1.4	Разработка и направление на утверждение в соответствующие представительные органы реальных и кокурентоспособных тарифов в области обращения с коммунальными отходами	2025-2029 гг.	в пределах средств на обеспечение текущей деятельности	- ГУ "Айтекебийский районный отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Актюбинской области"
1.5	Утверждение инвестиционных программ операторов по обращению с коммунальными отходами, осуществляющих регулируемые виды деятельности в области обращения с коммунальными отходами	2025-2029 гг.	в пределах средств на обеспечение текущей деятельности	- ГУ "Айтекебийский районный отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Актюбинской области"
1.6	Утверждение производственных программ операторов по обращению с твердыми коммунальными отходами, осуществляющих реглируемые виды деятельности в области обращения с твердыми коммунальными отходами	2025-2029 гг.	в пределах средств на обеспечение текущей деятельности	- ГУ "Айтекебийский районный отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Актюбинской области"
Задача 2. Создание и развитие инфраструктуры экологически безопасной обработки, утилизации и размещения отходов
2.1	Создание производственных мощностей в отрасли промышленности по обработке, утилизации, обезвреживанию отходов, в том числе отходов от использования товаров	2025-2029 гг.	внебюджетные источники	оператор по обращению с отходами
2.1.1	Реконструкция имеющихся полигонов в сельских округах на террирории Района с приведением их в надлежащее сояоятние по требования действующего законодательства.	2028 г.	областной бюджет и бюджет района	- ГУ "Айтекебийский районный отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Актюбинской области"
2.1.2	Строительство мусоросортировочной станции	2029 г.	внебюджетные источники	- ГУ "Айтекебийский районный отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Актюбинской области", операторы по обращению с отходами
Задача 3. Увеличение объемов обработки и утилизации отходов
3.1	Создание системы раздельного накопления отходов на территории Района	2025-2029 гг.	в пределах средств на обеспечение текущей деятельности	- ГУ "Айтекебийский районный отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Актюбинской области", операторы по обращению с отходами
3.2	Создание пунктов приема вторичного сырья от населения в населенных пунктах района	2025-2029 гг..	в пределах средств на обеспечение текущей деятельности	- ГУ "Айтекебийский районный отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Актюбинской области", операторы по обращению с отходами
3.3	Разработка и внедрение системы сбора и накопления ртутьсодержащих отходов, отходов электронного и электрического оборудования	2025-2029 гг.	внебюджетные источники	- ГУ "Айтекебийский районный отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Актюбинской области", операторы по обращению с отходами
Задача 4. Обеспечение экологической безопасности при хранении и захоронении отходов и проведение работ по экологическому восстановлению территорий, занятых под объектами размещения отходов, после завершения их эксплуатации или не соответствующих требованиям природоохранного и санитарно-эпидемиологического законодательства
4.1	Выявление и ликвидация вновь образованных мест несанкционированного размещения отходов	2025-2029 гг.	в пределах средств на обеспечение текущей деятельности	- ГУ "Айтекебийский районный отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Актюбинской области", операторы по обращению с отходами, МИО
4.2	Мониторинг состояния объектов размещения отходов. Оперативное получение достоверной информации о текущем состоянии объектов размещения отходов	2025-2029 гг.	в пределах средств на обеспечение текущей деятельности	- ГУ "Айтекебийский районный отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Актюбинской области", операторы по обращению с отходами, МИО
4.3	Вывод из эксплуатации и рекультивация объектов размещения твердых коммунальных отходов, не соответствующих требованиям природоохранного и санитарно-эпидемиологического законодательства	2025-2029 гг..	внебюджетные источники	Собственники земельных участков, на которых выявлены данные объекты
4.4	Рекультивация объектов размещения твердых коммунальных отходов после завершения их эксплуатации	2025-2029 гг.	внебюджетные источники	Собственники объектов размещения отходов, а также лица, во владении или в пользовании которых находятся данные объекты размещения отходов
Задача 5. Создание условий для привлечения инвесторов в отрасль промышленности по обработке, утилизации, обезвреживанию отходов
5.1	Рассмотрение инвестиционных проектов в сфере обращения с отходами в целях предоставления права на получение земельного участка в аренду в упрощенном порядке	2025-2029 гг.	в пределах средств на обеспечение текущей деятельности	- ГУ "Айтекебийский районный отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Актюбинской области"
5.2	Рассмотрение инвестиционных проектов в сфере обращения с отходами в целях предоставления налоговых льгот инвесторам, реализующим приоритетные инвестиционные проекты	2025-2029 гг.	в пределах средств на обеспечение текущей деятельности	- ГУ "Айтекебийский районный отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Актюбинской области"
5.3	Рассмотрение возможности заключения соглашений о государственно-частном партнерстве с инвестиционными обязательствами с целью строительства и (или) реконструкции объектов системы обращения с отходами	2025-2029 гг.	в пределах средств на обеспечение текущей деятельности	Акимат района
Задача 6. Формирование экологической культуры населения в области обращения с отходами
6.1	Организация и проведение экологических акций и мероприятий среди населения	2025-2029 гг..	в пределах средств на обеспечение текущей деятельности	Акимат района, ГУ "Айтекебийский районный отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Актюбинской области", операторы по обращению с отходами
6.2	Организация постоянного информирования граждан о реформировании системы управления отходами (введение раздельного сбора ТБО и т.д.)	2025-2029 гг.	в пределах средств на обеспечение текущей деятельности	Акимат района, ГУ "Айтекебийский районный отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Актюбинской области", операторы по обращению с отходами
6.3	Мониторинг и анализ материалов (статьи, заметки, публикации, видеоматериалы по вопросам обращения с отходами) в республиканских и региональных СМИ	2025-2029 гг.	в пределах средств на обеспечение текущей деятельности	Акимат района , ГУ "Айтекебийский районный отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог Актюбинской области", операторы по обращению с отходами

2025-2029 жылдарға арналған Әйтеке би ауданындағы коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасын бекіту туралы

Ақтөбе облысы Әйтеке би аудандық мәслихатының 2025 жылғы 28 қарашадағы № 430 шешімі

Қазақстан Республикасының Экология Кодексінің 365-бабы 3-тармағының 1) -тармақшасына, Қазақстан Республикасының "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы" Заңының 6-бабы 1-тармағының 15) -тармақшасына, "Жергілікті атқарушы органдарға коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасын әзірлеу жөніндегі әдістемелік ұсынымды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министрінің 2023 жылғы 18 мамырдағы № 154-ө бұйрығына сәйкес, Әйтеке би аудандық мәслихаты ШЕШІМ ҚАБЫЛДАДЫ:

1. 2025-2029 жылдарға арналған Әйтеке би ауданындағы коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасы осы шешімнің қосымшасына сәйкес бекітілсін.

2. Осы шешім алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Әйтеке би аудандық мәслихатының төрағасы:

Б. Д. Сейлханов

Әйтеке би аудандық мәслихаттың 2025 жылғы 28 қарашадағы № 430 шешіміне қосымша

2025-2029 жылдарға арналған Әйтеке би ауданындағы
коммуналдық қалдықтарды басқару
БАҒДАРЛАМАСЫ

Темірбек Жүргенов ауылы 2025 жыл

МАЗМҰНЫ

1.	Кіріспе	5
2.	Бағдарламаның төлқұжаты	7
3.	Қалдықтарды басқарудың ағымдағы жағдайын талдау 3.1. Жалпы ақпарат 3.2. Қатты тұрмыстық қалдықтардың түзілуі көлемдерін есептеу және негіздеу 3.3. Қалдықтарды басқарудың ағымдағы жағдайы	10 10 10 11
4.	Мақсаттар, міндеттер және міндетті көрсеткіштер	13
5.	Негізгі бағыттар, мақсатқа жету жолдары және тиісті шаралар	14
6.	Бағдарламаны жүзеге асыру бойынша іс-шаралар жоспары	16
7.	Қажетті ресурстар	19

Терминдер мен анықтамалар

Биологиялық ыдырайтын қалдықтар – анаэробты немесе аэробты ыдырауға ұшырауы мүмкін қалдықтар, соның ішінде бақша және саябақ қалдықтары, сондай-ақ тамақ өнеркәсібінің қалдықтарымен салыстырылатын тамақ қалдықтары, макулатура.

