О внесении изменений и дополнений в приказ исполняющего обязанности Министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 5 ноября 2021 года № 455 "Об утверждении Правил одобрения углеродного офсета и предоставления офсетных единиц"

Приказ Министра экологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 30 сентября 2025 года № 260. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 1 октября 2025 года № 37022

ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Внести в приказ исполняющего обязанности Министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 5 ноября 2021 года № 455 "Об утверждении Правил одобрения углеродного офсета и предоставления офсетных единиц" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 25074) следующие изменения и дополнения:

в Правилах одобрения углеродного офсета и предоставления офсетных единиц, утвержденных указанным приказом:

подпункт 4) пункта 2 изложить в следующей редакции:

"4) заявитель проекта – физическое лицо, юридическое лицо или группа юридических лиц, зарегистрированные на территории Республики Казахстан, представляющие проект углеродного офсета на рассмотрение и одобрение уполномоченному органу;";

пункт 2 главы 1 "Глава 1. Общие положения" дополнить подпунктами 2-1), 8-1), 16-1), 18), 19), 20), 21) следующего содержания:

"2-1) дополнительность – критерий, который подтверждает, что снижение антропогенных выбросов парниковых газов, достигнутое в рамках проекта, является результатом конкретных действий, осуществленных в рамках данного проекта, и не произошло бы в отсутствие данной деятельности;

8-1) проект углеродного офсета, реализуемый на землях государственного лесного фонда – планируемая деятельность по реализации углеродного офсета на землях государственного лесного фонда на основании договора на реализацию проектов углеродных офсетов на участках государственного лесного фонда в соответствии с лесным законодательством Республики Казахстан;

16-1) уполномоченный орган в области лесного хозяйства – государственный орган, осуществляющий функции управления, контроля и надзора в области охраны, защиты, пользования лесным фондом, воспроизводства лесов и лесоразведения;

18) лесоразведение – создание и выращивание искусственных лесных насаждений на территориях, не находившихся ранее под лесом;

19) воспроизводство леса – создание лесных культур или проведение мер содействия естественному возобновлению на площадях, ранее занимаемых лесом, включая меры по уходу за лесом и его оздоровлению;

20) лесовладельцы – государственные организации, которым участки государственного лесного фонда предоставлены на праве постоянного землепользования, а также граждане Республики Казахстан и негосударственные юридические лица Республики Казахстан без иностранного участия, в чьей собственности находятся участки частного лесного фонда в соответствии с Лесным Кодексом;

21) государственная лесоустроительная организация – республиканское государственное казенное предприятие, созданное по решению Правительства Республики Казахстан.";

главу 1 "Глава 1. Общие положения" дополнить пунктами 4-1), 4-2), 4-3), 4-4), 5-1) следующего содержания:

"4-1. Углеродные офсеты на территории государственного лесного фонда реализуются следующими способами:

1) воспроизводство лесов (за исключением проведения мер содействия естественному возобновлению включая меры по уходу за лесом и его оздоровлению);

2) лесоразведение.

4-2. Работы на территории государственного лесного фонда ведутся согласно требованиям лесного законодательства Республики Казахстан.

4-3. Мероприятия по охране и защите созданных насаждений на землях государственного лесного фонда осуществляются лесовладельцем в рамках договора на реализацию проектов углеродных офсетов на участках государственного лесного фонда, типовая форма которого установлена в приложении 6 к настоящим Правилам.

4-4. Работы по посадке лесных насаждений и уходу за ними производятся с привлечением лесовладельца в рамках договора, указанного в пункте 4-3 настоящих Правил.

5-1. Проекты по сокращению выбросов парниковых газов и (или) увеличению поглощения парниковых газов, реализованные до получения экспертного заключения оператора системы торговли углеродными единицами, не подлежат рассмотрению на предмет одобрения углеродных офсетов.";

главу 2 "Глава 2. Порядок рассмотрения, одобрения и учета углеродных офсетов" дополнить пунктами 6-1, 7-1, 7-2, 7-3, 7-4, 7-5, 7-6, 22-1, 22-2, 22-3 следующего содержания:

"6-1. Для определения места реализации углеродного офсета, направленного на поглощение парниковых газов на землях государственного лесного фонда, заявитель проекта проводит предварительный анализ земель государственного лесного фонда на предмет их пригодности для лесоразведения в соответствии с требованиями лесного законодательства Республики Казахстан.

7-1. В рамках подготовки концепции проекта, заявителем осуществляется предварительная оценка на предмет определения базового сценария и базового уровня поглощения парниковых газов проектной идеи углеродного офсета, в том числе для проектов, реализуемых на землях государственного лесного фонда, включающая:

1) анализ типа почв, климатических условий и уровня деградации земель;

2) обоснование выбора древесных и кустарниковых пород, расчет биомассы;

3) прогноз объемов поглощения углерода на 30 лет.

7-2. Срок реализации углеродного офсета, реализуемого на землях государственного лесного фонда составляет не более 30 лет.

7-3. Для реализации углеродного офсета на землях государственного лесного фонда заявитель проекта направляет на согласование уполномоченному органу в области лесного хозяйства:

1) концепцию проекта (проектную идею);

2) абрис участка и его геопривязка (координаты в системе WGS-84, QazTRF-23);

3) перечень древесных и кустарниковых пород, которые будут использованы для реализации проекта;

4) план ухода и мониторинга за посадками;

5) меры по предотвращению пожаров и других рисков.

7-4. Уполномоченный орган в области лесного хозяйства в течение двух рабочих дней направляет на экспертизу государственной лесоустроительной организации представленную концепцию проекта углеродного офсета, реализуемого на землях государственного лесного фонда и документы, согласно пункту 7-3 настоящих Правил.

7-5. Государственная лесоустроительная организация в течение десяти рабочих дней с момента получения рассматривает концепцию проекта углеродного офсета, реализуемого на землях государственного лесного фонда и документы, указанные в пункте 7-3 настоящих Правил и выдает заключение на предмет соответствия типам местопроизрастания, земельных участков, материалам лесоустройства.

7-6. Решение о согласовании концепции проекта углеродного офсета, реализуемого на землях государственного лесного фонда принимается уполномоченным органом в области лесного хозяйства в течение 20 рабочих дней, на основании заключения государственной лесоустроительной организации.

