On approval of the Rules and conditions for keeping minors in juvenile adaptation centers for minors and support centers for children in need of special social services

Order of the Minister of Education of the Republic of Kazakhstan dated April 29, 2025 № 89. Registered with the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan on April 30, 2025 № 36046

      Unofficial translation

      Pursuant to subparagraph 16) of Article 5 of the Law of the Republic of Kazakhstan “On Education”, I hereby ORDER:

      1. Approve the Rules and conditions for keeping minors in juvenile adaptation centers and support centers for children in need of special social services.

      2. The Committee for the Children's Rights Protection of the Ministry of Education of the Republic of Kazakhstan shall, in accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan, ensure:

      1) state registration of this order with the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan;

      2) posting of this order on the Internet resource of the Ministry of Education of the Republic of Kazakhstan after its official publication;

      3) within ten working days after state registration of this order with the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan, report to the Legal Department of the Ministry of Education of the Republic of Kazakhstan on the execution of the actions referred to in subparagraphs 1) and 2) of this paragraph of the order.

      3. Control over the execution of this order shall be assigned to the supervising Vice-Minister of Education of the Republic of Kazakhstan.

      4. This order shall take effect ten calendar days after the date of its first official publication.

      Minister of Education
of the Republic of Kazakhstan      G. Beisembayev

  Approved y the Order
of the Minister of Education
of the Republic of Kazakhstan
dated April 29, 2025 № 89

Rules and conditions for keeping minors in juvenile adaptation centers and support centers for children in need of special social services Chapter 1. General provisions

      1. These Rules and conditions for keeping minors in juvenile adaptation centers and support centers for children in need of special social services, (hereinafter – the Rules), have been developed pursuant to subparagraph 16) of Article 5 of the Law of the Republic of Kazakhstan “On Education” and define the procedure and conditions for keeping minors in juvenile adaptation centers and support centers for children in need of special social services.

      2. The following concepts shall be used in these Rules:

      1) special social services – a set of services that provide a person (family) with conditions for coping with the grounds that objectively disrupt a person's life and aim to create opportunities for community involvement equal with other citizens;

      2) a child (children) in need of special social services - a child (children) whose life is disrupted as a result of the circumstances stipulated by the legislation of the Republic of Kazakhstan on social protection, and who are unable to cope with these circumstances independently or with the help of the family;

      3) support centers for children in need of special social services - organizations under the jurisdiction of education authorities that provide special social services with the provision of permanent or temporary (day) stay, also by providing information, counseling, and intermediary services to legal entities whose activities are related to the implementation of measures to prevent the need for special social services;

      4) juvenile adaptation centers - organizations under the jurisdiction of education authorities that provide reception and temporary upkeep of neglected and homeless children aged three to eighteen in order to identify parents or other legal representatives, children deprived of parental care or persons replacing them, if it is impossible to duly place them, children taken away from their parents (one of them) or from other persons in whose care they are by the guardianship and trusteeship authority due to an immediate threat to their life or health, children referred to special educational organizations, as well as children in need of special social services due to abusive treatment that has led to social maladjustment and social deprivation.

Chapter 2. Procedure and conditions for keeping minors in juvenile adaptation centers and support centers for children in need of special social services

      3. The juvenile adaptation centers and support centers for children in need of special social services (hereinafter- the Centers) shall admit:

      1) orphans;

      2) children deprived of parental care - children who were left without the care of one or both parents due to the restriction or deprivation of their parental rights, recognition of parents as missing, declared dead, recognized as legally incapable (partially incapable), parents serving a prison sentence, parents evading the upbringing of the child or protection of his or her rights and interests, including when parents refuse to take their child from an educational or medical institution, also in other cases of lack of parental care;

      3) neglected and homeless children aged from three to eighteen for the identification of parents or other legal representatives;

      4) children referred to special educational organizations;

      5) children in need of special social services due to abusive treatment that led to social maladjustment and social deprivation.

