"Бастапқы әскери дайындық қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2017 жылғы 12 шілдедегі № 347 бұйрығына өзгеріс енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2025 жылғы 4 қарашадағы № 1540 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2025 жылғы 4 қарашада № 37345 болып тіркелді

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
Осы бұйрықтың қолданысқа енгізілу тәртібін 5 т. қараңыз

БҰЙЫРАМЫН:

1. "Бастапқы әскери дайындық қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2017 жылғы 12 шілдедегі № 347 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15725 болып тіркелген) мынадай өзгеріс енгізілсін:

көрсетілген бұйрықпен бекітілген Бастапқы әскери дайындық қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) осы бұйрыққа қосымшаға сәйкес жаңа редакцияда жазылсын.

2. Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Бас штабының Ұйымдастыру-жұмылдыру жұмыстары департаменті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрықты алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің интернет-ресурсына орналастыруды;

3) осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларының орындалуы туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің Заң департаментіне жіберуді қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қорғаныс министрінің бірінші орынбасары – Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Бас штабының бастығына жүктелсін.

4. Осы бұйрық мүдделі лауазымды адамдарға және құрылымдық бөлімшелерге жеткізілсін.

5. Осы бұйрық:

1) 2026 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін Қағидалардың 3-тарауын;

2) 2026 жылғы 1 қыркүйектен бастап қолданысқа енгізілетін Қағидалардың 2-тармақтың 1) тармақшасын қоспағанда, алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрі

Д. Косанов

"КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасының
Оқу-ағарту министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасының
Төтенше жағдайлар министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасының
Денсаулық сақтау министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасының
Қаржы министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасының
Ұлттық экономика министрлігі

	Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрі 2025 жылғы 4 қарашадағы № 1540 бұйрығына қосымша
	Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2017 жылғы 12 шілдедегі № 347 бұйрығымен бекітілген

Бастапқы әскери дайындық қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Бастапқы әскери дайындық қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) орта, техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдарында бастапқы әскери даярлықты ұйымдастыру және жүргізу тәртібін айқындайды.

2. Осы қағидаларда мынадай ұғымдар қолданылады:

1) бастапқы әскери даярлық (бұдан әрі – БӘД) – орта, техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдарында әскерге шақыру жасына дейінгілерді әскери қызметке даярлау және оларды әскери-патриоттық тәрбиелеу шеңберінде әскери іс негіздері бойынша міндетті оқыту пәні (оқу пәні);

2) БӘД-ны ұйымдастырушы педагог (бұдан әрі – БӘД педагогі) – орта, техникалық және кәсіптік білім беру ұйымының Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2009 жылғы 13 шілдедегі № 338 бұйрығымен бекітілген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 5750 болып тіркелген) Педагог лауазымдарының үлгілік біліктілік сипаттамаларына сәйкес келетін педагог қызметкері;

3) біліктілікті арттыру – оқыту мен оқыту сапасын арттыру үшін жаңа білім алуға, сондай-ақ бұрын алған кәсіби білімін, шеберлігін, дағдысы мен қабілетін қолдауға, кеңейтуге, тереңдетуге және жетілдіруге мүмкіндік беретін кәсіптік оқыту нысаны.

3. БӘД:

1) теориялық және практикалық даярлықты;

2) далалық (лагерьлік) оқу-жаттығу сабағын (бұдан әрі – ДОС) өткізу;

3) БӘД бойынша (аудандық (облыстық маңызы бар қала), облыстық масштабта, республикалық маңызы бар қала және астана масштабында) жарыс өткізуді қамтиды.

4. БӘД-ны жергілікті атқарушы органмен бірлесіп, білім саласындағы уәкілетті орган ұйымдастырады және ол керек-жарақ пен меншік нысанына қарамастан, қорғаныс, денсаулық сақтау, азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органдардың талаптарына сәйкес білім беру ұйымында жүзеге асырылады.

5. БӘД-ның негізгі мақсаты әскери істегі базалық дағдыны меңгеру, күштік төзімділікті, моральдық-психологиялық тұрақтылықты және әскери борышты өтеуге әзірлікті дамыту, сондай-ақ білім алушылардың патриоттық сана-сезімін ояту болып табылады.

БӘД-ның негізгі міндеттері:

1) білім алушыларда Отан алдындағы жоғары жауапкершілікті, мемлекеттік рәміздерге, армия мен әскери қызметке құрмет көрсете білуді қалыптастыру, жастарды әскери-патриоттық тәрбиелеу;

2) әскери қызметке дайындау, әскери іс, саптық, оқ ату, тактикалық, әскери-медициналық даярлық негіздерін зерделеу;

3) стреске, төзімділікке, ұйымшылдыққа, тәртіпке және ұжымшылдыққа ықпал ететін күштік және психологиялық қасиетті дамыту;

4) жастардың әскери қызметке деген қызығушылығын және олардың даярлықтың практикалық-бағдарлау нысандары арқылы әскери кәсіп негіздерін меңгеруін дамыту болып табылады.

6. БӘД-ны БӘД педагогі ведомстволық бағыныстылығы мен меншік нысанына қарамастан, жалпы орта білімнің жалпы білім беру оқу бағдарламасын, техникалық және кәсіптік білім, білім беру бағдарламасын іске асыратын білім беру ұйымдарында (бұдан әрі – білім беру ұйымы) негізгі орта білім (арнаулыдан басқа) базасында әскерге шақыру жасына дейінгі білім алушылармен өткізеді.

2-тарау. Бастапқы әскери даярлықты ұйымдастыру және өткізу тәртібі

7. БӘД Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген) Жалпы орта, техникалық және кәсіптік білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес ұйымдастырылады.

8. БӘД-ның негізгі нысаны теориялық және практикалық сабақ, сондай-ақ ДОС өткізу болып табылады.

9. БӘД бойынша сабақ оқу кезінде өткізіледі және негізгі сабақ кестесіне енгізіледі. БӘД бойынша 8-10 оқушыдан 2-3 бөлімшеден тұратын сыныптар (оқу тобы) базасында құрылатын оқу взводтары құрамында өткізіледі. Взвод пен бөлімше командирлері БӘД педагогінің ұсынысы бойынша білім беру ұйымы басшысының бұйрығымен тағайындалады.

10. БӘД бойынша оқу процесін ұйымдастыру:

1) сыныптар мен оқу тобын құруды;

2) кесте және күнтізбелік-тақырыптық жоспар құруды;

3) оқу және материалдық-техникалық базаны қамтамасыз етуді;

4) БӘД педагогін бекітуді;

5) білімді, шеберлік пен дағдыны ағымдағы және қорытынды бақылауды;

6) құжаттаманы (журнал, ведомос, есеп) жүргізуді қамтиды.

11. БӘД бойынша сабақ оқу бағдарламасына сәйкес аптасына кемінде 1 рет өткізіледі.

12. Орта білім беру ұйымында БӘД-ге 64 оқу сағаты бөлінеді, оның ішінде ДОС-қа 10-сыныпқа кемінде 30 сағат, 11-сыныпқа кемінде 32 оқу сағаты бөлінуге тиіс.

13. Техникалық және кәсіптік білімнің білім бағдарламасын іске асыратын білім беру ұйымдарында оқу сағатының саны жұмыс істейтін оқу бағдарламасына сәйкес кемінде 136 оқу сағаты, оның ішінде ДОС-қа кемінде 30 сағат айқындалады.

14. БӘД бойынша сабақ ұлдарға арналған ДОС-пен қатар білім беру ұйымының медицина қызметкерінің басшылығымен қыздар үшін бөлек өткізілетін "Медициналық білім негіздері" деген бөлім бойынша практикалық сабақты қоспағанда, қыздармен және ұлдармен бірге өткізіледі.

15. Білім беру ұйымы оқу жылына арнап БӘД бойынша білімді бекітетін қосымша іс-шараларды қамтитын әскери-патриоттық жұмыс жоспарын әзірлейді.

16. Әскери-патриоттық жұмыс жоспарына БӘД шеңберіндегі: әскери іс бағыттары (құрлық әскері, әуе қорғанысы күштері, әскери-теңіз күштері және т.б.) бойынша шақырылған әскери қызметшілердің дәрістері, әскери жанжалдар мен Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері (бұдан әрі – ҚР ҚК) ардагерлерімен кездесулер, әскери бөлімдерге экскурсиялар, әскерге дейінгі даярлық үйірмесіне, әскери-патриоттық клубқа, жарысқа, байқауға қатысу және т.б. сияқты қосымша іс-шаралар енгізіледі.

17. Білім беру ұйымдарында БӘД өткізу үшін саптық даярлыққа арналған алаңға тиісті белгі қойылады, оқу сыныбы жабдықталады, сондай-ақ білім алушыларда армия мен қоғам, сондай-ақ патриоттық, азаматтық тәрбие және әскери қызметті құрметтеу үшін қажетті білім мен дағдыны қалыптастыруға бағытталған плакаттан, стендтен және басқа да құралдардан тұратын көрнекі үгіт-насихат ресімделеді.

18. Алаңға белгі Қазақстан Республикасы Президентінің 2007 жылғы 5 шілдедегі № 364 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің, басқа да әскерлері мен әскери құралымдары саптық жарғысының талаптарына сәйкес қойылады.

БӘД сыныбының көрнекі үгіт-насихаты осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес жабдықталады.

19. Білім алушылардың білімін бағалау балдық-рейтингтік жүйе бойынша жүзеге асырылады. Қорытынды баға білім алушының (денсаулық жағдайы бойынша сабақтан босатылған адамды қоспағанда) оқу бағдарламасы бойынша алған жылдық (курстық) бағасы негізінде білім беру ұйымын бітіргені туралы құжатқа қойылады.

20. БӘД педагогі сабақ ұйымдастыру үшін білім беру ұйымының басшысы бекіткен сабақ өткізу, оның ішінде сабақтан тыс уақытта өткізілетін іс-шаралар жоспарын, сондай-ақ жеке жоспарын басшылыққа алады.

21. БӘД сабағында білім алушының сыртқы келбеті байсалдылықпен және ұқыптылықпен ерекшеленетін белгіленген киім нысанына сәйкес келеді (таза, ұқыпты, үтіктелген киім).

Бозбалалар үшін: қара (қою көк) түсті шалбар, жусан түсті сұр әскери үлгідегі ұзын жеңді жейде, қара түсті галстук, галстукқа арналған қыстырғыш. Классикалық стильдегі қара түсті жабық аяқ киім. Қысқа немесе ұқыпты таралған шаш.

