Об утверждении профессиональных стандартов в области промышленной безопасности

Приказ Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан от 20 ноября 2025 года № 493

      В соответствии с пунктом 5 статьи 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях", ПРИКАЗЫВАЮ:

      1. Утвердить:

      1) профессиональный стандарт "Техническое освидетельствование опасных технических устройств: лифтов, эскалаторов, траволаторов, подъемников для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью)", согласно приложению 1 к настоящему приказу;

      2) профессиональный стандарт "Экспертиза промышленной безопасности для объектов, ведущих взрывные работы", согласно приложению 2 к настоящему приказу;

      3) профессиональный стандарт "Техническое освидетельствование опасных технических устройств: канатных дорог и фуникулеров", согласно приложению 3 к настоящему приказу;

      4) профессиональный стандарт "Аварийно-спасательная деятельность по обслуживанию опасных производственных объектов", согласно приложению 4 к настоящему приказу;

      5) профессиональный стандарт "Экспертиза промышленной безопасности для объектов ведущих горные и геологоразведочные работы", согласно приложению 5 к настоящему приказу;

      6) профессиональный стандарт "Экспертиза промышленной безопасности для объектов угольных шахт", согласно приложению 6 к настоящему приказу;

      7) профессиональный стандарт "Подготовка, переподготовка и повышение квалификации в сфере промышленной безопасности", согласно приложению 7 к настоящему приказу;

      8) профессиональный стандарт "Экспертиза промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением", согласно приложению 8 к настоящему приказу;

      9) профессиональный стандарт "Обеспечение промышленной безопасности при проведении сварки и (или) родственных процессов (пайки, наплавки, термической резки)", согласно приложению 9 к настоящему приказу;

      10) профессиональный стандарт "Экспертиза промышленной безопасности при эксплуатации газораспределительных сетей и газопотребляющих систем", согласно приложению 10 к настоящему приказу.

      2. Комитету промышленной безопасности Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

      1) в течение пяти календарных дней после подписания настоящего приказа направление его на казахском и русском языках в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Институт законодательства и правовой информации Республики Казахстан" Министерства юстиции Республики Казахстан для включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

      2) размещение настоящего приказа на официальном интернет-ресурсе Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан.

      3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан.

      4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Министр по чрезвычайным ситуациям
Республики Казахстан
Ч. Аринов

      "СОГЛАСОВАНО"
Министерство труда и
социальной защиты населения
Республики Казахстан

  Приложение 1
к приказу Министра по
чрезвычайным ситуациям
Республики Казахстан
от 20 ноября 2025 года № 493

Профессиональный стандарт: "Техническое освидетельствование опасных технических устройств: лифтов, эскалаторов, траволаторов, подъемников для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью)"

Глава 1. Общие положения

      1. Область применения профессионального стандарта: Профессиональный стандарт "Техническое освидетельствование опасных технических устройств: лифтов, эскалаторов, траволаторов, подъемников для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью)" разработан в соответствии со статьей 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях", устанавливает требования к формированию образовательных программ, в том числе обучения персонала на предприятиях, работников и выпускников организаций образования и решений широкого круга задач в области промышленной безопасности при эксплуатации лифтов, эскалаторов, траволаторов, подъемников для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью).

      2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

      1) анализ – деятельность, предпринимаемая для установления пригодности, адекватности, результативности рассматриваемого объекта для достижения установленных целей;

      2) знание – изученная и усвоенная информация, необходимая для выполнения действий в рамках профессиональной задачи

      3) неразрушающий контроль (НК) – контроль надҰжности основных рабочих свойств и параметров ГПМ или отдельных его элементов/узлов, не требующий выведения ГПМ из работы либо его демонтажа;

      4) навык – способность применять знания и умения, позволяющая выполнять профессиональную задачу целиком

      5) охрана труда – система обеспечения безопасности жизни и здоровья работников в процессе трудовой деятельности, включающая в себя правовые, социально-экономические, организационно-технические, санитарно-эпидемиологические, лечебно-профилактические, реабилитационные и иные мероприятия и средств

      6) нормативный срок службы – это время, указанное изготовителем в паспорте устройства, в течении которого грузоподъемный механизм сохраняет работоспособность;

      7) безопасность эксплуатации – состояние, при котором отсутствует недопустимый риск, связанный с причинением вреда жизни или здоровья граждан, имуществу физических или юридических лиц, государственному или коммунальному имуществу;

      8) акт/протокол испытаний – технический документ, оформляется комиссией в составе собственника объекта/Заказчика, проведения освидетельствования и подтверждающий результаты проведенных испытаний;

      9) безопасность труда – состояние защищенности работников, обеспеченное комплексом мероприятий, исключающих воздействие вредных и (или) опасных производственных факторов на работников в процессе трудовой деятельности;

      10) обследование – комплекс работ по техническому диагностированию грузоподъемных машин, отработавших нормативный срок службы, в целях определения возможности и условий дальнейшей эксплуатации на определенный период

      11) профессиональная квалификация – степень профессиональной подготовки, характеризующая владение компетенциями, требуемыми для выполнения трудовых функций по профессии;

      12) профессиональный стандарт – письменный официальный документ, устанавливающий общие требования к знаниям, умениям, навыкам, опыту работы с учетом формального и (или) неформального, и (или) информального образования, уровню квалификации и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда в конкретной области профессиональной деятельности;

      13) компетенция – способность применять навыки, позволяющие выполнять одну или несколько профессиональных задач, составляющих трудовую функцию;

      14) лифт – стационарный грузоподъемный механизм периодического действия, предназначенная для подъема и спуска людей и (или) грузов в кабине, движущейся по жестким прямолинейным направляющим, у которых угол наклона к вертикали не более 15о.

      15) профессия – род занятий, осуществляемый физическим лицом и требующий определенной квалификации для его выполнения;

      16) умение – способность физически и (или) умственно выполнять отдельные единичные действия в рамках профессиональной задачи;

      17) подъемник для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью) или подъемник для для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью) – это специализированное для инвалидных колясок грузоподъемное оборудование;

      18) сертификация – процедура, посредством которой орган по подтверждению соответствия удостоверяет соответствие продукции и (или) связанного с ней процесса, а также услуги установленным требованиям;

      19) техническое освидетельствование – это оценка технического состояния (технического диагностирования) оборудования и его составляющих на предмет возможности безопасной эксплуатации объекта, путем проведения осмотра, а также статического и динамического испытаний;

      20) травола́тор – движущаяся под уклоном или параллельно полу бесступенчатая лента или дорожка, позволяющая ускорить или облегчить передвижение (транспортировку) грузов и людей;

      21) Эскалатор – подъҰмно-транспортная машина в виде наклонҰнной на 30-35° к горизонту лестницы с движущимися ступенями для перемещения людей с одного уровня на другой

      3. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие сокращения:

      1) КС – Квалификационный справочник.

      2) НК – Неразрушающий контроль

      3) ЕТКС – Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих.

      4) НПА – Нормативно-правовые акты.

      5) НТД – Нормативно-техническая документация

      6) ОРК – Отраслевая рамка квалификаций.

      7) ТиПО – Техническое и профессиональное образование.

      8) ОКЭД – Общий классификатор видов экономической деятельности.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

      4. Название профессионального стандарта: Техническое освидетельствование опасных технических устройств: лифтов, эскалаторов, траволаторов, подъемников для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью)

      5. Код профессионального стандарта: M074

      6. Указание секции, раздела, группы, класса и подкласса согласно ОКЭД:

      M Профессиональная, научная и техническая деятельность

      74 Прочая профессиональная, научная и техническая деятельность

      74.9 Прочая профессиональная, научная и техническая деятельность, не включенная в другие группировки

      74.90 Прочая профессиональная, научная и техническая деятельность, не включенная в другие группировки

      74.90.9 Иная профессиональная, научная и техническая деятельность, не включенная в другие группировки

      7. Краткое описание профессионального стандарта: Профессиональный стандарт устанавливает требования в области профессиональной компетенции специалистов по оказанию профессиональных услуг в сфере промышленной безопасности при проведении технического освидетельствование опасных технических устройств: лифтов, эскалаторов, траволаторов, подъемников для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью) специализированными организациями. С ростом уровня квалификации специалистов, каждый последующий уровень подразумевает выполнение функций предыдущего уровня и расширение их в соответствии с новыми компетенциями.

      8. Перечень карточек профессий:

      1) Инженеры по промышленной безопасности, охране труда и технике безопасности - 6 уровень ОРК

      2) Техники по промышленной безопасности, охране труда и технике безопасности - 5 уровень ОРК.

Глава 3. Карточки профессий

9. Карточка профессии "Инженеры по промышленной безопасности, охране труда и технике безопасности":

Код группы:

2149-3

Код наименования занятия:

2149-3

Наименование профессии:

Инженеры по промышленной безопасности, охране труда и технике безопасности

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
Специалист по промышленной безопасности подъемных сооружений

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Инженерия и инженерное дело

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Опыт работы не менее 3 лет на предприятиях деятельность, которых связана (непосредственно) с эксплуатацией опасных технических устройств: лифтов, эскалаторов, траволаторов, подъемников для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью) лиц.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Прохождение подготовки, переподготовки специалистов по вопросам промышленной безопасности и получения удостоверения о промышленной безопасности в соответствии со статьей 79 ЗРК "О гражданской защите"

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Оказание профессиональных услуг по проведению освидетельствования опасных технических устройств: лифтов, эскалаторов, траволаторов, подъемников для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью) на соответствие требованиям законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Техническое освидетельствование оборудования в течение нормативного срока службы
2. Техническое освидетельствование вновь смонтированного или модернизированного оборудования, стальных канатов и обследование оборудования, отработавшего нормативный срок службы методами неразрушающего контроля

Дополнительные трудовые функции:

1. Соблюдение требований безопасности и охраны труда, производственной санитарии и пожарной безопасности

Трудовая функция 1:
Техническое освидетельствование оборудования в течение нормативного срока службы



Навык 1:
Проведение проверок, измерений и испытаний в течение нормативного срока службы

Умения:
1. Осуществлять визуальный и измерительный контроль для установки оборудования.
2. Проводить проверки на функционирования оборудования во всех режимах работы, предусмотренных технической документацией и требованиям Правил обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации грузоподъемных механизмов.
3. Осуществлять визуальный осмотр изоляции электрических сетей и электрооборудования, заземления (зануления).

Знания:
1. Правила обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации грузоподъемных механизмов.
2. Правила безопасной эксплуатации подъемников для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью).
3. Правила устройства и безопасной эксплуатации эскалаторов.
4. Инструкция по проведению обследования технического состояния лифтов, а также подъемников для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью) с истекшим сроком службы с целью определения возможности их дальнейшей эксплуатации.
5. Законодательство Республики Казахстан в сфере обеспечения безопасности опасных технических устройств: лифтов, эскалаторов, траволаторов, подъемников для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью).
6. Общие сведения об устройстве и принцип действия оборудования.
7. Методы НК на II уровне квалификаций.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Оформление результатов технического освидетельствования в течение нормативного срока службы

Умения:
1. Оформлять результаты проверок, измерений и испытаний актом технического освидетельствования и протоколом (протоколами) испытаний.
2. Вносить записи о результатах технического освидетельствования в паспорт оборудования.
3. Анализировать результаты проверок, измерений и испытаний оборудования.
4. Использовать оргтехнику в работе по оформлению результатов проверок, измерений и испытаний.

Знания:
1. Законодательство Республики Казахстан в сфере обеспечения безопасности опасных технических устройств: лифтов, эскалаторов, траволаторов, подъемников для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью).
2. Стандарты, необходимые для применения и исполнения при техническом освидетельствовании в течение нормативного срока службы.
3. Требования к оформлению протоколов результатов проверок, измерений и испытаний.
4. Требования к оформлению акта технического освидетельствования.
5. Требования к оформлению записей в паспорте оборудования.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 2:
Техническое освидетельствование вновь смонтированного или модернизированного оборудования, стальных канатов и обследование оборудования, отработавшего нормативный срок службы методами неразрушающего контроля



Навык 1:
Проведение проверок, измерений и испытаний на вновь смонтированном или модернизированном оборудовании, на оборудовании, отработавшем нормативный срок службы

Умения:
1. Осуществлять проверки на соответствия установки оборудования, вновь смонтированного или модернизированного оборудования документации по монтажу и проектной документации.
2. Осуществлять проверки на функционирования оборудования во всех режимах работы, предусмотренных технической документацией и требованиям Правил обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации грузоподъемных механизмов.
4. Осуществлять проверки на наличия комплекта технической документации, поставляемой с вновь смонтированным или модернизированным оборудованием.

Знания:
1. Законодательство Республики Казахстан в сфере обеспечения безопасности опасных технических устройств: лифтов, эскалаторов, траволаторов, подъемников для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью).
2. Стандарты, необходимые для применения и исполнения при техническом освидетельствовании вновь смонтированного или модернизированного оборудования, при обследовании оборудования, отработавшего нормативный срок службы.
3. Общие сведения об устройстве и принцип действия оборудования.
4. Порядок проверки функционирования устройств безопасности.
5. Методы НК на II уровне квалификаций.
6. Состав комплекта технической документации, поставляемой с вновь смонтированным или модернизированным оборудованием.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Проверка технического состояния оборудования, отработавшего нормативный срок службы

Умения:
1. Определять техническое состояние оборудования, отработавшего нормативный срок службы.
2. Выявлять дефекты и неисправности оборудования.
3. Оформлять результаты проверок.
4. Сравнивать техническое состояние обследуемого оборудования с установленными требованиями технической документации и Правил обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации грузоподъемных механизмов.

Знания:
1. Правила обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации грузоподъемных механизмов.
2. Правила безопасной эксплуатации подъемников для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью).
3. Правила устройства и безопасной эксплуатации эскалаторов.
4. Инструкция по проведению обследования технического состояния лифтов, а также подъемников для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью) с истекшим сроком службы с целью определения возможности их дальнейшей эксплуатации.
5. Общие сведения об устройстве и принцип действия оборудования.
6. Порядок проверки функционирования устройств безопасности.
7. Регламентированные стандартами и нормативной технической документацией, допустимые отклонения от регламентированных параметров, необходимые действия при выявлении отклонений от требуемых параметров.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 3:
Оформление результатов технического освидетельствования

Умения:
1. Оформлять результаты проверок, измерений и испытаний актом технического освидетельствования и протоколом (протоколами) испытаний.
2. Записывать результаты технического обследования и освидетельствования в паспорт оборудования.
3. Оформлять результаты обследований оборудования, отработавшего нормативный срок службы, протоколом (протоколами) испытаний.
5. Анализировать результаты проверок, измерений и испытаний.

Знания:
1. Законодательство Республики Казахстан в сфере обеспечения безопасности опасных технических устройств: лифтов, эскалаторов, траволаторов, подъемников для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью).
2. Стандарты, необходимые для применения и исполнения при техническом освидетельствовании.
3. Требования к оформлению протоколов результатов проверок, измерений и испытаний.
4. Требования к оформлению записей в паспорте объекта.

Возможность признания навыка:

не требуется

Дополнительная трудовая функция 1:
Соблюдение требований безопасности и охраны труда, производственной санитарии и пожарной безопасности



Навык 1:
Организация безопасного проведения работ

Умения:
1. Применять требования безопасности и охраны труда, производственной санитарии и требований пожарной безопасности на практике.
2. Оказывать первую помощь пострадавшим при различных обстоятельствах.
3. Информировать о проведении работ работников владельца и третьих лиц.
4. Утилизировать расходные материалы и продукты проведения работ, согласно требованиям НПА Республики Казахстан.

Знания:
1. Правила обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации грузоподъемных механизмов.
2. Основы оказания первой медицинской помощи.
3. Требования обеспечения безопасности, установленные на объекте.
4. Основы обеспечения безопасности и охраны труда, производственной санитарии и требований пожарной безопасности на предприятии, в том числе при работе на высоте.

Возможность признания навыка:

не требуется

Требования к личностным компетенциям:

Аналитическое мышление
Поиск и анализ информации
Ответственность
Умение работать в команде
Логическое рассуждение
Структурированное решение проблем
коммуникабельность, внимательность, организованность. Постоянно учиться новым технологиям и новым подходам.

Список технических регламентов и национальных стандартов:

1. ГОСТ 33984.2 – 2016 (ЕН 81 – 20:2014) "Лифты. Правила и методы исследований (испытаний) и измерений при сертификации. Правила отбора образцов". 2. СТ РК 3305 – 2018 "Лифты, эскалаторы, траволаторы и подъемники для лиц с ограниченными возможностями. Требования к поставке, монтажу и эксплуатации". 3. СП РК 1.04 – 105 – 2014 "Проектирование и установка эскалаторов и движущихся дорожек". 4. Технический регламент Таможенного союза "Безопасность лифтов" (ТР ТС 011/2011). 5. ГОСТ 33984.2-2017 Лифты. Правила и методы исследований (испытаний) и измерений при сертификации. Правила отбора образцов 6. ГОСТ 33984.3-2017 Лифты. Правила и методы исследований и измерений при сертификации устройств безопасности лифтов. Правила отбора образцов 7. ГОСТ 33984.4-2017 Лифты. Методы расчета основных несущих узлов лифтов 8. ГОСТ 34303-2017 Лифты. Общие требования к руководству по техническому обслуживанию лифтов. 9. ГОСТ 34682.2-2020 Платформы подъемные для инвалидов и других маломобильных групп населения. Требования безопасности к устройству и установке. Часть 2. Платформы с вертикальным перемещением. 10. СТ РК 2960–2017 "Платформы подъемные для инвалидов и других маломобильных групп населения. Требования безопасности и доступности. Платформы подъемные с вертикальным перемещением". 11. ГОСТ 34486.1-2018 Лифты. Правила и методы исследований и измерений. 12. ГОСТ 34581-2019 Лифты. Специальные требования безопасности при установке новых лифтов в существующие здания. 13. ГОСТ 34582-2019 Лифты. Правила и методы испытаний, измерений и проверок перед вводом в эксплуатацию. 14. ГОСТ 34489-2018 Эскалаторы и пассажирские конвееры. Правила и методы исследований и исследований, и измерений. Правила и методы исследований и измерений. 15. Технический регламент Таможенного союза "О безопасности машин и оборудования" (ТР ТС 010/2011). 16. СТ РК 2961-2017 "Платформы подъемные для инвалидов и других маломобильных групп населения. Требования безопасности и доступности. Платформы подъемные с наклонным перемещением". 17. РДС РК 1.04-02-2013 "Методические указания по проведению обследования технического состояния лифтов, отработавших нормативный срок службы".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

5

Специалист по техническому освидетельствованию опасных технических устройств: лифтов, эскалаторов, траволаторов, подъемников для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью), требованиям промышленной безопасности без права выдачи заключения.

10. Карточка профессии "Техники по промышленной безопасности, охране труда и технике безопасности":

Код группы:

3129-3

Код наименования занятия:

3129-3

Наименование профессии:

Техники по промышленной безопасности, охране труда и технике безопасности

Уровень квалификации по ОРК:

5

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
Специалист по промышленной безопасности подъемных сооружений

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
послесреднее образование (прикладной бакалавриат)

Специальность:
Лифтовое хозяйство и эскалаторы (по видам)

Квалификация:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Лифтовое хозяйство и эскалаторы (по видам)

Квалификация:

Требования к опыту работы:

Для прикаладного бакалавриата: без опыта работы; Для технического и профессионального образование: опыт работы не менее 3 лет на предприятиях деятельность, которых связана (непосредственно) с эксплуатацией опасных технических устройств: лифтов, эскалаторов, траволаторов, подъемников для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью) лиц.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Прохождение подготовки, переподготовки специалистов по вопросам промышленной безопасности и получения удостоверения о промышленной безопасности в соответствии со статьей 79 ЗРК "О гражданской защите"

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Оказание профессиональных услуг по проведению технического освидетельствования опасных технических устройств: лифтов, эскалаторов, траволаторов, подъемников для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью) на соответствие требованиям законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Обследования лифтов, стальных канатов лифтов, эскалаторов, траволаторов, подъемников для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью) методом неразрушающего контроля.
2. Оформление результатов обследования.

Дополнительные трудовые функции:

1. Соблюдение требований безопасности и охраны труда, производственной санитарии и пожарной безопасности

Трудовая функция 1:
Обследования лифтов, стальных канатов лифтов, эскалаторов, траволаторов, подъемников для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью) методом неразрушающего контроля.



Навык 1:
Анализ исходных данных

Умения:
1. Выявлять отклонения условий эксплуатации требованиям нормативных актов и руководству по эксплуатации.
2. Приостанавливать работы оборудования до устранения выявленных нарушений условий эксплуатации и/или неисправностей, которые могут привести к аварии или несчастному случаю.
4. Выявлять отклонения условий эксплуатации от номинальных требований завода изготовителя и требований НПА в области промышленной безопасности.
5. Наблюдать за соблюдением работниками перечня и объема работ, предусмотренных при осмотре оборудования.

Знания:
1. Законодательство Республики Казахстан в сфере обеспечения безопасности опасных технических устройств: лифтов, эскалаторов, траволаторов, подъемников для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью).
2. Правила обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации грузоподъемных механизмов.
3. Правила безопасной эксплуатации подъемников для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью).
4. Правила устройства и безопасной эксплуатации эскалаторов.
5. Инструкция по проведению обследования технического состояния лифтов, а также подъемников для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью) с истекшим сроком службы с целью определения возможности их дальнейшей эксплуатации.
6. НТД по безопасной эксплуатации опасных технических устройств, в том числе инструкции по эксплуатации от завода изготовителя.
7. Методы и правила ведения работ (осмотр, текущий ремонт, аварийный ремонт) согласно правилам и инструкциям завода изготовителя.
8. Документация по организации эксплуатации оборудования.
9. Сведения об опасных технических устройствах.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Организация работ по подготовке и проведению освидетельствования

Умения:
1. Составлять график работ по подготовке опасного технического устройства
к освидетельствованию с учетом сроков проведения данных работ.
2. Наблюдать за соблюдением работниками перечня и объема работ, предусмотренных при проведении освидетельствования.
3. Наблюдать за соблюдением работниками рекомендаций, выданных по результатам освидетельствования.

Знания:
1. Состав мероприятий при освидетельствовании опасного технического устройства.
2. Порядок проведения, состав участников освидетельствования, их обязанности и полномочия.
3. Состав работ, возложенных на электромеханика, по подготовке к освидетельствованию, согласно требованиям НПА в области промышленной безопасности и инструкции завода изготовителя
4. НПА, устанавливающие требования и порядок проведения работ при освидетельствовании.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 2:
Оформление результатов обследования.



Навык 1:
Плановое освидетельствование лифтов, эскалаторов, траволаторов, подъемников для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью)

Умения:
1. Оформлять результаты осмотра оборудования.
2. Составлять график работ, осмотров.
3. Вносить статистические показатели в мониторинговую базу данных.
4. Работать с программными обеспечениями для электронных документов.

Знания:
1. НПА, устанавливающие требования и порядок проведения работ при освидетельствовании.
2. Знание методов НК на I уровне квалификаций.
3. Законодательство Республики Казахстан в сфере обеспечения безопасности опасных технических устройств: лифтов, эскалаторов, траволаторов, подъемников для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью).
4. Инструкция по проведению обследования технического состояния лифтов, а также подъемников для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью) с истекшим сроком службы с целью определения возможности их дальнейшей эксплуатации.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Внеплановое освидетельствование лифтов, эскалаторов, траволаторов, подъемников для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью)

Умения:
1. Разбираться в эксплуатационной документации оборудования.
2. Проводить техническое освидетельствование по завершению работ по ремонту или замене узлов, подлежащих освидетельствованию.
3. Работать с программными обеспечениями для электронных документов.

Знания:
1. Конструкции и механики оборудования.
2. Законодательство Республики Казахстан в сфере обеспечения безопасности опасных технических устройств: лифтов, эскалаторов, траволаторов, подъемников для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью).
3. Правила обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации грузоподъемных механизмов.
4. Правила безопасной эксплуатации подъемников для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью).
5. Правила устройства и безопасной эксплуатации эскалаторов.
6. Инструкция по проведению обследования технического состояния лифтов, а также подъемников для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью) с истекшим сроком службы с целью определения возможности их дальнейшей эксплуатации.

Возможность признания навыка:

не требуется

Дополнительная трудовая функция 1:
Соблюдение требований безопасности и охраны труда, производственной санитарии и пожарной безопасности



Навык 1:
Организация безопасного проведения работ

Умения:
1. Применять требования безопасности и охраны труда, производственной санитарии и требований пожарной безопасности на практике.
2. Оказывать первую помощь пострадавшим при различных обстоятельствах.
3. Информировать о проведении работ работников владельца и третьих лиц.
4. Утилизировать расходные материалы и продукты проведения работ, согласно требованиям НПА Республики Казахстан.

Знания:
1. Правила обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации грузоподъемных механизмов.
2. Основы оказания первой медицинской помощи.
3. Требования обеспечения безопасности, установленные на объекте.
4. Основы обеспечения безопасности и охраны труда, производственной санитарии и требований пожарной безопасности на предприятии, в том числе при работе на высоте.

Возможность признания навыка:

не требуется

Требования к личностным компетенциям:

Аналитическое мышление
Поиск и анализ информации
Ответственность
Умение работать в команде
Логическое рассуждение
Структурированное решение проблем
коммуникабельность, внимательность, организованность. Постоянно учиться новым технологиям и новым подходам.

Список технических регламентов и национальных стандартов:

1. ГОСТ 33984.2 – 2016 (ЕН 81 – 20:2014) "Лифты. Правила и методы исследований (испытаний) и измерений при сертификации. Правила отбора образцов.". 2. СТ РК 3305 – 2018 "Лифты, эскалаторы, траволаторы и подъемники для лиц с ограниченными возможностями. Требования к поставке, монтажу и эксплуатации". 3. СП РК 1.04 – 105 – 2014 "Проектирование и установка эскалаторов и движущихся дорожек". 4. Технический регламент Таможенного союза "Безопасность лифтов" (ТР ТС 011/2011). 5. ГОСТ 33984.2-2017 Лифты. Правила и методы исследований (испытаний) и измерений при сертификации. Правила отбора образцов 6. ГОСТ 33984.3-2017 Лифты. Правила и методы исследований и измерений при сертификации устройств безопасности лифтов. Правила отбора образцов 7. ГОСТ 33984.4-2017 Лифты. Методы расчета основных несущих узлов лифтов 8. ГОСТ 34303-2017 Лифты. Общие требования к руководству по техническому обслуживанию лифтов. 9. ГОСТ 34682.2-2020 Платформы подъемные для инвалидов и других маломобильных групп населения. Требования безопасности к устройству и установке. Часть 2. Платформы с вертикальным перемещением. 10. СТ РК 2960–2017 "Платформы подъемные для инвалидов и других маломобильных групп населения. Требования безопасности и доступности. Платформы подъемные с вертикальным перемещением". 11. ГОСТ 34486.1-2018 Лифты. Правила и методы исследований и измерений. 12. ГОСТ 34581-2019 Лифты. Специальные требования безопасности при установке новых лифтов в существующие здания. 13. ГОСТ 34582-2019 Лифты. Правила и методы испытаний, измерений и проверок перед вводом в эксплуатацию. 14. ГОСТ 34489-2018 Эскалаторы и пассажирские конвейеры. Правила и методы исследований и исследований, и измерений. Правила и методы исследований и измерений. 15. Технический регламент Таможенного союза "О безопасности машин и оборудования" (ТР ТС 010/2011). 16. СТ РК 2961-2017 "Платформы подъемные для инвалидов и других маломобильных групп населения. Требования безопасности и доступности. Платформы подъемные с наклонным перемещением". 17. РДС РК 1.04-02-2013 "Методические указания по проведению обследования технического состояния лифтов, отработавших нормативный срок службы".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

6

Специалист по техническому освидетельствованию опасных технических устройств: лифтов, эскалаторов, траволаторов, подъемников для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью), требованиям промышленной безопасности с правом выдачи заключения

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

      11. Наименование государственного органа: Министерство по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан.

      Исполнитель: Дастанов А.Д, +7 (717) 224 87 28, dastanov.a@kpb.emer.kz.

      12. Организации (предприятия) участвующие в разработке:

      Комитет промышленной безопасности МЧС РК;

      ТОО "Аттесттау-әдістемелік орталығы";

      ТОО "ЛМС-НС";

      ОЮЛ "Союз предприятий в области промышленной безопасности";

      ОЮЛ "Қазақстан регистр";

      РГП "КАЗСТАНДАРТ";

      ТОО "BK Engineering Service".

      Руководитель проекта: Искаков Нуржан Калдыбекович, + 7 (701) 734 5151, iskakov.n@kpb.emer.kz.

      13. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям: 8, 06.09.2024 г.

      14. Национальный орган по профессиональным квалификациям: 02.06.2025 г.

      15. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен": -

      16. Номер версии и год выпуска: версия 2, 2025 г.

      17. Дата ориентировочного пересмотра: 01.06.2028 г.

  Приложение 2
к приказу Министра
по чрезвычайным ситуациям
Республики Казахстан
от 20 ноября 2025 года № 493

Профессиональный стандарт: "Экспертиза промышленной безопасности для объектов, ведущих взрывные работы"

Глава 1. Общие положения

      1. Область применения профессионального стандарта: Профессиональный стандарт "Экспертиза по промышленной безопасности для объектов, ведущих взрывные работы" разработан в соответствии с пунктом 5 статьей 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях" и устанавливает требования к навыкам, умениям, знаниям, опыту работы с учетом формального и (или) неформального, и (или) информального образования, уровню квалификации и компетентности специалистов в сфере промышленной безопасности по проведению экспертизы в области взрывных работ, а также требований при разработке образовательных программ и/или квалификационных программ обучения персонала на предприятиях.

      2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

      1) взрывные работы – совокупность технологических операций по подготовке и производству взрыва: составление проекта, доставка взрывчатых материалов на заряжаемый блок, заряжание и забойка скважин, шпуров или камер с установкой в них детонаторов, монтаж взрывной сети (цепи) и ее инициирование при условии удаления всех людей на безопасное расстояние;

      2) взрывчатые материалы – общее название взрывчатых веществ, средств инициирования и прострелочно-взрывных аппаратов, применяемых в промышленности;

      3) применение взрывчатых веществ и изделий на их основе – выполнение работ или действий, предусмотренных прямым назначением указанных веществ или изделий, а также подготовка к их выполнению;

      4) техническая документация – документы (руководство (инструкция) по применению, технологический регламент, конструкторская документация), в которых устанавливаются требования к взрывчатым веществам и изделиям на их основе;

      5) экспертиза промышленной безопасности – оценка соответствия (или несоответствия) объекта экспертизы предъявляемым к нему требованиям промышленной безопасности и действующей нормативно-технической документации, результатом которой является заключение;

      6) экспертное заключение – заключение экспертной организации, аттестованной в соответствии с требованиями Закона Республики Казахстан "О гражданской защите", на соответствие требованиям промышленной безопасности;

      7) взрывчатое вещество – конденсированное химическое вещество или смесь таких веществ, способное при определенных условиях под влиянием внешних воздействий к быстрому самораспространяющемуся химическому превращению (взрыву) с выделением большого количества тепла и газообразных продуктов;

      8) знание – изученная и усвоенная информация, необходимая для выполнения действий в рамках профессиональной задачи;

      9) навык – способность применять знания и умения, позволяющая выполнять профессиональную задачу целиком;

      10) умение – способность физически и (или) умственно выполнять отдельные единичные действия в рамках профессиональной задачи;

      11) компетенция – способность применять навыки, позволяющие выполнять одну или несколько профессиональных задач, составляющих трудовую функцию;

      12) профессия – род занятий, осуществляемый физическим лицом и требующий определенной квалификации для его выполнения;

      13) профессиональная квалификация – степень профессиональной подготовки, характеризующая владение компетенциями, требуемыми для выполнения трудовых функций по профессии;

      14) профессиональный стандарт – письменный официальный документ, устанавливающий общие требования к знаниям, умениям, навыкам, опыту работы с учетом формального и (или) неформального, и (или) информального образования, уровню квалификации и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда в конкретной области профессиональной деятельности.

      3. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие сокращения:

      1) КС – квалификационный справочник

      2) ОКЭД – общий классификатор видов экономической деятельности

      3) ЕТКС – единый тарифно-квалификационный справочник

      4) ОРК – отраслевая рамка квалификаций

      5) ВМ – взрывчатые материалы

      6) НТД – нормативно-техническая документация

      7) ЕКВ – Единая книжка взрывника, мастера-взрывника

      8) НК – неразрушающий контроль

      9) ТиПО – техническое и профессиональное образование.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

      4. Название профессионального стандарта: Экспертиза промышленной безопасности для объектов, ведущих взрывные работы

      5. Код профессионального стандарта: M077

      6. Указание секции, раздела, группы, класса и подкласса согласно ОКЭД:

      M Профессиональная, научная и техническая деятельность

      74 Прочая профессиональная, научная и техническая деятельность

      74.9 Прочая профессиональная, научная и техническая деятельность, не включенная в другие группировки

      74.90 Прочая профессиональная, научная и техническая деятельность, не включенная в другие группировки

      74.90.9 Иная профессиональная, научная и техническая деятельность, не включенная в другие группировки

      7. Краткое описание профессионального стандарта: профессиональный стандарт устанавливает требования в области профессиональной компетенции специалистов и экспертов по оказанию профессиональных услуг в сфере промышленной безопасности при проведении экспертизы промышленной безопасности для объектов, ведущих взрывные работы, включая: проведение обследований, технических освидетельствований; продление срока службы оборудования; получение разрешения на применение технологий, применяемых на опасных производственных объектах, опасных технических устройств; получение разрешения на постоянное применение взрывчатых веществ и изделий на их основе

      8. Перечень карточек профессий:

      1) Специалист по обследованию объектов, ведущих взрывные работы - 5 уровень ОРК

      2) Специалист по освидетельствованию для объектов, ведущих взрывные работы - 6 уровень ОРК

      3) Эксперт в сфере промышленной безопасности для объектов, ведущих взрывные работы - 7 уровень ОРК.

Глава 3. Карточки профессий

9. Карточка профессии "Специалист по обследованию объектов, ведущих взрывные работы":

Код группы:

3129-9

Код наименования занятия:

-

Наименование профессии:

Специалист по обследованию объектов, ведущих взрывные работы

Уровень квалификации по ОРК:

5

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих (Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003)
Параграф 15. Техник по наладке и испытаниям

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих (Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003)
Параграф 107. Техник-лаборант

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
послесреднее образование (прикладной бакалавриат)

Специальность:
Химическая технология и производство (по видам)

Квалификация:

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Химическая технология и производство (по видам)

Квалификация:

Уровень образования:
послесреднее образование (прикладной бакалавриат)

Специальность:
Подземная разработка месторождений полезных ископаемых

Квалификация:

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Подземная разработка месторождений полезных ископаемых

Квалификация:

Уровень образования:
послесреднее образование (прикладной бакалавриат)

Специальность:
Подземная разработка месторождений полезных ископаемых

Квалификация:

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Открытая разработка месторождений полезных ископаемых

Квалификация:

Требования к опыту работы:

Общий технический стаж работы не менее 6 (шести) месяцев на предприятиях горнорудной отрасли

Связь с неформальным и информальным образованием:

1. Подготовка, переподготовка специалистов, работников опасных производственных объектов и иных организаций по вопросам промышленной безопасности в соответствии со статьей 79 Закона Республики Казахстан "О гражданской защите". 2. Наличие ЕКВ согласно Правилам обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов, ведущих взрывные работы и работы со взрывчатыми материалами промышленного назначения

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Проведение обследования объектов, ведущих взрывные работы на предмет соблюдения законодательства Республики Казахстан в области промышленной безопасности

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Осмотр технического состояния технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
2. Проведение экспертизы технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
3. Оформление технической документации по результатам испытаний.

Дополнительные трудовые функции:

1. Соблюдение требований техники безопасности

Трудовая функция 1:
Осмотр технического состояния технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.



Навык 1:
Проведение внешнего осмотра элементов технологий, материалов и технических устройств.

Умения:
1. Осуществлять визуальный контроль технического состояния технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
2. Проверять соответствие технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы, на соответствие документации завода-изготовителя.
3. Использовать материалы, инструменты, контрольно-измерительные приборы, средства механизации при проведении осмотра технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.

Знания:
1. Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов, ведущих взрывные работы и работы с взрывчатыми материалами промышленного назначения.
2. Техническая документация завода-изготовителя.
3. Конструктивные и технологические характеристики технологий, материалов и технических устройств для объектов, ведущих взрывные работы.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Анализ данных на соответствие требованиям промышленной безопасности

Умения:
1. Анализировать исходные данные на соответствие требованиям промышленной безопасности.
2. Использовать материалы, инструменты, контрольно-измерительные приборы, средства механизации при проведении осмотра технологии, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
3. Устанавливать рабочие параметры и производить настройку диагностического оборудования на эталонных образцах для проведения диагностического обследования.

Знания:
1. Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов, ведущих взрывные работы и работы с взрывчатыми материалами промышленного назначения.
2. Виды, назначение, схемы, конструктивные особенности, технические и технологические характеристики взрывчатых веществ и изделий на их основе, технологий, материалов и технических устройств для объектов, ведущих взрывные работы.
3. Характеристики приборов, установленных применяемых в технологиях и технических устройствах для объектов, ведущих взрывные работы.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 3:
Оформление отчета по результатам осмотра.

Умения:
1. Оформлять техническую документацию по результатам осмотра.
2. Использовать специализированные программы, в том числе программы расчета безопасных расстояний при взрывных работах и хранении ВМ.
3. Оформлять отчеты по результатам осмотра.

Знания:
1. Методические рекомендации по проведению экспертизы промышленной безопасности.
2. Специализированные программы, в том числе программы расчета безопасных расстояний при взрывных работах и хранении ВМ.
3. Виды опасных факторов при взрывных работах, а также к связанным с ними процессами изготовления, применения, хранения, перевозки.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Проведение экспертизы технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.



Навык 1:
Подготовка и проверка оборудования, используемого при проведении контроля конструктивных элементов технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.

Умения:
1. Подготовка оборудования, используемого при проведении контроля конструктивных элементов технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
2. Проверка исправности оборудования, используемого при проведении контроля конструктивных элементов технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
3. Проведение контроля конструктивных элементов технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.

Знания:
1. Требования безопасности при изготовлении взрывчатых веществ и изделий на их основе.
2. Документация оборудования, используемого при контроле, испытаниях технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
3. Основное оборудование, используемое при контроле, испытаниях, технологии, материалов и технических устройств применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Составление отчета по результатам контроля.

Умения:
1. Оформлять техническую документацию по результатам контроля.
2. Использовать контрольно-измерительные приборы.
3. Составлять отчеты по результатам контроля.

Знания:
1. Схемы, назначение и устройство технологии, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
2. Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов, ведущих горные и геологоразведочные работы.
3. Правила перевозки опасных грузов автомобильным транспортом и перечень опасных грузов, допускаемых к перевозке автотранспортными средствами на территории Республики Казахстан.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 3:
Проведение контроля испытаний технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.

Умения:
1. Применять оборудование для контроля испытаний технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
2. Проводить контроль конструктивных элементов технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
3. Оценка свойств материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы, при проведении контроля испытаний.

Знания:
1. Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов, ведущих взрывные работы и работы со взрывчатыми материалами промышленного назначения.
2. Физические основы методов, используемых при контроле испытаний технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
3. Знание конструктивных элементов технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 3:
Оформление технической документации по результатам испытаний.



Навык 1:
Оформление ведомости дефектов и/или акта обследования.

Умения:
1. Заполнять техническую документацию по результатам испытаний.
2. Читать рабочие чертежи и технологические инструкции (технологические карты).
3. Оформлять ведомости дефектов и/или акта обследования.

Знания:
1. Принципы и методы проведения испытаний.
2. Устройство и функционирование систем защиты, приборов и устройств безопасности.
3. Электрические системы безопасности, управления и коммутации.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Дополнительная трудовая функция 1:
Соблюдение требований техники безопасности



Навык 1:
Организация безопасного проведения работ.

Умения:
1. Применять требования техники безопасности на практике.
2. Оказывать первую помощь пострадавшим при различных обстоятельствах.
3. Утилизировать расходные материалы и продукты проведения работ согласно требованиям законодательства Республики Казахстан.

Знания:
1. Требования техники безопасности.
2. Основы оказания первой помощи.
3. Установленные на предприятии требования обеспечения безопасности, утвержденные внутренним регламентом предприятия.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Пунктуальность
Системное мышление
Сотрудничество и взаимодействие
Поиск и анализ информации
Способность к обучению и самообучению
Компьютерная грамотность
Внимательность, ответственность, организованность. Способность анализировать, делать выводы. Постоянное обучение новым технологиям и новым подходам. Грамотность. Стрессоустойчивость.

Список технических регламентов и национальных стандартов:

Технические регламенты Таможенного союза: "О безопасности взрывчатых веществ и изделий на их основе" (ТР ТС 028/2012), "О безопасности машин и оборудования" (ТР ТС 010/2011); ГОСТ 15.109-97 "Система разработки и постановки продукции на производство (СРПП). Материалы взрывчатые промышленные"; ГОСТ 57704-2017 "Горное дело. Взрывные работы на угледобывающих предприятиях. Термины и определения"; ГОСТ 32162-2013 "Вещества взрывчатые промышленные. Классификация"; ГОСТ 26184-84 "Вещества взрывчатые промышленные. Термины и определения"; СТ РК 2096-3-2011 "Электрооборудование взрывозащищенное. Часть 3. Искрообразующие механизмы для испытаний электрических цепей на искробезопасность"; СТ РК МЭК 60079-0-2010 "Среды взрывоопасные. Оборудование. Общие требования"; ГОСТ 32421-2013 "Классификация химической продукции, опасность которой обусловлена физико-химическими свойствами. Методы испытаний взрывчатой химической продукции".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

6

Специалист по освидетельствованию для объектов, ведущих взрывные работы

10. Карточка профессии "Специалист по освидетельствованию для объектов, ведущих взрывные работы":

Код группы:

2141-9

Код наименования занятия:

-

Наименование профессии:

Специалист по освидетельствованию для объектов, ведущих взрывные работы

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих (Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003)
Параграф 91. Инженер по наладке и испытаниям

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Инженерия и инженерное дело

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Общий технический стаж работы не менее 3 (трех) лет на предприятиях горнорудной отрасли

Связь с неформальным и информальным образованием:

1. Подготовка, переподготовка специалистов, работников опасных производственных объектов и иных организаций по вопросам промышленной безопасности в соответствии со статьей 79 Закона Республики Казахстан "О гражданской защите". 2. Наличие ЕКВ согласно Правилам обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов, ведущих взрывные работы и работы со взрывчатыми материалами промышленного назначения.

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Проведение технического освидетельствования для объектов, ведущих взрывные работы на предмет соблюдения требований законодательства Республики Казахстан в области промышленной безопасности.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Определение технического состояния технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
2. Анализ проведенных методов испытаний технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
3. Диагностика и испытания технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы, методами указанными в НТД.

Дополнительные трудовые функции:

1. Соблюдение требований техники безопасности

Трудовая функция 1:
Определение технического состояния технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.



Навык 1:
Определение критериев оценки технического состояния технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.

Умения:
1. Определять критерии оценки технического состояния технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
2. Разрабатывать программы/технологические карты осмотра технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
3. Применять проектную, исполнительную и эксплуатационную документацию на технологии, материалы и технические устройства, применяемые на объектах, ведущих взрывные работы.

Знания:
1. Техническая документация приборов, установленных и применяемых в технологиях и технических устройствах для объектов, ведущих взрывные работы.
2. Характеристики приборов, установленных и применяемых в технологиях и технических устройствах для объектов, ведущих взрывные работы.
3. Принципы работы приборов, установленных и применяемых в технологиях и технических устройствах для объектов, ведущих взрывные работы.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Выявление нарушений требований НТД по результатам осмотра технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.

Умения:
1. Работать с НТД на технологии, материалы и технических устройства, применяемые на объектах, ведущих взрывные работы.
2. Выявлять и классифицировать нарушения требований НТД по результатам осмотра технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
3. Читать чертежи, конструкторскую и техническую документацию на технологии, материалы и технических устройства, применяемые на объектах, ведущих взрывные работы.

Знания:
1. Требования НТД для технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
2. Виды опасных факторов при взрывных работах, а также к связанным с ними процессами изготовления, применения, хранения, перевозки.
3. Специализированные программы, в том числе программы расчета безопасных расстояний при взрывных работах и хранении ВМ.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 3:
Оформление отчета о техническом состоянии.

Умения:
1. Проводить обследования в установленном порядке.
2. Оформлять отчет о техническом состоянии по результатам обследований.
3. Пользоваться специализированными программами, в том числе программами расчета безопасных расстояний при взрывных работах и хранении ВМ.

Знания:
1. Виды опасных факторов при взрывных работах, а также к связанным с ними процессами изготовления, применения, хранения, перевозки.
2. Характеристики приборов, установленных применяемых в технологиях и технических устройствах для объектов, ведущих взрывные работы.
3. Специализированные программы, в том числе программы расчета безопасных расстояний при взрывных работах и хранении ВМ.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 4:
Работа с технической документацией на технологии, материалы и технические устройства, применяемые на объектах, ведущих взрывные работы.

Умения:
1. Читать чертежи, техническую и конструкторскую документацию на технологии, материалы и технические устройства, применяемые на объектах, ведущих взрывные работы.
2. Анализировать техническую и конструкторскую документацию на технологии, материалы и технических устройства, применяемые на объектах, ведущих взрывные работы.
3. Работать с НТД технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.

Знания:
1. Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов, ведущих взрывные работы и работы со взрывчатыми материалами промышленного назначения.
2. Техническая документация технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
3. Виды, назначение, схемы, конструктивные особенности, технические и технологические характеристики взрывчатых веществ и изделий на их основе, технологий, материалов и технических устройств для объектов, ведущих взрывные работы.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Анализ проведенных методов испытаний технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.



Навык 1:
Формирование отчетной документации по результатам испытаний технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.

Умения:
1. Применять методы проведения испытаний технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
2. Использовать специализированные программы, в том числе программы расчета безопасных расстояний при взрывных работах и хранении ВМ.
2. Оформлять отчеты с заключением по результатам испытаний технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.

Знания:
1. Требования НТД при проведении испытаний технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
2. Физические основы методов контроля и испытаний технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
3. Специализированные программы, в том числе программы расчета безопасных расстояний при взрывных работах и хранении ВМ.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Работа с проектной, исполнительной и эксплуатационной документацией.

Умения:
1. Читать проектную, исполнительную и эксплуатационную документацию на технологии, материалы и технические устройства, применяемые на объектах, ведущих взрывные работы.
2. Применять проектную, исполнительную и эксплуатационную документацию на технологии, материалы и технические устройства, применяемые на объектах, ведущих взрывные работы.
3. Использовать специализированные программы, в том числе программы расчета безопасных расстояний при взрывных работах и хранении ВМ.

Знания:
1. Требования НТД при проведении испытаний технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
2. Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов, ведущих взрывные работы и работы с взрывчатыми материалами промышленного назначения.
3. Специализированные программы, в том числе программы расчета безопасных расстояний при взрывных работах и хранении ВМ.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 3:
Определение критериев оценки по результатам испытаний технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.

Умения:
1. Определять критерии оценки по результатам испытаний технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
2. Настраивать и определять работоспособность технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
3. Разрабатывать программы методики/технологические карты проведения испытаний технических устройств для объектов, ведущих взрывные работы.

Знания:
1. Физические основы методов, технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы
2. Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов, ведущих взрывные работы и работы с взрывчатыми материалами промышленного назначения.
3. Методики/технологические карты проведения испытаний технических устройств для объектов, ведущих взрывные работы.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 4:
Контроль качества и объема записанных данных по испытаниям.

Умения:
1. Работать с приборами для НК.
2. Определять количество и качество данных по НК.
3. Пользоваться специализированными программами, в том числе программами расчета безопасных расстояний при взрывных работах и хранении ВМ.

Знания:
1. Требования НТД при проведении испытаний технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
2. Специализированные программы, в том числе программы расчета безопасных расстояний при взрывных работах и хранении ВМ.
3. Принципы действия и устройства приборов для НК

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 3:
Диагностика и испытания технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы, методами указанными в НТД.



Навык 1:
Работа с проектной, исполнительной и эксплуатационной документацией технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.

Умения:
1. Применять проектную, исполнительную и эксплуатационную документацию на технологии, материалы и технические устройства, применяемые на объектах, ведущих взрывные работы.
2. Пользоваться специализированными программами, в том числе программами расчета безопасных расстояний при взрывных работах и хранении ВМ.
3. Применять методы, указанные в НТД, при диагностике и испытаниях технологий, материалов и технических устройств.

Знания:
1. Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов, ведущих взрывные работы и работы со взрывчатыми материалами промышленного назначения.
2. Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов, ведущих горные и геологоразведочные работы.
3. Правила перевозки опасных грузов автомобильным транспортом и перечень опасных грузов, допускаемых к перевозке автотранспортными средствами на территории Республики Казахстан..

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Выбор методов испытаний технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.

Умения:
1. Отбирать методы проведения испытаний технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
2. Определять методы контроля технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
3. Применять оборудование для проведения испытаний технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.

Знания:
1. Требования НТД при проведении и оценке результатов при контроле технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
2. Физические основы методов испытаний, используемых при контроле технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
3. Виды и типы опасных производственных факторов, причины их образования при взрывных работах.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 3:
Разработка программ, методик/технологических карт проведения технического обследования/испытаний технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.

Умения:
1. Разрабатывать программы, методики/ технологические карты проведения технического обследования/испытаний.
2. Пользоваться специализированными программами, в том числе программами расчета безопасных расстояний при взрывных работах и хранении ВМ.
3. Классифицировать виды и типы дефектов, причины их образования.

Знания:
1. Требования по разработке программ, методик/технологических карт проведения технического обследования/испытаний.
2. Физические основы методов, используемых при контроле технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
3. Виды и типы дефектов, причины их образования.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 4:
Оформление отчетов по результатам диагностики и испытаний.

Умения:
1. Анализировать результаты обследования технических устройств для объектов, ведущих взрывные работы.
2. Классифицировать и определять степень опасности выявленных дефектов.
3. Оформлять отчеты по результатам диагностики и испытаний.

Знания:
1. Требования НТД при проведении и оценке результатов при контроле технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
2. Физические основы методов, используемых при контроле технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
3. Программы, методики/технологические карты проведения технических обследований/испытаний.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 5:
Выработка рекомендаций по устранению выявленных несоответствий.

Умения:
1. Анализировать результаты обследования технических устройств для объектов, ведущих взрывные работы.
2. Классифицировать и определять степень опасности выявленных дефектов.
3. Разрабатывать рекомендации по устранению выявленных несоответствий по результатам обследования.

Знания:
1. Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов, ведущих взрывные работы и работы со взрывчатыми материалами промышленного назначения.
2. Требования НТД при проведении испытаний и оценке результатов при контроле технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
3. Конструктивные и технологические характеристики технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Дополнительная трудовая функция 1:
Соблюдение требований техники безопасности



Навык 1:
Организация безопасного проведения работ.

Умения:
1. Применять требования техники безопасности на практике.
2. Оказывать первую помощь пострадавшим при различных обстоятельствах.
3. Утилизировать расходные материалы и продукты проведения работ, согласно требований законодательства Республики Казахстан.

Знания:
1. Требования техники безопасностии.
2. Основы оказания первой помощи.
3. Установленные на предприятии требования обеспечения безопасности, утвержденные внутренним регламентом предприятия.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Пунктуальность
Системное мышление
Сотрудничество и взаимодействие
Поиск и анализ информации
Способность к обучению и самообучению
Компьютерная грамотность

Список технических регламентов и национальных стандартов:

Технические регламенты Таможенного союза: "О безопасности взрывчатых веществ и изделий на их основе" (ТР ТС 028/2012), "О безопасности машин и оборудования" (ТР ТС 010/2011); ГОСТ 15.109-97 "Система разработки и постановки продукции на производство (СРПП). Материалы взрывчатые промышленные"; ГОСТ Р 57704-2017 "Горное дело. Взрывные работы на угледобывающих предприятиях. Термины и определения"; ГОСТ 32162-2013 "Вещества взрывчатые промышленные. Классификация"; ГОСТ 26184-84 "Вещества взрывчатые промышленные. Термины и определения"; СТ РК 2096-3-2011 "Электрооборудование взрывозащищенное. Часть 3. Искрообразующие механизмы для испытаний электрических цепей на искробезопасность"; СТ РК МЭК 60079-0-2010 "Среды взрывоопасные. Оборудование. Общие требования"; ГОСТ 32421-2013 "Классификация химической продукции, опасность которой обусловлена физико-химическими свойствами. Методы испытаний взрывчатой химической продукции".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

5

Специалист по обследованию объектов, ведущих взрывные работы

7

Эксперт в сфере промышленной безопасности для объектов, ведущих взрывные работы

11. Карточка профессии "Эксперт в сфере промышленной безопасности для объектов, ведущих взрывные работы":

Код группы:

2141-9

Код наименования занятия:

-

Наименование профессии:

Эксперт в сфере промышленной безопасности для объектов, ведущих взрывные работы

Уровень квалификации по ОРК:

7

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих (Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003)
Параграф 91. Инженер по наладке и испытаниям

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
послевузовское образование (магистратура, резидентура)

Специальность:
Инженерия и инженерное дело

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Инженерия и инженерное дело

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Общий технический стаж работы не менее 5 (пяти) лет на предприятиях горнорудной отрасли

Связь с неформальным и информальным образованием:

1. Подготовка, переподготовка специалистов, работников опасных производственных объектов и иных организаций по вопросам промышленной безопасности в соответствии со статьей 79 Закона РК "О гражданской защите". 2. Отраслевая сертификация (аттестация). 3. Наличие ЕКВ согласно Правилам обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов, ведущих взрывные работы и работы со взрывчатыми материалами промышленного назначения.

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Экспертиза промышленной безопасности для объектов, ведущих взрывные работы на предмет соответствия требованиям законодательства РК в области промышленной безопасности.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Проведение экспертизы на соответствие нормам и требованиям в области промышленной безопасности и/или продление срока службы технологий, материалов и технических устройств применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
2. Проведение экспертизы на соответствие нормам и требованиям в области промышленной безопасности для получения разрешения на применение технологий, материалов и технических устройств применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.

Дополнительные трудовые функции:

1. Соблюдение требований техники безопасности

Трудовая функция 1:
Проведение экспертизы на соответствие нормам и требованиям в области промышленной безопасности и/или продление срока службы технологий, материалов и технических устройств применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.



Навык 1:
Анализ проектной, исполнительной, эксплуатационной, конструкторской и ремонтной документации.

Умения:
1. Анализировать материалы проектной, исполнительной, эксплуатационной, конструкторской и ремонтной документации.
2. Применять материалы проектной, исполнительной, эксплуатационной, конструкторской и ремонтной документации.
3. Организовать и выполнять работу по наладке и испытаниям всех видов оборудования в соответствии с методическими, нормативными и иными руководящими материалами.

Знания:
1. Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов, ведущих взрывные работы и работы с взрывчатыми материалами промышленного назначения.
2. Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов, ведущих горные и геологоразведочные работы.
3. Правила перевозки опасных грузов автомобильным транспортом и перечень опасных грузов, допускаемых к перевозке автотранспортными средствами на территории Республики Казахстан.
4. Правила, определяющие критерии отнесения опасных производственных объектов к декларируемым, и Правила разработки декларации промышленной безопасности опасного производственного объекта.
5. Технические характеристики, конструктивные особенности материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы и порядок эксплуатации.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Анализ материалов по результатам технического обследования и освидетельствования технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.

Умения:
1. Определять степень опасности дефектов, выявленных при обследовании и техническом освидетельствовании технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
2. Выполнять расчетно-аналитические процедуры оценки и прогнозирования технического состояния технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
3. Разрабатывать программы и методики проведения контрольных и приемочных испытаний.

Знания:
1. Методические рекомендации по проведению экспертизы промышленной безопасности.
2. Физические основы и принципы расчетно-аналитических процедур оценки и прогнозирования технического состояния технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
3. Риски возникновения аварий и инцидентов для объектов, ведущих взрывные работы.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 3:
Применение специализированных программ.

Умения:
1. Пользоваться специализированными программами, в том числе программами расчета безопасных расстояний при взрывных работах и хранении ВМ.
2. Знать законодательство в области промышленной безопасности на опасных производственных объектах.
3. Оформлять и составлять экспертное заключение.

Знания:
1. Контрольные средства, приборы и устройства, применяемые при проверке, наладке и испытаниях обслуживаемого оборудования.
2. Передовые методы проведения экспертизы на соответствие нормам и требованиям в области промышленной безопасности.
3. Порядок разработки и оформления технической документации.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Проведение экспертизы на соответствие нормам и требованиям в области промышленной безопасности для получения разрешения на применение технологий, материалов и технических устройств применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.



Навык 1:
Анализ проектной, исполнительной, эксплуатационной, конструкторской и ремонтной документации

Умения:
1. Анализировать материалы проектной, исполнительной, эксплуатационной, конструкторской и ремонтной документации на технологии, материалы и технические устройства, применяемые на объектах, ведущих взрывные работы.
2. Определять соответствие материалов проектной, исполнительной, эксплуатационной, конструкторской и ремонтной документации законодательству в области промышленной безопасности на опасных производственных объектах.
3. Пользоваться специализированными программами, в том числе программами расчета безопасных расстояний при взрывных работах и хранении ВМ.

Знания:
1. Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов, ведущих взрывные работы и работы с взрывчатыми материалами промышленного назначения.
2. Законодательные, иные нормативные правовые акты, методические и нормативно-технические материалы по вопросам проведения экспертизы промышленной безопасности.
3. Специализированные программы, в том числе программы расчета безопасных расстояний при взрывных работах и хранении ВМ.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Анализ материалов по результатам технического обследования и освидетельствования технологий, материалов и технических устройств для объектов, ведущих взрывные работы.

Умения:
1. Выполнять расчетно-аналитические процедуры оценки и прогнозирования технического состояния технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
2. Определять степень опасности дефектов, выявленных при обследовании и техническом освидетельствовании технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
3. Использовать специализированные программы, в том числе программы расчета безопасных расстояний при взрывных работах и хранении ВМ.

Знания:
1. Виды опасных факторов при взрывных работах, а также к связанным с ними процессами изготовления, применения, хранения, перевозки.
2. Физические основы и принципы расчетно-аналитических процедур оценки и прогнозирования технического состояния технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
3. Риски возникновения аварий и инцидентов для объектов, ведущих взрывные работы.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 3:
Разработка экспертного заключения.

Умения:
1. Оформлять и составлять экспертное заключение.
2. Совершенствовать формы и методы проведения экспертизы в области промышленной безопасности на опасных производственных объектах.
3. Осуществлять согласование экспертного заключения с заказчиком.

Знания:
1. Методические рекомендации по проведению экспертизы промышленной безопасности.
2. Риски возникновения аварий и инцидентов для объектов, ведущих взрывные работы.
3. Характеристики приборов, установленных применяемых в технологиях и на технических устройствах для объектов, ведущих взрывные работы.
4. Требования НТД при проведении испытаний, технологий, материалов, технических устройств, применяемых на объектах, ведущих взрывные работы.
5. Требования по разработке программ и технологических карт.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Дополнительная трудовая функция 1:
Соблюдение требований техники безопасности



Навык 1:
Организация безопасного проведения работ.

Умения:
1. Применять требования техники безопасности на практике.
2. Оказывать первую помощь пострадавшим при различных обстоятельствах.
3. Утилизировать расходные материалы и продукты проведения работ согласно требованиям законодательства Республики Казахстан.

Знания:
1. Требования тежники безопасности.
2. Основы оказания первой помощи.
3. Установленные на предприятии требования обеспечения безопасности, утвержденные внутренним регламентом предприятия.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Пунктуальность
Системное мышление
Сотрудничество и взаимодействие
Способность к обучению и самообучению
Компьютерная грамотность

Список технических регламентов и национальных стандартов:

Технические регламенты Таможенного союза: "О безопасности взрывчатых веществ и изделий на их основе" (ТР ТС 028/2012), "О безопасности машин и оборудования" (ТР ТС 010/2011); ГОСТ 15.109-97 "Система разработки и постановки продукции на производство (СРПП). Материалы взрывчатые промышленные"; ГОСТ Р 57704-2017 "Горное дело. Взрывные работы на угледобывающих предприятиях. Термины и определения"; ГОСТ 32162-2013 "Вещества взрывчатые промышленные. Классификация"; ГОСТ 26184-84 "Вещества взрывчатые промышленные. Термины и определения"; СТ РК 2096-3-2011 "Электрооборудование взрывозащищенное. Часть 3. Искрообразующие механизмы для испытаний электрических цепей на искробезопасность"; СТ РК МЭК 60079-0-2010 "Среды взрывоопасные. Оборудование. Общие требования"; ГОСТ 32421-2013 "Классификация химической продукции, опасность которой обусловлена физико-химическими свойствами. Методы испытаний взрывчатой химической продукции".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

6

Специалист по освидетельствованию для объектов, ведущих взрывные работы

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

      12. Наименование государственного органа: Министерство по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан.

      Исполнитель: Б.Т. Нұрышев, +7 (717) 257 77 23, nurushev.b@kpb.emer.kz.

      13. Организации (предприятия) участвующие в разработке:

      Комитет промышленной безопасности МЧС РК;

      ОЮЛ "Независимая Газовая Ассоциация";

      ОЮЛ "Ассоциация инженеров-взрывников Казахстана";

      ТОО "Аттестационно-методический центр" ТК 76 "Неразрушающий контроль, техническая диагностика и мониторинг состояния";

      Научно-технический центр НМКИ РГП "Институт ядерной физики" МЭ РК;

      ООО "Контроль и диагностика".

      Руководитель проекта: Искаков Нуржан Калдыбекович, + 7 (701) 734 5151, iskakov.n@kpb.emer.kz.

      14. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям: № 8, 06.09.2024 г.

      15. Национальный орган по профессиональным квалификациям: 28.07.2025 г.

      16. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен": 19.12.2024 г.

      17. Номер версии и год выпуска: версия 2, 2025 г.

      18. Дата ориентировочного пересмотра: 01.03.2028 г.

  Приложение 3
к приказу Министра
по чрезвычайным ситуациям
Республики Казахстан
от 20 ноября 2025 года № 493

Профессиональный стандарт: "Техническое освидетельствование опасных технических устройств: канатных дорог и фуникулеров"

Глава 1. Общие положения

      1. Область применения профессионального стандарта: Профессиональный стандарт "Техническое освидетельствование опасных технических устройств: канатных дорог и фуникулеров" разработан в соответствии со статьей 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях", устанавливает требования к формированию образовательных программ, в том числе обучения персонала на предприятиях, работников и выпускников организаций образования и решений широкого круга задач в области промышленной безопасности при эксплуатации опасных технических устройств: канатных дорог и фуникулеров.

      2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

      1) кана́тная доро́га - вид транспорта для перемещения пассажиров и грузов, в котором для перемещения вагонов, вагонеток, кабин или кресел служит тяговый или несущий тяговый канат (трос), протянутый между опорами;

      2) знание – изученная и усвоенная информация, необходимая для выполнения действий в рамках профессиональной задачи;

      3) неразрушающий контроль (НК) – контроль надҰжности основных рабочих свойств и параметров ГПМ или отдельных его элементов/узлов, не требующий выведения ГПМ из работы либо его демонтажа;

      4) навык – способность применять знания и умения, позволяющая выполнять профессиональную задачу целиком;

      5) обследование – комплекс работ по техническому диагностированию грузоподъемных машин, отработавших нормативный срок службы, в целях определения возможности и условий дальнейшей эксплуатации на определенный период;

      6) профессиональная квалификация – степень профессиональной подготовки, характеризующая владение компетенциями, требуемыми для выполнения трудовых функций по профессии;

      7) профессиональный стандарт – письменный официальный документ, устанавливающий общие требования к знаниям, умениям, навыкам, опыту работы с учетом формального и (или) неформального, и (или) информального образования, уровню квалификации и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда в конкретной области профессиональной деятельности;

      8) компетенция – способность применять навыки, позволяющие выполнять одну или несколько профессиональных задач, составляющих трудовую функцию;

      9) умение – способность физически и (или) умственно выполнять отдельные единичные действия в рамках профессиональной задачи;

      10) профессия – род занятий, осуществляемый физическим лицом и требующий определенной квалификации для его выполнения;

      11) нормативный срок службы – это время, указанное изготовителем в паспорте устройства, в течении которого грузоподъемный механизм сохраняет работоспособность;

      12) безопасность эксплуатации – состояние, при котором отсутствует недопустимый риск, связанный с причинением вреда жизни или здоровья граждан, имуществу физических или юридических лиц, государственному или муниципальному имуществу, окружающей среде, жизни или здоровью животных и растений;

      13) акт/протокол испытаний – технический документ, оформляется комиссией в составе собственника объекта/заказчика, проведения освидетельствования и подтверждающий результаты проведенных испытаний;

      14) анализ – деятельность, предпринимаемая для установления пригодности, адекватности, результативности рассматриваемого объекта для достижения установленных целей;

      15) техническое освидетельствование – это оценка технического состояния (технического диагностирования) оборудования и его составляющих на предмет возможности безопасной эксплуатации объекта, путем проведения осмотра, а также статического и динамического испытаний;

      16) охрана труда – система обеспечения безопасности жизни и здоровья работников в процессе трудовой деятельности, включающая в себя правовые, социально-экономические, организационно-технические, санитарно-эпидемиологические, лечебно-профилактические, реабилитационные и иные мероприятия и средств;

      17) безопасность труда – состояние защищенности работников, обеспеченное комплексом мероприятий, исключающих воздействие вредных и (или) опасных производственных факторов на работников в процессе трудовой деятельности;

      18) фуникулер - рельсовое транспортное средство с канатной тягой для перевозки людей или грузов в вагонах на небольшое расстояние по крутой трассе.

      3. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие сокращения:

      КС – Квалификационный справочник.

      НК – Неразрушающий контроль.

      ЕТКС – Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих.

      НПА – Нормативно-правовые акты.

      ОРК – Отраслевая рамка квалификаций.

      ТиПО – Техническое и профессиональное образование.

      ОКЭД – Общий классификатор видов экономической деятельности.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

      4. Название профессионального стандарта: "Техническое освидетельствование опасных технических устройств: канатных дорог и фуникулеров".

      5. Код профессионального стандарта:

      6. Указание секции, раздела, группы, класса и подкласса согласно ОКЭД:

      М. Профессиональная, научная и техническая деятельность.

      74 - Прочая профессиональная, научная и техническая деятельность.

      74.9 - Прочая профессиональная, научная и техническая деятельность, не включенная в другие группировки.

      74.90 - Прочая профессиональная, научная и техническая деятельность, не включенная в другие группировки.

      74.90.9 – Иная профессиональная научная и техническая деятельность, не включенная в другие группировки.

      7. Краткое описание профессионального стандарта: Профессиональный стандарт устанавливает требования в области профессиональной компетенции специалистов по оказанию профессиональных услуг в сфере промышленной безопасности при проведении технических освидетельствований опасных технических устройств: канатных дорог и фуникулеров. С ростом уровня квалификации специалистов, каждый последующий уровень подразумевает выполнение функций предыдущего уровня и расширение их в соответствии с новыми компетенциями.

      8. Перечень карточек профессий:

      1) Специалист по техническому освидетельствованию канатных дорог и фуникулеров без права выдачи заключения - 5-й уровень ОРК.

      2) Специалист по техническому освидетельствованию канатных дорог и фуникулеров с правом выдачи заключения - 6-й уровень ОРК.

Глава 3. Карточки профессий

Карточка профессии: Специалист по техническому освидетельствованию канатных дорог и фуникулеров без права выдачи заключения

Код группы:

3129-3

Код наименования занятий:


Наименование профессии:

Специалист по техническому освидетельствованию канатных дорог и фуникулеров без права выдачи заключения

Уровень квалификации по ОРК:

5

Уровень квалификации по ЕТКС, КС, типовых квалификационных характеристик:


Уровень профессионального образования

Уровень образования:
Техническое и профессиональное образование

Специальность:
Эксплуатация и техническое обслуживание машин и оборудования
(по отраслям промышленности)

Квалификация:
Техник-механик

Послесреднее образование

Техническое обслуживание, ремонт и эксплуатация электромеханического оборудования (по видам и отраслям)

Прикладной бакалавр технического обслуживания, ремонта и эксплуатации электромеханического оборудования

Требования к опыту работы

Для прикаладного бакалавриата: без опыта работы;
Для технического и профессионального образование: не менее 3 лет на предприятиях деятельность, которых связана (непосредственно) с эксплуатацией канатных дорог и фуникулеров.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Прохождение подготовки, переподготовки специалистов по вопросам промышленной безопасности и получения удостоверения о промышленной безопасности в соответствии со статьей 79 ЗРК "О гражданской защите"

Другие возможные наименования профессий:


Основная цель деятельности:

Оказание профессиональных услуг по проведению технического освидетельствования опасных технических устройств: канатных дорог и фуникулеров на соответствие требованиям законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности.

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Обследование состояния канатных дорог, фуникулеров, стальных канатов методом неразрушающего контроля.
2. Оформление результатов обследования.

Дополнительные трудовые функции:

1. Соблюдение требований безопасности и охраны труда, производственной санитарии и требований пожарной безопасности.

Трудовая функция 1:
Обследование состояния канатных дорог и фуникулеров стальных канатов методом неразрушающего контроля.

Навык 1:
Анализ исходных данных.

Умения:

1. Выявлять отклонение условий эксплуатации требованиям НПА и руководству по эксплуатации.
2. Приостанавливать работы оборудования до устранения выявленных нарушений условий эксплуатации и/или неисправностей, которые могут привести к аварии или несчастному случаю.
3. Наблюдать за соблюдением работниками перечня и объема работ, предусмотренных при осмотре оборудования.

Знания:

1. Законодательство Республики Казахстан в сфере обеспечения безопасности канатных дорог и фуникулеров.
2. Правила устройства и безопасной эксплуатации наклонных рельсово-канатных подъемников (фуникулеров).
3. Правила устройства и безопасной эксплуатации пассажирских подвесных канатных дорог.
4. Правила устройства и безопасной эксплуатации грузовых подвесных канатных дорог.
5. Методы и правила ведения работ (осмотр, текущий ремонт, аварийный ремонт) согласно НПА и инструкций завода изготовителя.
6. Основные конструктивные и технологические решения при эксплуатации оборудования.


Навык 2:
Организация работ по подготовке и проведению освидетельствования.

Умения:

1. Составлять график работ по подготовке оборудования к освидетельствованию с учетом сроков проведения данных работ.
2. Наблюдать за соблюдением работниками перечня и объема работ, предусмотренных при проведении освидетельствования, а также рекомендаций, выданных по результатам освидетельствования.
3. Работать с программными обеспечениями для электронных документов.

Знания:

1. Состав мероприятий при освидетельствовании оборудования.
2. Порядок проведения, состав участников освидетельствования, их обязанности и полномочия.
3. Методы НК на I уровне квалификаций.

Трудовая функция 2:
Оформление результатов обследования

Навык 1:
Плановое освидетельствование оборудования.

Умения:

1. Оформлять результаты осмотра оборудования.
2. Составлять график работ, осмотров.
3. Вносить статистические показатели в мониторинговую базу данных.
4. Работать с программными обеспечениями для электронных документов.

Знания:

1. Законодательство Республики Казахстан в сфере обеспечения безопасности канатных дорог и фуникулеров.
2. Правила устройства и безопасной эксплуатации наклонных рельсово-канатных подъемников (фуникулеров).
3. Правила устройства и безопасной эксплуатации пассажирских подвесных канатных дорог.
4. Правила устройства и безопасной эксплуатации грузовых подвесных канатных дорог.

Навык 2:
Внеплановое освидетельствование оборудования.

Умения:

1. Читать и понимать эксплуатационную документацию оборудования.
2. Проводить техническое освидетельствование по завершению работ по ремонту или замене узлов, подлежащих освидетельствованию.
3. Работать с программными обеспечениями для электронных документов.

Знания:

1. Законодательство Республики Казахстан в сфере обеспечения безопасности канатных дорог и фуникулеров.
2. Правила устройства и безопасной эксплуатации наклонных рельсово-канатных подъемников (фуникулеров).
3. Правила устройства и безопасной эксплуатации пассажирских подвесных канатных дорог.
4. Правила устройства и безопасной эксплуатации грузовых подвесных канатных дорог.
5. Основные конструктивные и технологические решения при эксплуатации оборудования.

Дополнительная трудовая функция:
Соблюдение требований безопасности и охраны труда, производственной санитарии и требований пожарной безопасности.

Навык 1:
Организация безопасного проведения работ.

Умения:

1. Применять требования безопасности и охраны труда, производственной санитарии и требований пожарной безопасности на практике.
2. Оказывать первую помощь пострадавшим при различных обстоятельствах.
3. Информировать о проведении работ работников владельца и третьих лиц.
4. Утилизировать расходные материалы и продукты проведения работ, согласно требованиям НПА Республики Казахстан.

Знания:

1. Правила обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации грузоподъемных механизмов.
2. Основы оказания первой медицинской помощи.
3. Требования обеспечения безопасности, установленные на объекте.
4. Основы обеспечения безопасности и охраны труда, производственной санитарии и требований пожарной безопасности на предприятии, в том числе при работе на высоте.

Требования к личностным компетенциям

Ответственность, аналитическое мышление, поиск и анализ информации, структурирование решение проблем, логическое мышление, коммуникабельность, внимательность, организованность, умение работать в команде. Постоянно учиться новым технологиям и новым подходам.

Список технических регламентов и национальных стандартов:

1. СП РК 1.04 – 104 – 2013 "Правила устройства и безопасной эксплуатации грузовых подвесных канатных дорог".
2. СП РК 1.04 – 106 – 2014 "Устройство и безопасная эксплуатация наклонных рельсо – канатных подъемников (фуникулеров)".
3. СП РК 1.04 – 107 – 2014 "Устройство и безопасная эксплуатация пассажирских подвесных канатных дорог".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

6

Специалист по техническому освидетельствованию с правом выдачи заключения

Карточка профессии: "Специалист по техническому освидетельствованию канатных дорог и фуникулеров с правом выдачи заключения"

Код группы:

2149-3

Код наименования занятия:


Наименование профессии:

Специалист по техническому освидетельствованию канатных дорог и фуникулеров с правом выдачи заключения

Уровень квалификаций по ОРК:

6

Уровень квалификации по ЕТКС, КС, типовых квалификационных характеристик:


Уровень профессионального образования

Уровень образования:
Высшее образование

Специальность:
Инженерия и инженерное дело

Требования к опыту работы

Опыт работы не менее 3 лет на предприятиях деятельность, которых связана (непосредственно) с эксплуатацией канатных дорог и фуникулеров.

Связь с неформальным и информальным образованием

Прохождение подготовки, переподготовки специалистов по вопросам промышленной безопасности и получения удостоверения о промышленной безопасности в соответствии со статьей 79 ЗРК "О гражданской защите"

Другое возможное наименование профессии

-

Основная цель деятельности

Оказание профессиональных услуг по проведению технического освидетельствования канатных дорог и фуникулеров на предмет соблюдения и соответствия требованиям законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности.

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции

1. Техническое освидетельствование оборудования в течение нормативного срока службы оборудования.
2. Техническое освидетельствование вновь смонтированного или модернизированного оборудования, стальных канатов и обследование оборудования, отработавших нормативный срок службы методами неразрушающего контроля.

Дополнительные трудовые функции

1. Соблюдение требований безопасности и охраны труда, производственной санитарии и требований пожарной безопасности.

Трудовая функция 1:
Техническое освидетельствование оборудования в течение нормативного срока службы

Навык 1:
Проведение проверок, измерений и испытаний в течение нормативного срока службы

Умения:

1. Осуществлять визуальный, измерительный контроль установки оборудования.
2. Осуществлять проверки на функционирования оборудования во всех режимах работы, предусмотренных технической документацией и требованиям НПА.
3. Осуществлять визуальный осмотр изоляции электрических сетей и электрооборудования, заземления (зануления).

Знания:

1. Законодательство Республики Казахстан в сфере обеспечения безопасности канатных дорог и фуникулеров.
2. Правила устройства и безопасной эксплуатации наклонных рельсово-канатных подъемников (фуникулеров).
3. Правила устройства и безопасной эксплуатации пассажирских подвесных канатных дорог.
4. Правила устройства и безопасной эксплуатации грузовых подвесных канатных дорог.
5. Стандарты, необходимые для применения и исполнения требований нормативных документов при техническом освидетельствовании в течение нормативного срока службы.
6. Сведения об устройстве и принцип действия оборудования.

Навык 2:
Оформление результатов технического освидетельствования в течение нормативного срока службы

Умения:

1. Оформлять результаты проверок, измерений и испытаний актом технического освидетельствования и протоколом (протоколами) испытаний.
2. Вносить записи о результатах технического освидетельствования в паспорт оборудования.
3. Анализировать результаты проверок, измерений и испытаний оборудования.
4. Использовать оргтехнику в работе по оформлению результатов проверок, измерений и испытаний.

Знания:

1. Законодательство Республики Казахстан в сфере обеспечения безопасности канатных дорог и фуникулеров.
2. Правила устройства и безопасной эксплуатации наклонных рельсово-канатных подъемников (фуникулеров).
3. Правила устройства и безопасной эксплуатации пассажирских подвесных канатных дорог.
4. Правила устройства и безопасной эксплуатации грузовых подвесных канатных дорог.
5. Стандарты, необходимые для применения и исполнения требований нормативных документов при техническом освидетельствовании в течение нормативного срока службы.
6. Сведения об устройстве и принцип действия оборудования.

Трудовая функция 2:
Техническое освидетельствование вновь смонтированного или модернизированного оборудования и обследование оборудования, отработавшего нормативный срок службы

Навык 1:
Проведение проверок, измерений и испытаний на вновь смонтированном или модернизированном оборудовании и на оборудовании с отработавшим нормативным сроком службы

Умения:

1. Осуществлять проверки на соответствия установки вновь смонтированного или модернизированного оборудования документации по монтажу и проектной документации.
2. Осуществлять проверки на функционирования оборудования во всех режимах работы, предусмотренных технической документацией и требованиям НПА.
3. Проводить проверки на функционирования устройств безопасности оборудования.

Знания:

1. Законодательство Республики Казахстан в сфере обеспечения безопасности канатных дорог и фуникулеров.
2. Стандарты, необходимые для применения и исполнения при техническом освидетельствовании вновь смонтированного или модернизированного оборудования, при обследовании оборудования, отработавших нормативный срок службы.
3. Сведения об устройстве и принцип действия оборудования.
4. Порядок проверки функционирования устройств безопасности.
5. Методы НК на II уровне квалификаций.
6. Состав комплекта технической документации, поставляемой с вновь смонтированным или модернизированным оборудованием.

Навык 2:
Проверка технического состояния оборудования, отработавшего нормативный срок службы

Умения:

1. Определять техническое состояния оборудования, отработавшего нормативный срок службы.
2. Выявлять дефекты и неисправностей оборудования.
3. Оформлять результаты проверок.
4. Сравнивать техническое состояние обследуемого оборудования с установленными требованиями технической документации и НПА.

Знания:

1. Законодательство Республики Казахстан в сфере обеспечения безопасности канатных дорог и фуникулеров.
2. Правила устройства и безопасной эксплуатации наклонных рельсово-канатных подъемников (фуникулеров).
3. Правила устройства и безопасной эксплуатации пассажирских подвесных канатных дорог.
4. Правила устройства и безопасной эксплуатации грузовых подвесных канатных дорог.
5. Сведения об устройстве и принцип действия оборудования.
6. Порядок проверки функционирования устройств безопасности.
7. Регламентированные стандартами и нормативной технической документацией, допустимые отклонения от регламентированных параметров, необходимые действия при выявлении отклонений от требуемых параметров.

Навык 3:
Оформление результатов технического освидетельствования

Умения:

1. Оформлять результаты проверок, измерений и испытаний актом технического освидетельствования и протоколом (протоколами) испытаний.
2. Записывать результаты технического освидетельствования в паспорт объекта.
3. Анализировать результаты проверок, измерений и испытаний.
4. Рекомендовать условия эксплуатации оборудования.

Знания:

1. Законодательство Республики Казахстан в сфере обеспечения безопасности канатных дорог и фуникулеров.
2. Правила устройства и безопасной эксплуатации наклонных рельсово-канатных подъемников (фуникулеров).
3. Правила устройства и безопасной эксплуатации пассажирских подвесных канатных дорог.
4. Правила устройства и безопасной эксплуатации грузовых подвесных канатных дорог.
5. Стандарты, необходимые для применения и исполнения при техническом освидетельствовании.
6. Требования к оформлению протоколов результатов проверок, измерений, испытаний и записей в паспорте.

Дополнительная трудовая функция:
Соблюдение требований безопасности и охраны труда, производственной санитарии и требований пожарной безопасности.

Навык 1:
Организация безопасного проведения работ.

Умения:

1. Применять требования безопасности и охраны труда, производственной санитарии и требований пожарной безопасности на практике.
2. Оказывать первую помощь пострадавшим при различных обстоятельствах.
3. Информировать о проведении работ работников владельца и третьих лиц.
4. Утилизировать расходные материалы и продукты проведения работ, согласно требованиям НПА Республики Казахстан.

Знания:

1. Правила обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации грузоподъемных механизмов.
2. Основы оказания первой медицинской помощи.
3. Требования обеспечения безопасности, установленные на объекте.
4. Основы обеспечения безопасности и охраны труда, производственной санитарии и требований пожарной безопасности на предприятии, в том числе при работе на высоте.

Требования к личностным компетенциям

Ответственность, аналитическое мышление, поиск и анализ информации, структурирование решение проблем, логическое мышление, коммуникабельность, внимательность, организованность, умение работать в команде. Постоянно учиться новым технологиям и новым подходам.

Список технических регламентов и национальных стандартов:

1. СП РК 1.04 – 104 – 2013 "Правила устройства и безопасной эксплуатации грузовых подвесных канатных дорог".
2. СП РК 1.04 – 106 – 2014 "Устройство и безопасная эксплуатация наклонных рельсо – канатных подъемников (фуникулеров)".
3. СП РК 1.04 – 107 – 2014 "Устройство и безопасная эксплуатация пассажирских подвесных канатных дорог".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

5

Специалист по техническому освидетельствованию канатных дорог и фуникулеров без права выдачи заключения

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

      9. Наименование государственного органа: Министерство по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан.

      Исполнитель: Дастанов А.Д., е-mail dastanov.a@kpb.emer.kz, тел. 8(7172) 24-87-28.

      10. Организации (предприятия) участвующие в разработке и актуализации профессионального стандарта:

      Комитет промышленной безопасности МЧС РК;

      ТОО "Аттестационно-методический центр";

      ТК 76 "Неразрушающий контроль, техническая диогностика и мониторинг состояния";

      РГП "Институт ядерной физики" МЭ РК;

      ТОО "ЛМС-НС";

      ООО "ИНТРОН-ПЛЮС";

      ОЮЛ "Союз предприятий в области промышленной безопасности";

      Руководитель проекта: Искаков Нуржан Калдыбекович, + 7 (701) 734 5151, iskakov.n@kpb.emer.kz.

      11. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям: протокол от 06.09.2024 года № 8.

      12. Национальный орган по профессиональным квалификациям.

      13. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен".

      14. Номер версии и год выпуска: версия 2, 2025 год.

      15. Дата ориентировочного пересмотра: 1 мая 2028 года.

  приложение 4
к приказу Министра
по чрезвычайным ситуациям
Республики Казахстан
от 20 ноября 2025 года № 493

Профессиональный стандарт: "Аварийно-спасательная деятельность по обслуживанию опасных производственных объектов"

Глава 1. Общие положения

      1. Область применения профессионального стандарта: Профессиональный стандарт "Аварийно-спасательная деятельность по обслуживанию опасных производственных объектов" разработан в соответствии с пунктом 5 статьи 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях" и устанавливает требования к навыкам, умениям, знаниям, опыту работы с учетом формального и (или) неформального, и (или) информального образования, уровню квалификации и компетентности специалистов по аварийно-спасательной деятельности по обслуживанию опасных производственных объектов.

      2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

      1) аварийно-спасательная служба – совокупность организационно-объединенных органов управления, аварийно-спасательных формирований и средств гражданской защиты, предназначенных для решения задач по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций, функционально объединенных в единую систему

      2) профессиональная аварийно-спасательная служба в области промышленной безопасности – аварийно-спасательная служба, предназначенная для проведения горноспасательных, газоспасательных, противофонтанных работ на опасных производственных объектах

      3) противофонтанные работы – действия, проводимые на объектах по добыче нефти и газа с применением специальной техники, аппаратуры и оборудования, направленные на ликвидацию аварий, спасение людей, материальных ценностей и снижение воздействия опасных факторов неуправляемого выхода пластовых флюидов через устье скважины (газовых и нефтяных фонтанов) в результате отсутствия, разрушения или не герметичности запорного оборудования или вследствие грифонообразования

      4) газоспасательные работы – действия по ликвидации аварий на опасных производственных объектах, характеризующиеся необходимостью их выполнения в условиях наличия в окружающей среде превышающих предельно допустимые концентрации опасных веществ с применением специальной техники, аппаратуры и оборудования, изолирующих средств индивидуальной защиты и связанные с поиском людей в загазованной среде, оказанием первой помощи пострадавшим и их транспортировкой, ведением разведки очага аварии с целью уточнения места и причины аварии, границ ее распространения, и иные действия, необходимые для устранения опасных производственных факторов

      5) горноспасательные работы – действия, проводимые в шахтах, рудниках, карьерах и разрезах с применением специальной техники, аппаратуры и оборудования, направленные на спасение людей и ликвидацию аварий, оказание первой помощи пострадавшим и их транспортировку, тушение пожаров под землей и на поверхности в пределах горного отвода, инертизацию взрывоопасной атмосферы, разборку завалов, возведение перемычек, устройство крепи, ликвидацию затоплений, и иные действия, необходимые для устранения опасных производственных факторов

      6) аварийно-спасательные средства – техническая, научно-техническая и интеллектуальная продукция, в том числе специализированные средства связи и управления, техника, оборудование, снаряжение, имущество и материалы, методические, видео-, кино-, фотоматериалы по технологии спасательных и неотложных работ, а также программные базы данных для электронных вычислительных машин и иные средства, предназначенные для проведения спасательных и неотложных работ

      7) неотложные работы при ликвидации чрезвычайных ситуаций – деятельность по всестороннему обеспечению спасательных работ, оказанию населению, пострадавшему в чрезвычайных ситуациях, медицинской и других видов помощи, созданию условий, необходимых для сохранения жизни и здоровья людей, поддержания их работоспособности

      8) руководитель ликвидации чрезвычайной ситуации – технический руководитель опасного производственного объекта руководящее аварийно-спасательными работами при ликвидации аварий на опасном производственном объекте

      9) аварийно-спасательные работы – действия по поиску и спасению людей, материальных и культурных ценностей, оказанию экстренной медицинской и психологической помощи населению, находящемуся в зоне чрезвычайной ситуации, защите окружающей среды в зоне чрезвычайной ситуации и при ведении военных действий, локализации и подавлению или доведению до минимально возможного уровня воздействия характерных для них опасных факторов

      10) спасатель – физическое лицо, прошедшее специальную подготовку и аттестованное (переаттестованное) на проведение аварийно-спасательных работ

      11) спасатель противофонтанных работ – физическое лицо, прошедшее специальную подготовку на осуществление противофонтанных работ и аттестованное (переаттестованное) на проведение аварийно-спасательных работ

      12) спасатель газоспасательных работ – физическое лицо, прошедшее специальную подготовку на осуществление газоспасательных работ и аттестованное (переаттестованное) на проведение аварийно-спасательных работ

      13) спасатель горноспасательных работ на объектах горнорудной отрасли и подземного строительства – физическое лицо, прошедшее специальную подготовку на осуществление горноспасательных работ на объектах горнорудной отрасли и подземного строительства и аттестованное (переаттестованное) на проведение аварийно-спасательных работ

      14) спасатель горноспасательных работ на объектах угольной отрасли и подземного строительства – физическое лицо, прошедшее специальную подготовку на осуществление горноспасательных работ на объектах угольной отрасли и подземного строительства и аттестованное (переаттестованное) на проведение аварийно-спасательных работ

      15) инженер профилактической работы – физическое лицо, прошедшее специальную подготовку по виду деятельности и аттестованное (переаттестованное) на проведение аварийно-спасательных работ;

      16) план ликвидации аварий – документ, предусматривающий мероприятия по спасению людей, действия руководителей и работников, аварийных спасательных служб в области промышленной безопасности, который утверждается руководителем организации владеющий и (или) эксплуатирующий опасные производственные объекты, и согласовывается с профессиональными аварийно-спасательными службами в области промышленной безопасности

      17) знание – изученная и усвоенная информация, необходимая для выполнения действий в рамках профессиональной задачи

      18) навык – способность применять знания и умения, позволяющая выполнять профессиональную задачу целиком

      19) профессия – род занятий, осуществляемый физическим лицом и требующий определенной квалификации для его выполнения

      20) профессиональная квалификация – степень профессиональной подготовки, характеризующая владение компетенциями, требуемыми для выполнения трудовых функций по профессии

      21) профессиональный стандарт – письменный официальный документ, устанавливающий общие требования к знаниям, умениям, навыкам, опыту работы с учетом формального и (или) неформального, и (или) информального образования, уровню квалификации и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда в конкретной области профессиональной деятельност

      22) компетенция – способность применять навыки, позволяющие выполнять одну или несколько профессиональных задач, составляющих трудовую функцию

      23) умение – способность физически и (или) умственно выполнять отдельные единичные действия в рамках профессиональной задачи

      3. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие сокращения:

      1) КС – квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих, разработанный и утвержденный в соответствии с подпунктом 16-1) статьи 16 Трудового кодекса Республики Казахстан

      2) ЕТКС – единый тарифно – квалификационный справочник

      3) ОРК – отраслевая рамка квалификаций

      4) ОКЭД – общий классификатор видов экономической деятельности.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

      4. Название профессионального стандарта: Аварийно-спасательная деятельность по обслуживанию опасных производственных объектов

      5. Код профессионального стандарта: M081

      6. Указание секции, раздела, группы, класса и подкласса согласно ОКЭД:

      M Профессиональная, научная и техническая деятельность

      74 Прочая профессиональная, научная и техническая деятельность

      74.9 Прочая профессиональная, научная и техническая деятельность, не включенная в другие группировки

      74.90 Прочая профессиональная, научная и техническая деятельность, не включенная в другие группировки

      74.90.9 Иная профессиональная, научная и техническая деятельность, не включенная в другие группировки

      7. Краткое описание профессионального стандарта: профессиональный стандарт устанавливает требования в области профессиональной компетенции спасателей и руководителей по оказанию профессиональных услуг в сфере промышленной безопасности по аварийно-спасательному обслуживанию опасных производственных объектов. С ростом уровня квалификации специалистов, каждый последующий уровень подразумевает выполнение функций предыдущего уровня и расширение их в соответствии с новыми компетенциями.

      8. Перечень карточек профессий:

      1) Спасатель противофонтанных работ аварийно-спасательной службы по обслуживанию опасных производственных объектов - 3 уровень ОРК

      2) Спасатель горноспасательных работ аварийно-спасательной службы по обслуживанию опасных производственных объектов - 3 уровень ОРК

      3) Спасатель газоспасательных работ аварийно-спасательной службы по обслуживанию опасных производственных объектов - 3 уровень ОРК

      4) Руководитель отделения аварийно-спасательной службы по обслуживанию опасных производственных объектов - 6 уровень ОРК

      5) Руководитель взвода/отряда аварийно-спасательной службы по обслуживанию опасных производственных объектов - 6 уровень ОРК.

Глава 3. Карточки профессий

9. Карточка профессии "Спасатель противофонтанных работ аварийно-спасательной службы по обслуживанию опасных производственных объектов":

Код группы:

5415-9

Код наименования занятия:

5415-9

Наименование профессии:

Спасатель противофонтанных работ аварийно-спасательной службы по обслуживанию опасных производственных объектов

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:


Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Защита в чрезвычайных ситуациях (по профилю)

Квалификация:

Уровень образования:
основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Уровень образования:
послесреднее образование (прикладной бакалавриат)

Специальность:
Защита в чрезвычайных ситуациях (по профилю)

Квалификация:

Требования к опыту работы:

не требуется

Связь с неформальным и информальным образованием:

Аттестация граждан Республики Казахстан для получения статуса спасателя профессиональных аварийно-спасательных служб в области промышленной безопасности в соответствии с Правилами аттестации и переаттестации спасателей (приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан от 11 июля 2018 года № 507)

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Выполнение горноспасательных работ на обслуживаемых опасных производственных объектах

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Выполнение в шахтах, рудниках, карьерах и разрезах профилактических, аварийно-спасательных, поисково-спасательных и других неотложных работ с использованием специального снаряжения и оборудования
2. Использование аварийно-спасательных средств, имущества и снаряжения для выполнения горноспасательных работ
3. Дежурство в смене с соблюдением требований техники безопасности

Дополнительные трудовые функции:

1. Соблюдение требований техники безопасности

Трудовая функция 1:
Выполнение в шахтах, рудниках, карьерах и разрезах профилактических, аварийно-спасательных, поисково-спасательных и других неотложных работ с использованием специального снаряжения и оборудования



Навык 1:
Профилактика, локализация и ликвидация аварий в шахтах, рудниках, карьерах и разрезах

Умения:
1. Осуществлять профилактические работы в целях недопущения возникновения аварий в шахтах, рудниках, карьерах и разрезах.
2. Определять условия ведения горноспасательных работ (тушение пожаров под землей и на поверхности в пределах горного отвода, инертизация взрывоопасной атмосферы).
3. Ликвидировать аварии в шахтах, рудниках, карьерах и разрезах.
4. Осуществлять занятия по ведению горноспасательных работ и на тепловую выносливость на учебно-тренировочном полигоне, учебной шахте.
5. Ориентироваться в шахтах, рудниках, карьерах и разрезах.

Знания:
1. Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов, ведущих горные и геологоразведочные работы и (или) Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов угольных шахт.
2. Производственные процессы, технологические регламенты, техника и технология опасных производственных объектов обслуживаемых предприятий.
3. Сведения по плану ликвидации аварий на обслуживаемых опасных производственных объектах.
4. Порядок установления связи и ведения радиообмена.
5. Способы ориентации на местности и (или) в подземных условиях.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Принятие мер по спасению пострадавших, оказание им первой медицинской помощи и других видов помощи.

Умения:
1. Участвовать в составе горноспасательного отделения в поиске людей в опасной среде и их эвакуации на горноспасательную базу.
2. Применять средства индивидуальной защиты, газоаналитические приборы, воздушно-дыхательные аппараты, защитные химические и теплоотражающие костюмы.
3. Направлять людей, выходящих из опасной среды на медосмотр и в случае необходимости, оказывать им первую помощь.
4. Транспортировать пострадавших.

Знания:
1. Основные характеристики средств индивидуальной и коллективной защиты.
2. Способы и приемы определения поражающих факторов в зоне чрезвычайной ситуации.
3. Основы выживания в экстремальных ситуациях.
4. Методы оказания первой помощи.
5. Способы и приемы деблокировки и транспортировки пострадавших.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Использование аварийно-спасательных средств, имущества и снаряжения для выполнения горноспасательных работ



Навык 1:
Проверка аварийно-спасательных средств, имущества и снаряжения для выполнения горноспасательных работ

Умения:
1. Проверять готовность оборудования для проведения горноспасательных работ.
2. Проверять готовность воздушно-дыхательных аппаратов и самоспасателей.
3. Проверять готовность газоаналитических приборов.
4. Проверять работу аппарата искусственной вентиляции легких.

Знания:
1. Принципы работы оборудования для проведения горноспасательных работ.
2. Умение применять воздушно-дыхательные аппараты и самоспасатели.
3. Принципы работы и характеристики газоаналитических приборов.
4. Принципы работы и характеристики аппарата искусственной вентиляции легких.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Использование аварийно-спасательных средств, имущества и снаряжения для выполнения горноспасательных работ

Умения:
Применять аварийно-спасательные средства, имущество и снаряжение для выполнения горноспасательных работ.
2. Знать технические характеристики аварийно-спасательных средств, имущества и снаряжения для выполнения горноспасательных работ.
3. Применять нестандартное оборудование для выполнения горноспасательных работ.

Знания:
1. Основы ведения аварийно-спасательных работ с применением альпинистского снаряжения (при необходимости).
2. Порядок установления связи и ведения радиообмена.
3. Знание устройства и способов применения средств индивидуальной защиты органов дыхания и кожи.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 3:
Дежурство в смене с соблюдением требований техники безопасности



Навык 1:
Осуществление дежурства в составе дежурной смены поисково-спасательного отряда

Умения:
1. Поддерживать постоянную готовность к проведению аварийно-спасательных работ.
2. Поддерживать в исправном состоянии аварийно-спасательные средства, имущество и снаряжение для выполнения горноспасательных работ.
3. Проверять работоспособность средств индивидуальной защиты органов дыхания и кожи.

Знания:
1. Должностная инструкция спасателя горноспасательных работ аварийно-спасательной службы по обслуживанию опасных производственных объектов.
2. Сведения по плану ликвидации аварий на обслуживаемых опасных производственных объектах.
3. Порядок установления связи и ведения радиообмена.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Дополнительная трудовая функция 1:
Соблюдение требований техники безопасности



Навык 1:
Организация безопасного проведения работ

Умения:
1. Применять средства индивидуальной защиты, газоаналитические приборы, воздушно-дыхательные аппараты, защитные химические и теплоотражающие костюмы при проведении горноспасательных работ.
2. Оказывать первую помощь пострадавшим при различных обстоятельствах.
3. Утилизировать расходные материалы и продукты проведения работ согласно требованиям законодательства Республики Казахстан.

Знания:
1. Требования техники безопасности.
2. Основы оказания первой помощи.
3. Установленные на предприятии требования обеспечения безопасности, утвержденные внутренним регламентом предприятия.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Способность к обучению и самообучению
Самостоятельность и ответственность
Сотрудничество и взаимодействие
Стрессоустойчивость
Терпеливость
Умение быстро принимать решения
Умение работать в команде
Выносливость и усердие

Список технических регламентов и национальных стандартов:

СТ РК 2111- 2011 "Техника пожарная. Автомобили аварийно-спасательные. Общие технические условия". СТ РК 2195-2012 "Социальная безопасность. Управление в аварийных ситуациях. Требования к реагированию на происшествие". СТ РК 2196-2012 "Социальная безопасность. Руководство по аварийной готовности и менеджмент постоянной готовности". СТ РК 1863-2020 "Автомобили, автобусы и мотоциклы оперативных и специальных служб. Цветографические схемы, опознавательные знаки, надписи, специальные световые и звуковые сигналы".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

6

Руководитель отделения аварийно-спасательной службы по обслуживанию опасных производственных объектов

10. Карточка профессии "Спасатель горноспасательных работ аварийно-спасательной службы по обслуживанию опасных производственных объектов":

Код группы:

5415-9

Код наименования занятия:

5415-9

Наименование профессии:

Спасатель горноспасательных работ аварийно-спасательной службы по обслуживанию опасных производственных объектов

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:


Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Защита в чрезвычайных ситуациях (по профилю)

Квалификация:

Уровень образования:
основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Уровень образования:
послесреднее образование (прикладной бакалавриат)

Специальность:
Защита в чрезвычайных ситуациях (по профилю)

Квалификация:

Требования к опыту работы:

не требуется

Связь с неформальным и информальным образованием:

Аттестация граждан Республики Казахстан для получения статуса спасателя профессиональных аварийно-спасательных служб в области промышленной безопасности в соответствии с Правилами аттестации и переаттестации спасателей (приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан от 11 июля 2018 года № 507)

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Выполнение противофонтанных работ на обслуживаемых опасных производственных объектах

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Выполнение на объектах по добыче нефти и газа профилактических, аварийно-спасательных, поисково-спасательных и других неотложных работ с использованием специального снаряжения и оборудования
2. Использование аварийно-спасательных средств, имущества и снаряжения для выполнения противофонтанных работ
3. Дежурство в смене с соблюдением требований техники безопасности

Дополнительные трудовые функции:

1. Соблюдение требований техники безопасности

Трудовая функция 1:
Выполнение на объектах по добыче нефти и газа профилактических, аварийно-спасательных, поисково-спасательных и других неотложных работ с использованием специального снаряжения и оборудования



Навык 1:
Профилактика, локализация и ликвидация на объектах по добыче нефти и газа аварии (газовых и нефтяных фонтанов)

Умения:
1. Осуществлять профилактические работы в целях недопущения возникновения газонефтеводопроявлений и открытых фонтанов.
2. Определять условия ведения противофонтанных работ (концентрация токсичных и горючих газов, температура окружающей среды, освещенность места работы).
3. Ликвидировать аварии на объектах по добыче нефти и газа аварий (газовых и нефтяных фонтанов).
4. Контролировать и управлять скважиной при ликвидации газонефтеводопроявлений.
5. Ликвидировать газонефтеводопроявления и открытые фонтаны на учебно-тренировочном полигоне и своевременно проходить комплекс по тренировке на тепловую выносливость.

Знания:
1. Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов нефтяной и газовой отраслей промышленности.
2. Производственные процессы, технологические регламенты, техника и технология опасных производственных объектов обслуживаемых предприятий.
3. Сведения по плану ликвидации аварий на обслуживаемых опасных производственных объектах.
4. Порядок установления связи и ведения радиообмена.
5. Способы ориентации на местности.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Принятие мер по спасению пострадавших, оказание им первой помощи и других видов помощи.

Умения:
1. Применять средства индивидуальной защиты, газоаналитические приборы, воздушно-дыхательные аппараты, защитные химические и теплоотражающие костюмы.
2. Оказывать первую помощь пострадавшим при различных обстоятельствах.
3. Транспортировать пострадавших.

Знания:
1. Основные характеристики средств индивидуальной и коллективной защиты.
2. Способы и приемы определения поражающих факторов в зоне чрезвычайной ситуации.
3. Основы выживания в экстремальных ситуациях.
4. Методы оказания первой помощи.
5. Способы и приемы деблокировки и транспортировки пострадавших.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Использование аварийно-спасательных средств, имущества и снаряжения для выполнения противофонтанных работ



Навык 1:
Использование аварийно-спасательных средств, имущества и снаряжения для выполнения противофонтанных работ

Умения:
1. Применять аварийно-спасательные средства, имущество и снаряжение для выполнения противофонтанных работ.
2. Знать технические характеристики аварийно-спасательных средств, имущества и снаряжения для выполнения противофонтанных работ.
3. Применять нестандартное оборудование для выполнения противофонтанных работ.

Знания:
1. Основы ведения аварийно-спасательных работ с применением альпинистского снаряжения (при необходимости).
2. Порядок установления связи и ведения радиообмена.
3. Знание устройства и способов применения средств индивидуальной защиты органов дыхания и кожи.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Проверка аварийно-спасательных средств, имущества и снаряжения для выполнения противофонтанных работ

Умения:
1. Проверять готовность устьевого и противовыбросового оборудования.
2. Проверять готовность воздушно-дыхательных аппаратов.
3. Проверять готовность газоаналитических приборов.
4. Проверять работу аппарата искусственной вентиляции легких.

Знания:
1. Принципы работы устьевого и противовыбросового оборудования.
2. Умение применять воздушно-дыхательные аппараты.
3. Принципы работы и характеристики газоаналитических приборов.
4. Принципы работы и характеристики аппарата искусственной вентиляции легких.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 3:
Дежурство в смене с соблюдением требований техники безопасности



Навык 1:
Осуществление дежурства в составе дежурной смены поисково-спасательного отряда

Умения:
1. Поддерживать постоянную готовность к участию в проведении аварийно-спасательных работ.
2. Поддерживать в исправном состоянии аварийно-спасательные средства, имущество и снаряжение для выполнения противофонтанных работ.
3. Проверять работоспособность средств индивидуальной защиты органов дыхания и кожи.

Знания:
1. Должностные инструкции спасателя противофонтанных работ аварийно-спасательной службы по обслуживанию опасных производственных объектов.
2. Сведения по плану ликвидации аварий на обслуживаемых опасных производственных объектах.
3. Порядок установления связи и ведения радиообмена.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Дополнительная трудовая функция 1:
Соблюдение требований техники безопасности



Навык 1:
Организация безопасного проведения работ

Умения:
1. Применять средства индивидуальной защиты, газоаналитические приборы, воздушно-дыхательные аппараты, защитные химические и теплоотражающие костюмы при проведении противофонтанных работ.
2. Оказывать первую помощь пострадавшим при различных обстоятельствах.
3. Утилизировать расходные материалы и продукты проведения работ согласно требованиям законодательства Республики Казахстан.

Знания:
1. Требования техники безопасности.
2. Основы оказания первой помощи.
3. Установленные на предприятии требования обеспечения безопасности, утвержденные внутренним регламентом предприятия.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Самостоятельность и ответственность
Сотрудничество и взаимодействие
Стрессоустойчивость
Терпеливость
Умение быстро принимать решения
Умение работать в команде
Выносливость и усердие
Способность к обучению и самообучению

Список технических регламентов и национальных стандартов:

СТ РК 2111- 2011 "Техника пожарная. Автомобили аварийно-спасательные. Общие технические условия". СТ РК 2195-2012 "Социальная безопасность. Управление в аварийных ситуациях. Требования к реагированию на происшествие". СТ РК 2196-2012 "Социальная безопасность. Руководство по аварийной готовности и менеджмент постоянной готовности". СТ РК 1863-2020 "Автомобили, автобусы и мотоциклы оперативных и специальных служб. Цветографические схемы, опознавательные знаки, надписи, специальные световые и звуковые сигналы".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

6

Руководитель отделения аварийно-спасательной службы по обслуживанию опасных производственных объектов

11. Карточка профессии "Спасатель газоспасательных работ аварийно-спасательной службы по обслуживанию опасных производственных объектов":

Код группы:

5415-9

Код наименования занятия:

5415-9-001

Наименование профессии:

Спасатель газоспасательных работ аварийно-спасательной службы по обслуживанию опасных производственных объектов

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:


Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Защита в чрезвычайных ситуациях (по профилю)

Квалификация:

Уровень образования:
основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Уровень образования:
послесреднее образование (прикладной бакалавриат)

Специальность:
Защита в чрезвычайных ситуациях (по профилю)

Квалификация:

Требования к опыту работы:

не требуется

Связь с неформальным и информальным образованием:

Аттестация граждан Республики Казахстан для получения статуса спасателя профессиональных аварийно-спасательных служб в области промышленной безопасности в соответствии с Правилами аттестации и переаттестации спасателей (приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан от 11 июля 2018 года № 507)

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Выполнение газоспасательных работ на обслуживаемых опасных производственных объектах.һ

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Выполнение на опасных производственных объектах профилактических, аварийно-спасательных (газоспасательных), поисково-спасательных и других неотложных работ на опасных производственных объектах с использованием специального снаряжения и оборудования
2. Использование аварийно-спасательных средств, имущества и снаряжения для выполнения газоспасательных работ.
3. Дежурство в смене с соблюдением требований техники безопасности

Дополнительные трудовые функции:

1. Соблюдение требований техники безопасности

Трудовая функция 1:
Выполнение на опасных производственных объектах профилактических, аварийно-спасательных (газоспасательных), поисково-спасательных и других неотложных работ на опасных производственных объектах с использованием специального снаряжения и оборудования



Навык 1:
Профилактика, локализация и ликвидация на опасных производственных объектах газоспасательных работ

Умения:
1. Определять условия ведения газоспасательных работ (концентрация токсичных и горючих газов, температура окружающей среды, освещенность места работы).
2. Ликвидировать аварии на опасных производственных объектах газоспасательных работ.
3. Проводить газоспасательные работы на учебно-тренировочном полигоне и своевременно проходить комплекс по тренировке на тепловую выносливость.
4. Предупреждать возникновение аварий и проводить профилактические работы на опасных производственных объектах газоспасательных работ.
5. При ликвидации аварий на опасных производственных объектах газоспасательных работ использовать специальное снаряжение и оборудование.

Знания:
1. Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов нефтяной и газовой отраслей промышленности и (или) Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов в нефтехимической, нефтеперерабатывающей отраслях, нефтебаз и автозаправочных станций.
2. Производственные процессы, технологические регламенты, техника и технология опасных производственных объектов обслуживаемых предприятий.
3. Сведения по плану ликвидации аварий на обслуживаемых опасных производственных объектах.
4. Порядок установления связи и ведения радиообмена.
5. Способы ориентации на местности.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Принятие мер по спасению пострадавших, оказание им первой помощи и других видов помощи

Умения:
1. Участвовать в составе газоспасательного отделения в поиске людей в загазованной среде и их эвакуации на газоспасательную базу.
2. Применять средства индивидуальной защиты, газоаналитические приборы, воздушно-дыхательные аппараты, защитные химические и теплоотражающие костюмы.
3. Направлять людей, выходящих из загазованной среды, на медосмотр и в случае необходимости, оказывать им первую помощь.
4. Транспортировать пострадавших.

Знания:
1. Основные характеристики средств индивидуальной и коллективной защиты.
2. Способы и приемы определения поражающих факторов в зоне чрезвычайной ситуации.
3. Основы выживания в экстремальных ситуациях.
4. Методы оказания первой помощи.
5. Способы и приемы деблокировки и транспортировки пострадавших.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Использование аварийно-спасательных средств, имущества и снаряжения для выполнения газоспасательных работ.



Навык 1:
Проверка аварийно-спасательных средств, имущества и снаряжения для выполнения газоспасательных работ.

Умения:
1. Проверять готовность газоспасательного оборудования.
2. Проверять готовность воздушно-дыхательных аппаратов.
3. Проверять готовность газоаналитических приборов.
4. Проверять работу аппарата искусственной вентяляции легких.

Знания:
1. Принципы работы газоспасательного обрудования.
2. Умение применять воздушно-дыхательные аппараты.
3. Принципы работы и характеристики газоаналитических приборов.
4. Принципы работы и характеристики аппарата искусственной вентиляции легких.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Использование аварийно-спасательных средств, имущества и снаряжения для выполнения газоспасательных работ.

Умения:
1. Применять аварийно-спасательные средства, имущество и снаряжение для выполнения газоспасательных работ.
2. Знать технические характеристики аварийно-спасательных средств, имущества и снаряжения для выполнения газоспасательных работ.
3. Применять нестандартное оборудование для выполнения газоспасательных работ.

Знания:
1. Основы ведения аварийно-спасательных работ с применением альпинистского снаряжения (при необходимости).
2. Порядок установления связи и ведения радиообмена.
3. Знание устройства и способов применения средств индивидуальной защиты органов дыхания и кожи.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 3:
Дежурство в смене с соблюдением требований техники безопасности



Навык 1:
Осуществление дежурства в составе дежурной смены поисково-спасательного отряда

Умения:
1. Поддерживать постоянную готовность к участию в проведении аварийно-спасательных работ.
2. Поддерживать в исправном состоянии аварийно-спасательные средства, имущество и снаряжение для выполнения газоспасательных работ.
3. Проверять работоспособность средств индивидуальной защиты органов дыхания и кожи.

Знания:
1. Должностная инструкция спасателя газоспасательных работ аварийно-спасательной службы по обслуживанию опасных производственных объектов.
2. Сведения по плану ликвидации аварий на обслуживаемых опасных производственных объектах.
3. Порядок установления связи и ведения радиообмена.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Дополнительная трудовая функция 1:
Соблюдение требований техники безопасности



Навык 1:
Организация безопасного проведения работ.

Умения:
1. Применять средства индивидуальной защиты, газоаналитические приборы, воздушно-дыхательные аппараты, защитные химические и теплоотражающие костюмы при проведении газоспасательных работ.
2. Оказывать первую помощь пострадавшим при различных обстоятельствах.
3. Утилизировать расходные материалы и продукты проведения работ согласно требованиям законодательства Республики Казахстан.

