О внесении изменения в приказ исполняющего обязанности Министра науки и высшего образования Республики Казахстан от 11 августа 2023 года № 403 "Об утверждении Правил направления специалиста на работу, возмещения расходов, понесенных за счет бюджетных средств, предоставления права самостоятельного трудоустройства, освобождения от обязанности или прекращения обязанности по отработке гражданами Республики Казахстан, обучавшимися на основе государственного образовательного заказа"

Приказ Министра науки и высшего образования Республики Казахстан от 20 октября 2025 года № 485. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 23 октября 2025 года № 37209

      ПРИКАЗЫВАЮ:

      1. Внести в приказ исполняющего обязанности Министра науки и высшего образования Республики Казахстан от 11 августа 2023 года № 403 "Об утверждении Правил направления специалиста на работу, возмещения расходов, понесенных за счет бюджетных средств, предоставления права самостоятельного трудоустройства, освобождения от обязанности или прекращения обязанности по отработке гражданами Республики Казахстан, обучавшимися на основе государственного образовательного заказа" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под № 33291) следующее изменение:

      заголовок вносится изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется;

      в пункт 1 вносится изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется;

      Правила направления специалиста на работу, возмещения расходов, понесенных за счет бюджетных средств, предоставления права самостоятельного трудоустройства, освобождения от обязанности или прекращения обязанности по отработке гражданами Республики Казахстан, обучавшимися на основе государственного образовательного заказа, утвержденные указанным приказом, изложить в новой редакции согласно приложению к настоящему приказу.

      2. Комитету высшего и послевузовского образования Министерства науки и высшего образования Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан и размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства науки и высшего образования Республики Казахстан после его официального опубликования.

      3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра науки и высшего образования Республики Казахстан.

      4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Министр науки
и высшего образования
Республики Казахстан
С. Нурбек

      "СОГЛАСОВАН"
Министерство сельского хозяйства
Республики Казахстан
__________________
от "__" _______ 2025 г.

      "СОГЛАСОВАН"
Министерство здравоохранения
Республики Казахстан
__________________
от "__" _______ 2025 г.

      "СОГЛАСОВАН"
Министерство труда
и социальной защиты населения
Республики Казахстан
__________________
от "__" _______ 2025 г.

      "СОГЛАСОВАН"
Министерство культуры и информации
Республики Казахстан
__________________
от "__" _______ 2025 г.

      "СОГЛАСОВАН"
Министерство туризма и спорта
Республики Казахстан
__________________
от "__" _______ 2025 г.

  Приложение к приказу
Министр науки
и высшего образования
Республики Казахстан
от 20 октября 2025 года № 485
  Утверждены приказом
исполняющего обязанности
Министра науки
и высшего образования
Республики Казахстан
от 11 августа 2023 года № 403

Правила направления специалиста на работу, возмещения расходов, понесенных за счет бюджетных средств, предоставления права самостоятельного трудоустройства, освобождения от обязанности или прекращения обязанности по отработке гражданами Республики Казахстан, обучавшимися на основе государственного образовательного заказа

Глава 1. Общие положения

      1. Настоящие Правила направления специалиста на работу, возмещения расходов, понесенных за счет бюджетных средств, предоставления права самостоятельного трудоустройства, освобождения от обязанности или прекращения обязанности по отработке гражданами Республики Казахстан, обучавшимися на основе государственного образовательного заказа (далее –Правила), разработаны в соответствии с подпунктом 28) статьи 5-3 Закона Республики Казахстан "Об образовании" (далее – Закон) и определяют порядок направления специалиста на работу, возмещения расходов, понесенных за счет бюджетных средств, предоставления права самостоятельного трудоустройства, освобождения от обязанности или прекращения обязанности по отработке гражданами Республики Казахстан, указанными в пункте 17 статьи 47 Закона, обучавшимися на основе государственного образовательного заказа.

      2. В настоящих Правилах используются следующие основные понятия:

      1) доктор по профилю – степень, присуждаемая лицам, освоившим программу докторантуры по соответствующей сфере профессиональной деятельности и защитившим диссертацию в Республике Казахстан или за ее пределами, признанная в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

      2) оператор уполномоченного органа в области образования – юридическое лицо со стопроцентным участием государства в уставном капитале, определяемое уполномоченным органом в области образования по согласованию с уполномоченным органом в области науки и высшего образования, осуществляющее размещение государственного заказа на обеспечение студентов, магистрантов и докторантов местами в общежитиях, государственного образовательного заказа на среднее образование в частных организациях образования, государственного образовательного заказа на подготовку кадров с высшим и послевузовским образованием и выплату государственных стипендий, за исключением государственных именных стипендий, а также осуществляющее координацию деятельности участников подушевого нормативного финансирования в пределах, предусмотренных законодательством Республики Казахстан, и обеспечивающее мониторинг и контроль за соблюдением лицами, указанными в пункте 17 статьи 47 настоящего Закона, своих обязанностей по отработке или возмещению расходов бюджетных средств при неотработке (далее - Оператор);

      3) научная организация – юридическое лицо, основными видами деятельности которого являются осуществление научной и (или) научно-технической деятельности, в том числе реализация права на объекты интеллектуальной собственности, а также проведение научных исследований;

      4) научная организация в области здравоохранения – национальный центр, научный центр или научно-исследовательский институт, осуществляющие научную, научно-техническую и инновационную деятельность в области здравоохранения, а также медицинскую, фармацевтическую и (или) образовательную деятельность (далее – НООЗ);

      5) клиника организации образования в области здравоохранения – структурное подразделение организации образования или организация здравоохранения, на базе которой реализуются образовательные программы технического и профессионального, послесреднего, высшего, послевузовского и дополнительного медицинского образования на основе современных достижений науки и практики;

      6) центр трудовой мобильности – юридическое лицо, создаваемое местным исполнительным органом области, города республиканского значения и столицы в целях разработки и реализации мер содействия занятости;

      7) наемный работник – физическое лицо, выполняющее работу по трудовому договору либо осуществляющее деятельность по договору гражданско-правового характера, в котором распорядок и оплата за проработанное время либо единицу произведенного товара, либо за оказанные услуги определяются заказчиком;

      8) молодые специалисты – граждане Республики Казахстан, указанные в пункте 17 статьи 47 Закона, обучившиеся на основе государственного образовательного заказа в организациях высшего и (или) послевузовского образования и научных организациях в области здравоохранения;

      9) индивидуальное предпринимательство – самостоятельная, инициативная деятельность граждан Республики Казахстан, кандасов, направленная на получение чистого дохода, основанная на собственности самих физических лиц и осуществляемая от имени физических лиц, за их риск и под их имущественную ответственность;

      10) лицо, занимающееся частной практикой – частный нотариус, частный судебный исполнитель, адвокат, профессиональный медиатор;

      11) местный исполнительный орган (акимат) – коллегиальный исполнительный орган, возглавляемый акимом области, города республиканского значения и столицы, района (города областного значения), осуществляющий в пределах своей компетенции местное государственное управление и самоуправление на соответствующей территории (далее – МИО);

      12) организация высшего и (или) послевузовского образования – высшее учебное заведение, реализующее образовательные программы высшего и (или) послевузовского образования и осуществляющее научно-исследовательскую деятельность (далее – ОВПО);

      13) клиническая база – организация здравоохранения, которая используется организацией образования для подготовки и повышения квалификации кадров в области здравоохранения по договору о совместной деятельности;

      14) база резидентуры – клиника организации образования в области здравоохранения, университетская больница, национальный центр, научный центр или научно-исследовательский институт, аккредитованные как медицинская организация, на базе которой реализуются программы резидентуры в порядке, установленном уполномоченным органом;

      15) доктор философии (PhD) – степень, присуждаемая лицам, освоившим программу докторантуры по научно-педагогическому направлению и защитившим диссертацию в Республике Казахстан или за ее пределами, признанная в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

      16) карьерный центр – филиал центра трудовой мобильности, осуществляющий выполнение его функций в районах, городах областного и республиканского значения, столице.

Глава 2. Порядок направления на работу граждан Республики Казахстан, обучившихся по государственному образовательному заказу

      3. Граждане Республики Казахстан из числа сельской молодежи, обучившиеся в пределах квоты, установленной подпунктом 3) пункта 8 статьи 26 Закона, по педагогическим, медицинским, ветеринарным и сельскохозяйственным специальностям отрабатывают соответственно в организациях образования, здравоохранения, подразделениях государственных органов, осуществляющих деятельность в области ветеринарии, ветеринарных организациях, организациях аграрного профиля, независимо от формы собственности, расположенных в сельской местности, не менее трех лет после окончания ОВПО.

      4. Граждане Республики Казахстан из числа сельской молодежи, обучившиеся в пределах квоты, установленной подпунктом 6) пункта 8 статьи 26 Закона, по педагогическим, техническим и сельскохозяйственным специальностям отрабатывают не менее двух лет после окончания ОВПО в регионах для переселения, перечень которых определен в постановлении Правительства Республики Казахстан от 4 сентября 2023 года № 765 "Об определении регионов для расселения кандасов и переселенцев" в организациях независимо от формы собственности.

      5. Граждане Республики Казахстан, обучившиеся по педагогическим и медицинским специальностям на основе государственного образовательного заказа, отрабатывают соответственно в организациях образования, организациях здравоохранения не менее трех лет после окончания ОВПО или НООЗ.

      6. Граждане Республики Казахстан, обучившиеся по другим специальностям на основе государственного образовательного заказа, отрабатывают в организациях независимо от формы собственности не менее трех лет после окончания ОВПО.

      7. Граждане Республики Казахстан, обучившиеся в докторантуре по программе докторов по профилю на основе государственного образовательного заказа, отрабатывают в государственных органах, ОВПО, научных организациях, научных подразделениях, автономных организациях образования "Назарбаев Интеллектуальные школы", в организациях образования, реализующих образовательные программы послесреднего образования (в высших колледжах или училищах), а также в организациях здравоохранения, являющихся клиническими базами, в клиниках организаций образования в области здравоохранения, в базах резидентуры не менее трех лет после завершения срока обучения.

      8. Граждане Республики Казахстан, обучившиеся в докторантуре по программе докторов философии (PhD) на основе государственного образовательного заказа, отрабатывают в государственных органах, ОВПО, научных организациях, научных подразделениях, автономных организациях образования "Назарбаев Интеллектуальные школы", в организациях образования, реализующих образовательные программы послесреднего образования (в высших колледжах или училищах), а также в организациях здравоохранения, являющихся клиническими базами, в клиниках организаций образования в области здравоохранения, в базах резидентуры не менее трех лет после завершения срока обучения.

      9. Граждане Республики Казахстан, указанные в пунктах 3, 4, 5, 6, 7 и 8 настоящих Правил, отрабатывают соразмерно времени их фактического обучения по государственному образовательному заказу после окончания ОВПО или НООЗ в пределах срока, предусмотренного в пунктах 3, 4, 5, 6, 7 и 8 настоящих Правил, при:

      1) переводе с обучения на платной основе на обучение по государственному образовательному заказу;

      2) переводе с обучения по государственному образовательному заказу на обучение на платной основе;

      3) отчислении из ОВПО или НООЗ при условии последующего восстановления на обучение в течение текущего или следующего учебного года.

      Срок отработки рассчитывается по следующей формуле:

      T = y / х*z,

      где:

      Т - срок отработки в месяцах, без дробления на дни (при этом округление производится в большую сторону);

      y - фактический срок обучения на основе государственного образовательного заказа в месяцах, без дробления на дни (при этом округление производится в большую сторону);

      x - общий срок обучения в ОВПО или НООЗ в месяцах (при этом округление производится в большую сторону);

      z - срок отработки, указанный в пунктах 3, 4, 5, 6, 7 и 8 настоящих Правил, для граждан Республики Казахстан, отучившихся весь срок на основе государственного образовательного заказа, составляющий 36 месяцев (24 месяца для лиц, указанных в пункте 4).