      4. Placement, transfer and release of minors to the centers (from the centers) shall be carried out in accordance with the Model Rules for the Activities of Educational Organizations for Orphans and Children Left Without Parental Care, approved by the order of the Minister of Education of the Republic of Kazakhstan dated August 31, 2022 № 385 “On approval of the Model Rules for the activities of educational organizations of the relevant types and kinds, with the exception of organizations of higher and postgraduate education” (registered in the Register of State Registration of Regulatory Legal Acts under № 29329).

      5. In the centers, during the calendar year, minors, their parents and other legal representatives in need of special social services shall be provided with the following special social services: social- domestic, social- medical, social-psychological, social- pedagogical, social- labor, social- cultural, socioeconomic, social- legal services.

      6. Special social services shall be provided in accordance with the Standard for the provision of special social services in education and children's rights protection, approved by the order of the Minister of Education of the Republic of Kazakhstan dated June 12, 2023 № 165 “On approval of standards for the provision of special social services in the field of education and protection of children's rights” (registered in the Register of State Registration of Regulatory Legal Acts under № 32760).

      7. Sanitary-epidemiological requirements for the conditions of keeping minors in the centers shall be ensured in accordance with the Sanitary Rules approved by the order of the Minister of Health of the Republic of Kazakhstan dated August 5, 2021 № ҚР ДСМ-76 “On approval of the Sanitary Rules “Sanitary- Epidemiological Requirements for Educational Facilities” (registered in the Register of State Registration of Regulatory Legal Acts under № 23890).

      8. Meals for minors in the centers shall be organized in accordance with physiological norms, age, health status of children and the Rules for organizing meals for students, approved by the order of the Minister of Education and Science of the Republic of Kazakhstan dated October 31, 2018 № 598 “On approval of the Rules for organizing meals for students in state organizations of secondary, technical and vocational, post-secondary education, extracurricular organizations of additional education, as well as the procurement of goods related to the provision of meals for children raised and studying in state preschool organizations, educational organizations for orphans and children deprived of parental care” (registered in the Register of State Registration of Regulatory Legal Acts under № 17948).

      9. Clothing, footwear, textile items, and bed linen shall be provided to minors in the centers in accordance with the standards established by the Resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan dated March 12, 2012 № 320 “On approval of the amounts, sources, types, and Rules of social assistance to citizens receiving social assistance.”

      10. Rest and health improvement of minors during the vacation time shall be provided in accordance with the plan approved by the head of the center, including educational, cultural, entertainment, and physical education and health activities aimed at intellectual, emotional, spiritual, moral, and physical development of the children.

Кәмелетке толмағандарды бейімдеу орталықтарында және арнаулы әлеуметтік қызметтерге мұқтаж балаларды қолдау орталықтарында кәмелетке толмағандарды ұстау қағидалары мен шарттарын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2025 жылғы 29 сәуірдегі № 89 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2025 жылғы 30 сәуірде № 36046 болып тіркелді

      "Білім туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 16) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

      1. Кәмелетке толмағандарды бейімдеу орталықтарында және арнаулы әлеуметтік қызметтерге мұқтаж балаларды қолдау орталықтарында кәмелетке толмағандарды ұстау қағидалары мен шарттары бекітілсін.

      2. Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрлігінің Балалардың құқықтарын қорғау комитеті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

      1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

      2) осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрлігінің интернет-ресурсында орналастырылуын;

      3) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрлігінің Заң департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Оқу-ағарту вице-министріне жүктелсін.

      4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасы
Оқу-ағарту министрі
Г. Бейсембаев

  Қазақстан Республикасы
Оқу-ағарту министрі
2025 жылғы 29 сәуірдегі
№ 89 Бұйрығымен
бекітілген

Кәмелетке толмағандарды бейімдеу орталықтарында және арнаулы әлеуметтік қызметтерге мұқтаж балаларды қолдау орталықтарында кәмелетке толмағандарды ұстау қағидалары мен шарттары

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Осы Кәмелетке толмағандарды бейімдеу орталықтарында және арнаулы әлеуметтік қызметтерге мұқтаж балаларды қолдау орталықтарында кәмелетке толмағандарды ұстау қағидалары мен шарттары (бұдан әрі – Қағидалар) "Білім туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 16) тармақшасына сәйкес әзірленді және кәмелетке толмағандарды бейімдеу орталықтарында және арнаулы әлеуметтік қызметтерге мұқтаж балаларды қолдау орталықтарында кәмелетке толмағандарды ұстау тәртібі мен шарттарын айқындайды.