Знания:
1. Требования техники безопасности.
2. Основы оказания первой помощи.
3. Установленные на предприятии требования обеспечения безопасности, утвержденные внутренним регламентом предприятия.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Самостоятельность и ответственность
Сотрудничество и взаимодействие
Стрессоустойчивость
Терпеливость
Умение быстро принимать решения
Умение работать в команде
Выносливость и усердие
Способность к обучению и самообучению

Список технических регламентов и национальных стандартов:

СТ РК 2111- 2011 "Техника пожарная. Автомобили аварийно-спасательные. Общие технические условия". СТ РК 2195-2012 "Социальная безопасность. Управление в аварийных ситуациях. Требования к реагированию на происшествие". СТ РК 2196-2012 "Социальная безопасность. Руководство по аварийной готовности и менеджмент постоянной готовности". СТ РК 1863-2020 "Автомобили, автобусы и мотоциклы оперативных и специальных служб. Цветографические схемы, опознавательные знаки, надписи, специальные световые и звуковые сигналы".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

6

Руководитель отделения аварийно-спасательной службы по обслуживанию опасных производственных объектов

12. Карточка профессии "Руководитель отделения аварийно-спасательной службы по обслуживанию опасных производственных объектов":

Код группы:

2149-3

Код наименования занятия:

2149-3

Наименование профессии:

Руководитель отделения аварийно-спасательной службы по обслуживанию опасных производственных объектов

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих (Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553)
Параграф 29. Начальник отдела по безопасности и охране труда

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Инженерия и инженерное дело

Квалификация:
-

Уровень образования:
-

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Общий технический стаж работы не менее 3 (трех) лет по специфике выполняемых аварийно-спасательных работ

Связь с неформальным и информальным образованием:

1. Аттестация граждан Республики Казахстан для получения статуса спасателя профессиональных аварийно-спасательных служб в области промышленной безопасности в соответствии с Правилами аттестации и переаттестации спасателей (приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан от 11 июля 2018 года № 507). 2. Повышение квалификации путем проведения учений, занятий и специальных тренировочных сборов по профессиональной подготовке согласно статье 26 Закона Республики Казахстан "О гражданской защите"

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Руководство за выполнением аварийно-спасательных работ по обслуживанию опасных производственных объектов

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Руководство за выполнением аварийно-спасательных, поисково-спасательных и других неотложных работ на опасных производственных объектах с использованием специального снаряжения
2. Использование аварийно-спасательных средств, имущества и снаряжения при выполнении аварийно-спасательных работ
3. Инструктаж по правилам безопасного поведения и соблюдение техники безопасности

Дополнительные трудовые функции:

1. Соблюдение требований техники безопасности

Трудовая функция 1:
Руководство за выполнением аварийно-спасательных, поисково-спасательных и других неотложных работ на опасных производственных объектах с использованием специального снаряжения



Навык 1:
Руководство по предварительной разведке места ведения аварийно-спасательных работ и по поиску пострадавших, в том числе с применением специальных приборов поиска

Умения:
1. Руководить и организовывать деятельность специалистов аварийно-спасательной службы по обслуживанию опасных производственных объектов.
2. Анализировать места ведения аварийно-спасательных работ.
3. Определять условия ведения аварийно-спасательных работ (концентрация токсичных и горючих газов, температура окружающей среды, освещенность места работы).

Знания:
1. Законодательство Республики Казахстан в области гражданской защиты.
2. Производственные процессы, технологические регламенты, техника и технология опасных производственных объектов обслуживаемых предприятий.
3. Методические и нормативные документы, касающиеся организации и проведения аварийно-спасательных и поисково-спасательных работ.
4. Правила, приемы, технология и последовательность выполнения поисково-спасательных работ.
5. Этапы организации экстренной психологической помощи.
6. Основы ведения водолазных спасательных работ (при необходимости).

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Руководство по локализации и ликвидации аварий и их последствий

Умения:
1. Руководить деятельностью специалистов аварийно-спасательной службы по локализации и ликвидации аварий и их последствий.
2. Принимать решения по ведению аварийно-спасательных работ.
3. Осуществлять взаимодействие с другими аварийно-спасательными службами и формированиями.

Знания:
1. Законодательство Республики Казахстан в области гражданской защиты.
2. Сведения по плану ликвидации аварий на обслуживаемых опасных производственных объектах.
3. Основные технические характеристики механизмов, машин и приборов, используемых при проведении поисково-спасательных работ.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Использование аварийно-спасательных средств, имущества и снаряжения при выполнении аварийно-спасательных работ



Навык 1:
Контроль при подготовке к работе аварийно-спасательных средств, имущества и снаряжения для выполнения аварийно-спасательных работ

Умения:
1. Организовывать техническое обеспечение специалистов аварийно-спасательной службы по обслуживанию опасных производственных объектов.
2. Контролировать работу по использованию специалистами специальных приборов для поиска пострадавших.
3. Контролировать работу по оказанию специалистами аварийно-спасательных служб первой помощи пострадавшим.

Знания:
1. Способы и приемы работы с противопожарным оборудованием (в зависимости от вида аварийно-спасательных работ).
2. Порядок подготовки к работе и применения аварийно-спасательного оборудования.
3. Порядок оказания первой помощи пострадавшим.
4. Основы ведения аварийно-спасательных работ с применением альпинистского снаряжения (при необходимости).

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Использование аварийно-спасательных средств, имущества и снаряжения для выполнения

Умения:
1. Контролировать работу по проверке готовности оборудования для проведения аварийно-спасательных работ.
2. Контролировать работу по проверке исправности оборудования аварийно-спасательного автомобиля;
3. Контролировать работу по проверке готовности воздушно-дыхательных аппаратов и самоспасателей.
4. Контролировать работу по проверке готовности газоаналитических приборов.
5. Контролировать работу по проверке работы аппарата искусственной вентиляции легких.

Знания:
1. Принципы работы оборудования для проведения аварийно-спасательных работ.
2. Принципы работы воздушно-дыхательных аппаратов и самоспасателей.
3. Принципы работы и характеристики газоаналитических приборов.
4. Принципы работы и характеристики аппарата искусственной вентиляции легких.
5. Основы ведения аварийно-спасательных работ с применением альпинистского снаряжения (при необходимости).
6. Порядок установления связи и ведения радиообмена.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 3:
Инструктаж по правилам безопасного поведения и соблюдение техники безопасности



Навык 1:
Разъяснение персоналу обслуживаемых предприятий правил безопасного поведения в целях недопущения аварий, инцидентов и порядок действий в случае их возникновения

Умения:
1. Уметь эффективно и последовательно разъяснять персоналу обслуживаемых предприятий правила безопасного поведения в целях недопущения чрезвычайных ситуаций и порядок действий в случае их возникновения.
2. Осуществлять взаимодействие с персоналом обслуживаемых предприятий по вопросам недопущения аварий, инцидентов и порядку действий в случае их возникновения.
3. Осуществлять взаимодействие с другими аварийно-спасательными службами и формированиями.

Знания:
1. Законодательство Республики Казахстан в области гражданской защиты.
2. Сведения по плану ликвидации аварий на обслуживаемых опасных производственных объектах.
3. Основные технические характеристики механизмов, машин и приборов, используемых при проведении поисково-спасательных работ.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Дополнительная трудовая функция 1:
Соблюдение требований техники безопасности



Навык 1:
Организация безопасного проведения работ

Умения:
1. Применять требования техники безопасности на практике.
2. Оказывать первую помощь пострадавшим при различных обстоятельствах.
3. Утилизировать расходные материалы и продукты проведения работ, согласно требований законодательства Республики Казахстан.

Знания:
1. Требования техники безопасности.
2. Основы оказания первой помощи.
3. Установленные на предприятии требования обеспечения безопасности, утвержденные внутренним регламентом предприятия.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Самостоятельность и ответственность
Сотрудничество и взаимодействие
Стрессоустойчивость
Терпеливость
Умение быстро принимать решения
Умение работать в команде
Выносливость и усердие
Способность к обучению и самообучению

Список технических регламентов и национальных стандартов:

СТ РК 2111- 2011 "Техника пожарная. Автомобили аварийно-спасательные. Общие технические условия". СТ РК 2195-2012 "Социальная безопасность. Управление в аварийных ситуациях. Требования к реагированию на происшествие". СТ РК 2196-2012 "Социальная безопасность. Руководство по аварийной готовности и менеджмент постоянной готовности". СТ РК 1863-2020 "Автомобили, автобусы и мотоциклы оперативных и специальных служб. Цветографические схемы, опознавательные знаки, надписи, специальные световые и звуковые сигналы".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

5

Спасатель аварийно-спасательной службы по обслуживанию опасных производственных объектов.

6

Руководитель взвода/отряда аварийно-спасательной службы по обслуживанию опасных производственных объектов.

13. Карточка профессии "Руководитель взвода/отряда аварийно-спасательной службы по обслуживанию опасных производственных объектов ":

Код группы:

2149-3

Код наименования занятия:

2149-3

Наименование профессии:

Руководитель взвода/отряда аварийно-спасательной службы по обслуживанию опасных производственных объектов

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих (Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553).
Параграф 74. Начальник производственного отдела (производственно-технического отдела)

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
-

Специальность:
-

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Инженерия и инженерное дело

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Общий технический стаж работы не менее 5 (пяти) лет на предприятиях, соответствующих специфике деятельности аварийно-спасательной службы

Связь с неформальным и информальным образованием:

1. Аттестация граждан Республики Казахстан для получения статуса спасателя профессиональных аварийно-спасательных служб в области промышленной безопасности в соответствии с Правилами аттестации и переаттестации спасателей (приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан от 11 июля 2018 года № 507). 2. Повышение квалификации путем проведения учений, занятий и специальных тренировочных сборов по профессиональной подготовке согласно статье 26 Закона Республики Казахстан "О гражданской защите". 3. Отраслевая сертификация (аттестация)

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Организация ведения аварийно-спасательных работ, согласование плана ликвидации аварий и участие в противоаварийных учебных тренировках, осуществление контроля за исполнением мер, предусмотренных в плане ликвидации аварии, участие в расследовании аварий и несчастных случаев.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Поддержка постоянной готовности к участию в проведении аварийно-спасательных работ
2. Согласование плана ликвидации аварий, участие в противоаварийных учебных тренировках и осуществление контроля за исполнением мер, предусмотренных в плане ликвидации аварии
3. Ведение работ при ликвидации и локализации чрезвычайной ситуации

Дополнительные трудовые функции:

1. Соблюдение требований техники безопасности

Трудовая функция 1:
Поддержка постоянной готовности к участию в проведении аварийно-спасательных работ



Навык 1:
Контроль использования и наличия материалов, оборудования и коммуникации с аварийно-спасательными службами

Умения:
1. Контролировать специалистов аварийно-спасательных служб при использовании оборудования для оказания первой помощи пострадавшим.
2. Обеспечивать наличие материалов и оборудования для ведения аварийно-спасательных работ.
3. Осуществлять взаимодействие с иными аварийно-спасательными службами при проведении аварийно-спасательных работ.

Знания:
1. Законодательство Республики Казахстан в области гражданской защиты.
2. Основы трудового законодательства.
3. Нормативные правовые акты в области промышленной безопасности, охраны труда, пожарной безопасности и экологической безопасности.
4. Технические характеристики материалов и оборудования, используемых при проведении поисково-спасательных работ.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Создание резерва сил и средств, к проведении аварийно-спасательных работ

Умения:
1. Создавать необходимый резерв сил и средств для проведения аварийно-спасательных работ.
2. Анализировать места ведения аварийно-спасательных работ.
3. Определять условия ведения аварийно-спасательных работ (концентрация токсичных и горючих газов, температура окружающей среды, освещенность места работы).
4. Выяснять безопасные пути и способы доставки технических средств и материалов к месту ведения аварийно-спасательных работ.

Знания:
1. Законодательство Республики Казахстан в области гражданской защиты.
2. Методические и нормативные документы, касающиеся организации и проведения аварийно-спасательных и поисково-спасательных работ.
3. Правила, приемы, технология и последовательность выполнения поисково-спасательных работ.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Согласование плана ликвидации аварий, участие в противоаварийных учебных тренировках и осуществление контроля за исполнением мер, предусмотренных в плане ликвидации аварии



Навык 1:
Анализ и оценка проведения аварийно-спасательных работ

Умения:
1. Анализировать места ведения аварийно-спасательных работ.
2. Определять условия ведения аварийно-спасательных работ (концентрация токсичных и горючих газов, температура окружающей среды, освещенность места работы и т д).
3. Выяснять безопасные пути и способы доставки технических средств и материалов к месту ведения аварийно-спасательных работ.

Знания:
1. Законодательство Республики Казахстан в области гражданской защиты.
2. Производственные процессы, технологические регламенты, техника и технология опасных производственных объектов обслуживаемых предприятий.
3. Методические и нормативные документы, касающиеся организации и проведения аварийно-спасательных и поисково-спасательных работ.
4. Правила, приемы, технология и последовательность выполнения поисково-спасательных работ.
5. Способы и приемы деблокировки и транспортировки пострадавших.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Анализ материалов опасных производственных объектов и оценка факторов возникновения чрезвычайных ситуаций.

Умения:
1. Анализировать сведения, полученные при ознакомлении с нормативной, технической и эксплуатационной документацией на опасные производственные объекты.
2. Согласовывать план ликвидации аварий на опасном производственном объекте.
3. Принимать участие в противоаварийных учебных тренировках и осуществлять контроль за исполнением мер, предусмотренных в плане ликвидации аварии.

Знания:
1. Проектная (конструкторская) и эксплуатационная документация опасных производственных объектов.
2. Нормативные правовые акты в области промышленной безопасности, охраны труда, пожарной безопасности и экологической безопасности.
3. Факторы возникновения чрезвычайных ситуаций техногенного характера.
производственных объектах.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 3:
Ведение работ при ликвидации и локализации чрезвычайной ситуации



Навык 1:
Принятие решения о проведении спасательных и неотложных работ на объектах и территориях организаций, находящихся в зонах чрезвычайных ситуаций.

Умения:
1. Принимать решение о проведении спасательных и неотложных работ на объектах и территориях организаций, находящихся в зонах чрезвычайных ситуаций.
2. Обеспечивать специалистов аварийно-спасательными инструментами, оборудованием для проведения аварийно-спасательных работ.
3. Взаимодействие с другими аварийно-спасательными службами.
4. Анализировать места ведения аварийно-спасательных работ.

Знания:
1. Проектная (конструкторская) и эксплуатационная документация на опасные производственные объекты.
2. Конструктивные особенности и типы выявленных дефектов (отклонений, несоответствий и повреждений), их классификации, угрозы и вероятные зоны образования дефектов (повреждений и несоответствий) с учетом эксплуатационных и техногенных воздействий.
3. Нормативные правовые акты в области промышленной безопасности, охраны труда, пожарной и экологической безопасности и технического регулирования.
4. Требования к документации по обеспечению систем управления безопасностью труда и производственного контроля.
5. Методические и нормативные документы, касающиеся организации и проведения аварийно-спасательных и поисково-спасательных работ.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Осуществление контроля за изменением обстановки в зоне чрезвычайной ситуации и принимает соответствующие решения.

Умения:
1. Анализировать места ведения аварийно-спасательных работ.
2. Определять условия ведения аварийно-спасательных работ (концентрация токсичных и горючих газов, температура окружающей среды, освещенность места работы).
3. Выяснять безопасные пути и способы доставки технических средств и материалов к месту ведения аварийно-спасательных работ.

Знания:
1. Законодательство Республики Казахстан в области гражданской защиты.
2. Производственные процессы, технологические регламенты, технику и технологию опасных производственных объектов обслуживаемых предприятий.
3. Нормативные правовые акты в области промышленной безопасности, охраны труда, пожарной и экологической безопасности и технического регулирования.
4. Требования к документации по обеспечению систем управления безопасностью труда и производственного контроля.
6. Методические и нормативные документы, касающиеся организации и проведения аварийно-спасательных и поисково-спасательных работ.
7. Правила, приемы, технология и последовательность выполнения поисково-спасательных работ.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 3:
Привлечение к проведению аварийно-спасательных работ силы и средства аварийно-спасательных служб, формирований гражданской обороны, а также добровольные аварийно-спасательные формирования и спасателей, не входящих в состав указанных формирований, при наличии у них документов, подтверждающих их аттестацию на проведение спасательных и неотложных работ

Умения:
1. Привлекать к проведению аварийно-спасательных работ силы и средства аварийно-спасательных служб и формирований гражданской обороны.
2. Взаимодействие с другими аварийно-спасательными службами и формированиями гражданской обороны.
3. Анализировать места ведения аварийно-спасательных работ.

Знания:
1. Нормативные правовые акты в области промышленной безопасности, охраны труда, пожарной и экологической безопасности и технического регулирования.
2. Производственные процессы, технологические регламенты, техника и технология опасных производственных объектов.
3. Требования к документации по обеспечению систем управления безопасностью труда и производственного контроля.
4. Методические и нормативные документы, касающиеся организации и проведения аварийно-спасательных и поисково-спасательных работ.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 4:
Определение порядка убытия сил и средств с места чрезвычайной ситуации

Умения:
1. Определять порядок убытия сил и средств с места чрезвычайной ситуации.
2. Взаимодействовать с другими аварийно-спасательными службами и формированиями гражданской обороны.
2. Анализировать места ведения аварийно-спасательных работ.
3. Определять условия ведения аварийно-спасательных работ (концентрация токсичных и горючих газов, температура окружающей среды, освещенность места работы).

Знания:
1. Производственные процессы, технологические регламенты, технику и технологию опасных производственных объектов обслуживаемых предприятий.
2. Методические и нормативные документы, касающиеся организации и проведения аварийно-спасательных и поисково-спасательных работ.
3. Правила, приемы, технология и последовательность выполнения поисково-спасательных работ.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 5:
Привлечение на добровольной основе население к проведению неотложных работ, а также отдельных граждан, не являющихся спасателями, с их согласия, к проведению спасательных работ. Организация проведения эвакуационных мероприятий в зоне чрезвычайной ситуации

Умения:
1. Привлекать на добровольной основе население к проведению неотложных работ, а также отдельных граждан, не являющихся спасателями, с их согласия, к проведению спасательных работ.
2. Организовывать проведение эвакуационных мероприятий в зоне чрезвычайной ситуации.
3. Анализировать места ведения аварийно-спасательных работ.

Знания:
1. Законодательство Республики Казахстан в области гражданской защиты.
2. Нормативные правовые акты в области промышленной безопасности, охраны труда, пожарной и экологической безопасности и технического регулирования.
3. Требования к документации по обеспечению систем управления безопасностью труда и производственного контроля.
4. Методические и нормативные документы, касающиеся организации и проведения аварийно-спасательных и поисково-спасательных работ.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 6:
Разбронирование резервов материальных ресурсов для ликвидации чрезвычайных ситуаций организаций, находящихся в зонах чрезвычайных ситуаций.

Умения:
1. Организовывать работу по формированию документов на разбронирование резервов материальных ресурсов для ликвидации чрезвычайных ситуаций организаций, находящихся в зонах чрезвычайных ситуаций.
2. Взаимодействовать с другими аварийно-спасательными службами и формированиями гражданской обороны.
2. Анализировать места ведения аварийно-спасательных работ.
3. Определять условия ведения аварийно-спасательных работ (концентрация токсичных и горючих газов, температура окружающей среды, освещенность места работы).
4. Выяснять безопасные пути и способы доставки материальных ресурсов для ликвидации чрезвычайных ситуаций.

Знания:
1. Законодательство Республики Казахстан в области гражданской защиты.
2. Нормативные правовые акты в области промышленной безопасности, охраны труда, пожарной и экологической безопасности и технического регулирования.
3. Методические и нормативные документы, касающиеся организации и проведения аварийно-спасательных и поисково-спасательных работ.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 7:
Организация разведки и оценки обстановки в зоне чрезвычайной ситуации, спасение людей, используя для этого имеющиеся силы и средства

Умения:
1. Обеспечивать специалистов аварийно-спасательными инструментами, оборудованием для проведения аварийно-спасательных работ.
2. Взаимодействовать с другими аварийно-спасательными службами.
3. Анализировать места ведения аварийно-спасательных работ.
4. Определять условия ведения аварийно-спасательных работ (концентрация токсичных и горючих газов, температура окружающей среды, освещенность места работы).
5. Выяснять безопасные пути и способы доставки технических средств и материалов к месту ведения аварийно-спасательных работ.

Знания:
1. Проектная (конструкторская) и эксплуатационная документация на опасных производственных объектах.
2. Конструктивные особенности и типы выявленных дефектов (отклонений, несоответствий и повреждений), их классификации, угрозы и вероятные зоны образования дефектов (повреждений и несоответствий) с учетом эксплуатационных и техногенных воздействий.
3. Нормативные правовые акты в области промышленной безопасности, охраны труда, пожарной и экологической безопасности и технического регулирования.
4. Требования к документации по обеспечению систем управления безопасностью труда и производственного контроля.
5. Законодательство в области обязательного страхования гражданско-правовой ответственности владельцев объектов, деятельность которых связана с опасностью причинения вреда третьим лицам.
7. Методические и нормативные документы, касающиеся организации и проведения аварийно-спасательных и поисково-спасательных работ.
9. Правила, приемы, технология и последовательность выполнения поисково-спасательных работ.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 8:
Ограничение доступа людей и транспорта в зону чрезвычайной ситуации. Приостановление деятельности организаций, находящихся в зоне чрезвычайной ситуации.

Умения:
1. Анализировать места ведения аварийно-спасательных работ.
2. Принимать меры по ограничению доступа людей и транспорта в зону чрезвычайной ситуации.
3. Приостанавливать деятельность организаций, находящихся в зоне чрезвычайной ситуации.
4. Определять условия ведения аварийно-спасательных работ (концентрация токсичных и горючих газов, температура окружающей среды, освещенность места работы).
5. Выяснять безопасные пути и способы доставки технических средств и материалов к месту ведения аварийно-спасательных работ.

Знания:
1. Законодательство Республики Казахстан в области гражданской защиты.
2. Производственные процессы, технологические регламенты, техника и технология опасных производственных объектов обслуживаемых предприятий.
3. Нормативные правовые акты в области промышленной безопасности, охраны труда, пожарной и экологической безопасности и технического регулирования.
4. Методические и нормативные документы, касающиеся организации и проведения аварийно-спасательных и поисково-спасательных работ.
6. Правила, приемы, технология и последовательность выполнения поисково-спасательных работ.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 9:
Привлечение средств связи, транспортных средств и иного имущества организаций с последующим возмещением расходов в соответствии с действующим законодательством Республики Казахстан.

Умения:
1. Организовывать работу по привлечению средств связи, транспортных средств и иного имущества организаций с последующим возмещением расходов в соответствии с действующим законодательством Республики Казахстан.
2. Распределять привлеченные средства связи, транспортные средства и иное имущество организаций по потребностям ведения аварийно-спасательных работ.
3. Взаимодействовать с другими аварийно-спасательными службами и формированиями гражданской обороны.

Знания:
1. Законодательство Республики Казахстан в области гражданской защиты.
2. Нормативные правовые акты в области промышленной безопасности, охраны труда, пожарной и экологической безопасности и технического регулирования.
3. Методические и нормативные документы, касающиеся организации и проведения аварийно-спасательных и поисково-спасательных работ.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Дополнительная трудовая функция 1:
Соблюдение требований техники безопасности



Навык 1:
Организация безопасного проведения работ

Умения:
1. Применять требования техники безопасности на практике.
2. Оказывать первую помощь пострадавшим при различных обстоятельствах.
3. Утилизировать расходные материалы и продукты проведения работ, согласно требованиям законодательства Республики Казахстан.

Знания:
1. Требования техники безопасности.
2. Основы оказания первой помощи.
3. Установленные на предприятии требования обеспечения безопасности, утвержденные внутренним регламентом предприятия.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Самостоятельность и ответственность
Сотрудничество и взаимодействие
Стрессоустойчивость
Терпеливость
Умение быстро принимать решения
Умение работать в команде
Выносливость и усердие
Способность к обучению и самообучению

Список технических регламентов и национальных стандартов:

СТ РК 2111-2011 "Техника пожарная. Автомобили аварийно-спасательные. Общие технические условия". СТ РК 2195-2012 "Социальная безопасность. Управление в аварийных ситуациях. Требования к реагированию на происшествие". СТ РК 2196-2012 "Социальная безопасность. Руководство по аварийной готовности и менеджмент постоянной готовности". СТ РК 1863-2020 "Автомобили, автобусы и мотоциклы оперативных и специальных служб. Цветографические схемы, опознавательные знаки, надписи, специальные световые и звуковые сигналы".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

6

Руководитель отделения аварийно-спасательной службы по обслуживанию опасных производственных объектов.

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

      14. Наименование государственного органа: Министерство по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан.

      Исполнитель: Нурушев Бекторе Темуринович, +7 (717) 257 77 23, nurushev.b@kpb.emer.kz.

      15. Организации (предприятия) участвующие в разработке:

      Комитет промышленной безопасности МЧС РК;

      Учебный центр Восточно-Казахстанского филиала;

      ТОО "Республиканский центральный штаб профессиональных военизированных аварийно-спасательных служб";

      Объединение юридических лиц "Ассоциация профессиональных аварийно-спасательных служб Республики Казахстан".

      Руководитель проекта: Искаков Нуржан Калдыбекович, + 7 (701) 734 5151, iskakov.n@kpb.emer.kz.

      16. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям: 8, 06.09.2024 г.

      17. Национальный орган по профессиональным квалификациям: 19.08.2025 г.

      18. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен": 19.12.2024 г.

      19. Номер версии и год выпуска: версия 2, 2025 г.

      20. Дата ориентировочного пересмотра: 01.07.2028 г.

  приложение 5
к приказу Министра
по чрезвычайным ситуациям
Республики Казахстан
от 20 ноября 2025 года № 493

Профессиональный стандарт: "Экспертиза промышленной безопасности для объектов, ведущих горные и геологоразведочные работы"

Глава 1. Общие положения

      1. Область применения профессионального стандарта: Профессиональный стандарт "Экспертиза промышленной безопасности для объектов ведущих горные и геологоразведочные работы" разработан в соответствии со статьей 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях", устанавливает требования к формированию образовательных программ, в том числе обучения персонала на предприятиях, признания профессиональной квалификации работников и выпускников организаций образования и решений широкого круга задач в области промышленной безопасности по проведению экспертизы в области горных и геологоразведочных работ в организациях и на предприятиях.

      2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

      1) знание – изученная и усвоенная информация, необходимая для выполнения действий в рамках профессиональной задачи

      2) навык – способность применять знания и умения, позволяющая выполнять профессиональную задачу целиком

      3) Профессия – род занятий, осуществляемый физическим лицом и требующий определенной квалификации для его выполнения

      4) профессиональная квалификация – степень профессиональной подготовки, характеризующая владение компетенциями, требуемыми для выполнения трудовых функций по профессии

      5) профессиональный стандарт – письменный официальный документ, устанавливающий общие требования к знаниям, умениям, навыкам, опыту работы с учетом формального и (или) неформального, и (или) информального образования, уровню квалификации и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда в конкретной области профессиональной деятельности

      6) компетенция – способность применять навыки, позволяющие выполнять одну или несколько профессиональных задач, составляющих трудовую функцию

      7) декларация промышленной безопасности опасного производственного объекта – документ, в котором отражены характер и масштабы опасности опасного производственного объекта, мероприятия по обеспечению промышленной безопасности и защите населения от вредного воздействия опасных производственных факторов на этапах ввода в эксплуатацию, функционирования и вывода из эксплуатации опасного производственного объекта

      8) испытательная лаборатория (ИЛ) – установленным образом признанная организация для проведения работ с использованием измерительных приборов на основе: разрушающих, неразрушающих, аналитических методов контроля

      9) ликвидируемые горные выработки, имеющие выход на поверхность – вертикальные шахтные стволы, шурфы, скважины диаметром 200 миллиметров и более

      10) наряд-задание – задание на безопасное производство работы, оформленное в книге (журнале) наряд-задания и определяющее содержание, место работы, время начала и окончания, условия безопасного выполнения, необходимые меры безопасности, состав бригады и работников, ответственных за безопасное выполнение работы и отметка о выполнении или невыполнении наряд-задания

      11) неразрушающий контроль (НК) – контроль надҰжности основных рабочих свойств и параметров объекта или отдельных его элементов/узлов, не требующий выведения объекта из работы либо его демонтаж

      12) обычаи делового оборота – сложившиеся и широко используемые в той или иной сфере предпринимательской деятельности правила поведения (порядок), не предусмотренные в законодательстве, вне зависимости от их фиксации в документах

      13) техническое устройство – технологическое оборудование, агрегаты, технические системы (комплексы), аппаратура, приборы, их узлы и составные части

      14) опасное техническое устройство – технические устройства, применяемые на опасном производственном объекте, машины, технологическое оборудование, системы машин и (или) оборудования, агрегаты, аппаратура, механизмы, применяемые при эксплуатации опасного производственного объекта

      15) технические устройства на объектах, ведущих горные и геологоразведочные работы – 1) самоходные и передвижные (плавучие) геологоразведочные установки (буровых, геофизических, горнопроходческих, гидрогеологических и др.); 2) производственные сооружения (стационарные компрессорные станции, автогаражи, механические цехи и др.); 3) горно-шахтное оборудование (устройства, приборы определенного целевого назначения, необходимых для функционирования горного производства или технологического процесса); 4) вентиляционное оборудование, осуществляющее требуемое распределение воздуха по сети подземных горных выработок и обеспечивающее надлежащее их проветривание, и необходимую герметичность вентиляционных путей

      16) технологическая карта – унифицированный документ, предназначенный для работников предприятия, занятых на ремонте или обслуживании производственного оборудования. Карта содержит список необходимого оборудования, инструментов и комплектов средств индивидуальной защиты, перечень инструкций по охране труда. В ней указаны последовательность, периодичность и правила выполнения операций, разновидности и количество расходных материалов, нормы времени, материальные затраты, а также нормативные документы, используемые при оценке качества работы

      17) техническое диагностирование – комплекс организационных и инженерно-технических мероприятий, предназначенных для определения технического состояния технических устройств с целью определения возможности их дальнейшей безопасной эксплуатации

      18) технологический регламент – документ содержащий, общие требования по выполнению операций, меры безопасности, методы и объемы проверки качества выполняемых работ

      19) техническое освидетельствование – процедура диагностического обследования промышленных опасных объектов с использованием неразрушающих методов контроля с целью определения фактического технического состояния объектов

      20) удароопасность горной породы – горно-технологическое свойство, характеризующее склонность породных массивов к хрупкому взрывоподобному разрушению при ведении горных работ

      21) целик – часть массива горных пород, не извлекаемая при строительстве и предназначенная для обеспечения устойчивости и герметичности выработок и предотвращения прорыва в них подземных вод

      22) целик барьерный – целик, разделяющий участки размещения выработок-емкостей хранилища и выработок соседнего горнодобывающего предприятия

      23) эксплуатационный паспорт – документ, содержащий основные технические характеристики, а также данные о проведенных ремонтах технического устройства

      24) экспертиза промышленной безопасности – оценка соответствия (или несоответствия) объекта экспертизы предъявляемым к нему требованиям промышленной безопасности и действующей нормативно-технической документации, результатом которой является заключение

      25) экспертная организация – аттестованная государственным уполномоченным органом в сфере промышленной безопасности на проведение экспертизы промышленной безопасности технических устройств объектов, ведущих горные и геологоразведочные работы

      26) экспертное заключение – заключение экспертной организации, аттестованной в соответствии с требованием Закона Республики Казахстан "О гражданской защите", о соответствии требованиям промышленной безопасности

      3. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие сокращения:

      1) КС – квалификационный справочник

      2) НК – неразрушающий контроль

      3) ОКЭД – общий классификатор видов экономической деятельности

      4) ЕТКС – единый тарифно-квалификационный справочник

      5) НТД – нормативно-техническая документация

      6) ОРК – отраслевая рамка квалификаций

      7) ИЛ – испытательная лаборатория.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

      4. Название профессионального стандарта: Экспертиза промышленной безопасности для объектов ведущих горные и геологоразведочные работы

      5. Код профессионального стандарта: M082

      6. Указание секции, раздела, группы, класса и подкласса согласно ОКЭД:

      M Профессиональная, научная и техническая деятельность

      74 Прочая профессиональная, научная и техническая деятельность

      74.9 Прочая профессиональная, научная и техническая деятельность, не включенная в другие группировки

      74.90 Прочая профессиональная, научная и техническая деятельность, не включенная в другие группировки

      74.90.9 Иная профессиональная, научная и техническая деятельность, не включенная в другие группировки

      7. Краткое описание профессионального стандарта: устанавливает требования в области профессиональной компетенции специалистов и экспертов по оказанию профессиональных услуг в сфере промышленной безопасности при проведении экспертизы промышленной безопасности для объектов, ведущих горные и геологоразведочные работы. С ростом уровня квалификации специалистов, каждый последующий уровень подразумевает выполнение функций предыдущего уровня и расширение их в соответствии с новыми компетенциями

      8. Перечень карточек профессий:

      1) Специалист по обследованию технических устройств на объектах, ведущих горные и геологоразведочные работы - 5 уровень ОРК

      2) Специалист по освидетельствованию технических устройств на объектах, ведущих горные и геологоразведочные работы - 6 уровень ОРК

      3) Эксперт в сфере промышленной безопасности для объектов, ведущих горные и геологоразведочные работы - 7 уровень ОРК.

Глава 3. Карточки профессий

9. Карточка профессии "Специалист по обследованию технических устройств на объектах, ведущих горные и геологоразведочные работы ":

Код группы:

3112-9

Код наименования занятия:

-

Наименование профессии:

Специалист по обследованию технических устройств на объектах, ведущих горные и геологоразведочные работы

Уровень квалификации по ОРК:

5

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих (Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003)
Параграф 107. Техник-лаборант

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих (Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003)
Параграф 15. Техник по наладке и испытаниям

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
послесреднее образование (прикладной бакалавриат)

Специальность:
Подземная разработка месторождений полезных ископаемых

Квалификация:

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Подземная разработка месторождений полезных ископаемых

Квалификация:

Требования к опыту работы:

без опыта работы

Связь с неформальным и информальным образованием:

Свидетельство о дополнительном профессиональном образовании – программе повышения квалификации по профилю, связанному с осуществлением деятельности в сфере промышленной безопасности на опасных производственных объектах в соответствии со статьей 79 Закона РК "О гражданской защите".

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Оказание профессиональных услуг в сфере промышленной безопасности по обследованию технических устройств на объектах, ведущих горные и геологоразведочные работы.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Осмотр технического состояния технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих горные и геологоразведочные работы
2. Проведение экспертизы технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущие горные и геологоразведочные работы
3. Оформление технической документации по результатам испытаний.

Дополнительные трудовые функции:

1. Соблюдение требований техники безопасности

Трудовая функция 1:
Осмотр технического состояния технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих горные и геологоразведочные работы



Навык 1:
Проведение внешнего осмотра элементов технологий, материалов и технических устройств.

Умения:
1. Осуществлять визуальный контроль технического состояния технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих горные и геологоразведочные работы.
2. Проверять соответствие технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах,ведущих горные и геологоразведочные работы.
3. Использовать материалы, инструменты, контрольно-измерительные приборы, средства механизации при проведении осмотра технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих горные и геологоразведочные работы.

Знания:
1. Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов, ведущих горные и геологоразведочные работы.
2. Техническая документация завода-изготовителя.
3. Конструктивные и технологические характеристики технологий, материалов и технических устройств для объектов, ведущих горные и геологоразведочные работы.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Анализ данных на соответствие требованиям промышленной безопасности

Умения:
1. Анализировать исходные данные на соответствие требованиям промышленной безопасности.
2. Использовать материалы, инструменты, контрольно-измерительные приборы, средства механизации при проведении осмотра технологии, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих горные и геологоразведочные работы.
3. Устанавливать рабочие параметры и производить настройку диагностического оборудования на эталонных образцах для проведения диагностического обследования.

Знания:
1. Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов, ведущих горные и геологоразведочные работы.
2. Виды, назначение, схемы, конструктивные особенности, технические и технологические характеристики, технологий, материалов и технических устройств для объектов, ведущих горные и геологоразведочные работы.
3. Характеристики приборов, установленных применяемых в технологиях и технических устройствах для объектов, ведущих горные и геологоразведочные работы.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 3:
Оформление отчета по результатам осмотра.

Умения:
1. Оформлять техническую документацию по результатам осмотра.
2. Использовать специализированные программы, для проведение горных и геологоразведочных работ.
3. Оформлять отчеты по результатам осмотра.

Знания:
1. Методические рекомендации по проведению экспертизы промышленной безопасности.
2. Специализированные программы для проведение горных и геологоразведочных работ.проведение горных и геологоразведочных работ.
3. Виды опасных факторов при проведение горных и геологоразведочных работ.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 2:
Проведение экспертизы технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущие горные и геологоразведочные работы



Навык 1:
Подготовка и проверка оборудования, используемого при проведении контроля конструктивных элементов технических устройств, применяемых на объектах, ведущие горные и геологоразведочные работы

Умения:
1. Подготовка оборудования, используемого при проведении контроля конструктивных элементов технических устройств, применяемых на объектах, ведущие горные и геологоразведочные работы.
2. Проверка исправности оборудования, используемого при проведении контроля конструктивных элементов технических устройств, применяемых на объектах, ведущие горные и геологоразведочные работы.
3. Проведение контроля конструктивных элементов технических устройств, применяемых на объектах, ведущие горные и геологоразведочные работы.

Знания:
1. Устройство и функционирование систем защиты, приборов и устройств безопасности.
2. Документация оборудования, используемого при контроле, испытаниях технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах,ведущие горные и геологоразведочные работы.
3. Основное оборудование, используемое при контроле, испытаниях, технологии, материалов и технических устройств применяемых на объектах, ведущие горные и геологоразведочные работы.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Проведение контроля испытаний технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущие горные и геологоразведочные работы.

Умения:
1. Применять оборудование для контроля испытаний технических устройств, применяемых на объектах, ведущие горные и геологоразведочные работы.
2. Проводить контроль конструктивных элементов технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущие горные и геологоразведочные работы.
3. Оценка свойств материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущие горные и геологоразведочные работы., при проведении контроля испытаний.

Знания:
1. Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов, ведущих горные и геологоразведочные работы.
2. Физические основы методов, используемых при контроле испытаний технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих горные и геологоразведочные работы.
3. Знание конструктивных элементов технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих горные и геологоразведочные работы.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 3:
Оформление технической документации по результатам испытаний.



Навык 1:
Оформление технической документации по результатам испытаний.

Умения:
1. Заполнять техническую документацию по результатам испытаний.
2. Читать рабочие чертежи и технологические инструкции (технологические карты).
3. Оформлять ведомости дефектов и/или акта обследования.

Знания:
1. Принципы и методы проведения испытаний.
2. Устройство и функционирование систем защиты, приборов и устройств безопасности.
3. Электрические системы безопасности, управления и коммутации.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Анализ результатов испытаний и их фиксация в отчетных документах.

Умения:
1. Систематизировать и интерпретировать данные, полученные в ходе испытаний.
2. Оформлять и структурировать отчетные документы, отражая ключевые результаты и выводы.
3. Использовать для подготовки и оформления отчетов специализированные программы.

Знания:
1. Методы анализа результатов испытаний и их статистической обработки.
2. Нормативные требования к оформлению отчетной документации по результатам испытаний (ГОСТы, стандарты).
3. Основы технической терминологии и правил оформления технических документов.
4. Характеристики и параметры исследуемых объектов или материалов.

Возможность признания навыка:

не требуется

Дополнительная трудовая функция 1:
Соблюдение требований техники безопасности



Навык 1:
Организация безопасного проведения работ.

Умения:
1. Применять требования техники безопасности на практике.
2. Оказывать первую помощь пострадавшим при различных обстоятельствах.
3. Утилизировать расходные материалы и продукты проведения работ согласно требованиям законодательства Республики Казахстан.

Знания:
1. Требования техники безопасности.
2. Основы оказания первой помощи.
3. Установленные на предприятии требования обеспечения безопасности, утвержденные внутренним регламентом предприятия.

Возможность признания навыка:

не требуется

Требования к личностным компетенциям:

Самостоятельность и ответственность
Умение работать в команде
Аналитическое мышление
Поиск и анализ информации
Коммуникабельность
внимательность
организованность.

Список технических регламентов и национальных стандартов:

Закон Республики Казахстан "О гражданской защите" от 11 апреля 2014 года № 188-V. Закон Республики Казахстан "О техническом регулировании" от 9 ноября 2004 года. Закон Республики Казахстан "Об обеспечении единства измерений" от 7 июня 2000 г. Закон Республики Казахстан "О безопасности машин и оборудования" от 21 июля 2007г. "Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов ведущих горные и геологоразведочные работы" ТР ТС 010/2011 "О безопасности машин и оборудования" от 18 октября 2011г. № 823. ТР ТС 032/2013 "О безопасности оборудования, работающего под избыточным давлением" от 2 июля 2013 года № 41. ГОСТ IEC 61557-8-2015 Сети электрические распределительные низковольтные напряжением до 1000 В переменного тока и 1500 В постоянного тока. Электробезопасность. Аппаратура для испытания, измерения или контроля средств защиты. Часть 8. Устройства контроля изоляции в it-системах ГОСТ 27307-2013 Устройства управления комплектные низковольтные рудничные взрывозащищенные до 1140 В. Технические требования и методы испытания ГОСТ 30852.20-2002 Электрооборудование рудничное. Изоляция, пути утечки и электрические зазоры. Технические требования и методы испытаний ГОСТ 24754-2013 Электрооборудование рудничное нормальное. Общие технические требования и методы испытаний ГОСТ 27863-88 Устройства защиты от коммутационных перенапряжений подземных электрических сетей угольных шахт ГОСТ 28298-89 Заземление шахтного электрооборудования. Технические требования и методы контроля ГОСТ 31612-2012 Устройства защиты от токов утечки рудничные для сетей напряжением до 1200 В. Общие технические требования ГОСТ 31614-2012 Пускатели электромагнитные рудничные взрывозащищенные до 1140 В. Технические требования и методы испытаний ГОСТ 33164.3-2014 (EN 1804-3:2006+A1:2011 Оборудование горно-шахтное. Крепи механизированные. Системы управления гидравлические. Требования безопасности и методы испытаний ГОСТ 26699-98 Установки бурильные шахтные. Общие технические требования и методы испытаний ГОСТ 7828-80 Лебедки проходческие. Технические условия ГОСТ 27038-86 Комплексы механизированные забойные. Общие требования безопасности ГОСТ 31559-2012 Крепи анкерные. Общие технические условия ГОСТ 31560-2012 Крепи металлические податливые рамные. Крепь арочная. Общие технические условия ГОСТ 6625-85 Вентиляторы шахтные местного проветривания. Технические условия ГОСТ 11004-84 Вентиляторы шахтные главного проветривания. Технические условия ГОСТ 31561-2012 Крепи механизированные для лав. Основные параметры. Общие технические требования. Методы испытаний ГОСТ 31562-2012 Перфораторы пневматические колонковые. Общие технические требования

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

6

Специалист по освидетельствованию технических устройств объектов ведущих горные и геологоразведочные работы.

10. Карточка профессии "Специалист по освидетельствованию технических устройств на объектах, ведущих горные и геологоразведочные работы ":

Код группы:

2141-9

Код наименования занятия:

-

Наименование профессии:

Специалист по освидетельствованию технических устройств на объектах, ведущих горные и геологоразведочные работы

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих (Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003)
Параграф 58. Специалист по промышленной безопасности подъемных сооружений

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих (Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003)
Параграф 91. Инженер по наладке и испытаниям

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Геология

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Общий технический стаж работы не менее 6 (шести) месяцев на предприятиях горнорудной отрасли

Связь с неформальным и информальным образованием:

Прохождение подготовки, переподготовки и получения удостоверения по промышленной безопасности в соответствии со статьей 79 Закона "О гражданской защите" РК.

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Проведение экспертизы промышленной безопасности объектов, ведущих горные и геологоразведочные работы на соответствие требованиям законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Определение технического состояния технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущие горные и геологоразведочные работы
2. Анализ проведенных методов испытаний технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущие горные и геологоразведочные работы.
3. Руководство проведения обследований ИЛ НК.
4. Руководство проведением технического диагностирования.
5. Обработка статистических данных по результату проведения обследования.

Дополнительные трудовые функции:

1. Соблюдение безопасности и охраны труда.

Трудовая функция 1:
Определение технического состояния технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущие горные и геологоразведочные работы



Навык 1:
Определение критериев оценки технического состояния технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущие горные и геологоразведочные работы

Умения:
1. Проводить анализ нормативно-технической и проектной документации опасного производственного объекта.
2. Проводить анализ документации, связанной с эксплуатацией технических устройств, в том числе режимы эксплуатации, инструкций по эксплуатации заводов-изготовителей, акты расследования аварий и инцидентов, сведения о проведенных ремонтных работах.
3. Проверять фактическое расположения оборудования на соответствие проектной документации, а также их соответствие паспортам и инструкциям по эксплуатации заводов-изготовителей.

Знания:
1. Технологический процесс для объектов, ведущих горные и геологоразведочные работы.
2. Программное обеспечение систем мониторинга.
3. Правил обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов, ведущих горные и геологоразведочные работы.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Мониторинг периодичности проведения технического осмотра и его результатов.

Умения:
1. Определять визуально и (или) с использованием приборов отклонения параметров (режимов) работы обслуживаемых механизмов и оборудования.
2.Анализировать достоверность результатов, зафиксированных в журналах проведения технического осмотра.
3. Проводить анализ документации, связанной с эксплуатацией технических устройств, в том числе режимы эксплуатации, инструкций по эксплуатации заводов-изготовителей, акты расследования аварий и инцидентов, сведения о проведенных ремонтных работах.

Знания:
1.Требования законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах ведущих горные и геологоразведочные работы.
2. Программное обеспечение.
3. Проводить осмотр состояния горных выработок и технических устройств применяемых в данной отрасли.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 2:
Анализ проведенных методов испытаний технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущие горные и геологоразведочные работы.



Навык 1:
Контроль качества и объема записанных данных по испытаниям.

Умения:
1. Работать с приборами для НК.
2. Определять количество и качество данных по НК.
3. Пользоваться специализированными программами предназначенные для проведения горных и геологоразведочных работ.

Знания:
1. Требования НТД при проведении испытаний технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущие горные и геологоразведочные работы.
2. Специализированные программы для проведения горных и геологоразведочных работ.
3. Принципы действия и устройства приборов для НК

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Формирование отчетной документации по результатам испытаний технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущие горные и геологоразведочные работы.

Умения:
1. Применять методы проведения испытаний технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих горные и геологоразведочные работы.
2. Использовать специализированные программы для проведение горных и геологоразведочных работ.
2. Оформлять отчеты с заключением по результатам испытаний технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих горные и геологоразведочные работы.

Знания:
1.Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов, ведущих горные и геологоразведочные работы.
2.Методы НК на II уровне квалификаций.
3. Способы и устройства для балластировки и закрепления в проектном положении.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 3:
Работа с проектной, исполнительной и эксплуатационной документацией

Умения:
1. Читать проектную, исполнительную и эксплуатационную документацию на технологии, материалы и технические устройства, применяемые на объектах, ведущие горные и геологоразведочные работы.
2. Применять проектную, исполнительную и эксплуатационную документацию на технологии, материалы и технические устройства, применяемые на объектах,ведущие горные и геологоразведочные работы.

Знания:
1.Разработка технологической карты обследования технического устройства на основе технологического регламента.
2.Законодательная метрология.
3. Характеристики приборов, установленных применяемых в горной отрасли.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 3:
Руководство проведения обследований ИЛ НК.



Навык 1:
Согласование оборудования и расходных материалов НК.

Умения:
1.Подбирать оборудование и расходные материалы НК.
2. Применять оборудование согласно конструктивным и технологическим характеристикам.
3. Согласовывать оборудование и расходные материалы НК с ответственным представителем предприятия.

Знания:
1.Законодательная метрология.
2.Рынок оборудования и расходных материалов НК.
3.Характеристики приборов, установленных применяемых в горной отрасли.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Оценка возможности ИЛ НК.

Умения:
1.Подбирать оборудование и расходные материалы НК.
2. Применять конструктивные и технологические характеристики оборудования.
3. Обеспечивать меры безопасности для работы ИЛ НК.
4. Устанавливать оборудование для проведения технического диагностирования.
5. Использовать оборудование ИЛ НК.
6. Контролировать исправность измерительных приборов.

Знания:
1.Требования по разработке программы технологической карты.
2. Знания методов НК на II уровне квалификаций.
3. Характеристики приборов, установленных применяемых в горной отрасли.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 3:
Контроль за деятельностью ИЛ НК.

Умения:
1. Устанавливать оборудование для проведения технического диагностирования.
2. Использовать оборудование ИЛ НК.
3. Применять требования техники безопасности на практике.
4. Оказывать первую медицинскую помощь при различных обстоятельствах.
5. Утилизировать расходные материалы и продукты проведения работ, согласно требованиям Экологического Законодательства Республики Казахстан.

Знания:
1.Требования законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах, ведущих горные и геологоразведочные работы.
2. Методы НК на II уровне квалификаций.
3. Характеристики приборов, установленных применяемых в горной отрасли.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 4:
Руководство проведением технического диагностирования.



Навык 1:
Определение методов проведения технического диагностирования.

Умения:
1. Анализировать проектную, исполнительную и эксплуатационную документацию на объекты, ведущих горные и геологоразведочные работы.
2.Определять основные параметры проведения испытаний по результатам ознакомления с документацией.
3. Применять требования техники безопасности на практике.
4. Оказывать первую медицинскую помощь при различных обстоятельствах.

Знания:
1. Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов, ведущих горные и геологоразведочные работы.
2. Нормативно техническая документация в области проведения испытаний.
3.Требования законодательства республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах ведущих горные и геологоразведочные работы.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Контроль за соблюдением процедуры технического диагностирования.

Умения:
1.Готовить объект к проведению технического диагностирования.
2.Обеспечить технику безопасности проведения работ на объекте во время проведения технического диагностирования.
3.Определять правильность установки и проведения систем диагностирования.

Знания:
1.Технологическая конструкция и физических параметров обследуемого объекта.
2. Методы проведения технического диагностирования.
3. Требования законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах ведущих горные и геологоразведочные работы.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 5:
Обработка статистических данных по результату проведения обследования.



Навык 1:
Расчет оценки остаточного ресурса.

Умения:
1. Работать с программами ЛИРА, Mathcad, Autodesk, AutoCad и других CAD программ.
2. Применять полученные статистические данные для определения оценки остаточного ресурса обследуемого технического устройства.
3. Оказывать первую медицинскую помощь при различных обстоятельствах.
4. Соблюдать требований проектной документации и требований законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах ведущих горные и геологоразведочные работы.

Знания:
1. Программ для расчетов ЛИРА, Mathcad, Autodesk, AutoCad и других CAD программ.
2. Определение состояния, крепления горных выработок и конструктивных элементов.
3. Характеристики приборов, установленных применяемых в горной отрасли.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Оформление акта обследования.

Умения:
1. Заполнять отчетные таблицы акта обследования.
2. Анализировать отчетные таблицы акта обследования
3. Согласовывать акт обследования с ответственным представителем предприятия.
4. Определять состояние, крепления горных выработок и конструктивных элементов.

Знания:
1. Требования законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах, ведущих горные и геологоразведочные работы.
2. Схемы, назначение и устройства.
3. Знание характеристик.

Возможность признания навыка:

не требуется

Дополнительная трудовая функция 1:
Соблюдение безопасности и охраны труда.



Навык 1:
Организация безопасного проведения работ.

Умения:
1. Применять требования безопасности и охраны труда на практике.
2. Оказывать первую помощь пострадавшим при различных обстоятельствах.
3. Информировать о проведении работ работников предприятия и третьих лиц.
4. Соблюдать требования законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах ведущих горные и геологоразведочные работы.

Знания:
1. Требования законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах ведущих горные и геологоразведочные работы на уровне сертификации.
2. Экстренное оказание первой медицинской помощи пострадавшим в полевых условиях.
3. Требования обеспечения безопасности, установленные на предприятии.
4. Требования обеспечения радиационной безопасности на уровне сертификации.

Возможность признания навыка:

не требуется

Требования к личностным компетенциям:

Самостоятельность и ответственность
Аналитическое мышление
Поиск и анализ информации
Логическое мышление
Принятие решений. Коммуникабельность, внимательность, организованность. Постоянно учиться новым технологиям и новым подходам.

Список технических регламентов и национальных стандартов:

Закон Республики Казахстан "О гражданской защите" от 11 апреля 2014 года № 188-V. Закон Республики Казахстан "О техническом регулировании" от 9 ноября 2004 года. Закон Республики Казахстан "Об обеспечении единства измерений" от 7 июня 2000 г. Закон Республики Казахстан "О безопасности машин и оборудования" от 21 июля 2007г. "Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов ведущих горные и геологоразведочные работы ". ТР ТС 010/2011 "О безопасности машин и оборудования" от 18 октября 2011г. № 823. ТР ТС 032/2013 "О безопасности оборудования, работающего под избыточным давлением" от 2 июля 2013 года № 41. ГОСТ IEC 61557-8-2015 Сети электрические распределительные низковольтные напряжением до 1000 В переменного тока и 1500 В постоянного тока. Электробезопасность. Аппаратура для испытания, измерения или контроля средств защиты. Часть 8. Устройства контроля изоляции в it-системах ГОСТ 27307-2013 Устройства управления комплектные низковольтные рудничные взрывозащищенные до 1140 В. Технические требования и методы испытания ГОСТ 30852.20-2002 Электрооборудование рудничное. Изоляция, пути утечки и электрические зазоры. Технические требования и методы испытаний ГОСТ 24754-2013 Электрооборудование рудничное нормальное. Общие технические требования и методы испытаний ГОСТ 27863-88 Устройства защиты от коммутационных перенапряжений подземных электрических сетей угольных шахт ГОСТ 28298-89 Заземление шахтного электрооборудования. Технические требования и методы контроля ГОСТ 31612-2012 Устройства защиты от токов утечки рудничные для сетей напряжением до 1200 В. Общие технические требования ГОСТ 31614-2012 Пускатели электромагнитные рудничные взрывозащищенные до 1140 В. Технические требования и методы испытаний ГОСТ 33164.3-2014 (EN 1804-3:2006+A1:2011 Оборудование горно-шахтное. Крепи механизированные. Системы управления гидравлические. Требования безопасности и методы испытаний ГОСТ 26699-98 Установки бурильные шахтные. Общие технические требования и методы испытаний ГОСТ 7828-80 Лебедки проходческие. Технические условия ГОСТ 27038-86 Комплексы механизированные забойные. Общие требования безопасности ГОСТ 31559-2012 Крепи анкерные. Общие технические условия ГОСТ 31560-2012 Крепи металлические податливые рамные. Крепь арочная. Общие технические условия ГОСТ 6625-85 Вентиляторы шахтные местного проветривания. Технические условия ГОСТ 11004-84 Вентиляторы шахтные главного проветривания. Технические условия ГОСТ 31561-2012 Крепи, механизированные для лав. Основные параметры. Общие технические требования. Методы испытаний ГОСТ 31562-2012 Перфораторы пневматические колонковые. Общие технические требования ГОСТ 31564-2012 Перфораторы пневматические телескопические. Общие технические требования ГОСТ 33164.1-2014 Оборудование горно-шахтное. Крепи механизированные. Секции крепи. Общие технические условия ГОСТ 27039-86 Конвейеры шахтные скребковые передвижные. Общие требования безопасности ГОСТ 28598-90 Конвейеры шахтные скребковые передвижные. Основные параметры и размеры ГОСТ 28600-90 Комбайны очистные. Основные параметры и размеры. Общие технические требования ГОСТ 31558-2012 Конвейеры шахтные ленточные. Общие технические условия ГОСТ 15850-84 Парашюты шахтные для клетей. Технические условия ГОСТ 15851-84 Устройства подвесные для шахтных клетей. Технические условия ГОСТ 12.2.112-86 Система стандартов безопасности труда. Транспорт рудничный электровозный. Общие требования безопасности к подвижному составу ГОСТ 31945-2012 Кабели гибкие и шнуры для подземных и открытых горных работ. Общие технические условия ГОСТ 12.2.022-80 Система стандартов безопасности труда. Конвейеры. Общие требования безопасности ГОСТ 12.2.085-2017 Арматура трубопроводная. Клапаны предохранительные. Выбор и расчет пропускной способности ГОСТ ISO 5802-2012 Вентиляторы промышленные. Эксплуатационные испытания на месте СТ РК ASTM E797/E797M-2016 Стандартный технологический процесс измерения толщины с помощью ультразвукового контактного метода испытаний. СТ РК ASTM E 213-2016 Стандартная практика ультразвукового исследования металлических труб и трубных изделий. СТ РК 1442-2005 Контроль неразрушающий. Стандартные образцы. Методы ультразвуковые. СТ РК EN 1779-2016 Контроль неразрушающий. Испытания на герметичность. Критерии выбора метода испытаний. СТ РК ISO 3059-2014 Контроль неразрушающий. Контроль методом проникающих жидкостей и магнитопорошковым методом. Условия наблюдения. СТ РК ISO 3452-1-2017 Контроль неразрушающий. Контроль методом проникающих веществ. Часть 1. Общие принципы. СТ РК EN 13018-2016 Контроль неразрушающий. Визуальный контроль. Общие принципы. СТ РК ISO 16809-2019 Контроль неразрушающий. Ультразвуковой контроль толщины. ГОСТ 14019-2003 (ИСО 7438:1985) Материалы металлические. Метод испытания на изгиб. СТ РК ISO 11484-2015 Изделия стальные. Система квалификации работодателя для персонала по неразрушающему контролю. СТ РК ISO/TR 25901-3-2016 Сварка и связанные с ней процессы. Термины и определения. Часть 3. Процессы сварки металла. СТ РК ISO 19285-2019 Контроль неразрушающий сварных соединений. Ультразвуковой контроль фазированными решетками. Уровни приемки. СТ РК EN 13480-5-2016 Трубопроводы металлические промышленные. Часть 5. Контроль и испытания. СТ РК ИСО 8930-2011 Общие принципы надежности конструкций. Список эквивалентных терминов. СТ РК ISO 3864-1-2015 Символы графические. Цвета и знаки безопасности. Часть 1. Принципы проектирования для знаков и маркировки безопасности. СТ РК ИСО 16069-2008 Символы графические. Знаки безопасности. Системы наведения на безопасный путь. СТ РК ИСО 17398-2008 Цвета и знаки безопасности. Классификация, рабочие характеристики и прочность знаков безопасности. СТ РК EN 13460-2011 Техническое обслуживание. Документация. СТ РК ISO 11484-2015 Изделия стальные. Система квалификации работодателя для персонала по неразрушающему контролю. ГОСТ 9.311-87 Единая система защиты от коррозии и старения. Покрытия металлические и неметаллические неорганические. Метод оценки коррозионных поражений ГОСТ 3272-2015 Безопасность машин и оборудования. "Порядок установления и продления назначенного ресурса, срока службы и срока хранения. Основные положения".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

5

Специалист по обследованию технических устройств объектов ведущих горные и геологоразведочные работы.

7

Эксперт в сфере промышленной безопасности объектов ведущих горные и геологоразведочные работы.

11. Карточка профессии "Эксперт в сфере промышленной безопасности для объектов ведущих горные и геологоразведочные работы ":

Код группы:

2141-9

Код наименования занятия:

-

Наименование профессии:

Эксперт в сфере промышленной безопасности для объектов ведущих горные и геологоразведочные работы

Уровень квалификации по ОРК:

7

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих (Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553.)
Параграф 91. Инженер по наладке и испытаниям

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих (Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553.)
Параграф 59. Эксперт по промышленной безопасности подъемных сооружений

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
послевузовское образование (магистратура, резидентура)

Специальность:
Инженерия и инженерное дело

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

не менее 5 лет по соответствующему профилю

Связь с неформальным и информальным образованием:

Свидетельство о дополнительном профессиональном образовании – программе повышения квалификации по профилю, связанному с осуществлением деятельности в сфере промышленной безопасности на опасных производственных объектах в соответствии со статьей 79 Закона РК "О гражданской защите".

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Оказание профессиональных услуг экспертизы по обеспечению безопасности технических устройств и процессов на объектах ведущих горные и геологоразведочные работы по требованиям законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Проведение экспертизы декларации промышленной безопасности для объектов, ведущих горные и геологоразведочные работы.
2. Проведение экспертизы технических устройств объектов ведущих горные и геологоразведочные работы, с целью планового обследования и продления срока службы.
3. Проведение экспертизы для получения разрешения на применение технологий и опасных технических устройств на объектах ведущих горные и геологоразведочные работы.
4. Проводить комплексную экспертизу в соответствии с "Правилами обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов ведущих горные и геологоразведочные работы".

Дополнительные трудовые функции:

1. Соблюдение безопасности и охраны труда.

Трудовая функция 1:
Проведение экспертизы декларации промышленной безопасности для объектов, ведущих горные и геологоразведочные работы.



Навык 1:
Анализ декларации на соответствие общим требованиям промышленной безопасности.

Умения:
1. Составлять декларацию согласно требованиям законодательства Республики Казахстан.
2. Выполнять конструктивные и технологические решения согласно требованиям промышленной безопасности.
3.Анализировать технологические регламенты предприятия и специфику предприятия.
4. Проводить инструктаж по оказанию первой медицинской помощи пострадавшим при различных обстоятельствах.

Знания:
1.Требований законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах ведущих горные и геологоразведочные работы.
3.Основные конструктивные особенности на объектах ведущие горные и геологоразведочные работы.
2.Методические рекомендации по проведению экспертизы промышленной безопасности.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Анализ риска.

Умения:
1. Анализировать риски, которые могут возникнуть.
2. Выполнять конструктивные и технологические решения согласно требованиям промышленной безопасности.
3. Составлять планы ликвидации аварий согласно требованиям промышленной безопасности.
4. Выполнять процедуру анализа, оценки и прогнозирования технического состояния опасных технических устройств и/или технологий.
5. Проводить инструктаж по оказанию первой медицинской помощи пострадавшим при различных обстоятельствах.

Знания:
1. Требований законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах, ведущих горные и геологоразведочные работы.
2.Методические рекомендации по проведению экспертизы промышленной безопасности.
3. Риски возникновения аварий и инцидентов.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 3:
Оценка достаточности разработанных и / или реализованных мер по обеспечению требований промышленной безопасности.

Умения:
1. Соблюдать требования законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах, ведущих горные и геологоразведочные работы.
2. Применять технические меры, обеспечивающие доведение значений вредных и опасных производственных факторов до допустимых параметров, уровень их надежности.
3. Определять предельные значения вредные и опасные производственные факторы согласно нормативным значениям, действующим в Республике Казахстан.
4. Проводить инструктаж по оказанию первой медицинской помощи пострадавшим при различных обстоятельствах

Знания:
1.Требований законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах, ведущих горные и геологоразведочные работы.
2. Основные конструктивные и технологические решения для объектов опасных производственных объектов.
3.Виды, назначения, устройства, правила эксплуатации, технические, основные конструктивные особенности и характеристики устройств безопасности.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 4:
Подготовка экспертного заключения.

Умения:
1. Оформлять экспертное заключение.
2. Осуществлять согласование экспертного заключения с заказчиком.
3. Применять методические рекомендации по проведению экспертизы промышленной безопасности.
4. Проводить инструктаж по оказанию первой медицинской помощи пострадавшим при различных обстоятельствах

Знания:
1. Требования законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах, ведущих горные и геологоразведочные работы.
2.Методические рекомендации по проведению экспертизы промышленной безопасности.
3.Обычаи делового оборота.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 2:
Проведение экспертизы технических устройств объектов ведущих горные и геологоразведочные работы, с целью планового обследования и продления срока службы.



Навык 1:
Анализ эксплуатационной, проектной и ремонтной документации обследуемого объекта.

Умения:
1. Анализировать эксплуатационную документацию технических устройств.
2. Соблюдать технологическую документацию предприятия.
3. Соблюдать требования законодательства Республики Казахстан.
4. Выполнять решения предусмотренные документами завода изготовителя и инструкциями предприятия.
5. Проводить инструктаж по оказанию первой медицинской помощи пострадавшим при различных обстоятельствах.

Знания:
1.Требования законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах ведущих горные и геологоразведочные работы.
2.Методические рекомендации по проведению экспертизы промышленной безопасности.
3.Технология строительства и эксплуатации дорог, применяемая для транспортирования грузов и людей по прямолинейным и искривлҰнным участковым и магистральным горным выработкам.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Подготовка экспертного заключения.

Умения:
1. Оформлять экспертное заключение.
2.Согласовывать экспертное заключение с ответственным представителем предприятия.
3.Разрабатывать методики проведения обследования и организации мониторинга объекта.
4.Руководить работами по проведению обследования и освидетельствования.
5. Проводить инструктаж по оказанию первой медицинской помощи пострадавшим при различных обстоятельствах.

Знания:
1.Требования законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах ведущих горные и геологоразведочные работы.
2.Методические рекомендации по проведению экспертизы промышленной безопасности.
3. Современные технологии проведения обследования технических устройств на объектах ведущих горные и геологоразведочные работы на предмет промышленной безопасности.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 3:
Анализ материалов по результатам обследования и технического освидетельствования.

Умения:
1.Определять степень опасности дефектов, выявленных при обследовании и техническом освидетельствовании технических устройств.
2.Выполнять расчетно-аналитические процедуры оценки и прогнозирования технического состояния технических устройств.
3.Разрабатывать методики проведения обследования и организации мониторинга объекта.
4.Руководить работами по проведению обследования и освидетельствования.
5. Проводить инструктаж по оказанию первой медицинской помощи пострадавшим при различных обстоятельствах.

Знания:
1.Требования законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах ведущих горные и геологоразведочные работы.
2.Методические рекомендации по проведению экспертизы промышленной безопасности.
3. Методы НК на III уровне квалификаций.
4.Принципы расчетно-аналитических процедур оценки и прогнозирования технического состояния технических устройств.
5.Современные технологии проведения обследования объектов на предмет промышленной безопасности.
6. Программы для расчетов ЛИРА, Mathcad, Autodesk, AutoCad и других CAD программ.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 3:
Проведение экспертизы для получения разрешения на применение технологий и опасных технических устройств на объектах ведущих горные и геологоразведочные работы.



Навык 1:
Подготовка экспертного заключения.

Умения:
1.Оформлять экспертное заключение.
2. Согласовывать экспертное заключение с ответственным представителем предприятия.
3. Разрабатывать методики проведения обследования и организации мониторинга объекта.
4. Руководить работами по подготовке экспертного заключения.
5. Проводить инструктаж по оказанию первой медицинской помощи пострадавшим при различных обстоятельствах.

Знания:
1. Требования законодательства Республики Казахстан.
2. Технические характеристики и специфика предприятия.
3. Процедуру разработки экспертного заключения.
4. Технические решения по применению оборудования.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Анализ технических характеристик по применению технологии или опасного технического устройства.

Умения:
1.Анализировать и сопоставлять с аналогами технологий и опасных технических устройств, ранее получивших разрешение на применение на объектах ведущих горные и геологоразведочные работы.
2. Запрашивать и находить необходимую для экспертизы информацию через официальные источники.
3. Разрабатывать методики проведения обследования и организации мониторинга объекта.
4. Руководить работами по проведению обследования и освидетельствования.
5. Проводить инструктаж по оказанию первой медицинской помощи пострадавшим при различных обстоятельствах

Знания:
1. Требования законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах ведущих горные и геологоразведочные работы.
2.Методические рекомендации по проведению экспертизы промышленной безопасности.
3.Основные технические характеристики опасных технических устройств.
4.Основные технологии, применяемые при эксплуатации технических устройств.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 3:
Фактическое ознакомление с технологией или опасным техническим устройством.

Умения:
1.Определять вредные опасные производственные факторы, возникающие при осуществлении технологического процесса по данной технологии, их предельные значения.
2.Определять предельные значения вредных и опасных производственных факторов нормативным значениям, действующим в Республике Казахстан.
3.Применять технические меры, обеспечивающие доведения значений вредных и опасных производственных факторов до допустимых параметров, уровень их надежности.
4. Проводить инструктаж по оказанию первой медицинской помощи пострадавшим при различных обстоятельствах

Знания:
1.Требования законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах ведущих горные и геологоразведочные работы.
2.Методические рекомендации по проведению экспертизы промышленной безопасности.
3.Процедуры анализа, оценки и прогнозирования технического состояния опасных технических устройств и/или технологий.
4.Программы для расчетов ЛИРА, Mathcad, Autodesk, AutoCad и других CAD программ.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 4:
Проводить комплексную экспертизу в соответствии с "Правилами обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов ведущих горные и геологоразведочные работы".



Навык 1:
Ликвидация горных выработок.

Умения:
1. Оценивать безопасность горных работ, включая установку изолирующих перемычек для предотвращения прорыва в действующие горные выработки воды, газа или распространения подземных пожаров.
2.Соблюдать требования законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах ведущих горные и геологоразведочные работы.
3.Разрабатывать методики проведения обследования и организации мониторинга объекта.
4. Проводить инструктаж по оказанию первой медицинской помощи пострадавшим при различных обстоятельствах

Знания:
1. Допустимые нормы перекрытия вертикальных стволов и шурфов (пройденных в устойчивых и необводненных породах) железобетонными полками.
2.Требования законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах ведущих горные и геологоразведочные работы.
3. Требования обеспечения безопасности, установленные на объекте.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Экспертиза при изменении параметров противоударных мероприятий.

Умения:
1. Определять допустимые нормы противоударных мероприятий.
2. Применять требования безопасности и охраны труда на практике.
3. Оказывать первую медицинскую помощь пострадавшим при различных обстоятельствах.
4. Информировать о проведении работ работников предприятий и третьих лиц.

Знания:
1. Проектные требования параметров противоударных мероприятий и периодичности прогноза степени удароопасности.
2.Требования законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах ведущих горные и геологоразведочные работы.
3. Требования обеспечения безопасности, установленные на объекте.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 3:
Экспертиза при продлении срока службы парашюта.

Умения:
1. Анализировать результаты дефектоскопии, износа шарнирных соединений, не превышающих допустимых величин, указанных в руководстве по эксплуатации парашюта, и удовлетворительных результатах испытаний парашютов.
2. Применять требования безопасности и охраны труда на практике.
3. Оказывать первую медицинскую помощь пострадавшим при различных обстоятельствах.
4. Информировать о проведении работ работников предприятий и третьих лиц.
5. Проводить инструктаж по оказанию первой медицинской помощи пострадавшим при различных обстоятельствах

Знания:
1. Конструкции, технические особенности и требования безопасности клети для спуска и подъема людей, снабженной устройствами (парашютами).
2.Требования законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах ведущих горные и геологоразведочные работы.
3. Требования обеспечения безопасности, установленные на объекте.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 4:
Экспертиза при частичной отработке барьерных или предохранительных целиков.

Умения:
1. Оценивать ситуацию проводимых горных работ в пределах барьерного целика или предохранительного целика под водоемом после спуска воды из затопленных выработок или отвода ее из водоемов, расположенных на поверхности, за пределы месторождения для исключения проникновения воды в подземные выработки, на предмет промышленной безопасности всего объекта предприятия.
2.Соблюдать требования законодательства Республики Казахстан.
3. Применять меры предусмотренные проектным решением.
4. Проводить инструктаж по оказанию первой медицинской помощи пострадавшим при различных обстоятельствах.

Знания:
1. Проектные требования к разработке водоносных и обводненных месторождений (плывуны, водоносные карсты).
2.Требования законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах ведущих горные и геологоразведочные работы.
3. Требования обеспечения безопасности, установленные на объекте.

Возможность признания навыка:

не требуется

Дополнительная трудовая функция 1:
Соблюдение безопасности и охраны труда.



Навык 1:
Организация безопасного проведения работ.

Умения:
1. Применять требования безопасности и охраны труда на практике.
2. Руководить работами предусмотренные планом ликвидации аварий.
3. Организовывать работу соблюдение требовании промышленной безопасности.
4. Разрабатывать мероприятия по безопасному проведению работ.
5. Проводить инструктаж по оказанию первой медицинской помощи пострадавшим при различных обстоятельствах.

Знания:
1. Требования законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах ведущих горные и геологоразведочные работы на уровне сертификации.
2.Экстренное оказание помощи пострадавшим в полевых условиях.
3.Требования обеспечения безопасности, установленные на предприятии.
4.Требования обеспечения радиационной безопасности на уровне сертификации.

Возможность признания навыка:

не требуется

Требования к личностным компетенциям:

Самостоятельность и ответственность
Аналитическое мышление
Поиск и анализ информации
Логическое мышление
Принятие решений. Коммуникабельность, внимательность, организованность. Постоянно учиться новым технологиям и новым подходам.

Список технических регламентов и национальных стандартов:

Закон Республики Казахстан "О гражданской защите" от 11 апреля 2014 года № 188-V. Закон Республики Казахстан "О техническом регулировании" от 9 ноября 2004 года. Закон Республики Казахстан "Об обеспечении единства измерений" от 7 июня 2000 г. Закон Республики Казахстан "О безопасности машин и оборудования" от 21 июля 2007г. "Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов ведущих горные и геологоразведочные работы". ТР ТС 010/2011 "О безопасности машин и оборудования" от 18 октября 2011г. № 823. ТР ТС 032/2013 "О безопасности оборудования, работающего под избыточным давлением" от 2 июля 2013 года № 41. ГОСТ IEC 61557-8-2015 Сети электрические распределительные низковольтные напряжением до 1000 В переменного тока и 1500 В постоянного тока. Электробезопасность. Аппаратура для испытания, измерения или контроля средств защиты. Часть 8. Устройства контроля изоляции в it-системах ГОСТ 27307-2013 Устройства управления комплектные низковольтные рудничные взрывозащищенные до 1140 В. Технические требования и методы испытания ГОСТ 30852.20-2002 Электрооборудование рудничное. Изоляция, пути утечки и электрические зазоры. Технические требования и методы испытаний ГОСТ 24754-2013 Электрооборудование рудничное нормальное. Общие технические требования и методы испытаний ГОСТ 27863-88 Устройства защиты от коммутационных перенапряжений подземных электрических сетей угольных шахт ГОСТ 28298-89 Заземление шахтного электрооборудования. Технические требования и методы контроля ГОСТ 31612-2012 Устройства защиты от токов утечки рудничные для сетей напряжением до 1200 В. Общие технические требования ГОСТ 31614-2012 Пускатели электромагнитные рудничные взрывозащищенные до 1140 В. Технические требования и методы испытаний ГОСТ 33164.3-2014 (EN 1804-3:2006+A1:2011 Оборудование горно-шахтное. Крепи механизированные. Системы управления гидравлические. Требования безопасности и методы испытаний ГОСТ 26699-98 Установки бурильные шахтные. Общие технические требования и методы испытаний ГОСТ 7828-80 Лебедки проходческие. Технические условия ГОСТ 27038-86 Комплексы механизированные забойные. Общие требования безопасности ГОСТ 31559-2012 Крепи анкерные. Общие технические условия ГОСТ 31560-2012 Крепи металлические податливые рамные. Крепь арочная. Общие технические условия ГОСТ 6625-85 Вентиляторы шахтные местного проветривания. Технические условия ГОСТ 11004-84 Вентиляторы шахтные главного проветривания. Технические условия ГОСТ 31561-2012 Крепи, механизированные для лав. Основные параметры. Общие технические требования. Методы испытаний ГОСТ 31562-2012 Перфораторы пневматические колонковые. Общие технические требования ГОСТ 31564-2012 Перфораторы пневматические телескопические. Общие технические требования ГОСТ 33164.1-2014 Оборудование горно-шахтное. Крепи механизированные. Секции крепи. Общие технические условия ГОСТ 27039-86 Конвейеры шахтные скребковые передвижные. Общие требования безопасности ГОСТ 28598-90 Конвейеры шахтные скребковые передвижные. Основные параметры и размеры ГОСТ 28600-90 Комбайны очистные. Основные параметры и размеры. Общие технические требования ГОСТ 31558-2012 Конвейеры шахтные ленточные. Общие технические условия ГОСТ 15850-84 Парашюты шахтные для клетей. Технические условия ГОСТ 15851-84 Устройства подвесные для шахтных клетей. Технические условия ГОСТ 12.2.112-86 Система стандартов безопасности труда. Транспорт рудничный электровозный. Общие требования безопасности к подвижному составу ГОСТ 31945-2012 Кабели гибкие и шнуры для подземных и открытых горных работ. Общие технические условия ГОСТ 12.2.022-80 Система стандартов безопасности труда. Конвейеры. Общие требования безопасности ГОСТ 12.2.085-2017 Арматура трубопроводная. Клапаны предохранительные. Выбор и расчет пропускной способности ГОСТ ISO 5802-2012 Вентиляторы промышленные. Эксплуатационные испытания на месте СТ РК ASTM E797/E797M-2016 Стандартный технологический процесс измерения толщины с помощью ультразвукового контактного метода испытаний. СТ РК ASTM E 213-2016 Стандартная практика ультразвукового исследования металлических труб и трубных изделий. СТ РК 1442-2005 Контроль неразрушающий. Стандартные образцы. Методы ультразвуковые. СТ РК EN 1779-2016 Контроль неразрушающий. Испытания на герметичность. Критерии выбора метода испытаний. СТ РК ISO 3059-2014 Контроль неразрушающий. Контроль методом проникающих жидкостей и магнитопорошковым методом. Условия наблюдения. СТ РК ISO 3452-1-2017 Контроль неразрушающий. Контроль методом проникающих веществ. Часть 1. Общие принципы. СТ РК EN 13018-2016 Контроль неразрушающий. Визуальный контроль. Общие принципы. СТ РК ISO 16809-2019 Контроль неразрушающий. Ультразвуковой контроль толщины. ГОСТ 14019-2003 (ИСО 7438:1985) Материалы металлические. Метод испытания на изгиб. СТ РК ISO 11484-2015 Изделия стальные. Система квалификации работодателя для персонала по неразрушающему контролю. СТ РК ISO/TR 25901-3-2016 Сварка и связанные с ней процессы. Термины и определения. Часть 3. Процессы сварки металла. СТ РК ISO 19285-2019 Контроль неразрушающий сварных соединений. Ультразвуковой контроль фазированными решетками. Уровни приемки. СТ РК EN 13480-5-2016 Трубопроводы металлические промышленные. Часть 5. Контроль и испытания. СТ РК ИСО 8930-2011 Общие принципы надежности конструкций. Список эквивалентных терминов. СТ РК ISO 3864-1-2015 Символы графические. Цвета и знаки безопасности. Часть 1. Принципы проектирования для знаков и маркировки безопасности. СТ РК ИСО 16069-2008 Символы графические. Знаки безопасности. Системы наведения на безопасный путь. СТ РК ИСО 17398-2008 Цвета и знаки безопасности. Классификация, рабочие характеристики и прочность знаков безопасности. СТ РК EN 13460-2011 Техническое обслуживание. Документация. СТ РК ISO 11484-2015 Изделия стальные. Система квалификации работодателя для персонала по неразрушающему контролю. ГОСТ 9.311-87 Единая система защиты от коррозии и старения. Покрытия металлические и неметаллические неорганические. Метод оценки коррозионных поражений ГОСТ 33272-2015 Безопасность машин и оборудования. "Порядок установления и продления назначенного ресурса, срока службы и срока хранения. Основные положения".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

6

Специалист по освидетельствованию технических устройств объектов ведущих горные и геологоразведочные работы

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

      12. Наименование государственного органа: Министерство по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан.

      Исполнитель: Абраимов І.Н., +7 (717) 257 77 26, abraimov.in@kpb.emer.kz.

      13. Организации (предприятия) участвующие в разработке:

      Комитет промышленной безопасности МЧС РК:

      ОЮЛ "Независимая газовая ассоциация";

      ASME ТОО "Бюро Веритас Казахстан";

      ОЮЛ "Ассоциация независимых экспертных организаций";

      ТОО "BK Engineering Service";

      РГП "Казахстанский институт стандартизации и метрологии".

      Руководитель проекта: Искаков Нуржан Калдыбекович, + 7 (701) 734 5151, iskakov.n@kpb.emer.kz.

      14. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям: 8, 06.09.2024 г.

      15. Национальный орган по профессиональным квалификациям: 13.09.2025 г.

      16. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен": -

      17. Номер версии и год выпуска: версия 2, 2025 г.

      18. Дата ориентировочного пересмотра: 01.03.2028 г.

  приложение 6
к приказу Министра
по чрезвычайным ситуациям
Республики Казахстан
от 20 ноября 2025 года № 493

Профессиональный стандарт: "Экспертиза промышленной безопасности для объектов угольных шахт"

Глава 1. Общие положения

      1. Область применения профессионального стандарта: Профессиональный стандарт разработан в соответствии со статьей 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях" и применяется в качестве основы для оценки, аттестации, сертификации и подтверждения квалификации, подготовки специалистов и предназначены для использования широким кругом пользователей объектов угольных шахт.

      2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

      1) опасное техническое устройство – технические устройства, применяемые на опасном производственном объекте, машины, технологическое оборудование, системы машин и (или) оборудования, агрегаты, аппаратура, механизмы, применяемые при эксплуатации опасного производственного объекта

      2) технические устройства на объектах угольных шахт – 1) трубопроводы водоснабжение, осуществляющие откачку воды; 2) стационарные компрессорные станции; 3) горно-шахтное оборудование (устройства, приборы определенного целевого назначения, необходимых для функционирования горного производства или технологического процесса); 4) подъемные механизмы, осуществляющие спуск и подъем персонала; 5) вентиляционное оборудование, осуществляющее требуемое распределение воздуха по сети подземных горных выработок и обеспечивающее надлежащее их проветривание, и необходимую герметичность вентиляционных путей. технологическая карта – унифицированный документ, предназначенный для работников предприятия, занятых на ремонте или обслуживании производственного оборудования. Карта содержит список необходимого оборудования, инструментов и комплектов средств индивидуальной защиты, перечень инструкций по охране труда. В ней указаны последовательность, периодичность и правила выполнения операций, разновидности и количество расходных материалов, нормы времени, материальные затраты, а также нормативные документы, используемые при оценке качества работы

      3) техническое диагностирование – комплекс организационных и инженерно-технических мероприятий, предназначенных для определения технического состояния технических устройств с целью определения возможности их дальнейшей безопасной эксплуатации

      4) технологический регламент – документ содержащий, общие требования по выполнению операций, меры безопасности, методы и объемы проверки качества выполняемых работ

      5) техническое освидетельствование – процедура диагностического обследования промышленных опасных объектов с использованием неразрушающих методов контроля с целью определения фактического технического состояния объектов

      6) ша́хта – производственный объект, на котором осуществляется добыча полезного ископаемого в подземных горных выработках, связанных в единую систему

      7) эксплуатационный паспорт – документ, содержащий основные технические характеристики, а также данные о проведенных ремонтах технического устройства

      8) парашю́т – устройство которое автоматически задерживает (улавливает) и плавно останавливает шахтную клеть при обрыве или уменьшении натяжения подъемного каната

      9) экспертиза промышленной безопасности – оценка соответствия (или несоответствия) объекта экспертизы предъявляемым к нему требованиям промышленной безопасности и действующей нормативно-технической документации, результатом которой является заключение

      10) экспертная организация – аттестованная государственным уполномоченным органом в сфере промышленной безопасности на проведение экспертизы промышленной безопасности технических устройств объектов угольных шахт

      11) экспертное заключение – заключение экспертной организации, аттестованной в соответствии с требованием Закона Республики Казахстан "О гражданской защите", о соответствии требованиям промышленной безопасности

      12) обычаи делового оборота – сложившиеся и широко используемые в той или иной сфере предпринимательской деятельности правила поведения (порядок), не предусмотренные в законодательстве, вне зависимости от их фиксации в документах

      13) знание – изученная и усвоенная информация, необходимая для выполнения действий в рамках профессиональной задачи

      14) навык – способность применять знания и умения, позволяющая выполнять профессиональную задачу целиком

      15) профессия – род занятий, осуществляемый физическим лицом и требующий определенной квалификации для его выполнения

      16) профессиональная квалификация – степень профессиональной подготовки, характеризующая владение компетенциями, требуемыми для выполнения трудовых функций по профессии

      17) профессиональный стандарт – письменный официальный документ, устанавливающий общие требования к знаниям, умениям, навыкам, опыту работы с учетом формального и (или) неформального, и (или) информального образования, уровню квалификации и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда в конкретной области профессиональной деятельности

      18) компетенция – способность применять навыки, позволяющие выполнять одну или несколько профессиональных задач, составляющих трудовую функцию

      19) декларация промышленной безопасности опасного производственного объекта – документ, в котором представлены результаты всесторонней оценки риска аварии, инцидента, анализа достаточности принятых мер по предупреждению аварий и по обеспечению готовности организации к эксплуатации опасного производственного объекта в соответствии с требованиями норм и правил промышленной безопасности, к локализации и ликвидации последствий аварии на опасном производственном объекте

      20) законодательная метрология – раздел метрологии, включающий комплексы взаимосвязанных и взаимообусловленных общих правил, требований и норм: подлежащих регламентации и контролю со стороны государства

      21) испытательная лаборатория (ИЛ) – установленным образом признанная организация для проведения работ с использованием измерительных приборов на основе: разрушающих, неразрушающих, аналитических методов контроля напочвенные дороги – дороги, которые применяются для транспортирования грузов и людей по прямолинейным и искривлҰнным участковым и магистральным горным выработкам

      22) неразрушающий контроль (НК) – контроль надҰжности основных рабочих свойств и параметров объекта или отдельных его элементов/узлов, не требующий выведения объекта из работы либо его демонтажа

      23) наряд-задание – задание на безопасное производство работы, оформленное в книге (журнале) наряд-задания и определяющее содержание, место работы, время начала и окончания, условия безопасного выполнения, необходимые меры безопасности, состав бригады и работников, ответственных за безопасное выполнение работы и отметка о выполнении или невыполнении наряд-задания

      24) техническое устройство – технологическое оборудование, агрегаты, технические системы (комплексы), аппаратура, приборы, их узлы и составные части

      3. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие сокращения:

      1) КС – квалификационный справочник

      2) ОКЭД – общий классификатор видов экономической деятельности

      3) ЕТКС – единый тарифно-квалификационный справочник

      4) ОРК – отраслевая рамка квалификаций

      5) НТД – нормативно-техническая документация

      6) НК – неразрушающий контроль

      7) ИЛ – испытательная лаборатория.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

      4. Название профессионального стандарта: Экспертиза промышленной безопасности для объектов угольных шахт

      5. Код профессионального стандарта: M083

      6. Указание секции, раздела, группы, класса и подкласса согласно ОКЭД:

      M Профессиональная, научная и техническая деятельность

      74 Прочая профессиональная, научная и техническая деятельность

      74.9 Прочая профессиональная, научная и техническая деятельность, не включенная в другие группировки

      74.90 Прочая профессиональная, научная и техническая деятельность, не включенная в другие группировки

      74.90.9 Иная профессиональная, научная и техническая деятельность, не включенная в другие группировки

      7. Краткое описание профессионального стандарта: профессиональный стандарт устанавливает требования в области профессиональной компетенции специалистов и экспертов по оказанию профессиональных услуг в сфере промышленной безопасности при проведении экспертизы промышленной безопасности объектов и технических устройств для объектов, угольных шахт экспертными организациями. С ростом уровня квалификации специалистов, каждый последующий уровень подразумевает выполнение функций предыдущего уровня и расширение их в соответствии с новыми компетенциями

      8. Перечень карточек профессий:

      1) Специалист по освидетельствованию технических устройств объектов угольных шахт - 6 уровень ОРК

      2) Специалист по обследованию технических устройств объектов угольных шахт - 5 уровень ОРК

      3) Эксперт в сфере промышленной безопасности объектов угольных шахт - 7 уровень ОРК.

Глава 3. Карточки профессий

9. Карточка профессии "Специалист по освидетельствованию технических устройств объектов угольных шахт ":

Код группы:

2141-9

Код наименования занятия:

-

Наименование профессии:

Специалист по освидетельствованию технических устройств объектов угольных шахт

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих (Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553.)
Параграф 91. Инженер по наладке и испытаниям

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих (Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553.)
Параграф 59. Эксперт по промышленной безопасности подъемных сооружений

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Инженерия и инженерное дело

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Общий технический стаж работы не менее 3 (трех) лет

Связь с неформальным и информальным образованием:

Прохождение подготовки, переподготовки и получения удостоверения по промышленной безопасности в соответствии со статьей 79 Закона "О гражданской защите" РК от 11 апреля 2014 года № 188-V ЗРК

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Оказание профессиональных услуг по проведению обследования технических устройств объектов угольных шахт на предмет соблюдения и соответствия требованиям Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Определение технического состояния технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущие горные работы на угольных шахтах.
2. Анализ проведенных методов испытаний технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущие горные работы на угольных шахтах.
3. Руководство проведения обследований ИЛ НК.
4. Руководство проведением технического диагностирования.
5. Обработка статистических данных по результату проведения обследования.

Дополнительные трудовые функции:

1. Соблюдение безопасности и охраны труда.

Трудовая функция 1:
Определение технического состояния технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущие горные работы на угольных шахтах.



Навык 1:
Определение критериев оценки технического состояния технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущие горные работы на угольных шахтах.

Умения:
1. Проводить анализ нормативно-технической и проектной документации опасного производственного объекта.
2. Проводить анализ документации, связанной с эксплуатацией технических устройств, в том числе режимы эксплуатации, инструкций по эксплуатации заводов-изготовителей, акты расследования аварий и инцидентов, сведения о проведенных ремонтных работах.
3. Проверять фактическое расположения оборудования на соответствие проектной документации, а также их соответствие паспортам и инструкциям по эксплуатации заводов-изготовителей.

Знания:
1. Технологический процесс для объектов, ведущие горные работы на угольных шахтах.
2. Программное обеспечение систем мониторинга.
3. Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов угольных шахт.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Мониторинг периодичности проведения технического осмотра и его результатов.

Умения:
1. Определять визуально и (или) с использованием приборов отклонения параметров (режимов) работы обслуживаемых механизмов и оборудования.
2.Анализировать достоверность результатов, зафиксированных в журналах проведения технического осмотра.
3. Проводить анализ документации, связанной с эксплуатацией технических устройств, в том числе режимы эксплуатации, инструкций по эксплуатации заводов-изготовителей, акты расследования аварий и инцидентов, сведения о проведенных ремонтных работах.

Знания:
1.Требования законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах ведущих горные работы на угольных шахтах.
2. Программное обеспечение.
3. Проводить осмотр состояния горных выработок и технических устройств применяемых в данной отрасли.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 2:
Анализ проведенных методов испытаний технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущие горные работы на угольных шахтах.



Навык 1:
Контроль качества и объема записанных данных по испытаниям.

Умения:
1. Работать с приборами для НК.
2. Определять количество и качество данных по НК.
3. Пользоваться специализированными программами предназначенные для проведения горных работ на угольных шахтах.

Знания:
1. Требования НТД при проведении испытаний технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущие горные и геологоразведочные работы.
2. Специализированные программы для проведения горных работ на угольных шахтах.
3. Принципы действия и устройства приборов для НК

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Формирование отчетной документации по результатам испытаний технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущие горные работы в угольных шахтах.

Умения:
1. Применять методы проведения испытаний технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих горные работы в угольных шахтах.
2. Использовать специализированные программы для проведение горных работ в угольных шахтах.
2. Оформлять отчеты с заключением по результатам испытаний технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, ведущих горные работы в угольных шахтах.

Знания:
1.Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов угольных шахт
2.Методы НК на II уровне квалификаций.
3. Способы и устройства для балластировки и закрепления в проектном положении.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 3:
Работа с проектной, исполнительной и эксплуатационной документацией

Умения:
1. Читать проектную, исполнительную и эксплуатационную документацию на технологии, материалы и технические устройства, применяемые на объектах, ведущие горные работы в угольных шахтах.
2. Применять проектную, исполнительную и эксплуатационную документацию на технологии, материалы и технические устройства, применяемые на объектах,ведущие горные работы в угольных шахтах.

Знания:
1.Разработка технологической карты обследования технического устройства на основе технологического регламента.
2.Законодательная метрология.
3. Характеристики приборов, установленных применяемых в угольной отрасли.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 3:
Руководство проведения обследований ИЛ НК.



Навык 1:
Согласование оборудования и расходных материалов НК.

Умения:
1.Подбирать оборудование и расходные материалы НК.
2. Применять оборудование согласно конструктивным и технологическим характеристикам.
3. Согласовывать оборудование и расходные материалы НК с ответственным представителем предприятия.

Знания:
1.Законодательная метрология.
2.Рынок оборудования и расходных материалов НК.
3.Характеристики приборов, установленных применяемых в угольной отрасли.

Возможность признания навыка:

не требуется.

Навык 2:
Оценка возможности ИЛ НК.

Умения:
1.Подбирать оборудование и расходные материалы НК.
2. Применять конструктивные и технологические характеристики оборудования.
3. Обеспечивать меры безопасности для работы ИЛ НК.
4. Устанавливать оборудование для проведения технического диагностирования.
5. Использовать оборудование ИЛ НК.
6. Контролировать исправность измерительных приборов.

Знания:
1.Требования по разработке программы технологической карты.
2. Знания методов НК на II уровне квалификаций.
3. Характеристики приборов, установленных применяемых в угольной отрасли.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 3:
Контроль за деятельностью ИЛ НК.

Умения:
1. Устанавливать оборудование для проведения технического диагностирования.
2. Использовать оборудование ИЛ НК.
3. Применять требования техники безопасности на практике.
4. Оказывать первую медицинскую помощь при различных обстоятельствах.
5. Утилизировать расходные материалы и продукты проведения работ, согласно требованиям Экологического Законодательства Республики Казахстан.

Знания:
1.Требования законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах, ведущих горные работы в угольных шахтах.
2. Методы НК на II уровне квалификаций.
3. Характеристики приборов, установленных применяемых в угольной отрасли.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 4:
Руководство проведением технического диагностирования.



Навык 1:
Определение методов проведения технического диагностирования.

Умения:
1. Анализировать проектную, исполнительную и эксплуатационную документацию на объекты, ведущих горные работы в угольных шахтах.
2.Определять основные параметры проведения испытаний по результатам ознакомления с документацией.
3. Применять требования техники безопасности на практике.
4. Оказывать первую медицинскую помощь при различных обстоятельствах.

Знания:
1. Характеристики приборов, установленных применяемых в угольной отрасли.
2. Нормативно техническая документация в области проведения испытаний.
3.Требования законодательства республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах ведущих горные работы в угольных шахтах.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Контроль за соблюдением процедуры технического диагностирования.

Умения:
1.Готовить объект к проведению технического диагностирования.
2.Обеспечить технику безопасности проведения работ на объекте во время проведения технического диагностирования.
3.Определять правильность установки и проведения систем диагностирования.

Знания:
1.Технологическая конструкция и физических параметров обследуемого объекта.
2. Методы проведения технического диагностирования.
3. Требования законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах ведущих горные работы в угольных шахтах.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 5:
Обработка статистических данных по результату проведения обследования.



Навык 1:
Расчет оценки остаточного ресурса.

Умения:
1. Работать с программами ЛИРА, Mathcad, Autodesk, AutoCad и других CAD программ.
2. Применять полученные статистические данные для определения оценки остаточного ресурса обследуемого технического устройства.
3. Оказывать первую медицинскую помощь при различных обстоятельствах.
4. Соблюдать требований проектной документации и требований законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах ведущих горные работы в угольных шахтах.

Знания:
1. Программ для расчетов ЛИРА, Mathcad, Autodesk, AutoCad и других CAD программ.
2. Определение состояния, крепления горных выработок и конструктивных элементов.
3. Характеристики приборов, установленных применяемых в угольной отрасли.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Оформление акта обследования.

Умения:
1. Заполнять отчетные таблицы акта обследования.
2. Анализировать отчетные таблицы акта обследования
3. Согласовывать акт обследования с ответственным представителем предприятия.
4. Определять состояние, крепления горных выработок и конструктивных элементов.

Знания:
1. Требования законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах, ведущих горные работы в угольных шахтах.
2. Схемы, назначение и устройства.
3. Знание характеристик.

Возможность признания навыка:

не требуется.

Дополнительная трудовая функция 1:
Соблюдение безопасности и охраны труда.



Навык 1:
Организация безопасного проведения работ.

Умения:
1. Применять требования безопасности и охраны труда на практике.
2. Оказывать первую помощь пострадавшим при различных обстоятельствах.
3. Информировать о проведении работ работников предприятия и третьих лиц.
4. Соблюдать требования законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах ведущих горные работы в угольных шахтах.

Знания:
1. Требования законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах ведущих горные работы в угольных шахтах на уровне сертификации.
2. Экстренное оказание первой медицинской помощи пострадавшим в полевых условиях.
3. Требования обеспечения безопасности, установленные на предприятии.
4. Требования обеспечения радиационной безопасности на уровне сертификации.

Возможность признания навыка:

не требуется.

Требования к личностным компетенциям:

Самостоятельность и ответственность
Аналитическое мышление
Поиск и анализ информации
Логическое мышление
Принятие решений. Коммуникабельность, внимательность, организованность. Постоянно учиться новым технологиям и новым подходам

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ТР ТС 010/2011 "О безопасности машин и оборудования" от 18 октября 2011г. № 823. ТР ТС 032/2013 "О безопасности оборудования, работающего под избыточным давлением" от 2 июля 2013 года № 41. СТ РК 1109-2002 "Ампула для горных и строительных работ. Общие технические условия". ГОСТ 31610.10-2012 (IEC 60079-10:2002) Электрооборудование для взрывоопасных газовых сред. Часть 10. Классификация взрывоопасных зон ГОСТ 31610.19-2014/IEC 60079-19:2010 Взрывоопасные среды. Часть 19. Ремонт, проверка и восстановление электрооборудования ГОСТ IEC 60079-14-2013 Взрывоопасные среды - Часть 14: Проектирование, выбор и монтаж электроустановок ГОСТ IEC 60079-17-2013 Взрывоопасные среды. Часть 17: Проверка и техническое обслуживание электроустановок ГОСТ IEC 60079-29-1-2013 Взрывоопасные среды - Часть 29-1: Газоанализаторы. Требования к эксплуатационным характеристикам анализаторов горючих газов ГОСТ IEC 60079-29-2-2013 (IEC 60079-29-2 Взрывоопасные среды - Часть 29-2: Газоанализаторы. Требования к выбору, монтажу, применению и техническому обслуживанию газоанализаторов горючих газов и кислорода ГОСТ IEC 60079-29-3-2013 Взрывоопасные среды. Часть 29- 3. Газоанализаторы. Руководство по функциональной безопасности стационарных газоаналитических систем ГОСТ 31438.2-2011 (EH 1127-2:2002) Взрывоопасные среды. Предотвращение и защита от взрыва. Часть 2. Основные концепции и методология горных работ ГОСТ 31439-2011 (EH 1710:2005) Оборудование и компоненты, предназначенные для применения в потенциально взрывоопасных средах в подземных выработках ГОСТ 31442-2011 (EH 50303:2000) Оборудования Группы I, Категории M1, предназначенное для функционирования в атмосферах, опасных по газу и/или угольной пыли ГОСТ 31610.35-1-2014(IEC 60079-35-1:2014 Взрывоопасные среды. Часть 35-1. Головные светильники для применения в шахтах, опасных по рудничному газу. Общие требования и методы испытаний, относящиеся к риску взрыва ГОСТ 31440.2-2011 (EH 1834-2:2000) Двигатели внутреннего сгорания поршневые. Требования безопасности к двигателям, предназначенным для применения в потенциально взрывоопасных средах. Часть 2. Двигатели Группы I для применения в подземных выработках, опасных по воспламенению рудничного газа и/или горючей пыли ГОСТ IEC 61557-8-2015 Сети электрические распределительные низковольтные напряжением до 1000 В переменного тока и 1500 В постоянного тока. Электробезопасность. Аппаратура для испытания, измерения или контроля средств защиты. Часть 8. Устройства контроля изоляции в it-системах ГОСТ 27294-2013 Выключатели автоматические низковольтные рудничные взрывозащищенные. Технические требования. Методы испытаний ГОСТ 27307-2013 Устройства управления комплектные низковольтные рудничные взрывозащищенные до 1140 В. Технические требования и методы испытания ГОСТ 30852.20-2002 Электрооборудование рудничное. Изоляция, пути утечки и электрические зазоры. Технические требования и методы испытаний ГОСТ 24786-81 Приборы световые рудничные взрывозащищенные. Общие технические условия ГОСТ 16837-79 Подстанции рудничные комплектные трансформаторные взрывобезопасные передвижные. Общие технические условия ГОСТ 24754-2013 Электрооборудование рудничное нормальное. Общие технические требования и методы испытаний ГОСТ 27863-88 Устройства защиты от коммутационных перенапряжений подземных электрических сетей угольных шахт ГОСТ 28298-89 Заземление шахтного электрооборудования. Технические требования и методы контроля ГОСТ 31612-2012 Устройства защиты от токов утечки рудничные для сетей напряжением до 1200 В. Общие технические требования ГОСТ 31614-2012 Пускатели электромагнитные рудничные взрывозащищенные до 1140 В. Технические требования и методы испытаний ГОСТ ISO/IEC 80079-38-2013 Взрывоопасные среды. Часть 38. Оборудование и компоненты, предназначенные для применения во взрывоопасных средах, подземных выработок, шахт и рудников ГОСТ 33164.3-2014 (EN 1804-3:2006+A1:2011 Оборудование горно-шахтное. Крепи механизированные. Системы управления гидравлические. Требования безопасности и методы испытаний ГОСТ 26699-98 Установки бурильные шахтные. Общие технические требования и методы испытаний ГОСТ 30628-98 Установки струговые. Методы испытаний ГОСТ 31563-2012 Перфораторы пневматические переносные. Технические требования и методы испытаний ГОСТ 31557-2012 Комбайны очистные. Общие технические требования. Методы испытаний ГОСТ 7828-80 Лебедки проходческие. Технические условия ГОСТ 27038-86 Комплексы механизированные забойные. Общие требования безопасности ГОСТ 28599-90 Комбайны проходческие со стреловидным исполнительным органом. Основные параметры и размеры. Общие технические требования ГОСТ 28629-90 Установки струговые. Основные параметры и размеры. Общие технические требования ГОСТ 31559-2012 Крепи анкерные. Общие технические условия ГОСТ 31560-2012 Крепи металлические податливые рамные. Крепь арочная. Общие технические условия ГОСТ 6625-85 Вентиляторы шахтные местного проветривания. Технические условия ГОСТ 11004-84 Вентиляторы шахтные главного проветривания. Технические условия ГОСТ 31561-2012 Крепи механизированные для лав. Основные параметры. Общие технические требования. Методы испытаний ГОСТ 31562-2012 Перфораторы пневматические колонковые. Общие технические требования ГОСТ 31564-2012 Перфораторы пневматические телескопические. Общие технические требования ГОСТ 33164.1-2014 Оборудование горно-шахтное. Крепи механизированные. Секции крепи. Общие технические условия ГОСТ 27039-86 Конвейеры шахтные скребковые передвижные. Общие требования безопасности ГОСТ 28598-90 Конвейеры шахтные скребковые передвижные. Основные параметры и размеры ГОСТ 28600-90 Комбайны очистные. Основные параметры и размеры. Общие технические требования ГОСТ 31558-2012 Конвейеры шахтные ленточные. Общие технические условия ГОСТ 15850-84 Парашюты шахтные для клетей. Технические условия ГОСТ 15851-84 Устройства подвесные для шахтных клетей. Технические условия ГОСТ 12.2.112-86 Система стандартов безопасности труда. Транспорт рудничный электровозный. Общие требования безопасности к подвижному составу ГОСТ 31945-2012 Кабели гибкие и шнуры для подземных и открытых горных работ. Общие технические условия ГОСТ 12.0.229-2005 Система стандартов безопасности труда. Оборудование производственное. Оценка стандартов и технических условий на полноту содержания требований безопасности ГОСТ 3.1120-83 Единая система технологической документации. Общие правила отражения и оформления требований безопасности труда в технологической документации ГОСТ 12.2.022-80 Система стандартов безопасности труда. Конвейеры. Общие требования безопасности ГОСТ 12.2.085-2017 Арматура трубопроводная. Клапаны предохранительные. Выбор и расчет пропускной способности ГОСТ ISO 5802-2012 Вентиляторы промышленные. Эксплуатационные испытания на месте ГОСТ 9.311-87 01.07.1988 Единая система защиты от коррозии и старения. Покрытия металлические и неметаллические неорганические. Метод оценки коррозионных п ГОСТ 12.2.021-76 Система стандартов безопасности труда. Электрооборудование взрывозащищенное. Порядок согласования технической документации, проведения испытаний, выдачи заключений и свидетельств СТ РК ASTM E797/E797M-2016 Стандартный технологический процесс измерения толщины с помощью ультразвукового контактного метода испытаний. СТ РК ASTM E 213-2016 Стандартная практика ультразвукового исследования металлических труб и трубных изделий. СТ РК 1442-2005 Контроль неразрушающий. Стандартные образцы. Методы ультразвуковые. СТ РК EN 1779-2016 Контроль неразрушающий. Испытания на герметичность. Критерии выбора метода испытаний. СТ РК ISO 3059-2014 Контроль неразрушающий. Контроль методом проникающих жидкостей и магнитопорошковым методом. Условия наблюдения. СТ РК ISO 3452-1-2017 Контроль неразрушающий. Контроль методом проникающих веществ. Часть 1. Общие принципы. СТ РК EN 13018-2016 Контроль неразрушающий. Визуальный контроль. Общие принципы. СТ РК ISO 16809-2019 Контроль неразрушающий. Ультразвуковой контроль толщины. ГОСТ 14019-2003 (ИСО 7438:1985) Материалы металлические. Метод испытания на Изгиб. СТ РК ISO 11484-2015 Изделия стальные. Система квалификации работодателя для персонала по неразрушающему контролю. СТ РК ISO/TR 25901-3-2016 Сварка и связанные с ней процессы. Термины и определения. Часть 3. Процессы сварки металла. СТ РК ISO 19285-2019 Контроль неразрушающий сварных соединений. Ультразвуковой контроль фазированными решетками. Уровни приемки. СТ РК EN 13480-5-2016 Трубопроводы металлические промышленные. Часть 5. Контроль и испытания. СТ РК EN 13480-7-2016 Трубопроводы промышленные металлические. Часть 7. Руководство по процедурам оценки соответствия. СТ РК ИСО 8930-2011 Общие принципы надежности конструкций. Список эквивалентных терминов. СТ РК ISO 3864-1-2015 Символы графические. Цвета и знаки безопасности. Часть 1. Принципы проектирования для знаков и маркировки безопасности. СТ РК ИСО 16069-2008 Символы графические. Знаки безопасности. Системы наведения на безопасный путь. СТ РК ИСО 17398-2008 Цвета и знаки безопасности. Классификация, рабочие характеристики и прочность знаков безопасности. СТ РК EN 10168-2012 Изделия из стали. Акты приемочного контроля. Перечень информации и описание. СТ РК EN 10204-2012 Изделия металлические. Типы документов приемочного контроля. СТ РК EN 13460-2011 Техническое обслуживание. Документация. СТ РК ISO 11484-2015 Изделия стальные. Система квалификации работодателя для персонала по неразрушающему контролю. ГОСТ 9.311-87 Единая система защиты от коррозии и старения. Покрытия металлические и неметаллические неорганические. Метод оценки коррозионных поражений ГОСТ 9.311-87 Единая система защиты от коррозии и старения. Покрытия металлические и неметаллические неорганические. Метод оценки коррозионных поражений ГОСТ 33272-2015 Безопасность машин и оборудования. "Порядок установления и продления назначенного ресурса, срока службы и срока хранения. Основные положения".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

5

Специалист по обследованию технических устройств объектов угольных шахт

7

Эксперт в сфере промышленной безопасности объектов угольных шахт

10. Карточка профессии "Специалист по обследованию технических устройств объектов угольных шахт":

Код группы:

3112-9

Код наименования занятия:

-

Наименование профессии:

Специалист по обследованию технических устройств объектов угольных шахт

Уровень квалификации по ОРК:

5

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих (Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553.)
Параграф 107. Техник-лаборант

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих (Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003)
Параграф 15. Техник по наладке и испытаниям

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
-

Специальность:
-

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Инженерия и инженерное дело

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Общий технический стаж работы не менее 6 (шести) месяцев на предприятиях угольной отрасли

Связь с неформальным и информальным образованием:

Прохождение подготовки, переподготовки и получения удостоверения по промышленной безопасности в соответствии со статьей 79 Закона "О гражданской защите" РК от 11 апреля 2014 года № 188-V ЗРК

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Оказание профессиональных услуг по проведению обследования технических устройств объектов угольных шахт на предмет соблюдения и соответствия требованиям Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Осмотр технического состояния технологий, материалов и технических устройств, применяемых для объектов угольных шахт
2. Проведение экспертизы технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах угольных шахт
3. Оформление технической документации по результатам испытаний.

Дополнительные трудовые функции:

1. Соблюдение требований техники безопасности

Трудовая функция 1:
Осмотр технического состояния технологий, материалов и технических устройств, применяемых для объектов угольных шахт



Навык 1:
Анализ данных на соответствие требованиям промышленной безопасности

Умения:
1. Анализировать исходные данные на соответствие требованиям промышленной безопасности.
2. Использовать материалы, инструменты, контрольно-измерительные приборы, средства механизации при проведении осмотра технологии, материалов и технических устройств, применяемых на объектов угольных шахт.
3. Устанавливать рабочие параметры и производить настройку диагностического оборудования на эталонных образцах для проведения диагностического обследования.

Знания:
1. Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов угольных шахт.
2. Виды, назначение, схемы, конструктивные особенности, технические и технологические характеристики, технологий, материалов и технических устройств применяемых на объектов угольных шахт.
3. Характеристики приборов, установленных применяемых в технологиях и технических устройствах для объектов угольных шахт.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Оформление отчета по результатам осмотра.

Умения:
1. Оформлять техническую документацию по результатам осмотра.
2. Использовать специализированные программы, для проведение горных работ на угольных шахтах.
3. Оформлять отчеты по результатам осмотра.

Знания:
1. Методические рекомендации по проведению экспертизы промышленной безопасности.
2. Специализированные программы для проведение горных работ на угольных шахтах.
3. Виды опасных факторов при проведение горных на угольных шахтах

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 3:
Проведение внешнего осмотра элементов технологий, материалов и технических устройств.

Умения:
1. Осуществлять визуальный контроль технического состояния технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектов угольных шахт.
2. Проверять соответствие технологий, материалов и технических устройств, применяемых для объектов угольных шахт.
3. Использовать материалы, инструменты, контрольно-измерительные приборы, средства механизации при проведении осмотра технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектов угольных шахт.

Знания:
1. Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов угольных шахт.
2. Техническая документация завода-изготовителя.
3. Конструктивные и технологические характеристики технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах, угольных шахт.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 2:
Проведение экспертизы технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах угольных шахт



Навык 1:
Подготовка и проверка оборудования, используемого при проведении контроля конструктивных элементов технических устройств, применяемых на объектах угольных шахт

Умения:
1. Подготовка оборудования, используемого при проведении контроля конструктивных элементов технических устройств, применяемых на объектах угольных шахт.
2. Проверка исправности оборудования, используемого при проведении контроля конструктивных элементов технических устройств, применяемых на объектах угольных шахт.
3. Проведение контроля конструктивных элементов технических устройств, применяемых на объектах угольных шахт.

Знания:
1. Устройство и функционирование систем защиты, приборов и устройств безопасности.
2. Документация оборудования, используемого при контроле, испытаниях технологий, материалов и технических устройств, применяемых на объектах угольных шахт.
3. Основное оборудование, используемое при контроле, испытаниях, технологии, материалов и технических устройств применяемых на объектах угольных шахт.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 3:
Оформление технической документации по результатам испытаний.



Навык 1:
Регистрация результатов обследования.

Умения:
1. Выявлять повреждающие факторы, наиболее вероятные дефекты и восприимчивость к ним материала технического устройства в зависимости от условий эксплуатации.
2. Проводить своевременную запись по регистрации результата обследования.
3. Оформлять заключительные отчеты (акты, протоколы) по техническому диагностированию и освидетельствованию технического устройства.

Знания:
1. Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов угольных шахт.
2.Программное обеспечение и система Asset Management обследуемого предприятия.
3. Требования обеспечения безопасности, установленные на объекте.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Оформление технической документации по результатам испытаний.

Умения:
1.Производить своевременный и полный осмотр технических устройств.
2. Анализировать достоверность результатов зафиксированных в журналах проведения технического осмотра.
3. Осуществлять выбор метода по подготовке поверхности оборудования к обследованию.

Знания:
1. Меры безопасности при проведение диагностирования.
2. Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов угольных шахт.
3.Требования обеспечения безопасности.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 3:
Анализ результатов испытаний и их фиксация в отчетных документах..

Умения:
1. Систематизировать и интерпретировать данные, полученные в ходе испытаний.
2. Оформлять и структурировать отчетные документы, отражая ключевые результаты и выводы.
3. Использовать для подготовки и оформления отчетов специализированные программы.

Знания:
1. Методы анализа результатов испытаний и их статистической обработки.
2. Нормативные требования к оформлению отчетной документации по результатам испытаний (ГОСТы, стандарты).
3. Основы технической терминологии и правил оформления технических документов.
4. Характеристики и параметры исследуемых объектов или материалов

Возможность признания навыка:

не требуется

Дополнительная трудовая функция 1:
Соблюдение требований техники безопасности



Навык 1:
Организация безопасного проведения работ.

Умения:
1. Применять требования техники безопасности на практике.
2. Оказывать первую помощь пострадавшим при различных обстоятельствах.
3. Утилизировать расходные материалы и продукты проведения работ согласно требованиям законодательства Республики Казахстан.

Знания:
1. Требования техники безопасности.
2. Основы оказания первой помощи.
3. Установленные на предприятии требования обеспечения безопасности, утвержденные внутренним регламентом предприятия.
4. Требований обеспечения радиационной безопасности на уровне сертификации.