Қалдықтарды кәдеге жарату – қалдықтарды қауіпсіз сақтау үшін арнайы белгіленген орындарда оларды шығару мақсатынсыз шектеусіз мерзімге сақтау.

Коммуналдық қалдықтар – тұтыну қалдықтары, оның ішінде:

1) аралас қалдықтар және бөлек жиналған тұрмыстық қалдықтар, оның ішінде қағаз және картон, шыны, металдар, пластмассалар, органикалық қалдықтар, ағаш, тоқыма бұйымдары, қаптамалар, электр және электрондық жабдықтардың, батареялар мен аккумуляторлардың қалдықтары;

2) егер мұндай қалдықтар табиғаты мен құрамы бойынша тұрмыстық қалдықтарға ұқсас болса, аралас қалдықтар және басқа көздерден бөлек жиналған қалдықтар.

Ірі көлемді қалдықтар – тұтынушылық қасиеттерін жоғалтқан және өзінің көлеміне байланысты арнайы көліктерде тасымалдау мүмкіндігін жоққа шығаратын тұтыну және шаруашылық қызмет қалдықтары (тұрмыстық техника, жиһаз және т.б.).

Тұтыну қалдықтары - адам қызметінің нәтижесінде пайда болған, тұтынушылық қасиеттерін толық немесе ішінара жоғалтқан өнімдер және (немесе) өнімдер, олардың қаптамалары мен басқа да заттары немесе олардың қалдықтары, сақтау немесе пайдалану мерзіміне қарамастан, олардың қалдықтары. физикалық жай-күйі, сондай-ақ меншік иесі оны өз бетінше физикалық түрде кәдеге жарату немесе тұтыну қалдықтары ретінде құжаттау.

Электрондық және электр жабдықтарының қалдықтары – оның құрамдас бөліктерін, бөлшектерін, құрамдастарын қоса алғанда, қалдық, жарамсыз немесе ескірген электрондық және электр жабдықтары ретінде жіктеледі.

Азық-түлік қалдықтары – тамақ өнімдерін өндіру және тұтыну нәтижесінде пайда болатын тамақ өнеркәсібінің қалдықтарымен салыстырылатын қалдықтар.

Қалдықтарды көму алаңы – экологиялық, құрылыс және санитарлық-эпидемиологиялық талаптарға жауап беретін қалдықтарды шығару мақсатынсыз тұрақты орналастыруға арналған арнайы жабдықталған орын.

Қалдықтарды бөлек жинау – одан әрі мамандандырылған басқаруды жеңілдету мақсатында қалдықтарды түрлері немесе топтары бойынша бөлек жинау.

Қалдықтарды жинау – мамандандырылған ұйымдардың жеке және заңды тұлғалардан қалдықтарды одан әрі қалпына келтіруге немесе кәдеге жаратуға жіберу мақсатында ұйымдасқан түрде қабылдау қызметі.

Құрылыс қалдықтары – ғимараттарды, құрылыстарды, өндірістік объектілерді, жолдарды, инженерлік желілерді және басқа коммуникацияларды бұзу, демонтаждау, реконструкциялау, жөндеу (соның ішінде негізгі) немесе салу кезінде пайда болатын қалдықтар.

Тұрмыстық қатты қалдықтар – бұл қатты күйдегі тұрмыстық қалдықтар.

Қалдықтарды тасымалдау – қалдықтарды жинақтау, сұрыптау, қайта өңдеу, кәдеге жарату және (немесе) кәдеге жарату процесінде жинақтау, жинақтау орындары арасында мамандандырылған көлік құралдарын пайдалана отырып тасымалдаумен байланысты қызмет.

Қалдықтарды жою – нәтижесінде қалдықтардың көлемі және (немесе) массасы айтарлықтай азаятын және қалдықтардың физикалық күйі мен химиялық құрамы өзгеретін, бірақ өнім шығармайтын, жылу, химиялық немесе биологиялық процестермен қалдықтарды кәдеге жарату әдісі. немесе оның негізгі мақсаты ретінде энергия өндіру.

Қалдықтарды басқару – қалдықтарға қатысты олар пайда болған кезден бастап түпкілікті кәдеге жаратуға дейін жүргізілетін операциялар.

Тұрмыстық қатты қалдықтарды жинаудың орталықтандырылған жүйесі – меншік нысанына және қызмет түріне қарамастан тұрғын үйлерде немесе жекелеген ғимараттарда (құрылыстарда) тұратын (орналасқан) және (немесе) жұмыс істейтін жеке және заңды тұлғаларды қамтамасыз ету үшін жергілікті атқарушы органдар ұйымдастыратын жүйе. және контейнерлік алаңшалар мен контейнерлерге меншік құқығы жоқ, сондай-ақ жалпы пайдаланымдағы жерлерде орналасқан контейнерлік алаңшалар мен контейнерлерге меншік құқығы барлар, қатты тұрмыстық қалдықтарды жинау және тасымалдау бойынша қызметтер

1. КІРІСПЕ

Әйтеке би ауданы (қаз. Әйтеке би ауданы) - Қазақстанның Ақтөбе облысының солтүстік-шығысындағы Екінші деңгейдегі әкімшілік-аумақтық бірлік.

Ауданның әкімшілік орталығы - Темірбек Жүргенов ауылы.

Ауданның беті тегіс (биіктігі 100-400 м). Ауданның солтүстік-батыс бөлігін Мұғалжар таулары алып жатыр.

Климаты континентальды. Орташа температура қаңтар- -17 °C, шілде -22 °C. орташа жылдық жауын — шашын мөлшері-200-250 мм. Аудан аумағы бойынша солтүстіктен оңтүстікке қарай Қарабұтақ, Қайрақты, Шолақ-Қайрақты, Ұлыталдық, Балағалдық және т. б. салалары Ырғыз өзені ағып өтеді. Көлдер: Айке, Шалқар-Қарашатау, Белқопа, Тегиссор.

Топырақ каштан және қара каштан. Жусан, қамыс, қараған және басауданры өседі. Түлкі, қарсақ, қоян, қасқыр, борсық мекендейді; құстардан — қаз, үйрек, бүркіт, үкі және басауданр.

1966 жылы Комсомол ауданы ретінде құрылды. 1993 жылы Богеткөл ауданы болып өзгертілді. 1997 жылғы 17 маусымда Қазақстан Президентінің Жарлығымен Богеткөл ауданы Әйтеке би ауданы болып өзгертілді.

1993-1997 жылдары "Әйтеке би ауданы" атауын Қарабұтақ ауданы иеленді.

