ИПС "Әділет"

ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Внести в приказ исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 31 июля 2017 года № 517 "Об утверждении Правил определения уровня квалификации авиационного персонала" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 15600) следующие изменения:

в Правилах определения уровня квалификации авиационного персонала, утвержденных указанным приказом:

Главу 1 и 2 изложить в следующей редакции:

"Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Правила определения уровня квалификации авиационного персонала (далее – Правила) разработаны в соответствии с подпунктом 41-70) пункта 1 статьи 14 Закона Республики Казахстан "Об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации" (далее – Закон) и определяют порядок определения уровня квалификации авиационного персонала.

2. В настоящих Правилах применяются следующие термины и определения:

1) авиационный персонал – физические лица, имеющие специальную и (или) профессиональную подготовку, осуществляющие деятельность по выполнению и обеспечению полетов воздушных судов, воздушных перевозок и авиационных работ, техническому обслуживанию воздушных судов, организации и обслуживанию воздушного движения, управлению воздушным движением;

2) свидетельство авиационного персонала – документ, подтверждающий квалификацию и полномочия авиационного персонала;

3) уполномоченная организация в сфере гражданской авиации (далее – уполномоченная организация) – акционерное общество со стопроцентным участием государства в уставном капитале, осуществляющее деятельность, направленную на обеспечение устойчивого развития отрасли гражданской авиации Республики Казахстан, безопасности полетов и авиационной безопасности;

4) специальная отметка – дополнительная запись, сделанная в свидетельстве, в которой указываются особые условия, права или ограничения, включая отметку об уровне владения языком, и информация, относящаяся к этому свидетельству;

5) оценщик специалиста по техническому обслуживанию воздушных судов (далее – оценщик) - физическое лицо, обладающее соответствующей квалификацией, назначенное уполномоченной организацией и уполномоченное проводить проверку практических навыков специалистов технического обслуживания воздушных судов (далее - ТО ВС) с целью выдачи свидетельства авиационного персонала и внесения квалификационных и (или) специальных отметок;

6) специалист обслуживания воздушного движения (далее - ОВД) - физическое лицо, имеющее специальную и (или) профессиональную подготовку, имеющее или претендующее на получение свидетельства авиационного персонала (диспетчер ОВД, диспетчер-инструктор ОВД, экзаменатор ОВД);

7) квалификация – сочетание знаний, навыков и отношения к выполняемым служебным обязанностям, требуемых для выполнения задачи на предписанном уровне;

8) квалификационная отметка – запись, сделанная в свидетельстве или имеющая к нему отношение, являющаяся его неотъемлемой частью, в которой указываются особые условия, права или ограничения, относящиеся к этому свидетельству;

9) квалификационный экзамен – процедура оценки теоретических знаний и проверка практических навыков авиационного персонала, проводимая в целях определения или подтверждения уровня их квалификации и допуска к самостоятельной профессиональной деятельности;

10) квалификационная проверка (proficiency check) – демонстрация умений, необходимых для продления квалификационных отметок, включая устный экзамен (если предусмотрено);

11) квалификационная комиссия (далее - комиссия) – постоянно действующий орган уполномоченной организации, осуществляющий деятельность в соответствии с ее положением, утверждаемым первым руководителем уполномоченной организации или лицом его замещающим;

12) компетентностная система подготовки и оценки – система подготовки и оценки авиационного персонала, для которой характерны ориентация на результаты, особое внимание к стандартам эффективности выполнения операций и измерению этих стандартов, а также разработка учебного курса на основе установленных стандартов эффективности;

13) экзаменатор – физическое лицо, обладающее соответствующей квалификацией, назначенное уполномоченной организацией и уполномоченное проводить оценку теоретических знаний и проверку практических навыков авиационного персонала с целью выдачи или продления свидетельства авиационного персонала, внесения и (или) продления квалификационных и (или) специальных отметок;

14) компетентность – измерение возможностей человека, используемое для достоверного прогнозирования успешного выполнения конкретной работы. Компетентность проявляется и наблюдается через действия, которые мобилизуют соответствующие знания, навыки и установки на осуществление деятельности или выполнение задач при определенных условиях;

15) экзаменатор уполномоченной организации – авиационный инспектор уполномоченной организации, осуществляющий контроль за деятельностью физических лиц, определяющих уровень квалификации авиационного персонала, назначенных уполномоченной организацией;

16) проверка летных навыков (skill test) – демонстрация практических навыков для получения свидетельства или внесения квалификационной отметки, включая также устные экзамены, которые могут потребоваться;

17) кандидат – физическое лицо, претендующий на прохождение квалификационного экзамена.

3. Уровень квалификации авиационного персонала определяется путем проведения квалификационного экзамена.

4. Обязательным условием проведения квалификационного экзамена является полное завершение кандидатом всех предшествующих процедур, предусмотренных квалификационными требованиями для выдачи или продления срока действия свидетельства авиационного персонала, внесения и (или) продления срока действия квалификационной и (или) специальной отметки (обучение, стажировка, тренажерная подготовка, летная подготовка).

5. Оценка теоретических знаний и проверка практических навыков кандидата проверяются на соответствие:

1) Закона;

2) требованиям стандартов и рекомендуемой практики Международной организации гражданской авиации (далее – ИКАО).

6. В целях контроля и соблюдения требований настоящих правил при приеме экзаменов по дисциплинам ATPL и экзаменов по модульной подготовке специалистов по ТО ВС присутствует представитель уполномоченной организации.

7. Уровень квалификации авиационного персонала определяется экзаменатором или оценщиком, назначаемым уполномоченной организацией в соответствии с главой 7 настоящих Правил.