Возможность признания навыка:

не требуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Умение работать в команде
Аналитическое мышление
Поиск и анализ информации
Логическое мышление
Принятие решений. Коммуникабельность, внимательность, организованность. Постоянно учиться новым технологиям и новым подходам.

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ТР ТС 010/2011 "О безопасности машин и оборудования" от 18 октября 2011г. № 823. ТР ТС 032/2013 "О безопасности оборудования, работающего под избыточным давлением" от 2 июля 2013 года № 41. ГОСТ 31610.10-2012 (IEC 60079-10:2002) Электрооборудование для взрывоопасных газовых сред. Часть 10. Классификация взрывоопасных зон ГОСТ 31610.19-2014/IEC 60079-19:2010 Взрывоопасные среды. Часть 19. Ремонт, проверка и восстановление электрооборудования ГОСТ IEC 60079-17-2013 Взрывоопасные среды. Часть 17: Проверка и техническое обслуживание электроустановок ГОСТ IEC 60079-29-1-2013 Взрывоопасные среды - Часть 29-1: Газоанализаторы. Требования к эксплуатационным характеристикам анализаторов горючих газов ГОСТ 31438.2-2011 (EH 1127-2:2002) Взрывоопасные среды. Предотвращение и защита от взрыва. Часть 2. Основные концепции и методология горных работ ГОСТ 31439-2011 (EH 1710:2005) Оборудование и компоненты, предназначенные для применения в потенциально взрывоопасных средах в подземных выработках ГОСТ 31442-2011 (EH 50303:2000) Оборудования Группы I, Категории M1, предназначенное для функционирования в атмосферах, опасных по газу и/или угольной пыли. ГОСТ 31610.35-1-2014(IEC 60079-35-1:2014 Взрывоопасные среды. Часть 35-1. Головные светильники для применения в шахтах, опасных по рудничному газу. Общие требования и методы испытаний, относящиеся к риску взрыва ГОСТ 31440.2-2011 (EH 1834-2:2000) Двигатели внутреннего сгорания поршневые. Требования безопасности к двигателям, предназначенным для применения в потенциально взрывоопасных средах. Часть 2. Двигатели Группы I для применения в подземных выработках, опасных по воспламенению рудничного газа и/или горючей пыли ГОСТ IEC 61557-8-2015 Сети электрические распределительные низковольтные напряжением до 1000 В переменного тока и 1500 В постоянного тока. Электробезопасность. Аппаратура для испытания, измерения или контроля средств защиты. Часть 8. Устройства контроля изоляции в it-системах ГОСТ 27294-2013 Выключатели автоматические низковольтные рудничные взрывозащищенные. Технические требования. Методы испытаний ГОСТ 27307-2013 Устройства управления комплектные низковольтные рудничные взрывозащищенные до 1140 В. Технические требования и методы испытания ГОСТ 30852.20-2002 Электрооборудование рудничное. Изоляция, пути утечки и электрические зазоры. Технические требования и методы испытаний ГОСТ 16837-79 Подстанции рудничные комплектные трансформаторные взрывобезопасные передвижные. Общие технические условия ГОСТ 24754-2013 Электрооборудование рудничное нормальное. Общие технические требования и методы испытаний ГОСТ 27863-88 Устройства защиты от коммутационных перенапряжений подземных электрических сетей угольных шахт ГОСТ 28298-89 Заземление шахтного электрооборудования. Технические требования и методы контроля ГОСТ 31612-2012 Устройства защиты от токов утечки рудничные для сетей напряжением до 1200 В. Общие технические требования ГОСТ 31614-2012 Пускатели электромагнитные рудничные взрывозащищенные до 1140 В. Технические требования и методы испытаний ГОСТ ISO/IEC 80079-38-2013 Взрывоопасные среды. Часть 38. Оборудование и компоненты, предназначенные для применения во взрывоопасных средах, подземных выработок, шахт и рудников ГОСТ 33164.3-2014 (EN 1804-3:2006+A1:2011 Оборудование горно-шахтное. Крепи механизированные. Системы управления гидравлические. Требования безопасности и методы испытаний ГОСТ 26699-98 Установки бурильные шахтные. Общие технические требования и методы испытаний ГОСТ 30628-98 Установки струговые. Методы испытаний ГОСТ 31563-2012 Перфораторы пневматические переносные. Технические требования и методы испытаний ГОСТ 31557-2012 Комбайны очистные. Общие технические требования. Методы испытаний ГОСТ 7828-80 Лебедки проходческие. Технические условия ГОСТ 27038-86 Комплексы механизированные забойные. Общие требования безопасности ГОСТ 28599-90 Комбайны проходческие со стреловидным исполнительным органом. Основные параметры и размеры. Общие технические требования ГОСТ 28629-90 Установки струговые. Основные параметры и размеры. Общие технические требования ГОСТ 31559-2012 Крепи анкерные. Общие технические условия ГОСТ 31560-2012 Крепи металлические податливые рамные. Крепь арочная. Общие технические условия ГОСТ 6625-85 Вентиляторы шахтные местного проветривания. Технические условия ГОСТ 11004-84 Вентиляторы шахтные главного проветривания. Технические условия ГОСТ 31561-2012 Крепи механизированные для лав. Основные параметры. Общие технические требования. Методы испытаний ГОСТ 31562-2012 Перфораторы пневматические колонковые. Общие технические требования ГОСТ 31564-2012 Перфораторы пневматические телескопические. Общие технические требования ГОСТ 33164.1-2014 Оборудование горно-шахтное. Крепи механизированные. Секции крепи. Общие технические условия ГОСТ 27039-86 Конвейеры шахтные скребковые передвижные. Общие требования безопасности ГОСТ 28598-90 Конвейеры шахтные скребковые передвижные. Основные параметры и размеры ГОСТ 28600-90 Комбайны очистные. Основные параметры и размеры. Общие технические требования ГОСТ 31558-2012 Конвейеры шахтные ленточные. Общие технические условия ГОСТ 15850-84 Парашюты шахтные для клетей. Технические условия ГОСТ 15851-84 Устройства подвесные для шахтных клетей. Технические условия ГОСТ 12.2.112-86 Система стандартов безопасности труда. Транспорт рудничный электровозный. Общие требования безопасности к подвижному составу ГОСТ 31945-2012 Кабели гибкие и шнуры для подземных и открытых горных работ. Общие технические условия ГОСТ 12.2.022-80 Система стандартов безопасности труда. Конвейеры. Общие требования безопасности ГОСТ 12.2.085-2017 Арматура трубопроводная. Клапаны предохранительные. Выбор и расчет пропускной способности ГОСТ ISO 5802-2012 Вентиляторы промышленные. Эксплуатационные испытания на месте ГОСТ 9.311-87 01.07.1988 Единая система защиты от коррозии и старения. Покрытия металлические и неметаллические неорганические. Метод оценки коррозионных п ГОСТ 12.2.021-76 Система стандартов безопасности труда. Электрооборудование взрывозащищенное. Порядок согласования технической документации, проведения испытаний, выдачи заключений и свидетельств СТ РК ASTM E797/E797M-2016 Стандартный технологический процесс измерения толщины с помощью ультразвукового контактного метода испытаний. СТ РК ASTM E 213-2016 Стандартная практика ультразвукового исследования металлических труб и трубных изделий. СТ РК 1442-2005 Контроль неразрушающий. Стандартные образцы. Методы ультразвуковые. СТ РК EN 1779-2016 Контроль неразрушающий. Испытания на герметичность. Критерии выбора метода испытаний. СТ РК ISO 3059-2014 Контроль неразрушающий. Контроль методом проникающих жидкостей и магнитопорошковым методом. Условия наблюдения. СТ РК ISO 3452-1-2017 Контроль неразрушающий. Контроль методом проникающих веществ. Часть 1. Общие принципы. СТ РК EN 13018-2016 Контроль неразрушающий. Визуальный контроль. Общие принципы. СТ РК ISO 16809-2019 Контроль неразрушающий. Ультразвуковой контроль толщины. ГОСТ 14019-2003 (ИСО 7438:1985) Материалы металлические. Метод испытания на изгиб. СТ РК ISO 11484-2015 Изделия стальные. Система квалификации работодателя для персонала по неразрушающему контролю. СТ РК ISO/TR 25901-3-2016 Сварка и связанные с ней процессы. Термины и определения. Часть 3. Процессы сварки металла. СТ РК ISO 19285-2019 Контроль неразрушающий сварных соединений. Ультразвуковой контроль фазированными решетками. Уровни приемки. СТ РК EN 13480-5-2016 Трубопроводы металлические промышленные. Часть 5. Контроль и испытания. СТ РК ИСО 8930-2011 Общие принципы надежности конструкций. Список эквивалентных терминов. СТ РК ISO 3864-1-2015 Символы графические. Цвета и знаки безопасности. Часть 1. Принципы проектирования для знаков и маркировки безопасности. СТ РК ИСО 16069-2008 Символы графические. Знаки безопасности. Системы наведения на безопасный путь. СТ РК ИСО 17398-2008 Цвета и знаки безопасности. Классификация, рабочие характеристики и прочность знаков безопасности. СТ РК EN 13460-2011 Техническое обслуживание. Документация. СТ РК ISO 11484-2015 Изделия стальные. Система квалификации работодателя для персонала по неразрушающему контролю. ГОСТ 9.311-87 Единая система защиты от коррозии и старения. Покрытия металлические и неметаллические неорганические. Метод оценки коррозионных поражений ГОСТ 33272-2015 Безопасность машин и оборудования. "Порядок установления и продления назначенного ресурса, срока службы и срока хранения. Основные положения".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

6

Специалист по освидетельствованию технических устройств объектов угольных шахт

11. Карточка профессии "Эксперт в сфере промышленной безопасности объектов угольных шахт ":

Код группы:

2141-9

Код наименования занятия:

-

Наименование профессии:

Эксперт в сфере промышленной безопасности объектов угольных шахт

Уровень квалификации по ОРК:

7

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих (Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553.) Параграф 59. Эксперт по промышленной безопасности подъемных сооружений

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих (Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553.) Параграф 91. Инженер по наладке и испытаниям

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
послевузовское образование (магистратура, резидентура)

Специальность:
Инженерия и инженерное дело

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Общий технический стаж работы не менее 5 (пяти) лет на предприятиях горнорудной отрасли

Связь с неформальным и информальным образованием:

Прохождение обучения и аттестации в области промышленной безопасности и гражданской защиты в соответствии со статьей 79 ЗРК "О гражданской защите" от 11.04.2014 года № 188-V-ЗРК

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Оказание профессиональных услуг экспертизы по обеспечению безопасности технических устройств и процессов на объектах угольных шахт по требованиям законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Проведение экспертизы декларации промышленной безопасности для объектов, ведущих горные работы в угольных шахтах.
2. Проведение экспертизы технических устройств объектов ведущих горные работы в угольных шахтах, с целью планового обследования и продления срока службы.
3. Проведение экспертизы для получения разрешения на применение технологий и опасных технических устройств на объектах ведущих горные работы в угольных шахтах..
4. Проводить комплексную экспертизу в соответствии с Правилам обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов угольных шахт

Дополнительные трудовые функции:

1. Соблюдение безопасности и охраны труда.

Трудовая функция 1:
Проведение экспертизы декларации промышленной безопасности для объектов, ведущих горные работы в угольных шахтах.



Навык 1:
Анализ риска

Умения:
1. Анализировать риски, которые могут возникнуть.
2. Выполнять конструктивные и технологические решения согласно требованиям промышленной безопасности.
3. Составлять планы ликвидации аварий согласно требованиям промышленной безопасности.
4. Выполнять процедуру анализа, оценки и прогнозирования технического состояния опасных технических устройств и/или технологий.
5. Проводить инструктаж по оказанию первой медицинской помощи пострадавшим при различных обстоятельствах.

Знания:
1. Требований законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах, ведущих горные работы в угольных шахтах.
2.Методические рекомендации по проведению экспертизы промышленной безопасности.
3. Риски возникновения аварий и инцидентов.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Анализ декларации на соответствие общим требованиям промышленной безопасности.

Умения:
1. Составлять декларацию согласно требованиям законодательства Республики Казахстан.
2. Выполнять конструктивные и технологические решения согласно требованиям промышленной безопасности.
3.Анализировать технологические регламенты предприятия и специфику предприятия.
4. Проводить инструктаж по оказанию первой медицинской помощи пострадавшим при различных обстоятельствах.

Знания:
1.Требований законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах угольных шахт.
2.Основные конструктивные особенности на объектах ведущие горные и геологоразведочные работы.
3.Методические рекомендации по проведению экспертизы промышленной безопасности.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 3:
Оценка достаточности разработанных и / или реализованных мер по обеспечению требований промышленной безопасности.

Умения:
1. Соблюдать требования законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах, ведущих горные работы в угольных шахтах.
2. Применять технические меры, обеспечивающие доведение значений вредных и опасных производственных факторов до допустимых параметров, уровень их надежности.
3. Определять предельные значения вредные и опасные производственные факторы согласно нормативным значениям, действующим в Республике Казахстан.
4. Проводить инструктаж по оказанию первой медицинской помощи пострадавшим при различных обстоятельствах

Знания:
1.Требований законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах, ведущих горные работы в угольных шахтах.
2. Основные конструктивные и технологические решения для объектов опасных производственных объектов.
3.Виды, назначения, устройства, правила эксплуатации, технические, основные конструктивные особенности и характеристики устройств безопасности.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 4:
Подготовка экспертного заключения.

Умения:
1. Оформлять экспертное заключение.
2. Осуществлять согласование экспертного заключения с заказчиком.
3. Применять методические рекомендации по проведению экспертизы промышленной безопасности.
4. Проводить инструктаж по оказанию первой медицинской помощи пострадавшим при различных обстоятельствах.

Знания:
1. Требования законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах, ведущих горные работы в угольных шахтах.
2.Методические рекомендации по проведению экспертизы промышленной безопасности.
3.Обычаи делового оборота.

Возможность признания навыка:

не требуется.

Трудовая функция 2:
Проведение экспертизы технических устройств объектов ведущих горные работы в угольных шахтах, с целью планового обследования и продления срока службы.



Навык 1:
Анализ материалов по результатам обследования и технического освидетельствования.

Умения:
1.Определять степень опасности дефектов, выявленных при обследовании и техническом освидетельствовании технических устройств.
2.Выполнять расчетно-аналитические процедуры оценки и прогнозирования технического состояния технических устройств.
3.Разрабатывать методики проведения обследования и организации мониторинга объекта.
4.Руководить работами по проведению обследования и освидетельствования.
5. Проводить инструктаж по оказанию первой медицинской помощи пострадавшим при различных обстоятельствах.

Знания:
1.Методические рекомендации по проведению экспертизы промышленной безопасности.
2. Методы НК на III уровне квалификаций.
3.Принципы расчетно-аналитических процедур оценки и прогнозирования технического состояния технических устройств.
4.Современные технологии проведения обследования объектов на предмет промышленной безопасности.
5. Программы для расчетов ЛИРА, Mathcad, Autodesk, AutoCad и других CAD программ.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Анализ эксплуатационной, проектной и ремонтной документации обследуемого объекта.

Умения:
1. Анализировать эксплуатационную документацию технических устройств.
2. Соблюдать технологическую документацию предприятия.
3. Соблюдать требования законодательства Республики Казахстан.
4. Выполнять решения предусмотренные документами завода изготовителя и инструкциями предприятия.
5. Проводить инструктаж по оказанию первой медицинской помощи пострадавшим при различных обстоятельствах.

Знания:
1.Требования законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах ведущих горные работы в угольных шахтах.
2.Методические рекомендации по проведению экспертизы промышленной безопасности.
3.Технология строительства и эксплуатации дорог, применяемая для транспортирования грузов и людей по прямолинейным и искривлҰнным участковым и магистральным горным выработкам.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 3:
Подготовка экспертного заключения

Умения:
1. Оформлять экспертное заключение.
2.Согласовывать экспертное заключение с ответственным представителем предприятия.
3.Разрабатывать методики проведения обследования и организации мониторинга объекта.
4.Руководить работами по проведению обследования и освидетельствования.
5. Проводить инструктаж по оказанию первой медицинской помощи пострадавшим при различных обстоятельствах.

Знания:
1.Требования законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах ведущих горные работы в угольных шахтах.
2.Методические рекомендации по проведению экспертизы промышленной безопасности.
3. Современные технологии проведения обследования технических устройств на объектах ведущих горные работы в угольных шахтах на предмет промышленной безопасности.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 3:
Проведение экспертизы для получения разрешения на применение технологий и опасных технических устройств на объектах ведущих горные работы в угольных шахтах..



Навык 1:
Подготовка экспертного заключения

Умения:
1.Оформлять экспертное заключение.
2. Согласовывать экспертное заключение с ответственным представителем предприятия.
3. Разрабатывать методики проведения обследования и организации мониторинга объекта.
4. Руководить работами по подготовке экспертного заключения.
5. Проводить инструктаж по оказанию первой медицинской помощи пострадавшим при различных обстоятельствах.

Знания:
1. Требования законодательства Республики Казахстан.
2. Технические характеристики и специфика предприятия.
3. Процедуру разработки экспертного заключения.
4. Технические решения по применению оборудования.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Анализ технических характеристик по применению технологии или опасного технического устройства.

Умения:
1.Анализировать и сопоставлять с аналогами технологий и опасных технических устройств, ранее получивших разрешение на применение на объектах ведущих горные работы в угольных шахтах.
2. Запрашивать и находить необходимую для экспертизы информацию через официальные источники.
3. Разрабатывать методики проведения обследования и организации мониторинга объекта.
4. Руководить работами по проведению обследования и освидетельствования.
5. Проводить инструктаж по оказанию первой медицинской помощи пострадавшим при различных обстоятельствах

Знания:
1.Методические рекомендации по проведению экспертизы промышленной безопасности.
2.Основные технические характеристики опасных технических устройств.
3.Основные технологии, применяемые при эксплуатации технических устройств.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 3:
Фактическое ознакомление с технологией или опасным техническим устройством.

Умения:
1.Определять вредные опасные производственные факторы, возникающие при осуществлении технологического процесса по данной технологии, их предельные значения.
2.Определять предельные значения вредных и опасных производственных факторов нормативным значениям, действующим в Республике Казахстан.
3.Применять технические меры, обеспечивающие доведения значений вредных и опасных производственных факторов до допустимых параметров, уровень их надежности.
4. Проводить инструктаж по оказанию первой медицинской помощи пострадавшим при различных обстоятельствах

Знания:
1.Методические рекомендации по проведению экспертизы промышленной безопасности.
2.Процедуры анализа, оценки и прогнозирования технического состояния опасных технических устройств и/или технологий.
3.Программы для расчетов ЛИРА, Mathcad, Autodesk, AutoCad и других CAD программ.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 4:
Проводить комплексную экспертизу в соответствии с Правилам обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов угольных шахт



Навык 1:
Ликвидация горных выработок.

Умения:
1. Оценивать безопасность горных работ, включая установку изолирующих перемычек для предотвращения прорыва в действующие горные выработки воды, газа или распространения подземных пожаров.
2.Соблюдать требования законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах ведущих горные работы в угольных шахтах.
3.Разрабатывать методики проведения обследования и организации мониторинга объекта.
4. Проводить инструктаж по оказанию первой медицинской помощи пострадавшим при различных обстоятельствах

Знания:
1. Допустимые нормы перекрытия вертикальных стволов и шурфов (пройденных в устойчивых и необводненных породах) железобетонными полками.
2.Требования законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах ведущих горные работы в угольных шахтах.
3. Требования обеспечения безопасности, установленные на объекте.

Возможность признания навыка:

не требуется

Дополнительная трудовая функция 1:
Соблюдение безопасности и охраны труда.



Навык 1:
Организация безопасного проведения работ

Умения:
1. Применять требования безопасности и охраны труда на практике.
2. Руководить работами предусмотренные планом ликвидации аварий.
3. Организовывать работу соблюдение требовании промышленной безопасности.
4. Разрабатывать мероприятия по безопасному проведению работ.
5. Проводить инструктаж по оказанию первой медицинской помощи пострадавшим при различных обстоятельствах.

Знания:
1. Требования законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности на объектах ведущих горные работы в угольных шахтах на уровне сертификации.
2.Экстренное оказание помощи пострадавшим в полевых условиях.
3.Требования обеспечения безопасности, установленные на предприятии.
4.Требования обеспечения радиационной безопасности на уровне сертификации.

Возможность признания навыка:

не требуется

Требования к личностным компетенциям:

Самостоятельность и ответственность
Аналитическое мышление
Поиск и анализ информации
Логическое мышление
Принятие решений. Коммуникабельность, внимательность, организованность. Постоянно учиться новым технологиям и новым подходам.

Список технических регламентов и национальных стандартов:

ТР ТС 010/2011 "О безопасности машин и оборудования" от 18 октября 2011г. № 823. ТР ТС 032/2013 "О безопасности оборудования, работающего под избыточным давлением" от 2 июля 2013 года № 41. СТ РК 1109-2002 "Ампула для горных и строительных работ. Общие технические условия". ГОСТ 31610.10-2012 (IEC 60079-10:2002) Электрооборудование для взрывоопасных газовых сред. Часть 10. Классификация взрывоопасных зон ГОСТ 31610.19-2014/IEC 60079-19:2010 Взрывоопасные среды. Часть 19. Ремонт, проверка и восстановление электрооборудования ГОСТ IEC 60079-14-2013 Взрывоопасные среды - Часть 14: Проектирование, выбор и монтаж электроустановок ГОСТ IEC 60079-17-2013 Взрывоопасные среды. Часть 17: Проверка и техническое обслуживание электроустановок ГОСТ IEC 60079-29-1-2013 Взрывоопасные среды - Часть 29-1: Газоанализаторы. Требования к эксплуатационным характеристикам анализаторов горючих газов ГОСТ IEC 60079-29-2-2013 (IEC 60079-29-2 Взрывоопасные среды - Часть 29-2: Газоанализаторы. Требования к выбору, монтажу, применению и техническому обслуживанию газоанализаторов горючих газов и кислорода ГОСТ IEC 60079-29-3-2013 Взрывоопасные среды. Часть 29- 3. Газоанализаторы. Руководство по функциональной безопасности стационарных газоаналитических систем ГОСТ 31438.2-2011 (EH 1127-2:2002) Взрывоопасные среды. Предотвращение и защита от взрыва. Часть 2. Основные концепции и методология горных работ ГОСТ 31439-2011 (EH 1710:2005) Оборудование и компоненты, предназначенные для применения в потенциально взрывоопасных средах в подземных выработках ГОСТ 31442-2011 (EH 50303:2000) Оборудования Группы I, Категории M1, предназначенное для функционирования в атмосферах, опасных по газу и/или угольной пыли ГОСТ 31610.35-1-2014(IEC 60079-35-1:2014 Взрывоопасные среды. Часть 35-1. Головные светильники для применения в шахтах, опасных по рудничному газу. Общие требования и методы испытаний, относящиеся к риску взрыва ГОСТ 31440.2-2011 (EH 1834-2:2000) Двигатели внутреннего сгорания поршневые. Требования безопасности к двигателям, предназначенным для применения в потенциально взрывоопасных средах. Часть 2. Двигатели Группы I для применения в подземных выработках, опасных по воспламенению рудничного газа и/или горючей пыли ГОСТ IEC 61557-8-2015 Сети электрические распределительные низковольтные напряжением до 1000 В переменного тока и 1500 В постоянного тока. Электробезопасность. Аппаратура для испытания, измерения или контроля средств защиты. Часть 8. Устройства контроля изоляции в it-системах ГОСТ 27294-2013 Выключатели автоматические низковольтные рудничные взрывозащищенные. Технические требования. Методы испытаний ГОСТ 27307-2013 Устройства управления комплектные низковольтные рудничные взрывозащищенные до 1140 В. Технические требования и методы испытания ГОСТ 30852.20-2002 Электрооборудование рудничное. Изоляция, пути утечки и электрические зазоры. Технические требования и методы испытаний ГОСТ 24786-81 Приборы световые рудничные взрывозащищенные. Общие технические условия ГОСТ 16837-79 Подстанции рудничные комплектные трансформаторные взрывобезопасные передвижные. Общие технические условия ГОСТ 24754-2013 Электрооборудование рудничное нормальное. Общие технические требования и методы испытаний ГОСТ 27863-88 Устройства защиты от коммутационных перенапряжений подземных электрических сетей угольных шахт ГОСТ 28298-89 Заземление шахтного электрооборудования. Технические требования и методы контроля ГОСТ 31612-2012 Устройства защиты от токов утечки рудничные для сетей напряжением до 1200 В. Общие технические требования ГОСТ 31614-2012 Пускатели электромагнитные рудничные взрывозащищенные до 1140 В. Технические требования и методы испытаний ГОСТ ISO/IEC 80079-38-2013 Взрывоопасные среды. Часть 38. Оборудование и компоненты, предназначенные для применения во взрывоопасных средах, подземных выработок, шахт и рудников ГОСТ 33164.3-2014 (EN 1804-3:2006+A1:2011 Оборудование горно-шахтное. Крепи механизированные. Системы управления гидравлические. Требования безопасности и методы испытаний ГОСТ 26699-98 Установки бурильные шахтные. Общие технические требования и методы испытаний ГОСТ 30628-98 Установки струговые. Методы испытаний ГОСТ 31563-2012 Перфораторы пневматические переносные. Технические требования и методы испытаний ГОСТ 31557-2012 Комбайны очистные. Общие технические требования. Методы испытаний ГОСТ 7828-80 Лебедки проходческие. Технические условия ГОСТ 27038-86 Комплексы механизированные забойные. Общие требования безопасности ГОСТ 28599-90 Комбайны проходческие со стреловидным исполнительным органом. Основные параметры и размеры. Общие технические требования ГОСТ 28629-90 Установки струговые. Основные параметры и размеры. Общие технические требования ГОСТ 31559-2012 Крепи анкерные. Общие технические условия ГОСТ 31560-2012 Крепи металлические податливые рамные. Крепь арочная. Общие технические условия ГОСТ 6625-85 Вентиляторы шахтные местного проветривания. Технические условия ГОСТ 11004-84 Вентиляторы шахтные главного проветривания. Технические условия ГОСТ 31561-2012 Крепи механизированные для лав. Основные параметры. Общие технические требования. Методы испытаний ГОСТ 31562-2012 Перфораторы пневматические колонковые. Общие технические требования ГОСТ 31564-2012 Перфораторы пневматические телескопические. Общие технические требования ГОСТ 33164.1-2014 Оборудование горно-шахтное. Крепи механизированные. Секции крепи. Общие технические условия ГОСТ 27039-86 Конвейеры шахтные скребковые передвижные. Общие требования безопасности ГОСТ 28598-90 Конвейеры шахтные скребковые передвижные. Основные параметры и размеры ГОСТ 28600-90 Комбайны очистные. Основные параметры и размеры. Общие технические требования ГОСТ 31558-2012 Конвейеры шахтные ленточные. Общие технические условия ГОСТ 15850-84 Парашюты шахтные для клетей. Технические условия ГОСТ 15851-84 Устройства подвесные для шахтных клетей. Технические условия ГОСТ 12.2.112-86 Система стандартов безопасности труда. Транспорт рудничный электровозный. Общие требования безопасности к подвижному составу ГОСТ 31945-2012 Кабели гибкие и шнуры для подземных и открытых горных работ. Общие технические условия ГОСТ 12.0.229-2005 Система стандартов безопасности труда. Оборудование производственное. Оценка стандартов и технических условий на полноту содержания требований безопасности ГОСТ 3.1120-83 Единая система технологической документации. Общие правила отражения и оформления требований безопасности труда в технологической документации ГОСТ 12.2.022-80 Система стандартов безопасности труда. Конвейеры. Общие требования безопасности ГОСТ 12.2.085-2017 Арматура трубопроводная. Клапаны предохранительные. Выбор и расчет пропускной способности ГОСТ ISO 5802-2012 Вентиляторы промышленные. Эксплуатационные испытания на месте ГОСТ 9.311-87 01.07.1988 Единая система защиты от коррозии и старения. Покрытия металлические и неметаллические неорганические. Метод оценки коррозионных п ГОСТ 12.2.021-76 Система стандартов безопасности труда. Электрооборудование взрывозащищенное. Порядок согласования технической документации, проведения испытаний, выдачи заключений и свидетельств СТ РК ASTM E797/E797M-2016 Стандартный технологический процесс измерения толщины с помощью ультразвукового контактного метода испытаний. СТ РК ASTM E 213-2016 Стандартная практика ультразвукового исследования металлических труб и трубных изделий. СТ РК 1442-2005 Контроль неразрушающий. Стандартные образцы. Методы ультразвуковые. СТ РК EN 1779-2016 Контроль неразрушающий. Испытания на герметичность. Критерии выбора метода испытаний. СТ РК ISO 3059-2014 Контроль неразрушающий. Контроль методом проникающих жидкостей и магнитопорошковым методом. Условия наблюдения. СТ РК ISO 3452-1-2017 Контроль неразрушающий. Контроль методом проникающих веществ. Часть 1. Общие принципы. СТ РК EN 13018-2016 Контроль неразрушающий. Визуальный контроль. Общие принципы. СТ РК ISO 16809-2019 Контроль неразрушающий. Ультразвуковой контроль толщины. ГОСТ 14019-2003 (ИСО 7438:1985) Материалы металлические. Метод испытания на Изгиб. СТ РК ISO 11484-2015 Изделия стальные. Система квалификации работодателя для персонала по неразрушающему контролю. СТ РК ISO/TR 25901-3-2016 Сварка и связанные с ней процессы. Термины и определения. Часть 3. Процессы сварки металла. СТ РК ISO 19285-2019 Контроль неразрушающий сварных соединений. Ультразвуковой контроль фазированными решетками. Уровни приемки. СТ РК EN 13480-5-2016 Трубопроводы металлические промышленные. Часть 5. Контроль и испытания. СТ РК EN 13480-7-2016 Трубопроводы промышленные металлические. Часть 7. Руководство по процедурам оценки соответствия. СТ РК ИСО 8930-2011 Общие принципы надежности конструкций. Список эквивалентных терминов. СТ РК ISO 3864-1-2015 Символы графические. Цвета и знаки безопасности. Часть 1. Принципы проектирования для знаков и маркировки безопасности. СТ РК ИСО 16069-2008 Символы графические. Знаки безопасности. Системы наведения на безопасный путь. СТ РК ИСО 17398-2008 Цвета и знаки безопасности. Классификация, рабочие характеристики и прочность знаков безопасности. СТ РК EN 10168-2012 Изделия из стали. Акты приемочного контроля. Перечень информации и описание. СТ РК EN 10204-2012 Изделия металлические. Типы документов приемочного контроля. СТ РК EN 13460-2011 Техническое обслуживание. Документация. СТ РК ISO 11484-2015 Изделия стальные. Система квалификации работодателя для персонала по неразрушающему контролю. ГОСТ 9.311-87 Единая система защиты от коррозии и старения. Покрытия металлические и неметаллические неорганические. Метод оценки коррозионных поражений ГОСТ 9.311-87 Единая система защиты от коррозии и старения. Покрытия металлические и неметаллические неорганические. Метод оценки коррозионных поражений ГОСТ 33272-2015 Безопасность машин и оборудования. "Порядок установления и продления назначенного ресурса, срока службы и срока хранения. Основные положения".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

6

Специалист по освидетельствованию технических устройств объектов угольных шахт

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

      12. Наименование государственного органа: Министерство по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан

      Исполнитель: Абраимов І.Н., +7 (717) 227 40 19, sagidullaev.a@emer.kz

      13. Организации (предприятия) участвующие в разработке: Комитет промышленной безопасности МЧС РК

      Руководитель проекта: Сеилханов Д.М.; е-mail: seilkhanov.d@kpb.emer.kz; номер телефона: +7 (717) 224 86 36

      Исполнители: Абраимов І.Н., +7 (717) 227 40 19, sagidullaev.a@emer.kz

      ОЮЛ "Независимая газовая ассоциация"

      Руководитель проекта: Мордвинкин Ф.Л

      ТОО "Бюро Веритас Казахстан"

      Руководитель проекта: Ганагин В.Н

      ОЮЛ "Ассоциация независимых экспертных организаций"

      Руководитель проекта: Чопоров Ю.А

      ТОО "BK Engineering Service"

      Руководитель проекта: Овчинников В.В.

      РГП "Казахстанский институт стандартизации и метрологии"

      Руководитель проекта: Мельник В.В.

      14. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям:

      15. Национальный орган по профессиональным квалификациям: 13.09.2025 г.

      16. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен": -

      17. Номер версии и год выпуска: версия 2, 2025 г.

      18. Дата ориентировочного пересмотра: 02.04.2028 г.

  приложение 7
к приказу Министра
по чрезвычайным ситуациям
Республики Казахстан
от 20 ноября 2025 года № 493

Профессиональный стандарт: "Подготовка, переподготовка и повышение квалификации в сфере промышленной безопасности"

Глава 1. Общие положения

      1. Область применения профессионального стандарта: профессиональный стандарт "Подготовка, переподготовка и повышение квалификации в сфере промышленной безопасности" разработан в соответствии со статьей 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях" и предназначен для системы обязательной профессиональной квалификации работников учебных центров, проводящих подготовку, переподготовку и повышение квалификации по требованиям профессиональных стандартов, согласно законодательно установленных требований для аттестации юридических лиц на право проведения экспертных работ в сфере промышленной безопасности по объектам

      2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

      1) знание – изученная и усвоенная информация, необходимая для выполнения действий в рамках профессиональной задачи

      2) навык – способность применять знания и умения, позволяющие выполнять профессиональную задачу целиком;

      3) умение – способность физически и (или) умственно выполнять отдельные единичные действия в рамках профессиональной задачи;

      4) компетенция – способность применять навыки, позволяющие выполнять одну или несколько профессиональных задач, составляющих трудовую функцию;

      5) профессия – род занятий, осуществляемый физическим лицом и требующий определенной квалификации для его выполнения;

      6) профессиональная квалификация – степень профессиональной подготовки, характеризующая владение компетенциями, требуемыми для выполнения трудовых функций по профессии;

      7) профессиональный стандарт – письменный официальный документ, устанавливающий общие требования к знаниям, умениям, навыкам, опыту работы с учетом формального и (или) неформального, и (или) информального образования, уровню квалификации и компетентности, содержанию, качеству;

      8) информальное образование – вид образования, получаемый в ходе повседневной деятельности вне организаций образования и организаций, предоставляющих образовательные услуги, и не сопровождаемый выдачей документа, подтверждающего результаты обучения;

      9) обучение – непрерывный процесс воспитания и обучения, осуществляемый в целях нравственного, интеллектуального, культурного, физического развития и формирования профессиональной компетентности;

      10) отраслевая рамка квалификаций – составная часть (подсистема) национальной системы квалификаций, представляющая собой рамочную структуру дифференцированных уровней квалификации и классифицирует требования к квалификации специалиста по уровням в зависимости от сложности выполняемых работ и характера используемых знаний, умения и компетенций в отрасли;

      11) уровень квалификации – обобщенные требования к знаниям, умениям и широким компетенциям работников, дифференцируемые по параметрам сложности, нестандартности трудовых действий, ответственности и самостоятельности;

      12) промышленная безопасность – состояние защищҰнности физических и юридических лиц, окружающей среды от вредного воздействия опасных производственных факторов;

      13) экспертиза промышленной безопасности – оценка соответствия (или несоответствия) объекта экспертизы предъявляемым к нему требованиям промышленной безопасности и действующей нормативно-технической документации, результатом которой является заключение;

      14) экспертная организация – организация, аттестованная уполномоченным органом в области промышленной безопасности на проведение экспертизы промышленной безопасности;

      15) экзаменационные материалы – контрольно-измерительные материалы, состоящие из тестовых заданий/вопросов, собеседования (в зависимости от схемы сертификации), теоретических и (или) практических заданий и другие виды контроля и оценки знаний, умений и навыков для каждого уровня квалификации;

      3. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие сокращения:

      1) ОКЭД – общий классификатор видов экономической деятельности

      2) НПА – нормативный правовой акт

      3) КС – квалификационный справочник

      4) ОПО – опасный производственный объект

      5) ОТУ – опасное техническое устройство.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

      4. Название профессионального стандарта: Подготовка, переподготовка и повышение квалификации в сфере промышленной безопасности

      5. Код профессионального стандарта: M084

      6. Указание секции, раздела, группы, класса и подкласса согласно ОКЭД:

      M Профессиональная, научная и техническая деятельность

      74 Прочая профессиональная, научная и техническая деятельность

      74.9 Прочая профессиональная, научная и техническая деятельность, не включенная в другие группировки

      74.90 Прочая профессиональная, научная и техническая деятельность, не включенная в другие группировки

      74.90.9 Иная профессиональная, научная и техническая деятельность, не включенная в другие группировки

      7. Краткое описание профессионального стандарта: Профессиональный стандарт устанавливает требования в области профессиональной компетенции специалистов по оказанию профессиональных услуг на базе отраслевых учебных центров по подготовке, переподготовке и повышению квалификации специалистов в сфере промышленной и техногенной безопасности в соответствии с требованиями законодательства Республики Казахстан.

      8. Перечень карточек профессий:

      2) Cпециалист по обучению в сфере промышленной безопасности по объектам - 6 уровень ОРК

      3) Руководитель учебного центра в сфере промышленной безопасности - 7 уровень ОРК.

Глава 3. Карточки профессий

10. Карточка профессии "Cпециалист по обучению в сфере промышленной безопасности по объектам":

Код группы:

2375-0

Код наименования занятия:

-

Наименование профессии:

Cпециалист по обучению в сфере промышленной безопасности по объектам

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:


Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Инженерия и инженерное дело

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

не менее 5 лет на опасных производственных объектах

Связь с неформальным и информальным образованием:

Прохождение подготовки, переподготовки и получение удостоверения по промышленной безопасности в соответствии со статьей 79 ЗРК "О гражданской защите"

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Оказание профессиональных услуг по обучению специалистов системы промышленной безопасности с учетом спецификации объектов для дальнейшего прохождения отраслевого процесса квалификации

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Осуществление учебного процесса
2. Проведение мониторинга образовательных достижений
3. Осуществление учебно-методической деятельности
4. Участие в разработке и реализации планов и программ обучения.

Дополнительные трудовые функции:

1. Соблюдение техники безопасности

Трудовая функция 1:
Осуществление учебного процесса



Навык 1:
Планирование учебного процесса

Умения:
1. Составлять учебные программы и планы по требованиям национальных систем профессиональных квалификаций и промышленной безопасности на конкретный опасный производственный объект или опасное техническое устройство.
2. Планировать содержание учебного материала и методики преподавания.
3. Обновлять учебный материал исходя из введения новых законодательных и технических требований.

Знания:
1. Отраслевые НПА в области промышленной безопасности и технического регулирования по конкретным ОПО и ОТУ.
2. Законодательство в сфере признания профессиональных квалификаций.
3. Основные принципы, методики и примеры обследования опасных производственных объектов.
4. Основные принципы, методики и примеры исследования технического подтверждения опасных производственных процессов.
5. Основные принципы, примеры и порядок проведения экспертизы опасных производственных объектов.
6. Основы расчета страхового запаса безопасности для различных опасных производственных объектов.
7. Основы педагогики и психологии.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Организация учебного процесса

Умения:
1. Проводить теоретические занятия онлайн и оффлайн.
2. Проводить практические занятия на производственной базе с использованием инструментального контроля.
3. Работать с базами данных.
4. Организовывать учебный процесс, обеспечивающий достижение цели обучения

Знания:
1. Программы разработки демонстраций учебного материала.
2.Эксплутационные характеристики и специфики определенных ОПО и ОТУ.
3.Основы расчета запаса прочности для определенных ОПО и ОТУ.
4. Методика проведения теоретических и практических занятий.
5. Основные принципы, примеры и порядок проведения экспертизы опасных производственных объектов.
6. Основы расчета запаса прочности для различных опасных производственных объектов.
7. Методика проведения теоретических и практических занятий.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 2:
Проведение мониторинга образовательных достижений



Навык 1:
Проведение оценки выполненных работ

Умения:
1. Проверять усвоение практического и теоретического учебного материала
2. Использовать различные методики оценки промежуточных знаний.
3. Проводить анализ результатов проверки усвоения практического и теоретического учебного материала.

Знания:
1. Процедура выставления, изменения и пересмотра промежуточных оценок (устных и письменных).
2. Методика проведения проверки усвоения учебного материала.
3. Инструменты оценки знаний и компетенций персонала.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Проведение предаттестации слушателей по итогам курса обучения

Умения:
1. Разрабатывать теоретические и практические предэкзаменационные материалы.
2. Организовывать и проводить теоретические и практические предэкзамены, оценивать уровень подготовки и результатов
3. Системно обновлять предэкзаменационные материалы.

Знания:
1.Требования образовательных стандартов к экзаменационным материалам и экзаменационным процедурам.
2.Содержание отраслевых экзаменационных материалов.
3. Разработка и хранение предэкзаменационных материалов.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 3:
Подсчет среднего балла и рекомендуемой оценки

Умения:
1. Проводить обработку предэкзаменационных материалов
2. Оценивать степень подготовки и квалификации специалистов по результатам обработки пред экзаменационных материалов.
3. Формулировать рекомендации для слушателей.

Знания:
1. Критерии оценки уровня теоретических и практических знаний.
2. Система оценки квалификации по конкретным объектам ОПО и ОТУ.
3. Принципы и подходы к оценке эффективности программ обучения.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 3:
Осуществление учебно-методической деятельности



Навык 1:
Подготовка и разработка учебно-методических материалов

Умения:
1. Проводить учебно-методическую работу: разрабатывать программы и методические материалы, развивать методическую компетентность.
2. Находить, анализировать и использовать источники необходимые для планирования профессиональной информации (включая методическую литературу, электронные образовательные ресурсы)
3. Определять формы проведения и содержания занятий по подготовке и переподготовке кадров.
4. Определять взаимосвязь между профессиональным стандартом и образовательной программой.
5. Использовать международный опыт при подготовке учебных материалов.

Знания:
1. Требования к разработке образовательных программ.
2. Практика применения инструментальных обследований конкретных ОПО и ОТУ.
3. Квалификационные требования для специалистов, утвержденные в профессиональных стандартах в области промышленной безопасности и смежных областях.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Разработка и (или) актуализация отраслевых профессиональных стандартов

Умения:
1. Анализировать потребности рынка труда в специалистах по промышленной безопасности.
2. Определять квалификационные требования для специалистов в области промышленной и техногенной безопасности.
3. Разрабатывать и вносить изменения в профессиональные стандарты с учетом потребностей рынка труда в области промышленной и техногенной безопасности.

Знания:
1. Законодательство в сфере признания профессиональных квалификаций.
2. НПА в области промышленной и техногенной безопасности.
3. Международный опыт и передовые методы разработки профессиональных стандартов.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 4:
Участие в разработке и реализации планов и программ обучения.



Навык 1:
Разработка и утверждение согласованных программ обучения

Умения:
1. Разрабатывать программы обучения на основе образовательного стандарта с учетом отраслевой спецификации.
2. Корректировать и актуализировать содержание программ обучения на основе анализа изменений в отраслевом законодательстве и НПА.
3. Учитывать передовой международный опыт при разработке программ обучения.

Знания:
1. Отраслевые НПА в области промышленной безопасности и технического регулирования по конкретному ОПО или ОТУ.
2. Порядок разработки квалификационных программ для признания профессиональных квалификаций.
3. Квалификационные требования для специалистов в области промышленной безопасности.
4. Методика проведения теоретических и практических занятий.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Разработка образовательных программ на основе профессиональных стандартов

Умения:
1. Анализировать потребности рынка труда в специалистах по промышленной безопасности.
2.Определять квалификационные требования для специалистов в области промышленной и техногенной безопасности.
3. Разрабатывать и вносить изменения в профессиональные стандарты с учетом потребностей рынка труда в области промышленной и техногенной безопасности.
4. Взаимодействовать с заинтересованными сторонами.

Знания:
1.Законодательство в сфере признания профессиональных квалификаций.
2.Законодательство в области промышленной и техногенной безопасности.
3.Требования к разработке и оформлению профессиональных стандартов.
4.Квалификационные требования для специалистов, утвержденные в профессиональных стандартах в области промышленной безопасности.
5. Правила формирования потребности рынка труда в признании профессиональных квалификаций с учетом актуальности профессий в текущем и будущем периодах.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 3:
Корректировка образовательной программы

Умения:
1. Анализировать изменения в НПА в области промышленной и техногенной безопасности.
2. Проводить анализ содержания и структуры образовательных программ с учетом требований профессиональных стандартов в области промышленной безопасности.
3. Обсуждать образовательные программы с заинтересованными сторонами.

Знания:
1. Отраслевые НПА в области промышленной безопасности и технического регулирования по конкретному ОПО или ОТУ.
2.Квалификационные требования для специалистов, утвержденные в профессиональных стандартах в области промышленной безопасности.
3. Методика по разработке и актуализации образовательных программ.

Возможность признания навыка:

не требуется

Дополнительная трудовая функция 1:
Соблюдение техники безопасности



Навык 1:
Организация безопасного проведения практических работ

Умения:
1. Применять требования техники безопасности на практике.
2. Оказывать первую помощь при различных экстренных обстоятельствах.
3. Информировать о проведении работ работников заказчика и третьих лиц.
4. Утилизировать расходные материалы и продукты проведения работ, согласно требованиям Экологического законодательства Республики Казахстан

Знания:
1. Порядок внутреннего трудового распорядка по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требований пожарной безопасности.
2. Алгоритм оказания первой помощи в полевых условиях при экстренных состояниях.
3. Требования обеспечения радиационной безопасности на уровне сертификации.

Возможность признания навыка:

не требуется

Требования к личностным компетенциям:

Аналитическое мышление
Концентрация и управление вниманием
Многозадачность
Самостоятельность и ответственность
Структурированное решение проблем
Устные коммуникативные навыки

Список технических регламентов и национальных стандартов:

- Технические регламенты Республики Казахстан; - Технические регламенты ЕАЭС

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

7

Руководитель учебного центра в сфере промышленной безопасности

11. Карточка профессии "Руководитель учебного центра в сфере промышленной безопасности":

Код группы:

1345-0

Код наименования занятия:

-

Наименование профессии:

Руководитель учебного центра в сфере промышленной безопасности

Уровень квалификации по ОРК:

7

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:


Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
послевузовское образование (магистратура, резидентура)

Специальность:
Бизнес и управление

Квалификация:
-

Уровень образования:
послевузовское образование (магистратура, резидентура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Бизнес и управление

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Производственные и обрабатывающие отрасли

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Не менее 5 лет на опасных производственных объектах или на руководящих должностях в сферах бизнеса и права

Связь с неформальным и информальным образованием:

Прохождение подготовки, переподготовки и получение удостоверения по промышленной безопасности в соответствии со статьей 79 ЗРК "О гражданской защите"

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Оказание профессиональных услуг по управлению организациями обучения (учебными центрами, органами сертификации), обеспечение развития, эффективной деятельности организации обучения, повышения качества оказания услуг по подготовке специалистов в области промышленной безопасности.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Руководство административной, финансовой и хозяйственной деятельностью
2. Планирование, координация и контроль деятельности

Дополнительные трудовые функции:

1. соблюдение требований техники безопасности

Трудовая функция 1:
Руководство административной, финансовой и хозяйственной деятельностью



Навык 1:
Разработка, согласование и утверждение внутренних документов

Умения:
1. Разрабатывать положение об учебном центре.
2. Составлять штатное расписание работников.
3. Разрабатывать правила трудового распорядка.
4. Разрабатывать должностные инструкции.
5. Составлять и заключать договоры гражданско-правового характера.
6. Разрабатывать финансовую модель деятельности учебного центра.

Знания:
1. Потребности рынка в подготовке специалистов по промышленной безопасности по отраслям и объектам.
2.Законодательство в сферах промышленной безопасности и технического регулирования.
3.Законодательство в сфере признания профессиональных квалификаций.
4.Квалификационные требования для специалистов в области промышленной безопасности.
5. НПА в части создания и управления юридическим лицом.
6.Трудовое, социальное и налоговое законодательства.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Организация и подбор кадров

Умения:
1. Подбирать и расставлять кадры в соответствии с деятельностью учебного центра.
2. Анализировать резюме и проводить первичный отбор кандидатов.
3. Проводить собеседования с кандидатами.
4. Использовать различные рекрутинговые программы по поиску кадров.

Знания:
1. Современные методы подбора персонала.
2. Методы анализа стратегических документов организации, процессов, политик и процедур в планировании и привлечении персонала
3. Методы анализа потребностей отрасли в специалистах.
4. Квалификационные требования для специалистов в области промышленной безопасности.
5. Нормативно-правовые акты РК, регулирующие вопросы управления трудовых отношений и иных отношений, возникающих в рамках иных видов привлечения человеческих ресурсов.
6. Инструменты и ресурсы для быстрого поиска сотрудников.
7. HR-процессы организации по поиску и подбору персонала

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 3:
Организация материально-технического обеспечения

Умения:
1. Обеспечивать необходимыми материально- техническими ресурсами при онлайн и оффлайн обучении.
2. Определять потребности центра в техническом оснащении.
3. Обеспечивать деятельность учебного центра, непрерывность учебного процесса.

Знания:
1. Программные продукты и практика их применения.
2. Инструментальное обеспечение технического обследования.
3. Организация практических занятий.
4. Техника безопасности и охраны труда на производстве.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 2:
Планирование, координация и контроль деятельности



Навык 1:
Оценка наличия ресурсов для реализации перспективных и приоритетных направлений деятельности

Умения:
1. Анализировать и определять потребности в ресурсах с учетом стратегических и тактических задач учебного центра.
2. Контролировать эффективное распределение ресурсов, их рациональное использование.
3. Взаимодействовать по вопросам деятельности учебного центра с заинтересованными сторонами, государственными органами, юридическими лицами.

Знания:
1. Методы мониторинга и анализа потребности в необходимых ресурсах.
2.Правила формирования и своевременного представления полной и достоверной информации о деятельности центра, его имущественном положении, доходах и расходах.
3. Способы мотивации человеческих ресурсов.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Оценка результативности и эффективности стратегии развития и выявление возможности ее совершенствования

Умения:
1. Применять программно-проектные методы организации управленческой деятельности.
2. Контролировать и оценивать результаты стратегии развития.
3. Использовать модели и инструменты определения показателей результативности и эффективности.
4. Выявлять возможности совершенствования стратегии развития.
5. Вносить своевременно изменения в стратегию развития.

Знания:
1. Принципы, методы, технологии, инструменты анализа результативности и эффективности стратегии развития.
2. Инструменты мониторинга и оценки стратегии развития.
3. Программные продукты и практика их применения.
4. Ресурсные методы оценки деятельности.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 3:
Анализ качества принимаемых решений, корректировка действий

Умения:
1. Проводить анализ качества принимаемых решений по результатам деятельности центра.
2. Осуществлять своевременно разработку корректирующих действий.
3. Реагировать оперативно на возникающие в деятельности учебного центра проблемные вопросы.

Знания:
1. Методы и способы анализа качества принимаемых решений.
2. Инструменты планирования и разработки корректирующих действий.
3. Гражданское законодательство Республики Казахстан.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 4:
Координация и контроль деятельности по разработке программ обучения

Умения:
1. Анализировать потребности рынка труда в специалистах по промышленной безопасности объектам ОПО и ОТУ.
2. Отслеживать и внедрять изменения в законодательстве и НПА в сфере промышленной безопасности.
3. Определять квалификационные требования для специалистов в области промышленной и техногенной безопасности.
4. Вносить предложения по внесению изменений в профессиональные стандарты с учетом потребностей рынка в области промышленной и техногенной безопасности.
5. Взаимодействовать с уполномоченными государственными органами по вопросам профессиональных квалификаций в сфере промышленной безопасности.

Знания:
1. Маркетинг в сфере квалификационных программ.
2. Проектный менеджмент.
3. Государственное регулирование.
4. Актуальные программы и методы изучения рынка труда в сфере промышленной безопасности.

Возможность признания навыка:

не требуется

Дополнительная трудовая функция 1:
соблюдение требований техники безопасности



Навык 1:
Организация безопасного проведения практических работ

Умения:
1. Применять требования техники безопасности на практике.
2. Оказывать первую помощь при различных экстренных обстоятельствах.
3. Информировать о проведении работ работников заказчика и третьих лиц.
4. Утилизировать расходные материалы и продукты проведения работ согласно требованиям Экологического законодательства Республики Казахстан.

Знания:
1. Порядок трудового распорядка, правил по безопасности и охране труда, санитарных правил и норм, требований пожарной безопасности.
2. Алгоритм оказания первой помощи при экстренных состояниях.
3. Требования обеспечения радиационной безопасности (при необходимости).

Возможность признания навыка:

не требуется

Требования к личностным компетенциям:

Аналитическое мышление
Концентрация и управление вниманием
Поиск и анализ информации
Самостоятельность и ответственность
Стратегическое мышление
Устные коммуникативные навыки

Список технических регламентов и национальных стандартов:

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

6

Специалист по обучению в сфере промышленной безопасности по объектам

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

      12. Наименование государственного органа: Министерство по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан.

      Исполнитель: Шарипова Б.Е., +7 (717) 227 41 30, sharipova.b@kpb.emer.kz.

      13. Организации (предприятия) участвующие в разработке:

      Комитет промышленной безопасности МЧС РК;

      ТОО "Аттестационно-методический центр";

      РГП "Институт ядерной физики" МЭ РК;

      "Неразрушающий контроль, техническая диагностика и мониторинг состояния";

      ООО "Контроль и диагностика";

      СРО ОЮЛ КАЗАХСТАНСКИЙ РЕГИСТР;

      ОЮЛ "Независимая Газовая Ассоциация";

      CРО ОЮЛ "Союз лифтовиков Казахстана";

      Ernst & Young Kazakhstan LLP.

      Руководитель проекта: Искаков Нуржан Калдыбекович, + 7 (701) 734 5151, iskakov.n@kpb.emer.kz.

      14. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям: 8, 16.05.2025 г.

      15. Национальный орган по профессиональным квалификациям: 13.09.2025 г.

      16. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен": 04.12.2024 г.

      17. Номер версии и год выпуска: версия 2, 2025 г.

      18. Дата ориентировочного пересмотра: 01.03.2028 г.

  приложение 8
к приказу Министра
по чрезвычайным ситуациям
Республики Казахстан
от 20 ноября 2025 года № 493

Профессиональный стандарт: "Экспертиза промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением"

Глава 1. Общие положения

      1. Область применения профессионального стандарта: Профессиональный стандарт "Экспертиза промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением" разработан в соответствии со статьей 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях" и применяется для определения требований к навыкам, умения, знанием работников в организациях/предприятиях, определения требований к формированию образовательных программ, разработки квалификационных программ, формирования требований к обучению персонала на предприятиях.

      2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

      1) знание – изученная и усвоенная информация, необходимая для выполнения действий в рамках профессиональной задачи;

      2) умение – способность физически и (или) умственно выполнять отдельные единичные действия в рамках профессиональной задачи;

      3) неразрушающий контроль (НК) – контроль надҰжности основных рабочих свойств и параметров оборудования, работающего под давлением или отдельных его элементов/узлов, не требующий выведения объекта этого оборудования из работы либо его демонтажа;

      4) навык – способность применять знания и умения, позволяющая выполнять профессиональную задачу целиком;

      5) срок службы расчетный – срок службы в календарных годах, установленный при проектировании и исчисляемый со дня ввода в эксплуатацию оборудования;

      6) законодательная метрология – раздел метрологии, включающий комплекс взаимосвязанных взаимообусловленных общих правил, требований и норм подлежащих регламентации и контроля со стороны государства, направленные на обеспечение единства измерений и единообразия средств измерений;

      7) профессиональная квалификация – степень профессиональной подготовки, характеризующая владение компетенциями, требуемыми для выполнения трудовых функций по профессии;

      8) профессиональный стандарт – письменный официальный документ, устанавливающий общие требования к знаниям, умениям, навыкам, опыту работы с учетом формального и (или) неформального, и (или) информального образования, уровню квалификации и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда в конкретной области профессиональной деятельности;

      9) оборудование, работающие под давлением – паровые котлы, в том числе котлы-бойлеры, автономные пароперегреватели и экономайзеры; 2) энерготехнологические котлы: паровые и водогрейные и содорегенерационные котлы; 3) котлы-утилизаторы; паровые и водогрейные; 4) котлы передвижные и транспортабельные установки и энергопоездов; 5) котлы паровые и жидкостные, работающие с высокими температурными и органическими теплоносителями; 6) трубопроводы пара и горячей воды в пределах котла; 7) сосуды, работающие под давлением воды с температурой, превышающей выше 115° С или другой жидкости с температурой, превышающей температуру кипения при давлении 0,07 МегаПаскаль (далее – МПа), (0,7 килограммов силы на сантиметр квадратный), (далее – кгс/см2), без учета гидростатического давления; 8) сосуды, работающие под давлением пара или гaзa свыше 0,07 МПа (0,7 кгс/см2); 9) баллоны, предназначенные для транспортирования и хранения сжатых, сжиженных и растворенных газов под давлением свыше 0,7 МПа (0,7 кгс/см2); 10) цистерны и бочки для транспортирования и хранения сжиженных газов, давление паров которых при температуре до 50оС превышает давление 0,07 МПа (0,7 кгс /см2); 11) цистерны и сосуды для транспортирования или хранения сжатых, сжиженных газов, жидкостей и сыпучих тел, в которых давление выше 0,07 МПа (0,7 кгс/см2) создается периодически для их опорожнения; 12) барокамеры и барокамеры многоместные, в том числе устанавливаемые на транспортных средствах; 13) трубопроводы пара и горячей воды с рабочим давлением пара более 0,07 МПа (0,7 кгс/см2) или температурой нагрева воды свыше 115°С;

      10) компетенция – способность применять навыки, позволяющие выполнять одну или несколько профессиональных задач, составляющих трудовую функцию;

      11) профессия – род занятий, осуществляемый физическим лицом и требующий определенной квалификации для его выполнения;

      12) специализированная экспертная организация – организация, аттестованная в области промышленной безопасности на право проведения технического диагностирования, технического обслуживания, технического освидетельствования оборудования, работающего под давлением;

      13) экспертиза промышленной безопасности – процесс проведения оценки соответствия (или несоответствия) объекта экспертизы предъявляемым к нему требованиям промышленной безопасности и действующей нормативно-технической документации, результатом которой является экспертное заключение;

      14) паспорт – документ, содержащий основные технические характеристики оборудования, а также данные о проведенных ремонтах;

      15) эксплуатационная документация – документация (часть общей конструкторской или проектной документации), которая поставляется заводом-изготовителем вместе с оборудованием (например, паспорт, техническое описание, руководство по эксплуатации, инструкция по монтажу и т.д.);

      16) экспертное заключение – оценка соответствия (или несоответствия) объекта экспертизы предъявляемым к нему требованиям промышленной безопасности и действующих нормативно правовых актов, результатом которой является экспертное заключение;

      17) экспертное обследование – получение информации о реальном техническом состоянии объекта, наличии в нем повреждений, выявлении причин и механизмов их возникновения и развития;

      18) сертификация – подтверждение соответствия третьей стороной, относящейся к продукции, процессам, системам или персоналу;

      19) испытательная лаборатория (ИЛ) – установленным образом признанная организация для проведения испытания и других видов с использованием измерительных приборов на основе: разрушающих, неразрушающих, аналитических методов контроля;

      20) технологическая карта/программа обследования – унифицированный документ, предназначенный для работников предприятия, занятых на ремонте или обслуживании производственного оборудования. Карта/программа содержит список необходимого оборудования, инструментов и комплектов средств индивидуальной защиты, перечень инструкций по охране труда. В ней указаны последовательность, периодичность и правила выполнения операций, разновидности и количество расходных материалов, нормы времени, материальные затраты, а также нормативные документы, используемые при оценке качества работы;

      21) технологический регламент – внутренний нормативный документ предприятия, устанавливающий последовательность и методы ведения работ, требования и меры по обеспечению безопасности выполняемых видов работ;

      22) техническое освидетельствование – комплекс мероприятий, предусматривающий проведение наружного осмотра, внутреннего осмотра поверхностей технологического оборудования, с применением методов неразрушающего контроля, гидравлическое или пневматическое испытание, обеспечивающих надежность и механическую целостность оборудования, на протяжении срока службы, указанного изготовителем в паспорте, с целью определения технического состояния, возможности безопасной эксплуатации оборудования, либо проведения мониторинга при условии наличия у владельца оборудования, методик и инструментов, обеспечивающих надежность и механическую целостность оборудования с учетом оценки факторов риска проводимых на основании СТ РК "Промышленность нефтяная и газовая. Техническое освидетельствование с учетом факторов риска";

      23) техническое диагностирование – комплекс организационных и инженерно-технических мероприятий, предназначенных для определения технического состояния оборудования с целью определения возможности дальнейшей безопасной эксплуатации;

      24) обычаи делового оборота – сложившиеся и широко применяемые в области гражданско-правовых отношений правила поведения, не противоречащие применимому праву независимо от того, зафиксированы ли они в каком-либо документе.

      3. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие сокращения:

      1) НК – Неразрушающий контроль;

      2) МСКО – Международная стандартная классификация образования;

      3) ЕТКС – Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих;

      4) КС – Квалификационный справочник;

      5) НТД – Нормативно-техническая документация;

      6) НПА – Нормативно-правовые акты;

      7) ОРК – Отраслевая рамка квалификаций;

      8) ИЛ – Испытательная лаборатория;

      9) ОКЭД – Общий классификатор видов экономической деятельности.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

      4. Название профессионального стандарта: Экспертиза промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением

      5. Код профессионального стандарта: M085

      6. Указание секции, раздела, группы, класса и подкласса согласно ОКЭД:

      M Профессиональная, научная и техническая деятельность

      74 Прочая профессиональная, научная и техническая деятельность

      74.9 Прочая профессиональная, научная и техническая деятельность, не включенная в другие группировки

      74.90 Прочая профессиональная, научная и техническая деятельность, не включенная в другие группировки

      74.90.9 Иная профессиональная, научная и техническая деятельность, не включенная в другие группировки

      7. Краткое описание профессионального стандарта: Профессиональный стандарт устанавливает требования к формированию образовательных программ, в том числе обучения специалистов, оказывающих услуги в сфере экспертизы промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением, а также признания их профессиональной квалификации.

      8. Перечень карточек профессий:

      1) Эксперт в сфере промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением - 7 уровень ОРК

      2) Специалист по обследованию оборудования, работающего под давлением - 5 уровень ОРК

      3) Специалист по освидетельствованию оборудования, работающего под давлением - 6 уровень ОРК.

Глава 3. Карточки профессий

9. Карточка профессии "Эксперт в сфере промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением":

Код группы:

2141-9

Код наименования занятия:

-

Наименование профессии:

Эксперт в сфере промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением

Уровень квалификации по ОРК:

7

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
Инженер по наладке и испытаниям

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
-

Специальность:
-

Квалификация:
-

Уровень образования:
послевузовское образование (магистратура, резидентура)

Специальность:
Инженерия и инженерное дело

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

опыт работы не менее 5 лет на предприятиях деятельность, которых связана (непосредственно) с эксплуатацией опасных технических устройств: оборудования, работающего под давлением.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Прохождение подготовки, переподготовки специалистов по вопросам промышленной безопасности и получения удостоверения о промышленной безопасности в соответствии со статьей 79 ЗРК "О гражданской защите".

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Оказание профессиональных услуг по экспертизе безопасности оборудования работающего под давлением на соответствие требованиям законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Проведение экспертизы с целью планового обследования и продления срока службы оборудования, работающего под давлением.
2. Проведение экспертизы для получения разрешения на применение оборудования и материалов для оборудования, работающего под давлением.
3. Проведение согласований методов сварки, местной термообработки, составление дубликатов паспортов.

Дополнительные трудовые функции:

1. Соблюдение требований безопасности и охраны труда, производственной санитарии и пожарной безопасности.

Трудовая функция 1:
Проведение экспертизы с целью планового обследования и продления срока службы оборудования, работающего под давлением.



Навык 1:
Анализ материалов по результатам обследования и технического освидетельствования.

Умения:
1. Определять степень опасности дефектов, выявленных при обследовании и техническом освидетельствовании оборудования, работающего под давлением.
2. Выполнять расчетно-аналитические процедуры оценки и прогнозирования технического состояния оборудования, работающего под давлением.
3. Разрабатывать методики проведения обследования и организации мониторинга объекта.
4. Руководить работами по проведению обследования и освидетельствования.

Знания:
1. Требований НПА Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением.
2. Методических рекомендации по проведению экспертизы промышленной безопасности.
3 Методов НК на III уровне квалификаций.
4. Принципов расчетно-аналитических процедур оценки и прогнозирования технического состояния оборудования работающего под давлением.
5. Современных технологий проведения обследования объектов на предмет промышленной безопасности.
6. Программ для расчетов ЛИРА, Mathcad, Autodesk, AutoCad и других CAD программ.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Подготовка экспертного заключения.

Умения:
1. Оформлять экспертное заключение.
2. Согласовывать экспертное заключение с владельцем оборудования, работающего под давлением.
3. Обосновать результаты обследования с применением действующих международных и национальных стандартов.
4. Применять национальные и (или) межгосударственные стандарты в области НК.

Знания:
1. Требований законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением.
2. Методических рекомендаций по проведению экспертизы промышленной безопасности.
3. НПА Республики Казахстан в области промышленной безопасности и зарубежных стран.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 3:
Анализ эксплуатационной, проектной и ремонтной документации обследуемого оборудования.

Умения:
1. Читать и интерпретировать материалы эксплуатационной, проектной и ремонтной документации на оборудование, работающее под давлением.
2. Использовать в работе нормативные правовые акты в области промышленной безопасности.
3. Применять национальные и (или) межгосударственные стандарты для НК.

Знания:
1. Требования НПА Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением.
2. Методических рекомендаций по проведению экспертизы промышленной безопасности.
3. Законодательства в области технического регулирования.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 2:
Проведение экспертизы для получения разрешения на применение оборудования и материалов для оборудования, работающего под давлением.



Навык 1:
Анализ технических характеристик.

Умения:
1. Анализировать и сопоставлять с аналогами оборудование, работающее под давлением, ранее получивших разрешение на применение на аналогичных объектах.
2. Запрашивать и находить необходимую для экспертизы информацию через официальные источники.
3. Анализировать фактическое состояние действующего оборудования.

Знания:
1. Требования НПА Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением.
2. Методические рекомендации по проведению экспертизы промышленной безопасности.
3. Основные технические характеристики оборудования, работающего под давлением.
4. Основные технологии, применяемые при эксплуатации оборудования работающего под давлением.
5. Требований к организации и порядку проведения обследования технического состояния оборудования, работающего под давлением.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Фактическое ознакомление с оборудованием, работающим под давлением.

Умения:
1. Определять вредные и опасные производственные факторы, возникающие при эксплуатации оборудования работающего под давлением, их предельные значения.
2. Определять предельные значения вредных и опасных производственных факторов нормативным значениям, действующим в Республике Казахстан.
3. Применять технические меры, обеспечивающих доведение значений вредных и опасных производственных факторов до допустимых параметров, уровень их надежности.

Знания:
1. Требования НПА Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением.
2. Методические рекомендации по проведению экспертизы промышленной безопасности.
3. Процедуры анализа, оценки и прогнозирования технического состояния оборудования, работающего под давлением.
4. Требования к организации и порядку проведения обследования технического состояния оборудования, работающего под давлением.
5. Программ для расчетов ЛИРА, Mathcad, Autodesk, AutoCad и других CAD программ.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 3:
Анализ материалов, применяемых для изготовления и ремонта сосудов, работающих под давлением.

Умения:
1. Анализировать результаты проведенных испытаний и сертификации образцов материалов, применяемых для изготовления и ремонта сосудов, работающих под давлением.
2. Применять международные и национальные стандарты.
3. Подбирать материалы для изготовления и ремонта оборудования в соответствии с конструкторской документацией.

Знания:
1. Правила обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением и инструкций в области промышленной безопасности.
2. Закон Республики Казахстан "Об обеспечении единства измерений".
3. Знание технологического процесса по эксплуатации оборудования.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 3:
Проведение согласований методов сварки, местной термообработки, составление дубликатов паспортов.



Навык 1:
Анализировать и сопоставлять исходную информацию для оформления документов.

Умения:
1. Разбираться в методах и материалах сварочного процесса на уровне специалиста по сварке.
2. Определять способы и методы термообработки на уровне квалификации.
3. Составлять паспорта на оборудование, работающее под давлением.

Знания:
1. Проектно-конструкторская документация оборудования, которая содержит технологии сварки металлов, применение присадочных материалов, виды и объемы контроля, предварительной термической обработки.
2. Конструкторская документация на изделие, подвергаемое термообработке.
3. Требований к оформлению дубликатов оборудования, работающего под давлением.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Готовить и согласовывать методы сварки для конкретного типа оборудования и материалов.

Умения:
1. Подбирать подходящие методы сварки для конкретного типа оборудования и материалов.
2. Документировать все согласованные параметры термообработки и соответствие применяемых технологий стандартам.
3. Проводить тестирование и контроль качества сварных соединений.
4. Согласовывать методы сварки с соответствующими службами.

Знания:
1. Проектно-конструкторской документация оборудования, которая содержит технологии сварки металлов, применение присадочных материалов, виды и объемы контроля, предварительной термической обработки.
2. Свойств материалов, оборудования и сварочных технологий.
3. Требований к оформлению дубликатов паспортов оборудования, работающего под давлением.

Возможность признания навыка:

не требуется

Дополнительная трудовая функция 1:
Соблюдение требований безопасности и охраны труда, производственной санитарии и пожарной безопасности.



Навык 1:
Организация безопасного проведения работ.

Умения:
1. Применять требования безопасности и охраны труда, производственной санитарии и требований пожарной безопасности на практике.
2. Оказывать первую помощь пострадавшим при различных обстоятельствах.
3. Информировать о проведении работ работников владельца и третьих лиц.
4. Утилизировать расходные материалы и продукты проведения работ, согласно требованиям НПА Республики Казахстан.

Знания:
1. Требований НПА Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением на уровне сертификации.
2. Оказания первой помощи пострадавшим при различных обстоятельствах.
3. Требований обеспечения безопасности и охраны труда, производственной санитарии и пожарной безопасности, установленные на объекте.
4. Требований обеспечения радиационной безопасности на уровне сертификации (при необходимости).

Возможность признания навыка:

не требуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Умение быстро принимать решения
Умение работать в команде
Аналитическое мышление
Устные коммуникативные навыки
Логическое мышление

Список технических регламентов и национальных стандартов:

1. ТР ТС 010/2011 "О безопасности машин и оборудования" от 18 октября 2011г. № 823. 2. ТР ТС 032/2013 "О безопасности оборудования, работающего под избыточным давлением" от 2 июля 2013 года № 41. 3. ISO 9712:2021 "Неразрушающий контроль. Квалификация и сертификация персонала по неразрушающему контролю". 4. ISO 18490, Non-destructive testing - Evaluation of vision acuity of NDT personnel (Неразрушающий контроль. Оценка остроты зрения специалистов неразрушающего контроля) 5. ГОСТ 2.601-2013 "Эксплуатационная документация". 6. СТ РК ISO 9712-2023 "Контроль неразрушающий. Квалификация и сертификация персонала по неразрушающему контролю" 7. ГОСТ 14249-89 "Сосуды и аппараты. Нормы расчетов на прочность". 8. СТ РК 1357-2005 "Сосуды, работающие под давлением. Основные требования к конструкции". 9. СТ РК 1358-2005 "Сосуды, работающие под давлением. Требования к сварке сталей". 10. ГОСТ 34233.1-2017 Сосуды и аппараты. Нормы и методы расчета на прочность. Общие требования". 11. ГОСТ 34233.2-2017 "Сосуды и аппараты. Нормы и методы расчета на прочность. Расчет цилиндрических и конических обечаек, выпуклых и плоских днищ и крышек". 12. ГОСТ 34233.4-2017 "Сосуды и аппараты. Нормы и методы расчета на прочность. Расчет на прочность и герметичность фланцевых соединений". 13. ГОСТ 34233.5-2017 "Сосуды и аппараты. Нормы и методы расчета на прочность. Расчет обечаек и днищ от воздействия опорных нагрузок". 14. ГОСТ 34233.6-2017 "Сосуды и аппараты. Нормы и методы расчета на прочность. Расчет на прочность при малоцикловых нагрузках". 15. ГОСТ 34233.7-2017 "Сосуды и аппараты. Нормы и методы расчета на прочность. Теплообменные аппараты". 16. ГОСТ 34233.8-2017 "Сосуды и аппараты. Нормы и методы расчета на прочность. Сосуды и аппараты с рубашками". 17. ГОСТ 34233.11-2017 "Сосуды и аппараты. Нормы и методы расчета на прочность. Метод расчета на прочность обечаек и днищ с учетом смещения кромок сварных соединений, угловатости и некруглости обечаек". 18. ГОСТ 34347-2017 "Сосуды и аппараты стальные сварные. Общие технические условия". 19. ГОСТ 2.601-2013 "Единая система конструкторской документации. Эксплуатационные документы". 20. ГОСТ 20911-89 "Техническая диагностика. Термины и определения".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

6

Специалист по освидетельствованию оборудования, работающего под давлением

10. Карточка профессии "Специалист по обследованию оборудования, работающего под давлением":

Код группы:

3112-9

Код наименования занятия:

-

Наименование профессии:

Специалист по обследованию оборудования, работающего под давлением

Уровень квалификации по ОРК:

5

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
Техник по наладке и испытаниям

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
послесреднее образование (прикладной бакалавриат)

Специальность:
Техническое обслуживание, ремонт и эксплуатация электромеханического оборудования (по видам и отраслям)

Квалификация:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Техническое обслуживание, ремонт и эксплуатация электромеханического оборудования (по видам и отраслям)

Квалификация:

Требования к опыту работы:

Для прикаладного бакалавриата: без опыта работы; Для технического и профессионального образование: опыт работы не менее 3 лет на предприятиях деятельность, которых связана (непосредственно) с эксплуатацией опасных технических устройств: оборудования, работающего под давлением.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Прохождение подготовки, переподготовки специалистов по вопросам промышленной безопасности и получения удостоверения о промышленной безопасности в соответствии со статьей 79 ЗРК "О гражданской защите"

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Оказание профессиональных услуг по проведению обследования оборудования работающего под давлением на предмет соблюдения и соответствия требованиям нормативно-правовых актов Республики Казахстан в области промышленной безопасности, национальных стандартов и (или) международных стандартов.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Оформление акта приемки – передачи эксплуатационной и технической документации и оборудования, работающего под давлением.
2. Контроль за подготовкой проведения обследования и определенных зон оборудования в объеме и качестве согласно программе обследования.
3. Обследование конструктивных элементов, опасных технических устройств согласно Технологической карты/программы обследования.
4. Механические испытания оборудования, работающего под давлением.
5. Оформление статистических данных по итогам проведенного обследования.

Дополнительные трудовые функции:

1. Соблюдение требований безопасности и охраны труда, производственной санитарии и пожарной безопасности.

Трудовая функция 1:
Оформление акта приемки – передачи эксплуатационной и технической документации и оборудования, работающего под давлением.



Навык 1:
Взаимодействие с ответственными лицами по обеспечению требований в области промышленной безопасности.

Умения:
1. Читать и понимать техническую и эксплуатационную документацию оборудования, работающего под давлением.
2. Оформлять акты приемки - передачи документации.
3. Взаимодействовать со службой производственного контроля.
4. Применять распорядительные документы по организации хранения и ведению технической (технологической и эксплуатационной) документации на оборудование под давлением, организация учета оборудования под давлением и учета его освидетельствований.

Знания:
1. Основные конструктивные и технологические решения при эксплуатации оборудования, работающего под давлением.
2. Виды, назначение, устройств, привила эксплуатации, технические, основные конструктивные особенности и характеристики устройств безопасности.
3. Правила обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением.
4. Правовых актов в области промышленной безопасности по проведению обследования сосудов, работающих под давлением с истекшим сроком службы с целью определения возможности их дальнейшей эксплуатации,
технического освидетельствования трубопроводов пара и горячей воды.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Подготовка объекта к экспертизе.

Умения:
1. Читать и понимать техническую и эксплуатационную документацию оборудования, работающего под давлением.
2. Разрабатывать технологический регламент.
3. Определять объем и методы обследования

Знания:
1. Правовых актов в области промышленной безопасности по проведению обследования сосудов, работающих под давлением с истекшим сроком службы с целью определения возможности их дальнейшей эксплуатации.
2. Действующих национальных, международных стандартов по обследованию объекта и методику проведения.
3. Международного опыта применения процесса обследования объекта.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 2:
Контроль за подготовкой проведения обследования и определенных зон оборудования в объеме и качестве согласно программе обследования.



Навык 1:
Зачистка участка для проведения обследования.

Умения:
1. Подготовливать объект для работы ИЛ НК.
2. Использовать технологические карт/программы обследования и национальных и (или) межгосударственных стандартов на применяемые методы НК.
3. Анализировать эксплуатационную и техническую документацию с целью детального ознакомления с конструкцией, особенностями изготовления, характером и конкретными условиями работы сосуда, а также предварительной оценки его технического состояния на протяжении всего срока эксплуатации.
4. Применять необходимые измерительные инструменты для контроля.
5. Оформлять акты приемки - передачи документации.

Знания:
1. Физические методы обследования НК.
2. Требования к подготовке поверхности объекта контроля.
3. Инструкции по проведению обследования оборудования, работающего под давлением.
4. Правила устройства электроустановок.
5. Правила техники безопасности при эксплуатации электроустановок потребителей (в объеме II группы допуска).
6. Правила по обеспечению безопасности и охраны труда при работе на высоте.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Согласовать с владельцем условия проведения испытательных работ.

Умения:
1. Согласовывать с владельцем объекта, условия проведения испытательных работ.
2. Применять необходимые средства и оборудование для проведения испытаний.
3. Читать и понимать техническую и эксплуатационную документацию оборудований, работающих под давлением.
4. Оформлять акты приемки-передачи документации.

Знания:
1. Методы НК на I уровне квалификаций.
2. Условия системы обеспечения безопасности и охраны труда на объекте, в том числе при работе на высоте.
3. Законодательные и нормативно правовые акты в области промышленной безопасности.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 3:
Обследование конструктивных элементов, опасных технических устройств согласно Технологической карты/программы обследования.



Навык 1:
Организация работы ИЛ НК.

Умения:
1. Подбирать оборудование НК для проведения обследования.
2. Проводить внешний осмотр, измерения параметров сварных соединений с целью выявления в них, возможных наружных дефектов, согласно Технологической карты/программы обследования и (или) национальных и (или) межгосударственных стандартов на применяемые виды НК.
3. Подбирать сварочные материалы, применяемые для сварки стальных конструкций оборудования, работающего под давлением.
4. Использовать в работе НТД.

Знания:
1. Методы НК на I уровне квалификации.
2. Технические особенности обследуемых объектов.
3. Спецификаций расходных материалов.
4. Правила обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением и инструкций.
5. Правила обеспечения безопасности и охраны труда при работе на высоте.
6. Требования к организации порядка проведения обследования технического состояния оборудования, работающего под давлением.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Контроль за деятельностью ИЛ.

Умения:
1. Разрабатывать процесса обследования.
2. Обеспечивать безопасность и охрану труда производственного процесса за счет упорядочивания действий персонала.
3. Применять национальные и (или) межгосударственные стандарты по проведения контроля деятельности аттестованных органов по подтверждению соответствия и испытательных лабораторий (центров).

Знания:
1. Правила обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением.
2. Технологических карт/программ обследования.
3. Требований к организации порядку проведения обследования технического состояния оборудования, работающего под давлением.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 4:
Механические испытания оборудования, работающего под давлением.



Навык 1:
Подготовка образцов для механических испытаний.

Умения:
1. Подбирать образцы для проведения механических испытаний.
2. Подготавливать место механического испытания
3. Применять технологические карты/программы обследования и (или) национальные и (или) межгосударственные стандарты для НК.

Знания:
1. Правила обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением и инструкций в области промышленной безопасности.
2. Требования национальных и (или) межгосударственных стандартов по проведению механических испытаний.
3. Законодательства в области технического регулирования.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Проведение механических испытаний.

Умения:
1. Оценивать механические свойства сварочного соединения при проведении испытаний образцов.
2. Проводить механические испытания с выдачей заключения.
3. Применять Технологические карты/программы обследования и (или) национальные и (или) межгосударственные стандарты для НК.

Знания:
1. Основы материаловедения.
2. Правила обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением и инструкций в области промышленной безопасности.
3. Требования национальных и (или) межгосударственных стандартов по проведению механических испытаний.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 5:
Оформление статистических данных по итогам проведенного обследования.



Навык 1:
Оформление протоколов испытаний.

Умения:
1. Оформлять протокола испытаний ИЛ НК.
2. Оформлять протокола механических испытаний.
3. Применять технологические карты/программы обследования и (или) национальные и (или) межгосударственные стандарты для НК.

Знания:
1. Требования к оформлению результатов испытаний ИЛ.
2. Правила обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением и инструкций в области промышленной безопасности.
3. Требования национальных и (или) межгосударственных стандартов по проведению механических испытаний.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Регистрация результатов обследования.

Умения:
1. Работать с базой данных, по результатам обследований проводимой ИЛ.
2. Проводить расчеты с применением программного обеспечения.
3. Применять руководящие документы по обследованию.
4. Оформлять статистические данные по итогам проведенного обследования.

Знания:
1. Закон Республики Казахстан "Об обеспечении единства измерений".
2. Программы для расчетов ЛИРА, Mathcad, Autodesk, AutoCad и других CAD программ.
3. Требования национальных и (или) межгосударственных стандартов по проведению механических испытаний.

Возможность признания навыка:

не требуется

Дополнительная трудовая функция 1:
Соблюдение требований безопасности и охраны труда, производственной санитарии и пожарной безопасности.



Навык 1:
Организация безопасного проведения работ.

Умения:
1. Применять требования безопасности и охраны труда, производственной санитарии и требований пожарной безопасности на практике.
2. Оказывать первую помощь пострадавшим при различных обстоятельствах.
3. Информировать о проведении работ работников владельца и третьих лиц.
4. Утилизировать расходные материалы и продукты проведения работ, согласно требованиям НПА Республики Казахстан.

Знания:
1. Требования НПА Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением на уровне сертификации.
2. Основы оказания первой медицинской помощи.
3. Требования обеспечения безопасности и охраны труда (при необходимости при работе на высоте), производственной санитарии и по пожарной безопасности, установленные на объекте.
4. Требования обеспечения радиационной безопасности на уровне сертификации.

Возможность признания навыка:

не требуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Умение работать в команде
Концентрация и управление вниманием
Поиск и анализ информации
Способность к обучению и самообучению
Структурированное решение проблем

Список технических регламентов и национальных стандартов:

1. ТР ТС 010/2011 "О безопасности машин и оборудования" от 18 октября 2011г. № 823. 2. ТР ТС 032/2013 "О безопасности оборудования, работающего под избыточным давлением" от 2 июля 2013 года № 41. 3. ISO 9712:2021 "Неразрушающий контроль. Квалификация и сертификация персонала по неразрушающему контролю". 4. ISO 18490, Non-destructive testing - Evaluation of vision acuity of NDT personnel (Неразрушающий контроль. Оценка остроты зрения специалистов неразрушающего контроля) 5. ГОСТ 2.601-2013 "Эксплуатационная документация". 6. СТ РК ISO 9712-2023 "Контроль неразрушающий. Квалификация и сертификация персонала по неразрушающему контролю" 7. ГОСТ 14249-89 "Сосуды и аппараты. Нормы расчетов на прочность". 8. СТ РК 1357-2005 "Сосуды, работающие под давлением. Основные требования к конструкции". 9. СТ РК 1358-2005 "Сосуды, работающие под давлением. Требования к сварке сталей". 10. ГОСТ 34233.1-2017 Сосуды и аппараты. Нормы и методы расчета на прочность. Общие требования". 11. ГОСТ 34233.2-2017 "Сосуды и аппараты. Нормы и методы расчета на прочность. Расчет цилиндрических и конических обечаек, выпуклых и плоских днищ и крышек". 12. ГОСТ 34233.4-2017 "Сосуды и аппараты. Нормы и методы расчета на прочность. Расчет на прочность и герметичность фланцевых соединений". 13. ГОСТ 34233.5-2017 "Сосуды и аппараты. Нормы и методы расчета на прочность. Расчет обечаек и днищ от воздействия опорных нагрузок". 14. ГОСТ 34233.6-2017 "Сосуды и аппараты. Нормы и методы расчета на прочность. Расчет на прочность при малоцикловых нагрузках". 15. ГОСТ 34233.7-2017 "Сосуды и аппараты. Нормы и методы расчета на прочность. Теплообменные аппараты". 16. ГОСТ 34233.8-2017 "Сосуды и аппараты. Нормы и методы расчета на прочность. Сосуды и аппараты с рубашками". 17. ГОСТ 34233.11-2017 "Сосуды и аппараты. Нормы и методы расчета на прочность. Метод расчета на прочность обечаек и днищ с учетом смещения кромок сварных соединений, угловатости и некруглости обечаек". 18. ГОСТ 34347-2017 "Сосуды и аппараты стальные сварные. Общие технические условия". 19. ГОСТ 2.601-2013 "Единая система конструкторской документации. Эксплуатационные документы". 20. ГОСТ 20911-89 "Техническая диагностика. Термины и определения".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

6

Специалист по освидетельствованию оборудования, работающего под давлением

11. Карточка профессии "Специалист по освидетельствованию оборудования, работающего под давлением":

Код группы:

2141-9

Код наименования занятия:

-

Наименование профессии:

Специалист по освидетельствованию оборудования, работающего под давлением

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
Инженер по наладке и испытаниям

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Инженерия и инженерное дело

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

опыт работы не менее 3 лет на предприятиях деятельность, которых связана (непосредственно) с эксплуатацией опасных технических устройств: оборудования, работающего под давлением.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Прохождение подготовки, переподготовки специалистов по вопросам промышленной безопасности и получения удостоверения о промышленной безопасности в соответствии со статьей 79 ЗРК "О гражданской защите"

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Оказание профессиональных услуг по проведению технического освидетельствования оборудования работающего под давлением на предмет соблюдения требований законодательства Республики Казахстан и нормативно-правовых актов в сфере промышленной безопасности, международных и (или) национальных стандартов.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Проведение анализа технических и эксплуатационных документов на оборудование, работающее под давлением.
2. Разработка программы обследования и освидетельствования оборудования, работающего под давлением.
3. Руководство проведением обследования ИЛ НК.
4. Руководство проведением экспертного технического диагностирования оборудования, работающего под давлением.
5. Обработка статистических данных по результатам проведения обследования.
6. Техническое освидетельствование сосудов, цистерн, баллонов, бочек, котлов и трубопроводов пара и горячей воды.

Дополнительные трудовые функции:

1. Соблюдение требований безопасности и охраны труда, производственной санитарии и пожарной безопасности.

Трудовая функция 1:
Проведение анализа технических и эксплуатационных документов на оборудование, работающее под давлением.



Навык 1:
Сопоставление результатов Актов проверки технического состояния с Технологическим регламентом на оборудование.

Умения:
1. Давать оценку технической и эксплуатационной документации оборудования, работающего под давлением.
2. Оценивать дальнейший ресурс по результатам обследования.
3. Составлять программу с учетом технического состояния оборудования о целесообразности дальнейшей эксплуатации оборудования.
4. Применять Технологические карты/программы обследования и (или) национальные и (или) межгосударственные стандарты для НК.

Знания:
1. Технологический процесс эксплуатации оборудования, работающего под давлением (руководство по эксплуатации изготовителя).
2. Правила обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением.
3. Технический регламент "О безопасности оборудования, работающего под избыточным давлением".

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Мониторинг периодичности проведения технического освидетельствования и его результатов.

Умения:
1. Определять своевременность и полноту проведения технического освидетельствования.
2. Анализировать достоверность результатов, зафиксированных в паспортах оборудования, работающего под давлением.
3. Определять состояние оборудования по результатам обследования.
4. Взаимодействовать с производственным контролем предприятия.

Знания:
1. Требования НПА Республики Казахстан в области промышленной безопасности.
2. Требования к организации и порядку проведения обследования технического состояния оборудования.
3. Закон Республики Казахстан "Об обеспечении единства измерений".

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 2:
Разработка программы обследования и освидетельствования оборудования, работающего под давлением.



Навык 1:
Анализ технологического регламента.

Умения:
1. Разрабатывать технологическую карту/программу обследования и освидетельствования оборудования, работающего под давлением, на основе Технологического регламента.
2. Определять типы и особенности измерительных приборов.
3. Анализировать риски при дальнейшей эксплуатации.

Знания:
1. Технологического процесса эксплуатации оборудования, работающего под давлением (руководство по эксплуатации изготовителя).
2. Правила обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением и инструкций в области промышленной безопасности.
3. Закон Республики Казахстан "Об обеспечении единства измерений".

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Постановка задач и выбор методов дополнительного обследования оборудования, работающего под давлением.

Умения:
1. Определять объем, методы и качество обследования оборудования, работающего под давлением.
2. Разрабатывать технологическую карту/программу обследования и освидетельствования оборудования, работающего под давлением, на основе Технологического регламента.
3. Применять национальные и (или) межгосударственные стандарты для НК.

Знания:
1. Правила обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением и технологических регламентов в области промышленной безопасности.
2. Методы НК на II, уровень квалификации.
3. Требования к организации и порядку проведения обследования технического состояния и освидетельствования, оборудования, работающего под давлением

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 3:
Руководство проведением обследования ИЛ НК.



Навык 1:
Согласовать оборудование и расходные материалы НК.

Умения:
1. Подбирать оборудование и расходные материалы НК.
2. Формировать сравнительную таблицу характеристик оборудования и расходных материалов НК для проведения обследования объекта.
3. Взаимодействовать с производственным контролем.

Знания:
1. Закон Республики Казахстан "Об обеспечении единства измерений".
2. Рынок оборудования и расходных материалов НК.
3. Требования к организации и порядку проведения обследования технического состояния оборудования, работающего под давлением.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Оценить возможности ИЛ НК.

Умения:
1. Применять методы НК, используемые при обследовании оборудования, работающего под давлением.
2. Проводить переквалификацию персонала ИЛ НК.
3. Организовать ведение и хранение документации, источников ионизирующих излучений.
4. Оценивать риск-менеджмент испытательной лаборатории.

Знания:
1. Требования по разработке программы обследования/технологической карты.
2. Знание методов НК на II уровне квалификаций.
3. Требования к организации и порядку проведения обследования технического состояния оборудования, работающего под давлением.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 3:
Организовать контроль за деятельностью ИЛ НК.

Умения:
1. Разрабатывать графики выполнения работ.
2. Соблюдать требования обеспечения техники безопасности и охраны труда.
3. Анализировать этапы получения лабораторий заявок на проведение испытаний, исследований или измерений до составления и выдачи документов.
4. Вести контроль за исполнением планов лаборатории.
5. Организовывать подготовку и переаттестацию персонала.

Знания:
1. Требования НПА Республики Казахстан в области промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением.
2. Методы НК на II уровень квалификации.
3. Требований к организации и порядку проведения обследования технического состояния оборудования, работающего под давлением.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 4:
Руководство проведением экспертного технического диагностирования оборудования, работающего под давлением.



Навык 1:
Определить методы проведения технического диагностирования.

Умения:
1. Анализировать проектную, исполнительную и эксплуатационную документацию на оборудование, работающее под давлением.
2. Определить основные параметры проведения испытаний по результатам ознакомления с документацией.
3. Читать и понимать техническую документацию и эксплуатационную документацию.

Знания:
1. Требований НПА Республики Казахстан в области промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением.
2. Нормативных правовых актов в области проведения технического диагностирования.
3. Применять национальные и (или) межгосударственные стандарты для НК.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Контроль за соблюдением процедуры освидетельствования и экспертного технического диагностирования.

Умения:
1. Подготовить объект к проведению технического освидетельствования.
2. Обеспечить технику безопасности и охраны труда при проведении работ на объекте во время проведения освидетельствования и экспертного технического диагностирования.
3. Определять правильность установки оборудования, применяемые для технического освидетельствования и проведения системы диагностирования.

Знания:
1. Технологической конструкции и физических параметров обследуемого объекта.
2. Методы проведения технического освидетельствования и технического диагностирования.
3. Требований НПА Республики Казахстан в области промышленной безопасности при эксплуатации оборудования работающего под давлением.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 5:
Обработка статистических данных по результатам проведения обследования.



Навык 1:
Расчет оценки остаточного ресурса.

Умения:
1. Работать с программным обеспечением.
2. Применять полученные статистические данные для определения оценки остаточного ресурса обследуемого объекта.
3. Использовать в работе НПА.

Знания:
1. Программ для расчета ЛИРА, Mathcad, Autodesk, AutoCad и других CAD программ.
2. Требований национальных и (или) межгосударственных стандартов по проведению расчета на прочность.
3. Законодательства в области технического регулирования.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Оформление Акта освидетельствования.

Умения:
1. Заполнять отчетные таблицы Акта обследования.
2. Согласовывать Акты обследования с Заказчиком.
3. Обосновывать результаты обследования и технического освидетельствования.
4. Взаимодействовать с производственным контролем.
5. Оформлять акты приемки - передачи документации.

Знания:
1. Требований НПА Республики Казахстан в области промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением.
2. Обычаи делового оборота.
3. Ведения технической документации.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 6:
Техническое освидетельствование сосудов, цистерн, баллонов, бочек, котлов и трубопроводов пара и горячей воды.



Навык 1:
Техническое освидетельствование сосудов, цистерн, баллонов, бочек, котлов и трубопроводов пара и горячей воды.

Умения:
1. Проводить техническое освидетельствование сосудов, цистерн, баллонов, бочек, котлов и трубопроводов пара и горячей воды на ремонтно-испытательных пунктах изготовителей, наполнительных станциях и на предприятиях владельца.
2. Взаимодействовать с инспекторами по государственному контролю и надзору в области промышленной безопасности.
3. Применять необходимого оборудования для проведения технического освидетельствования.

Знания:
1. Требования НПА Республики Казахстан в области промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением.
2. Основы законодательства Республики Казахстан об административных правонарушениях.
3. Законодательства в области технического регулирования.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Подготовка объекта к техническому освидетельствованию.

Умения:
1. Подготовить объект к техническому освидетельствованию.
2. Применять необходимое оборудование для проведения технического освидетельствования.
3. Применять технологический регламент в процессе технического освидетельствования.

Знания:
1. Требования НПА Республики Казахстан в области промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением.
2. Технологического регламента работы оборудования.
3. Законодательства в области технического регулирования.

Возможность признания навыка:

не требуется

Дополнительная трудовая функция 1:
Соблюдение требований безопасности и охраны труда, производственной санитарии и пожарной безопасности.



Навык 1:
Организация безопасного проведения работ.

Умения:
1. Применять требования безопасности и охраны труда, производственной санитарии и требований пожарной безопасности на практике.
2. Оказывать первую помощь пострадавшим при различных обстоятельствах.
3. Информировать о проведении работ работников владельца и третьих лиц.
4. Утилизировать расходные материалы и продукты проведения работ, согласно требованиям НПА Республики Казахстан.

Знания:
1. Требований НПА Республики Казахстан в области промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением на уровне сертификации.
2. Оказания первой помощи пострадавшим при различных обстоятельствах.
3. Требований обеспечения безопасности и охраны труда, производственной санитарии и требований пожарной безопасности, установленные на объектах.
4. Требований обеспечения радиационной безопасности на уровне сертификации (при необходимости).

Возможность признания навыка:

не требуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Умение быстро принимать решения
Умение работать в команде
Аналитическое мышление
Устные коммуникативные навыки
Логическое мышление

Список технических регламентов и национальных стандартов:

1. ТР ТС 010/2011 "О безопасности машин и оборудования" от 18 октября 2011г. № 823. 2. ТР ТС 032/2013 "О безопасности оборудования, работающего под избыточным давлением" от 2 июля 2013 года № 41. 3. ISO 9712:2021 "Неразрушающий контроль. Квалификация и сертификация персонала по неразрушающему контролю". 4. ISO 18490, Non-destructive testing - Evaluation of vision acuity of NDT personnel (Неразрушающий контроль. Оценка остроты зрения специалистов неразрушающего контроля) 5. ГОСТ 2.601-2013 "Эксплуатационная документация". 6. СТ РК ISO 9712-2023 "Контроль неразрушающий. Квалификация и сертификация персонала по неразрушающему контролю" 7. ГОСТ 14249-89 "Сосуды и аппараты. Нормы расчетов на прочность". 8. СТ РК 1357-2005 "Сосуды, работающие под давлением. Основные требования к конструкции". 9. СТ РК 1358-2005 "Сосуды, работающие под давлением. Требования к сварке сталей". 10. ГОСТ 34233.1-2017 Сосуды и аппараты. Нормы и методы расчета на прочность. Общие требования". 11. ГОСТ 34233.2-2017 "Сосуды и аппараты. Нормы и методы расчета на прочность. Расчет цилиндрических и конических обечаек, выпуклых и плоских днищ и крышек". 12. ГОСТ 34233.4-2017 "Сосуды и аппараты. Нормы и методы расчета на прочность. Расчет на прочность и герметичность фланцевых соединений". 13. ГОСТ 34233.5-2017 "Сосуды и аппараты. Нормы и методы расчета на прочность. Расчет обечаек и днищ от воздействия опорных нагрузок". 14. ГОСТ 34233.6-2017 "Сосуды и аппараты. Нормы и методы расчета на прочность. Расчет на прочность при малоцикловых нагрузках". 15. ГОСТ 34233.7-2017 "Сосуды и аппараты. Нормы и методы расчета на прочность. Теплообменные аппараты". 16. ГОСТ 34233.8-2017 "Сосуды и аппараты. Нормы и методы расчета на прочность. Сосуды и аппараты с рубашками". 17. ГОСТ 34233.11-2017 "Сосуды и аппараты. Нормы и методы расчета на прочность. Метод расчета на прочность обечаек и днищ с учетом смещения кромок сварных соединений, угловатости и некруглости обечаек". 18. ГОСТ 34347-2017 "Сосуды и аппараты стальные сварные. Общие технические условия". 19. ГОСТ 2.601-2013 "Единая система конструкторской документации. Эксплуатационные документы". 20. ГОСТ 20911-89 "Техническая диагностика. Термины и определения".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

5

Специалист по обследованию оборудования, работающего под давлением

7

Эксперт в сфере промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

      12. Наименование государственного органа: Министерство по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан.

      Исполнитель: Даулетов С.Т., +7 (717) 257 77 16, dauletov.s@kpb.emer.kz.

      13. Организации (предприятия) участвующие в разработке:

      Комитет промышленной безопасности МЧС РК;

      ОЮЛ "Независимая газовая ассоциация";

      ОЮЛ "Казахстанский регистр";

      СРО ОЮЛ "Казахстанский регистр";

      ТОО "BK Engineering Service";

      ОЮЛ "Ассоциация независимых экспертных организаций".

      Руководитель проекта: Искаков Нуржан Калдыбекович, + 7 (701) 734 5151, iskakov.n@kpb.emer.kz.

      14. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям: 8, 06.09.2024 г.

      15. Национальный орган по профессиональным квалификациям: 13.10.2025 г.

      16. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен": -

      17. Номер версии и год выпуска: версия 2, 2025 г.

      18. Дата ориентировочного пересмотра: 01.11.2028 г.

  приложение 9
к приказу Министра
по чрезвычайным ситуациям
Республики Казахстан
от 20 ноября 2025 года № 493

Профессиональный стандарт: "Обеспечение промышленной безопасности при проведении сварки и (или) родственных процессов (пайки, наплавки, термической резки)"

Глава 1. Общие положения

      1. Область применения профессионального стандарта: Профессиональный стандарт "Обеспечение промышленной безопасности при проведении сварки и (или) родственных процессов (пайки, наплавки, термической резки)" разработан в соответствии со статьей 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях" и применяется для определения требований к навыкам, умения, знанием работников в организациях и предприятиях, определения требований к формированию образовательных программ, разработки квалификационных программ, формирования требований к обучению персонала на предприятиях.

      2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

      1) наплавка – нанесение слоя металла или сплава на поверхность изделия посредством сварки плавлением;

      2) знание – изученная и усвоенная информация, необходимая для выполнения действий в рамках профессиональной задачи;

      3) квалификация (персонала) – степень и уровень подготовленности к какому-либо виду деятельности, труда;

      4) квалификация (процедуры, оборудования) – подтверждение пригодности для предполагаемого использования;

      5) неразрушающий контроль (НК) – контроль надҰжности основных рабочих свойств и параметров оборудования, работающего под давлением или отдельных его элементов/узлов, не требующий выведения объекта этого оборудования из работы либо его демонтажа;

      6) навык – способность применять знания и умения, позволяющая выполнять профессиональную задачу целиком;

      7) сварка – процесс получения неразъҰмных соединений посредством установления межатомных связей между свариваемыми частями при их местном или общем нагреве, пластическом деформировании или совместном действии того и другого;

      8) карта технологических процессов сварки – документ, содержащий в краткой форме информацию о сварке конкретных или однотипных сварных соединений с указанием их характеристик, применяемого сварочного оборудования, параметров сборки, сварки и требований к контролю, позволяющий выполнить сварное соединение в соответствии с требованиями нормативной документации;

      9) профессиональная квалификация – степень профессиональной подготовки, характеризующая владение компетенциями, требуемыми для выполнения трудовых функций по профессии;

      10) профессиональный стандарт – письменный официальный документ, устанавливающий общие требования к знаниям, умениям, навыкам, опыту работы с учетом формального и (или) неформального, и (или) информального образования, уровню квалификации и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда в конкретной области профессиональной деятельности;

      11) компетенция – способность применять навыки, позволяющие выполнять одну или несколько профессиональных задач, составляющих трудовую функцию;

      12) профессия – род занятий, осуществляемый физическим лицом и требующий определенной квалификации для его выполнения;

      13) умение – способность физически и (или) умственно выполнять отдельные единичные действия в рамках профессиональной задачи;

      14) пайка – технологическая операция, применяемая для получения неразъҰмного соединения деталей из различных материалов путҰм введения между этими деталями расплавленного металла (припоя), имеющего более низкую температуру плавления, чем материал соединяемых деталей;

      15) сертификация – подтверждение соответствия третьей стороной, относящейся к продукции, процессам, системам или персоналу;

      16) испытательная лаборатория (ИЛ) – установленным образом признанная организация для проведения испытания и других видов с использованием измерительных приборов на основе: разрушающих, неразрушающих, аналитических методов контроля.

      3. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие сокращения:

      1) НК – Неразрушающий контроль;

      2) КС – Квалификационный справочник;

      3) МСКО – международная стандартная классификация образования;

      4) ЕТКС – единый тарифно – квалификационный справочник работ и профессий рабочих;

      5) ОРК – отраслевая рамка квалификаций;

      6) ИЛ – испытательная лаборатория;

      7) ОКЭД – общий классификатор экономической деятельности.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

      4. Название профессионального стандарта: Обеспечение промышленной безопасности при проведении сварки и (или) родственных процессов (пайки, наплавки, термической резки)

      5. Код профессионального стандарта: M086

      6. Указание секции, раздела, группы, класса и подкласса согласно ОКЭД:

      M Профессиональная, научная и техническая деятельность

      74 Прочая профессиональная, научная и техническая деятельность

      74.9 Прочая профессиональная, научная и техническая деятельность, не включенная в другие группировки

      74.90 Прочая профессиональная, научная и техническая деятельность, не включенная в другие группировки

      74.90.9 Иная профессиональная, научная и техническая деятельность, не включенная в другие группировки

      7. Краткое описание профессионального стандарта: Профессиональный стандарт устанавливает требования в области профессиональной компетенции специалистов при проведении сварки и (или) родственных процессов (пайки, наплавки, термической резки), в части знаний и навыков, которыми следует обладать и соответствовать требованиям действующих нормативно-правовых актов в области экспертизы промышленной безопасности.

      8. Перечень карточек профессий:

      1) Эксперт в сфере промышленной безопасности при проведении сварки и/или родственных процессов (пайки, наплавки, термической резки) - 7 уровень ОРК

      2) Специалист по обеспечению промышленной безопасности при проведении сварки и/или родственных процессов (пайка, наплавка, термической резки) - 6 уровень ОРК.

Глава 3. Карточки профессий

9. Карточка профессии "Эксперт в сфере промышленной безопасности при проведении сварки и/или родственных процессов (пайки, наплавки, термической резки)":

Код группы:

2149-3

Код наименования занятия:

-

Наименование профессии:

Эксперт в сфере промышленной безопасности при проведении сварки и/или родственных процессов (пайки, наплавки, термической резки)

Уровень квалификации по ОРК:

7

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
"Главный сварщик"

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
послевузовское образование (магистратура, резидентура)

Специальность:
Инженерия и инженерное дело

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

опыт работы не менее 5 лет на предприятиях деятельность, которых связана (непосредственно) сварочными работами.

Связь с неформальным и информальным образованием:

1. Прохождение подготовки, переподготовки специалистов по вопросам промышленной безопасности и получения удостоверения о промышленной безопасности в соответствии со статьей 79 ЗРК "О гражданской защите"; 2. Прохождение повышение квалификации согласно "Правил аттестации сварщиков и специалистов сварочного производства", утвержденных приказом исполняющего обязанности приказом Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан от 23 сентября 2021 года № 468 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 24533) и получение удостоверения; 3. Прохождение обучения на право обслуживания электроустановок согласно "Правил техники безопасности при эксплуатации электроустановок", утвержденных приказом Министра энергетики Республики Казахстан от 31 марта 2015 года № 253 и получения удостоверения (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 10907).

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Управление деятельностью по проведению инспекции до, вовремя и после сварки и родственных процессов с целью обеспечения промышленной безопасности в соответствии с требованиями законодательства Республики Казахстан.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Подготовка и организация работ по проведению инспекции.
2. Контроль за выполнением планов по проведению инспекции.
3. Оценка результатов проведения инспекции.
4. Подготовка и согласование заключения по результатам инспекции.

Дополнительные трудовые функции:

1. Соблюдение требований безопасности и охраны труда, производственной санитарии и требований пожарной безопасности.

Трудовая функция 1:
Подготовка и организация работ по проведению инспекции.



Навык 1:
Обеспечение необходимой документацией для работы.

Умения:
1. Планировать и координировать подготовку работ по проведению инспекции.
2. Готовить необходимую документацию для организации работ по проведению инспекции.
3. Разъяснять отдельные положения нормативных документов специалистам по обеспечению промышленной безопасности при проведении сварки и/или родственных процессов.
4. Определять потребность в специалистах по обеспечению промышленной безопасности при проведении сварки и/или родственных процессов.
5. Разрабатывать планы по проведению инспекции.
6. Разрабатывать программы по контролю качества.

Знания:
1. Законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности
2. Основные приемы проведения инспекции.
3. Основы планирования работ.
4. Принципы работы средств контроля и оборудования, используемых в процессе инспекции.
5. Основы организации труда.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Разработка программ проведения инспекции.

Умения:
1. Использовать Технологический регламент сварочного процесса для формирования программы инспекции в области промышленной безопасности с учетом специфики объекта.
2. Определять трудоемкость технологического процесса, расход сварочных материалов и технологическую себестоимость продукции сварочного производства.
3. Разрабатывать подходы, включая нестандартные к выполнению трудовых задач, посредством использования специальных знаний и экспертных источников информации.

Знания:
1. Законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности.
2. Виды испытаний сварных соединений: механические испытания и методы неразрушающего контроля.
3. Критерии допустимости дефектов в сварных соединениях в соответствии с национальными и международными стандартами.
4. Требования к стационарным и временным сварочным участкам.
5. Требования к содержанию и разработке программ инспекции.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 3:
Планирование работ по инспекции.

Умения:
1. Составлять график работ по проведению инспекции.
2. Определять основные направления инспекционного контроля.
3. Выбирать оборудование, приспособления и инструменты для обеспечения производства сварных соединений с заданными свойствами.
4. Формировать документацию по контролю качества сварки.
5. Выполнять расчеты и конструирование сварных соединений и конструкций.

Знания:
1. Основы и инструменты планирования работ.
2. Ведение технической документации по результатам инспекционного контроля.
3. Требования к содержанию и разработке программ инспекции.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 4:
Координация работ специалистов.

Умения:
1. Определять этапы проведения работ.
2. Вносить своевременные корректировки при проведении работ.
3. Вносить на рассмотрение руководства организации (структурного подразделения) предложения по улучшению ее деятельности в целом и по вопросам выполняемой работы.
4. Составлять графики работ, заказы, заявки, инструкции, пояснительные записки, карты, схемы, другую техническую документацию, а также установленную отчетность по утвержденным формам и в определенные сроки.
5. Подготавливать техническую документацию по менеджменту качества технологических процессов, оборудования, комплексов.

Знания:
1. Объем работ и функции каждого специалиста, задействованного в проведении инспекции.
2. Нормативных актов в области технического регулирования.
3. Основы менеджмента по ведению испытательной лаборатории.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 2:
Контроль за выполнением планов по проведению инспекции.



Навык 1:
Контроль за соблюдением работ по проведению инспекции.

Умения:
1. Контролировать и координировать работы по проведению инспекции.
2. Вносить своевременные корректировки при проведении работ.
3. Составлять технологические регламенты по ремонтной сварке и термической обработке.
4. Проводить пооперационный контроль при проведении ремонтно-сварочных работах.

Знания:
1. Порядок и методы планирования технологической подготовки производства и выполнения сварочных работ.
2. Положения, инструкции и иные руководящие материалы по разработке и оформлению технической документации.
3. Выполнение сварочных работ осуществляемые, в соответствии с проектной, нормативной и технологической документацией.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Координация работ специалистов.

Умения:
1. Осуществлять контроль за разработкой необходимой технической документации и обеспечением ею производства, строгим соблюдением технологических режимов сварки, норм расхода материалов, порядка технической эксплуатации оборудования и безопасного ведения работ.
2. Осуществлять инспекционную деятельность по обеспечению качества сварочных работ, организация аттестации работников.
3. Организовывать работу по изучению и внедрению научно-технических достижений, передового отечественного и зарубежного опыта по технологической подготовке и выполнению сварочных работ.
4. Координировать деятельность подразделений и работников предприятия, осуществляющих технологическую подготовку выполнения работ по сварке.

Знания:
1. Нормативные, методические и иные материалы по технологической подготовке производства.
2. Виды дефектов сварки и способы их устранения.
3. Руководящие документы в области неразрушающего контроля.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 3:
Оценка результатов проведения инспекции.



Навык 1:
Контроль выполнения планов инспекции специалистами.

Умения:
1. Выявлять ошибки, неточности, допущенные специалистами при составлении отчетов о проведении инспекции.
2. Определять эффективность выполнения работ по инспекции.
3. Анализировать причины отступления от планов по проведению инспекции.
4. Разрабатывать своевременные корректирующие действия.

Знания:
1. Требования нормативной документации, регламентирующей технологии поведения инспекции и нормы оценки качества.
2. Основы управления изменениями.
3. Способы оценки эффективности работ.
4. Принципы работы средств контроля и оборудования, используемых в процессе инспекции.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Анализ результатов инспекции.

Умения:
1. Анализировать результаты инспекции в области промышленной безопасности сварочных работ.
2. Определять степень соответствия результатов инспекции требованиям промышленной безопасности.
3. Определять соответствия протоколов аттестации для аттестации сварочных работ проектным данным.
4. Устанавливать причины дефектов по результатам анализа и мер по предупреждению дефектов и нарушений.

Знания:
1. Законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности.
2. Требования нормативной документации, регламентирующей технологии поведения инспекции и нормы оценки качества.
3. Законодательство в области технического регулирования.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 3:
Проверка отчетной документации.

Умения:
1. Оценивать правильность составления отчета.
2. Проводить анализ проектной, конструкторской и технологической документации по вопросам прочности, надежности и долговечности сварных соединений, применения новых основных и сварочных материалов, причин разрушения сварных соединений и конструкций объектов.
3. Вести учетную документацию для обеспечения возможности восстановления результатов контроля в случае утраты или порчи отчетной документации.
4. Применять методические и нормативные документы по технологической подготовке сварочного производства. технологию производства сварных конструкций.

Знания:
1. Требования к содержанию отчета.
2. Требования к оформлению отчета.
3. Требования к испытательным лабораториям.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 4:
Подготовка и согласование заключения по результатам инспекции.



Навык 1:
Подготовка заключения и рекомендаций на основании анализа результатов инспекции.

Умения:
1. Применять корректно анализ результатов инспекции при разработке заключения и рекомендаций.
2. Применять методические и нормативные документы по технологической подготовке сварочного производства. технологию производства сварных конструкций.
3. Обосновывать результаты инспекционного контроля.

Знания:
1. Основы материаловедения.
2. Основы конструирования сварных конструкций.
3. Требования к содержанию заключения и рекомендаций в области промышленной безопасности сварочных процессов.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Согласование заключения по результатам инспекции.

Умения:
1. Отстаивать результаты инспекции в надзорных органах.
2. Обосновывать с заказчиком применение сведения для проверки наличия технических, организационных возможностей и квалифицированных кадров для производства сварочных работ.
3. Применять Законодательство Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности и требования нормативной документации, регламентирующей технологии поведения инспекции и нормы оценки качества.