Әйтеке би ауданының әкімшілік-аумақтық құрамы:

Ауылдық округ	Елді мекендер
Темірбек Жүргенов ауылдық округі	Темірбек Жүргенов ауылы, Талдысай ауылы
Ақкөл ауылдық округі	Ақкөл ауылы
Ақтасты ауылдық округі	Ақтасты ауылы, Толыбай ауылы
Аралтоғай ауылдық округі	Аралтоғай ауылы, Милысай ауылы, Қияқты ауылы, Ұлғайсын бөлімшесі
Қызылжұлдыз ауылдық округі	Аралтөбе ауылы
Әйке ауылдық округі	Әйке ауылы, Тереңсай ауылы
Тұмабұлақ ауылдық округі	Тұмабұлақ ауылы, Сарбұлақ ауылы
Жабасақ ауылдық округі	Жабасақ ауылы, Аққұм ауылы, Байжанкөл ауылы
Жамбыл ауылдық округі	Жамбыл ауылы
Қайрақты ауылдық округі	Талдық ауылы
Қарабұтақ ауылдық округі	Қарабұтақ ауылы, Еңбек ауылы, Жарөткел ауылы, Белқопа ауылы
Құмкұдық ауылдық округі	Құмкұдық ауылы
Сарат ауылдық округі	Сарат ауылы
Сұлукөл ауылдық округі	Сұлукөл ауылы
Үшқатты ауылдық округі	Үшқатты ауылы

Бағдарлама шығарындыларға рұқсаттың берілген мерзіміне әзірленуде және оның ажырамас бөлігі болып табылады (он жылдан аспайтын (2029 жылға дейін)), кез келген өзгерістер мен толықтырулар енгізілген жағдада түзетулер мүмкін болады.

Бағдарламаны әзірлеу өндіріс пен тұтыну құрылымдарына оң өзгерістер енгізу үшін экономикалық немесе басқа тетіктерді пайдалана отырып, қалдықтарды азайтудың жедел саясатын әзірлеу мақсатында қалдықтардың көлемі мен құрамында болып жатқан өзгерістерді бағалау рәсімдерінің тиімділігін арттыруға бағытталған:

1. Өндірістік процестерді, оның ішінде қалдығы аз технологияларды енгізу есебінен жетілдіру;

2. Қалдықтарды қайта пайдалану немесе оларды пайдалануға мүдделі жеке және заңды тұлғаларға беру;

3. Ең жақсы қолжетімді технологияларды немесе басқа ақылға қонымды әдістерді пайдалана отырып, қалдықтарды өңдеу, қайта өңдеу немесе кәдеге жарату;

4. Бекітілген рекультивациялау жобаларына сәйкес қалдықтар полигондарын рекультивациялау.

ҚББ келесі нормативтік құжаттарға сәйкес орындалды:

1. Қазақстан Республикасының 2021 жылғы 2 қаңтардағы № 400-VI Экология кодексі;

2. Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 20 маусымдағы № 442 Жер кодексі;

3. Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 9 шілдедегі № 481 Су кодексі;

4. Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрінің м.а. 2021 жылғы 9 тамыздағы № 318 "Қалдықтарды басқару бағдарламасын әзірлеу қағидаларын бекіту туралы" бұйрығы;

5. Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрінің 2021 жылғы 30 шiлдедегі № 280 "Экологиялық бағалауды ұйымдастыру және өткізу жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" бұйрығы;

6. Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрінің м.а. 2021 жылғы 6 тамыздағы № 314 "Қалдықтар сыныптауышын бекіту туралы" бұйрығы;

7. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2020 жылғы 25 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-331/2020 "Өндіріс және тұтыну қалдықтарын жинауға, пайдалануға, қолдануға, залалсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға және көмуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" бұйрығы;

8. Қазақстан Республикасы Экология және биоресурстар министрлігінің 1997 жылдың 29 тамызындағы РНҚ 03.3.0.4.01.-96. "Қоршаған орта компоненттерінің өндіріс және тұтыну қалдықтарының уытты заттарымен ластану деңгейін анықтау жөніндегі әдістемелік нұсқаулық";

2. Бағдарлама төлқұжаты

Бағдарламаның атауы	- 2025-2029 жылдарға арналған Ақтөбе облысы Әйтеке би ауданы бойынша коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасы
Бағдарламаны әзірлеудің себептері	- Қазақстан Республикасының 2021 жылдың 2 қаңтардағы Экологиялық кодексінің 365 бабы
Бағдарламаны іске асыру мерзімі	- 2025 – 2029 жылдар
Жауапты орындаушы	- "Ақтөбе облысы Әйтеке би аудандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі
Бағдарлама мақсаттары	- тұрмыстық қатты қалдықтарды қоса алғанда, өндірістік және тұтыну қалдықтарынан қоршаған ортаның ластануын азайтуды қамтамасыз ететін қалдықтарды басқарудың тиімді өңірлік жүйесін құру; қалдықтардың түзілуін болдырмау және азайту, оларды қайталама шаруашылық айналымға тарту
Бағдарлама мақсаттары	- тұрмыстық қатты қалдықтарды қоса алғанда, қалдықтарды басқару саласында тиімді басқару тетіктерін құру; - қалдықтарды экологиялық қауіпсіз қайта өңдеу, кәдеге жарату және кәдеге жарату инфрақұрылымын құру және дамыту; - қалдықтарды қайта өңдеу және кәдеге жарату көлемін ұлғайту; - қалдықтарды сақтау және орналастыру кезiнде экологиялық қауiпсiздiктi қамтамасыз ету және қалдықтарды орналастыру объектiлерi орналасқан аумақтарды пайдалану аяқталғаннан кейiн немесе экологиялық және санитарлық-эпидемиологиялық заңнаманың талаптарына сәйкес келмейтiн аумақтарды экологиялық қалпына келтiру жөнiндегi жұмыстарды жүргiзу; - өңдеу, кәдеге жарату және қалдықтарды кәдеге жарату үшін салаға инвесторларды тарту үшін жағдай жасау; - қалдықтарды басқару саласында халықтың экологиялық мәдениетін қалыптастыру
Бағдарламаның негізгі іс-шаралары	- аймақтық операторларды конкурстық іріктеуді жүргізу; - тұрмыстық қатты қалдықтарды өңдеу объектілерін салу және реконструкциялау; - қалдықтарды орналастыру көлемдерін азайту; - экологиялық және санитарлық-эпидемиологиялық заңнаманың талаптарына сәйкес келмейтін қатты тұрмыстық қалдықтарды орналастыру объектілерін пайдаланудан шығару және рекультивациялау; - қалдықтарды басқару саласындағы инвестициялық жобаларды мемлекеттік қолдауды қамтамасыз ету, қалдықтармен жұмыс істеу жүйесі объектілерін салу және (немесе) реконструкциялау мақсатында шарттар (келісімшарттар) жасасу; - аудан тұрғындары арасында экологиялық науқандар мен іс-шараларды ұйымдастыру және өткізу;
Бағдарламаны қаржыландыру	- Қаржыландыру көлемі тиісті кезеңде Әйтеке би ауданында коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы іс-шараларды қаржыландыруға жергілікті атқарушы органдарға берілген бюджет қаражатының санына байланысты айқындалады*.
Бағдарламаны іске асырудың күтілетін түпкілікті нәтижелері	- 2029 жылдан бастап қатты тұрмыстық қалдықтардың жалпы көлеміндегі өңделген қатты тұрмыстық қалдықтардың үлесі – 100%; - 2026 жылдан бастап қатты тұрмыстық қалдықтардың жалпы көлемінде қайта өңделген қатты тұрмыстық қалдықтардың үлесі 14,5% құрайды; - 2028 жылдан бастап қатты тұрмыстық қалдықтардың жалпы көлемінде кәдеге жаратуға (көшіруге) жіберілген қатты тұрмыстық қалдықтардың үлесі 85,5 % құрайды; - халықты жоспарлы және жүйелі тазалау жүйесімен қамту пайызы 2028 жылдан бастап 99,9% құрайды; - анықталған рұқсат етілмеген қалдықтарды орналастыру орындарының жалпы санындағы жойылған рұқсат етілмеген қалдықтарды орналастыру орындарының үлесі – 2026 жылдан бастап 100%; - қалдықтарды басқару саласындағы ақпаратқа қолжетімді азаматтардың үлесі – 100%
Бағдарламаның іске асырылуын бақылауды ұйымдастыру	- Бағдарлама іс-шараларының орындалуын бақылауды Бағдарламаның жауапты орындаушысы жүзеге асырады - "Ақтөбе облысы Әйтеке би аудандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі

* - қаржыландырудың көлемі мен мерзімі анықтама үшін берілген және қалдықтарды шығару операторларының инвестициялық бағдарламаларымен айқындалатын болады

3. АЙМАҚТАҒЫ КОММУНАЛДЫҚ ҚАЛДЫҚТАРДЫ БАСҚАРУДЫҢ ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ

3.1 Жалпы ақпарат

3.1.1. Статистикаға сәйкес, 2024 жылдың соңында аудан аумағында 24 895 адам тұрады, халық негізгі жеке секторда тұрады.