8. Уровень квалификации авиационного персонала легкой и сверхлегкой авиации, не участвующего в коммерческих воздушных перевозках, определяется постоянно действующими квалификационными комиссиями некоммерческих организаций, объединяющих эксплуатантов воздушных судов в соответствии с настоящими Правилами.

Квалификационные комиссии некоммерческих организаций, объединяющих эксплуатантов воздушных судов, осуществляют свою деятельность в соответствии с руководством по деятельности квалификационной комиссии некоммерческой организации согласно приложению 1 к настоящим Правилам.

9. Положительный результат квалификационного экзамена является основанием для выдачи свидетельства авиационного персонала, а также внесения и (или) продления срока действия квалификационной и (или) специальной отметки.

10. Экзаменатор (оценщик) осуществляет свою деятельность в соответствии с руководством для экзаменаторов (оценщиков), разработанным и утвержденным уполномоченной организацией согласно приложению 2 к настоящим Правилам.

11. До проведения квалификационного экзамена экзаменатор (оценщик):

1) проверяет готовность необходимых технических средств и рабочих мест;

2) проверяет наличие необходимых тестовых заданий, контрольных листов;

3) ознакомляет кандидата с инструкцией по технике безопасности;

4) предупреждает кандидата о том, что начинать квалификационный экзамен можно только по указанию экзаменатора (оценщика);

5) проводит инструктаж кандидата о порядке проведения квалификационного экзамена.

12. Инструктаж кандидата о порядке проведения квалификационного экзамена содержит следующую информацию:

1) предупреждение кандидата о том, что ведется аудио-видео запись;

2) количество и наименование предметов (модулей), по которым будет проводиться квалификационный экзамен;

3) количество тестовых вопросов в задании;

4) время, выделенное на сдачу квалификационного экзамена;

5) пороговый уровень для успешного прохождения квалификационного экзамена;

6) порядок повторной сдачи квалификационного экзамена, в случае неуспешной сдачи, а также в случае нарушения требований пункта 20 настоящих Правил;

7) порядок подачи апелляционного заявления, в случае несогласия с результатом квалификационного экзамена.

13. Экзаменатор отвечает на вопросы кандидатов, касающиеся процедуры проведения квалификационного экзамена. Время инструктажа не входит во время выполнения квалификационного экзамена.

14. Записи на электронных и бумажных носителях, относящиеся к квалификационному экзамену, хранятся 5 (пять) лет.

Видеозапись проведения квалификационного экзамена хранится не менее 7 (семи) рабочих дней.

15. Экзаменатор (оценщик) не проводит квалификационный экзамен кандидату, в отношении которого он выступал инструктором в предшествующий экзамену период.

16. Экзаменатор или оценщик проводят квалификационный экзамен в отношении кандидата с целью выдачи или продления свидетельства авиационного персонала, внесения и (или) продления квалификационных и (или) специальных отметок, обладателями которых они являются.

17. Тестирование теоретических знаний с целью выдачи свидетельства авиационного персонала осуществляется уполномоченной организацией или по согласованию с уполномоченной организацией назначенным экзаменатором.

18. В случае невозможности продолжения оценки теоретических знаний или практических навыков вследствие непреодолимой силы (стихийные явления, военные действия и т. п.), а также по причине технических неполадок оценка теоретических знаний и проверка практических навыков приостанавливается.

В этом случае экзаменатор оформляет акт о приостановлении процедуры оценки теоретических знаний по форме согласно приложению 3 к настоящим Правилам, а квалификационной экзамен проводится в другое время в течение этого дня либо в другой день, согласно графику проведения квалификационных экзаменов.

19. Помещение для тестирования оснащается аппаратурой фиксации аудиовидеозаписи процесса оценки теоретических знаний, охватывающей в кадре кандидата, экзаменатора и монитор оборудования, на котором проводится тестирование.

20. Во время оценки теоретических знаний кандидаты не разговаривают с другими кандидатами, не обмениваются материалами, не используют информацию на бумажных, электронных и иных носителях, не покидают помещение, не используют принимающее-передающие электронные устройства (в том числе мобильные телефоны и иное электронное оборудование). Такие устройства подлежат отключению на время проведения оценки теоретических знаний.

21. В случае нарушения кандидатом требований пункта 20 настоящих Правил, экзаменатор останавливает процесс оценки теоретических знаний такого кандидата и аннулирует результаты его оценки.

22. Экзаменатор в день выявления нарушения, составляет акт о нарушении Правил определения уровня квалификации авиационного персонала (далее – акт о нарушении) по форме согласно приложению 5 к настоящим Правилам.

23. Кандидаты, в отношении которых был составлен акт о нарушении, проходят повторную оценку теоретических знаний не ранее чем через 12 (двенадцать) месяцев со дня нарушения.

24. По истечении отведенного времени оценка теоретических знаний автоматически завершается.

25. Подсчет правильных ответов осуществляется с помощью компьютерной программы тестирования автоматически.

26. Разработка тестовых заданий и их ежегодное обновление осуществляется экзаменатором, по согласованию с уполномоченной организацией.

27. Пороговый уровень для прохождения оценки теоретических знаний составляет не менее 75 %.

28. Оценка теоретических знаний различается по содержанию тестовых заданий, в зависимости от квалификации, на которую заявляет кандидат.

29. По результатам оценки теоретических знаний принимается одно из следующих решений:

1) аттестован;

2) не аттестован.

30. Кандидаты, получившие результаты оценки теоретических знаний ниже порогового уровня, установленного пунктом 27 настоящих Правил, допускаются к повторной оценке теоретических знаний после 10 (десяти) рабочих дней со дня прохождения оценки.