7-7. Для получения одобрения концепции проекта углеродного офсета, реализуемого на землях государственного лесного фонда, заявитель направляет в уполномоченный орган согласованную концепцию проекта, в соответствии с пунктом 7-6 настоящих Правил.

22-1. После получения одобрения концепции проекта углеродного офсета, реализуемого на землях государственного лесного фонда, заявитель в течение пятнадцати рабочих дней заключает договор на реализацию проектов углеродных офсетов на участках государственного лесного фонда с лесовладельцем по установленной типовой форме согласно приложению 6 к настоящим Правилам и разрабатывает рабочий проект по лесоразведению с учетом конкретных характеристик каждого участка в соответствии с Правилами воспроизводства лесов и лесоразведения и контроля за их качеством, утвержденных приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 22 декабря 2014 года № 18-02/681 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 10119), для их последующей подачи.

22-2. После заключения договора, указанного в пункте 22-1 настоящих Правил заявитель разрабатывает проектную документацию и план мониторинга, которые подлежат валидации аккредитованным органом.

22-3. После завершения валидации проектной документации и плана мониторинга, заявитель направляет заключенный договор, валидированную проектную документацию и план мониторинга в уполномоченный орган для получения одобрения.";

пункт 30 изложить в следующей редакции:

"30. Учет офсетных единиц осуществляется путем введения в обращение офсетных единиц оператором системы торговли углеродными единицами посредством их зачисления на счет заявителя проекта в государственном реестре углеродных единиц, в объеме сокращения выбросов парниковых газов и (или) увеличения поглощения согласно отчету о реализации углеродного офсета, утвержденному уполномоченным органом.";

приложение 5 к указанным Правилам изложить в редакции согласно приложению 1 к настоящему приказу;

приложение 6 к указанным Правилам изложить в редакции согласно приложению 2 к настоящему приказу.

2. Департаменту климатической политики Министерства экологии и природных ресурсов Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства экологии и природных ресурсов Республики Казахстан;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан настоящего приказа представление в Департамент юридической службы Министерства экологии и природных ресурсов Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра экологии и природных ресурсов Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр экологии и природных ресурсов Республики Казахстан

Е. Нысанбаев

"СОГЛАСОВАН"
Министерство
национальной экономики
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство
промышленности и строительства
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство энергетики
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Бюро национальной статистики
Агентства по стратегическому
планированию и реформам
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство финансов
Республики Казахстан

	Приложение 1 к приказу Министр экологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 30 сентября 2025 года № 260
	Приложение 5 к Правилам одобрения углеродного офсета и предоставления офсетных единиц

Представляется: в уполномоченный орган в области охраны окружающей среды.

Форма административных данных размещена на интернет-ресурсе: www.ecogeo.gov.kz.

Наименование административной формы: Отчет о реализации углеродного офсета

Отчетный период: __ год.

Индекс формы административных данных: 1-ОРУО

Периодичность: единовременная (при наличии потребности в офсетных единицах).

Круг лиц, представляющих информацию: физическое лицо, юридическое лицо или группа юридических лиц, представляющие проект углеродного офсета на рассмотрение и одобрение уполномоченному органу, заявитель проекта.

Срок представления формы административных данных: устанавливается заявителем проекта самостоятельно.

ИИН/БИН_______________________________________________________ (не заполняется в случае представления данных физическими лицами, а также в агрегированном виде)

Метод сбора: в электронном виде

№	Наименование	Информация
1.	Данные о заявителе проекта
2.	Краткое описание проекта, включая название и тип проекта, его масштабы и границы, место проведения, продолжительность периода выпуска офсетных единиц и виды выполняемых по проекту работ
3.	Указание отчетного периода
4.	Данные о выбросах парниковых газов и (или) поглощения парниковых газов, по которым проводится мониторинг в рамках проекта, с указанием общего их объема за отчетный период в эквиваленте тонны диоксида углерода
5.	Данные о достигнутом сокращении выбросов парниковых газов и (или) увеличении поглощения парниковых газов в результате реализации проекта за отчетный период
6.	Сведения о верификации заявленных сокращений выбросов парниковых газов и (или) увеличения поглощения парниковых газов
7.	Описание базового сценария проекта
8.	Информация о любых существенных отклонениях при реализации проекта от одобренной проектной документации и плана мониторинга
9.	Описание критериев, процедур и документов, использованных в качестве основы для расчетов сокращения выбросов парниковых газов и (или) увеличения их поглощения
10.	Фамилия, имя, отчество (при его наличии), подпись заявителя проекта
11.	Подтверждение верификации отчета о реализации углеродного офсета аккредитованным органом
11.1	Полное наименование аккредитованного органа, осуществляющего верификацию, бизнес-идентификационный номер
11.2	Номер и срок аттестата об аккредитации или дата, серия, номер свидетельства об аккредитации
11.3	Юридический адрес аккредитованного органа
11.4	Телефон
11.5	Электронная почта
11.6	Фамилия, имя, отчество (при его наличии) ответственного за верификацию
12.	Подтверждение сокращения выбросов и (или) поглощения парниковых газов в объеме:
12.1	диоксида углерода, тонна
12.2	общие выбросы парниковых газов в эквиваленте диоксида углерода, тонна
12.3	фамилия, имя, отчество (при его наличии), подпись руководителя аккредитованного органа

Наименование___________________________________________________

Адрес__________________________________________________________

Телефон________________________________________________________

Адрес электронной почты _________________________________________

Исполнитель____________________________________________________
фамилия, имя и отчество (при ее наличии) подпись

Руководитель или лицо, исполняющее его обязанности

_________________________________________________________
фамилия, имя и отчество (при ее наличии) подпись

Место для печати___________________________________________

Пояснение
по заполнению формы, предназначенной для сбора административных данных на безвозмездной основе Отчет о реализации углеродного офсета (индекс и периодичность формы)

Сведения для разработки отчета о реализации углеродного офсета (далее –

Приложение 5), периодичность: при наличии потребности в офсетных единицах.

Глава 1. Общие положения

1. Настоящее пояснение по заполнению формы, предназначенной для сбора административных данных физическими, юридическими лицами или группой юридических лиц, представляющие отчет о реализации углеродного офсета.