3.1.2. Жыл сайын ауданда 5,8 мың тоннадан астам халық тұтынуы мен өндіріс қалдықтары түзіледі, оның 5,1 мың тоннасы көппәтерлі үйлер мен жеке тұрғын үйлерге тиесілі. Халықтың тіршілік әрекетінен go060 жасыл тізімі (тамақ қалдықтары, тұрмыстық қоқыс, орау материалдары және т.б.) - қатты, улы емес, суда ерімейтін; металл контейнерлерге жиналады.

3.2. Тұрмыстық қатты қалдықтардың түзілу және негіздеу көлемдерін есептеу

РНД 03.1.0.3.01-96 "өндіріс қалдықтарының түзілу және орналастыру көлемін нормалау тәртібі" (Алматы, 1996) сәйкес қатты-тұрмыстық қалдықтардың түзілу көлемі мынадай формула бойынша айқындалады:

Q = Р * М * ртбо, қайда:

Р-жылына бір адамға қалдықтардың жинақталу нормасы, т / жыл * адам

М-халық саны, 24 895 адам (статистика бойынша);

ртбо-қатты-тұрмыстық қалдықтардың үлес салмағы, т/м3-0,20

Жеке үйлердің тұрғындарынан қалдықтардың пайда болуының жылдық орташа нормасы - абаттандырылған және абаттандырылмаған үй иелерінің тұрғындары үшін – 1,03 м3/адам (Әйтеке би аудандық мәслихатының 2024 жылғы 2 қыркүйектегі № 257 шешіміне сәйкес) қабылданды.

Бұл түзілу нормалары тұрғын үйлерде, ұйымдарда және кәсіпорындарда пайда болатын тұтыну саласының барлық қалдықтарын, сондай-ақ көшелердегі қоқыстарды, тұрғын үйлердегі жылыту қондырғыларының қалдықтарын, пәтерлерді ағымдағы жөндеуден шыққан қоқыстарды және т.б. қамтитын қатты тұрмыстық қалдықтар үшін қабылданды.

Аудан тұрғындары мен кәсіпорындарынан ҚТҚ қалдықтарының пайда болу көлемін есептеу нәтижелері (бөлек жинаусыз) 3.1-кестеде келтірілген.

Тұрмыстық қатты қалдықтардың түзілуі, тонна/жыл			Қатты қалдықтардың жалпы көлемі, м3/жыл
жайлы үйлерде тұратын тұрғындардан	нашар жабдықталған үйлерде тұратын тұрғындардан	кәсіпорындардан
3 734*1,03:0,20= 769,2	21 161*1,03*0,2= 4 359,16	3200*1,03*0,2 = 659,2	5 787,56 тонн/жыл не 28 937,8 м3/жыл

3.3. Қалдықтарды басқарудың ағымдағы жағдайы

2025 жылғы 01 қыркүйектегі жағдай бойынша ауданда Темірбек Жүргенов ауылдық округінің аумағында орналасқан, ауданы 6,2 га болатын 1 ҚТҚ полигоны бар.

Аудан бойынша ҚТҚ жинау және әкетумен мамандандырылған техникасы мен тиісті персоналы бар бірнеше жеке кәсіпорындар айналысады .

1-кестеде соңғы 3 жылдағы аудан бойынша ҚТҚ-ның түзілу және қайта өңдеу көлемі бойынша деректер келтірілген.

Қазіргі уақытта жиналған қалдықтардың көлемі бойынша "Әйтеке би ауданы әкімдігінің тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі, автомобиль жолдары бөлімі" КММ (бұдан әрі - ауданның ТКШ бөлімі) деректері қолжетімді: 2023 ж. - 25,6 мың м³, 2024 ж. - 26,8 мың м³., 2025 ж. - 28,8 м³. Пайда болған қалдықтарды есептеу халық санына қарай жүргізілді (Ұлттық статистика бюросының деректері бойынша)

1-кесте-Әйтеке би ауданы бойынша соңғы 3 жылдағы (2023-2025) коммуналдық қалдықтардың түзілу және қайта өңдеу көлемі.

№	Наименование	Өлшем бірлігі	Жылдлар
			2023	2024	2025
1	ҚТҚ түзілу көлемі
1.1	Қазақстан Республикасы*	Тонн	4 214 056	4 340 630	4 100 000
1.2	Ақтөбе облысы *	Тонн	299 764	300 886	303 741
1.3	Әйтеке би ауданы **	Тонн	5 128,37	5 356,00	5 768,00
2	Түзілген ҚТҚ жалпы көлемінен қайта өңдеу үлесі
2.1	Қазақстан Республикасы*	%	21,1	25,4	24
2.2	Ақтөбе облысы *	%	10,7	15,0	18,7
2.3	Әйтеке би ауданы **	%	0,0	0,0	0,0
3	Захоронение
3.1	Ақтөбе облысы *	Тонн	267 689,2	224 460,9	230 843,16
3.2	Әйтеке би ауданы **	Тонн	5 128,37	5 356,00	5 768,00

* ҚР ЭБЖМ деректері

** ТКШ бөлімінің деректері

1-кестенің деректері ауданда ҚТҚ білім берудің орташа жылдық көлемі 5,8 мың тоннаны құрайтынын көрсетеді, Бұл Ақтөбе облысында ҚТҚ білім берудің жалпы көлемінің шамамен 1,2% -. құрайды.

Ауданның ТКШ бөлімінің деректері бойынша аудандағы ҚТҚ өңдеу пайызы 0,0 % құрайды, яғни барлық қалдықтар көмуге жіберіледі. Ауданда ҚТҚ сұрыптау кәсіпорныны қалыптаспаған ҚТҚ-ның барлық көлемін сұрыптауға мүмкіндік жоқ.

Қалдықтарды жинау және әкету аудан халқының 20,0 мыңға жуық адамын қамтыды, бұл 98,8 % құрайды, алайда орталықтандырылған жинау мен әкету аудан орталығында және басқа ауылдық округтердегі жақын маңдағы елді мекендерде ұйымдастырылған. Таяу жылдары Қазақстанның стратегиялық құжаттарында көрсетілгендей, халықты қамтуды біртіндеп 100% - ға дейін арттыра отырып, ҚТҚ-ны орталықтандырылған жинау мен әкетуді ұйымдастыру қажет.

Коммуналдық қалдықтардың түзілу және жинақталу нормалары және тарифтер

Коммуналдық қалдықтардың түзілу және жинақталу нормалары сондай-ақ халық үшін ҚТҚ жинауға, тасымалдауға, сұрыптауға және көмуге арналған тарифтерді Ақтөбе облысы Әйтеке би аудандық мәслихаты бекіткен ("Әйтеке би аудандық мәслихатының 2024 жылғы 2 қыркүйектегі № 257 шешіміне сәйкес бекітілген.)

Құжатқа сәйкес, жайлы және жайлы емес үй иелерінің бір тұрғынының коммуналдық қалдықтарын жинаудың орташа жылдық нормасы 1,03 м³ (шамамен 200 кг) құрайды. Коммуналдық қалдықтардың түзілу және жинақталу нормалары 2-кестеде келтірілген.