Знания:
1. Правила и порядок согласования заключения.
2. Процедуры подготовки заключений.
3. Законодательства в схемах оценки соответствия.
4. Технических регламентов Евразийской экономической комиссии.

Возможность признания навыка:

не требуется

Дополнительная трудовая функция 1:
Соблюдение требований безопасности и охраны труда, производственной санитарии и требований пожарной безопасности.



Навык 1:
Организация безопасного проведения работ.

Умения:
1. Применять требования безопасности и охраны труда на практике.
2. Оказывать первую помощь пострадавшему при различных обстоятельствах.
3. Информировать о проведении работ работников Заказчика и третьих лиц.
4. Утилизировать расходные материалы и продукты проведения работ, согласно требованиям законодательства Республики Казахстан.

Знания:
1. Требования обеспечения безопасности на опасных производственных объектах на уровне сертификации.
2. Алгоритм экстренного оказания помощи пострадавшему в полевых условиях.
3. Требования обеспечения безопасности, установленные на объекте.
4. Требования обеспечения радиационной безопасности на уровне сертификации.

Возможность признания навыка:

не требуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Стратегическое мышление
Аналитическое мышление
Устные коммуникативные навыки
Концентрация и управление вниманием
Поиск и анализ информации
Структурированное решение проблем

Список технических регламентов и национальных стандартов:

1. СТ РК ISO 9606-1-2013 "Сертификация персонала, выполняющего сварку. Сварка плавлением. Часть 1. Стали". 2. СТ РК ISO 15607-2015 "Технические требования и аттестация процедур сварки металлических материалов. Общие правила". 3. СТ РК ИСО 15609-1-2019 "Технические требования и оценка процедур сварки металлические материалов. Технические требования к процедуре сварки. Часть 1. Дуговая сварка". 4. СТ РК ISO 15609-2-2014 "Технические требования и аттестация процедур сварки металлических материалов. Технические требования к процедуре сварки. Часть 2. Газовая сварка". 5. СТ РК ISO 15609-5-2015 "Технические требования и оценка процедур сварки металлических материалов. Технические требования к процедуре сварки. Часть 5. Контактная сварка". 6. СТ РК ISO 15610-2017 "Технические требования и аттестация процедур сварки металлических материалов. Аттестация на основе испытанных сварочных материалов". 7. СТ РК ISO 15611–2017 "Технические требования и оценка процедур сварки металлических материалов. Оценка на основе предыдущего опыта сварки". 8. СТ РК ISO 15612-2017 "Технические требования и аттестация процедур сварки металлических материалов. Аттестация путем принятия стандартной процедуры сварки". 9. СТ РК ISO 15613-2014 "Технические требования и аттестация процедур сварки металлических материалов. Аттестация, основанная на пред производственном испытании сварки". 10. СТ РК ISO 15614-2-2015 "Технические требования и аттестация процедур сварки металлических материалов. Проверка процедуры сварки. Часть 2. Дуговая сварка алюминия и алюминиевых сплавов". 11. СТ РК ISO 15614-14-2016 "Технические требования и аттестация процедур сварки металлических материалов. Проверка процедуры сварки. Часть 14. Лазерно-дуговая гибридная сварка сталей, никеля и никелевых сплавов". 12. СТ РК ISO 15614-12-2015 "Технические требования и оценка процедур сварки металлических материалов. Испытание процедур сварки. Часть 12. Точечная, роликовая (шовная) и рельефная сварка". 13. СТ РК ISO 14732-2013 "Сертификация персонала, выполняющего сварку. Операторы и наладчики сварки для механизированной и автоматической сварки металлических материалов". 14. ГОСТ 2.104-2006 Единая система конструкторской документации. Основные надписи". 15. ГОСТ 3.1405-86 ЕСТД "Формы и требования к заполнению и оформлению документов на технологические процессы термической обработки". 16. ГОСТ 2601-84 Сварка металлов. Термины и определения основных понятий". 17. СТ РК ISO 3834-3-2015 "Требования к качеству выполнения сварки плавлением металлических материалов. Часть 3. Стандартные требования к качеству". 18. ГОСТ 3.1102-2011 ЕСТК "Стадии разработки и виды документов". 19. ГОСТ 3.1121-84 ЕСТК "Общие требования к комплектности и оформлению комплектов документов на типовые и групповые технологические процессы". 20. ГОСТ 3.1120-83 ЕСТД "Общие правила отражения и оформление требований безопасности труда в технологической документации".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

6

Специалист по обеспечению промышленной безопасности при проведении сварки и/или родственных процессов (пайки, наплавки, термической резки)

10. Карточка профессии "Специалист по обеспечению промышленной безопасности при проведении сварки и/или родственных процессов (пайка, наплавка, термической резки)":

Код группы:

2149-3

Код наименования занятия:

-

Наименование профессии:

Специалист по обеспечению промышленной безопасности при проведении сварки и/или родственных процессов (пайка, наплавка, термической резки)

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
"Инженер по сварке"

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
-

Квалификация:
-

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Инженерия и инженерное дело

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

опыт работы не менее 3 лет на предприятиях деятельность, которых связана (непосредственно) сварочными работами.

Связь с неформальным и информальным образованием:

1. Прохождение подготовки, переподготовки специалистов по вопросам промышленной безопасности и получения удостоверения о промышленной безопасности в соответствии со статьей 79 ЗРК "О гражданской защите"; 2. Прохождение повышение квалификации согласно "Правил аттестации сварщиков и специалистов сварочного производства", утвержденных приказом исполняющего обязанности приказом Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан от 23 сентября 2021 года № 468 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 24533) и получение удостоверения; 3. Прохождение обучения на право обслуживания электроустановок согласно "Правил техники безопасности при эксплуатации электроустановок", утвержденных приказом Министра энергетики Республики Казахстан от 31 марта 2015 года № 253 и получения удостоверения (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 10907).

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Проведение инспекции до, во время и после сварки и родственных процессов с целью обеспечения промышленной безопасности в соответствии с требованиями нормативно-правовых актов Республики Казахстан в области промышленной безопасности, национальных стандартов и (или) международных стандартов.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Изучение и анализ чертежей, технических условий и карта технологических процессов сварки.
2. Проверка процедур выполнения сварки и квалификации сварщика или оператора по сварке.
3. Проверка применения утвержденной технологии сварки.
4. Выбор производственных испытательных образцов.
5. Анализ результатов испытаний.
6. Подготовка отчетов и ведение учетной документации.

Дополнительные трудовые функции:

1. Соблюдение требований безопасности и охраны труда, производственной санитарии и требований пожарной безопасности.

Трудовая функция 1:
Изучение и анализ чертежей, технических условий и карта технологических процессов сварки.



Навык 1:
Чтение чертежей.

Умения:
1. Классифицировать чертежи.
2. Пользоваться спецификацией в процессе чтения чертежей.
3. Выполнять расчеты предельных размеров.
4. Применять компьютерные программы и графические редакторы.
5. Проводить технологический анализ рабочих чертежей на соответствие требованиям стандартов, включающий контроль на технологичность.

Знания:
1. Основы черчения и геометрии.
2. Основы единой системы конструкторской документации.
3. Правила чтения схем и чертежей.
4. Способы выполнения рабочих чертежей и эскизов.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Понимание технических условий и карт технологических процессов сварки.

Умения:
1. Понимать символьное обозначение сварных и паяных соединений на чертежах.
2. Классифицировать различные типы сварных соединений.
3. Использовать карту технологических процессов сварки.
4. Контролировать и обеспечивать соблюдение требований технологического процесса.
5. Анализировать требования технологических (конструкторских, нормативных) документов по сварке, необходимых для выполнения данной трудовой функции.

Знания:
1. Типы сварных соединений.
2. Классификация форм разделки кромок (по типу материала, толщине, процессу сварки, доступности).
3. Требования к допускам.
4. Сварочные символы на чертежах, символы форм разделки кромок.
5. Символьное обозначение сварных и паяных соединений.
6. Карта технологических процессов сварки.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 2:
Проверка процедур выполнения сварки и квалификации сварщика или оператора по сварке.



Навык 1:
Проведение проверки процедур квалификации технологических инструкций по сварке.

Умения:
1. Составлять и актуализировать технологические инструкции по сварке изделий в соответствии с национальными и международными стандартами.
2. Настроить основные параметры сварки.
3. Проводить визуальный контроль сварного соединения.

Знания:
1. Законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности.
2. Стандарты по квалификации технологических инструкций по сварке.
3. Основное назначение инструкций по сварке, их польза с точки зрения обеспечения качества сварных изделий.
4. Основные параметры для квалификации конкретной технологической инструкции по сварке и области ее применения.
5. Способы измерения основных параметров сварки.
6. Виды испытаний сварных соединений: механические испытания и методы неразрушающего контроля.
7. Критерии допустимости дефектов в сварных соединениях в соответствии с национальными и международными стандартами.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Проведение проверки процедур квалификации сварщика или оператора по сварке.

Умения:
1. Определять основные параметры для конкретной квалификации сварщика или оператора по сварке и области его квалификации.
2. Проверить сертификаты квалификационных испытаний сварщика или оператора по сварке.
3. Организовывать процесс подготовки и переподготовки сварщиков или оператора по сварке.

Знания:
1. Законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности.
2. Международные практики по квалификации сварщика или оператора по сварке.
3. Условные обозначения основных параметров сварки, применяемых для квалификации сварщика или оператора по сварке.
4. Правила определения области квалификации сварщика или оператора по сварке.
5. Правила оформления сертификатов квалификационных испытаний сварщика или оператора по сварке.
6. Правила аттестации сварщиков и специалистов сварочного производства.
7. Правила техники безопасности при эксплуатации электроустановок.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 3:
Проверка применения утвержденной технологии сварки.



Навык 1:
Проверка подготовки к сварке.

Умения:
1. Устанавливать параметры сварки на сварочном оборудовании.
2. Пользоваться измерительным инструментом.
3. Обращаться со сварочными материалами.

Знания:
1. Понятие прослеживаемости применительно к сварным конструкциям.
2. Типы оборудования и инструмента, которым требуется поверка.
3. Типы сварочных материалов.
4. Правила хранения сварочного оборудования и сварочных материалов.
5. Правила установки параметров сварки на сварочном оборудовании.
6. Правила подготовки сварочных материалов к сварке.
7. Формы и тип данных, содержащихся в сертификатах на сварочные материалы.
8. Правила осуществления сборки и контроля параметров сборки.
9. Мероприятия по минимизации деформаций и напряжений.
10. Правила применения зажимных приспособлений, кондукторов и манипуляторов.
11. Вентиляционное оборудование, кабели, оборудование для термообработки и регулировки температуры.
12. Карта технологических процессов сварки.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Проверка выполнения сварки.

Умения:
1. Измерять параметры сварки и термообработки.
2. Пользоваться измерительным инструментом.
3. Использовать средства индивидуальной защиты.
4. Использовать карту технологических процессов сварки.

Знания:
1. Функции, выполняемые сварочным оборудованием, его области применения и ограничения.
2. Методы измерения, используемые при регулировке сварки и смежных операций.
3. Рабочие процедуры для измерения параметров режима сварки.
4. Рабочие процедуры для измерения и управления операций термообработки.
5. Карта технологических процессов сварки.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 4:
Выбор производственных испытательных образцов.



Навык 1:
Отбор образцов.

Умения:
1. Выбирать зоны сварного соединения, из которых получаются образцы для испытаний.
2. Маркировать зоны выборки образцов.
3. Выявлять и анализировать причины дефектов.

Знания:
1. Правила выборки образцов.
2. Международные и национальные стандарты по проведению испытаний.
3. Виды испытаний сварных соединений: механические испытания и методы неразрушающего контроля.
4. Способы получения образцов.
5. Правила маркировки.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Подготовка образцов к экспертизе.

Умения:
1. Маркировать зоны выборки образцов.
2. Применять методику проведения анализа образцов.
3. Применять инструменты и приборы для экспертизы образцов.

Знания:
1. Виды испытаний сварных соединений: механические испытания и методы неразрушающего контроля.
2. Международных и национальных стандартов по проведению испытаний и критериям допустимости дефектов.
3. Типы оборудования и инструментов, применяемые для проведения работ по определению дефектов.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 5:
Анализ результатов испытаний.



Навык 1:
Проверка заключений по результатам испытаний.

Умения:
1. Использовать стандарты для оценки допустимости дефектов сварных швов.
2. Выбирать формы и типы сварных швов позволяющих применение методов неразрушающего контроля.
3. Читать исполнительную документацию.
4. Работать с программным обеспечением (Microsoft office, Acrobat), со средствами связи и коммуникаций.

Знания:
1. Международные и национальные стандарты по проведению испытаний и критериям допустимости дефектов.
2. Виды испытаний сварных соединений: механические испытания и методы неразрушающего контроля.
3. Правила оформления заключений по результатам испытаний.
4. Дефекты сварных швов, связанные с подготовкой к сварке, выполнением сварки и после сварочным этапом.
5. Правила оценки допустимости дефектов.
6. Требования к квалификации персонала по неразрушающему контролю.
7. Карта технологических процессов сварки.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Устранения дефектов при отрицательных результатах испытаний.

Умения:
1.Определять дефекты сварных швов.
2.Применять инструменты и приборы технической диагностики для выявления скрытых дефектов швов.
3.Готовить участки для проведения технического диагностирования.

Знания:
1. Международные и национальные стандарты по проведению испытаний и критериям допустимости дефектов.
2. Методы измерения, используемые при регулировке сварки и смежных операций.
3. Типы приборов и инструментов, применяемые для проведения работ по определению дефектов.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 6:
Подготовка отчетов и ведение учетной документации.



Навык 1:
Оформление отчетов.

Умения:
1. Использовать установленные законодательством и согласованные с заказчиком формы отчетов.
2. Готовить результаты инспекций.
3. Проводить необходимые расчеты и оформлять техническую документацию.
4. Прогнозировать развития событий.

Знания:
1. Правила сбора информации.
2. Основные формы отчетных документов.
3. Основы изложения информации в письменной и устной форме.
4. Процедуры, которыми необходимо руководствоваться для выбора формы отчета по результатам инспекции.
5. Правила заполнения отчета по результатам инспекций.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Ведение учетной документации.

Умения:
1. Вести документацию по инспекции.
2. Подготавливать проект отчета по инспекции.
3. Оценивать результаты с точки зрения эффективности использованных подходов.

Знания:
1. Порядок и процедура учета, хранения и использования отчетов по результатам инспекции.
2. Компьютерное программное обеспечение для ведения документации.
3. Требования к содержанию отчета по инспекции.

Возможность признания навыка:

не требуется

Дополнительная трудовая функция 1:
Соблюдение требований безопасности и охраны труда, производственной санитарии и требований пожарной безопасности.



Навык 1:
Организация безопасного проведения работ.

Умения:
1. Применять требования техники безопасности на практике.
2. Оказывать первую помощь пострадавшему при различных обстоятельствах.
3. Информировать о проведении работ работников заказчика и третьих лиц.
4. Утилизировать расходные материалы и продукты проведения работ, согласно требованиям законодательства Республики Казахстан.

Знания:
1. Требования обеспечения на опасных производственных объектах на уровне сертификации.
2. Алгоритм экстренного оказания помощи пострадавшему в полевых условиях.
3. Требования обеспечения безопасности, установленные на объекте.
4. Требования обеспечения радиационной безопасности на уровне сертификации.

Возможность признания навыка:

не требуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Аналитическое мышление
Устные коммуникативные навыки
Поиск и анализ информации
Структурированное решение проблем
Многозадачность

Список технических регламентов и национальных стандартов:

1. СТ РК ISO 9606-1-2013 "Сертификация персонала, выполняющего сварку. Сварка плавлением. Часть 1. Стали". 2. СТ РК ISO 15607-2015 "Технические требования и аттестация процедур сварки металлических материалов. Общие правила". 3. СТ РК ИСО 15609-1-2019 "Технические требования и оценка процедур сварки металлические материалов. Технические требования к процедуре сварки. Часть 1. Дуговая сварка". 4. СТ РК ISO 15609-2-2014 "Технические требования и аттестация процедур сварки металлических материалов. Технические требования к процедуре сварки. Часть 2. Газовая сварка". 5. СТ РК ISO 15609-5-2015 "Технические требования и оценка процедур сварки металлических материалов. Технические требования к процедуре сварки. Часть 5. Контактная сварка". 6. СТ РК ISO 15610-2017 "Технические требования и аттестация процедур сварки металлических материалов. Аттестация на основе испытанных сварочных материалов". 7. СТ РК ISO 15611–2017 "Технические требования и оценка процедур сварки металлических материалов. Оценка на основе предыдущего опыта сварки". 8. СТ РК ISO 15612-2017 "Технические требования и аттестация процедур сварки металлических материалов. Аттестация путем принятия стандартной процедуры сварки". 9. СТ РК ISO 15613-2014 "Технические требования и аттестация процедур сварки металлических материалов. Аттестация, основанная на пред производственном испытании сварки". 10. СТ РК ISO 15614-2-2015 "Технические требования и аттестация процедур сварки металлических материалов. Проверка процедуры сварки. Часть 2. Дуговая сварка алюминия и алюминиевых сплавов". 11. СТ РК ISO 15614-14-2016 "Технические требования и аттестация процедур сварки металлических материалов. Проверка процедуры сварки. Часть 14. Лазерно-дуговая гибридная сварка сталей, никеля и никелевых сплавов". 12. СТ РК ISO 15614-12-2015 "Технические требования и оценка процедур сварки металлических материалов. Испытание процедур сварки. Часть 12. Точечная, роликовая (шовная) и рельефная сварка". 13. СТ РК ISO 14732-2013 "Сертификация персонала, выполняющего сварку. Операторы и наладчики сварки для механизированной и автоматической сварки металлических материалов". 14. ГОСТ 2.104-2006Единая система конструкторской документации. Основные надписи". 15. ГОСТ 3.1405-86 ЕСТД "Формы и требования к заполнению и оформлению документов на технологические процессы термической обработки". 16. ГОСТ 2601-84"Сварка металлов. Термины и определения основных понятий". 17. СТ РК ISO 3834-3-2015 "Требования к качеству выполнения сварки плавлением металлических материалов. Часть 3. Стандартные требования к качеству". 18. ГОСТ 3.1102-2011 ЕСТК "Стадии разработки и виды документов". 19. ГОСТ 3.1121-84 ЕСТК "Общие требования к комплектности и оформлению комплектов документов на типовые и групповые технологические процессы". 20. ГОСТ 3.1120-83 ЕСТД "Общие правила отражения и оформление требований безопасности труда в технологической документации".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

7

Эксперт в сфере промышленной безопасности при проведении сварки или родственных процессов (пайки, наплавки, термической резки)

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

      11. Наименование государственного органа: Министерство по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан.

      Исполнитель: Даулетов С.Т., +7 (717) 257 77 16, dauletov.s@kpb.emer.kz.

      12. Организации (предприятия) участвующие в разработке:

      Комитет промышленной безопасности МЧС РК;

      Ernst & Young Kazakhstan LLP;

      ОЮЛ "Ассоциация независимых экспертных организаций";

      РГП "КАЗСТАНДАРТ";

      ТОО "Аттестационно-методический центр" ТК 76 "Неразрушающий контроль, техническая диагностика и мониторинг состояния";

      НМКИ РГП "Институт ядерной физики" МЭ РК;

      ООО "Контроль и диагностика", ПК7 "Квалификация персонала", "Квалификация и сертификация персонала", "Обучение и квалификация инспекционного персонала по сварке" и "Сертификация инспекционного персонала по сварке";

      CРО ОЮЛ "Союз лифтовиков Казахстана";

      ОЮЛ "Независимая газовая ассоциация";

      ОЮЛ "Казахстанский регистр".

      Руководитель проекта: Искаков Нуржан Калдыбекович, + 7 (701) 734 5151, iskakov.n@kpb.emer.kz.

      13. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям: 8, 06.09.2024 г.

      14. Национальный орган по профессиональным квалификациям: 15.10.2025 г.

      15. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен": -

      16. Номер версии и год выпуска: версия 2, 2025 г.

      17. Дата ориентировочного пересмотра: 01.11.2028 г.

  Приложение 10
к приказу Министра
по чрезвычайным ситуациям
Республики Казахстан
от 20 ноября 2025 года № 493

Профессиональный стандарт: "Экспертиза промышленной безопасности при эксплуатации газораспределительных сетей и газопотребляющих систем"

Глава 1. Общие положения

      1. Область применения профессионального стандарта: Профессиональный стандарт "Экспертиза промышленной безопасности при эксплуатации газораспределительных сетей и газопотребляющих систем" разработан в соответствии со статьей 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях" и устанавливает требования к формированию образовательных программ, в том числе обучения персонала на предприятиях, работников и выпускников организаций образования и решений широкого круга задач в области промышленной безопасности при эксплуатации газораспределительных сетей и газопотребляющих систем.

      2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

      1) знание – изученная и усвоенная информация, необходимая для выполнения действий в рамках профессиональной задачи;

      2) навык – способность применять знания и умения, позволяющая выполнять профессиональную задачу целиком;

      3) неразрушающий контроль (НК) – контроль надҰжности основных рабочих свойств и параметров оборудования, работающего под давлением или отдельных его элементов/узлов, не требующий выведения объекта этого оборудования работы либо его демонтажа;

      4) газораспределительная сеть – технологический комплекс газораспределительной системы, состоящая из наружных газопроводов населенных пунктов, включая межпоселковые, от выходного отключающего устройства газораспределительной станции или иного источника газа до вводного газопровода к объекту газопотребления. В газораспределительную сеть входят сооружения на газопроводах, средства электрохимической защиты, газорегуляторные пункты, шкафные регуляторные пункты, автоматизированная система управления технологическим процессом распределения газа;

      5) газопотребляющая система – комплекс газопроводов (линейной части) и газового оборудования, предназначенный для приема товарного газа из газораспределительной системы или сжиженного нефтяного газа из групповой резервуарной установки, а также их использования в качестве топлива и (или) сырья;

      6) умение – способность физически и (или) умственно выполнять отдельные единичные действия в рамках профессиональной задачи;

      7) законодательная метрология – раздел метрологии, включающий комплексы взаимосвязанных и взаимообусловленных общих правил, требований и норм: подлежащих регламентации и контролю со стороны государства, направленные на обеспечение единства измерений и единообразия средств измерений;

      8) профессиональная квалификация – степень профессиональной подготовки, характеризующая владение компетенциями, требуемыми для выполнения трудовых функций по профессии;

      9) профессиональный стандарт – письменный официальный документ, устанавливающий общие требования к знаниям, умениям, навыкам, опыту работы с учетом формального и (или) неформального, и (или) информального образования, уровню квалификации и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда в конкретной области профессиональной деятельности;

      10) компетенция – способность применять навыки, позволяющие выполнять одну или несколько профессиональных задач, составляющих трудовую функцию;

      11) профессия – род занятий, осуществляемый физическим лицом и требующий определенной квалификации для его выполнения;

      12) экспертиза промышленной безопасности – процесс проведения оценки соответствия (или несоответствия) объекта экспертизы предъявляемым к нему требованиям промышленной безопасности и действующей нормативно-технической документации, результатом которой является заключение;

      13) экспертное заключение – оценка соответствия (или несоответствия) объекта экспертизы предъявляемым к нему требованиям промышленной безопасности и действующей нормативно-технической документации, результатом которой является экспертное заключение;

      14) испытательная лаборатория (ИЛ) – установленным образом признанная организация для проведения испытания и других видов с использованием измерительных приборов на основе: разрушающих, неразрушающих, аналитических методов контроля;

      15) техническая документация – документация (часть общей конструкторской и/или проектной и/или эксплуатационной документации), которая поставляется заводом-изготовителем вместе с оборудованием (например, паспорт, техническое описание, руководство по эксплуатации, инструкция по монтажу и т.д.) и/или ведҰтся в процессе эксплуатации;

      16) технологическая карта/программа обследования – унифицированный документ, предназначенный для работников предприятия, занятых на ремонте или обслуживании производственного оборудования. Карта/программа содержит список необходимого оборудования, инструментов и комплектов средств индивидуальной защиты, перечень инструкций по охране труда. В ней указаны последовательность, периодичность и правила выполнения операций, разновидности и количество расходных материалов, нормы времени, материальные затраты, а также нормативные документы, используемые при оценке качества работы;

      3. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие сокращения:

      1) КС – Квалификационный справочник;

      2) ЕТКС – Единый тарифно – квалификационный справочник;

      3) ОРК – Отраслевая рамка квалификаций;

      4) НПА – Нормативно правовые акты;

      5) НТД – Нормативно-техническая документация;

      6) ИЛ – Испытательная лаборатория;

      7) НК – Неразрушающий контроль;

      8) ГНС – Газораспределительная сеть;

      9) ЧС – Чрезвычайные ситуации;

      10) ОКЭД – Общий классификатор видов экономической деятельности.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

      4. Название профессионального стандарта: Экспертиза промышленной безопасности при эксплуатации газораспределительных сетей и газопотребляющих систем

      5. Код профессионального стандарта: M087

      6. Указание секции, раздела, группы, класса и подкласса согласно ОКЭД:

      M Профессиональная, научная и техническая деятельность

      74 Прочая профессиональная, научная и техническая деятельность

      74.9 Прочая профессиональная, научная и техническая деятельность, не включенная в другие группировки

      74.90 Прочая профессиональная, научная и техническая деятельность, не включенная в другие группировки

      74.90.9 Иная профессиональная, научная и техническая деятельность, не включенная в другие группировки

      7. Краткое описание профессионального стандарта: Оказание профессиональных услуг в сфере промышленной безопасности при проведении экспертизы промышленной безопасности и обследованию газопотребляющих и газопотребляющих систем специализированными аттестованными экспертными организациями. С ростом уровня квалификации специалистов, каждый последующий уровень подразумевает выполнение функций предыдущего уровня и расширение их в соответствии с новыми компетенциями.

      8. Перечень карточек профессий:

      1) Специалист по освидетельствованию газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций - 6 уровень ОРК

      2) Специалист по обследованию при эксплуатации газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций - 5 уровень ОРК

      3) Эксперт в сфере промышленной безопасности при эксплуатации газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций - 7 уровень ОРК.

Глава 3. Карточки профессий

9. Карточка профессии "Специалист по освидетельствованию газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций":

Код группы:

2149-9

Код наименования занятия:

-

Наименование профессии:

Специалист по освидетельствованию газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций

Уровень квалификации по ОРК:

6

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
Параграф 23. Инженер по газовой безопасности

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность:
Инженерия и инженерное дело

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Опыт работы не менее 3 лет на предприятиях или организациях деятельность, которых связана (непосредственно) с эксплуатацией газораспределительных сетей и газопотребляющих систем.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Прохождение подготовки, переподготовки специалистов по вопросам промышленной безопасности и получения удостоверения о промышленной безопасности в соответствии со статьей 79 ЗРК "О гражданской защите".

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Оказание профессиональных услуг по проведению технического освидетельствования газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций на предмет соблюдения требований законодательства Республики Казахстан и нормативно-правовых актов в сфере промышленной безопасности, международных и (или) национальных стандартов.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Проводить анализ технических и эксплуатационных документов газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.
2. Разрабатывать программы обследования и освидетельствования газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.
3. Руководить проведением обследования ИЛ НК.
4. Руководить проведением экспертного технического диагностирования газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.
5. Обработка статистических данных по результатам проведения обследования.
6. Техническое свидетельствование газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.

Дополнительные трудовые функции:

1. Соблюдение требований безопасности и охраны труда, производственной санитарии и пожарной безопасности.

Трудовая функция 1:
Проводить анализ технических и эксплуатационных документов газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.



Навык 1:
Сопоставление результатов Актов проверки технического состояния с Технологическим регламентом на оборудование.

Умения:
1. Давать оценку технической и эксплуатационной документации газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.
2. Анализировать достоверность результатов проверок.
3. Проводить проверки на функционирования оборудования во всех режимах работы, предусмотренных технической документацией и требовании нормативно правовых актов в обалсти промышленной безопасности.
4. Осуществлять визуальный осмотр на соответствие технической документации.

Знания:
1. Технологический процесс эксплуатации газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.
2. Требования по безопасности объектов систем газоснабжения.
3. Правила обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением.
4. Инструкция по безопасности при эксплуатации технологических трубопроводов.
5. Технический регламент "О безопасности оборудования, работающего под избыточным давлением".
6. Технический регламент "О безопасности аппаратов, работающих на газообразном топливе".

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Мониторинг периодичности проведения технического освидетельствования и его результатов.

Умения:
1. Оформлять результаты проверок, измерений и испытаний актом технического освидетельствования и протоколом (протоколами) испытаний.
2. Вносить записи о результатах технического освидетельствования в паспорт оборудования.
3. Анализировать результаты проверок, измерений и испытаний оборудования.
4. Использовать оргтехнику в работе по оформлению результатов проверок, измерений и испытаний.
5. Определять своевременность и полноту проведения технического освидетельствования.
6. Анализировать достоверность результатов, зафиксированных в паспортах газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций (сосудов, работающих под давлением).

Знания:
1. Требования НПА Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности при эксплуатации газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.
2. Требования к организации и порядку проведения обследования технического состояния эксплуатации газораспределительных сетей, газопотребляющих систем и оборудования, работающего под давлением.
3. Закон Республики Казахстан "Об обеспечении единства измерений".

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 2:
Разрабатывать программы обследования и освидетельствования газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.



Навык 1:
Анализ технологического регламента.

Умения:
1. Разрабатывать технологические карты/программы обследования и освидетельствования газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций на основе технологического регламента.
2. Определять типы и особенности измерительных приборов.
3. Читать и интерпретировать исполнительную и проектную документации (ведения производства, технологические нормативы, технические средства, условия и порядок проведения технологического процесса).
4. Работать нормативными правовыми актами и техническими документациями.

Знания:
1. Законодательство Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности при эксплуатации газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.
2. Стандарты, необходимые для применения и исполнения при техническом освидетельствовании вновь смонтированного или модернизированного оборудования и трубопроводов.
3. Типы и принципы работы используемого оборудования.
4. Состав комплекта технической документации, поставляемой с вновь смонтированным или модернизированным оборудованием.
5. Закон Республики Казахстан "Об обеспечении единства измерений".

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Постановка задач и выбор методов дополнительного обследования газораспределительных сетей и газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.

Умения:
1. Определить техническое состояние оборудования и технологических трубопроводов.
2. Выявлять дефекты и неисправности оборудования.
3. Формулировать задачи обследования на основании дефектов или подозрений на неисправности.
4. Сопоставлять фактическое состояние с проектной и нормативной документацией.
5. Определять объем, методы и качество обследования газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.

Знания:
1. Требования по безопасности объектов систем газоснабжения.
2. Метод НК на II уровне квалификаций.
3. Требования к организации и порядку проведения обследования технического состояния газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.
4. Знание НТД по допустимым отклонениям регламентированных параметров.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 3:
Руководить проведением обследования ИЛ НК.



Навык 1:
Согласовать оборудование и расходные материалы НК.

Умения:
1. Подбирать оборудования и расходные материалы НК.
2. Формировать сравнительные таблицы характеристик оборудования и расходных материалов НК для проведения обследования объекта.
3. Оценивать взаимодействие расходников с объектом контроля.
4. Подготавливать технические задания, заявки, согласования, обоснования выбора.

Знания:
1. Закон Республики Казахстан "Об обеспечении единства измерений".
2. Знание рынка оборудования и расходных материалов НК.
3. Требования к организации и порядку проведения обследования технического состояния газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.
4. Требования по безопасности объектов систем газоснабжения.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Организовать контроль за деятельностью ИЛ НК.

Умения:
1. Разрабатывать графики выполнения работ.
2. Разрабатывать и внедрять программы внутреннего контроля.
3. Анализировать отклонения и инициировать корректирующие действия.
4. Вести внутреннюю отчетность.

Знания:
1. Требования НПА Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности при эксплуатации газораспределительных сетей и газопотребляющих систем.
2. Методы НК на II уровне квалификаций.
3. Требования к организации и порядку проведения обследования технического состояния газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.
4. Закон РК "О техническом регулировании".

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 3:
Оценить возможности ИЛ НК.

Умения:
1. Применять методы НК, используемые при обследовании газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.
2. Проводить квалификацию персонала ИЛ НК.
3. Применять Технологические карты/программы обследования и (или) национальные и (или) межгосударственные стандарты для НК.

Знания:
1. Требования по разработке программы/ технологической карты.
2. Метода НК на II уровне квалификаций.
3. Требований к организации и порядку проведения обследования технического состояния газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.
4. Основы работы лабораторий по системе качества.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 4:
Руководить проведением экспертного технического диагностирования газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.



Навык 1:
Определить методы проведения технического диагностирования.

Умения:
1. Анализировать проектную, исполнительную и эксплуатационную документацию газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.
2. Определять основные параметры проведения испытаний по результатам ознакомления с документацией.
3. Определять типы и особенности при эксплуатации измерительных приборов.

Знания:
1. Требования НПА Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности.
2. НТД в области проведения технического диагностирования.
3. Закон РК "О техническом регулировании".

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Контроль за соблюдением процедуры технического освидетельствования и экспертного технического диагностирования.

Умения:
1. Подготовить объект к проведению техническому освидетельствованию.
2. Обеспечить технику безопасности и охраны труда при проведении работ на объекте во время проведения технического освидетельствования и экспертного технического диагностирования.
3. Определить правильность установки оборудования, применяемые для технического освидетельствования и проведения системы диагностирования.

Знания:
1. Технологическая конструкция и физические параметры обследуемого объекта.
2. Методы проведения экспертного технического диагностирования.
3. Требования НПА Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности при эксплуатации газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 5:
Обработка статистических данных по результатам проведения обследования.



Навык 1:
Расчет оценки остаточного ресурса.

Умения:
1. Работать с программным обеспечением.
2. Применять полученные статистические данные для определения оценки остаточного ресурса обследуемого объекта.
3. Использовать в работе НТД.
4., Использовать диагностические данные.

Знания:
1. Программы для расчета ЛИРА, Mathcad, Autodesk, AutoCad и других CAD программ.
2. Требования национальных и (или) межгосударственных стандартов по проведению расчета на прочность.
3. Материаловедение.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Оформление Акта освидетельствования.

Умения:
1. Заполнять отчетные таблицы Акта обследования.
2. Согласовывать Акт обследования с Заказчиком.
3. Обосновывать результаты обследования и технического освидетельствования.
4. Оформлять акты приемки-передачи документации.

Знания:
1. Требований НПА Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности при эксплуатации газопотребляющих и газоиспользующих систем.
2. Обычаи делового оборота.
3. Ведение технической документации.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 6:
Техническое свидетельствование газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.



Навык 1:
Подготовка объекта к техническому освидетельствованию.

Умения:
1. Подготовить объект к техническому освидетельствованию.
2. Применять необходимое оборудование для проведения технического освидетельствования.
3. Применять технологический регламент в процессе технического освидетельствования.

Знания:
1. Требования НПА Республики Казахстан в области промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением.
2. Технологический регламент работы оборудования.
3. Законодательства в области технического регулирования.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Техническое освидетельствование.

Умения:
1. Проводить техническое освидетельствование газораспределительных сетей и газопотребляющих систем владельцами объекта, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.
2. Взаимодействовать с инспекторами по государственному контролю и надзору в области промышленной безопасности.
3. Применять технологический регламент в процессе технического освидетельствования.

Знания:
1. Требования НПА Республики Казахстан в области промышленной безопасности при эксплуатации газораспределительных сетей и газопотребляющих систем.
2. Основы законодательства Республики Казахстан об административных правонарушениях.
3. Требования обеспечения радиационной безопасности на уровне сертификации.

Возможность признания навыка:

не требуется

Дополнительная трудовая функция 1:
Соблюдение требований безопасности и охраны труда, производственной санитарии и пожарной безопасности.



Навык 1:
Организация безопасного проведения работ.

Умения:
1. Применять требования безопасности и охраны труда, производственной санитарии и требований пожарной безопасности на практике.
2. Оказывать первую помощь пострадавшим при различных обстоятельствах.
3. Информировать о проведении работ работников владельца и третьих лиц.
4. Утилизировать расходные материалы и продукты проведения работ, согласно требованиям НПА Республики Казахстан.

Знания:
1. Требований НПА Республики Казахстан в области промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением на уровне сертификации.
2. Оказания первой помощи пострадавшим при различных обстоятельствах.
3. Требований обеспечения безопасности и охраны труда, производственной санитарии и требований пожарной безопасности, установленные на объектах.
4. Требований обеспечения радиационной безопасности на уровне сертификации (при необходимости).

Возможность признания навыка:

не требуется

Требования к личностным компетенциям:

Самостоятельность и ответственность
Умение работать в команде
Аналитическое мышление
Поиск и анализ информации
Логическое мышление

Список технических регламентов и национальных стандартов:

1. Приказ МЧС от 30 декабря 2014 года № 358 "Об утверждении Правил обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением". 2. Приказ МВД от 9 октября 2017 года № 673 "Об утверждении Требований по безопасности объектов систем газоснабжения". 3. Приказ МЧС от 27 июля 2021 года № 359 "Об утверждении инструкции по безопасности при эксплуатации технологических трубопроводов". 4. Приказ МЧС от 02 августа 2021 года № 369 "Об утверждении Инструкции по безопасности в газовом хозяйстве предприятий черной металлургии. 5. Приказ МЧС от 16 августа 2021 года № 398 "Об утверждении инструкции по проведению технического освидетельствования сосудов, цистерн, бочек и баллонов, работающих под давлением". 6. ТР ТС 010/2011 "О безопасности машин и оборудования". 7. ТР ТС 032/2013 "О безопасности оборудования, работающего под избыточным давлением". 8. ТР ТС 016/2011 "О безопасности аппаратов, работающих на газообразном топливе". 9. ГОСТ 14249-89 "Сосуды и аппараты. Нормы расчетов на прочность". 10. СТ РК 1357-2005 "Сосуды, работающие под давлением. Основные требования к конструкции". 11. СТ РК 1358-2005 "Сосуды, работающие под давлением. Требования к сварке сталей". 12. МСН 4.03-01-2003 "Газораспределительные системы".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

5

Специалист по обследованию при эксплуатации газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций

7

Эксперт в сфере промышленной безопасности при эксплуатации газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций

10. Карточка профессии "Специалист по обследованию при эксплуатации газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций":

Код группы:

3112-9

Код наименования занятия:

-

Наименование профессии:

Специалист по обследованию при эксплуатации газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций

Уровень квалификации по ОРК:

5

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
Параграф 23. Инженер по газовой безопасности

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
послесреднее образование (прикладной бакалавриат)

Специальность:
Монтаж и эксплуатация инженерных систем объектов жилищно-коммунального хозяйства

Квалификация:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Монтаж и эксплуатация оборудования и систем газоснабжения

Квалификация:

Требования к опыту работы:

Для прикаладного бакалавриата: без опыта работы. Для технического и профессионального образование: Опыт работы не менее 3 лет на предприятиях или организациях деятельность, которых связана (непосредственно) с эксплуатацией газораспределительных сетей и газопотребляющих систем.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Прохождение подготовки, переподготовки специалистов по вопросам промышленной безопасности и получения удостоверения о промышленной безопасности в соответствии со статьей 79 ЗРК "О гражданской защите".

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Оказание профессиональных услуг по проведению обследования газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций на предмет соблюдения и соответствия требованиям нормативно правовых актов Республики Казахстан в области промышленной безопасности, национальных стандартов и (или) международных стандартов.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Оформление акта приемки-передачи эксплуатационной и технической документации газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.
2. Контроль за подготовкой владельцем объекта к проведению обследования, подготовка определенных зон оборудования в объеме и качестве согласно программы обследования.
3. Обследование конструктивных элементов опасных технических устройств согласно Технологической карты/программы обследования.
4. Механические испытания газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.

Дополнительные трудовые функции:

1. Соблюдение требований безопасности и охраны труда, производственной санитарии и пожарной безопасности.

Трудовая функция 1:
Оформление акта приемки-передачи эксплуатационной и технической документации газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.



Навык 1:
Проведение анализа технических документов по эксплуатации оборудований на предприятиях.

Умения:
1. Составить акт-приема передачи документов.
2. Ознакомить акт-приема передачи с владельцем объекта.
3. Согласовать и подписать акт приема-передачи документов во временное пользование.
4. Ознакомить с эксплуатационной и технической документации газораспределительных сетей и газопотребляющих систем.

Знания:
1. Основные конструктивные и технологические решения при эксплуатации газораспределительных сетей, газопотребляющих систем.
2. Виды, назначение, устройство, правила эксплуатации, технические характеристики устройств безопасности.
3. Правила обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением.
4. Знание НПА области промышленной безопасности.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Подготовка объекта к экспертизе.

Умения:
1. Читать и понимать техническую и эксплуатационную документацию оборудования, работающего под давлением.
2. Разрабатывать технологический регламент.
3. Определять объем и методы обследования.

Знания:
1. НПА в области промышленной безопасности по проведению обследования сосудов, работающих под давлением с истекшим сроком службы с целью определения возможности их дальнейшей эксплуатации.
2. Знание действующих национальных, международных стандартов по обследованию объекта и методику проведения.
3. Применения международного опыта при процессе обследования объекта.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 2:
Контроль за подготовкой владельцем объекта к проведению обследования, подготовка определенных зон оборудования в объеме и качестве согласно программы обследования.



Навык 1:
Зачистка объекта для проведения обследования.

Умения:
1. Подготовить объект для работы ИЛ НК.
2. Использовать технологические карты/программы обследования и национальных и (или) межгосударственных стандартов на применяемые методы НК.
3. Подбирать и применять средства механической или химической зачистки (щетки, абразивные круги, шлифовальные машинки, растворители и т.д.).
4. Оценивать состояние поверхности после зачистки (наличие загрязнений, ржавчины, дефектов, мешающих проведению НК).
5. Обеспечивать требования по чистоте, шероховатости и форме поверхности согласно методике контроля.

Знания:
1. Физические методы работы оборудования НК.
2. Требования к подготовке поверхности объекта контроля.
3. Законодательные и нормативно правовые акты в области промышленной безопасности.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Согласовать с владельцем условия проведения испытательных работ.

Умения:
1. Согласовать последовательность условий с владельцем для проведения испытательных работ объекта.
2. Соблюдать требования промышленной безопасности на производстве.
3. Анализировать техническую документацию и нормативные требования.

Знания:
1. Методы НК на I уровне квалификаций.
2. Условия системы обеспечения безопасности и охраны труда на объекте, в том числе при работе на высоте.
3. Порядок оформления разрешительной документации (протоколы, акты, планы-графики).
4. Виды и методы испытаний, требования к условиям их проведения (температура, давление, среда, нагрузка и пр.).
5. Знания по управлению рисками и безопасностью.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 3:
Обследование конструктивных элементов опасных технических устройств согласно Технологической карты/программы обследования.



Навык 1:
Организация и контроль за деятельностью ИЛ НК.

Умения:
1. Подбирать оборудование НК для проведения обследования.
2. Проводить внешний осмотр параметров сварных соединений с целью выявления в них, возможных наружных дефектов, согласно Технологической карты/программы обследования и национальных и (или) межгосударственных стандартов на применяемые методы НК.
3. Изучить сварочные материалы, применяемые для сварки стальных конструкций газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.

Знания:
1. Методы НК на I уровне квалификаций.
2. Технические особенности обследуемых объектов.
3. Спецификация оборудования и расходных материалов, используемых при обследовании объекта.
4. Требования по безопасности объектов систем газоснабжения.
5. Требования к организации и порядку проведения обследования технического состояния газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Проведение механических испытаний.

Умения:
1. Оценивать механические свойств сварочного соединения при проведении испытаний образцов.
2. Проводить механические испытания с выдачей заключения.
3. Использовать в работе НТД.

Знания:
1. Основы материаловедения.
2. Знание НПА в области промышленной безопасности.
3. Требования национальных и (или) межгосударственных стандартов по проведению механических испытаний.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 4:
Механические испытания газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.



Навык 1:
Оформление протоколов испытаний.

Умения:
1. Систематизировать и анализировать полученные результаты испытаний.
2. Оформлять протокола испытаний ИЛ НК.
3. Оформлять протокола механических испытаний.
4. Работать с нормативной и технической документацией.

Знания:
1. Требования к оформлению результатов испытаний.
2. Эксплуатационные требования специальных приборов, предъявляемые требования к средствам, методам и результатам измерений в соответствии с ззаконодательством в области обеспечения единства измерений.
3. Требования национальных и (или) межгосударственных стандартов по проведению механических испытаний.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Регистрация результатов обследования.

Умения:
1. Работать с базой данных, по результатам обследований проводимой ИЛ.
2. Проводить расчеты с применением программного обеспечения.
3. Применять руководящие документы по обследованию.
4. Оформлять статистические данные по итогам проведенного обследования.

Знания:
1. Закон Республики Казахстан "Об обеспечении единства измерений".
2. Программы для расчетов ЛИРА, Mathcad, Autodesk, AutoCad и других CAD программ.
3. Требования национальных и (или) межгосударственных стандартов по проведению механических испытаний.

Возможность признания навыка:

не требуется

Дополнительная трудовая функция 1:
Соблюдение требований безопасности и охраны труда, производственной санитарии и пожарной безопасности.



Навык 1:
Организация безопасного проведения работ.

Умения:
1. Применять требования безопасности и охраны труда, производственной санитарии и требований пожарной безопасности на практике.
2. Оказывать первую пострадавшим помощь при различных обстоятельствах.
3. Информировать о проведении работ работников владельца и третьих лиц.
4. Утилизировать расходные материалы и продукты проведения работ, согласно требованиям НПА Республики Казахстан.

Знания:
1. Требования НПА Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением на уровне сертификации.
2. Основы оказания первой медицинской помощи.
3. Требования обеспечения безопасности и охраны труда (при необходимости при работе на высоте), производственной санитарии и по пожарной безопасности, установленные на объекте.
4. Требования обеспечения радиационной безопасности на уровне сертификации.

Возможность признания навыка:

не требуется

Требования к личностным компетенциям:

Самостоятельность и ответственность
Умение работать в команде
Аналитическое мышление
Поиск и анализ информации
Способность к обучению и самообучению
Структурированное решение проблем

Список технических регламентов и национальных стандартов:

1. Приказ МЧС от 30 декабря 2014 года № 358 "Об утверждении Правил обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением". 2. Приказ МВД от 9 октября 2017 года № 673 "Об утверждении Требований по безопасности объектов систем газоснабжения". 3. Приказ МЧС от 27 июля 2021 года № 359 "Об утверждении инструкции по безопасности при эксплуатации технологических трубопроводов". 4. Приказ МЧС от 02 августа 2021 года № 369 "Об утверждении Инструкции по безопасности в газовом хозяйстве предприятий черной металлургии. 5. Приказ МЧС от 16 августа 2021 года № 398 "Об утверждении инструкции по проведению технического освидетельствования сосудов, цистерн, бочек и баллонов, работающих под давлением". 6. ТР ТС 010/2011 "О безопасности машин и оборудования". 7. ТР ТС 032/2013 "О безопасности оборудования, работающего под избыточным давлением". 8. ТР ТС 016/2011 "О безопасности аппаратов, работающих на газообразном топливе". 9. ГОСТ 14249-89 "Сосуды и аппараты. Нормы расчетов на прочность". 10. СТ РК 1357-2005 "Сосуды, работающие под давлением. Основные требования к конструкции". 11. СТ РК 1358-2005 "Сосуды, работающие под давлением. Требования к сварке сталей". 12. МСН 4.03-01-2003 "Газораспределительные системы".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

6

Специалист по освидетельствованию газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.

11. Карточка профессии "Эксперт в сфере промышленной безопасности при эксплуатации газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций":

Код группы:

2149-3

Код наименования занятия:

-

Наименование профессии:

Эксперт в сфере промышленной безопасности при эксплуатации газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций

Уровень квалификации по ОРК:

7

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
Параграф 23. Инженер по газовой безопасности

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
послевузовское образование (магистратура, резидентура)

Специальность:
Инженерия и инженерное дело

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Опыт работы не менее 5 лет на предприятиях или организациях деятельность, которых связана (непосредственно) с эксплуатацией газораспределительных сетей и газопотребляющих систем.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Прохождение подготовки, переподготовки специалистов по вопросам промышленной безопасности и получения удостоверения о промышленной безопасности в соответствии со статьей 79 ЗРК "О гражданской защите".

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Оказание профессиональных услуг по экспертизе безопасности газораспределительных сетей и газопотребляющих систем на соответствие требованиям законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Проведение экспертизы с целью планового и внепланового обследования газораспределительных сетей и газопотребляющих систем на всех этапах жизненного цикла.
2. Проведение экспертизы для получения разрешения на применение оборудования.
3. Проведение согласований методов сварки, местной термообработки, составление дубликатов паспортов.

Дополнительные трудовые функции:

1. Соблюдение требований безопасности и охраны труда, производственной санитарии и пожарной безопасности.

Трудовая функция 1:
Проведение экспертизы с целью планового и внепланового обследования газораспределительных сетей и газопотребляющих систем на всех этапах жизненного цикла.



Навык 1:
Анализ эксплуатационной, проектной и ремонтной документации обследуемого оборудования.

Умения:
1. Читать и интерпретировать материалы эксплуатационной, проектной и ремонтной документации газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.
2. Использовать в работе НТД.
3. Определять степень опасности дефектов, выявленных при обследовании и техническом освидетельствовании газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.

Знания:
1 Требования НПА Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности при эксплуатации газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.
2. Методические рекомендации по проведению экспертизы промышленной безопасности.
3. Знание современных технологий по проведению обследования объектов.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Анализ материалов по результатам обследования и технического освидетельствования.

Умения:
1. Выполнять расчетно-аналитические процедуры оценки и прогнозирования технического состояния газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.
2. Разрабатывать методики проведения обследования и организации мониторинга объекта.
3. Руководить работами по проведению обследования и технического освидетельствования.

Знания:
1. Требования НПА Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности при эксплуатации газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.
2. Методические рекомендации по проведению экспертизы промышленной безопасности.
3. Знания методов НК на III уровне квалификаций.
4. Принципы расчетно-аналитических процедур оценки и прогнозирования технического состояния газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.
5. Программы для расчетов ЛИРА, Mathcad, Autodesk, AutoCad и других CAD программ.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 3:
Подготовка экспертного заключения.

Умения:
1. Оформлять экспертное заключение.
2. Согласовывать экспертное заключение с владельцем газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.
3. Запрашивать и находить необходимую для экспертизы информацию через официальные источники.

Знания:
1. Требования законодательства Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности при эксплуатации газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.
2. Знание методических рекомендаций по проведению экспертизы промышленной безопасности.
3. Обширное знание НПА Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности и лучших зарубежных обычаев.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 2:
Проведение экспертизы для получения разрешения на применение оборудования.



Навык 1:
Анализ технических характеристик.

Умения:
1. Анализировать и сопоставлять технические характеристики оборудования для газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций, ранее получивших разрешение на применение на аналогичных объектах.
2. Запрашивать и находить необходимую для экспертизы информацию через официальные источники.
3. Анализировать фактическое состояние действующего оборудования.

Знания:
1. Требования НПА Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности при эксплуатации газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.
2. Знание методических рекомендаций по проведению экспертизы промышленной безопасности.
3. Требования к организации и порядку проведения обследования технического состояния газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Фактическое ознакомление с газораспределительными сетями, газопотребляющими системами, газонаполнительными станциями, газонаполнительными пунктами и автогазозаправочными станциями.

Умения:
1. Определять вредные и опасные производственные факторы, возникающие при эксплуатации газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.
2. Определять предельные значения вредных и опасных производственных факторов согласно нормативных значений, действующих в Республике Казахстан.
3. Применять технические меры, обеспечивающих доведение значений вредных и опасных производственных факторов до допустимых параметров, уровень их надежности.

Знания:
1. Требования НПА Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности при эксплуатации газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.
2. Знание методических рекомендации по проведению экспертизы промышленной безопасности.
3. Процедуры анализа, оценки и прогнозирования технического состояния газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.
4. Требования к организации и порядку проведения обследования технического состояния газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.
5. Программ для расчетов ЛИРА, Mathcad, Autodesk, AutoCad и других CAD программ.

Возможность признания навыка:

не требуется

Трудовая функция 3:
Проведение согласований методов сварки, местной термообработки, составление дубликатов паспортов.



Навык 1:
Анализировать и сопоставлять исходную информацию для оформления документов.

Умения:
1. Разбираться в методах и материалах сварочного процесса на уровне специалиста по сварке.
2. Определять способы и методы термообработки на уровне квалификации.
3. Составлять дубликаты паспортов на оборудование газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.

Знания:
1. Проектно-конструкторская документация оборудований, которая содержит технологии сварки металлов, применение присадочных материалов, виды и объемы контроля, предварительной термической обработки.
2. Конструкторская документация на изделие, подвергаемое термообработке.
3. Требования к оформлению дубликатов паспортов оборудования газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.

Возможность признания навыка:

не требуется

Навык 2:
Анализ материалов, применяемых для изготовления и ремонта газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.

Умения:
1. Анализировать результаты проведенных испытаний и сертификации образцов материалов, применяемых для изготовления и ремонта газораспределительных сетей и газопотребляющих систем.
2. Анализировать материалы, применяемые для изготовления и ремонта газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.
3. Применять международные и национальные стандарты.

Знания:
1. Знание НПА Республики Казахстан в области промышленной безопасности при эксплуатации газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций.
2. Закон Республики Казахстан "Об обеспечении единства измерений".
3. Знание технологического процесса по эксплуатации оборудования.

Возможность признания навыка:

не требуется

Дополнительная трудовая функция 1:
Соблюдение требований безопасности и охраны труда, производственной санитарии и пожарной безопасности.



Навык 1:
Организация безопасного проведения работ.

Умения:
1. Применять требования безопасности и охраны труда, производственной санитарии и требований пожарной безопасности на практике.
2. Оказывать первую помощь пострадавшим при различных обстоятельствах.
3. Информировать о проведении работ работников владельца и третьих лиц.
4. Утилизировать расходные материалы и продукты проведения работ, согласно требованиям НПА Республики Казахстан.

Знания:
1. Требований НПА Республики Казахстан в сфере промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением на уровне сертификации.
2. Оказания первой помощи пострадавшим при различных обстоятельствах.
3. Требований обеспечения безопасности и охраны труда, производственной санитарии и пожарной безопасности, установленные на объекте.
4. Требований обеспечения радиационной безопасности на уровне сертификации (при необходимости).

Возможность признания навыка:

не требуется

Требования к личностным компетенциям:

Пунктуальность
Самостоятельность и ответственность
Стратегическое мышление
Аналитическое мышление
Поиск и анализ информации
Логическое мышление

Список технических регламентов и национальных стандартов:

1. Приказ МЧС от 30 декабря 2014 года № 358 "Об утверждении Правил обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации оборудования, работающего под давлением". 2. Приказ МВД от 9 октября 2017 года № 673 "Об утверждении Требований по безопасности объектов систем газоснабжения". 3. Приказ МЧС от 27 июля 2021 года № 359 "Об утверждении инструкции по безопасности при эксплуатации технологических трубопроводов". 4. Приказ МЧС от 02 августа 2021 года № 369 "Об утверждении Инструкции по безопасности в газовом хозяйстве предприятий черной металлургии. 5. Приказ МЧС от 16 августа 2021 года № 398 "Об утверждении инструкции по проведению технического освидетельствования сосудов, цистерн, бочек и баллонов, работающих под давлением". 6. ТР ТС 010/2011 "О безопасности машин и оборудования". 7. ТР ТС 032/2013 "О безопасности оборудования, работающего под избыточным давлением". 8. ТР ТС 016/2011 "О безопасности аппаратов, работающих на газообразном топливе". 9. ГОСТ 14249-89 "Сосуды и аппараты. Нормы расчетов на прочность". 10. СТ РК 1357-2005 "Сосуды, работающие под давлением. Основные требования к конструкции". 11. СТ РК 1358-2005 "Сосуды, работающие под давлением. Требования к сварке сталей". 12. МСН 4.03-01-2003 "Газораспределительные системы".

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

6

Специалист по освидетельствованию газораспределительных сетей, газопотребляющих систем, газонаполнительных станций, газонаполнительных пунктов и автогазозаправочных станций

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

      12. Наименование государственного органа: Министерство по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан.

      Исполнитель: Набиева Н.Ж, +7 (717) 257 77 28, nabiyeva.n@kpb.emer.kz.

      13. Организации (предприятия) участвующие в разработке:

      Комитет промышленной безопасности МЧС РК;

      ОЮЛ "Независимая газовая ассоциация";

      ТОО "Аттестационно-методический центр" ТК 76 "Неразрушающий контроль, техническая диагностика и мониторинг состояния";

      СРО ОЮЛ "Казахстанский Регистр";

      CРО ОЮЛ "Союз лифтовиков Казахстана";

      Ernst & Young Kazakhstan LLP;

      НМКИ РГП "Институт ядерной физики" МЭ РК;

      ТОО "Мунар 1".

      Руководитель проекта: Искаков Нуржан Калдыбекович, + 7 (701) 734 5151, iskakov.n@kpb.emer.kz.

      14. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям: №8, 06.09.2024 г.

      15. Национальный орган по профессиональным квалификациям: 22.10.2025 г.

      16. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен": -

      17. Номер версии и год выпуска: версия 2, 2025 г.

      18. Дата ориентировочного пересмотра: 01.11.2028 г.

Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіптік стандарттарын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2025 жылғы 20 қарашадағы № 493 бұйрығы

      "Кәсіптік біліктілік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 5-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

      1. Бекіту:

      1) осы бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес "Қауіпті техникалық құрылғыларды: лифтілерді, эскалаторларды, траволаторларды, мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштерді техникалық куәландыру" кәсіби стандарты;

      2) осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес "Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздік бойынша сараптама" кәсіби стандарты;

      3) осы бұйрыққа 3-қосымшаға сәйкес "Қауіпті техникалық құрылғыларды: аспалы жолдар мен фуникулерларды техникалық куәландыру" кәсіби стандарты;

      4) осы бұйрыққа 4-қосымшаға сәйкес "Қауіпті өндірістік объектілерге қызмет көрсету бойынша авариялық-құтқару қызметі" кәсіби стандарты;

      5) осы бұйрыққа 5-қосымшаға сәйкес "Тау кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы" кәсіби стандарты;

      6) осы бұйрыққа 6-қосымшаға сәйкес "Көмір шахталары объектілері үшін өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы" кәсіби стандарты;

      7) осы бұйрыққа 7-қосымшаға сәйкес "Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кадрларды даярлау, қайта даярлау және олардың біліктілігін арттыру" кәсіби стандарты;

      8) осы бұйрыққа 8-қосымшаға сәйкес "Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы" кәсіби стандарты;

      9) осы бұйрыққа 9-қосымшаға сәйкес "Дәнекерлеу және/немесе онымен байланысты процестерді (пісіру, балқыту, термиялық кесу) жүргізу кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету" кәсіби стандарты;

      10) осы бұйрыққа 10-қосымшаға сәйкес "Газ тарату желілерін және газ тұтыну жүйелерін пайдалану кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы" кәсіби стандарты.

      2. Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің Өнеркәсіптік қауіпсіздік комитеті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

      1) осы бұйрыққа қол қойылғаннан кейін күнтізбелік бес күн ішінде оны Қазақстан Республикасы Нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің "Қазақстан Республикасының Заңнама және құқықтық ақпарат институты" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына қазақ және орыс тілдерінде жіберу;

      2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің ресми интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.

      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Төтенше жағдайлар вице-министріне жүктелсін.

      4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасының
төтенше жағдайлар министрі
Ш. Әрінов

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасы

      Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі

  Қазақстан Республикасы
Төтенше жағдайлар министрінің
2025 жылғы 20 қарашадағы
№ 493 бұйрығына
1-қосымша

Кәсіптік стандарт: "Қауіпті техникалық құрылғыларды: лифтілерді, эскалаторларды, траволаторларды, мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштерді техникалық куәландыру"

1-ші тарау. Жалпы ережелер

      1. Кәсіптік стандарттың қолдану аясы: "Қауіпті техникалық құрылғыларды: лифтілерді, эскалаторларды, траволаторларды, мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштерді техникалық куәландыру" кәсіптік стандарты "Кәсіптік біліктілік туралы" ҚРЗ 5-бабына сәйкес әзірленіп, білім беру бағдарламаларын қалыптастыруға, оның ішінде кәсіпорындарда персоналды, білім беру ұйымдарының қызметкерлері мен түлектерін оқытуға және лифтілерді, эскалаторларды, траволаторларды, мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштерді пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кең ауқымды міндеттердің шешімдеріне қойылатын талаптарды белгілейді.

      2. Осы кәсіптік стандартта мынадай терминдер, анықтамалар мен қысқартулар қолданылады:

      1) білім – кәсіптік тапсырма шеңберінде іс-әрекеттерді орындау үшін қажетті зерттелген және игерілген ақпарат;

      2) бұзбайтын бақылау (ББ) – объектіні жұмыстан шығаруды не оны бөлшектеуді талап етпейтін объектінің немесе оның жекелеген элементтерінің/тораптарының негізгі жұмыс қасиеттері мен параметрлерінің сенімділігін бақылау;

      3) дағды – кәсіптік тапсырманы толығымен орындауға мүмкіндік беретін білім мен біліктілікды қолдану қабілеті

      4) еңбекті қорғау – құқықтық, әлеуметтік-экономикалық, ұйымдастырушылық-техникалық, санитарлық-эпидемиологиялық, емдеу-профилактикалық, оңалту және өзге де іс-шаралар мен құралдарды қамтитын еңбек қызметі процесінде қызметкерлердің өмірі мен денсаулығының қауіпсіздігін қамтамасыз ету жүйесі;

      5) еңбек қауіпсіздігі – еңбек қызметі процесінде қызметкерлерге зиянды және (немесе) қауіпті өндірістік факторлардың әсерін болдырмайтын іс-шаралар кешенімен қамтамасыз етілген қызметкерлердің қорғалу жағдайы;

      6) зерттеп-қарау – белгілі бір кезеңге одан әрі пайдалану мүмкіндігі мен жағдайларын анықтау мақсатында нормативтік қызмет мерзімін өтеген жүк көтергіш машиналарды техникалық диагностикалау жөніндегі жұмыстар кешені;

      7) кәсіптік біліктілік – кәсіп бойынша еңбек функцияларын орындау үшін талап етілетін құзыреттерді меңгеруді сипаттайтын кәсіптік даярлық дәрежесі;

      8) кәсіптік стандарт – ресми және (немесе) бейресми және (немесе) ақпараттық білім беруді, біліктілік пен құзыреттілік деңгейін, кәсіптік қызметтің нақты саласындағы еңбек мазмұнын, сапасы мен жағдайларын ескере отырып, білімге, іскерлікке, біліктілікке, жұмыс тәжірибесіне қойылатын жалпы талаптарды белгілейтін жазбаша ресми құжат;

      9) құзыреттілік – еңбек функциясын құрайтын бір немесе бірнеше кәсіптік тапсырмаларды орындауға мүмкіндік беретін біліктілікті қолдану мүмкіндігі;

      10) лифт – тігінен еңкею бұрышы 15о аспайтын қатаң түзу сызықты бағыттағыштар бойынша қозғалатын кабинада адамдарды және (немесе) жүктерді көтеруге және түсіруге арналған кезеңдік әрекеттің стационарлық жүк көтергіш механизмі;

      11) мамандық – жеке тұлға жүзеге асыратын және оны орындау үшін белгілі бір біліктілікті талап ететін кәсіп түрі;

      12) машықтар – кәсіптік дағды шеңберінде жеке бірлік іс-әрекеттерді физикалық және (немесе) ақыл-оймен орындау қабілеті;

      13) мүмкіндігі шектеулі адамдарға арналған көтергіш (мүгедектігі бар адамдарға) немесе мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) адамдарға арналған көтергіш – мүгедектер арбасына арналған мамандандырылған жүк көтергіш жабдық;

      14) нормативтік қызмет ету мерзімі – бұл құрылғының паспортында өндіруші көрсеткен уақыт, оның барысында жүк көтеру механизмі жұмыс қабілеттілігін сақтайды;

      15) пайдалану қауіпсіздігі – азаматтардың өміріне немесе денсаулығына, жеке немесе заңды тұлғалардың мүлкіне, мемлекеттік немесе коммуналдық мүлікке, қоршаған ортаға, жануарлар мен өсімдіктердің өміріне немесе денсаулығына зиян келтірумен байланысты жол берілмейтін тәуекел болмаған жағдай;

      16) сынақ актісі/хаттамасы – техникалық құжат, объектінің меншік иесі/Тапсырыс беруші құрамында куәландыру жүргізілетін және өткізілген сынақтардың нәтижелерін растайтын комиссия ресімдейді;

      17) сертификаттау – сәйкестікті растау жөніндегі орган ол арқылы өнімнің және (немесе) онымен байланысты процестің, сондай-ақ көрсетілетін қызметтің белгіленген талаптарға сәйкестігін куәландыратын рәсім;

      18) талдау – белгіленген мақсаттарға қол жеткізу үшін қарастырылып отырған объектінің жарамдылығын, барабарлығын, нәтижелілігін анықтау үшін қабылданатын қызмет;

      19) техникалық куәландыру – бұл жабдықтың және оның құрамдас бөліктерінің техникалық жай-күйін (техникалық диагностикалауды) зертеп-қарау, сондай-ақ статикалық және динамикалық сынақтар жүргізу арқылы объектіні қауіпсіз пайдалану мүмкіндігі тұрғысынан бағалау;

      20) травола́тор – тауарлар мен адамдардың қозғалысын (тасымалын) жылдамдатуға немесе жеңілдетуге мүмкіндік беретін көлбеу немесе еденге параллель қозғалатын қадамсыз таспа немесе жол

      21) эскалатор – адамдарды бір деңгейден екінші деңгейге жылжыту үшін қозғалмалы адамдары бар, көкжиекке қарай 30-35° көлбеу баспалдақ түріндегі көтеру және тасымалдау машинасы

      3. Осы кәсіптік стандартта мынадай қысқартулар қолданылады

      1) БА – Біліктілік анықтамалығы.

      2) ББ – Бұзбайтын бақылау.

      3) БТБА – Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы.

      4) НҚА – Нормативтік құқықтық акті.

      5) НТҚ – Нормативтік -техникалық құжаттама.

      6) СБШ – Салалық біліктілік шеңбері.

      7) ТжКБ – Техникалық және кәсіптік білім.

      8) ЭҚТЖЖ – Экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуіші.

2-ші тарау. Кәсіптік стандарттың паспорты

      4. Кәсіптік стандарттың атауы: Қауіпті техникалық құрылғыларды: лифтілерді, эскалаторларды, траволаторларды, мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштерді техникалық куәландыру

      5. Кәсіптік стандарттың коды: M074

      6. ЭҚЖЖ секциясын, бөлімін, тобын, сыныбын және кіші сыныбын көрсету:

      M Кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      74 Өзге де кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      74.9 Басқа топтамаларға енгізілмеген кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      74.90 Басқа топтамаларға енгізілмеген кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      74.90.9 Басқа топтамаларға енгізілмеген өзге де кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      7. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: Кәсіптік стандарт мамандандырылған ұйымдардың қауіпті техникалық құрылғыларды: лифтілерді, эскалаторларды, траволаторларды, мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштерді техникалық куәландыру жүргізу кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында кәсіптік қызметтер көрсету бойынша мамандардың кәсіптік құзыреттілігі саласындағы талаптарды белгілейді. Мамандардың біліктілік деңгейінің өсуімен әрбір келесі деңгей алдыңғы деңгейдің функцияларын орындауды және оларды жаңа құзыреттерге сәйкес кеңейтуді білдіреді.

      8. Кәсіптер карточкаларының тізімі:

      1) Қауіпті техникалық құрылғыларды: лифтілерді, эскалаторларды, траволаторларды, мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштерді, қорытынды беру құқығымен өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарын техникалық куәландыру жөніндегі маман - 6 СБШ-нің деңгейі

      2) Қауіпті техникалық құрылғыларды: лифтілерді, эскалаторларды, траволаторларды, мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштерді, қорытынды беру құқығынсыз өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарын техникалық куәландыру жөніндегі маман - 5 СБШ-нің деңгейі.

3-ші тарау. Кәсіптер карточкалары

9. Кәсіптің карточкасы "Қауіпті техникалық құрылғыларды: лифтілерді, эскалаторларды, траволаторларды, мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштерді, қорытынды беру құқығымен өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарын техникалық куәландыру жөніндегі маман":

Топтың коды:

2149-3

Қызмет атауының коды:

2149-3

Кәсіптің атауы:

Қауіпті техникалық құрылғыларды: лифтілерді, эскалаторларды, траволаторларды, мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштерді, қорытынды беру құқығымен өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарын техникалық куәландыру жөніндегі маман

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
Көтергіш құралдардың өнеркәсіптік қауіпсіздігі жөніндегі маман

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура)

Мамандық:
Инженерия және инженерлік іс

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Қызметі қауіпті техникалық құрылғыларды: лифтілерді, эскалаторларды, траволаторларды, мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштерді пайдаланумен (тікелей) байланысты кәсіпорындарда кемінде 3 жыл жұмыс тәжірибесі.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

"Азаматтық қорғау туралы" ҚРЗ 79-бабына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік мәселелері бойынша мамандарды даярлаудан, қайта даярлаудан және өнеркәсіптік қауіпсіздік туралы куәлік алудан өту.

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасының талаптарына сәйкестігіне қауіпті техникалық құрылғыларға: лифтілерге, эскалаторларға, траволаторларға, мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштерге техникалық куәландыру жүргізу бойынша кәсіби қызметтер көрсету.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Жабдықты нормативтік қызмет мерзімі ішінде техникалық куәландыру
2. Жаңадан құрастырылған немесе жаңғыртылған жабдықты, болат арқандарды техникалық куәландыру және бұзбайтын бақылау әдістерімен нормативтік қызмет мерзімін өтеген жабдықты зерттеп-қарау

Қосымша еңбек функциялары:

1. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтау

Еңбек функциясы 1:
Жабдықты нормативтік қызмет мерзімі ішінде техникалық куәландыру



Дағды 1:
Нормативтік қызмет мерзімі ішінде тексеру, өлшеулер және сынақтар жүргізу

Машықтар:
1. Жабдықты орнату үшін визуалды және өлшеу бақылауын жүзеге асыру.
2. Техникалық құжаттамада және жүк көтергіш механизмдерді пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларының талаптарында көзделген барлық жұмыс режимдерінде жабдықтың жұмыс істеуіне тексеру жүргізу.
3. Электр желілері мен электр жабдықтарын оқшаулауды, жерге тұйықтауды (нөлдеуді) көзбен шолып тексеруді жүзеге асыру.

Білімдер:
1. Жүк көтергіш механизмдерді пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.
2. Мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштерді қауіпсіз пайдалану қағидалары.
3. Эскалаторларды орнату және қауіпсіз пайдалану қағидалары.
4. Қызмет ету мерзімі өткен лифтілерді, сондай-ақ мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштерді одан әрі пайдалану мүмкіндігін айқындау мақсатында олардың техникалық жай-күйіне зерттеп-қарауды жүргізу жөніндегі нұсқаулық.
5. Қазақстан Республикасының қауіпті техникалық құрылғылардың: лифттердің, эскалаторлардың, траволаторлардың, мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы заңнамасы.
6. Құрылғы туралы жалпы мәліметтер және жабдықтың жұмыс принципі.
7. Біліктіліктің II деңгейіндегі ББ әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 2:
Нормативтік қызмет мерзімі ішінде техникалық куәландыру нәтижелерін ресімдеу

Машықтар:
1. Тексеру, өлшеу және сынау нәтижелерін техникалық куәландыру актісімен және сынау хаттамасымен (хаттамаларымен) ресімдеу.
2. Жабдықтың паспортына техникалық куәландыру нәтижелері туралы жазба енгізу.
3. Жабдықты тексеру, өлшеу және сынау нәтижелерін талдау.
4. Тексеру, өлшеу және сынау нәтижелерін ресімдеу бойынша жұмыста ұйымдастыру техникасын пайдалану.

Білімдер:
1. Қазақстан Республикасының қауіпті техникалық құрылғылардың: лифттердің, эскалаторлардың, траволаторлардың, мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы заңнамасы.
2. Нормативтік қызмет мерзімі ішінде техникалық куәландыру кезінде қолдану және орындау үшін қажетті стандарттар.
3. Тексеру, өлшеу және сынау нәтижелерінің хаттамаларын ресімдеуге қойылатын талаптар.
4. Техникалық куәландыру актісін ресімдеуге қойылатын талаптар.
5. Жабдық паспортындағы жазбаларды ресімдеуге қойылатын талаптар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Еңбек функциясы 2:
Жаңадан құрастырылған немесе жаңғыртылған жабдықты, болат арқандарды техникалық куәландыру және бұзбайтын бақылау әдістерімен нормативтік қызмет мерзімін өтеген жабдықты зерттеп-қарау



Дағды 1:
Жаңадан орнатылған немесе жаңғыртылған жабдықта, нормативтік қызмет мерзімін өтеген жабдықта тексерулер, өлшеулер және сынақтар жүргізу

Машықтар:
1. Жаңадан құрастырылған немесе жаңғыртылған жабдықтың монтаждау жөніндегі құжаттамаға және жобалау құжаттамасына жабдықты орнатудың сәйкестігін тексеруді жүзеге асыру.
2. Техникалық құжаттамада және Жүк көтергіш механизмдерді пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларында көзделген барлық жұмыс режимдерінде жабдықтың жұмыс істеуін тексеруді жүзеге асыру.
3. Жабдықтың қауіпсіздік құрылғыларының жұмыс істеуін тексеруді жүзеге асыру.
4. Жаңадан құрастырылған немесе жаңғыртылған жабдықпен жеткізілетін техникалық құжаттама жиынтығының болуын тексеруді жүзеге асыру.

Білімдер:
1. Қазақстан Республикасының қауіпті техникалық құрылғылардың: лифттердің, эскалаторлардың, траволаторлардың, мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы заңнамасы.
2. Жаңадан құрастырылған немесе жаңғыртылған жабдықты техникалық куәландыру кезінде, нормативтік қызмет мерзімін өтеген жабдықты зерттеп-қарау кезінде қолдану және орындау үшін қажетті стандарттар.
3. Құрылғы туралы жалпы мәліметтер және жабдықтың жұмыс принципі.
4. Қауіпсіздік құрылғыларының жұмыс істеуін тексеру тәртібі.
5. Біліктіліктің II деңгейінде ББ әдістерін білу.
6. Жаңадан құрастырылған немесе жаңғыртылған жабдықпен жеткізілетін техникалық құжаттама жиынтығының құрамы.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 2:
Нормативтік қызмет мерзімін өтеген жабдықтың техникалық жай-күйін тексеру

Машықтар:
1. Нормативтік қызмет мерзімін өтеген жабдықтың техникалық жай-күйін анықтау.
2. Жабдықтың дефектілері мен ақауларын анықтау.
3. Тексеру нәтижелерін құжаттау.
4. Тексерілетін жабдықтың техникалық жай-күйін техникалық құжаттаманың белгіленген талаптарымен және Жүк көтергіш механизмдерді пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларымен салыстыру.

Білімдер:
1. Жүк көтергіш механизмдерді пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.
2. Мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштерді қауіпсіз пайдалану қағидалары.
3. Эскалаторларды орнату және қауіпсіз пайдалану қағидалары.
4. Қызмет ету мерзімі өткен лифтілерді, сондай-ақ мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштерді одан әрі пайдалану мүмкіндігін айқындау мақсатында олардың техникалық жай-күйіне зерттеп-қарауды жүргізу жөніндегі нұсқаулық.
5. Құрылғы туралы жалпы мәліметтер және жабдықтың жұмыс принципі
6. Қауіпсіздік құрылғыларының жұмыс істеуін тексеру тәртібі.
7. Стандарттармен және нормативтік техникалық құжаттамамен регламенттелген, регламенттелген параметрлерден жол берілетін ауытқулар, талап етілетін параметрлерден ауытқулар анықталған кезде қажетті іс-әрекеттер.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 3:
Техникалық куәландыру нәтижелерін ресімдеу

Машықтар:
1. Тексеру, өлшеу және сынау нәтижелерін техникалық куәландыру актісімен және сынау хаттамасымен (хаттамаларымен) ресімдеу.
2. Техникалық куәландыру нәтижелерін жабдық паспортына жазу.
3. Нормативтік қызмет мерзімін өтеген жабдықты тексеру нәтижелерін сынақ хаттамасымен (хаттамаларымен) құжаттамалық ресімдеу.
4. Жабдықтың паспортына тексеру нәтижелерін жазу.
5. Тексеру, өлшеу және сынақ нәтижелерін талдау.

Білімдер:
1. Қазақстан Республикасының қауіпті техникалық құрылғылардың: лифттердің, эскалаторлардың, траволаторлардың, мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы заңнамасы.
2. Техникалық куәландыру кезінде қолдану және орындау үшін қажетті стандарттар.
3. Тексеру, өлшеу және сынау нәтижелерінің хаттамаларын ресімдеуге қойылатын талаптар.
4. Объектінің паспортындағы жазбаларды ресімдеуге қойылатын талаптар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Қосымша еңбек функциясы 1:
Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтау



Дағды 1:
Жұмыстарды қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру

Машықтар:
1. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі талаптарын практикада қолдану.
2. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету.
3. Меншік иесінің және үшінші тұлғалардың қызметкерлерінің жұмыстарын жүргізу туралы хабардар ету.
4. Қазақстан Республикасының НҚА талаптарына сәйкес жұмыстарды жүргізудің шығыс материалдары мен өнімдерін кәдеге жарату.

Білімдер:
1. Жүк көтергіш механизмдерді пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.
2. Алғашқы медициналық көмек көрсету негіздері.
3. Объектіде белгіленген қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.
4. Кәсіпорында, оның ішінде биіктікте жұмыс істеу кезінде еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғауды, өндірістік санитарияны және өрт қауіпсіздігі талаптарын қамтамасыз ету негіздері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Аналитикалық ойлау
Ақпаратты іздеу және талдау
Жауапкершілік
Командада жұмыс істей білу
Логикалық ойлау
Құрылымдық мәселелерді шешу
қарым-қатынастық, зейінділік, ұйымшылдық. Үнемі жаңа технологиялар мен жаңа тәсілдерді үйрену.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1. ГОСТ 33984.2 – 2016 (ЕН 81 – 20:2014) "Лифттер. Сертификаттау кезіндегі зерттеу (сынау) және өлшеу ережелері мен әдістері. Үлгілерді іріктеу ережелері." 2. СТ РК 3305 – 2018 "Мүмкіндігі шектеулі адамдарға арналған лифттер, эскалаторлар, траволаторлар және көтергіштер. Жеткізуге, монтаждауға және пайдалануға қойылатын талаптар". 3. СП РК 1.04 – 105 – 2014 "Эскалаторлар мен қозғалмалы жолдарды жобалау және орнату". 4. "Лифт қауіпсіздігі" Кеден одағының техникалық регламенті (ТР ТС 011/2011). 5. ГОСТ 33984.2-2017 Лифттер. Сертификаттау кезіндегі зерттеу (сынау) және өлшеу ережелері мен әдістері. Үлгілерді іріктеу ережелері. 6. ГОСТ 33984.3-2017 Лифттер. Лифт қауіпсіздігі құрылғыларын сертификаттау кезіндегі зерттеу және өлшеу ережелері мен әдістері. Үлгілерді іріктеу ережелері. 7. ГОСТ 33984.4-2017 Лифттер. Лифттердің негізгі көтергіш тораптарын есептеу әдістері. 8. ГОСТ 34303-2017 Лифттер. Лифттерге техникалық қызмет көрсету жөніндегі басшылыққа қойылатын жалпы талаптар. 9. ГОСТ 34682.2-2020 Мүгедектер мен халықтың басқа да мобильділігі төмен топтары үшін көтергіш платформалар. Құрылғыға және орнатуға қойылатын қауіпсіздік талаптары. 2 бөлім. Тік қозғалатын платформалар. 10. СТ РК 2960–2017 "Мүгедектер мен халықтың басқа да мобильділігі төмен топтары үшін көтергіш платформалар. Қауіпсіздік және қол жетімділік талаптары. Тік қозғалыспен көтерілетін платформалар". 11. ГОСТ 34486.1-2018 Лифттер. Зерттеу және өлшеу ережелері мен әдістері. 12. ГОСТ 34581-2019 Лифттер. Қолданыстағы ғимараттарға жаңа лифтілерді орнату кезіндегі арнайы қауіпсіздік талаптары. 13. ГОСТ 34582-2019 Лифттер. Пайдалануға берер алдында сынау, өлшеу және тексеру ережелері мен әдістері. 14. ГОСТ 34489-2018 Эскалаторлар мен жолаушылар конвейерлері. Зерттеу және зерттеу және өлшеу ережелері мен әдістері. Зерттеу және өлшеу ережелері мен әдістері. 15. "Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі туралы" Кеден одағының техникалық регламенті (ТР ТС 010/2011). 16. СТ РК 2961-2017 " Мүгедектер мен халықтың басқа да мобильділігі төмен топтары үшін көтергіш платформалар. Қауіпсіздік және қол жетімділік талаптары. Көлбеу қозғалыспен көтерілетін платформалар". 17. РДС РК 1.04-02-2013 "Нормативтік қызмет мерзімін өтеген лифттердің техникалық жай-күйіне және зерттеп-қарау жүргізу жөніндегі әдістемелік нұсқаулар".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

5

Қауіпті техникалық құрылғыларды: лифтілерді, эскалаторларды, траволаторларды, мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштерді, қорытынды беру құқығынсыз өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарын техникалық куәландыру жөніндегі маман.

10. Кәсіптің карточкасы "Қауіпті техникалық құрылғыларды: лифтілерді, эскалаторларды, траволаторларды, мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштерді, қорытынды беру құқығынсыз өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарын техникалық куәландыру жөніндегі маман":

Топтың коды:

3129-3

Қызмет атауының коды:

3129-3

Кәсіптің атауы:

Қауіпті техникалық құрылғыларды: лифтілерді, эскалаторларды, траволаторларды, мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштерді, қорытынды беру құқығынсыз өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарын техникалық куәландыру жөніндегі маман

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

5

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
Көтергіш құралдардың өнеркәсіптік қауіпсіздігі жөніндегі маман

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
орта білімнен кейінгі (қолданбалы бакалавриат)

Мамандық:
Лифт шаруашылығы және эскалаторлар (түрлері бойынша)

Біліктілік:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Лифт шаруашылығы және эскалаторлар (түрлері бойынша)

Біліктілік:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Қолданбалы бакалавриат үшін: жұмыс тәжірибесінсіз; Техникалық және кәсіптік білім үшін: қызметі қауіпті техникалық құрылғыларды: лифтілерді, эскалаторларды, траволаторларды, мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштерді пайдаланумен (тікелей) байланысты кәсіпорындарда кемінде 3 жыл жұмыс тәжірибесі.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

"Азаматтық қорғау туралы" ҚРЗ 79-бабына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік мәселелері бойынша мамандарды даярлаудан, қайта даярлаудан және өнеркәсіптік қауіпсіздік туралы куәлік алудан өту.

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасының талаптарына сәйкестігіне қауіпті техникалық құрылғыларға: лифтілерге, эскалаторларға, траволаторларға, мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштерге техникалық куәландыру жүргізу бойынша кәсіби қызметтер көрсету.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Лифттерді, лифттердің болат арқандарын, эскалаторларды, траволаторларды, мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштерді бұзбайтын бақылау әдісімен зерттеп-қарау.
2. Зерттеп-қарау нәтижелерін ресімдеу.

Қосымша еңбек функциялары:

1. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтау

Еңбек функциясы 1:
Лифттерді, лифттердің болат арқандарын, эскалаторларды, траволаторларды, мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштерді бұзбайтын бақылау әдісімен зерттеп-қарау.



Дағды 1:
Бастапқы деректерді талдау

Машықтар:
1. Нормативтік актілердің талаптарына және пайдалану жөніндегі басшылыққа пайдалану шарттарының ауытқуларын анықтау.
2. Аварияға немесе жазатайым оқиғаға әкеп соғуы мүмкін пайдалану жағдайларының анықталған бұзушылықтары және/немесе ақаулары жойылғанға дейін жабдықтың жұмысын тоқтата тұру.
4. Өндіруші зауыттың номиналды талаптарынан және өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы НҚА талаптарынан пайдалану шарттарының ауытқуын анықтау.
5. Қызметкерлердің жабдықты тексеру кезінде көзделген жұмыстардың тізбесі мен көлемін сақтауын қадағалау.

Білімдер:
1. Қазақстан Республикасының қауіпті техникалық құрылғылардың: лифттердің, эскалаторлардың, траволаторлардың, мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы заңнамасы.
2. Жүк көтергіш механизмдерді пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.
3. Мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштерді қауіпсіз пайдалану қағидалары.
4. Эскалаторларды орнату және қауіпсіз пайдалану қағидалары.
5. Қызмет ету мерзімі өткен лифтілерді, сондай-ақ мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштерді одан әрі пайдалану мүмкіндігін айқындау мақсатында олардың техникалық жай-күйіне зерттеп-қарауды жүргізу жөніндегі нұсқаулық.
6. Қауіпті техникалық құрылғыларды қауіпсіз пайдалану жөніндегі НТҚ, оның ішінде дайындаушы зауыттың пайдалану жөніндегі нұсқаулықтары.
7. Дайындаушы зауыттың ережелері мен нұсқаулықтарына сәйкес жұмыстарды жүргізу әдістері мен ережелері (тексеру, ағымдағы жөндеу, авариялық жөндеу).
8. Жабдықты пайдалануды ұйымдастыру жөніндегі құжаттама.
9. Қауіпті техникалық құрылғылар туралы мәліметтер.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 2:
Куәландыруды дайындау және өткізу жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру

Машықтар:
1. Қауіпті техникалық құрылғыны дайындау бойынша жұмыс кестесін жасау
осы жұмыстарды жүргізу мерзімдерін ескере отырып куәландыруға.
2. Қызметкерлердің куәландыру жүргізу кезінде көзделген жұмыстардың тізбесі мен көлемін сақтауын қадағалау.
3. Қызметкерлердің куәландыру нәтижелері бойынша берілген ұсынымдарды сақтауын қадағалау.

Білімдер:
1. Қауіпті техникалық құрылғыны куәландыру кезіндегі іс-шаралар құрамы.
2. Өткізу тәртібі, куәландыруға қатысушылардың құрамы, олардың міндеттері мен өкілеттіктері.
3. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы НҚА талаптарына және дайындаушы зауыттың нұсқаулығына сәйкес куәландыруға дайындық бойынша электромеханикке жүктелген жұмыстардың құрамы
4. Куәландыру кезінде жұмыстарды жүргізу талаптары мен тәртібін белгілейтін НҚА.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Еңбек функциясы 2:
Зерттеп-қарау нәтижелерін ресімдеу.



Дағды 1:
Лифтілерді, эскалаторларды, траволаторларды, мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштерді жоспарлы куәландыру

Машықтар:
1. Жабдықты тексеру нәтижелерін ресімдеу.
2. Жұмыс, тексеру кестесін жасау.
3. Мониторингтік деректер базасына статистикалық көрсеткіштерді енгізу.
4. Электрондық құжаттарға арналған бағдарламалық қамтамасыз етулермен жұмыс істеу.

Білімдер:
1. Куәландыру кезінде жұмыстарды жүргізу талаптары мен тәртібін белгілейтін НҚА.
2. Біліктіліктің I деңгейінде ББ әдістерін білу.
3. Қазақстан Республикасының қауіпті техникалық құрылғылардың: лифттердің, эскалаторлардың, траволаторлардың, мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы заңнамасы.
4. Қызмет ету мерзімі өткен лифтілерді, сондай-ақ мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштерді одан әрі пайдалану мүмкіндігін айқындау мақсатында олардың техникалық жай-күйіне зерттеп-қарауды жүргізу жөніндегі нұсқаулық.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 2:
Лифтілерді, эскалаторларды, траволаторларды, мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштерді жоспардан тыс куәландыру

Машықтар:
1. Жабдықтың пайдалану құжаттамасын түсіну.
2. Куәландыруға жататын тораптарды жөндеу немесе ауыстыру жөніндегі жұмыстар аяқталғаннан кейін техникалық куәландыруды жүргізу.
3. Электрондық құжаттарға арналған бағдарламалық қамтамасыз етулермен жұмыс істеу.

Білімдер:
1. Жабдықтардың конструкциялары мен механикасы.
2. Қазақстан Республикасының қауіпті техникалық құрылғылардың: лифттердің, эскалаторлардың, траволаторлардың, мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы заңнамасы.
3. Жүк көтергіш механизмдерді пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.
4. Мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштерді қауіпсіз пайдалану қағидалары.
5. Эскалаторларды орнату және қауіпсіз пайдалану қағидалары.
6. Қызмет ету мерзімі өткен лифтілерді, сондай-ақ мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштерді одан әрі пайдалану мүмкіндігін айқындау мақсатында олардың техникалық жай-күйіне зерттеп-қарауды жүргізу жөніндегі нұсқаулық.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Қосымша еңбек функциясы 1:
Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтау



Дағды 1:
Жұмыстарды қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру

Машықтар:
1. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі талаптарын практикада қолдану.
2. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету.
3. Меншік иесінің және үшінші тұлғалардың қызметкерлерінің жұмыстарын жүргізу туралы хабардар ету.
4. Қазақстан Республикасының НҚА талаптарына сәйкес жұмыстарды жүргізудің шығыс материалдары мен өнімдерін кәдеге жарату.

Білімдер:
1. Жүк көтергіш механизмдерді пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.
2. Алғашқы медициналық көмек көрсету негіздері.
3. Объектіде белгіленген қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.
4. Кәсіпорында, оның ішінде биіктікте жұмыс істеу кезінде еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғауды, өндірістік санитарияны және өрт қауіпсіздігі талаптарын қамтамасыз ету негіздері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Аналитикалық ойлау
Ақпаратты іздеу және талдау
Жауапкершілік
Командада жұмыс істей білу
Логикалық ойлау
Құрылымдық мәселелерді шешу
қарым-қатынастық, зейінділік, ұйымшылдық. Үнемі жаңа технологиялар мен жаңа тәсілдерді үйрену.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1. ГОСТ 33984.2 – 2016 (ЕН 81 – 20:2014) "Лифттер. Сертификаттау кезіндегі зерттеу (сынау) және өлшеу ережелері мен әдістері. Үлгілерді іріктеу ережелері." 2. СТ РК 3305 – 2018 "Мүмкіндігі шектеулі адамдарға арналған лифттер, эскалаторлар, траволаторлар және көтергіштер. Жеткізуге, монтаждауға және пайдалануға қойылатын талаптар". 3. СП РК 1.04 – 105 – 2014 "Эскалаторлар мен қозғалмалы жолдарды жобалау және орнату". 4. "Лифт қауіпсіздігі" Кеден одағының техникалық регламенті (ТР ТС 011/2011). 5. ГОСТ 33984.2-2017 Лифттер. Сертификаттау кезіндегі зерттеу (сынау) және өлшеу ережелері мен әдістері. Үлгілерді іріктеу ережелері. 6. ГОСТ 33984.3-2017 Лифттер. Лифт қауіпсіздігі құрылғыларын сертификаттау кезіндегі зерттеу және өлшеу ережелері мен әдістері. Үлгілерді іріктеу ережелері. 7. ГОСТ 33984.4-2017 Лифттер. Лифттердің негізгі көтергіш тораптарын есептеу әдістері. 8. ГОСТ 34303-2017 Лифттер. Лифттерге техникалық қызмет көрсету жөніндегі басшылыққа қойылатын жалпы талаптар. 9. ГОСТ 34682.2-2020 Мүгедектер мен халықтың басқа да мобильділігі төмен топтары үшін көтергіш платформалар. Құрылғыға және орнатуға қойылатын қауіпсіздік талаптары. 2 бөлім. Тік қозғалатын платформалар. 10. СТ РК 2960–2017 "Мүгедектер мен халықтың басқа да мобильділігі төмен топтары үшін көтергіш платформалар. Қауіпсіздік және қол жетімділік талаптары. Тік қозғалыспен көтерілетін платформалар". 11. ГОСТ 34486.1-2018 Лифттер. Зерттеу және өлшеу ережелері мен әдістері. 12. ГОСТ 34581-2019 Лифттер. Қолданыстағы ғимараттарға жаңа лифтілерді орнату кезіндегі арнайы қауіпсіздік талаптары. 13. ГОСТ 34582-2019 Лифттер. Пайдалануға берер алдында сынау, өлшеу және тексеру ережелері мен әдістері. 14. ГОСТ 34489-2018 Эскалаторлар мен жолаушылар конвейерлері. Зерттеу және зерттеу және өлшеу ережелері мен әдістері. Зерттеу және өлшеу ережелері мен әдістері. 15. "Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі туралы" Кеден одағының техникалық регламенті (ТР ТС 010/2011). 16. СТ РК 2961-2017 "Мүгедектер мен халықтың басқа да мобильділігі төмен топтары үшін көтергіш платформалар. Қауіпсіздік және қол жетімділік талаптары. Көлбеу қозғалыспен көтерілетін платформалар". 17. РДС РК 1.04-02-2013 "Нормативтік қызмет мерзімін өтеген лифттердің техникалық жай-күйіне және зерттеп-қарау жүргізу жөніндегі әдістемелік нұсқаулар".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

6

Қауіпті техникалық құрылғыларды: лифтілерді, эскалаторларды, траволаторларды, қозғалысы аз адамдарға арналған көтергіштерді, қорытынды беру құқығымен өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарын техникалық куәландыру жөніндегі маман

4-ші тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

      11. Мемлекеттік органның атауы: Қазакстан Республикасының Төтенше жағдайлар министрлігі.

      Орындаушы: Дастанов А.Д, +7 (717) 224 87 28, dastanov.a@kpb.emer.kz.

      12. Әзірлеуге қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар):

      ҚР ТЖМ Өнеркәсіптік қауіпсіздік комитеті;

      "Аттесттау-әдістемелік орталығы" ЖШС;

      "ЛМС-НС" ЖШС;

      "Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіпорындар одағы" ЗТБ;

      "Қазақстан регистр" ЗТБ;

      "КАЗСТАНДАРТ" РМК;

      "BK Engineering Service" ЖШС.

      Жоба жетекшісі: Исқақов Нұржан Қалдыбекұлы, +7 (701) 734 51 51, iskakov.n@kpb.emer.kz.

      13. Кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес: 8, 06.09.2024 ж.

      14. Кәсіптік біліктілік жөніндегі ұлттық орган: 02.06.2025 ж.

      15. "Атамекен" Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы: -

      16. Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы: Нұсқа 2, 2025 ж.

      17. Болжамды қайта қарау күні: 01.06.2028 ж.

  Қазақстан Республикасы
Төтенше жағдайлар министрінің
2025 жылғы 20 қарашадағы
№ 493 бұйрығына
2-қосымша

Кәсіптік стандарт: "Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздік бойынша сараптама"

1-ші тарау. Жалпы ережелер

      1. Кәсіптік стандарттың қолдану аясы: "Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздік бойынша сараптама" кәсіби стандарты Қазақстан Республикасы "Кәсіптік біліктілік туралы" Заңының 5-бабы 5-тармағына сәйкес әзірленді және формалды және (немесе) формалды емес және (немесе) информалды білім беруді, жарылыс жұмыстары саласында сараптама жүргізу бойынша өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мамандардың біліктілік деңгейі мен құзыреттілігін, сондай-ақ кәсіпорындарда персоналды оқытудың білім беру бағдарламаларын және/немесе біліктілік бағдарламаларын әзірлеу кезіндегі талаптарды ескере отырып, дағдыларға, машықтарға, білімге, жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптарды белгілейді.

      2. Осы кәсіптік стандартта мынадай терминдер, анықтамалар мен қысқартулар қолданылады:

      1) жарылыс жұмыстары – жарылысты дайындау және өндіру жөніндегі технологиялық операциялардың жиынтығы: жобаны жасау, жарылғыш материалдарды зарядталатын блокқа жеткізу, ұңғымаларды, шпурларды немесе камераларды детонаторлар орната отырып зарядтау және забойкалау, жарылғыш желіні (тізбекті) монтаждау және оны барлық адамдар қауіпсіз қашықтыққа шығарылған жағдайда бастау;

      2) жарылғыш материалдар – өнеркәсіпте қолданылатын жарылғыш заттардың, бастамашылық құралдардың және ату-жару аппараттарының жалпы атауы;

      3) жарылғыш заттар мен олардың негізінде жасалған бұйымдарды қолдану – көрсетілген заттардың немесе бұйымдардың тікелей тағайындалуында көзделген жұмыстарды немесе әрекеттерді орындау, сондай-ақ оларды орындауға дайындау;

      4) жарылғыш зат – конденсацияланған химиялық зат немесе осындай заттардың қоспасы, белгілі бір жағдайларда сыртқы әсерлердің әсерінен жылу мен газ тәрізді өнімдердің көп мөлшерін шығара отырып, тез өздігінен таралатын химиялық түрленуге (жарылысқа) қабілеті бар;

      5) техникалық құжаттама – жарылғыш заттар мен олардың негізіндегі бұйымдарға қойылатын талаптар белгіленетін құжаттар (қолдану жөніндегі нұсқаулық (нұсқаулық), технологиялық регламент, конструкторлық құжаттама);

      6) өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы – сараптама объектісінің оған қойылатын өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына және нәтижесі қорытынды болып табылатын қолданыстағы нормативтік-техникалық құжаттамаға сәйкестігін (немесе сәйкессіздігін) бағалау;

      7) сараптамалық қорытынды – Қазақстан Республикасы "Азаматтық қорғау туралы" Заңының талаптарына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкестігіне аттестатталған сараптама ұйымының қорытындысы;

      8) білім – кәсіптік міндет шеңберінде іс-әрекеттерді орындау үшін қажетті зерделенген және меңгерілген ақпарат;

      9) дағды – кәсіптік міндетті толығымен орындауға мүмкіндік беретін білім мен машықты қолдану қабілеті;

      10) машық – кәсіптік міндет шеңберінде жекелеген бірлі-жарым іс-әрекетті физикалық тұрғыдан және (немесе) ақыл-оймен орындау қабілеті;

      11) құзырет – еңбек функциясын құрайтын бір немесе бірнеше кәсіптік міндетті орындауға мүмкіндік беретін дағдыны қолдану қабілеті;

      12) кәсіп – жеке адам жүзеге асыратын және орындалуы үшін белгілі бір біліктілікті талап ететін қызмет түрі;

      13) кәсіптік біліктілік – кәсіп бойынша еңбек функцияларын орындау үшін талап етілетін құзыреттерді меңгеруді сипаттайтын кәсіптік даярлық дәрежесі;

      14) кәсіптік стандарт – формалды және (немесе) формалды емес, және (немесе) информалды білім беру ескеріле отырып, білімге, машыққа, дағдыға, жұмыс тәжірибесіне, біліктілік деңгейі мен құзыреттілікке, кәсіптік қызметтің нақты бір саласындағы еңбек мазмұнына, сапасына және жағдайларына қойылатын жалпы талаптарды белгілейтін жазбаша ресми құжат.

      3. Осы кәсіптік стандартта мынадай қысқартулар қолданылады

      1) БА – біліктілік анықтамалығы;

      2) ЭҚЖЖ – экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуіші;

      3) БТБА – бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы;

      4) СБШ – салалық біліктілік шеңбері;

      5) ЖМ – жарылғыш материалдар;

      6) НТҚ – нормативтік-техникалық құжаттамалар;

      7) ЖБК – жарғыштың, шебер жарғыштың бірыңғай кітабшасы;

      8) ББ – бұзбайтын бақылау;

      9) ТжКБ – техникалық және кәсіптік білім.

2-ші тарау. Кәсіптік стандарттың паспорты

      4. Кәсіптік стандарттың атауы: "Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздік бойынша сараптама"

      5. Кәсіптік стандарттың коды: M077

      6. ЭҚЖЖ секциясын, бөлімін, тобын, сыныбын және кіші сыныбын көрсету:

      M Кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      74 Өзге де кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      74.9 Басқа топтамаларға енгізілмеген кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      74.90 Басқа топтамаларға енгізілмеген кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      74.90.9 Басқа топтамаларға енгізілмеген өзге де кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      7. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: кәсіби стандарт жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында кәсіби қызметтер көрсету жөніндегі мамандар мен сарапшылардың кәсіби құзыреті саласындағы талаптарды белгілейді, оның ішінде: тексерулер, техникалық куәландырулар жүргізу; жабдықтың қызмет ету мерзімін ұзарту; қауіпті өндірістік объектілерде, қауіпті техникалық құрылғыларда қолданылатын технологияларды қолдануға рұқсат алу; жарылғыш заттар мен олардың негізіндегі бұйымдарды тұрақты қолдануға рұқсат алу.

      8. Кәсіптер карточкаларының тізімі:

      1) "Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерді тексеру жөніндегі маман" - 5 СБШ-нің деңгейі

      2) Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін куәландыру жөніндегі маман - 6 СБШ-нің деңгейі

      3) "Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы сарапшы" - 7 СБШ-нің деңгейі

3-ші тарау. Кәсіптер карточкалары

9. Кәсіптің карточкасы ""Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерді тексеру жөніндегі маман"":

Топтың коды:

3129-9

Қызмет атауының коды:

-

Кәсіптің атауы:

"Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерді тексеру жөніндегі маман"

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

5

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы (Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді).
Баптау және сынақтар жөніндегі техник

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы (Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді).
Техник-зертханашы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
орта білімнен кейінгі (қолданбалы бакалавриат)

Мамандық:
Химиялық технология және өндіріс (түрлері бойынша)

Біліктілік:

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Химиялық технология және өндіріс (түрлері бойынша)

Біліктілік:

Білім деңгейі:
орта білімнен кейінгі (қолданбалы бакалавриат)

Мамандық:
Пайдалы қазбалардың кен орындарын жер астында өңдеу

Біліктілік:

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Пайдалы қазбалардың кен орындарын жер астында өңдеу

Біліктілік:

Білім деңгейі:
орта білімнен кейінгі (қолданбалы бакалавриат)

Мамандық:
Пайдалы қазбалардың кен орындарын жер астында өңдеу

Біліктілік:

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Пайдалы қазбалар кен орындарын ашық қазу

Біліктілік:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Тау-кен саласы кәсіпорындарында жалпы техникалық жұмыс өтілі кемінде 6 (алты) ай

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

1. Қазақстан Республикасы "Азаматтық қорғау туралы" Заңының 79-бабына сәйкес қауiптi өндiрiстiк объектiлердің және өнеркәсіптік қауіпсіздік мәселелері жөніндегі өзге де ұйымдардың мамандарын, жұмыскерлерін даярлау, қайта даярлау. 2. Жарылыс жұмыстарын және өнеркәсіптік мақсаттағы жарылғыш материалдармен жұмыс жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларына сәйкес ЖБК болуы

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерге Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасын сақтау мәніне тексеру жүргізу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың техникалық жай-күйін тексеру
2. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын техникалық құрылғыларға, материалдармен мен техникалық құрылғыларға сараптама жүргізу
3. Сынақ нәтижелері бойынша техникалық құжаттаманы ресімдеу.

Қосымша еңбек функциялары:

1. Қауіпсіздік техникасының талаптарын сақтау.

Еңбек функциясы 1:
Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың техникалық жай-күйін тексеру



Дағды 1:
Технологиялар, материалдар мен техникалық құрылғылардың элементтеріне сыртқы тексеру жүргізу

Машықтар:
1. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың техникалық жай-күйін визуалды шолып бақылауды жүзеге асыру.
2. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың дайындаушы зауыттың құжаттамасына сәйкестігін тексеру.
3. Техникалық құжаттаманың көрсеткіштеріне сәйкес сақтау және қолдану кезінде қауіпсіздікті айқындау мақсатында сынақтар жүргізу.
4. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды тексеру кезінде материалдарды, құралдарды, бақылау-өлшеу аспаптарын, механикаландыру құралдарын пайдалану.

Білімдер:
1. Жарылыс жұмыстарын және өнеркәсіптік мақсаттағы жарылғыш материалдармен жұмыс жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.
2. Дайындаушы зауыттың техникалық құжаттамасы.
3. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерге арналған технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың конструктивті және технологиялық сипаттамалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Деректерді өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкестігін талдау

Машықтар:
1. Өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкестігі үшін бастапқы деректерді талдау.
2. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды тексеру кезінде материалдарды, құралдарды, бақылау-өлшеу аспаптарын, механикаландыру құралдарын пайдалану.
3. Диагностикалық тексеруді жүргізу үшін эталондық үлгілерде жұмыс параметрлерін орнату және диагностикалық жабдықты реттеу.

Білімдер:
1. Жарылыс жұмыстарын және өнеркәсіптік мақсаттағы жарылғыш материалдармен жұмыс жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.
2. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін жарылғыш заттар мен олардың негізіндегі бұйымдардың, технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың түрлері, мақсаты, схемалары, конструктивтік ерекшеліктері, техникалық және технологиялық сипаттамалары.
3. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін технологияларда және техникалық құрылғыларда қолданылатын аспаптардың сипаттамалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 3:
Тексеру нәтижелері бойынша есепті ресімдеу

Машықтар:
1. Тексеру нәтижелері бойынша техникалық құжаттаманы ресімдеу.
2. Арнайы бағдарламаларды, соның ішінде жарылыс жұмыстары мен ЖМ сақтау кезінде қауіпсіз қашықтықты есептеу бағдарламаларын пайдалану.
3. Тексеру нәтижелері бойынша есеп дайындау.

Білімдер:
1. Өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдар.
2. Арнайы бағдарламалар, соның ішінде жарылыс жұмыстары мен ЖМ сақтау кезінде қауіпсіз қашықтықты есептеу бағдарламалары.
3. Жарылғыш заттар мен олардың негізіндегі бұйымдарға, сондай-ақ олармен байланысты дайындау, қолдану, сақтау, тасымалдау процесстеріне қойылатын қажетті талаптар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын техникалық құрылғыларға, материалдармен мен техникалық құрылғыларға сараптама жүргізу



Дағды 1:
Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын техникалық құрылғылардың конструктивтік элементтеріне бақылау жүргізу кезінде пайдаланылатын жабдықты дайындау және тексеру

Машықтар:
1. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын техникалық құрылғылардың конструктивтік элементтеріне бақылау жүргізу кезінде пайдаланылатын жабдықты дайындау.
2. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын техникалық құрылғылардың конструктивтік элементтеріне бақылау жүргізу кезінде пайдаланылатын жабдықтың жарамдылығын тексеру.
3. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын техникалық құрылғылардың конструктивтік элементтеріне бақылау жүргізу.

Білімдер:
1. Жарылғыш заттар мен олардың негізінде жасалған бұйымдарды дайындау кезіндегі қауіпсіздік талаптары.
2. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды бақылау, сынау кезінде пайдаланылатын жабдықтардың құжаттамасы.
3. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын бақылау, сынау, технология, материалдар мен техникалық құрылғыларда қолданылатын негізгі жабдық.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Бақылау нәтижелері бойынша есеп жасау.

Машықтар:
1. Бақылау нәтижелері бойынша техникалық құжаттаманы ресімдеу.
2. Бақылау-өлшеу құралдарын қолдану.
3. Бақылау нәтижелері бойынша есептер жасау.

Білімдер:
1. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың схемалары, мақсаты мен құрылысы.
2. Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары
3. Автомобиль көлігімен қауіпті жүктерді тасымалдау қағидалары және Қазақстан Республикасының аумағында автокөлік құралдарымен тасымалдауға жол берілетін қауіпті жүктердің тізбесі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 3:
Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды сынауға бақылау жүргізу. Машықтар: 1. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын техникалық құрылғыларды сынауды бақылау үшін жабдықты қолдану. 2. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың конструктивтік элементтеріне бақылау жүргізу. 3. Сынақтарға бақылау жүргізу кезінде жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын материалдар мен техникалық құрылғылардың қасиеттерін бағалау

Машықтар:
1. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын техникалық құрылғыларды сынауды бақылау үшін жабдықты қолдану.
2. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың конструктивтік элементтеріне бақылау жүргізу.
3. Сынақтарға бақылау жүргізу кезінде жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын материалдар мен техникалық құрылғылардың қасиеттерін бағалау.

Білімдер:
1. Жарылыс жұмыстарын және өнеркәсіптік мақсаттағы жарылғыш материалдармен жұмыс жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.
2. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды сынауды бақылау кезінде қолданылатын әдістердің физикалық негіздері.
3. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың конструктивтік элементтерін білу.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 3:
Сынақ нәтижелері бойынша техникалық құжаттаманы ресімдеу.



Дағды 1:
Ақаулар ведомостін және/немесе тексеру актісін ресімдеу.

Машықтар:
1. 1. Сынақ нәтижелері бойынша техникалық құжаттаманы толтыру.
2. 2. Жұмыс сызбаларың және технологиялық нұсқауларды (технологиялық карталар) оқу.
3. 3. Ақаулар ведомостін және/немесе тексеру актісін ресімдеу.

Білімдер:
1. Сынақ жүргізу принциптері мен әдістері.
2. Қорғаныс жүйелерінің, аспаптар мен қауіпсіздік құрылғыларының құрылысы және жұмыс істеуі.
3. Қауіпсіздік, басқару және коммутация электр жүйелері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Қосымша еңбек функциясы 1:
Қауіпсіздік техникасының талаптарын сақтау.



Дағды 1:
Жұмыстарды қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру.

Машықтар:
1. Қауіпсіздік ережелерінің талаптарын іс жүзінде қолдану.
2. Әр түрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету.
3. Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес жұмыстарды жүргізудің шығыс материалдары мен өнімдерін кәдеге жарату.

Білімдер:
1. Қауіпсіздік техникасының талаптары.
2. Алғашқы көмек көрсету негіздері.
3. Кәсіпорынның ішкі регламентімен бекітілген кәсіпорында белгіленген қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Ұқыптылық
Жүйелі ойлау
Ынтымақтастық және өзара іс-қимыл
Ақпаратты іздеу және талдау
Оқу және өзін-өзі оқыту қабілеті
Компьютерлік сауаттылық

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

Кеден одағының техникалық регламенттері: "Жарылғыш заттар мен олардың негізіндегі бұйымдардың қауіпсіздігі туралы" (КО ТР 028/2012), "Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі туралы" техникалық регламенттері (КО ТР 010/2011); МемСТ 15.109-97 "Өнімді әзірлеу және өндіріске қою жүйесі (ӨБК). Жарылғыш өнеркәсіптік материалдар"; МемСТ 57704-2017 "Тау-кен ісі. Көмір өндіретін кәсіпорындардағы жарылыс жұмыстары. Терминдер мен анықтамалар"; МемСТ 32162-2013 "Өнеркәсіптік жарылғыш заттар. Жіктеу"; МемСТ 26184-84 "Өнеркәсіптік жарылғыш заттар. Терминдер мен анықтамалар"; ҚР СТ 2096-3-2011 "Жарылыстан қорғалған электр жабдығы. 3 бөлім. Электр тізбектерін ұшқын қауіпсіздігіне сынауға арналған ұшқын түзуші механизмдер"; ҚР СТ МЭК 60079-0-2010 "Жарылғыш орта. Жабдық. Жалпы талаптар"; МемСТ 32421-2013 "Қауіптілігі физика-химиялық қасиеттерге байланысты химиялық өнімнің жиктелуі. Жарылғыш химиялық өнімді сынау әдістері".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

6

"Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін куәландыру жөніндегі маман"

10. Кәсіптің карточкасы "Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін куәландыру жөніндегі маман":

Топтың коды:

2141-9

Қызмет атауының коды:

-

Кәсіптің атауы:

Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін куәландыру жөніндегі маман

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы (Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді).
Баптау және сынақтар жөніндегі инженер

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура)

Мамандық:
Инженерия және инженерлік іс

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Тау-кен саласындағы кәсіпорындарда жалпы техникалық жұмыс өтілі 3 (үш) жылдан кем емес

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

1. Қазақстан Республикасы "Азаматтық қорғау туралы Заңының 79-бабына сәйкес қауiптi өндiрiстiк объектiлердің және өнеркәсіптік қауіпсіздік мәселелері жөніндегі өзге де ұйымдардың мамандарын, жұмыскерлерін даярлау, қайта даярлау. 2. Жарылыс жұмыстарын және өнеркәсіптік мақсаттағы жарылғыш материалдармен жұмыс жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларына сәйкес ЖБК болуы.

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасының талаптарын сақтау мәніне техникалық куәландыру жүргізу.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың техникалық жай-күйін анықтау.
2. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды сынаудың жүргізілген әдістерін талдау.
3. НТҚ-да көрсетілген әдістермен жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды диагностикалау мен сынау.

Қосымша еңбек функциялары:

1. Қауіпсіздік техникасының талаптарын сақтау.

Еңбек функциясы 1:
Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың техникалық жай-күйін анықтау.



Дағды 1:
Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың техникалық құжаттамасымен жұмыс жасау.

