Об утверждении Типовых правил эксплуатации ирригационных и коллекторно-дренажных систем

Приказ и.о. Министра водных ресурсов и ирригации Республики Казахстан от 24 июля 2025 года № 181-НҚ. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 25 июля 2025 года № 36506

В соответствии с пунктом 3 статьи 114 Водного кодекса Республики Казахстан, ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые Типовые правила эксплуатации ирригационных и коллекторно-дренажных систем.

2. Департаменту развития водохозяйственных сооружений Министерства водных ресурсов и ирригации Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства водных ресурсов и ирригации Республики Казахстан после его официального опубликования.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра водных ресурсов и ирригации Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

И.о. Министра водных ресурсов и ирригации Республики Казахстан

Е. Ибрайханов

"СОГЛАСОВАН"
Министерство национальной экономики
Республики Казахстан

Утверждены приказом И.о. Министра водных ресурсов и ирригации Республики Казахстан от 24 июля 2025 года № 181-НҚ

Типовые правила эксплуатации ирригационных и коллекторно-дренажных систем

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Типовые правила эксплуатации ирригационных и коллекторно-дренажных систем (далее – Правила) разработаны в соответствии с пунктом 3 статьи 114 Водного кодекса Республики Казахстан и определяют порядок эксплуатации ирригационных и коллекторно-дренажных систем (далее - Систем).

2. Cистемы подразделяются на магистральные, межхозяйственные и внутрихозяйственные.

3. Магистральные системы межгосударственного, межрегионального и межрайонного значения находятся в государственной собственности, межхозяйственные системы могут находиться в частной собственности.

4. Основной целью эксплуатации систем является создание гидромелиоративных условий для регулирования мелиоративных режимов почв орошаемых земель, с учетом особенности нормативной потребности почвы и сельскохозяйственных культур.

5. В настоящих Правилах используются следующие основные понятия:

1) текущий ремонт – комплекс работ, предусматривающих замену или восстановление отдельных элементов конструкции систем, за исключением несущих элементов;

2) проектная организация – предприятие, спроектировавшее объект (сооружение) или специализированное предприятие по проектированию систем;

3) капитальный ремонт – комплекс работ, предусматривающих замену или восстановление несущих элементов конструкции систем;

4) эксплуатация - стадия жизненного цикла систем, на которой оно используется по назначению, поддерживается в исправном состоянии и восстанавливается вплоть до приобретения им первоначальных параметров, определенных проектом строительства;

5) режим эксплуатации - интенсивность использования систем по назначению с параметрами, определяемыми проектом строительства или установленными в процессе их эксплуатации;

6) условия эксплуатации - совокупность факторов, действующих на системы при их эксплуатации;

7) реконструкция - комплекс работ по восстановлению, улучшению параметров систем или изменению их назначения при новом режиме эксплуатации;

8) уполномоченный орган в области охраны и использования водного фонда (далее - уполномоченный орган) - центральный исполнительный орган, осуществляющий руководство и межотраслевую координацию в области охраны и использования водного фонда;

9) водный объект - постоянное или временное сосредоточение вод в естественных или искусственных рельефах суши либо в недрах, имеющее границы, естественный или регулируемый водный режим, за исключением накопителей сточных вод;

10) ирригационные системы – это совокупность инженерных сооружений, оборудования и устройств, предназначенных для искусственного орошения сельскохозяйственных угодий с целью повышения урожайности и устойчивости сельского хозяйства к засухам;

11) коллекторные-дренажные системы - это дренажные системы предназначенные для понижения уровня грунтовых вод путем отвода излишнего их объема за пределами массива орошения;

12) техническое состояние - совокупность подверженных изменению в процессе эксплуатации параметров систем, характеризуемых в определенный момент времени признаками, установленными наблюдениями;

13) техническое обслуживание - ежедневный комплекс работ по поддержанию исправности и работоспособности систем для использования их по назначению (регулировка, смазка, крепление болтовых соединений, локальная очистка дна и откосов канала от зарастания и заиления, а также содержание в чистоте и в исправности водовыпусков, устройств и средств для водоучета, труб мостов, приканальных эксплуатационных дорог и полос);

14) гидрометрический пост - элемент сети наблюдений за поверхностными водами, обеспечивающий получение оперативных и долговременных данных о режиме водных объектов.