2 - кесте-Әйтеке би ауданы бойынша коммуналдық қалдықтардың түзілу және жинақталу нормалары

№	Коммуналдық қалдықтарды жинақтау объектісі	Есеп бірлігі	Коммуналдық қалдықтарды жинақтаудың жылдық нормасы, м3
1.	Абаттандырылған үй иелері	1 Тұрғын	1,03
	Абаттандырылмаған үй иелері

Аудан мәслихаты сондай-ақ халық үшін қатты тұрмыстық қалдықтарды жинауға, тасымалдауға, сұрыптауға және көмуге арналған тарифтерді бекітті ("Әйтеке би аудандық мәслихатының 2024 жылғы 2 қыркүйектегі № 257 шешіміне сәйкес бекітілген.) Әйтеке би ауданы бойынша ҚТҚ жинауға, тасымалдауға, сұрыптауға және көмуге арналған жаңа тарифтерді әзірлеуді және ауданның өкілді органдарына бекітуге енгізуді ұсынамын, өйткені бүгінгі күні қолданыстағы тарифтер инфляция мен басқа да экономикалық көрсеткіштердің өсуімен қатар төмен болып табылады.

Тарифтер 3-кестеде келтірілген.

3 - кесте-Әйтеке би ауданы бойынша халық үшін қатты тұрмыстық қалдықтарды жинауға, тасымалдауға, сұрыптауға және көмуге арналған тарифтер

Атауы	Есептік бірлігі	Теңге (Қосылған құн салығынсыз теңге)
Жайлы үй иелері	1 тұрғыннан айына	230,77
Жайлы емес үй иелері
Бірлікке жылдық тариф (көлемі)	1 м3	2914, 8

4. БАҒДАРЛАМАНЫҢ МАҚСАТЫ, МІНДЕТТЕРІ МЕН МІНДЕТІ КӨРСЕТКІШТЕР

4.1. Бағдарламаның мақсаттары өндірістік және тұтыну қалдықтарынан қоршаған ортаның ластануын азайтуды қамтамасыз ететін коммуналдық қалдықтарды қоса алғанда, қалдықтарды басқарудың тиімді өңірлік жүйесін құру; қалдықтардың түзілуін болдырмау және азайту, оларды қайталама шаруашылық айналымға тарту.

4.2. Көрсетілген мақсаттарға қол жеткізу осы Бағдарламамен бекітілген ауданында қалдықтарды, оның ішінде коммуналдық қалдықтарды басқарудың аумақтық схемасында көзделген іс-шараларды іске асыру арқылы қамтамасыз етіледі.

4.3. Бұл мақсатқа жету келесі міндеттерді шешу арқылы жоспарланады:

4.3.1. 1-міндет. Қалдықтармен, оның ішінде коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу саласында тиімді басқару тетіктерін құру.

1-міндеттің шешімі аудан аумағында өндіріс және тұтыну қалдықтарының айналымына байланысты проблемаларды шешу үшін қажетті нормативтік-құқықтық және ақпараттық-техникалық базаны қалыптастыруға бағытталған.

4.3.2. Тапсырма 2. Қалдықтарды экологиялық қауіпсіз өңдеу, қайта өңдеу және кәдеге жарату инфрақұрылымын құру және дамыту.

2 тапсырманың шешілуі бағдарламаның "Тұрақты тазалау жүйесімен халықты қамту пайызына" қол жеткізуге ықпал етеді.

4.3.3. Тапсырма 3. Қалдықтарды өңдеу және кәдеге жарату көлемін ұлғайту.

3 тапсырманың шешілуі Бағдарламаның мақсаттарына қол жеткізуге ықпал етеді:

"коммуналдық қалдықтардың жалпы көлеміндегі өңделген коммуналдық қалдықтардың үлесі";

"коммуналдық қалдықтардың жалпы көлеміндегі қайта өңделген коммуналдық қалдықтардың үлесі";

"кәдеге жаратуға (кәдеге жаратуға) жіберілген коммуналдық қалдықтардың коммуналдық қалдықтардың жалпы көлеміндегі үлесі".

4.3.4. Тапсырма 4. Қалдықтарды сақтау және көму кезінде экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету және қалдықтарды орналастыру объектілері орналасқан аумақтарды пайдалану аяқталғаннан кейін немесе экологиялық және санитарлық-эпидемиологиялық заңнаманың талаптарына сәйкес келмейтін аумақтарды экологиялық қалпына келтіру жұмыстарын жүргізу.

4 тапсырманың шешілуі "Анықталған рұқсат етілмеген қалдықтарды орналастыру орындарының жалпы санындағы жойылған рұқсат етілмеген қалдықтарды орналастыру орындарының үлесі" Бағдарламаның мақсатына қол жеткізуге ықпал етеді.

4.3.5. Тапсырма 5. Қалдықтарды қайта өңдеу, кәдеге жарату және кәдеге жарату үшін салаға инвесторларды тарту үшін жағдай жасау.

5 тапсырманың шешілуі қалдықтарды өңдеу бойынша жаңа объектілерді салуға және іске қосуға жәрдемдеседі, осылайша Бағдарламаның келесі мақсаттарына қол жеткізеді:

"коммуналдық қалдықтардың жалпы көлеміндегі өңделген коммуналдық қалдықтардың үлесі";

"коммуналдық қалдықтардың жалпы көлеміндегі қайта өңделген коммуналдық қалдықтардың үлесі";

"кәдеге жаратуға (кәдеге жаратуға) жіберілген коммуналдық қалдықтардың коммуналдық қалдықтардың жалпы көлеміндегі үлесі".

4.3.6. Тапсырма 6. Қалдықтарды басқару саласында халықтың экологиялық мәдениетін қалыптастыру.

6 тапсырманың шешілуі "Қалдықтарды басқару саласында азаматтардың ақпаратқа қолжетімділік үлесін арттыру" бағдарламасының мақсатына қол жеткізуге ықпал етеді.

5. НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ, МАҚСАТҚА ЖЕТУДІҢ ЖОЛДАРЫ ЖӘНЕ ТИІСТІ ШАРАЛАР

Қалдықтарды басқару саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі принциптері:

●адам денсаулығын қорғау, қоршаған ортаның қолайлы жағдайын сақтау немесе қалпына келтіру және биологиялық әртүрлілікті сақтау;

●қоғамның тұрақты дамуын қамтамасыз ету мақсатында қоғамның экологиялық және экономикалық мүдделерінің ғылыми негізделген үйлесімі;

●қалдықтарды басқаруда ең жақсы қолжетімді технологияларды пайдалану;

●қалдықтардың мөлшерін азайту мақсатында материалды және шикізатты кешенді өңдеу;

●қалдықтардың мөлшерін азайту және оларды шаруашылық айналымға тарту мақсатында қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы қызметті ●кономикалық реттеу әдістерін қолдану;

●заңнамаға сәйкес қалдықтарды басқару саласындағы ақпаратқа қол жеткізу;

●қалдықтарды басқару саласындағы халықаралық ынтымақтастыққа қатысу болып табылады.

Қалдықтарды шығарушылар мен меншік иелері Қазақстан Республикасының қоршаған ортаны қорғау және орнықты дамуын қамтамасыз ету мүддесінде қалдықтардың түзілуін болдырмау және түзілетін қалдықтарды басқару жөніндегі іс-шаралардың төмендеу ретімен келесідей иерархиясын қолдануға міндетті:

●қалдықтардың пайда болуының алдын алу;

●қалдықтарды қайта пайдалануға дайындау;

●қайта өңдеу;

●қайта өңдеу;

●қалдықтарды шығару.

Қалдықтарды қайта пайдалану, кәдеге жарату, кәдеге жарату және кәдеге жарату жөніндегі операцияларды жүзеге асыру кезінде қалдықтар иелері қажет болған жағдайда сұрыптау, қайта өңдеу және жинақтау бойынша қосалқы операцияларды жүргізуге құқылы.