      10. В целях направления на работу граждан Республики Казахстан, указанных в пункте 17 статьи 47 Закона, осуществляется их персональное распределение.

      ОВПО и НООЗ своевременно вносят в удаленном режиме в информационную систему Оператора информацию о движении контингента обучающихся (зачисление, отчисление, перевод, восстановление, предоставление академического отпуска, выход из академического отпуска), сведения о результатах распределения с прикреплением подтверждающих документов.

      11. Комиссии по распределению на работу молодых специалистов и лиц, обучавшихся в докторантуре по программам подготовки докторов философии (PhD) и докторов по профилю на основе государственного образовательного заказа (далее – Комиссия), начинающие свою работу с даты утверждения ее состава, являются постоянно действующими и создаются ежегодно при соответствующих ОВПО и НООЗ, в которых завершают обучение граждане Республики Казахстан, указанные в пункте 17 статьи 47 Закона, для их персонального распределения на работу.

      Комиссия в своей работе руководствуется Положением о комиссии по распределению на работу молодых специалистов и лиц, обучавшихся в докторантуре по программам подготовки докторов философии (PhD) и докторов по профилю на основе государственного образовательного заказа, утвержденным приказом Министра науки и высшего образования Республики Казахстан от 11 апреля 2024 года № 163.

      12. Распределение и направление на работу граждан Республики Казахстан, указанных в пункте 17 статьи 47 Закона, осуществляются в следующем порядке:

      1) Комиссии ежегодно, не позднее 15 января, направляют в МИО заявки на бумажном носителе или в форме электронного документа с указанием количества выпускников (в том числе фамилий и инициалов) текущего года, мест их постоянного проживания, полученной специальности и языка обучения для предоставления при наличии вакантных рабочих мест в целях их последующего трудоустройства в соответствующие организации;

      2) МИО согласно заявкам, указанным в подпункте 1) настоящего пункта, представляют не позднее 15 февраля на бумажном носителе или в форме электронного документа в Комиссии ОВПО и НООЗ информацию о потребности в кадрах по заявленным специальностям;

      3) Комиссиями при осуществлении распределения на работу учитывается право самостоятельного трудоустройства молодых специалистов, докторов философии (PhD) и докторов по профилю, и распределение на работу осуществляется на основании предоставленных ими документов от работодателей, подтверждающих факт работы или наличие вакансии с гарантией о сохранении вакантного рабочего места до их прибытия на работу (гарантийные письма, ходатайства, справки, договоры), за исключением лиц, обучившихся в рамках целевой подготовки, которые распределяются к заказчикам в соответствии с условиями заключенных трехсторонних соглашений.

      13. Граждане Республики Казахстан, указанные в пункте 17 статьи 47 Закона, завершившие обучение в текущем году, не позднее 1 сентября прибывают на место работы по направлению.

      Молодые специалисты, доктора по профилю и доктора философии (PhD), завершающие обучение в ОВПО и НООЗ в сроки, не совпадающие со сроками, указанными в части первой настоящего пункта, прибывают на место работы по направлению не позднее двух месяцев с даты завершения обучения в соответствии со сроками, установленными академическим календарем ОВПО или НООЗ.

      При этом двухмесячный срок исчисляется непрерывно, в том числе в случае его начала в текущем году и истечения в следующем году.

      Изменение места работы в течение срока отработки осуществляется молодыми специалистами, докторами философии (PhD) и докторами по профилю по собственному выбору при условии соблюдения требований к месту отработки, предусмотренному в пунктах 3, 4, 5, 6, 7 и 8 настоящих Правил.

      14. МИО:

      1) ежегодно после прибытия на работу граждан Республики Казахстан, указанных в пункте 17 статьи 47 Закона, высылают Оператору по его запросу подтверждение о прибытии / не прибытии согласно данным протоколов распределения с предоставлением сведений о месте работы и виде предоставляемой социальной помощи (при наличии);

      2) ежегодно направляют Оператору по его запросу списки работающих граждан Республики Казахстан, указанных в пункте 17 статьи 47 Закона, предыдущих лет выпуска.

      Перечень сведений, указанных в подпунктах 1) и 2) настоящего пункта, предоставляется в соответствии с приложением 3 к настоящим Правилам.

      15. Право на первоочередное распределение на работу в государственные организации образования и государственные медицинские организации имеют молодые специалисты, указанные в пункте 17–1 статьи 47 Закона.

      16. Определение места отработки молодых специалистов, докторов философии (PhD) и докторов по профилю осуществляется в соответствии с Обязательством по отработке для лиц, обучавшихся на основе государственного образовательного заказа, финансируемого из средств республиканского бюджета, согласно приложению 2 настоящих Правил (далее – Обязательство) к договору о предоставлении образовательных услуг (далее – Договор), подписываемого ими при поступлении на обучение в ОВПО или НООЗ.

      17. При выявлении фактов направления граждан Республики Казахстан, указанных в пункте 17 статьи 47 Закона, на одну вакансию, преимущественное право имеют лица, указанные в пункте 17-1 статьи 47 Закона либо учитываются обстоятельства, указанные в подпунктах 1) и 2) пункта 18 настоящих Правил.

      18. При персональном распределении молодых специалистов, указанных в пункте 17 статьи 47 Закона, учитываются:

      1) место постоянного проживания или предпочтительного к распределению населенного пункта;

      2) средний балл успеваемости выпускника;

      3) ходатайства работодателей;

      4) наличие обстоятельств, дающих право на первоочередное распределение, предусмотренных пунктом 17-1 статьи 47 Закона;

      5) наличие обстоятельств, установленных Законом и/или настоящими Правилами, освобождающих от обязанности по отработке либо дающих отсрочку от исполнения обязанности по отработке.

      19. При призыве на воинскую службу гражданам Республики Казахстан, указанным в пункте 17 статьи 47 Закона, предоставляется отсрочка на время прохождения службы без зачета времени прохождения службы в срок отработки.

      20. При отсутствии вакантных рабочих мест на момент распределения, для получения содействия в трудоустройстве, гражданам Республики Казахстан, указанным в пункте 17 статьи 47 Закона, комиссиями по распределению выдаются направления для обращения с заявлениями о регистрации в качестве лиц, ищущих работу, в карьерные центры по месту жительства либо через веб-портал "электронного правительства" или посредством государственного информационного портала "Электронная биржа труда" (портал enbek.kz) с зачетом времени нахождения на учете в качестве лица, ищущего работу, безработного в срок отработки.

      21. Граждане Республики Казахстан, указанные в пункте 17 статьи 47 Закона, после получения направления на регистрацию в качестве лица, ищущего работу, не позднее 1 сентября в год завершения обучения обращаются за содействием в трудоустройстве и регистрируются в качестве лица, ищущего работу, в порядке, определенном приказом Заместителя Премьер-Министра - Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 9 июня 2023 года № 214 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под № 32850) "Об утверждении Правил регистрации лиц, ищущих работу, безработных и осуществления трудового посредничества, оказываемого карьерными центрами".

      Молодые специалисты, доктора по профилю и доктора философии (PhD), завершающие обучение в ОВПО и НООЗ в сроки, не совпадающие со сроками, указанными в части первой настоящего пункта, регистрируются в качестве лиц, ищущих работу, безработных не позднее двух месяцев с даты завершения обучения в соответствии со сроками, установленными академическим календарем ОВПО или НООЗ.

      При этом, двухмесячный срок исчисляется непрерывно, в том числе в случае его начала в текущем году и истечения в следующем году.

      22. При отсутствии в регионе по месту проживания вакантных рабочих мест, соответствующих профессиональной подготовке и специальности граждан, указанных в пункте 17 статьи 47 Закона и вставших на учет в карьерные центры, центрами трудовой мобильности предлагается лицам, ищущим работу, возможность трудоустройства в других регионах в порядке, определенном приказом Заместителя Премьер-Министра - Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 22 июня 2023 года № 234 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под № 32880) "Об утверждении Правил добровольного переселения лиц для повышения мобильности рабочей силы".

      23. Супругам, завершившим обучение в ОВПО или НООЗ на основе государственного образовательного заказа одновременно, работа предоставляется в организациях, расположенных в одном населенном пункте.

      Если один из супругов завершает обучение ранее, то его распределение производится на общих основаниях. В этом случае супруг (супруга), завершивший (ая) обучение позже, подлежит первоочередному распределению по месту работы супруга (супруги) согласно пункту 17-1 статьи 47 Закона.

      24. Заседания комиссий по распределению выпускников текущего года проводятся ежегодно в очном, заочном или дистанционном формате.

      25. Граждане Республики Казахстан, указанные в пункте 17 статьи 47 Закона, не явившиеся без уважительной причины в соответствующую комиссию по распределению, распределяются без их присутствия в заочном формате.

      26. В целях предварительной подготовки к основному распределению ОВПО и НООЗ, в которых обучаются граждане Республики Казахстан, указанные в пункте 17 статьи 47 Закона, в срок до 1 марта в год завершения обучения предоставляют Оператору сведения об ожидаемом выпуске на бумажном носителе или в форме электронного документа по форме, определенной Оператором, с внесением актуальных данных об обучающихся в информационную систему Оператора в удаленном режиме.

      27. Персональное распределение граждан Республики Казахстан, указанных в пункте 17 статьи 47 Закона, завершающих обучение в текущем году, оформляется протокольным решением соответствующей комиссии по распределению ежегодно, не позднее 1 июля, на основании которого ОВПО и НООЗ подготавливает направления на работу по форме согласно приложению 1 к настоящим Правилам.

      Оформление протокольного решения в сроки, не совпадающие со сроками, указанными в части первой настоящего пункта, допускается в случае более ранних или поздних сроков итоговой аттестации и завершения изучения образовательной программы высшего или послевузовского образования, установленных академическим календарем ОВПО и НООЗ, но не позднее 30 календарных дней со дня завершения итоговой аттестации.

      При этом, уведомление граждан Республики Казахстан, указанных в пункте 17 статьи 47 Закона, об их распределении осуществляется ОВПО и НООЗ посредством выдачи направлений на работу не позднее трех рабочих дней с момента принятия протокольного решения.

      Допускается оформление протокольного решения соответствующей комиссии по распределению в форме электронного документа, удостоверенного посредством электронных цифровых подписей присутствующих на заседании членов комиссии по распределению, в том числе в информационной системе Оператора.

      28. Срок отработки граждан Республики Казахстан, указанных в пункте 17 статьи 47 Закона, исчисляется со дня заключения ими трудового договора с работодателями или договора гражданско-правового характера в качестве наемного работника либо с даты постановки на регистрационный учет в органе государственных доходов в качестве индивидуального предпринимателя или лица, занимающегося частной практикой, а при отсутствии вакантных рабочих мест - с даты регистрации в карьерном центре в качестве лица, ищущего работу, безработного.

      Документами, подтверждающими отработку, для лиц, работающих по трудовым договорам, являются документы, предусмотренные статьями 35 и 62 Трудового кодекса Республики Казахстан.

      Документами, подтверждающими отработку, для лиц, работающих по договорам гражданско-правового характера в качестве наемного работника, являются договор гражданско-правового характера и выписки из единого накопительного пенсионного фонда о перечисленных налоговым агентом обязательных пенсионных взносов.

      Документами, подтверждающими отработку в качестве индивидуального предпринимателя или лица, занимающегося частной практикой, является документ о постановке на регистрационный учет в качестве индивидуального предпринимателя и лица, занимающегося частной практикой, в органе государственных доходов - уведомление о начале деятельности в качестве индивидуального предпринимателя или налоговое заявление о регистрационном учете лица, занимающегося частной практикой, и выписки о самостоятельной уплате в свою пользу обязательных пенсионных взносов в единый накопительный пенсионный фонд.

      Документом, подтверждающим постановку на учет в карьерный центр, является информация о регистрации в качестве безработного, осуществляющаяся по запросу безработного посредством портала enbek.kz, веб-портала "электронного правительства" и (или) объектов информатизации при наличии электронной цифровой подписи в виде электронного документа.