Количество попыток сдачи на прохождение оценки теоретических знаний не превышает 3 (трех) раз.

31. Кандидаты, не прошедшие оценку теоретических знаний с 3 (трех) попыток, перед повторным прохождением оценки проходят обучение в авиационном учебном центре (далее – АУЦ).

32. Кандидаты, успешно прошедшие оценку теоретических знаний, допускаются к проверке практических навыков.

33. Результаты оценки теоретических знаний предоставляются кандидатам в течение 2 (двух) рабочих дней со дня завершения оценки.

34. Результат оценки теоретических знаний содержит общие сведения о полученных оценках, заключение о пробелах в знаниях на основании неправильных ответов на вопросы.

35. В случае непрохождения этапа проверки практических навыков кандидат допускается к повторному прохождению данной проверки, при этом повторного прохождения оценки теоретических знаний не требуется.

36. Кандидаты, не прошедшие проверку практических навыков с трех попыток, проходят подготовку в АУЦ.

37. Поставщик аэронавигационного обслуживания обеспечивает экзаменаторов ОВД соответствующим помещением с интернетом, оборудованием, сейфом и мебелью.

Глава 2. Порядок определения уровня квалификации специалиста ОВД

Параграф 1. Оценка теоретических знаний специалистов ОВД

38. Компьютерная программа для тестирования теоретических знаний утверждается квалификационной комиссией уполномоченной организации.

39. Квалификационный экзамен для получения свидетельства диспетчера ОВД допускает совмещение с экзаменом, направленным на внесение квалификационной отметки, и не требует обязательного проведения двух и более отдельных квалификационных экзаменов.

40. Экзаменатор по персоналу ОВД осуществляет свою деятельность по определению уровня квалификации специалистов ОВД с целью:

1) выдачи свидетельства диспетчера ОВД;

2) внесения квалификационной и (или) специальной отметки;

3) продления срока действия квалификационной и (или) специальной отметки.

41. Оценка теоретических знаний специалистов ОВД осуществляется назначенным уполномоченной организацией экзаменатором автоматизированным способом на компьютерах.

42. Для прохождения оценки теоретических знаний кандидат представляет экзаменатору:

1) заявление на проведение квалификационного экзамена по форме, согласно приложению 4 к настоящим Правилам;

2) копии документов специальной и профессиональной подготовки (оригиналы для сверки);

3) документ, удостоверяющий личность.

43. Экзаменатор убеждается в том, что кандидат прошел тренажерную подготовку в полном объеме, а задания на тренировку подписаны инструктором диспетчерского тренажерного центра.

44. После проверки на наличие полного пакета документов и соответствия кандидата установленным требованиям экзаменатор проводит квалификационный экзамен.

В случае неполноты представленных документов и несоответствия кандидата установленным требованиям экзаменатор не проводит квалификационный экзамен.

45. По результатам квалификационного экзамена, экзаменатор заполняет:

1) протокола проведения квалификационного экзамена диспетчера ОВД, диспетчера-инструктора и экзаменатора ОВД;

2) протокол проведения квалификационного экзамена оператора авиационной станции.

46. Результат оценки теоретических знаний действует в течение 3 (трех) месяцев.

Параграф 2. Проверка практических навыков специалистов ОВД

47. Для прохождения проверки практических навыков кандидат представляет экзаменатору по персоналу ОВД заявление на проведение квалификационного экзамена по форме согласно приложению 4 к настоящим Правилам.

48. При проведении проверки практических навыков с целью выдачи свидетельства, получения или продления квалификационных отметок, проверка проводится на рабочем месте специалиста службы ОВД, а в случае низкой интенсивности полетов (менее 20 % от пропускной способности рабочего места) на диспетчерском тренажере.

49. Проверка практических навыков для внесения или продления квалификационных отметок диспетчеров ОВД проводится по следующим основным критериям:

1) выполнение функций в соответствии с технологией работы и должностной инструкцией;

2) соблюдение правил фразеологии радиообмена;

3) осуществление контроля и планирования, правильность и своевременность действий в складывающейся воздушной обстановке;

4) анализ и обработка поступающей информации;

5) использование радиотехнических средств, оборудования рабочего места и авиационной электросвязи;

6) соблюдение инструкций по взаимодействию со смежными диспетчерскими пунктами, службами и органами, обеспечивающими и контролирующими полеты;

7) способность обеспечивать ОВД без радиолокационного контроля (при внесении или продления квалификационной отметки "procedural").

50. Проверка практических навыков для внесения или продления специальной отметки инструктора ОВД осуществляется по следующим технологическим операциям:

1) организация, планирование и проведение предварительной подготовки стажера;

2) определение готовности стажера к практической подготовке;

3) организация, планирование и проведение практической стажировки на диспетчерском пункте и тренировки на диспетчерском тренажере;

4) ведение установленной документации.

51. Проверка практических навыков для назначения или продления полномочий экзаменатором по персоналу ОВД осуществляется по следующим технологическим операциям:

1) организация и подготовка к проведению экзамена соответствующей категории квалификационной отметки;

2) проведение инструктажа и определение готовности кандидата к выполнению заданий;

3) проведение экзамена и объективность оценки кандидата;

4) ведение установленной документации.

52. Одновременное внесение двух и более квалификационных отметок не допускается, за исключением диспетчерских пунктов, требующих наличия нескольких квалификационных отметок.