Қалдықтардың алдын алу дегеніміз зат, материал немесе өнім қалдыққа айналмас бұрын қабылданған және бағытталған шаралар:

●түзілетін қалдықтардың мөлшерін азайту (соның ішінде өнімді қайта пайдалану немесе олардың қызмет ету мерзімін ұзарту арқылы);

●түзілетін қалдықтардың қоршаған ортаға және адам денсаулығына кері әсер ету деңгейін төмендету;

●материалдардағы немесе бұйымдардағы зиянды заттардың құрамын азайту.

Қайта пайдалану қалдықтарға айналмаған өнімдер немесе олардың құрамдас бөліктері осындай өнімдер немесе олардың құрамдас бөліктері жасалған мақсатта қайта пайдаланылатын кез келген операцияны білдіреді. Теріс әсерді азайту мүмкін болмаса, қалдықтарды қалпына келтіру керек. Қалпына келтіруге болмайтын қалдықтар ҚР ЭК 327-бабының талаптарына сәйкес келетін қауіпсіз әдістерді пайдалана отырып жойылуы тиіс. Иерархиялық принципті қолдану кезінде сақтық қағидаты мен орнықты даму принципі, техникалық негізділігі және экономикалық орындылығы, сондай-ақ қоршаған ортаға, адам денсаулығына және елдің әлеуметтік-экономикалық дамуына әсер етудің жалпы деңгейі ескерілуге ​​тиіс. ҚР ЭК 330 бабына сәйкес, түзілетін қалдықтар, егер бұл техникалық, экономикалық және экологиялық тұрғыдан негізделген болса, оның пайда болу көзіне мүмкіндігінше жақын қалпына келтірілуге ​​немесе жоюға жатады. ҚР ЭК 331 бабы негізінде қалдықтарды қалыптастыратын шаруашылық жүргізуші субъектілер осындай қалдықтарды олар пайда болған кезден бастап, ҚР ЭК 339-бабының 3-тармағына сәйкес қалпына келтіру жөніндегі операцияларды жүзеге асыратын тұлғаның меншігіне бергенге дейін оларды тиісінше басқаруды қамтамасыз етуге немесе лицензия негізінде қалдықтарды кәдеге жаратуға жауапты. Қоршаған ортаны қорғауды және адам өмірі және (немесе) денсаулығы үшін қолайлы жағдайларды қамтамасыз ету, кәдеге жаратуға жататын қалдықтардың мөлшерін азайту және оларды қайта пайдалануға, кәдеге жаратуға және кәдеге жаратуға дайындауды ынталандыру мақсатында жинақтау лимиттері мен қалдықтарды орналастыру лимиттері белгіленеді.

Қалдықтарды жинақтау және орналастыру лимиттерін негіздеу

Экологиялық кодекстің 41-бабына сәйкес "Қалдықтарды жинақтау және орналастыру лимиттерін қалдықтармен жұмыс істеу бағдарламасындағы I және II санаттағы объектілерді пайдаланушылар экологиялық рұқсат алғаннан кейін негіздейді. Қалдықтарды жинақтау және орналастыру лимиттері I және II санаттар объектілеріне кіретін қалдықтардың әрбір нақты жинақталған учаскесі үшін тиісті жинақтау орнында сақтауға рұқсат етілген түрлері бойынша қалдықтардың шекті мөлшері (салмағы) түрінде белгіленеді осы Кодекске сәйкес белгіленген мерзім. Қалдықтардың жинақталуы - қалдықтарды кодекспен және санитарлық талаптармен бекітілген мерзімге арнайы бөлінген орындарда уақытша сақтау.

Қалдықтарды жинақтау орындары: 1) қалдықтарды жинау (мамандандырылған ұйымдарға беру) күніне дейін алты айдан аспайтын мерзімде түзілу орнында уақытша сақтау немесе осы қалдықтармен қалпына келтіру немесе жою операцияларын жасайтын объектіге өз бетінше көшіруге арналған.

Қалдықтарды полигондарға шығару жоспарлануда. ҚР ЭК сәйкес барлық қалдықтар, мүмкін болса, қалдықтарды азайту және қауіпті қасиеттерін азайту үшін сұрыпталуы және өңделуі керек.

Полигонға жеткізілетін барлық қалдықтар қажет және мүмкіндігінше өңделеді.

6. БАҒДАРЛАМАНЫ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ БОЙЫНША іс-шаралар ЖОСПАРЫ

6.1. Бағдарламаның іс-шаралары – Бағдарламаның мақсаттарына сәйкес топтастырылған, мерзімдері мен жауапты орындаушыларымен келісілген шаралар жүйесі.

Бағдарламада қойылған міндеттерді шешу үшін бірінші кезектегі шаралар белгіленді.

6.2. 1-тапсырманы шешу үшін ауданындағы өндірістік және тұтыну қалдықтарын басқарумен байланысты мәселелерді шешу үшін қажетті нормативтік-құқықтық, ақпараттық-техникалық базаларды құруға бағытталған іс-шаралар кешенін іске асыру жоспарлануда:

6.2.1. Ауданындағы қалдықтарды басқару жүйесін реттеуге бағытталған нормативтік құқықтық актілерді әзірлеу және қабылдау.

6.2.2. Коммуналдық қалдықтарды басқару бойынша аймақтық операторларды конкурстық іріктеуді өткізу. Коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі өңірлік операторларды конкурстық іріктеу Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу туралы заңнамасына сәйкес конкурстық негізде жүзеге асырылады.

6.2.3. Коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы шекті тарифтерді бекіту.

Тұрмыстық қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы шекті тарифтерді бекітуді аудан мәслихаты Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен бекітілген Қатты тұрмыстық қалдықтарды жинау, тасымалдау, сұрыптау және орналастыру үшін халыққа арналған тарифтерді есептеу әдістемесіне сәйкес жүзеге асырады. Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрінің 2021 жылғы 14 қыркүйектегі № 377 бұйрығы.

6.2.4. Коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы реттелетін қызметті жүзеге асыратын коммуналдық қалдықтарды басқару операторларының инвестициялық бағдарламаларын бекіту.

6.2.5. Коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы реттеліп көрсетілетін қызметті жүзеге асыратын коммуналдық қалдықтарды басқару операторларының өндірістік бағдарламаларын бекіту.

6.3. 2-тапсырманы шешу үшін келесі шаралар қарастырылған:

6.3.1. Қалдықтармен жұмыс істеу саласында (оның ішінде тауарларды пайдаланудан қалған қалдықтармен)өндірістік қуаттарды құру:

қалдықтарды өңдеу саласында;

қалдықтарды кәдеге жарату саласында;

қалдықтарды орналастыру саласында.

6.3.2. Коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу объектілерін салу және (немесе) реконструкциялау. Бұл шараны ауданлық қалдықтарды басқару операторлары жүзеге асырады.

Тұрмыстық қалдықтармен жұмыс істеу объектілерін салу және (немесе) реконструкциялау ауданны дамыту жоспарында пайдалануы көзделген тиісті өндірістік қуаттар жетіспейтін жағдайда жүзеге асырылады.

Құрылысы жоспарланған қалдықтарды басқару объектілерінің негізгі сипаттамалары туралы ақпарат Бағдарламаға 1-қосымшада келтірілген.

Қайта құруға жоспарланған қалдықтарды басқару объектілерінің негізгі сипаттамалары туралы ақпарат Бағдарламаға 2-қосымшада келтірілген.

6.4. 3-тапсырманы шешу үшін қалдықтарды кәдеге жаратуды ынталандыруға және қалдықтарды кәдеге жарату көлемін азайтуға бағытталған шаралар кешенін іске асыру жоспарлануда:

6.4.1. Әйтеке би ауданында коммуналдық қалдықтарды бөлек жинақтау жүйесін құру.