Қыздар үшін: қара (қою көк түсті) белдемше (шалбар), жусан түсті сұр әскери үлгідегі ұзын жеңді жейде, қара түсті галстук, галстукқа арналған қыстырғыш. Классикалық стильдегі, қара түсті жабық аяқ киім. Сабақта кедергі келтірмеуі үшін жиналған шаш (артқа жиналған, бұрым, шоқ байлам).

Сабақтағы күштік жүктеме кезінде үлкен әшекейлер тақпау ұсынылады.

Білім беру ұйымы басшысының шешімі бойынша далалық киім үлгісін киюге, оның ішінде ДОС өткізу кезінде рұқсат етіледі.

22. БӘД педагогіне осы Қағидаларда айқындалатын тәртіппен әскери киім нысанының жекелеген заттарын киіп жүру және айырым белгілерін тағып жүру ерекшеліктерімен әскери киім нысанын киіп жүруге рұқсат етіледі.

23. БӘД педагогі әскери киімі нысанының шевроны осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес тағылады. БӘД педагогі әскери киімі нысанының кеудеге тағатын белгілері осы Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес тағылады.

24. БӘД-ны ұйымдастыру мен өткізу білім беру ұйымының басшысы мен БӘД педагогіне жүктеледі.

25. Жергілікті әскери басқару органы (бұдан әрі – ЖӘБО) әскерге шақыру жасына дейінгі жастарды даярлау мәселесі бойынша өзара іс-қимыл шеңберінде БӘД өткізу сапасын арттыру мәселесінде білім беру ұйымына көмек көрсетеді.

26. БӘД-ны үйлестіруді:

1) республикалық деңгейде – қорғаныс пен білім беру саласындағы уәкілетті орган;

2) жергілікті деңгейде – жергілікті атқарушы орган (бұдан әрі – ЖАО) және ЖӘБО жүзеге асырады.

27. Қорғаныс саласындағы уәкілетті орган:

1) білім беру саласындағы уәкілетті органмен өзара іс-қимыл жасап, БӘД-ның ұйымдастырылуын үйлестіреді;

2) БӘД бойынша оқу-әдістемелік материалдар, оқулықтар мен аудиовизуалды құралдар әзірлеуге көмек көрсетеді;

3) БӘД-ны оқыту сапасын мониторингтеу мен талдауды жүзеге асырады.

28. Білім саласындағы уәкілетті орган:

1) БӘД өткізуді және білім алушыларға әскери-патриоттық тәрбие беруді үйлестіруді және қамтамасыз етуді жүзеге асырады;

2) БӘД бойынша оқу бағдарламасын әзірлеуді, оқулықтар мен оқу-әдістемелік кешендер, аудио-бейне фильмдер шығаруды жүзеге асырады;

3) БӘД өткізу және білім алушыларға әскери-патриоттық тәрбие берудің оң тәжірибесін зерделейді, қорытындылайды және таратады.

29. ЖАО білім басқармасы (бөлімі):

1) БӘД-ның оқу-материалдық базасын қамтамасыз етуді жүзеге асырады;

2) БӘД бойынша сабақ ұйымдастыру мен өткізу сапасын бақылайды;

3) БӘД бойынша жарыс өткізуді ұйымдастырады;

4) БӘД бойынша есептілікті жүргізеді.

30. Білім беру ұйымының басшысы:

1) БӘД өткізуді, сондай-ақ білім алушыларға әскери-патриоттық тәрбие беруді ұйымдастыруға және оның сапасына жауап береді;

2) Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2009 жылғы 13 шілдедегі № 338 бұйрығымен бекітілген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 5750 болып тіркелген) Педагог лауазымдарының үлгілік біліктілік сипаттамаларына сәйкес БӘД педагогі лауазымына кандидаттар іріктеуді жүзеге асырады және тағайындайды;

3) БӘД педагогтерін біліктілігін арттыруға жібереді;

4) оқу процесін уақтылы жоспарлау мен ұйымдастыруды, БӘД бағдарламасының толық және сапалы орындалуын қамтамасыз етеді;

5) БӘД-ның практикалық сабағын, оның ішінде әскери даярлық бойынша интерактивті сабақ жинақталымы бар үш өлшемді симуляторды қолданып өткізу үшін үй-жай, алаң мен орын бөледі, Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2016 жылғы 22 қаңтардағы № 70 бұйрығымен бекітілген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 13272 болып тіркелген) Мектепке дейінгі, орта білім беру ұйымдарын сондай-ақ арнаулы білім беру ұйымдарын жабдықтармен және жиһазбен жарақтандыру нормаларына және Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 7 наурыздағы № 97 бұйрығымен бекітілген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7574 болып тіркелген) Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдарын жабдықтармен және жиһазбен жарақтандыру нормаларына сәйкес оқу-материалдық базаны ұдайы жетілдіруге шара қабылдайды;

6) БӘД педагогіне оқу-әдістемелік көмек көрсетеді, қосымша білімнің білім бағдарламасы бойынша әскерге дейінгі даярлықты ұйымдастыру мен өткізуді қамтамасыз етеді;

7) ЖӘБО-ға және бағыныстылығы бойынша білім басқармасына БӘД-ның, сондай-ақ әскери-патриоттық жұмыстың жай-күйі туралы есеп береді;

8) БӘД бойынша жарыс ұйымдастыруға және өткізуге қатысады.

31. Азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті орган:

1) адам өмірінің қауіпсіздігі негіздерін оқытуды үйлестіруді жүзеге асырады;

2) өмір қауіпсіздігі негіздері бойынша бағдарлама бөлімін келіседі.

32. ЖӘБО:

1) БӘД өтіп жатқан әскерге шақыру жасына дейінгілердің саны бойынша есептілік жүргізеді;

2) оқу жылы басталар алдында үш күндік оқу-әдістемелік жиын ұйымдастырады және өткізеді;

3) БӘД бойынша сабақ өткізуде білім беру ұйымына көмек көрсетеді;

4) ДОС, БӘД бойынша жарыс ұйымдастыру мен өткізуде көмек көрсетеді;

5) осы Қағидаларға 4-қосымшаға сәйкес нысан бойынша қорғаныс саласындағы уәкілетті орган мен ЖАО-ны білім беру ұйымындағы БӘД пен әскери-патриоттық тәрбиенің жай-күйі туралы хабардар етеді;

6) білім беру ұйымындағы БӘД сапасын мониторингтеу мен талдауға қатысады.

33. Гарнизон бастығы ЖӘБО-мен бірлесіп, Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің (бұдан әрі – ҚР ҚМ) әскери бөлімдеріне, әскери оқу орындарына, жоғары және (немесе) жоғары білімнен кейінгі білім беру ұйымдарының әскери кафедраларына (әскери факультеттеріне) БӘД-ны, білім алушылармен әскери-патриоттық және тәрбие жұмысын ұйымдастыру мен жүргізуде көмек көрсету үшін білім беру ұйымдарын бекітіп береді.

34. Әскери бөлім командирі, әскери оқу орнының, жоғары және (немесе) жоғары білімнен кейінгі білім беру ұйымы әскери кафедрасының (әскери факультетінің) бастығы:

1) БӘД өткізу, сондай-ақ білім алушыларға әскери-патриоттық тәрбие беру бойынша білім беру ұйымына көмек көрсетеді;

2) ЖӘБО-ға БӘД педагогтерімен үш күндік оқу-әдістемелік жиын өткізуде, сондай-ақ БӘД бойынша жарыс пен әскери-патриоттық іс-шаралар өткізуде көмек көрсетеді.

35. БӘД педагогі:

1) оқыту уақытында БӘД бойынша сабақты ұйымдастырады және өткізеді, факультативті түрде (сабақтан тыс уақытта) қосымша білімнің білім беру бағдарламасы бойынша әскерге шақыруға дейінгі даярлыққа басшылық жасайды;

2) сабақ өткізу кезінде белгіленген қағидалар мен қауіпсіздік шараларының қатаң сақталуына жауап береді;

3) кемінде үш жылда бір рет біліктілікті арттырудан өтеді;

4) білім беру ұйымының педагогикалық ұжымымен бірлесіп, білім алушыларға әскери-патриоттық тәрбие беру жұмысын жүргізеді;

5) ЖӘБО-ға ҚР ҚМ әскери оқу орнына түсу үшін бозбалаларды іріктеу бойынша көмек көрсетеді;

6) білім алушыларды БӘД бойынша жарысқа қатысуға дайындайды, БӘД бойынша жарыс ұйымдастыруға және өткізуге қатысады.

36. ДОС БӘД курсының міндетті бөлігі болып табылады және ұзақтығы 5 күн болатын (немесе келісілген кесте бойынша бөлінген 30 оқу сағаты) лагерьлік жиын түрінде өткізіледі.

37. ДОС-ты ұйымдастыру мен өткізуді ЖӘБО-мен, азаматтық қорғау аумақтық органымен, білімді басқару органымен және білім беру ұйымдарымен бірлесіп, ЖАО жүзеге асырады.

38. ЖАО:

1) ДОС өткізу үшін жағдай жасайды;

2) ДОС өткізу үшін қажетті оқу-материалдық базаны береді;

3) білім алушылар мен БӘД педагогін ДОС өткізілетін жерге және одан кері тасымалдауды ұйымдастырады;

4) медициналық пункт пен медицина қызметкерінің бар болуын қоса алғанда, медициналық сүйемелдеуді қамтамасыз етеді;

5) білім алушыларды орналастыру мен тамақтандыруды ұйымдастырады және қамтамасыз етеді;

6) білім алушылардың ата-аналарымен өзара іс-қимыл жасауды ұйымдастырады;

7) ЖӘБО-мен өзара іс-қимыл жасауды үйлестіреді.

39. ЖӘБО:

1) ДОС өткізу уақытын айқындайды;

2) білім алушыларды орналастыру мен тамақтандыруды ұйымдастыру мәселесін әскери бөлім командирімен келіседі;

3) қажет болса сабақ өткізу үшін әскери қызметшілерді тартады.

40. Білім беру ұйымы ДОС-қа тартылатын білім алушылардың тізімін жасайды.

41. Азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті орган:

1) өз құзыреті шегінде ДОС өткізілетін жерді тексереді;

2) ДОС өткізу кезінде қауіпсіздік шараларының қамтамасыз етілуін бақылайды.