      29. ОВПО и НООЗ ежегодно, в течение 15 календарных дней со дня принятия протокольного решения о распределении, предоставляют Оператору протоколы комиссий по распределению и не позднее 15 августа текущего года направляют Оператору все материалы по распределению на бумажном носителе или в форме электронного документа.

      30. Повторному распределению подлежат:

      лица, не поступившие в резидентуру на основе государственного образовательного заказа, магистратуру или докторантуру;

      лица, вернувшиеся после прохождения воинской службы;

      лица, уволенные по основаниям ликвидации работодателя или сокращения численности или штата работников;

      лица, чьи вакантные рабочие места не сохранены работодателем;

      лица, не принятые на работу в связи с направлением на одну вакансию нескольких молодых специалистов;

      доктора по профилю, не допущенные к собеседованию или не прошедшие конкурсный отбор для занятия вакантной государственной должности;

      лица, не прибывшие в установленный срок по месту распределения по уважительным причинам (болезнь молодого специалиста или близких родственников, вступление в брак и перемена места жительства, форс-мажорные обстоятельства, послужившие препятствием для своевременного прибытия к месту отработки);

      женщины при наступлении беременности во время постановки на учете в карьерных центрах в качестве лиц, ищущих работу или безработных;

      лица, не отработавшие полный срок по месту первоначального распределения по уважительным причинам, в том числе:

      увольнения в связи с выходом на работу основного работника при приеме на работу для замещения временно отсутствующего работника (включая замещение временной вакантной государственной должности);

      вступления в брак и связанной с этим перемены места жительства.

      31. Повторное распределение лиц, указанных в пункте 30 настоящих Правил, осуществляется в том же порядке, как и первоначальное распределение.

      32. Материалы по повторному распределению лиц, указанных в пункте 30 настоящих Правил, направляются Оператору комиссиями по распределению ОВПО и НООЗ в течение 15 календарных дней со дня принятия протокольного решения о повторном распределении.

Глава 3. Предоставление освобождения от обязанности или прекращение обязанности по отработке

      33. Освобождение от обязанности по отработке, предусмотренной пунктом 17 статьи 47 Закона, предоставляется гражданам Республики Казахстан согласно пункту 17–2 статьи 47 Закона по решению Комиссии.

      34. Прекращение обязанности по отработке, предусмотренной пунктом 17 статьи 47 Закона, без возмещения расходов, понесенных за счет бюджетных средств, связанных с обучением, наступает по основаниям, указанным в пункте 17-3 статьи 47 Закона.

      35. Обстоятельства, указанные в пунктах 15, 18, 19, 23, 31 и 34 настоящих Правил, подтверждаются соответствующими документами.

Глава 4. Порядок возмещения расходов, понесенных за счет бюджетных средств, при неотработке

      36. За неисполнение обязанности по отработке, предусмотренной пунктом 17 статьи 47 Закона, граждане Республики Казахстан возмещают расходы, понесенные за счет бюджетных средств в связи с их обучением, соразмерно фактически отработанному периоду, за исключением случаев, предусмотренных пунктами 17-2 и (или) 17-3 статьи 47 Закона, в бюджет через Оператора.

      37. Возмещение расходов бюджетных средств при неотработке осуществляется соразмерно фактически отработанному периоду по следующей формуле:

      S1 = (z - d) * S / z,

      где:

      S1 - сумма, подлежащая возврату в бюджет, в тенге;

      d - фактический срок отработки в месяцах, без дробления на дни (при этом округление производится в большую сторону);

      z - срок отработки, указанный в пунктах 3, 4, 5, 6, 7 и 8 настоящих Правил, для граждан Республики Казахстан, отучившихся весь срок на основе государственного образовательного заказа, составляющий 36 месяцев (24 месяца для лиц, указанных в пункте 4, или рассчитанный по формуле срок соразмерной отработки для лиц, частично обучавшихся на основе государственного образовательного заказа);

      S - сумма бюджетных средств, затраченных за весь период обучения на основе государственного образовательного заказа.

  Приложение 1
к Правилам направления
специалиста на работу, возмещения
расходов, понесенных за счет
бюджетных средств, предоставления
права самостоятельного
трудоустройства, освобождения
от обязанности или прекращения
обязанности по отработке
гражданами Республики Казахстан,
обучавшимися на основе государственного
образовательного заказа
  Форма

Направление на работу / в карьерный центр

      Выпускник(ца) ___________________________________________________
(фамилия, имя, отчество (при его наличии))
_________________________________________________________________
(наименование организации высшего и (или) послевузовского образования
или научной организации в области здравоохранения)
по специальности и (или) образовательным программам
________________________________________________________________
на основании протокольного решения комиссии по персональному
распределению от ______ № ___направляется на работу / в карьерный центр
в качестве________________________________ (должность/статус)
в _______________________________________________________________
(наименование организации/карьерного центра)
расположенную (-ое, -ый) __________________________________________
(адрес)
"_____" _______________________20___г.
Руководитель ОВПО, подпись ______________________________________
-------------------------------------------------------------------------------------------------
(линия отрыва)
Я, ______________________________________________________________
(фамилия, имя, отчество (при его наличии))
являющий(-ая) ся выпускником _____________________________________
(наименование ОВПО или НООЗ)
подтверждаю получение мною направления на работу/в карьерный центр
в _______________________________________________________________
(наименование организации/карьерного центра)
расположенную (-ое, -ый) в ________________________________________
(адрес)
в качестве _______________________________________________________
(должность/статус)
Подпись выпускника ___________________
"___" ___________ 20 __г.

  Приложение 2
к Правилам направления
специалиста на работу, возмещения
расходов, понесенных за счет
бюджетных средств, предоставления
права самостоятельного
трудоустройства, освобождения
от обязанности или прекращения
обязанности по отработке
гражданами Республики Казахстан,
обучавшимися на основе государственного
образовательного заказа
  Приложение
к договору о предоставлении
образовательных услуг
  Форма

Обязательство по отработке для лиц, обучавшихся на основе государственного
образовательного заказа, финансируемого из средств республиканского бюджета

      Я, _________________________________________________________________
(фамилия, имя, отчество - при его наличии)
ИИН ____________________, дата рождения "_____" _____________ _______ г.,
удостоверение личности № _______, выданное МВД РК "___" _____ ____ г.,
юридический адрес (место регистрации):
________________________________________________________________,
фактическое место жительства:
________________________________________________________________,
номер мобильного телефона _______________________________________,
адрес электронной почты__________________________________________,
поступивший (-ая) на обучение в ___________________________________
________________________________________________________________
(наименование организации высшего и (или) послевузовского образования
- ОВПО или научной организации в области здравоохранения - НООЗ)
"______" __________ ______г. на основе государственного образовательного
заказа по образовательной программе высшего/послевузовского образования:
бакалавриат, интернатура, резидентура, магистратура, докторантура (ненужное
вычеркнуть) по направлению подготовки: код ___________, по группе
образовательных программ в пределах квоты (при наличии)
________________________________________________________________
(наименование квоты)
обязуюсь:
в порядке и сроки, предусмотренные Законом Республики Казахстан
"Об образовании" (далее – Закон) и в соответствии с Правилами направления
специалиста на работу, возмещения расходов, понесенных за счет бюджетных средств,
предоставления права самостоятельного трудоустройства, освобождения от обязанности
или прекращения обязанности по отработке гражданами Республики Казахстан,
обучавшимися на основе государственного образовательного заказа (далее – Правила)
утвержденными приказом исполняющего обязанности Министра науки и высшего образования
Республики Казахстан от 11 августа 2023 года № 403:
1) отработать не менее трех лет/двух лет (ненужное вычеркнуть) либо срок, соразмерный времени
фактического обучения по государственному образовательному заказу, рассчитанный по формуле,
установленной в настоящих Правилах, после окончания ОВПО или НООЗ, по месту работы,
указанному в направлении, выданному комиссией по распределению, либо по месту самостоятельного
трудоустройства, соответствующему требованиям, установленным в настоящих Правилах;
2) прибыть на место работы не позднее 1 сентября в год завершения обучения или не позднее
двух месяцев с даты завершения обучения в соответствии со сроком, установленным академическим
календарем ОВПО или НООЗ;
3) встать на учет в качестве лица, ищущего работу, безработного в карьерный центр по месту жительства,
при отсутствии вакансий (работы) в срок не позднее 1 сентября в год завершения обучения или не позднее
двух месяцев с даты завершения обучения в соответствии со сроком, установленным академическим
календарем ОВПО или НООЗ;
4) уведомить оператора уполномоченного органа в области образования (далее – Оператор) в течение 10
(десяти) календарных дней со дня трудоустройства о прибытии к месту отработки или по месту
самостоятельного трудоустройства в год завершения обучения, направив один из документов,
предусмотренных статьями 35 и 62 Трудового кодекса Республики Казахстан, подтверждающих факт
приема на работу, либо договор гражданско-правового характера о выполнении работ (оказании услуг)
в качестве наемного работника или документ о постановке на регистрационный учет в качестве
индивидуального предпринимателя или лица, занимающегося частной практикой, в органе государственных
доходов по месту жительства, а в случае постановки на учет в карьерном центре - заверенную карьерным центром
информацию о регистрации в качестве лица, ищущего работу, безработного;
5) предоставить Оператору через SMS-шлюз Единого контакт-центра "1414" портала электронного правительства
"Egov" согласие на сбор и обработку персональных данных из государственных баз данных, позволяющих
определить место осуществления отработки, в том числе сведений об обязательных пенсионных взносах,
социальных отчислениях, заключенных трудовых договорах, контрактах, договорах гражданско-правового
характера об оказании услуг в качестве наемного работника, а также данных о постановке на учет в карьерном центре
в качестве лица, ищущего работу, безработного, на срок до завершения исполнения обязанности по отработке,
а также согласие на бумажном носителе;
6) уведомить Оператора о смене места работы и трудоустройстве на новое место работы в течение 10 (десяти)
календарных дней со дня заключения трудового договора, договора гражданско-правового характера, постановки
на учет в качестве индивидуального предпринимателя или лица, занимающегося частной практикой, в органе
государственных доходов, направив Оператору подтверждающие документы, указанные в подпункте 4)
настоящего обязательства;
7) трудоустроиться не позднее 30 (тридцати) календарных дней в случае увольнения с предыдущего места работы,
а в случае отсутствия возможности для трудоустройства и подходящей работы (вакансии) по истечении 30 (тридцати)
календарных дней встать на учет в качестве лица, ищущего работу, безработного в карьерный центр по месту жительства;
8) направлять каждые полгода Оператору актуальные сведения о продолжении исполнения обязанности по отработке
с предоставлением справки с места работы с указанием наименования и БИН/ИИН организации, занимаемой должности,
даты и номера приказа о приеме на работу и (или) выписку из единого накопительного пенсионного фонда, за исключением
случаев дачи согласия Оператору на сбор и обработку персональных данных, касающихся обязательных пенсионных взносов,
для установления места работы в автоматическом режиме из государственных баз данных (не считая случаев освобождения
от уплаты обязательных пенсионных взносов, когда также предоставляется справка с места работы каждые полгода);
9) уведомлять Оператора о выходе в социальные отпуска без сохранения заработной платы на длительный срок (учебный отпуск
на срок более шести месяцев, отпуск по беременности и родам на срок более четырех месяцев, отпуск по уходу за ребенком
до достижения им возраста трех лет и иные отпуска на срок более шести месяцев) в течение 10 (десяти) календарных дней
с даты выхода в отпуск с предоставлением подтверждающих документов;
10) уведомить Оператора при призыве на воинскую службу в течение 10 (десяти) календарных дней с даты вынесения приказа
о призыве с предоставлением подтверждающих документов;
11) обратиться в Комиссию ОВПО или НООЗ в случае возникновения оснований, указанных в пункте 19 настоящих Правил,
для получения отсрочки исполнения обязательства по отработке с письменным уведомлением Оператора в течение 10 (десяти)
календарных дней с даты предоставлении отсрочки;
12) приступить к исполнению обязанности по отработке по истечении срока отсрочки с письменным уведомлением Оператора
об истечении срока отсрочки и о месте отработки с приложением подтверждающих документов в течение 10 (десяти) календарных
дней с даты трудоустройства;
13) предоставить Оператору по завершении срока трехгодичной или двухгодичной либо соразмерной отработки итоговый
подтверждающий документ с места работы для прекращения отработки;
14) возместить Оператору расходы за обучение при неисполнении обязанности по отработке в полном объеме либо соразмерно
при частичной отработке;
15) уведомить Оператора за один месяц в случае выезда за пределы страны в другое государство для постоянного или временного
проживания при наличии неисполненного обязательства по отработке с возмещением расходов за обучение Оператору,
за исключением нахождения на лечении, в краткосрочной туристической или частной поездке, в служебной командировке
с сохранением рабочего места;
16) уведомить Оператора в случае изменения фамилии, имени, отчества (при его наличии), адреса места жительства, номера
мобильного телефона, электронного адреса в течение 10 (десяти) календарных дней с даты изменения с предоставлением
подтверждающих документов;
17) уведомлять Оператора об иных обстоятельствах, не указанных в настоящем Обязательстве, влияющих на исполнение
обязательства по отработке либо препятствующих отработке.
Я уведомлен (-а) о том, что:
1) подтверждающие документы должны направляться на почтовый или электронный адреса Оператора, указанные на его
официальном сайте, либо нарочно по месту его фактического нахождения;
2) обязанность по предоставлению сведений по отработке предусмотрена статьей 280 Гражданского кодекса Республики Казахстан,
согласно которой законодательством или условиями обязательства может быть предусмотрена обязанность должника сообщать
кредитору о ходе исполнения обязательства.
____________________________________________________________________________________
фамилия, имя, отчество (при его наличии) обучающегося
Подпись ___________________________
Дата "_____" _____________ 20 ____ г.
Примечание: Обязательство подписывается с согласия законного представителя обучающегося в случае его несовершеннолетия
(родители (родитель), усыновители (удочерители), опекун или попечитель и другие заменяющие их лица, осуществляющие
в соответствии с законодательством Республики Казахстан заботу, образование, воспитание, защиту прав и интересов ребенка).
Я, __________________________________________________________________________________,
фамилия, имя, отчество (при его наличии) законного представителя
ИИН ________________, дата рождения "_____" _____________ _______ г.,
удостоверение личности №_________, выданное МВД РК "___" __ ____ г.,
юридический адрес (место регистрации):___________________________ ______________________
являющий (-ая) ся _____________________________________________________________________
степень родства и законным представителем обучающегося
_____________________________________________________________________________________,
фамилия, имя, отчество (при его наличии) обучающегося
даю свое согласие на подписание им настоящего Обязательства
_____________________________________________________________________________________
фамилия, имя, отчество (при его наличии) законного представителя
Подпись ___________________________
Дата "_____" _____________ 20 ____ г.