Коммуналдық қалдықтарды бөлек жинақтауды ұйымдастыру көмілетін коммуналдық қалдықтардың мөлшерін азайтады және өндіріске қайтарылатын пайдалы фракциялардың көлемін арттырады.

6.4.2. Ауданның муниципалитеттерінің аумақтарында халықтан қайталама шикізатты қабылдау пункттерін құру.

6.4.3. Құрамында сынап бар қалдықтарды, электрондық және электр жабдықтарының қалдықтарын жинақтау жүйесін әзірлеу және енгізу.

6.5. 4-тапсырманы шешу үшін иесіз қалдықтарды, оның ішінде коммуналдық қалдықтарды орналастыру кезінде рұқсат етілмеген қалдықтарды орналастыру орындарын анықтауға және қоршаған ортаға зиян келтірудің алдын алуға, осындай залал жағдайларын анықтауға және оның салдарын жоюға, өткенді жоюға бағытталған іс-шаралар кешенін жүзеге асыру жоспарлануда. қоршаған ортаға зиян:

6.5.1. Рұқсат етілмеген қалдықтарды орналастырудың жаңадан пайда болған орындарын анықтау және жою.

6.5.2. Қалдықтарды кәдеге жарату объектілерінің жай-күйін бақылау қалдықтарды орналастыру объектілерінің ағымдағы жай-күйі туралы сенімді ақпаратты жылдам алуға мүмкіндік береді, оның ішінде:

қалдықтарды орналастыру қондырғыларының геометриялық параметрлері;

жинақталған қалдықтардың көлемі, қалдықтарды орналастыру алаңы;

қалдықтарды орналастыру объектілерінің ішкі құрылымы және полигондардың жеке учаскелерінің жағдайы;

қалдықтарды орналастыру объектілерін орналастыру, жобалау, пайдалану және рекультивациялау ережелерін сақтау;

қалдықтарды орналастыру орындары бетінің құрамдас құрамы (қалдықтардың морфологиясы);

аумақты мелиорациялау тиімділігі;

қалдықтарды орналастыру орындарында келеңсіз құбылыстар мен процестердің дамуын болжау (шеткі аумақтағы шөптердің зақымдануы, аумақтан ағын судың болуы, өздігінен жану, жану, жану).

6.5.3. Коммуналдық қалдықтарды орналастыру объектілерін пайдалану аяқталғаннан кейін немесе экологиялық және санитарлық-эпидемиологиялық заңнама талаптарына сәйкес келмейтін, оның ішінде:

қатты тұрмыстық қалдықтар полигондарын рекультивациялау бойынша жобалық-сметалық құжаттаманы әзірлеу.

тұрмыстық қатты қалдықтарды орналастыру объектілерін пайдалану аяқталғаннан кейін пайдаланудан шығару және рекультивациялау.

Қазақстан Республикасы Экологиялық кодексінің 356-бабына сәйкес, полигонды (полигонның бір бөлігін) жапқаннан кейін полигон операторы аумақты рекультивациялауды жүзеге асырады және 1-сыныпты полигондар үшін отыз жыл бойы полигон газы мен сілті суының шығарындыларына мониторингті жүзеге асырады; 2-сыныпты полигондар үшін жиырма жыл, 3-сыныпты полигондар үшін бес жыл. Бүлінген жерлерді қалпына келтіруге және кейінгі мониторингке қаражат полигондарды жою қорынан түседі.

6.5.4. Экологиялық және санитарлық-эпидемиологиялық заңнаманың талаптарына сәйкес келмейтін коммуналдық қалдықтарды орналастыру орындарын рекультивациялау.

Қазақстан Республикасы Жер кодексінің 140-бабына сәйкес жер учаскелерінің меншік иелері мен жер пайдаланушылар бүлінген жерлерді рекультивациялауға, олардың құнарлылығын және жердің басқа да пайдалы қасиеттерін қалпына келтіруге және оны уақтылы тартуға бағытталған іс-шараларды жүргізуге міндетті. экономикалық айналым.

6.6. 5-тапсырманы шешу үшін қалдықтарды басқару саласындағы инвестициялық жобаларды мемлекеттік қолдауды қаржыландыру есебінен қамтамасыз ету, оның ішінде:

Қазақстан Республикасының қолданыстағы Салық кодексіне сәйкес инвесторларға салықтық жеңілдіктер беру;

Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қалдықтарды өңдеу объектілерін салу үшін инвесторларға оңайлатылған негізде жалға жер учаскелерін беру;

Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасы шеңберінде материалдық ынталандыруды қамтамасыз ету көзделген.

Сондай-ақ осы іс-шара аясында қалдықтарды өңдеу объектілерін салу және (немесе) реконструкциялау мақсатында мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарттарын, инвестициялық міндеттемелермен жалға беру шартын жасасу күтілуде.

6.7. 6-тапсырманы шешу үшін қалдықтарды басқару саласындағы ақпаратқа қолжетімділікті қамтамасыз етуге бағытталған шаралар кешенін іске асыру жоспарлануда:

6.7.1. Аудан тұрғындары арасында экологиялық акциялар мен іс-шараларды ұйымдастыру және өткізу.

6.7.2. Қалдықтарды басқару жүйесін реформалау туралы азаматтарды үнемі хабардар етуді ұйымдастыру.

6.7.3. Республикалық және облыстық БАҚ материалдарына мониторинг және талдау. Іс-шара қоғамдық пікірді зерделеу және қалдықтарды басқару саласындағы мемлекеттік саясатты іске асырудан туындайтын тәуекелдерді азайту мақсатында өткізіледі деп жоспарлануда.

Оларды іске асыру мерзімдері, жауапты орындаушылар және қаржыландыру көздері көрсетілген Бағдарламаның іс-шаралар жоспары Бағдарламаға 3-қосымшада келтірілген.

7. ҚАЖЕТТІ РЕСУРСТАР

7.1. Бағдарламаны қаржыландыру республикалық, облыстық бюджет, ауданлық бюджет және бюджеттен тыс көздерден жүзеге асырылады.

Бағдарламаны қаржыландыру республикалық және (немесе) облыстық бюджетте оның іс-шараларын жүзеге асыруға көзделген дамуға арналған нысаналы трансферттер сомасы шегінде республикалық және облыстық бюджеттерден жүзеге асырылады.

Бағдарламаның іс-шараларын қоса қаржыландыруға бөлінген жергілікті бюджет қаражаты ауданның жергілікті мемлекеттік органдарының нормативтік құқықтық актілерімен айқындалады.

7.2. Бағдарламаны іске асыру барысында қаржыландыру көлемдері облыстық және ауданлық бюджеттердің нақты мүмкіндіктерін ескере отырып, жыл сайын нақтылануға жатады.

7.3. "Әйтеке би ауданы әкімдігінің тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі жяне автомобиль жолдары бөлімі" коммуналдық мемлекеттік мекемесі Бағдарламаның іс-шараларын іске асыруға бөлінген облыстық бюджет қаражатының негізгі басқарушысы болып табылады.