53. Результат проверки практических навыков действует в течение 2 (двух) лет.";

пункт 61 исключить;

пункты 103 и 104 изложить в следующей редакции:

"103. Для назначения экзаменатором по летным экипажам, физическое лицо представляет в уполномоченную организацию следующие документы:

1) заявление в произвольной форме на имя руководителя уполномоченной организации с просьбой назначить экзаменатором по летному экипажу;

2) представление для членов летного экипажа по форме согласно приложению 16 к настоящим Правилам;

3) копию удостоверения личности (паспорта);

4) копию свидетельства и приложения к свидетельству члена летного экипажа;

5) копия действующего сертификата, подтверждающего прохождение курсов переподготовки на экзаменатора соответствующей квалификации;

6) копию действующего сертификата, подтверждающего прохождение курсов переподготовки на инструктора;

7) копию документа, подтверждающего налет в качестве летного инструктора в зависимости от квалификации экзаменатора;

8) копию листа оценки компетенции (Flight Crew Examiner Assessment of Competence) и акта летной проверки (License Proficiency Check), заполненного во время прохождения оценки компетенции экзаменатором.

104. Экзаменатор по летным экипажам, для продления полномочий, представляет в уполномоченную организацию следующие документы:

1) заявление в произвольной форме на имя руководителя уполномоченной организации с просьбой продлить полномочия экзаменатора по летному экипажу;

2) копию удостоверения личности (паспорта);

3) копию свидетельства и приложения к свидетельству члена летного экипажа;

4) копию действующего сертификата, подтверждающего прохождение курсов поддержания профессионального уровня экзаменатора по летному экипажу;

5) копию документа, подтверждающего проведение одной квалификационной проверки под контролем другого экзаменатора в течение срока назначения (данная проверка может быть выполнена на комплексном тренажере);

6) копию документов, подтверждающих проведение не менее двух проверок в год в течение всего периода выполнения полномочий экзаменатора;

пункт 125 исключить;

пункт 126 изложить в следующей редакции:

"126. При отсутствии специалиста для проведения квалификационного экзамена, уполномоченной организацией назначается экзаменатор или оценщик с аналогичной по критериям квалификацией для его проведения, в следующих случаях:

1) освоения нового типа воздушного судна;

2) эксплуатации типов воздушных судов, имеющих ограниченное не восполняемое количество и не производящихся в настоящее время;

3) эксплуатации воздушного судна особого производства;

4) введения нового сектора обслуживания воздушным движением или диспетчерского пункта.";

приложение 6 и 7 исключить.

2. Комитету гражданской авиации Министерства транспорта Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства транспорта Республики Казахстан после его официального опубликования.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра транспорта Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

исполняющий обязанности
Министра транспорта
Республики Казахстан

С. Аблалиев

БҰЙЫРАМЫН:

1. "Авиация персоналының біліктілік деңгейін айқындау қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің міндетін атқарушының 2017 жылғы 31 шілдедегі № 517 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15600 болып тіркелген) мынадай өзгерістер енгізілсін:

көрсетілген бұйрықпен бекітілген Авиация персоналының біліктілік деңгейін айқындау қағидаларында:

1 және 2-тарау мынадай редакцияда жазылсын:

"1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Авиация персоналының біліктілік деңгейін айқындау қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Заң) 14-бабы 1-тармағының 41-70) тармақшасына сәйкес әзірленді және авиация персоналының біліктілік деңгейін айқындау тәртібін айқындайды.

2. Осы Қағидаларда мынадай терминдер мен анықтамалар қолданылады:

1) авиация персоналы – арнайы және (немесе) кәсіптік даярлығы бар, әуе кемелерінің ұшуын, әуе тасымалдары мен авиациялық жұмыстарды орындау және қамтамасыз ету, әуе кемелеріне техникалық қызмет көрсету, әуе қозғалысын ұйымдастыру және оған қызмет көрсету, әуе қозғалысын басқару жөніндегі қызметті жүзеге асыратын жеке адамдар;

2) авиация персоналының куәлігі – авиация персоналының біліктілігін және өкілеттіктерін растаушы құжат;

3) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым (бұдан әрі – уәкілетті ұйым) – мемлекет жарғылық капиталына жүз пайыз қатысатын, Қазақстан Республикасының азаматтық авиация саласын ұшу қауіпсіздігін және авиациялық қауіпсіздігін тұрақты дамытуды қамтамасыз етуге бағытталған қызметті жүзеге асыратын акционерлік қоғам;

4) арнайы белгі – тілді меңгеру деңгейі туралы белгіні қоса алғанда, ерекше шарттар, құқықтар немесе шектеулер көрсетілетін куәлікте жасалған қосымша көрсетілетін куәлікте жасалған қосымша жазба және осы куәлікке қатысты ақпарат;

5) әуе кемелерінің техникалық қызмет көрсету жөніндегі маманды бағалаушы (бұдан әрі – бағалаушы) – тиісті біліктілігі бар, уәкілетті ұйым тағайындаған, авиация персоналының куәлігін беру, біліктілік және (немесе) арнайы белгілер енгізу мақсатында әуе кемелерінің техникалық қызмет көрсету (бұдан әрі – ӘК ТҚК) мамандарының тәжірибелік дағдыларына тексеру жүргізуге уәкілетті жеке тұлға;

6) әуе қозғалысына қызмет көрсету (бұдан әрі – ӘҚҚК) маманы– арнайы және (немесе) кәсіптік даярлығы бар, авиация персоналының куәлігі бар жеке тұлға (ӘҚҚК диспетчері, ӘҚҚК диспетчер-нұсқаушысы, ӘҚҚК персоналы бойынша емтихан алушы);

7) біліктілік – тапсырманы белгіленген деңгейде орындау үшін талап етілетін білімнің, дағдылардың және орындалатын қызметтік міндеттерге қатынастың үйлесімі;