6. Эксплуатация систем осуществляется физическими или юридическими лицами, на праве собственности, имущественного найма (аренды) либо доверительного управления, при этом эксплуатация осуществляется в пределах полномочий, установленных соответствующими договорами в соответствии с Гражданским кодексом Республики Казахстан (далее - собственник).

Глава 2. Порядок эксплуатации ирригационных систем

7. В процессе эксплуатации ирригационных систем обеспечивается соблюдение следующих условий:

1) техническая исправность каналов, трубопроводов, насосных станций и распределительных сооружений;

2) предотвращение зарастания, заиливания, деформаций каналов и утрат проектной пропускной способности;

3) соблюдение утвержденного водного режима, соответствующего графикам подачи воды;

4) организация оперативного и достоверного учета объемов поданной и использованной воды;

5) минимизация потерь воды на фильтрацию, сброс и утечки.

8. Графики водоподачи разрабатываются с учетом:

1) схемы расположения орошаемых участков;

2) проектной пропускной способности ирригационных каналов;

3) структуры посевов и агротехнических норм полива;

4) коэффициентов полезного действия (КПД) поливной техники и ирригационной системы.

9. Реконструкция и капитальный ремонт ирригационных систем не является основанием для полного прекращения водоподачи, в случае аварийной ситуации на канале возможно прекращение подачи воды до его устранения, с уведомлением всех водопользователей.

10. Функции по эксплуатации и обслуживанию гидрометрических постов возлагаются на их собственников.

11. В процессе эксплуатации гидрометрических постов обеспечивается:

1) надлежащая установка и фиксация оборудования в соответствии с технической документацией;

2) регулярная проверка, очистка и калибровка измерительных приборов;

3) сохранность, достоверность и периодичность фиксации данных в журналах наблюдений или цифровых платформах.

12. В случае выхода гидрометрического оборудования из строя собственнику необходимо незамедлительно принять меры по восстановлению его работоспособности или установке резервных средств учета в течение 2 (два) календарных дней с момента обнаружение неполадок с уведомлением бассейновой водной инспекции по охране и регулированию использования водных ресурсов.

13. Техническое обслуживание ирригационных систем осуществляется с целью обеспечения их надлежащего состояния и функционирования, поддержания эксплуатационных характеристик в соответствии с проектными параметрами.

14. В рамках технического обслуживания ирригационных систем выполняются следующие мероприятия:

1) очистка оросительных каналов и других элементов системы от сорной растительности, наносов, мусора и ила;

2) восстановление поврежденных участков облицовки, откосов, дна и водоразделительных сооружений;

3) проведение профилактических работ по техническому обслуживанию затворов, подъемных механизмов, шлюзов и других регулирующих устройств;

4) выполнение антикоррозийной обработки и покраски металлических элементов;

5) устранение протечек, утечек и иных дефектов, влияющих на эффективность системы;

6) содержание в надлежащем состоянии эксплуатационных дорог и полос отвода;

7) проведение мероприятий по сезонной консервации после завершения вегетационного периода.

15. Результаты технического обслуживания заносятся в эксплуатационную документацию (журналы технического осмотра, акты выполненных работ, графики профилактических мероприятий).

16. Собственник обеспечивает:

1) круглосуточный мониторинг работы насосных агрегатов;

2) соблюдение установленного режима включения, отключения и регулирования подачи воды;

3) проведение регламентных и внеплановых осмотров, текущего и капитального ремонта насосного оборудования, в том числе подготовка станции к сезонной эксплуатации (весенний запуск, осенняя консервация);

4) содержание в исправном состоянии систем электропитания, обогрева, дренажа, вентиляции и автоматики;

5) наличие резерва основных узлов и агрегатов.

17. При эксплуатации насосных станций предусматриваются мероприятия по предупреждению и устранению следующих рисков:

1) гидравлические удары при внезапном отключении питания или нарушении режима подачи воды;

2) перегрев и короткое замыкание в электросетях;

3) затопление насосного отсека;

4) засорение решеток, фильтров и затворных устройств.

18. Собственникам необходимо ведение журнала регистрации инцидентов и в каждой декаде месяца проводить профилактические работы.

19. После окончании поливного сезона осуществляется консервация насосной станции, включающая:

1) слив воды из насосов, трубопроводов и запорной арматуры;

2) отключение питания и осушение узлов;

3) проведение профилактических работ и плановой ревизии.

