"Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясының академиктерін сайлау қағидалары мен өлшемшарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрінің 2024 жылғы 23 қыркүйектегі № 457 бұйрығына өзгерістер мен толықтыру енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрінің м.а. 2025 жылғы 26 қарашадағы № 547 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2025 жылғы 26 қарашада № 37476 болып тіркелді

БҰЙЫРАМЫН:

"Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясының академиктерін сайлау қағидалары мен өлшемшарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрінің 2024 жылғы 23 қыркүйектегі № 457 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 35119 болып тіркелген) мынадай өзгерістер мен толықтыру енгізілсін:

көрсетілген бұйрықпен бекітілген Қазақстан Республикасы Ұлттық ғылым академиясының академиктерін сайлау қағидаларында:

12-тармақтың 11) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"11) үміткерде:

Сыныптауышқа сәйкес "Әскери ғылымдар және ұлттық қауіпсіздік" ғылыми бағыты бойынша ұйымдар ұсынған үміткерлерді қоспағанда, ғылым және техника саласындағы халықаралық және (немесе) мемлекеттік сыйлықтардың лауреаты атақтары;

Сыныптауышқа сәйкес "Әскери ғылымдар және ұлттық қауіпсіздік" ғылыми бағыты бойынша ұйымдар ұсынған үміткерлерді қоспағанда, халықаралық ғылыми ұйымдар және (немесе) Қазақстан Республикасының салалық уәкілетті органдары тағайындаған ғылым және техника саласындағы стипендия (стипендиялар);

кемінде 3 (үш) философия докторы (PhD) және (немесе) ғылым кандидаттары немесе ғылым докторлары (дипломдардың, тағайындау туралы бұйрықтардың көшірмелері және (немесе) үміткер ғылыми басшылықты жүзеге асырған ұйымдардың хаты) жетекшісі мәртебесі (бар болса);

шет елдердің ұлттық (мемлекеттік) ғылым академияларындағы мүшелігі (бар болса);

инновациялардың жаһандық индексінің өзекті рейтингінде интегралдық микросхемалардың өнертабысына, өнеркәсіптік үлгісіне, пайдалы моделіне, селекциялық жетістігіне немесе топологиясына арналған Қазақстан Республикасының қорғау құжаты (гуманитарлық ғылымдар үшін – зияткерлік меншік объектісіне белгіленген үлгідегі құжаттың болуы) және күзет құжаттарына лицензиялық шарттардың көшірмелері (бар болса);

жаһандық инновациялар индексінің өзекті рейтингінде көшбасшы орын алатын 30 (отыз) елдің бірінің өнертабысына, пайдалы моделіне, селекциялық жетістігіне немесе интегралдық микросхемалар топологиясына шет елдің қорғау құжаты (гуманитарлық ғылымдар үшін – зияткерлік меншік объектісіне белгіленген үлгідегі құжаттың болуы) және күзет құжаттарына лицензиялық шарттардың көшірмелері (бар болса);

конструкторлық және (немесе) технологиялық құжаттамалар (бар болса);

Заңға сәйкес толық ғылыми цикл жобасы (бар болса) бар екенін растайтын белгіленген үлгідегі құжаттардың көшірмелері.";

47, 48, 49 -тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

"47. Академия төралқасының шешімі бойынша зейнеткерлік жасқа толған және мынадай талаптардың біріне сәйкес келетін:

1) ғылыми қоғамдастық мойындаған ғылымның тиісті саласында ұлттық және (немесе) халықаралық деңгейдегі ғылыми жетістіктері бар;

2) отандық ғылымның дамуына елеулі үлес қосқан және оны әлемдік аналогтар деңгейінде байытқан;

3) ғылыми қоғамдастықта, оның ішінде шетелде белгілі жоғары білікті ғылыми кадрларды даярлау мектебі бар;

4) ғылыми ұйымдарда және (немесе) жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарында ғылыми-зерттеу қызметін дамытуға үлес қосқан Академияның толық мүшелері-академиктер Академияның құрметті академигі атағын алады.

48. Академия төралқасының ұсынысы бойынша "Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясы" республикалық қоғамдық бірлестігінің нақты мүшелері (академиктері) Академияның жалпы жиналысының шешімімен Академияның құрметті академигі болып сайланады және оларға құрметті академик атағы беріледі.

49. Академияның құрметті академигі атағын беру адамның ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметі саласындағы еңбегін, қабілеттерін, бастамашылығы мен жауапкершілігін мойындаудың көрінісі болып табылады.