Машықтар:
1. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларға, материалдар мен техникалық құрылғыларға сызбаларды, техникалық және конструкторлық құжаттаманы оқу.
2. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларға, материалдар мен техникалық құрылғыларға техникалық және конструкторлық құжаттаманы талдау.
3. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларға, материалдар мен техникалық құрылғыларға НТҚ жұмыс жасау.

Білімдер:
1. Жарылыс жұмыстарын және өнеркәсіптік мақсаттағы жарылғыш материалдармен жұмыс жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.
2. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологиялар, материалдар мен техникалық құрылғылардың техникалық құжаттамасы.
3. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін жарылғыш заттар мен олардың негізіндегі бұйымдардың, технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың түрлері, мақсаты, схемалары, конструктивтік ерекшеліктері, техникалық және технологиялық сипаттамалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың техникалық жай-күйін бағалау критерийлерін айқындау.

Машықтар:
1. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың техникалық жай-күйін бағалау критерийлерін айқындау.
2. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдарды және техникалық құрылғыларды тексеру бағдарламаларын/технологиялық карталарын әзірлеу.
3. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларға, материалдар мен техникалық құрылғыларға жобалау, атқару және пайдалану құжаттамасын қолдану.

Білімдер:
1. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін технологияларда және техникалық құрылғыларда орнатылған және қолданылатын аспаптардың техникалық құжаттамасы.
2. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін технологияларда және техникалық құрылғыларда орнатылған және қолданылатын аспаптардың сипаттамалары.
3. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін технологияларда және техникалық құрылғыларда орнатылған және қолданылатын аспаптардың жұмыс принциптері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 3:
Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды тексеру нәтижелері бойынша НТҚ талаптарының бұзылуын анықтау.

Машықтар:
1. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларға, материалдар мен техникалық құрылғыларға НТҚ жұмыс істеу.
2. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды тексеру нәтижелері бойынша НТҚ талаптарының бұзылуын анықтау және жіктеу.
3. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларға, материалдар мен техникалық құрылғыларға сызбаларды, конструкторлық және техникалық құжаттаманы оқу.

Білімдер:
1. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологиялар, материалдар және техникалық құрылғылар үшін НТҚ талаптары.
2. Жарылыс жұмыстары кезіндегі қауіпті факторлардың түрлері, сондай-ақ олармен байланысты дайындау, қолдану, сақтау, тасымалдау процестері.
3. Арнайы бағдарламалар, соның ішінде жарылыс және ЖМ сақтау кезінде қауіпсіз қашықтықты есептеу бағдарламалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 4:
Техникалық жай-күйі туралы есепті ресімдеу.

Машықтар:
1. Тексерулерді белгіленген тәртіппен жүргізу.
2. Тексеру нәтижелері бойынша техникалық жай-күйі туралы есеп ресімдеу.
3. Арнайы бағдарламаларды, соның ішінде жарылыс жұмыстары мен ЖМ сақтау кезінде қауіпсіз қашықтықты есептеу бағдарламаларын пайдалану.

Білімдер:
1. Жарылыс жұмыстары кезіндегі қауіпті факторлардың түрлері, сондай-ақ олармен байланысты дайындау, қолдану, сақтау, тасымалдау процестері.
2. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін технологияларда және техникалық құрылғыларда қолданылатын аспаптардың сипаттамалары.
3. Арнайы бағдарламалар, соның ішінде жарылыс жұмыстары мен ЖМ сақтау кезінде қауіпсіз қашықтықты есептеу бағдарламалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды сынаудың жүргізілген әдістерін талдау.



Дағды 1:
Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологиялар, материалдар мен техникалық құрылғылардың сынақ нәтіжелелері бойынша есептік құжаттаманы қалыптастыру.

Машықтар:
1. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды сынау әдістерін қолдану.
2. Арнайы бағдарламаларды, соның ішінде жарылыс жұмыстары мен ЖМ сақтау кезінде қауіпсіз қашықтықты есептеу бағдарламаларын пайдалану.
3. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды сынау нәтижелері бойынша қорытындымен есептерді ресімдеу.

Білімдер:
1. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды сынау кезіндегі НТҚ талаптары.
2. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды бақылау және сынау әдістерінің физикалық негіздері.
3. Арнайы бағдарламалар, соның ішінде жарылыс жұмыстары мен ЖМ сақтау кезінде қауіпсіз қашықтықты есептеу бағдарламалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Жобалау, атқару және пайдалану құжаттамасымен жұмыс істеу.

Машықтар:
1. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларға, материалдар мен техникалық құрылғыларға жобалау, атқару және пайдалану құжаттамасын оқу.
2. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларға, материалдар мен техникалық құрылғыларға жобалау, атқару және пайдалану құжаттамасын қолдану.
3. Арнайы бағдарламаларды, соның ішінде жарылыс жұмыстары мен ЖМ сақтау кезінде қауіпсіз қашықтықты есептеу бағдарламаларын пайдалану.

Білімдер:
1. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды сынау кезіндегі НТҚ талаптары.
2. Жарылыс жұмыстарын және өнеркәсіптік мақсаттағы жарылғыш материалдармен жұмыс жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.
3. Арнайы бағдарламалар, соның ішінде жарылыс жұмыстары мен ЖМ сақтау кезінде қауіпсіз қашықтықты есептеу бағдарламалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 3:
Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологиялардың, материалдар және техникалық құрылғылардың сынақ нәтижелері бойынша бағалау критерийлерін айқындау.

Машықтар:
1. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды сынау нәтижелері бойынша бағалау критерийлерін айқындау.
2. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың жұмыс қабілеттілігін реттеу және анықтау.
3. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін техникалық құрылғыларды сынақтардан өткізудің әдістемелік бағдарламаларын/технологиялық карталарын әзірлеу.

Білімдер:
1. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын әдістердің, технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың физикалық негіздері.
2. Жарылыс жұмыстарын және өнеркәсіптік мақсаттағы жарылғыш материалдармен жұмыс жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.
3. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін техникалық құрылғыларды сынауды жүргізудің әдістемелері мен технологиялық карталары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 4:
Сынақ бойынша жазылған деректердің сапасы мен көлемін бақылау.

Машықтар:
1. ББ үшін құрылғылардың жұмыс істеу.
2. ББ бойынша деректердің саны мен сапасын анықтау.
3. Арнайы бағдарламаларды, соның ішінде жарылыс жұмыстары мен ЖМ сақтау кезінде қауіпсіз қашықтықты есептеу бағдарламаларын пайдалану.

Білімдер:
1. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды сынау кезіндегі НТҚ талаптары.
2. Арнайы бағдарламалар, соның ішінде жарылыс жұмыстары мен ЖМ сақтау кезінде қауіпсіз қашықтықты есептеу бағдарламалары.
3. ББ үшін аспаптардың әрекет ету принциптері мен құрылғысы.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 3:
НТҚ-да көрсетілген әдістермен жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды диагностикалау мен сынау.



Дағды 1:
Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологиялар, материалдар мен техникалық құрылғылардың жобалау, атқару және пайдалану құжаттамасымен жұмыс жасау.

Машықтар:
1. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларға, материалдар мен техникалық құрылғыларға жобалау, атқару және пайдалану құжаттамаларын қолдану.
2. Арнайы бағдарламаларды, соның ішінде жарылыс жұмыстары мен ЖМ сақтау кезінде қауіпсіз қашықтықты есептеу бағдарламаларын пайдалану.
3. Технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды диагностикалау мен сынау кезінде НТҚ-да көрсетілген әдістерді қолдану.

Білімдер:
1. Жарылыс жұмыстарын және өнеркәсіптік мақсаттағы жарылғыш материалдармен жұмыс жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.
2. Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.
3. Автомобиль көлігімен қауіпті жүктерді тасымалдау қағидалары және Қазақстан Республикасының аумағында автокөлік құралдарымен тасымалдауға жол берілетін қауіпті жүктердің тізбесі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технология, материалдар мен техникалық құрылғылардың сынақ әдістерін таңдау.

Машықтар:
1. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды сынау әдістерін іріктеу.
2. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды бақылау әдістерін анықтау.
3. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды сынау үшін жабдықты қолдану.

Білімдер:
1. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды бақылау кезінде нәтижелерді жүргізу және бағалау кезіндегі НТҚ талаптары.
2. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды бақылау кезінде қолданылатын сынақ әдістерінің физикалық негіздері.
3. Қауіпті өндірістік факторлардың түрлері мен типтері, жарылыс жұмыстары кезінде олардың пайда болу себептері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 3:
Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды техникалық тексеру/сынау жүргізудің бағдарламаларын, әдістемелерін/технологиялық картасын әзірлеу.

Машықтар:
1. Техникалық тексеру/ сынақтар жүргізудің бағдарламаларын, әдістемелерін/ технологиялық карталарын әзірлеу.
2. Арнайы бағдарламаларды, соның ішінде жарылыс жұмыстары мен ЖМ сақтау кезінде қауіпсіз қашықтықты есептеу бағдарламаларын пайдалану.
3. Ақаулардың түрлері мен типтері, олардың пайда болу себептерін жіктеу.

Білімдер:
1. Техникалық тексеру/ сынақтар жүргізудің бағдарламаларын, әдістемелерін/ технологиялық карталарын әзірлеу бойынша талаптар.
2. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды бақылау кезінде қолданылатын әдістердің физикалық негіздері.
3. Ақаулардың түрлері мен типтері, олардың пайда болу себептері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 4:
Диагностика және сынақ нәтижелері бойынша есептерді ресімдеу.

Машықтар:
1. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін техникалық құрылғыларды зерттеу нәтижелерін талдау.
2. Анықталған ақаулардың қауіптілік дәрежесін жіктеу және анықтау.
3. Диагностика мен сынақтардың нәтижелері бойынша есептерді ресімдеу.

Білімдер:
1. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды бақылау кезінде нәтижелерді жүргізу және бағалау кезіндегі НТҚ талаптары.
2. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды бақылау кезінде қолданылатын әдістердің физикалық негіздері.
3. Техникалық тексерулер/сынақтар жүргізудің бағдарламалар, әдістемелер/технологиялық карталар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 5:
Анықталған сәйкессіздіктерді жою бойынша ұсынымдарды әзірлеу. Машықтар: 1. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін техникалық құрылғыларды зерттеу нәтижелерін талдау. 2. Анықталған ақаулардың қауіптілік дәрежесін жіктеу және анықтау. 3. Зерттеу нәтижелері бойынша анықталған сәйкессіздіктерді жою бойынша ұсынымдарды әзірлеу.

Машықтар:
1. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін техникалық құрылғыларды зерттеу нәтижелерін талдау.
2. Анықталған ақаулардың қауіптілік дәрежесін жіктеу және анықтау.
3. Зерттеу нәтижелері бойынша анықталған сәйкессіздіктерді жою бойынша ұсынымдарды әзірлеу.

Білімдер:
1. Жарылыс жұмыстарын және өнеркәсіптік мақсаттағы жарылғыш материалдармен жұмыс жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.
2. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды бақылау кезінде сынақтар жүргізу және нәтижелерді бағалау кезіндегі НТҚ талаптары.
3. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың конструктивті және технологиялық сипаттамалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Қосымша еңбек функциясы 1:
Қауіпсіздік техникасының талаптарын сақтау.



Дағды 1:
Жұмыстарды қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру.

Машықтар:
1. Қауіпсіздік ережелерінің талаптарын іс жүзінде қолдану.
2. Әр түрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету.
3. Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес жұмыстарды жүргізудің шығыс материалдары мен өнімдерін кәдеге жарату.

Білімдер:
1. Қауіпсіздік техникасының талаптары.
2. Алғашқы көмек көрсету негіздері.
3. Кәсіпорынның ішкі регламентімен бекітілген кәсіпорында белгіленген қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Ұқыптылық
Жүйелі ойлау
Ынтымақтастық және өзара іс-қимыл
Ақпаратты іздеу және талдау
Оқу және өзін-өзі оқыту қабілеті
Компьютерлік сауаттылық

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

Кеден одағының техникалық регламенттері: "Жарылғыш заттар мен олардың негізіндегі бұйымдардың қауіпсіздігі туралы" (КО ТР 028/2012), "Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі туралы" техникалық регламенттері (КО ТР 010/2011); МемСТ 15.109-97 "Өнімді әзірлеу және өндіріске қою жүйесі (ӨБК). Жарылғыш өнеркәсіптік материалдар"; МемСТ 57704-2017 "Тау-кен ісі. Көмір өндіретін кәсіпорындардағы жарылыс жұмыстары. Терминдер мен анықтамалар"; МемСТ 32162-2013 "Өнеркәсіптік жарылғыш заттар. Жіктеу"; МемСТ 26184-84 "Өнеркәсіптік жарылғыш заттар. Терминдер мен анықтамалар"; ҚР СТ 2096-3-2011 "Жарылыстан қорғалған электр жабдығы. 3 бөлім. Электр тізбектерін ұшқын қауіпсіздігіне сынауға арналған ұшқын түзуші механизмдер"; ҚР СТ МЭК 60079-0-2010 "Жарылғыш орта. Жабдық. Жалпы талаптар"; МемСТ 32421-2013 "Қауіптілігі физика-химиялық қасиеттерге байланысты химиялық өнімнің жиктелуі. Жарылғыш химиялық өнімді сынау әдістері".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

5

Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерді тексеру жөніндегі маман

7

Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы сарапшы

11. Кәсіптің карточкасы ""Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы сарапшы"":

Топтың коды:

2141-9

Қызмет атауының коды:

-

Кәсіптің атауы:

"Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы сарапшы"

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

7

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы (Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді).
Баптау және сынақтар жөніндегі инженер

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары оқу орнынан кейінгі білім (магистратура, резидентура)

Мамандық:
Инженерия және инженерлік іс

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура)

Мамандық:
Инженерия және инженерлік іс

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Тау-кен саласындағы кәсіпорындарда жалпы техникалық жұмыс өтілі 5 (бес) жылдан кем емес

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

1. Қазақстан Республикасы "Азаматтық қорғау туралы Заңының 79-бабына сәйкес қауiптi өндiрiстiк объектiлердің және өнеркәсіптік қауіпсіздік мәселелері жөніндегі өзге де ұйымдардың мамандарын, жұмыскерлерін даярлау, қайта даярлау. 2. Салалық сертификаттау (аттестаттау). 3. Жарылыс жұмыстарын және өнеркәсіптік мақсаттағы жарылғыш материалдармен жұмыс жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларына сәйкес ЖБК болуы.

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Қазақстан Республикасы өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасының талаптарына сәйкестігін тексеру бойынша сараптама қызметін жүргізу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы нормалар мен талаптарға сәйкестігіне сараптама жүргізу және/немесе жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың қызмет ету мерзімін ұзарту.
2. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды қолдануға рұқсат алу үшін өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы нормалар мен талаптарға сәйкестігіне сараптама жүргізу.

Қосымша еңбек функциялары:

1. Соблюдение требований техники безопасности

Еңбек функциясы 1:
Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы нормалар мен талаптарға сәйкестігіне сараптама жүргізу және/немесе жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың қызмет ету мерзімін ұзарту.



Дағды 1:
Жобалау, атқару, пайдалану, конструкторлық және жөндеу құжаттамасын талдау.

Машықтар:
1. Жобалау, атқару, пайдалану, конструкторлық және жөндеу құжаттамасының материалдарын талдау.
2. Жобалау, атқару, пайдалану, конструкторлық және жөндеу құжаттамасының материалдарын қолдану.
3. Әдістемелік, нормативтік және өзге де басшылық материалдарға сәйкес жабдықтардың барлық түрлерін баптау және сынау жөніндегі жұмысты ұйымдастыру және орындау.

Білімдер:
1. Жарылыс жұмыстарын және өнеркәсіптік мақсаттағы жарылғыш материалдармен жұмыс жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.
2. Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.
3. Автомобиль көлігімен қауіпті жүктерді тасымалдау қағидалары және Қазақстан Республикасының аумағында автокөлік құралдарымен тасымалдауға жол берілетін қауіпті жүктердің тізбесі.
4. Қауіпті өндірістік объектілерді декларацияланатын объектілерге жатқызу критерийлерін айқындайтын қағидаларды және Қауіпті өндірістік объектінің өнеркәсіптік қауіпсіздік декларациясын әзірлеу қағидалары.
5. Техникалық сипаттамалары, жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын материалдар мен техникалық құрылғылардың конструктивтік ерекшеліктері және пайдалану тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды техникалық тексеру және куәландыру нәтижелері бойынша материалдарды талдау.

Машықтар:
1. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды тексеру және техникалық куәландыру кезінде анықталған ақаулардың қауіптілік дәрежесін айқындау.
2. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың техникалық жай-күйін бағалау мен болжаудың есептеу-талдау рәсімдерін орындау.
3. Бақылау және қабылдау сынақтарын өткізудің бағдарламалары мен әдістемелерін әзірлеу.

Білімдер:
1. Өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдар.
2. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың техникалық жай-күйін бағалау мен болжаудың есептеу-талдау рәсімдерінің физикалық негіздері мен принциптері.
3. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін авариялар мен инциденттердің туындау тәуекелдері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 3:
Мамандандырылған бағдарламаларды қолдану.

Машықтар:
1. Арнайы бағдарламаларды, соның ішінде жарылыс жұмыстары мен ЖМ сақтау кезінде қауіпсіз қашықтықты есептеу бағдарламаларын пайдалану.
2. Қауіпті өндірістік объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнаманы білу.
3. Сараптамалық қорытынды жасау және ресімдеу.

Білімдер:
1. Қызмет көрсетілетін жабдықты тексеру, баптау және сынау кезінде қолданылатын бақылау құралдары, аспаптар мен құрылғылар.
2. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы нормалар мен талаптарға сәйкестігіне сараптама жүргізудің озық әдістері.
3. Техникалық құжаттаманы әзірлеу және ресімдеу тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды қолдануға рұқсат алу үшін өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы нормалар мен талаптарға сәйкестігіне сараптама жүргізу.



Дағды 1:
Жобалау, атқару, пайдалану, конструкторлық және жөндеу құжаттамасын талдау.

Машықтар:
1. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларға, материалдар мен техникалық құрылғыларға жобалау, атқару, пайдалану, конструкторлық және жөндеу құжаттамасының материалдарын талдау.
2. Жобалау, атқару, пайдалану, конструкторлық және жөндеу құжаттамасы материалдарының қауіпті өндірістік объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамаға сәйкестігін айқындау.
3. Арнайы бағдарламаларды, соның ішінде жарылыс жұмыстары мен ЖМ сақтау кезінде қауіпсіз қашықтықты есептеу бағдарламаларын пайдалану.

Білімдер:
1. Жарылыс жұмыстарын және өнеркәсіптік мақсаттағы жарылғыш материалдармен жұмыс жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.
2. Өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу мәселелері бойынша заңнамалық, өзге де нормативтік құқықтық актілер, әдістемелік және нормативтік-техникалық материалдар.
3. Арнайы бағдарламалар, соның ішінде жарылыс жұмыстары мен ЖМ сақтау кезінде қауіпсіз қашықтықты есептеу бағдарламалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін техникалық құрылғыларды немесе технологияларды техникалық тексеру және куәландыру нәтижелері бойынша материалдарды талдау.

Машықтар:
1. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың техникалық жай-күйін бағалау мен болжаудың есептеу-талдау рәсімдерін орындау.
2. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды тексеру және техникалық куәландыру кезінде анықталған ақаулардың қауіптілік дәрежесін айқындау.
3. Арнайы бағдарламаларды, соның ішінде жарылыс жұмыстары мен ЖМ сақтау кезінде қауіпсіз қашықтықты есептеу бағдарламаларын пайдалану.

Білімдер:
1. Жарылыс жұмыстары кезіндегі қауіпті факторлардың түрлері, сондай-ақ олармен байланысты дайындау, қолдану, сақтау, тасымалдау процестері.
2. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың техникалық жай-күйін бағалау мен болжаудың есептеу-талдау рәсімдерінің физикалық негіздері мен принциптері.
3. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін авариялар мен инциденттердің туындау тәуекелдері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 3:
Сараптамалық қорытынды дайындау

Машықтар:
1. Сараптамалық қорытынды жасау және ресімдеу.
2. Қауіпті өндірістік объектілерде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында сараптама жүргізу нысандары мен әдістерін жетілдіру.
3. Сараптамалық қорытындыны тапсырыс берушімен келісуді жүзеге асыру.

Білімдер:
1. Өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдар.
2. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін авариялар мен оқыс-оқиғалар туындау тәуекелдері.
3. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін технологияларда және техникалық құрылғыларда қолданылатын аспаптардың сипаттамалары.
4. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын сынақтарды, технологияларды, материалдарды, техникалық құрылғыларды жүргізу кезіндегі НТҚ талаптары.
5. Бағдарламалар мен технологиялық карталарды әзірлеу бойынша талаптар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Қосымша еңбек функциясы 1:
Соблюдение требований техники безопасности



Дағды 1:
Жұмыстарды қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру.

Машықтар:
1. Қауіпсіздік ережелерінің талаптарын іс жүзінде қолдану.
2. Әр түрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету.
3. Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес жұмыстарды жүргізудің шығыс материалдары мен өнімдерін кәдеге жарату.
4. Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілерде өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу кезінде объектіде белгіленген қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптарын бұзатын жағдайларға жол бермеу жөнінде шаралар қабылдау.

Білімдер:
1. Қауіпсіздік техникасының талаптары.
2. Алғашқы көмек көрсету негіздері.
3. Кәсіпорынның ішкі регламентімен бекітілген кәсіпорында белгіленген қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Ұқыптылық
Жүйелі ойлау
Ынтымақтастық және өзара іс-қимыл
Оқу және өзін-өзі оқыту қабілеті
Компьютерлік сауаттылық

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

Кеден одағының техникалық регламенттері: "Жарылғыш заттар мен олардың негізіндегі бұйымдардың қауіпсіздігі туралы" (КО ТР 028/2012), "Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі туралы" техникалық регламенттері (КО ТР 010/2011); МемСТ 15.109-97 "Өнімді әзірлеу және өндіріске қою жүйесі (ӨБК). Жарылғыш өнеркәсіптік материалдар"; МемСТ 57704-2017 "Тау-кен ісі. Көмір өндіретін кәсіпорындардағы жарылыс жұмыстары. Терминдер мен анықтамалар"; МемСТ 32162-2013 "Өнеркәсіптік жарылғыш заттар. Жіктеу"; МемСТ 26184-84 "Өнеркәсіптік жарылғыш заттар. Терминдер мен анықтамалар"; ҚР СТ 2096-3-2011 "Жарылыстан қорғалған электр жабдығы. 3 бөлім. Электр тізбектерін ұшқын қауіпсіздігіне сынауға арналған ұшқын түзуші механизмдер"; ҚР СТ МЭК 60079-0-2010 "Жарылғыш орта. Жабдық. Жалпы талаптар"; МемСТ 32421-2013 "Қауіптілігі физика-химиялық қасиеттерге байланысты химиялық өнімнің жиктелуі. Жарылғыш химиялық өнімді сынау әдістері".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

6

"Жарылыс жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін куәландыру жөніндегі маман"

4-ші тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

      12. Мемлекеттік органның атауы: Қазакстан Республикасының Төтенше жағдайлар министрлігі.

      Орындаушы: Б.Т. Нұрышев, +7 (717) 257 77 23, nurushev.b@kpb.emer.kz.

      13. Әзірлеуге қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар):

      ҚР ТЖМ Өнеркәсіптік қауіпсіздік комитеті;

      "Тәуелсіз газ қауымдастығы" ЗТБ;

      "Қазақстанның инженер-жарғыштар қауымдастығы" ЗТБ;

      "Аттестационно-методический центр" ЖШС "Неразрушающий контроль, техническая диагностика и мониторинг состояния" ТК;

      ҚР ЭМ "Ядролық физика институты" РМК НМКИ ғылыми-техникалық орталығы;

      "Контроль и диагностика" ЖШҚ.

      Жоба жетекшісі: Исқақов Нұржан Қалдыбекұлы, +7 (701) 734 51 51, iskakov.n@kpb.emer.kz.

      14. Кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес: № 8, 06.09.2024 ж.

      15. Кәсіптік біліктілік жөніндегі ұлттық орган: 28.07.2025 ж.

      16. "Атамекен" Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы: 19.12.2024 ж.

      17. Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы: Нұсқа 2, 2025 ж.

      18. Болжамды қайта қарау күні: 01.03.2028 ж.

  Қазақстан Республикасы
Төтенше жағдайлар министрінің
2025 жылғы 20 қарашадағы
№ 493 бұйрығына
3-қосымша

Кәсіптік стандарт: "Қауіпті техникалық құрылғыларды: аспалы жолдар мен фуникулерларды техникалық куәландыру"

1 тарау. Жалпы ережелер

      1. Кәсіптік стандартты қолдану саласы: "Қауіпті техникалық құрылғыларды: аспалы жолдар мен фуникулерларды техникалық куәландыру" кәсіптік стандарты "Кәсіптік біліктілік туралы" ҚРЗ 5-бабына сәйкес әзірленіп, білім беру бағдарламаларын қалыптастыруға, оның ішінде кәсіпорындарда персоналды, білім беру ұйымдарының қызметкерлері мен түлектерін оқытуға және қауіпті техникалық құрылғыларды: аспалы жолдар мен фуникулерларды пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кең ауқымды міндеттердің шешімдеріне қойылатын талаптарды белгілейді.

      2. Осы Кәсіптік стандартта мынадай терминдер мен анықтамалар қолданылады:

      1) аспалы жол – жолаушылар мен жүктерді тасымалдауға арналған көлік түрі, онда вагондарды, вагонеткаларды, кабиналарды немесе креслоларды жылжыту үшін тіректер арасында созылған тартқыш немесе көтергіш тартқыш арқан (арқан) қызмет етеді;

      2) білім – кәсіптік тапсырма шеңберінде іс-әрекеттерді орындау үшін қажетті зерттелген және игерілген ақпарат;

      3) бұзбайтын бақылау – объектіні жұмыстан шығаруды не оны бөлшектеуді талап етпейтін объектінің немесе оның жекелеген элементтерінің/тораптарының негізгі жұмыс қасиеттері мен параметрлерінің сенімділігін бақылау;

      4) дағды – Кәсіптік тапсырманы толығымен орындауға мүмкіндік беретін білім мен Біліктілікды қолдану қабілеті;

      5) зерттеп-қарау – белгілі бір кезеңге одан әрі пайдалану мүмкіндігі мен жағдайларын анықтау мақсатында нормативтік қызмет мерзімін өтеген жүк көтергіш машиналарды техникалық диагностикалау жөніндегі жұмыстар кешені;

      6) кәсіптік біліктілік – кәсіп бойынша еңбек функцияларын орындау үшін талап етілетін құзыреттерді меңгеруді сипаттайтын кәсіптік даярлық дәрежесі;

      7) кәсіптік стандарт – ресми және (немесе) бейресми және (немесе) ақпараттық білім беруді, біліктілік пен құзыреттілік деңгейін, кәсіптік қызметтің нақты саласындағы еңбек мазмұнын, сапасы мен жағдайларын ескере отырып, білімге, іскерлікке, біліктілікке, жұмыс тәжірибесіне қойылатын жалпы талаптарды белгілейтін жазбаша ресми құжат;

      8) құзыреттілік – еңбек функциясын құрайтын бір немесе бірнеше кәсіптік тапсырмаларды орындауға мүмкіндік беретін біліктілікды қолдану мүмкіндігі;

      9) машықтар – кәсіптік дағды шеңберінде жеке бірлік іс-әрекеттерді физикалық және (немесе) ақыл-оймен орындау қабілеті;

      10) мамандық – жеке тұлға жүзеге асыратын және оны орындау үшін белгілі бір біліктілікті талап ететін кәсіп түрі;

      11) нормативтік қызмет ету мерзімі – бұл құрылғының паспортында өндіруші көрсеткен уақыт, оның барысында жүк көтеру механизмі жұмыс қабілеттілігін сақтайды;

      12) пайдалану қауіпсіздігі – азаматтардың өміріне немесе денсаулығына, жеке немесе заңды тұлғалардың мүлкіне, мемлекеттік немесе муниципалдық мүлікке, қоршаған ортаға, жануарлар мен өсімдіктердің өміріне немесе денсаулығына зиян келтірумен байланысты жол берілмейтін тәуекел болмаған жағдай;

      13) сынақ актісі/хаттамасы – техникалық құжат, объектінің меншік иесі/Тапсырыс беруші құрамында куәландыру жүргізілетін және өткізілген сынақтардың нәтижелерін растайтын комиссия ресімдейді;

      14) талдау – белгіленген мақсаттарға қол жеткізу үшін қарастырылып отырған объектінің жарамдылығын, барабарлығын, нәтижелілігін анықтау үшін қабылданатын қызмет;

      15) техникалық куәландыру – бұл жабдықтың және оның құрамдас бөліктерінің техникалық жай-күйін (техникалық диагностикалауды) зертеп-қарау, сондай-ақ статикалық және динамикалық сынақтар жүргізу арқылы объектіні қауіпсіз пайдалану мүмкіндігі тұрғысынан бағалау;

      16)еңбекті қорғау – құқықтық, әлеуметтік-экономикалық, ұйымдастырушылық-техникалық, санитарлық-эпидемиологиялық, емдеу-профилактикалық, оңалту және өзге де іс-шаралар мен құралдарды қамтитын еңбек қызметі процесінде қызметкерлердің өмірі мен денсаулығының қауіпсіздігін қамтамасыз ету жүйесі;

      17) еңбек қауіпсіздігі – еңбек қызметі процесінде қызметкерлерге зиянды және (немесе) қауіпті өндірістік факторлардың әсерін болдырмайтын іс-шаралар кешенімен қамтамасыз етілген қызметкерлердің қорғалу жағдайы;

      18) фуникулер – адамдарды немесе жүктерді тік жол бойымен қысқа қашықтыққа вагондарда тасымалдауға арналған арқан тартқышы бар рельсті көлік құралы.

      3. Осы Кәсіптік стандартта мынадай қысқартулар қолданылады:

      БА – Біліктілік анықтамалығы.

      ББ – Бұзбайтын бақылау.

      БТБА – Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы.

      НҚА – Нормативтік құқықтық акті.

      СБШ – Салалық біліктілік шеңбері.

      ТжКБ – Техникалық және кәсіптік білім.

      ЭҚТЖЖ – Экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуіші.

2 тарау. Кәсіптік стандарттың паспорты

      4. Кәсіптік стандарттың атауы: "Қауіпті техникалық құрылғыларды: аспалы жолдар мен фуникулярларды техникалық куәландыру"

      5. Кәсіптік стандарттың коды:

      6. ЭҚЖЖ-не сәйкес секция, бөлімді, топты, сыныпты және ішкі сыныпты көрсету:

      М. кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет.

      74 – өзге де кәсіптік, ғылыми және техникалық қызмет.

      74.9 – басқа топтарға енгізілмеген өзге де кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет.

      74.90 – басқа топтарға енгізілмеген өзге де кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет.

      74.90.9 – басқа топтамаларға енгізілмеген өзге де кәсіби ғылыми және техникалық қызмет.

      7. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: Кәсіптік стандарт мамандандырылған ұйымдардың қауіпті техникалық құрылғыларды: аспалы жолдар мен фуникулярларды техникалық куәландыру жүргізу кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында кәсіптік қызметтер көрсету бойынша мамандардың кәсіптік құзыреттілігі саласындағы талаптарды белгілейді. Мамандардың біліктілік деңгейінің өсуімен әрбір келесі деңгей алдыңғы деңгейдің функцияларын орындауды және оларды жаңа құзыреттерге сәйкес кеңейтуді білдіреді.

      8. Кәсіптер карточкаларының тізімі:

      1) Қорытынды беру құқығынсыз аспалы жолдар мен фуникулерларды техникалық куәландыру жөніндегі маман - 5-ші СБШ деңгейі.

      2) Қорытынды беру құқығымен аспалы жолдар мен фуникулерларды техникалық куәландыру жөніндегі маман - 6-ші СБШ деңгейі.

3-тарау. Кәсіп карточкалары

Кәсіп карточкасы: Қорытынды беру құқығынсыз аспалы жолдар мен фуникулерларды техникалық куәландыру жөніндегі маман

Топтың коды:

3129-3

Қызмет атауының коды:


Кәсіптің атауы:

Қорытынды беру құқығынсыз аспалы жолдар мен фуникулерларды техникалық куәландыру жөніндегі маман

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

5

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:


Кәсіптік білім деңгейі

Білім деңгейі:
Техникалық және кәсіптік білім

Мамандығы:
Машиналар мен жабдықтарды пайдалану және техникалық қызмет көрсету (өнеркәсіп салалары бойынша)

Машықтар:
Техник-механик

Орта білімнен кейінгі білім

Электромеханикалық жабдықтарға техникалық қызмет көрсету, жөндеу және пайдалану (түрлері және салалары бойынша)

Электромеханикалық жабдықтарға техникалық қызмет көрсету, жөндеу және пайдалану қолданбалы бакалавры

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Қолданбалы бакалавриат үшін: жұмыс тәжірибесінсіз;
Техникалық және кәсіптік білім үшін: Қызметі қауіпті техникалық құрылғыларды: аспалы жолдар мен фуникулерларды пайдаланумен (тікелей) байланысты кәсіпорындарда кемінде 3 жыл жұмыс тәжірибесі.

Формалды емес және информалды біліммен байланыс:

"Азаматтық қорғау туралы" ҚРЗ 79-бабына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік мәселелері бойынша мамандарды даярлаудан, қайта даярлаудан және өнеркәсіптік қауіпсіздік туралы куәлік алудан өту.

Кәсіптің басқада ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасының талаптарына сәйкестігіне қауіпті техникалық құрылғыларға: аспалы жолдар мен фуникулерларға техникалық куәландыру жүргізу бойынша кәсіби қызметтер көрсету.

Еңбек функцияларының тізімі:

Міндетті еңбек функциялары

1. Аспалы жолдардың, фуникулерлардың, болат арқандардың жай-күйін бұзбайтын бақылау әдісімен зерттеп-қарау.
2. Зертте-қарау нәтижелерін ресімдеу.

Қосымша еңбек функциялары

1. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтау.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функциясы 1:
Аспалы жолдар мен фуникулерлардың жай-күйін зерттеп-қарау

Дағды 1:
Бастапқы деректерді талдау.

Машықтар:

1. Пайдалану шарттарының НҚА талаптарына және пайдалану жөніндегі басшылыққа ауытқуын анықтау.
2. Аварияға немесе жазатайым оқиғаға әкеп соғуы мүмкін пайдалану жағдайларының анықталған бұзушылықтары және/немесе ақаулары жойылғанға дейін жабдықтың жұмысын тоқтата тұру.
3. Қызметкерлердің жабдықты тексеру кезінде көзделген жұмыстардың тізбесі мен көлемін сақтауын қадағалау.

Білімдер:

1. Қазақстан Республикасының аспалы жолдар мен фуникулерлардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы заңнамасы.
2. Көлбеу рельсті-арқанды көтергіштерді (фуникулерлерді) орнату және қауіпсіз пайдалану қағидалары.
3. Жолаушылар аспалы арқан жолдарын орнату және қауіпсіз пайдалану қағидалары.
4. Жүк аспалы арқан жолдарын орнату және қауіпсіз пайдалану қағидалары.
5. НҚА және дайындаушы зауыттың нұсқаулықтарына сәйкес жұмыстарды жүргізу әдістері мен ережелері (тексеру, ағымдағы жөндеу, авариялық жөндеу).
6. Жабдықты пайдалану кезіндегі негізгі құрылымдық және технологиялық шешімдер.


Дағды 2:
Куәландыруды дайындау және өткізу жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру

Машықтар:

1. Осы жұмыстарды жүргізу мерзімдерін ескере отырып, жабдықты куәландыруға дайындау бойынша жұмыс кестесін жасау.
2. Қызметкерлердің куәландыруды жүргізу кезінде көзделген жұмыстардың тізбесі мен көлемін, сондай-ақ куәландыру нәтижелері бойынша берілген ұсынымдарды сақтауын қадағалау.
3. Электрондық құжаттарға арналған бағдарламалық қамтамасыз етулермен жұмыс істеу.

Білімдер:

1. Жабдықты куәландыру кезіндегі іс-шаралар құрамы.
2. Өткізу тәртібі, куәландыруға қатысушылардың құрамы, олардың міндеттері мен өкілеттіктері.
3. Біліктіліктің I деңгейіндегі ББ әдістері.

Еңбек функциясы 2:
Зерттеп-қарау нәтижелерін ресімдеу.

Дағды 1:
Жабдықты жоспарлы куәландыру

Машықтар:

1. Жабдықты тексеру нәтижелерін ресімдеу.
2. Жұмыс, тексеру кестесін жасау.
3. Мониторингтік деректер базасына статистикалық көрсеткіштерді енгізу.
4. Электрондық құжаттарға арналған бағдарламалық жасақтамамен жұмыс жасау.

Білімдер:

1. Қазақстан Республикасының аспалы жолдар мен фуникулерлардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы заңнамасы.
2. Көлбеу рельсті-арқанды көтергіштерді (фуникулерлерді) орнату және қауіпсіз пайдалану қағидалары.
3. Жолаушылар аспалы арқан жолдарын орнату және қауіпсіз пайдалану қағидалары.
4. Жүк аспалы арқан жолдарын орнату және қауіпсіз пайдалану қағидалары.

Дағды 2:
Жабдықты жоспардан тыс куәландыру

Машықтар:

1. Жабдықтың пайдалану құжаттамасын оқып, түсіну.
2. Куәландыруға жататын тораптарды жөндеу немесе ауыстыру жөніндегі жұмыстар аяқталғаннан кейін техникалық куәландыруды жүргізу.
3. Электрондық құжаттарға арналған бағдарламалық қамтамасыз етулермен жұмыс істеу.

Білімдер:

1. Қазақстан Республикасының аспалы жолдар мен фуникулерлардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы заңнамасы.
2. Көлбеу рельсті-арқанды көтергіштерді (фуникулерлерді) орнату және қауіпсіз пайдалану қағидалары.
3. Жолаушылар аспалы арқан жолдарын орнату және қауіпсіз пайдалану қағидалары.
4. Жүк аспалы арқан жолдарын орнату және қауіпсіз пайдалану қағидалары.
5. Жабдықты пайдалану кезіндегі негізгі құрылымдық және технологиялық шешімдер.

Қосымша еңбек функциясы:
Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтау.

Дағды 1:
Жұмыстарды қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру

Машықтар:

1. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі талаптарын практикада қолдану.
2. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету.
3. Меншік иесінің және үшінші тұлғалардың қызметкерлерінің жұмыстарын жүргізу туралы хабардар ету.
4. Қазақстан Республикасының НҚА талаптарына сәйкес жұмыстарды жүргізудің шығыс материалдары мен өнімдерін кәдеге жарату.

Білімдер:

1. Жүк көтергіш механизмдерді пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.
2. Алғашқы медициналық көмек көрсету негіздері.
3. Объектіде белгіленген қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.
4. Кәсіпорында, оның ішінде биіктікте жұмыс істеу кезінде еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғауды, өндірістік санитарияны және өрт қауіпсіздігі талаптарын қамтамасыз ету негіздері.

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, аналитикалық ойлау, ақпаратты іздеу және талдау, құрылымдық мәселелерді шешу, логикалық ойлау, қарым-қатынастық, зейінділік, ұйымшылдық, командада жұмыс істей білу. Үнемі жаңа технологиялар мен жаңа тәсілдерді үйрену.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімдер:

1. СП РК 1.04 – 104 – 2013 "Аспалы жүк аспалы аспалы жолдарды орнату және қауіпсіз пайдалану қағидалары".
2. СП РК 1.04 – 106 – 2014 "Көлбеу рельс – арқан көтергіштердің (фуникулярлардың)құрылғысы және қауіпсіз жұмысы"
3. СП РК 1.04 – 107 – 2014 "Аспалы аспалы жолаушыларды орнату және қауіпсіз пайдалану".

СБШ ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

6

Қорытынды беру құқығымен аспалы жолдар мен фуникулерларды техникалық куәландыру жөніндегі маман

Кәсіп карточкасы: "Қорытынды беру құқығымен аспалы жолдар мен фуникулерларды техникалық куәландыру жөніндегі маман"

Топтың коды:

2149-3

Қызмет атауының коды:


Кәсіптің атауы:

Қорытынды беру құқығымен аспалы жолдар мен фуникулерларды техникалық куәландыру жөніндегі маман

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:


Кәсіптік білім деңгейі

Білім деңгейі:
Жоғары білім

Мамандығы:
Инженерия және инженерлік іс

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Қызметі қауіпті техникалық құрылғыларды: аспалы жолдар мен фуникулерларды пайдаланумен (тікелей) байланысты кәсіпорындарда кемінде 3 жыл жұмыс тәжірибесі.

Формалды емес және информалды біліммен байланыс:

"Азаматтық қорғау туралы" ҚРЗ 79-бабына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік мәселелері бойынша мамандарды даярлаудан, қайта даярлаудан және өнеркәсіптік қауіпсіздік туралы куәлік алудан өту.

Кәсіптің басқада ықтимал атаулары:

-

Қызметтің негізгі мақсаты:

Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасының талаптарына сәйкестігіне қызметі қауіпті техникалық құрылғыларды: аспалы жолдар мен фуникулерларды техникалық куәландыру жүргізу бойынша кәсіби қызметтер көрсету.

Еңбек функцияларының тізім:

Міндетті еңбек функциялары

1. Жабдықтың нормативтік қызмет ету мерзімі ішінде жабдықты техникалық куәландыру.
2. Жаңадан құрастырылған немесе жаңғыртылған жабдықтарды, болат арқандарды техникалық куәландыру және бұзбайтын бақылау әдістерімен нормативтік қызмет мерзімін өтеген жабдықтарды зерттеп-қарау.

Қосымша еңбек функциялары

1. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтау.

Еңбек функциясы 1:
Жабдықтың нормативтік қызмет ету мерзімі ішінде жабдықты техникалық куәландыру

Дағды 1:
Нормативтік қызмет мерзімі ішінде тексерулер, өлшеулер және сынақтар жүргізу

Машықтар:

1. Жабдықты орнатуды көзбен шолып, өлшеп бақылауды жүзеге асыру.
2. Техникалық құжаттамада және НҚА талаптарында көзделген барлық жұмыс режимдерінде жабдықтың жұмыс істеуін тексеруді жүзеге асыру.
3. Электр желілері мен электр жабдықтарын оқшаулауды, жерге тұйықтауды (нөлдеуді) көзбен шолып тексеруді жүзеге асыру.

Білімдер:

1. Қазақстан Республикасының аспалы жолдар мен фуникулерлардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы заңнамасы.
2. Көлбеу рельсті-арқанды көтергіштерді (фуникулерлерді) орнату және қауіпсіз пайдалану қағидалары.
3. Жолаушылар аспалы арқан жолдарын орнату және қауіпсіз пайдалану қағидалары.
4. Жүк аспалы арқан жолдарын орнату және қауіпсіз пайдалану қағидалары.
5. Нормативтік қызмет мерзімі ішінде техникалық куәландыру кезінде нормативтік құжаттардың талаптарын қолдану және орындау үшін қажетті стандарттар.
6. Құрылғы туралы мәліметтер және жабдықтың жұмыс принципі.

Дағды 2:
Нормативтік қызмет мерзімі ішінде техникалық куәландыру нәтижелерін ресімдеу

Машықтар:

1. Тексеру, өлшеу және сынау нәтижелерін техникалық куәландыру актісімен және сынақтар хаттамасымен (хаттамаларымен) ресімдеу.
2. Жабдықтың паспортына техникалық куәландыру нәтижелері туралы жазбалар енгізу.
3. Жабдықты тексеру, өлшеу және сынау нәтижелерін талдау.
4. Тексеру, өлшеу және сынау нәтижелерін ресімдеу бойынша жұмыста ұйымдастыру техникасын пайдалану.

Білімдер:

1. Қазақстан Республикасының аспалы жолдар мен фуникулерлардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы заңнамасы.
2. Көлбеу рельсті-арқанды көтергіштерді (фуникулерлерді) орнату және қауіпсіз пайдалану қағидалары.
3. Жолаушылар аспалы арқан жолдарын орнату және қауіпсіз пайдалану қағидалары.
4. Жүк аспалы арқан жолдарын орнату және қауіпсіз пайдалану қағидалары.
5. Нормативтік қызмет мерзімі ішінде техникалық куәландыру кезінде нормативтік құжаттардың талаптарын қолдану және орындау үшін қажетті стандарттар.
6. Құрылғы туралы мәліметтер және жабдықтың жұмыс принципі.

Еңбек функциясы 2:
Қайтадан
монтаждалған немесе жаңғыртылған нормативтік мерзімін өтеген жабдықты техникалық куәландыру және зерттеп-қарау

Дағды 1:
Жаңадан орнатылған немесе жаңғыртылған жабдықта және нормативтік қызмет мерзімі өткен жабдықта тексерулер, өлшеулер және сынақтар жүргізу

Машықтар:

1. Монтаждау және жобалау құжаттамасы бойынша жаңадан құрастырылған немесе жаңғыртылған жабдық қондырғысының сәйкестігіне тексеруді жүзеге асыру.
2. Техникалық құжаттамада және НҚА талаптарында көзделген барлық жұмыс режимдерінде жабдықтың жұмыс істеуін тексеруді жүзеге асыру.
3. Жабдықтың қауіпсіздік құрылғыларының жұмыс істеуіне тексеру жүргізу.

Білімдер:

1. Қазақстан Республикасының аспалы жолдар мен фуникулерлардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы заңнамасы.
2. Жаңадан орнатылған немесе жаңғыртылған жабдықты техникалық куәландыру кезінде, нормативтік қызмет мерзімін өтеген жабдықты тексеру кезінде қолдану және орындау үшін қажетті стандарттар.
3. Құрылғы туралы мәліметтер және жабдықтың жұмыс принципі.
4. Қауіпсіздік құрылғыларының жұмыс істеуін тексеру тәртібі.
5. Біліктіліктің II деңгейіндегі ББ әдістері.
6. Жаңадан құрастырылған немесе жаңғыртылған жабдықпен жеткізілетін техникалық құжаттама жиынтығының құрамы.

Дағды 2:
Нормативтік қызмет мерзімін өтеген жабдықтың техникалық жай-күйін тексеру

Машықтар:

1. Нормативтік қызмет мерзімін өтеген жабдықтың техникалық жай-күйін анықтау.
2. Жабдықтың ақаулары мен ақауларын анықтау.
3. Тексеру нәтижелерін рәсімдеу.
4. Тексерілетін жабдықтың техникалық жай-күйін техникалық құжаттаманың және НҚА белгіленген талаптарымен салыстыру.

Білімдер:

1. Қазақстан Республикасының аспалы жолдар мен фуникулерлардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы заңнамасы.
2. Көлбеу рельсті-арқанды көтергіштерді (фуникулерлерді) орнату және қауіпсіз пайдалану қағидалары.
3. Жолаушылар аспалы арқан жолдарын орнату және қауіпсіз пайдалану қағидалары.
4. Жүк аспалы арқан жолдарын орнату және қауіпсіз пайдалану қағидалары.
5. Құрылғы туралы мәліметтер және жабдықтың жұмыс принципі.
6. Қауіпсіздік құрылғыларының жұмыс істеуін тексеру тәртібі.
7. Стандарттармен және нормативтік техникалық құжаттамамен регламенттелген, регламенттелген параметрлерден жол берілетін ауытқулар, талап етілетін параметрлерден ауытқулар анықталған кезде қажетті іс-әрекеттер.

3-дағды:
Техникалық куәландыру нәтижелерін ресімдеу

Машықтар:

1. Тексеру, өлшеу және сынау нәтижелерін техникалық куәландыру актісімен және сынау хаттамасымен (хаттамаларымен) ресімдеу.
2. Техникалық куәландыру нәтижелерін объектінің паспортына жазу.
3. Тексеру, өлшеу және сынақ нәтижелерін талдау.
4. Жабдықты пайдалану шарттарын ұсыну.

Білімдер:

1. Қазақстан Республикасының аспалы жолдар мен фуникулерлардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы заңнамасы.
2. Көлбеу рельсті-арқанды көтергіштерді (фуникулерлерді) орнату және қауіпсіз пайдалану қағидалары.
3. Жолаушылар аспалы арқан жолдарын орнату және қауіпсіз пайдалану қағидалары.
4. Жүк аспалы арқан жолдарын орнату және қауіпсіз пайдалану қағидалары.
5. Техникалық куәландыру кезінде қолдану және орындау үшін қажетті стандарттар.
6. Тексерулер, өлшеулер, сынақтар нәтижелерінің хаттамаларын ресімдеуге және паспорттағы жазбаларға қойылатын талаптар.

Қосымша еңбек функциялары:
Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтау.

1-дағды:
Жұмыстарды қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру

Машықтар:

1. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі талаптарын практикада қолдану.
2. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету.
3. Меншік иесінің және үшінші тұлғалардың қызметкерлерінің жұмыстарын жүргізу туралы хабардар ету.
4. Қазақстан Республикасының НҚА талаптарына сәйкес жұмыстарды жүргізудің шығыс материалдары мен өнімдерін кәдеге жарату.

Білімдер:

1. Жүк көтергіш механизмдерді пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.
2. Алғашқы медициналық көмек көрсету негіздері.
3. Объектіде белгіленген қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.
4. Кәсіпорында, оның ішінде биіктікте жұмыс істеу кезінде еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғауды, өндірістік санитарияны және өрт қауіпсіздігі талаптарын қамтамасыз ету негіздері.

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік, аналитикалық ойлау, ақпаратты іздеу және талдау, құрылымдық мәселелерді шешу, логикалық ойлау, қарым-қатынастық, зейінділік, ұйымшылдық, командада жұмыс істей білу. Үнемі жаңа технологиялар мен жаңа тәсілдерді үйрену.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімдер:

1. СП РК 1.04 – 104 – 2013 "Аспалы жүк аспалы аспалы жолдарды орнату және қауіпсіз пайдалану қағидалары".
2. СП РК 1.04 – 106 – 2014 "Көлбеу рельс – арқан көтергіштердің (фуникулярлардың)құрылғысы және қауіпсіз жұмысы"
3. СП РК 1.04 – 107 – 2014 "Аспалы аспалы жолаушыларды орнату және қауіпсіз пайдалану".

СБШ ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

5

Қорытынды беру құқығынсыз аспалы жолдар мен фуникулерларды техникалық куәландыру жөніндегі маман

4-тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

      9. Мемлекеттік органның атауы: Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігі.

      Орындаушы: Дастанов А. Д. е-mail: dastanov.a@kpb.emer.kz, тел. 8 (7172) 24-87-28.

      10. Кәсіптік стандартты әзірлеуге және жаңартуға қатысқан ұйымдарының (кәсіпорындарының) атауы:

      ҚР ТЖМ Өнеркәсіптік қауіпсіздік комитеті;

      "Аттесттау-әдістемелік орталығы" ЖШС;

      "Бұзбайтын бақылау, техникалық диагностика және жағдайды бақылау" ТК 76;

      ҚР ЭМ "Ядролық физика институты" РММ;

      "ЛМС-НС" ЖШС;

      ООО "НИТРОН-ПЛЮС";

      "Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіпорындар одағы" ЗТБ.

      Жоба жетекшісі: Исқақов Нұржан Қалдыбекұлы, +7 (701) 734 51 51, iskakov.n@kpb.emer.kz.

      11. Кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес: 06.09.2024 жылғы № 8 хаттама.

      12. Кәсіптік біліктілік жөніндегі ұлттық орган.

      13. Қазақстан Республикасының "Атамекен" Ұлттық Кәсіпкерлер Палатасы.

      14. Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы: 2-нұсқа, 2024 жыл.

      15. Болжалды қайта қарау күні: 2028 жылғы 1 мамыр.

  Қазақстан Республикасы
Төтенше жағдайлар министрінің
2025 жылғы 20 қарашадағы
№ 493 бұйрығына
4-қосымша

Кәсіптік стандарт: "Қауіпті өндірістік объектілерге қызмет көрсету бойынша авариялық-құтқару қызметі"

1-ші тарау. Жалпы ережелер

      1. Кәсіптік стандарттың қолдану аясы: "Қауіпті өндірістік объектілерге қызмет көрсету бойынша авариялық-құтқару қызметі" кәсіби стандарты Қазақстан Республикасы "Кәсіптік біліктілік туралы" Заңының 5-бабы 5-тармағына сәйкес әзірленді және қауіпті өндірістік объектілерге авариялық-құтқару қызметі бойынша қызмет көрсету жөніндегі мамандардың біліктілігі мен құзыреттілік деңгейіне, ресми және (немесе) бейресми және (немесе) ақпараттық білімін ескере отырып, дағдыларға, машықтарға, білімге, жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптарды белгілейді.

      2. Осы кәсіптік стандартта мынадай терминдер, анықтамалар мен қысқартулар қолданылады:

      1) авариялық-құтқару қызметі – бірыңғай жүйеге функционалдық біріктірілген төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою жөніндегі міндеттерді шешуге арналған ұйымдық-біріккен басқару органдарының, авариялық-құтқару құралымдарының және азаматтық қорғау құралдарының жиынтығы;

      2) өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби авариялық-құтқару қызметі – қауіпті өндірістік объектілерде тау-кен, газдан құтқару, бұрқаққа қарсы жұмыстарды жүргізуге арналған авариялық-құтқару қызметі;

      3) бұрқаққа қарсы жұмыстары – апаттарды жоюға, адамдарды, материалдық құндылықтарды құтқаруға және ұңғыма сағасы арқылы (газ және мұнай бұрқақтары) қаттық сұйықтықтардың бақылаусыз шығуының қауіпті факторларының әсерін азайтуға бағытталған арнайы техниканы, аппаратуралар мен жабдықтарды қолдана отырып, мұнай және газ өндіру объектілерінде немесе грифонның пайда болуына байланысты жүргізілетін іс-қимылдар;

      4) газ-құтқару жұмыстары – арнайы техниканы, аппаратура мен жабдықты, оқшаулағыш жеке қорғаныс құралдарын қолдана отырып және газдалған ортада адамдарды іздеумен, зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсетумен және оларды тасымалдаумен, аварияның орны мен себебін, оның шекараларын нақтылау мақсатында авария ошағына барлау жүргізумен байланысты қауіпті заттардың шекті рұқсат етілген шоғырлануынан асатын жағдайларда оларды орындау қажеттілігімен сипатталатын қауіпті өндірістік факторларды жою үшін қажетті қауіпті өндірістік объектілердегі аварияларды жою жөніндегі іс-қимылдар;

      5) тау-кен құтқару жұмыстары – адамдарды құтқаруға және аварияларды жоюға, зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсетуге және оларды тасымалдауға, тау-кен бұру шегінде жер астында және жер бетінде өрттерді сөндіруге, жарылыс қаупі бар атмосфераны инерттеуге, үйінділерді бөлшектеуге, көпірлерді тұрғызуға бағытталған арнайы техниканы, аппаратуралар мен жабдықтарды қолдана отырып шахталарда, кеніштерде, карьерлер мен қималарда жүргізілетін іс-әрекеттер, бекіту құрылғысы, су тасқынын жою және қауіпті өндірістік факторларды жою үшін қажетті өзге де әрекеттер;

      6) авариялық-құтқару құралдары – техникалық, ғылыми-техникалық және зияткерлік өнім, оның ішінде байланыс пен басқарудың арнайы құралдары, құтқару жұмыстары мен шұғыл жұмыстар технологиясы бойынша техника, жабдықтар, жарақтар, мүлік пен материалдар, әдістемелік, бейне-кино-фотоматериалдар, сондай-ақ электронды есептеу машиналарына арналған бағдарламалық деректер базасы және құтқару жұмыстары мен шұғыл жұмыстарды жүргізуге арналған өзге де құралдар;

      7) төтенше жағдайларды жою кезіндегі шұғыл жұмыстар – құтқару жұмыстарын жан-жақты қамтамасыз ету, төтенше жағдайларда зардап шеккен халыққа медициналық және басқа да көмек түрлерін көрсету, адамдардың өмірі мен денсаулығын сақтау, олардың жұмысқа қабілеттілігін қолдау үшін қажетті жағдайлар жасау жөніндегі қызмет;

      8) төтенше жағдайды жою басшысы – қауіпті өндірістік объектідегі аварияларды жою кезіндегі авариялық-құтқару жұмыстарына басшылық ететін қауіпті өндірістік объектінің техникалық басшысы;

      9) авариялық-құтқару жұмыстары – адамдарды, материалдық және мәдени құндылықтарды іздеу және құтқару, төтенше жағдай аймағындағы халыққа шұғыл медициналық және психологиялық көмек көрсету, төтенше жағдай аймағындағы және соғыс қимылдарын жүргі уақытында қоршаған ортаны қорғау, оларға тән қауіпті факторлардың әсерін оқшаулау және басу немесе ең төменгі деңгейге дейін жеткізу жөніндегі іс-қимылдар;

      10) құтқарушы – авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуге арнайы даярлықтан өткен және аттестатталған (қайта аттестатталған) жеке тұлға;

      11) бұрқаққа қарсы жұмыстардың құтқарушысы – атқымаларды тұмшалау жұмыстарын жүзеге асыруға арнайы даярлықтан өткен және авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуге аттестатталған (қайта аттестатталған) жеке тұлға;

      12) газ-құтқару жұмыстарының құтқарушысы – газдан құтқару жұмыстарын жүзеге асыруға арнайы даярлықтан өткен және авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуге аттестатталған (қайта аттестатталған) жеке тұлға;

      13) тау-кен саласы және жерасты құрылысы объектілеріндегі тау-кен құтқару жұмыстарының құтқарушысы – тау-кен және жерасты құрылысы объектілерінде тау-кен құтқару жұмыстарын жүзеге асыруға арнайы даярлықтан өткен және авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуге аттестатталған (қайта аттестатталған) жеке тұлға;

      14) көмір саласы және жерасты құрылысы объектілеріндегі тау-кен құтқару жұмыстарының құтқарушысы – көмір саласы және жерасты құрылысы объектілерінде тау-кен құтқару жұмыстарын жүзеге асыруға арнайы даярлықтан өткен және авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуге аттестатталған (қайта аттестатталған) жеке тұлға;

      15) профилактикалық жұмыс инженері – қызмет түрі бойынша арнайы даярлықтан өткен және авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуге аттестатталған (қайта аттестатталған) жеке тұлға;

      16) аварияларды жою жоспары – қауіпті өндірістік объектілерді иеленетін және (немесе) пайдаланатын ұйым басшысы бекітетін және өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби авариялық-құтқару қызметтерімен келісілетін адамдарды құтқару жөніндегі іс-шараларды, басшылар мен қызметкерлердің, авариялық құтқару қызметтерінің іс-қимылдарын көздейтін құжат;

      17) білім – кәсіптік міндет шеңберінде іс-әрекеттерді орындау үшін қажетті зерделенген және меңгерілген ақпарат;

      18) дағды – кәсіптік міндетті толығымен орындауға мүмкіндік беретін білім мен машықты қолдану қабілеті;

      19) кәсіп – жеке адам жүзеге асыратын және орындалуы үшін белгілі бір біліктілікті талап ететін қызмет түрі;

      20) кәсіптік біліктілік – кәсіп бойынша еңбек функцияларын орындау үшін талап етілетін құзыреттерді меңгеруді сипаттайтын кәсіптік даярлық дәрежесі;

      21) кәсіптік стандарт – формалды және (немесе) формалды емес, және (немесе) информалды білім беру ескеріле отырып, білімге, машыққа, дағдыға, жұмыс тәжірибесіне, біліктілік деңгейі мен құзыреттілікке, кәсіптік қызметтің нақты бір саласындағы еңбек мазмұнына, сапасына және жағдайларына қойылатын жалпы талаптарды белгілейтін жазбаша ресми құжат;

      22) құзырет – еңбек функциясын құрайтын бір немесе бірнеше кәсіптік міндетті орындауға мүмкіндік беретін дағдыны қолдану қабілеті;

      23) машық – кәсіптік міндет шеңберінде жекелеген бірлі-жарым іс-әрекетті физикалық тұрғыдан және (немесе) ақыл-оймен орындау қабілеті.

      3. Осы кәсіптік стандартта мынадай қысқартулар қолданылады

      1) БА – біліктілік анықтамалығы;

      2) БТБА – бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы;

      3) СБШ – салалық біліктілік шеңбері;

      4) ЭҚЖЖ – экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуіші.

2-ші тарау. Кәсіптік стандарттың паспорты

      4. Кәсіптік стандарттың атауы: Қауіпті өндірістік объектілерге қызмет көрсету бойынша авариялық-құтқару қызметі

      5. Кәсіптік стандарттың коды: M081

      6. ЭҚЖЖ секциясын, бөлімін, тобын, сыныбын және кіші сыныбын көрсету:

      M Кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      74 Өзге де кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      74.9 Басқа топтамаларға енгізілмеген кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      74.90 Басқа топтамаларға енгізілмеген кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      74.90.9 Басқа топтамаларға енгізілмеген өзге де кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      7. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: Кәсіби стандарт құтқарушылар мен басшылардың қауіпті өндірістік объектілерге авариялық-құтқару қызметі бойынша өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында кәсіби қызметтер көрсету жөніндегі кәсіби құзыреті саласындағы талаптарды белгілейді. Мамандардың біліктілік деңгейінің өсуімен әрбір келесі деңгей алдыңғы деңгейдің функцияларын орындауды және оларды жаңа құзыреттерге сәйкес кеңейтуді білдіреді.

      8. Кәсіптер карточкаларының тізімі:

      1) Қауіпті өндірістік объектілерге қызмет көрсету бойынша авариялық-құтқару қызметінің бұрқаққа қарсы құтқару жұмыстарының құтқарушысы - 3 СБШ-нің деңгейі

      2) Қауіпті өндірістік объектілерге қызмет көрсету бойынша авариялық-құтқару қызметінің тау-кен құтқару жұмыстарының құтқарушысы - 3 СБШ-нің деңгейі

      3) Қауіпті өндірістік объектілерге қызмет көрсету бойынша авариялық-құтқару қызметінің газ-құтқару жұмыстарының құтқарушысы - 3 СБШ-нің деңгейі

      4) Қауіпті өндірістік объектілерге қызмет көрсету жөніндегі авариялық-құтқару қызметі бөлімшесінің басшысы - 6 СБШ-нің деңгейі

      5) Қауіпті өндірістік объектілерге қызмет көрсету жөніндегі авариялық-құтқару қызметі взводының/жасағының басшысы - 6 СБШ-нің деңгейі

3-ші тарау. Кәсіптер карточкалары

9. Кәсіптің карточкасы "Қауіпті өндірістік объектілерге қызмет көрсету бойынша авариялық-құтқару қызметінің бұрқаққа қарсы құтқару жұмыстарының құтқарушысы":

Топтың коды:

5415-9

Қызмет атауының коды:

5415-9

Кәсіптің атауы:

Қауіпті өндірістік объектілерге қызмет көрсету бойынша авариялық-құтқару қызметінің бұрқаққа қарсы құтқару жұмыстарының құтқарушысы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:


Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Төтенше жағдайда қорғау (салалар бойынша)

Біліктілік:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
орта білімнен кейінгі (қолданбалы бакалавриат)

Мамандық:
Төтенше жағдайда қорғау (салалар бойынша)

Біліктілік:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

талап қойылмайды

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Құтқарушыларды аттестаттау және қайта аттестаттау қағидаларына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби авариялық-құтқару қызметтерінің құтқарушысы мәртебесін алу үшін Қазақстан Республикасының азаматтарын аттестаттау (Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2018 жылғы 11 шілдедегі № 507 бұйрығы)

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Қызмет көрсетілетін қауіпті өндірістік объектілерде бұрқаққа қарсы жұмыстарды орындау

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Мұнай және газ өндіру объектілерінде арнайы жабдықтар мен заттарды пайдалана отырып, профилактикалық, авариялық-құтқару, іздестіру-құтқару және басқа да шұғыл жұмыстарды орындау
2. Бұрқаққа қарсы жұмыстарды орындау үшін авариялық-құтқару құралдарын, мүлікті және жабдықтарды пайдалану
3. Қауіпсіздік техникасын сақтай отырып, ауысымдағы кезекшілік

Қосымша еңбек функциялары:

1. Қауіпсіздік техникасының талаптарын сақтау

Еңбек функциясы 1:
Мұнай және газ өндіру объектілерінде арнайы жабдықтар мен заттарды пайдалана отырып, профилактикалық, авариялық-құтқару, іздестіру-құтқару және басқа да шұғыл жұмыстарды орындау



Дағды 1:
Мұнай және газ өндіру объектілерінде аварияның (газ және мұнай бұрқақтарын) алдын алу, оқшаулау және жою

Машықтар:
1. Газ-мұнай-су көріністерінің және ашық бұрқақтардың пайда болуына жол бермеу мақсатында профилактикалық жұмыстарды жүзеге асыру.
2. Бұрқаққа қарсы жұмыстарын жүргізу шарттарын анықтау (улы және жанғыш газдардың концентрациясы, қоршаған ортаның температурасы, жұмыс орнының жарықтандырылуы).
3. Мұнай және газ аварияларын (газ және мұнай бұрқақтары) өндіру объектілеріндегі аварияларды жою.
4. Газ-мұнай көріністерін жою кезінде ұңғыманы бақылау және басқару.
5. Оқу-жаттығу полигонындағы газ-мұнай көріністерін және ашық бұрқақтарды жою және жылу төзімділігіне арналған жаттығу кешенінен уақтылы өту.

Білімдер:
1. Мұнай және газ өнеркәсібі салаларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.
2. Өндірістік процестер, технологиялық регламенттер, қызмет көрсетілетін кәсіпорындардың қауіпті өндірістік объектілерінің техникасы мен технологиясы.
3. Қызмет көрсетілетін қауіпті өндірістік объектілердегі аварияларды жою жоспары бойынша мәліметтер.
4. Байланыс орнату және радио алмасуды жүргізу тәртібі.
5. Жер бедерінде бағдарлау әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 2:
Зардап шеккендерді құтқару жөнінде шаралар қабылдау, оларға алғашқы көмек және басқа да көмек түрлерін көрсету.

Машықтар:
1. Жеке қорғаныс құралдарын, газ аналитикалық аспаптарды, ауа-тыныс алу аппараттарын, қорғаныш химиялық және жылу шағылыстыратын костюмдерді қолдану.
2. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету.
3. Зардап шеккендерді тасымалдау.

Білімдер:
1. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарының негізгі сипаттамалары.
2. Төтенше жағдай аймағындағы зақымдаушы факторларды анықтау әдістері мен тәсілдері.
3. Төтенше жағдайларда өмір сүру негіздері.
4. Алғашқы көмек көрсету әдістері.
5. Зардап шеккендерді блоктан шығару және тасымалдау әдістері мен әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Бұрқаққа қарсы жұмыстарды орындау үшін авариялық-құтқару құралдарын, мүлікті және жабдықтарды пайдалану



Дағды 1:
Бұрқаққа қарсы жұмыстарын орындау үшін авариялық-құтқару құралдарын, мүлікті және жарақтарды тексеру . 2-дағды: Бұрқаққа қарсы жұмыстарын орындау үшін авариялық-құтқару құралдарын, мүлікті және жабдықтарды пайдалану

Машықтар:
1. Сағалық және шығарындыларға қарсы жабдықтардың дайындығын тексеру.
2. Ауа-тыныс алу аппараттарының дайындығын тексеру.
3. Газ аналитикалық құрылғылардың дайындығын тексеру.
4. Өкпені жасанды желдету аппаратының жұмысын тексеру.

Білімдер:
1. Сағалық және шығарындыларға қарсы жабдықтардың жұмыс принциптері.
2. Ауа-тыныс алу аппараттарын қолдана білу.
3. Газ аналитикалық құрылғылардың жұмыс принциптері мен сипаттамалары.
4. Өкпені жасанды желдету аппаратының жұмыс принциптері мен сипаттамалары.
Машықтар:
1. Бұрқаққа қарсы жұмыстарды орындауға арналған авариялық-құтқару құралдарды, мүлік және жабдықтарды қолдану.
2. Бұрқаққа қарсы жұмыстарды орындауға арналған авариялық-құтқару құралдардың, мүлік және жабдықтардың техникалық сипаттамаларын білу.
3. Бұрқаққа қарсы жұмыстарды орындауға арналған стандартты емес жабдықтарды қолдану.
Білімдер:
1. Альпинистік жабдықты қолдана отырып авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу негіздері (қажет болған жағдайда).
2. Байланыс орнату және радио алмасуды жүргізу тәртібі.
3. Тыныс алу органдары мен теріні жеке қорғау құралдарын қолдану тәсілдері мен құрылғысын білу.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 2:
Бұрқаққа қарсы жұмыстарын орындау үшін авариялық-құтқару құралдарын, мүлікті және жабдықтарды пайдалану

Машықтар:
1. Бұрқаққа қарсы жұмыстарды орындауға арналған авариялық-құтқару құралдарды, мүлік және жабдықтарды қолдану.
2. Бұрқаққа қарсы жұмыстарды орындауға арналған авариялық-құтқару құралдардың, мүлік және жабдықтардың техникалық сипаттамаларын білу.
3. Бұрқаққа қарсы жұмыстарды орындауға арналған стандартты емес жабдықтарды қолдану.

Білімдер:
1. Альпинистік жабдықты қолдана отырып авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу негіздері (қажет болған жағдайда).
2. Байланыс орнату және радио алмасуды жүргізу тәртібі.
3. Тыныс алу органдары мен теріні жеке қорғау құралдарын қолдану тәсілдері мен құрылғысын білу.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 3:
Қауіпсіздік техникасын сақтай отырып, ауысымдағы кезекшілік



Дағды 1:
Іздестіру-құтқару жасағының кезекші ауысымының құрамында кезекшілікті жүзеге асыру

Машықтар:
1. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуге тұрақты дайындықты қолдау.
2. Бұрқаққа қарсы жұмыстарды орындау үшін авариялық-құтқару құралдарын, мүлікті және жабдықтарды жарамды күйде ұстау.
3. Тыныс алу органдары мен теріні жеке қорғау құралдарының жұмысқа қабілеттілігін тексеру.

Білімдер:
1. Қауіпті өндірістік объектілерге қызмет көрсету бойынша авариялық-құтқару қызметінің бұрқаққа қарсы құтқару жұмыстарының құтқарушысының лауазымдық нұсқаулықтары.
2. Қызмет көрсетілетін қауіпті өндірістік объектілердегі аварияларды жою жоспары бойынша мәліметтер.
3. Байланыс орнату және радио алмасуды жүргізу тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Қосымша еңбек функциясы 1:
Қауіпсіздік техникасының талаптарын сақтау



Дағды 1:
Жұмыстарды қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру

Машықтар:
1. Қауіпсіздік ережелерінің талаптарын іс жүзінде қолдану.
2. Әр түрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету.
3. Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес жұмыстарды жүргізудің шығыс материалдары мен өнімдерін кәдеге жарату.

Білімдер:
1. Қауіпсіздік техникасының талаптары.
2. Алғашқы көмек көрсету негіздері.
3. Кәсіпорынның ішкі регламентімен бекітілген кәсіпорында белгіленген қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Оқу және өзін-өзі оқыту қабілеті
Дербестік және жауапкершілік
Ынтымақтастық және өзара іс-қимыл
Күйзеліске тұрақтылық
Шыдамдылық
Тез шешім қабылдай білу
Командада жұмыс істей білу
Төзімділік пен еңбексүйгіштік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР СТ 2111- 2011 "Өрт сөндіру техникасы. Авариялық-құтқару көліктері. Жалпы техникалық шарттар". ҚР СТ 2195-2012 "Әлеуметтік қауіпсіздік. Төтенше жағдайларды басқару. Оқиғаға ден қоюға қойылатын талаптар". ҚР СТ 2196-2012 "Әлеуметтік қауіпсіздік. Төтенше жағдайға дайындық бойынша нұсқаулық және тұрақты дайындық менеджменті". ҚР СТ 1863-2020 "Жедел және арнайы қызметтердің автомобильдері, автобустары мен мотоциклдері. Түсті графикалық схемалар, тану белгілері, жазулар, арнайы жарық және дыбыстық сигналдар".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

6

Қауіпті өндірістік объектілерге қызмет көрсету жөніндегі авариялық-құтқару қызметі бөлімшесінің басшысы

10. Кәсіптің карточкасы "Қауіпті өндірістік объектілерге қызмет көрсету бойынша авариялық-құтқару қызметінің тау-кен құтқару жұмыстарының құтқарушысы":

Топтың коды:

5415-9

Қызмет атауының коды:

5415-9

Кәсіптің атауы:

Қауіпті өндірістік объектілерге қызмет көрсету бойынша авариялық-құтқару қызметінің тау-кен құтқару жұмыстарының құтқарушысы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:


Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Төтенше жағдайда қорғау (салалар бойынша)

Біліктілік:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
орта білімнен кейінгі (қолданбалы бакалавриат)

Мамандық:
Төтенше жағдайда қорғау (салалар бойынша)

Біліктілік:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

талап қойылмайды

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Құтқарушыларды аттестаттау және қайта аттестаттау қағидаларына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби авариялық-құтқару қызметтерінің құтқарушысы мәртебесін алу үшін Қазақстан Республикасының азаматтарын аттестаттау (Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2018 жылғы 11 шілдедегі № 507 бұйрығы)

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Қызмет көрсетілетін қауіпті өндірістік объектілерде тау-кен құтқару жұмыстарын орындау

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Шахталарда, кеніштерде, карьерлерде және разрездерде арнайы құралдар мен жабдықтарды пайдалана отырып профилактикалық, авариялық-құтқару, іздестіру-құтқару және басқа да шұғыл жұмыстарды орындау
2. Тау-кен құтқару жұмыстарын орындау үшін авариялық-құтқару құралдарын, мүлікті және жабдықтарды пайдалану
3. Қауіпсіздік техникасын сақтай отырып, ауысымдағы кезекшілік

Қосымша еңбек функциялары:

1. Қауіпсіздік техникасының талаптарын сақтау

Еңбек функциясы 1:
Шахталарда, кеніштерде, карьерлерде және разрездерде арнайы құралдар мен жабдықтарды пайдалана отырып профилактикалық, авариялық-құтқару, іздестіру-құтқару және басқа да шұғыл жұмыстарды орындау



Дағды 1:
Шахталарда, кеніштерде, карьерлерде және разрездерде авариялардың алдын алу, оқшаулау және жою

Машықтар:
1. Шахталарда, кеніштерде, карьерлерде және разрездерде авариялардың туындауына жол бермеу мақсатында профилактикалық жұмыстарды жүзеге асыру.
2. Тау-кен құтқару жұмыстарын жүргізу шарттарын анықтау (жер астында және тау-кен бұру шегінде жер бетінде өрттерді сөндіру, жарылыс қаупі бар атмосфераны инерттеу).
3. Шахталарда, кеніштерде, карьерлерде және разрездерде аварияларды жою.
4. Оқу-жаттығу полигонында, оқу шахтасында тау-кен құтқару жұмыстарын жүргізу бойынша сабақтарды жүзеге асыру, жылу төзімділігіне үйрету бойынша сабақтарды уақтылы өткізу.
5. Шахталарда, кеніштерде, карьерлерде және разрездерде бағдарлай білу.

Білімдер:
1. Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары және (немесе) Көмір шахталарының қауіпті өндірістік объектілері үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.
2. Өндірістік процестер, технологиялық регламенттер, қызмет көрсетілетін кәсіпорындардың қауіпті өндірістік объектілерінің техникасы мен технологиясы.
3. Қызмет көрсетілетін қауіпті өндірістік объектілердегі аварияларды жою жоспары бойынша мәліметтер.
4. Байланыс орнату және радио алмасуды жүргізу тәртібі.
5. Жер бедерінде және (немесе) жер астында бағдарлау әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 2:
Зардап шеккендерді құтқару жөнінде шаралар қабылдау, оларға алғашқы көмек және басқа да көмек түрлерін көрсету

Машықтар:
1. Тау-кен-құтқару бөлімшесінің құрамында қауіпті ортадағы адамдарды іздеуге және оларды тау-кен-құтқару базасына эвакуациялауға қатысу.
2. Жеке қорғаныс құралдарын, газ талдау аспаптарын, ауа-тыныс алу аппараттарын, қорғаныш химиялық және жылу шағылыстыратын костюмдерді қолдану.
3. Қауіпті ортадан шыққан адамдарды медициналық тексеруге жіберу және қажет болған жағдайда оларға алғашқы көмек көрсету.
4. Зардап шеккендерді тасымалдау.

Білімдер:
1. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарының негізгі сипаттамалары.
2. Төтенше жағдай аймағындағы зақымдаушы факторларды анықтау әдістері мен тәсілдері.
3. Төтенше жағдайларда өмір сүру негіздері.
4. Алғашқы көмек көрсету әдістері.
5. Зардап шеккендерді блоктан шығару және тасымалдау әдістері мен әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Тау-кен құтқару жұмыстарын орындау үшін авариялық-құтқару құралдарын, мүлікті және жабдықтарды пайдалану



Дағды 1:
Тау-кен құтқару жұмыстарын орындау үшін авариялық-құтқару құралдарын, мүлікті және жарақтарды тексеру

Машықтар:
1. Тау-кен құтқару жұмыстарын жүргізуге арналған жабдықтардың дайындығын тексеру.
2. Ауа-тыныс алу аппараттарын және өзін-өзі құтқарушылардың дайындығын тексеру.
3. Газ талдау аспаптарының дайындығын тексеру.
4. Өкпені жасанды желдету аппаратының жұмысы тексеру.

Білімдер:
1. Тау-кен құтқару жұмыстарын жүргізуге арналған жабдықтардың жұмыс принциптері.
2. Ауа-тыныс алу аппараттарын және өзін-өзі құтқарушыларды қолданы білу.
3. Газ талдау аспаптарының жұмыс принциптері мен сипаттамалары.
4. Өкпені жасанды желдету аппаратының

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 2:
Тау-кен құтқару жұмыстарын орындау үшін авариялық-құтқару құралдарын, мүлікті және жабдықтарды пайдалану

Машықтар:
1. Тау-кен құтқару жұмыстарды орындауға арналған авариялық-құтқару құралдарды, мүлік және жабдықтарды қолдану.
2. Тау-кен құтқару жұмыстарды орындауға арналған авариялық-құтқару құралдардың, мүлік және жабдықтардың техникалық сипаттамаларын білу.
3. Тау-кен құтқару жұмыстарды орындауға арналған стандартты емес жабдықтарды қолдану.

Білімдер:
1. Альпинистік жабдықты қолдана отырып авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу негіздері (қажет болған жағдайда).
2. Байланыс орнату және радио алмасуды жүргізу тәртібі.
3. Тыныс алу органдары мен теріні жеке қорғау құралдарын қолдану тәсілдері мен құрылғысын білу.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 3:
Қауіпсіздік техникасын сақтай отырып, ауысымдағы кезекшілік



Дағды 1:
Іздестіру-құтқару жасағының кезекші ауысымының құрамында кезекшілікті жүзеге асыру

Машықтар:
1. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуге тұрақты дайындықты қолдау.
2. Тау-кен құтқару жұмыстарды орындау үшін авариялық-құтқару құралдарын, мүлікті және жабдықтарды жарамды күйде ұстау.
3. Тыныс алу органдары мен теріні жеке қорғау құралдарының жұмысқа қабілеттілігін тексеру.

Білімдер:
1. Қауіпті өндірістік объектілерге қызмет көрсету бойынша авариялық-құтқару қызметінің тау-кен құтқару жұмыстарының құтқарушысының лауазымдық нұсқаулықтары.
2. Қызмет көрсетілетін қауіпті өндірістік объектілердегі аварияларды жою жоспары бойынша мәліметтер.
3. Байланыс орнату және радио алмасуды жүргізу тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Қосымша еңбек функциясы 1:
Қауіпсіздік техникасының талаптарын сақтау



Дағды 1:
Жұмыстарды қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру

Машықтар:
1. Қауіпсіздік ережелерінің талаптарын іс жүзінде қолдану.
2. Әр түрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету.
3. Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес жұмыстарды жүргізудің шығыс материалдары мен өнімдерін кәдеге жарату.

Білімдер:
1. Қауіпсіздік техникасының талаптары.
2. Алғашқы көмек көрсету негіздері.
3. Кәсіпорынның ішкі регламентімен бекітілген кәсіпорында белгіленген қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік
Ынтымақтастық және өзара іс-қимыл
Күйзеліске тұрақтылық
Шыдамдылық
Тез шешім қабылдай білу
Командада жұмыс істей білу
Төзімділік пен еңбексүйгіштік
Оқу және өзін-өзі оқыту қабілеті

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР СТ 2111- 2011 "Өрт сөндіру техникасы. Авариялық-құтқару көліктері. Жалпы техникалық шарттар". ҚР СТ 2195-2012 "Әлеуметтік қауіпсіздік. Төтенше жағдайларды басқару. Оқиғаға ден қоюға қойылатын талаптар". ҚР СТ 2196-2012 "Әлеуметтік қауіпсіздік. Төтенше жағдайға дайындық бойынша нұсқаулық және тұрақты дайындық менеджменті". ҚР СТ 1863-2020 "Жедел және арнайы қызметтердің автомобильдері, автобустары мен мотоциклдері. Түсті графикалық схемалар, тану белгілері, жазулар, арнайы жарық және дыбыстық сигналдар".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

6

Қауіпті өндірістік объектілерге қызмет көрсету жөніндегі авариялық-құтқару қызметі бөлімшесінің басшысы

11. Кәсіптің карточкасы "Қауіпті өндірістік объектілерге қызмет көрсету бойынша авариялық-құтқару қызметінің газ-құтқару жұмыстарының құтқарушысы":

Топтың коды:

5415-9

Қызмет атауының коды:

5415-9-001

Кәсіптің атауы:

Қауіпті өндірістік объектілерге қызмет көрсету бойынша авариялық-құтқару қызметінің газ-құтқару жұмыстарының құтқарушысы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:


Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Төтенше жағдайда қорғау (салалар бойынша)

Біліктілік:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
орта білімнен кейінгі (қолданбалы бакалавриат)

Мамандық:
Төтенше жағдайда қорғау (салалар бойынша)

Біліктілік:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

талап қойылмайды

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Құтқарушыларды аттестаттау және қайта аттестаттау қағидаларына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби авариялық-құтқару қызметтерінің құтқарушысы мәртебесін алу үшін Қазақстан Республикасының азаматтарын аттестаттау (Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2018 жылғы 11 шілдедегі № 507 бұйрығы)

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Қызмет көрсетілетін қауіпті өндірістік объектілерде газ-құтқару жұмыстарын орындау

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Қауіпті өндірістік объектілерде арнайы жабдықтар мен құралдарды пайдалана отырып, қауіпті өндірістік объектілерде профилактикалық, авариялық-құтқару (газ-құтқару), іздестіру-құтқару және басқа да шұғыл жұмыстарды орындау
2. Газ-құтқару жұмыстарын орындау үшін авариялық-құтқару құралдарын, мүлікті және жабдықтарды пайдалану
3. Қауіпсіздік техникасын сақтай отырып, ауысымдағы кезекшілік

Қосымша еңбек функциялары:

1. Қауіпсіздік техникасының талаптарын сақтау

Еңбек функциясы 1:
Қауіпті өндірістік объектілерде арнайы жабдықтар мен құралдарды пайдалана отырып, қауіпті өндірістік объектілерде профилактикалық, авариялық-құтқару (газ-құтқару), іздестіру-құтқару және басқа да шұғыл жұмыстарды орындау



Дағды 1:
Қауіпті өндірістік объектілерде газ-құтқару жұмыстарының алдын алу, оқшаулау және жою

Машықтар:
1. Газдан құтқару жұмыстарын жүргізу шарттарын анықтау (улы және жанғыш газдардың концентрациясы, қоршаған ортаның температурасы, жұмыс орнының жарықтандырылуы).
2. Газдан құтқару жұмыстарының қауіпті өндірістік объектілеріндегі аварияларды жою.
3. Оқу-жаттығу полигонында газдан құтқару жұмыстарын жүргізу және жылу төзімділігіне арналған жаттығу кешенінен уақтылы өту.
4. Авариялардың туындауының алдын алу және газдан құтқару жұмыстарының қауіпті өндірістік объектілерінде алдын алу жұмыстарын жүргізу.
5. Газдан құтқару жұмыстарының қауіпті өндірістік объектілеріндегі аварияларды жою кезінде арнайы жабдықтар мен мүлікті пайдалану.

Білімдер:
1. Мұнай және газ өнеркәсібі салаларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары және (немесе) Мұнай-химия, мұнай өңдеу салаларындағы қауіпті өндірістік объектілер, мұнай базалары және автожанармай құю станциялары үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.
2. Өндірістік процестер, технологиялық регламенттер, қызмет көрсетілетін кәсіпорындардың қауіпті өндірістік объектілерінің техникасы мен технологиясы.
3. Қызмет көрсетілетін қауіпті өндірістік объектілердегі аварияларды жою жоспары бойынша мәліметтер.
4. Байланыс орнату және радио алмасуды жүргізу тәртібі.
5. Жер бедерінде бағдарлау әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 2:
Зардап шеккендерді құтқару бойынша шаралар қабылдау, оларға алғашқы көмек және басқа да көмек түрлерін көрсету

Машықтар:
1. Газ-құтқару бөлімшесінің құрамына газданған ортадағы адамдарды іздеуге және оларды газ-құтқару базасына эвакуациялауға қатысу.
2. Жеке қорғаныс құралдарын, газ талдау аспаптарын, ауа-тыныс алу аппараттарын, қорғаныш химиялық және жылу шағылыстыратын костюмдерді қолдану.
3. Газдалған ортадан шыққан адамдарды медициналық тексеруге жіберу және қажет болған жағдайда оларға алғашқы көмек көрсету.
3. Зардап шеккендерді тасымалдау.

Білімдер:
1. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарының негізгі сипаттамалары.
2. Төтенше жағдай аймағындағы зақымдаушы факторларды анықтау әдістері мен тәсілдері.
3. Төтенше жағдайларда өмір сүру негіздері.
4. Алғашқы көмек көрсету әдістері.
5. Зардап шеккендерді блоктан шығару және тасымалдау әдістері мен әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Газ-құтқару жұмыстарын орындау үшін авариялық-құтқару құралдарын, мүлікті және жабдықтарды пайдалану



Дағды 1:
Газ-құтқару жұмыстарын орындау үшін авариялық-құтқару құралдарын, мүлікті және жарақтарды тексеру

Машықтар:
1. Газдан құтқару жабдығының дайындығын тексеру.
2. Ауа-тыныс алу аппаратының дайындығын тексеру.
3. Газ аналитикалық құрылғылардың дайындығын тексеру.
4. Өкпені жасанды желдету аппаратының жұмысын тексеру.

Білімдер:
1. Газдан құтқару жабдығының жұмыс принциптері.
2. Ауа-тыныс алу аппараттарын қолдана білу.
3. Газ аналитикалық құрылғылардың жұмыс принциптері мен сипаттамалары.
4. Өкпені жасанды желдету аппаратының жұмыс принциптері мен сипаттамалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 2:
Газ-құтқару жұмыстарын орындау үшін авариялық-құтқару құралдарын, мүлікті және жабдықтарды пайдалану

Машықтар:
1. Газдан құтқару жұмыстарды орындауға арналған авариялық-құтқару құралдарды, мүлік және жабдықтарды қолдану.
2. Газдан құтқару жұмыстарды орындауға арналған авариялық-құтқару құралдардың, мүлік және жабдықтардың техникалық сипаттамаларын білу.
3. Газдан құтқару жұмыстарды орындауға арналған стандартты емес жабдықтарды қолдану.

Білімдер:
1. Альпинистік жабдықты қолдана отырып авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу негіздері (қажет болған жағдайда).
2. Байланыс орнату және радио алмасуды жүргізу тәртібі.
3. Тыныс алу органдары мен теріні жеке қорғау құралдарын қолдану тәсілдері мен құрылғысын білу.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 3:
Қауіпсіздік техникасын сақтай отырып, ауысымдағы кезекшілік



Дағды 1:
Іздестіру-құтқару жасағының кезекші ауысымының құрамында кезекшілікті жүзеге асыру

Машықтар:
1. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуге тұрақты дайындықты қолдау.
2. Газга қарсы жұмыстарды орындау үшін авариялық-құтқару құралдарын, мүлікті және жабдықтарды жарамды күйде ұстау.
3. Тыныс алу органдары мен теріні жеке қорғау құралдарының жұмысқа қабілеттілігін тексеру.

Білімдер:
1. Қауіпті өндірістік объектілерге қызмет көрсету бойынша авариялық-құтқару қызметінің газ-құтқару жұмыстарының құтқарушысының лауазымдық нұсқаулықтары.
2. Қызмет көрсетілетін қауіпті өндірістік объектілердегі аварияларды жою жоспары бойынша мәліметтер.
3. Байланыс орнату және радио алмасуды жүргізу тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Қосымша еңбек функциясы 1:
Қауіпсіздік техникасының талаптарын сақтау



Дағды 1:
Жұмыстарды қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру

Машықтар:
1. Қауіпсіздік ережелерінің талаптарын іс жүзінде қолдану.
2. Әр түрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету.
3. Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес жұмыстарды жүргізудің шығыс материалдары мен өнімдерін кәдеге жарату.

Білімдер:
1. Қауіпсіздік техникасының талаптары.
2. Алғашқы көмек көрсету негіздері.
3. Кәсіпорынның ішкі регламентімен бекітілген кәсіпорында белгіленген қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік
Ынтымақтастық және өзара іс-қимыл
Күйзеліске тұрақтылық
Шыдамдылық
Тез шешім қабылдай білу
Командада жұмыс істей білу
Төзімділік пен еңбексүйгіштік
Оқу және өзін-өзі оқыту қабілеті

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР СТ 2111- 2011 "Өрт сөндіру техникасы. Авариялық-құтқару көліктері. Жалпы техникалық шарттар". ҚР СТ 2195-2012 "Әлеуметтік қауіпсіздік. Төтенше жағдайларды басқару. Оқиғаға ден қоюға қойылатын талаптар". ҚР СТ 2196-2012 "Әлеуметтік қауіпсіздік. Төтенше жағдайға дайындық бойынша нұсқаулық және тұрақты дайындық менеджменті". ҚР СТ 1863-2020 "Жедел және арнайы қызметтердің автомобильдері, автобустары мен мотоциклдері. Түсті графикалық схемалар, тану белгілері, жазулар, арнайы жарық және дыбыстық сигналдар".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

6

Қауіпті өндірістік объектілерге қызмет көрсету жөніндегі авариялық-құтқару қызметі бөлімшесінің басшысы

12. Кәсіптің карточкасы "Қауіпті өндірістік объектілерге қызмет көрсету жөніндегі авариялық-құтқару қызметі бөлімшесінің басшысы":

Топтың коды:

2149-3

Қызмет атауының коды:

2149-3

Кәсіптің атауы:

Қауіпті өндірістік объектілерге қызмет көрсету жөніндегі авариялық-құтқару қызметі бөлімшесінің басшысы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы (Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы)
29-параграф. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі бөлім басшысы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура)

Мамандық:
Инженерия және инженерлік іс

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
-

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Орындалатын авариялық-құтқару жұмыстарының ерекшелігі бойынша жалпы техникалық жұмыс өтілі кемінде 3 (үш) жыл

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

1. Құтқарушыларды аттестаттау және қайта аттестаттау қағидаларына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби авариялық-құтқару қызметтерінің құтқарушысы мәртебесін алу үшін Қазақстан Республикасының азаматтарын аттестаттау (Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2018 жылғы 11 шілдедегі № 507 бұйрығы). 2. "Азаматтық қорғау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 26-бабына сәйкес кәсіптік даярлық бойынша оқу-жаттығулар, сабақтар және арнайы жаттығу жиындарын өткізу арқылы біліктілікті арттыру

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Қауіпті өндірістік объектілерге қызмет көрсету бойынша авариялық-құтқару жұмыстарын орындауға басшылық жасау

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Арнайы жабдықты пайдалана отырып, қауіпті өндірістік объектілерде авариялық-құтқару, іздестіру-құтқару және басқа да шұғыл жұмыстарды орындауға басшылық жасау
2. Авариялық-құтқару жұмыстарын орындау кезінде авариялық-құтқару құралдарын, мүлікті және жарақтарды пайдалану
3. Қауіпсіз жүріс-тұрыс қағидалары және қауіпсіздік техникасын сақтау бойынша нұсқама беру

Қосымша еңбек функциялары:

1. Қауіпсіздік техникасының талаптарын сақтау

Еңбек функциясы 1:
Арнайы жабдықты пайдалана отырып, қауіпті өндірістік объектілерде авариялық-құтқару, іздестіру-құтқару және басқа да шұғыл жұмыстарды орындауға басшылық жасау



Дағды 1:
Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу орнын алдын ала барлау жөніндегі басшылық. Зардап шеккендерді іздеу бойынша нұсқаулық, оның ішінде арнайы іздеу құралдарын қолдану

Машықтар:
1. Қауіпті өндірістік объектілерге қызмет көрсету бойынша авариялық-құтқару қызметі мамандарының қызметіне басшылық жасау және ұйымдастыру.
2. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу орындарын талдау.
3. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу шарттарын анықтау (улы және жанғыш газдардың шоғырлануы, қоршаған ортаның температурасы, жұмыс орнының жарықтандырылуы).

Білімдер:
1. Қазақстан Республикасының азаматтық қорғау саласындағы заңнамасы.
2. Қызмет көрсетілетін кәсіпорындардың, тиісті біліктілік көлемінде, өндірістік процестері, технологиялық регламенттері, қауіпті өндірістік объектілерінің техникасы мен технологиясы.
3. Авариялық-құтқару және іздестіру-құтқару жұмыстарын ұйымдастыруға және жүргізуге қатысты әдістемелік және нормативтік құжаттар.
4. Іздеу-құтқару жұмыстарын орындау қағидалары, тәсілдері, технологиясы және реттілігі.
5. Шұғыл психологиялық көмекті ұйымдастыру кезеңдері.
6. Сүңгуірлік құтқару жұмыстарын жүргізу негіздері (қажет болған жағдайда).

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 2:
Авариялар мен олардың салдарын оқшаулау және жою жөнінде басшылық жасау

Машықтар:
1. Қауіпті өндірістік объектілерге қызмет көрсету бойынша авариялық-құтқару қызметі мамандарының қызметіне басшылық жасау.
2. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу бойынша шешім қабылдау.
3. Басқа авариялық-құтқару қызметтер мен жасақтармен өзара әрекеттесу.

Білімдер:
1. Қазақстан Республикасының азаматтық қорғау саласындағы заңнамасы.
2. Қызмет көрсетілетін қауіпті өндірістік объектілердегі аварияларды жою жоспары бойынша мәліметтер.
3. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізетін кезде пайдаланатын механизмдер, машиналар және аспаптардың негізгі техникалық сипаттамалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Авариялық-құтқару жұмыстарын орындау кезінде авариялық-құтқару құралдарын, мүлікті және жарақтарды пайдалану



Дағды 1:
Авариялық-құтқару жұмыстарын орындау үшін авариялық-құтқару құралдарын, мүлікті және жарақтарды жұмысқа дайындау кезіндегі бақылау. 2-дағды: Авариялық-құтқару құралдарын, мүлікті және жабдықтарды орындау үшін пайдалану

Машықтар:
1. Қауіпті өндірістік объектілерге қызмет көрсету бойынша авариялық-құтқару қызметінің мамандарын техникалық қамтамасыз етуді ұйымдастыру.
2. Зардап шеккендерді іздеу үшін мамандардың арнайы құралдарды пайдалануына басшылық жасау.
3. Авариялық-құтқару қызметтері мамандарының зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету бойынша жұмысты бақылау.

Білімдер:
1. Өртке қарсы жабдықпен жұмыс істеу тәсілдері мен тәсілдері (авариялық-құтқару жұмыстарының түріне байланысты).
2. Авариялық-құтқару жабдықтарын жұмысқа дайындау және қолдану тәртібі.
3. Зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету тәртібі.
4. Альпинистік жабдықты қолдана отырып авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу негіздері (қажет болған жағдайда).
Машықтар:
1. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуге арналған жабдықтардың жарамдылығын тексеру бойынша жұмысты бақылау.
2. Авариялық-құтқару автокөлігінің жабдығының жарамдығын тексеру бойынша жұмысты бақылау.
3. Ауа-тыныс алу аппараты және өзін-өзі құтқарушылардың дайындығы бойынша жұмысты тексеру.
4. Газ аналитикалық аспаптардың дайындығын тексеру бойынша жұмысты бақылау.
5. Өкпені жасанды желдету аппаратының жұмысын тексеру бойынша бақылау.
Білімдер:
1. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуге арналған жабдықтардың жұмыс принциптері.
2. Ауа-тыныс алу аппараттары мен өзін-өзі құтқарушылардың жұмыс принциптері.
3. Газ аналитикалық құрылғылардың жұмыс принциптері мен сипаттамалары.
4. Өкпені жасанды желдету аппаратының жұмыс принциптері мен сипаттамалары.
5. Альпинистік жабдықты қолдана отырып авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу негіздері (қажет болған жағдайда).
6. Байланыс орнату және радио алмасуды жүргізу тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 2:
Авариялық-құтқару құралдарын, мүлікті және жабдықтарды орындау үшін пайдалану

Машықтар:
1. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуге арналған жабдықтардың жарамдылығын тексеру бойынша жұмысты бақылау.
2. Авариялық-құтқару автокөлігінің жабдығының жарамдығын тексеру бойынша жұмысты бақылау.
3. Ауа-тыныс алу аппараты және өзін-өзі құтқарушылардың дайындығы бойынша жұмысты тексеру.
4. Газ аналитикалық аспаптардың дайындығын тексеру бойынша жұмысты бақылау.
5. Өкпені жасанды желдету аппаратының жұмысын тексеру бойынша бақылау.

Білімдер:
1. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуге арналған жабдықтардың жұмыс принциптері.
2. Ауа-тыныс алу аппараттары мен өзін-өзі құтқарушылардың жұмыс принциптері.
3. Газ аналитикалық құрылғылардың жұмыс принциптері мен сипаттамалары.
4. Өкпені жасанды желдету аппаратының жұмыс принциптері мен сипаттамалары.
5. Альпинистік жабдықты қолдана отырып авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу негіздері (қажет болған жағдайда).
6. Байланыс орнату және радио алмасуды жүргізу тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 3:
Қауіпсіз жүріс-тұрыс қағидалары және қауіпсіздік техникасын сақтау бойынша нұсқама беру



Дағды 1:
Қызмет көрсетілетін кәсіпорындар персоналына аварияларды, оқыс оқиғаларды болдырмау мақсатында қауіпсіз жүріс-тұрыс қағидаларын және олар туындаған жағдайда іс-қимыл тәртібін түсіндіру

Машықтар:
1. Қызмет көрсетілетін кәсіпорындардың қызметкерлеріне төтенше жағдайларға жол бермеу мақсатында қауіпсіз жүріс-тұрыс қағидаларын және олар туындаған жағдайда іс-қимыл тәртібін тиімді және дәйекті түсіндіре білу.
2. Аварияларды, оқыс оқиғаларды болдырмау мәселелері және олар туындаған жағдайда іс-қимыл тәртібі бойынша қызмет көрсетілетін кәсіпорындардың персоналымен өзара іс-қимылды жүзеге асыру.
3. Басқа авариялық-құтқару қызметтерімен және құралымдарымен өзара іс-қимылды жүзеге асыру.

Білімдер:
1. Қазақстан Республикасының азаматтық қорғау саласындағы заңнамасы.
2. Қызмет көрсетілетін қауіпті өндірістік объектілердегі аварияларды жою жоспары бойынша мәліметтер.
3. Іздестіру-құтқару жұмыстарын жүргізу кезінде пайдаланылатын механизмдердің, машиналар мен аспаптардың негізгі техникалық сипаттамалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Қосымша еңбек функциясы 1:
Қауіпсіздік техникасының талаптарын сақтау



Дағды 1:
Жұмыстарды қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру

Машықтар:
1. Қауіпсіздік ережелерінің талаптарын іс жүзінде қолдану.
2. Әр түрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету.
3. Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес жұмыстарды жүргізудің шығыс материалдары мен өнімдерін кәдеге жарату

Білімдер:
1. Қауіпсіздік техникасының талаптары.
2. Алғашқы көмек көрсету негіздері.
3. Кәсіпорынның ішкі регламентімен бекітілген кәсіпорында белгіленген қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік
Ынтымақтастық және өзара іс-қимыл
Күйзеліске тұрақтылық
Шыдамдылық
Тез шешім қабылдай білу
Командада жұмыс істей білу
Төзімділік пен еңбексүйгіштік
Оқу және өзін-өзі оқыту қабілеті

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР СТ 2111- 2011 "Өрт сөндіру техникасы. Авариялық-құтқару көліктері. Жалпы техникалық шарттар". ҚР СТ 2195-2012 "Әлеуметтік қауіпсіздік. Төтенше жағдайларды басқару. Оқиғаға ден қоюға қойылатын талаптар". ҚР СТ 2196-2012 "Әлеуметтік қауіпсіздік. Төтенше жағдайға дайындық бойынша нұсқаулық және тұрақты дайындық менеджменті". ҚР СТ 1863-2020 "Жедел және арнайы қызметтердің автомобильдері, автобустары мен мотоциклдері. Түсті графикалық схемалар, тану белгілері, жазулар, арнайы жарық және дыбыстық сигналдар".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

5

Спасатель аварийно-спасательной службы по обслуживанию опасных производственных объектов.

6

Қауіпті өндірістік объектілерге қызмет көрсету жөніндегі авариялық-құтқару қызметінің взводының/жасағының басшысы

13. Кәсіптің карточкасы "Қауіпті өндірістік объектілерге қызмет көрсету жөніндегі авариялық-құтқару қызметі взводының/жасағының басшысы":

Топтың коды:

2149-3

Қызмет атауының коды:

2149-3

Кәсіптің атауы:

Қауіпті өндірістік объектілерге қызмет көрсету жөніндегі авариялық-құтқару қызметі взводының/жасағының басшысы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы (Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы)
74-параграф. Өндірістік бөлім (өндірістік-техникалық бөлім) басшысы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
-

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура)

Мамандық:
Инженерия және инженерлік іс

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Орындалатын авариялық-құтқару жұмыстарының ерекшелігі бойынша жалпы техникалық жұмыс өтілі кемінде 5 (бес) жыл

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

1. Құтқарушыларды аттестаттау және қайта аттестаттау қағидаларына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби авариялық-құтқару қызметтерінің құтқарушысы мәртебесін алу үшін Қазақстан Республикасының азаматтарын аттестаттау (Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2018 жылғы 11 шілдедегі № 507 бұйрығы). 2. "Азаматтық қорғау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 26-бабына сәйкес кәсіптік даярлық бойынша оқу-жаттығулар, сабақтар және арнайы жаттығу жиындарын өткізу арқылы біліктілікті арттыру. 3. Салалық сертификаттау (аттестаттау)

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуді ұйымдастыру, аварияларды жою жоспарын келісу және аварияға қарсы оқу жаттығуларына қатысу, аварияны жою жоспарында көзделген шаралардың орындалуын бақылауды жүзеге асыру, авариялар мен оқыс оқиғаларды тергеуге қатысу.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуге қатысуға тұрақты дайындықта болу
2. Аварияларды жою жоспарын келісу, аварияға қарсы оқу жаттығуларына қатысу және аварияны жою жоспарында көзделген шаралардың орындалуын бақылауды жүзеге асыру
3. Төтенше жағдайды жою және оқшаулау кезінде жұмыстарды жүргізу

Қосымша еңбек функциялары:

1. Қауіпсіздік техникасының талаптарын сақтау

Еңбек функциясы 1:
Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуге қатысуға тұрақты дайындықта болу



Дағды 1:
Авариялық-құтқару қызметтерімен материалдардың, жабдықтардың және коммуникациялардың пайдаланылуын бақылау

Машықтар:
1. Зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету үшін авариялық-құтқару мамандардың жабдықтарды пайдалануын бақылау.
2. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуге арналған материалдар мен жабдықтардың болуын қамтамасыз ету.
3. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу кезінде өзге де авариялық-құтқару қызметтерімен өзара іс-қимылды жүзеге асыру

Білімдер:
1. Қазақстан Республикасының азаматтық қорғау саласындағы заңнамасы.
2. Еңбек заңнамасының негіздері.
3. Өнеркәсіптік қауіпсіздік, еңбекті қорғау, өрт қауіпсіздігі және экологиялық қауіпсіздік саласындағы нормативтік құқықтық актілер.
4. Іздестіру-құтқару жұмыстарын жүргізу кезінде пайдаланылатын материалдар мен жабдықтардың техникалық сипаттамалары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 2:
Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуге күштер мен құралдар резервін құру

Машықтар:
1. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу үшін қажетті күштер мен құралдар резервін құру.
2. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу орындарын талдау.
3. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу шарттарын анықтау (улы және жанғыш газдардың шоғырлануы, қоршаған ортаның температурасы, жұмыс орнының жарықтандырылуы).
4. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу орнына техникалық құралдар мен материалдарды жеткізудің қауіпсіз жолдары мен тәсілдерін анықтау

Білімдер:
1. Қазақстан Республикасының азаматтық қорғау саласындағы заңнамасы.
2. Авариялық-құтқару және іздестіру-құтқару жұмыстарын ұйымдастыруға және жүргізуге қатысты әдістемелік және нормативтік құжаттар.
3. Іздеу-құтқару жұмыстарын орындау ережелері, тәсілдері, технологиясы және реттілігі

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Аварияларды жою жоспарын келісу, аварияға қарсы оқу жаттығуларына қатысу және аварияны жою жоспарында көзделген шаралардың орындалуын бақылауды жүзеге асыру



Дағды 1:
Қауіпті өндірістік объектілердің материалдарын талдау және төтенше жағдайлар туындау факторларын бағалау

Машықтар:
1. Қауіпті өндірістік объектілерге нормативтік, техникалық және пайдалану құжаттамасымен танысу кезінде алынған мәліметтерді талдау.
2. Қауіпті өндірістік объектідегі аварияларды жою жоспарын келісу.
3. Аварияға қарсы оқу жаттығуларына қатысу және аварияны жою жоспарында көзделген шаралардың орындалуын бақылауды жүзеге асыру

Білімдер:
1. Қауіпті өндірістік объектілердің жобалау (конструкторлық) және пайдалану құжаттамасы.
2. Өнеркәсіптік қауіпсіздік, еңбекті қорғау, өрт қауіпсіздігі және экологиялық қауіпсіздік саласындағы нормативтік құқықтық актілер.
3. Техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар туындау факторлары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 2:
Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуді талдау және бағалау

Машықтар:
1. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу орындарын талдау.
2. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу шарттарын анықтау (улы және жанғыш газдардың шоғырлануы, қоршаған ортаның температурасы, жұмыс орнының жарықтандырылуы және т. б.).
3. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу орнына техникалық құралдар мен материалдарды жеткізудің қауіпсіз жолдары мен тәсілдерін анықтау

Білімдер:
1. Қазақстан Республикасының азаматтық қорғау саласындағы заңнамасы.
2. Қызмет көрсетілетін кәсіпорындардың қауіпті өндірістік объектілерінің өндірістік процестері, технологиялық регламенттері, техникасы мен технологиясы.
3. Авариялық-құтқару және іздестіру-құтқару жұмыстарын ұйымдастыруға және жүргізуге қатысты әдістемелік және нормативтік құжаттар.
4. Іздеу-құтқару жұмыстарын орындау қағидалары, тәсілдері, технологиясы және реттілігі.
5. Зардап шеккендерді блоктан шығару және тасымалдау әдістері мен тәсілдері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 3:
Төтенше жағдайды жою және оқшаулау кезінде жұмыстарды жүргізу



Дағды 1:
Төтенше жағдай орнынан күштер мен құралдардың кету тәртібін айқындау

Машықтар:
1. Төтенше жағдай орнынан күштер мен құралдардың кету тәртібін айқындау.
2. Басқа авариялық-құтқару қызметтерімен және азаматтық қорғаныс құралымдарымен өзара іс-қимыл жасау.
3. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу орындарын талдау.
4. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу шарттарын анықтау (улы және жанғыш газдардың шоғырлануы, қоршаған ортаның температурасы, жұмыс орнының жарықтандырылуы).

Білімдер:
1. Өндірістік процестер, технологиялық регламенттер, қызмет көрсетілетін кәсіпорындардың қауіпті өндірістік объектілерінің техникасы мен технологиясы.
2. Авариялық-құтқару және іздестіру-құтқару жұмыстарын ұйымдастыруға және жүргізуге қатысты әдістемелік және нормативтік құжаттар.
3. Іздеу-құтқару жұмыстарын орындау ережелері, тәсілдері, технологиясы және реттілігі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 2:
Төтенше жағдай аймағына адамдар мен көліктің кіруін шектеу. Төтенше жағдай аймағындағы ұйымдардың қызметін тоқтата тұру

Машықтар:
1. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу орындарын талдау.
2. Төтенше жағдай аймағына адамдар мен көліктің кіруін шектеу жөнінде шаралар қабылдау.
3. Төтенше жағдай аймағындағы ұйымдардың қызметін тоқтата тұру.
4. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу шарттарын анықтау (улы және жанғыш газдардың шоғырлануы, қоршаған ортаның температурасы, жұмыс орнының жарықтандырылуы).
5. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу орнына техникалық құралдар мен материалдарды жеткізудің қауіпсіз жолдары мен тәсілдерін анықтау.

Білімдер:
1. Қазақстан Республикасының азаматтық қорғау саласындағы заңнамасы.
2. Өндірістік процестер, технологиялық регламенттер, қызмет көрсетілетін кәсіпорындардың қауіпті өндірістік объектілерінің техникасы мен технологиясы.
3. Өнеркәсіптік қауіпсіздік, еңбекті қорғау, өрт және экологиялық қауіпсіздік және техникалық реттеу саласындағы нормативтік құқықтық актілер.
4. Авариялық-құтқару және іздестіру-құтқару жұмыстарын ұйымдастыруға және жүргізуге қатысты әдістемелік және нормативтік құжаттар.
5. Іздеу-құтқару жұмыстарын орындау ережелері, тәсілдері, технологиясы және реттілігі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 3:
Ерікті негізде халықты шұғыл жұмыстарды жүргізуге, сондай-ақ құтқарушы болып табылмайтын жекелеген азаматтарды олардың келісімімен құтқару жұмыстарын жүргізуге тарту. Төтенше жағдай аймағында эвакуациялық іс-шаралар өткізуді ұйымдастыру

Машықтар:
1. Ерікті негізде халықты шұғыл жұмыстарды жүргізуге, сондай-ақ құтқарушы болып табылмайтын жекелеген азаматтарды олардың келісімімен құтқару жұмыстарын жүргізуге тарту.
2. Төтенше жағдай аймағында эвакуациялық іс-шаралар өткізуді ұйымдастыру.
3. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу орындарын талдау.

Білімдер:
1. Қазақстан Республикасының азаматтық қорғау саласындағы заңнамасы.
2. Өнеркәсіптік қауіпсіздік, еңбекті қорғау, өрт және экологиялық қауіпсіздік және техникалық реттеу саласындағы нормативтік құқықтық актілер.
3. Еңбек қауіпсіздігін басқару және өндірістік бақылау жүйелерін қамтамасыз ету жөніндегі құжаттамаға қойылатын талаптар.
4. Авариялық-құтқару және іздестіру-құтқару жұмыстарын ұйымдастыруға және жүргізуге қатысты әдістемелік және нормативтік құжаттар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 4:
Төтенше жағдай аймағындағы жағдайды барлау мен бағалауды ұйымдастыру, қолда бар күштер мен құралдарды пайдалана отырып, адамдарды құтқару

Машықтар:
1. Мамандарды авариялық-құтқару құралдарымен, авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуге арналған жабдықтармен қамтамасыз ету.
2. Басқа авариялық-құтқару қызметтерімен өзара іс-қимыл жасау.
3. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу орындарын талдау.
4. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу шарттарын анықтау (улы және жанғыш газдардың шоғырлануы, қоршаған ортаның температурасы, жұмыс орнының жарықтандырылуы).
5. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу орнына техникалық құралдар мен материалдарды жеткізудің қауіпсіз жолдары мен тәсілдерін анықтау.

