Түркітілдес мемлекеттердің ынтымақтастық кеңесін құру туралы Нахчыван келісіміне өзгерістер енгізу туралы хаттаманы ратификациялау туралы

Қазақстан Республикасының Заңы 2025 жылғы 23 мамырдағы № 191-VIII ҚРЗ.

      Түркітілдес мемлекеттердің ынтымақтастық кеңесін құру туралы Нахчыван келісіміне өзгерістер енгізу туралы 2022 жылғы 11 қарашада Самарқандта жасалған хаттама осы Хаттаманың 10-бабын түсіндіру туралы мынадай мәлімдемемен ратификациялансын:

      "Түркітілдес мемлекеттердің ынтымақтастық кеңесін құру туралы Нахчыван келісіміне өзгерістер енгізу туралы хаттаманың 10-бабында көрсетілген құрылымдарға Түркі мемлекеттері ұйымы жанындағы байқаушы мәртебесінің берілуі Қазақстан Республикасының мұндай құрылымдарды мемлекет ретінде де, халықаралық құқықтың өзге субъектілері ретінде де тану актісі болып табылмайды.

      Қазақстан Республикасы осындай құрылымдар өкілдерінің Түркі мемлекеттері ұйымы шеңберінде Қазақстан Республикасында өткізілетін іс-шараларға қатысуы туралы шешім қабылдау құқығын өзіне қалдырады.".

      Қазақстан Республикасының
Президенті
Қ. ТОҚАЕВ

ТҮРКІТІЛДЕС МЕМЛЕКЕТТЕРДІҢ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ КЕҢЕСІҢ ҚҰРУ ТУРАЛЫ НАХЧЫВАН КЕЛІСІМІНЕ ӨЗГЕРІСТЕР ЕНГІЗУ ТУРАЛЫ ХАТТАМА

      Бұдан әрі "Тараптар" деп аталатын Әзербайжан Республикасы, Қазақстан Республикасы, Қырғыз Республикасы, Түркия Республикасы және Өзбекстан Республикасы

      бұдан әрі "Келісім" деп аталатын 2009 жылғы 3 қазанда Нахчыванда жасалған Түркітілдес мемлекеттердің ынтымақтастық кеңесін құру туралы Нахчыван келісімінің 21-бабына сүйене отырып,

      соңғы онжылдықтарда түркі мемлекеттері қол жеткізген елеулі саяси және әлеуметтік-экономикалық прогресті атап көрсете отырып,

      түркі әлеміндегі қатынастардың эволюциясын және түркі мемлекеттерінің Келісім шеңберінде жан-жақты ынтымақтастықты одан әрі тереңдетуге деген ортақ ерік-жігерін атап көрсете отырып,

      Түркітілдес мемлекеттердің ынтымақтастық кеңесінің зор жетістіктерін және оның құрылған кезінен бастап институционалдық дамуын жоғары бағалай келіп, олардың түркі әлемінде және халықаралық форумдарда бірлескен және үйлестірілген іс-қимылдарды қамтамасыз етудегі ұйымның рөлін одан әрі арттыруға бейілділігін атап көрсете отырып,

      Мемлекеттер басшылары кеңесінің 2021 жылғы 12 қарашадағы "Түркітілдес мемлекеттердің ынтымақтастық кеңесі" атауын "Түркі мемлекеттері ұйымы" деп өзгерту туралы шешімін назарға ала отырып,

      төмендегілер туралы келісті:

1-бап

      Келісімнің атауы мынадай редакцияда жазылсын:

      "Түркі мемлекеттері ұйымын құру туралы Нахчыван келісімі".

2-бап

      Келісімнің 1-бабы мынадай редакцияда жазылсын:

"Түркі мемлекеттері ұйымы

      Тараптар "Түркі мемлекеттері ұйымы" (бұдан әрі - ТМҰ) деп аталатын халықаралық ұйымды құрады.".

3-бап

      Келісімнің бүкіл мәтіні бойынша "ТМЫК" деген аббревиатура "ТМҰ" деген аббревиатурамен ауыстырылсын.

4-бап

      Келісімнің бүкіл мәтіні бойынша тиісті септіктердегі "түркітілдес мемлекеттер" деген сөздер "түркі мемлекеттері" деген сөздермен ауыстырылсын.

5-бап

      Келісімнің 4-бабы мынадай редакцияда жазылсын:

"ТМҰ-ның сабақтас және үлестес ұйымдары

      Түркі мемлекеттерінің Парламенттік ассамблеясы (ТүркПА) ТМҰ-мен сабақтас ұйым ретінде түркі мемлекеттерінің парламенттері арасындағы ынтымақтастықты тереңдету үшін 2008 жылғы 21 қарашадағы Ыстанбұл келісіміне сәйкес жұмыс істейді.

      ТМҰ-ның сабақтас ұйымы ретінде ТҮРКСОЙ, сондай-ақ үлестес ұйымдары ретінде Түркі академиясы мен Түркі мәдениеті және мұрасы қоры өз мандаттары шеңберінде мәдени, ғылыми және білім ынтымақтастығы жөніндегі қызметті жүзеге асырады, түркі әлемінің ортақ құндылықтарын таратады және танымал етеді, сондай-ақ түркі мәдениеті мен мұрасын қорғайды және ілгерілетеді.