Бағдарламаға қосымша

Бағдарламаның іс-шаралар жоспары

№ т/б	Бағдарлама әрекеттерінің атауы	Іске асыру мерзімі	Қаржыландыру көзі	Жауапты орындаушы
1	2	3	4	5
1 тапсырма. Қалдықтарды, оның ішінде коммуналдық қалдықтарды басқару саласында тиімді басқару тетіктерін құру
1.1	Қалдықтарды, соның ішінде коммуналдық қалдықтарды басқарудың ағымдағы механизміне шолу	2025-2029 жж.	ағымдағы қызметті қолдауға арналған қаражат шегінде	"Ақтөбе облысы Әйтеке би аудандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі
1.2	Қалдықтарды басқару саласын реттеуге бағытталған нормативтік құқықтық актілерді әзірлеу және қабылдау	2025-2029 жж.	ағымдағы қызметті қолдауға арналған қаражат шегінде	"Ақтөбе облысы Әйтеке би аудандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі
1.3	Коммуналдық қалдықтарды басқару бойынша аймақтық операторды таңдау бойынша конкурстық іріктеу өткізу	2025-2029 жж.	ағымдағы қызметті қолдауға арналған қаражат шегінде	"Ақтөбе облысы Әйтеке би аудандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі
1.4	Коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы нақты және бәсекеге қабілетті тарифтерді әзірлеу және тиісті өкілді органдарға бекітуге жіберу	2025-2029 жж.	ағымдағы қызметті қолдауға арналған қаражат шегінде	"Ақтөбе облысы Әйтеке би аудандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі
1.5	Коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы реттелетін қызметті жүзеге асыратын коммуналдық қалдықтарды басқару операторларының инвестициялық бағдарламаларын бекіту	2025-2029 жж.	ағымдағы қызметті қолдауға арналған қаражат шегінде	"Ақтөбе облысы Әйтеке би аудандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі
1.6	Тұрмыстық қатты қалдықтарды басқару саласындағы қызметтің реттелетін түрлерін жүзеге асыратын ҚТҚ басқару жөніндегі операторлардың өндірістік бағдарламаларын бекіту.	2025-2029 жж.	ағымдағы қызметті қолдауға арналған қаражат шегінде	"Ақтөбе облысы Әйтеке би аудандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі
2 тапсырма. Қалдықтарды экологиялық қауіпсіз өңдеу, қайта өңдеу және кәдеге жарату инфрақұрылымын құру және дамыту
2.1	Өнеркәсіпте қалдықтарды, оның ішінде тауарларды пайдаланудан болған қалдықтарды қайта өңдеу, кәдеге жарату және кәдеге жарату бойынша өндіріс орындарын құру	2025-2029 жж.	бюджеттен тыс көздер	қалдықтарды басқару операторы
2.1.1	Қолданыстағы заңнаманың талаптары бойынша оларды тиісті жағдайға келтіре отырып, аудан аумағындағы ауылдық округтердегі бар полигондарды реконструкциялау.	2028 ж.	облыстық және ауданлық бюджеттер	"Ақтөбе облысы Әйтеке би аудандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі
2.1.2	Қалдықтарды сұрыптау станциясының құрылысы	2029 ж.	бюджеттен тыс көздер	"Ақтөбе облысы Әйтеке би аудандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі, қалдықтарды басқару операторы
3 тапсырма. Қалдықтарды өңдеу және кәдеге жарату көлемін ұлғайту
3.1	Ауданның аумағында қалдықтарды бөлек жинақтау жүйесін құру	2025-2029 жж.	ағымдағы қызметті қолдауға арналған қаражат шегінде	"Ақтөбе облысы Әйтеке би аудандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі, қалдықтарды басқару операторы
3.2	Ауданның аумағында халықтан қайталама шикізатты қабылдау пункттерін құру	2025-2029 жж.	ағымдағы қызметті қолдауға арналған қаражат шегінде	"Ақтөбе облысы Әйтеке би аудандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі, қалдықтарды басқару операторы
3.3	Құрамында сынап бар қалдықтарды, электрондық және электр жабдықтарының қалдықтарын жинау және жинақтау жүйесін әзірлеу және енгізу	2025-2029 жж.	бюджеттен тыс көздер	"Ақтөбе облысы Әйтеке би аудандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі, қалдықтарды басқару операторы
4 тапсырма. Қалдықтарды сақтау және көму кезінде экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету және қалдықтарды орналастыру объектілері орналасқан аумақтарды пайдалану аяқталғаннан кейін немесе экологиялық және санитарлық-эпидемиологиялық заңнаманың талаптарына сәйкес келмейтін аумақтарды экологиялық қалпына келтіру жұмыстарын жүргізу
4.1	Рұқсат етілмеген қалдықтарды орналастырудың жаңадан пайда болған орындарын анықтау және жою	2025-2029 жж.	ағымдағы қызметті қолдауға арналған қаражат шегінде	"Ақтөбе облысы Әйтеке би аудандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі, қалдықтарды басқару операторы, ЖАО
4.2	Қалдықтарды орналастыру орындарының жағдайын бақылау. Қалдықтарды кәдеге жарату объектілерінің ағымдағы жағдайы туралы сенімді ақпаратты жедел алу	2025-2029 жж.	ағымдағы қызметті қолдауға арналған қаражат шегінде	"Ақтөбе облысы Әйтеке би аудандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі, қалдықтарды басқару операторы, ЖАО
4.3	Экологиялық және санитарлық-эпидемиологиялық заңнама талаптарына сәйкес келмейтін қатты тұрмыстық қалдықтарды орналастыру орындарын пайдаланудан шығару және рекультивациялау	2025-2029 жж.	бюджеттен тыс көздер	Осы объектілер анықталған жер учаскелерінің меншік иелері
4.4	Тұрмыстық қатты қалдықтарды орналастыру орындарын пайдалану аяқталғаннан кейін қалпына келтіру	2025-2029 жж.	бюджеттен тыс көздер	Қалдықтарды орналастыру объектілерінің иелері, сондай-ақ осы қалдықтарды орналастыру объектілерінің меншігінде немесе пайдаланатын тұлғалар
5 тапсырма. Өңдеу, қайта өңдеу және қалдықтарды кәдеге жарату үшін салаға инвесторларды тарту үшін жағдай жасау
5.1	Жеңілдетілген тәртіппен жалға жер учаскесін алу құқығын беру мақсатында қалдықтарды басқару саласындағы инвестициялық жобаларды қарау	2025-2029 жж.	ағымдағы қызметті қолдауға арналған қаражат шегінде	"Ақтөбе облысы Әйтеке би аудандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі
5.2	Басым инвестициялық жобаларды іске асыратын инвесторларға салықтық жеңілдіктер беру мақсатында қалдықтарды басқару саласындағы инвестициялық жобаларды қарау	2025-2029 жж.	ағымдағы қызметті қолдауға арналған қаражат шегінде	"Ақтөбе облысы Әйтеке би аудандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі
5.3	Қалдықтарды басқару жүйесі объектілерін салу және (немесе) реконструкциялау мақсатында инвестициялық міндеттемелермен мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарттарын жасасу мүмкіндігін қарау	2025-2029 жж.	ағымдағы қызметті қолдауға арналған қаражат шегінде	Ауднының әкімдігі
6 тапсырма. Қалдықтарды басқару саласында халықтың экологиялық мәдениетін қалыптастыру
6.1	Халық арасында экологиялық науқандар мен іс-шараларды ұйымдастыру және өткізу	2025-2029 жж.	ағымдағы қызметті қолдауға арналған қаражат шегінде	Ауднаның әкімдігі, "Ақтөбе облысы Әйтеке би аудандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі, қалдықтарды басқару операторы
6.2	Қалдықтарды басқару жүйесін реформалау туралы азаматтарды үнемі хабардар етуді ұйымдастыру (қатты тұрмыстық қалдықтарды бөлек жинауды енгізу және т.б.)	2025-2029 жж.	ағымдағы қызметті қолдауға арналған қаражат шегінде	Ауднаның әкімдігі, "Ақтөбе облысы Әйтеке би аудандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі, қалдықтарды басқару операторы
6.3	Республикалық және өңірлік БАҚ-тағы материалдардың (қалдықтарды басқару мәселелері бойынша маауданлар, ескертулер, жарияланымдар, бейнероликтер) мониторингі және талдауы	2025-2029 жж.	ағымдағы қызметті қолдауға арналған қаражат шегінде	Ауднаның әкімдігі, "Ақтөбе облысы Әйтеке би аудандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі, қалдықтарды басқару операторы