      2. Осы Қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:

      1) арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтер – адамның тыныс-тіршілігін объективті түрде бұзатын негіздерді еңсеру үшін адамға (отбасына) жағдай жасауды қамтамасыз ететін және оның қоғам өміріне басқа азаматтармен бірдей қатысу мүмкіндіктерін жасауға бағытталған көрсетілетін қызметтер кешені;

      2) арнаулы көрсетілетін әлеуметтік қызметтерге мұқтаж бала (балалар) – Қазақстан Республикасының әлеуметтік қорғау туралы заңнамасында көзделген қалыптасқан мән-жайлардың салдарынан тыныс-тіршілігі бұзылған және осы мән-жайларды өз бетінше немесе отбасының көмегімен еңсере алмайтын бала (балалар);

      3) арнаулы әлеуметтік қызметтерге мұқтаж балаларды қолдау орталықтары – тұрақты немесе уақытша (күндіз) болуды ұсына отырып, сондай-ақ қызметі арнаулы әлеуметтік қызметтерге мұқтаждықтың алдын алу жөніндегі шараларды жүзеге асырумен байланысты заңды тұлғаларға ақпараттық, консультациялық, делдалдық көрсетілетін қызметтерді ұсыну жолымен арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсететін, білім беру органдарының қарамағындағы ұйымдар;

      4) кәмелетке толмағандарды бейiмдеу орталықтары – ата-анасын немесе басқа да заңды өкiлдерiн анықтау үшiн үш жастан он сегiз жасқа дейiнгi қадағалаусыз және панасыз қалған балаларды, уақтылы орналастырылуы мүмкiн болмаған жағдайда ата-анасының немесе оларды алмастыратын адамдардың қамқорлығынсыз қалған балаларды, қорғаншылық және қамқоршылық органы балалардың өмiрiне немесе денсаулығына тiкелей қатер төнген кезде ата-анасынан (олардың бiреуiнен) немесе қамқорлыққа алған басқа адамдардан алып қойған балаларды, арнаулы бiлiм беру ұйымдарына жiберiлетiн балаларды, сондай-ақ әлеуметтiк бейiмсiздiкке және әлеуметтiк депривацияға әкеп соққан қатыгездiкпен қарау салдарынан арнаулы әлеуметтік қызметтерге мұқтаж балаларды қабылдауды және уақытша бағып-ұстауды қамтамасыз ететiн, бiлiм беру органдарының қарамағындағы ұйымдары.

2-тарау. Кәмелетке толмағандарды бейімдеу орталықтарында және арнаулы әлеуметтік қызметтерге мұқтаж балаларды қолдау орталықтарында кәмелетке толмағандарды ұстау тәртібі мен шарттары

      3. Кәмелетке толмағандарды бейімдеу орталықтарына және арнаулы әлеуметтік қызметтерге мұқтаж балаларды қолдау орталықтарына (бұдан әрі – орталықтар):

      1) жетім балалар;

      2) ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар – ата-анасының ата-ана құқықтарының шектелуіне немесе олардан айырылуына, ата-анасының хабарсыз кетті деп танылуына, қайтыс болды деп жариялануына, әрекетке қабілетсіз (әрекет қабілеті шектеулі) деп танылуына, ата-анасының бас бостандығынан айыру орындарында жазасын өтеуіне, ата-анасының баласын тәрбиелеуден немесе оның құқықтары мен мүдделерін қорғаудан жалтаруына, оның ішінде ата-анасының өз баласын тәрбиелеу немесе емдеу мекемесінен алудан бас тартуына байланысты, сондай-ақ ата-анасы қамқорлық жасамаған өзге де жағдайларда жалғызбасты ата-анасының немесе екеуінің де қамқорлығынсыз қалған балалар;