42. ДОС:

1) лагерьлік жиын өрістетуді (шатырлар мен шатырлы қалашық үшін жағдай болса);

2) кедергілердің тактикалық жолағынан өтуді;

3) әскери-қолданбалы бағыттағы нормативтерді, қоян-қолтық ұрыс элементтерін орындауды;

4) бөлімшенің саптық даярлық және жүріп-тұру нормативтерін орындауын;

5) сақшының міндеттерін орындау бойынша практикалық іс-қимылды;

6) пневматикалық қарудан немесе лазерлік тирде оқ атуды;

7) атыс қаруы макетін құрастыру-бөлшектеуді;

8) дәрігерге дейінгі алғашқы көмек көрсетуді және шартты түрде жараланған адамды тасымалдауды;

9) жеке радиациялық, химиялық және биологиялық қорғау құралдарын практикада қолдануды;

10) азаматтық және аумақтық қорғаныс негіздерін, төтенше жағдайлар кезінде және соғыс жағдайындағы іс-қимылдарды практикалық меңгеруді;

11) оқ ату, тактикалық, саптық, дене шынықтыру және әскери-медициналық дайындық бойынша байқауды және қорытынды сынақты қамтиды.

43. ДОС жасөспірімдермен:

1) қажетті оқу-материалдық базасы (тир, алаң, сақшының міндеттерін зерделеуге арналған қалашық) бар білім беру ұйымы;

2) бөлім қолбасшылығымен келісу бойынша ҚР ҚК, ҚР басқа да әскерлері мен әскери құралымдары әскери бөлімінің базасында өткізіледі.

44. Әскери бөлім базасындағы ДОС білім алушылардың әскери бөлімнің жабық аумағында шатырлы немесе казармалық лагерьде тұруын көздейді.

45. Әскери бөлімнің базасында ДОС өткізу мүмкін болмаған жағдайда оны қауіпсіздік, оқу-әдістемелік қамтамасыз ету және практикалық сабақ мазмұны бойынша барлық нормативтік талаптарды міндетті түрде орындай отырып, білім беру ұйымының аумағында өткізуге рұқсат етіледі.

46. ДОС кезінде жеке құрамның бар-жоғын тексеру, таңертеңгі дене шынықтыру, практикалық сабақ пен сынақтар, қорытынды шығару, әскери-патриоттық іс-шаралар ескеріліп, күн тәртібі сақталады.

47. ДОС өткізу кезінде ҚР ҚМ 2015 жылғы 18 маусымдағы № 353 бұйрығымен бекітілген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11844 болып тіркелген) Бейбіт уақытқа арналған ҚР ҚК азық-түлікпен, азықпен, жабдықпен, асханалық-асүйлік ыдыспен және азық-түлік қызметінің техникасымен жабдықтау нормаларының талаптарына сәйкес "Жалпы әскери азық үлесі" деген № 1 норма бойынша ЖАО бөлген қаражат есебінен білім алушыларды күніне үш рет тамақтандыру ұйымдастырылады.

48. Қауіпсіздік, медициналық сүйемелдеу және тәртіпті бақылау БӘД педагогтерінің, медициналық персоналдың және қабылдаушы әскери бөлімнің (бар болса) командалық құрамының бірлескен күшімен қамтамасыз етіледі.

49. ДОС-тан өту нәтижесі үлгерім журналында тіркеледі, қорытынды нормативтер тапсырылады. Нәтиже туралы ақпарат БӘД пәні бойынша жалпы бағаға қосылады.

50. ДОС-қа ата-аналарының (заңды өкілдерінің) келісімімен қауіпсіздік техникасы бойынша алдын ала нұсқау беруден және медициналық тексеруден (қажет болса) өткен білім алушылар жіберіледі.

51. ДОС нәтижесі бойынша БӘД педагогі мен білім беру ұйымының басшысы осы Қағидаларға 5-қосымшаға сәйкес нысан бойынша есеп дайындайды, ол білім беру ұйымында кемінде 3 жыл сақталады, ДОС аяқталғаннан кейін күнтізбелік 10 күн ішінде есеп ЖӘБО-ға жіберіледі.

52. БӘД бойынша жарыс (бұдан әрі – жарыс) жыл сайын орта мектеп пен техникалық және кәсіптік білім беру ұйымы оқушылары арасында өткізіледі. Білім беру ұйымы, ЖАО, ЖӘБО БӘД бойынша жарысты ұйымдастырушылар болып табылады.

53. Жарыс мынадай үш кезеңде өткізіледі:

1) бірінші кезең – білім беру ұйымында (30 қаңтарға дейін);

2) екінші кезең – аудандық/қалалық (ақпан айының соңына дейін);

3) үшінші кезең – облыстық (30 сәуірге дейін).

54. Жарыстың негізгі түрлері:

1) әскери-қолданбалы бағыт:

АК-74 бөлшектеу/құрастыру;

пневматикалық қарудан немесе лазерлік тирде ату;

граната лақтыру;

керек-жарақпен бірге марш-бросок;

жеке қорғаныс құралдарын кию (ЖҚЖ, газтұмша);

тактикалық өзара іс-қимыл бойынша командалық жарыс;

2) әскери-спорттық бағыт:

әскерилендірілген эстафета (дуатлон, триатлон);

кедергілер жолағын еңсеру;

жергілікті жерді картамен және компаспен бағдарлау.

55. Жарысты ұйымдастырушылар жаттығу тізбесі мен орындалуы тәртібін айқындайды.

56. Жарыстың әрбір кезеңі үшін құрамы мен өкілеттіктерін ЖӘБО-мен келісу бойынша аумақтық білім басқармасы (бөлімі) бекітетін ұйымдастыру комитеті құрылады.

57. Аумақтық ұйымдастыру комитеті:

1) жарыс регламентін, бағалау өлшемшартын, бірінші-үшінші кезеңдерге арналған тапсырмалар тізбесін әзірлейді;

2) командалардың құрамын және олардың басшыларын бекітеді;

3) жарыстың бірінші-үшінші кезеңіндегі төрешілердің (қазылар алқасының) құрамы мен функцияларын бекітеді;

4) жарыстың бірінші-үшінші кезеңінің қорытындысын және талдамалық материалдарды жариялауды ұйымдастырады;

5) жарыс жеңімпаздарын марапаттауды ұйымдастырады.

58. Жарысқа қатысушылар командасының жетекшісі жарыстың барлық кезеңінде, жол бойында қатысушылардың қауіпсіздігіне жауап береді.

59. Жарыстың барлық кезеңінде төрешілердің (қазылар алқасының) құрамына: төраға, хатшы және тақ санда мүшелер кіреді.

60. Бірінші-үшінші кезеңдердің төрешілері (қазылар алқасы) нәтижені бекітеді, тиісті хаттаманы ресімдейді.

61. Марапаттау мынадай тәртіппен жүзеге асырылады: аудандық, қалалық және облыстық кезеңнің жеңімпаздары мен жүлдегерлері. Жеңімпаздарды (жүлдегерлерді) дайындаған БӘД педагогтері грамотамен, дипломмен, медальмен және сыйлықтармен марапатталады.

3-тарау. Бастапқы әскери, әскерге шақыруға дейінгі және әскерге шақыруға дейінгі тереңдетілген даярлықты жүзеге асыратын азаматтардың біліктілігін арттыруды ұйымдастыру және жүргізу

62. Бастапқы әскери, әскерге шақыруға дейінгі және әскерге шақыруға дейінгі тереңдетілген даярлықты жүзеге асыратын азаматтардың біліктілігін арттыру әскери оқу орнының базасында және жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымы әскери кафедрасында (әскери факультетінде) (бұдан әрі – ЖӘОО мен ӘК), сондай-ақ Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне ведомстволық бағынысты ұйымдарда (бұдан әрі – Оқыту орталығы) осы Қағидаларға сәйкес әскери даярлық үшін интерактивтік сабақ жинақталымы бар үш өлшемді симулятормен бағдарламалық қамтамасыз етуде (бұдан әрі – әскери даярлыққа арналған БҚ) жүргізіледі.

63. Бастапқы әскери, әскерге шақыруға дейінгі және әскерге шақыруға дейінгі тереңдетілген даярлықты жүзеге асыратын азаматтардың біліктілігін арттыру 3 жылда 1 рет өткізіледі.

64. Оқыту орталығы ЖӘОО-мен және ӘК-мен бірлесіп, жыл сайын 1 тамызға дейін білім беру ұйымының (оның ішінде қосымша білім беру) өтінімі негізінде осы Қағидаларға 6-қосымшаға сәйкес нысан бойынша оқу жылына арналған біліктілікті арттыру кестесін жасайды, онда біліктілікті арттырудың түрлері, біліктілікті арттыру кезеңі, мерзімі, орны және нысаны көрсетіледі. Оқу жылына арналған біліктілікті арттыруды өткізу кестесін Оқыту орталығының басшысы бекітеді.

65. Тыңдаушылар тобын біліктілікті арттыруға арналған шарт негізінде Оқыту орталығы құрады және курсты ұйымдастыру үшін біліктілікті арттыру басталғанға дейін 2 апта бұрын топтың тізімі ЖӘОО мен ӘК-ге жіберіледі. Оқыту орталығы топтың тізімдік құрамын біліктілікті арттыру басталғанға дейін әскери даярлыққа арналған БҚ-да тіркейді.

66. ЖӘОО мен ӘК кесте мен тыңдаушылар тізімі негізінде сабақ кестесін жасайды, оны ЖӘОО немесе ӘК басшысы біліктілікті арттыру басталғанға дейін 5 жұмыс күні бұрын бекітеді және ол әскери даярлыққа арналған БҚ-да орналастырылады.

67. Оқыту орталығы біліктілікті арттырудың білім бағдарламасы негізінде оқу материалын әзірлейді. Оқу материалын жаңартуды қажет болғанда Оқыту орталығы жүзеге асырады, бірақ 5 жылда бір реттен сиретпей.

68. Біліктілікті арттыру аяқталғаннан кейін әскери даярлыққа арналған БҚ-да онлайн тестілеу нысанында қорытынды бағалау жүргізіледі. Тест сұрақтары базасын Оқыту орталығы жасайды және оны ҚР ҚМ әскери білім мәселесіне жетекшілік ететін құрылымдық бөлімшесі бекітеді.