2. Заявители проектов предоставляют данные о выбросах и достигнутом сокращении выбросов парниковых газов и (или) увеличении поглощения парниковых газов в результате реализации проекта за отчетный период.

3. Показатели, подтверждающие сокращение выбросов и (или) поглощения парниковых газов заполняются в эквиваленте тонны диоксида углерода

4. Отчет подписывается заявителем проекта. Отчет представляется в уполномоченный орган в области охраны окружающей среды в электронном формате.

Глава 2. Пояснение по заполнению формы

5. В графе 1 указываются данные о заявителе проекта.

6. В графе 2 указываются краткое описание проекта, включая название и тип проекта, его масштабы и границы, место проведения, продолжительность периода выпуска офсетных единиц и виды выполняемых по проекту работ.

7. В графе 3 указывается отчетный период реализации углеродного офсета.

8. В графе 4 указываются данные о выбросах парниковых газов и (или) поглощения парниковых газов, по которым проводится мониторинг в рамках проекта, с указанием общего их объема за отчетный период в эквиваленте тонны диоксида углерода.

9. В графе 5 указываются данные о достигнутом сокращении выбросов парниковых газов и (или) увеличении поглощения парниковых газов в результате реализации проекта за отчетный период.

10. В графе 6 указываются сведения о верификации заявленных сокращений выбросов парниковых газов и (или) увеличения поглощения парниковых газов.

11. В графе 7 описывается базовый сценарий проекта.

12. В графе 8 указывается информация о любых существенных отклонениях при реализации проекта от одобренной проектной документации и плана мониторинга.

13. В графе 9 отображаются критерии, процедуры и документы, использованные в качестве основы для расчетов сокращения выбросов парниковых газов и (или) увеличения их поглощения.

14. В графе 10 указывается фамилия, имя, отчество (при его наличии), подпись заявителя проекта.

15. В графе 11 указывается информация, подтверждающая верификацию отчета о реализации углеродного офсета аккредитованным органом:

полное наименование аккредитованного органа, осуществляющего верификацию, бизнес-идентификационный номер

номер и срок аттестата об аккредитации или дата, серия, номер свидетельства об аккредитации

юридический адрес аккредитованного органа

телефон

электронная почта

фамилия, имя, отчество (при его наличии) ответственного за верификацию.

16. В графе 12 указывается информация, подтверждающая сокращение выбросов и (или) поглощения парниковых газов в следующем объеме:

диоксида углерода, тонна

общие выбросы парниковых газов в эквиваленте диоксида углерода, тонна

фамилия, имя, отчество (при его наличии), подпись руководителя аккредитованного органа.

	Приложение 2 к приказу Министр экологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 30 сентября 2025 года № 260
	Приложение 6 к Правилам одобрения углеродного офсета и предоставления офсетных единиц

Типовой договор
на реализацию проектов углеродных офсетов
на участках государственного лесного фонда № ________

________________ "___" _______ 20__ г.

(населенный пункт)

__________________________________________________________________________
(наименование государственного лесовладельца в ведении которого находятся
представляемые участки государственного лесного фонда)

в лице директора учреждения _________________ (Ф.И.О), действующего на
основании Положения, именуемый в дальнейшем "Государственный
лесовладелец"_________________________________________________________________,
(наименование юридического или физического лица)

в лице руководителя (директора) ___________________________ (Ф.И.О), действующего на
основании Устава, именуемый в дальнейшем "Заявитель проекта", совместно именуемые
"Стороны", заключили настоящий Договор о нижеследующем.

1. Предмет договора

1. Государственный лесовладелец предоставляет земли государственного лесного фонда заявителю проекта на основании положительного решения уполномоченного органа на реализацию проекта углеродных офсетов на участках государственного лесного фонда, на срок до _____ лет, в границах и на площади указанного в концепции проекта.

2. Заявитель проекта осуществляет деятельность в пределах объемов (размеров), указанных в концепции проекта (проектная идея), проектной документации и плана мониторинга.

3. Ежегодный размер платы на реализацию проекта, включает в себя осуществление мероприятий по охране и защите лесных насаждений, проведение противопожарных и санитарных мероприятий, а также других мероприятия, направленные на сохранения лесных насаждений.

4. Заявитель проекта осуществляет оплату в соответствии с расчетами Государственного лесовладельца, направленных на охрану, защиту, воспроизводство и лесоразведение согласно типовым нормам выработки.

5. После подписания настоящего Договора, Заявитель проекта перечисляет средства на реализацию проекта Государственному лесовладельцу в сроки, установленные сторонами.

2. Права и обязанности сторон

Права и обязанности Государственного лесовладельца:

6. Осуществлять реализацию проекта углеродных офсетов на участках государственного лесного фонда, в соответствии с Правилами воспроизводства лесов и лесоразведения и контроля за их качеством и законодательными актами в области лесного хозяйства.

7. В рамках настоящего договора Государственный лесовладелец:

7.1 обеспечивает охрану и защиту лесных насаждений созданных в соответствии с проектом углеродных офсетов за счет средств заявителя;

7.2. может быть привлечен как исполнитель по посадке и проведению уходных работ по согласованию сторон за счет средств заявителя.

8. Приостанавливать и ограничивать право деятельности на территории государственного лесного фонда в случае:

8.1. нарушения требований лесного и природоохранного законодательства;

8.2. использования территории государственного лесного фонда не предусмотренным с целевым назначением согласно Договора;

8.3. не внесения или несовременного внесения оплаты для проведения работ по реализации проекта;

8.4. нарушения требований настоящего Договора.

Права и обязанности заявителя проекта:

9. Реализовывать проекты углеродных офсетов на участках государственного лесного фонда, согласно требованиям, установленным настоящими Правилами.

10. Запрашивать у Государственного лесовладельца разъяснения относительно проведения работ по посадке в рамках условий Договора и действующих нормативно-правовых актов в области лесного хозяйства.

11. Запрашивать сведения об обеспечении исполнения требований нормативно-правовых актов в местах проведения посадки в целях исключения нарушений лесного и природоохранного законодательства.

12. Соблюдать условия настоящего Договора.

13. Осуществлять оплату согласно пункту 5 Договора.

14. Не допускать нанесение вреда государственному лесного фонду, животному миру и местному населению.