Білімдер:
1. Қауіпті өндірістік объектілердегі жобалау (конструкторлық) және пайдалану құжаттамасы.
2. Анықталған ақаулардың (ауытқулардың, сәйкессіздіктер мен зақымданулардың) конструктивтік ерекшеліктері мен түрлері, олардың жіктелуі, пайдалану және техногендік әсерлерді ескере отырып, ақаулардың (зақымданулар мен сәйкессіздіктердің) пайда болу қаупі мен ықтимал аймақтары.
3. Өнеркәсіптік қауіпсіздік, еңбекті қорғау, өрт және экологиялық қауіпсіздік және техникалық реттеу саласындағы нормативтік құқықтық актілер.
4. Еңбек қауіпсіздігін басқару және өндірістік бақылау жүйелерін қамтамасыз ету жөніндегі құжаттамаға қойылатын талаптар.
5. Қызметі үшінші тұлғаларға зиян келтіру қаупімен байланысты объектілер иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру саласындағы заңнама.
7. Авариялық-құтқару және іздестіру-құтқару жұмыстарын ұйымдастыруға және жүргізуге қатысты әдістемелік және нормативтік құжаттар.
9. Іздеу-құтқару жұмыстарын орындау ережелері, тәсілдері, технологиясы және реттілігі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 5:
Төтенше жағдайлар аймақтарындағы ұйымдардың төтенше жағдайларды жою үшін материалдық ресурстар резервтерін броньнан шығару

Машықтар:
1. Төтенше жағдайлар аймақтарындағы ұйымдардың төтенше жағдайларды жою үшін материалдық ресурстардың резервтерін броньсыздандыруға арналған құжаттарды қалыптастыру жөніндегі жұмысты ұйымдастыру.
2. Басқа авариялық-құтқару қызметтерімен және азаматтық қорғаныс құралымдарымен өзара іс-қимыл жасау.
3. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу орындарын талдау.
4. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу шарттарын анықтау (улы және жанғыш газдардың шоғырлануы, қоршаған ортаның температурасы, жұмыс орнының жарықтандырылуы).
5. Төтенше жағдайларды жою үшін материалдық ресурстарды жеткізудің қауіпсіз жолдары мен тәсілдерін анықтау.

Білімдер:
1. Қазақстан Республикасының азаматтық қорғау саласындағы заңнамасы.
2. Өнеркәсіптік қауіпсіздік, еңбекті қорғау, өрт және экологиялық қауіпсіздік және техникалық реттеу саласындағы нормативтік құқықтық актілер.
3. Авариялық-құтқару және іздестіру-құтқару жұмыстарын ұйымдастыруға және жүргізуге қатысты әдістемелік және нормативтік құжаттар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 6:
Төтенше жағдайлар аймақтарындағы ұйымдардың объектілері мен аумақтарында құтқару және шұғыл жұмыстарды жүргізу туралы шешім қабылдау

Машықтар:
1. Төтенше жағдайлар аймақтарындағы ұйымдардың объектілері мен аумақтарында құтқару және шұғыл жұмыстарды жүргізу туралы шешім қабылдау.
2. Мамандарды авариялық-құтқару құралдарымен, авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуге арналған жабдықтармен қамтамасыз ету.
3. Басқа авариялық-құтқару қызметтерімен өзара іс-қимыл жасау.
4. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу орындарын талдау.

Білімдер:
1. Қауіпті өндірістік объектілерге жобалау (конструкторлық) және пайдалану құжаттамасы.
2. Анықталған ақаулардың (ауытқулардың, сәйкессіздіктер мен зақымданулардың) конструктивтік ерекшеліктері мен түрлері, олардың жіктелуі, пайдалану және техногендік әсерлерді ескере отырып, ақаулардың (зақымданулар мен сәйкессіздіктердің) пайда болу қаупі мен ықтимал аймақтары.
3. Өнеркәсіптік қауіпсіздік, еңбекті қорғау, өрт және экологиялық қауіпсіздік және техникалық реттеу саласындағы нормативтік құқықтық актілер.
4. Еңбек қауіпсіздігін басқару және өндірістік бақылау жүйелерін қамтамасыз ету жөніндегі құжаттамаға қойылатын талаптар.
5. Авариялық-құтқару және іздестіру-құтқару жұмыстарын ұйымдастыруға және жүргізуге қатысты әдістемелік және нормативтік құжаттар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 7:
Төтенше жағдай аймағындағы жағдайдың өзгеруіне бақылауды жүзеге асыру және тиісті шешімдер қабылдау

Машықтар:
1. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу орындарын талдау.
2. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу шарттарын анықтау (улы және жанғыш газдардың шоғырлануы, қоршаған ортаның температурасы, жұмыс орнының жарықтандырылуы).
3. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу бойынша нақты шешімдер қабылдау.
4. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу орнына техникалық құралдар мен материалдарды жеткізудің қауіпсіз жолдары мен тәсілдерін анықтау.

Білімдер:
1. Қазақстан Республикасының азаматтық қорғау саласындағы заңнамасы.
2. Өндірістік процестер, технологиялық регламенттер, қызмет көрсетілетін кәсіпорындардың қауіпті өндірістік объектілерінің техникасы мен технологиясы.
3. Өнеркәсіптік қауіпсіздік, еңбекті қорғау, өрт және экологиялық қауіпсіздік және техникалық реттеу саласындағы нормативтік құқықтық актілер.
4. Еңбек қауіпсіздігін басқару және өндірістік бақылау жүйелерін қамтамасыз ету жөніндегі құжаттамаға қойылатын талаптар.
5. Авариялық-құтқару және іздестіру-құтқару жұмыстарын ұйымдастыруға және жүргізуге қатысты әдістемелік және нормативтік құжаттар.
6. Іздеу-құтқару жұмыстарын орындау ережелері, тәсілдері, технологиясы және реттілігі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 8:
Авариялық-құтқару қызметтері мен азаматтық қорғаныс құралымдарының күштері мен құралдарын авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуге тарту

Машықтар:
1. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуге авариялық-құтқару қызметтері мен азаматтық қорғаныс құралымдарының күштері мен құралдарын тарту.
2. Басқа авариялық-құтқару қызметтерімен және азаматтық қорғаныс құралымдарымен өзара іс-қимыл жасау.
3. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу орындарын талдау.

Білімдер:
1. Өнеркәсіптік қауіпсіздік, еңбекті қорғау, өрт және экологиялық қауіпсіздік және техникалық реттеу саласындағы нормативтік құқықтық актілер.
2. Өндірістік процестер, технологиялық регламенттер, қызмет көрсетілетін кәсіпорындардың қауіпті өндірістік объектілерінің техникасы мен технологиясы.
3. Еңбек қауіпсіздігін басқару және өндірістік бақылау жүйелерін қамтамасыз ету жөніндегі құжаттамаға қойылатын талаптар.
4. Авариялық-құтқару және іздестіру-құтқару жұмыстарын ұйымдастыруға және жүргізуге қатысты әдістемелік және нормативтік құжаттар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 9:
Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес шығыстарды кейіннен өтей отырып, байланыс құралдарын, көлік құралдарын және ұйымдардың өзге де мүлкін тарту

Машықтар:
1. Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес шығыстарды кейіннен өтей отырып, ұйымдардың байланыс құралдарын, көлік құралдарын және өзге де мүлкін тарту жөніндегі жұмысты ұйымдастыру.
2. Тартылған байланыс құралдарын, көлік құралдарын және ұйымдардың өзге де мүлкін авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу қажеттілігі бойынша бөлу.
3. Басқа авариялық-құтқару қызметтерімен және азаматтық қорғаныс құралымдарымен өзара іс-қимыл жасау.

Білімдер:
1. Қазақстан Республикасының азаматтық қорғау саласындағы заңнамасы.
2. Өнеркәсіптік қауіпсіздік, еңбекті қорғау, өрт және экологиялық қауіпсіздік және техникалық реттеу саласындағы нормативтік құқықтық актілер.
3. Авариялық-құтқару және іздестіру-құтқару жұмыстарын ұйымдастыруға және жүргізуге қатысты әдістемелік және нормативтік құжаттар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Қосымша еңбек функциясы 1:
Қауіпсіздік техникасының талаптарын сақтау



Дағды 1:
Жұмыстарды қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру

Машықтар:
1. Қауіпсіздік ережелерінің талаптарын іс жүзінде қолдану.
2. Әр түрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету.
3. Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес жұмыстарды жүргізудің шығыс материалдары мен өнімдерін кәдеге жарату.

Білімдер:
1. Қауіпсіздік техникасының талаптары.
2. Алғашқы көмек көрсету негіздері.
3. Кәсіпорынның ішкі регламентімен бекітілген кәсіпорында белгіленген қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік
Ынтымақтастық және өзара іс-қимыл
Күйзеліске тұрақтылық
Шыдамдылық
Тез шешім қабылдай білу
Командада жұмыс істей білу
Төзімділік пен еңбексүйгіштік
Оқу және өзін-өзі оқыту қабілеті

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

ҚР СТ 2111- 2011 "Өрт сөндіру техникасы. Авариялық-құтқару көліктері. Жалпы техникалық шарттар". ҚР СТ 2195-2012 "Әлеуметтік қауіпсіздік. Төтенше жағдайларды басқару. Оқиғаға ден қоюға қойылатын талаптар". ҚР СТ 2196-2012 "Әлеуметтік қауіпсіздік. Төтенше жағдайға дайындық бойынша нұсқаулық және тұрақты дайындық менеджменті". ҚР СТ 1863-2020 "Жедел және арнайы қызметтердің автомобильдері, автобустары мен мотоциклдері. Түсті графикалық схемалар, тану белгілері, жазулар, арнайы жарық және дыбыстық сигналдар".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

6

Қауіпті өндірістік объектілерге қызмет көрсету жөніндегі авариялық-құтқару қызметі бөлімшесінің басшысы

4-ші тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

      14. Мемлекеттік органның атауы: Қазакстан Республикасының Төтенше жағдайлар министрлігі.

      Орындаушы: Нурушев Бекторе Темуринович, +7 (717) 257 77 23, nurushev.b@kpb.emer.kz.

      15. Әзірлеуге қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар):

      ҚР ТЖМ Өнеркәсіптік қауіпсіздік комитеті;

      "Кәсіби әскерилендірілген авариялық-құтқару қызметтерінің республикалық орталық штабы" ЖШС Шығыс Қазақстан филиалының Оқу орталығы;

      "Қазақстан Республикасының кәсіби авариялық-құтқару қызметтерінің қауымдастығы" заңды тұлғалар бірлестігі.

      Жоба жетекшісі: Исқақов Нұржан Қалдыбекұлы, +7 (701) 734 51 51, iskakov.n@kpb.emer.kz.

      16. Кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес: 8, 06.09.2024 ж.

      17. Кәсіптік біліктілік жөніндегі ұлттық орган: 19.08.2025 ж.

      18. "Атамекен" Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы: 19.12.2024 ж.

      19. Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы: Нұсқа 2, 2025 ж.

      20. Болжамды қайта қарау күні: 01.07.2028 ж.

  Қазақстан Республикасы
Төтенше жағдайлар министрінің
2025 жылғы 20 қарашадағы
№ 493 бұйрығына
5-қосымша

Кәсіптік стандарт: "Тау кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы"

1-ші тарау. Жалпы ережелер

      1. Кәсіптік стандарттың қолдану аясы: Қазақстан Республикасы Кәсіптік стандарт "Кәсіптік біліктілік туралы" Заңының 5-бабына сәйкес және Қазақстан Республикасы Азаматтық қорғау жүйесінің оқу орындары мамандарының; өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мамандарды, қызметкерлерді даярлау, қайта даярлау, тау-кен және геологиялық барлау жұмыстары саласында сараптама жүргізу құқығына аттестатталған заңды тұлғалардың оқу және біліктілік бағдарламаларын; жарылыс жұмыстары саласындағы мамандардың біліктілігін әзірлеу үшін қолданылады

      2. Осы кәсіптік стандартта мынадай терминдер, анықтамалар мен қысқартулар қолданылады:

      1) білім – кәсіби тапсырма шеңберінде іс-әрекеттерді орындау үшін қажетті зерттелген және игерілген ақпарат

      2) дағды – кәсіби тапсырманы толығымен орындауға мүмкіндік беретін білім мен дағдыларды қолдану мүмкіндігі

      3) мамандық – жеке тұлға жүзеге асыратын және оны орындау үшін белгілі бір біліктілікті талап ететін кәсіп түрі

      4) кәсіби біліктілік – кәсіп бойынша еңбек функцияларын орындау үшін талап етілетін құзыреттерді меңгеруді сипаттайтын кәсіптік даярлық дәрежесі

      5) кәсіби стандарт – ресми және (немесе) бейресми және (немесе) ақпараттық білім беруді, біліктілік пен құзыреттілік деңгейін, кәсіптік қызметтің нақты саласындағы еңбек мазмұнын, сапасы мен жағдайларын ескере отырып, білімге, іскерлікке, дағдыларға, жұмыс тәжірибесіне қойылатын жалпы талаптарды белгілейтін жазбаша ресми құжат

      6) құзырет – еңбек функциясын құрайтын бір немесе бірнеше кәсіби тапсырмаларды орындауға мүмкіндік беретін дағдыларды қолдану мүмкіндігі

      7) қауіпті өндірістік объектінің өнеркәсіптік қауіпсіздік декларациясы – қауіпті өндірістік объект қауіптілігінің сипаты мен ауқымы, қауіпті өндірістік объектіні пайдалануға беру, оның жұмыс істеуі және пайдаланудан шығару кезеңдерінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету және халықты қауіпті өндірістік факторлардың зиянды әсерінен қорғау жөніндегі іс-шаралар көрсетілген құжат

      8) сынақ зертханасы (СЗ) – белгіленген тәртіпте: деструктивті, деструктивті емес, аналитикалық бақылау әдістері негізінде өлшеу аспаптарын пайдалана отырып жұмыстар жүргізу үшін танылған ұйым

      9) жер бетіне шығатын жойылатын тау-кен қазбалары – диаметрі 200 миллиметр және одан жоғары тік шахта оқпандары, шурфтар, ұңғымалар

      10) киім-тапсырма – наряд-тапсырмалар кітабында (журналында) ресімделген және жұмыс мазмұнын, жұмыс орнын, басталу және аяқталу уақытын, қауіпсіз орындау шарттарын, қажетті қауіпсіздік шараларын, Жұмыстың қауіпсіз орындалуына жауапты бригада мен қызметкерлердің құрамын және наряд-тапсырманың орындалғаны немесе орындалмағаны туралы белгіні айқындайтын Жұмыстың қауіпсіз жүргізілуіне тапсырма

      11) бұзбайтын бақылау (ББ) – объектіні жұмыстан шығаруды не оны бөлшектеуді талап етпейтін объектінің немесе оның жекелеген элементтерінің/тораптарының негізгі жұмыс қасиеттері мен параметрлерінің сенімділігін бақылау

      12) іскерлік айналым әдет-ғұрыптары – кәсіпкерлік қызметтің белгілі бір саласында қалыптасқан және кеңінен қолданылатын, құжаттарда бекітілуіне қарамастан, заңнамада көзделмеген мінез-құлық қағидалары (тәртібі)

      13) техникалық құрылғы – технологиялық жабдықтар, агрегаттар, техникалық жүйелер (кешендер), аппаратура, аспаптар, олардың тораптары мен құрамдас бөліктері

      14) қауіпті техникалық құрылғы – қауіпті өндірістік объектіде қолданылатын техникалық құрылғылар, машиналар, технологиялық жабдықтар, машиналар және (немесе) жабдықтар жүйелері, агрегаттар, аппаратура, қауіпті өндірістік объектіні пайдалану кезінде қолданылатын механизмдер

      15) тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердегі техникалық құрылғылар – 1) өздігінен жүретін және жылжымалы (қалқымалы) геологиялық барлау қондырғылары (бұрғылау, геофизикалық, тау-кен қазу, гидрогеологиялық және т. б.); 2) өндірістік құрылыстар (стационарлық компрессорлық станциялар, автогараждар, механикалық цехтар және т. б.); 3) Тау-кен-шахта жабдықтары (тау-кен өндірісінің немесе технологиялық өндірістің жұмыс істеуі үшін қажетті белгілі бір нысаналы мақсаттағы құрылғылар, аспаптар процесс); 4) жерасты тау-кен қазбалары желісі бойынша ауаны талап етілетін бөлуді жүзеге асыратын және олардың тиісті желдетілуін және желдету жолдарының қажетті герметикалығын қамтамасыз ететін желдету жабдығы

      16) Технологиялық карта – Өндірістік жабдықты жөндеумен немесе қызмет көрсетумен айналысатын кәсіпорын қызметкерлеріне арналған бірыңғай құжат. Картада қажетті жабдықтардың, жеке қорғаныс құралдарының құралдары мен жиынтықтарының тізімі, еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтардың тізімі бар. Онда операциялардың реттілігі, кезеңділігі мен ережелері, шығын материалдарының түрлері мен саны, уақыт нормалары, материалдық шығындар, сондай-ақ жұмыс сапасын бағалау кезінде қолданылатын нормативтік құжаттар көрсетілген

      17) техникалық диагностика – техникалық құрылғыларды одан әрі қауіпсіз пайдалану мүмкіндігін айқындау мақсатында олардың техникалық жай-күйін айқындауға арналған ұйымдастырушылық және инженерлік-техникалық іс-шаралар кешені

      18) технологиялық регламент – операцияларды орындау бойынша жалпы талаптарды, қауіпсіздік шараларын, Орындалатын жұмыстардың сапасын тексеру әдістері мен көлемін қамтитын құжат

      19) техникалық куәландыру – объектілердің нақты техникалық жай-күйін айқындау мақсатында бақылаудың бұзбайтын әдістерін пайдалана отырып, өнеркәсіптік қауіпті объектілерді диагностикалық тексеру рәсімі

      20) тау жыныстарының соққы қаупі – тау-кен жұмыстарын жүргізу кезінде тау-кен массивтерінің сынғыш жарылыс тәрізді бұзылуға бейімділігін сипаттайтын тау-кен технологиялық қасиеті

      21) целик – құрылыс кезінде алынбайтын және қазбалардың тұрақтылығы мен герметикалығын қамтамасыз етуге және олардағы жер асты суларының жарылуын болдырмауға арналған тау жыныстары массивінің бөлігі

      22) барьер целикі – көршілес тау-кен кәсіпорнының қазбалары-сақтау сыйымдылықтары мен қазбаларын орналастыру учаскелерін бөлетін целик

      23) пайдалану паспорты – негізгі техникалық сипаттамаларды, сондай-ақ техникалық құрылғыға жүргізілген жөндеулер туралы деректерді қамтитын құжат

      24) өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы – сараптама объектісінің оған қойылатын өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына және нәтижесі қорытынды болып табылатын қолданыстағы нормативтік-техникалық құжаттамаға сәйкестігін (немесе сәйкессіздігін) бағалау

      25) сараптама ұйымы – тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердің техникалық құрылғыларының өнеркәсіптік қауіпсіздігіне сараптама жүргізуге өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік уәкілетті орган аттестаттаған

      26) сараптамалық қорытынды – Қазақстан Республикасы "Азаматтық қорғау туралы" Заңының талаптарына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкестігі туралы аттестатталған сараптама ұйымының қорытындысы

      3. Осы кәсіптік стандартта мынадай қысқартулар қолданылады

      1) БА – біліктілік анықтамасы

      2) ББ – бұзбайтын бақылау

      3) ЭҚТЖЖ – Экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуіші

      4) БТБА – Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы

      5) НТҚ – нормативтік-техникалық құжаттама

      6) СБШ – салалық біліктілік шеңбері

      7) СЗ – сынақ зертханасы.

2-ші тарау. Кәсіптік стандарттың паспорты

      4. Кәсіптік стандарттың атауы: Тау кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы

      5. Кәсіптік стандарттың коды: M082

      6. ЭҚЖЖ секциясын, бөлімін, тобын, сыныбын және кіші сыныбын көрсету:

      M Кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      74 Өзге де кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      74.9 Басқа топтамаларға енгізілмеген кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      74.90 Басқа топтамаларға енгізілмеген кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      74.90.9 Басқа топтамаларға енгізілмеген өзге де кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      7. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында кәсіби қызметтер көрсету бойынша мамандар мен сарапшылардың кәсіби құзыреті саласындағы талаптарды белгілейді. Мамандардың біліктілік деңгейінің өсуімен әрбір келесі деңгей алдыңғы деңгейдің функцияларын орындауды және оларды жаңа құзыреттерге сәйкес кеңейтуді білдіреді

      8. Кәсіптер карточкаларының тізімі:

      1) Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердегі техникалық құрылғыларды тексеру жөніндегі маман - 5 СБШ-нің деңгейі

      2) Тау кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердің техникалық құрылғыларын куәландыру жөніндегі маман - 6 СБШ-нің деңгейі

      3) Тау кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердің өнеркәсіптік қауіпсіздігі саласындағы сарапшы - 7 СБШ-нің деңгейі.

3-ші тарау. Кәсіптер карточкалары

9. Кәсіптің карточкасы "Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердегі техникалық құрылғыларды тексеру жөніндегі маман":

Топтың коды:

3112-9

Қызмет атауының коды:

-

Кәсіптің атауы:

Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердегі техникалық құрылғыларды тексеру жөніндегі маман

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

5

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы. Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы
Параграф 107. Техник-зертханашы

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы, 15-параграф, 107-параграф баптау және сынау жөніндегі Техник, техник-зертханашы
Параграф 15. Баптау және сынау жөніндегі Техник

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
орта білімнен кейінгі (қолданбалы бакалавриат)

Мамандық:
Пайдалы қазбалардың кен орындарын жер астында өңдеу

Біліктілік:

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Пайдалы қазбалардың кен орындарын жер астында өңдеу

Біліктілік:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

жұмыс тәжірибесі қажет етпейді

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

ҚР "Азаматтық қорғау туралы" Заңының 79-бабына сәйкес қауіпті өндірістік объектілерде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы қызметті жүзеге асыруға байланысты бейіні бойынша біліктілікті арттыру бағдарламасы, қосымша кәсіптік білім туралы куәлік

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін объектілер мен техникалық құрылғылардың өнеркәсіптік қауіпсіздігіне сараптама жүргізу кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында кәсіби қызметтер көрсету.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Объектінің технологиялық регламентіне қабылдау актісін және тексерілетін техникалық құрылғылардың пайдалану паспорттарын ресімдеу.
2. Объектілерде қолданылатын технологияларға, материалдар мен техникалық құрылғыларға сараптама жүргізу, жетекші тау-кен және геологиялық барлау жұмыстары
3. Сынақ нәтижелері бойынша техникалық құжаттаманы ресімдеу.

Қосымша еңбек функциялары:

1. Қауіпсіздік талаптарын сақтау

Еңбек функциясы 1:
Объектінің технологиялық регламентіне қабылдау актісін және тексерілетін техникалық құрылғылардың пайдалану паспорттарын ресімдеу.



Дағды 1:
Кәсіпорында өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз етуге жауапты тұлғамен жұмыс жасау.

Машықтар:
1. Жедел құжаттарға сәйкес жұмыстарды жүргізу.
2. Кәсіпорынның технологиялық регламентін сақтау.
3. Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілерде Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасының талаптарын сақтауға.

Білімдер:
1. Тау-кен-геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердің негізгі жобалық және технологиялық шешімдері.
2. Сақтандырғыш құрылғылардың түрлері, мақсаты, құрылымы, пайдалану ережелері, техникалық, негізгі конструктивтік белгілері мен сипаттамалары.
3. Объектіде белгіленген қауіпсіздік талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 2:
Кәсіпорында өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз етуге жауапты тұлғамен жұмыс жасау.

Машықтар:
1. Өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкестігі үшін бастапқы деректерді талдау.
2. Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды тексеру кезінде материалдарды, құралдарды, бақылау-өлшеу аспаптарын, механикаландыру құралдарын пайдалану.
3. Диагностикалық тексеруді жүргізу үшін эталондық үлгілерде жұмыс параметрлерін орнатыңыз және диагностикалық жабдықты реттеңіз.

Білімдер:
1. Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.
2. Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін түрлері, мақсаты, схемалары, конструктивтік ерекшеліктері, техникалық және технологиялық сипаттамалары, технологиялары, материалдары мен техникалық құрылғылары.
3. Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін технологияларда және техникалық құрылғыларда қолданылатын аспаптардың сипаттамалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 3:
Тексеру нәтижелері бойынша есепті ресімдеу.

Машықтар:
1. Тексеру нәтижелері бойынша техникалық құжаттаманы ресімдеу.
2. Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізу үшін мамандандырылған бағдарламаларды пайдалану.
3. Тексеру нәтижелері бойынша есептерді ресімдеу.

Білімдер:
1. Өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасын жүргізу бойынша әдістемелік нұсқаулықтар
2. Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізу үшін арнайы бағдарламалар және Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізу.
3. Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізу кезінде кездесетін қауіпті факторлардың түрлері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Еңбек функциясы 2:
Объектілерде қолданылатын технологияларға, материалдар мен техникалық құрылғыларға сараптама жүргізу, жетекші тау-кен және геологиялық барлау жұмыстары



Дағды 1:
Объектілерде қолданылатын техникалық құрылғылардың конструктивтік элементтеріне бақылау жүргізу кезінде пайдаланылатын жабдықтарды дайындау және тексеру, жетекші тау-кен және геологиялық барлау жұмыстары

Машықтар:
1. Объектілерде қолданылатын техникалық құрылғылардың конструктивтік элементтеріне бақылау жүргізу кезінде пайдаланылатын жабдықтарды дайындау, жетекші тау-кен және геологиялық барлау жұмыстары.
2. Объектілерде қолданылатын техникалық құрылғылардың конструктивтік элементтеріне бақылау жүргізу кезінде пайдаланылатын жабдықтың жарамдылығын тексеру, жетекші тау-кен және геологиялық барлау жұмыстары.
3. Объектілерде қолданылатын техникалық құрылғылардың конструктивтік элементтеріне, жетекші тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарына бақылау жүргізу.

Білімдер:
1. Қорғаныс жүйелерінің, аспаптар мен қауіпсіздік құрылғыларының құрылысы және жұмыс істеуі.
2. Объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды бақылау, сынау кезінде пайдаланылатын жабдықтардың құжаттамасы, жетекші тау-кен және геологиялық барлау жұмыстары.
3. Объектілерде қолданылатын бақылау, сынау, технология, материалдар мен техникалық құрылғыларда пайдаланылатын негізгі жабдық, жетекші тау-кен және геологиялық барлау жұмыстары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 2:
Объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды сынауға бақылау жүргізу, жетекші тау-кен және геологиялық барлау жұмыстары.

Машықтар:
1. Объектілерде қолданылатын техникалық құрылғылардың сынақтарын, жетекші тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын бақылау үшін жабдықтарды қолдану.
2. Объектілерде қолданылатын технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың конструктивтік элементтеріне, жетекші тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарына бақылау жүргізу.
3. Объектілерде қолданылатын материалдар мен техникалық құрылғылардың қасиеттерін бағалау, жетекші тау-кен және геологиялық барлау жұмыстары., сынақтарға бақылау жүргізу кезінде.

Білімдер:
1. Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.
2. Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды сынауды бақылау кезінде қолданылатын әдістердің физикалық негіздері.
3. Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың конструктивтік элементтерін білу.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Еңбек функциясы 3:
Сынақ нәтижелері бойынша техникалық құжаттаманы ресімдеу.



Дағды 1:
Сынақ нәтижелері бойынша техникалық құжаттаманы ресімдеу.

Машықтар:
1. Сынақ нәтижелері бойынша техникалық құжаттаманы толтыру.
2. Оқу жұмыс сызбалары және Технологиялық нұсқаулар (технологиялық карталар).
3. Ақаулар тізімдемесін және/немесе тексеру актісін ресімдеу.

Білімдер:
1. Сынақ жүргізу принциптері мен әдістері.
2. Қорғаныс жүйелерінің, аспаптар мен қауіпсіздік құрылғыларының құрылысы және жұмыс істеуі.
3. Электр қауіпсіздік, басқару және коммутация жүйелері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 2:
Тестілеу нәтижелерін талдау және оларды есептік құжаттарда бекіту

Машықтар:
1. Тестілеу барысында алынған деректерді жүйелеу және түсіндіру.
2. Негізгі нәтижелер мен тұжырымдарды көрсетіп, есептік құжаттарды рәсімдеу және құрылымдау.
3. Есептерді дайындау және рәсімдеу үшін арнайы бағдарламаларды пайдалану.

Білімдер:
1. Тестілеу нәтижелерін талдау әдістері және олардың статистикалық өңделуі.
2. Тестілеу нәтижелері бойынша есептік құжаттарды рәсімдеу үшін нормативтік талаптар.
3. Техникалық терминологияның негіздері және техникалық құжаттарды рәсімдеу ережелері.
4. Зерттелетін объектілер немесе материалдардың сипаттамалары мен параметрлері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Қосымша еңбек функциясы 1:
Қауіпсіздік талаптарын сақтау



Дағды 1:
Жұмыстарды қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру.

Машықтар:
1. Қауіпсіздік талаптарын іс жүзінде қолданыңыз.
2. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету.
3. Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес жұмыстарды жүргізудің шығыс материалдары мен өнімдерін кәдеге жарату.

Білімдер:
1. Қауіпсіздік талаптары.
2. Алғашқы көмек көрсету негіздері.
3. Кәсіпорынның ішкі регламентімен бекітілген кәсіпорында белгіленген қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік
Командада жұмыс істей білу
Аналитикалық ойлау
Ақпаратты іздеу және талдау
Қарым-қатынас, зейін, ұйымшылдық. Үнемі жаңа технологиялар мен жаңа тәсілдерді үйреніңіз.
зейін
ұйымдастыру.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

"Азаматтық қорғау туралы" Қазақстан Республикасының 2014 жылғы 11 сәуірдегі № 188-V Заңы. 2004 жылғы 9 қарашадағы" Техникалық реттеу туралы " Қазақстан Республикасының Заңы. 2000 жылғы 7 маусымдағы" өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы " Қазақстан Республикасының Заңы "Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі туралы" 2007 жылғы 21 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңы. "Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары" КО ТР 010/2011 "машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі туралы" 2011 жылғы 18 қазандағы № 823. КО ТР 032/2013" артық қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың қауіпсіздігі туралы " 2013 жылғы 2 шілдедегі № 41. ГОСТ IEC 61557-8-2015 кернеуі 1000 В айнымалы және 1500 В тұрақты токқа дейінгі төмен вольтты электр тарату желілері. Электр қауіпсіздігі. Қорғау құралдарын сынауға, өлшеуге немесе бақылауға арналған Аппаратура. 8 бөлім. It жүйелеріндегі оқшаулауды бақылау құрылғылары МЕМСТ 27307-2013 1140 В дейінгі төмен вольтты кеніш жарылыстан қорғалған жиынтық басқару құрылғылары, техникалық талаптар және сынау әдістері ГОСТ 30852.20-2002 кеніш электр жабдықтары. Оқшаулау, ағып кету жолдары және электр саңылаулары. Техникалық талаптар және сынақ әдістері ГОСТ 24754-2013 электр жабдықтары қалыпты. Жалпы техникалық талаптар және сынақ әдістері МЕМСТ 27863-88 көмір шахталарының жерасты электр желілерінің коммутациялық асқын кернеулерінен қорғау құрылғылары ГОСТ 28298-89 шахталық электр жабдықтарын жерге қосу. Техникалық талаптар және бақылау әдістері МЕМСТ 31612-2012 кернеуі 1200 В дейінгі желілер үшін рудничные ағып кету Токтарынан қорғау құрылғылары. МЕМСТ 31614-2012 1140 в дейін жарылыстан қорғалған электромагниттік Кеніштік стартерлер, техникалық талаптар және сынау әдістері ГОСТ 33164.3-2014 (EN 1804-3:2006+A1:2011 тау-кен жабдықтары. Механикаландырылған бекітпелер. Басқару жүйелері гидравликалық болып табылады. Қауіпсіздік талаптары және сынақ әдістері ГОСТ 26699-98 бұрғылау шахтасының қондырғылары. Жалпы техникалық талаптар және сынақ әдістері ГОСТ 7828-80 ұңғымалық лебедкалар. Техникалық шарттар ГОСТ 27038-86 механикаландырылған кенжар кешендері. Жалпы қауіпсіздік талаптары ГОСТ 31559-2012 якорь бекіткіштері. Жалпы техникалық шарттар МЕМСТ 31560-2012 иілгіш рамалы Металл бекіткіштер. Бекіткіш доғалы. Жалпы техникалық шарттар ГОСТ 6625-85 жергілікті желдетудің шахталық желдеткіштері. Техникалық шарттар ГОСТ 11004-84 негізгі желдетудің шахталық желдеткіштері. Техникалық шарттар ГОСТ 31561-2012 лаваларға арналған механикаландырылған бекіткіштер. Негізгі параметрлер. Жалпы техникалық талаптар. Сынақ әдістері ГОСТ 31562-2012 пневматикалық Бағаналы перфораторлар. Жалпы техникалық талаптар

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

6

Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердің техникалық құрылғыларын куәландыру жөніндегі маман.

10. Кәсіптің карточкасы "Тау кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердің техникалық құрылғыларын куәландыру жөніндегі маман":

Топтың коды:

2141-9

Қызмет атауының коды:

-

Кәсіптің атауы:

Тау кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердің техникалық құрылғыларын куәландыру жөніндегі маман

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы
Параграф 58. Көтергіш құрылыстардың өнеркәсіптік қауіпсіздігі жөніндегі маман

Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы
Параграф 91. Баптау және сынау жөніндегі инженер

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура)

Мамандық:
Геология

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Тау-кен саласы кәсіпорындарында жалпы техникалық жұмыс өтілі кемінде 6 (алты) ай

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

ҚР "Азаматтық қорғау туралы"заңының 79-бабына сәйкес қауіпті өндірістік объектілерде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы қызметті жүзеге асыруға байланысты бейіні бойынша біліктілікті арттыру бағдарламасы, қосымша кәсіптік білім туралы куәлік

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасының талаптары бойынша тау кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердің техникалық құрылғыларына техникалық куәландыру жүргізу бойынша кәсіби қызметтер көрсету

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Объектілерде қолданылатын технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың техникалық жай-күйін анықтау, жетекші тау-кен және геологиялық барлау жұмыстары
2. Объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды сынаудың жүргізілген әдістерін талдау, жетекші тау-кен және геологиялық барлау жұмыстары.
3. СЗ ББ тексерулерін жүргізуге басшылық жасау.
4. Техникалық диагностиканы жүргізуге басшылық жасау.
5. Зерттеу нәтижесі бойынша статистикалық деректерді өңдеу

Қосымша еңбек функциялары:

1. Еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғауды сақтау.

Еңбек функциясы 1:
Объектілерде қолданылатын технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың техникалық жай-күйін анықтау, жетекші тау-кен және геологиялық барлау жұмыстары



Дағды 1:
Техникалық жағдайды тексеру актілерінің нәтижелерін объектінің технологиялық регламентімен салыстыру

Машықтар:
1. Қауіпті өндірістік объектінің нормативтік-техникалық және жобалық құжаттамасына талдау жүргізу.
2. Техникалық құрылғыларды пайдалануға байланысты құжаттамаларға, оның ішінде пайдалану режимдеріне, дайындаушы зауыттарды пайдалану жөніндегі нұсқаулықтарға, авариялар мен инциденттерді тексеру актілеріне, жүргізілген жөндеу жұмыстары туралы мәліметтерге талдау жүргізу.
3. Жабдықтың нақты орналасуын жобалау құжаттамасының сәйкестігін, сондай-ақ олардың паспорттар мен дайындаушы зауыттарды пайдалану жөніндегі нұсқаулықтарға сәйкестігін тексеру.

Білімдер:
1. Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілерге арналған технологиялық процесс.
2. Мониторинг жүйелерін бағдарламалық қамтамасыз ету.
3. Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 2:
Техникалық байқауды өткізу кезеңділігінің және оның нәтижелерінің мониторингі.

Машықтар:
1. Қызмет көрсетілетін механизмдер мен жабдықтар жұмысының параметрлерін (режимдерін) ауытқу аспаптарын пайдалана отырып көзбен және (немесе) айқындау.
2.Техникалық байқау журналдарында тіркелген нәтижелердің дұрыстығын талдау.
3. Техникалық құрылғыларды пайдалануға байланысты құжаттамаларға, оның ішінде пайдалану режимдеріне, дайындаушы зауыттарды пайдалану жөніндегі нұсқаулықтарға, авариялар мен инциденттерді тексеру актілеріне, жүргізілген жөндеу жұмыстары туралы мәліметтерге талдау жүргізу.

Білімдер:
1.Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптары.
2. Бағдарламалық жасақтама.
3. Осы салада қолданылатын тау-кен қазбалары мен техникалық құрылғылардың жай-күйіне тексеру жүргізу.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Еңбек функциясы 2:
Объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды сынаудың жүргізілген әдістерін талдау, жетекші тау-кен және геологиялық барлау жұмыстары.



Дағды 1:
Сынақ бойынша жазылған деректердің сапасы мен көлемін бақылау

Машықтар:
1. ҰК үшін аспаптармен жұмыс істеу.
2. ҰК бойынша деректердің саны мен сапасын анықтау.
3. Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізуге арналған мамандандырылған бағдарламаларды пайдалану.

Білімдер:
1. Объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды сынау кезіндегі ҒТҚ талаптары, жетекші тау-кен және геологиялық барлау жұмыстары.
2. Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізуге арналған мамандандырылған бағдарламалар.
3. НК үшін аспаптардың әрекет ету принциптері мен құрылғылары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 2:
Объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды сынау нәтижелері бойынша есепті құжаттаманы қалыптастыру, жетекші тау-кен және геологиялық барлау жұмыстары.

Машықтар:
1. Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды сынау әдістерін қолдану.
2. Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізу үшін мамандандырылған бағдарламаларды пайдалану.
2. Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды сынау нәтижелері бойынша қорытындымен есептерді ресімдеу.

Білімдер:
1.Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.
2.Біліктіліктің II деңгейіндегі ҰК әдістері.
3. Балласттау және жобалық жағдайда бекіту әдістері мен құрылғылары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 3:
Жобалау, атқару және пайдалану құжаттамасымен жұмыс

Машықтар:
1. Объектілерде қолданылатын технологияларға, материалдар мен техникалық құрылғыларға, жетекші тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарына жобалау, атқару және пайдалану құжаттамасын оқыңыз.
2. Объектілерде қолданылатын технологияларға, материалдар мен техникалық құрылғыларға, жетекші тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарына жобалау, атқару және пайдалану құжаттамасын қолдану.

Білімдер:
1.Технологиялық регламент негізінде техникалық құрылғыны зерттеудің технологиялық картасын әзірлеу.
2.Заңнамалық метрология.
3. Тау-кен саласында қолданылатын аспаптардың сипаттамалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Еңбек функциясы 3:
СЗ ББ тексерулерін жүргізуге басшылық жасау.



Дағды 1:
ББ жабдықтары мен шығыс материалдарын келісу

Машықтар:
1.ҰК жабдықтары мен шығын материалдарын таңдау.
2. Жабдықты конструктивті және технологиялық сипаттамаларға сәйкес қолданыңыз.
3. ҰК жабдықтары мен шығыс материалдарын кәсіпорынның жауапты өкілімен келісу.

Білімдер:
1.Заңнамалық метрология.
2.ҰК жабдықтары мен шығын материалдары нарығы.
3.Тау-кен саласында қолданылатын аспаптардың сипаттамалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 2:
СЗ ББ мүмкіндіктерін бағалау.

Машықтар:
1. СЗ жабдықтары мен шығын материалдарын таңдау.
2. Жабдықтың конструктивті және технологиялық сипаттамаларын қолданыңыз.
3. СЗ ББ жұмысы үшін қауіпсіздік шараларын қамтамасыз ету.
4. Техникалық диагностика жүргізуге арналған жабдықты орнату.
5. Il ББ жабдығын пайдаланыңыз.
6. Өлшеу құралдарының жарамдылығын бақылау.

Білімдер:
1.Технологиялық карта бағдарламасын әзірлеу бойынша талаптар.
2. Біліктіліктің II деңгейінде ББ әдістерін білу.
3. Тау-кен саласында қолданылатын аспаптардың сипаттамалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 3:
СЗ ББ қызметін бақылауды ұйымдастыру.

Машықтар:
1. Техникалық диагностика жүргізуге арналған жабдықты орнату.
2. Il ББ жабдығын пайдаланыңыз.
3. Қауіпсіздік талаптарын іс жүзінде қолданыңыз.
4. Әр түрлі жағдайларда алғашқы медициналық көмек көрсету.
5. Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасының талаптарына сәйкес жұмыстарды жүргізудің шығыс материалдары мен өнімдерін кәдеге жарату.

Білімдер:
1.Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптары.
2. Біліктіліктің II деңгейіндегі ҰК әдістері.
3. Тау-кен саласында қолданылатын аспаптардың сипаттамалары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Еңбек функциясы 4:
Техникалық диагностиканы жүргізуге басшылық жасау.



Дағды 1:
Техникалық диагностикалау әдістерін анықтау.

Машықтар:
1. Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілерге жобалау, атқару және пайдалану құжаттамасын талдау.
2.Құжаттамамен танысу нәтижелері бойынша сынақтар жүргізудің негізгі параметрлерін анықтау.
3. Қауіпсіздік талаптарын іс жүзінде қолданыңыз.
4. Әр түрлі жағдайларда алғашқы медициналық көмек көрсету.

Білімдер:
1. Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.
2. Сынақтар жүргізу саласындағы нормативтік техникалық құжаттама.
3.Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 2:
Техникалық диагностикалау рәсімінің сақталуын бақылау.

Машықтар:
1.Объектіні техникалық диагностикалауға дайындау.
2.Техникалық диагностикалау жүргізу кезінде объектіде жұмыстар жүргізудің қауіпсіздік техникасын қамтамасыз ету.
3.Диагностикалық жүйелерді орнату мен жүргізудің дұрыстығын анықтаңыз.

Білімдер:
1.Зерттелетін объектінің технологиялық құрылымы мен физикалық параметрлері.
2.Техникалық диагностика жүргізу әдістері.
3.Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Еңбек функциясы 5:
Зерттеу нәтижесі бойынша статистикалық деректерді өңдеу



Дағды 1:
Қалдық ресурсты бағалауды есептеу

Машықтар:
1. ЛИРА, Mathcad, Autodesk, AutoCad және басқа CAD бағдарламаларымен жұмыс жасаңыз.
2. Зерттелетін техникалық құрылғының қалдық ресурсын бағалауды анықтау үшін алынған статистикалық деректерді қолдану.
3. Әр түрлі жағдайларда алғашқы медициналық көмек көрсету.
4. Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілерде Жобалау құжаттамасының талаптарын және Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасының талаптарын сақтау.

Білімдер:
1. Есептеу бағдарламалары, Mathcad, Autodesk, AutoCad және басқа CAD бағдарламалары.
2. Тау-кен қазбалары мен құрылымдық элементтердің жай-күйін, бекітілуін анықтау.
3. Тау-кен саласында қолданылатын аспаптардың сипаттамалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Тексеру актісін ресімдеу.

Машықтар:
1. Тексеру актісінің есепті кестелерін толтыру.
2. Тексеру актісінің есепті кестелерін талдау
3. Тексеру актісін кәсіпорынның жауапты өкілімен келісу.
4. Тау-кен қазбалары мен құрылымдық элементтердің жай-күйін, бекітілуін анықтау.

Білімдер:
1. Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптары.
2. Схемалар, мақсаттар және құрылғылар.
3. Сипаттамаларды білу.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Қосымша еңбек функциясы 1:
Еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғауды сақтау.



Дағды 1:
Жұмыстарды қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру

Машықтар:
1. Қауіпсіздік талаптарын іс жүзінде қолданыңыз.
2. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету.
3. Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес жұмыстарды жүргізудің шығыс материалдары мен өнімдерін кәдеге жарату.

Білімдер:
1. Қауіпсіздік талаптары.
2. Алғашқы көмек көрсету негіздері.
3. Кәсіпорынның ішкі регламентімен бекітілген кәсіпорында белгіленген қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік
Аналитикалық ойлау
Ақпаратты іздеу және талдау
Логикалық ойлау
Шешім қабылдау. Қарым-қатынас, зейін, ұйымшылдық. Үнемі жаңа технологиялар мен жаңа тәсілдерді үйреніңіз.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

"Азаматтық қорғау туралы" Қазақстан Республикасының 2014 жылғы 11 сәуірдегі № 188-V Заңы. 2004 жылғы 9 қарашадағы" Техникалық реттеу туралы " Қазақстан Республикасының Заңы. 2000 жылғы 7 маусымдағы" өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы " Қазақстан Республикасының Заңы "Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі туралы" 2007 жылғы 21 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңы. "Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары". КО ТР 010/2011 "машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі туралы" 2011 жылғы 18 қазандағы № 823. КО ТР 032/2013" артық қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың қауіпсіздігі туралы " 2013 жылғы 2 шілдедегі № 41. ГОСТ IEC 61557-8-2015 кернеуі 1000 В айнымалы және 1500 В тұрақты токқа дейінгі төмен вольтты электр тарату желілері. Электр қауіпсіздігі. Қорғау құралдарын сынауға, өлшеуге немесе бақылауға арналған Аппаратура. 8 бөлім. It жүйелеріндегі оқшаулауды бақылау құрылғылары МЕМСТ 27307-2013 1140 В дейінгі төмен вольтты кеніш жарылыстан қорғалған жиынтық басқару құрылғылары, техникалық талаптар және сынау әдістері ГОСТ 30852.20-2002 кеніш электр жабдықтары. Оқшаулау, ағып кету жолдары және электр саңылаулары. Техникалық талаптар және сынақ әдістері ГОСТ 24754-2013 электр жабдықтары қалыпты. Жалпы техникалық талаптар және сынақ әдістері МЕМСТ 27863-88 көмір шахталарының жерасты электр желілерінің коммутациялық асқын кернеулерінен қорғау құрылғылары ГОСТ 28298-89 шахталық электр жабдықтарын жерге қосу. Техникалық талаптар және бақылау әдістері МЕМСТ 31612-2012 кернеуі 1200 В дейінгі желілер үшін рудничные ағып кету Токтарынан қорғау құрылғылары. МЕМСТ 31614-2012 1140 в дейін жарылыстан қорғалған электромагниттік Кеніштік стартерлер, техникалық талаптар және сынау әдістері ГОСТ 33164.3-2014 (EN 1804-3:2006+A1:2011 тау-кен жабдықтары. Механикаландырылған бекітпелер. Басқару жүйелері гидравликалық болып табылады. Қауіпсіздік талаптары және сынақ әдістері ГОСТ 26699-98 бұрғылау шахтасының қондырғылары. Жалпы техникалық талаптар және сынақ әдістері ГОСТ 7828-80 ұңғымалық лебедкалар. Техникалық шарттар ГОСТ 27038-86 механикаландырылған кенжар кешендері. Жалпы қауіпсіздік талаптары ГОСТ 31559-2012 якорь бекіткіштері. Жалпы техникалық шарттар МЕМСТ 31560-2012 иілгіш рамалы Металл бекіткіштер. Бекіткіш доғалы. Жалпы техникалық шарттар ГОСТ 6625-85 жергілікті желдетудің шахталық желдеткіштері. Техникалық шарттар ГОСТ 11004-84 негізгі желдетудің шахталық желдеткіштері. Техникалық шарттар ГОСТ 31561-2012 лавалар үшін механикаландырылған бекіткіштер. Негізгі параметрлер. Жалпы техникалық талаптар. Сынақ әдістері ГОСТ 31562-2012 пневматикалық Бағаналы перфораторлар. Жалпы техникалық талаптар ГОСТ 31564-2012 пневматикалық телескопиялық перфораторлар. Жалпы техникалық талаптар ГОСТ 33164.1-2014 тау-кен жабдықтары. Механикаландырылған бекітпелер. Бекіту бөлімдері. Жалпы техникалық шарттар МЕМСТ 27039-86 жылжымалы шахталық қырғыш конвейерлер. Жалпы қауіпсіздік талаптары МЕМСТ 28598-90 жылжымалы шахталық қырғыш конвейерлер. Негізгі параметрлер мен өлшемдер МЕМСТ 28600-90 тазартқыш комбайндар. Негізгі параметрлер мен өлшемдер. Жалпы техникалық талаптар ГОСТ 31558-2012 шахталық таспалы конвейерлер. Жалпы техникалық шарттар ГОСТ 15850-84 торға арналған шахта Парашюттері. Техникалық шарттар ГОСТ 15851-84 шахта торларына арналған аспалы құрылғылар. Техникалық шарттар ГОСТ 12.2.112-86 еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Электровозды Кеніш көлігі. Жылжымалы құрамға қойылатын жалпы қауіпсіздік талаптары ГОСТ 31945-2012 жерасты және ашық тау-кен жұмыстарына арналған икемді кабельдер мен сымдар. Жалпы техникалық шарттар ГОСТ 12.2.022-80 еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Құбырлар. Жалпы қауіпсіздік талаптары ГОСТ 12.2.085-2017 құбыр арматурасы. Қауіпсіздік клапандары. Өткізу қабілетін таңдау және есептеу ГОСТ ISO 5802-2012 өнеркәсіптік желдеткіштер. Орнында пайдалану сынақтары ҚР СТ ASTM E797 / E797M-2016 ультрадыбыстық байланыс сынау әдісінің көмегімен қалыңдығын өлшеудің стандартты технологиялық процесі. ҚР СТ ASTM E 213-2016 металл құбырлар мен құбыр бұйымдарын ультрадыбыстық зерттеудің стандартты тәжірибесі. ҚР СТ 1442-2005 бақылау бұзбайды. Стандартты үлгілер. Ультрадыбыстық әдістер. ҚР СТ EN 1779-2016 бақылау бұзбайды. Тығыздық сынақтары. Сынақ әдісін таңдау критерийлері. ҚР СТ ISO 3059-2014 бақылау бұзбайды. Енетін сұйықтықтар әдісімен және магнитті ұнтақ әдісімен бақылау. Бақылау шарттары. ҚР СТ ISO 3452-1-2017 бақылау бұзбайды. Енетін заттар әдісімен бақылау. 1 бөлім. Жалпы принциптер. ҚР СТ EN 13018-2016 бақылау бұзбайды. Көрнекі бақылау. Жалпы принциптер. ҚР СТ ISO 16809-2019 бақылау бұзбайды. Ультрадыбыстық қалыңдықты бақылау. ГОСТ 14019-2003 (ИСО 7438:1985) металл материалдар. Иілу сынағы әдісі. ҚР СТ ISO 11484-2015 болат бұйымдар. Бұзбайтын бақылау персоналы үшін жұмыс берушінің біліктілік жүйесі. ҚР СТ ISO/TR 25901-3-2016 дәнекерлеу және онымен байланысты процестер. Терминдер мен анықтамалар. 3 бөлім. Металды дәнекерлеу процестері. ҚР СТ ISO 19285-2019 дәнекерленген қосылыстарды бұзбайтын бақылау. Фазалық торлармен ультрадыбыстық бақылау. Қабылдау деңгейлері. ҚР СТ EN 13480-5-2016 өнеркәсіптік металл құбырлар. 5 бөлім. Бақылау және сынау. ҚР СТ ИСО 8930-2011 құрылымдардың сенімділігінің жалпы қағидаттары. Баламалы терминдердің тізімі. ҚР СТ ISO 3864-1-2015 графикалық символдар. Түстер мен қауіпсіздік белгілері. 1 бөлім. Қауіпсіздік белгілері мен таңбалауға арналған дизайн принциптері. ҚР СТ ИСО 16069-2008 графикалық рәміздер. Қауіпсіздік белгілері. Қауіпсіз жолға бағыттау жүйелері. ҚР СТ ИСО 17398-2008 түстер мен қауіпсіздік белгілері. Қауіпсіздік белгілерінің жіктелуі, өнімділігі және беріктігі. ҚР СТ EN 13460-2011 техникалық қызмет көрсету. Құжаттама. ҚР СТ ISO 11484-2015 болат бұйымдар. Бұзбайтын бақылау персоналы үшін жұмыс берушінің біліктілік жүйесі. ГОСТ 9.311 - 87 коррозиядан және қартаюдан қорғаудың бірыңғай жүйесі. Металл және металл емес Бейорганикалық жабындар. Коррозиялық зақымдануды бағалау әдісі ГОСТ 3272-2015 машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі. "Тағайындалған ресурсты, қызмет ету мерзімін және сақтау мерзімін белгілеу және ұзарту тәртібі. Негізгі ережелер".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

5

Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердің техникалық құрылғыларын тексеру жөніндегі маман.

7

Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердің өнеркәсіптік қауіпсіздігі саласындағы сарапшы.

11. Кәсіптің карточкасы "Тау кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердің өнеркәсіптік қауіпсіздігі саласындағы сарапшы":

Топтың коды:

2141-9

Қызмет атауының коды:

-

Кәсіптің атауы:

Тау кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердің өнеркәсіптік қауіпсіздігі саласындағы сарапшы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

7

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы
91-Параграф. Баптау және сынау жөніндегі Инженер

Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы
Параграф 59. Көтергіш құрылыстардың өнеркәсіптік қауіпсіздігі жөніндегі сарапшы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары оқу орнынан кейінгі білім (магистратура, резидентура)

Мамандық:
Инженерия және инженерлік іс

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

тиісті бейін бойынша кемінде 5 жыл

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

ҚР "Азаматтық қорғау туралы" Заңының 79-бабына сәйкес қауіпті өндірістік объектілерде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы қызметті жүзеге асыруға байланысты бейіні бойынша біліктілікті арттыру бағдарламасы, қосымша кәсіптік білім туралы куәлік

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасының талаптары бойынша тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілерде техникалық құрылғылар мен процестердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша сараптаманың кәсіби қызметтерін көрсету.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздік декларациясына сараптама жүргізу.
2. Жоспарлы тексеру және қызмет мерзімін ұзарту мақсатында тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердің техникалық құрылғыларына сараптама жүргізу
3. Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілерде технологиялар мен қауіпті техникалық құрылғыларды қолдануға рұқсат алу үшін сараптама жүргізу.
4. "Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларына"сәйкес кешенді сараптама жүргізу.

Қосымша еңбек функциялары:

1. Еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғауды сақтау.

Еңбек функциясы 1:
Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздік декларациясына сараптама жүргізу.



Дағды 1:
Декларацияның өнеркәсіптік қауіпсіздіктің жалпы талаптарына сәйкестігін талдау.

Машықтар:
1. Декларацияны Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес жасау.
2. Өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкес конструктивті және технологиялық шешімдерді орындау.
3.Кәсіпорынның технологиялық регламенттерін және кәсіпорынның ерекшеліктерін талдау.
4. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету бойынша нұсқама жүргізу.

Білімдер:
1.Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптары.
3.Объектілердегі негізгі құрылымдық ерекшеліктер жетекші тау-кен және геологиялық барлау жұмыстары болып табылады.
2.Өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 2:
Тәуекелді талдау.

Машықтар:
1. Туындауы мүмкін тәуекелдерді талдаңыз.
2. Өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкес конструктивті және технологиялық шешімдерді орындау.
3. Өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкес аварияларды жою жоспарларын жасау.
4. Қауіпті техникалық құрылғылардың және/немесе технологиялардың техникалық жай-күйін талдау, бағалау және болжау рәсімін орындау.
5. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету бойынша нұсқама жүргізу.

Білімдер:
1. Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптары.
2.Өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдар.
3. Авариялар мен инциденттердің туындау қаупі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 3:
Өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарын қамтамасыз ету бойынша әзірленген және / немесе іске асырылған шаралардың жеткіліктілігін бағалау.

Машықтар:
1. Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілерде Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасының талаптарын сақтау.
2. Зиянды және қауіпті өндірістік факторлардың мәндерін рұқсат етілген параметрлерге, олардың сенімділік деңгейіне жеткізуді қамтамасыз ететін техникалық шараларды қолдану.
3. Қазақстан Республикасында қолданылатын нормативтік мәндерге сәйкес зиянды және қауіпті өндірістік факторлардың шекті мәндері айқындалсын.
4. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету бойынша нұсқама жүргізу

Білімдер:
1.Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптары.
2. Қауіпті өндірістік объектілер объектілері үшін негізгі конструктивтік және технологиялық шешімдер.
3.Қауіпсіздік құрылғыларының түрлері, мақсаттары, құрылғылары, пайдалану ережелері, Техникалық, негізгі құрылымдық ерекшеліктері мен сипаттамалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 4:
Сараптамалық қорытынды дайындау.

Машықтар:
1. Сараптамалық қорытындыны ресімдеу.
2. Сараптамалық қорытындыны Тапсырыс берушімен келісуді жүзеге асыру.
3. Өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдарды қолдану.
4. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету бойынша нұсқама жүргізу

Білімдер:
1. Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптары.
2.Өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдар.
3.Іскерлік айналым әдет-ғұрыптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Еңбек функциясы 2:
Жоспарлы тексеру және қызмет мерзімін ұзарту мақсатында тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердің техникалық құрылғыларына сараптама жүргізу



Дағды 1:
Зерттелетін объектінің пайдалану, жобалау және жөндеу құжаттамасын талдау

Машықтар:
1. Техникалық құрылғылардың пайдалану құжаттамасын талдау.
2. Кәсіпорынның технологиялық құжаттамасын сақтау.
3. Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын сақтау.
4. Дайындаушы зауыттың құжаттарында және кәсіпорынның нұсқаулықтарында көзделген шешімдерді орындау.
5. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету бойынша нұсқама жүргізу.

Білімдер:
1.Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптары.
2.Өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдар.
3.Жүктерді және адамдарды түзу сызықты және қисық учаскелік және магистральдық тау-кен қазбалары арқылы тасымалдау үшін қолданылатын жолдарды салу және пайдалану технологиясы.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 2:
Сараптамалық қорытынды дайындау.

Машықтар:
1. Сараптамалық қорытындыны ресімдеу.
2.Сараптамалық қорытындыны кәсіпорынның жауапты өкілімен келісу.
3.Объектіге зерттеу жүргізу және мониторингті ұйымдастыру әдістемелерін әзірлеу.
4.Тексеру және куәландыру жүргізу жөніндегі жұмыстарға басшылық жасау.
5. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету бойынша нұсқама жүргізу.

Білімдер:
1.Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптары.
2.Өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдар.
3. Өнеркәсіптік қауіпсіздік тұрғысынан тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердегі техникалық құрылғыларға зерттеу жүргізудің заманауи технологиялары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 3:
Тексеру және техникалық куәландыру нәтижелері бойынша материалдарды талдау.

Машықтар:
1.Техникалық құрылғыларды тексеру және техникалық куәландыру кезінде анықталған ақаулардың қауіптілік дәрежесін анықтау.
2.Техникалық құрылғылардың техникалық жай-күйін бағалау мен болжаудың есептеу-талдау рәсімдерін орындау.
3.Объектіге зерттеу жүргізу және мониторингті ұйымдастыру әдістемелерін әзірлеу.
4.Тексеру және куәландыру жүргізу жөніндегі жұмыстарға басшылық жасау.
5. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету бойынша нұсқама жүргізу.

Білімдер:
1.Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптары.
2.Өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдар.
3. Біліктіліктің III деңгейіндегі ҰК әдістері.
4.Техникалық құрылғылардың техникалық жай-күйін бағалау мен болжаудың есептеу-талдау рәсімдерінің принциптері.
5.Өнеркәсіптік қауіпсіздік тұрғысынан объектілерді тексерудің заманауи технологиялары.
6. Лир, Mathcad, Autodesk, AutoCad және басқа CAD бағдарламаларын есептеуге арналған бағдарламалар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Еңбек функциясы 3:
Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілерде технологиялар мен қауіпті техникалық құрылғыларды қолдануға рұқсат алу үшін сараптама жүргізу.



Дағды 1:
Сараптамалық қорытынды дайындау

Машықтар:
1.Сараптамалық қорытындыны ресімдеу.
2. Сараптамалық қорытындыны кәсіпорынның жауапты өкілімен келісу.
3. Объектіге зерттеу жүргізу және мониторингті ұйымдастыру әдістемелерін әзірлеу.
4. Сараптамалық қорытынды дайындау бойынша жұмыстарға басшылық жасау.
5. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету бойынша нұсқама жүргізу.

Білімдер:
1. Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптары.
2. Кәсіпорынның техникалық сипаттамалары мен ерекшеліктері.
3. Сараптамалық қорытындыны әзірлеу рәсімі.
4. Жабдықты қолдану бойынша техникалық шешімдер.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 2:
Технологияны немесе қауіпті техникалық құрылғыны қолдану бойынша техникалық сипаттамаларды талдау

Машықтар:
1.Бұрын тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолдануға рұқсат алған технологиялар мен қауіпті техникалық құрылғылардың аналогтарын талдау және салыстыру.
2. Ресми дереккөздер арқылы сараптамаға қажетті ақпаратты сұрау және табу.
3. Объектіге зерттеу жүргізу және мониторингті ұйымдастыру әдістемелерін әзірлеу.
4. Тексеру және куәландыру жүргізу жөніндегі жұмыстарға басшылық жасау.
5. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету бойынша нұсқама жүргізу

Білімдер:
1. Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптары.
2.Өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдар.
3.Қауіпті техникалық құрылғылардың негізгі техникалық сипаттамалары.
4.Техникалық құрылғыларды пайдалану кезінде қолданылатын негізгі технологиялар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 3:
Технологиямен немесе қауіпті техникалық құрылғымен нақты танысу

Машықтар:
1. Осы технология бойынша технологиялық процесті жүзеге асыру кезінде туындайтын зиянды қауіпті өндірістік факторларды, олардың шекті мәндерін анықтау.
2. Зиянды және қауіпті өндірістік факторлардың шекті мәндерін Қазақстан Республикасында қолданылатын нормативтік мәндерге айқындау.
3. Зиянды және қауіпті өндірістік факторлардың мәндерін рұқсат етілген параметрлерге, олардың сенімділік деңгейіне жеткізуді қамтамасыз ететін техникалық шараларды қолдану.

Білімдер:
1.Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптары.
2.Өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдар.
3.Қауіпті техникалық құрылғылардың және/немесе технологиялардың техникалық жай-күйін талдау, бағалау және болжау рәсімдері.
4.Лир, Mathcad, Autodesk, AutoCad және басқа CAD бағдарламаларын есептеуге арналған бағдарламалар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Еңбек функциясы 4:
"Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларына"сәйкес кешенді сараптама жүргізу.



Дағды 1:
Тау-кен қазбасын жою кезіндегі сараптама

Машықтар:
1. Жұмыс істеп тұрған тау-кен қазбаларына судың, газдың жарылуын немесе жерасты өрттерінің таралуын болдырмау үшін оқшаулағыш көпірлер орнатуды қоса алғанда, тау-кен жұмыстарының қауіпсіздігін бағалау.
2.Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілерде Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасының талаптарын сақтау.
3.Объектіге зерттеу жүргізу және мониторингті ұйымдастыру әдістемелерін әзірлеу.
4. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету бойынша нұсқама жүргізу

Білімдер:
1. Тік оқпандар мен шурфтарды (тұрақты және сусыз жыныстарда өткен) темірбетон сөрелермен жабудың рұқсат етілген нормалары.
2.Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптары.
3. Объектіде белгіленген қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 2:
Соққыға қарсы іс-шаралардың параметрлері өзгерген кездегі сараптама

Машықтар:
1. Соққыға қарсы іс-шаралардың рұқсат етілген нормаларын анықтау.
2. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау талаптарын практикада қолдану.
3. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету.
4. Кәсіпорын қызметкерлері мен үшінші тұлғалардың жұмыстарын жүргізу туралы хабардар ету.

Білімдер:
1. Соққыға қарсы іс-шаралар параметрлерінің жобалық талаптары және соққы қаупі дәрежесін болжау кезеңділігі.
2.Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптары.
3. Объектіде белгіленген қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 3:
Парашюттің қызмет ету мерзімін ұзарту кезіндегі сараптама.

Машықтар:
1. Дефектоскопия нәтижелерін, парашютті пайдалану жөніндегі нұсқаулықта көрсетілген рұқсат етілген шамалардан аспайтын топсалы қосылыстардың тозуын және парашюттерді сынаудың қанағаттанарлық нәтижелерін талдау.
2. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау талаптарын практикада қолдану.
3. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету.
4. Кәсіпорын қызметкерлері мен үшінші тұлғалардың жұмыстарын жүргізу туралы хабардар ету.
5. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету бойынша нұсқама жүргізу

Білімдер:
1. Құрылғылармен (парашюттермен) жабдықталған адамдарды түсіруге және көтеруге арналған тордың конструкциялары, техникалық ерекшеліктері және қауіпсіздік талаптары.
2.Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптары.
3. Объектіде белгіленген қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 4:
Тосқауыл немесе сақтандырғыш целиктерді ішінара пысықтау кезіндегі сараптама.

Машықтар:
1. Су басқан қазбалардан суды ағызғаннан немесе жер бетінде орналасқан су айдындарынан судың жерасты қазбаларына енуін болдырмау үшін кәсіпорынның бүкіл объектісінің өнеркәсіптік қауіпсіздігі мәніне бұрғаннан кейін тосқауыл тұтастығы немесе су айдынының астындағы сақтандырғыш тұтастығы шегінде жүргізілетін тау-кен жұмыстарының жағдайын бағалау.
2.Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын сақтау.
3. Жобалық шешімде көзделген шараларды қолдану.
4. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету бойынша нұсқама жүргізу.

Білімдер:
1. Сулы және суланған кен орындарын игеруге қойылатын жобалық талаптар (жүзгіштер, Сулы карсттар).
2.Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптары.
3. Объектіде белгіленген қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Қосымша еңбек функциясы 1:
Еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғауды сақтау.



Дағды 1:
Жұмыстарды қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру.

Машықтар:
1.Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау талаптарын практикада қолдану.
2.Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету.
3.Кәсіпорын қызметкерлері мен үшінші тұлғалардың жұмыстарын жүргізу туралы хабарлау.
4. Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес жұмыстарды жүргізудің шығыс материалдары мен өнімдерін кәдеге жарату.

Білімдер:
1. Сертификаттау деңгейінде тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптары.
2.Далада зардап шеккендерге шұғыл көмек көрсету.
3.Кәсіпорында белгіленген қауіпсіздік талаптары.
4.Сертификаттау деңгейінде радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік
Аналитикалық ойлау
Ақпаратты іздеу және талдау
Логикалық ойлау
Шешім қабылдау. Қарым-қатынас, зейін, ұйымшылдық. Үнемі жаңа технологиялар мен жаңа тәсілдерді үйреніңіз.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

"Азаматтық қорғау туралы" Қазақстан Республикасының 2014 жылғы 11 сәуірдегі № 188-V Заңы. 2004 жылғы 9 қарашадағы" Техникалық реттеу туралы " Қазақстан Республикасының Заңы. 2000 жылғы 7 маусымдағы" өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы " Қазақстан Республикасының Заңы "Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі туралы" 2007 жылғы 21 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңы. "Тау-кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары". КО ТР 010/2011 "машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі туралы" 2011 жылғы 18 қазандағы № 823. КО ТР 032/2013" артық қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың қауіпсіздігі туралы " 2013 жылғы 2 шілдедегі № 41. ГОСТ IEC 61557-8-2015 кернеуі 1000 В айнымалы және 1500 В тұрақты токқа дейінгі төмен вольтты электр тарату желілері. Электр қауіпсіздігі. Қорғау құралдарын сынауға, өлшеуге немесе бақылауға арналған Аппаратура. 8 бөлім. It жүйелеріндегі оқшаулауды бақылау құрылғылары МЕМСТ 27307-2013 1140 В дейінгі төмен вольтты кеніш жарылыстан қорғалған жиынтық басқару құрылғылары, техникалық талаптар және сынау әдістері ГОСТ 30852.20-2002 кеніш электр жабдықтары. Оқшаулау, ағып кету жолдары және электр саңылаулары. Техникалық талаптар және сынақ әдістері ГОСТ 24754-2013 электр жабдықтары қалыпты. Жалпы техникалық талаптар және сынақ әдістері МЕМСТ 27863-88 көмір шахталарының жерасты электр желілерінің коммутациялық асқын кернеулерінен қорғау құрылғылары ГОСТ 28298-89 шахталық электр жабдықтарын жерге қосу. Техникалық талаптар және бақылау әдістері МЕМСТ 31612-2012 кернеуі 1200 В дейінгі желілер үшін рудничные ағып кету Токтарынан қорғау құрылғылары. МЕМСТ 31614-2012 1140 в дейін жарылыстан қорғалған электромагниттік Кеніштік стартерлер, техникалық талаптар және сынау әдістері ГОСТ 33164.3-2014 (EN 1804-3:2006+A1:2011 тау-кен жабдықтары. Механикаландырылған бекітпелер. Басқару жүйелері гидравликалық болып табылады. Қауіпсіздік талаптары және сынақ әдістері ГОСТ 26699-98 бұрғылау шахтасының қондырғылары. Жалпы техникалық талаптар және сынақ әдістері ГОСТ 7828-80 ұңғымалық лебедкалар. Техникалық шарттар ГОСТ 27038-86 механикаландырылған кенжар кешендері. Жалпы қауіпсіздік талаптары ГОСТ 31559-2012 якорь бекіткіштері. Жалпы техникалық шарттар МЕМСТ 31560-2012 иілгіш рамалы Металл бекіткіштер. Бекіткіш доғалы. Жалпы техникалық шарттар ГОСТ 6625-85 жергілікті желдетудің шахталық желдеткіштері. Техникалық шарттар ГОСТ 11004-84 негізгі желдетудің шахталық желдеткіштері. Техникалық шарттар ГОСТ 31561-2012 лавалар үшін механикаландырылған бекіткіштер. Негізгі параметрлер. Жалпы техникалық талаптар. Сынақ әдістері ГОСТ 31562-2012 пневматикалық Бағаналы перфораторлар. Жалпы техникалық талаптар ГОСТ 31564-2012 пневматикалық телескопиялық перфораторлар. Жалпы техникалық талаптар ГОСТ 33164.1-2014 тау-кен жабдықтары. Механикаландырылған бекітпелер. Бекіту бөлімдері. Жалпы техникалық шарттар МЕМСТ 27039-86 жылжымалы шахталық қырғыш конвейерлер. Жалпы қауіпсіздік талаптары МЕМСТ 28598-90 жылжымалы шахталық қырғыш конвейерлер. Негізгі параметрлер мен өлшемдер МЕМСТ 28600-90 тазартқыш комбайндар. Негізгі параметрлер мен өлшемдер. Жалпы техникалық талаптар ГОСТ 31558-2012 шахталық таспалы конвейерлер. Жалпы техникалық шарттар ГОСТ 15850-84 торға арналған шахта Парашюттері. Техникалық шарттар ГОСТ 15851-84 шахта торларына арналған аспалы құрылғылар. Техникалық шарттар ГОСТ 12.2.112-86 еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Электровозды Кеніш көлігі. Жылжымалы құрамға қойылатын жалпы қауіпсіздік талаптары ГОСТ 31945-2012 жерасты және ашық тау-кен жұмыстарына арналған икемді кабельдер мен сымдар. Жалпы техникалық шарттар ГОСТ 12.2.022-80 еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Құбырлар. Жалпы қауіпсіздік талаптары ГОСТ 12.2.085-2017 құбыр арматурасы. Қауіпсіздік клапандары. Өткізу қабілетін таңдау және есептеу ГОСТ ISO 5802-2012 өнеркәсіптік желдеткіштер. Орнында пайдалану сынақтары ҚР СТ ASTM E797 / E797M-2016 ультрадыбыстық байланыс сынау әдісінің көмегімен қалыңдығын өлшеудің стандартты технологиялық процесі. ҚР СТ ASTM E 213-2016 металл құбырлар мен құбыр бұйымдарын ультрадыбыстық зерттеудің стандартты тәжірибесі. ҚР СТ 1442-2005 бақылау бұзбайды. Стандартты үлгілер. Ультрадыбыстық әдістер. ҚР СТ EN 1779-2016 бақылау бұзбайды. Тығыздық сынақтары. Сынақ әдісін таңдау критерийлері. ҚР СТ ISO 3059-2014 бақылау бұзбайды. Енетін сұйықтықтар әдісімен және магнитті ұнтақ әдісімен бақылау. Бақылау шарттары. ҚР СТ ISO 3452-1-2017 бақылау бұзбайды. Енетін заттар әдісімен бақылау. 1 бөлім. Жалпы принциптер. ҚР СТ EN 13018-2016 бақылау бұзбайды. Көрнекі бақылау. Жалпы принциптер. ҚР СТ ISO 16809-2019 бақылау бұзбайды. Ультрадыбыстық қалыңдықты бақылау. ГОСТ 14019-2003 (ИСО 7438:1985) металл материалдар. Иілу сынағы әдісі. ҚР СТ ISO 11484-2015 болат бұйымдар. Бұзбайтын бақылау персоналы үшін жұмыс берушінің біліктілік жүйесі. ҚР СТ ISO/TR 25901-3-2016 дәнекерлеу және онымен байланысты процестер. Терминдер мен анықтамалар. 3 бөлім. Металды дәнекерлеу процестері. ҚР СТ ISO 19285-2019 дәнекерленген қосылыстарды бұзбайтын бақылау. Фазалық торлармен ультрадыбыстық бақылау. Қабылдау деңгейлері. ҚР СТ EN 13480-5-2016 өнеркәсіптік металл құбырлар. 5 бөлім. Бақылау және сынау. ҚР СТ ИСО 8930-2011 құрылымдардың сенімділігінің жалпы қағидаттары. Баламалы терминдердің тізімі. ҚР СТ ISO 3864-1-2015 графикалық символдар. Түстер мен қауіпсіздік белгілері. 1 бөлім. Қауіпсіздік белгілері мен таңбалауға арналған дизайн принциптері. ҚР СТ ИСО 16069-2008 графикалық рәміздер. Қауіпсіздік белгілері. Қауіпсіз жолға бағыттау жүйелері. ҚР СТ ИСО 17398-2008 түстер мен қауіпсіздік белгілері. Қауіпсіздік белгілерінің жіктелуі, өнімділігі және беріктігі. ҚР СТ EN 13460-2011 техникалық қызмет көрсету. Құжаттама. ҚР СТ ISO 11484-2015 болат бұйымдар. Бұзбайтын бақылау персоналы үшін жұмыс берушінің біліктілік жүйесі. ГОСТ 9.311 - 87 коррозиядан және қартаюдан қорғаудың бірыңғай жүйесі. Металл және металл емес Бейорганикалық жабындар. Коррозиялық зақымдануды бағалау әдісі ГОСТ 33272-2015 машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі. "Тағайындалған ресурсты, қызмет ету мерзімін және сақтау мерзімін белгілеу және ұзарту тәртібі. Негізгі ережелер".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

6

Тау кен және геологиялық барлау жұмыстарын жүргізетін объектілердің техникалық құрылғыларын куәландыру жөніндегі маман

4-ші тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

      12. Мемлекеттік органның атауы: Қазакстан Республикасының Төтенше жағдайлар министрлігі.

      Орындаушы: Абраимов І.Н., +7 (717) 257 77 26, abraimov.in@kpb.emer.kz.

      13. Әзірлеуге қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар):

      ҚР ТЖМ Өнеркәсіптік қауіпсіздік комитеті;

      "Независимая газовая ассоциация" ЗТБ;

      Жоба жетекшісі: Мордвинкин Ф.Л;

      ASME "Бюро Веритас Казахстан" ЖШС;

      "Ассоциация независимых экспертных организаций" ЗТБ;

      "BK Engineering Service" ЖШС;

      "Қазақстандық стандарттау және метрология институты" РМК.

      Жоба жетекшісі: Исқақов Нұржан Қалдыбекұлы, +7 (701) 734 51 51, iskakov.n@kpb.emer.kz.

      14. Кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес: 8, 06.09.2024 ж.

      15. Кәсіптік біліктілік жөніндегі ұлттық орган: 13.09.2025 ж.

      16. "Атамекен" Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы: -

      17. Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы: Нұсқа 2, 2025 ж.

      18. Болжамды қайта қарау күні: 01.03.2028 ж.

  Қазақстан Республикасы
Төтенше жағдайлар министрінің
2025 жылғы 20 қарашадағы
№ 493 бұйрығына
6-қосымша

Кәсіптік стандарт: "Көмір шахталары объектілері үшін өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы"

1-ші тарау. Жалпы ережелер

      1. Кәсіптік стандарттың қолдану аясы: Қазақстан Республикасы "Кәсіптік біліктілік туралы" Заңының 5-бабына сәйкес Кәсіптік стандарт бағалау, аттестаттау, сертификаттау және біліктілікті растау, мамандар даярлау үшін негіз ретінде қолданылады және көмір шахталары объектілерін пайдаланушылардың кең ауқымында пайдалануға арналғаны әзірленді

      2. Осы кәсіптік стандартта мынадай терминдер, анықтамалар мен қысқартулар қолданылады:

      1) қауіпті техникалық құрылғы – қауіпті өндірістік объектіде қолданылатын техникалық құрылғылар, машиналар, технологиялық жабдықтар, машиналар және (немесе) жабдықтар жүйелері, агрегаттар, аппаратура, қауіпті өндірістік объектіні пайдалану кезінде қолданылатын механизмдер

      2) көмір шахталарының объектілеріндегі техникалық құрылғылар – 1) су айдауды жүзеге асыратын сумен жабдықтау құбырлары; 2) стационарлық компрессорлық станциялар; 3) Тау-кен-шахта жабдығы (тау-кен өндірісінің немесе технологиялық процестің жұмыс істеуі үшін қажетті белгілі бір нысаналы мақсаттағы құрылғылар, аспаптар); 4) персоналды түсіруді және көтеруді жүзеге асыратын көтергіш тетіктер; 5) тау-кен өндірісі бойынша ауаны талап етілетін бөлуді жүзеге асыратын желдету жабдығы; жерасты тау-кен қазбаларының желілері және олардың тиісті желдетілуін және желдету жолдарының қажетті герметикалығын қамтамасыз етеді. Технологиялық карта-Өндірістік жабдықты жөндеумен немесе қызмет көрсетумен айналысатын кәсіпорын қызметкерлеріне арналған бірыңғай құжат. Картада қажетті жабдықтардың, жеке қорғаныс құралдарының құралдары мен жиынтықтарының тізімі, еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтардың тізімі бар. Онда операциялардың реттілігі, кезеңділігі мен ережелері, шығын материалдарының түрлері мен саны, уақыт нормалары, материалдық шығындар, сондай-ақ жұмыс сапасын бағалау кезінде қолданылатын нормативтік құжаттар көрсетілген

      3) техникалық диагностика – техникалық құрылғыларды одан әрі қауіпсіз пайдалану мүмкіндігін айқындау мақсатында олардың техникалық жай-күйін айқындауға арналған ұйымдастырушылық және инженерлік-техникалық іс-шаралар кешені

      4) технологиялық регламент – операцияларды орындау бойынша жалпы талаптарды, қауіпсіздік шараларын, орындалатын жұмыстардың сапасын тексеру әдістері мен көлемін қамтитын құжат

      5) техникалық куәландыру – объектілердің нақты техникалық жай-күйін айқындау мақсатында бақылаудың бұзбайтын әдістерін пайдалана отырып, өнеркәсіптік қауіпті объектілерді диагностикалық тексеру рәсімі

      6) ша́хта – бірыңғай жүйеге қосылған жерасты тау-кен қазбаларында пайдалы қазбаларды өндіру жүзеге асырылатын өндірістік объект

      7) пайдалану паспорты – негізгі техникалық сипаттамаларды, сондай-ақ техникалық құрылғыға жүргізілген жөндеулер туралы деректерді қамтитын құжат

      8) парашю́т – көтергіш арқанның кернеуі үзілген немесе азайған кезде шахта торын автоматты түрде ұстайтын (ұстайтын) және біртіндеп тоқтататын құрылғы

      9) өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы – сараптама объектісінің оған қойылатын өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына және нәтижесі қорытынды болып табылатын қолданыстағы нормативтік-техникалық құжаттамаға сәйкестігін (немесе сәйкессіздігін) бағалау

      10) сараптама ұйымы – өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік уәкілетті орган көмір шахталары объектілерінің техникалық құрылғыларының өнеркәсіптік қауіпсіздігіне сараптама жүргізуге аттестаттаған

      11) сараптамалық қорытынды – Қазақстан Республикасы "Азаматтық қорғау туралы" Заңының талаптарына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкестігі туралы аттестатталған сараптама ұйымының қорытындысы

      12) іскерлік айналым әдет-ғұрыптары – кәсіпкерлік қызметтің белгілі бір саласында қалыптасқан және кеңінен қолданылатын, құжаттарда бекітілуіне қарамастан, заңнамада көзделмеген мінез-құлық қағидалары (тәртібі)

      13) білім – кәсіби тапсырма шеңберінде іс-әрекеттерді орындау үшін қажетті зерттелген және игерілген ақпарат

      14) дағды – кәсіби тапсырманы толығымен орындауға мүмкіндік беретін білім мен дағдыларды қолдану мүмкіндігі

      15) мамандық – жеке тұлға жүзеге асыратын және оны орындау үшін белгілі бір біліктілікті талап ететін кәсіп түрі

      16) кәсіби біліктілік – кәсіп бойынша еңбек функцияларын орындау үшін талап етілетін құзыреттерді меңгеруді сипаттайтын кәсіптік даярлық дәрежесі

      17) кәсіби стандарт – ресми және (немесе) бейресми және (немесе) ақпараттық білім беруді, біліктілік пен құзыреттілік деңгейін, кәсіптік қызметтің нақты саласындағы еңбек мазмұнын, сапасы мен жағдайларын ескере отырып, білімге, іскерлікке, дағдыларға, жұмыс тәжірибесіне қойылатын жалпы талаптарды белгілейтін жазбаша ресми құжат

      18) құзыреті – еңбек функциясын құрайтын бір немесе бірнеше кәсіби тапсырмаларды орындауға мүмкіндік беретін дағдыларды қолдану мүмкіндігі

      19) қауіпті өндірістік объектінің өнеркәсіптік қауіпсіздік декларациясы – авария, инцидент тәуекелін жан-жақты бағалау, авариялардың алдын алу бойынша және ұйымның өнеркәсіптік қауіпсіздік нормалары мен қағидаларының талаптарына сәйкес қауіпті өндірістік объектіні пайдалануға, қауіпті өндірістік объектідегі аварияның салдарын оқшаулауға және жоюға дайындығын қамтамасыз ету жөнінде қабылданған шаралардың жеткіліктілігін талдау нәтижелері ұсынылған құжат

      20) заңнамалық метрология – өзара байланысты және өзара шартталған Жалпы ережелер, талаптар мен нормалар: мемлекет тарапынан регламенттеуге және бақылауға жататын кешендерді қамтитын метрология бөлімі

      21) сынақ зертханасы (СЗ) – белгіленген түрде танылған ұйым өлшеу аспаптарын пайдалана отырып, мыналар негізінде жұмыстар жүргізу үшін: бұзатын, бұзбайтын, аналитикалық бақылау әдістері жер үсті жолдары-жүктер мен адамдарды түзу сызықты және қисық учаскелік және магистральдық тау-кен қазбалары арқылы тасымалдау үшін қолданылатын жолдар

      22) бұзбайтын бақылау (ББ) – объектіні жұмыстан шығаруды не оны бөлшектеуді талап етпейтін объектінің немесе оның жекелеген элементтерінің/тораптарының негізгі жұмыс қасиеттері мен параметрлерінің сенімділігін бақылау

      23) Нарядтар тапсырма – наряд-тапсырмалар кітабында (журналында) ресімделген және жұмыс мазмұнын, жұмыс орнын, басталу және аяқталу уақытын, қауіпсіз орындау шарттарын, қажетті қауіпсіздік шараларын, Жұмыстың қауіпсіз орындалуына жауапты бригада мен қызметкерлердің құрамын және наряд-тапсырманың орындалғаны немесе орындалмағаны туралы белгіні айқындайтын Жұмыстың қауіпсіз жүргізілуіне тапсырма

      24) техникалық құрылғы – технологиялық жабдықтар, агрегаттар, техникалық жүйелер (кешендер), аппаратура, аспаптар, олардың тораптары мен құрамдас бөліктері

      3. Осы кәсіптік стандартта мынадай қысқартулар қолданылады

      1) БА – біліктілік анықтамасы

      2) ЭҚТЖ – Экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуіші

      3) БТБА – Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы

      4) СБШ – салалық біліктілік шеңбері

      5) НТҚ – нормативтік-техникалық құжаттама

      6) ББ – бұзбайтын бақылау

      7) СЗ – сынақ зертханасы.

2-ші тарау. Кәсіптік стандарттың паспорты

      4. Кәсіптік стандарттың атауы: Көмір шахталары объектілері үшін өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы

      5. Кәсіптік стандарттың коды: M083

      6. ЭҚЖЖ секциясын, бөлімін, тобын, сыныбын және кіші сыныбын көрсету:

      M Кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      74 Өзге де кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      74.9 Басқа топтамаларға енгізілмеген кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      74.90 Басқа топтамаларға енгізілмеген кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      74.90.9 Басқа топтамаларға енгізілмеген өзге де кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      7. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: кәсіби стандарт сараптама ұйымдарының объектілерге, көмір шахталарына арналған объектілер мен техникалық құрылғылардың өнеркәсіптік қауіпсіздігіне сараптама жүргізу кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында кәсіби қызметтер көрсету жөніндегі мамандар мен сарапшылардың кәсіби құзыреті саласындағы талаптарды белгілейді. Мамандардың біліктілік деңгейінің өсуімен әрбір келесі деңгей алдыңғы деңгейдің функцияларын орындауды және оларды жаңа құзыреттерге сәйкес кеңейтуді білдіреді

      8. Кәсіптер карточкаларының тізімі:

      1) Көмір шахталары объектілерінің техникалық құрылғыларын куәландыру жөніндегі маман - 6 СБШ-нің деңгейі

      2) Көмір шахталары объектілерінің техникалық құрылғыларын тексеру жөніндегі маман - 5 СБШ-нің деңгейі

      3) Көмір шахталары объектілерінің өнеркәсіптік қауіпсіздігі саласындағы сарапшы - 7 СБШ-нің деңгейі.

3-ші тарау. Кәсіптер карточкалары

9. Кәсіптің карточкасы "Көмір шахталары объектілерінің техникалық құрылғыларын куәландыру жөніндегі маман":

Топтың коды:

2141-9

Қызмет атауының коды:

-

Кәсіптің атауы:

Көмір шахталары объектілерінің техникалық құрылғыларын куәландыру жөніндегі маман

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
91-Параграф. Баптау және сынау жөніндегі Инженер

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
Параграф 59. Көтергіш құрылыстардың өнеркәсіптік қауіпсіздігі жөніндегі сарапшы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура)

Мамандық:
Инженерия және инженерлік іс

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Жалпы техникалық жұмыс өтілі 3 (үш) жылдан кем емес

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

ҚРЗ "Азаматтық қорғау туралы" 79-бабына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік және азаматтық қорғау саласында оқытудан және аттестаттаудан өту 11.04.2014 жылғы № 188-V-ҚРЗ

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасының талаптары бойынша көмір шахталары объектілерінің техникалық құрылғыларына техникалық куәландыру жүргізу бойынша кәсіби қызметтер көрсету

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың техникалық жай-күйін анықтау.
2. Көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды сынаудың жүргізілген әдістерін талдау.
3. СЗ ББ тексеру жүргізу басшылығы.
4. Техникалық диагностиканы жүргізуге басшылық жасау.
5. Зерттеу нәтижесі бойынша статистикалық деректерді өңдеу.

Қосымша еңбек функциялары:

1. Еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғауды сақтау.

Еңбек функциясы 1:
Көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың техникалық жай-күйін анықтау.



Дағды 1:
Көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың техникалық жай-күйін бағалау өлшемшарттарын айқындау.

Машықтар:
1. Қауіпті өндірістік объектінің нормативтік-техникалық және жобалық құжаттамасына талдау жүргізу.
2. Техникалық құрылғыларды пайдалануға байланысты құжаттамаларға, оның ішінде пайдалану режимдеріне, дайындаушы зауыттарды пайдалану жөніндегі нұсқаулықтарға, авариялар мен инциденттерді тексеру актілеріне, жүргізілген жөндеу жұмыстары туралы мәліметтерге талдау жүргізу.
3. Жабдықтың нақты орналасуын жобалау құжаттамасының сәйкестігін, сондай-ақ олардың паспорттар мен дайындаушы зауыттарды пайдалану жөніндегі нұсқаулықтарға сәйкестігін тексеру.

Білімдер:
1. Көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілерге арналған технологиялық процесс.
2. Мониторинг жүйелерін бағдарламалық қамтамасыз ету.
3. Көмір шахталарының қауіпті өндірістік объектілері үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 2:
Техникалық байқауды өткізу кезеңділігінің және оның нәтижелерінің мониторингі.

Машықтар:
1. Қызмет көрсетілетін механизмдер мен жабдықтар жұмысының параметрлерін (режимдерін) ауытқу аспаптарын пайдалана отырып көзбен және (немесе) айқындау.
2.Техникалық байқау журналдарында тіркелген нәтижелердің дұрыстығын талдау.
3. Техникалық құрылғыларды пайдалануға байланысты құжаттамаларға, оның ішінде пайдалану режимдеріне, дайындаушы зауыттарды пайдалану жөніндегі нұсқаулықтарға, авариялар мен инциденттерді тексеру актілеріне, жүргізілген жөндеу жұмыстары туралы мәліметтерге талдау жүргізу.

Білімдер:
1.Көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптары.
2. Бағдарламалық жасақтама.
3. Осы салада қолданылатын тау-кен қазбалары мен техникалық құрылғылардың жай-күйіне тексеру жүргізу.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Еңбек функциясы 2:
Көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды сынаудың жүргізілген әдістерін талдау.



Дағды 1:
Сынақ бойынша жазылған деректердің сапасы мен көлемін бақылау.

Машықтар:
1. ҰК үшін аспаптармен жұмыс істеу.
2. ҰК бойынша деректердің саны мен сапасын анықтау.
3. Көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізуге арналған мамандандырылған бағдарламаларды пайдалану.

Білімдер:
1. Объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды сынау кезіндегі ҒТҚ талаптары, жетекші тау-кен және геологиялық барлау жұмыстары.
2. Көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізуге арналған мамандандырылған бағдарламалар.
3. ББ үшін аспаптардың әрекет ету принциптері мен құрылғылары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 2:
Көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды сынау нәтижелері бойынша есепті құжаттаманы қалыптастыру.

Машықтар:
1. Көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды сынау әдістерін қолдану.
2. Көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізу үшін арнайы бағдарламаларды қолдану.
2. Көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды сынау нәтижелері бойынша қорытындымен есептерді ресімдеу.

Білімдер:
1.Көмір шахталарының қауіпті өндірістік объектілері үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары
2.Біліктіліктің II деңгейіндегі ББ әдістері.
3. Балласттау және жобалық жағдайда бекіту әдістері мен құрылғылары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 3:
Жобалау, атқару және пайдалану құжаттамасымен жұмыс

Машықтар:
1. Көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларға, материалдар мен техникалық құрылғыларға жобалау, атқару және пайдалану құжаттамасын оқу.
2. Көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолданылатын технологияларға, материалдар мен техникалық құрылғыларға жобалау, атқару және пайдалану құжаттамасын қолдану.

Білімдер:
1.Технологиялық регламент негізінде техникалық құрылғыны зерттеудің технологиялық картасын әзірлеу.
2.Заңнамалық метрология.
3. Көмір саласында қолданылатын аспаптардың сипаттамалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Еңбек функциясы 3:
СЗ ББ тексеру жүргізу басшылығы.



Дағды 1:
СЗ жабдықтары мен шығыс материалдарын келісу.

Машықтар:
1.СЗ жабдықтары мен шығын материалдарын таңдау.
2. Жабдықты конструктивті және технологиялық сипаттамаларға сәйкес қолдану.
3. СЗ жабдықтары мен шығыс материалдарын кәсіпорынның жауапты өкілімен келісу.

Білімдер:
1.Заңнамалық метрология.
2.СЗ жабдықтары мен шығын материалдары нарығы.
3.Көмір саласында қолданылатын аспаптардың сипаттамалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес.

Дағды 2:
СЗ ББ мүмкіндігін бағалау.

Машықтар:
1.ББ жабдықтары мен шығын материалдарын таңдау.
2. Жабдықтың конструктивті және технологиялық сипаттамаларын қолдану.
3. СЗ ББ жұмысы үшін қауіпсіздік шараларын қамтамасыз ету.
4. Техникалық диагностика жүргізуге арналған жабдықты орнату.
5. СЗ ББ жабдығын пайдаланыңыз.
6. Өлшеу құралдарының жарамдылығын бақылау.

Білімдер:
1.Технологиялық карта бағдарламасын әзірлеу бойынша талаптар.
2. Біліктіліктің II деңгейінде ҰК әдістерін білу.
3. Көмір саласында қолданылатын аспаптардың сипаттамалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 3:
СЗ ББ қызметін бақылау.

Машықтар:
1. Техникалық диагностика жүргізуге арналған жабдықты орнату.
2. СЗ ББ жабдығын пайдалану.
3. Қауіпсіздік талаптарын іс жүзінде қолдану.
4. Әр түрлі жағдайларда алғашқы медициналық көмек көрсету.
5. Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасының талаптарына сәйкес жұмыстарды жүргізудің шығыс материалдары мен өнімдерін кәдеге жарату.

Білімдер:
1.Қазақстан Республикасы көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасының талаптары.
2. Біліктіліктің II деңгейіндегі ББ әдістері.
3. Көмір саласында қолданылатын аспаптардың сипаттамалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Еңбек функциясы 4:
Техникалық диагностиканы жүргізуге басшылық жасау.



Дағды 1:
Техникалық диагностикалау әдістерін анықтау.

Машықтар:
1. Көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілерге жобалау, атқару және пайдалану құжаттамасын талдау.
2.Құжаттамамен танысу нәтижелері бойынша сынақтар жүргізудің негізгі параметрлерін анықтау.
3. Қауіпсіздік талаптарын іс жүзінде қолдану.
4. Әр түрлі жағдайларда алғашқы медициналық көмек көрсету.

Білімдер:
1. Көмір саласында қолданылатын аспаптардың сипаттамалары.
2. Сынақтар жүргізу саласындағы нормативтік техникалық құжаттамасы.
3.Көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 2:
Техникалық диагностикалау рәсімінің сақталуын бақылау.

Машықтар:
1. Объектіні техникалық диагностикалауға дайындау.
2.Техникалық диагностикалау жүргізу кезінде объектіде жұмыстар жүргізудің қауіпсіздік техникасын қамтамасыз ету.
3.Диагностикалық жүйелерді орнату мен жүргізудің дұрыстығын анықтау.

Білімдер:
1.Зерттелетін объектінің технологиялық құрылымы және физикалық параметрлері.
2. Техникалық диагностикалау әдістері.
3. Қазақстан Республикасы көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасының талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Еңбек функциясы 5:
Зерттеу нәтижесі бойынша статистикалық деректерді өңдеу.



Дағды 1:
Қалдық ресурсты бағалауды есептеу.

Машықтар:
1. ЛИРА, Mathcad, Autodesk, AutoCad және басқа CAD бағдарламаларымен жұмыс жасау.
2. Зерттелетін техникалық құрылғының қалдық ресурсын бағалауды анықтау үшін алынған статистикалық деректерді қолдану.
3. Әр түрлі жағдайларда алғашқы медициналық көмек көрсету.
4. Көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілерде жобалау құжаттамасының талаптарын және Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасының талаптарын сақтау.

Білімдер:
1. Есептеу бағдарламалары, Mathcad, Autodesk, AutoCad және басқа CAD бағдарламалары.
2. Тау-кен қазбалары мен құрылымдық элементтердің жай-күйін, бекітілуін анықтау.
3. Көмір саласында қолданылатын аспаптардың сипаттамалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 2:
Тексеру актісін ресімдеу.

Машықтар:
1. Тексеру актісінің есепті кестелерін толтыру.
2. Тексеру актісінің есепті кестелерін талдау
3. Тексеру актісін кәсіпорынның жауапты өкілімен келісу.
4. Тау-кен қазбалары мен құрылымдық элементтердің жай-күйін, бекітілуін анықтау.

Білімдер:
1. Көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптары.
2. Схемалар, мақсаттар және құрылғылар.
3. Сипаттамаларды білу.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес.

Қосымша еңбек функциясы 1:
Еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғауды сақтау.



Дағды 1:
Жұмыстарды қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру.

Машықтар:
1. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау талаптарын практикада қолдану.
2. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету.
3. Кәсіпорын қызметкерлері мен үшінші тұлғалардың жұмыстарын жүргізу туралы хабарлау.
4. Көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілерде Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасының талаптарын сақтау.

Білімдер:
1. Сертификаттау деңгейінде көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптары.
2. Дала жағдайында зардап шеккендерге шұғыл алғашқы медициналық көмек көрсету.
3. Кәсіпорында белгіленген қауіпсіздік талаптары.
4. Сертификаттау деңгейінде радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес.

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік
Аналитикалық ойлау
Ақпаратты іздеу және талдау
Логикалық ойлау
Шешім қабылдау. Қарым-қатынас, зейін, ұйымшылдық. Үнемі жаңа технологиялар мен жаңа тәсілдерді үйреніңіз

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

КО ТР 010/2011 "машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі туралы" 2011 жылғы 18 қазандағы № 823. КО ТР 032/2013" артық қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың қауіпсіздігі туралы " 2013 жылғы 2 шілдедегі № 41. ҚР СТ 1109-2002 "тау-кен және құрылыс жұмыстарына арналған Ампула. Жалпы техникалық шарттар". ГОСТ 31610.10-2012 (IEC 60079-10:2002) жарылғыш газ орталары үшін электр жабдықтары. 10 бөлім. Жарылғыш аймақтардың жіктелуі ГОСТ 31610.19-2014/IEC 60079-19: 2010 жарылғыш орта. 19 бөлім. Электр жабдықтарын жөндеу, тексеру және қалпына келтіру ГОСТ IEC 60079-14-2013 жарылғыш орта-14 бөлім: электр қондырғыларын жобалау, таңдау және орнату ГОСТ IEC 60079-17-2013 жарылғыш орта. 17-бөлім: электр қондырғыларын тексеру және техникалық қызмет көрсету ГОСТ IEC 60079-29-1-2013 жарылғыш орта-29-1 бөлім: газ анализаторлары. Жанғыш газ анализаторларының пайдалану сипаттамаларына қойылатын талаптар ГОСТ IEC 60079-29-2-2013 (IEC 60079-29-2 жарылғыш орта-29-2 бөлім: газ анализаторлары. Жанғыш газдар мен оттегі газ анализаторларын таңдауға, монтаждауға, қолдануға және техникалық қызмет көрсетуге қойылатын талаптар ГОСТ IEC 60079-29-3-2013 жарылғыш орта. 29-3 бөлім. Газ анализаторлары. Стационарлық газ аналитикалық жүйелердің функционалдық қауіпсіздігі жөніндегі Нұсқаулық ГОСТ 31438.2-2011 (EH 1127-2:2002) жарылғыш орта. Жарылыстың алдын алу және қорғау. 2 бөлім. Тау-кен жұмыстарының негізгі тұжырымдамалары мен әдістемесі ГОСТ 31439-2011 (EH 1710:2005) жерасты қазбаларында ықтимал жарылғыш ортада қолдануға арналған жабдықтар мен компоненттер МЕМСТ 31442-2011 (EH 50303:2000) газ және/немесе көмір бойынша қауіпті атмосферада жұмыс істеуге арналған I, M1 санаттағы жабдықтар шаң ГОСТ 31610.35-1-2014(IEC 60079-35-1: 2014 жарылғыш орта. 35-1 бөлім. Кеніш газы бойынша қауіпті шахталарда қолдануға арналған бас шамдар. Жарылыс қаупіне қатысты жалпы талаптар мен сынақ әдістері ГОСТ 31440.2-2011 (EH 1834-2:2000) ішкі жану қозғалтқыштары поршеньді. Ықтимал жарылғыш ортада қолдануға арналған қозғалтқыштарға қойылатын қауіпсіздік талаптары. 2 бөлім. Кеніш газының және/немесе жанғыш шаңның тұтануы бойынша қауіпті жерасты қазбаларында қолдануға арналған I топтағы қозғалтқыштар ГОСТ IEC 61557-8-2015 кернеуі 1000 В айнымалы және 1500 В тұрақты токқа дейінгі төмен вольтты электр тарату желілері. Электр қауіпсіздігі. Қорғау құралдарын сынауға, өлшеуге немесе бақылауға арналған Аппаратура. 8 бөлім. It жүйелеріндегі оқшаулауды бақылау құрылғылары МЕМСТ 27294-2013 жарылыстан қорғалған автоматты төмен вольтты кеніштік ажыратқыштар. Техникалық талаптар. Сынақ әдістері МЕМСТ 27307-2013 1140 В дейінгі төмен вольтты кеніш жарылыстан қорғалған жиынтық басқару құрылғылары, техникалық талаптар және сынау әдістері ГОСТ 30852.20-2002 кеніш электр жабдықтары. Оқшаулау, ағып кету жолдары және электр саңылаулары. Техникалық талаптар және сынақ әдістері МЕМСТ 24786-81 жарылыстан қорғалған жеңіл кеніш аспаптары. Жалпы техникалық шарттар МЕМСТ 16837-79 рудничные жиынтық трансформаторлық жарылысқа қауіпсіз жылжымалы қосалқы станциялар. Жалпы техникалық шарттар ГОСТ 24754-2013 электр жабдықтары қалыпты. Жалпы техникалық талаптар және сынақ әдістері МЕМСТ 27863-88 көмір шахталарының жерасты электр желілерінің коммутациялық асқын кернеулерінен қорғау құрылғылары ГОСТ 28298-89 шахталық электр жабдықтарын жерге қосу. Техникалық талаптар және бақылау әдістері МЕМСТ 31612-2012 кернеуі 1200 В дейінгі желілер үшін рудничные ағып кету Токтарынан қорғау құрылғылары. МЕМСТ 31614-2012 1140 в дейін жарылыстан қорғалған электромагниттік Кеніштік стартерлер, техникалық талаптар және сынау әдістері ГОСТ ISO / IEC 80079-38-2013 жарылғыш орта. 38 бөлім. Жарылыс қаупі бар ортада, жерасты қазбаларында, шахталар мен кеніштерде қолдануға арналған жабдықтар мен компоненттер ГОСТ 33164.3-2014 (EN 1804-3:2006+A1:2011 тау-кен жабдықтары. Механикаландырылған бекітпелер. Басқару жүйелері гидравликалық болып табылады. Қауіпсіздік талаптары және сынақ әдістері ГОСТ 26699-98 бұрғылау шахтасының қондырғылары. Жалпы техникалық талаптар және сынақ әдістері ГОСТ 30628-98 струговые қондырғылар. Сынақ әдістері МЕМСТ 31563-2012 портативті пневматикалық перфораторлар. Техникалық талаптар және сынақ әдістері МЕМСТ 31557-2012 тазарту комбайндары. Жалпы техникалық талаптар. Сынақ әдістері ГОСТ 7828-80 ұңғымалық лебедкалар. Техникалық шарттар ГОСТ 27038-86 механикаландырылған кенжар кешендері. Жалпы қауіпсіздік талаптары МЕМСТ 28599-90 жебе тәрізді атқарушы органы бар үңгілеу комбайндары. Негізгі параметрлер мен өлшемдер. Жалпы техникалық талаптар ГОСТ 28629-90 струговые қондырғылар. Негізгі параметрлер мен өлшемдер. Жалпы техникалық талаптар ГОСТ 31559-2012 якорь бекіткіштері. Жалпы техникалық шарттар МЕМСТ 31560-2012 иілгіш рамалы Металл бекіткіштер. Бекіткіш доғалы. Жалпы техникалық шарттар ГОСТ 6625-85 жергілікті желдетудің шахталық желдеткіштері. Техникалық шарттар ГОСТ 11004-84 негізгі желдетудің шахталық желдеткіштері. Техникалық шарттар ГОСТ 31561-2012 лаваларға арналған механикаландырылған бекіткіштер. Негізгі параметрлер. Жалпы техникалық талаптар. Сынақ әдістері ГОСТ 31562-2012 пневматикалық Бағаналы перфораторлар. Жалпы техникалық талаптар ГОСТ 31564-2012 пневматикалық телескопиялық перфораторлар. Жалпы техникалық талаптар ГОСТ 33164.1-2014 тау-кен жабдықтары. Механикаландырылған бекітпелер. Бекіту бөлімдері. Жалпы техникалық шарттар МЕМСТ 27039-86 жылжымалы шахталық қырғыш конвейерлер. Жалпы қауіпсіздік талаптары МЕМСТ 28598-90 жылжымалы шахталық қырғыш конвейерлер. Негізгі параметрлер мен өлшемдер МЕМСТ 28600-90 тазартқыш комбайндар. Негізгі параметрлер мен өлшемдер. Жалпы техникалық талаптар ГОСТ 31558-2012 шахталық таспалы конвейерлер. Жалпы техникалық шарттар ГОСТ 15850-84 торға арналған шахта Парашюттері. Техникалық шарттар ГОСТ 15851-84 шахта торларына арналған аспалы құрылғылар. Техникалық шарттар ГОСТ 12.2.112-86 еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Электровозды Кеніш көлігі. Жылжымалы құрамға қойылатын жалпы қауіпсіздік талаптары ГОСТ 31945-2012 жерасты және ашық тау-кен жұмыстарына арналған икемді кабельдер мен сымдар. Жалпы техникалық шарттар ГОСТ 12.0.229-2005 еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Өндірістік жабдық. Қауіпсіздік талаптарының мазмұнының толықтығына стандарттар мен техникалық шарттарды бағалау ГОСТ 3.1120 - 83 бірыңғай технологиялық құжаттама жүйесі. Технологиялық құжаттамада еңбек қауіпсіздігі талаптарын көрсету мен ресімдеудің жалпы қағидалары ГОСТ 12.2.022-80 еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Құбырлар. Жалпы қауіпсіздік талаптары ГОСТ 12.2.085-2017 құбыр арматурасы. Қауіпсіздік клапандары. Өткізу қабілетін таңдау және есептеу ГОСТ ISO 5802-2012 өнеркәсіптік желдеткіштер. Орнында пайдалану сынақтары МЕМСТ 9.311-87 01.07.1988 коррозиядан және қартаюдан қорғаудың бірыңғай жүйесі. Металл және металл емес Бейорганикалық жабындар. Коррозияны бағалау әдісі ГОСТ 12.2.021-76 еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Жарылыстан қорғалған электр жабдықтары. Техникалық құжаттаманы келісу, сынақтар жүргізу, қорытындылар мен куәліктер беру тәртібі ҚР СТ ASTM E797 / E797M-2016 ультрадыбыстық байланыс сынау әдісінің көмегімен қалыңдығын өлшеудің стандартты технологиялық процесі. ҚР СТ ASTM E 213-2016 металл құбырлар мен құбыр бұйымдарын ультрадыбыстық зерттеудің стандартты тәжірибесі. ҚР СТ 1442-2005 бақылау бұзбайды. Стандартты үлгілер. Ультрадыбыстық әдістер. ҚР СТ EN 1779-2016 бақылау бұзбайды. Тығыздық сынақтары. Сынақ әдісін таңдау критерийлері. ҚР СТ ISO 3059-2014 бақылау бұзбайды. Енетін сұйықтықтар әдісімен және магнитті ұнтақ әдісімен бақылау. Бақылау шарттары. ҚР СТ ISO 3452-1-2017 бақылау бұзбайды. Енетін заттар әдісімен бақылау. 1 бөлім. Жалпы принциптер. ҚР СТ EN 13018-2016 бақылау бұзбайды. Көрнекі бақылау. Жалпы принциптер. ҚР СТ ISO 16809-2019 бақылау бұзбайды. Ультрадыбыстық қалыңдықты бақылау. ГОСТ 14019-2003 (ИСО 7438:1985) металл материалдар. Иілу сынағы әдісі. ҚР СТ ISO 11484-2015 болат бұйымдар. Бұзбайтын бақылау персоналы үшін жұмыс берушінің біліктілік жүйесі. ҚР СТ ISO/TR 25901-3-2016 дәнекерлеу және онымен байланысты процестер. Терминдер мен анықтамалар. 3 бөлім. Металды дәнекерлеу процестері. ҚР СТ ISO 19285-2019 дәнекерленген қосылыстарды бұзбайтын бақылау. Фазалық торлармен ультрадыбыстық бақылау. Қабылдау деңгейлері. ҚР СТ EN 13480-5-2016 өнеркәсіптік металл құбырлар. 5 бөлім. Бақылау және сынау. ҚР СТ EN 13480-7-2016 өнеркәсіптік металл құбырлар. 7 бөлім. Сәйкестікті бағалау процедуралары бойынша нұсқаулық. ҚР СТ ИСО 8930-2011 құрылымдардың сенімділігінің жалпы қағидаттары. Баламалы терминдердің тізімі. ҚР СТ ISO 3864-1-2015 графикалық символдар. Түстер мен қауіпсіздік белгілері. 1 бөлім. Қауіпсіздік белгілері мен таңбалауға арналған дизайн принциптері. ҚР СТ ИСО 16069-2008 графикалық рәміздер. Қауіпсіздік белгілері. Қауіпсіз жолға бағыттау жүйелері. ҚР СТ ИСО 17398-2008 түстер мен қауіпсіздік белгілері. Қауіпсіздік белгілерінің жіктелуі, өнімділігі және беріктігі. ҚР СТ EN 10168-2012 болаттан жасалған бұйымдар. Қабылдау бақылау актілері. Ақпарат тізімі және сипаттамасы. ҚР СТ EN 10204-2012 металл бұйымдар. Қабылдау Бақылау құжаттарының түрлері. ҚР СТ EN 13460-2011 техникалық қызмет көрсету. Құжаттама. ҚР СТ ISO 11484-2015 болат бұйымдар. Бұзбайтын бақылау персоналы үшін жұмыс берушінің біліктілік жүйесі. ГОСТ 9.311 - 87 коррозиядан және қартаюдан қорғаудың бірыңғай жүйесі. Металл және металл емес Бейорганикалық жабындар. Коррозиялық зақымдануды бағалау әдісі ГОСТ 9.311 - 87 коррозиядан және қартаюдан қорғаудың бірыңғай жүйесі. Металл және металл емес Бейорганикалық жабындар. Коррозиялық зақымдануды бағалау әдісі

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

5

Көмір шахталары объектілерінің техникалық құрылғыларын тексеру жөніндегі маман

7

Көмір шахталары объектілерінің өнеркәсіптік қауіпсіздігі саласындағы сарапшы

10. Кәсіптің карточкасы "Көмір шахталары объектілерінің техникалық құрылғыларын тексеру жөніндегі маман":

Топтың коды:

3112-9

Қызмет атауының коды:

-

Кәсіптің атауы:

Көмір шахталары объектілерінің техникалық құрылғыларын тексеру жөніндегі маман

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

5

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді. Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы
Параграф 107. Техник-зертханашы

Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді. Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы
Параграф 15. Баптау және сынау жөніндегі техник

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
-

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура)

Мамандық:
Инженерия және инженерлік іс

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Көмір саласы кәсіпорындарында жалпы техникалық жұмыс өтілі 6 (алты) айдан кем емес

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

ҚРЗ "Азаматтық қорғау туралы" 11.04.2014 жылғы № 188-V-ҚРЗ 79-бабына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік және азаматтық қорғау саласында оқытудан және аттестаттаудан өту

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасының талаптары бойынша көмір шахталары объектілерінің техникалық құрылғыларына зерттеу жүргізу бойынша кәсіби қызметтер көрсету.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Көмір шахталарының объектілері үшін қолданылатын технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың техникалық жай-күйін тексеру
2. Көмір шахталарының объектілерінде қолданылатын технологияларға, материалдар мен техникалық құрылғыларға сараптама жүргізу
3. Сынақ нәтижелері бойынша техникалық құжаттаманы ресімдеу.

Қосымша еңбек функциялары:

1. Қауіпсіздік талаптарын сақтау

Еңбек функциясы 1:
Көмір шахталарының объектілері үшін қолданылатын технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың техникалық жай-күйін тексеру



Дағды 1:
Өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкестігін деректерді талдау

Машықтар:
1. Өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкестігі үшін бастапқы деректерді талдау.
2. Көмір шахталарының объектілеріне қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды тексеру кезінде материалдарды, құралдарды, бақылау-өлшеу аспаптарын, механикаландыру құралдарын пайдалану.
3. Диагностикалық тексеруді жүргізу үшін эталондық үлгілерде жұмыс параметрлерін орнату және диагностикалық жабдықты реттеу.

Білімдер:
1. Көмір шахталарының қауіпті өндірістік объектілері үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.
2. Көмір шахталарының объектілеріне қолданылатын түрлері, мақсаты, схемалары, конструктивтік ерекшеліктері, техникалық және технологиялық сипаттамалары, технологиялары, материалдары мен техникалық құрылғылары.
3. Көмір шахталары объектілері үшін технологияларда және техникалық құрылғыларда қолданылатын аспаптардың сипаттамалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 2:
Тексеру нәтижелері бойынша есепті ресімдеу.

Машықтар:
1. Тексеру нәтижелері бойынша техникалық құжаттаманы ресімдеу.
2. Көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізу үшін арнайы бағдарламаларды қолдану.
3. Тексеру нәтижелері бойынша есептерді ресімдеу.

Білімдер:
1. Өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдар.
2. Көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізуге арналған мамандандырылған бағдарламалар.
3. Көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізу кезіндегі қауіпті факторлардың түрлері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 3:
Технология элементтеріне, материалдар мен техникалық құрылғыларға сыртқы тексеру жүргізу.