8) біліктілік белгісі – куәлікте жасалған немесе оның ажырамас бөлігі болып табылатын, оған қатысы бар жазба, онда ерекше жағдайлар, бұл куәлікке қатысты құқықтар немесе шектеулер көрсетіледі;

9) біліктілік емтиханы – авиация персоналының теориялық білімін бағалау және олардың біліктілік деңгейін анықтау немесе растау және дербес кәсіби қызметке жіберу мақсатында жүргізілетін тәжірибелік дағдыларын тексеру рәсімі;

10) біліктілікті тексеру (proficiency check) – ауызша емтиханды қоса алғанда, біліктілік белгілерін ұзарту үшін қажетті дағдыларды көрсету (көзделген жағдайда);

11) біліктілік комиссиясы (бұдан әрі – комиссия) – қызметті уәкілетті ұйымның бірінші басшысы немесе оны алмастыратын адам бекітетін, ережелерге сәйкес жүзеге асыратын, уәкілетті ұйымның тұрақты жұмыс істейтін мүшесі;

12) даярлаудың және бағалаудың құзыреттілік жүйесі – авиация персоналын даярлау және бағалау жүйесі, оған нәтижелерге бағдарлану, операцияларды орындау тиімділігінің стандарттарына және осы стандарттарды өлшеуге ерекше назар аудару, сондай-ақ белгіленген тиімділік стандарттары негізінде оқу курсын әзірлеу тән;

13) емтихан алушы – тиісті біліктілігі бар, уәкілетті ұйым тағайындаған және авиация персоналының куәлігін беру немесе ұзарту, біліктілік және (немесе) арнайы белгілерді енгізу және (немесе) ұзарту мақсатында авиация персоналының теориялық білімін бағалауды және тәжірибелік дағдыларын тексеруге уәкілетті жеке тұлға;

14) құзыреттілік – белгілі бір жұмыстың сәтті орындалуын сенімді болжау үшін қолданылатын адамның мүмкіндіктерін өлшеу. Құзыреттілік белгілі бір жағдайларда қызметті жүзеге асыруға немесе міндеттерді орындауға тиісті білімді, дағдыларды және көзқарастарды жұмылдыратын әрекеттер арқылы көрінеді және байқалады;

15) уәкілетті ұйымның емтихан алушысы – уәкілетті ұйым тағайындаған авиация персоналының біліктілік деңгейін айқындайтын жеке тұлғалардың қызметіне бақылауды жүзеге асыратын уәкілетті ұйымның авиация инспекторы;

16) ұшу дағдыларын тексеру (skill test) – талап етілуі мүмкін ауызша емтихандарды қоса, куәлік немесе бағалауды алу үшін тәжірибелік ептіліктерді көрсету;

17) үміткер – біліктілік емтиханынан өтуге талап етуші жеке тұлға.

3. Авиация персоналының біліктілік деңгейі біліктілік емтиханын өткізу жолымен айқындалады.

4. Біліктілік емтиханын өткізудің міндетті шарты үміткердің авиация персоналы куәлігін беру немесе оның қолданылу мерзімін ұзарту, біліктілік және (немесе) арнайы белгіні (оқыту, тағылымдама, тренажерлік даярлық, ұшу даярлығы) енгізу және (немесе) қолданылу мерзімін ұзарту үшін біліктілік талаптарында көзделген барлық алдыңғы рәсімдерді толық аяқтауы болып табылады.

5. Үміткердің теориялық білімдерін бағалау және тәжірибелік дағдыларын тексеру:

1) Заңға;

2) Халықаралық азаматтық авиация ұйымының (бұдан әрі – ИКАО) стандарттары мен ұсынылатын практикасының талаптарына сәйкестігіне тексеріледі.

6. Осы Қағидалардың талаптарын бақылау және сақтау мақсатында ATPL пәндері бойынша емтихандарды және ӘК ТҚК бойынша мамандарды модульдік даярлау бойынша емтихандарды қабылдау кезінде уәкілетті ұйымның өкілі қатысады.

7. Осы Қағидалардың 7-тарауына сәйкес, авиация персоналының біліктілік деңгейін уәкілетті ұйым тағайындайтын емтихан алушы (бағалаушы) айқындайды.

8. Коммерциялық әуе тасымалдарына қатыспайтын жеңіл және аса жеңіл авиацияның авиация персоналының біліктілік деңгейін әуе кемелерін пайдаланушыларды біріктіретін коммерциялық емес ұйымдардың тұрақты қолданыстағы білікті комиссияларымен осы Қағидаларға сәйкес өткізіледі.

Әуе кемелерін пайдаланушыларды біріктіретін коммерциялық емес ұйымдардың біліктілік комиссиялары өз қызметін, осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес коммерциялық емес ұйымның біліктілік комиссиясы туралы басшылыққа сәйкес жүзеге асырады.

9. Біліктілік емтиханының оң нәтижесі авиация персоналы куәлігінің қолданылу мерзімін беру немесе ұзарту, сондай-ақ біліктілік және (немесе) арнайы белгінің қолданылу мерзімін енгізу және (немесе) ұзарту үшін негіз болып табылады.

10. Емтихан алушы (бағалаушы) өз қызметін осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес уәкілетті ұйым әзірлеген және бекіткен емтихан алушыларға (бағалаушыларға) арналған басшылыққа сәйкес жүзеге асырады.