15. Заявитель самостоятельно осуществляет покупку и организацию поставки посадочного материала, проводит полевые работы с привлечением работников Государственного лесовладельца.

16. Заявитель проекта обязуется обеспечить дополнительность реализуемого проекта углеродного офсета. Дополнительность считается доказанной, если проект не является обязательным в соответствии с действующим законодательством Республики Казахстан, не финансировался ранее за счет государственных программ, а также если имеются расчеты, подтверждающие объем поглощения запаса углерода. Для подтверждения дополнительности Заявитель проекта предоставляет анализ базового сценария.

17. Заявитель проекта обязуется обеспечить высокое качество реализации проекта. Качество проекта подтверждается разработкой проектной документации в соответствии с настоящими Правилами, а также реализацией механизмов предотвращения утраты накопленного углерода (например, в результате пожаров, незаконные рубки или иных рисков). Участки, включенные в проект, не должны использоваться для иных целей, препятствующих долговременному и устойчивому поглощению углерода.

3. Ответственность сторон

18. В случае неисполнения или ненадлежащего исполнения Сторонами своих обязательств по настоящему Договору, Стороны несут ответственность в соответствии с действующим законодательством Республики Казахстан и настоящим Договором.

4. Форс-мажор

19. Стороны освобождаются от ответственности за частичное или полное неисполнение обязательств по настоящему договору, если это неисполнение явилось следствием обстоятельств непреодолимой силы (форс-мажор), таких как стихийные бедствия, войны, забастовки и другие обстоятельства, находящиеся вне контроля сторон.

5. Порядок рассмотрения споров

20. Все споры и разногласия, возникшие в связи с исполнением настоящего Договора, разрешаются путем переговоров и заключения дополнительного соглашения. При несогласии сторон споры подлежат рассмотрению в судебном порядке в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

6. Прочие условия

21. Все изменения и дополнения к настоящему договору действительны только в случае, если они оформлены в письменной форме и подписаны обеими сторонами.

22. Настоящий договор составлен в двух экземплярах, по одному для каждой из сторон, имеющих равную юридическую силу.

7. Действия договора

23. Настоящий Договор вступает силу со дня его подписания и действует на срок установленном пунктом 1 настоящего Договора.

8. Юридические адреса и банковские реквизиты сторон

Государственный лесовладелец _______________________________ (фамилия, имя, отчество (при наличии)) _______________________________ полное наименование _______________________________ юридического лица) Месторасположение ______________ ________________________________ БИН ___________________________ Расчетный счет __________________ ________________________________ (подпись) Место печати (при наличии)

Заявитель проекта _______________________________ (фамилия, имя, отчество (при наличии)) _______________________________ полное наименование ______________________________ физического или юридического лица) Месторасположение ______________ _________________________________ ИИН или БИН ____________________ Расчетный счет ___________________ _________________________________ (подпись) Место печати (при наличии)

"Көміртегі офсетін мақұлдау және офсеттік бірліктер беру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрінің міндетін атқарушының 2021 жылғы 5 қарашадағы № 455 бұйрығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министрінің 2025 жылғы 30 қыркүйектегі № 260 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2025 жылғы 1 қазанда № 37022 болып тіркелді

БҰЙЫРАМЫН:

1. "Көміртегі офсетін мақұлдау және офсеттік бірліктер беру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрінің міндетін атқарушы 2021 жылғы 5 қарашадағы № 455 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 25074 болып тіркелген) мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

көрсетілген бұйрықпен бекітілген Көміртегі офсетін мақұлдау және офсеттік бірліктер беру қағидаларында:

2-тармақтың 4) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"4) жобаға өтініш беруші – көміртегі офсеті жобасын уәкілетті органның қарауына және мақұлдауына ұсынатын Қазақстан Республикасының аумағында тіркелген жеке тұлға, заңды тұлға немесе заңды тұлғалар тобы;";

"1-тарау. Жалпы ережелер" 1-тараудың 2-тармағы мынадай мазмұндағы 2-1), 8-1), 16-1), 18), 19), 20), 21) тармақшалармен толықтырылсын:

"2-1) қосалқылық – жоба шеңберінде қол жеткізілген парниктік газдардың антропогендік шығарындыларының төмендеуі осы жоба шеңберінде жүзеге асырылған нақты іс-қимылдардың нәтижесі болып табылатынын және осы қызмет болмаған кезде болмайтынын растайтын өлшем;

8-1) мемлекеттік орман қоры жерлерінде іске асырылатын көміртегі офсетінің жобасы – Қазақстан Республикасының орман заңнамасына сәйкес мемлекеттік орман қоры учаскелерінде көміртегі офсеттерінің жобаларын іске асыруға арналған шарт негізінде мемлекеттік орман қоры жерлерінде көміртегі офсетін іске асыру жөніндегі жоспарланатын қызмет;

16-1) орман шаруашылығы саласындағы уәкілетті орган – орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру және орман өсіру саласындағы басқару, бақылау және қадағалау функцияларын жүзеге асыратын мемлекеттік орган;

18) орман өсіру – бұрын орман болмаған аумақтарда жасанды орман екпелерін құру және өсіру;

19) орманды молықтыру – орманға күтім жасау және оны сауықтыру жөніндегі шараларды қоса алғанда, бұрын орман алып жатқан алаңдарда орман дақылдарын құру немесе табиғи жаңаруға жәрдемдесу шараларын жүргізу;

20) орман иеленушілер – мемлекеттік орман қоры учаскелері тұрақты жер пайдалану құқығымен берілген мемлекеттік ұйымдар, сондай-ақ Орман кодексіне сәйкес меншігінде жеке орман қоры учаскелері бар Қазақстан Республикасының азаматтары мен шетелдік қатысусыз Қазақстан Республикасының мемлекеттік емес заңды тұлғалары;

21) мемлекеттік орман орналастыру ұйымы – Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша құрылған республикалық мемлекеттік қазыналық кәсіпорын.";

1-тарау "1-тарау. Жалпы ережелер" мынадай мазмұндағы 4-1), 4-2), 4-3), 4-4); 5-1) тармақтармен толықтырылсын:

"4-1. Мемлекеттік орман қоры аумағында көміртегі офсеттер мынадай тәсілдермен іске асырылуда:

1) ормандарды молықтыру (орманға күтім жасау және оны сауықтыру жөніндегі шараларды қоса алғанда, табиғи жаңаруға жәрдемдесу шараларын жүргізуді қоспағанда);

2) орман өсіру тәсілдерімен іске асырылады.