69. Біліктілікті арттыруды сәтті меңгерген және алынған ең жоғары балдың кемінде 70 % көлемінде қорытынды тестілеуден өткен тыңдаушыларға әскери даярлыққа арналған БҚ-да осы Қағидаларға 7-қосымшаға сәйкес нысан бойынша сертификат жасалады, ол тыңдаушыларға салтанатты түрде табыс етіледі. Сертификат ала алмаған тыңдаушыларға оқу аяқталған сәттен бастап 10 жұмыс күні ішінде біліктілікті арттыру білімін қайта бағалау мүмкіндігі беріледі.

70. Оқыту орталығы, ЖӘОО мен ӘК біліктілікті арттыруды талдайды, ол есепте көрсетіледі. Есеп жыл сайын 15 шілдеге дейін электрондық нысанда ҚР ҚМ әскери білім мәселесіне жетекшілік ететін құрылымдық бөлімшесіне беріледі.

71. Біліктілікті арттырудың білім бағдарламасын іске асыратын, бастапқы әскери, әскерге шақыруға дейінгі және әскерге шақыруға дейінгі тереңдетілген даярлықты жүзеге асыратын Оқыту орталығы, ЖӘОО мен ӘК бір күнтізбелік жыл ішінде алған білімін практикада сапалы іске асыру үшін біліктілікті арттырудан өткен педагогтің ісін курстан кейін қолдауды жүзеге асырады. Курстан кейінгі қолдаудың мақсаты – алынған білімнің білім беру практикасына тиімді енгізілуін қамтамасыз ету, педагогтік іске әдістемелік қолдау көрсету және мониторингтеу. Педагогтің қызметін курстан кейінгі қолдау нысаны:

тыңдаушыларға педагогикалық істе әдістемелік, консультациялық көмек көрсетуді;

педагогикалық істің нәтижесін дайындауда консультациялық көмек көрсетуді қамтиды.

4-тарау. Педагогикалық қайта даярлауды ұйымдастыру және өткізу тәртібі

72. ҚР ҚМ әскери қызметтен шығарылған адамдарды әлеуметтік бейімдеу мақсатында білім, ғылым және жоғары білім саласындағы уәкілетті органдармен келісу бойынша педагогикалық қайта даярлаудың білім бағдарламасын әзірлейді және бекітеді.

73. Әскери оқу орнында өтеусіз негізде педагогикалық қайта даярлаудан офицерлер, аға немесе жоғары сержанттар құрамдары лауазымдарында әскери қызмет өткерген, жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім және кемінде он жыл сіңірген еңбегі бар, әскери қызметтен шығарылатын немесе шығарылған (әскери қызметке қайта кіру құқығынсыз теріс себептермен шығарылған адамдарды қоспағанда), адамдар өтуге құқылы.

74. ҚР ҚК-ден шығарылатын адамдардың педагогикалық қайта даярлаудан өтуі тәртібі Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2022 жылғы 26 қыркүйектегі № 834 бұйрығымен бекітілген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29856 болып тіркелген) Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінен шығарылатын адамдарды әлеуметтік бейімдеуді ұйымдастыру жөніндегі қағидаларға сәйкес жүзеге асырылады.

75. ЖӘБО әскери қызметтен шығарылған адамдардан өтініш қабылдайды, олардың осы Қағидалардың талаптарына сәйкес келуін тексеруді жүзеге асырады. Қорғаныс істері департаменті әлеуметтік бейімдеуге жататын адамдарды жалпы жинап, тізім жасайды және тоқсан сайын ҚР ҚМ ҚР ҚК-де тәрбие, әлеуметтік-құқықтық, психологиялық және идеологиялық жұмысты ұйымдастыру мәселесіне жетекшілік ететін уәкілетті құрылымдық бөлімшесіне ұсынады.

76. Педагогикалық қайта даярлауға жататын адамдардың қорытынды тізімін ҚР Қорғаныс министрінің тәрбие және идеологиялық жұмыс жөніндегі орынбасары бекітеді және педагогикалық қайта даярлауды өткізу күні мен уақыты көрсетіліп, ҚР ҚМ ресми сайтында жарияланады.

77. Әскери қызметтен шығарылған және педагогикалық қайта даярлаудан өтуге ниет білдірген адамдар ЖӘБО бастығының атына өтініш береді. Өтінішке мынадай құжаттар қоса беріледі:

1) Қазақстан Республикасы азаматының жеке куәлігінің көшірмесі (түпнұсқасы салыстырып тексеру үшін);

2) әскери билеттің көшірмесі (түпнұсқасы салыстырып тексеру үшін);

3) жоғары білімі туралы құжаттың көшірмесі (түпнұсқасы салыстырып тексеру үшін).

ҚР ҚМ ресми сайтында жарияланған педагогикалық қайта даярлауға жататын адамдардың тізімі негізінде кандидаттар өздігінен онлайн режимде педагогикалық қайта даярлаудан өтеді.

78. Педагогикалық қайта даярлауды ҚР ҚМ әскери білім мәселесіне жетекшілік ететін құрылымдық бөлімшесі бекітілген тізім негізінде жартыжылда бір реттен сиретпей ұйымдастырады.

79. Оқу ҚР ҚМ әскери білім мәселесіне жетекшілік ететін құрылымдық бөлімшесі бекіткен кестеге сәйкес онлайн-платформада қашықтан өткізіледі.

80. БӘД бейіні бойынша педагогикалық қайта даярлаудың білім бағдарламасын білім, ғылым және жоғары білім саласындағы уәкілетті органдармен келісу бойынша Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігі әзірлейді және бекітеді.

81. Педагогикалық қайта даярлаудың білім бағдарламасын меңгерген және қорытынды аттестаттауды сәтті тапсырған адамдарға 3 жұмыс күні ішінде осы Қағидаларға 8-қосымшаға сәйкес ҚР орта, техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдарында БӘД оқыту құқығын растайтын мерзімсіз сертификат беріледі.

Сертификатты жоғалтып алған жағдайда тыңдаушы оның телнұсқасын беру үшін Оқыту орталығына жүгінеді.

Бастапқы әскери дайындық қағидаларына 1-қосымша

Бастапқы әскери даярлық сыныбының көрнекі үгіт-насихаты мен жабдығының ең аз тізбесі

Р/с №	Атауы	Өлшем бірлігі	Саны
1	Суреттер: Қазақстан Республикасының мемлекеттік туы, елтаңбасы, әнұраны, Қарулы Күштерінің эмблемасы	жиынтық	1
2	Әскери ант мәтіні	жиынтық	1
3	Әскери қызметшінің құқықтары мен міндеттері	жиынтық	1
4	Қарулы Күштердің құрылымы туралы ақпарат	жиынтық	1
5	Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Жоғарғы Бас қолбасшысының портреті	жиынтық	1
6	Қазақстан Республикасының азаматтары әскери қызмет міндетін атқарған кездегі кепілдіктер	жиынтық	1
7	Ақпаратты бейнелейтін мультимедиялық құралдар (интерактивті тақта, мультимедиялық проектор, мультимедиялық экран және т.б.)	жиынтық	1
8	Лазерлік тир	дана	1
9	Атыс қаруының макеті (КА-74, МП)	дана	1
10	Жаппай қырып-жою қаруынан жеке қорғану құралдары	жиынтық	1

Бастапқы әскери дайындық қағидаларына 2-қосымша

БӘД педагогі киюге арналған әскери киім нысаны шевронының ортақ түрі (сол жақ жеңіне)

(далалық киім нысаны) (күнделікті киім нысаны)

Бастапқы әскери дайындық қағидаларына 3-қосымша

БӘД педагогі киюге арналған әскери киім нысанының кеуде жапсырмасының ортақ түрі

Мемлекеттік ту (күнделікті киімнің сол жақ кеудесіне тағылады)

Әскери даярлық белгісі (далалық киімнің оң жақ кеудесіне тағылады)

Бастапқы әскери дайындық қағидаларына 4-қосымша Нысан

Бастапқы әскери даярлықтың (БӘД) жай-күйі туралы жиынтық ақапарат (облыстың, республикалық маңызы бар қаланың)

1. Жалпы ақпарат

Әскери басқару органының атауы:

Есептілік кезеңі: (тоқсан/жыл көрсетілсін)

Жауапты орындаушы (АӘТ, лауазымы, байланыс жасау нөмірі):

2. Сандық көрсеткіш

№	Көрсеткіштің атауы	Саны	Ескертпе
1	БӘД курсын іске асыратын мектептің жалпы саны
2	БӘД оқытушыларының жалпы саны
3	Біліктілігін арттырудан өткен БӘД оқытушыларының саны (есептілік кезеңінде)
4	БӘД оқытушыларымен өткізілген оқу-әдістемелік сабақ саны
5	Білім беру ұйымына жүргізілген тексеру саны
6	ДОС-қа қатысқан білім алушылар саны
7	БӘД бойынша жарыс саны
8	Әскери оқу орнына оқуға түсуге ұсынылған бозбалалар саны

3. Оқу-материалдық базаның жай-күйін бағалау

№	Параметр	Бағасы	Ескертпе
1	Жабдықталған БӘД кабинетінің болуы
2	Саптық даярлыққа арналған алаңның немесе шағын алаңның болуы
3	Қарудың (КА-74 және т.б.) оқу-жаттығу макетінің болуы
4	Лазерлік тирдің немесе ату алаңының болуы
5	3D-симуляторын пайдалану/бағдарламалық қамтамасыз ету

4. Әскери-патриоттық тәрбие іс-шараларын өткізу

Негізгі іс-шаралар тізбесі (атауы, күні, қатысушылар саны):

________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________

5. Білім беру ұйымымен өзара іс-қимыл

Білім басқармасымен бірлескен іс-шаралар саны: _____________________________________
Өзара іс-қимыл жасау барысында анықталған проблемалық мәселелер: __________________
БӘД ұйымдастыруды жақсарту бойынша ұсыныс: ____________________________________

6. БӘД оқытушылары туралы ақпарат

№	Оқытушының ТАӘ	Білім беру ұйымы	Біліктілікті арттыру	ДОС-қа даярлық	Оқу-әдістемелік жұмысқа қатысу
1
2
…

7. Қорытынды және ұсыныстар

Өңірдегі БӘД деңгейінің жалпы бағасы: ___________________________________________
Негізгі жетістік: _______________________________________________________________
Негізгі проблема: ______________________________________________________________
Қорғаныс министрлігіне/жергілікті атқарушы органға ұсыныс:
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
Жауапты адамның қолы:
(ТАӘ, лауазымы, күні)