20. Консервация насосных станции осуществляется в течение 10 (десять) рабочих дней после завершения подачи воды в поливной сезон.

По результатам консервации насосных станции составляется акт, подписанный ответственными специалистами (инженером, электриком, оператором), с указанием перечня выполненных мероприятий.

Акт приобщается к технической документации насосной станции.

21. В зимний период на работающих станциях обеспечивается:

1) меры теплоизоляции и обогрева помещений и оборудования;

2) очистка от наледи, снега, мусора;

3) проверка и подготовка аварийных схем электропитания и откачки.

Глава 3. Порядок эксплуатации коллекторно-дренажных систем

22. Эксплуатация коллекторно-дренажных систем направлена на регулирование уровня грунтовых вод и предотвращение процессов вторичного засоления, заболачивания и деградации орошаемых земель, путем отведения дренажных вод.

23. При эксплуатации коллекторно-дренажных систем обеспечивается:

1) техническая исправность скважин вертикального дренажа, горизонтальных дрен, коллекторов, водоотводящих каналов, насосных станций и сооружений;

2) своевременное удаление избыточной влаги за пределы дренажа, орошаемого земельного участка;

3) очистка от засоров, зарастания и заиления;

4) поддержание нормативного уровня грунтовых вод;

5) функционирование систем энергообеспечения и автоматизации.

24. Эксплуатация вертикального дренажа осуществляется при наличии:

1) систем дистанционного мониторинга и управления;

2) приборов учета откачанной воды;

3) технической документации на каждую скважину.

25. Техническое обслуживание коллекторно-дренажных систем направлено на обеспечение бесперебойного функционирования дренажной инфраструктуры, предупреждение подтоплений, вторичного засоления почв и деградации орошаемых земель.

26. Обслуживание коллекторно-дренажных систем включает:

1) проведение работ по очистке дрен, коллекторов, водоприемных и выпускных сооружений от засоров, заилений и иных отложений;

2) обследование и ремонт поврежденных участков трубопроводов, соединений и конструктивных элементов системы;

3) мониторинг уровня грунтовых вод и при необходимости корректировку режима водоотведения;

4) выполнение сезонных профилактических мероприятий по обеспечению устойчивой работы системы в различных климатических условиях.

27. При эксплуатации вертикального дренажа собственниками обеспечивается ведение технической и эксплуатационной документации по каждой дренажной скважине, включая технические паспорта, журналы осмотров и обслуживания.

Ирригациялық және коллекторлық-дренаждық жүйелерді пайдаланудың үлгілік қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Су ресурстары және ирригация министрінің м.а. 2025 жылғы 24 шiлдедегi № 181-НҚ бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2025 жылғы 25 шiлдеде № 36506 болып тіркелді

Қазақстан Республикасы Су кодексінің 114-бабының 3-тармағына сәйкес, БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған ирригациялық және коллекторлық-дренаждық жүйелерді пайдаланудың үлгілік қағидалары бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Су ресурстары және ирригация министрлігінің Су шаруашылығы құрылыстарын дамыту департаменті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Су ресурстары және ирригация министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасы Су ресурстары және ирригация вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Су ресурстары және ирригация Министрі м.а.

Е. Ибрайханов

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Ұлттық экономика министрлігі

Қазақстан Республикасы Су ресурстары және ирригация Министрі м.а. 2025 жылғы 24 шілдедегі № 181-НҚ Бұйрықпен бекітілген

Ирригациялық және коллекторлық-дренаждық жүйелерді пайдаланудың үлгілік қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы ирригациялық және коллекторлық-дренаждық жүйелерді пайдаланудың үлгілік қағидалары (бұдан әрі-қағидалар) Қазақстан Республикасы Су кодексінің 114-бабының 3-тармағына сәйкес әзірленді және ирригациялық және коллекторлық-дренаждық жүйелерді (бұдан әрі-жүйелер) пайдалану тәртібін айқындайды.

2. Жүйелер магистральдық, шаруашылықаралық және шаруашылықішілік болып бөлінеді.

3. Мемлекетаралық, өңіраралық және ауданаралық маңызы бар магистральдық жүйелер мемлекеттік меншікте болады, шаруашылықаралық жүйелер жеке меншікте болуы мүмкін.