4-2. Мемлекеттік орман қоры аумағында жұмыстар Қазақстан Республикасының орман заңнамасының талаптарына сәйкес жүргізіледі.

4-3. Мемлекеттік орман қоры жерлерінде жасалған екпелерді күзету және қорғау жөніндегі іс-шараларды орман иеленуші үлгілік нысаны осы Қағидаларға 6-қосымшада белгіленген мемлекеттік орман қоры учаскелерінде көміртекті офсеттер жобаларын іске асыруға арналған шарт шеңберінде жүзеге асырады.

4-4. Орман екпелерін отырғызу және оларға күтім жасау жөніндегі жұмыстар осы Қағидалардың 4-3-тармағында көрсетілген шарт шеңберінде орман иеленушіні тарта отырып жүргізіледі.

5-1. Көміртекті бірліктер саудасы жүйесі операторының сараптамалық қорытындысын алғанға дейін іске асырылған парниктік газдар шығарындыларын қысқарту және (немесе) парниктік газдарды сіңіруді ұлғайту жөніндегі жобалар көміртегі офсеттерді мақұлдау тұрғысынан қарауға жатпайды.";

"2-тарау. Көміртегі офсетін қарау, мақұлдау және есепке алу тәртібі" деген 2-тарау мынадай мазмұндағы 6-1, 7-1, 7-2, 7-3, 7-4, 7-5, 7-6, 22-1, 22-2, 22-3 тармақтармен толықтырылсын:

"6-1. Мемлекеттік орман қоры жерлерінде парниктік газдарды сіңіруге бағытталған көміртегі офсетінің өткізілетін орнын айқындау үшін жобаның өтініш берушісі Қазақстан Республикасы орман заңнамасының талаптарына сәйкес мемлекеттік орман қоры жерлеріне олардың орман өсіруге жарамдылығы тұрғысынан алдын ала талдау жүргізеді.

7-1. Жоба тұжырымдамасын дайындау шеңберінде өтініш беруші көміртегі офсетін іске асыру жобалық идеясының базалық сценарийін және парниктік газдарды сіңірудің базалық деңгейін айқындау тұрғысынан, оның ішінде мемлекеттік орман қоры жерлерінде іске асырылатын, оның ішінде:

1) топырақ типін, климаттық жағдайларды және жердің тозу деңгейін талдауды;

2) ағаш және бұта түрлерін таңдау негіздемесі, биомассаны есептеуді;

3) көміртекті сіңіру көлемінің 30 жылға арналған болжамын қамтитын жобалар үшін алдын ала бағалауды жүзеге асырады.

7-2. Мемлекеттік орман қоры жерлерінде сатылатын көміртегі офсетті өткізу мерзімі 30 жылдан аспайды.

7-3. Мемлекеттік орман қоры жерлерінде көміртегі офсеттін іске асыру үшін жобаның өтініш берушісі орман шаруашылығы саласындағы уәкілетті органның келісуіне:

1) жоба тұжырымдамасы (жобалық идея);

2) учаскенің абрисін және оның геобайланысын (WGS-84, QazTRF-23 жүйесіндегі координаттар);

3) жобаны іске асыру үшін пайдаланылатын ағаш және бұта түрлерінің тізбесін;

4) өрттің және басқа да қауіптердің алдын алу шараларды жібереді.

7-4. Орман шаруашылығы саласындағы уәкілетті орган екі жұмыс күні ішінде мемлекеттік орман орналастыру ұйымының сараптамасына мемлекеттік орман қоры жерінде іске асырылатын, ұсынылған көміртегі офсетін жобасының тұжырымдамасын және осы Қағидалардың 7-3-тармағына сәйкес құжаттарды жібереді.

7-5. Мемлекеттік орман орналастыру ұйымы алған сәттен бастап он жұмыс күні ішінде мемлекеттік орман қоры жерлерінде іске асырылатын көміртегі офсетін жобасының тұжырымдамасын және осы Қағидалардың 7-3-тармағында көрсетілген құжаттарды қарайды және өсу орнының, жер учаскелерінің түрлеріне, орман орналастыру материалдарына сәйкестігі тұрғысынан қорытынды береді.

7-6. Мемлекеттік орман қоры жерлерінде іске асырылатын көміртегі офсеті жобасының тұжырымдамасын келісу туралы шешімді орман шаруашылығы саласындағы уәкілетті орган мемлекеттік орман орналастыру ұйымының қорытындысы негізінде 20 жұмыс күні ішінде қабылдайды.

7-7. Мемлекеттік орман қоры жерлерінде іске асырылатын көміртегі офсет жобасының тұжырымдамасын мақұлдау үшін өтініш беруші уәкілетті органға осы Қағидалардың 7-6-тармағына сәйкес жобаның келісілген тұжырымдамасын жібереді.

22-1. Мемлекеттік орман қоры жерінде іске асырылатын көміртегі офсет жоба тұжырымдамасы мақұлданғаннан кейін өтініш беруші он бес жұмыс күні ішінде осы Қағидаларға 6-қосымшаға сәйкес белгіленген үлгі нысан бойынша орман иеленушімен мемлекеттік орман қоры учаскелерінде көміртегі офсеттерінің жобаларын іске асыруға шарт жасасады және оларды кейіннен беру үшін әрбір учаскенің нақты сипаттамаларын ескере отырып, орман өсіру жөніндегі жұмыс жобасын Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2014 жылғы 22 желтоқсандағы № 18-02/681 бұйрығымен бектігілген Ормандарды молықтыру мен орман өсіру және олардың сапасына бақылау жасау қағидаларына сәйкес (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10119 болып тіркелген) әзірлейді.

22-2. Осы Қағидалардың 22-1-тармағында көрсетілген шарт жасалғаннан кейін өтініш беруші аккредиттелген органның валидациясына жататын жобалау құжаттамасын және мониторинг жоспарын әзірлейді.