Бастапқы әскери дайындық қағидаларына 5-қосымша Нысан

ДОС өткізу нәтижесі бойынша есеп беру (білім беру ұйымында кемінде 3 жыл сақталады)

1. Жалпы ақпарат

Білім беру ұйымының атауы:

Өңір/елді мекен:

Білім алушының сыныбы/жасы:

ДОС-қа қатысқандар саны:

ДОС-ты өткізу мерзімі: 20__ ж. "__" ______ бастап 20___ ж. "__" ______ дейін

ДОС өткізілген жер:

ДОС-ты ұйымдастыруға жауапты адам (АӘТ, лауазымы):

ДОС өткізу нысаны: шатырлық жиын/ұйым базасында/аралас нысан

Медициналық және азық-түлікпен қамтамасыз етудің болуы: иә/жоқ

2. Өткізілген іс-шаралар тізбесі

№	ДОС кезеңі	Өткізу нысаны	Қатысушылар саны	Сәтті аяқтады (%)	Ескертпе
1	Лагерьді (қалашықты) өрістету	практикалық сабақ
2	Тактикалық кедергі	практикалық сабақ
3	Әскери-қолданбалы бағыт нормативі, қоян-қолтық ұрыс элементтері	тест / практика
4	Саптық даярлық, бөлімшелерді орналастыру	командалық сабақ
5	Сақшының міндеттері	рөлдік жаттығу
6	Оқ ату (пневматика/лазерлік тир)	практикалық сабақ
7	Калашников автоматын (макет) құрастыру-бөлшектеу	жеке тапсырма
8	"Жараланғанға" дәрігерге дейінгі алғашқы көмек көрсету және эвакуациялау	практика
9	РХБ қорғау құралдарын қолдану	практикалық сабақ
10	АҚ негіздері, ТЖ/СЖ іс-қимылы	теориялық-практикалық
11	Марш-бросок (жағдай болса)	топтық тапсырма
12	Байқау және қорытынды сынақ (бөлімдер бойынша)	кешенді сынақ

3. Қорытынды сынақ қорытындысы (бағыттар бойынша баға)

Даярлық бағыты	Орташа балл/% орындау	Ескертпе
Оқ ату даярлығы
Тактикалық даярлық
Саптық даярлық
Дене шынықтыру дайындығы
Әскери-медициналық даярлық
Азаматтық және аумақтық қорғаныс пен ТЖ
ТЖ-да қорғау

4. Қатысушылар (жиынтық кесте)

№	АӘТ	Сыныбы	Қатысуы	Қорытынды сынақ тапсырды	Ескертпе
1
2
…

5. Қамтамасыз ету мен өткізу шарты

Көрсеткіш	Болуы	Ескертпе
Медициналық сүйемелдеу
Қатысушылардың тамақтануы
Баратын жерге дейін жеткізу
Жабдық пен құрал-сайман
РХБҚ құралдары
Далалық керек-жарақ (шатыр)
БҚ-ға қосылу (егер қолданылса)

6. Жалпы баға және ұсыныстар

ДОС-ты сәтті аяқтағандардың жалпы саны: ____ адам
ДОС өткізу кезінде анықталған проблемалар/қиындықтар: __________________________________________________________________
__________________________________________________________________
ДОС ұйымдастыруды жақсарту бойынша ұсыныс: __________________________________________________________________
__________________________________________________________________
Білім беру ұйымының басшысы
Қолы: ____________/АӘТ/
Күні: 20____ ж. "____" ____________
БӘД педагогі
Қолы: ____________/АӘТ/
Күні: 20____ ж. "____" ____________

Бастапқы әскери дайындық қағидаларына 6-қосымша Нысан

20____жылға арналған біліктілікті арттыру кестесі

Р/с №	Түрі	Кезеңі	Мерзімі	Өткізу орны	Өткізу нысаны	Ескертпе
1	2	3	4	5	6	7

Бастапқы әскери дайындық қағидаларына 7-қосымша

Нысан

Ұйымның Ұйымның
ресми логотипі
атауы

СЕРТИФИКАТ

_______________________________________________________________
(аты, әкесінің аты (болса), тегі)
_____ академиялық сағат көлемінде _________________________тақырыбы
(курстың тақырыбы)
бойынша біліктілікті арттырудан өткенін растайды.
Ұйым басшысы
_______________________________________________ _______________
(аты, әкесінің аты (болса), тегі) (қолы) мөр орны
Тіркеу нөмірі № _________
Берілген күні: 20 __ жылғы "_____" ___________

Нысан

Ұйымның Ұйымның
ресми логотипі
атауы

Сертификатқа қосымша

________________________________________________________________________________
(аты, әкесінің аты (болса), тегі)
біліктілікті арттырудан өту кезінде мынадай модуль бойынша тиісті білімі мен дағдысын көрсетті:

№	Бағдарлама модулінің атауы	Сағат саны	Бағасы

Ұйым басшысы _______________________________________________ ____________
(аты, әкесінің аты (болса), тегі) (қолы) мөр орны

Тіркеу нөмірі № _________
Берілген күні: 20 __ жылғы "_____" ___________

Бастапқы әскери дайындық қағидаларына 8-қосымша

Нысан

Сертификат

20__ жылғы "___" _______ бастап 20__ жылғы " ___" ________ дейін
__________________________________________________________________
(әскери оқу орнының атауы)
_____________________академиялық кредиті көлемінде "Бастапқы әскери
даярлық" пәні педагогінің кәсіби біліктілігі мен шеберлігін дамыту"
педагогикалық қайта даярлау білім бағдарламасы бойынша педагогикалық
қайта даярлау курсынан өткен ______________________________________ ________________________________________________________________ берілді.
(аты, әкесінің аты (болса), тегі)
Бастық _________________________________________________________
(аты, әкесінің аты (болса), тегі) (қолы))
Берілген күні 20___ жылғы "___" ____________
Тіркеу нөмірі: 20__ жылғы "___" _______№ ___

О внесении изменения в приказ Министра обороны Республики Казахстан от 12 июля 2017 года № 347 "Об утверждении Правил начальной военной подготовки"

Приказ Министра обороны Республики Казахстан от 4 ноября 2025 года № 1540. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 4 ноября 2025 года № 37345

Примечание ИЗПИ!
Порядок введения в действие см. п. 5.

ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Внести в приказ Министра обороны Республики Казахстан от 12 июля 2017 года № 347 "Об утверждении Правил начальной военной подготовки" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 15725) следующее изменение:

Правила начальной военной подготовки, утвержденные указанным приказом, изложить в новой редакции (далее – Правила) согласно приложению к настоящему приказу.

2. Департаменту организационно-мобилизационной работы Генерального штаба Вооруженных Сил Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства обороны Республики Казахстан после дня его первого официального опубликования;

3) направление сведений в Юридический департамент Министерства обороны Республики Казахстан об исполнении подпунктов 1) и 2) настоящего пункта в течение десяти календарных дней со дня первого официального опубликования настоящего приказа.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на первого заместителя Министра обороны ‒ начальника Генерального штаба Вооруженных Сил Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ довести до заинтересованных должностных лиц и структурных подразделений.

5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования, за исключением:

1) главы 3 Правил, которая вводится в действие с 1 января 2026 года;

2) подпункта 1) пункта 2 Правил, который вводится в действие с 1 сентября 2026 года.

Министр обороны Республики Казахстан

Д. Косанов

"СОГЛАСОВАН"
Министерство просвещения
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство по чрезвычайным ситуациям
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство здравоохранения
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство финансов
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство национальной экономики
Республики Казахстан

	Приложение к приказу Министр обороны Республики Казахстан от 4 ноября 2025 года № 1540
	Утверждены приказом Министра обороны Республики Казахстан от 12 июля 2017 года № 347

Правила начальной военной подготовки

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Правила начальной военной подготовки (далее – Правила) определяют порядок организации и проведения начальной военной подготовки в организациях среднего, технического и профессионального образования.

2. В настоящих правилах используются следующие понятия:

1) начальная военная подготовка (далее – НВП) – обязательный предмет обучения (учебная дисциплина) по основам военного дела в рамках подготовки к воинской службе и военно-патриотического воспитания допризывников в организациях среднего, технического и профессионального образования;

2) педагог-организатор НВП (далее – педагог НВП) – педагогический работник организации среднего, технического и профессионального образования, соответствующий Типовым квалификационным характеристикам должностей педагогов, утвержденных приказом Министра образования и науки Республики Казахстан от 13 июля 2009 года № 338 (зарегистрирован в реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 5750);

3) повышение квалификации – форма профессионального обучения, позволяющая приобретать новые, а также поддерживать, расширять, углублять и совершенствовать ранее приобретенные профессиональные знания, умения, навыки и компетенции для повышения качества преподавания и обучения.

3. НВП включает в себя:

1) теоретическую и практическую подготовку;

2) проведение учебно-полевых (лагерных) занятий (далее - УПЗ);

3) проведение соревнований по НВП (районного (города областного значения), областного масштабов, в масштабе города республиканского значения и столицы).

4. НВП организуется уполномоченным органом в области образования совместно с местными исполнительными органами и осуществляется в организациях образования в соответствии с требованиями уполномоченных органов в области обороны, здравоохранения, в сфере гражданской защиты независимо от принадлежности и форм собственности.

5. Основной целью НВП является овладение базовыми навыками в военном деле, развитие физической выносливости, морально-психологической устойчивости и готовности к выполнению воинского долга, а также воспитания у обучающихся чувства патриотизма.

Основными задачами НВП являются:

1) формирование у обучающихся высокого чувства ответственности перед Родиной, уважения к государственным символам, армии и воинской службе, военно-патриотическое воспитание молодежи;

2) подготовка к воинской службе, изучение основ военного дела, строевой, огневой, тактической, военно-медицинской подготовки;

3) развитие физических и психологических качеств, способствующих устойчивости к стрессу, выносливости, организованности, дисциплине и коллективизму;

4) развитие интереса молодежи к воинской службе и овладения ими основ военной профессии через практико-ориентированные формы подготовки.

6. НВП проводится с обучающимися допризывного возраста на базе основного среднего образования в организациях образования (кроме специальных), реализующих общеобразовательные учебные программы общего среднего образования, образовательные программы технического и профессионального образования, независимо от ведомственной подчиненности и форм собственности (далее – организации образования) педагогами НВП.