4. Жүйелерді пайдаланудың негізгі мақсаты топырақ пен ауыл шаруашылығы дақылдарының нормативтік қажеттілігінің ерекшеліктерін ескере отырып, суармалы жерлердің мелиоративтік топырақ режимдерін реттеу үшін гидромелиорациялық жағдайлар жасау болып табылады.

5. Осы Қағидаларда келесі негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) ағымдағы жөндеу - көтергіш элементтерді қоспағанда, жүйелер конструкциясының жекелеген элементтерін ауыстыруды немесе қалпына келтіруді көздейтін жұмыстар кешені;

2) жобалау ұйымы - объектіні (құрылысты) немесе жүйелерді жобалау жөніндегі мамандандырылған кәсіпорынды жобалаған кәсіпорын;

3) күрделі жөндеу - жүйелер конструкциясының көтергіш элементтерін ауыстыруды немесе қалпына келтіруді көздейтін жұмыстар кешені;

4) пайдалану - ол мақсаты бойынша пайдаланылатын, жарамды күйде ұсталатын және құрылыс жобасында айқындалған Бастапқы параметрлерді сатып алғанға дейін қалпына келтірілетін жүйелердің өмірлік циклінің кезеңі;

5) пайдалану режимі - құрылыс жобасында айқындалатын немесе оларды пайдалану процесінде белгіленген параметрлері бар жүйелерді мақсаты бойынша пайдалану қарқындылығы;

6) пайдалану шарттары - оларды пайдалану кезінде жүйелерге әсер ететін факторлардың жиынтығы;

7) реконструкциялау - жаңа пайдалану режимі кезінде жүйелердің параметрлерін қалпына келтіру, жақсарту немесе олардың мақсатын өзгерту жөніндегі жұмыстар кешені;

8) су қорын қорғау және пайдалану саласындағы уәкілетті орган (бұдан әрі - уәкілетті орган) - су қорын қорғау және пайдалану саласындағы басшылықты және салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

9) су объектісі - сарқынды сулардың жинақтауыштарын қоспағанда, шекаралары, табиғи немесе реттелетін су режимі бар сулардың құрлықтың табиғи немесе жасанды рельефтерінде не жер қойнауында тұрақты немесе уақытша шоғырлануы;

10) ирригация жүйелері - ауыл шаруашылығының өнімділігі мен құрғақшылыққа төзімділігін арттыру мақсатында ауыл шаруашылығы алқаптарын жасанды суаруға арналған инженерлік құрылыстардың, жабдықтар мен құрылғылардың жиынтығы;

11) коллекторлық - дренаждық жүйелер - суару массивінен тыс олардың артық көлемін бұру жолымен жер асты суларының деңгейін төмендетуге арналған дренаждық жүйелер;

12) техникалық жай - күйі-пайдалану процесінде өзгеріске ұшыраған, белгілі бір уақытта бақылаулармен белгіленген белгілермен сипатталатын жүйелер параметрлерінің жиынтығы;

13) техникалық қызмет көрсету - жүйелерді мақсатына қарай пайдалану үшін олардың жарамдылығы мен жұмысқа қабілеттілігін қолдау жөніндегі жұмыстардың күнделікті кешені (реттеу, майлау, болтты қосылыстарды бекіту, арнаның түбін және еңістерін өсуден және шөгуден жергілікті тазалау, сондай-ақ су шығарғыштарды, суды есепке алуға арналған құрылғылар мен құралдарды, көпір құбырларын, арналық пайдалану құралдарын таза және жарамды ұстау жолдар мен жолақтар);

14) гидрометриялық пост - су объектілерінің режимі туралы жедел және ұзақ мерзімді деректерді алуды қамтамасыз ететін жер үсті суларын бақылау желісінің элементі.

6. Жүйелерді пайдалануды жеке немесе заңды тұлғалар меншік, мүліктік жалдау (жалға алу) не сенімгерлік басқару құқығымен жүзеге асырады, бұл ретте пайдалану Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексіне (бұдан әрі - меншік иесі) сәйкес тиісті шарттарда белгіленген өкілеттіктер шегінде жүзеге асырылады.

2 тарау. Ирригация жүйелерін пайдалану тәртібі

7. Ирригациялық жүйелерді пайдалану процесінде келесі шарттардың сақталуы қамтамасыз етіледі:

1) арналардың, құбырлардың, сорғы станцияларының және тарату құрылыстарының техникалық жарамдылығы;

2) арналардың өсуін, толып кетуін, деформациялануын және жобалық өткізу қабілетінің жоғалуын болдырмау;

3) су беру кестесіне сәйкес бекітілген су режимін сақтау;

4) берілген және пайдаланылған су көлемдерінің жедел және дәйекті есебін ұйымдастыру;

5) сүзуге, ағызуға және ағып кетуге судың жоғалуын азайту.