22-3. Жобалау құжаттамасын және мониторинг жоспарын валидациялау аяқталғаннан кейін өтініш беруші мақұлдау алу үшін уәкілетті органға жасалған шартты, валидацияланған жобалау құжаттамасын және мониторинг жоспарын жібереді.";

30-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"30. Офсеттік бірліктерді есепке алу офсеттік бірліктерді көміртегі бірліктерінің сауда жүйесінің операторы оларды жобаның өтініш берушісінің шотына көміртегі бірліктерінің мемлекеттік тізілімінде, парниктік газдар шығарындыларын қысқарту және (немесе) уәкілетті орган бекіткен көміртегі офсетін өткізу туралы есепке сәйкес сіңіруді ұлғайту көлемінде есепке алу арқылы айналымға енгізу жолымен жүзеге асырылады.";

көрсетілген Қағидаларға 5-қосымша осы бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын;

көрсетілген Қағидаларға 6-қосымша осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын.

2. Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министрлігінің Климаттық саясат департаменті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министрлігінің интернет-ресурсында орналастырылуын;

3) осы бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министрлігінің Заң қызметі департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген шаралардың орындалуы туралы мәліметтердің ұсынылуын қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Экология және табиғи ресурстар вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Экология және табиғи ресурстар министрі

Е. Нысанбаев

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Ұлттық экономика министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Қаржы министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Энергетика министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Өнеркәсіп және құрылыс

министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Ауыл шаруашылығы

министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Стратегиялық жоспарлау

және реформалар агенттігі

Ұлттық статистика бюросы

Қазақстан Республикасының Экология және табиғи ресурстар министрі 2025 жылғы 30 қыркүйектегі № 260 бұйрығына 1-қосымша Көміртегі офсетін мақұлдау және офсеттік бірліктер беру қағидаларына 5-қосымшасы

Қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органға ұсынылады.

Әкімшілік деректер нысаны интернет-ресурста орналастырылған:

www.ecogeo.gov.kz.

Әкімшілік нысанның атауы: Көміртегі офсетін іске асыру туралы есеп

Есепті кезең: 20 _ _ жыл.

Әкімшілік деректер нысанының индексі: 1-ОРУО.

Кезеңділігі: біржолғы (офсеттік бірліктерге қажеттілік болған кезде).

Ақпаратты ұсынатын тұлғалар тобы: жеке тұлға, заңды тұлға

немесе көміртегі офсетін жобасын ұсынатын заңды тұлғалар тобы

уәкілетті органның қарауына және мақұлдауына, жобаға өтініш беруші.

Әкімшілік деректер нысанын ұсыну мерзімін: жобаға өтініш беруші дербес белгілейді.

ЖСН/БСН _______________________________________________________

(жеке тұлғалар деректерді ұсынған жағдайда, сондай-ақ жиынтық түрде толтырылмайды)

Жинау әдісі: электронды түрде

№	Атауы	Ақпарат
1.	Жобаға өтініш беруші туралы деректер
2.	Жобаның атауы мен түрін, оның ауқымы мен шекарасын, өткізілетін орнын, офсеттік бірліктерді шығару кезеңінің ұзақтығын және жоба бойынша орындалатын жұмыстардың түрлерін қоса алғанда, жобаның қысқаша сипаттамасы
3.	Есепті кезеңді көрсету
4.	Жоба шеңберінде мониторинг жүргізілетін парниктік газдар шығарындылары және (немесе) сіңірулері туралы, есепті кезеңдегі көміртегі диоксиді тоннасының эквивалентіндегі олардың жалпы көлемін көрсете отырып деректер
5.	Есепті кезеңде жобаны іске асыру нәтижесінде парниктік газдар шығарындыларының қол жеткізілген парниктік газдар азаюы және (немесе) сіңірілуінің ұлғаюы туралы деректер
6.	Парниктік газдар шығарындыларын азайтудың және (немесе) парниктік газдар сіңірулерін ұлғайтудың мәлімделген верификациясы туралы мәліметтер
7.	Жобаның негізгі сценарийінің сипаттамасы
8.	Жобаны іске асыру кезінде мақұлданған жобалық құжаттамадан және мониторинг жоспарынан кез келген елеулі ауытқулар туралы ақпарат
9.	Парниктік газдар шығарындыларын азайтуды және (немесе) олардың сіңірілуін ұлғайтуды есептеу үшін негіз ретінде пайдаланылған критерийлерді, рәсімдерді және құжаттарды сипаттау
10.	Жобаға өтініш берушінің тегі, аты, әкесінің аты (бар болса), қолы
11.	Аккредиттелген органның көміртегі офсетін өткізу туралы есепті верификациялауды растауы:
11.1	Верификацияны жүзеге асыратын аккредиттелген органның толық атауы, бизнес-сәйкестендіру нөмірі
11.2	Аккредиттеу туралы аттестаттың нөмірі мен мерзімі немесе аккредиттеу туралы куәліктің күні, сериясы, нөмірі
11.3	Аккредиттелген органның заңды мекенжайы
11.4	Телефон
11.5	Электрондық пошта
11.6	Верификацияға жауапты адамның тегі, аты, әкесінің аты (бар болса)
12.	Парниктік газдар шығарындыларының және (немесе) сіңірулерінің мынадай көлемде азаюын растау:
12.1	көміртегі диоксиді, тонна
12.2	көміртегі диоксиді эквивалентіндегі парниктік газдардың жалпы шығарындылары, тонна
12.3	аккредиттелген орган басшысының тегі, аты, әкесінің аты (бар болса), қолы

Атауы___________________________________________________________________

Мекежайы_______________________________________________________________

Телефоны________________________________________________________________

Электрондық пошта мекенжайы _____________________________________________

Орындаушы______________________________________________________________

тегі, аты және әкесінің аты (бар болса) қолы

Басшы немесе оның міндетін атқарушы тұлға _________________________________

тегі, аты және әкесінің аты (бар болса) қолы

Басып шығарылатын орын________________________________________

Өтеусіз негізінде әкімшілік деректерді жинауға арналған нысанды толтыру бойынша түсініктеме Көміртекті офсеттің іске асырылуы туралы есеп (нысанның индексі және кезеңділігі)

Көміртегі офсетін іске асыру туралы есепті әзірлеу үшін мәліметтер (бұдан әрі – 5-қосымша), кезеңділігі: офсеттік бірліктерге қажеттілік болған кезде.