Глава 2. Порядок организации и проведения начальной военной подготовки

7. НВП организуется в соответствии с Государственными общеобязательными стандартами общего среднего, технического и профессионального образования, утвержденными приказом Министра просвещения Республики Казахстан от 3 августа 2022 года № 348 (зарегистрирован в реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 29031).

8. Основной формой НВП является проведение теоретических и практических занятий, а также УПЗ.

9. Занятия по НВП проводятся в учебное время и включаются в основное расписание занятий. Занятия по НВП проводятся в составе учебных взводов, формируемых на базе классов (учебных групп), состоящих из 2-3 отделений по 8-10 обучающихся. Командиры взводов и отделений назначаются приказом руководителя организации образования по предложениям педагога НВП.

10. Организация учебного процесса по НВП включает:

1) формирование классов и учебных групп;

2) составление расписания и календарно-тематического плана;

3) обеспечение учебной и материально-технической базы;

4) закрепление педагогов НВП;

5) проведение текущего и итогового контроля знаний, умений и навыков;

6) ведение документации (журналов, ведомостей, отчетов).

11. Занятия по НВП проводятся еженедельно в соответствии с учебной программой, не менее 1 раза в неделю.

12. В организациях среднего образования на НВП отводится 64 учебных часов, из которых на УПЗ должны выделяться в 10-м классе не менее 30 учебных часов, в 11-м классе не менее 32 учебных часов.

13. В организациях образования, реализующих образовательные программы технического и профессионального образования, количество учебных часов определяется в соответствии с рабочими учебными программами, не менее 136 учебных часов, из которых не менее 30 учебных часов на УПЗ.

14. Занятия по НВП для девушек и юношей проводятся совместно, за исключением практических занятий по разделу "Основы медицинских знаний", которые проводятся отдельно для девушек под руководством медицинского работника организации образования параллельно с УПЗ для юношей.

15. На учебный год организацией образования разрабатывается план военно-патриотической работы, включающий дополнительные мероприятия, укрепляющие знания по НВП.

16. В план военно-патриотической работы включаются следующие дополнительные мероприятия в рамках НВП: лекции приглашенных военнослужащих по направлениям военного дела (сухопутные войска, силы воздушной обороны, военно-морские силы и др.), встречи с ветеранами военных конфликтов и Вооруженных Сил Республики Казахстана (далее – ВС РК), экскурсии в воинские части, участие в кружках допризывной подготовки, военно-патриотических клубах, соревнованиях, смотрах и др.

17. В организациях образования для проведения НВП наносится соответствующая разметка на площадке для строевой подготовки, оборудуются учебные классы, а также оформляется наглядная агитация, включающая в себя плакаты, стенды и другие средства, направленные на формирование у обучающихся знаний и навыков военного дела, а также воспитание патриотизма, гражданственности и уважения к воинской службе.

18. Разметка на площадке наносится в соответствии с требованиями Строевого устава Вооруженных Сил, других войск и воинских формирований Республики Казахстан, утвержденного Указом Президента Республики Казахстан от 5 июля 2007 года № 364.

Наглядная агитация классов НВП оборудуется согласно приложению 1 к настоящим Правилам.

19. Оценка знаний обучающихся осуществляется по балльно-рейтинговой системе. Итоговая оценка на основании годовых (курсовых) оценок, полученных обучающимися по учебной программе (за исключением лиц, которые по состоянию здоровья освобождены от занятий), выставляется в документ об окончании организации образования.

20. Педагог НВП для организации занятий руководствуется планами проведения занятий, в том числе проводимых во внеурочное время, а также личным планом, утвержденным руководителем организации образования.

21. Внешний вид обучающихся на занятиях НВП соответствует установленной форме одежды, которую отличают сдержанность и аккуратность (чистая, опрятная, разглаженная одежда).

Для юношей: брюки черного (темно-синего) цвета, рубашка военного образца цвета серой полыни с длинным рукавом, галстук черного цвета, зажим для галстука. Закрытая обувь классического стиля, темного цвета. Короткая стрижка или аккуратно зачесанные волосы.

Для девушек: юбка (брюки) черного (темно-синего) цвета, рубашка военного образца цвета серой полыни с длинным рукавом, галстук черного цвета, зажим для галстука. Закрытая обувь классического стиля, темного цвета. Волосы собраны (хвост, коса, пучок), чтобы не мешали на занятиях.

При физических нагрузках во время проведения занятий рекомендуется исключение ношения массивных украшений.

По решению руководителя организации образования допускается ношение полевой формы одежды, в том числе при проведении УПЗ.

22. Педагогам НВП разрешается ношение военной формы одежды с особенностями ношения отдельных предметов военной формы одежды и знаков различия в порядке, определяемом настоящими Правилами.

23. Шевроны военной формы одежды педагогов НВП носятся согласно приложению 2 к настоящим Правилам. Нагрудные знаки военной формы одежды педагогов НВП носятся согласно приложению 3 к настоящим Правилам.

24. Организация и проведение НВП возлагаются на руководителей организаций образования и педагогов НВП.

25. Местными органами военного управления (далее – МОВУ) в рамках взаимодействия по вопросам подготовки допризывной молодежи оказывается содействие организациям образования в вопросах повышения качества проведения НВП.

26. Координация НВП осуществляется:

1) на республиканском уровне – уполномоченными органами в области обороны и образования;

2) на местном уровне – местными исполнительными органами (далее – МИО) и МОВУ.

27. Уполномоченный орган в области обороны:

1) координирует организацию НВП, взаимодействуя с уполномоченным органом в области образования;

2) содействует в разработке учебно-методических материалов, учебников и аудиовизуальных средств по НВП;

3) осуществляет мониторинг и анализ качества преподавания НВП.

28. Уполномоченный орган в области образования:

1) осуществляет координацию и обеспечивает проведение НВП и военно-патриотического воспитания обучающихся;

2) осуществляет разработку учебных программ, издание учебников и учебно-методических комплексов, аудио-видео фильмов по НВП;

3) изучает, обобщает и распространяет положительный опыт проведения НВП и военно-патриотического воспитания обучающихся.

29. Управления (отделы) образования МИО:

1) осуществляют обеспечение учебно-материальной базы НВП;

2) контролируют качество организации и проведения занятий по НВП;

3) организовывают проведение соревнований по НВП;

4) ведут отчетность по НВП.

30. Руководители организаций образования:

1) отвечают за организацию и качество проведения НВП, а также военно-патриотического воспитания обучающихся;

2) осуществляют подбор кандидатов и назначают на должность педагогов НВП в соответствии с Типовыми квалификационными характеристиками должностей педагогов, утвержденными приказом Министра образования и науки от 13 июля 2009 года № 338 (зарегистрирован в реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 5750);

3) направляют преподавателей НВП на повышение квалификации;

4) обеспечивают своевременное планирование и организацию учебного процесса, полное и качественное выполнение программы НВП;

5) выделяют помещения, площадки и места для отработки практических занятий НВП, в том числе с применением трехмерных симуляторов с набором интерактивных занятий по военной подготовке, принимают меры к постоянному совершенствованию учебно-материальной базы в соответствии нормами оснащения оборудованием и мебелью организаций дошкольного, среднего образования, а также специальных организаций образования, утвержденными приказом Министра образования и науки Республики Казахстан от 22 января 2016 года № 70 (зарегистрирован в реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 13272) и нормами оснащения оборудованием и мебелью организаций технического и профессионального образования, утвержденными приказом Министра образования и науки Республики Казахстан от 7 марта 2012 года № 97 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 7574);

6) оказывают педагогу НВП учебно-методическую помощь, обеспечивают организацию и проведение допризывной подготовки по образовательным программам дополнительного образования;

7) представляют отчеты о состоянии НВП, а также военно-патриотической работы в МОВУ и управления (отделы) образования по подчиненности;

8) участвуют в организации и проведении соревнований по НВП.

31. Уполномоченный орган в сфере гражданской защиты:

1) осуществляет координацию по обучению основам безопасности жизнедеятельности человека;

2) согласовывает раздел программы по основам безопасности жизнедеятельности.

32. МОВУ:

1) ведут отчетность по количеству допризывников, проходящих НВП;

2) организуют и проводят трехдневные учебно-методические сборы перед началом учебного года;

3) оказывают содействие организациям образования в проведении занятий по НВП;

4) оказывают содействие в организации и проведении УПЗ, соревнований по НВП;

5) информируют уполномоченный орган в области обороны и МИО о состоянии НВП и военно-патриотического воспитания в организациях образования по форме согласно приложению 4 к настоящим Правилам;

6) участвуют в проведении мониторинга и анализа качества НВП в организациях образования.

33. Начальники гарнизонов совместно с МОВУ закрепляют организации образования за воинскими частями, военными учебными заведениями Министерства обороны Республики Казахстан (далее - МО РК), военными кафедрами (военными факультетами) организаций высшего и (или) послевузовского образования для оказания помощи в организации и проведении НВП, военно-патриотической и воспитательной работе с обучающимися.

34. Командиры воинских частей, начальники военных учебных заведений, военных кафедр (военных факультетов) организаций высшего и (или) послевузовского образования:

1) оказывают помощь организациям образования по проведению НВП, а также военно-патриотическому воспитанию обучающихся;

2) оказывают помощь МОВУ в проведении трехдневных учебно-методических сборов с педагогами НВП, а также в проведении соревнований по НВП и военно-патриотических мероприятий.

35. Педагог НВП:

1) организует и проводит занятия по НВП в учебное время и факультативно (во внеурочное время) руководит допризывной подготовкой по образовательным программам дополнительного образования;

2) отвечает за строгое соблюдение установленных правил и мер безопасности при проведении занятий;

3) проходит повышение квалификации не менее одного раза в три года;

4) совместно с педагогическим коллективом организации образования проводит работу по военно-патриотическому воспитанию обучающихся;

5) оказывает помощь МОВУ по отбору юношей для поступления в военные учебные заведения МО РК;

6) готовит обучающихся к участию в соревнованиях по НВП, участвует в организации и проведении соревнований по НВП.

36. УПЗ являются обязательной частью курса НВП и проводятся в виде лагерного сбора продолжительностью 5 дней (или 30 учебных часов, распределенных по согласованному графику).

37. Организация и проведение УПЗ осуществляется МИО совместно с МОВУ, территориальными органами гражданской защиты, органами управления образованием и организациями образования.