      Тараптар осы Келісімінің міндеттері мен мақсаттарын іске асыру үшін басқа да ұйымдар мен мекемелер құра алады.".

6-бап

      Келісімнің 5-бабының үшінші бөлігіндегі және 6-бабының төртінші бөлігіндегі "кезектен тыс" деген сөздерден кейін "және бейресми" деген сөздермен толықтырылсын және "отырысы" деген сөз "отырыстары" деген сөзбен ауыстырылсын.

7-бап

      Келісімнің 7-бабының екінші бөлігіндегі "СІМК-нің қабылдауы және МБК-нің бекітуі" деген сөздер "СІМК-нің бекітуі және МБК-нің қабылдауы" деген сөздермен ауыстырылсын.

8-бап

      Келісімнің 8-бабы мынадай редакцияда жазылсын:

"Төрағалық ету

      МБК-нің кезекті отырысын қабылдайтын Tapaп МБК-ңің келесі кезекті отырысына дейін ТМҰ-ның Төрағасы болып табылады.".

9-бап

      Келісімнің 9-бабының екінші бөлігіндегі "бекітетін (қабылдайтын)" деген сөздер "бекітетін" деген сөзбен ауыстырылсын.

10-бап

      Келісімнің 16-бабы мынадай редакцияда жазылсын:

"Байқаушылар және әріптестер

      ТМҰ жанындағы байқаушы және әріптес мәртебелері мемлекеттерге, халықаралық ұйымдарға және басқа да құрылымдарға берілуі мүмкін.

      Мұндай мәртебелерді ұсыну тәртібі мен рәсімдері ТМҰ-ның Рәсім ережесінде белгіленеді.".

11-бап

      Келісімнің 18-бабындағы "СІМК қабылдайтын және МБК бекітетін" деген сөздер "СІМК бекітетін және МБК қабылдайтын" деген сөздермен ауыстырылсын.

12-бап

      Келісімнің 22-бабы екінші бөлігіндегі "үшінші" деген сөз "соңғы" деген сөзбен ауыстырылсын.

13-бап

      1. Осы Хаттама Келісімнің ажырамас бөлігі болып табылады.

      2. Осы Хаттама оның күшіне енуі үшін қажетті ішкі рәсімдердің аяқталғаны туралы соңғы жазбаша хабарламаны депозитарий алғаннан кейін отызыншы күні күшіне енеді.

      3. Түркия Республикасының Сыртқы істер министрлігі осы Хаттаманың депозитарийі болып табылады. Осы Хаттаманың төлнұсқа данасы оған қол қойған әрбір Тарапқа куәландырылған көшірмесін жіберетін депозитарийде сақталады.

      2022 жылғы 11 қарашада Самарқандта әзербайжан, қазақ, қырғыз, түрік, өзбек және ағылшын тілдерінде бір төлнұсқа данада жасалды, әрі барлық мәтіндердің күші бірдей. Осы Хаттаманың мәтіндері арасында алшақтықтар болған жағдайда Тараптар ағылшын тіліндегі мәтінге жүгінетін болады.

      Әзербайжан Республикасы үшін
      Қазақстан Республикасы үшін
      Қырғыз Республикасы үшін
      Түркия Республикасы үшін
      Өзбекстан Республикасы үшін

      Осымен қоса берілген 2022 жылы 11 қарашада Самарқандта Түркі мемлекеттері ұйымының 9-шы Саммитінде мемлекет басшыларымен қол қойылған Түркітілдес мемлекеттердің ынтымақтастық кеңесін құру туралы Нахчыван келісіміне өзгерістер енгізу туралы Хаттама мәтінінің қазақ тілінен орыс тіліне аударылған бейресми аудармасы болып табылатынын куәландырамын.

      Қазақстан Республикасы
Сыртқы істер министрінің орынбасары
Ә. Бақаев

О ратификации Протокола о внесении изменений в Нахичеванское соглашение о создании Совета сотрудничества тюркоязычных государств

Закон Республики Казахстан от 23 мая 2025 года № 191-VIII ЗРК.

      Ратифицировать Протокол о внесении изменений в Нахичеванское соглашение о создании Совета сотрудничества тюркоязычных государств, совершенный в Самарканде 11 ноября 2022 года, со следующим заявлением о толковании статьи 10 Протокола:

      "Предоставление статуса наблюдателя при Организации тюркских государств образованиям, указанным в статье 10 Протокола о внесении изменений в Нахичеванское соглашение о создании Совета сотрудничества тюркоязычных государств, не является актом признания Республикой Казахстан таких образований ни в качестве государств, ни в качестве иных субъектов международного права.

      Республика Казахстан оставляет за собой право принимать решение об участии представителей таких образований в мероприятиях в рамках Организации тюркских государств, проводимых в Республике Казахстан.".