  Приложение 3
к Правилам направления
специалиста на работу, возмещения
расходов, понесенных за счет
бюджетных средств, предоставления
права самостоятельного
трудоустройства, освобождения
от обязанности или прекращения
обязанности по отработке
гражданами Республики Казахстан,
обучавшимися на основе государственного
образовательного заказа

Перечень сведений, предоставляемых местными исполнительными органами оператору
уполномоченного органа в области образования о прибытии / неприбытии и продолжении отработки гражданами
Республики Казахстан, указанными в пункте 17 статьи 47 Закона Республики Казахстан "Об образовании"

      Местные исполнительные органы (далее – МИО) предоставляют оператору уполномоченного органа в области образования (далее – Оператор) по его запросу следующие сведения о прибытии/неприбытии и продолжении отработки молодыми специалистами, докторами философии (PhD) и докторами по профилю:

      1) фамилия, имя, отчество (при его наличии) (заполняется Оператором);

      2) индивидуальный идентификационный номер (заполняется Оператором);

      3) наименование организации высшего и (или) послевузовского образования или научной организации в области здравоохранения, в которой завершено обучение (заполняется Оператором);

      4) год выпуска (заполняется Оператором);

      5) наименование организации-работодателя с указанием бизнес идентификационного номера или индивидуального идентификационного номера (заполняется МИО);

      6) занимаемая должность (заполняется МИО);

      7) дата начала трудовой деятельности (заполняется МИО);

      8) текущее состояние: "продолжает работать", "уволен" с указанием даты увольнения, "нахождение в социальном отпуске по беременности, родам и уходу за ребенком (детьми) до трех лет" с указанием даты выхода в отпуск, "призван на воинскую службу" с указанием даты призыва (заполняется МИО);

      9) регистрация в карьерном центре в качестве лица, ищущего работу, безработного с указанием периодов постановки на учете в карьерном центре (заполняется МИО).

"Маманды жұмысқа жіберу, бюджет қаражаты есебінен шеккен шығыстарды өтеу, өз бетімен жұмысқа орналасу құқығын беру, мемлекеттік білім беру тапсырысы негізінде білім алған Қазақстан Республикасының азаматтарын жұмыспен өтеу жөніндегі міндетінен босату немесе олардың міндетін тоқтату қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрінің міндетін атқарушының 2023 жылғы 11 тамыздағы № 403 бұйрығына өзгеріс енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрінің 2025 жылғы 20 қазандағы № 485 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2025 жылғы 23 қазанда № 37209 болып тіркелді

      БҰЙЫРАМЫН:

      1. "Маманды жұмысқа жіберу, бюджет қаражаты есебінен шеккен шығыстарды өтеу, өз бетімен жұмысқа орналасу құқығын беру, мемлекеттік білім беру тапсырысы негізінде білім алған Қазақстан Республикасының азаматтарын жұмыспен өтеу жөніндегі міндетінен босату немесе олардың міндетін тоқтату қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрінің міндетін атқарушының 2023 жылғы 11 тамыздағы № 403 бұйрығына (Қазақстан Республикасының Нормативтік-құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 33291 болып тіркелген) мынадай өзгеріс енгізілсін:

      тақырыбы мындай редакцияда жазылсын:

      ""Маманды жұмысқа жіберу, бюджет қаражаты есебінен жұмсалған шығыстарды өтеу, өз бетімен жұмысқа орналасу құқығын беру, мемлекеттік білім беру тапсырысы негізінде білім алған Қазақстан Республикасының азаматтарын жұмыспен өтеу жөніндегі міндетінен босату немесе олардың міндетін тоқтату қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрінің міндетін атқарушының 2023 жылғы 11 тамыздағы № 403 бұйрығына өзгеріс енгізу туралы";

      1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "1. Маманды жұмысқа жіберу, бюджет қаражаты есебінен жұмсалған шығыстарды өтеу, өз бетімен жұмысқа орналасу құқығын беру, мемлекеттік білім беру тапсырысы негізінде білім алған Қазақстан Республикасының азаматтарын жұмыспен өтеу жөніндегі міндетінен босату немесе олардың міндетін тоқтату қағидалары бекітілсін.";

      Маманды жұмысқа жіберу, бюджет қаражаты есебінен шеккен шығыстарды өтеу, өз бетімен жұмысқа орналасу құқығын беру, мемлекеттік білім беру тапсырысы негізінде білім алған Қазақстан Республикасының азаматтарын жұмыспен өтеу жөніндегі міндетінен босату немесе олардың міндетін тоқтату қағидалары осы бұйрыққа қосымшаға сәйкес жаңа редакцияда жазылсын.

      2. Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігінің Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім комитеті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін және осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.

      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Ғылым және жоғары білім вице-министріне жүктелсін.

      4. Осы бұйрық алғаш ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасының
Ғылым және жоғары білім министрі
С. Нурбек

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасының

      Ауыл шаруашылығы министрлігі

      _____________________

      2025 ж. "__" ___________

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасының

      Денсаулық сақтау министрлігі

      _____________________

      2025 ж. "__" ___________

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасының

      Еңбек және халықты әлеуметтік

      қорғау министрлігі

      _____________________

      2025 ж. "__" ___________

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасының

      Мәдениет және ақпарат министрлігі

      _____________________

      2025 ж. "__" ___________

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасының

      Туризм және спорт министрлігі

      _____________________

      2025 ж. "__" ___________

  Қазақстан Республикасының
Ғылым және жоғары білім
министрі
2025 жылғы 20 қазандағы
№ 485 Бұйрығына қосымша
Қазақстан Республикасының
Ғылым және жоғары білім
министрінің міндетін
атқарушының
2023 жылғы 11 тамыздағы
№ 403 бұйрығымен
бекітілген

Маманды жұмысқа жіберу, бюджет қаражаты есебінен жұмсалған шығыстарды өтеу, өз бетінше жұмысқа орналасу құқығын беру, мемлекеттік білім беру тапсырысы негізінде білім алған Қазақстан Республикасының азаматтарын жұмыспен өтеу жөніндегі міндетінен босату немесе олардың міндетін тоқтату қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Осы Маманды жұмысқа жіберу, бюджет қаражаты есебінен жұмсалған шығыстарды өтеу, өз бетінше жұмысқа орналасу құқығын беру, мемлекеттік білім беру тапсырысы негізінде білім алған Қазақстан Республикасының азаматтарын жұмыспен өтеу жөніндегі міндетінен босату немесе олардың міндетін тоқтату қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Білім туралы" Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Заң) 5-3-бабының 28) тармақшасына сәйкес әзірленді және маманды жұмысқа жіберу, бюджет қаражаты есебінен жұмсалған шығыстарды өтеу, өз бетінше жұмысқа орналасу құқығын беру, мемлекеттік білім беру тапсырысы негізінде білім алған Қазақстан Республикасының азаматтарын Заңның 47-бабының 17-тармағында көрсетілген жұмыспен өтеу жөніндегі міндетінен босату немесе олардың міндетін тоқтату тәртібін айқындайды.

      2. Осы Қағидаларда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

      1) бейіні бойынша доктор – Қазақстан Республикасында немесе одан тысқары жерлерде кәсіптік қызметтің тиісті саласы бойынша докторантураның бағдарламасын меңгерген және диссертация қорғаған адамдарға берілетін, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен танылған дәреже;

      2) білім беру саласындағы уәкілетті органның операторы – жарғылық капиталына мемлекет жүз пайыз қатысатын, ғылым және жоғары білім саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша білім беру саласындағы уәкілетті орган айқындайтын, студенттерді, магистранттар мен докторанттарды жатақханалардағы орындармен қамтамасыз етуге мемлекеттік тапсырысты, жекеменшік білім беру ұйымдарында орта білім беруге мемлекеттік білім беру тапсырысын, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімі бар кадрлар даярлауға мемлекеттік білім беру тапсырысын орналастыруды және мемлекеттік атаулы стипендияларды қоспағанда, мемлекеттік стипендиялар төлеуді жүзеге асыратын, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген шекте жан басына шаққандағы нормативтік қаржыландыруға қатысушылардың қызметін үйлестіруді жүзеге асыратын және осы Заңның 47-бабының 17-тармағында көрсетілген адамдардың бюджет қаражаты шығыстарын жұмыспен өтеу немесе жұмыспен өтемеген жағдайда орнын толтыру жөніндегі өз міндеттерін сақтауын мониторингтеу мен бақылауды қамтамасыз ететін заңды тұлға (бұдан әрі – Оператор);

      3) ғылыми ұйым – қызметінің негізгі түрлері ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті жүзеге асыру, оның ішінде зияткерлік меншік объектілеріне құқықты іске асыру, сондай-ақ ғылыми зерттеулер жүргізу болып табылатын заңды тұлға;

      4) денсаулық сақтау саласындағы ғылыми ұйым – денсаулық сақтау саласындағы ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық қызметті, сондай-ақ медициналық, фармацевтикалық және (немесе) білім беру қызметін жүзеге асыратын ұлттық орталық, ғылыми орталық немесе ғылыми-зерттеу институты (бұдан әрі – ДССҒҰ);