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Көміртегі офсетін іске асыру туралы есепті ұсынатын жеке, заңды тұлғалар немесе заңды тұлғалар тобы әкімшілік деректерді жинауға арналған нысанды толтыру бойынша осы түсініктеме.

2. Жобаларға өтініш берушілер есепті кезеңде жобаны іске асыру нәтижесінде парниктік газдар шығарындылары мен парниктік газдар шығарындыларының қол жеткізілген қысқаруы және (немесе) сіңірілуінің ұлғаюы туралы деректерді ұсынады.

3. Парниктік газдар шығарындыларының және (немесе) сіңірілуінің азаюын растайтын көрсеткіштер бір тонна көмірқышқыл газының баламасында толтырылады

4. Есепке жобаға өтініш беруші қол қояды. Есеп қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органға электрондық форматта ұсынылады.

2-тарау. Нысанды толтыру бойынша түсініктеме

5. 1-бағанда жобаға өтініш беруші туралы деректер көрсетіледі.

6. 2-бағанда жобаның атауы мен түрін, оның ауқымы мен шекарасын, өткізілетін орнын, офсеттік бірліктерді шығару кезеңінің ұзақтығын және жоба бойынша орындалатын жұмыстардың түрлерін қоса алғанда, жобаның қысқаша сипаттамасы көрсетіледі.

7. 3-бағанда көміртегі офсетін іске асырудың есепті кезеңі көрсетіледі.

8. 4-бағанда жоба шеңберінде мониторинг жүргізілетін парниктік газдар шығарындылары және (немесе) парниктік газдарды сіңіру туралы деректер көрсетіледі, олардың есепті кезеңдегі жалпы көлемі бір тонна көмірқышқыл газының баламасында көрсетіледі.

9. 5-бағанда есепті кезеңде жобаны іске асыру нәтижесінде парниктік газдар шығарындыларының қол жеткізілген қысқаруы және (немесе) парниктік газдар сіңірілуінің ұлғаюы туралы деректер көрсетіледі.

10. 6-бағанда парниктік газдар шығарындыларының мәлімделген қысқартуларын верификациялау және (немесе) парниктік газдар сіңірілуінің ұлғаюы туралы мәліметтер көрсетіледі.

11. 7-бағанда жобаның негізгі сценарийі сипатталған.

12. 8-бағанда жобаны іске асыру кезінде мақұлданған жобалық құжаттамадан және мониторинг жоспарынан кез келген елеулі ауытқулар туралы ақпарат көрсетіледі.

13. 9-бағанда парниктік газдар шығарындыларын азайтуды және (немесе) олардың сіңуін ұлғайтуды есептеу үшін негіз ретінде пайдаланылған критерийлер, рәсімдер мен құжаттар көрсетіледі.

14. 10-бағанда жобаға өтініш берушінің тегі, аты, әкесінің аты (бар болса), қолы көрсетіледі.

15. 11-бағанда аккредиттелген органның көміртегі офсетін өткізу туралы есепті верификациялағанын растайтын ақпарат:

верификацияны жүзеге асыратын аккредиттелген органның толық атауы, бизнес-сәйкестендіру нөмірі

аккредиттеу туралы аттестаттың нөмірі мен мерзімі немесе аккредиттеу туралы куәліктің күні, сериясы, нөмірі

аккредиттелген органның заңды мекенжайы

телефоны

электрондық поштасы

тексеруге жауапты адамның тегі, аты, әкесінің аты (бар болса) көрсетіледі.

16. 12-бағанда парниктік газдар шығарындыларының және (немесе) сіңірілуінің төмендегенін растайтын ақпарат мынадай көлемде:

көмірқышқыл газы, тонна

көмірқышқыл газының эквивалентіндегі парниктік газдардың жалпы шығарындылары, тонна

аккредиттелген орган басшысының тегі, аты көрсетіледі.

Қазақстан Республикасының Экология және табиғи ресурстар министрі 2025 жылғы 30 қыркүйектегі № 260 бұйрығына 2-қосымша Көміртегі офсетін мақұлдау және офсеттік бірліктер беру қағидаларына 6-қосымша

Мемлекеттік орман қоры учаскелерінде көміртегі офсетін жобаларын іске асыруға

арналған үлгілік шарт № ________

_____________ 20__ ж. "___" _______

(елді мекен)

_________________________________________________________________________

(қарамағында мемлекеттік орман қорының ұсынылатын учаскелері бар мемлекеттік

орман иеленушінің атауы)

мекеме директоры атынан_________________ (бұдан әрі "Мемлекеттік орман

иеленуші" деп аталатын Ереже негізінде әрекет ететін

Т. А.Ә.)_________________________________________________________________,

(заңды немесе жеке тұлғаның атауы)

басшы (директор) атынан___________________________ (Т.А.Ә.) Жарғы негізінде әрекет ететін, бұдан әрі "жобаның өтініш берушісі" деп аталатын, бірлесіп "Тараптар" деп аталатын, төмендегілер туралы осы Шартты жасасты.

1. Шарттың мәні

1. Мемлекеттік орман иеленуші мемлекеттік орман қоры учаскелерінде көміртегі офсеттері жобасын іске асыруға уәкілетті органның оң шешімі негізінде жобаның тұжырымдамасында көрсетілген _____ жылға дейінгі мерзімге, шекараларда және алаңда жобаның өтініш берушісіне мемлекеттік орман қоры жерлерін береді.

2. Жобаға өтініш беруші қызметті жоба тұжырымдамасында (жобалық идеяда), жобалық құжаттамада және мониторинг жоспарында көрсетілген көлемдер (мөлшерлер) шегінде жүзеге асырады.

3. Жобаны іске асыруға арналған төлемақының жыл сайынғы мөлшері орман екпелерін күзету және қорғау жөніндегі іс-шараларды жүзеге асыруды, өртке қарсы және санитарлық іс-шараларды жүргізуді, сондай-ақ орман екпелерін сақтауға бағытталған басқа да іс-шараларды қамтиды.

4. Жобаға өтініш беруші өндірудің үлгілік нормаларына сәйкес күзетуге, қорғауға, өсімін молайтуға және орман өсіруге бағытталған мемлекеттік Мемлекеттік орман иеленушінің есептеріне сәйкес төлемді жүзеге асырады.