8. Сумен жабдықтау кестесі келесіні ескере отырып әзірленеді:

1) суармалы учаскелердің орналасу схемалары;

2) ирригациялық арналардың жобалық өткізу қабілеті;

3) егіс құрылымдары және суарудың агротехникалық нормалары;

4) суару техникасы мен суару жүйесінің пайдалы әсер ету коэффициенттері (тиімділік).

9. Суару жүйелерін реконструкциялау және күрделі жөндеу су беруді толық тоқтату үшін негіз болып табылмайды, арнада авариялық жағдай болған жағдайда барлық су пайдаланушыларды міндетті түрде хабардар ете отырып, су беруді ол жойылғанға дейін тоқтатуға болады.

10. Гидрометриялық бекеттерді пайдалану және оларға қызмет көрсету жөніндегі функциялар олардың иелеріне жүктеледі.

11. Гидрометриялық бекеттерді пайдалану процесінде:

1) Техникалық құжаттамаға сәйкес жабдықты тиісті түрде орнату және бекіту;

2) өлшеу аспаптарын үнемі тексеру, тазалау және калибрлеу;

3) бақылау журналдарында немесе цифрлық платформаларда деректерді тіркеудің сақталуы, дұрыстығы және кезеңділігі.

12. Гидрометриялық жабдық істен шыққан жағдайда меншік иесі Су ресурстарын қорғау және пайдалануды реттеу жөніндегі бассейндік су инспекциясын хабардар ете отырып, ақаулықтарды анықтаған сәттен бастап 2 (екі) күнтізбелік күн ішінде оның жұмысқа қабілеттілігін қалпына келтіру немесе резервтік есепке алу құралдарын орнату бойынша дереу шаралар қабылдауы қажет.

13. Суару жүйелеріне техникалық қызмет көрсету олардың тиісті жағдайы мен жұмыс істеуін қамтамасыз ету, жобалау параметрлеріне сәйкес пайдалану сипаттамаларын сақтау мақсатында жүзеге асырылады.

14. Ирригациялық жүйелерге техникалық қызмет көрсету шеңберінде келесі іс-шаралар орындалады:

1) суару арналарын және жүйенің басқа элементтерін арамшөптерден, шөгінділерден, қоқыстардан және шламдардан тазарту;

2) қаптаманың, еңістердің, түбінің және су бөлу құрылыстарының бүлінген учаскелерін қалпына келтіру;

3) ысырмаларға, көтергіш механизмдерге, шлюздерге және басқа да реттеуші құрылғыларға техникалық қызмет көрсету бойынша профилактикалық жұмыстарды жүргізу;

4) металл элементтерді коррозияға қарсы өңдеуді және бояуды орындау;

5) жүйенің тиімділігіне әсер ететін ағып кетулерді, ағып кетулерді және өзге де ақауларды жою;

6) пайдалану жолдары мен бөлу жолақтарын тиісті жағдайда ұстау;

7) вегетациялық кезең аяқталғаннан кейін маусымдық консервациялау жөніндегі іс-шараларды жүргізу;

15. Техникалық қызмет көрсету нәтижелері пайдалану құжаттамасына (техникалық байқау журналдары, орындалған жұмыстар актілері, профилактикалық іс-шаралар кестелері) енгізіледі.

16. Меншік иесі қамтамасыз етеді:

1) сорғы қондырғыларының жұмысын тәулік бойы бақылау;

2) суды қосудың, ажыратудың және беруді реттеудің белгіленген режимін сақтау;

3) сорғы жабдығына регламенттік және жоспардан тыс тексерулер, ағымдағы және күрделі жөндеу жүргізу, оның ішінде станцияны маусымдық пайдалануға дайындау (көктемгі іске қосу, күзгі консервациялау);

4) электрмен жабдықтау, жылыту, дренаж, желдету және автоматика жүйелерін жарамды күйде ұстау;

5) негізгі тораптар мен агрегаттар резервінің болуы.