      5) денсаулық сақтау саласындағы білім беру ұйымының клиникасы - білім беру ұйымының құрылымдық бөлімшесі немесе денсаулық сақтау ұйымы, оның базасында ғылым мен практиканың қазіргі заманғы жетістіктері негізінде техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары, жоғары оқу орнынан кейінгі және қосымша медициналық білімнің білім беру бағдарламалары іске асырылады;

      6) еңбек мобильділігі орталығы – жұмыспен қамтуға жәрдемдесу шараларын әзірлеу және іске асыру мақсатында облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың жергілікті атқарушы органы құратын заңды тұлға;

      7) жалдамалы қызметкер – күн тәртібін және жұмыс істеген уақыты не өндірілген тауардың бірлігі үшін не көрсетілген қызметтер үшін төлемақыны тапсырыс беруші айқындайтын жұмысты еңбек шарты бойынша орындайтын не қызметті азаматтық-құқықтық сипаттағы шарт бойынша жүзеге асыратын жеке тұлға;

      8) жас мамандар – Заңның 47-бабының 17-тармағында көрсетілген, жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру және денсаулық сақтау саласындағы ғылыми ұйымдарда мемлекеттік білім беру тапсырысы негізінде білім алған Қазақстан Республикасының азаматтары;

      9) жеке кәсіпкерлік – Қазақстан Республикасы азаматтарының, қандастардың таза табыс алуға бағытталған, жеке тұлғалардың өздерінің меншігіне негізделген және жеке тұлғалардың атынан олардың тәуекелі үшін және олардың мүліктік жауапкершілігі үшін жүзеге асырылатын дербес, бастамашыл қызмет;

      10) жеке практикамен айналысатын адам – жеке нотариус, жеке сот орындаушысы, адвокат, кәсіби медиатор;

      11) жергілікті атқарушы орган (әкімдік) – облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) әкімі басқаратын, өз құзыреті шегінде тиісті аумақта жергілікті мемлекеттік басқаруды және өзін-өзі басқаруды жүзеге асыратын алқалы атқарушы орган (бұдан әрі – ЖАО);

      12) жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымы – жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын және ғылыми-зерттеу қызметін жүзеге асыратын жоғары оқу орны (бұдан әрі – ЖЖОКБҰ);

      13) клиникалық база – бірлесіп қызмет ету туралы шарт бойынша денсаулық сақтау саласында кадрларды даярлау және олардың біліктілігін арттыру үшін білім беру ұйымы пайдаланатын денсаулық сақтау ұйымы;

      14) резидентура базасы – базасында уәкілетті орган белгілеген тәртіппен резидентура бағдарламалары іске асырылатын медициналық ұйым ретінде аккредиттелген денсаулық сақтау саласындағы білім беру ұйымының клиникасы, университеттік аурухана, ұлттық орталық, ғылыми орталық немесе ғылыми-зерттеу институты;

      15) философия докторы (РhD) – Қазақстан Республикасында немесе одан тысқары жерлерде ғылыми-педагогикалық бағыт бойынша докторантураның бағдарламасын меңгерген және диссертация қорғаған адамдарға берілетін, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен танылған дәреже;

      16) мансап орталығы – еңбек мобильділігі орталығының филиалы, оның функцияларын аудандарда, облыстық және республикалық маңызы бар қалаларда, астанада орындауды жүзеге асырады.

2-тарау. Мемлекеттік білім беру тапсырысы бойынша білім алған Қазақстан Республикасының азаматтарын жұмысқа жіберу тәртібі

      3. Заңның 26-бабы 8-тармағының 3) тармақшасында белгіленген квота шегінде педагогикалық, медициналық, ветеринариялық және ауылшаруашылық мамандықтары бойынша білім алған ауыл жастары қатарынан шыққан Қазақстан Республикасының азаматтары ЖЖОКБҰ-ны бітіргеннен кейін меншік нысанына қарамастан, ауылдық жерде орналасқан тиісінше білім беру, денсаулық сақтау ұйымдарында, ветеринария саласында қызметті жүзеге асыратын мемлекеттік органдардың бөлімшелерінде, ветеринария ұйымдарында, аграрлық бейіндегі ұйымдарда кемінде үш жыл жұмыспен өтейді.

      4. Заңның 26-бабы 8-тармағының 6) тармақшасында белгіленген квота шегінде педагогикалық, техникалық және ауылшаруашылық мамандықтары бойынша білім алған ауыл жастары қатарындағы Қазақстан Республикасының азаматтарының тізбесі "Қандастар мен қоныс аударушыларды қоныстандыруға арналған өңірлерді айқындау туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2023 жылғы 4 қыркүйектегі № 765 қаулысында айқындалған қоныс аударуға арналған өңірлерде ЖЖОКБҰ-ны бітіргеннен кейін меншік нысандарына қарамастан кемінде екі жыл жұмыспен өтейді.

      5. Мемлекеттік білім беру тапсырысы негізінде педагогикалық және медициналық мамандықтары бойынша білім алған Қазақстан Республикасының азаматтары ЖЖОКБҰ-ны немесе ДССҒҰ-ны бітіргеннен кейін кемінде үш жыл тиісінше білім беру ұйымдарында, денсаулық сақтау ұйымдарында жұмыспен өтейді.

      6. Мемлекеттік білім беру тапсырысы негізінде басқа мамандықтар бойынша білім алған Қазақстан Республикасының азаматтары ЖЖОКБҰ-ны бітіргеннен кейін кемінде үш жыл меншік нысанына қарамастан ұйымдарда жұмыспен өтейді.

      7. Мемлекеттік білім беру тапсырысы негізінде бейіні бойынша доктор бағдарламасы бойынша докторантурада білім алған Қазақстан Республикасының азаматтары оқу мерзімі аяқталғаннан кейін кемінде үш жыл мемлекеттік органдарда, ЖЖОКБҰ-да, ғылыми ұйымдарда, ғылыми бөлімшелерде, "Назарбаев Зияткерлік мектептері" дербес білім беру ұйымдарында, орта білімнен кейінгі білім берудің білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарында (жоғары колледждерде немесе училищелерде), сондай-ақ клиникалық базалар болып табылатын денсаулық сақтау ұйымдарында, денсаулық сақтау саласындағы білім беру ұйымдарының клиникаларында, резидентура базаларында жұмыспен өтейді.

      8. Мемлекеттік білім беру тапсырысы негізінде философия докторы (PhD) бағдарламасы бойынша докторантурада білім алған Қазақстан Республикасының азаматтары оқу мерзімі аяқталғаннан кейін кемінде үш жыл мемлекеттік органдарда, ЖЖОКБҰ-да, ғылыми ұйымдарда, ғылыми бөлімшелерде, "Назарбаев Зияткерлік мектептері" дербес білім беру ұйымдарында, орта білімнен кейінгі білім берудің білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарында (жоғары колледждерде немесе училищелерде), сондай-ақ клиникалық базалар болып табылатын денсаулық сақтау ұйымдарында, денсаулық сақтау саласындағы білім беру ұйымдарының клиникаларында, резидентура базаларында жұмыспен өтейді.

      9. Осы Қағидалардың 3, 4, 5, 6, 7 және 8-тармақтарында көрсетілген Қазақстан Республикасының азаматтары ЖЖОКБҰ-ны немесе ДССҒҰ-ны бітіргеннен кейін осы Қағидалардың 3, 4, 5, 6, 7 және 8-тармақтарында көзделген мерзім шегінде мемлекеттік білім беру тапсырысы бойынша олардың нақты оқу уақытына сәйкес:

      1) ақылы негіздегі оқудан мемлекеттік білім беру тапсырысы бойынша оқуға ауысқан;

      2) мемлекеттік білім беру тапсырысы бойынша оқудан ақылы негіздегі оқуға ауысқан;

      3) ЖЖОКБҰ-дан немесе ДССҒҰ-дан оқудан шығарылып, ағымдағы немесе келесі оқу жылы ішінде кейіннен қайта оқуға қабылданған жағдайларда жұмыспен өтейді.

      Жұмыспен өтеу мерзімі мынадай формула бойынша есептеледі:

      T = y / х * z,

      мұндағы:

      Т – айлардағы жұмыспен өтеу мерзімі, күндерге бөлшектенбейді (бұл ретте дөңгелектеу үлкен жағына қарай жүргізіледі);

      y – мемлекеттік білім беру тапсырысы негізінде оқудың айлардағы нақты мерзімі, күндерге бөлшектенбейді (бұл ретте дөңгелектеу үлкен жағына қарай жүргізіледі);

      x – ЖЖОКБҰ-да немесе ДССҒҰ-да оқудың айлардағы жалпы мерзімі (бұл ретте дөңгелектеу үлкен жағына қарай жүргізіледі);

      z – осы Қағидалардың 3, 4, 5, 6, 7 және 8-тармақтарында көрсетілген, бүкіл мерзім бойы мемлекеттік білім беру тапсырысы негізінде оқып шыққан Қазақстан Республикасының азаматтары үшін 36 айды (4-тармақта көрсетілген азаматтар үшін 24 ай) құрайтын жұмыспен өтеу мерзімі.

      10. Заңның 47-бабының 17-тармағында көрсетілген Қазақстан Республикасының азаматтарын жұмысқа жіберу мақсатында оларды дербес бөлу жүзеге асырылады.

      ЖЖОКБҰ мен ДССҒҰ Оператордың ақпараттық жүйесіне білім алушылар контингентінің қозғалысы (қабылдау, оқудан шығару, ауыстыру, қалпына келтіру, академиялық демалыс беру, академиялық демалыстан шығу) туралы ақпаратты, растайтын құжаттарды қоса бере отырып, бөлу нәтижелері туралы мәліметтерді қашықтық режімінде уақтылы енгізеді.

      11. Өз жұмысын оның құрамы бекітілген күннен бастайтын Жас мамандарды және мемлекеттік білім беру тапсырысы негізінде философия докторларын (PhD) және бейіні бойынша докторларды даярлау бағдарламалары бойынша докторантурада оқыған адамдарды жұмысқа бөлу жөніндегі комиссиялар (бұдан әрі – Комиссия) тұрақты жұмыс істейтін Комиссиялар болып табылады және Заңның 47-бабының 17-тармағында көрсетілген Қазақстан Республикасының азаматтарын жұмысқа дербес бөлу үшін оқуын аяқтайтын тиісті ЖЖОКБҰ және ДССҒҰ жанынан жыл сайын құрылады.

      Комиссия өзінің жұмысында Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрінің 2024 жылғы 11 сәуірдегі № 163 бұйрығымен бекітілген Жас мамандарды және мемлекеттік білім беру тапсырысы негізінде философия докторларын (PhD) және бейіні бойынша докторларды даярлау бағдарламалары бойынша докторантурада оқыған адамдарды жұмысқа бөлу жөніндегі комиссия туралы ережені басшылыққа алады.