5. Осы Шартқа қол қойылғаннан кейін жобаға өтініш беруші Тараптар белгілеген мерзімде жобаны іске асыруға қаражатты Мемлекеттік орман иеленушіге аударады.

2. Тараптардың құқықтары мен міндеттері

Мемлекеттік орман иеленушінің құқықтары мен міндеттері:

6. Ормандарды молықтыру және орман өсіру қағидаларына және олардың сапасын бақылауға және орман шаруашылығы саласындағы заңнамалық актілерге сәйкес мемлекеттік орман қоры учаскелерінде көміртегі офсетін жобасын іске асыруды жүзеге асыру.

7. Осы Шарт шеңберінде Мемлекеттік орман иеленуші:

7.1 өтініш берушінің қаражаты есебінен көміртегі офсетін жобасына сәйкес құрылған орман екпелерін күзетуді және қорғауды қамтамасыз етеді;

7.2. өтініш берушінің қаражаты есебінен тараптардың келісімі бойынша отырғызу және күтім жұмыстарын жүргізу бойынша орындаушы ретінде тартылуы мүмкін.

8. Мемлекеттік орман қоры аумағында:

8.1. орман және табиғат қорғау заңнамасының талаптарын бұзу;

8.2. Шартқа сәйкес нысаналы мақсатта көзделмеген мемлекеттік орман қоры аумағын пайдалану;

8.3. жобаны іске асыру жөніндегі жұмыстарды жүргізу үшін төлемақыны енгізу немесе заманауи емес енгізу;

8.4. осы Шарттың талаптарын бұзу жағдайында қызмет ету құқығын тоқтата тұру және шектеу керек.

Жоба өтініш берушінің құқықтары мен міндеттері:

9. Қағидаларда белгіленген талаптарға сәйкес мемлекеттік орман қоры учаскелерінде көміртегі офсетін жобаларын іске асыру.

10. Шарт талаптары және орман шаруашылығы саласындағы қолданыстағы нормативтік-құқықтық актілер шеңберінде отырғызу жұмыстарын жүргізуге қатысты Мемлекеттік орман иеленушіден түсініктеме сұрату.

11. Орман және табиғат қорғау заңнамасын бұзушылықтарды болдырмау мақсатында отырғызу орындарында нормативтік-құқықтық актілер талаптарының орындалуын қамтамасыз ету туралы мәліметтерді сұрату.

12. Осы Шарттың талаптарын сақтау.

13. Шарттың 5-тармағына сәйкес төлемді жүзеге асыру.

14. Мемлекеттік орман қорына, жануарлар әлеміне және жергілікті халыққа зиян келтіруге жол бермеу.

15. Өтініш беруші отырғызу материалын сатып алуды және жеткізуді ұйымдастыруды дербес жүзеге асырады, Мемлекеттік орман иеленушінің қызметкерлерін тарта отырып, дала жұмыстарын жүргізеді.

16. Жобаның өтініш берушісі іске асырылып жатқан көміртекті офсет жобасының қосымша болуын қамтамасыз етуге міндеттенеді. Егер жоба Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес міндетті болып табылмаса, бұрын мемлекеттік бағдарламалар есебінен қаржыландырылмаса, сондай-ақ көміртегі қорын сіңіру көлемін растайтын есептеулер болса, қосымша дәлелденген болып есептеледі. Қосымшаны растау үшін жобаның өтініш берушісі негізгі сценарийді талдауды ұсынады.

17. Жобаның өтініш берушісі жобаны іске асырудың жоғары сапасын қамтамасыз етуге міндеттенеді. Жобаның сапасы осы Қағидаларға сәйкес жобалық құжаттаманы әзірлеумен, сондай-ақ жинақталған көміртекті жоғалтудың алдын алу тетіктерін (мысалы, өрттер, заңсыз кесу немесе өзге де тәуекелдер нәтижесінде) іске асырумен расталады. Жобаға енгізілген учаскелер көміртектің ұзақ мерзімді және тұрақты сіңуіне кедергі келтіретін басқа мақсаттарда пайдаланылмауы тиіс.

3. Тараптардың жауапкершілігі

18. Тараптар осы Шарт бойынша өз міндеттемелерін орындамаған немесе тиісінше орындамаған жағдайда, Тараптар Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына және осы Шартқа сәйкес жауапты болады.

4. Форс-мажор

19. Егер бұл орындамау дүлей зілзалалар, соғыстар, ереуілдер және Тараптардың бақылауынан тыс басқа да мән-жайлар сияқты еңсерілмейтін күш (форс-мажор) мән-жайларының салдары болып табылса, Тараптар осы Шарт бойынша міндеттемелерді ішінара немесе толық орындамағаны үшін жауапкершіліктен босатылады.

5. Дауларды қарау тәртібі

20. Осы Шарттың орындалуына байланысты туындаған барлық даулар мен келіспеушіліктер келіссөздер және қосымша келісім жасасу жолымен шешіледі. Тараптар келіспеген жағдайда даулар Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес сот тәртібімен қаралуға тиіс.

6. Басқа шарттар

21. Осы Шартқа барлық өзгерістер мен толықтырулар, егер олар жазбаша нысанда ресімделген және екі тарап қол қойған жағдайда ғана жарамды болады.

22. Осы Шарт заң күші тең Тараптардың әрқайсысы үшін бір-бірден екі данада жасалды.

7. Шарттың қолданысы

23. Осы Шарт оған қол қойылған күнінен бастап күшіне енеді және осы Шарттың 1-тармағында белгіленген мерзімге қолданылады.

8. Тараптардың заңды мекенжайлары мен банктік деректемелері

Мемлекеттік орман иеленуші _______________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болса)) _______________________________ _______________________________ заңды тұлғаның толық атауы) Орналасқан жері ______________ _______________________________ БСН ___________________________ Есеп айырысу шоты ________________ _____________________________ (қолы) Мөр орны (бар болса)

Жобаның өтініш берушісі _______________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болса)) _______________________________ ______________________________ жеке немесе заңды тұлғаның толық атауы) Орналасқан жері _______________________________________________ ЖСН немесе БСН __________________ Есеп айырысу шоты __________________ _____________________________ (қолы) Мөр орны (бар болса)