17. Сорғы станцияларын пайдалану кезінде келесідегідей тәуекелдердің алдын алу және жою жөніндегі іс-шаралар көзделеді:

1) кенеттен электр қуаты өшкенде немесе су беру режимі бұзылғанда гидравликалық соққылар;

2) электр желілеріндегі қызып кету және қысқа тұйықталу;

3) сорғы бөлігінің су басуы;

4) торлардың, сүзгілердің және ысырма құрылғыларының бітелуі;

5) инциденттерді тіркеу журналын жүргізу және айдың әр онкүндігінде профилактикалық жұмыстар жүргізу қажет.

18. Меншік иелері оқиғаларды тіркеу журналын жүргізіп, айдың әр онкүндігінде профилактикалық жұмыстар жүргізуі керек.

19. Суару маусымы аяқталғаннан кейін сорғы станциясының консервациясы жүзеге асырылады, оның ішінде:

1) сорғылардан, құбырлардан және бекіту арматурасынан суды ағызу;

2) электр қуатын өшіру және тораптарды ағызу;

3) профилактикалық жұмыстар мен жоспарлы ревизия жүргізу.

20. Сорғы станциясын консервациялау суару маусымында су беру аяқталғаннан кейін 10 (он) жұмыс күні ішінде жүзеге асырылады.

Сорғы станциясын консервациялау нәтижелері бойынша орындалған іс-шаралардың тізбесін көрсете отырып, жауапты мамандар (инженер, электрик, оператор) қол қойған акт жасалады;

Акт сорғы станциясының техникалық құжаттамасына қоса тіркеледі.

21. Қысқы кезеңде жұмыс істейтін станцияларда:

1) үй-жайлар мен жабдықтарды жылу оқшаулау және жылыту шаралары;

2) мұздан, қардан, қоқыстан тазарту;

3) электрмен қоректендірудің және айдаудың авариялық схемаларын тексеру және дайындау.

3-тарау. Коллекторлық-дренаждық жүйелерді пайдалану тәртібі

22. Коллекторлық-дренаждық жүйелерді пайдалану жер асты суларының деңгейін реттеуге және дренаждық суларды бұру арқылы суармалы жерлердің қайталама тұздану, батпақтану және тозу процестерін болдырмауға бағытталған.

23. Коллекторлық-дренаждық жүйелерді пайдалану кезінде:

1) тік дренаж ұңғымаларының, көлденең дренаждардың, коллекторлардың, су бұру арналарының, сорғы станциялары мен құрылыстарының техникалық жарамдылығы;

2) дренаждан, суармалы жер учаскесінен тыс артық ылғалды уақтылы алып тастау;

3) бітелуден, өсіп кетуден және лайланудан тазарту;

4) жер асты суларының нормативтік деңгейін ұстап тұру;

5) энергиямен қамтамасыз ету және автоматтандыру жүйелерінің жұмыс істеуі.

24. Тік дренажды пайдалану болған жағдайда жүзеге асырылады:

1) қашықтан мониторинг және басқару жүйелері;

2) сорылған суды есепке алу аспаптары;

3) әрбір ұңғымаға арналған техникалық құжаттама.

25. Коллекторлық-дренаждық жүйелерге техникалық қызмет көрсету дренаждық инфрақұрылымның үздіксіз жұмыс істеуін қамтамасыз етуге, су басудың, топырақтың қайталама тұздануының және суармалы жерлердің тозуының алдын алуға бағытталған.

26. Коллекторлық-дренаждық жүйелерге қызмет көрсету мыналарды қамтиды:

1) дренаждарды, коллекторларды, су қабылдау және шығару құрылыстарын бітелулерден, шөгінділерден және өзге де шөгінділерден тазарту жөніндегі жұмыстарды жүргізу;

2) құбырлардың, қосылыстардың және жүйенің құрылымдық элементтерінің зақымдалған учаскелерін тексеру және жөндеу;

3) жер асты суларының деңгейін мониторингілеу және қажет болған жағдайда су бұру режимін түзету;

4) әртүрлі климаттық жағдайларда жүйенің тұрақты жұмысын қамтамасыз ету бойынша маусымдық профилактикалық іс-шараларды орындау.

27. Тік дренажды пайдалану кезінде меншік иелері техникалық паспорттарды, тексеру және қызмет көрсету журналдарын қоса алғанда, әрбір дренаждық ұңғыма бойынша техникалық және пайдалану құжаттамасын жүргізуді қамтамасыз етеді.