мынадай мазмұндағы 51-тармақпен толықтырылсын:

"51. Осы Қағидалардың 48-тармағына сәйкес Академияның құрметті академигі атағы берілген адамдар Академия төралқасының шақыруы бойынша Академиктердің жалпы жиналысының отырыстарына қатысады.";

5-қосымшада:

ескертудің екінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

"** Бұл көрсеткіштер үміткерлерді "Әлеуметтік ғылымдар", "Гуманитарлық ғылымдар және өнер", "Әскери ғылымдар және ұлттық қауіпсіздік" ғылыми бағыттары бойынша бағалау кезінде ескерілмейді.".

2. Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігінің Ғылым комитеті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Ғылым және жоғары білім вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрінің міндетін атқарушысы

Г. Кобенова

О внесении изменений и дополнения в приказ Министра науки и высшего образования Республики Казахстан от 23 сентября 2024 года № 457 "Об утверждении Правил и критериев избрания академиков Национальной академии наук Республики Казахстан"

Приказ и.о. Министра науки и высшего образования Республики Казахстан от 26 ноября 2025 года № 547. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 26 ноября 2025 года № 37476

ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Внести в приказ Министра науки и высшего образования Республики Казахстан от 23 сентября 2024 года № 457 "Об утверждении Правил и критериев избрания академиков Национальной академии наук Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 35119) следующие изменения и дополнение:

в Правилах избрания академиков Национальной академии наук Республики Казахстан, утвержденных указанным приказом:

подпункт 11) пункта 12 изложить в следующей редакции:

"11) копии документов установленного образца, подтверждающих наличие у претендента:

звания лауреата международных и (или) государственных премий в области науки и техники, за исключением претендентов, выдвинутых организациями по научному направлению "Военные науки и национальная безопасность" в соответствии с Классификатором;

стипендии (стипендий) в области науки и техники, присужденных международными научными организациями и (или) отраслевыми уполномоченными органами Республики Казахстан, за исключением претендентов, выдвинутых организациями по научному направлению "Военные науки и национальная безопасность" в соответствии с Классификатором.

статуса руководителя 3 (трех) докторов философии (PhD) и (или) кандидатов наук или докторов наук (копии дипломов, приказов о назначении и/или письмо от организаций, где претендент осуществлял научное руководство) (при наличии);

членства в национальных (государственных) академиях наук зарубежных стран (при наличии);

охранного документа Республики Казахстан на изобретение, промышленный образец, полезную модель, селекционное достижение или топологию интегральных микросхем, в актуальном рейтинге глобального индекса инноваций, (для гуманитарных наук – наличие документа установленного образца на объект интеллектуальной собственности) и копии лицензионных договоров к охранным документам (при наличии);

охранного документа зарубежной страны на изобретение, полезную модель, селекционное достижение или топологию интегральных микросхем одной из 30 (тридцати) стран, занимающих лидирующие места в актуальном рейтинге глобального индекса инноваций, (для гуманитарных наук – наличие документа установленного образца на объект интеллектуальной собственности) и копии лицензионных договоров к охранным документам (при наличии);

конструкторской и (или) технологической документации (при наличии);

проекта полного научного цикла в соответствии с Законом (при наличии).";

пункты 47, 48, 49 изложить в следующей редакции:

"47. По решению президиума Академии действительные члены - академики Академии, достигшие пенсионного возраста и соответствующие одному из следующих требований:

1) имеющие научные достижения национального и (или) международного уровня в соответствующей области науки, признанные научным сообществом;

2) внесшие значительный вклад в развитие отечественной науки и обогатившее ее на уровне мировых аналогов;

3) имеющие школу подготовки высококвалифицированных научных кадров, известную в научном сообществе, в том числе за рубежом;

4) внесшие вклад в развитие научно-исследовательской деятельности в научных организациях и (или) организациях высшего и (или) послевузовского образования, приобретают звание почетного академика Академии.

48. По представлению президиума Академии действительные члены (академики) республиканского общественного объединения "Национальная академия наук Республики Казахстан", решением общего собрания Академии избираются почетными академиками Академии и им присваивается звание почетного академика.

49. Присвоение звания почетного академика Академии является выражением признания заслуг в области научной и (или) научно-технической деятельности лица, способностей, инициативы и ответственности.";

дополнить пунктом 51 следующего содержания:

"51. Лица, которым присвоено звание почетного академика в соответствии с пунктом 48 настоящих Правил, участвуют в заседаниях Общего собрания академиков по приглашению президиума Академии.";

в приложении 5:

абзац второй примечания изложить в следующей редакции:

"** Данные показателя не учитываются при оценке претендентов по научным направлениям "Социальные науки", "Гуманитарные науки и искусство", "Военные науки и национальная безопасность".".

2. Комитету науки Министерства науки и высшего образования Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства науки и высшего образования Республики Казахстан после его официального опубликования.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра науки и высшего образования Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

исполняющий обязанности Министра науки и высшего образования Республики Казахстан

Г. Кобенова