      12. Заңның 47-бабының 17-тармағында көрсетілген Қазақстан Республикасының азаматтарын жұмысқа бөлу және жіберу мынадай тәртіппен жүзеге асырылады:

      1) Комиссиялар жыл сайын 15 қаңтардан кешіктірмей қағаз тасығышта немесе электронды құжат нысанында ЖАО-ларға түлектердің санын (оның ішінде тегі мен аты-жөнін), олардың тұрғылықты тұратын жерін, алған мамандығы мен қай тілде оқығанын көрсетіп, олардың кейіннен тиісті ұйымдарға жұмысқа тұруы мақсатында бос жұмыс орындары болған жағдайда беруі үшін өтінімдер жібереді;

      2) ЖАО 15 ақпаннан кешіктірмей осы тармақтың 1) тармақшасында көрсетілген өтінімдерге сәйкес ЖЖОКБҰ мен ДССҒҰ Комиссияларына қағаз тасығышта немесе электронды құжат нысанында мәлімделген мамандықтар бойынша кадрларға қажеттілік туралы ақпарат ұсынады;

      3) тапсырыс берушілерге жасалған үшжақты келісімдердің талаптарына сәйкес бөлінетін нысаналы даярлық шеңберінде оқыған адамдарды қоспағанда, Комиссиялар жұмысқа бөлуді жүзеге асыру кезінде жас мамандардың, философия докторларының (PhD) және бейіні бойынша докторлардың өз бетінше жұмысқа орналасу құқығын ескереді, және жұмысқа бөлу олар жұмысқа келгенге дейін бос жұмыс орнын сақтау туралы кепілдікпен жұмыс фактісін немесе бос жұмыс орнының бар екенін растайтын жұмыс берушілерден ұсынылған құжаттар (кепілдік хаттар, өтініштер, анықтамалар, шарттар) негізінде жүзеге асырылады.

      13. Заңның 47-бабының 17-тармағында көрсетілген, ағымдағы жылы оқуды аяқтаған Қазақстан Республикасының азаматтары 1 қыркүйектен кешікпей жолдама бойынша жұмыс орнына келеді.

      Осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген мерзімдерге сәйкес келмейтін мерзімдерде ЖЖОКБҰ мен ДССҒҰ-да оқуды аяқтайтын жас мамандар, бейіні бойынша доктор және философия докторы (PhD) жолдама бойынша жұмыс орнына ЖЖОКБҰ немесе ДССҒҰ-ның академиялық күнтізбесінде белгіленген мерзімдерге сәйкес оқу аяқталған күннен бастап екі айдан кешікпей келеді.

      Бұл ретте екі айлық кезең оның ағымдағы жылы басталуы және келесі жылы аяқталуы жағдайларын қоса алғанда, үздіксіз есептеледі.

      Жұмыс орнын жұмыспен өтеу мерзімі ішінде өзгертуді жас мамандар, философия докторлары (PhD) және бейіні бойынша докторлар өз таңдауы бойынша осы Қағидалардың 3, 4, 5, 6, 7 және 8-тармақтарында көзделген жұмыспен өтеу орнына қойылатын талаптар сақталған жағдайда жүзеге асырады.

      14. ЖАО:

      1) жыл сайын Заңның 47-бабының 17-тармағында көрсетілген Қазақстан Республикасының азаматтары жұмысқа келгеннен кейін Операторға оның сұрау салуы бойынша жұмыс орны және көрсетілетін әлеуметтік көмектің түрі (бар болса) туралы мәліметтерді ұсына отырып, бөлу хаттамаларының деректеріне сәйкес жұмысқа келгені/келмегені туралы растау жібереді;

      2) жыл сайын Операторға оның сұрау салуы бойынша Заңның 47-бабының 17-тармағында көрсетілген Қазақстан Республикасының жұмыс істейтін азаматтарының тізімдерін жібереді.

      Осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген мәліметтер тізбесі осы Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес ұсынылады.

      15. Заңның 47-бабының 17-1-тармағында көрсетілген жас мамандар мемлекеттік білім беру ұйымдары мен мемлекеттік медициналық ұйымдарға жұмысқа бірінші кезекте бөліну құқығына ие.

      16. Жас мамандардың, философия докторлары (PhD) және бейіні бойынша докторлардың жұмыс орны Республикалық бюджет қаражатынан қаржыландырылатын мемлекеттік білім беру тапсырысы негізінде білім алған адамдармен ЖЖОКБҰ немесе ДССҒҰ білім алуға қабылдану кезінде жасалатын білім беру қызметтерін көрсету туралы шарт (бұдан әрі – Шарт) негізінде осы Қағидалардың 2-қосымшасына сәйкес жасалатын міндетті жұмыспен өтеу туралы міндеттемеде (бұдан әрі – Міндеттеме) айқындалады.

      17. Заңның 47-бабының 17-тармағында көрсетілген Қазақстан Республикасының азаматтарын бір бос орынға жіберу фактілері анықталған кезде, Заңның 47-бабының 17-1-тармағында көрсетілген адамдар артықшылық құқығына ие болады не осы Қағидалардың 18-тармағының 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген мән-жайлар ескеріледі.

      18. Заңның 47-бабының 17-тармағында көрсетілген жас мамандарды дербес бөлу кезінде:

      1) тұрақты тұратын орны немесе бөлу қолайлы болатын елді мекен;

      2) түлек үлгерімінің орташа балы;

      3) жұмыс берушілердің өтінішхаттары;

      4) Заңның 47-бабының 17-1-тармағында көзделген бірінші кезекте бөлу құқығын беретін жағдайлардың болуы;

      5) Заңда және/немесе осы Қағидаларда белгіленген жұмыспен өтеу жөніндегі міндеттен босататын не жұмыспен өтеу жөніндегі міндетті орындау мерзімін кейінге қалдыру жағдайлардың болуы ескеріледі.

      19. Заңның 47-бабының 17-тармағында көрсетілген Қазақстан Республикасының азаматтарын әскери қызметке шақыру кезінде жұмыспен өтеу мерзімінде қызмет өткеру уақытын есептемегенде, қызмет өткеру уақытына кейінге қалдыру беріледі.

      20. Бөлу сәтінде бос жұмыс орындары болмаған жағдайда жұмысқа орналасуға жәрдемдесу үшін Заңның 47-бабының 17-тармағында көрсетілген Қазақстан Республикасының азаматтарына бөлу жөніндегі комиссиялар жұмыс іздеп жүрген адамдар ретінде тіркеу туралы өтініштермен жүгіну үшін тұрғылықты жері бойынша мансап орталықтарына немесе "электрондық үкіметтің" веб-порталы немесе "Электрондық еңбек биржасы" (портал enbek.kz) мемлекеттік ақпараттық порталы арқылы жұмыспен өтеу мерзімінде жұмыс іздеп жүрген адам, жұмыссыз адам ретінде есепте тұрған уақытын есепке ала отырып, жолдамалар береді.

      21. Заңның 47-бабының 17-тармағында көрсетілген Қазақстан Республикасының азаматтары жұмыс іздеп жүрген адам ретінде тіркеуге жолдама алғаннан кейін оқуды аяқтаған жылдың 1 қыркүйегінен кешіктірмей жұмысқа орналасуға жәрдемдесу үшін өтініш білдіреді және "Жұмыс іздеп жүрген адамдарды, жұмыссыздарды тіркеу және мансап орталықтары көрсететін еңбек делдалдығын жүзеге асыру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2023 жылғы 9 маусымдағы № 214 бұйрығымен (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 32850 болып тіркелген) айқындалған тәртіппен жұмыс іздеп жүрген адам ретінде тіркеледі.

      Осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген мерзімдерге сәйкес келмейтін мерзімдерде ЖЖОКБҰ-да немесе ДССҒҰ-да оқуды аяқтайтын жас мамандар, бейіні бойынша докторлар және философия докторлары (PhD) ЖЖОКБҰ-ның немесе ДССҒҰ-ның академиялық күнтізбесінде белгіленген мерзімдерге сәйкес оқу аяқталған күннен бастап екі айдан кешіктірмей жұмыс іздеп жүрген адамдар, жұмыссыздар ретінде тіркеледі.

      Бұл ретте екі айлық кезең, оның ішінде ағымдағы жылы басталуы және келесі жылы аяқталуы жағдайларын қоса алғанда, үздіксіз есептеледі.

      22. Тұрғылықты жері бойынша өңірде Заңның 47-бабының 17-тармағында көрсетілген және мансап орталықтарында есепке алынған азаматтардың кәсіптік даярлығы мен мамандығына сәйкес келетін бос жұмыс орындары болмаған жағдайда еңбек мобильділігі орталықтары жұмыс іздеп жүрген адамдарға "Жұмыс күшінің ұтқырлығын арттыру үшін адамдардың ерікті түрде қоныс аудару қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2023 жылғы 22 маусымдағы № 234 бұйрығымен (Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 32880 болып тіркелген) айқындалған тәртіппен басқа өңірлерде жұмысқа орналасу мүмкіндігін ұсынады.

      23. Мемлекеттік білім беру тапсырысы негізінде ЖЖОКБҰ-да немесе ДССҒҰ-да оқуын бір мезгілде аяқтаған ерлі-зайыптыларға бір елді мекенде орналасқан ұйымдарда жұмыс беріледі.

      Егер ерлі-зайыптылардың біреуі оқуын бұрын бітірсе, онда оны бөлу жалпы негіздерде жүргізіледі. Бұл жағдайда Заңның 47-бабының 17-1-тармағына сәйкес оқуын кейін аяқтаған жұбайы (зайыбы) жұбайының (зайыбының) жұмыс орны бойынша бірінші кезекте бөлінуге құқылы.

      24. Ағымдағы жылдың түлектерін бөлу жөніндегі комиссиялардың отырыстары жыл сайын күндізгі, сырттай немесе қашықтық нысанында өткізіледі.

      25. Бөлу жөніндегі тиісті комиссияға дәлелді себептерсіз келмеген Заңның 47-бабының 17-тармағында көрсетілген Қазақстан Республикасының азаматтары сырттай нысанда өздерінің қатысуынсыз бөлінеді.

      26. Заңның 47-бабының 17-тармағында көрсетілген Қазақстан Республикасының азаматтары оқитын ЖЖОКБҰ мен ДССҒҰ-да негізгі бөлуге алдын ала дайындалу мақсатында оқу аяқталатын жылы 1 наурызға дейінгі мерзімде Операторға білім алушылар туралы өзекті деректерді Оператордың ақпараттық жүйесіне қашықтық режімінде енгізіп, Оператор белгілеген нысан бойынша қағаз жеткізгіште немесе электрондық құжат нысанда күтіліп отырған оқу бітірушілер туралы мәліметтерді ұсынады.

      27. Заңның 47-бабының 17-тармағында көрсетілген, ағымдағы жылы оқу бітіретін Қазақстан Республикасының азаматтарын дербес бөлу тиісті бөлу жөніндегі комиссияның хаттамалық шешімімен жыл сайын 1 шілдеден кешіктірмей ресімделеді, оның негізінде ЖЖОКБҰ мен ДССҒҰ осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес нысан бойынша жұмысқа жолдамалар дайындайды.

      Хаттамалық шешімді осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген мерзімдерге сәйкес келмейтін мерзімдерде ресімдеуге қорытынды аттестаттаудың неғұрлым ерте немесе кеш мерзімдері және ЖЖОКБҰ мен ДССҒҰ-ның академиялық күнтізбесінде белгіленген жоғары немесе жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің білім беру бағдарламасын зерделеу аяқталған жағдайда, бірақ қорытынды аттестаттау аяқталған күннен бастап күнтізбелік 30 күннен кешіктірілмей жол беріледі.

      Бұл ретте Заңның 47-бабының 17-тармағында көрсетілген Қазақстан Республикасының азаматтарын бөлу туралы оларды хабардар етуді ЖЖОКБҰ мен ДССҒҰ хаттамалық шешім қабылданған сәттен бастап үш жұмыс күнінен кешіктірмей жұмысқа жолдамалар беру арқылы жүзеге асырады.

      Бөлу жөніндегі тиісті комиссияның хаттамалық шешімін отырысқа қатысып отырған бөлу жөніндегі комиссия мүшелерінің электрондық цифрлық қолтаңбалары арқылы куәландырылған электрондық құжат нысанында, оның ішінде Оператордың ақпараттық жүйесінде ресімдеуге жол беріледі.

      28. Заңның 47-бабының 17-тармағында көрсетілген Қазақстан Республикасы азаматтарының жұмыспен өтеу мерзімі олардың жұмыс берушілермен еңбек шартын немесе жалдамалы қызметкер ретінде азаматтық-құқықтық сипаттағы шартты жасасқан күнінен бастап не жеке кәсіпкер немесе жеке практикамен айналысатын адам ретінде мемлекеттік кірістер органында тіркеу есебіне қойылған күннен бастап есептеледі, ал бос жұмыс орны болмаған жағдайда - мансап орталығында жұмыс іздеуші немесе жұмыссыз ретінде тіркелген күннен бастап есептеледі.

      Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 35 және 62-баптарында көзделген құжаттар еңбек шарттары бойынша жұмыс істейтін адамдар үшін жұмыспен өтеуді растайтын құжаттар болып табылады.

      Жалдамалы қызметкер ретінде азаматтық-құқықтық сипаттағы шарттар бойынша жұмыс істейтін адамдар үшін жұмыспен өтеуді растайтын құжаттар азаматтық-құқықтық сипаттағы шарт және салық агенті аударған міндетті зейнетақы жарналары туралы бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорынан үзінді көшірмелер болып табылады.

      Жеке кәсіпкер немесе жеке практикамен айналысатын тұлға ретінде жұмыспен өтеуді растайтын құжаттар жеке кәсіпкер және жеке практикамен айналысатын адам ретінде мемлекеттік кіріс органында тіркеу есебіне қою туралы құжат – жеке кәсіпкер ретінде қызметтің басталғаны туралы хабарлама немесе жеке практикамен айналысатын адамды тіркеу есебі туралы салықтық өтініш және бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына міндетті зейнетақы жарналарын өз пайдасына дербес төлеу туралы үзінді көшірме болып табылады.

      Мансап орталығына есепке қойылғанын растайтын құжат электрондық құжат түріндегі электрондық цифрлық қолтаңба болған кезде enbek.kz порталы, "электрондық үкімет" веб-порталы және (немесе) ақпараттандыру объектілері арқылы жұмыссыздың сұрауы бойынша жүзеге асырылатын жұмыссыз ретінде тіркелгендігі туралы ақпарат болып табылады.

      29. ЖЖОКБҰ және ДССҒҰ жыл сайын бөлу туралы хаттамалық шешім қабылданған күннен бастап күнтізбелік 15 күн ішінде Операторға бөлу жөніндегі комиссиялардың хаттамаларын ұсынады және ағымдағы жылдың 15 тамызынан кешіктірмей Операторға бөлу жөніндегі барлық материалдарды қағаз жеткізгіште және (немесе) электрондық құжат нысанында жібереді.

      30. Мыналар:

      резидентураға мемлекеттік білім беру тапсырысы негізінде, магистратураға немесе докторантураға түспеген адамдар;

      әскери қызмет өткергеннен кейін оралған адамдар;

      жұмыс берушінің таратылуы немесе қызметкерлер санының немесе штатының қысқартылуы негіздері бойынша жұмыстан босатылған адамдар;

      жұмыс беруші бос жұмыс орындарын сақтамаған адамдар;

      бір бос орынға бірнеше жас маманның жіберілуіне байланысты жұмысқа қабылданбаған адамдар;

      әңгімелесуге жіберілмеген немесе бос мемлекеттік лауазымға орналасу үшін конкурстық іріктеуден өтпеген бейін бойынша докторлар;

      бөлінген жерге белгіленген мерзімде дәлелді себептермен (жас маманның немесе жақын туыстарының науқастануы, некеге тұруы және тұрғылықты жерін ауыстыруы, жұмыспен өтеу орнына уақтылы келуіне кедергі болған форс-мажорлық мән-жайлар) келмеген адамдар;

      мансап орталықтарында жұмыс іздеушілер немесе жұмыссыздар ретінде тіркелу кезінде жүктілік кезіндегі әйелдер;

      уақытша болмаған жұмыскерді алмастыру үшін жұмысқа қабылданған кезде негізгі жұмыскердің жұмысқа шығуына байланысты жұмыстан босатылуы (уақытша бос мемлекеттік лауазымға орналастыруды қоса алғанда);

      некеге тұруы және осыған байланысты тұрғылықты жерін өзгертуі бойынша бастапқы бөлінген жерде толық мерзімді өтемеген адамдар қайта бөлінуге тиіс.

      31. Осы Қағидалардың 30-тармағында көрсетілген адамдарды қайта бөлу бастапқы бөлу сияқты тәртіппен жүзеге асырылады.

      32. Осы Қағидалардың 30-тармағында көрсетілген адамдарды қайта бөлу жөніндегі материалдарды ЖЖОКБҰ және ДССҒҰ бөлу жөніндегі комиссиялары қайта бөлу туралы хаттамалық шешім қабылданған күннен бастап күнтізбелік 15 күн ішінде Операторға жібереді.

3-тарау. Жұмыспен өтеу жөніндегі міндеттен босатуды немесе міндетін тоқтатуды ұсыну

      33. Заңның 47-бабының 17-тармағында көзделген жұмыспен өтеу жөніндегі міндеттен босату Комиссияның шешімімен Заңның 47-бабының 17-2-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасының азаматтарына беріледі.

      34. Заңның 47-бабының 17-тармағында көзделген оқуға байланысты бюджет қаражаты есебінен жұмсалған шығыстарды өтемей, жұмыспен өтеу жөніндегі міндет Заңның 47-бабының 17-3-тармағында көрсетілген негіздер бойынша тоқтатылады.

      35. Осы Қағидалардың 15, 18, 19, 23, 31, 34 және 35-тармақтарында көрсетілген мән-жайлар тиісті құжаттармен расталады.

4-тарау. Жұмыспен өтемеген жағдайда бюджет қаражаты есебінен жұмсалған шығыстарды өтеу тәртібі

      36. Заңның 47-бабының 17-тармағында көзделген жұмыспен өтеу жөніндегі міндетті орындамағаны үшін Қазақстан Республикасының азаматтары Заңның 47-бабының 17-2 және (немесе) 17-3-тармақтарында көзделген жағдайларды қоспағанда, өздерін оқытуға байланысты бюджет қаражаты есебінен жұмсалған шығыстарды Оператор арқылы бюджетке нақты жұмыс істелген кезеңге мөлшерлес өтейді.

      37. Жұмыспен өтемеген жағдайда бюджет қаражатының шығыстарын өтеу мынадай формула бойынша нақты жұмыспен өтеген кезеңге мөлшерлес жүзеге асырылады:

      S1 = (z - d) * S / z,

      мұндағы:

      S1 – бюджетке қайтарылуға тиіс сома, теңгемен;

      d – айлардағы жұмыспен өтеудің нақты мерзімі, күндерге бөлшектенбейді (бұл ретте дөңгелектеу үлкен жағына қарай жүргізіледі);

      z – осы Қағидалардың 3, 4, 5, 6, 7 және 8-тармақтарында көрсетілген, бүкіл мерзім бойы мемлекеттік білім беру тапсырысы негізінде оқып шыққан Қазақстан Республикасының азаматтары үшін 36 айды (4-тармақта көрсетілген адамдар үшін 24 ай немесе формула бойынша есептелген мемлекеттік білім беру тапсырысы негізінде ішінара оқыған адамдар үшін мөлшерлес өтеу мерзімі) құрайтын жұмыспен өтеу мерзімі;

      S – мемлекеттік білім беру тапсырысы негізінде бүкіл оқу кезеңіне жұмсалған бюджет қаражатының сомасы.

  Маманды жұмысқа жіберу,
бюджет қаражаты есебінен
жұмсалған шығыстарды
өтеу, өз бетімен жұмысқа
орналасу құқығын беру,
мемлекеттік білім беру
тапсырысы негізінде білім алған
Қазақстан Республикасының
азаматтарын жұмыспен өтеу
жөніндегі міндетінен босату
немесе олардың міндетін
тоқтату қағидаларына
1-қосымша
Нысан

Жұмысқа/мансап орталығына жолдама

_______________________________________________________

(ЖЖОКБҰ немесе ДССҒҰ атауы)

      мамандығы және (немесе) білім беру бағдарламалары бойынша түлек_________

      _____________________________________________________________________

      (тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда))

      ______________________________________________________________________

      дербес бөлу жөніндегі комиссияның ____________________№ _________________

      хаттамалық шешімінің негізінде _____________________

      (лауазымы/мәртебесі)

      __________________________________________________ орналасқан (мекенжайы)

      _____________________________________________________________жіберіледі.

      (ұйым/мансап орталығының атауы)

      ЖЖОКБҰ басшысы, қолы_________________________________________

      -------------------------------------------------------------------------------------------------

      (кесу сызығы)

      Мен,__________________________________________________________________,

      (тегі, аты, әкесінің аты (ол болған жағдайда))

      _________________________________________________________________бітіріп,

      (ЖЖОКБҰ немесе ДССҒҰ атауы)

      ____________________________________________________________орналасқан,

      (мекенжайы)

      жұмысқа/мансап орталығына ___________________________________

      (ұйым атауы)

      ______________________________лауазымына жолдама алғанымды растаймын.

      Түлектің қолы _______

      20 ___ жылғы " ___" ________

  Маманды жұмысқа жіберу,
бюджет қаражаты есебінен
жұмсалған шығыстарды өтеу, өз
бетімен жұмысқа орналасу
құқығын беру, мемлекеттік білім
беру тапсырысы негізінде білім
алған Қазақстан
Республикасының азаматтарын
жұмыспен өтеу жөніндегі
міндетінен босату немесе
олардың міндетін тоқтату
қағидаларына 2-қосымша

      Білім беру қызметтерін көрсету

      туралы шартына қосымша

      Нысан

Республикалық бюджет қаражатынан қаржыландырылатын мемлекеттік білім беру тапсырысы негізінде білім алған адамдар үшін жұмыспен өтеу жөніндегі міндеттеме

      Мен, __________________________________________________________________

      (тегі, аты, әкесінің аты – ол бар болған жағдайда)

      ЖСН ___________, туған күні "_____" _______ ________________________ ж.,

      ҚР ІІМ "___"_______ ________ ж., берген жеке куәлігім №____________________,

      заңды мекенжайым (тіркелу орыны):_______________________________________,

      нақты тұрғылықты жерім:_______________________________________________,

      ұялы телефон нөмірім _______________________________________,

      электрондық поштаның мекенжайым _______________________________________,

      жоғары/жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің білім беру бағдарламасы бойынша

      мемлекеттік білім беру тапсырысы негізінде: бакалавриат, интернатура, резидентура,

      магистратура, докторантура

      (қажетсізі сызып тастау) даярлау бағыты бойынша: код ___________,

      білім беру бағдарламаларының тобы бойынша квота шегінде (болған жағдайда)

      ________________________________________________________________________

      (квотаның атауы)

      ________________________________________________________________________

      (жоғары және (немесе) жоғары білімнен кейінгі білім беру ұйымының – ЖЖОКБҰ

      немесе денсаулық сақтау саласындағы ғылыми ұйымның – ДССҒҰ атауы)

      ___________ж. "________" __________оқуға түстім.

      МЕН:

      "Білім туралы" Қазақстан Республикасының Заңында (бұдан әрі – Заң) және Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрінің міндетін атқарушының 2023 жылғы 11 тамыздағы № 403 бұйрығымен бекітілген Маманды жұмысқа жіберу, бюджет қаражаты есебінен жұмсалған шығыстарды өтеу, өз бетімен жұмысқа орналасу құқығын беру, мемлекеттік білім беру тапсырысы негізінде білім алған Қазақстан Республикасының азаматтарын жұмыспен өтеу жөніндегі міндетінен босату немесе олардың міндетін тоқтату қағидаларында (бұдан әрі - Қағидалар) көзделген тәртіппен және мерзімде:

      1) ЖЖОКБҰ-ны немесе ДССҒҰ-ны бітіргеннен кейін бөлу жөніндегі комиссия берген жолдамада көрсетілген жұмыс орны бойынша не осы Қағидаларда белгіленген талаптарға сәйкес келетін тиісті дербес жұмысқа орналасу орны бойынша кемінде үш жыл/екі жылды (қажетсізін сызып тастау) не осы Қағидаларда белгіленген формула бойынша есептелген мемлекеттік білім беру тапсырысы бойынша нақты оқу уақытына мөлшерлес мерзімді жұмыспен өтеуге;