11. Біліктілік емтихан өткізгенге дейін емтихан алушы (бағалаушы):

1) қажетті техникалық құралдар және жұмыс орындарының дайындығын тексереді;

2) қажетті тест тапсырмаларының, бақылау парақтарының болуын тексереді;

3) үміткерді қауіпсіздік техникасы жөніндегі нұсқаулықпен таныстырады;

4) үміткерге біліктілік емтиханын тек емтихан алушының (бағалаушының) нұсқауы бойынша бастауға болатындығын ескертеді;

5) үміткерге біліктілік емтиханын өткізу тәртібі туралы нұсқама жүргізеді.

12. Үміткердің біліктілік емтиханын өткізу тәртібі туралы нұсқамасы мынадай ақпарат қамтиды:

1) үміткерге аудио-бейне жазба жүргізіліп жатқандығын ескертуі;

2) біліктілік емтиханында өткізілетін пәндердің (модульдердің) саны мен атауы;

3) тапсырмадағы тест сұрақтарының саны;

4) біліктілік емтиханын тапсыруға бөлінген уақыт;

5) біліктілік емтиханынан сәтті өтудің шекті деңгей;

6) біліктілік емтиханын сәтсіз тапсырған жағдайда қайта тапсыру тәртібі, сондай-ақ осы Қағидалардың 20-тармағының талаптары бұзылған жағдайда;

7) біліктілік емтиханының нәтижесімен келіспеген жағдайда апелляциялық өтініш беру тәртібі.

13. Емтихан алушы үміткерлердің біліктілік емтиханын өткізу рәсіміне қатысты сұрақтарына жауап береді. Нұсқаулық уақыты біліктілік емтиханын орындау уақытына кірмейді.

14. Біліктілік емтиханына қатысты электрондық және қағаз тасымалдаушыларындағы жазбалар 5 (бес) жыл сақталады.

Біліктілік емтиханын өткізудің бейнежазбасы кемінде 7 (жеті) жұмыс күні сақталады.

15. Емтихан алушы (бағалаушы) үміткерге өткен шақта нұсқаушы болған жағдайда, біліктілік емтиханын өткізбейді.

16. Емтихан алушы немесе бағалаушы авиация персоналының куәлігін беру немесе ұзарту, олар иеленушілері болып табылатын біліктілік және (немесе) арнайы белгілерді енгізу және (немесе) ұзарту мақсатында үміткерге қатысты біліктілік емтиханын өткізеді.

17. Авиация персоналының куәлігін беру мақсатында, теориялық білімді сынақтауды уәкілетті ұйым немесе тағайындалған емтихан алушының уәкілетті ұйымның келісу бойынша жүзеге асырады.

18. Теориялық білімді немесе тәжірибелік дағдыларды еңсерілмейтін күштің (табиғи құбылыстар, әскери әрекеттер және т.б.) салдарынан, сондай-ақ техникалық ақаулар себебінен бағалауды жалғастыру мүмкін болмаған жағдайда, теориялық білімді бағалау және тәжірибелік дағдыларды тексеру тоқтатылады.

Бұл жағдайда, емтихан алушы осы Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес нысан бойынша бағалауды тоқтату туралы актіні ресімдейді, ал біліктілік емтиханы осы күн ішінде басқа уақытта немесе біліктілік емтихандарын өткізу кестесіне сәйкес басқа күні өткізіледі.

19. Сынақтау өткізетін орын-жай үміткердің, емтихан алушының кадрында және тестілеу жүргізілетін жабдықтың мониторын қамтитын теориялық білімді бағалау процесінің аудио-бейнежазбасын тіркеу аппаратурасымен жарақтандырылады.

20. Теориялық білімді бағалау кезінде үміткер басқа үміткерлермен сөйлесуге, материалдармен алмасуға, ақпаратты қағаз, электрондық және өзге де тасымалдағыштарда пайдалануға, сынақ бөлмесінен шықпайды, алушы-таратушы электрондық құрылғыларды (оның ішінде ұялы телефондар мен өзге де электрондық жабдықтарды) пайдаланбайды. Мұндай құрылғылар теориялық білімді бағалау кезінде өшірілуі керек.

21. Үміткер осы Қағидалардың 20-тармағының талаптарын бұзған жағдайда, емтихан алушы мұндай үміткердің теориялық білімін бағалау процесін тоқтатады және бағалау нәтижелерін жояды.

22. Емтихан алушы бұзушылық анықталған күні, осы Қағидаларға 5-қосымшаға сәйкес нысан бойынша авиация персоналының біліктілік деңгейін айқындау Қағидаларын бұзу туралы актіні (бұдан әрі – бұзушылық туралы акт) жасайды.

23. Бұзушылық туралы акт жасалған үміткерлер теориялық білімдерін бұзушылық жасалған күннен бастап 12 (он екі) айдан ерте емес қайта бағалаудан өтеді.

24. Бөлінген уақыттан кейін теориялық білімді бағалау автоматты түрде аяқталады.

25. Дұрыс жауаптарды есептеу компьютерлік тестілеу бағдарламасы арқылы автоматты түрде жүзеге асырылады.

26. Тест тапсырмаларын әзірлеуді және оларды жыл сайын жаңартуды, емтихан алушы уәкілетті ұйымның келісімі бойынша жүзеге асырады.

27. Теориялық білімді бағалаудан өту үшін шекті деңгей кемінде 75% -ды құрайды.

28. Теориялық білімді бағалау үміткердің біліктілігіне байланысты тест тапсырмаларының мазмұны бойынша әр түрлі болады.

29. Теориялық білімді бағалау нәтижелері бойынша келесі шешімдердің бірі қабылданады:

1) сынақтан өтті;

2) сынақтан өтпеді.

30. Осы Қағидалардың 27-тармағында белгіленген шекті деңгейден төмен теориялық білімді бағалау нәтижелерін алған үміткерлер бағалаудан өткен күннен бастап (10) он жұмыс күні өткеннен кейін теориялық білімді қайта бағалауға жіберіледі.