      3) ата-аналарын немесе басқа да заңды өкiлдерiн анықтау үшiн үш жастан он сегiз жасқа дейiнгi қадағалаусыз және панасыз қалған балалар;

      4) арнайы білім беру ұйымдарына жіберілетін балалар;

      5) әлеуметтік бейімсіздікке және әлеуметтік депривацияға әкеп соққан қатыгездікпен қарау салдарынан арнаулы әлеуметтік қызметтерге мұқтаж балалар қабылданады.

      4. Кәмелетке толмағандарды орталықтарға (орталықтардан) орналастыру, ауыстыру және шығару Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің "Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарын қоспағанда, тиісті типтердегі және түрлердегі білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидаларын бекіту туралы" 2022 жылғы 31 тамыздағы № 385 бұйрығымен бекітілген Жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29329 болып тіркелді).

      5. Орталықтарда күнтізбелік жыл ішінде арнаулы әлеуметтік қызметтерге мұқтаж кәмелетке толмағандарға, олардың ата-аналарына және өзге де заңды өкілдеріне әлеуметтік-тұрмыстық, әлеуметтік-медициналық, әлеуметтік-психологиялық, әлеуметтік-педагогикалық, әлеуметтік-еңбек, әлеуметтік-мәдени, әлеуметтік-экономикалық, әлеуметтік-құқықтық қызметтер түрінде арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсетіледі.

      6. Арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсету Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің "Білім беру және балалардың құқықтарын қорғау саласында арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсету стандарттарын бекіту туралы" 2023 жылғы 12 маусымдағы № 165 бұйрығымен бекітілген Білім беру және балалардың құқықтарын қорғау саласында арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсету стандартына сәйкес жүзеге асырылады (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 32760 болып тіркелді).

      7. Кәмелетке толмағандарды орталықтарда ұстау жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің "Білім беру объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" 2021 жылғы 5 тамыздағы № ҚР ДСМ-76 бұйрығымен бекітілген Санитариялық қағидаларға сәйкес қамтамасыз етіледі (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 23890 болып тіркелді).

      8. Орталықтарда кәмелетке толмағандарды тамақтандыруды ұйымдастыру балалардың физиологиялық нормаларына, жасына, денсаулық жағдайына және Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің "Мемлекеттік орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдарында, қосымша білім беретін мектептен тыс ұйымдарда білім алушыларды тамақтандыруды ұйымдастыру, сондай-ақ мемлекеттік мектепке дейінгі ұйымдарда, жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған білім беру ұйымдарында тәрбиеленетін және білім алатын балаларды тамақтандыруды қамтамасыз етуге байланысты тауарларды сатып алу қағидаларын бекіту туралы" 2018 жылғы 31 қазандағы № 598 бұйрығымен бекітілген Білім алушылардың тамақтануын ұйымдастыру қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 17948 болып тіркелді).

      9. Орталықтарда кәмелетке толмағандарды киіммен, аяқ киіммен, жұмсақ мүкәммалмен, төсек-орынмен қамтамасыз ету Қазақстан Республикасы Үкіметінің "Әлеуметтік көмек көрсетілетін азаматтарға әлеуметтік көмектің мөлшерін, көздерін, түрлерін және оны беру қағидаларын бекіту туралы" 2012 жылғы 12 наурыздағы № 320 қаулысында белгіленген нормаларға сәйкес жүзеге асырылады.

      10. Демалыс кезеңінде кәмелетке толмағандардың демалысы мен сауығуы балалардың зияткерлік, эмоционалдық, рухани, адамгершілік және физикалық дамуына бағытталған танымдық, мәдени ойын-сауық және дене шынықтыру-сауықтыру іс-шараларын қамтитын орталық басшысы бекітетін жоспарға сәйкес жүзеге асырылады.