"Мұнай және газ өнеркәсібі салаларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2014 жылғы 30 желтоқсандағы № 355 бұйрығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2025 жылғы 10 желтоқсандағы № 536 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2025 жылғы 12 желтоқсанда № 37586 болып тіркелді

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
Қолданысқа енгізілу тәртібін 4-тармақтан қараңыз.

БҰЙЫРАМЫН:

1. "Мұнай және газ өнеркәсібі салаларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2014 жылғы 30 желтоқсандағы № 355 бұйрығына (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10250 болып тіркелген) мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

Көрсетілген бұйрықпен бекітілген Мұнай және газ өнеркәсібі салаларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларында:

3-тармаққа орыс тілінде өзгеріс енгізіледі, қазақ тіліндегі мәтін өзгертілмейді;

15-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"15. Жобалау құжаттаманы әзірлегенге дейін жобалаушы ұйым санитарлық-қорғау аймағының (бұдан әрі – СҚА) көлемін анықтайды.";

157-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"157. Тексеру нәтижелері бұзушылықты жою мерзімі көрсетіліп, қол қойылып журналға тіркеледі. Деректердің сақталуын және рұқсатсыз қол жеткізудің болмауын қамтамасыз еткен жағдайда журналды электрондық форматта жүргізуге жол беріледі.";

191-тармақ алып тасталсын;

201-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"201. Ауа ортасының жағдайы туралы мәліметтер жұмыс орнында, СҚА шекарасында, вахталық поселкіде және елді мекендерде тіркеліп, диспетчерлік бекетке журналда тіркеумен беріледі. Деректердің сақталуын және рұқсатсыз қол жеткізудің болмауын қамтамасыз еткен жағдайда журналды электрондық форматта жүргізуге жол беріледі.";

250-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"250. Сору станциясы мыналарға арналады:

1) қысуға дейінгі сору станциясынан ұңғыма станциясын қайта айдау (бұдан әрі – ҚСС);

2) мұнай дайындау қондырғысындағы (бұдан әрі – МДҚ) технологиялық айдау;

3) ыдыс ішінде қайта айдау;

4) МДҚ тауарлық мұнайды қайта айдау;

5) топтық қондырғысынан ұңғымалар өнімдерін айдау.";

267-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"267. Сорғыш тығыздамаларынан және құбырлар бірігуінен аққанда сорғыны пайдаланудан шығару жолымен жойылады.";

353-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"353. Жұмыс істемейтін бүріккіштерге газ беру құбырларында журналға тіркей отырып, тығындағыштар орнатылады. Деректердің сақталуын және рұқсатсыз қол жеткізудің болмауын қамтамасыз еткен жағдайда журналды электрондық форматта жүргізуге жол беріледі.";

456-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"456. Мұнай құрамында күкіртсутегі болған жағдайда, ұңғымалар мен шлейфтерді өздерімен бірге тыныс алу аппараттары, ауаны бақылау және байланыс құралдары бар кемінде екі оператордан тұратын жылжымалы бригада күн сайын тексереді. Мұнай құрамында күкіртсутегі болмаған жағдайда, ұңғымалар мен шлейфтерді өзімен бірге жеке қорғану құралдары, ауаны бақылау және байланыс құралдары бар оператор күн сайын тексереді. Тексеру нәтижелері вахталық журналда тіркеледі.";

609-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"609. Қыртыстарға сарқынды, қабаттағы су мен тотықтану агрессивті агенттерді толтыру кезінде технологиялық жабдықтауды (құбырларды, ұңғыманың шегендеу колоннасын) коррозиядан қорғау үшін қорғаныс жабынды, тотығу ингибиторлары қолданылады.";

839-1 және 839-2-тармақтарымен толықтырылып, мынадай редакцияда жазылсын:

"839-1. Салмақты индекстеусіз (индекстегіш) ұңғымадан СКҚ көтеруге немесе түсіруге, құбырларды ұңғыма тереңдігіне байланыссыз әрі-бері қозғаумен және тартумен байланысты жөндеу жұмыстарын жүргізуге рұқсат етілмейді. Салмақты индекстегіштің жарамдылығы ҰЖЖ бастар алдында тексеріледі.

839-2. ТКО мынадай кезде жүргізуге рұқсат етілмейді:

1) жабдықтар мен құрал-саймандар, бақылау-өлшеу аспаптары (жазу құрылғысы, манометрлер) жарамсыз жағдайда болса;

2) салмақты индекстегішті, БӨАжАҚ мемлекеттік тексерудің мерзімі өтіп кеткен болса;

3) ТКО процесіне қатысатын вахта мүшесі болмаған жағдайда;

4) желдің жылдамдығы секундына 15 метрден асады және көрінуден айырылу жағдайы (тұман, қар жауу) орын алса;

5) ГМСК туындаған жағдайда;

6) ЖҰЖ болмаған жағдайда.";

840 және 841-тармақтар алып тасталсын;

1050-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"1050. Өндіріске сәйкестікті бағалау туралы құжаттары, төлқұжаттары болған кезде ғана материалдар және бұйымдар қолданылады. Көрсетілген құжаттар болмаған жағдайда, материалдарды және бұйымдарды қолдануға рұқсат берілмейді.

Бұл ретте техникалық талаптармен белгіленген көлемде құбыр желісінің құрылыс үшін жеткізілген құбырларды және бөлшектерді қабылдау алдын тексеру жүзеге асырылады. Олардың таңбалануының бар болуы және мазмұны тексеріледі.";

1094-тармағын мынадай редакцияда жазылсын:

"1094. Құбыр учаскесін ревизиялау кезінде мыналар орындалуға тиіс:

1) құбырды жұмыс ортасынан босатып, оны тазарту;

2) сырттан көзбен шолуды жүзеге асыру керек;

3) құбырдың ішкі қарап-тексеруін жүргізу (фланецтік және өзге де ажыратылатын қосылыстар болған жағдайда ішкі қарап-тексеру құбырды осы қосылыстарды бөлшектеу арқылы жүзеге асырылады; тұтас дәнекерленген құбыр болған жағдайда, негізделген жағдайларда, құбыр диаметрінің екі-үш есесіне тең ұзындықтағы және дәнекер жігін қамтитын учаске кесіп алынады);

4) ең көп тозуға ұшырайтын учаскелерде құбыр қабырғасының қалыңдығын ультрадыбыстық қалыңдық өлшеуішпен өлшеу;

5) сынақтар жүргізу мақсатында түйісу (стык) бөлігін кесіп алу;

6) фланецтік қосылыстардың жағдайын, олардың жағаларының, аялдау беткейлерінің, төсемдерінің, бекітпесінің, пішінді бөліктерінің және арматурасының жағдайын тексеру керек;

7) құбырдағы бұрандалы қосылыстарды бөлшектеу керек (таңдау бойынша, техникалық бақылау өкілінің нұсқауымен), оларды қарап шығу және бұрандалық калибрлермен өлшеу;

8) тіректердің, бекіту элементтерінің және жекелеген төсемдердің (прокладкалардың) жай-күйін және дұрыс жұмыс істеуін тексеру;

9) жөндеу жұмыстарынан кейін құбырды сынақтан өткізуді жүзеге асыру;

10) құбырларды ревизиялау кезінде орындалатын жұмыс көлемдерін ұйымның бірінші басшысы айқындайды.";

1159-1 және 1159-2-тармақтарымен толықтырылып, мынадай редакцияда жазылсын:

"1159-1. Шлам жинағышта зиянды заттардың бейтараптануы және жойылуы, қалдықтарды жою немесе жабық күйінде сақтау мақсатында қалдықтардың полигонға тасып шығарылуы жүзеге асырылады.

1159-2. Жабдықтардың және кәріз құдығы жүйесінің, қабатты және агресивті ағынды су құбырларының тоттануын болдырмау мақсатында тоттануға қарсы материалдар, құбырлардың ішкі беттеріне қорғаныс жабыны, тоттануды баяулатқыштар қолданылады.

Баяулатқыштарды ендіру блокты қондырғыны пайдалану арқылы жүргізіледі.";

1160 және 1161-тармақтар алып тасталсын;

10-тараумен толықтырылып, мынадай редакцияда жазылсын:

"10-тарау. Шырақты жүйе қондырғыларына және қауіпсіз пайдалануға қойылатын өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптар

1-параграф. Жалпы тәртіп

1216. Шырақ жүйелері:

апаттық ығыстыру қондырғыларының, сақтандырғыш қақпақшалардың, гидроқақпақтардың, қолмен күйдірудің іске қосылуы, апатты жағдайларда автоматты немесе тиектеулі темір арқаулармен қашықтықтан басқарылатын технологиялық шығырларды газ бен будан босату;

технологиялық регламентпен қарастырылғандар;

технологиялық объектілерді іске қосу, жөндеу және тоқтату кезінде газ бен буды кезеңдік тастау жағдайларында жанғыш газдар мен буларды келесі жағу және ығыстыру үшін арналған.

1217. Жалпы зауыттық шаруашылық (бұдан әрі - ЖЗШ) қондырғылары мен объектілерінен шырақ құбырына (коллекторға) дейінгі құбырлар; бекіту және сақтандыру арматурасы; шырақты коллекторлары; шырақты қондырғысы; автоматтандыру және басқару жүйелері жобалау құжаттамасымен айқындалады.

1218. Шырақ жүйесін қауіпсіз пайдаланудың шарттары мен қауіпті жағдайларды жою технологиялық регламентте, апатты жою жоспарында (бұдан әрі - АЖЖ) көрсетіледі.

1219. Шырақты іске қосу технологиялық регламентке сәйкес екі орындаушыдан кем емес бақылаушы тұлғаның қатысуымен жүргізіледі.

1220. Шырақ жүйелерінің электр қабылдағыштары (жалынды бақылау қондырғылары, тұтандырғыш қондырғылары және бақылау, өлшеу, автоматика құралдары) электр жабдықтау беріктігі бойынша бірінші категориялы тұтынушыларға жатады.

2-параграф. Ығыстыру түрлері

1221. Технологиялық процесті жобалау кезінде берілген бағдарлама бойынша автоматты немесе апаттық шығырға газ бен будың баруын тоқтатып кесіп тасталынатын қондырғылармен қашықтықтан басқаруға сәйкес қажет жағдайларда жарылғыш газдар мен булардан құбыр өткізгіштер мен аппараттарды босату қарастырылады.

1222. Үздіксіз, кезеңдік және апаттық болып бөлінетін жанғыш газдар мен буларды жағу немесе жинау және келесі пайдалану үшін ығыстыру шырақ жүйелеріне бағытталады:

жалпы (ығыстыру сәйкестілігі жағдайында);

жеке;

арнайы.

Сақтандырғыш қақпақшалардан шырақты жүйелерге газдарды (буларды) ығыстырудың принципті сызбасы осы Қағидалардың 18-қосымшасында, Гидроқақпақ арқылы сепаратордан шырақты жүйеге конденсатты тұрақты бұру арқылы газдарды (буларды) ығыстырудың принципті сызбасы осы Қағидалардың 19-қосымшасында көрсетілген.

1223. Шырақ жүйелеріне бағытталатын газдар мен буларды тастаудың әрбір көзі бойынша мүмкін болатын құрамы мен көрсеткіштері (температура, қысым, тығыздық, тұтыну, тастау ұзақтығы, объектіден тастаудың ең жоғарғы, орташа, ең төменгі жалпы көрсеткіштері) анықталады.

1224. Шырақ жүйесінде жарылғыш қоспаның пайда болуын ескерту үшін үрлемелі газ - отынды немесе табиғи, интертті газдар, сондай-ақ технологиялық қондырғылардан алынатын газдар және интертті газдар ретінде пайдаланылатындар қолданылады.

Шырақты коллекторға үрлемелі газды жіберудің принципті сызбасы осы Қағидалардың 20-қосымшасында көрсетілген.

1225. Үрлемелі және ығыстырылатын газдар мен буларда, сондай-ақ құрмалас құрамды газдардағы оттектің құрамы жарылғыш оттегі құрамының мүмкін болатын жанармай қоспасымен ең төменгі 50 %-дан аспауы қажет және бұл жобамен негізделеді.

1226. Сутегі, ацетилен, этилен және оттегі тотығы және осы тез жанғыш газдардың қоспаларын ығыстыру кезінде бұлардағы оттегі құрамы 2 %-дан артық болмайтын көлемді құрайды және әр нақты жағдайда жобамен негізделеді.

1227. Шырақ жүйесіне қосындысы жарылысты әкелетін заттарды бағыттауға болмайды (мысалы, тотықтырғыш және қалпына келтіргіш).

1228. Жалпы немесе жеке шырақ жүйелеріне ығыстырылатын газ бен буларда тамшы сұйықтық пен қатты бөліктердің болуы жіберілмейді.