38. МИО:

1) обеспечивают условия для проведения УПЗ;

2) предоставляют необходимую учебно-материальную базу для проведения УПЗ;

3) организуют транспортировку обучающихся и педагогов НВП к месту проведения УПЗ и обратно;

4) обеспечивают медицинским сопровождением, включая наличие медицинского пункта и медицинского работника;

5) организуют и обеспечивают обучающихся проживанием и питанием;

6) организуют взаимодействие с родителями обучающихся;

7) осуществляют взаимодействие с МОВУ.

39. МОВУ:

1) определяют время проведения УПЗ;

2) согласовывают вопросы организации размещения и питания обучающихся с командирами воинских частей;

3) для проведения занятий при необходимости привлекают военнослужащих.

40. Организации образования формируют списки обучающихся привлекаемых на УПЗ.

41. Уполномоченный орган в сфере гражданской защиты:

1) в пределах своей компетенции производит обследование мест проведения УПЗ;

2) контролирует обеспечение мер безопасности во время проведения УПЗ.

42. УПЗ включают в себя:

1) развертывание лагерного сбора (при наличии палаток и условий – палаточного городка);

2) прохождение тактической полосы препятствий;

3) выполнение нормативов военно-прикладной направленности, элементов рукопашного боя;

4) выполнение нормативов по строевой подготовке и передвижению отделений;

5) практические действия по выполнению обязанностей часового;

6) стрельбы из пневматического оружия или в лазерном тире;

7) сборку-разборку макета стрелкового оружия;

8) оказание первой доврачебной помощи и транспортировку условно раненого;

9) применение на практике средств индивидуальной радиационной, химической и биологической защиты;

10) практическое освоение основ гражданской и территориальной обороны, действий при чрезвычайных ситуациях и в условиях военного положения;

11) смотровой и итоговый зачет по огневой, тактической, строевой, физической и военно-медицинской подготовке.

43. УПЗ проводятся с юношами на базе:

1) организаций образования, обладающих необходимой учебно-материальной базой (тир, плац, городок для изучения обязанностей часового);

2) воинских частей ВС РК, других войск и воинских формирований РК по согласованию с командованием части.

44. УПЗ на базе воинских частей предполагают пребывание обучающихся на закрытой территории воинской части с проживанием в палаточном или казарменном лагере.

45. В случае отсутствия возможности проведения УПЗ на базе воинской части допускается их проведение на территории организации образования с обязательным выполнением всех нормативных требований по безопасности, учебно-методическому обеспечению и содержанию практических занятий.

46. Во время УПЗ соблюдается распорядок дня с учетом проверки наличия личного состава, утренней физической зарядки, практических занятий и зачетов, подведения итогов, военно-патриотических мероприятий.

47. При проведении УПЗ трехразовое питание обучающихся организуется согласно норме № 1 "Общевойсковой паек" в соответствии с требованиями норм снабжения продовольствием, кормами, оборудованием, столово-кухонной посудой и техникой продовольственной службы ВС РК на мирное время, утвержденными приказом МО РК от 18 июня 2015 года № 353 (зарегистрирован в реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под №  11844) за счет средств, выделенных МИО.

48. Безопасность, медицинское сопровождение и контроль за дисциплиной обеспечиваются совместными усилиями педагогов НВП, медицинского персонала и командного состава принимающей воинской части (при наличии).

49. Результаты прохождения УПЗ фиксируются в журналах успеваемости, сдаются итоговые нормативы. Информация о результатах включается в общую оценку по дисциплине НВП.

50. К УПЗ допускаются обучающиеся с согласия родителей (законных представителей), прошедшие предварительный инструктаж по технике безопасности и медицинский осмотр (при необходимости).

51. По результатам УПЗ педагог НВП и руководитель организации образования готовят отчет по форме согласно приложению 5 к настоящим Правилам, который хранится в организации образования не менее 3 лет. В течении 10 календарных дней после завершения УПЗ, отчет направляется в МОВУ.

52. Соревнования по НВП (далее – соревнования) проводятся среди обучающихся средних школ и организаций технического и профессионального образования ежегодно. Организаторами соревнований по НВП являются организации образования, МИО, МОВУ.

53. Соревнования проводятся в трех этапах:

1) первый этап – в организациях образования (до 30 января);

2) второй этап – районный/городской (до конца февраля);

3) третий этап – областной (до 30 апреля).

54. Основные виды соревнований:

1) военно-прикладной направленности:

разборка/сборка АК-74;

стрельба из пневматического оружия или в лазерном тире;

метание гранаты;

марш-бросок с экипировкой;

надевание средств индивидуальной защиты (ОЗК, противогаз);

командные соревнования по тактическому взаимодействию.

2) военно-спортивной направленности:

военизированная эстафета (дуатлон, триатлон);

преодоление полосы препятствий;

ориентирование на местности с картой и компасом.

55. Перечень и порядок выполнения упражнений определяются организаторами соревнований.

56. Для каждого этапа соревнований создаются организационные комитеты, состав и полномочия которых утверждаются территориальными управлениями (отделами) образования по согласованию с МОВУ.

57. Территориальный организационный комитет:

1) разрабатывает регламент соревнований, критерии оценки, перечень заданий для первого-третьего этапов;

2) утверждает состав команд и их руководителей;

3) утверждает состав и функции судейства (жюри) первого-третьего этапа соревнований;

4) организовывает публикацию итогов первого-третьего этапов соревнований и аналитических материалов;

5) организовывает награждение победителей соревнований.

58. Руководитель команды участников соревнований отвечает за безопасность участников на всех этапах соревнований в пути следования.

59. В состав судейства (жюри) всех этапов соревнований входят: председатель, секретарь и нечетное количество членов.

60. Судейство (жюри) первого-третьего этапов утверждает результаты, оформляет соответствующие протоколы.

61. Награждение осуществляется в следующем порядке: победители и призеры районных, городских и областных этапов. Педагоги НВП, подготовившие победителей (призеров), награждаются грамотами, дипломами, медалями и призами.

Глава 3. Организация и проведение повышения квалификации граждан, осуществляющих начальную военную, допризывную и углубленную допризывную подготовку

62. Повышение квалификации граждан, осуществляющих начальную военную, допризывную и углубленную допризывную подготовку, проводится на базе военных учебных заведений и военных кафедрах (военных факультетах) организаций высшего и (или) послевузовского образования (далее – ВВУЗ и ВК) а также в организациях, подведомственных Министерству обороны Республики Казахстан (далее - Центр обучения), в соответствии с настоящими Правилами в программном обеспечении трехмерного симулятора с набором интерактивных занятий для военной подготовки (далее – ПО для военной подготовки).

63. Повышение квалификации граждан, осуществляющих начальную военную, допризывную и углубленную допризывную подготовку, проводится не реже 1 раза в 3 года.

64. Центр обучения совместно с ВВУЗами и ВК ежегодно до 1 августа разрабатывает график проведения повышения квалификации на учебный год по форме согласно приложению 6 к настоящим Правилам на основе заявок от организаций среднего и технического и профессионального образования (в том числе дополнительного образования), в котором указываются виды повышения квалификации, периоды, сроки, место и форма проведения повышения квалификации. График проведения повышения квалификации на учебный год утверждается руководителем Центра обучения.

65. Группы слушателей формируются Центром обучения на основе договоров на повышение квалификации, и за 2 недели до начала повышения квалификации списки групп направляются в ВВУЗы и ВК для организации курсов. Списочный состав групп регистрируется Центром обучения до начала повышения квалификации в ПО для военной подготовки.

66. Расписание учебных занятий составляется ВВУЗами и ВК на основе графика и списков слушателей, утверждается руководителем ВВУЗ или ВК за 5 рабочих дней до начала проведения повышения квалификации и размещается в ПО для военной подготовки.

67. Учебные материалы разрабатываются Центром обучения на основе образовательной программы повышения квалификации. Обновление учебного материала осуществляется Центром обучения по мере необходимости, но не реже одного раза в 5 лет.

68. По завершении повышения квалификации проводится итоговое оценивание в форме онлайн тестирования в ПО для военной подготовки. База тестовых вопросов составляется Центром обучения и утверждается структурным подразделением МО РК, курирующим вопросы военного образования.

69. Слушателям, успешно освоившим повышение квалификации и прошедшим итоговое тестирование в объеме не менее 70 % от максимального балла в ПО для военной подготовки, формируется сертификат по форме согласно приложению 7 к настоящим Правилам, выдаваемый слушателям в торжественной обстановке. Слушатели, не получившие сертификат, имеют возможность на повторное оценивание знаний повышения квалификации в течение 10 рабочих дней с момента завершения обучения.

70. Центр обучения, ВВУЗы и ВК проводят анализ повышения квалификации, который отражается в отчете. Отчет ежегодно до 15 июля представляется в структурное подразделение МО РК, курирующее вопросы военного образования в электронной форме.

71. Центр обучения, ВВУЗы и ВК, реализующие образовательные программы повышения квалификации граждан, осуществляющих начальную военную, допризывную и углубленную допризывную подготовку, в течение одного календарного года осуществляют посткурсовое сопровождение деятельности педагогов, прошедших повышение квалификации, для качественной реализации на практике полученных знаний. Цель посткурсового сопровождения – обеспечение эффективного внедрения полученных знаний в образовательную практику, оказание методической поддержки и мониторинг педагогической деятельности. Формы проведения посткурсового сопровождения деятельности педагога включают:

оказание методической, консультационной помощи слушателям в их педагогической деятельности;

оказание консультационной помощи в подготовке публикации результатов педагогической деятельности.

Глава 4. Порядок организации и проведения педагогической переподготовки

72. В целях социальной адаптации лиц, уволенных с воинской службы, МО РК по согласованию с уполномоченными органами в области образования, науки и высшего образования разрабатывает и утверждает образовательную программу педагогической переподготовки.

73. Педагогическую переподготовку на безвозмездной основе в военных учебных заведениях вправе пройти лица, увольняемые или уволенные с воинской службы (за исключением лиц, уволенных по отрицательным мотивам без права повторного поступления на воинскую службу), проходившие воинскую службу на должностях офицерского, старшего или высшего сержантского составов, имеющие высшее и (или) послевузовское образование и выслугу не менее десяти лет.

74. Порядок прохождения педагогической переподготовки лиц, увольняемых из ВС РК, осуществляется в соответствии с Правилами по организации социальной адаптации лиц, увольняемых из Вооруженных Сил Республики Казахстан, утвержденными приказом Министра обороны РК от 26 сентября 2022 года № 834 (зарегистрирован в реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 29856).