Машықтар:
1. Көмір шахталарының объектілеріне қолданылатын технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың техникалық жай-күйіне көзбен шолып бақылауды жүзеге асыру.
2. Көмір шахталары объектілері үшін қолданылатын технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың сәйкестігін тексеру.
3. Көмір шахталарының объектілеріне қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды тексеру кезінде материалдарды, құралдарды, бақылау-өлшеу аспаптарын, механикаландыру құралдарын пайдалану.

Білімдер:
1. Көмір шахталарының қауіпті өндірістік объектілері үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.
2. Дайындаушы зауыттың техникалық құжаттамасы.
3. Көмір шахталарының объектілерінде қолданылатын технологиялардың, материалдар мен техникалық құрылғылардың конструктивтік және технологиялық сипаттамалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Еңбек функциясы 2:
Көмір шахталарының объектілерінде қолданылатын технологияларға, материалдар мен техникалық құрылғыларға сараптама жүргізу



Дағды 1:
Көмір шахталарының объектілерінде қолданылатын техникалық құрылғылардың конструктивтік элементтеріне бақылау жүргізу кезінде пайдаланылатын жабдықтарды дайындау және тексеру

Машықтар:
1. Көмір шахталарының объектілерінде қолданылатын техникалық құрылғылардың конструктивтік элементтеріне бақылау жүргізу кезінде пайдаланылатын жабдықтарды дайындау.
2. Көмір шахталарының объектілерінде қолданылатын техникалық құрылғылардың конструктивтік элементтеріне бақылау жүргізу кезінде пайдаланылатын жабдықтың жарамдылығын тексеру.
3. Көмір шахталарының объектілерінде қолданылатын техникалық құрылғылардың конструктивтік элементтеріне бақылау жүргізу.

Білімдер:
1. Қорғаныс жүйелерінің, аспаптар мен қауіпсіздік құрылғыларының құрылысы және жұмыс істеуі.
2. Көмір шахталарының объектілерінде қолданылатын технологияларды, материалдар мен техникалық құрылғыларды бақылау, сынау кезінде пайдаланылатын жабдықтардың құжаттамасы.
3. Көмір шахталарының объектілерінде қолданылатын бақылау, сынау, технология, материалдар мен техникалық құрылғыларда қолданылатын негізгі жабдық.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Еңбек функциясы 3:
Сынақ нәтижелері бойынша техникалық құжаттаманы ресімдеу.



Дағды 1:
Тексеру нәтижелерін тіркеу.

Машықтар:
1. Зақымдайтын факторларды, ең ықтимал ақауларды және пайдалану жағдайларына байланысты техникалық құрылғы материалының оларға сезімталдығын анықтау.
2. Тексеру нәтижесін тіркеу бойынша уақтылы жазба жүргізу.
3. Техникалық диагностикалау және техникалық құрылғыны куәландыру бойынша қорытынды есептерді (актілерді, хаттамаларды) ресімдеу.

Білімдер:
1. Көмір шахталарының қауіпті өндірістік объектілері үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.
2.Зерттелетін кәсіпорынның Asset Management бағдарламалық жасақтамасы мен жүйесі.
3. Объектіде белгіленген қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 2:
Сынақ нәтижелері бойынша техникалық құжаттаманы ресімдеу.

Машықтар:
1.Техникалық құрылғыларды уақтылы және толық тексеру.
2. Техникалық байқау жүргізу журналдарында тіркелген нәтижелердің дұрыстығын талдау.
3. Жабдықтың бетін тексеруге дайындау әдісін таңдау.

Білімдер:
1. Диагностикалау кезіндегі қауіпсіздік шаралары.
2. Көмір шахталарының қауіпті өндірістік объектілері үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.
3.Қауіпсіздік талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 3:
Сынақ нәтижелерін талдау және оларды есепті құжаттарда тіркеу.

Машықтар:
1. Сынақ кезінде алынған деректерді жүйелеу және түсіндіру.
2. Негізгі нәтижелер мен қорытындыларды көрсете отырып, есеп беру құжаттарын ресімдеу және құрылымдау.
3. Есептерді дайындау және рәсімдеу үшін мамандандырылған бағдарламаларды пайдалану.

Білімдер:
1. Сынақ нәтижелерін талдау және оларды статистикалық өңдеу әдістері.
2. Сынақ нәтижелері бойынша есепті құжаттаманы ресімдеуге қойылатын нормативтік талаптар (МЕМСТ, стандарттар).
3. Техникалық терминологияның негіздері және техникалық құжаттарды рәсімдеу ережелері.
4. Зерттелетін объектілердің немесе материалдардың сипаттамалары мен параметрлері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Қосымша еңбек функциясы 1:
Қауіпсіздік талаптарын сақтау



Дағды 1:
Жұмыстарды қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру.

Машықтар:
1. Қауіпсіздік талаптарын іс жүзінде қолдану.
2. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету.
3. Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес жұмыстарды жүргізудің шығыс материалдары мен өнімдерін кәдеге жарату.

Білімдер:
1. Қауіпсіздік талаптары.
2. Алғашқы көмек көрсету негіздері.
3. Кәсіпорынның ішкі регламентімен бекітілген кәсіпорында белгіленген қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.
4. Сертификаттау деңгейінде радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Командада жұмыс істей білу
Аналитикалық ойлау
Ақпаратты іздеу және талдау
Логикалық ойлау
Шешім қабылдау. Қарым-қатынас, зейін, ұйымшылдық. Үнемі жаңа технологиялар мен жаңа тәсілдерді үйреніңіз.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

КО ТР 010/2011 "машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі туралы" 2011 жылғы 18 қазандағы № 823. КО ТР 032/2013" артық қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың қауіпсіздігі туралы " 2013 жылғы 2 шілдедегі № 41. ГОСТ 31610.10-2012 (IEC 60079-10:2002) жарылғыш газ орталары үшін электр жабдықтары. 10 бөлім. Жарылғыш аймақтардың жіктелуі ГОСТ 31610.19-2014/IEC 60079-19: 2010 жарылғыш орта. 19 бөлім. Электр жабдықтарын жөндеу, тексеру және қалпына келтіру ГОСТ IEC 60079-17-2013 жарылғыш орта. 17-бөлім: электр қондырғыларын тексеру және техникалық қызмет көрсету ГОСТ IEC 60079-29-1-2013 жарылғыш орта-29-1 бөлім: газ анализаторлары. Жанғыш газ анализаторларының пайдалану сипаттамаларына қойылатын талаптар ГОСТ 31438.2-2011 (EH 1127-2:2002) жарылғыш орта. Жарылыстың алдын алу және қорғау. 2 бөлім. Тау-кен жұмыстарының негізгі тұжырымдамалары мен әдістемесі ГОСТ 31439-2011 (EH 1710:2005) жерасты қазбаларында ықтимал жарылғыш ортада қолдануға арналған жабдықтар мен компоненттер МЕМСТ 31442-2011 (EH 50303:2000) газ және/немесе көмір шаңы бойынша қауіпті атмосферада жұмыс істеуге арналған I, M1 санатты жабдықтар. ГОСТ 31610.35-1-2014(IEC 60079-35-1: 2014 жарылғыш орта. 35-1 бөлім. Кеніш газы бойынша қауіпті шахталарда қолдануға арналған бас шамдар. Жарылыс қаупіне қатысты жалпы талаптар мен сынақ әдістері ГОСТ 31440.2-2011 (EH 1834-2:2000) ішкі жану қозғалтқыштары поршеньді. Ықтимал жарылғыш ортада қолдануға арналған қозғалтқыштарға қойылатын қауіпсіздік талаптары. 2 бөлім. Кеніш газының және/немесе жанғыш шаңның тұтануы бойынша қауіпті жерасты қазбаларында қолдануға арналған I топтағы қозғалтқыштар ГОСТ IEC 61557-8-2015 кернеуі 1000 В айнымалы және 1500 В тұрақты токқа дейінгі төмен вольтты электр тарату желілері. Электр қауіпсіздігі. Қорғау құралдарын сынауға, өлшеуге немесе бақылауға арналған Аппаратура. 8 бөлім. It жүйелеріндегі оқшаулауды бақылау құрылғылары МЕМСТ 27294-2013 жарылыстан қорғалған автоматты төмен вольтты кеніштік ажыратқыштар. Техникалық талаптар. Сынақ әдістері МЕМСТ 27307-2013 1140 В дейінгі төмен вольтты кеніш жарылыстан қорғалған жиынтық басқару құрылғылары, техникалық талаптар және сынау әдістері ГОСТ 30852.20-2002 кеніш электр жабдықтары. Оқшаулау, ағып кету жолдары және электр саңылаулары. Техникалық талаптар және сынақ әдістері МЕМСТ 16837-79 рудничные жиынтық трансформаторлық жарылысқа қауіпсіз жылжымалы қосалқы станциялар. Жалпы техникалық шарттар ГОСТ 24754-2013 электр жабдықтары қалыпты. Жалпы техникалық талаптар және сынақ әдістері МЕМСТ 27863-88 көмір шахталарының жерасты электр желілерінің коммутациялық асқын кернеулерінен қорғау құрылғылары ГОСТ 28298-89 шахталық электр жабдықтарын жерге қосу. Техникалық талаптар және бақылау әдістері МЕМСТ 31612-2012 кернеуі 1200 В дейінгі желілер үшін рудничные ағып кету Токтарынан қорғау құрылғылары. МЕМСТ 31614-2012 1140 в дейін жарылыстан қорғалған электромагниттік Кеніштік стартерлер, техникалық талаптар және сынау әдістері ГОСТ ISO / IEC 80079-38-2013 жарылғыш орта. 38 бөлім. Жарылыс қаупі бар ортада, жерасты қазбаларында, шахталар мен кеніштерде қолдануға арналған жабдықтар мен компоненттер ГОСТ 33164.3-2014 (EN 1804-3:2006+A1:2011 тау-кен жабдықтары. Механикаландырылған бекітпелер. Басқару жүйелері гидравликалық болып табылады. Қауіпсіздік талаптары және сынақ әдістері ГОСТ 26699-98 бұрғылау шахтасының қондырғылары. Жалпы техникалық талаптар және сынақ әдістері ГОСТ 30628-98 струговые қондырғылар. Сынақ әдістері МЕМСТ 31563-2012 портативті пневматикалық перфораторлар. Техникалық талаптар және сынақ әдістері МЕМСТ 31557-2012 тазарту комбайндары. Жалпы техникалық талаптар. Сынақ әдістері ГОСТ 7828-80 ұңғымалық лебедкалар. Техникалық шарттар ГОСТ 27038-86 механикаландырылған кенжар кешендері. Жалпы қауіпсіздік талаптары МЕМСТ 28599-90 жебе тәрізді атқарушы органы бар үңгілеу комбайндары. Негізгі параметрлер мен өлшемдер. Жалпы техникалық талаптар ГОСТ 28629-90 струговые қондырғылар. Негізгі параметрлер мен өлшемдер. Жалпы техникалық талаптар ГОСТ 31559-2012 якорь бекіткіштері. Жалпы техникалық шарттар МЕМСТ 31560-2012 иілгіш рамалы Металл бекіткіштер. Бекіткіш доғалы. Жалпы техникалық шарттар ГОСТ 6625-85 жергілікті желдетудің шахталық желдеткіштері. Техникалық шарттар ГОСТ 11004-84 негізгі желдетудің шахталық желдеткіштері. Техникалық шарттар ГОСТ 31561-2012 лаваларға арналған механикаландырылған бекіткіштер. Негізгі параметрлер. Жалпы техникалық талаптар. Сынақ әдістері ГОСТ 31562-2012 пневматикалық Бағаналы перфораторлар. Жалпы техникалық талаптар ГОСТ 31564-2012 пневматикалық телескопиялық перфораторлар. Жалпы техникалық талаптар ГОСТ 33164.1-2014 тау-кен жабдықтары. Механикаландырылған бекітпелер. Бекіту бөлімдері. Жалпы техникалық шарттар МЕМСТ 27039-86 жылжымалы шахталық қырғыш конвейерлер. Жалпы қауіпсіздік талаптары МЕМСТ 28598-90 жылжымалы шахталық қырғыш конвейерлер. Негізгі параметрлер мен өлшемдер МЕМСТ 28600-90 тазартқыш комбайндар. Негізгі параметрлер мен өлшемдер. Жалпы техникалық талаптар ГОСТ 31558-2012 шахталық таспалы конвейерлер. Жалпы техникалық шарттар ГОСТ 15850-84 торға арналған шахта Парашюттері. Техникалық шарттар ГОСТ 15851-84 шахта торларына арналған аспалы құрылғылар. Техникалық шарттар ГОСТ 12.2.112-86 еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Электровозды Кеніш көлігі. Жылжымалы құрамға қойылатын жалпы қауіпсіздік талаптары ГОСТ 31945-2012 жерасты және ашық тау-кен жұмыстарына арналған икемді кабельдер мен сымдар. Жалпы техникалық шарттар ГОСТ 12.2.022-80 еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Құбырлар. Жалпы қауіпсіздік талаптары ГОСТ 12.2.085-2017 құбыр арматурасы. Қауіпсіздік клапандары. Өткізу қабілетін таңдау және есептеу ГОСТ ISO 5802-2012 өнеркәсіптік желдеткіштер. Орнында пайдалану сынақтары МЕМСТ 9.311-87 01.07.1988 коррозиядан және қартаюдан қорғаудың бірыңғай жүйесі. Металл және металл емес Бейорганикалық жабындар. Коррозияны бағалау әдісі ГОСТ 12.2.021-76 еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Жарылыстан қорғалған электр жабдықтары. Техникалық құжаттаманы келісу, сынақтар жүргізу, қорытындылар мен куәліктер беру тәртібі ҚР СТ ASTM E797 / E797M-2016 ультрадыбыстық байланыс сынау әдісінің көмегімен қалыңдығын өлшеудің стандартты технологиялық процесі. ҚР СТ ASTM E 213-2016 металл құбырлар мен құбыр бұйымдарын ультрадыбыстық зерттеудің стандартты тәжірибесі. ҚР СТ 1442-2005 бақылау бұзбайды. Стандартты үлгілер. Ультрадыбыстық әдістер. ҚР СТ EN 1779-2016 бақылау бұзбайды. Тығыздық сынақтары. Сынақ әдісін таңдау критерийлері. ҚР СТ ISO 3059-2014 бақылау бұзбайды. Енетін сұйықтықтар әдісімен және магнитті ұнтақ әдісімен бақылау. Бақылау шарттары. ҚР СТ ISO 3452-1-2017 бақылау бұзбайды. Енетін заттар әдісімен бақылау. 1 бөлім. Жалпы принциптер. ҚР СТ EN 13018-2016 бақылау бұзбайды. Көрнекі бақылау. Жалпы принциптер. ҚР СТ ISO 16809-2019 бақылау бұзбайды. Ультрадыбыстық қалыңдықты бақылау. ГОСТ 14019-2003 (ИСО 7438:1985) металл материалдар. Иілу сынағы әдісі. ҚР СТ ISO 11484-2015 болат бұйымдар. Бұзбайтын бақылау персоналы үшін жұмыс берушінің біліктілік жүйесі. ҚР СТ ISO/TR 25901-3-2016 дәнекерлеу және онымен байланысты процестер. Терминдер мен анықтамалар. 3 бөлім. Металды дәнекерлеу процестері. ҚР СТ ISO 19285-2019 дәнекерленген қосылыстарды бұзбайтын бақылау. Фазалық торлармен ультрадыбыстық бақылау. Қабылдау деңгейлері. ҚР СТ EN 13480-5-2016 өнеркәсіптік металл құбырлар. 5 бөлім. Бақылау және сынау. ҚР СТ ИСО 8930-2011 құрылымдардың сенімділігінің жалпы қағидаттары. Баламалы терминдердің тізімі. ҚР СТ ISO 3864-1-2015 графикалық символдар. Түстер мен қауіпсіздік белгілері. 1 бөлім. Қауіпсіздік белгілері мен таңбалауға арналған дизайн принциптері. ҚР СТ ИСО 16069-2008 графикалық рәміздер. Қауіпсіздік белгілері. Қауіпсіз жолға бағыттау жүйелері. ҚР СТ ИСО 17398-2008 түстер мен қауіпсіздік белгілері. Қауіпсіздік белгілерінің жіктелуі, өнімділігі және беріктігі. ҚР СТ EN 13460-2011 техникалық қызмет көрсету. Құжаттама. ҚР СТ ISO 11484-2015 болат бұйымдар. Бұзбайтын бақылау персоналы үшін жұмыс берушінің біліктілік жүйесі. ГОСТ 9.311 - 87 коррозиядан және қартаюдан қорғаудың бірыңғай жүйесі. Металл және металл емес Бейорганикалық жабындар. Коррозиялық зақымдануды бағалау әдісі ГОСТ 33272-2015 машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі. "Тағайындалған ресурсты, қызмет ету мерзімін және сақтау мерзімін белгілеу және ұзарту тәртібі. Негізгі ережелер".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

6

Көмір шахталары объектілерінің техникалық құрылғыларын куәландыру жөніндегі маман

11. Кәсіптің карточкасы "Көмір шахталары объектілерінің өнеркәсіптік қауіпсіздігі саласындағы сарапшы":

Топтың коды:

2141-9

Қызмет атауының коды:

-

Кәсіптің атауы:

Көмір шахталары объектілерінің өнеркәсіптік қауіпсіздігі саласындағы сарапшы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

7

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
Параграф 59. Көтергіш құрылыстардың өнеркәсіптік қауіпсіздігі жөніндегі сарапшы

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
91-Параграф. Баптау және сынау жөніндегі инженер

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары оқу орнынан кейінгі білім (магистратура, резидентура)

Мамандық:
Инженерия және инженерлік іс

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Жалпы техникалық өтілі 5 (бес) жылдан кем емес

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

ҚРЗ "Азаматтық қорғау туралы" 11.04.2014 жылғы № 188-V-ҚРЗ 79-бабына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік және азаматтық қорғау саласында оқытудан және аттестаттаудан өту

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасының талаптары бойынша көмір шахталары объектілерінде техникалық құрылғылар мен процестердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша сараптаманың кәсіби қызметтерін көрсету.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздік декларациясына сараптама жүргізу.
2. Жоспарлы тексеру және қызмет мерзімін ұзарту мақсатында көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілердің техникалық құрылғыларына сараптама жүргізу.
3. Көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілерде технологиялар мен қауіпті техникалық құрылғыларды қолдануға рұқсат алу үшін сараптама жүргізу..
4. Көмір шахталарының қауіпті өндірістік объектілері үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларына сәйкес кешенді сараптама жүргізу

Қосымша еңбек функциялары:

1. Еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғауды сақтау.

Еңбек функциясы 1:
Көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздік декларациясына сараптама жүргізу.



Дағды 1:
Тәуекелді талдау

Машықтар:
1. Туындауы мүмкін тәуекелдерді талдау.
2. Өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкес конструктивті және технологиялық шешімдерді орындау.
3. Өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкес аварияларды жою жоспарларын жасау.
4. Қауіпті техникалық құрылғылардың және/немесе технологиялардың техникалық жай-күйін талдау, бағалау және болжау рәсімін орындау.
5. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету бойынша нұсқама жүргізу.

Білімдер:
1. Көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптары.
2.Өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдар.
3. Авариялар мен инциденттердің туындау қаупі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 2:
Декларацияның өнеркәсіптік қауіпсіздіктің жалпы талаптарына сәйкестігін талдау.

Машықтар:
1. Декларацияны Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес жасау.
2. Өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкес конструктивті және технологиялық шешімдерді орындау.
3.Кәсіпорынның технологиялық регламенттерін және кәсіпорынның ерекшеліктерін талдау.
4. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету бойынша нұсқама жүргізу.

Білімдер:
1.Көмір шахталарының объектілеріндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптары.
2.Объектілердегі негізгі құрылымдық ерекшеліктер жетекші тау-кен және геологиялық барлау жұмыстары болып табылады.
3.Өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 3:
Өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарын қамтамасыз ету бойынша әзірленген және / немесе іске асырылған шаралардың жеткіліктілігін бағалау.

Машықтар:
1. Көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілерде Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасының талаптарын сақтау.
2. Зиянды және қауіпті өндірістік факторлардың мәндерін рұқсат етілген параметрлерге, олардың сенімділік деңгейіне жеткізуді қамтамасыз ететін техникалық шараларды қолдану.
3. Қазақстан Республикасында қолданылатын нормативтік мәндерге сәйкес зиянды және қауіпті өндірістік факторлардың шекті мәндері айқындалсын.
4. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету бойынша нұсқама жүргізу.

Білімдер:
1.Көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптары.
2. Қауіпті өндірістік объектілер объектілері үшін негізгі конструктивтік және технологиялық шешімдер.
3.Қауіпсіздік құрылғыларының түрлері, мақсаттары, құрылғылары, пайдалану ережелері, Техникалық, негізгі құрылымдық ерекшеліктері мен сипаттамалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 4:
Сараптамалық қорытынды дайындау.

Машықтар:
1. Сараптамалық қорытындыны ресімдеу.
2. Сараптамалық қорытындыны Тапсырыс берушімен келісуді жүзеге асыру.
3. Өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдарды қолдану.
4. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету бойынша нұсқама жүргізу.

Білімдер:
1. Көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптары.
2.Өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдар.
3.Іскерлік айналым әдет-ғұрыптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес.

Еңбек функциясы 2:
Жоспарлы тексеру және қызмет мерзімін ұзарту мақсатында көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілердің техникалық құрылғыларына сараптама жүргізу.



Дағды 1:
Тексеру және техникалық куәландыру нәтижелері бойынша материалдарды талдау.

Машықтар:
1.Техникалық құрылғыларды тексеру және техникалық куәландыру кезінде анықталған ақаулардың қауіптілік дәрежесін анықтау.
2.Техникалық құрылғылардың техникалық жай-күйін бағалау мен болжаудың есептеу-талдау рәсімдерін орындау.
3.Объектіге зерттеу жүргізу және мониторингті ұйымдастыру әдістемелерін әзірлеу.
4.Тексеру және куәландыру жүргізу жөніндегі жұмыстарға басшылық жасау.
5. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету бойынша нұсқама жүргізу.

Білімдер:
1.Өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдар.
2. Біліктіліктің III деңгейіндегі ББ әдістері.
3.Техникалық құрылғылардың техникалық жай-күйін бағалау мен болжаудың есептеу-талдау рәсімдерінің принциптері.
4.Өнеркәсіптік қауіпсіздік тұрғысынан объектілерді тексерудің заманауи технологиялары.
5. Лир, Mathcad, Autodesk, AutoCad және басқа CAD бағдарламаларын есептеуге арналған бағдарламалар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 2:
Зерттелетін объектінің пайдалану, жобалау және жөндеу құжаттамасын талдау.

Машықтар:
1. Техникалық құрылғылардың пайдалану құжаттамасын талдау.
2. Кәсіпорынның технологиялық құжаттамасын сақтау.
3. Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын сақтау.
4. Дайындаушы зауыттың құжаттарында және кәсіпорынның нұсқаулықтарында көзделген шешімдерді орындау.
5. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету бойынша нұсқама жүргізу.

Білімдер:
1.Қазақстан Республикасы көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасының талаптары.
2.Өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдар.
3.Жүктерді және адамдарды түзу сызықты және қисық учаскелік және магистральдық тау-кен қазбалары арқылы тасымалдау үшін қолданылатын жолдарды салу және пайдалану технологиясы.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 3:
Сараптамалық қорытынды дайындау

Машықтар:
1. Сараптамалық қорытындыны ресімдеу.
2.Сараптамалық қорытындыны кәсіпорынның жауапты өкілімен келісу.
3.Объектіге зерттеу жүргізу және мониторингті ұйымдастыру әдістемелерін әзірлеу.
4.Тексеру және куәландыру жүргізу жөніндегі жұмыстарға басшылық жасау.
5. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету бойынша нұсқама жүргізу.

Білімдер:
1.Қазақстан Республикасы көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасының талаптары.
2.Өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдар.
3. Көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілердегі техникалық құрылғыларға өнеркәсіптік қауіпсіздік тұрғысынан зерттеу жүргізудің заманауи технологиялары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Еңбек функциясы 3:
Көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілерде технологиялар мен қауіпті техникалық құрылғыларды қолдануға рұқсат алу үшін сараптама жүргізу..



Дағды 1:
Сараптамалық қорытынды дайындау

Машықтар:
1.Сараптамалық қорытындыны ресімдеу.
2. Сараптамалық қорытындыны кәсіпорынның жауапты өкілімен келісу.
3. Объектіге зерттеу жүргізу және мониторингті ұйымдастыру әдістемелерін әзірлеу.
4. Сараптамалық қорытынды дайындау бойынша жұмыстарға басшылық жасау.
5. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету бойынша нұсқама жүргізу.

Білімдер:
1. Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптары.
2. Кәсіпорынның техникалық сипаттамалары мен ерекшеліктері.
3. Сараптамалық қорытындыны әзірлеу рәсімі.
4. Жабдықты қолдану бойынша техникалық шешімдер.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 2:
Технологияны немесе қауіпті техникалық құрылғыны қолдану бойынша техникалық сипаттамаларды талдау.

Машықтар:
1.Бұрын көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілерде қолдануға рұқсат алған технологиялар мен қауіпті техникалық құрылғылардың аналогтарын талдау және салыстыру.
2. Ресми дереккөздер арқылы сараптамаға қажетті ақпаратты сұрау және табу.
3. Объектіге зерттеу жүргізу және мониторингті ұйымдастыру әдістемелерін әзірлеу.
4. Тексеру және куәландыру жүргізу жөніндегі жұмыстарға басшылық жасау.
5. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету бойынша нұсқама жүргізу

Білімдер:
1.Өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдар.
2.Қауіпті техникалық құрылғылардың негізгі техникалық сипаттамалары.
3.Техникалық құрылғыларды пайдалану кезінде қолданылатын негізгі технологиялар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Дағды 3:
Технологиямен немесе қауіпті техникалық құрылғымен нақты танысу.

Машықтар:
1.Осы технология бойынша технологиялық процесті жүзеге асыру кезінде туындайтын зиянды қауіпті өндірістік факторларды, олардың шекті мәндерін анықтау.
2.Зиянды және қауіпті өндірістік факторлардың шекті мәндерін Қазақстан Республикасында қолданылатын нормативтік мәндерге айқындау.
3.Зиянды және қауіпті өндірістік факторлардың мәндерін рұқсат етілген параметрлерге, олардың сенімділік деңгейіне жеткізуді қамтамасыз ететін техникалық шараларды қолдану.
4. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету бойынша нұсқама жүргізу

Білімдер:
1.Өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдар.
2.Қауіпті техникалық құрылғылардың және/немесе технологиялардың техникалық жай-күйін талдау, бағалау және болжау рәсімдері.
3.Лир, Mathcad, Autodesk, AutoCad және басқа CAD бағдарламаларын есептеуге арналған бағдарламалар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Еңбек функциясы 4:
Көмір шахталарының қауіпті өндірістік объектілері үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларына сәйкес кешенді сараптама жүргізу



Дағды 1:
Тау-кен қазбаларын жою.

Машықтар:
1. Жұмыс істеп тұрған тау-кен қазбаларына судың, газдың жарылуын немесе жерасты өрттерінің таралуын болдырмау үшін оқшаулағыш көпірлер орнатуды қоса алғанда, тау-кен жұмыстарының қауіпсіздігін бағалау.
2.Көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілерде Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасының талаптарын сақтау.
3.Объектіге зерттеу жүргізу және мониторингті ұйымдастыру әдістемелерін әзірлеу.
4. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету бойынша нұсқама жүргізу

Білімдер:
1. Тік оқпандар мен шурфтарды (тұрақты және сусыз жыныстарда өткен) темірбетон сөрелермен жабудың рұқсат етілген нормалары.
2.Көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптары.
3. Объектіде белгіленген қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Қосымша еңбек функциясы 1:
Еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғауды сақтау.



Дағды 1:
Жұмыстарды қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру

Машықтар:
1. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау талаптарын практикада қолдану.
2. Аварияларды жою жоспарында көзделген жұмыстарға басшылық жасау.
3. Өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарын сақтау жұмысын ұйымдастыру.
4. Жұмыстарды қауіпсіз жүргізу бойынша іс-шараларды әзірлеу.
5. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету бойынша нұсқама жүргізу.

Білімдер:
1. Сертификаттау деңгейінде көмір шахталарында тау-кен жұмыстарын жүргізетін объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптары.
2.Далада зардап шеккендерге шұғыл көмек көрсету.
3.Кәсіпорында белгіленген қауіпсіздік талаптары.
4.Сертификаттау деңгейінде радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет емес

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік
Аналитикалық ойлау
Ақпаратты іздеу және талдау
Логикалық ойлау
Шешім қабылдау. Қарым-қатынас, зейін, ұйымшылдық. Үнемі жаңа технологиялар мен жаңа тәсілдерді үйреніңіз.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

КО ТР 010/2011 "машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі туралы" 2011 жылғы 18 қазандағы № 823. КО ТР 032/2013" артық қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың қауіпсіздігі туралы " 2013 жылғы 2 шілдедегі № 41. ҚР СТ 1109-2002 "тау-кен және құрылыс жұмыстарына арналған Ампула. Жалпы техникалық шарттар". ГОСТ 31610.10-2012 (IEC 60079-10:2002) жарылғыш газ орталары үшін электр жабдықтары. 10 бөлім. Жарылғыш аймақтардың жіктелуі ГОСТ 31610.19-2014/IEC 60079-19: 2010 жарылғыш орта. 19 бөлім. Электр жабдықтарын жөндеу, тексеру және қалпына келтіру ГОСТ IEC 60079-14-2013 жарылғыш орта-14 бөлім: электр қондырғыларын жобалау, таңдау және орнату ГОСТ IEC 60079-17-2013 жарылғыш орта. 17-бөлім: электр қондырғыларын тексеру және техникалық қызмет көрсету ГОСТ IEC 60079-29-1-2013 жарылғыш орта-29-1 бөлім: газ анализаторлары. Жанғыш газ анализаторларының пайдалану сипаттамаларына қойылатын талаптар ГОСТ IEC 60079-29-2-2013 (IEC 60079-29-2 жарылғыш орта-29-2 бөлім: газ анализаторлары. Жанғыш газдар мен оттегі газ анализаторларын таңдауға, монтаждауға, қолдануға және техникалық қызмет көрсетуге қойылатын талаптар ГОСТ IEC 60079-29-3-2013 жарылғыш орта. 29-3 бөлім. Газ анализаторлары. Стационарлық газ аналитикалық жүйелердің функционалдық қауіпсіздігі жөніндегі Нұсқаулық ГОСТ 31438.2-2011 (EH 1127-2:2002) жарылғыш орта. Жарылыстың алдын алу және қорғау. 2 бөлім. Тау-кен жұмыстарының негізгі тұжырымдамалары мен әдістемесі ГОСТ 31439-2011 (EH 1710:2005) жерасты қазбаларында ықтимал жарылғыш ортада қолдануға арналған жабдықтар мен компоненттер МЕМСТ 31442-2011 (EH 50303:2000) газ және/немесе көмір бойынша қауіпті атмосферада жұмыс істеуге арналған I, M1 санаттағы жабдықтар шаң ГОСТ 31610.35-1-2014(IEC 60079-35-1: 2014 жарылғыш орта. 35-1 бөлім. Кеніш газы бойынша қауіпті шахталарда қолдануға арналған бас шамдар. Жарылыс қаупіне қатысты жалпы талаптар мен сынақ әдістері ГОСТ 31440.2-2011 (EH 1834-2:2000) ішкі жану қозғалтқыштары поршеньді. Ықтимал жарылғыш ортада қолдануға арналған қозғалтқыштарға қойылатын қауіпсіздік талаптары. 2 бөлім. Кеніш газының және/немесе жанғыш шаңның тұтануы бойынша қауіпті жерасты қазбаларында қолдануға арналған I топтағы қозғалтқыштар ГОСТ IEC 61557-8-2015 кернеуі 1000 В айнымалы және 1500 В тұрақты токқа дейінгі төмен вольтты электр тарату желілері. Электр қауіпсіздігі. Қорғау құралдарын сынауға, өлшеуге немесе бақылауға арналған Аппаратура. 8 бөлім. It жүйелеріндегі оқшаулауды бақылау құрылғылары МЕМСТ 27294-2013 жарылыстан қорғалған автоматты төмен вольтты кеніштік ажыратқыштар. Техникалық талаптар. Сынақ әдістері МЕМСТ 27307-2013 1140 В дейінгі төмен вольтты кеніш жарылыстан қорғалған жиынтық басқару құрылғылары, техникалық талаптар және сынау әдістері ГОСТ 30852.20-2002 кеніш электр жабдықтары. Оқшаулау, ағып кету жолдары және электр саңылаулары. Техникалық талаптар және сынақ әдістері МЕМСТ 24786-81 жарылыстан қорғалған жеңіл кеніш аспаптары. Жалпы техникалық шарттар МЕМСТ 16837-79 рудничные жиынтық трансформаторлық жарылысқа қауіпсіз жылжымалы қосалқы станциялар. Жалпы техникалық шарттар ГОСТ 24754-2013 электр жабдықтары қалыпты. Жалпы техникалық талаптар және сынақ әдістері МЕМСТ 27863-88 көмір шахталарының жерасты электр желілерінің коммутациялық асқын кернеулерінен қорғау құрылғылары ГОСТ 28298-89 шахталық электр жабдықтарын жерге қосу. Техникалық талаптар және бақылау әдістері МЕМСТ 31612-2012 кернеуі 1200 В дейінгі желілер үшін рудничные ағып кету Токтарынан қорғау құрылғылары. МЕМСТ 31614-2012 1140 в дейін жарылыстан қорғалған электромагниттік Кеніштік стартерлер, техникалық талаптар және сынау әдістері ГОСТ ISO / IEC 80079-38-2013 жарылғыш орта. 38 бөлім. Жарылыс қаупі бар ортада, жерасты қазбаларында, шахталар мен кеніштерде қолдануға арналған жабдықтар мен компоненттер ГОСТ 33164.3-2014 (EN 1804-3:2006+A1:2011 тау-кен жабдықтары. Механикаландырылған бекітпелер. Басқару жүйелері гидравликалық болып табылады. Қауіпсіздік талаптары және сынақ әдістері ГОСТ 26699-98 бұрғылау шахтасының қондырғылары. Жалпы техникалық талаптар және сынақ әдістері ГОСТ 30628-98 струговые қондырғылар. Сынақ әдістері МЕМСТ 31563-2012 портативті пневматикалық перфораторлар. Техникалық талаптар және сынақ әдістері МЕМСТ 31557-2012 тазарту комбайндары. Жалпы техникалық талаптар. Сынақ әдістері ГОСТ 7828-80 ұңғымалық лебедкалар. Техникалық шарттар ГОСТ 27038-86 механикаландырылған кенжар кешендері. Жалпы қауіпсіздік талаптары МЕМСТ 28599-90 жебе тәрізді атқарушы органы бар үңгілеу комбайндары. Негізгі параметрлер мен өлшемдер. Жалпы техникалық талаптар ГОСТ 28629-90 струговые қондырғылар. Негізгі параметрлер мен өлшемдер. Жалпы техникалық талаптар ГОСТ 31559-2012 якорь бекіткіштері. Жалпы техникалық шарттар МЕМСТ 31560-2012 иілгіш рамалы Металл бекіткіштер. Бекіткіш доғалы. Жалпы техникалық шарттар ГОСТ 6625-85 жергілікті желдетудің шахталық желдеткіштері. Техникалық шарттар ГОСТ 11004-84 негізгі желдетудің шахталық желдеткіштері. Техникалық шарттар ГОСТ 31561-2012 лаваларға арналған механикаландырылған бекіткіштер. Негізгі параметрлер. Жалпы техникалық талаптар. Сынақ әдістері ГОСТ 31562-2012 пневматикалық Бағаналы перфораторлар. Жалпы техникалық талаптар ГОСТ 31564-2012 пневматикалық телескопиялық перфораторлар. Жалпы техникалық талаптар ГОСТ 33164.1-2014 тау-кен жабдықтары. Механикаландырылған бекітпелер. Бекіту бөлімдері. Жалпы техникалық шарттар МЕМСТ 27039-86 жылжымалы шахталық қырғыш конвейерлер. Жалпы қауіпсіздік талаптары МЕМСТ 28598-90 жылжымалы шахталық қырғыш конвейерлер. Негізгі параметрлер мен өлшемдер МЕМСТ 28600-90 тазартқыш комбайндар. Негізгі параметрлер мен өлшемдер. Жалпы техникалық талаптар ГОСТ 31558-2012 шахталық таспалы конвейерлер. Жалпы техникалық шарттар ГОСТ 15850-84 торға арналған шахта Парашюттері. Техникалық шарттар ГОСТ 15851-84 шахта торларына арналған аспалы құрылғылар. Техникалық шарттар ГОСТ 12.2.112-86 еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Электровозды Кеніш көлігі. Жылжымалы құрамға қойылатын жалпы қауіпсіздік талаптары ГОСТ 31945-2012 жерасты және ашық тау-кен жұмыстарына арналған икемді кабельдер мен сымдар. Жалпы техникалық шарттар ГОСТ 12.0.229-2005 еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Өндірістік жабдық. Қауіпсіздік талаптарының мазмұнының толықтығына стандарттар мен техникалық шарттарды бағалау ГОСТ 3.1120 - 83 бірыңғай технологиялық құжаттама жүйесі. Технологиялық құжаттамада еңбек қауіпсіздігі талаптарын көрсету мен ресімдеудің жалпы қағидалары ГОСТ 12.2.022-80 еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Құбырлар. Жалпы қауіпсіздік талаптары ГОСТ 12.2.085-2017 құбыр арматурасы. Қауіпсіздік клапандары. Өткізу қабілетін таңдау және есептеу ГОСТ ISO 5802-2012 өнеркәсіптік желдеткіштер. Орнында пайдалану сынақтары МЕМСТ 9.311-87 01.07.1988 коррозиядан және қартаюдан қорғаудың бірыңғай жүйесі. Металл және металл емес Бейорганикалық жабындар. Коррозияны бағалау әдісі ГОСТ 12.2.021-76 еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Жарылыстан қорғалған электр жабдықтары. Техникалық құжаттаманы келісу, сынақтар жүргізу, қорытындылар мен куәліктер беру тәртібі ҚР СТ ASTM E797 / E797M-2016 ультрадыбыстық байланыс сынау әдісінің көмегімен қалыңдығын өлшеудің стандартты технологиялық процесі. ҚР СТ ASTM E 213-2016 металл құбырлар мен құбыр бұйымдарын ультрадыбыстық зерттеудің стандартты тәжірибесі. ҚР СТ 1442-2005 бақылау бұзбайды. Стандартты үлгілер. Ультрадыбыстық әдістер. ҚР СТ EN 1779-2016 бақылау бұзбайды. Тығыздық сынақтары. Сынақ әдісін таңдау критерийлері. ҚР СТ ISO 3059-2014 бақылау бұзбайды. Енетін сұйықтықтар әдісімен және магнитті ұнтақ әдісімен бақылау. Бақылау шарттары. ҚР СТ ISO 3452-1-2017 бақылау бұзбайды. Енетін заттар әдісімен бақылау. 1 бөлім. Жалпы принциптер. ҚР СТ EN 13018-2016 бақылау бұзбайды. Көрнекі бақылау. Жалпы принциптер. ҚР СТ ISO 16809-2019 бақылау бұзбайды. Ультрадыбыстық қалыңдықты бақылау. ГОСТ 14019-2003 (ИСО 7438:1985) металл материалдар. Иілу сынағы әдісі. ҚР СТ ISO 11484-2015 болат бұйымдар. Бұзбайтын бақылау персоналы үшін жұмыс берушінің біліктілік жүйесі. ҚР СТ ISO/TR 25901-3-2016 дәнекерлеу және онымен байланысты процестер. Терминдер мен анықтамалар. 3 бөлім. Металды дәнекерлеу процестері. ҚР СТ ISO 19285-2019 дәнекерленген қосылыстарды бұзбайтын бақылау. Фазалық торлармен ультрадыбыстық бақылау. Қабылдау деңгейлері. ҚР СТ EN 13480-5-2016 өнеркәсіптік металл құбырлар. 5 бөлім. Бақылау және сынау. ҚР СТ EN 13480-7-2016 өнеркәсіптік металл құбырлар. 7 бөлім. Сәйкестікті бағалау процедуралары бойынша нұсқаулық. ҚР СТ ИСО 8930-2011 құрылымдардың сенімділігінің жалпы қағидаттары. Баламалы терминдердің тізімі. ҚР СТ ISO 3864-1-2015 графикалық символдар. Түстер мен қауіпсіздік белгілері. 1 бөлім. Қауіпсіздік белгілері мен таңбалауға арналған дизайн принциптері. ҚР СТ ИСО 16069-2008 графикалық рәміздер. Қауіпсіздік белгілері. Қауіпсіз жолға бағыттау жүйелері. ҚР СТ ИСО 17398-2008 түстер мен қауіпсіздік белгілері. Қауіпсіздік белгілерінің жіктелуі, өнімділігі және беріктігі. ҚР СТ EN 10168-2012 болаттан жасалған бұйымдар. Қабылдау бақылау актілері. Ақпарат тізімі және сипаттамасы. ҚР СТ EN 10204-2012 металл бұйымдар. Қабылдау Бақылау құжаттарының түрлері. ҚР СТ EN 13460-2011 техникалық қызмет көрсету. Құжаттама. ҚР СТ ISO 11484-2015 болат бұйымдар. Бұзбайтын бақылау персоналы үшін жұмыс берушінің біліктілік жүйесі. ГОСТ 9.311 - 87 коррозиядан және қартаюдан қорғаудың бірыңғай жүйесі. Металл және металл емес Бейорганикалық жабындар. Коррозиялық зақымдануды бағалау әдісі ГОСТ 9.311 - 87 коррозиядан және қартаюдан қорғаудың бірыңғай жүйесі. Металл және металл емес Бейорганикалық жабындар. Коррозиялық зақымдануды бағалау әдісі

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

6

Көмір шахталары объектілерінің техникалық құрылғыларын куәландыру жөніндегі маман

4-ші тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

      12. Мемлекеттік органның атауы: Қазакстан Республикасының Төтенше жағдайлар министрлігі.

      Орындаушы: Абраимов І.Н., +7 (717) 227 40 19, sagidullaev.a@emer.kz.

      13. Әзірлеуге қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар):

      ҚР ТЖМ Өнеркәсіптік қауіпсіздік комитеті;

      "Тәуелсіз газ қауымдастығы" ЗТБ;

      "Бюро Веритас Қазақстан" ЖШС;

      "Тәуелсіз сараптамалық ұйымдар Қауымдастығы" ЗТБ;

      "BK Engineering Service" ЖШС;

      "Қазақстандық стандарттау және метрология институты" РМК.

      Жоба жетекшісі: Исқақов Нұржан Қалдыбекұлы, +7 (701) 734 51 51, iskakov.n@kpb.emer.kz.

      14. Кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес:

      15. Кәсіптік біліктілік жөніндегі ұлттық орган: 13.09.2025 ж.

      16. "Атамекен" Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы: -

      17. Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы: Нұсқа 2, 2025 ж.

      18. Болжамды қайта қарау күні: 02.04.2028 ж.

  Қазақстан Республикасы
Төтенше жағдайлар министрінің
2025 жылғы 20 қарашадағы
№ 493 бұйрығына
7-қосымша

Кәсіптік стандарт: "Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кадрларды даярлау, қайта даярлау және олардың біліктілігін арттыру"

1-ші тарау. Жалпы ережелер

      1. Кәсіптік стандарттың қолдану аясы: Кәсіптік стандарт Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес өнеркәсіптік және техногендік қауіпсіздік саласындағы мамандарды даярлау, қайта даярлау және олардың біліктілігін арттыру жөніндегі салалық оқу орталықтарының базасында кәсіптік қызметтер көрсету жөніндегі мамандардың кәсіптік құзыреті саласындағы талаптарды белгілейді

      2. Осы кәсіптік стандартта мынадай терминдер, анықтамалар мен қысқартулар қолданылады:

      1) білім – кәсіптік міндет шеңберінде іс-әрекеттерді орындау үшін қажетті зерделенген және меңгерілген ақпарат;

      2) кәсіптік біліктілік – кәсіп бойынша еңбек функцияларын орындау үшін талап етілетін құзыреттерді меңгеруді сипаттайтын кәсіптік даярлық дәрежесі;

      3) кәсіптік стандарт – ресми және (немесе) бейресми және (немесе) ақпараттық білім беруді, біліктілік деңгейі мен құзыреттілікке, кәсіптік қызметтің нақты бір саласындағы еңбек мазмұнын, сапасы мен жағдайларын ескере отырып, білімге, машыққа, дағдыға, жұмыс тәжірибесіне, қойылатын жалпы талаптарды белгілейтін жазбаша ресми құжат;

      4) құзырет – еңбек функциясын құрайтын бір немесе бірнеше кәсіптік міндеттерді орындауға мүмкіндік беретін дағдыларды қолдану қабілеті;

      5) информалды білім – білім беру ұйымдарынан және білім беру қызметтерін ұсынатын ұйымдардан тыс күнделікті қызмет барысында алынатын және оқыту нәтижелерін растайтын құжатты берумен сүйемелденбейтін білім беру түрі;

      6) оқыту – адамгершілік, зияткерлік, мәдени, дене бітімін дамыту және кәсіптік құзыреттілікті қалыптастыру мақсатында жүзеге асырылатын тәрбие мен оқытудың үздіксіз процесі;

      7) салалық біліктілік шеңбері (СБШ) – ұлттық біліктілік жүйесінің құрамдас бөлігі болып табылатын, біліктіліктің сараланған деңгейлерінің негіздемелік құрылымы; ол салаларда орындалатын жұмыстардың күрделілігіне және қолданылатын білім, машық пен құзыреттердің сипатына қарай біліктілік деңгейлері бойынша талаптарды жіктейді.

      8) өнеркәсіптік қауіпсіздік – жеке және заңды тұлғалардың, қоршаған ортаның қауіпті өндірістік факторлардың зиянды әсерінен қорғалу жағдайы;

      9) кәсіп – жеке тұлға жүзеге асыратын және оны орындау үшін белгілі бір біліктілікті талап ететін қызмет түрі.

      10) машық – кәсіптік міндет шеңберінде жекелеген бірлі-жарым іс-әрекетті физикалық тұрғыдан және (немесе) ақыл-оймен орындау қабілеті;

      11) біліктілік деңгейі – күрделілік, стандарттылық, жауапкершілік және дербестік параметрлері бойынша сараланатын, жұмыскердің біліміне, іскерлігіне және кең құзыреттеріне қойылатын жинақталған талаптар.

      12) емтихан материалдары – тест тапсырмаларынан/сұрақтардан, әңгімелесуден (сертификаттау схемасына байланысты), теориялық және (немесе) практикалық тапсырмалардан тұратын және әрбір біліктілік деңгейіне арналған білім, іскерлік пен дағдыларды бақылау мен бағалауға арналған бақылау-өлшеу материалдары.

      13) өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы – сараптама объектісінің оған қойылатын өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына және нәтижесі қорытынды болып табылатын қолданыстағы нормативтік-техникалық құжаттамаға сәйкестігін (немесе сәйкессіздігін) бағалау;

      14) сараптама ұйымы – өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасын жүргізуге өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган аттестаттаған ұйым;

      15) Емтихан материалдары – сертификаттау сұлбасына сәйкес тест тапсырмалары/сұрақтар, әңгімелесу, теориялық және (немесе) практикалық тапсырмалардан тұратын, әр біліктілік деңгейі үшін білім, машық және дағдыларды бағалау мен бақылауға арналған бақылау-өлшеу материалдары.

      3. Осы кәсіптік стандартта мынадай қысқартулар қолданылады

      1) ЭҚТЖЖ – экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуіші

      2) НҚА – нормативтік құқықтық акт

      3) БА – біліктілік анықтамалығы

      4) ҚӨО – қауіпті өндірістік объект

      5) ҚТҚ – қауіпті техникалық құрылғы.

2-ші тарау. Кәсіптік стандарттың паспорты

      4. Кәсіптік стандарттың атауы: Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кадрларды даярлау, қайта даярлау және олардың біліктілігін арттыру

      5. Кәсіптік стандарттың коды: M084

      6. ЭҚЖЖ секциясын, бөлімін, тобын, сыныбын және кіші сыныбын көрсету:

      M Кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      74 Өзге де кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      74.9 Басқа топтамаларға енгізілмеген кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      74.90 Басқа топтамаларға енгізілмеген кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      74.90.9 Басқа топтамаларға енгізілмеген өзге де кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      7. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: бұл кәсіптік стандарт объектілері бойынша өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы сараптамалық жұмыстарды жүргізу құқығына заңды тұлғаларды аттестаттау үшін заңнамада белгіленген талаптарға сәйкес кәсіптік стандарттардың талаптары бойынша даярлауды, қайта даярлауды және біліктілікті арттыруды жүргізетін оқу орталықтары қызметкерлерінің міндетті кәсіптік біліктілік жүйесі үшін әзірленген

      8. Кәсіптер карточкаларының тізімі:

      2) Объектілер бойынша өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында оқыту жөніндегі маман - 6 СБШ-нің деңгейі

      3) Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы оқу орталығының басшысы - 7 СБШ-нің деңгейі.

3-ші тарау. Кәсіптер карточкалары

10. Кәсіптің карточкасы "Объектілер бойынша өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында оқыту жөніндегі маман":

Топтың коды:

2375-0

Қызмет атауының коды:

-

Кәсіптің атауы:

Объектілер бойынша өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында оқыту жөніндегі маман

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:


Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура)

Мамандық:
Өндірістік және өңдеу салалары

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура)

Мамандық:
Инженерия және инженерлік іс

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

қауіпті өнеркәсіптік объектілерде кемінде 5 жыл

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

"Азаматтық қорғау туралы" ҚРЗ 79-бабына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік бойынша даярлаудан, қайта даярлаудан өту және куәлік алу

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Салалық біліктілік процесінен одан әрі өту үшін объектілердің ерекшелігін ескере отырып, өнеркәсіптік қауіпсіздік жүйесінің мамандарын оқыту бойынша кәсіби қызметтер көрсету

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Оқу процесін жүзеге асыру
2. Білім беру жетістіктеріне мониторинг жүргізу
3. Оқу-әдістемелік қызметті жүзеге асыру
4. Оқыту және біліктілік нәтижелері бойынша құжаттаманы ресімдеу

Қосымша еңбек функциялары:

1. Қауіпсіздік техникасын сақтау

Еңбек функциясы 1:
Оқу процесін жүзеге асыру



Дағды 1:
Оқу процесін жоспарлау

Машықтар:
1. Өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптары бойынша оқу бағдарламалары мен жоспарларын жасау.
2. Оқу материалы мен оқыту әдістемесінің мазмұнын жоспарлау.
3. Оқу нәтижелерін бағалау үшін тапсырмалар құрастыру.

Білімдер:
1. Өнеркәсіптік қауіпсіздік және техникалық реттеу саласындағы салалық НҚА.
2. Кәсіптік біліктілікті тану саласындағы заңнама.
3. Қауіпті өндірістік объектілерді зерттеудің негізгі қағидаттары, әдістері мен мысалдары.
4. Қауіпті өндірістік процестерді техникалық куәландыруды зерттеудің негізгі қағидаттары, әдістемелері мен мысалдары.
5. Қауіпті өндірістік объектілерге сараптама жүргізудің негізгі қағидаттары, мысалдары мен тәртібі.
6. Әртүрлі қауіпті өндірістік объектілер үшін қауіпсіздік қорын есептеу негіздері.
7. Педагогика және психология негіздері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 2:
Оқу процесін ұйымдастыру

Машықтар:
1. Оқу сыныптарында (аудиторияларда) теориялық сабақтар өткізу.
2. Өндірістік базада практикалық сабақтар өткізу.
3. Көрнекі құралдармен және оқу материалдарымен танысу.
4. Оқу мақсатына жетуді қамтамасыз ететін оқу процесін ұйымдастыру.

Білімдер:
1. Оқу материалдарын демонстрациялау бағдарламалары.
2. Белгілі бір ҚӨО мен ҚТҚ техникалық реттеу объектілерінің пайдалану сипаттамалары мен ерекшеліктері.
3. Белгілі бір ҚӨО мен ҚТҚ техникалық объектілерінің беріктілік қорын есептеу негіздері.
4. Теориялық және практикалық сабақтарды өткізу әдістемесі.
5. Қауіпті өндірістік объектілерді сараптау негізгі қағидаттары, мысалдары және тәртібі.
6. Әртүрлі қауіпті өндірістік объектілер үшін беріктілік қорын есептеу негіздері.
7. Теориялық және практикалық сабақтарды өткізу әдістемесі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Білім беру жетістіктеріне мониторинг жүргізу



Дағды 1:
Орындалған жұмыстарға бағалау жүргізу

Машықтар:
1. Практикалық және теориялық оқу материалын игеруді тексеру.
2. Аралық білімді бағалаудың әртүрлі әдістерін қолдану.
3. Практикалық және теориялық оқу материалын игеруді тексеру нәтижелеріне талдау жүргізу.

Білімдер:
1. Аралық бағаларды (ауызша және жазбаша) қою, өзгерту және қайта қарау рәсімі.
2.Оқу материалын игеруге тексеру жүргізу әдістемесі.
3. Практикалық және теориялық оқу материалының игеру деңгейін талдау.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 2:
Оқу курсының қорытындысы бойынша тыңдаушыларды аттестаттаудан өткізу

Машықтар:
1.Теориялық және практикалық емтихан материалдарын әзірлеу.
2. Теориялық және практикалық емтихандарды ұйымдастыру және өткізу, дайындық деңгейі мен нәтижелерін бағалау
3. Емтихан материалдарын жүйелі түрде жаңарту.

Білімдер:
1. Емтихан материалдары мен емтихан рәсімдеріне білім беру стандарттарының талаптары.
2. Салалық емтихан материалдарының мазмұны.
3. Емтихан материалдарын (аралық) әзірлеу және сақтау.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 3:
Орташа балл мен ұсынылған бағаны есептеу

Машықтар:
1.Емтихан материалдарын өңдеуді жүргізу
2.Емтихан материалдарын өңдеу нәтижелері бойынша мамандарды даярлау және біліктілік дәрежесін бағалау.
3.Емтихан нәтижелері бойынша негізделген бағалар қою.

Білімдер:
1. Теориялық және практикалық білім деңгейін бағалау өлшемшарттары.
2. ҚӨО және ҚТҚ нақты объектілеріне арналған біліктілік бағалау жүйесі.
3. Оқу бағдарламаларын бағалаудың тиімділігін бағалау принциптері мен әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 3:
Оқу-әдістемелік қызметті жүзеге асыру



Дағды 1:
Оқу-әдістемелік материалдарды дайындау және әзірлеу

Машықтар:
1. Оқу-әдістемелік жұмысты жүргізу: бағдарламалар мен әдістемелік материалдарды әзірлеу, әдістемелік құзыреттілікті дамыту.
2. Кәсіптік ақпаратты (әдістемелік әдебиеттерді, электрондық білім беру ресурстарын қоса алғанда) жоспарлау үшін қажетті дереккөздерді табу, талдау және пайдалану
3. Кадрларды даярлау және қайта даярлау бойынша сабақтарды өткізу нысандары мен мазмұнын айқындау.
4. Кәсіптік стандарт пен білім беру бағдарламасы арасындағы байланысты анықтау.
5. Оқу материалдарын дайындау кезінде халықаралық тәжірибені пайдалану.

Білімдер:
1. Білім беру бағдарламаларын әзірлеуге қойылатын талаптар.
2. Білім беру саласындағы НҚА.
3. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіптік стандарттарда бекітілген мамандарға қойылатын біліктілік талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 2:
Салалық кәсіптік стандарттарды әзірлеу және (немесе) жаңарту

Машықтар:
1. Өнеркәсіптік қауіпсіздік мамандарына еңбек нарығының қажеттіліктерін талдау.
2. Өнеркәсіптік және техногендік қауіпсіздік саласындағы мамандарға қойылатын біліктілік талаптарын айқындау.
3. Өнеркәсіптік және техногендік қауіпсіздік саласындағы еңбек нарығының қажеттіліктерін ескере отырып, кәсіптік стандарттарға өзгерістер әзірлеу және енгізу.

Білімдер:
1. Кәсіптік біліктілікті тану саласындағы заңнама.
2. Өнеркәсіптік және техногендік қауіпсіздік саласындағы НҚА.
3.Кәсіптік стандарттарды әзірлеуге және ресімдеуге қойылатын талаптар

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 4:
Оқыту және біліктілік нәтижелері бойынша құжаттаманы ресімдеу



Дағды 1:
Келісілген оқыту бағдарламаларын әзірлеу және бекіту

Машықтар:
1. Салалық ерекшелікті ескере отырып, білім беру стандарты негізінде оқыту бағдарламаларын әзірлеу.
2. НҚА-дағы өзгерістерді талдау негізінде оқыту бағдарламаларының мазмұнын түзету және жаңарту
3. Оқу бағдарламаларын әзірлеу кезінде ең жақсы халықаралық тәжірибені ескеру

Білімдер:
1. Өнеркәсіптік қауіпсіздік және техникалық реттеу саласындағы салалық НҚА.
2. Кәсіптік біліктілікті тану саласындағы салалық НҚА.
3. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мамандарға қойылатын біліктілік талаптары.
4. Теориялық және практикалық сабақтарды өткізу әдістемесі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 2:
Кәсіптік стандарттар негізінде білім беру бағдарламаларын әзірлеу

Машықтар:
1. Өнеркәсіптік қауіпсіздік мамандарына еңбек нарығының қажеттіліктерін талдау.
2. Өнеркәсіптік және техногендік қауіпсіздік саласындағы мамандарға қойылатын біліктілік талаптарын айқындау.
3. Өнеркәсіптік және техногендік қауіпсіздік саласындағы еңбек нарығының қажеттіліктерін ескере отырып, кәсіптік стандарттарға өзгерістер әзірлеу және енгізу.
4. Мүдделі тараптармен өзара әрекеттесу.

Білімдер:
1. Кәсіптік біліктілікті тану саласындағы заңнама.
2.Өнеркәсіптік және техногендік қауіпсіздік саласындағы НҚА.
3.Кәсіптік стандарттарды әзірлеуге және ресімдеуге қойылатын талаптар.
4.Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіптік стандарттарда бекітілген мамандарға қойылатын біліктілік талаптары.
5. Қазіргі және болашақ кезеңдердегі мамандықтардың өзектілігін ескере отырып, кәсіби біліктіліктерді тануға арналған еңбек нарығының қажеттілігін қалыптастыру ережелері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 3:
Білім беру бағдарламасын түзету

Машықтар:
1. Өнеркәсіптік және техногендік қауіпсіздік саласындағы НҚА өзгерістерін талдау.
2. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіптік стандарттардың талаптарын ескере отырып, білім беру бағдарламаларының мазмұны мен құрылымына талдау жүргізу.
3. Мүдделі тараптармен білім беру бағдарламаларын талқылау.

Білімдер:
1. Өнеркәсіптік қауіпсіздік және техникалық реттеу саласындағы салалық НҚА.
2. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіптік стандарттарда бекітілген мамандарға қойылатын біліктілік талаптары.
3. Білім беру бағдарламаларын әзірлеу және жаңарту әдістемесі

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Қосымша еңбек функциясы 1:
Қауіпсіздік техникасын сақтау



Дағды 1:
Жұмыстарды қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру

Машықтар:
1. Қауіпсіздік талаптарын іс жүзінде қолдану.
2. Әр түрлі төтенше жағдайларда алғашқы көмек көрсету.
3. Тапсырыс берушінің және үшінші тұлғалардың жұмыскерлерінің жұмыстарын жүргізу туралы хабар беру.
4. Қазақстан Республикасының Экологиялық заңнамасының талаптарына сәйкес жұмыстарды жүргізудің шығыс материалдары мен өнімдерін кәдеге жарату

Білімдер:
1. Еңбек тәртібінің, еңбек қауіпсіздігі мен қорғау жөніндегі қағидалардың, санитарлық қағидалар мен нормалардың, өрт қауіпсіздігі талаптарының тәртібі.
2. Төтенше жағдайлар кезінде далада алғашқы көмек көрсету алгоритмі.
3. Сертификаттау деңгейінде радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Аналитикалық ойлау
Зейінді шоғырландыру және бақылау
Көп мәселелік
Дербестік және жауапкершілік
Құрылымдық мәселелерді шешу
Ауызекі сөйлеу дағдылары

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

- Қазақстан Республикасы Техникалық регламенттері; - ЕАЭО Техникалық регламенттері

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

7

Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы оқу орталығының басшысы

11. Кәсіптің карточкасы "Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы оқу орталығының басшысы":

Топтың коды:

1345-0

Қызмет атауының коды:

-

Кәсіптің атауы:

Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы оқу орталығының басшысы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

7

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:


Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары оқу орнынан кейінгі білім (магистратура, резидентура)

Мамандық:
Бизнес және басқару

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
жоғары оқу орнынан кейінгі білім (магистратура, резидентура)

Мамандық:
Өндірістік және өңдеу салалары

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура)

Мамандық:
Бизнес және басқару

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура)

Мамандық:
Өндірістік және өңдеу салалары

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Қауіпті өндірістік объектілерде немесе бизнес және құқық салаларында кемінде 5 жыл

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

11.04.2014 жылғы № 188-V-ҚРЗ "Азаматтық қорғау туралы" ҚРЗ 79-бабына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік бойынша даярлаудан, қайта даярлаудан өту және куәлікті алу

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Оқыту ұйымдарын (оқу орталықтарын, сертификаттау органдарын) басқару бойынша кәсіби қызметтер көрсету, оқытуды ұйымдастырудың дамуын, тиімді қызметін қамтамасыз ету, өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында мамандар даярлау бойынша қызметтер көрсету сапасын арттыру

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Әкімшілік, қаржылық және шаруашылық қызметке басшылық ету
2. Қызметті жоспарлау, үйлестіру және бақылау

Қосымша еңбек функциялары:

1. Қауіпсіздік техникасы талаптарын сақтау

Еңбек функциясы 1:
Әкімшілік, қаржылық және шаруашылық қызметке басшылық ету



Дағды 1:
Ішкі құжаттарды әзірлеу, келісу және бекіту

Машықтар:
1. Оқу орталығы туралы ережені әзірлеу.
2. Қызметкерлердің штаттық кестесін жасау.
3. Ішкі еңбек тәртібінің ережелерін әзірлеу.
4. Лауазымдық нұсқаулықтарды әзірлеу.
5. Азаматтық-құқықтық сипаттағы шарттар жасау және жасасу.
6. Оқу орталығының қызметі бойынша қаржылық моделін әзірлеу.

Білімдер:
1. Нарықтың салалар мен объектілер бойынша өнеркәсіптік қауіпсіздік жөніндегі мамандарды даярлау қажеттілігі.
2. Өнеркәсіптік қауіпсіздік және техникалық реттеу саласындағы салалық НҚА.
3. Кәсіптік біліктілікті тану саласындағы заңнама.
4. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мамандарға қойылатын біліктілік талаптары.
5. Заңды тұлғаны құру және басқару бойынша нормативтік құқықтық актілер (НҚА).
6. Еңбек, әлеуметтік және салық заңнамалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 2:
Кадрларды іріктеу және ұйымдастыру

Машықтар:
1. Оқу орталығының қызметіне сәйкес кадрларды іріктеу және орналастыру.
2. Түйіндемені талдау және үміткерлерді бастапқы іріктеу.
3. Кандидаттармен әңгімелесу өткізу.
4. Әртүрлі рекрутингтік бағдарламаларды пайдалану.

Білімдер:
1. Қазіргі заманғы персоналды іріктеу әдістері.
2. Ұйымның стратегиялық құжаттарын, процестерін, саясаттары мен процедураларын талдау әдістері, персоналды жоспарлау және тарту процесінде.
3. Саланың мамандарға деген қажеттілігін талдау әдістері.
4. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мамандарға қойылатын біліктілік талаптары.
5. Еңбек қатынастарын және басқа да адам ресурстарын тарту шеңберінде туындайтын қатынастарды басқаруға арналған ҚР нормативтік құқықтық актілері.
6. Жылдам қызметкерлер іздеу үшін құралдар мен ресурстар.
7. Ұйымның персоналды іздеу және іріктеу бойынша HR- процестері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 3:
Материалдық-техникалық қамтамасыз етуді ұйымдастыру

Машықтар:
1. Онлайн және офлайн оқыту кезінде қажетті материалдық-техникалық ресурстармен қамтамасыз ету.
2. Оқу орталығының техникалық жабдықталуына қажеттілігін анықтау.
3. Оқу орталығының қызметін қамтамасыз ету, оқу процесінің үздіксіздігін қамтамасыз ету.

Білімдер:
1. Бағдарламалық өнімдер және оларды қолдану тәжірибесі.
2. Өнеркәсіптік қауіпсіздік және техникалық реттеу саласындағы салалық НҚА.
3. Ұлттық біліктілік жүйесі шеңберіндегі кәсіби біліктілікті тану саласындағы заңнама.
4. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби стандарттарда бекітілген мамандарға қойылатын біліктілік талаптары безопасности.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Қызметті жоспарлау, үйлестіру және бақылау



Дағды 1:
Қызметтің перспективалық және басым бағыттарын іске асыру үшін ресурстардың болуын бағалау

Машықтар:
1. Оқу орталығының стратегиялық және тактикалық міндеттерін ескере отырып, ресурстарға қажеттілікті талдау және анықтау.
2. Ресурстарды тиімді бөлуді, оларды ұтымды пайдалануды бақылау.
3. Маркетинг жүргізу және перспективалық дайындық бағдарламаларын дамыту үшін қосымша қаржыландыру көздерін тарту.

Білімдер:
1. Қажетті ресурстарға қажеттілікті бақылау және талдау әдістері.
2. Орталықтың қызметі, оның мүліктік жағдайы, кірістері мен шығыстары туралы толық және шынайы ақпаратты қалыптастыру және уақтылы ұсыну қағидалары.
3. Адам ресурстарын мотивациялау тәсілдері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 2:
Даму стратегиясының тиімділігі мен тиімділігін бағалау және оны жетілдіру мүмкіндігін анықтау

Машықтар:
1. Басқарушылық қызметті ұйымдастырудың бағдарламалық-жобалық әдістерін қолдану.
2. Даму стратегиясының нәтижелерін бақылау және бағалау.
3. Тиімділік пен тиімділік көрсеткіштерін анықтау модельдері мен құралдарын пайдалану.
4. Даму стратегиясын жетілдіру мүмкіндігін анықтау.
5. Даму стратегиясына уақытылы өзгерістер.

Білімдер:
1. Даму стратегиясының тиімділігі мен тиімділігін талдау принциптері, әдістері, технологиялары, құралдары.
2. Даму стратегиясын бақылау және бағалау.
3. Бағдарламалық өнімдер және олардың қолдану тәжірибесі.
4. Қызметті бағалау үшін ресурстық әдістер.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 3:
Қабылданатын шешімдердің сапасын талдау, іс-әрекеттерді түзету

Машықтар:
1. Орталық қызметінің нәтижелері бойынша қабылданатын шешімдердің сапасын талдау.
2.Түзету әрекеттерін әзірлеуді жүзеге асыру.
3. Оқу орталығының қызметінде туындайтын проблемалық мәселелерге жедел түрде жауап беру.

Білімдер:
1. Қабылданатын шешімдердің сапасын талдау әдістері мен тәсілдері.
2. Түзету әрекеттерін жоспарлау және әзірлеу.
3. Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасы.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 4:
Оқыту бағдарламаларын әзірлеу жөніндегі қызметті үйлестіру және бақылау.

Машықтар:
1. Өнеркәсіптік қауіпсіздік объектілерінің ҚӨО мен ҚТҚ арналған еңбек нарығының қажеттіліктерін талдау.
2. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнама мен нормативтік құқықтық актілердегі өзгерістерді бақылау және енгізу.
3. Өнеркәсіптік және техногендік қауіпсіздік саласындағы мамандарға қойылатын біліктілік талаптарын анықтау.
4. Өнеркәсіптік және техногендік қауіпсіздік саласындағы нарықтың қажеттіліктерін ескере отырып, кәсіби стандарттарға өзгерістер енгізу бойынша ұсыныстар жасау.
5. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби біліктіліктер бойынша уәкілетті мемлекеттік органдармен өзара іс-қимыл жасау.

Білімдер:
1. Біліктілік бағдарламалары саласындағы маркетинг.
2. Жобалық менеджмент.
3. Мемлекеттік реттеу.
4. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы еңбек нарығын зерттеу бойынша өзекті бағдарламалар мен әдістер.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Қосымша еңбек функциясы 1:
Қауіпсіздік техникасы талаптарын сақтау



Дағды 1:
Жұмыстарды қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру

Машықтар:
1. Еңбек қауіпсіздігі талаптарын тәжірибеде қолдану.
2. Әртүрлі төтенше жағдайларда алғашқы көмек көрсету.
3. Жұмыстардың жүргізілуі туралы тапсырыс берушінің қызметкерлерін және үшінші тұлғаларды хабардар ету.
4. Жұмыстарды жүргізу барысында пайдаланылған материалдар мен өнімдерді Қазақстан Республикасының Экологиялық заңнамасы талаптарына сәйкес кәдеге жарату.

Білімдер:
1. Еңбек тәртібі қағидаларының, қауіпсіздік пен еңбекті қорғау қағидаларының, санитариялық қағидалар мен нормалардың, өрт қауіпсіздігі талаптарының тәртібі.
2. Төтенше жағдайларда алғашқы көмек көрсету алгоритмі.
3. Сәулелік қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары (қажет болған жағдайда).

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Аналитикалық ойлау
Зейінді шоғырландыру және бақылау
Ақпаратты іздеу және талдау
Дербестік және жауапкершілік
Стратегиялық ойлау
Ауызекі сөйлеу дағдылары

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

-

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

6

Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы оқыту жөніндегі маманы

4-ші тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

      12. Мемлекеттік органның атауы: Қазакстан Республикасының Төтенше жағдайлар министрлігі.

      Орындаушы: Шарипова Б.Е., +7 (717) 227 41 30, sharipova.b@kpb.emer.kz.

      13. Әзірлеуге қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар):

      ҚР ТЖМ Өнеркәсіптік қауіпсіздік комитет;

      "Аттестационно-методический центр" ЖШС;

      ҚР ЭМ "Ядролық физика институты" РМК;

      "Бұзбайтын бақылау, техникалық диагностика және жағдай мониторингі";

      "Контроль және диагностика" ЖШС;

      КАЗАХСТАНСКИЙ РЕГИСТР ЗТБ ӨРҰ;

      "Тәуелсіз газ ассоциациясы" ЗТБ;

      "Қазақстан лифт одағы" ЗТБ ӨРҰ;

      Ernst & Young Kazakhstan LLP.

      Жоба жетекшісі: Исқақов Нұржан Қалдыбекұлы, +7 (701) 734 51 51, iskakov.n@kpb.emer.kz.

      14. Кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес: 8, 16.05.2025 ж.

      15. Кәсіптік біліктілік жөніндегі ұлттық орган: 13.09.2025 ж.

      16. "Атамекен" Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы: 04.12.2024 ж.

      17. Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы: Нұсқа 2, 2025 ж.

      18. Болжамды қайта қарау күні: 01.03.2028 ж.

  Қазақстан Республикасы
Төтенше жағдайлар министрінің
2025 жылғы 20 қарашадағы
№ 493 бұйрығына
8-қосымша

Кәсіптік стандарт: "Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы"

1-ші тарау. Жалпы ережелер

      1. Кәсіптік стандарттың қолдану аясы: "Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы" кәсіптік стандарты "Кәсіптік біліктілік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабына сәйкес әзірленді және ол ұйымдардағы/кәсіпорындардағы қызметкерлердің дағдыларына, дағдыларына, біліміне қойылатын талаптарды анықтау, білім беру бағдарламаларын қалыптастыруға қойылатын талаптарды анықтау, біліктілік бағдарламаларын әзірлеу, кәсіпорындарда қызметкерлерді оқытуға қойылатын талаптарды қалыптастыру үшін қолданылады.

      2. Осы кәсіптік стандартта мынадай терминдер, анықтамалар мен қысқартулар қолданылады:

      1) білім – кәсіби тапсырма шеңберінде іс-әрекеттерді орындау үшін қажетті зерттелген және игерілген ақпарат;

      2) білік – кәсіби міндет шеңберінде жеке бірлік іс-әрекеттерді физикалық және (немесе) ақыл-оймен орындау қабілеті;

      3) бұзбайтын бақылау (ББ) – осы жабдықтың объектісін жұмыстан шығаруды не оны бөлшектеуді талап етпейтін қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың немесе оның жекелеген элементтерінің/тораптарының негізгі жұмыс қасиеттері мен параметрлерінің сенімділігін бақылау;

      4) дағды – кәсіби тапсырманы толығымен орындауға мүмкіндік беретін білім мен дағдыларды қолдану қабілеті;

      5) есептік қызмет мерзімі – жобалау кезінде белгіленген және жабдықты пайдалануға берген күннен бастап есептелетін күнтізбелік жылдардағы қызмет мерзімі;

      6) заңнамалық метрология – өлшем бірлігі мен өлшем құралдарының біркелкілігін қамтамасыз етуге бағытталған, мемлекет тарапынан регламенттеуге және бақылауға жататын өзара байланысты өзара шартталған Жалпы ережелер, талаптар мен нормалар кешенін қамтитын метрология бөлімі;

      7) кәсіптік біліктілік – кәсіп бойынша еңбек функцияларын орындау үшін талап етілетін құзыреттерді меңгеруді сипаттайтын кәсіптік даярлық дәрежесі;

      8) кәсіптік стандарт – ресми және (немесе) бейресми және (немесе) ақпараттық білім беруді, біліктілік пен құзыреттілік деңгейін, кәсіптік қызметтің нақты саласындағы еңбек мазмұнын, сапасы мен жағдайларын ескере отырып, білімге, іскерлікке, дағдыларға, жұмыс тәжірибесіне қойылатын жалпы талаптарды белгілейтін жазбаша ресми құжат;

      9) қысыммен жұмыс істейтін жабдықтар – 1) бу қазандықтары, оның ішінде қазандық-қазандықтар, автономды бу қыздырғыштар және экономайзерлер; 2) энерготехнологиялық қазандықтар: бу және су жылыту және тең регенерациялық қазандықтар; 3) кәдеге жарату қазандықтары; бу және су жылыту қазандықтары; 4) жылжымалы және тасымалданатын қондырғылар мен энергия пойыздарының қазандықтары; 5) Жоғары температуралы және органикалық жылу тасымалдағыштармен жұмыс істейтін бу және сұйық қазандықтар; 6) қазандық шегіндегі бу және ыстық су құбырлары; 7) гидростатикалық қысымды есепке алмағанда, температурасы 115° С – тан асатын су қысымымен немесе температурасы 0,07 МегаПаскаль (бұдан әрі – МПа), (шаршы сантиметрге 0,7 килограмм күш), (бұдан әрі-кгс/см2) қысымындағы қайнау температурасынан асатын басқа сұйықтықпен жұмыс істейтін ыдыстар; 8) 0,07 МПа (0,7 кгс/см2) жоғары бу немесе газ қысымымен жұмыс істейтін ыдыстар; 9) 0,7 МПа (0,7 кгс/см2) жоғары қысыммен сығылған, сұйытылған және еріген газдарды тасымалдауға және сақтауға арналған баллондар; 10) 115°С дейінгі температурада бу қысымы 0,07 МПа (0,7 кгс /см2) асатын сұйытылған газдарды тасымалдауға және сақтауға арналған цистерналар мен бөшкелер; 11) қысылған, сұйытылған газдарды, Сұйықтықтар мен сусымалы денелерді тасымалдауға немесе сақтауға арналған цистерналар мен ыдыстар, оларда қысым 0,07 МПа (0,7 кгс/см2) жоғары оларды босату үшін мезгіл-мезгіл жасалады; 12) көп орындық, оның ішінде көлік құралдарында Орнатылатын барокамералар мен барокамералар; 13) будың жұмыс қысымы 0,07 МПа (0,7 кгс/см2) асатын немесе судың қыздыру температурасы 115°С жоғары бу және ыстық су құбырлары;

      10) құзыреттілік – еңбек функциясын құрайтын бір немесе бірнеше кәсіби тапсырмаларды орындауға мүмкіндік беретін дағдыларды қолдану мүмкіндігі;

      11) мамандық – жеке тұлға жүзеге асыратын және оны орындау үшін белгілі бір біліктілікті қалап ететін кәсіп түрі;

      12) мамандандырылған сараптама ұйымы – қысыммен жұмыс істейтін жабдыққа техникалық диагностика, техникалық қызмет көрсету, техникалық куәландыру жүргізу құқығына өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында аттестатталған ұйым;

      13) өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы – сараптама объектісінің оған қойылатын өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына және нәтижесі сараптамалық қорытынды болып табылатын қолданыстағы нормативтік-техникалық құжаттамаға сәйкестігін (немесе сәйкессіздігін) бағалауды жүргізу процесі;

      14) паспорты – жабдықтың негізгі техникалық сипаттамаларын, сондай-ақ жүргізілген жөндеулер туралы деректерді қамтитын құжат;

      15) пайдалану құжаттамасы – дайындаушы зауыт жабдықпен бірге жеткізетін құжаттама (жалпы конструкторлық немесе жобалау құжаттамасының бөлігі) (мысалы, паспорт, техникалық сипаттама, пайдалану жөніндегі нұсқаулық, монтаждау жөніндегі нұсқаулық және т.б.);

      16) сараптамалық қорытынды – сараптама объектісінің оған қойылатын өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкестігін (немесе сәйкессіздігін) бағалау және қолданыстағы нормативтік құқықтық актілердің нәтижесі сараптамалық қорытынды болып табылады;

      17) сараптамалық тексеру – объектінің нақты техникалық жай-күйі, онда зақымданулардың болуы, олардың пайда болу және даму себептері мен тетіктерін анықтау туралы ақпарат алу;

      18) сертификаттау – өнімге, процестерге, жүйелерге немесе қызметкерлерге қатысты үшінші тараптың сәйкестігін растау;

      19) сынақ зертханасы (СЗ) – сынауды және басқа да түрлерді: деструктивті, деструктивті емес, аналитикалық бақылау әдістеріне негізделген өлшеу құралдарын пайдалана отырып жүргізу үшін белгіленген түрде танылған ұйым;

      20) технологиялық карта/зерттеу бағдарламасы – өндірістік жабдықты жөндеумен немесе қызмет көрсетумен айналысатын кәсіпорын қызметкерлеріне арналған бірыңғай құжат. Карта/бағдарлама қажетті жабдықтардың, жеке қорғаныс құралдарының құралдары мен жиынтықтарының тізімін, еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтардың тізімін қамтиды. Онда операциялардың реттілігі, жиілігі мен ережелері, шығын материалдарының түрлері мен саны, уақыт нормалары, материалдық шығындар, сондай-ақ жұмыс сапасын бағалау кезінде қолданылатын нормативтік құжаттар көрсетілген;

      21) технологиялық регламент – жұмыстарды жүргізудің жүйелілігі мен әдістерін, орындалатын жұмыс түрлерінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі талаптар мен шараларды белгілейтін кәсіпорынның ішкі нормативтік құжаты;

      22) техникалық куәландыру – Мұнай және газ өнеркәсібі. Қауіп-қатер факторларын ескере отырып техникалық куәландыру" ҚР СТ негізінде өткізілетін қауіп-қатер факторларын бағалауды ескеріп, жабдықтың иесінің жабдықтың сенімділігі мен механикалық бүтіндігін қамтамасыз ететін әдістемелері мен құралдары болған жағдайда жабдықтың техникалық жай-күйін, оны қауіпсіз пайдалану мүмкіндігін айқындау не мониторинг жүргізу мақсатында паспортта дайындаушы көрсеткен қызмет мерзімі ішінде жабдықтың сенімділігі мен механикалық бүтіндігін қамтамасыз ететін бұзбай бақылау әдістерін қолдана отырып, технологиялық жабдықтың үстіңгі қабатын сырттай қарап тексеру, ішін қарап тексеру, гидравликалық немесе пневматикалық сынауды қамтитын шаралар кешені.

      23) техникалық диагностика – одан әрі қауіпсіз пайдалану мүмкіндігін айқындау мақсатында жабдықтың техникалық жай-күйін айқындауға арналған ұйымдастырушылық және инженерлік-техникалық іс-шаралар кешені;

      24) іскерлік айналымның әдет ғұрыптары – бұл азаматтық-құқықтық қатынастар саласында қалыптасқан және кеңінен қолданылатын мінез-құлық ережелері, олар қандай да бір құжатта тіркелгеніне қарамастан, қолданыстағы құқыққа қайшы келмейді.

      3. Осы кәсіптік стандартта мынадай қысқартулар қолданылады

      1) ББ – Бұзбайтын бақылау;

      2) ББХСК – Білім берудің халықаралық стандартты классификациясы;

      3) БТБА – Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы;

      4) БА – Біліктілік анықтамалығы;

      5) НТҚ – Нормативтік-техникалық құжаттама;

      6) НҚА – Нормативтік-құқықтық акт;

      7) СБШ – Салалық біліктілік шеңбері;

      8) СЗ – Сынақ зертханасы;

      9) ЭҚТЖЖ – Экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуіші.

2-ші тарау. Кәсіптік стандарттың паспорты

      4. Кәсіптік стандарттың атауы: Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы

      5. Кәсіптік стандарттың коды: M085

      6. ЭҚЖЖ секциясын, бөлімін, тобын, сыныбын және кіші сыныбын көрсету:

      M Кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      74 Өзге де кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      74.9 Басқа топтамаларға енгізілмеген кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      74.90 Басқа топтамаларға енгізілмеген кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      74.90.9 Басқа топтамаларға енгізілмеген өзге де кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      7. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: Кәсіптік стандарт білім беру бағдарламаларын қалыптастыруға, оның ішінде қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы саласында қызмет көрсететін мамандарды оқытуға, сондай-ақ олардың кәсіби біліктілігін тануға қойылатын талаптарды белгілейді.

      8. Кәсіптер карточкаларының тізімі:

      1) Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы сарапшы - 7 СБШ-нің деңгейі

      2) Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты тексеру жөніндегі маман - 5 СБШ-нің деңгейі

      3) Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты куәландыру жөніндегі маман - 6 СБШ-нің деңгейі.

3-ші тарау. Кәсіптер карточкалары

9. Кәсіптің карточкасы "Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы сарапшы":

Топтың коды:

2141-9

Қызмет атауының коды:

-

Кәсіптің атауы:

Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы сарапшы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

7

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
Ретке келтіру және сынақтар жөніндегі инженер

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
-

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
жоғары оқу орнынан кейінгі білім (магистратура, резидентура)

Мамандық:
Инженерия және инженерлік іс

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

қызметі қауіпті техникалық құрылғыларды пайдаланумен (тікелей) байланысты кәсіпорындарда кемінде 5 жыл жұмыс тәжірибесі: қысыммен жұмыс істейтін жабдықтар.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

"Азаматтық қорғау туралы" ҚРЗ 79-бабына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік мәселелері бойынша мамандарды даярлаудан, қайта даярлаудан өту және өнеркәсіптік қауіпсіздік туралы куәлік алу.

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Қазақстан Республикасы заңнамасының және өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы нормативтік-құқықтық актілердің, халықаралық және (немесе) ұлттық стандарттардың талаптарын сақтау тұрғысынан қысыммен жұмыс істейтін жабдыққа техникалық куәландыру жүргізу бойынша кәсіби қызметтер көрсету.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың қызмет ету мерзімін ұзарту және жоспарлы тексеру мақсатында сараптама жүргізу.
2. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтар үшін жабдықтар мен материалдарды қолдануға рұқсат алу үшін сараптама жүргізу.
3. Дәнекерлеу әдістерін келісуді жүргізу, жергілікті термиялық өңдеу, паспорттардың дубликаттарын жасау.

Қосымша еңбек функциялары:

1. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтау.

Еңбек функциясы 1:
Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың қызмет ету мерзімін ұзарту және жоспарлы тексеру мақсатында сараптама жүргізу.



Дағды 1:
Тексеру және техникалық куәландыру нәтижелері бойынша материалдарды талдау.

Машықтар:
1. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты тексеру және техникалық куәландыру кезінде анықталған ақаулардың қауіптілік дәрежесін анықтау.
2. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың техникалық жағдайын бағалау және болжау үшін есептеу-аналитикалық процедураларды орындаңыз.
3. Объектіге зерттеу жүргізу және мониторингті ұйымдастыру әдістемелерін әзірлеу.
4. Тексеру және куәландыру жүргізу жөніндегі жұмыстарға басшылық жасау.

Білімдер:
1. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасының НҚА талаптары.
2. Өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдар.
3. Біліктіліктің III деңгейіндегі ҰК әдістері.
4. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың техникалық жай-күйін бағалау мен болжаудың есептеу-аналитикалық рәсімдерінің принциптері.
5. Объектілерді өнеркәсіптік қауіпсіздік мәніне зерттеу жүргізудің қазіргі заманғы технологиялары.
6. Есептеу бағдарламалары, Mathcad, Autodesk, AutoCad және басқа CAD бағдарламалары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Қажет емес

Дағды 2:
Сараптамалық қорытынды дайындау.

Машықтар:
1. Сараптамалық қорытындыны ресімдеу.
2. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың иесімен сараптамалық қорытындыны келісу.
3. Зерттеу нәтижелерін қолданыстағы халықаралық және ұлттық стандарттарды қолдана отырып негіздеу.
4. ББ саласында ұлттық және (немесе) мемлекетаралық стандарттарды қолдану.

Білімдер:
1. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптары.
2. Өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдар.
3. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасының және шет елдердің НҚА.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Қажет емес

Дағды 3:
Зерттелетін жабдықтың пайдалану, жобалау және жөндеу құжаттамасын талдау.

Машықтар:
1. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану, жобалау және жөндеу құжаттамасының материалдарын оқу және түсіндіру.
2. Жұмыста өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы нормативтік құқықтық актілерді пайдалану.
3. ББ үшін ұлттық және (немесе) мемлекетаралық стандарттарды қолдану.

Білімдер:
1. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасы НҚА талаптары.
2. Өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдар.
3. Техникалық реттеу саласындағы заңнама.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Қажет емес

Еңбек функциясы 2:
Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтар үшін жабдықтар мен материалдарды қолдануға рұқсат алу үшін сараптама жүргізу.



Дағды 1:
Техникалық сипаттамаларды талдау.

Машықтар:
1. Бұрын ұқсас объектілерде қолдануға рұқсат алған қысыммен жұмыс істейтін жабдықты талдау және аналогтармен салыстыру.
2. Ресми дереккөздер арқылы сараптамаға қажетті ақпаратты сұрау және табу.
3. Қолданыстағы жабдықтың нақты күйін талдау.

Білімдер:
1. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасының НҚА талаптары.
2. Өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдар.
3. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың негізгі техникалық сипаттамалары.
4. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезінде қолданылатын негізгі технологиялар.
5. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың техникалық жай-күйін тексеруді ұйымдастыруға және жүргізу тәртібіне қойылатын талаптар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Қажет емес

Дағды 2:
Қысыммен жұмыс істейтін жабдықпен нақты танысу.

Машықтар:
1. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезінде туындайтын зиянды және қауіпті өндірістік факторларды, олардың шекті мәндерін анықтау.
2. Зиянды және қауіпті өндірістік факторлардың шекті мәндерін Қазақстан Республикасында қолданылатын нормативтік мәндерге айқындау.
3. Зиянды және қауіпті өндірістік факторлардың мәндерін рұқсат етілген параметрлерге, олардың сенімділік деңгейіне жеткізуді қамтамасыз ететін техникалық шараларды қолдану.

Білімдер:
1. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасының НҚА талаптары.
2. Өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдар.
3. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың техникалық жағдайын талдау, бағалау және болжау процедуралары.
4. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың техникалық жай-күйін тексеруді ұйымдастыруға және жүргізу тәртібіне қойылатын талаптар.
5. Есептеу бағдарламалары, Mathcad, Autodesk, AutoCad және басқа CAD бағдарламалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Қажет емес

Дағды 3:
Қысыммен жұмыс істейтін ыдыстарды жасау және жөндеу үшін қолданылатын материалдарды талдау.

Машықтар:
1. Қысыммен жұмыс істейтін ыдыстарды дайындау және жөндеу үшін қолданылатын материалдардың үлгілерін сынау және сертификаттау нәтижелерін талдау.
2. Халықаралық және ұлттық стандарттарды қолдану.
3. Конструкторлық құжаттамаға сәйкес жабдықты дайындау және жөндеу үшін материалдарды таңдау.

Білімдер:
1. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары және өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы нұсқаулықтар.
2. "Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы" Қазақстан Республикасының Заңы.
3. Жабдықты пайдалану бойынша технологиялық процесті білу.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Қажет емес

Еңбек функциясы 3:
Дәнекерлеу әдістерін келісуді жүргізу, жергілікті термиялық өңдеу, паспорттардың дубликаттарын жасау.



Дағды 1:
Құжаттарды рәсімдеу үшін бастапқы ақпаратты талдау және салыстыру.

Машықтар:
1. Дәнекерлеу процесінің әдістері мен материалдарын дәнекерлеу бойынша маман деңгейінде түсіну.
2. Біліктілік деңгейінде термиялық өңдеу әдістері мен әдістерін анықтау.
3. Қысыммен жұмыс істейтін жабдыққа төлқұжат жасау.

Білімдер:
1. Металдарды дәнекерлеу технологияларын, толтырғыш материалдарды қолдануды, бақылау түрлері мен көлемін, алдын ала термиялық өңдеуді қамтитын жабдықтың жобалау-конструкторлық құжаттамасы.
2. Термоөңдеуге жататын бұйымға конструкторлық құжаттама.
3. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың телнұсқаларын ресімдеуге қойылатын талаптар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Қажет емес

Дағды 2:
Жабдықтар мен материалдардың белгілі бір түріне дәнекерлеу әдістерін дайындау және келісу.

Машықтар:
1. Жабдықтар мен материалдардың белгілі бір түріне сәйкес дәнекерлеу әдістерін таңдау.
2. Термиялық өңдеудің барлық келісілген параметрлерін және қолданылатын технологиялардың стандарттарға сәйкестігін құжаттау.
3. Дәнекерленген қосылыстардың сапасын тексеру және бақылау.
4. Дәнекерлеу әдістерін тиісті қызметтермен келісу.

Білімдер:
1. Металдарды дәнекерлеу технологияларын, толтырғыш материалдарды қолдануды, бақылау түрлері мен көлемін, алдын ала термиялық өңдеуді қамтитын жабдықтың жобалау-конструкторлық құжаттамасы.
2. Материалдардың, жабдықтардың және дәнекерлеу технологияларының қасиеттері.
3. Қысыммен жұмыс істейтін жабдық паспорттарының дубликаттарын ресімдеуге қойылатын талаптар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Қажет емес

Қосымша еңбек функциясы 1:
Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтау.



Дағды 1:
Жұмыстарды қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру.

Машықтар:
1. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі талаптарын практикада қолдану.
2. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету.
3. Меншік иесінің және үшінші тұлғалардың қызметкерлерінің жұмыстарын жүргізу туралы хабардар ету.
4. Қазақстан Республикасының НҚА талаптарына сәйкес жұмыстарды жүргізудің шығыс материалдары мен өнімдерін кәдеге жарату.

Білімдер:
1. Сертификаттау деңгейінде қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасының НҚА талаптары.
2. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету.
3. Объектіде белгіленген еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғауды, өндірістік санитарияны және өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету талаптары.
4. Сертификаттау деңгейінде радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары (қажет болған жағдайда).

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Қажет емес

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Тез шешім қабылдай білу
Командада жұмыс істей білу
Аналитикалық ойлау
Ауызекі сөйлеу дағдылары
Логикалық ойлау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1. КО ТР 010/2011 "Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі туралы" 2011 жылғы 18 қазандағы № 823. 2. КО ТР 032/2013 "Артық қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың қауіпсіздігі туралы" 2013 жылғы 2 шілдедегі № 41. 3. ISO 9712: 2021 "Бұзбайтын бақылау. Бұзбайтын бақылау бойынша персоналдың біліктілігі мен сертификаты". 4. ISO 18490, Non-destructive testing - Evaluation of vision acuity of NDT personnel (Бұзбайтын бақылау. Бұзбайтын бақылау мамандарының көру өткірлігін бағалау) 5. ГОСТ 2.601-2013 "Пайдалану құжаттамасы". 6. ҚР СТ ISO 9712-2023 "Бұзбайтын бақылау. Бұзбайтын бақылау бойынша персоналдың біліктілігі мен сертификаты". 7. ГОСТ 14249-89 "Ыдыстар мен аппараттар. Беріктікті есептеу нормалары". 8. ҚР СТ 1357-2005 "Қысыммен жұмыс істейтін ыдыстар. Конструкциясына қойылатын негізгі талаптар". 9. ҚР СТ 1358-2005 "Қысыммен жұмыс істейтін ыдыстар. Болатты дәнекерлеуге қойылатын талаптар". 10. ГОСТ 34233.1-2017 "Ыдыстар мен аппараттар. Беріктікті есептеу нормалары мен әдістері. Жалпы талаптар". 11. ГОСТ 34233.2-2017 "Ыдыстар мен аппараттар. Беріктікті есептеу нормалары мен әдістері. Цилиндрлік және конустық қабықтарды, дөңес және жалпақ түбі мен қақпақтарын есептеу". 12. ГОСТ 34233.4-2017 "Ыдыстар мен аппараттар. Беріктікті есептеу нормалары мен әдістері. Фланецті қосылыстардың беріктігі мен герметикалығын есептеу". 13. ГОСТ 34233.5-2017 "Ыдыстар мен аппараттар. Беріктікті есептеу нормалары мен әдістері. Тірек жүктемелерінің әсерінен қаптамалар мен түбін есептеу". 14. ГОСТ 34233.6-2017 "Ыдыстар мен аппараттар. Беріктікті есептеу нормалары мен әдістері. Төмен циклдік жүктемелер кезіндегі беріктікті есептеу". 15. ГОСТ 34233.7-2017 "Ыдыстар мен аппараттар. Беріктікті есептеу нормалары мен әдістері. Жылу алмасу аппараттары". 16. ГОСТ 34233.8-2017 "Ыдыстар мен аппараттар. Беріктікті есептеу нормалары мен әдістері. Жейделері бар ыдыстар мен аппараттар". 17. ГОСТ 34233.11-2017 "Ыдыстар мен аппараттар. Беріктікті есептеу нормалары мен әдістері. Дәнекерленген қосылыстардың жиектерінің жылжуын, қаптамалардың бұрыштылығы мен дөңгелектілігін ескере отырып, қаптамалар мен түбінің беріктігін есептеу әдісі". 18. МЕМСТ 34347-2017 "Дәнекерленген болат ыдыстар мен аппараттар. Жалпы техникалық шарттар". 19. ГОСТ 2.601-2013 "Конструкторлық құжаттаманың бірыңғай жүйесі. Пайдалану құжаттары". 20. ГОСТ 20911-89 "Техникалық диагностика. Терминдер мен анықтамалар".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

6

Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты куәландыру жөніндегі маман

10. Кәсіптің карточкасы "Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты тексеру жөніндегі маман":

Топтың коды:

3112-9

Қызмет атауының коды:

-

Кәсіптің атауы:

Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты тексеру жөніндегі маман

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

5

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
Баптау және сынақтар жөніндегі техник

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
орта білімнен кейінгі (қолданбалы бакалавриат)

Мамандық:
Электромеханикалық жабдықтарға техникалық қызмет көрсету, жөндеу және пайдалану (түрлері және салалары бойынша)

Біліктілік:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Электромеханикалық жабдықтарға техникалық қызмет көрсету, жөндеу және пайдалану (түрлері және салалары бойынша)

Біліктілік:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Қолданбалы бакалавриат үшін: жұмыс тәжірибесінсіз; Техникалық және кәсіптік білім беру үшін: қызметі қауіпті техникалық құрылғыларды пайдаланумен (тікелей) байланысты кәсіпорындарда кемінде 3 жыл жұмыс тәжірибесі: қысыммен жұмыс істейтін жабдықтар.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

"Азаматтық қорғау туралы" ҚРЗ 79-бабына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік мәселелері бойынша мамандарды даярлаудан, қайта даярлаудан өту және өнеркәсіптік қауіпсіздік туралы куәлік алу.

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Қысыммен жұмыс істейтін жабдыққа Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы нормативтік-құқықтық актілерінің, ұлттық стандарттардың және (немесе) халықаралық стандарттардың сақталуы мен талаптарына сәйкестігі тұрғысынан тексеру жүргізу бойынша кәсіби қызметтер көрсету.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Пайдалану және техникалық құжаттаманы және қысыммен жұмыс істейтін жабдықты қабылдау-беру актісін ресімдеу.
2. Зерттеу бағдарламасына сәйкес көлем мен сапада тексеру жүргізуді және жабдықтың белгілі бір аймақтарын дайындауды бақылау.
3. Технологиялық картаға/зерттеу бағдарламасына сәйкес қауіпті техникалық құрылғылардың конструктивтік элементтерін тексеру.
4. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты механикалық сынау.
5. Жүргізілген зерттеу қорытындылары бойынша статистикалық деректерді ресімдеу.

Қосымша еңбек функциялары:

1. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтау.

Еңбек функциясы 1:
Пайдалану және техникалық құжаттаманы және қысыммен жұмыс істейтін жабдықты қабылдау-беру актісін ресімдеу.



Дағды 1:
Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы талаптарды қамтамасыз ету бойынша жауапты тұлғалармен өзара іс-қимыл.

Машықтар:
1. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың техникалық және пайдалану құжаттамасын оқып, түсіну.
2. Құжаттарды қабылдау-тапсыру актілерін ресімдеу.
3. Өндірістік бақылау қызметімен өзара әрекеттесу.
4. Қысыммен жабдыққа техникалық (технологиялық және пайдалану) құжаттаманы сақтауды ұйымдастыру және жүргізу, қысыммен жабдықты есепке алуды ұйымдастыру және оның куәландырылуын есепке алу жөніндегі өкімдік құжаттарды қолдану.

Білімдер:
1. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезіндегі негізгі конструктивті және технологиялық шешімдер.
2. Қауіпсіздік құрылғыларының түрлері, мақсаты, құрылғысы, пайдалану ережелері, техникалық, негізгі дизайн ерекшеліктері мен сипаттамалары.
3. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету ережелері.
4. Бу және ыстық су құбырларын одан әрі пайдалану, техникалық куәландыру мүмкіндігін айқындау мақсатында қызмет ету мерзімі өткен қысыммен жұмыс істейтін ыдыстарға тексеру жүргізу бойынша өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы құқықтық актілер.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Дағды 2:
Объектіні сараптамаға дайындау.

Машықтар:
1. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың техникалық және пайдалану құжаттамасын оқып, түсіну.
2. Технологиялық регламентті әзірлеу.
3. Зерттеу көлемі мен әдістерін анықтау.

Білімдер:
1. Оларды одан әрі пайдалану мүмкіндігін айқындау мақсатында қызмет ету мерзімі өткен қысыммен жұмыс істейтін ыдыстарға тексеру жүргізу жөніндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы құқықтық актілер.
2. Объектіні зерттеу бойынша қолданыстағы ұлттық, халықаралық стандарттар және жүргізу әдістемесі.
3. Объектіні зерттеу процесін қолданудың халықаралық тәжірибесі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Қажет етілмейді

Еңбек функциясы 2:
Зерттеу бағдарламасына сәйкес көлем мен сапада тексеру жүргізуді және жабдықтың белгілі бір аймақтарын дайындауды бақылау.



Дағды 1:
Тексеру жүргізу үшін учаскені тазалау.

Машықтар:
1. ББ СЗ жұмыс істеу үшін объектіні дайындау.
2. Технологиялық карталарды/зерттеу бағдарламаларын және ұлттық және (немесе) мемлекетаралық стандарттарды СЗ қолданылатын әдістеріне пайдалану.
3. Ыдыстың конструкциясымен, дайындалу ерекшеліктерімен, сипатымен және нақты жұмыс жағдайларымен егжей-тегжейлі танысу, сондай-ақ оны пайдалану мерзімі ішінде оның техникалық жағдайын алдын-ала бағалау мақсатында пайдалану және техникалық құжаттаманы талдау.
4. Бақылау үшін қажетті өлшеу құралдарын қолдану.
5. Құжаттарды қабылдау-тапсыру актілерін ресімдеу.

Білімдер:
1. ББ тексерудің физикалық әдістері.
2. Бақылау объектісінің бетін дайындауға қойылатын талаптар.
3. Қысыммен жұмыс істейтін жабдыққа тексеру жүргізу жөніндегі нұсқаулық.
4. Электр қондырғыларын орнату ережелері.
5. Тұтынушылардың электр қондырғыларын пайдалану кезіндегі қауіпсіздік техникасы қағидалары (II рұқсат беру тобының көлемінде).
6. Биіктікте жұмыс істеу кезінде еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғауды қамтамасыз ету жөніндегі ереже.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Дағды 2:
Сынақ жұмыстарын жүргізу шарттарын иесімен келісу.

Машықтар:
1. Объектінің иесімен сынақ жұмыстарын жүргізу шарттарын келісу.
2. Сынақ жүргізу үшін қажетті құралдар мен жабдықтарды қолдану.
3. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың техникалық және пайдалану құжаттамасын оқып, түсіну.
4. Құжаттарды қабылдау-тапсыру актілерін ресімдеу.

Білімдер:
1. Біліктіліктің I деңгейіндегі ББ әдістері.
2. Объектіде, оның ішінде биіктікте жұмыс істеу кезінде еңбек қауіпсіздігін және еңбекті қорғауды қамтамасыз ету жүйесінің шарттары.
3. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамалық және нормативтік құқықтық актілер.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Еңбек функциясы 3:
Технологиялық картаға/зерттеу бағдарламасына сәйкес қауіпті техникалық құрылғылардың конструктивтік элементтерін тексеру.



Дағды 1:
СЗ ББ жұмысын ұйымдастыру.

Машықтар:
1. Тексеру жүргізу үшін ББ жабдығын таңдау.
2. Технологиялық картаға/тексеру бағдарламасына және (немесе) ұлттық және (немесе) мемлекетаралық стандарттарға сәйкес оларда болуы мүмкін сыртқы ақауларды анықтау мақсатында дәнекерленген қосылыстардың параметрлерін сыртқы тексеруді, өлшеуді жүргізу.
3. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың болат конструкцияларын дәнекерлеу үшін қолданылатын дәнекерлеу материалдарын таңдау.
4. НTҚ жұмысында қолдану.

Білімдер:
1. Біліктіліктің I деңгейіндегі ББ әдістері.
2. Зерттелетін объектілердің техникалық ерекшеліктері.
3. Шығын материалдарының ерекшеліктері.
4. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтар мен нұсқаулықтарды пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету ережелері.
5. Биіктікте жұмыс істеу кезінде еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғауды қамтамасыз ету қағидалары.
6. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың техникалық жай-күйіне тексеру жүргізу тәртібін ұйымдастыруға қойылатын талаптар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Дағды 2:
СЗ қызметін бақылау.

Машықтар:
1. Зерттеу процесін әзірлеу.
2. Персоналдың іс-қимылын ретке келтіру есебінен өндірістік процестің қауіпсіздігін және еңбекті қорғауды қамтамасыз ету.
3. Сәйкестікті растау жөніндегі аттестатталған органдардың және сынақ зертханаларының (орталықтарының) қызметіне бақылау жүргізу жөніндегі ұлттық және (немесе) мемлекетаралық стандарттарды қолдану.

Білімдер:
1. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету ережелері.
2. Технологиялық карталар/зерттеу бағдарламалары.
3. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың техникалық жай-күйіне тексеру жүргізу тәртібін ұйымдастыруға қойылатын талаптар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Еңбек функциясы 4:
Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты механикалық сынау.



Дағды 1:
Механикалық сынақтар үшін үлгілерді дайындау.

Машықтар:
1. Механикалық сынақтар жүргізу үшін үлгілерді таңдау.
2. Механикалық сынау орнын дайындау.
3. ББ үшін технологиялық карталарды/зерттеу бағдарламаларын және (немесе) ұлттық және (немесе) мемлекетаралық стандарттарды қолдану.

Білімдер:
1. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары және өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы нұсқаулықтар.
2. Механикалық сынақтар жүргізу жөніндегі ұлттық және (немесе) мемлекетаралық стандарттардың талаптары.
3. Техникалық реттеу саласындағы заңнама.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Дағды 2:
Механикалық сынақтар жүргізу.

Машықтар:
1. Үлгілерді сынау кезінде дәнекерлеу қосылысының механикалық қасиеттерін бағалау.
2. Қорытынды бере отырып, механикалық сынақтар жүргізу.
3. ББ үшін технологиялық карталарды/зерттеу бағдарламаларын және (немесе) ұлттық және (немесе) мемлекетаралық стандарттарды қолдану.

Білімдер:
1. Материалтану негіздері.
2. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары және өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы нұсқаулықтар.
3. Механикалық сынақтар жүргізу жөніндегі ұлттық және (немесе) мемлекетаралық стандарттардың талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Еңбек функциясы 5:
Жүргізілген зерттеу қорытындылары бойынша статистикалық деректерді ресімдеу.



Дағды 1:
Сынақ хаттамаларын ресімдеу.

Машықтар:
1. СЗ ББ сынақ хаттамаларын ресімдеу.
2. Механикалық сынау хаттамаларын ресімдеу.
3. ББ үшін технологиялық карталарды/зерттеу бағдарламаларын және (немесе) ұлттық және (немесе) мемлекетаралық стандарттарды қолдану.

Білімдер:
1. СЗ сынау нәтижелерін ресімдеуге қойылатын талаптар.
2. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары және өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы нұсқаулықтар.
3. Механикалық сынақтар жүргізу жөніндегі ұлттық және (немесе) мемлекетаралық стандарттардың талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Дағды 2:
Тексеру нәтижелерін тіркеу.

Машықтар:
1. Жүргізіліп жатқан СЗ зерттеу нәтижелері бойынша мәліметтер базасымен жұмыс істеу.
2. Бағдарламалық жасақтаманы қолдана отырып есептеулер жүргізу.
3. Тексеру бойынша басшылық құжаттарды қолдану.
4. Жүргізілген зерттеу нәтижелері бойынша статистикалық деректерді ресімдеу.

Білімдер:
1. "Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы" Қазақстан Республикасының Заңы.
2. Лир, Mathcad, Autodesk, AutoCad және басқа CAD бағдарламаларын есептеуге арналған бағдарламалар.
3. Механикалық сынақтар жүргізу жөніндегі ұлттық және (немесе) мемлекетаралық стандарттардың талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Қосымша еңбек функциясы 1:
Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтау.



Дағды 1:
Жұмыстарды қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру.

Машықтар:
1. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі талаптарын практикада қолдану.
2. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету.
3. Меншік иесінің және үшінші тұлғалардың қызметкерлерінің жұмыстарын жүргізу туралы хабардар ету.
4. Қазақстан Республикасының НҚА талаптарына сәйкес жұмыстарды жүргізудің шығыс материалдары мен өнімдерін кәдеге жарату.

Білімдер:
1. Сертификаттау деңгейінде қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасының НҚА талаптары.
2. Алғашқы медициналық көмек көрсету негіздері.
3. Объектіде белгіленген еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғауды (қажет болған жағдайда биіктікте жұмыс істеген кезде), өндірістік санитарияны және өрт қауіпсіздігі бойынша қамтамасыз ету талаптары.
4. Сертификаттау деңгейінде радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Командада жұмыс істей білу
Зейінді шоғырландыру және бақылау
Ақпаратты іздеу және талдау
Оқу және өзін-өзі оқыту қабілеті
Құрылымдық мәселелерді шешу

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1. КО ТР 010/2011 "Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі туралы" 2011 жылғы 18 қазандағы № 823. 2. КО ТР 032/2013 "Артық қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың қауіпсіздігі туралы" 2013 жылғы 2 шілдедегі № 41. 3. ISO 9712: 2021 "Бұзбайтын бақылау. Бұзбайтын бақылау бойынша персоналдың біліктілігі мен сертификаты". 4. ISO 18490, Non-destructive testing - Evaluation of vision acuity of NDT personnel (Бұзбайтын бақылау. Бұзбайтын бақылау мамандарының көру өткірлігін бағалау) 5. ГОСТ 2.601-2013 "Пайдалану құжаттамасы". 6. ҚР СТ ISO 9712-2023 "Бұзбайтын бақылау. Бұзбайтын бақылау бойынша персоналдың біліктілігі мен сертификаты". 7. ГОСТ 14249-89 "Ыдыстар мен аппараттар. Беріктікті есептеу нормалары". 8. ҚР СТ 1357-2005 "Қысыммен жұмыс істейтін ыдыстар. Конструкциясына қойылатын негізгі талаптар". 9. ҚР СТ 1358-2005 "Қысыммен жұмыс істейтін ыдыстар. Болатты дәнекерлеуге қойылатын талаптар". 10. ГОСТ 34233.1-2017 "Ыдыстар мен аппараттар. Беріктікті есептеу нормалары мен әдістері. Жалпы талаптар". 11. ГОСТ 34233.2-2017 "Ыдыстар мен аппараттар. Беріктікті есептеу нормалары мен әдістері. Цилиндрлік және конустық қабықтарды, дөңес және жалпақ түбі мен қақпақтарын есептеу". 12. ГОСТ 34233.4-2017 "Ыдыстар мен аппараттар. Беріктікті есептеу нормалары мен әдістері. Фланецті қосылыстардың беріктігі мен герметикалығын есептеу". 13. ГОСТ 34233.5-2017 "Ыдыстар мен аппараттар. Беріктікті есептеу нормалары мен әдістері. Тірек жүктемелерінің әсерінен қаптамалар мен түбін есептеу". 14. ГОСТ 34233.6-2017 "Ыдыстар мен аппараттар. Беріктікті есептеу нормалары мен әдістері. Төмен циклдік жүктемелер кезіндегі беріктікті есептеу". 15. ГОСТ 34233.7-2017 "Ыдыстар мен аппараттар. Беріктікті есептеу нормалары мен әдістері. Жылу алмасу аппараттары". 16. ГОСТ 34233.8-2017 "Ыдыстар мен аппараттар. Беріктікті есептеу нормалары мен әдістері. Жейделері бар ыдыстар мен аппараттар". 17. ГОСТ 34233.11-2017 "Ыдыстар мен аппараттар. Беріктікті есептеу нормалары мен әдістері. Дәнекерленген қосылыстардың жиектерінің жылжуын, қаптамалардың бұрыштылығы мен дөңгелектілігін ескере отырып, қаптамалар мен түбінің беріктігін есептеу әдісі". 18. МЕМСТ 34347-2017 "Дәнекерленген болат ыдыстар мен аппараттар. Жалпы техникалық шарттар". 19. ГОСТ 2.601-2013 "Конструкторлық құжаттаманың бірыңғай жүйесі. Пайдалану құжаттары". 20. ГОСТ 20911-89 "Техникалық диагностика. Терминдер мен анықтамалар".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

6

Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты куәландыру жөніндегі маман

11. Кәсіптің карточкасы "Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты куәландыру жөніндегі маман":

Топтың коды:

2141-9

Қызмет атауының коды:

-

Кәсіптің атауы:

Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты куәландыру жөніндегі маман

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
Ретке келтіру және сынақтар жөніндегі инженер

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура)

Мамандық:
Инженерия және инженерлік іс

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

қызметі қауіпті техникалық құрылғыларды пайдаланумен (тікелей) байланысты кәсіпорындарда кемінде 3 жыл жұмыс тәжірибесі: қысыммен жұмыс істейтін жабдықтар.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

"Азаматтық қорғау туралы" ҚРЗ 79-бабына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік мәселелері бойынша мамандарды даярлаудан, қайта даярлаудан өту және өнеркәсіптік қауіпсіздік туралы куәлік алу.

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Қазақстан Республикасы заңнамасының және өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы нормативтік-құқықтық актілердің, халықаралық және (немесе) ұлттық стандарттардың талаптарын сақтау тұрғысынан қысыммен жұмыс істейтін жабдыққа техникалық куәландыру жүргізу бойынша кәсіби қызметтер көрсету.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Қысыммен жұмыс істейтін жабдыққа техникалық және пайдалану құжаттарына талдау жүргізу.
2. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты тексеру және куәландыру бағдарламасын әзірлеу.
3. СЗ ББ тексеру жүргізуге басшылық жасау.
4. Қысыммен жұмыс істейтін жабдыққа сараптамалық техникалық диагностика жүргізуге басшылық жасау.
5. Зерттеу нәтижелері бойынша статистикалық деректерді өңдеу.
6. Ыдыстарды, цистерналарды, баллондарды, бөшкелерді, қазандықтарды және бу және ыстық су құбырларын техникалық куәландыру.