Шырақты коллектор және жеткізу құбыр өткізгіштерінде газдар мен булардың температурасы ығыстыру өнімінің кристалдану мүмкіндігін қоспайды.

1229. Көмірсутек газдар мен буларды ығыстыру орнатылған шырақ жүйесі үшін технологиялық қондырғыдан шығудағы лақтырылатын газдар мен булардың температурасы 200°C жоғары және 30°C төмен болмау, ал 150 - 200 м ара қашықтықта газгольдерге кіру алдында 60°C-тен жоғары болмау қажет.

1230. Ығыстырылатын көмірсутек газдары мен өте көп көлемде құрамында 5%-дан астам интертті газдар бар буларды, 1%-дан астам - І және II топтағы қауіпті заттарды (бензолдан басқа), 8%-дан астам - күкіртті сутегіні отын ретінде пайдалануға жол берілмейді.

Жағу кезінде жанған өнімдерде қауіптіліктің І және II топтарындағы зиянды заттар пайда болатын немесе сақталатын ығыстырылғандарды бұдан әрі пайдалану және өңдеу үшін арнайы ыдыстарға жіберіледі.

1231. Егер берілген ығыстыруларды қатар қолдану жүйедегі қысымның өсуіне әкелсе, сақтандырғыш қақпақшалар мен апатқа қарсы қондырғылардың дұрыс жұмыс істеуіне кедергі келтіретін өлшемге дейін аппаттық ығыстырулар бағытталатын жалпы шырақ жүйелеріне газдар мен буларды үздіксіз және кезеңдік ығыстырулар жіберілмейді.

1232. Ең жоғарғы ығыстыру кезінде шырақ жүйелеріндегі қысымның жоғалуы:

газдар мен булардың апатты ығыстырулары бағытталатын жүйелер үшін технологиялық қондырғыларда - 0,02 МПа және шырақ ұңғысының жақтауынан шыққанға дейінгі технологиялық қондырғылардың телімінде - 0,08 МПа;

технологиялық қондырғылардан шырақ ұңғысының жақтауынан шыққанға дейінгі көмірсутекті газдар мен буларды жинау қондырғысымен бірге жүйелер үшін - 0,05 МПа-дан аспайды.

Жеке және арнайы шырақ жүйелері үшін қысымды жоғалту шектелмейді және оларға қосылған аппараттардың қауіпсіз жұмыс жасау шарттарымен анықталады.

1233. Шырақты коллекторлар қысымына қарағанда аз қысымға есептелген гидроқақпақтар арқылы технологиялық аппараттардан түсірілетін жанғыш газдар мен булар арнайы шырақ жүйелеріне немесе үздіксіз және кезеңдік түсірулер, апаттық түсірулердің сақтандырғыш қондырғыларынан коллектормен байланысты емес арнайы шырақты құбыр өткізгіштерге бағытталады.

Арнайы құбыр өткізгіштер жеке сепаратор арқылы тікелей шырақты жүйе ұңғысына қосылады.

1234. Жалпы шырақ жүйесіне ойып орнату орнында гидроқақпақтардан кейін тиектеулі темір арқауларды орнату жіберіледі (оның кездейсоқ жабылуын ескермегенде). Қосымша қауіпсіздік шаралары, сондай-ақ тиектеулі темір арқауды штурвалдан алып тастау, оны ашық жағдайда пломбалау, оған арнайы қаптаманы орнату, темір арқаудың күйі туралы дабылды басқару пультіне шығару бір уақытта қарастырылады.

Тиектеулі темір арқаудың түрін жоба анықтайды.

3-параграф. Сақтандырғыш қақпақшалардан ығыстыру

1235. Жарылғыш және зиянды заттарға жатпайтын ортамен жұмыс істейтін бекітілген ыдыстар мен аппараттардағы сақтандырғыш қақапақшалардан болатын газдар мен буларды ығыстыру, жеңіл газдарды ығыстыру түсіретін құбыр арқылы атмосфераға бағыттау жіберіледі.

Түсіру құбырларының қондырғылары және ығыстыру шарттары ғимараттар мен құрылыстар, технологиялық жабдықтардың орналасу аймағындағы жарылғыш қаупі бар концентраттардың туындауын қоспайтын түсірілетін газдар мен булардың тиімді шашыратқышын қамтамасыз етеді. Ығыстыру құбыры арқылы сақтандырғыш қақпақшаларынан ығыстыру кезінде жанғыш газдар концентрациясының есебі осы Қағидалардың 21-қосымшасында көрсетілген. Сондай-ақ ығыстыру құбырлары мен оның топтануында сұйықтықтың ығысуын болдырмайтын қондырғылар қарастырылады.

Жеңіл газға метан, табиғи газ және ауа тығыздығына қатысты 0,8 аспайтын тығыздығындағы газды құрайтын сутегі жатады.

Ауа тығыздығына қатысты 0,8 асатын тығыздықтың өсуіне әкелетін ығысатын газ құрамының өзгеруі орын алған кезде атмосфераға газдың ығысуы жіберілмейді.

1236. 1 %-дан аспайтын көлемді мөлшердегі (күкіртті сутегі - 8 % көлемге дейін) І және II қауіпті топтарындағы заттарды құрайтын жанғыш газдар мен булардың сақтандырғыш қақпақшаларынан ығыстыруда жалпы шырақты жүйеге бағыттау жіберіледі.

1237. 1 %-дан астам көлемді мөлшердегі І және II қауіпті топтарындағы заттарды құрайтын газдар мен булардың сақтандырғыш қақпақшаларынан ығыстыруда тазалау және залалсыздандыруға ұшырайды (бейтараптау, жұтылу, жіктеу, жағу). Бұндай ығыстыруларды жағу үшін жеке немесе арнайы шырақ жүйелеріне жіберіледі.

1238. Сұйытылған көмірсутегі газдары мен жеңіл тұтанатын сұйықтықтарды сақтауға арналған қоймалық ыдыстарды бекітілген сақтандырғыш қақпақшаларынан болатын жанғыш газдар мен булар жеке немесе арнайы шырақты жүйелерге түсіріледі.

Жобаны техникалық негіздеу барысында мұндай ығысулар жалпы шырақты жүйелерде шырақ ұңғысында жағу үшін жіберіледі.

4-параграф. Коллекторлар, құбыр өткізгіштер, сорғылар

1239. Жеке және арнайы шырақ жүйелері үшін бір шырақты коллектор және бір шырақты қондырғы қарастырылады.

Жалпы шырақты жүйелерде үздіксіз жұмысты қамтамасыз ету үшін екі шырақты коллектор мен екі екі шырақты қондырғы болады.

Жалпы шырақ жүйелеріне жылына 0,1 мм-ден артық газдар, булар және коррозия тудырмайтын олардың қоспаларын түсіруде, жобаны техникалық негіздеу кезінде, шырақты қондырғыларды бір коллектормен қамтамасыз етуге болады.

1240. Технологиялық қондырғыларды, қоймаларды шырақты жүйелерден ажырату мақсатында, сепараторларды, коллекторларды және шырақты ұңғыларды ауыстыруда жалпы шырақ жүйелерінде құбыр өткізгіштердің тармақталған орындарында ашық жағдайда пломбаланған тиектеулі қондырғылар көлденең орналасуы мүмкін.

1241. Шырақты коллекторлар мен құбыр өткізгіштерде ең төменгі ұзындығы мен айналу саны болады, олар жер үстінен төселеді (тіреулер мен эстакадаларда).

1242. Шырақты коллекторлар мен құбыр өткізгіштерде тығыздама өтемдеуіштерді орнату рұқсат етілмейді.

1243. Шырақты коллекторлар мен құбыр өткізгіштердің жылу өтемдеуіштері түсірілетін газдар мен булардың ең жоғарғы және ең төменгі температураларын ескере отырып есептелінеді, будың ең жоғарғы температурасы булау үшін, жылытатын орта температурасы жылынатын коллекторлар үшін және орташа температура ең суық бес күндік үшін.

1244. Шырақ жүйелерінің коллекторлары мен құбыр өткізгіштердің жылу изоляциялары болады және (немесе) шырақты жүйелерде заттардың кристалдануы мен конденсациялануын болдырмау үшін оларға жылыту серіктері орнатылады.

1245. Жанғыш газдар мен буларды жағу үшін арналған шырақ қондырғыларында сұйықтықты үздіксіз айдау сепараторы қолданылады.

1246. Шырақты коллекторлар мен құбыр өткізгіштер сепараторлар жағына 0,003 кем емес бағытында төселеді. Көрсетілген бағытта көтеру мүмкін емес болғанда шырақты коллекторлар мен құбыр өткізгіштердің ең төменгі нүктелерінде конденсатты айдау үшін қондырғы орнатылады. Конденсат жинағының құрылымы сұйықтықты алып кетуді қоспайды және олардың жылу изоляциясы мен сыртқы жылытуын қарастырады. Конденсаттар жиынтығы автоматты түрде босатылады, ал негізделген жағдайларда операторлықтан қашықтан босатылады. Сепараторлар мен жинақтардан сорғызып алу үшін орталықтан сыртқа тебуші сорғыштар қолданылады.

1247. Шырақты коллекторларға цехтық құбыр өткізгіштерді ойып орнату оларды сұйықтықпен толтырмау мақсатында сырттай жүргізіледі.

1248. Аз қайнайтын сұйықтықтар (пропан, пропилен, аммиак және аммиакты құрайтын газдарды қосқанда) буын күйдіру үшін арналған конденсат құрамының шағын ғана болуы кезінде жылытатын сепаратордың сыртқы иректүтігіне ыстық суды немесе буды берудің есебінен шырақты жүйелерде сепараторларда сепаратордан сұйықтықты жоюға, сондай-ақ ыдыстағы қысымның өсу мүмкіндігі есептелгеннен жоғары болмауы тиіс. Осы шешім жобамен негізделеді.

1249. Түсірілетін газдарда қатты немесе шайырлы қалдықтар болған кезде екі параллельді сепаратор орнатылады. Қоспалар құрамы аз болған кезде айналма сызығымен "жабық - ашық" бұғатталған ысырмалар жүйесімен және сепараторды тазалау мүмкіндігі мен тұрақты газ ағынын қамтамасыз ететін тез алмалы қақпақшалармен жабдықтауға болады.

1250. Орнату орнына байланысты сыртқы ортаның климаттық факторларының әсерін ескеріп жасалған сорғыштар қолданылады.

1251. Бір-біріне қатысы бойынша шырақты сепаратор мен сорғышты орнату сепараторға түскен кезіндегі және сорғыштың жұмыс жасау барысында кавитацияның туындауы алынып тасталынатын сорғышты конденсатпен толтыруды қамтамасыз ету шарттарынан шығып жүзеге асырылады.

1252. Соратын құбыр өткізгіштердің ең төменгі ұзындығы мен сорғыш жағына бағыты болады. Онда тоқырау аймағының болуы жіберілмейді.

Соратын құбыр өткізгіштердің көлденең бөліктерін төменде орналастыру қажет (сорғыштарда). Сепаратордан кейін тікелей көлденең бөліктерге жақындамау қажет. Сорғыш құбыр өткізгіштерден шығу сепаратордың астыңғы штуцерінен сорғышқа тігінен төмен қарай орналасады.

1253. Соратын құбыр өткізгіштердің диаметрі графикалық сипаттамасы бойынша қабылданған сорғыштың ең жоғарғы өндірушілігі бойынша анықталады.

1254. Барлық құбыр өткізгіштер мен темір арқаулар сорғыштарды бекіткіштер жылдың суық мерзімінде қатып қалмас үшін жылытылады және жылылық изоляциясы болады.

1255. Сепараторлар мен жиынтықтардан конденсатты айдау үшін сорғыштарды қосу және ажырату автоматты және орнатылған орнынан жүзеге асыралады (осы Қағидалардың 22-қосымшасындағы көмірсутектерді айдау үшін сорғыларды құбыр өткізгіштермен, өлшеу-бақылау құралдарымен және автоматтау құралдарымен жабдықтау сызбасына сәйкес орындалады).

Сорғылардың жұмысының сипаты берілген қосымшада көрсетілген.

1256. Жалпы шырақты жүйелердің өткізу мүмкіндігі:

үздіксіз және кезеңдік ығыстыруларда - барлық қосылған технологиялық құрылғылардан болатын кезеңдік (0,2 коэффициентімен) және үздіксіз түсірулер сомасына, алайда бұл ығыстырудың ең жоғарғы өлшемімен орнатудан болатын үздіксіз ығысулар мен ең жоғарғы кезеңдік ығысулар (1,2 коэффициентімен) сомасынан кем емес;

апатты ығыстырулар кезінде - барлық қосылған құрылғылардан болатын апаттық ығыстырулар сомасына (0,25 коэффициентімен), алайда бұл ығыстырудың ең жоғарғы өлшемімен орнатудан болатын апаттық ығыстырулар (1,5 коэффициентімен) өлшемінен кем емес газдар мен булардың шығындарына есептеледі.