75. МОВУ принимают заявления от лиц, уволенных с воинской службы, осуществляют проверку соответствия их требованиям настоящих Правил. Департаменты по делам обороны делают общий свод и формируют списки лиц, подлежащих социальной адаптации, и ежеквартально представляют в структурное подразделение МО РК, курирующее вопросы организации воспитательной, социально-правовой, психологической и идеологической работы в ВС РК.

76. Итоговый список лиц, подлежащих педагогической переподготовке, утверждается заместителем Министра обороны РК по воспитательной и идеологической работе и опубликовывается на официальном сайте МО РК с указанием даты и времени проведения педагогической переподготовки.

77. Лица, уволенные с воинской службы и изъявившие желание пройти педагогическую переподготовку, подают заявление на имя начальника МОВУ. К заявлению прилагаются следующие документы:

1) копия удостоверения личности гражданина Республики Казахстан (подлинник для сверки);

2) копия военного билета (подлинник для сверки);

3) копия документа о высшем образовании (подлинник для сверки).

На основании опубликованного списка лиц, подлежащих педагогической переподготовке, на официальном сайте МО РК кандидаты самостоятельно проходят педагогическую переподготовку в онлайн режиме.

78. Педагогическая переподготовка организовывается структурным подразделением МО РК, курирующим вопросы военного образования, на основании утвержденных списков не реже одного раза в полугодие.

79. Обучение проходит дистанционно на онлайн-платформе согласно графику, утвержденному структурным подразделением МО РК, курирующим вопросы военного образования.

80. Образовательные программы педагогической переподготовки по профилю НВП, разрабатываются и утверждаются МО РК по согласованию с уполномоченными органами в области образования, науки и высшего образования.

81. При освоении образовательной программы педагогической переподготовки по профилю НВП и успешной сдаче итоговой аттестации лицам в течение 3 рабочих дней выдается бессрочный сертификат согласно приложению 8 к настоящим Правилам, подтверждающий право преподавания НВП в организациях среднего, технического и профессионального образования РК.

В случае утраты слушатель обращается с заявлением в Центр обучения, для выдачи дубликата сертификата.

Приложение 1 к Правилам начальной военной подготовки

Минимальный перечень наглядной агитации и оборудования классов начальной военной подготовки

№	Наименование	Единица измерения	Количество
1	Изображения: государственного флага, герба, гимна, эмблемы Вооруженных Сил Республики Казахстан	комплект	1
2	Текст военной присяги	комплект	1
3	Права и обязанности военнослужащих	комплект	1
4	Информация о структуре Вооруженных Сил	комплект	1
5	Портрет Верховного Главнокомандующего Вооруженными Силами Республики Казахстан	комплект	1
6	Гарантии при исполнении гражданами Республики Казахстан обязанностей воинской службы	комплект	1
7	Мультимедийные средства отображения информации (интерактивные доски, мультимедийные проекторы, мультимедийные экраны и т.п.)	комплект	1
8	Лазерный тир	штук	1
9	Макеты стрелкового оружия (АК-74, ПМ)	штук	1
10	Средства индивидуальной защиты от оружия массового поражения	комплект	1

Приложение 2 к Правилам начальной военной подготовки

Общий вид шевронов военной формы одежды, предназначенных для ношения педагогами НВП (на левом рукаве)

(на полевой форме) (на повседневной форме)

Приложение 3 к Правилам начальной военной подготовки

Общий вид нагрудных нашивок военной формы одежды, предназначенных для ношения педагогами НВП

Государственный флаг (носится на груди слева на повседневной форме)

Знак военной подготовки (носится на груди справа на повседневной форме)

	Приложение 4 к Правилам начальной военной подготовки
	Форма

Сводная информация о состоянии начальной военной подготовки (НВП) (области, города республиканского значения)

1. Общая информация

Наименование органа военного управления:
Отчетный период: (указать квартал/год)
Ответственный исполнитель (ФИО, должность, контакт):

2. Количественные показатели

№	Наименование показателя	Значение	Примечание
1	Общее количество школ, реализующих курс НВП
2	Общее количество преподавателей НВП
3	Количество преподавателей НВП, прошедших повышение квалификации (в отчетном периоде)
4	Количество проведенных учебно-методических занятий с преподавателями НВП
5	Количество УПЗ, проведенных в регионе
6	Количество обучающихся, участвовавших в УПЗ
7	Количество соревнований по НВП
8	Количество юношей, рекомендованных к поступлению в военные учебные заведения

3. Оценка состояния учебно-материальной базы

№	Параметр	Оценка	Примечание
1	Наличие оборудованных кабинетов НВП
2	Наличие плаца или площадки для строевой подготовки
3	Наличие учебных макетов оружия (АК-74 и др.)
4	Наличие лазерного тира или стрелковой площадки
5	Использование 3D-симуляторов / программного обеспечения

4. Проведение мероприятий по военно-патриотическому воспитанию

Перечень ключевых мероприятий (названия, даты, количество участников):
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________

5. Взаимодействие с организациями образования

Количество совместных мероприятий с управлением образования:
________________________________________________________
Проблемные вопросы, выявленные в ходе взаимодействия:
________________________________________________________
Предложения по улучшению организации НВП:
________________________________________________________

6. Информация по преподавателям НВП

№	ФИО преподавателя	Организация образования	Повышение квалификации	Подготовка к УПЗ	Участие в учебно-методической работе
1
2
…

7. Итоги и рекомендации

Общая оценка уровня НВП в регионе:
_____________________________________________________________
Основные достижения: _________________________________________
Основные проблемы: __________________________________________
Предложения к Министерству обороны / местным исполнительным органам:
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
Подпись ответственного лица:
(ФИО, должность, дата)

	Приложение 5 к Правилам начальной военной подготовки
	Форма

Отчет по результатам проведения УПЗ
(хранится в организации образования не менее 3 лет)

1. Общая информация

Наименование организации образования:
Регион / населенный пункт:
Класс / возраст обучающихся:
Количество участников УПЗ:
Сроки проведения УПЗ: с "____" ______ 20__ г. по "____" ______ 20___ г.
Место проведения УПЗ:
Ответственный за организацию УПЗ (ФИО, должность):
Форма проведения УПЗ: палаточный сбор / на базе организации / смешанная форма
Наличие медицинского и продовольственного обеспечения: да / нет

2. Перечень проведенных мероприятий

№	Этап УПЗ	Форма проведения	Кол-во участников	Успешно завершили (%)	Примечания
1	Развертывание лагеря (городка)	практическое занятие
2	Тактическая полоса препятствий	практическое занятие
3	Нормативы военно-прикладной направленности, элементы рукопашного боя	тест / практика
4	Строевая подготовка, перемещение отделений	командное занятие
5	Обязанности часового	ролевая тренировка
6	Стрельба (пневматика / лазерный тир)	практическое упражнение
7	Сборка-разборка автомата Калашникова (макет)	индивидуальное задание
8	Оказание первой доврачебной помощи и эвакуация "раненого"	практика
9	Применение средств РХБЗ защиты	практическое занятие
10	Основы ГО, действия в ЧС / ВП	теоретико-практическое
11	Марш-бросок (при наличии условий)	групповое задание
12	Смотровой и итоговый зачет (по разделам)	комплексный зачет

3. Итоги итогового зачета (оценка по направлениям)

Направление подготовки	Средний балл / % выполнения	Примечания
Огневая подготовка
Тактическая подготовка
Строевая подготовка
Физическая подготовка
Военно-медицинская
Гражданская и тероборона и ЧС
Защита в ЧС

4. Участники (сводная таблица)

№	ФИО	Класс	Присутствие	Сдал итоговый зачет	Примечания
1
2
…

5. Обеспечение и условия проведения

Показатель	Наличие	Примечание
Медицинское сопровождение
Питание участников
Транспортировка к месту
Оборудование и инвентарь
Средства РХБЗ
Полевые условия (палатки)
Подключение к ПО (если применимо)

6. Общая оценка и предложения

Общее количество успешно завершивших УПЗ: ___ человек
Проблемы / затруднения, выявленные при проведении УПЗ:
____________________________________________________
____________________________________________________
Предложения по улучшению организации УПЗ:
____________________________________________________
____________________________________________________
Руководитель организации образования
Подпись: ____________ / ФИО /
Дата: "____" ____________ 20____ г.
Педагог НВП Подпись: ____________ / ФИО /
Дата: "____" ____________ 20____ г.

	Приложение 6 к Правилам начальной военной подготовки
	Форма

График проведения повышения квалификации на 20___ год

№ п/п	Виды	Периоды	Сроки	Место	Форма проведения	Примечание
1	2	3	4	5	6	7

	Приложение 7 к Правилам начальной военной подготовки
	Форма Логотип организации

Официальное
наименование организации

СЕРТИФИКАТ

Настоящим подтверждает, что ______________________________________
(фамилия, имя, отчество (при его наличии)
прошел(ла) повышение квалификации на тему ________________________

(тема курса)
в объеме ____ академических часов.
Руководитель организации
_______________________________________________ _______________
(фамилия, имя, отчество (при его наличии) (подпись) Место печати
Регистрационный номер № _________
Дата выдачи: "__" ___________ 20 __ года

Форма Логотип организации

Официальное
наименование организации

Приложение к сертификату

________________________________________________
(фамилия, имя, отчество (при его наличии)

за время прохождения повышения квалификации показал(а)
соответствующие знания и навыки по следующим модулям:

№	Наименование модулей программы	Количество часов	Оценка

Руководитель организации
_____________________________________________ ____________
(фамилия, имя, отчество (при его наличии) (подпись) Место печати
Регистрационный номер № _________
Дата выдачи: "__" ___________ 20 __ года

	Приложение 8 к Правилам начальной военной подготовки
	Форма

Сертификат

Выдан _____________________________________________________________
(фамилия, имя, отчество (при его наличии))
в том, что он(а) с "___" ______ 20__ года по " ___" ________ 20__ года
прошел(а) курс педагогической переподготовки по образовательной программе
педагогической переподготовки "Развитие профессиональных компетенций
и мастерства педагога в предметной области
"Начальная военная подготовка" в объеме _________________ академических
кредитов ___________________________________________________________
___________________________________________________________________
(название военного учебного заведения)
Начальник _________________________________________________
(фамилия, имя, отчество (при его наличии) (подпись))
Дата выдачи "___" ____________ 20___ года
Регистрационный номер: № ___ от "___" _______ 20__ года.