Теориялық білімді бағалаудан өтуге тапсыру әрекеттерінің саны 3 (үш) реттен аспайды.

31. 3 (үш) әрекеттен теориялық білімін бағалаудан өтпеген үміткерлер бағалауды қайта өту алдында авиациялық оқу орталығында (бұдан әрі – АОО) оқытудан өтеді.

32. Теориялық білімді бағалаудан сәтті өткен үміткерлер тәжірибелік дағдыларын тексеруге жіберіледі.

33. Теориялық білімді бағалау нәтижелері үміткерлерге бағалау аяқталған күннен бастап 2 (екі) жұмыс күні ішінде ұсынылады.

34. Теориялық білімді бағалау нәтижесі алынған бағалар туралы жалпы ақпаратты, сұрақтарға дұрыс емес жауаптар негізінде білімдегі олқылықтар туралы қорытындыны қамтиды.

35. Тәжірибелік дағдыларды тексеру кезеңінен өтпеген жағдайда үміткер осы тексеруден қайта өтуге жіберіледі, бұл ретте теориялық білімді қайта бағалаудан өту талап етілмейді.

36. Үш талпыныстан практикалық дағдыларды тексеруден өтпеген үміткерлер АОО - да дайындықтан өтеді.

37. Аэронавигациялық қызмет көрсету жеткізуші, ӘҚҚК емтихан алушыларын интернет желісі, жабдықтары, сейфі және жиһазы бар қажетті үй-жаймен қамтамасыз етеді.

2-тарау. ӘҚҚК маманының біліктілік деңгейін айқындау тәртібі

1-параграф. ӘҚҚК мамандарының теориялық білімдерін бағалау

38. Теориялық білімді бағалауға арналған компьютерлік бағдарламаны уәкілетті ұйымның біліктілік комиссиясы бекітеді.

39. ӘҚҚ диспетчерінің куәлігін алу үшін біліктілік емтиханы біліктілік белгісін енгізуге бағытталған емтиханмен ұштастыруға мүмкіндік береді және екі және одан да көп жекелеген біліктілік емтихандарын міндетті түрде өткізуді талап етпейді.

40. ӘҚҚК персоналы бойынша емтихан алушы өз қызметін ӘҚҚК мамандарының біліктілік деңгейін анықтау мақсатында жүзеге асырады:

1) ӘҚҚК диспетчерінің куәлігін беру;

2) біліктілік және (немесе) арнайы белгі енгізу;

3) біліктілік және (немесе) арнайы белгінің қолданылу мерзімін ұзарту.

41. Уәкілетті ұйым тағайындаған емтихан алушы ӘҚҚК мамандарының теориялық білімдерін бағалауды компьютерлерде автоматтандырылған тәсілмен жүзеге асырады.

42. Теориялық білімдерін сынақтаудан өткізу үшін үміткерлер емтихан алушыға келесілерді ұсынады:

1) осы Қағидаларға 4-қосымшаға сәйкес нысан бойынша біліктілік емтихандарын өткізуге өтініш;

2) арнайы және кәсіби дайындық құжаттарының көшірмелері (салыстыру үшін түпнұсқалары);

3) жеке басын куәландыратын құжат.

43. Емтихан алушы үміткердің жаттығу дайындығынан толық өткеніне көз жеткізеді, ал жаттығу тапсырмаларына диспетчерлік жаттығу орталығының нұсқаушысы қол қояды.

44. Құжаттардың толық пакетін және үміткердің белгіленген талаптарға сәйкестігін тексергеннен кейін емтихан алушы біліктілік емтиханын өткізеді.

Ұсынылған құжаттар толық болмаған және үміткер белгіленген талаптарға сәйкес келмеген жағдайда емтихан алушы біліктілік емтиханын өткізбейді.

45. Біліктілік емтиханының нәтижелері бойынша емтихан алушы толтырады:

1) ӘҚҚК диспетчерінің, диспетчер-нұсқаушының және ӘҚҚК емтихан алушы біліктілік емтиханын өткізу хаттамаларын;

2) авиация станциясы операторының біліктілік емтиханын өткізу хаттамасын.

46. Теориялық білімді бағалау нәтижесі 3 (үш) ай ішінде жарамды.

2-параграф. ӘҚҚК мамандарының тәжірибелік дағдыларды тексеру

47. Тәжірибелік дағдыларды тексеруден өту үшін үміткер ӘҚҚК персоналы бойынша емтихан алушыға осы Қағидаларға 4-қосымшаға сәйкес нысан бойынша өтініш ұсынады.

48. Куәлікті беру, біліктілік белгілерін алу немесе ұзарту мақсатында практикалық дағдыларды тексеру кезінде тексеру ӘҚҚК қызметі маманының жұмыс орнында, ал ұшу қарқындылығы төмен болған жағдайда (жұмыс орнының өткізу қабілеттілігінің 20%-дан аз) диспетчерлік тренажерде жүргізіледі.

49. ӘҚҚК диспетчерлерінің біліктілік белгілерін енгізу немесе ұзарту үшін тәжірибелік дағдыларды тексеру мынадай негізгі критерийлер бойынша жүргізіледі:

1) жұмыс технологиясына және лауазымдық нұсқаулыққа сәйкес функцияларды орындау;

2) радио алмасу фразеологиясы қағидаларын сақтау;

3) бақылау мен жоспарлауды жүзеге асыру, қалыптасқан ауа жағдайындағы іс-қимылдардың дұрыстығы мен уақтылығы;

4) келіп түскен ақпаратты талдау және өңдеу;

5) радиотехникалық құралдарды, жұмыс орнының жабдықтарын және авиация электр байланысын пайдалану;

6) ұшуды қамтамасыз ететін және бақылайтын аралас диспетчерлік пункттермен, қызметтермен және органдармен өзара іс-қимыл жөніндегі нұсқаулықтарды сақтау;

7) ӘҚҚК-ның радиолокациялық бақылаусыз қамтамасыз ету қабілеті ("procedural" біліктілік белгісін енгізу немесе ұзарту кезінде).