Апаттық, үздіксіз және кезеңдік ығыстырулар кезінде барлық қосылған технологиялық қондырғылардан болатын апаттық ығыстырулар сомасына өткізу мүмкіндігін есептеуге болады. Осы тармақта бекітілген, тәртіпте есептелген ығыстырудың барлық түрлері сомасы.

1257. Жеке және арнайы шырақ жүйелерінің өткізу мүмкіндігі бір шығырдан бұл ығыстырулардың ең жоғарғы өлшемімен барлық қосылған технологиялық шығырлар мен апаттық ығыстырулар сомасынан есептеледі.

1258. Жетекті қолмен немесе қашықтықтан қосатын апаттық ығыстырулар үшін ысырмалардың өту қимасының аумағына қондырғыдан шығуда шырақты коллекторлардың өткізу мүмкіндігіне сәйкес келеді.

1259. Түсірілетін газдар мен булардың құбыр жүргізушілерінде ернемек арқылы жалғастыру темір арқаулар, БӨА қосылған орындарда, ал монтаждық жалғастырулар үшін пісіру мүмкін емес орындарда ғана орнатылады.

Шырақты коллектор (құбыр өткізгіштердің) мен шырақты ұңғыдағы әрбір пісірілген тігіс пісірілген тігістің сапасын тиімді бағалауды қамтамасыз ететін бұзылмайтын әдіспен тексеріледі.

1260. Шырақты ұңғы алдындағы немесе шырақты ұңғыдағы коллекторда беріктігін сынауды тексеру барысында бұқтырманы орнату үшін ернемек арқылы жалғастыру орнатылады.

1261. Технологиялық қондырғылар мен цехтық шырақты құбыр жүргізушілеріне азот немесе ауаны үрлеу үшін технологиялық қондырғылардан шығудан жөндеу жұмыстарына негізделген іске қосу немесе тоқтатуда жобалық шешімдермен темір арқауды ажыратқыш білте қарастырылады.

1262. Жарылғыш қоспаның пайда болуын болдырмау үшін шырақты коллектор басына үрлемелі (отынды немесе инертті) газдың үздіксіз берілуі қарастырылады. Отынды газдың берілуі тоқтаған жағдайда инертті газдың автоматты түрде берілуі орындалады. Үрлеу газдарының саны осы Қағидалардың 1297-тармағына сәйкес анықталады.

5-параграф. Шырақты қондырғы

1263. Шырақты қондырғының жұмысы барысында газдар мен булар шығындарының кеңейтілген аралықта тұрақты жануы, үздіксіз және кезеңдік тастауларда түтінсіз жануы, жылу ағынының қауіпсіз тығыздығы және шырақты ұңғының жоғарғы қиығы арқылы ауаға таралуын болдырмау қамтамасыз етіледі.

1264. Тұрақты (үзіліссіз) жануды қамтамасыз ету үшін шырақ жақтауының жоғарғы қиығының диаметрі тасталатын газдағы дыбыс жылдамдығы 0,5-тен аспайтын жылдамдықтағы газдар мен булардың ең жоғарғы жылдамдығы бойынша есептеледі. Ауа тығыздығына қатысты тығыздығы 0,8-ден астам газдар мен буларды жағу кезінде түсіру жылдамдығы 120 м/с аспайды.

1265. Ығыстырылатын көмірсутегі газдары мен буларды (табиғи және түтіндемейтін газдарды қоспағанда) толық жағу үшін су буының, ауа немесе судың берілуі қарастырылады. Будың мөлшері тұрақты тастауларды түтінсіз жағуды қамтамасыз ету шарттарынан шығатын есеппен анықталады.

Егер тастау жылдамдығы дыбыс жылдамдығының 0,2-ден астам құраса буды беру талап етілмейді.

1266. Тұтандырғышы бар кезекті шілтерлер шырақтың жетегінде орнатылады. Шілтерлер саны шырақ жетегінің диаметріне байланысты анықталады. Шырақ жетегінің диаметрі Ø10-250 мм болған кезде шілтер саны 1 және бірнеше дана, шырақ жетегінің диаметрі Ø300-550 мм шілтер саны 2 данадан кем емес, шырақ жетегінің диаметрі Ø600-1000 мм шілтер саны 3 данадан кем емес, шырақ жетегінің диаметрі Ø1100-1600 мм шілтер саны 4 данадан кем емес, шырақ жетегінің диаметрі Ø1600-ден астам болғанда шілтер саны 5-тен кем емес болады.

1267. Кезекті шілтерлер үшін шырақ ұңғысына отынды газды жеткізу, ал жалынды тұтату қондырғыларына отынды газ және тұтандырғыш қоспаны дайындау үшін ауа қамтамасыз етіледі. Су буының конденсациясы мен олардың жылдың суық мезгілінде құбыр өткізгіштерде қатып қалуын болдырмау үшін отынды газ кептіріледі немесе жылытылған құбыр өткізгіштер арқылы беріледі. Отынды газда механикалық қоспалардың құрамы жіберілмейді.

1268. Шырақты ұңғының биіктігі жылу ағынының тығыздығын есептеп анықталады. Жалыннан, ең төменгі аралық пен шырақ ұңғысының биіктігінен болатын жылу ағынының тығыздығын есептеу осы Қағидалардың 23-қосымшасында көрсетілген.

1269. Шырақты ұңғының биіктігін анықтау мақсатында жылу ағынының тығыздығынан басқа қоршаған аумақтың зиянды жанғыш өнімдермен ластану мүмкіндігі де ескеріледі.

1270. Шырақты коллекторға (құбыр өткізгіштер) ауаны соруды ескерту мақсатында шырақты ұңғының алдында қақпақты сұйықтықтың тұрақты тарамымен гидроқақпақ орнатылады.

Қақпақты сұйықтықтың қатып қалу мүмкіндігін болдырмау үшін гидроқақпақтар жылытатын құрылғымен жабдықталады немесе жылытылатын үй-жайға орналастырылады.

Егер:

түсірілетін газдар мен булардың температурасы қақпақты сұйықтықтың қайнау немесе қату температурасына жақын болса;

шырақты ұңғының негізгісінде сейілту 500 Па-дан аспаса жобаны техникалық негіздеу кезінде гидроқақпақты орнатпаса да болады.

1271. Сатылар мен үй-жайларды орнату шырақты жақтауды және шырақты ұңғының түрлі биіктігінде орналасқан басқа да құралдарды жөндеу және монтаждау кезінде қолайлылық пен қауіпсіздікті қамтамасыз етеді.

1272. Шырақты жақтаудың, кезекті шілтерлердің, бекіткіш құбыр өткізгіштердің, бекіту бөлшектерінің материалдары шырақтың жылыту сәулелерінен қызитын температурасын ескере отырып таңдалады.

Шырақты жақтаудың бөлігінде орналасқан бекіткіш құбыр өткізгіштер тігісі жоқ құбырларда орындалады.

1273. Шырақты ұңғы, сепараторлар және гидроқақпақтар сынамаларды таңдауға арналған құрылғылармен жабдықталады.

1274. Шырақты ұңғының алдынан орнатылатын сепаратордың сыртқы жылытуы болады және конденсат жиынтығына және шырақты коллектор конденсатына тасталған газдың түсуін болдырмайтын конденсатты үздіксіз жою жүйесімен жабдықталады.

1275. Әр шырақ тазартылған, отында газды беретін кезекші шілтермен жабдықталған.

1276. Шырақты ұңғыларға шырақты жүйеде жұмыс жасау кезінде ұшқыш оттарының рөлін атқаратын кезекші шілтерлер орнатылады; шырақты жүйенің тоқтап қалу жағдайында жоғарғы кедергілерді сәулелі қоршау мен таңбалау талаптарына сәйкес шамдармен ауыстырылатын шырақты ұңғылардың төбесін сәулелі қоршау қарастырылған.

6-параграф. Көмірсутегі газдары мен буларды жинау қондырғылары

1277. Шырақты жүйе құрамында жинауға, қысқа мерзімді сақтауға және бұдан әрі пайдалану мақсатында тасталатын көмірсутегі газдары мен буларын қайтаруға арналған қондырғыларды жоба қарастырады.

1278. Көмірсутегі газдары мен буларын жинау барысында мынадай талаптар ескеріледі:

ауыспалы немесе тұрақты көлемдегі газгольдерлер Осы Қағидалардың 1256, 1257-тармақтарына сәйкес анықталған көлемде 5 - 10 минут аралығында тасталатын газдар мен буларды қабылдауды қамтамасыз етеді;

қоңыраудың көтеру жылдамдығы (ауыспалы көлемдегі газгольдерлер) қауіпсіз пайдалану бойынша, жанғыш газдарға арналған дымқыл газгольдерлерге техникалық қызмет көрсету бойынша талаптарға сәйкес келеді;

дымқыл газгольдерлер бассейнінің жоғарғы қабатында жиналатын газ конденсаты конденсат тұндырғышына жіберіледі;

тұндырғыштағы су кезекті тазалауды жүргізу үшін кәсіпорынның суағар жүйесіне жіберіледі;

сепаратолық аппараттың төменгі бөлігінде сыртқы жылыту мен жылу изоляциясы болады;

көмірсутегі газдары мен буларын жинау қондырғыларында берік және апатсыз жұмысты қамтамасыз ету үшін жабдықтыр қоры болады.

7-параграф. Құрылыс және аумақ

1279. Шырақты қондырғысы желдің бағытын, шырақ коллекторларының (құбырлардың) ең аз ұзындығын ескере отырып, негізінен кәсіпорынның қоршауымен шектесетін жерлерде орналастырылады. Жеке немесе арнайы шырақты қондырғысын технологиялық қондырғының аумағында орналастыруға рұқсат етіледі.

1280. Шырақ ұңғысы, қоймалар, ғимараттар, құрылыстар, трансформаторлық подстанциялар және басқа да технологиялық қондырғылардың объектілері арасындағы ара қашықтық жіберілетін жылу ағыны мен өртке қарсы нормаларды ескере отырып анықталады. Тікелей технологиялық қондырғы аумағында орналасқан кезде берілген объектілер мен шырақты ұңғы арасындағы аралық жіберілген жылу ағыны тығыздығынан ғана шығып есептеледі.

1281. Жөндеу жұмыстары қауіпсіздігі мен шырақ жетекшілеріне қызмет көрсетуді қамтамасыз ету үшін шырақ ұңғылары арасындағы аралық жұмыс істейтін шырақтан болатын жылу ағынының тығыздығы жөнделетін шырақ жетектерінде жіберілетіннен аспай қабылданады.

1282. Қызметкерлерге жылылық әсерін азайту мақсатында шырақты ұңғылардағы сатылар қарама-қарсы орналасқан көршілес шырақты ұңғылар жағында орналасады.

1283. Жылу әсері аумағында орналасқан құралдар мен құрылыстар материалдарының отқа төзімділері қолданылады.

1284. Шырақты қондырғыға қатысты шырақты ұңғы, ғимараттар, құрылыстар, құралдар айналасындағы аумақ жоспарланған, бұл аумақта көлік пен жаяу жүргіншілер үшін жолдар салынады.

1285. Шырақты ұңғы айналасындағы аумақ, технологиялық қондырғы аумағында орналасқан жағдайларды ескермегенде, қоршалады және ескерту белгілері қойылады. Қоршау ішінде қызметкерлер үшін жүретін жолдар және көлік құралдары өтетін жолдар жасалынады.

1286. Қоршау ішіндегі өту жолдары шырақты ұңғылар санына тең болады, әрбір ұңғыға жіберілетін жол ең қысқа етіліп жасалынады.

1287. Сорғыларды және жеке тұрған сепараторларды шырақты ұңғының қоршалған аумағында орналастыру, шырақты ұңғымен сәйкестендірілген сепараторлардан басқалары жіберілмейді.

8-параграф. Бақылау-өлшеу аспаптары және автоматтау құралдары

1288. Шырақты жүйелер жұмысын бақылау және оларды қашықтықтан басқару:

жалпы шырақты жүйе үшін - өзінің басқару бөлмесінен (операторлық, басқару пультінің орталығы) немесе шырақты жүйеге газ ығыстыратын технологиялық қондырғылардың біреуін басқаратын бөлмесінен;

жеке және арнайы шырақты жүйелер үшін - газ ығыстыратын технологиялық қондырғылардың біреуін басқаратын бөлмесінен жүзеге асырылады.