      Президент
Республики Казахстан
К. ТОКАЕВ

  Неофициальный перевод

ПРОТОКОЛ О ВНЕСЕНИИ ИЗМЕНЕНИЙ В НАХИЧЕВАНСКОЕ СОГЛАШЕНИЕ О СОЗДАНИИ СОВЕТА СОТРУДНИЧЕСТВА ТЮРКОЯЗЫЧНЫХ ГОСУДАРСТВ

      Азербайджанская Республика, Республика Казахстан, Кыргызская Республика, Турецкая Республика и Республика Узбекистан, именуемые в дальнейшем "Стороны",

      ссылаясь на Статью 21 Нахичеванского соглашения о создании Совета сотрудничества тюркоязычных государств, заключенного в Нахичеване 3 октября 2009 года, именуемого в дальнейшем "Соглашение",

      подчеркивая значительный политический и социально-экономический прогресс, достигнутый тюркскими государствами за последние десятилетия,

      подчеркивая эволюцию отношений в Тюркском мире и общую волю тюркских государств к дальнейшему углублению всестороннего сотрудничества в рамках Соглашения,

      высоко оценивая выдающиеся достижения Совета сотрудничества тюркоязычных государств и его институциональное развитие с момента его создания, и подчеркивая их приверженность дальнейшему повышению роли организации в обеспечении совместных и скоординированных действий в Тюркском мире и на международных форумах,

      принимая во внимание Решение Совета глав государств об изменении наименования "Совет сотрудничества тюркоязычных государств" на "Организация тюркских государств" от 12 ноября 2021 года,

      согласились о нижеследующем:

Статья 1

      Наименование Соглашения изложить в следующей редакции:

      "Нахичеванское соглашение о создании Организации тюркских государств".

Статья 2

      Статью 1 Соглашения изложить в следующей редакции:

      "Организация тюркских государств

      Стороны учреждают международную организацию - "Организация тюркских государств" (далее - ОТГ).".

Статья 3

      Аббревиатуру "ССТГ" заменить на аббревиатуру "ОТГ" по всему тексту Соглашения.

Статья 4

      Слова "тюркоязычные государства" заменить словами "тюркские государства" в соответствующих случаях по всему тексту Соглашения.

Статья 5

      Статью 4 Соглашения изложить в следующей редакции:

      "Родственные и аффилированные организации ОТГ

      Парламентская ассамблея тюркских государств (ТЮРКПА), как родственная с ОТГ организация, действует в соответствии со Стамбульским соглашением от 21 ноября 2008 года для углубления сотрудничества между парламентами тюркских государств.

      ТЮРКСОЙ, как родственная, а также Тюркская академия и Фонд тюркской культуры и наследия, как аффилированные организации ОТГ, осуществляют в рамках своих мандатов деятельность по культурному, научному и образовательному сотрудничеству, распространяют и популяризируют общие ценности Тюркского мира, а также защищают и продвигают тюркскую культуру и наследие.

      Стороны могут создавать другие организации и учреждения для реализации задач и целей настоящего Соглашения.".

Статья 6

      В части третьей статьи 5 и части четвертой статьи 6 Соглашения добавить слова "и неформальные" после слова "внеочередные" и заменить слово "заседания" словом "заседаний".

Статья 7

      В части второй статьи 7 Соглашения слова "принятием СМИД и утверждением СГГ" заменить словами "утверждением СМИД и принятием СГГ".

Статья 8

      Статью 8 Соглашения изложить в следующей редакции:

      "Председательство

      Сторона, принимающая очередное заседание СГГ, является Председателем ОТГ до следующего очередного заседания СГГ.".

Статья 9

      В части второй статьи 9 Соглашения слова "утверждаться (приниматься)" заменить словом "утверждаться".

Статья 10

      Статью 16 Соглашения изложить в следующей редакции:

      "Наблюдатели и партнеры

      Статусы наблюдателя и партнера при ОТГ могут предоставляться государствам, международным организациям и другим образованиям.

      Порядок и процедуры представления таких статусов устанавливаются Правилами процедуры ОТГ.".

Статья 11

      В статье 18 Соглашения слова "принимаются СМИД и утверждаются СГГ" заменить словами "утверждаются СМИД и принимаются СГГ".

Статья 12

      В части второй статьи 22 Соглашения слово "третьего" заменить словом "последнего".

Статья 13

      1. Настоящий Протокол является неотъемлемой частью Соглашения.

      2. Настоящий Протокол вступает в силу на тридцатый день после получения депозитарием последнего письменного уведомления о завершении внутренних процедур, необходимых для его вступления в силу.

      3. Депозитарием настоящего Протокола является Министерство иностранных дел Турецкой Республики. Подлинный экземпляр настоящего Протокола хранится у депозитария, который направит каждой подписавшей его Стороне заверенную копию.


      Совершено в Самарканде 11 ноября 2022 года в одном подлинном экземпляре на азербайджанском, казахском, кыргызском, турецком, узбекском и английском языках, причем все тексты имеют одинаковую силу. В случае расхождений между текстами настоящего Протокола Стороны обращаются к тексту на английском языке.

      За Азербайджанскую Республику
      За Республику Казахстан
      За Кыргызскую Республику
      За Турецкую Республику
      За Республику Узбекистан