      2) оқу аяқталған жылы 1 қыркүйектен кешіктірмей не ЖЖОКБҰ немесе ДССҒҰ академиялық күнтізбесінде белгіленген мерзімге сәйкес оқу аяқталған күннен бастап екі айдан кешіктірмей жұмыс орнына келуге;

      3) бос орындар (жұмыс) болмаған кезде тұрғылықты жері бойынша мансап орталығына жұмыс іздеп жүрген адам, жұмыссыз ретінде оқу аяқталған жылы 1 қыркүйектен кешіктірмей не ЖЖОКБҰ немесе ДССҒҰ академиялық күнтізбесінде белгіленген мерзімге сәйкес оқу аяқталған күннен бастап екі айдан кешіктірмей есепке тұруға;

      4) жұмысқа қабылдау фактісін растайтын Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 35 және 62-баптарында көзделген құжаттардың бірін не жалдамалы қызметкер ретінде жұмыстар орындау (қызметтер көрсету) туралы азаматтық-құқықтық сипаттағы шартты немесе тұрғылықты жері бойынша мемлекеттік кірістер органында жеке кәсіпкер немесе жеке практикамен айналысатын тұлға ретінде тіркеу есебіне қою туралы құжат, ал мансап орталығында есепке қойылған жағдайда - жұмыс іздеп жүрген адам, жұмыссыз ретінде тіркелгені туралы мансап орталығы куәландырған ақпаратты жіберіп, жұмысқа орналасқан күннен бастап күнтізбелік 10 (он) күн ішінде білім беру саласындағы уәкілетті органның операторын (бұдан әрі – Оператор) оқу аяқталған жылы жұмыспен өтеу орнына немесе өз бетінше жұмысқа орналасу орнына келгені жайында хабардар етуге;

      5) Операторға жұмыспен өтеу жөніндегі міндеттерді орындау аяқталғанға дейінгі мерзімге "Egov" электрондық үкімет порталының "1414" Бірыңғай байланыс орталығының SMS-шлюзі арқылы мемлекеттік дерекқорлардан жұмыспен өтеуді жүзеге асыру орнын айқындауға мүмкіндік беретін дербес деректерді, оның ішінде міндетті зейнетақы жарналары, әлеуметтік аударымдар, жасалған еңбек шарттары, келісімшарттар, жалдамалы қызметкер ретінде қызмет көрсету туралы азаматтық-құқықтық сипаттағы шарттар туралы мәліметтерді, сондай-ақ жұмыс іздеп жүрген адам, жұмыссыз ретінде мансап орталығында есепке қою туралы деректерді жинауға және өңдеуге келісім беруге және қағаз тасығышта келісім беруге;

      6) Операторға осы міндеттеменің 4) тармақшасында көрсетілген растайтын құжаттарды жолдап, Операторды еңбек шартын, азаматтық-құқықтық сипаттағы шартты жасасқан, жеке кәсіпкер немесе жеке практикамен айналысатын адам ретінде мемлекеттік кірістер органында есепке қойылған күннен бастап күнтізбелік 10 (он) күн ішінде жұмыс орнын және жұмысқа орналасуын жаңа жұмыс орнына ауыстырғаны туралы хабардар етуге;

      7) алдыңғы жұмыс орнынан босатылған жағдайда күнтізбелік 30 (отыз) күннен кешіктірмей жұмысқа орналасуға, ал жұмысқа орналасу және лайықты жұмыс (бос орын) үшін мүмкіндік болмаған жағдайда күнтізбелік 30 (отыз) күн өткеннен кейін тұрғылықты жері бойынша мансап орталығына жұмыссыз, жұмыс іздеп жүрген адам ретінде есепке тұруға;

      8) мемлекеттік дерекқорлардан автоматты режімде жұмыс орнымды анықтау үшін міндетті зейнетақы жарналарына қатысты дербес деректерді жинауға және (немесе) өңдеуге Операторға келісім беру жағдайларын қоспағанда (әр жарты жыл сайын жұмыс орнынан анықтама берілетін міндетті зейнетақы жарналарын төлеуден босату жағдайларын есептемегенде), Операторға әр жарты жыл сайын ұйымның атауы мен БСН/ЖСН-ні, атқаратын қызметім, жұмысқа қабылдау туралы бұйрықтың күні мен нөмірі және (немесе) бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорынан үзінді көшірме көрсетілген жұмыс орнынан анықтама бере отырып, жұмыспен өтеу жөніндегі міндеттерді одан әрі орындап жатқаным туралы өзекті мәліметтер беріп тұруға;

      9) растайтын құжаттар ұсынып, демалысқа шыққан күнімнен бастап күнтізбелік 10 (он) күн ішінде Операторды ұзақ мерзімге жалақысы сақталмайтын әлеуметтік демалысқа шығуым туралы хабардар етуге (алты айдан астам мерзімге оқу демалысы, төрт айдан астам мерзімге жүктілікке және бала (балалар) туылуына демалысы, бала үш жасқа толғанға дейін оның күтімі бойынша демалыс және алты айдан астам мерзімге басқа демалыстар);

      10) Операторды әскери қызметке шақыру кезінде әскерге шақыру туралы бұйрық шығарылған күннен бастап күнтізбелік 10 (он) күн ішінде растайтын құжаттарды ұсына отырып хабардар етуге;

      11) Осы Қағидалардың 19-тармағында көрсетілген негіздер туындаған жағдайда ЖЖОКБҰ немесе ДССҒҰ комиссиясына жұмыспен өтеу мерзімін кейінге қалдыру берілген күннен бастап күнтізбелік 10 (он) күн ішінде Операторды жазбаша хабардар ете отырып, жұмыспен өтеу жөніндегі міндеттемені орындауды кейінге қалдыру үшін жүгінуге;

      12) Операторды жұмысқа орналасқан күннен бастап күнтізбелік 10 (он) күн ішінде растайтын құжаттарды қоса бере отырып, жұмыспен өтеу мерзімінің өтуі туралы және жұмыспен өтеу орны туралы жазбаша хабардар етіп, жұмыспен өтеуді кейінге қалдыру мерзімі өткеннен кейін жұмыспен өтеу жөніндегі міндетті орындауға кірісуге;

      13) Операторға үшжылдық немесе екіжылдық не мөлшерлес жұмыспен өтеу мерзімі аяқталғаннан кейін жұмыспен өтеуді тоқтату үшін жұмыс орнынан қорытынды растайтын құжат ұсынуға;

      14) Операторға жұмыспен өтеу жөніндегі міндеттер орындалмаған кезде оқу шығыстарын толық көлемінде не ішінара жұмыспен өтеу кезінде мөлшерлес шамада өтеуге;

      15) емделуде, қысқа мерзімді туристік немесе жеке сапарда, жұмыс орнын сақтай отырып қызметтік іссапарда болуды қоспағанда, Операторға оқу шығыстары өтелетін жұмыспен өтеу бойынша орындалмаған міндеттеме болған кезде елден тыс басқа мемлекетке тұрақты немесе уақытша тұру үшін кеткен жағдайда Операторды бір ай бұрын хабардар етуге;

      16) тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса), тұрғылықты жерінің мекенжайы, ұялы телефон нөмірі, электрондық мекенжайы өзгерген жағдайда растайтын құжаттарды ұсына отырып, өзгерген күннен бастап күнтізбелік 10 (он) күн ішінде Операторды хабардар етуге;

      17) Операторды осы Міндеттемеде көрсетілмеген жұмыспен өтеу жөніндегі міндеттемені орындауға ықпал ететін не жұмыспен өтеуге кедергі келтіретін өзге де мән-жайлар туралы хабардар етуге – МІНДЕТТЕНЕМІН.

      Мен:

      1) растайтын құжаттар Оператордың ресми сайтында көрсетілген оның пошталық немесе электрондық мекенжайларына жіберілуге не оның нақты орналасқан жеріне қолмен апарып берілуге тиіс екенінен;

      2) жұмыспен өтеу жөніндегі мәліметтерді ұсыну міндеті Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің 280-бабында көзделгенінен, оған сәйкес заңнамада немесе міндеттеме шарттарында борышкердің кредиторға міндеттеменің орындалу барысы туралы хабарлау міндеті көзделуі мүмкін екенінен хабардармын.

      _____________________________________________________________________

      білім алушының тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса)

      Қолы ___________________________

      Күні 20 ____ ж. "_____" _____________

      Ескерту:

      Міндеттемеге білім алушы кәмелетке толмаған жағдайда оның заңды өкілінің

      келісімімен (ата-анасы (біреуі), асырап алушылары, қорғаншысы немесе қамқоршысы

      және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес балаға қамқорлық жасауды,

      білім беруді, тәрбиелеуді, оның құқықтары мен мүдделерін қорғауды жүзеге

      асыратын оларды алмастыратын басқа да адамдар) қол қояды.

      Мен, _______________________________________________________________,

      заңды өкілдің тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса)

      ЖСН ________________, туған күні "___" _____________ ______________ ж.,

      ҚР ІІМ "__"_____ ____ ж. берген жеке куәлігі №______________,

      заңды мекенжайы (тіркеу орыны) _______________________________________,

      және білім алушының заңды өкілі болып табылатын туыстық жақындығы

      _____________________________________________________________,

      заңды өкілдің тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса)

      _____________________________________________________________________,

      білім алушының тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса)

      оның осы Міндеттемеге қол қоюына келісімімді беремін.

      Қолы ___________________________

      Күні 20 ____ ж. "____" _____________

  Маманды жұмысқа жіберу,
бюджет қаражаты есебінен
жұмсалған шығыстарды өтеу, өз
бетімен жұмысқа орналасу
құқығын беру, мемлекеттік
білім беру тапсырысы негізінде
білім алған Қазақстан
Республикасының азаматтарын
жұмыспен өтеу жөніндегі
міндетінен босату немесе
олардың міндетін тоқтату
қағидаларына 3-қосымша

Жергілікті атқарушы органдардың білім беру саласындағы уәкілетті органның операторына "Білім туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 47-бабының 17-тармағында көрсетілген Қазақстан Республикасы азаматтарының жұмыспен өтеуге келуі /келмеуі және оны жалғастыруы туралы ұсынатын мәліметтердің тізбесі

      Жергілікті атқарушы органдар (бұдан әрі – ЖАО) білім беру саласындағы уәкілетті органның операторына (бұдан әрі – Оператор) оның сұрау салуы бойынша жас мамандардың, философия докторларының (PhD) және бейіні бойынша докторлардың жұмысты өтеуге келуі/келмеуі және оны жалғастыруы туралы мынадай мәліметтер ұсынады:

      1) тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса) (Оператор толтырады);

      2) жеке сәйкестендіру нөмірі (Оператор толтырады);

      3) білім алуы аяқталған жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымының немесе денсаулық сақтау саласындағы ғылыми ұйымның атауы (Оператор толтырады);

      4) оқу бітірген жылы (Оператор толтырады);

      5) бизнес сәйкестендіру нөмірі немесе жеке сәйкестендіру нөмірі көрсетілген жұмыс беруші-ұйымның атауы (ЖАО толтырады);

      6) атқаратын лауазымы (ЖАО толтырады);

      7) еңбек қызметінің басталу күні (ЖАО толтырады);

      8) ағымдағы жай-күйі: "жұмысын жалғастыруда", жұмыстан босатылған күні көрсетілген "жұмыстан босатылған", демалысқа шыққан күні көрсетілген "жүктілігі, босануы және үш жасқа дейінгі бала (балалар) күтімі бойынша әлеуметтік демалыста жүр", шақыру күні көрсетілген "әскери қызметке шақырылған" (ЖАО толтырады);

      9) мансап орталығында есепке қою кезеңдерін көрсете отырып, жұмыс іздеп жүрген адам, жұмыссыз ретінде мансап орталығында тіркеу (ЖАО толтырады).