1289. Шырақты жүйелер келесі көрсеткіштерді тұрақты тіркеуді (басқару бөлмесінде көрсеткіштер шешімімен) қамтамасыз ететін техникалық құралдармен жабдықталады:

шырақты коллектор мен газ қақпақтарына жұмсалатын үрлемелі газ шығындары;

сепараторлардағы, конденсат жиынтықтарындағы сұйықтық деңгейі;

шырақты гидроқақпақтағы сұйықтық деңгейі;

көмірсутегі газдары мен буларының жинау қондырғыларынан қайтарылатын тасталатын газдар мен булардың, конденсаттардың саны;

газгольдерге ығыстырылатын газдар мен булардың температурасы;

шырақты гидроқақпақтағы сұйықтық температурасы.

1290. Шырақты жүйелер мынадай көрсеткіштерге жеткен кезде іске қосылатын дабыл құралдарымен (басқару үй-жайында сигналды шығарумен) жабдықталады:

коллектор мен газ қақпақтарына ең төменгі жіберілетін үрлемелі газ шығыны;

кезекші шілтерлерге ең төменгі жіберілетін қысым немесе отынды газ шығыны;

кезекші шілтерлер жалынының өшуі;

шырақты ұңғы негізгісіндегі тең немесе 1000 Па-дан астам сейілтудің пайда болуы;

сепараторлардағы, конденсаттар жиынтығындағы ең төменгі және ең жоғарғы жіберілетін сұйықтықтар деңгейі;

шырақты гидроқақпақтардағы ең төменгі жіберілетін сұйықтықтар деңгейі;

газгольдерге түсетін ең жоғарғы жіберілетін газдар температурасы;

шырақты гидроқақпақтардағы ең төменгі жіберілетін температурасы;

конденсатты айдау бойынша сорғыларды қосу;

компрессорларды қосу;

компрессорлық үй-жайларда жалынның төменгі концентрациялық таралу шегінің 20 % санында жанғыш газдар мен булардың бар болуы, дыбыстық және сәулелік дабылдың қайталануымен болатын гидроқақпақтар және кіретін дабыл құралдары көрсетілген есіктің үстінен, газгольдер, сепараторлар, сорғылар орналасқан орындардағы сыртқы қондырғыларда орналастыру.

Егер ауа тығыздығы (кг/м3) және үрлемелі газ айырымының шырақты ұңғының (м) көбейтіндісі 100-ден аспаса, сейілту дабылының құралдары талап етілмейді.

1291. Тұтандыру жүйесінде және басқарылатын қақпақшаларға немесе вентильдерге дейінгі сызықта отынды газ бен ауа қысымын бақылау үшін температура мен сұйықтық деңгейінің, будың қысымы конденсаттар жиынтығы мен сепараторлардағы орны бойынша қайталанатын аспаптар орнатылады.

1292. Шырақты құрылғының құрылымында кезекші шілтерлерге берілетін отынды газдың қысымын және шырақты коллектордың басына берілетін үрлемелі газдың санын автоматты бақылау қарастырылады.

1293. Шырақты жүйелер:

шырақты коллекторда тең немесе 1000 Па-дан астам сейілту кезінде газ қақпағына инертті газды беру;

үрлемелі (отынды) газдың берілуі тоқтатылған кезде (жобада негізделген тұрақты азоттың берілу жұмысының түрлері де қарастырылады) шырақты коллектордың басына инертті газды беру;

конденсатты сепаратордан және конденсат жиынтығынан өшіру, ең жоғарғы деңгейге жетуі бойынша гидроқақпақ арқылы үздіксіз құйылысы болатындардан басқасы;

газгольдерді 85 %-ға толтыру кезінде газгольдерге түсетін газдың желісіндегі электр ысырманың бір уақытта жабылуымен шырақты қондырғыға газдарды тастаудың желісіндегі электр ысырмаларын ашу;

шырақты ұңғыға газдар мен буларды ығыстыру желісіндегі электр ысырманы кезекті жабуда оны 70 %-ға толтыру кезінде газгольдерге түсетін газдың желісіндегі электр ысырманы ашу;

газгольдердегі газ көлемінің 10 %-ға дейін азаюы кезінде компрессордың тоқтатылуы;

басқару сызбасы бұндай операцияларды автоматты жүргізуге жол беретін немесе газгольдерді 25 %-дан кем етпей толтырған кезде қолмен іске қосуды рұқсат ететін компрессорларды іске қосу қамтамасыз ететін бұғаттаулармен жабдықталады (БӨА іске қосылуы инерциялылығымен, автоматтау құралдары және электр ысырманы ашу уақыты ескеріледі).

1294. Жанғыш сұйықтықтарды ауыстырып құю сорғылары сенімді және апатсыз жұмысты қамтамасыз ету үшін бұғаттаулармен, қауіпсіздікке әсер ететін жұмыс параметрлерінің бұзылуы туралы ескерту дабылы құралдарымен жабдықталады.

1295. Шырақты жүйелердегі мұнай өңдейтін және мұнай-химия өндірісінде басқару үй-жайында сигнал беру құралдары және технологиялық қондырғылармен (секциялармен) тасталатын газды тіркеу орнатылады.

9-параграф. Іске қосу және пайдалану

1296. Шырақ ұңғысының негізгі бөлігіндегі оттегінің құрамы жарылу қаупі бар ең төменгі 50 %-дан артық болмауы үшін әрбір іске қосу алдында шырақ жүйесі азотпен желденеді.

Сутегі, ацетилен, этилен және көміртек тотығын тастау кезінде оттегінің көлемді құрамы 2 %-дан жоғарыламайды.

Технологиялық қондырғыларды азотпен желдету кезінде шырақ жүйесіне ауаның түсуін болдырмау үшін үрлемелі газдар шырақ арқылы атмосфераға тасталады.

Шырақ жүйесіне қосылған барлық технологиялық аппараттарды бір уақытта азотпен желдету жағдайында ауаны өшіру үшін сөндірілген шілтерлер кезінде шырақ ұңғысына үрлемелі газдарды лақтыруға рұқсат етіледі. Сараптама жүргізу кезеңділігі технологиялық регламентпен анықталады.

Жалпы шырақ жүйесіне үрлемелі газдарды ығыстыру рұқсат етілмейді.

1297. Шырақ жүйесіне ауаның түсуін болдырмау үшін шырақты ұңғының жетегіндегі қимасының есебінде мынадай ағын жылдамдығын қамтамасыз ететін қарқындылықпен үрлемелі газды жіберу қарастырылады:

газ қақпақшасымен - 0,05 м/с кем емес;

үрлемелі (отынды) газдың 0,7 кг/м3 және одан артық тығыздығына байланысты газ қақпақшасы болмаса - 0,9 м/с кем емес;

инертті үрлемелі газ (азот) болған кездегі газ қақпақшасы болмаса - 0,7 м/с кем емес.

Газ қақпақшаларымен жабдықталмаған шырақты жүйелерде үрлемелі газ ретінде тығыздығы 0,7 кг/м3 кем отынды газды пайдалануға рұқсат етілмейді.

1298. Жоғарғы температураға дейін қыздырылған жанғыш газдар мен буларды тастауды тоқтату алдында салқындау немесе конденсация кезінде шырақ жүйелерінде вакуумның пайда болуын болдырмау мақсатында үрлемелі газдың қосымша жіберілуі қамтамасыз етіледі.

1299. Жөндеу жұмыстарын жүргізер алдында шырақ жүйесі технологиялық қондырғылардан тығындармен ажыратылады және жанғыш заттар толық жойылғанға дейін азотпен үрленеді (буланады), содан кейін ауамен оттегінің көлемдік құрамы кемінде 20% дейін және зиянды заттардың құрамына ШРШ аспайтын етіп үрленеді.

Жөндеу жұмыстарының қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі нақты іс-шаралар басты материалдарға сәйкес әзірленеді.

1300. Жалпы қоршалған аумақта бірнеше шырақ ұңғыларының орналасуы кезінде шырақ жетектерін жөндеу жылылықты оқшаулайтын киімде жүргізіледі.

1301. Найзағай кезінде шырақ қондырғылары аумағында болу және металл бөліктері мен құбырларға жақындау рұқсат етілмейді.

1302. Шырақ ұңғысы қоршалған аумақта шырақ жүйелерін пайдалануға қатысы жоқ адамдардың болуы рұқсат етілмейді.

1303. Шырақ қондырғылары жобаға сәйкес алғашқы өрт сөндіру құралдарымен қамтамасыз етіледі.

1304. Алау желілеріне от бөгегіш орнатылады.";

көрсетілген Қағидалардың 7-қосымшасының 6-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"6. Технологиялық регламентті жобалық шешімдерін, дайындаушының нұсқаулықтарын ескере отырып ұйым әзірлейді.";

көрсетілген Қағидалар осы бұйрықтың 1, 2, 3, 4, 5 және 6-қосымшаларына сәйкес редакцияда 18, 19, 20, 21, 22 және 23-қосымшаларымен толықтырылсын.

2. Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің Өнеркәсіптік қауіпсіздік комитеті:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрықты ресми жарияланғаннан кейін Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің интернет-ресурсына орналастыруды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi.

Қазақстан Республикасының Төтенше жағдайлар министрі

Ч. Аринов

"КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасы
Энергетика министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасы
Экология және табиғи ресурстар министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасы
Өнеркәсіп және құрылыс министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасы
Сауда және интеграция министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасы
Ұлттық экономика министрлігі

Қазақстан Республикасының Төтенше жағдайлар министрі 2025 жылғы 10 желтоқсандағы № 536 Бұйрығына 1-қосымша Мұнай және газ өнеркәсібі салаларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларына 18-қосымша

Сақтандырғыш қақпақшалардан шырақты жүйелерге газдарды (буларды) ығыстырудың принципті сызбасы

1 - қорғаныс аппараты; 2 - цехтық сепаратор; 3 - шырақты сепаратор, 4 - шырақ ұңғысы; 5 - газдық бекітпе; 6 - блокқа қойылатын қондырғылар "жабық-ашық"; 7 - цехтық коллектор; 8 - шырақты коллектор; 9 - үрлемелі газ; 10 - қолмен ығыстыру желісі; 11 - цех шекарасы; 12 - ПК-дан цехтың басқа аппараттарына газдарды ығыстыру; 13 - өндіруші басқа цехтардан газдың ығыстырылуы

Бұйрығына 2-қосымша Мұнай және газ өнеркәсібі салаларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларына 19-қосымша

Гидроқақпақ арқылы сепаратордан шырақты жүйеге конденсатты тұрақты бұру арқылы газдарды (буларды) ығыстырудың принципті сызбасы

1 - шырақты коллектор; 2 - блокқа қою қондырғылары; 3 - шырақты ұңғы; 4 - бекітпе сұйықтығын беру; сепаратор (А нұсқасы); 5 - сепаратор (В нұсқасы); 6 - бекітпе сұйықтығын беру; 7 - гидроқақпақша; 8 - үрлемелі газ.

Бұйрығына 3-қосымша Мұнай және газ өнеркәсібі салаларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларына 20-қосымша

Шырақты коллекторға үрлемелі газды жіберудің принципті сызбасы

1 - үрлемелі (отынды) газды беру, 2 - шырақты коллектор; 3 - шырақты қондырғыдан едәуір алыстағы ығыстыру көзі; 4 - азотты жіберу.

Бұйрығына 4-қосымша Мұнай және газ өнеркәсібі салаларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларына 21-қосымша

Ығыстыру құбыры арқылы сақтандырғыш қақпақшаларынан ығыстыру кезінде жанғыш газдар концентрациясының есебі

Ығыстыру ең нашар метеожағдайында (штиль) ұзақ уақыт аралығында көлденеңінен жүзеге асырылатын, ал газдың ең жоғарғы жерге тоғытылған шоғырлануы жалынның төменгі таралу шегінің 50 %-нан аспайтын кездегі жағдай үшін есеп жүргізіледі. Жерге тоғытылған шоғырлануды азайту үшін ығыстырылатын келте құбырды тігінен жоғарыға қарай бағыттау ұсынылады.

1. Сақтандырғыш қақпақшалардан түрлі қашықтықтағы газдың жерге тоғытылған шоғырлануының өлшемі мына формула бойынша анықталады:

С = 6Мd (VХ)-1 (p/pв)0,5в - 0,5 (10h/X)2, г/м3,

мұнда М - ығыстырылатын газ көлемі, г/с;

V - қалыпты қысым кезінде ығыстырылатын газдың секундтық көлемі, м3/с;

d - ығыстырылатын келте құбырдың диаметрі, м;

Х - ығыстырылатын келте құбырдан шоғырлану анықталатын орынға дейінгі көлденең арақашықтық, м;

р, рв - ығыстырылатын газ бен қоршаған орта ауасының тығыздығы, кг/м3;

h - ығыстырылатын келте құбырдың биіктігі, м.