Қосымша еңбек функциялары:

1. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтау.

Еңбек функциясы 1:
Қысыммен жұмыс істейтін жабдыққа техникалық және пайдалану құжаттарына талдау жүргізу.



Дағды 1:
Техникалық жай-күйді тексеру актілерінің нәтижелерін жабдыққа арналған технологиялық регламентпен салыстыру.

Машықтар:
1. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың техникалық және пайдалану құжаттамасына баға беру.
2. Зерттеу нәтижелері бойынша одан әрі ресурсты бағалау.
3. Жабдықтың техникалық жағдайын ескере отырып, жабдықты одан әрі пайдаланудың орындылығы туралы бағдарлама жасау.
4. ББ үшін технологиялық карталарды/зерттеу бағдарламаларын және (немесе) ұлттық және (немесе) мемлекетаралық стандарттарды қолдану.

Білімдер:
1. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдаланудың технологиялық процесі (өндірушінің пайдалану жөніндегі нұсқаулығы).
2. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету ережелері.
3. "Артық қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың қауіпсіздігі туралы" техникалық регламент.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Дағды 2:
Техникалық куәландыруды жүргізу кезеңділігінің және оның нәтижелерінің мониторингі.

Машықтар:
1. Техникалық куәландырудың уақтылығы мен толықтығын анықтау.
2. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың паспорттарында жазылған нәтижелердің дұрыстығын талдау.
3. Тексеру нәтижелері бойынша жабдықтың жай-күйін анықтау.
4. Кәсіпорынның өндірістік бақылауымен өзара әрекеттесу.

Білімдер:
1. Қазақстан Республикасының НҚА өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы талаптары.
2. Жабдықтың техникалық жай-күйін тексеруді ұйымдастыруға және жүргізу тәртібіне қойылатын талаптар.
3. "Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы" Қазақстан Республикасының Заңы.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Еңбек функциясы 2:
Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты тексеру және куәландыру бағдарламасын әзірлеу.



Дағды 1:
Технологиялық регламентті талдау.

Машықтар:
1. Технологиялық регламент негізінде қысыммен жұмыс істейтін жабдықты тексеру мен куәландырудың технологиялық картасын/бағдарламасын әзірлеу.
2. Өлшеу құралдарының түрлері мен ерекшеліктерін анықтау.
3. Әрі қарай пайдалану кезіндегі тәуекелдерді талдау.

Білімдер:
1. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдаланудың технологиялық процесі (дайындаушының пайдалану жөніндегі нұсқаулығы).
2. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары және өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы нұсқаулықтар.
3. "Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы" Қазақстан Республикасының Заңы.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Дағды 2:
Тапсырманы қою қысыммен жұмыс істейтін жабдықты қосымша тексеру әдістерін таңдау.

Машықтар:
1. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың көлемін, әдістерін және сапасын анықтау.
2. Технологиялық регламент негізінде қысыммен жұмыс істейтін жабдықты тексеру мен куәландырудың технологиялық картасын/бағдарламасын әзірлеу.
3. ББ үшін ұлттық және (немесе) мемлекетаралық стандарттарды қолдану.

Білімдер:
1. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты және өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы технологиялық регламенттерді пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.
2. ББ II әдістері, біліктілік деңгейі.
3. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың техникалық жай-күйі мен куәландырылуын тексеруді ұйымдастыруға және жүргізу тәртібіне қойылатын талаптар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Еңбек функциясы 3:
СЗ ББ тексеру жүргізуге басшылық жасау.



Дағды 1:
ББ жабдықтары мен шығын материалдарын келісу.

Машықтар:
1. ББ жабдықтары мен шығын материалдарын таңдау.
2. Объектіге тексеру жүргізу үшін жабдықтар мен ББ шығыс материалдарының сипаттамаларының салыстырмалы кестесін қалыптастыру.
3. Өндірістік бақылаумен өзара әрекеттесу.

Білімдер:
1. "Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы" Қазақстан Республикасының Заңы.
2. ББ жабдықтары мен шығын материалдары нарығы.
3. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың техникалық жай-күйін тексеруді ұйымдастыруға және жүргізу тәртібіне қойылатын талаптар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Дағды 2:
СЗ ББ мүмкіндіктерін бағалау.

Машықтар:
1. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты тексеру кезінде қолданылатын ББ әдістерін қолдану.
2. СЗ ББ персоналын қайта даярлауды жүргізу.
3. Құжаттаманы, иондаушы сәулелену көздерін жүргізуді және сақтауды ұйымдастыру.
4. Сынақ зертханасының тәуекел-менеджментін бағалау.

Білімдер:
1. Зерттеу бағдарламасын/ технологиялық картаны әзірлеу бойынша талаптар.
2. Біліктіліктің II деңгейінде ББ әдістерін білу.
3. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың техникалық жай-күйін тексеруді ұйымдастыруға және жүргізу тәртібіне қойылатын талаптар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Дағды 3:
ББ СЗ қызметін бақылауды ұйымдастыру.

Машықтар:
1. Жұмыстарды орындау кестесін әзірлеу.
2. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау техникасын қамтамасыз ету талаптарын сақтау.
3. Құжаттар жасалғанға және берілгенге дейін сынақтар, зерттеулер немесе өлшеулер жүргізуге арналған өтінімдер зертханаларын алу кезеңдерін талдау.
4. Зертхана жоспарларының орындалуына бақылау жүргізу.
5. Персоналды даярлауды және қайта аттестаттауды ұйымдастыру.

Білімдер:
1. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасының НҚА талаптары.
2. Біліктіліктің II деңгейіне ББ әдістері.
3. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың техникалық жай-күйін тексеруді ұйымдастыруға және жүргізу тәртібіне қойылатын талаптар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Еңбек функциясы 4:
Қысыммен жұмыс істейтін жабдыққа сараптамалық техникалық диагностика жүргізуге басшылық жасау.



Дағды 1:
Техникалық диагностикалау әдістерін анықтау.

Машықтар:
1. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың жобалау, атқару және пайдалану құжаттамасын талдау.
2. Құжаттамамен танысу нәтижелері бойынша сынақтарды өткізудің негізгі параметрлерін анықтау.
3. Техникалық құжаттаманы және пайдалану құжаттамасын оқып, түсіну.

Білімдер:
1. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасының НҚА талаптары.
2. Техникалық диагностикалау саласындағы нормативтік құқықтық актілер.
3. ББ үшін ұлттық және (немесе) мемлекетаралық стандарттар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Дағды 2:
Куәландыру және сараптамалық техникалық диагностикалау рәсімдерінің сақталуын бақылау.

Машықтар:
1. Объектіні техникалық куәландыру жүргізуге дайындау.
2. Куәландыру және сараптамалық техникалық диагностикалау жүргізу кезінде объектіде жұмыстар жүргізу кезінде еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау техникасын қамтамасыз ету.
3. Техникалық куәландыру және диагностикалау жүйесін жүргізу үшін қолданылатын жабдықты орнатудың дұрыстығын анықтау.

Білімдер:
1. Зерттелетін объектінің технологиялық құрылымы мен физикалық параметрлері.
2. Техникалық куәландыру және техникалық диагностикалау жүргізу әдістері.
3. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасының НҚА талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Еңбек функциясы 5:
Зерттеу нәтижелері бойынша статистикалық деректерді өңдеу.



Дағды 1:
Қалдық ресурсты бағалауды есептеу.

Машықтар:
1. Бағдарламалық жасақтамамен жұмыс жасау.
2. Зерттелетін объектінің қалдық ресурсын бағалауды анықтау үшін алынған статистикалық деректерді қолдану.
3. НҚА жұмысында қолдау.

Білімдер:
1. Есептеу бағдарламалары, Mathcad, Autodesk, AutoCad және басқа CAD бағдарламалары.
2. Беріктікке есеп жүргізу жөніндегі ұлттық және (немесе) мемлекетаралық стандарттардың талаптары.
3. Техникалық реттеу саласындағы заңнама.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Дағды 2:
Куәландыру актісін ресімдеу.

Машықтар:
1. Тексеру актісінің есепті кестелерін толтыру.
2. Тексеру актілерін тапсырыс берушімен келісу.
3. Тексеру және техникалық куәландыру нәтижелерін негіздеу.
4. Өндірістік бақылаумен өзара әрекеттесу.
5. Құжаттарды қабылдау-тапсыру актілерін ресімдеу.

Білімдер:
1. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасының НҚА талаптары.
2. Іскерлік айналым әдет-ғұрыптары.
3. Техникалық құжаттаманы жүргізу.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Еңбек функциясы 6:
Ыдыстарды, цистерналарды, баллондарды, бөшкелерді, қазандықтарды және бу және ыстық су құбырларын техникалық куәландыру.



Дағды 1:
Ыдыстарды, цистерналарды, баллондарды, бөшкелерді, қазандықтарды және бу және ыстық су құбырларын техникалық куәландыру.

Машықтар:
1. Ыдыстарды, цистерналарды, баллондарды, бөшкелерді, қазандықтарды және бу және ыстық су құбырларын дайындаушылардың жөндеу-сынау пункттерінде, толтыру станцияларында және иесінің кәсіпорындарында техникалық куәландыруды жүргізу.
2. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік бақылау және қадағалау жөніндегі инспекторлармен өзара іс-қимыл жасау.
3. Техникалық куәландыруды жүргізу үшін қажетті жабдықты қолдану.

Білімдер:
1. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасының НҚА талаптары.
2. Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасының негіздері.
3. Техникалық реттеу саласындағы заңнама.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Дағды 2:
Объектіні техникалық куәландыруға дайындау.

Машықтар:
1. Объектіні техникалық куәландыруға дайындау.
2. Техникалық куәландыруды жүргізу үшін қажетті жабдықты қолдану.
3. Техникалық куәландыру процесінде технологиялық регламентті қолдану.

Білімдер:
1. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасының НҚА талаптары.
2. Жабдықтар жұмысының технологиялық регламенті.
3. Техникалық реттеу саласындағы заңнама.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Қажет етілмейді

Қосымша еңбек функциясы 1:
Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтау.



Дағды 1:
Жұмыстарды қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру.

Машықтар:
1. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі талаптарын практикада қолдану.
2. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету.
3. Меншік иесінің және үшінші тұлғалардың қызметкерлерінің жұмыстарын жүргізу туралы хабардар ету.
4. Қазақстан Республикасының НҚА талаптарына сәйкес жұмыстарды жүргізудің шығыс материалдары мен өнімдерін кәдеге жарату.

Білімдер:
1. Сертификаттау деңгейінде қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасының НҚА талаптары.
2. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету.
3. Объектілерде белгіленген еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғауды, өндірістік санитарияны қамтамасыз ету талаптары мен өрт қауіпсіздігі талаптары.
4. Сертификаттау деңгейінде радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары (қажет болған жағдайда).

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Тез шешім қабылдай білу
Командада жұмыс істей білу
Аналитикалық ойлау
Ауызекі сөйлеу дағдылары
Логикалық ойлау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1. КО ТР 010/2011 "Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі туралы" 2011 жылғы 18 қазандағы № 823. 2. КО ТР 032/2013 "Артық қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың қауіпсіздігі туралы" 2013 жылғы 2 шілдедегі № 41. 3. ISO 9712: 2021 "Бұзбайтын бақылау. Бұзбайтын бақылау бойынша персоналдың біліктілігі мен сертификаты". 4. ISO 18490, Non-destructive testing - Evaluation of vision acuity of NDT personnel (Бұзбайтын бақылау. Бұзбайтын бақылау мамандарының көру өткірлігін бағалау) 5. ГОСТ 2.601-2013 "Пайдалану құжаттамасы". 6. ҚР СТ ISO 9712-2023 "Бұзбайтын бақылау. Бұзбайтын бақылау бойынша персоналдың біліктілігі мен сертификаты". 7. ГОСТ 14249-89 "Ыдыстар мен аппараттар. Беріктікті есептеу нормалары". 8. ҚР СТ 1357-2005 "Қысыммен жұмыс істейтін ыдыстар. Конструкциясына қойылатын негізгі талаптар". 9. ҚР СТ 1358-2005 "Қысыммен жұмыс істейтін ыдыстар. Болатты дәнекерлеуге қойылатын талаптар". 10. ГОСТ 34233.1-2017 "Ыдыстар мен аппараттар. Беріктікті есептеу нормалары мен әдістері. Жалпы талаптар". 11. ГОСТ 34233.2-2017 "Ыдыстар мен аппараттар. Беріктікті есептеу нормалары мен әдістері. Цилиндрлік және конустық қабықтарды, дөңес және жалпақ түбі мен қақпақтарын есептеу". 12. ГОСТ 34233.4-2017 "Ыдыстар мен аппараттар. Беріктікті есептеу нормалары мен әдістері. Фланецті қосылыстардың беріктігі мен герметикалығын есептеу". 13. ГОСТ 34233.5-2017 "Ыдыстар мен аппараттар. Беріктікті есептеу нормалары мен әдістері. Тірек жүктемелерінің әсерінен қаптамалар мен түбін есептеу". 14. ГОСТ 34233.6-2017 "Ыдыстар мен аппараттар. Беріктікті есептеу нормалары мен әдістері. Төмен циклдік жүктемелер кезіндегі беріктікті есептеу". 15. ГОСТ 34233.7-2017 "Ыдыстар мен аппараттар. Беріктікті есептеу нормалары мен әдістері. Жылу алмасу аппараттары". 16. ГОСТ 34233.8-2017 "Ыдыстар мен аппараттар. Беріктікті есептеу нормалары мен әдістері. Жейделері бар ыдыстар мен аппараттар". 17. ГОСТ 34233.11-2017 "Ыдыстар мен аппараттар. Беріктікті есептеу нормалары мен әдістері. Дәнекерленген қосылыстардың жиектерінің жылжуын, қаптамалардың бұрыштылығы мен дөңгелектілігін ескере отырып, қаптамалар мен түбінің беріктігін есептеу әдісі". 18. МЕМСТ 34347-2017 "Дәнекерленген болат ыдыстар мен аппараттар. Жалпы техникалық шарттар". 19. ГОСТ 2.601-2013 "Конструкторлық құжаттаманың бірыңғай жүйесі. Пайдалану құжаттары". 20. ГОСТ 20911-89 "Техникалық диагностика. Терминдер мен анықтамалар".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

5

Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты тексеру жөніндегі маман

7

Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы сарапшы

4-ші тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

      12. Мемлекеттік органның атауы: Қазакстан Республикасының Төтенше жағдайлар министрлігі.

      Орындаушы: Даулетов С.Т., +7 (717) 257 77 16, dauletov.s@kpb.emer.kz.

      13. Әзірлеуге қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар):

      ҚР ТЖМ Өнеркәсіптіқ қауіпсіздік комитеті;

      "Тәуелсіз газ қауымдастығы" ЗТБ;

      "Казахстанский регистр" ЗТБ;

      "КАЗСТАНДАРТ" РМК;

      "BK Engineering Service" ЖШС;

      "Тәуелсіз сараптамалық ұйымдар қауымдастығы" ЗТБ.

      Жоба жетекшісі: Исқақов Нұржан Қалдыбекұлы, +7 (701) 734 51 51, iskakov.n@kpb.emer.kz.

      14. Кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес: 8, 06.09.2024 ж.

      15. Кәсіптік біліктілік жөніндегі ұлттық орган: 13.10.2025 ж.

      16. "Атамекен" Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы: -

      17. Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы: Нұсқа 2, 2025 ж.

      18. Болжамды қайта қарау күні: 01.11.2028 ж.

  Қазақстан Республикасы
Төтенше жағдайлар министрінің
2025 жылғы 20 қарашадағы
№ 493 бұйрығына
9-қосымша

Кәсіптік стандарт: "Дәнекерлеу және/немесе онымен байланысты процестерді (пісіру, балқыту, термиялық кесу) жүргізу кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету"

1-ші тарау. Жалпы ережелер

      1. Кәсіптік стандарттың қолдану аясы: "Дәнекерлеу және/немесе онымен байланысты процестерді (пісіру, балқыту, термиялық кесу) жүргізу кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету" кәсіптік стандарты "Кәсіптік біліктілік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабына сәйкес әзірленді және ол ұйымдардағы/кәсіпорындардағы қызметкерлердің дағдыларына, дағдыларына, біліміне қойылатын талаптарды анықтау, білім беру бағдарламаларын қалыптастыруға қойылатын талаптарды анықтау, біліктілік бағдарламаларын әзірлеу, кәсіпорындарда қызметкерлерді оқытуға қойылатын талаптарды қалыптастыру үшін қолданылады.

      2. Осы кәсіптік стандартта мынадай терминдер, анықтамалар мен қысқартулар қолданылады:

      1) балқыту – балқыту арқылы бұйымның бетіне металл немесе қорытпа қабатын жағу;

      2) білім – кәсіби тапсырма шеңберінде іс-әрекеттерді орындау үшін қажетті зерттелген және игерілген ақпарат;

      3) біліктілік (қызметкерлер) – қандай да бір қызмет түріне, еңбекке даярлық дәрежесі мен деңгейі;

      4) біліктілік (рәсімдер, жабдықтар) – болжамды пайдалану үшін жарамдылығын растау;

      5) бұзбайтын бақылау (ББ) – осы жабдықтың объектісін жұмыстан шығаруды не оны бөлшектеуді талап етпейтін қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың немесе оның жекелеген элементтерінің/тораптарының негізгі жұмыс қасиеттері мен параметрлерінің сенімділігін бақылау;

      6) дағды – кәсіби тапсырманы толығымен орындауға мүмкіндік беретін білім мен дағдыларды қолдану қабілеті;

      7) дәнекерлеу – жергілікті немесе жалпы қыздыру, пластикалық деформация немесе екеуінің бірлескен әрекеті кезінде дәнекерленген бөліктер арасында атомаралық байланыс орнату арқылы ажырамас қосылыстарды алу процесі;

      8) дәнекерлеудің технологиялық процестерінің картасы – нақты немесе бір типті дәнекерленген қосылыстарды олардың сипаттамаларын, қолданылатын дәнекерлеу жабдықтарын, құрастыру, дәнекерлеу параметрлерін және нормативтік құжаттаманың талаптарына сәйкес дәнекерлеуді орындауға мүмкіндік беретін бақылау талаптарын көрсете отырып дәнекерлеу туралы ақпаратты қысқаша нысанда қамтитын құжат;

      9) кәсіптік біліктілік – кәсіп бойынша еңбек функцияларын орындау үшін талап етілетін құзыреттерді меңгеруді сипаттайтын кәсіптік даярлық дәрежесі;

      10) кәсіптік стандарт – ресми және (немесе) бейресми және (немесе) ақпараттық білім беруді, біліктілік пен құзыреттілік деңгейін, кәсіптік қызметтің нақты саласындағы еңбек мазмұнын, сапасы мен жағдайларын ескере отырып, білімге, іскерлікке, дағдыларға, жұмыс тәжірибесіне қойылатын жалпы талаптарды белгілейтін жазбаша ресми құжат;

      11) құзыреттілік – еңбек функциясын құрайтын бір немесе бірнеше кәсіби тапсырмаларды орындауға мүмкіндік беретін дағдыларды қолдану мүмкіндігі;

      12) мамандық – жеке тұлға жүзеге асыратын және оны орындау үшін белгілі бір біліктілікті талап ететін кәсіп түрі;

      13) машық – кәсіби міндет шеңберінде жеке бірлік іс-әрекеттерді физикалық және (немесе) ақыл-оймен орындау қабілеті;

      14) пісіру – кәсіби міндет шеңберінде жеке бірлік іс-әрекеттерді физикалық және (немесе) ақыл-оймен орындау қабілеті;

      15) сертификаттау – өнімге, процестерге, жүйелерге немесе қызметкерлерге қатысты үшінші тараптың сәйкестігін растау;

      16) сынақ зертханасы (СЗ) – сынауды және басқа да түрлерді: деструктивті, деструктивті емес, аналитикалық бақылау әдістеріне негізделген өлшеу құралдарын пайдалана отырып жүргізу үшін белгіленген түрде танылған ұйым.

      3. Осы кәсіптік стандартта мынадай қысқартулар қолданылады

      1) ББ – Бұзбайтын бақылау;

      2) БА – Біліктілік анықтамалығы;

      3) ББХСК – Білім берудің халықаралық стандартты классификациясы;

      4) БТБА – Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы;

      5) СБШ – Салалық біліктілік шеңбері;

      6) СЗ – Сынақ зертханасы;

      7) ЭҚЖЖ – Экономикалық қызметтің жалпы жіктеуіші.

2-ші тарау. Кәсіптік стандарттың паспорты

      4. Кәсіптік стандарттың атауы: Дәнекерлеу және/немесе онымен байланысты процестерді (пісіру, балқыту, термиялық кесу) жүргізу кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету

      5. Кәсіптік стандарттың коды: M086

      6. ЭҚЖЖ секциясын, бөлімін, тобын, сыныбын және кіші сыныбын көрсету:

      M Кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      74 Өзге де кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      74.9 Басқа топтамаларға енгізілмеген кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      74.90 Басқа топтамаларға енгізілмеген кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      74.90.9 Басқа топтамаларға енгізілмеген өзге де кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      7. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: Кәсіптік стандарт дәнекерлеуді және/немесе онымен байланысты процестерді (пісіру, балқыту, термиялық кесу) жүргізу кезінде мамандардың кәсіби құзыреті саласында, өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы саласындағы қолданыстағы нормативтік-құқықтық актілердің талаптарына сәйкес болуы және сәйкес келуі тиіс білім мен дағдылар бөлігінде талаптарды белгілейді.

      8. Кәсіптер карточкаларының тізімі:

      1) Дәнекерлеу және/немесе онымен байланысты процестерді (пісіру, балқыту, термиялық кесу) жүргізу кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы сарапшы - 7 СБШ-нің деңгейі

      2) Дәнекерлеу және/немесе онымен байланысты процестерді (пісіру, балқыту, термиялық кесу) жүргізу кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі маман - 6 СБШ-нің деңгейі.

3-ші тарау. Кәсіптер карточкалары

9. Кәсіптің карточкасы "Дәнекерлеу және/немесе онымен байланысты процестерді (пісіру, балқыту, термиялық кесу) жүргізу кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы сарапшы":

Топтың коды:

2149-3

Қызмет атауының коды:

-

Кәсіптің атауы:

Дәнекерлеу және/немесе онымен байланысты процестерді (пісіру, балқыту, термиялық кесу) жүргізу кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы сарапшы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

7

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
Бас дәнекерлеуші

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары оқу орнынан кейінгі білім (магистратура, резидентура)

Мамандық:
Инженерия және инженерлік іс

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Қызметі дәнекерлеу жұмыстарымен (тікелей) байланысты кәсіпорындарда кемінде 5 жыл жұмыс тәжірибесі.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

1. "Азаматтық қорғау туралы" ҚРЗ 79-бабына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік мәселелері бойынша мамандарды даярлаудан, қайта даярлаудан және өнеркәсіптік қауіпсіздік туралы куәлік алудан өту. 2. Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің м.а. 2021 жылғы 23 қыркүйектегі № 468 бұйрығымен бекітілген "Дәнекерлеушілер мен дәнекерлеу өндірісінің мамандарын аттестаттау қағидаларына" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 24533 болып тіркелген) сәйкес біліктілігін арттыру және куәлік алу. 3. Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2015 жылғы 31 наурыздағы № 253 бұйрығымен бекітілген "Электр қондырғыларын пайдалану кезіндегі қауіпсіздік техникасы қағидаларына" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10907 болып тіркелген) сәйкес электр қондырғыларына қызмет көрсету құқығына оқыту және куәлік алу.

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында дәнекерлеуге дейін, уақытында және одан кейін инспекция жүргізу жөніндегі қызметті және соған байланысты процестерді басқару.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Инспекция жүргізу бойынша жұмыстарды дайындау және ұйымдастыру.
2. Инспекция жүргізу жөніндегі жоспарлардың орындалуын бақылау.
3. Инспекцияны жүргізу нәтижелерін бағалау.
4. Инспекция нәтижелері бойынша қорытындыны дайындау және келісу.

Қосымша еңбек функциялары:

1. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтау.

Еңбек функциясы 1:
Инспекция жүргізу бойынша жұмыстарды дайындау және ұйымдастыру.



Дағды 1:
Жұмыс үшін қажетті құжаттамамен қамтамасыз ету.

Машықтар:
1. Инспекция жүргізу бойынша жұмыстарды дайындауды жоспарлау және үйлестіру.
2. Инспекция жұмыстарын ұйымдастыру үшін қажетті құжаттарды дайындау.
3. Дәнекерлеу және/немесе соған байланысты процестерді жүргізу кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі мамандарға нормативтік құжаттардың жекелеген ережелерін түсіндіру.
4. Дәнекерлеу және/немесе соған байланысты процестерді жүргізу кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі мамандарға қажеттілікті анықтау.
5. Инспекция жүргізу бойынша жоспарлар әзірлеу.
6. Сапаны бақылау бағдарламаларын әзірлеу.

Білімдер:
1. Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасы
2. Инспекцияны жүргізудің негізгі тәсілдері.
3. Жұмысты жоспарлау негіздері.
4. Инспекция процесінде қолданылатын бақылау құралдары мен жабдықтардың жұмыс принциптері.
5. Еңбекті ұйымдастыру негіздері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Қажет етілмейді

Дағды 2:
Инспекция жүргізу бағдарламаларын әзірлеу.

Машықтар:
1. Объектінің ерекшелігін ескере отырып, өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы инспекция бағдарламасын қалыптастыру үшін дәнекерлеу процесінің технологиялық регламентін пайдалану.
2. Технологиялық процестің күрделілігін, дәнекерлеу материалдарының шығынын және дәнекерлеу өндірісінің технологиялық өзіндік құнын анықтау.
3. Арнайы білім мен сараптамалық ақпарат көздерін пайдалану арқылы еңбек міндеттерін орындауға стандартты емес тәсілдерді қоса алғанда, тәсілдерді әзірлеу.

Білімдер:
1. Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасы.
2. Дәнекерленген қосылыстарды сынау түрлері: механикалық сынақтар және бұзбайтын бақылау әдістері.
3. Ұлттық және халықаралық стандарттарға сәйкес дәнекерленген қосылыстардағы ақауларға жол беру критерийлері.
4. Стационарлық және уақытша дәнекерлеу учаскесіне қойылатын талаптар.
5. Инспекция бағдарламаларының мазмұны мен әзірленуіне қойылатын талаптар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Қажет етілмейді

Дағды 3:
Инспекция жұмыстарын жоспарлау.

Машықтар:
1. Инспекция жүргізу бойынша жұмыс кестесін жасау.
2. Инспекциялық бақылаудың негізгі бағыттарын анықтау.
3. Берілген қасиеттері бар дәнекерленген қосылыстардың өндірісін қамтамасыз ету үшін жабдықтар, құрылғылар мен құралдарды таңдау.
4. Дәнекерлеу сапасын бақылау бойынша құжаттаманы қалыптастыру.
5. Дәнекерленген қосылыстар мен құрылымдарды есептеу және жобалау.

Білімдер:
1. Жұмысты жоспарлау негіздері мен құралдары.
2. Инспекциялық бақылау нәтижелері бойынша техникалық құжаттаманы жүргізу.
3. Инспекция бағдарламаларының мазмұны мен әзірленуіне қойылатын талаптар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Қажет етілмейді

Дағды 4:
Мамандардың жұмысын үйлестіру.

Машықтар:
1. Жұмыстың кезеңдерін анықтау.
2. Жұмыстарды жүргізу кезінде уақтылы түзетулер енгізу.
3. Ұйым басшылығына (құрылымдық бөлімше) жалпы қызметті және орындалатын жұмыс мәселелері бойынша жақсарту жөніндегі ұсыныстарды қарауына енгізу.
4. Жұмыс кестесін, тапсырыстарды, өтінімдерді, нұсқаулықтарды құрастыру, түсіндірме жазбалар, карталар, схемалар, басқа да техникалық құжаттаманы, сондай-ақ белгіленген есептілікті бекітілген нысандарда және белгілі бір мерзімде қарастыру.
5. Технологиялық процестердің, жабдықтардың, кешендердің сапа менеджменті бойынша техникалық құжаттаманы дайындау.

Білімдер:
1. Инспекция жүргізуге тартылған әрбір маманның жұмыс көлемі мен функциялары.
2. Техникалық реттеу саласындағы нормативтік актілер.
3. Сынақ зертханасын жүргізу бойынша менеджмент негіздері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Қажет етілмейді

Еңбек функциясы 2:
Инспекция жүргізу жөніндегі жоспарлардың орындалуын бақылау.



Дағды 1:
Инспекция жүргізу жөніндегі жұмыстардың сақталуын бақылау.

Машықтар:
1. Инспекция жүргізу бойынша жұмысты бақылау және үйлестіру.
2. Жұмыстарды жүргізу кезінде уақтылы түзетулер енгізу.
3. Жөндеу дәнекерлеу және термиялық өңдеу бойынша технологиялық регламенттер жасау.
4. Жөндеу-дәнекерлеу жұмыстарын жүргізу кезінде операциялық бақылау жүргізу.

Білімдер:
1. Өндірісті технологиялық дайындауды жоспарлау және дәнекерлеу жұмыстарын орындау тәртібі мен әдістері.
2. Техникалық құжаттаманы әзірлеу және ресімдеу жөніндегі ережелер, нұсқаулықтар және өзге де басшылық материалдар.
3. Жобалық, нормативтік және технологиялық құжаттамаға сәйкес жүзеге асырылатын дәнекерлеу жұмыстарын орындау.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Қажет етілмейді

Дағды 2:
Мамандардың жұмысын үйлестіру.

Машықтар:
1. Қажетті техникалық құжаттаманы әзірлеуді және оны өндіруді қамтамасыз етуді, дәнекерлеудің технологиялық режимдерін, материалдарды тұтыну нормаларын, жабдықты техникалық пайдалану тәртібін және жұмысты қауіпсіз жүргізуді бақылауды жүзеге асыру.
2. Дәнекерлеу жұмыстарының сапасын қамтамасыз ету бойынша инспекциялық қызметті жүзеге асыру, қызметкерлерді аттестаттауды ұйымдастыру.
3. Дәнекерлеу жұмыстарын технологиялық дайындау және орындау бойынша ғылыми-техникалық жетістіктерді, озық отандық және шетелдік тәжірибені зерделеу және енгізу жөніндегі жұмысты ұйымдастыру.
4. Дәнекерлеу жұмыстарын орындауды технологиялық дайындауды жүзеге асыратын кәсіпорын бөлімшелері мен қызметкерлерінің қызметін үйлестіру.

Білімдер:
1. Өндірісті технологиялық дайындау бойынша нормативтік, әдістемелік және өзге де материалдар.
2. Дәнекерлеу ақауларының түрлері және оларды жою әдістері.
3. Бұзбайтын бақылау саласындағы басшылық құжаттар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Қажет етілмейді

Еңбек функциясы 3:
Инспекцияны жүргізу нәтижелерін бағалау.



Дағды 1:
Мамандардың инспекция жоспарларының орындалуын бақылау.

Машықтар:
1. Инспекция жүргізу туралы есептерді жасау кезінде мамандардың жіберген қателіктерін, дәлсіздіктерін анықтау.
2. Инспекция бойынша жұмыстарды орындау тиімділігін анықтау.
3. Инспекция жоспарларынан ауытқу себептерін талдау.
4. Уақытылы түзету әрекеттерін жасау.

Білімдер:
1. Инспекция жүргізу технологиясын және сапаны бағалау нормаларын регламенттейтін нормативтік құжаттаманың талаптары.
2. Өзгерістерді басқару негіздері.
3. Жұмыстың тиімділігін бағалау әдістері.
4. Инспекция процесінде қолданылатын бақылау құралдары мен жабдықтардың жұмыс принциптері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Қажет етілмейді

Дағды 2:
Инспекция нәтижелерін талдау.

Машықтар:
1. Дәнекерлеу жұмыстарының өнеркәсіптік қауіпсіздігі саласындағы инспекция нәтижелерін талдау.
2. Инспекция нәтижелерінің өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкестік дәрежесін анықтау.
3. Дәнекерлеу жұмыстарын аттестаттау үшін аттестаттау хаттамаларының жобалық деректерге сәйкестігін анықтау.
4. Ақаулар мен бұзушылықтардың алдын алу шаралары мен талдау нәтижелері бойынша ақаулардың себептерін анықтау.

Білімдер:
1. Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасы.
2. Инспекция жүргізу технологиясын және сапаны бағалау нормаларын регламенттейтін нормативтік құжаттаманың талаптары.
3. Техникалық реттеу саласындағы заңнамасы.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Қажет етілмейді

Дағды 3:
Есептік құжаттаманы тексеру.

Машықтар:
1. Есептің дұрыстығын бағалау.
2. Дәнекерленген қосылыстардың беріктігі, сенімділігі және беріктігі, жаңа негізгі және дәнекерлеу материалдарын қолдану, дәнекерленген қосылыстар мен объектілердің конструкцияларының бұзылу себептері мәселелері бойынша жобалау, конструкторлық және технологиялық құжаттамаға талдау жүргізу.
3. Есептік құжаттама жоғалған немесе бүлінген жағдайда бақылау нәтижелерін қалпына келтіру мүмкіндігін қамтамасыз ету үшін есептік құжаттаманы жүргізу.
4. Дәнекерлеу өндірісін технологиялық дайындау бойынша әдістемелік және нормативтік құжаттарды қолдану.

Білімдер:
1. Есеп мазмұнына қойылатын талаптар.
2. Есепті ресімдеуге қойылатын талаптар.
3. Сынақ зертханаларына қойылатын талаптар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Қажет етілмейді

Еңбек функциясы 4:
Инспекция нәтижелері бойынша қорытындыны дайындау және келісу.



Дағды 1:
Инспекция нәтижелерін талдау негізінде қорытынды мен ұсынымдар дайындау.

Машықтар:
1. Қорытынды мен ұсынымдарды әзірлеу кезінде инспекция нәтижелерін талдауды дұрыс қолдану.
2. Дәнекерлеу өндірісін технологиялық дайындау бойынша әдістемелік және нормативтік құжаттарды қолдану.
3. Инспекциялық бақылау нәтижелерін негіздеу.

Білімдер:
1. Материалтану негіздері.
2. Дәнекерленген құрылымдарды жобалау негіздері.
3. Дәнекерлеу процестерінің өнеркәсіптік қауіпсіздігі саласындағы қорытындылар мен ұсынымдардың мазмұнына қойылатын талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Қажет етілмейді

Дағды 2:
Инспекция нәтижелері бойынша қорытындыны келісу.

Машықтар:
1. Қадағалау органдарында инспекция нәтижелерін қорғау.
2. Дәнекерлеу жұмыстарын жүргізу үшін техникалық, ұйымдастырушылық мүмкіндіктер мен білікті кадрлардың болуын тексеру үшін тапсырыс берушімен мәліметтерді қолдануды негіздеу.
3. Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасын және инспекцияның мінез-құлық технологиясын және сапаны бағалау нормаларын регламенттейтін нормативтік құжаттаманың талаптарын қолдану.

Білімдер:
1. Қорытындыны келісу ережелері мен тәртібі.
2. Қорытынды дайындау рәсімдері.
3. Сәйкестікті бағалау схемаларындағы заңнама.
4. Еуразиялық экономикалық комиссияның техникалық регламенттері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Қажет етілмейді

Қосымша еңбек функциясы 1:
Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтау.



Дағды 1:
Жұмыстарды қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру.

Машықтар:
1. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау талаптарын практикада қолдану.
2. Жәбірленушіге әртүрлі жағдайларда алғашқы көмек көрсету.
3. Тапсырыс берушінің және үшінші тұлғалардың қызметкерлерінің жұмыстарын жүргізу туралы хабардар ету.
4. Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес жұмыстарды жүргізудің шығыс материалдары мен өнімдерін кәдеге жарату.

Білімдер:
1. Сертификаттау деңгейінде қауіпті өндірістік объектілерде қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.
2. Далада зардап шеккен адамға шұғыл көмек көрсету алгоритмі.
3. Объектіде белгіленген қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.
4. Сертификаттау деңгейінде радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Қажет етілмейді

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Стратегиялық ойлау
Аналитикалық ойлау
Ауызекі сөйлеу дағдылары
Зейінді шоғырландыру және бақылау
Ақпаратты іздеу және талдау
Құрылымдық мәселелерді шешу

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1. ҚР СТ ISO 9606-1-2013 "Дәнекерлеуді орындайтын персоналды сертификаттау. Балқыту арқылы дәнекерлеу. 1 бөлім. Болаттар". 2. ҚР СТ ISO 15607-2015 "Металл материалдарды дәнекерлеу рәсімдерінің техникалық талаптары мен аттестациясы. Жалпы ережелер". 3. ҚР СТ ИСО 15609-1-2019 "Металл материалдарды дәнекерлеу рәсімдерінің техникалық талаптары мен бағасы. Дәнекерлеу процедурасына қойылатын техникалық талаптар. 1 бөлім. Доғалық дәнекерлеу". 4. ҚР СТ ISO 15609-2-2014 "Металл материалдарды дәнекерлеу рәсімдерінің техникалық талаптары мен аттестациясы. Дәнекерлеу процедурасына қойылатын техникалық талаптар. 2 бөлім. Газбен дәнекерлеу". 5. ҚР СТ ISO 15609-5-2015 "Металл материалдарды дәнекерлеу рәсімдеріне қойылатын техникалық талаптар және бағалау. Дәнекерлеу процедурасына қойылатын техникалық талаптар. 5 бөлім. Байланыс дәнекерлеу". 6. ҚР СТ ISO 15610-2017 "Металл материалдарды дәнекерлеу рәсімдерінің техникалық талаптары мен аттестациясы. Сыналған дәнекерлеу материалдары негізінде аттестаттау". 7. ҚР СТ ISO 15611-2017 "Металл материалдарды дәнекерлеу рәсімдеріне қойылатын техникалық талаптар және бағалау. Алдыңғы дәнекерлеу тәжірибесіне негізделген бағалау". 8. ҚР СТ ISO 15612-2017 "Металл материалдарды дәнекерлеу рәсімдерінің техникалық талаптары мен аттестациясы. Стандартты дәнекерлеу процедурасын қабылдау арқылы сертификаттау". 9. ҚР СТ ISO 15613-2014 "Металл материалдарды дәнекерлеу рәсімдерінің техникалық талаптары мен аттестациясы. Дәнекерлеуді өндірістік сынауға негізделген аттестаттау". 10. ҚР СТ ISO 15614-2-2015 "Металл материалдарды дәнекерлеу рәсімдерінің техникалық талаптары мен аттестациясы. Дәнекерлеу процедурасын тексеру. 2 бөлім. Алюминий мен алюминий қорытпаларын доғалық дәнекерлеу". 11. ҚР СТ ISO 15614-14-2016 "Металл материалдарды дәнекерлеу рәсімдерінің техникалық талаптары мен аттестациясы. Дәнекерлеу процедурасын тексеру. 14 бөлім. Болат, никель және никель қорытпаларын лазерлік доғалы гибридті дәнекерлеу". 12. ҚР СТ ISO 15614-12-2015 "Металл материалдарды дәнекерлеу рәсімдеріне қойылатын техникалық талаптар және бағалау. Дәнекерлеу процедураларын сынау. 12 бөлім. Нүктелік, роликті (тігісті) және бедерлі дәнекерлеу". 13. ҚР СТ ISO 14732-2013 "Дәнекерлеуді орындайтын персоналды сертификаттау. Металл материалдарды механикаландырылған және автоматты дәнекерлеуге арналған дәнекерлеу операторлары мен баптаушылары". 14. МЕМСТ 2.104-2006 "Жобалық құжаттаманың бірыңғай жүйесі. Негізгі жазулар". 15. МЕМСТ 3.1405 - 86 ТҚБЖ "Термиялық өңдеудің технологиялық процестеріне құжаттарды толтыру мен ресімдеуге қойылатын нысандар мен талаптар". 16. МЕМСТ 2601-84 "Металдарды дәнекерлеу. Негізгі ұғымдардың терминдері мен анықтамалары". 17. ҚР СТ ISO 3834-3-2015 "Металл материалдарды балқыту арқылы дәнекерлеуді орындау сапасына қойылатын талаптар. 3 бөлім. Стандарт сапа талаптары". 18. МЕМСТ 3.1102-2011 КҚБЖ "Құжаттарды әзірлеу кезеңдері мен түрлері". 19. МЕМСТ 3.1121-84 КҚБЖ "Үлгілік және топтық технологиялық процестерге арналған құжаттар жиынтығының жиынтығына және ресімделуіне қойылатын жалпы талаптар". 20. МЕМСТ 3.1120-83 ТҚБЖ "Технологиялық құжаттамада еңбек қауіпсіздігі талаптарын көрсетудің және ресімдеудің жалпы ережелері".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

6

Дәнекерлеу және/немесе онымен байланысты процестерді (пісіру, балқыту, термиялық кесу) жүргізу кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі маман

10. Кәсіптің карточкасы "Дәнекерлеу және/немесе онымен байланысты процестерді (пісіру, балқыту, термиялық кесу) жүргізу кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі маман":

Топтың коды:

2149-3

Қызмет атауының коды:

-

Кәсіптің атауы:

Дәнекерлеу және/немесе онымен байланысты процестерді (пісіру, балқыту, термиялық кесу) жүргізу кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі маман

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
Дәнекерлеу инженері

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура)

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура)

Мамандық:
Инженерия және инженерлік іс

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Қызметі дәнекерлеу жұмыстарымен (тікелей) байланысты кәсіпорындарда кемінде 3 жыл жұмыс тәжірибесі.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

1. "Азаматтық қорғау туралы" ҚРЗ 79-бабына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік мәселелері бойынша мамандарды даярлаудан, қайта даярлаудан және өнеркәсіптік қауіпсіздік туралы куәлік алудан өту. 2. Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің м.а. 2021 жылғы 23 қыркүйектегі № 468 бұйрығымен бекітілген "Дәнекерлеушілер мен дәнекерлеу өндірісінің мамандарын аттестаттау қағидаларына" сәйкес біліктілігін арттыру және куәлік алу. 3. Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2015 жылғы 31 наурыздағы № 253 бұйрығымен бекітілген "Электр қондырғыларын пайдалану кезіндегі қауіпсіздік техникасы қағидаларына" сәйкес электр қондырғыларына қызмет көрсету құқығына оқыту және куәлік алу.

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы нормативтік-құқықтық актілерінің, ұлттық стандарттардың және (немесе) халықаралық стандарттардың талаптарына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында дәнекерлеуге дейін, уақтылы және одан кейінгі процестерге инспекция жүргізу.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Сызбаларды, техникалық шарттарды және дәнекерлеудің технологиялық процестерінің картасын зерттеу және талдау.
2. Дәнекерлеуді орындау рәсімдерін және дәнекерлеушінің немесе дәнекерлеу операторының біліктілігін тексеру.
3. Бекітілген дәнекерлеу технологиясының қолданылуын тексеру.
4. Өндірістік сынақ үлгілерін таңдау.
5. Сынақ нәтижелерін талдау.
6. Есептерді дайындау және есепке алу құжаттамасын жүргізу.

Қосымша еңбек функциялары:

1. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтау.

Еңбек функциясы 1:
Сызбаларды, техникалық шарттарды және дәнекерлеудің технологиялық процестерінің картасын зерттеу және талдау.



Дағды 1:
Сызбаларды оқу.

Машықтар:
1. Сызбаларды жіктеу.
2. Сызбаларды оқу процесінде спецификацияны қолдану.
3. Шекті өлшемдерді есептеуді орындау.
4. Компьютерлік бағдарламалар мен графикалық редакторларды қолдану.
5. Жұмыс сызбаларының стандарттар талаптарына сәйкестігіне технологиялық талдау жүргізу, оның ішінде технологиялылықты бақылау.

Білімдер:
1. Сызу және геометрия негіздері.
2. Конструкторлық құжаттаманың бірыңғай жүйесінің негіздері.
3. Сызбалар мен сызбаларды оқу ережелері.
4. Жұмыс сызбалары мен эскиздерін орындау тәсілдері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Дағды 2:
Техникалық шарттарды түсіну және дәнекерлеудің технологиялық процестерінің картасы.

Машықтар:
1. Сызбалардағы дәнекерленген және пісірілген қосылыстардың символдық белгісін түсіну.
2. Дәнекерленген қосылыстардың әртүрлі түрлерін жіктеу.
3. Дәнекерлеудің технологиялық процестерінің картасын қолдану.
4. Технологиялық процестің талаптарын бақылау және сақтауды қамтамасыз ету.
5. Осы еңбек функциясын орындау үшін қажетті дәнекерлеу бойынша технологиялық (конструкторлық, нормативтік) құжаттардың талаптарын талдау.

Білімдер:
1. Дәнекерленген қосылыстардың түрлері.
2. Жиектерді кесу формаларының жіктелуі (материалдың түрі, қалыңдығы, дәнекерлеу процесі, қол жетімділігі бойынша).
3. Төзімділікке қойылатын талаптар.
4. Сызбалардағы дәнекерлеу таңбалары, жиектерді кесу формасы.
5. Дәнекерленген және пісірілген қосылыстардың символдық белгісі.
6. Дәнекерлеудің технологиялық процестерінің картасы.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Еңбек функциясы 2:
Дәнекерлеуді орындау рәсімдерін және дәнекерлеушінің немесе дәнекерлеу операторының біліктілігін тексеру.



Дағды 1:
Дәнекерлеу бойынша технологиялық нұсқаулықтардың біліктілік рәсімдеріне тексеру жүргізу.

Машықтар:
1. Ұлттық және халықаралық стандарттарға сәйкес бұйымдарды дәнекерлеу бойынша технологиялық нұсқаулықтарды жасау және өзектендіру.
2. Негізгі дәнекерлеу параметрлерін реттеу.
3. Дәнекерленген қосылысты визуалды бақылауды жүзеге асыру.

Білімдер:
1. Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасы.
2. Дәнекерлеу бойынша технологиялық нұсқаулықтардың біліктілік стандарттары.
3. Дәнекерлеу нұсқауларының негізгі мақсаты, дәнекерленген бұйымдардың сапасын қамтамасыз ету тұрғысынан олардың пайдасы.
4. Дәнекерлеу бойынша нақты Технологиялық нұсқаулықты және оны қолдану аясын білудің негізгі параметрлері.
5. Дәнекерлеудің негізгі параметрлерін өлшеу әдістері.
6. Дәнекерленген қосылыстарды сынау түрлері: механикалық сынақтар және бұзбайтын бақылау әдістері.
7. Ұлттық және халықаралық стандарттарға сәйкес дәнекерленген қосылыстардағы ақауларға жол беру критерийлері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Дағды 2:
Дәнекерлеушінің немесе дәнекерлеу операторының біліктілік рәсімдеріне тексеру жүргізу.

Машықтар:
1. Дәнекерлеушінің немесе дәнекерлеу операторының нақты біліктілігі және оның біліктілік саласы үшін негізгі параметрлерді анықтау.
2. Дәнекерлеушінің немесе дәнекерлеу операторының біліктілік сынақтарының сертификаттарын тексеру.
3. Дәнекерлеушілерді немесе дәнекерлеу операторын даярлау және қайта даярлау процесін ұйымдастыру.

Білімдер:
1. Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасы.
2. Дәнекерлеушінің немесе дәнекерлеу операторының біліктілігі бойынша халықаралық тәжірибелер.
3. Дәнекерлеушінің немесе дәнекерлеу операторының біліктілігі үшін қолданылатын негізгі дәнекерлеу параметрлерінің шартты белгілері.
4. Дәнекерлеушінің немесе дәнекерлеу операторының біліктілік саласын анықтау ережелері.
5. Дәнекерлеушінің немесе дәнекерлеу жөніндегі оператордың біліктілік сынақтары сертификаттарын ресімдеу ережесі.
6. Дәнекерлеушілер мен дәнекерлеу өндірісінің мамандарын аттестаттау ережелері.
7. Электр қондырғыларын пайдалану кезіндегі қауіпсіздік ережелері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Еңбек функциясы 3:
Бекітілген дәнекерлеу технологиясының қолданылуын тексеру.



Дағды 1:
Дәнекерлеуге дайындықты тексеру.

Машықтар:
1. Дәнекерлеу жабдығында дәнекерлеу параметрлерін орнату.
2. Өлшеу құралын қолдану.
3. Дәнекерлеу материалдарын өңдеу.

Білімдер:
1. Дәнекерленген құрылымдарға қатысты қадағалау ұғымы.
2. Тексеруді қажет ететін жабдықтар мен құралдардың түрлері.
3. Дәнекерлеу материалдарының түрлері.
4. Дәнекерлеу жабдықтары мен дәнекерлеу материалдарын сақтау ережелері.
5. Дәнекерлеу жабдығында дәнекерлеу параметрлерін орнату ережелері.
6. Дәнекерлеу материалдарын дәнекерлеуге дайындау ережелері.
7. Дәнекерлеу материалдарының сертификаттарындағы мәліметтер нысандары мен түрі.
8. Құрастыру және құрастыру параметрлерін бақылау ережелері.
9. Деформациялар мен кернеулерді азайту шаралары.
10. Қысқыш құрылғыларды, кондукторлар мен манипуляторларды қолдану ережелері.
11. Желдету жабдықтары, кабельдер, термиялық өңдеу және температураны реттеу жабдықтары.
12. Дәнекерлеудің технологиялық процестерінің картасы.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Дағды 2:
Дәнекерлеудің орындалуын тексеру.

Машықтар:
1. Дәнекерлеу және термиялық өңдеу параметрлерін өлшеу.
2. Өлшеу құралын қолдану.
3. Жеке қорғаныс құралдарын қолдану.
4. Дәнекерлеудің технологиялық процестерінің картасын қолдану.

Білімдер:
1. Дәнекерлеу жабдығымен орындалатын функциялар, оның қолдану салалары мен шектеулері.
2. Дәнекерлеуді және онымен байланысты операцияларды реттеуде қолданылатын өлшеу әдістері.
3. Дәнекерлеу режимінің параметрлерін өлшеуге арналған жұмыс процедуралары.
4. Термиялық өңдеу операцияларын өлшеуге және басқаруға арналған жұмыс процедуралары.
5. Дәнекерлеудің технологиялық процестерінің картасы.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Еңбек функциясы 4:
Өндірістік сынақ үлгілерін таңдау.



Дағды 1:
Үлгілерді іріктеу.

Машықтар:
1. Сынау үшін үлгілер алынатын дәнекерленген қосылыс аймақтарын таңдау.
2. Үлгі іріктеу аймақтарын белгілеу.
3. Ақаулардың себептерін анықтаңыз және талдау.

Білімдер:
1. Үлгілерді іріктеу ережелері.
2. Сынақтарды өткізу жөніндегі халықаралық және ұлттық стандарттар.
3. Дәнекерленген қосылыстарды сынау түрлері: механикалық сынақтар және бұзбайтын бақылау әдістері.
4. Үлгілерді алу әдістері.
5. Таңбалау ережелері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Дағды 2:
Үлгілерді сараптамаға дайындау.

Машықтар:
1. Үлгі іріктеу аймақтарын белгілеу.
2. Үлгілерді талдау әдістемесін қолдану.
3. Үлгілерді сараптау үшін құралдар мен құралдарды қолдану.

Білімдер:
1. Дәнекерленген қосылыстарды сынау түрлері: механикалық сынақтар және бұзбайтын бақылау әдістері.
2. Сынақтар жүргізу жөніндегі халықаралық және ұлттық стандарттар және ақауларға жол беру критерийлері.
3. Ақауларды анықтау жұмыстарын жүргізу үшін қолданылатын жабдықтар мен құралдардың түрлері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Еңбек функциясы 5:
Сынақ нәтижелерін талдау.



Дағды 1:
Сынақ нәтижелері бойынша қорытындыларды тексеру.

Машықтар:
1. Дәнекерлеу ақауларының рұқсат етілуін бағалау үшін стандарттарды қолдану.
2. Бұзбайтын бақылау әдістерін қолдануға мүмкіндік беретін дәнекерлеу тігістерінің пішіндері мен түрлерін таңдау.
3. Атқарушы құжаттаманы оқу.
4. Бағдарламалық жасақтамамен (Microsoft office, Acrobat), байланыс және байланыс құралдарымен жұмыс жасау.

Білімдер:
1. Сынақтар жүргізу және ақауларға жол беру критерийлері бойынша халықаралық және ұлттық стандарттар.
2. Дәнекерленген қосылыстарды сынау түрлері: механикалық сынақтар және бұзбайтын бақылау әдістері.
3. Сынақ нәтижелері бойынша қорытындыларды ресімдеу ережесі.
4. Дәнекерлеуге дайындықпен, дәнекерлеуді орындаумен және дәнекерлеуден кейінгі кезеңмен байланысты дәнекерлеудің ақаулары.
5. Ақаулардың рұқсат етілуін бағалау ережелері.
6. Бұзбайтын бақылау бойынша персоналдың біліктілігіне қойылатын талаптар.
7. Дәнекерлеудің технологиялық процестерінің картасы.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Дағды 2:
Теріс сынақ нәтижелері кезіндегі ақауларды жою.

Машықтар:
1. Дәнекерлеу ақауларын анықтау.
2. Жасырын тігіс ақауларын анықтау үшін техникалық диагностика аспаптары мен құралдарын қолдану.
3. Техникалық диагностика жүргізу үшін учаскелерді дайындау.

Білімдер:
1. Сынақтар жүргізу және ақауларға жол беру критерийлері бойынша халықаралық және ұлттық стандарттар.
2. Дәнекерлеуді және онымен байланысты операцияларды реттеуде қолданылатын өлшеу әдістері.
3. Ақауларды анықтау бойынша жұмыстарды жүргізу үшін қолданылатын аспаптар мен құралдардың түрлері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Еңбек функциясы 6:
Есептерді дайындау және есепке алу құжаттамасын жүргізу.



Дағды 1:
Есептерді рәсімдеу.

Машықтар:
1. Заңнамада белгіленген және тапсырыс берушімен келісілген есеп нысандарын пайдалану.
2. Тексеру нәтижелерін дайындау.
3. Қажетті есептеулер жүргізу және техникалық құжаттаманы рәсімдеу.
4. Оқиғалардың дамуын болжау.

Білімдер:
1. Ақпарат жинау ережелері.
2. Есепті құжаттардың негізгі нысандары.
3. Ақпаратты жазбаша және ауызша ұсыну негіздері.
4. Инспекция нәтижелері бойынша есеп нысанын таңдау үшін басшылыққа алынуы тиіс рәсімдер.
5. Инспекция нәтижелері бойынша есепті толтыру ережесі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Қажет етілмейді

Дағды 2:
Есеп құжаттамасын жүргізу.

Машықтар:
1. Инспекция бойынша құжаттаманы жүргізу.
2. Инспекция бойынша есеп жобасын дайындау.
3. Нәтижелерді тиімділік тұрғысынан бағалау тәсілдерін қолдану.

Білімдер:
1. Инспекция нәтижелері бойынша есептемелерді есепке алу, сақтау және пайдалану тәртібі мен рәсімі.
2. Құжаттаманы жүргізуге арналған компьютерлік бағдарламалық қамтамасыз ету.
3. Инспекция бойынша есептеменің мазмұнына қойылатын талаптар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Қажет етілмейді

Қосымша еңбек функциясы 1:
Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтау.



Дағды 1:
Жұмыстарды қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру.

Машықтар:
1. Қауіпсіздік талаптарын практикада қолдану.
2. Жәбірленушіге әртүрлі жағдайларда алғашқы көмек көрсету.
3. Тапсырыс берушінің және үшінші тұлғалардың қызметкерлерінің жұмыстарын жүргізу туралы хабардар ету.
4. Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес жұмыстарды жүргізудің шығыс материалдары мен өнімдерін кәдеге жарату.

Білімдер:
1. Қауіпті өндірістік объектілерде сертификаттау деңгейінде қамтамасыз ету талаптары.
2. Далада зардап шеккен адамға шұғыл көмек көрсету алгоритмі.
3. Объектіде белгіленген қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.
4. Сертификаттау деңгейінде радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Қажет етілмейді

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Аналитикалық ойлау
Ауызекі сөйлеу дағдылары
Ақпаратты іздеу және талдау
Құрылымдық мәселелерді шешу
Көп мәселелік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1. ҚР СТ ISO 9606-1-2013 "Дәнекерлеуді орындайтын персоналды сертификаттау. Балқыту арқылы дәнекерлеу. 1 бөлім. Болаттар". 2. ҚР СТ ISO 15607-2015 "Металл материалдарды дәнекерлеу рәсімдерінің техникалық талаптары мен аттестациясы. Жалпы ережелер". 3. ҚР СТ ИСО 15609-1-2019 "Металл материалдарды дәнекерлеу рәсімдерінің техникалық талаптары мен бағасы. Дәнекерлеу процедурасына қойылатын техникалық талаптар. 1 бөлім. Доғалық дәнекерлеу". 4. ҚР СТ ISO 15609-2-2014 "Металл материалдарды дәнекерлеу рәсімдерінің техникалық талаптары мен аттестациясы. Дәнекерлеу процедурасына қойылатын техникалық талаптар. 2 бөлім. Газбен дәнекерлеу". 5. ҚР СТ ISO 15609-5-2015 "Металл материалдарды дәнекерлеу рәсімдеріне қойылатын техникалық талаптар және бағалау. Дәнекерлеу процедурасына қойылатын техникалық талаптар. 5 бөлім. Байланыс дәнекерлеу". 6. ҚР СТ ISO 15610-2017 "Металл материалдарды дәнекерлеу рәсімдерінің техникалық талаптары мен аттестациясы. Сыналған дәнекерлеу материалдары негізінде аттестаттау". 7. ҚР СТ ISO 15611-2017 "Металл материалдарды дәнекерлеу рәсімдеріне қойылатын техникалық талаптар және бағалау. Алдыңғы дәнекерлеу тәжірибесіне негізделген бағалау". 8. ҚР СТ ISO 15612-2017 "Металл материалдарды дәнекерлеу рәсімдерінің техникалық талаптары мен аттестациясы. Стандартты дәнекерлеу процедурасын қабылдау арқылы сертификаттау". 9. ҚР СТ ISO 15613-2014 "Металл материалдарды дәнекерлеу рәсімдерінің техникалық талаптары мен аттестациясы. Дәнекерлеуді өндірістік сынауға негізделген аттестаттау". 10. ҚР СТ ISO 15614-2-2015 "Металл материалдарды дәнекерлеу рәсімдерінің техникалық талаптары мен аттестациясы. Дәнекерлеу процедурасын тексеру. 2 бөлім. Алюминий мен алюминий қорытпаларын доғалық дәнекерлеу". 11. ҚР СТ ISO 15614-14-2016 "Металл материалдарды дәнекерлеу рәсімдерінің техникалық талаптары мен аттестациясы. Дәнекерлеу процедурасын тексеру. 14 бөлім. Болат, никель және никель қорытпаларын лазерлік доғалы гибридті дәнекерлеу". 12. ҚР СТ ISO 15614-12-2015 "Металл материалдарды дәнекерлеу рәсімдеріне қойылатын техникалық талаптар және бағалау. Дәнекерлеу процедураларын сынау. 12 бөлім. Нүктелік, роликті (тігісті) және бедерлі дәнекерлеу". 13. ҚР СТ ISO 14732-2013 "Дәнекерлеуді орындайтын персоналды сертификаттау. Металл материалдарды механикаландырылған және автоматты дәнекерлеуге арналған дәнекерлеу операторлары мен баптаушылары". 14. МЕМСТ 2.104-2006 "Жобалық құжаттаманың бірыңғай жүйесі. Негізгі жазулар". 15. МЕМСТ 3.1405 - 86 ТҚБЖ "Термиялық өңдеудің технологиялық процестеріне құжаттарды толтыру мен ресімдеуге қойылатын нысандар мен талаптар". 16. МЕМСТ 2601-84 "Металдарды дәнекерлеу. Негізгі ұғымдардың терминдері мен анықтамалары". 17. ҚР СТ ISO 3834-3-2015 "Металл материалдарды балқыту арқылы дәнекерлеуді орындау сапасына қойылатын талаптар. 3 бөлім. Стандарт сапа талаптары". 18. МЕМСТ 3.1102-2011 КҚБЖ "Құжаттарды әзірлеу кезеңдері мен түрлері". 19. МЕМСТ 3.1121-84 КҚБЖ "Үлгілік және топтық технологиялық процестерге арналған құжаттар жиынтығының жиынтығына және ресімделуіне қойылатын жалпы талаптар". 20. МЕМСТ 3.1120-83 ТҚБЖ "Технологиялық құжаттамада еңбек қауіпсіздігі талаптарын көрсетудің және ресімдеудің жалпы ережелері".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

7

Дәнекерлеу және/немесе онымен байланысты процестерді (пісіру, балқыту, термиялық кесу) жүргізү кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы сарапшы

4-ші тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

      11. Мемлекеттік органның атауы: Қазакстан Республикасының Төтенше жағдайлар министрлігі.

      Орындаушы: Даулетов С.Т., +7 (717) 257 77 16, dauletov.s@kpb.emer.kz.

      12. Әзірлеуге қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар):

      ҚР ТЖМ Өнеркәсіптіқ қауіпсіздік комитеті;

      Ernst & Young Kazakhstan LLP;

      "Тәуелсіз сараптамалық ұйымдар Қауымдастығы" ЗТБ;

      "КАЗСТАНДАРТ" РМК;

      ТК 76 Бұзбайтын бақылау, техникалық диагностика және жай-күй мониторингі "Аттестаттау-әдістемелік орталығы" ЖШС;

      ҚР ЭМ "Ядролық физика институты" РМК ҰМКИ;

      "Бақылау және диагностика" ЖШС, "Персоналдың біліктілігі", "Персоналдың біліктілігі және сертификаты", "Дәнекерлеу бойынша инспекциялық персоналды оқыту және біліктілігі" және "Дәнекерлеу бойынша инспекциялық персоналды сертификаттау" EFNDT және APFNDТ Директорлар кеңесінің мүшесі;

      "Қазақстан лифтшілер одағы" ЗТБ;

      "Тәуелсіз газ Қауымдастығы" ЗТБ;

      "Қазақстандық тіркелім" ЗТБ;

      13. Кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес: 8, 06.09.2024 ж.

      14. Кәсіптік біліктілік жөніндегі ұлттық орган: 15.10.2025 ж.

      15. "Атамекен" Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы: -

      16. Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы: Нұсқа 2, 2025 ж.

      17. Болжамды қайта қарау күні: 01.11.2028 ж.

  Қазақстан Республикасы
Төтенше жағдайлар министрінің
2025 жылғы 20 қарашадағы
№ 493 бұйрығына
10-қосымша

Кәсіптік стандарт: "Газ тарату желілерін және газ тұтыну жүйелерін пайдалану кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы"

1-ші тарау. Жалпы ережелер

      1. Кәсіптік стандарттың қолдану аясы: "Газ тарату желілерін және газ тұтыну жүйелерін пайдалану кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы" кәсіптік стандарты "Кәсіптік біліктілік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабына сәйкес әзірленді және білім беру бағдарламаларын қалыптастыруға, оның ішінде кәсіпорындарда персоналды, білім беру ұйымдарының қызметкерлері мен түлектерін оқытуды және газ тарату желілері мен газ тұтыну жүйелерін пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кең ауқымды міндеттердің шешімдеріне қойылатын талаптарды белгілейді.

      2. Осы кәсіптік стандартта мынадай терминдер, анықтамалар мен қысқартулар қолданылады:

      1) білім – кәсіби тапсырма шеңберінде іс-әрекеттерді орындау үшін қажетті зерттелген және игерілген ақпарат;

      2) білік – кәсіби міндет шеңберінде жеке бірлік іс-әрекеттерді физикалық және (немесе) ақыл-оймен орындау қабілеті;

      3) бұзбайтын бақылау (ББ) – осы жабдықтың объектісін жұмыстан шығаруды не оны бөлшектеуді талап етпейтін қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың немесе оның жекелеген элементтерінің/тораптарының негізгі жұмыс қасиеттері мен параметрлерінің сенімділігін бақылау;

      4) газ тарату желісі – кентаралықты қосқанда, елді мекендердің газ тарату станциясының шығыс өшіретін құрылғысынан немесе басқа газ көзінен газ тұтыну объектісіне енгізу газ құбырына дейінгі сыртқы газ құбырлардан тұратын газ тарату жүйесінің технологиялық кешені. Газ тарату желісіне газ құбырлардағы құрылыстар, электрхимиялық қорғау құралдары, газ реттеу пункттері, шкафты реттеу пункттері, газды таратудың технологиялық процесін автоматтандырылған басқару жүйесі;

      5) газ тұтыну жүйесі – газ тарату жүйесінен тауарлық газды немесе топтық резервуарлық қондырғыдан сұйытылған мұнай газын қабылдауға, сондай-ақ оларды отын және (немесе) шикізат ретінде пайдалануға арналған газ құбырлары (желілік бөлік) мен газ жабдығы кешені;

      6) дағды – кәсіби тапсырманы толығымен орындауға мүмкіндік беретін білім мен дағдыларды қолдану қабілеті;

      7) заңнамалық метрология – өлшем бірлігі мен өлшем құралдарының біркелкілігін қамтамасыз етуге бағытталған, мемлекет тарапынан регламенттеуге және бақылауға жататын өзара байланысты және өзара шартталған Жалпы ережелер, талаптар мен нормалар кешендерін қамтитын метрология бөлімі;

      8) кәсіптік біліктілік – кәсіп бойынша еңбек функцияларын орындау үшін талап етілетін құзыреттерді меңгеруді сипаттайтын кәсіптік даярлық дәрежесі;

      9) кәсіптік стандарт – ресми және (немесе) бейресми және (немесе) ақпараттық білім беруді, біліктілік пен құзыреттілік деңгейін, кәсіптік қызметтің нақты саласындағы еңбек мазмұнын, сапасы мен жағдайларын ескере отырып, білімге, іскерлікке, дағдыларға, жұмыс тәжірибесіне қойылатын жалпы талаптарды белгілейтін жазбаша ресми құжат;

      10) құзыреттілік – еңбек функциясын құрайтын бір немесе бірнеше кәсіби тапсырмаларды орындауға мүмкіндік беретін дағдыларды қолдану мүмкіндігі;

      11) мамандық – жеке тұлға жүзеге асыратын және оны орындау үшін белгілі бір біліктілікті қалап ететін кәсіп түрі;

      12) өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы – сараптама объектісінің оған қойылатын өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына және нәтижесі сараптамалық қорытынды болып табылатын қолданыстағы нормативтік-техникалық құжаттамаға сәйкестігін (немесе сәйкессіздігін) бағалауды жүргізу процесі;

      13) сараптамалық қорытынды – сараптама объектісінің оған қойылатын өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкестігін (немесе сәйкессіздігін) бағалау және қолданыстағы нормативтік құқықтық актілердің нәтижесі сараптамалық қорытынды болып табылады;

      14) сынақ зертханасы (СЗ) – сынауды және басқа да түрлерді: деструктивті, деструктивті емес, аналитикалық бақылау әдістеріне негізделген өлшеу құралдарын пайдалана отырып жүргізу үшін белгіленген түрде танылған ұйым;

      15) техникалық құжаттама – дайындаушы зауыт жабдықтармен бірге жеткізілетін (мысалы, паспорт, техникалық сипаттама, пайдалану жөніндегі нұсқаулық, монтаждау жөніндегі нұсқаулық және т. б.) және/немесе пайдалану процесінде жүргізілетін құжаттама (жалпы конструкторлық және/немесе жобалау және/немесе пайдалану құжаттамасының бөлігі);

      16) технологиялық карта/зерттеу бағдарламасы – өндірістік жабдықты жөндеумен немесе қызмет көрсетумен айналысатын кәсіпорын қызметкерлеріне арналған бірыңғай құжат. Карта/бағдарлама қажетті жабдықтардың, жеке қорғаныс құралдарының құралдары мен жиынтықтарының тізімін, еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтардың тізімін қамтиды. Онда операциялардың реттілігі, жиілігі мен ережелері, шығын материалдарының түрлері мен саны, уақыт нормалары, материалдық шығындар, сондай-ақ жұмыс сапасын бағалау кезінде қолданылатын нормативтік құжаттар көрсетілген.

      3. Осы кәсіптік стандартта мынадай қысқартулар қолданылады

      1) БА – Біліктілік анықтамалығы;

      2) БТБА – Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы;

      3) СБШ – Салалық біліктілік шеңбері;

      4) НҚА – Нормативтік-құқықтық акт;

      5) НТҚ – Нормативтік-техникалық құжаттама;

      6) СЗ – Сынақ зертханасы;

      7) ББ – Бұзбайтын бақылау;

      8) ГТЖ – газ тарату желісі;

      9) ТЖ – Төтенше жағдайлар;

      10) ЭҚТЖЖ – Экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуіші.

2-ші тарау. Кәсіптік стандарттың паспорты

      4. Кәсіптік стандарттың атауы: Газ тарату желілерін және газ тұтыну жүйелерін пайдалану кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы

      5. Кәсіптік стандарттың коды: M087

      6. ЭҚЖЖ секциясын, бөлімін, тобын, сыныбын және кіші сыныбын көрсету:

      M Кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      74 Өзге де кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      74.9 Басқа топтамаларға енгізілмеген кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      74.90 Басқа топтамаларға енгізілмеген кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      74.90.9 Басқа топтамаларға енгізілмеген өзге де кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

      7. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: Мамандандырылған аттестатталған сараптама ұйымдарының өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасын жүргізу және газ тұтыну және газ тұтыну жүйелерін тексеру кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында кәсіби қызметтер көрсетуі. Мамандардың біліктілік деңгейінің өсуімен әрбір келесі деңгей алдыңғы деңгейдің функцияларын орындауды және оларды жаңа құзыреттерге сәйкес кеңейтуді білдіреді.

      8. Кәсіптер карточкаларының тізімі:

      1) Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын куәландыру жөніндегі маман - 6 СБШ-нің деңгейі

      2) Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын пайдалану кезінде тексеру жөніндегі маман - 5 СБШ-нің деңгейі

      3) Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын пайдалану кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы сарапшы - 7 СБШ-нің деңгейі.

3-ші тарау. Кәсіптер карточкалары

9. Кәсіптің карточкасы "Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын куәландыру жөніндегі маман":

Топтың коды:

2149-9

Қызмет атауының коды:

-

Кәсіптің атауы:

Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын куәландыру жөніндегі маман

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
23-параграф. Газ қауіпсіздігі жөніндегі инженер

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі, ординатура)

Мамандық:
Инженерия және инженерлік іс

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Қызметі газ тарату желілері мен газ тұтыну жүйелерін пайдаланумен (тікелей) байланысты кәсіпорындарда немесе ұйымдарда кемінде 3 жыл жұмыс тәжірибесі.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

"Азаматтық қорғау туралы" ҚРЗ 79-бабына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік мәселелері бойынша мамандарды даярлаудан, қайта даярлаудан өту және өнеркәсіптік қауіпсіздік туралы куәлік алу.

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Қазақстан Республикасы заңнамасының және өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы нормативтік-құқықтық актілердің, халықаралық және (немесе) ұлттық стандарттардың талаптарын сақтау тұрғысынан газ тарату желілеріне, газ тұтыну жүйелеріне, газ толтыру станцияларына, газ толтыру пункттеріне және автогаз құю станцияларына техникалық куәландыру жүргізу бойынша кәсіби қызметтер көрсету.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Газ тарату желілерінің, газ тұтыну жүйелерінің, газ толтыру станцияларының, газ толтыру пункттерінің және автогаз құю станцияларының техникалық және пайдалану құжаттарына талдау жүргізу.
2. Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын тексеру және куәландыру бағдарламаларын әзірлеу.
3. ББ СЗ тексеру жүргізуге басшылық жасау.
4. Газ тарату желілеріне, газ тұтыну жүйелеріне, газ толтыру станцияларына, газ толтыру пункттеріне және автогаз құю станцияларына сараптамалық техникалық диагностика жүргізуге басшылық жасау.
5. Зерттеу нәтижелері бойынша статистикалық деректерді өңдеу.
6. Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын техникалық куәландыру.

Қосымша еңбек функциялары:

1. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтау.

Еңбек функциясы 1:
Газ тарату желілерінің, газ тұтыну жүйелерінің, газ толтыру станцияларының, газ толтыру пункттерінің және автогаз құю станцияларының техникалық және пайдалану құжаттарына талдау жүргізу.



Дағды 1:
Техникалық жағдайды тексеру актілерінің нәтижелерін жабдыққа арналған технологиялық регламентпен салыстыру.

Машықтар:
1. Газ тарату желілерінің, газ тұтыну жүйелерінің, газ толтыру станцияларының, газ толтыру пункттерінің және автогаз құю станцияларының техникалық және пайдалану құжаттамасына баға беру.
2. Тексеру нәтижелерінің дұрыстығын талдау.
3. Техникалық құжаттамада және өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы нормативтік құқықтық актілердің талаптарында көзделген барлық жұмыс режимдерінде жабдықтың жұмыс істеуіне тексеру жүргізу.
4. Техникалық құжаттаманың сәйкестігін көзбен шолып тексеруді жүзеге асыру.

Білімдер:
1. Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын пайдаланудың технологиялық процесі.
2. Газбен жабдықтау жүйелері объектілерінің қауіпсіздігі жөніндегі талаптар.
3. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтарды пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.
4. Технологиялық құбыржолдарды пайдалану кезіндегі қауіпсіздік жөніндегі нұсқаулық.
5. "Артық қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың қауіпсіздігі туралы" технологиялық регламенті.
6. "Газ тәрізді отынмен жұмыс істейтін аппараттардың қауіпсіздігі туралы" техникалық регламенті.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Дағды 2:
Техникалық куәландыруды жүргізу кезеңділігінің және оның нәтижелерінің мониторингі.

Машықтар:
1. Тексеру, өлшеу және сынау нәтижелерін техникалық куәландыру актісімен және сынақтар хаттамасымен (хаттамаларымен) ресімдеу.
2. Жабдықтың паспортына техникалық куәландыру нәтижелері туралы жазбалар енгізу.
3. Жабдықты тексеру, өлшеу және сынау нәтижелерін талдау.
4. Тексеру, өлшеу және сынау нәтижелерін ресімдеу бойынша жұмыста ұйымдастыру техникасын пайдалану.
5. Техникалық куәландырудың уақтылығы мен толықтығын анықтау.
6. Газ тарату желілерінің, газ тұтыну жүйелерінің, газ толтыру станцияларының, газ толтыру пункттерінің және автогаз құю станцияларының (қысыммен жұмыс істейтін ыдыстардың) паспорттарында тіркелген нәтижелердің дұрыстығын талдау.

Білімдер:
1. Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын пайдалану кезінде Қазақстан Республикасының НҚА өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы талаптары.
2. Қысыммен жұмыс істейтін газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелері мен жабдықтарын пайдаланудың техникалық жай-күйін тексеруді ұйымдастыруға және жүргізу тәртібіне қойылатын талаптар.
3. "Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы" Қазақстан Республикасының Заңы.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Еңбек функциясы 2:
Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын тексеру және куәландыру бағдарламаларын әзірлеу.



Дағды 1:
Технологиялық регламентті талдау.

Машықтар:
1. Технологиялық регламент негізінде газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын тексеру мен куәландырудың технологиялық карталарын/бағдарламаларын әзірлеу.
2. Өлшеу құралдарының түрлері мен ерекшеліктерін анықтау.
3. Атқарушылық және жобалық құжаттаманы оқу және түсіндіру (өндірісті жүргізу, технологиялық нормативтер, техникалық құралдар, технологиялық процесті жүргізу шарттары мен тәртібі).
4. Нормативтік құқықтық актілермен және техникалық құжаттармен жұмыс істеу.

Білімдер:
1. Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын пайдалану кезіндегі Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасы.
2. Жаңадан құрастырылған немесе жаңғыртылған жабдықтар мен Құбырларды техникалық куәландыру кезінде қолдану және орындау үшін қажетті стандарттар.
3. Қолданылатын жабдықтың түрлері мен жұмыс принциптері.
4. Жаңадан құрастырылған немесе жаңғыртылған жабдықпен жеткізілетін техникалық құжаттама жиынтығының құрамы.
5. "Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы" Қазақстан Республикасының Заңы.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Дағды 2:
Газ тарату желілері мен газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын қосымша тексеру міндеттерін қою және әдістерін таңдау.

Машықтар:
1. Жабдықтар мен технологиялық құбырлардың техникалық жағдайын анықтау.
2. Жабдықтың ақаулары мен ақауларын анықтау.
3. Тексеру міндеттерін ақаулар немесе ақауларға күдік негізінде тұжырымдау.
4. Нақты жағдайды жобалық және нормативтік құжаттамамен салыстыру.
5. Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын зерттеу көлемін, әдістері мен сапасын анықтау.

Білімдер:
1. Газбен жабдықтау жүйелері объектілерінің қауіпсіздігі жөніндегі талаптар.
2. Біліктіліктің II деңгейінде ББ әдісі.
3. Газ тарату желілерінің, газ тұтыну жүйелерінің, газ толтыру станцияларының, газ толтыру пункттерінің және автогаз құю станцияларының техникалық жай-күйін тексеруді ұйымдастыруға және жүргізу тәртібіне қойылатын талаптар.
4. Реттелетін параметрлердің рұқсат етілген ауытқулары бойынша НТҚ білу.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Еңбек функциясы 3:
ББ СЗ тексеру жүргізуге басшылық жасау.



Дағды 1:
ББ жабдықтары мен шығын материалдарын келісу.

Машықтар:
1. ББ жабдықтары мен шығын материалдарын таңдау.
2. Объектіге тексеру жүргізу үшін жабдықтар мен ББ шығыс материалдарының сипаттамаларының салыстырмалы кестелерін қалыптастыру.
3. Шығын материалдарының бақылау объектісімен өзара әрекеттесуін бағалау.
4. Техникалық тапсырмаларды, өтінімдерді, келісімдерді, таңдаудың негіздемелерін дайындау.

Білімдер:
1. "Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы" Қазақстан Республикасының Заңы.
2. Жабдықтар мен шығын материалдары нарығын білу.
3. Газ тарату желілерінің, газ тұтыну жүйелерінің, газ толтыру станцияларының, газ толтыру пункттерінің және автогаз құю станцияларының техникалық жай-күйін тексеруді ұйымдастыруға және жүргізу тәртібіне қойылатын талаптар.
4. Газбен жабдықтау жүйелері объектілерінің қауіпсіздігі жөніндегі талаптар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Дағды 2:
ББ СЗ қызметін бақылауды ұйымдастыру.

Машықтар:
1. Жұмыстарды орындау кестесін әзірлеу.
2. Ішкі бақылау бағдарламаларын әзірлеу және енгізу.
3. Ауытқуларды талдау және түзету әрекеттерін бастау.
4. Ішкі есептілікті жүргізу.

Білімдер:
1. Газ тарату желілері мен газ тұтыну жүйелерін пайдалану кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасының НҚА талаптары.
2. Біліктіліктің II деңгейінде ББ әдісі.
3. Газ тарату желілерінің, газ тұтыну жүйелерінің, газ толтыру станцияларының, газ толтыру пункттерінің және автогаз құю станцияларының техникалық жай-күйін тексеруді ұйымдастыруға және жүргізу тәртібіне қойылатын талаптар.
4. "Техникалық реттеу туралы" ҚР Заңы.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Дағды 3:
ББ СЗ мүмкіндіктерін бағалау.

Машықтар:
1. Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын тексеру кезінде қолданылатын ББ әдістерін қолдану.
2. ББ СЗ персоналының біліктілігін жүргізу.
3. ББ үшін технологиялық карталарды/зерттеу бағдарламаларын және (немесе) ұлттық және (немесе) мемлекетаралық стандарттарды қолдану.

Білімдер:
1. Бағдарламаны/технологиялық картаны әзірлеу бойынша талаптар.
2. Біліктіліктің II деңгейінде ББ әдісі.
3. Газ тарату желілерінің, газ тұтыну жүйелерінің, газ толтыру станцияларының, газ толтыру пункттерінің және автогаз құю станцияларының техникалық жай-күйін тексеруді ұйымдастыруға және жүргізу тәртібіне қойылатын талаптар.
4. Сапа жүйесі бойынша зертханалар жұмысының негіздері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Еңбек функциясы 4:
Газ тарату желілеріне, газ тұтыну жүйелеріне, газ толтыру станцияларына, газ толтыру пункттеріне және автогаз құю станцияларына сараптамалық техникалық диагностика жүргізуге басшылық жасау.



Дағды 1:
Техникалық диагностикалау әдістерін анықтау.

Машықтар:
1. Газ тарату желілерінің, газ тұтыну жүйелерінің, газ толтыру станцияларының, газ толтыру пункттерінің және автогаз құю станцияларының жобалау, атқару және пайдалану құжаттамасын талдау.
2. Құжаттамамен танысу нәтижелері бойынша сынақтар жүргізудің негізгі параметрлерін анықтау.
3. Өлшеу құралдарын пайдалану кезінде түрлері мен ерекшеліктерін анықтау.

Білімдер:
1. Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы НҚА талаптары.
2. Техникалық диагностикалау саласындағы НТҚ.
3. "Техникалық реттеу туралы" ҚР Заңы.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Дағды 2:
Техникалық куәландыру және сараптамалық техникалық диагностикалау рәсімдерінің сақталуын бақылау.

Машықтар:
1. Объектіні техникалық куәландыруға дайындау.
2. Техникалық куәландыру және сараптамалық техникалық диагностикалау жүргізу кезінде объектіде жұмыстар жүргізу кезінде еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау техникасын қамтамасыз ету.
3. Техникалық куәландыру және диагностикалау жүйесін жүргізу үшін қолданылатын жабдықты орнатудың дұрыстығын анықтау .

Білімдер:
1. Зерттелетін объектінің технологиялық құрылымы және физикалық параметрлері.
2. Сараптамалық техникалық диагностика жүргізу әдістері.
3. Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын пайдалану кезіндегі Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы НҚА талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Еңбек функциясы 5:
Зерттеу нәтижелері бойынша статистикалық деректерді өңдеу.



Дағды 1:
Қалдық ресурсты бағалауды есептеу.

Машықтар:
1. Бағдарламалық жасақтамамен жұмыс жасау.
2. Зерттелетін объектінің қалдық ресурсын бағалауды анықтау үшін алынған статистикалық деректерді қолдану.
3. Жұмыста НТҚ қолдану.
4. Диагностикалық деректерді пайдалану.

Білімдер:
1. ЛИРА, Mathcad, Autodesk, AutoCad есептеу бағдарламалары және басқа CAD бағдарламалары.
2. Беріктікке есеп жүргізу жөніндегі ұлттық және (немесе) мемлекетаралық стандарттардың талаптары.
3. Материалтану.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Дағды 2:
Куәландыру актісін ресімдеу.

Машықтар:
1. Тексеру актісінің есепті кестелерін толтыру.
2. Тексеру актісін Тапсырыс берушімен келісу.
3. Тексеру және техникалық куәландыру нәтижелерін негіздеу.
4. Құжаттарды қабылдау-тапсыру актілерін ресімдеу.

Білімдер:
1. Газ тұтыну және газ пайдалану жүйелерін пайдалану кезіндегі Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы НҚА талаптары.
2. Іскерлік айналым әдет-ғұрыптары.
3. Техникалық құжаттаманы жүргізу .

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Еңбек функциясы 6:
Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын техникалық куәландыру.



Дағды 1:
Объектіні техникалық куәландыруға дайындау.

Машықтар:
1. Объектіні техникалық куәландыруға дайындау.
2. Техникалық куәландыруды жүргізу үшін қажетті жабдықты қолдану.
3. Техникалық куәландыру процесінде технологиялық регламентті қолдану.

Білімдер:
1. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезіндегі Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы НҚА талаптары.
2. Жабдықтар жұмысының технологиялық регламенті.
3. Техникалық реттеу саласындағы заңнама.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Дағды 2:
Техникалық куәландыру.

Машықтар:
1. Объект иелерінің газ тарату желілері мен газ тұтыну жүйелерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын техникалық куәландыруды жүргізу.
2. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік бақылау және қадағалау жөніндегі инспекторлармен өзара іс-қимыл жасау.
3. Техникалық куәландыру процесінде технологиялық регламентті қолдану.

Білімдер:
1. Газ тарату желілері мен газ тұтыну жүйелерін пайдалану кезіндегі Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы НҚА талаптары.
2. Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасының негіздері.
3. Сертификаттау деңгейінде радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Қосымша еңбек функциясы 1:
Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтау.



Дағды 1:
Жұмыстарды қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру.

Машықтар:
1. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі талаптарын практикада қолдану.
2. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету.
3. Меншік иесінің және үшінші тұлғалардың қызметкерлерінің жұмыстарын жүргізу туралы хабардар ету.
4. Қазақстан Республикасының НҚА талаптарына сәйкес жұмыстарды жүргізудің шығыс материалдары мен өнімдерін кәдеге жарату.

Білімдер:
1. Сертификаттау деңгейінде қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасының НҚА талаптары.
2. Алғашқы медициналық көмек көрсету негіздері.
3. Объектіде белгіленген еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғауды (қажет болған жағдайда биіктікте жұмыс істеген кезде), өндірістік санитарияны және өрт қауіпсіздігі бойынша қамтамасыз ету талаптары.
4. Сертификаттау деңгейінде радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік
Командада жұмыс істей білу
Аналитикалық ойлау
Ақпаратты іздеу және талдау
Логикалық ойлау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1. "Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтарды пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларын бекіту туралы" ҚР ТЖМ 2014 жылғы 30 желтоқсандағы № 358 бұйрығы. 2. "Газбен жабдықтау жүйелері объектілерінің қауіпсіздігі жөніндегі талаптарды бекіту туралы" ҚР ІІМ 2017 жылғы 9 қазандағы № 673 бұйрығы. 3. "Технологиялық құбыржолдарды пайдалану кезіндегі қауіпсіздік жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" ҚР ТЖМ 2021 жылғы 27 шілдедегі № 359 бұйрығы. 4. "Қара металлургия кәсіпорындарының газ шаруашылығындағы қауіпсіздік жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" ҚР ТЖМ 2021 жылғы 2 тамыздағы № 369 бұйрығы. 5. "Қысыммен жұмыс істейтін түтіктерге, цистерналарға, бөшкелерге және баллондарға техникалық куәландыруды жүргізу жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" ҚР ТЖМ 2021 жылғы 16 тамыздағы № 398 бұйрығы. 6. КО ТР 010/2011 "Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі туралы". 7. КО ТР 032/2013 "Артық қысыммен жұмыс істейтін жабдықтардың қауіпсіздігі туралы". 8. КО ТР 016/2011 "Газ тәріздес отында жұмыс істейтін жабдықтардың қауіпсіздігі туралы". 9. ГОСТ 14249-89 "Ыдыстар мен аппараттар. Беріктікке есептеу нормалары". 10. СТ РК 1357-2005 "Қысыммен жұмыс істейтін ыдыстар. Конструкцияға қойылатын негізгі талаптар". 11. СТ РК 1358-2005 "Қысыммен жұмыс істейтін ыдыстар. Болаттарды дәнекерлеуге қойылатын талаптар". 12. МСН 4.03-01-2003 "Газ тарату жүйелері".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

5

Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын пайдалану кезінде тексеру жөніндегі маман

7

Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын пайдалану кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы сарапшы

10. Кәсіптің карточкасы "Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын пайдалану кезінде тексеру жөніндегі маман":

Топтың коды:

3112-9

Қызмет атауының коды:

-

Кәсіптің атауы:

Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын пайдалану кезінде тексеру жөніндегі маман

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

5

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
23-параграф. Газ қауіпсіздігі жөніндегі инженер

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
орта білімнен кейінгі (қолданбалы бакалавриат)

Мамандық:
Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық объектілерінің инженерлік жүйелерін монтаждау және пайдалану

Біліктілік:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Газбен қамтамасыз ету жабдықтары мен жүйелерін құрастыру және пайдалану

Біліктілік:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Қолданбалы бакалавриат үшін: жұмыс тәжірибесінсіз; Техникалық және кәсіптік білім беру үшін: Қызметі газ тарату желілері мен газ тұтыну жүйелерін пайдаланумен (тікелей) байланысты кәсіпорындарда немесе ұйымдарда кемінде 3 жыл жұмыс тәжірибесі.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

"Азаматтық қорғау туралы" ҚРЗ 79-бабына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік мәселелері бойынша мамандарды даярлаудан, қайта даярлаудан өту және өнеркәсіптік қауіпсіздік туралы куәлік алу.

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Газ тарату желілеріне, газ тұтыну жүйелеріне, газ толтыру станцияларына, газ толтыру пункттеріне және автогаз құю станцияларына Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы нормативтік-құқықтық актілерінің, ұлттық стандарттардың және (немесе) халықаралық стандарттардың сақталуы мен талаптарына сәйкестігі тұрғысынан тексеру жүргізу бойынша кәсіби қызметтер көрсету.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Газ тарату желілерінің, газ тұтыну жүйелерінің, газ толтыру станцияларының, газ толтыру пункттерінің және автогаз құю станцияларының пайдалану және техникалық құжаттамаларын қабылдау-беру актісін ресімдеу.
2. Объектінің иесінің тексеру жүргізуге дайындығын бақылау, зерттеу бағдарламасына сәйкес жабдықтың аймақтарын белгілі бір көлемде мен сапада дайындау.
3. Технологиялық картаға/зерттеу бағдарламасына сәйкес қауіпті техникалық құрылғылардың конструктивтік элементтерін тексеру.
4. Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын механикалық сынау.

Қосымша еңбек функциялары:

1. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтау.

Еңбек функциясы 1:
Газ тарату желілерінің, газ тұтыну жүйелерінің, газ толтыру станцияларының, газ толтыру пункттерінің және автогаз құю станцияларының пайдалану және техникалық құжаттамаларын қабылдау-беру актісін ресімдеу.



Дағды 1:
Кәсіпорындарда жабдықтарды пайдалану бойынша техникалық құжаттарға талдау жүргізу.

Машықтар:
1. Құжаттарды қабылдау-тапсыру актісін жасау.
2. Қабылдау актісін объектінің иесімен таныстыру.
3. Құжаттарды уақытша пайдалануға қабылдау-тапсыру актісін келісу және қол қою.
4. Газ тарату желілері мен газ тұтыну жүйелерінің пайдалану және техникалық құжаттамасымен таныстыру.

Білімдер:
1. Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін пайдалану кезіндегі негізгі конструктивті және технологиялық шешімдер.
2. Қауіпсіздік құрылғыларының түрлері, мақсаты, құрылғысы, пайдалану ережелері, техникалық сипаттамалары.
3. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары.
4. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы НҚА білу.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Дағды 2:
Объектіні сараптамаға дайындау.

Машықтар:
1. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың техникалық және пайдалану құжаттамасын оқып, түсіну.
2. Технологиялық регламентті әзірлеу.
3. Зерттеу көлемі мен әдістерін анықтау.

Білімдер:
1. Оларды одан әрі пайдалану мүмкіндігін айқындау мақсатында қызмет ету мерзімі өткен қысыммен жұмыс істейтін ыдыстарға тексеру жүргізу жөніндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы НҚА.
2. Объектіні тексеру бойынша қолданыстағы ұлттық, халықаралық стандарттарды және өткізу әдістемесін білу.
3. Объектіні тексеру процесінде халықаралық тәжірибені қолдану.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Еңбек функциясы 2:
Объектінің иесінің тексеру жүргізуге дайындығын бақылау, зерттеу бағдарламасына сәйкес жабдықтың аймақтарын белгілі бір көлемде мен сапада дайындау.



Дағды 1:
Тексеру жүргізу үшін объектіні тазарту.

Машықтар:
1. ББ СЗ жұмыс істеу үшін объектіні дайындау.
2. Технологиялық карталарды/зерттеу бағдарламаларын және ұлттық және (немесе) мемлекетаралық стандарттарды ББ қолданылатын әдістеріне пайдалану.
3. Механикалық немесе химиялық тазарту құралдарын (щеткалар, абразивті дөңгелектер, тегістеуіштер, еріткіштер және т.б.) таңдап, қолдану.
4. Тазалаудан кейінгі беттің күйін бағалау (ББ жүргізуге кедергі келтіретін ластанудың, тоттың, ақаулардың болуы).
5. Бақылау әдістемесіне сәйкес бетінің тазалығы, кедір-бұдырлығы және пішіні бойынша талаптарды қамтамасыз ету.

Білімдер:
1. ББ жабдықтарының физикалық жұмыс әдістері.
2. Бақылау объектісінің бетін дайындауға қойылатын талаптар.
3. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамалық және нормативтік құқықтық актілер.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Дағды 2:
Сынақ жұмыстарын жүргізу шарттарын иесімен келісу.

Машықтар:
1. Объектінің сынақ жұмыстарын жүргізу үшін шарттардың реттілігін иесімен келісу.
2. Өндірістегі өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарын сақтау.
3. Техникалық құжаттаманы және нормативтік талаптарды талдау.

Білімдер:
1. Біліктіліктің I деңгейіндегі ББ әдістері.
2. Объектіде, оның ішінде биіктікте жұмыс істеу кезінде еңбек қауіпсіздігін және еңбекті қорғауды қамтамасыз ету жүйесінің шарттары.
3. Рұқсат беру құжаттамасын ресімдеу тәртібі (хаттамалар, актілер, жоспар-кестелер).
4. Сынақтардың түрлері мен әдістері, оларды жүргізу шарттарына қойылатын талаптар (температура, қысым, орта, жүктеме және т.б.).
5. Тәуекелдерді басқару және қауіпсіздік туралы білім.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Еңбек функциясы 3:
Технологиялық картаға/зерттеу бағдарламасына сәйкес қауіпті техникалық құрылғылардың конструктивтік элементтерін тексеру.



Дағды 1:
ББ СЗ қызметін ұйымдастыру және бақылау.

Машықтар:
1. Тексеру жүргізу үшін ББ жабдығын таңдау.
2. Технологиялық картаға/тексеру бағдарламасына және ұлттық және (немесе) мемлекетаралық стандарттарға сәйкес ББ қолданылатын әдістеріне сәйкес оларда болуы мүмкін сыртқы ақауларды анықтау мақсатында дәнекерленген қосылыстардың параметрлерін сыртқы тексеруді жүргізу.
3. Газ тарату желілерінің, газ тұтыну жүйелерінің, газ тұтыну жүйелерінің, газ толтыру станцияларының, газ толтыру пункттерінің және автогаз құю станцияларының болат конструкцияларын дәнекерлеу үшін қолданылатын дәнекерлеу материалдарын зерделеу.

Білімдер:
1. Біліктіліктің I деңгейіндегі ББ әдістері.
2. Зерттелетін объектілердің техникалық ерекшеліктері.
3. Объектіні тексеру кезінде қолданылатын жабдықтар мен шығын материалдарының сипаттамасы.
4. Газбен жабдықтау жүйелері объектілерінің қауіпсіздігі жөніндегі талаптар.
5. Газ тарату желілерінің, газ тұтыну жүйелерінің, газ толтыру станцияларының, газ толтыру пункттерінің және автогаз құю станцияларының техникалық жай-күйін тексеруді ұйымдастыруға және жүргізу тәртібіне қойылатын талаптар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Дағды 2:
Механикалық сынақтар жүргізу.

Машықтар:
1. Үлгілерді сынау кезінде дәнекерлеу қосылысының механикалық қасиеттерін бағалау.
2. Қорытынды бере отырып, механикалық сынақтар жүргізу.
3. Жұмыста НТҚ қолдану.

Білімдер:
1. Материалтану негіздері.
2. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы НҚА білу.
3. Механикалық сынақтар жүргізу жөніндегі ұлттық және (немесе) мемлекетаралық стандарттардың талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Еңбек функциясы 4:
Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын механикалық сынау.



Дағды 1:
Сынақ хаттамаларын ресімдеу.

Машықтар:
1. Алынған сынақ нәтижелерін жүйелеу және талдау.
2. ББ СЗ сынақ хаттамаларын ресімдеу.
3. Механикалық сынау хаттамаларын ресімдеу.
4. Нормативтік және техникалық құжаттамамен жұмыс істеу.

Білімдер:
1. Сынақ нәтижелерін ресімдеуге қойылатын талаптар.
2. Өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы заңнамаға сәйкес арнайы аспаптардың пайдалану талаптары, өлшеу құралдарына, әдістеріне және нәтижелеріне қойылатын талаптар.
3. Механикалық сынақтар жүргізу жөніндегі ұлттық және (немесе) мемлекетаралық стандарттардың талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Дағды 2:
Тексеру нәтижелерін тіркеу.

Машықтар:
1. Өткізілетін СЗ зерттеу нәтижелері бойынша мәліметтер базасымен жұмыс істеу.
2. Бағдарламалық жасақтаманы қолдана отырып есептеулер жүргізу.
3. Тексеру бойынша басшылық құжаттарды қолдану.
4. Жүргізілген зерттеу нәтижелері бойынша статистикалық деректерді ресімдеу.

Білімдер:
1. "Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы" Қазақстан Республикасының Заңы.
2. ЛИРА, Mathcad, Autodesk, AutoCad есептеуге арналған бағдарламалар және басқа CAD бағдарламалары.
3. Механикалық сынақтар жүргізу жөніндегі ұлттық және (немесе) мемлекетаралық стандарттардың талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Қосымша еңбек функциясы 1:
Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтау.



Дағды 1:
Жұмыстарды қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру.

Машықтар:
1. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі талаптарын практикада қолдану.
2. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету.
3. Меншік иесінің және үшінші тұлғалардың қызметкерлерінің жұмыстарын жүргізу туралы хабардар ету.
4. Қазақстан Республикасының НҚА талаптарына сәйкес жұмыстарды жүргізудің шығыс материалдары мен өнімдерін кәдеге жарату.

Білімдер:
1. Сертификаттау деңгейінде қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасының НҚА талаптары.
2. Алғашқы медициналық көмек көрсету негіздері.
3. Объектіде белгіленген еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғауды (қажет болған жағдайда биіктікте жұмыс істеген кезде), өндірістік санитарияны және өрт қауіпсіздігі бойынша қамтамасыз ету талаптары.
4. Сертификаттау деңгейінде радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік
Командада жұмыс істей білу
Аналитикалық ойлау
Ақпаратты іздеу және талдау
Оқу және өзін-өзі оқыту қабілеті
Құрылымдық мәселелерді шешу

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1. "Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтарды пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларын бекіту туралы" ҚР ТЖМ 2014 жылғы 30 желтоқсандағы № 358 бұйрығы. 2. "Газбен жабдықтау жүйелері объектілерінің қауіпсіздігі жөніндегі талаптарды бекіту туралы" ҚР ІІМ 2017 жылғы 9 қазандағы № 673 бұйрығы. 3. "Технологиялық құбыржолдарды пайдалану кезіндегі қауіпсіздік жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" ҚР ТЖМ 2021 жылғы 27 шілдедегі № 359 бұйрығы. 4. "Қара металлургия кәсіпорындарының газ шаруашылығындағы қауіпсіздік жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" ҚР ТЖМ 2021 жылғы 2 тамыздағы № 369 бұйрығы. 5. "Қысыммен жұмыс істейтін түтіктерге, цистерналарға, бөшкелерге және баллондарға техникалық куәландыруды жүргізу жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" ҚР ТЖМ 2021 жылғы 16 тамыздағы № 398 бұйрығы. 6. КО ТР 010/2011 "Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі туралы". 7. КО ТР 032/2013 "Артық қысыммен жұмыс істейтін жабдықтардың қауіпсіздігі туралы". 8. КО ТР 016/2011 "Газ тәріздес отында жұмыс істейтін жабдықтардың қауіпсіздігі туралы". 9. ГОСТ 14249-89 "Ыдыстар мен аппараттар. Беріктікке есептеу нормалары". 10. СТ РК 1357-2005 "Қысыммен жұмыс істейтін ыдыстар. Конструкцияға қойылатын негізгі талаптар". 11. СТ РК 1358-2005 "Қысыммен жұмыс істейтін ыдыстар. Болаттарды дәнекерлеуге қойылатын талаптар". 12. МСН 4.03-01-2003 "Газ тарату жүйелері".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

6

Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын куәландыру жөніндегі маман.

11. Кәсіптің карточкасы "Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын пайдалану кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы сарапшы":

Топтың коды:

2149-3

Қызмет атауының коды:

-

Кәсіптің атауы:

Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын пайдалану кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы сарапшы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

7

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
23-параграф. Газ қауіпсіздігі жөніндегі инженер

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары оқу орнынан кейінгі білім (магистратура, резидентура)

Мамандық:
Инженерия және инженерлік іс

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Қызметі газ тарату желілері мен газ тұтыну жүйелерін пайдаланумен (тікелей) байланысты кәсіпорындарда немесе ұйымдарда кемінде 5 жыл жұмыс тәжірибесі.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

"Азаматтық қорғау туралы" ҚРЗ 79-бабына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік мәселелері бойынша мамандарды даярлаудан, қайта даярлаудан өту және өнеркәсіптік қауіпсіздік туралы куәлік алу.

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Газ тарату желілері мен газ тұтыну жүйелерінің қауіпсіздігін Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасының талаптарына сәйкестігіне сараптау бойынша кәсіби қызметтер көрсету.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Өмірлік циклдің барлық кезеңдерінде газ тарату желілері мен газ тұтыну жүйелерін жоспарлы және жоспардан тыс тексеру мақсатында сараптама жүргізу.
2. Жабдықты қолдануға рұқсат алу үшін сараптама жүргізу.
3. Дәнекерлеу, жергілікті термоөңдеу әдістерін келісу, паспорттардың дубликаттарын жасау.

Қосымша еңбек функциялары:

1. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтау.

Еңбек функциясы 1:
Өмірлік циклдің барлық кезеңдерінде газ тарату желілері мен газ тұтыну жүйелерін жоспарлы және жоспардан тыс тексеру мақсатында сараптама жүргізу.



Дағды 1:
Зерттелетін жабдықтың пайдалану, жобалау және жөндеу құжаттамасын талдау.

Машықтар:
1. Газ тарату желілерінің, газ тұтыну жүйелерінің, газ толтыру станцияларының, газ толтыру пункттерінің және автогаз құю станцияларының пайдалану, жобалау және жөндеу құжаттамасының материалдарын оқу және түсіндіру.
2. Жұмыста НТД қолдану.
3. Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын тексеру және техникалық куәландыру кезінде анықталған ақаулардың қауіптілік дәрежесін айқындау.

Білімдер:
1. Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын пайдалану кезіндегі Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы НҚА талаптары.
2. Өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдар.
3. Объектілерді зерттеу бойынша заманауи технологияларды білу.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Дағды 2:
Тексеру және техникалық куәландыру нәтижелері бойынша материалдарды талдау.

Машықтар:
1. Газ тарату желілерінің, газ тұтыну жүйелерінің, газ толтыру станцияларының, газ толтыру пункттерінің және автогаз құю станцияларының техникалық жай-күйін бағалау мен болжаудың есептік-талдамалық рәсімдерін орындау.
2. Объектіге зерттеу жүргізу және мониторингті ұйымдастыру әдістемелерін әзірлеу.
3. Тексеру және техникалық куәландыру жүргізу жөніндегі жұмыстарға басшылық жасау.

Білімдер:
1. Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын пайдалану кезіндегі Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы НҚА талаптары.
2. Өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдар.
3. Біліктіліктің III деңгейінде ББ әдістерін білу.
4. Газ тарату желілерінің, газ тұтыну жүйелерінің, газ толтыру станцияларының, газ толтыру пункттерінің және автогаз құю станцияларының техникалық жай-күйін бағалау мен болжаудың есептеу-талдау рәсімдерінің қағидаттары.
5. ЛИРА, Mathcad, Autodesk, AutoCad есептеуге арналған бағдарламалар және басқа CAD бағдарламалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Дағды 3:
Сараптамалық қорытынды дайындау.

Машықтар:
1. Сараптамалық қорытындыны ресімдеу.
2. Сараптамалық қорытындыны газ тарату желілерінің, газ тұтыну жүйелерінің, газ толтыру станцияларының, газ толтыру пункттерінің және автогаз құю станцияларының иесімен келісу.
3. Ресми дереккөздер арқылы сараптамаға қажетті ақпаратты сұрау және табу.

Білімдер:
1. Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын пайдалану кезіндегі Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасының талаптары.
2. Өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдар.
3. Қазақстан Республикасының НҚА өнеркәсіптік қауіпсіздік және үздік шетелдік әдет-ғұрыптар саласындағы кең білімі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Еңбек функциясы 2:
Жабдықты қолдануға рұқсат алу үшін сараптама жүргізу.



Дағды 1:
Техникалық сипаттамаларды талдау.

Машықтар:
1. Бұрын осындай объектілерде қолдануға рұқсат алған газ тарату желілеріне, газ тұтыну жүйелеріне, газ толтыру станцияларына, газ толтыру пункттеріне және автогаз құю станцияларына арналған жабдықтардың техникалық сипаттамаларын талдау және салыстыру.
2. Ресми дереккөздер арқылы сараптамаға қажетті ақпаратты сұрау және табу.
3. Қолданыстағы жабдықтың нақты күйін талдау.

Білімдер:
1. Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын пайдалану кезіндегі Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы НҚА талаптары.
2. Өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдар.
3. Газ тарату желілерінің, газ тұтыну жүйелерінің, газ толтыру станцияларының, газ толтыру пункттерінің және автогаз құю станцияларының техникалық жай-күйін тексеруді ұйымдастыруға және жүргізу тәртібіне қойылатын талаптар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Дағды 2:
Газ тарату желілерімен, газ тұтыну жүйелерімен, газ толтыру станцияларымен, газ толтыру пункттерімен және автогаз құю станцияларымен нақты танысу.

Машықтар:
1. Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын пайдалану кезінде туындайтын зиянды және қауіпті өндірістік факторларды айқындау.
2. Қазақстан Республикасында қолданылатын нормативтік мәндерге сәйкес зиянды және қауіпті өндірістік факторлардың шекті мәндерін айқындау.
3. Зиянды және қауіпті өндірістік факторлардың мәндерін рұқсат етілген параметрлерге, олардың сенімділік деңгейіне жеткізуді қамтамасыз ететін техникалық шараларды қолдану.

Білімдер:
1. Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын пайдалану кезіндегі Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы НҚА талаптары.
2. Өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдарды білу.
3. Газ тарату желілерінің, газ тұтыну жүйелерінің, газ толтыру станцияларының, газ толтыру пункттерінің және автогаз құю станцияларының техникалық жай-күйін талдау, бағалау және болжау рәсімдері.
4. Газ тарату желілерінің, газ тұтыну жүйелерінің, газ толтыру станцияларының, газ толтыру пункттерінің және автогаз құю станцияларының техникалық жай-күйін тексеруді ұйымдастыруға және жүргізу тәртібіне қойылатын талаптар.
5. ЛИРА, Mathcad, Autodesk, AutoCad есептеу бағдарламалары және басқа CAD бағдарламалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Еңбек функциясы 3:
Дәнекерлеу, жергілікті термоөңдеу әдістерін келісу, паспорттардың дубликаттарын жасау.



Дағды 1:
Құжаттарды рәсімдеу үшін бастапқы ақпаратты талдау және салыстыру.

Машықтар:
1. Дәнекерлеу процесінің әдістері мен материалдарын дәнекерлеу бойынша маман деңгейінде түсіну.
2. Біліктілік деңгейінде термиялық өңдеу тәсілдері мен әдістерін анықтау.
3. Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын жабдықтауға паспорттардың дубликаттарын жасау.

Білімдер:
1. Металдарды дәнекерлеу технологияларын, толтырғыш материалдарды қолдануды, бақылау түрлері мен көлемін, алдын ала термиялық өңдеуді қамтитын жабдықтардың жобалау-конструкторлық құжаттамасы.
2. Термоөңдеуге жататын бұйымның конструкторлық құжаттамасы.
3. Газ тарату желілері, газ тұтыну жүйелері, газ толтыру станциялары, газ толтыру пункттері және автогаз құю станциялары жабдықтарының паспорттарының дубликаттарын ресімдеуге қойылатын талаптар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Дағды 2:
Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын дайындау және жөндеу үшін қолданылатын материалдарды талдау.

Машықтар:
1. Газ тарату желілері мен газ тұтыну жүйелерін дайындау және жөндеу үшін қолданылатын материалдардың үлгілерін сынау және сертификаттау нәтижелерін талдау .
2. Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын дайындау және жөндеу үшін қолданылатын материалдарды талдау.
3. Халықаралық және ұлттық стандарттарды қолдану.

Білімдер:
1. Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын пайдалану кезінде Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы НҚА білу.
2. "Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы" Қазақстан Республикасының Заңы.
3. Жабдықты пайдалану бойынша технологиялық процесті білу.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

не требуется

Қосымша еңбек функциясы 1:
Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтау.



Дағды 1:
Жұмыстарды қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру.

Машықтар:
1. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі талаптарын практикада қолдану.
2. Әртүрлі жағдайларда зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету.
3. Меншік иесінің және үшінші тұлғалардың қызметкерлерінің жұмыстарын жүргізу туралы хабардар ету.
4. Қазақстан Республикасының НҚА талаптарына сәйкес жұмыстарды жүргізудің шығыс материалдары мен өнімдерін кәдеге жарату.

Білімдер:
1. Сертификаттау деңгейінде қысыммен жұмыс істейтін жабдықты пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы Қазақстан Республикасының НҚА талаптары.
2. Алғашқы медициналық көмек көрсету негіздері.
3. Объектіде белгіленген еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғауды (қажет болған жағдайда биіктікте жұмыс істеген кезде), өндірістік санитарияны және өрт қауіпсіздігі бойынша қамтамасыз ету талаптары.
4. Сертификаттау деңгейінде радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

қажет етілмейді

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Ұқыптылық
Дербестік және жауапкершілік
Стратегиялық ойлау
Аналитикалық ойлау
Ақпаратты іздеу және талдау
Логикалық ойлау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

1. "Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтарды пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларын бекіту туралы" ҚР ТЖМ 2014 жылғы 30 желтоқсандағы № 358 бұйрығы. 2. "Газбен жабдықтау жүйелері объектілерінің қауіпсіздігі жөніндегі талаптарды бекіту туралы" ҚР ІІМ 2017 жылғы 9 қазандағы № 673 бұйрығы. 3. "Технологиялық құбыржолдарды пайдалану кезіндегі қауіпсіздік жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" ҚР ТЖМ 2021 жылғы 27 шілдедегі № 359 бұйрығы. 4. "Қара металлургия кәсіпорындарының газ шаруашылығындағы қауіпсіздік жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" ҚР ТЖМ 2021 жылғы 2 тамыздағы № 369 бұйрығы. 5. "Қысыммен жұмыс істейтін түтіктерге, цистерналарға, бөшкелерге және баллондарға техникалық куәландыруды жүргізу жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" ҚР ТЖМ 2021 жылғы 16 тамыздағы № 398 бұйрығы. 6. КО ТР 010/2011 "Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі туралы". 7. КО ТР 032/2013 "Артық қысыммен жұмыс істейтін жабдықтардың қауіпсіздігі туралы". 8. КО ТР 016/2011 "Газ тәріздес отында жұмыс істейтін жабдықтардың қауіпсіздігі туралы". 9. ГОСТ 14249-89 "Ыдыстар мен аппараттар. Беріктікке есептеу нормалары". 10. СТ РК 1357-2005 "Қысыммен жұмыс істейтін ыдыстар. Конструкцияға қойылатын негізгі талаптар". 11. СТ РК 1358-2005 "Қысыммен жұмыс істейтін ыдыстар. Болаттарды дәнекерлеуге қойылатын талаптар". 12. МСН 4.03-01-2003 "Газ тарату жүйелері".

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

6

Газ тарату желілерін, газ тұтыну жүйелерін, газ толтыру станцияларын, газ толтыру пункттерін және автогаз құю станцияларын куәландыру жөніндегі маман.

4-ші тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

      12. Мемлекеттік органның атауы: Қазакстан Республикасының Төтенше жағдайлар министрлігі.

      Орындаушы: Набиева Н.Ж, +7 (717) 257 77 28, nabiyeva.n@kpb.emer.kz.

      13. Әзірлеуге қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар):

      ҚР ТЖМ Өнеркәсіптік қауіпсіздік комитеті;

      "Тәуелсіз газ қауымдастығы" ЗТБ;

      "Аттестаттау-әдістемелік орталығы" ЖШС ТК 76 "Бұзбайтын бақылау, техникалық диагностика және жай-күй мониторингі";

      "Қазақстандық тіркелім" ЗТБ;

      "Қазақстан лифтшілер одағы" ЗТБ;

      Ernst & Young Kazakhstan LLP;

      ҚР ЭМ "Ядролық физика институты" РМК ҰМКИ;

      "Мунар 1" ЖШС.

      Жоба жетекшісі: Исқақов Нұржан Қалдыбекұлы, +7 (701) 734 51 51, iskakov.n@kpb.emer.kz.

      14. Кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес: №, 06.09.2024 ж.

      15. Кәсіптік біліктілік жөніндегі ұлттық орган: 22.10.2025 ж.

      16. "Атамекен" Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы: -

      17. Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы: Нұсқа 2, 2025 ж.

      18. Болжамды қайта қарау күні: 01.11.2028 ж.