50. ӘҚҚК нұсқаушысының арнайы белгісін енгізу немесе ұзарту үшін тәжірибелік дағдыларды тексеру мынадай технологиялық операциялар бойынша жүзеге асырылады:

1) өткізу, жоспарлау және тәлімгердің алдын ала даярлауды ұйымдастыру;

2) тәлімгердің тәжірибелік даярлыққа дайындығын айқындау;

3) диспетчерлік пунктте тәжірибелік тағылымдаманы және диспетчерлік тренажерде жаттығуларды ұйымдастыру, жоспарлау және өткізу;

4) белгіленген құжаттаманы жүргізу.

51. ӘҚҚК персоналы бойынша емтихан алушының өкілеттігін тағайындау немесе ұзарту үшін тәжірибелік дағдыларды тексеру мынадай технологиялық операциялар бойынша жүзеге асырылады:

1) біліктілік белгісінің тиісті санатты емтиханды өткізуді ұйымдастыру және дайындау;

2) нұсқаулық жүргізу және үміткердің тапсырмаларды орындауға дайындығын айқындау;

3) емтиханды өткізу және үміткердің бағасының жан-жақтылығы;

4) белгіленген құжаттаманы жүргізу.

52. Бірнеше біліктілік белгілердің болуын талап ететін диспетчерлік пункттерді қоспағанда, екі және одан да көп біліктілік белгілерін бір мезгілде енгізуге жол берілмейді.

53. Тәжірибелік дағдыларды тексеру нәтижесі 2 (екі) жыл бойы жарамды.";

61-тармақ алып тасталсын;

103 және 104-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

"103. Ұшу экипаждары бойынша емтихан алушы болып тағайындау үшін жеке тұлға уәкілетті ұйымға мынадай құжаттарды ұсынады:

1) уәкілетті ұйым басшысының атына ұшу экипажынан емтихан алушы тағайындауын талап ететін еркін нысандағы өтініші;

2) осы Қағидаларға 16-қосымшаға сәйкес нысан бойынша ұшу экипажының мүшелері үшін ұсыныс;

3) жеке куәліктің (паспорттың) көшірмесі;

4) ұшу экипажы мүшесінің куәлігінің және қосымша парағының көшірмесі;

5) тиісті біліктілігі бар емтихан алушыға қайта даярлау курстарынан өткенін растайтын қолданыстағы сертификаттың көшірмесі;

6) нұсқаушыға қайта даярлау курстарынан өткенін растайтын қолданыстағы сертификаттың көшірмесі;

7) емтихан алушының біліктілігіне сәйкес, ұшу нұсқаушысының ұшу сағаттарын растайтын құжаттың көшірмесі;

8) құзыреттіліктік бағалау парағының (Flight crew Examiner Assessment of Competence) және емтихан алушының құзыреттілікті бағалаудан өту кезінде толтырылған ұшуды тексеру актісінің көшірмесі (License Proficiency Check).

104. Ұшу экипаждары бойынша емтихан алушы емтихан алушының өкілеттігін ұзарту үшін уәкілетті ұйымға мынадай құжаттарды ұсынады:

1) ұшу экипажынан емтихан алушының өкілеттігін ұзартуын талап ететін, уәкілетті ұйым басшысының атына еркін нысандағы өтініші;

2) жеке куәліктің (паспорттың) көшірмесі;

3) ұшу экипажы мүшесінің куәлігінің және қосымша парағының көшірмесі;

4) ұшу экипажынан емтихан алушының кәсіби деңгейін қолдау курстарынан өткенін растайтын қолданыстағы сертификаттың көшірмесі;

5) тағайындау мерзімі ішінде басқа емтихан алушының бақылауымен бір біліктілік тексерісінің жүргізілгенін растайтын құжаттың көшірмесі (бұл тексеру кешенді тренажерде жүргізілуі мүмкін);

6) емтихан алушының өкілеттігін орындаудың кезеңінде жылына кемінде екі біліктілік емтиханын өткізуді растайтын құжаттардың көшірмесі;

7) емтихан алушының біліктілігіне сәйкес, ұшу нұсқаушысы ретінде ұшу сағаттарын растайтын құжаттың көшірмесі.

125-тармақ алып тасталсын;

126-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"126. Біліктілік емтиханын өткізу үшін маман болмаған кезде уәкілетті ұйым мынадай жағдайларда оны өткізу үшін критерийлер бойынша ұқсас біліктілігі бар емтихан алушы немесе бағалаушы тағайындайды:

1) әуе кеменің жаңа түрін игеру;

2) шектелмеген саны бар және қазіргі уақытта өндірілмейтін әуе кемелерінің түрлерін пайдалану;

3) ерекше өндірілген әуе кемесін пайдалану;

4) әуе қозғалысымен басқарудың немесе диспетчерлік пунктің жаңа секторын енгізу.";

6 және 7-қосымшалар алып тасталсын.

2. Қазақстан Республикасы Көлік министрлігінің Азаматтық авиация комитеті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрықты ресми жарияланғаннан кейін Қазақстан Республикасы Көлік министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Көлік вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы
Көлік министрінің міндетін атқарушы

С. Аблалиев