2. Газдың ең жоғарғы жерге тоғытылған шоғырлануының өлшемі мына формула бойынша анықталады:

3. Ең жоғарғы жерге тоғытылған шоғырлану байқалатын арақашықтық мынаны құрайды:

Хм = 10h, м.

4. Ығыстырудың минималды биіктігі мына формула бойынша анықталады:

мұнда Снпв - жалынның төменгі таралу шегінің шоғырлануы, г/м3.

Ескерту

1. Ығыстырылатын келте құбырдан шығатын газдың 80 м/с шығу жылдамдығын қабылдау ұсынылады.

2. Хм радиусындағы шеңбер қауіпті аумақ болып табылады.

Бұйрығына 5-қосымша Мұнай және газ өнеркәсібі салаларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларына 22-қосымша

Көмірсутектерді айдау үшін сорғыларды құбыр өткізгіштермен, өлшеу-бақылау құралдарымен және автоматтау құралдарымен жабдықтау сызбасы

1 - жұмыс жасайтын сорғы; 2 - жұмыс жасайтын сорғының бүйіржақ нығыздалған білігінен тығыздалған сұйықтықтың өту орны; 3 - жұмыс жасайтын сорғының қайтарма құбыр өткізгішінің вентилі; 4 - жұмысшы сорғының айдайтын құбыр өткізгішінің ысырмасы; 5 - сепаратордағы сұйық фазасының ең төменгі деңгейі; 6 - сепаратордан сұйық фазаны айдауды бастайтын деңгей; 7 - сепаратордағы сұйық фазасының ең жоғарғы деңгейі; 8 - бұрғылап тесу құбыры; 9 - резервті сорғының айдау құбыр өткізгішінің ысырмасы; 10 - резервті сорғының қайтарма құбыр өткізгішінің вентилі; 11- резервтегі сорғы; 12 - резервті сорғының бүйіржақ нығыздалған білігінен тығыздалған сұйықтықтың өту орны; 13 - резервтегі сорғының соратын құбыр өткізгіштерінің ысырмасы; 14 - жұмыс жасайтын сорғының соратын құбыр өткізгіштерінің ысырмасы.

Сорғылардың жұмысын сипаттау

1 - жағдай.

Шырақ жүйесіне көмірсутекті газдарды ығыстыру жүргізілмейді. Шырақ жүйесі отынды немесе инертті газбен толтырылған. Шырақ сепараторы және сорғылар сұйықтықпен толтырылмаған. Ысырмалар (21 қосымша - 13 және 14 позиция), вентилдер (3 және 10 позиция) ашық күйінде орналасқан. Ысырмалар (4 және 9 позиция) жабық.

2 - жағдай.

Шырақ жүйесіне көмірсутекті газдарды ығыстырылуы жүргізіледі. Сепараторда соратын құбыр өткізгіш бойынша екі сорғыға да түсетін және оларды толтыратын конденсат пайда болады. Газ фазаларын бұрып жіберу 10 мм саңылауы бар дроссель шайбасы арқылы Ду 25 құбыр өткізгіші бойынша сепараторға сорғының айдау желісінен жүргізіледі.

3 - жағдай.

Шырақ сепараторында сұйықтықтың толтырылуы жалғаса береді. Сұйықтық шайқау деңгейіне жетеді (сепаратордың 1/4 биіктігіне). Жұмыс жасайтын сорғы автоматты түрде қосылады. Сықау ысырмасы ашылады (21 қосымша - 4 позиция). Егер деңгей жоғарылап, ең жоғарғы деңгейге жетсе (сепаратордың 1/2 биіктігінде), резервті сорғының қосылуына бұйрық беріледі және резервті сорғының сықау желісінде ысырма ашылады (9 позиция).

4 - жағдай.

Шайқау нәтижесінде сепаратордағы сұйықтық мөлшері сорғы жұмысының тоқтатылу уақытымен анықталатын ең төменгі деңгейге дейін азаяды. Бұл деңгейге жеткен кезде сорғы (сорғылар) автоматты түрде ажыратылады және сықаудағы ысырмалар жабылады.

Бұйрығына 6-қосымша Мұнай және газ өнеркәсібі салаларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларына 23-қосымша

Жалыннан, ең төменгі аралық пен шырақ ұңғысының биіктігінен болатын жылу ағынының тығыздығын есептеу

1. Белгілер және анықтамалар

Cpi, Cvi - бөліктердің жылу сыйымдылығы, Дж/(моль·К);

D - шырақ құбырының диаметрі, м;

k - адиабат көрсеткіштері, k = SNiCpi/NiCvi

М - молекулалық массасы, кг/(кг/кг/моль);

Ni - қоспадағы 1 құрамының сылақ үлесі;

Т - газдың температурасы, К;

V - ығыстырылатын газдың толу жылдамдығы, м/с;

Vв - жалын ортасы деңгейіндегі жел жылдамдығы, м/с,

Vd = Vt[0,9 + 0,01(H + Z)]H + Z <6 0 кезінде,

Vd = Vm [1,34 + 0,002 (H + Z)]60 < H + Z < 200 кезінде;

Vт - желдің ең жоғарғы жылдамдығы, м/с;

Vзв - ығыстырылатын газдағы дыбыс жылдамдығы, м/с:

m- толу жылдамдығының ығыстырылатын газдағы дыбыс жылдамдығына қатысы, m = V/ Vдыб.

Сондай-ақ мыналарды қабылдау ұсынылады:

тұрақты ығыстырулар кезінде m≤0,2;

кезеңдік және апаттық ығыстырулар кезінде m≤0,5;

Х - шырақ ұңғысынан қашықтық, м;

Xmin - шырақ ұңғысынан объектіге дейін минималды қашықтық, м;

q - есеп нүктесіндегі жылу ағынының тығыздығы, кВт/м2;

q = qп + qс,

qп - жалыннан болатын жылу ағынының тығыздығы, кВт/м2;

qпд - жылу ағынының жіберілетін шекті тығыздығы, кВт/м2;

qпдп = qпд - qс;

qпдп - жалыннан болатын жылу ағынының жіберілетін шекті тығыздығы, кВт/м2;

qс - тікелей күнсәулелік радиация, кВт/м2, 11-12 сағат үшін анықталады;

Q - жалыннан шығатын жылу мөлшері, кВт;

шырақ ұңғысының биіктігін, м; 35D кем емес қабылдау ұсынылады;

Z - жалынның шағылысу орталығынан ұңғы төбесіне дейінгі аралық, м;

m< 0,2 кезінде Z = 5D қабылдау ұсынылады,

m≥0,2 кезінде мынадай қатынастар бойынша анықталады:

H/D....... 20 30 35 40 60 80 100

Z/D....... 32 37 39 40 4447 48

a- жалынның айытқу бұрышы (жалынның осі мен вертикалы аралығындағы бұрыш), градус;

tga = Vв/V;

- анықтама көрсеткіштері бойынша қабылданатын жалынның шағылысу коэффициенті.

qпд, кВт/м2 мәнін қабылдау ұсынылады:

Шырақ ұңғысының жетегінде 9,4

30 с ішінде қызметкерлерді көшіру жағдайында 4,8

Шырақ қондырғыларын қоршауға және мынадай жағдайларда

3 минут аралығында қызметкерлерді көшіру 2,8

Қызметкерлердің шектеусіз болуы 1,4

Ығыстырудың есептік түрі жылу ағынының максималды тығыздығы бойынша анықталады.

2. Есеп формулалары:

1) qт жылу ағыны тығыздығын шырақты ұңғының Н таңдалған биіктігі және берілген қашықтығы Х кезінде тексереді. Шырақ ұңғысы мен объект арасындағы минималды аралықты таңдалған шырақ биіктігі кезінде анықтайды;

2) m< 0,2 кезінде

3) m ≥ 0,2 кезінде

О внесении изменений и дополнений в приказ Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 30 декабря 2014 года № 355 "Об утверждении Правил обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов нефтяной и газовой отраслей промышленности"

Приказ Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан от 10 декабря 2025 года № 536. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 12 декабря 2025 года № 37586

Примечание ИЗПИ!
Порядок введения в действие см. п. 4.

ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Внести в приказ Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 30 декабря 2014 года № 355 "Об утверждении Правил обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов нефтяной и газовой отраслей промышленности" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 10250) следующие изменения и дополнения:

в Правилах обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов нефтяной и газовой отраслей промышленности, утвержденных указанным приказом:

пункт 3 изложить в следующей редакции:

"3. Каждой организацией, эксплуатирующей месторождения добычи нефти и газа разрабатывается проектная документация на обустройство нефтяных, газовых и газоконденсатных месторождений (далее – проектная документация) и проектная документация на строительство скважин (далее – проект на строительство скважин).";

пункт 15 изложить в следующей редакции:

"15. До разработки проектной документации проектной организацией определяются размеры санитарно-защитных зон (далее - СЗЗ).";

пункт 157 изложить в следующей редакции:

"157. Результаты проверок записываются в вахтовом журнале под роспись с указанием сроков устранения нарушений. Допускается ведение журнала в электронном формате при условии обеспечения сохранности данных и предотвращения несанкционированного доступа.";

пункт 191 исключить;

пункт 201 изложить в следующей редакции:

"201. Данные о состоянии воздушной среды фиксируются на рабочем месте, на границе СЗЗ, вахтовом поселке и населенных пунктах и передаются на диспетчерский пульт, с регистрацией в журнале контроля воздушной среды. Допускается ведение журнала в электронном формате при условии обеспечения сохранности данных и предотвращения несанкционированного доступа.";

пункт 250 изложить в следующей редакции:

"250. Насосная станция предназначается для:

1) перекачки продукции скважин от дожимной насосной станции (далее – ДНС);

2) технологические перекачки на установке подготовки нефти (далее – УПН);

3) внутрирезервуарные перекачки;

4) перекачка товарной нефти от УПН;

5) перекачки продукции скважин от групповой установки.";

пункт 267 изложить в следующей редакции:

"267. Пропуски сальников насосов и в соединениях трубопроводов устраняются путем вывода насоса из эксплуатации.";

пункт 353 изложить в следующей редакции:

"353. На трубопроводах подачи газа на неработающих форсунках устанавливаются заглушки с регистрацией в журнале установки и снятия заглушек. Допускается ведение журнала в электронном формате при условии обеспечения сохранности данных и предотвращения несанкционированного доступа.";

пункт 456 изложить в следующей редакции:

"456. При наличии сероводорода в составе нефти, скважины и шлейфы осматриваются ежедневно при объезде мобильной бригадой в составе не менее двух операторов, имеющих при себе дыхательные аппараты, средства контроля воздуха и связи. При отсутствии сероводорода в составе нефти, скважины и шлейфы осматриваются ежедневно оператором, имеющим при себе средства индивидуальной защиты, средства контроля воздуха и связи. Результаты осмотров регистрируются в вахтовом журнале.";

пункт 609 изложить в следующей редакции:

"609. При закачке в пласты сточных, пластовых вод и коррозийно-агрессивных агентов, для защиты технологического оборудования (трубопроводов, обсадных колонн скважин) от коррозии, применяются защитные покрытия, ингибиторы коррозии.";

дополнить пунктами 839-1 и 839-2 следующего содержания:

"839-1. Не допускается без индикации (индикатора) веса поднимать из скважины или спускать в скважину НКТ, вести ремонтные работы, связанные с расхаживанием и натяжкой труб, независимо от глубины скважины. Исправность индикатора веса проверяется перед началом ПРС.

839-2. Не допускается проведение СПО при:

1) неисправных оборудованиях и инструментах, контрольно-измерительных приборах (пишущий прибор, манометры);

2) с просроченным сроком государственной поверки индикатора веса, КИПиА;

3) при отсутствии члена вахты, участвующий в процессе СПО;

4) скорости ветра более 15 метров в секунду и отсутствия видимости при тумане и снегопаде;

5) ГНВП;

6) отсутствие ПОР.";

пункты 840 и 841 исключить;

пункт 1050 изложить в следующей редакции:

"1050. В производстве применяются материалы и изделия только при наличии документов об оценке соответствия, паспортов. При отсутствии указанных документов, применение изделий или материалов не допускается.

При этом осуществляется входной контроль труб и деталей, поступающих для строительства трубопровода, в объеме, установленном техническими условиями. Проверяется наличие и содержание маркировки.";

пункт 1094 изложить в следующей редакции:

"1094. При ревизии участка трубопровода необходимо:

1) освободить трубопровод от рабочей среды, произвести его очистку;

2) произвести наружный осмотр;

3) произвести внутренний осмотр трубопровода (демонтаж трубы для проведения внутреннего осмотра при наличии фланцевых и иных разъемных соединений осуществляется путем разборки указанных соединений; при цельносварном трубопроводе в обоснованных случаях выполняется вырезка участка трубопровода длиной, равной двум–трем диаметрам трубы, с включением сварного шва);

4) произвести замер толщины стенки трубопровода ультразвуковым толщиномером в местах, наиболее подверженных износу;

5) произвести вырезку стыка для проведения испытания;

6) проверить состояние фланцевых соединений, их воротников, привалочных поверхностей, прокладок, крепежа, фасонных частей и арматуры;

7) разобрать (выборочно, по указанию представителя технического контроля) резьбовые соединения на трубопроводе, осмотреть их и измерить резьбовыми калибрами;

8) проверить состояние и правильность работы опор, крепежных деталей и выборочно прокладок;

9) произвести испытания трубопровода после ремонтных работ;

10) объемы работ при ревизии трубопроводов определяет руководитель организации.";

дополнить пунктами 1159-1 и 1159-2 следующего содержания:

"1159-1. В шламонакопителе производится нейтрализация и утилизация вредных веществ, вывоз отходов на полигоны для их ликвидации или хранения в закрытом состоянии.

1159-2. Для предотвращения коррозии оборудования и трубопроводов системы канализации, пластовых и агрессивных сточных вод применяются антикоррозионные материалы, защитные покрытия внутренних поверхностей трубопроводов.

Ввод ингибиторов производится с использованием блочной установки.";

пункты 1160 и 1161 исключить;

дополнить главой 10 следующего содержания:

"Глава 10. Порядок обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации факельных систем

Параграф 1. Общий порядок

1216. Факельная система предназначена для сброса и последующего сжигания горючих газов и паров в случаях:

срабатывания устройств аварийного сброса, предохранительных клапанов, гидрозатворов, ручного стравливания, освобождения технологических блоков от газов и паров в аварийных ситуациях автоматически или с применением дистанционно управляемой запорной арматуры и другие;

предусмотренных технологическим регламентом;

периодических сбросов газов и паров при пуске, наладке и остановке технологических объектов.

1217. Трубопроводы от установок и объектов общезаводского хозяйства (далее - ОЗХ) до факельного трубопровода (коллектора); запорная и предохранительная арматура; факельные коллектора; факельная установка; системы автоматизации и управления определяются проектной документацией.

1218. Условия безопасной эксплуатации факельной системы и ликвидации опасной ситуации указываются в технологическом регламенте, плане ликвидации аварий (далее - ПЛА).

1219. Пуск факела в работу допускается производить в составе не менее двух исполнителей в присутствии лица контроля в соответствии с технологическим регламентом.

1220. Электроприемники факельных систем (устройства контроля пламени, запальные устройства и средства контроля, измерения и автоматики) по надежности электроснабжения относятся к потребителям первой категории.

Параграф 2. Виды сбросов

1221. При проектировании технологических процессов в необходимых случаях предусматривается поблочное освобождение аппаратуры и трубопроводов от взрывоопасных газов и паров с соответствующим автоматическим по заданной программе или дистанционным управлением отсекающими устройствами, прекращающими поступление газов и паров в аварийный блок.

1222. Сбросы горючих газов и паров, разделяющиеся на постоянные, периодические и аварийные, для сжигания или сбора и последующего использования направляются в факельные системы:

общую (при условии совместимости сбросов);

отдельную;

специальную.

Принципиальная схема сброса газов (паров) в факельную систему от предохранительных клапанов приведена в приложении 18 к настоящим Правилам, принципиальная схема сброса газов (паров) в факельную систему с постоянным отводом конденсата из сепаратора через гидрозатвор приведена в приложении 19 к настоящим Правилам.

1223. По каждому источнику сброса газов и паров, направляемых в факельные системы, определяются возможные их составы и параметры (температура, давление, плотность, расход, продолжительность сброса, параметры максимального, среднего и минимального суммарного сбросов с объекта).

1224. Для предупреждения образования в факельной системе взрывоопасной смеси используется продувочный газ - топливный или природный, инертные газы, в том числе газы, получаемые на технологических установках и используемые в качестве инертных газов.

Принципиальная схема подачи продувочного газа в факельный коллектор приведена в приложении 20 к настоящим Правилам.

1225. Содержание кислорода в продувочных и сбрасываемых газах и парах, в том числе в газах сложного состава не превышает 50 % минимального взрывоопасного содержания кислорода в возможной смеси с горючим и обосновывается проектом.

1226. При сбросах водорода, ацетилена, этилена и окиси углерода и смесей этих быстрогорящих газов содержание кислорода в них составляет не более 2 % объемных и в каждом конкретном случае обосновывается проектом.

1227. Не допускается направлять в факельную систему вещества, взаимодействие которых может привести к взрыву (например, окислитель и восстановитель).

1228. В газах и парах, сбрасываемых в общую и отдельную факельные системы, не допускается наличие (или присутствие) капельной жидкости и твердых частиц.

В факельном коллекторе и подводящих трубопроводах температура газов и паров исключает возможность кристаллизации продуктов сброса.

1229. Для факельной системы с установкой сбора углеводородных газов и паров температура сбрасываемых газов и паров на выходе из технологической установки должна быть не выше 200°C и не ниже - 30°C, а на расстоянии 150 - 200 м перед входом в газгольдер - не выше 60°C.

1230. Не допускается использовать в качестве топлива сбрасываемые углеводородные газы и пары с объемным содержанием в них инертных газов более 5 %, веществ I и II класса опасности (кроме бензола) - более 1 %, сероводорода - более 8 %.

Сбросы, при сжигании которых в продуктах сгорания образуются или сохраняются вредные вещества I и II класса опасности, направляются в специальные емкости для дальнейшей утилизации и переработки.

1231. Не допускаются постоянные и периодические сбросы газов и паров в общие факельные системы, в которые направляются аварийные сбросы, если совмещение указанных сбросов может привести к повышению давления в системе до величины, препятствующей нормальной работе предохранительных клапанов и противоаварийных устройств.

1232. Потери давления в факельных системах при максимальном сбросе не превышают:

для систем, в которые направляются аварийные сбросы газов и паров, - 0,02 МПа на технологической установке и 0,08 МПа на участке от технологической установки до выхода из оголовка факельного ствола;

для систем с установкой сбора углеводородных газов и паров - 0,05 МПа от технологической установки до выхода из оголовка факельного ствола.

Для отдельных и специальных факельных систем потери давления не ограничиваются и определяются условиями безопасной работы подключенных к ним аппаратов.

1233. Горючие газы и пары, сбрасываемые с технологических аппаратов через гидрозатворы, рассчитанные на давление меньшее, чем давление в факельном коллекторе, направляются в специальную факельную систему или по специальному факельному трубопроводу, не связанному с коллектором от предохранительных устройств аварийного сброса, постоянных и периодических сбросов.

Специальный трубопровод через отдельный сепаратор подключается непосредственно к стволу факельной установки.

1234. Допускается установка запорной арматуры после гидрозатворов на месте врезки в общую факельную систему (при исключении возможности случайного ее закрытия). Одновременно предусматриваются дополнительные меры безопасности, в том числе снятие штурвала запорной арматуры, опломбирование ее в открытом состоянии, установка на ней специальных кожухов, вывод сигнала о положении арматуры на пульт управления.

Тип запорной арматуры определяется проектом.

Параграф 3. Сбросы от предохранительных клапанов

1235. Сбросы газов и паров от предохранительных клапанов, установленных на сосудах и аппаратах, работающих со средами, не относящимися к взрывоопасным и вредным веществам, сброс легких газов допускается направлять через сбросную трубу в атмосферу.

Устройство сбросных труб и условия сброса обеспечивают эффективное рассеивание сбрасываемых газов и паров, исключающее образование взрывоопасных концентраций в зоне размещения технологического оборудования, зданий и сооружений. Расчет концентраций горючего газа при сбросе из предохранительного клапана через сбросную трубу приведен в приложении 21 к настоящим Правилам. При этом предусматриваются устройства, предотвращающие попадание жидкости в сбросные трубы и ее скопление.

К легким газам относятся метан, природный газ и водородсодержащий газ с плотностью не более 0,8 по отношению к плотности воздуха.

При изменении состава сбрасываемого газа, приводящего к увеличению его плотности более 0,8 по отношению к плотности воздуха, сброс газа в атмосферу не допускается.

1236. Сбросы от предохранительных клапанов горючих газов и паров, содержащих вещества I и II класса опасности в количествах не более 1 % объемных (сероводород - до 8% объемных), допускается направлять в общую факельную систему.

1237. Сбросы от предохранительных клапанов газов и паров, содержащих вещества I и II класса опасности в количествах более 1% объемных, подвергаются очистке и обезвреживанию (нейтрализация, поглощение, разложение, сжигание и т.п.). Для сжигания такие сбросы направляются в отдельную или специальную факельную систему.

1238. Горючие газы и пары от предохранительных клапанов, установленных на складских емкостях, предназначенных для хранения сжиженных углеводородных газов и легковоспламеняющихся жидкостей, сбрасываются в отдельную или специальную факельную систему.

При техническом обосновании проектом такие сбросы допускается направлять для сжигания в факельный ствол общей факельной системы.

Параграф 4. Коллекторы, трубопроводы, насосы

1239. Для отдельных и специальных факельных систем предусматривается один факельный коллектор и одна факельная установка.

Общие факельные системы имеют два факельных коллектора и две факельные установки для обеспечения безостановочной работы.

При сбросах в общую факельную систему газов, паров и их смесей, не вызывающих коррозии более 0,1 мм в год, допускается обеспечивать факельные установки одним коллектором при техническом обосновании в проекте.

1240. На общих факельных системах в местах разветвления трубопроводов в целях отключения от факельных систем технологических установок, складов, переключения сепараторов, коллекторов и факельных стволов возможно размещение в горизонтальном положении запорных устройств, опломбированных в открытом состоянии.

1241. Факельные коллекторы и трубопроводы имеют минимальную длину и число поворотов, прокладываются над землей (на опорах и эстакадах).

1242. На факельных коллекторах и трубопроводах не допускается устанавливать сальниковые компенсаторы.

1243. Тепловая компенсация факельных коллекторов и трубопроводов рассчитывается с учетом максимальной и минимальной температур сбрасываемых газов и паров, максимальной температуры пара для пропарки, температуры обогревающей среды для обогреваемых коллекторов и средней температуры наиболее холодной пятидневки.

1244. Коллекторы и трубопроводы факельных систем имеют тепловую изоляцию и (или) на них устанавливаются обогревающие спутники для предотвращения конденсации и кристаллизации веществ в факельных системах.

1245. На факельных установках, предназначенных для сжигания горючих газов и паров, применяется сепаратор с постоянным отводом жидкости.

1246. Факельные коллекторы и трубопроводы прокладываются с уклоном в сторону сепараторов не менее 0,003. При невозможности выдержать указанный уклон, в низших точках факельных коллекторов и трубопроводов размещаются устройства для отвода конденсата. Конструкция сборников конденсата исключает унос жидкости и предусматривает их тепловую изоляцию и наружный обогрев. Сборники конденсата опорожняются автоматически, а в обоснованных случаях - дистанционно из операторной. Для откачки конденсата из сепараторов и сборников применяются центробежные насосы.

1247. Врезка цеховых трубопроводов в факельный коллектор производится сверху в целях исключения заполнения их жидкостью.

1248. При незначительном содержании конденсата в сепараторах на факельных установках, предназначенных для сжигания паров низкокипящих жидкостей (включая пропан, пропилен, аммиак и аммиаксодержащие газы), удалять жидкость из сепаратора допускается за счет подачи пара или горячей воды в наружный змеевик, обогревающий сепаратор, при этом исключается возможность повышения давления в емкости выше расчетного. Данное решение обосновывается проектом.

1249. При наличии в сбросных газах твердых или смолистых осадков устанавливается два параллельных сепаратора. При малом содержании примесей сепаратор допускается оснащать байпасной линией с системой сблокированных задвижек "закрыто - открыто" и быстросъемными заглушками, обеспечивающими постоянный проток газа и возможность чистки сепаратора.

1250. В зависимости от места установки применяются насосы, изготовленные с учетом воздействия климатических факторов внешней среды.

1251. Установка факельного сепаратора и насоса по отношению друг к другу осуществляется исходя из условия обеспечения заполнения насоса конденсатом при его поступлении в сепаратор и исключения возникновения кавитации при работе насоса.

1252. Всасывающий трубопровод имеет минимальную длину и уклон в сторону насоса, в нем не допускается наличие застойных зон.

Горизонтальные участки всасывающих трубопроводов следует располагать внизу (у насосов). Необходимо избегать горизонтальных участков непосредственно после сепаратора, для чего выход всасывающего трубопровода из нижнего штуцера сепаратора к насосу размещается вертикально вниз.

1253. Диаметр всасывающего трубопровода определяется по максимальной производительности насоса, принимаемой по графической характеристике.

1254. Все трубопроводы и арматура обвязки насосов во избежание замерзания в холодное время года обогреваются и имеют тепловую изоляцию.

1255. Включение и выключение насосов для откачки конденсата из сборников и сепараторов осуществляется автоматически, и с места их установки (выполняется в соответствии со схемой оснащения насосов для откачки углеводородов трубопроводами, контрольно-измерительными приборами и средствами автоматики приложения 22 к настоящим Правилам).

Описание работы насосов приведен в указанном приложении.

1256. Пропускная способность общих факельных систем рассчитывается на следующие расходы газов и паров:

при постоянных и периодических сбросах - на сумму периодических (с коэффициентом 0,2) и постоянных сбросов от всех подключенных технологических установок, но не менее чем на сумму постоянных сбросов и максимального периодического сброса (с коэффициентом 1,2) от установки с наибольшей величиной этого сброса;

при аварийных сбросах - на сумму аварийных сбросов (с коэффициентом 0,25) от всех подключенных установок, но не менее чем на величину аварийного сброса (с коэффициентом 1,5) от установки с наибольшей величиной этого сброса.

Допускается рассчитывать пропускную способность на сумму аварийных сбросов от всех подключенных технологических установок; при аварийных, постоянных и периодических сбросах - на сумму всех видов сбросов, рассчитанных в порядке, установленном настоящим пунктом.

1257. Пропускная способность отдельных и специальных факельных систем рассчитывается на сумму постоянных сбросов от всех подключенных технологических блоков и аварийного сброса от одного блока с наибольшей величиной этого сброса.

1258. Площадь проходного сечения задвижек для аварийного сброса с ручным или дистанционным включением привода соответствует пропускной способности факельного коллектора на выходе с установки.

1259. На трубопроводах сбрасываемых газов и паров фланцевые соединения устанавливаются только в местах присоединения арматуры, КИП, а для монтажных соединений - в местах, где сварка невыполнима.

Каждый сварной шов факельного коллектора (трубопровода) и факельного ствола проверяется неразрушающим методом, обеспечивающим эффективный контроль качества сварного шва.

1260. На коллекторе перед факельным стволом или на факельном стволе устанавливается фланцевое соединение для установки заглушки при проведении испытаний на прочность.

1261. Для продувки технологических установок и цеховых факельных трубопроводов азотом или воздухом при пуске или остановке на ремонт в обоснованных случаях проектными решениями на выходе с технологической установки предусматривается свеча с отключающей арматурой.

1262. Во избежание образования взрывоопасной смеси предусматривается непрерывная подача продувочного (топливного или инертного) газа в начало факельного коллектора. В случае прекращения подачи топливного газа обеспечивается автоматическая подача инертного газа. Количество продувочного газа определяется в соответствии с пунктом 1297 настоящих Правил.

Параграф 5. Факельная установка

1263. При работе факельной установки обеспечивается стабильное горение в широком интервале расходов газов и паров, бездымное сжигание постоянных и периодических сбросов, безопасная плотность теплового потока и предотвращение попадания воздуха через верхний срез факельного ствола.

1264. Диаметр верхнего среза факельного оголовка для обеспечения стабильного (без срыва) горения рассчитывается по максимальной скорости газов и паров, не превышающей 0,5 скорости звука в сбросном газе. При сжигании газов и паров с плотностью более 0,8 относительно плотности воздуха скорость сброса не превышает 120 м/с.

1265. Для полноты сжигания сбрасываемых углеводородных газов и паров (за исключением природного и некоптящих газов) предусматривается подача водяного пара, воздуха или воды. Количество пара определяется расчетом исходя из условия обеспечения бездымного сжигания постоянных сбросов.

Если отношение скорости сброса к скорости звука составляет более 0,2, то подача пара не требуется.

1266. Дежурные горелки с запальниками устанавливаются на факельном оголовке. Число горелок определяется в зависимости от диаметра факельного оголовка. При диаметре факельного оголовка Ø10-250 мм число горелок составляет 1 шт и более, при диаметре факельного оголовка Ø300-550 мм число горелок не менее 2 шт, при диаметре факельного оголовка Ø600-1000 мм число горелок не менее 3 шт, при диаметре факельного оголовка Ø1100-1600 мм число горелок не менее 4 шт, при диаметре факельного оголовка более Ø1600 мм число горелок не менее 5 шт.

1267. К факельному стволу обеспечивается подвод топливного газа для дежурных горелок, а к устройству зажигания пламени - топливного газа и воздуха для приготовления запальной смеси. Для исключения конденсации паров воды и ее замерзания в трубопроводах в холодное время года топливный газ осушается или подается по обогреваемому трубопроводу. В топливном газе не допускается содержание механических примесей.

1268. Высота факельного ствола определяется расчетом плотности теплового потока. Расчет плотности теплового потока от пламени, минимального расстояния и высоты факельного ствола приведен в приложении 23 к настоящим Правилам.

1269. При определении высоты факельного ствола кроме плотности теплового потока учитывается возможное загрязнение окружающей территории вредными продуктами сгорания.

1270. В целях предупреждения подсоса воздуха в факельный коллектор (трубопровод) перед факельным стволом устанавливается гидрозатвор с постоянным протоком затворной жидкости.

Для предотвращения возможности замерзания затворной жидкости гидрозатворы оборудуются обогревающим устройством или размещаются в отапливаемом помещении.

При техническом обосновании в проекте допускается гидрозатвор не устанавливать, если:

температуры сбросных газов и паров близки к температурам замерзания или кипения затворной жидкости;

разрежение у основания факельного ствола не более 500 Па.

1271. Устройство лестниц и площадок обеспечивает удобство и безопасность при монтаже и ремонте факельного оголовка и другого оборудования, расположенного на разной высоте факельного ствола.

1272. Материал факельного оголовка, дежурных горелок, обвязочных трубопроводов, деталей крепления выбирается с учетом температуры возможного их нагрева от теплового излучения факела.

Обвязочные трубопроводы на участке факельного оголовка выполняются из бесшовных труб.

1273. Факельный ствол, сепараторы и гидрозатворы оснащаются устройствами для отбора проб.

1274. Сепаратор, устанавливаемый перед факельным стволом, имеет наружный обогрев и оборудуется системой непрерывного удаления конденсата, исключающей возможность попадания сбросного газа в сборник конденсата и конденсата в факельный коллектор.

1275. Каждый факел оснащается дежурной горелкой с подачей очищенного, топливного газа.

1276. На факельных стволах устанавливаются дежурные горелки, выполняющие роль пилотных огней при работающей факельной системе; на случай остановки факельной системы предусматривается световое ограждение верха факельного ствола переносными светильниками в соответствии с требованиями к маркировке и светоограждению высотных препятствий.

Параграф 6. Установка сбора углеводородных газов и паров

1277. Проектом в составе факельной системы допускается предусматривать установки для сбора, кратковременного хранения и возврата сбрасываемых углеводородных газов и паров в целях дальнейшего использования.

1278. В процессе сбора углеводородных газов и паров учитываются следующие требования:

газгольдеры переменного или постоянного объема обеспечивают прием сбросных газов и паров в течение 5 - 10 мин в количестве, определенном согласно пунктам 1256, 1257 настоящих Правил;

скорость подъема колокола (газгольдера переменного объема) соответствует требованиям по безопасной эксплуатации, техническому обслуживанию мокрых газгольдеров, предназначенных для горючих газов;

газовый конденсат, собирающийся в верхнем слое бассейна мокрых газгольдеров, отводится в отстойники конденсата;

вода из отстойников отводится в соответствующую систему промышленных стоков предприятия для последующей очистки;

сепарационная аппаратура в нижней части имеет наружный обогрев и тепловую изоляцию;

установка сбора углеводородных газов и паров имеет резерв оборудования для обеспечения устойчивой и безаварийной работы.

Параграф 7. Территория и сооружения

1279. Факельная установка размещается с учетом розы ветров, минимальной длины факельных коллекторов (трубопроводов) преимущественно в местах, граничащих с ограждением предприятия. Отдельную или специальную факельную установку допускается размещать на территории технологической установки.

1280. Расстояния между факельным стволом и складами, зданиями, сооружениями, трансформаторными подстанциями и другими объектами технологической установки определяется с учетом допустимой плотности теплового потока и противопожарных норм. Расстояние между указанными объектами и факельным стволом при расположении его непосредственно на территории технологической установки рассчитывается исходя только из допустимой плотности теплового потока.

1281. Для обеспечения безопасности ремонта или обслуживания факельных оголовков расстояние между факельными стволами принимается таким, чтобы плотность теплового потока от работающего факела на ремонтируемом факельном оголовке не превышала допустимую.

1282. В целях уменьшения теплового воздействия на персонал, лестницы на факельных стволах располагаются на стороне, противоположной соседним факельным стволам.

1283. Материалы оборудования и сооружений, находящихся в зоне теплового воздействия, применяются огнестойкие.

1284. Территория вокруг факельного ствола, вокруг зданий, сооружений, оборудования, относящаяся к факельной установке, спланирована, на ней прокладываются дороги для транспорта и пешеходов.

1285. Территория вокруг факельного ствола, за исключением случаев расположения его на территории технологической установки, ограждается и обозначается предупреждающими знаками. В ограждении оборудуются проходы для персонала и ворота для проезда транспортных средств.

1286. Число проходов в ограждении равняется числу факельных стволов, причем путь к каждому стволу обеспечивается кратчайшим.

1287. Размещать насосы и отдельно стоящие сепараторы в зоне ограждения факельного ствола, кроме сепараторов, совмещенных с факельным стволом, не допускается.

Параграф 8. Контрольно-измерительные приборы и средства автоматизации

1288. Контроль за работой факельных систем и дистанционное управление ими осуществляется:

для общей факельной системы - из собственного помещения управления (операторной, центрального пульта управления) или из помещения управления одной из технологических установок, сбрасывающих газ в факельную систему;

для отдельной и специальной факельных систем - из помещений управления одной из технологических установок, сбрасывающих газ.

1289. Факельные системы оборудуются техническими средствами, обеспечивающими постоянную регистрацию (с выводом показаний в помещение управления) следующих данных:

расхода продувочного газа в факельный коллектор и газовый затвор;

уровня жидкости в сепараторах, сборниках конденсата;

уровня жидкости в факельном гидрозатворе;

количества сбросных газов и паров, конденсата, возвращаемых с установки сбора углеводородных газов и паров;

температуры газов и паров, поступающих в газгольдер;

температуры жидкости в факельном гидрозатворе.

1290. Факельные системы оснащаются средствами сигнализации (с выводом сигналов в помещение управления), срабатывающими при достижении следующих параметров:

минимально допустимом расходе продувочного газа в коллектор и газовый затвор;

минимально допустимом давлении или расходе топливного газа на дежурные горелки;

погасании пламени дежурных горелок;

образовании разрежения у основания факельного ствола, равного или более 1000 Па;

минимально и максимально допустимых уровнях жидкости в сепараторах, сборниках конденсата;

минимально допустимом уровне жидкости в факельных гидрозатворах;

максимально допустимой температуре газов, поступающих в газгольдер;

минимально допустимой температуре в факельных гидрозатворах;

включении насосов по откачке конденсата;

включении компрессоров;

наличии горючих газов и паров в количестве 20 % нижнего концентрационного предела распространения пламени в помещениях компрессорной, гидрозатвора с дублированием звукового и светового сигналов и расположением указанных средств сигнализации над входной дверью, на наружных установках в местах размещения газгольдеров, сепараторов, насосов.

Средства сигнализации разрежения не требуются, если произведение разности плотностей воздуха (кг/м³) и продувочного газа на высоту факельного ствола (м) не превышает 100.

1291. Для контроля давления топливного газа и воздуха в системе зажигания и в линиях до регулирующих клапанов или вентилей, давления пара, уровня жидкости и температуры в сепараторах и сборниках конденсата устанавливаются дублирующие приборы по месту.

1292. В конструкции факельной установки предусматривается автоматическое регулирование давления топливного газа, подаваемого на дежурные горелки, и количества продувочного газа, подаваемого в начало факельного коллектора.

1293. Факельные системы оснащаются блокировками (с учетом инерционности срабатывания КИП и средств автоматики и времени открытия электрозадвижки), обеспечивающими:

подачу инертного газа в газовый затвор при разрежении в факельном коллекторе, равном или более 1000 Па;

подачу инертного газа в начало факельного коллектора при прекращении подачи продувочного (топливного) газа (допускается вариант работы с постоянной подачей азота с обоснованием в проекте;

удаление конденсата из сепараторов и сборников конденсата, кроме имеющих постоянный слив через гидрозатвор, по достижении максимального уровня;

открытие электрозадвижки на линии сброса газов в факельную установку при заполнении газгольдера на 85 % с одновременным закрытием электрозадвижки на линии поступления газа в газгольдер;

открытие электрозадвижки на линии поступления газа в газгольдер при заполнении его на 70% с последующим закрытием электрозадвижки на линии сброса газов и паров в факельный ствол;

остановку компрессоров при уменьшении объема газа в газгольдере до 10 %;

пуск компрессоров, схема управления которых допускает проведение этой операции автоматически, или подачу сигнала, разрешающего ручной пуск при заполнении газгольдера не менее чем на 25 %.

1294. Насосы для перекачки горючих жидкостей оснащаются блокировками для обеспечения надежной и безаварийной работы, средствами предупредительной сигнализации о нарушении параметров работы, влияющих на безопасность.

1295. На факельных системах нефтеперерабатывающих и нефтехимических предприятий в помещении управления устанавливаются средства сигнализации и регистрации сбросов газа технологическими установками (секциями).

Параграф 9. Пуск и эксплуатация

1296. Перед каждым пуском факельная система продувается азотом, чтобы содержание кислорода у основания факельного ствола было не более 50% минимально взрывоопасного.

При сбросах водорода, ацетилена, этилена и окиси углерода объемное содержание кислорода не превышает 2 %.

Для предотвращения попадания воздуха в факельную систему при продувке технологических установок азотом продувочные газы сбрасываются через свечу в атмосферу.

В случае одновременной продувки азотом всех технологических аппаратов, подсоединенных к факельной системе, для удаления воздуха допускается сбрасывание продувочных газов в факельный ствол при погашенных горелках. Периодичность проведения анализов определяется технологическим регламентом.

Не допускается сбрасывать продувочные газы в общую факельную систему.

1297. Для предотвращения попадания воздуха в факельную систему предусматривается подача продувочного газа с интенсивностью, обеспечивающей следующие скорости потока в расчете на сечение факельного ствола под оголовком:

не менее 0,05 м/с - с газовым затвором;

не менее 0,9 м/с - без газового затвора при плотности продувочного (топливного) газа 0,7 кг/м³ и более;

не менее 0,7 м/с - без газового затвора при инертном продувочном газе (азоте).

В факельных системах, не оборудованных газовыми затворами, не допускается использовать в качестве продувочного газа топливный газ, плотность которого менее 0,7 кг/м3.

1298. Перед прекращением сброса горючих газов и паров, нагретых до высокой температуры, обеспечивается дополнительная подача продувочного газа в целях предотвращения образования вакуума в факельной системе при охлаждении или конденсации.

1299. Перед проведением ремонтных работ факельная система отсоединяется заглушками от технологических установок и продувается азотом (пропаривается) до полного удаления горючих веществ с последующей продувкой воздухом до объемного содержания кислорода не менее 20 % и содержания вредных веществ не более ПДК.

Конкретные мероприятия по обеспечению безопасности ремонтных работ разрабатываются в соответствии с руководящими материалами.

1300. Ремонт факельных оголовков при расположении в общей зоне ограждения нескольких факельных стволов проводится в теплозащитном костюме.

1301. Не допускается во время грозы находиться на площадке факельной установки и прикасаться к металлическим частям и трубам.

1302. В зоне ограждения факельного ствола не допускается находиться лицам, не связанным с эксплуатацией факельных систем.

1303. Факельные установки обеспечиваются первичными средствами пожаротушения в соответствии с проектом.

1304. На факельных линиях устанавливается огнепреградитель.";

пункт 6 приложения 7 к указанным Правилам изложить в следующей редакции:

"6. Технологический регламент разрабатывается организацией, с учетом проектных решений, инструкций изготовителя.";

указанные Правила дополнить приложениями 18, 19, 20, 21, 22 и 23 в редакции согласно приложениям 1, 2, 3, 4, 5 и 6 к настоящему приказу.

2. Комитету промышленной безопасности Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан после его официального опубликования.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан

Ч. Аринов

"СОГЛАСОВАН"
Министерство энергетики
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство экологии
и природных ресурсов
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство промышленности
и строительства
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство торговли и интеграции
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство национальной экономики
Республики Казахстан

	Приложение 1 к приказу Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан от 10 декабря 2025 года № 536
	Приложение 18 к Правилам обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов нефтяной и газовой отраслей промышленности

Принципиальная схема сброса газов (паров) в факельную систему от предохранительных клапанов

1 - защищаемый аппарат; 2 - цеховой сепаратор; 3 - факельный сепаратор; 4 - факельный ствол; 5 - газовый затвор; 6 - блокировочное устройство "закрыто-открыто"; 7 - цеховой коллектор; 8 - факельный коллектор; 9 - продувочный газ; 10 - линия ручного сброса; 11 - граница цеха; 12 - сброс газов от ПК на других аппаратах цеха; 13 - сброс газов от других цехов производства

	Приложение 2 к приказу
	Приложение 19 к Правилам обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов нефтяной и газовой отраслей промышленности

Принципиальная схема сброса газов (паров) в факельную систему с постоянным отводом конденсата из сепаратора через гидрозатвор

1 - факельный коллектор; 2 - блокировочное устройство; 3 - факельный ствол; 4 - сепаратор (вариант А); 5 - сепаратор (вариант В); 6 - подача затворной жидкости; 7 - гидрозатвор; 8 - продувочный газ

	Приложение 3 к приказу
	Приложение 20 к Правилам обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов нефтяной и газовой отраслей промышленности

Принципиальная схема подачи продувочного газа в факельный коллектор

1 - подача продувочного (топливного) газа; 2 - факельный коллектор; 3 - источник сброса, наиболее удаленный от факельной установки; 4 - подача азота

	Приложение 4 к приказу
	Приложение 21 к Правилам обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов нефтяной и газовой отраслей промышленности

Расчет концентраций горючего газа при сбросе из предохранительного клапана через сбросную трубу

Расчет проведен для условий, когда выброс осуществляется горизонтально в течение длительного времени при наихудших метеоусловиях (штиль), а максимальная приземная концентрация газа не превышает 50 % нижнего предела распространения пламени (воспламенения). Для уменьшения при земной концентрации рекомендуется сбросной патрубок направлять вертикально вверх.

1. Величина при земной концентрации газа на различных расстояниях от предохранительного клапана определяется по формуле:

где М - количество сбрасываемого газа, г/с;

V - секундный объем сбрасываемого газа при нормальном давлении, м 3/с;

d - диаметр сбросного патрубка, м;

Х -горизонтальное расстояние от сбросного патрубка до места, в котором определяется концентрация, м;

- плотность сбрасываемого газа и окружающего воздуха, кг/м 3;

h - высота сбросного патрубка, м.

2. Величина максимальной приземной концентрации газа определяется по формуле:

3. Расстояние, на котором наблюдается максимальная приземная концентрация, составляет:

Хм = 10h, м.

4. Минимальная высота выброса определяется по формуле:

где С нпв - концентрация нижнего предела распространения пламени, г/м 3.

Примечания.

1. Рекомендуется принимать скорость выхода газа из сбросного патрубка 80 м/с.

2. Опасной зоной считается круг радиусом Х м.

	Приложение 5 к приказу
	Приложение 22 к Правилам обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов нефтяной и газовой отраслей промышленности

Схема оснащения насосов для откачки углеводородов трубопроводами, контрольно-измерительными приборами и средствами автоматики

1 - рабочий насос; 2 - вход уплотняющей жидкости торцевого уплотнения вала рабочего насоса; 3 - вентиль возвратного трубопровода рабочего насоса; 4 - задвижка нагнетательного трубопровода рабочего насоса; 5 - минимальный уровень жидкой фазы в сепараторе; 6 - уровень начала откачки жидкой фазы из сепаратора; 7 - максимальный уровень жидкой фазы в сепараторе; 8 - перфорированная труба; 9 - задвижка нагнетательного трубопровода резервного насоса; 10 - вентиль возвратного трубопровода резервного насоса; 11- резервный насос; 12 - вход уплотняющей жидкости торцевого уплотнения вала резервного насоса; 13 - задвижка всасывающего трубопровода резервного насоса; 14 - задвижка всасывающего трубопровода рабочего насоса.

Описание работы насосов

Ситуация 1.

Сброс углеводородных газов в факельную систему не производится. Факельная система заполнена топливным или инертным газом. Факельный сепаратор и насосы жидкостью не заполнены. Задвижки (приложение 21 - позиции 13 и 14), вентили (позиции 3 и 10) находятся в открытом положении. Задвижки (позиции 4 и 9) закрыты.

Ситуация 2.

Происходит сброс углеводородных газов в факельную систему. В сепараторе появляется конденсат, который по всасывающему трубопроводу поступает в оба насоса и заполняет их. Отвод газовой фазы происходит из нагнетательных линий насосов в сепаратор по трубопроводу Ду 25 через дроссельную шайбу с отверстием в ней 10 мм.

Ситуация 3.

В факельном сепараторе продолжается накопление жидкости. Жидкость достигает уровня откачки (1/4 высоты сепаратора). Автоматически включается рабочий насос. Открывается задвижка на нагнетании (приложение 21 - позиции 4). Если уровень продолжает повышаться и достигает максимального уровня (1/2 высоты сепаратора), дается команда на включение резервного насоса и открывается задвижка (позиция 9) на линии нагнетания резервного насоса.

Ситуация 4.

В результате откачки количество жидкости в сепараторе уменьшается до минимального уровня, который определяется временем остановки насоса. При достижении этого уровня насос (насосы) автоматически выключается и закрываются задвижки на нагнетании.

	Приложение 6 к приказу
	Приложение 23 к Правилам обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов нефтяной и газовой отраслей промышленности

Расчет плотности теплового потока от пламени, минимального расстояния и высоты факельного ствола

1. Обозначения и определения.

C pi , C vi - теплоемкости компонентов, Дж/(моль·К);

D - диаметр факельной трубы, м;

k - показатель адиабаты,

М - молекулярная масса, кг/(кг/кг/моль);

N i - молярная доля i-го компонента в смеси;

Т - температура газа, К;

V - скорость истечения сбросного газа, м/с;

V в - скорость ветра на уровне центра пламени, м/с,

V т - максимальная скорость ветра, м/с;

V зв - скорость звука в сбрасываемом газе, м/с:

- отношение скорости истечения к скорости звука в сбрасываемом газе, = V/ V зв.

При этом рекомендуется принимать:

при постоянных сбросах

0,2;

при периодических и аварийных сбросах

0,5;

Х - расстояние от факельного ствола, м;

X min - минимальное расстояние от факельного ствола до объекта, м;

q - плотность теплового потока в расчетной точке, кВт/м 2;

q = q п + q с,

q п- плотность теплового потока от пламени, кВт/м 2;

q пд - предельно допустимая плотность теплового потока, кВт/м 2;

q пдп = q пд - qс;

q пдп - предельно допустимая плотность теплового потока от пламени, кВт/м 2;

q с - прямая солнечная радиация, кВт/м 2, определяется для 11-12 ч;

Q - количество тепла, выделяемое пламенем, кВт;

высота факельного ствола, м; рекомендуется принимать не менее 35D;

Z - расстояние от центра излучения пламени до верха ствола, м;

при

< 0,2 рекомендуется принимать Z = 5D,

при

0,2 определяют по следующим соотношениям:

H/ D . ...... 20 30 35 40 60 80 100

Z/D. ...... 32 37 39 40 4447 48

- угол отклонения пламени (угол между вертикалью и осью пламени), градус;

- коэффициент излучения пламени, принимаемый по справочным данным.

Значения q пд, кВт/м 2рекомендуется принимать:

У основания факельного ствола 9,4

При условии эвакуации персонала в течение 30 с 4,8

На ограждении факельной установки и при условии

Эвакуации персонала в течение 3 мин 2,8

Неограниченное пребывание персонала 1,4

Расчетный вариант сброса определяется по максимальной плотности теплового потока.

2. Расчетные формулы:

1) плотность теплового потока q п проверяют при выбранной высоте факельного ствола Н и заданном расстоянии X. Минимальное расстояние между факельным стволом и объектом определяют при выбранной высоте факельного ствола. Высоту факельного ствола определяют при заданном расстоянии между факельным стволом и объектом;

2) при

< 0,2

3) при

0,2