"Қаржылық емес сектор үшін қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға), терроризмді қаржыландыруға және жаппай қырып-жою қаруын таратуды қаржыландыруға қарсы іс-қимыл жасау мақсатында ішкі бақылау қағидаларына қойылатын талаптарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қаржылық мониторинг агенттігі төрағасының 2021 жылғы 6 тамыздағы № 4 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Қаржылық мониторинг агенттігі Төрағасының 2025 жылғы 25 қарашадағы № 15 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2025 жылғы 26 қарашада № 37475 тіркелді

БҰЙЫРАМЫН:

1. "Қаржылық емес сектор үшін қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға), терроризмді қаржыландыруға және жаппай қырып-жою қаруын таратуды қаржыландыруға қарсы іс-қимыл жасау мақсатында ішкі бақылау қағидаларына қойылатын талаптарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қаржылық мониторинг агенттігі төрағасының 2021 жылғы 6 тамыздағы № 4 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 23942 болып тіркелген) мынадай өзгерістер енгізілсін:

тақырыпқа орыс тілінде өзгеріс енгізіледі, қазақ тіліндегі мәтін өзгермейді;

кіріспе жаңа редакцияда жазылсын:

""Қылмыстық жолмен алынған кiрiстердi заңдастыруға (жылыстатуға), терроризмді қаржыландыруға және жаппай қырып-жою қаруын таратуды қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы" Қазақстан Республикасының Заңының 11-бабының 3-2-тармағына және "Құқықтық актілер туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 27-бабының 8-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:";

1-тармаққа орыс тілінде өзгеріс енгізіледі, қазақ тіліндегі мәтін өзгермейді;

көрсетілген бұйрықпен бекітілген Қаржылық емес сектор үшін қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға), терроризмді қаржыландыруға және жаппай қырып-жою қаруын таратуды қаржыландыруға қарсы іс-қимыл жасау мақсатында ішкі бақылау қағидаларына қойылатын талаптар осы бұйрыққа қосымшаға сәйкес жаңа редакцияда жазылсын.

2. Қазақстан Республикасы Қаржылық мониторинг агенттігінің (бұдан әрі – Агенттік) Қаржылық мониторинг субъектілерімен жұмыс департаменті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін оны Агенттіктің интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Қаржылық мониторинг агенттігі төрағасының міндетін атқарушы

К. Бижанов

Қазақстан Республикасының Қаржылық мониторинг агенттігі төрағасының міндетін атқарушы 2025 жылғы 25 қарашадағы № 15 бұйрығына қосымша Қазақстан Республикасы Қаржылық мониторинг агенттігі төрағасының 2021 жылғы 6 тамыздағы № 4 бұйрығымен бекітілген

Қаржылық емес сектор үшін қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға), терроризмді қаржыландыруға және жаппай қырып-жою қаруын таратуды қаржыландыруға қарсы іс-қимыл жасау мақсатында ішкі бақылау қағидаларына қойылатын талаптар

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Қаржылық емес сектор үшін қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға), терроризмді қаржыландыруға және жаппай қырып-жою қаруын таратуды қаржыландыруға қарсы іс-қимыл жасау мақсатында ішкі бақылау қағидаларына қойылатын талаптар (бұдан әрі – Талаптар) "Қылмыстық жолмен алынған кiрiстердi заңдастыруға (жылыстатуға), терроризмді қаржыландыруға және жаппай қырып-жою қаруын таратуды қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы" Қазақстан Республикасының Заңының (бұдан әрі – Заң) 11-бабының 3-2-тармағына және Ақшаны жылыстатуға қарсы күрестің қаржылық шараларын әзірлеу тобының (ФАТФ) халықаралық стандарттарына сәйкес Заңның 3-бабы 1-тармағының 7), 8), 13), 15), 16), 18), 21) және 22) тармақтарымен көзделген қаржы мониторингі субъектілері (бұдан әрі – субъект) үшін әзірленді.

2. Ішкі бақылау қағидалары субъектілердің қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға), терроризмді қаржыландыруға және жаппай қырып-жою қаруын таратуды қаржыландыруға қарсы іс-қимылға (бұдан әрі – КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚ) бағытталған жұмыстың ұйымдастырушылық негіздерін реттейтін және КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚ мақсатында іс-қимыл тәртібін белгілейтін құжат болып табылады.

3. Ішкі бақылау қағидалары Заңның 11-бабының 3-тармағында көзделген бағдарламаларды қамтиды.

Субъект ішкі бақылау қағидаларының бағдарламаларына Талаптарда көзделмеген ережелерді енгізуге құқылы.

4. Ішкі бақылау қағидалары субъектімен (жоғарғы басқару органымен немесе басшысымен) бекітіледі және жеке кабинетте орналастырылады.

2-тарау. Субъектілердің басшы қызметкерлерінің немесе субъектілердің тиісті құрылымдық бөлімше басшысының деңгейінен төмен емес өзге де басшыларының арасынан, ішкі бақылау қағидаларының іске асырылуына және сақталуына жауапты адамды тағайындау туралы талапты, сондай-ақ субъектілердің ішкі бақылау қағидаларының іске асырылуына және сақталуына жауапты қызметкерлеріне қойылатын өзге де талаптарды, оның ішінде мінсіз іскерлік беделінің болуы туралы талапты қоса алғанда, КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚ жасау мақсатында ішкі бақылауды ұйымдастыру бағдарламасы

5. Ішкі бақылауды ұйымдастыру бағдарламасы:

1) ішкі бақылау қағидаларының іске асырылуына және сақталуына жауапты адамды (бұдан әрі – жауапты адам) тағайындау тәртібін;

2) жауапты адамға жүктелетін өкілеттіктері мен міндеттерін;

3) жауапты адамның уақытша болмауы кезінде (демалыс, уақытша еңбекке жарамсыздық, қызметтік іссапар) оның міндеттерін жүктеу тәртібін;

4) КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚ бойынша функцияларды орындайтын құрылымдық бөлімшенің (болған жағдайда) өкілеттіктері мен міндеттерін.

Мұндай құрылымдық бөлімшені құру туралы шешімді заңды тұлғалар өздерінің құрылымы, штат саны, клиенттік базасы және клиенттің ақшамен және (немесе) өзге мүлiкпен күдiктi операция (бұдан әрi – күдiктi операция) жасау тәуекелінің деңгейі ерекшеліктері негізінде өз бетінше қабылдайды;

5) субъектінің және оның филиалының (болған жағдайда) ішкі бақылау жүйесінің сипаттамасы, сондай-ақ ішкі бақылау қағидаларын іске асыру мәселелері бойынша заңды тұлғаның құрылымдық бөлімшелерінің (жеке кәсіпкердің қызметкерлерінің) өзара іс-қимылы тәртібін;

6) ішкі бақылау қағидаларына өзгерістер енгізу тәртібін;

7) ішкі бақылау жүйесін тексеру тәртібін;

8) КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚ бойынша міндеттерді іске асыру нәтижесінде алынған құжаттар мен мәліметтерді сақтау тәртібін қамтиды.

6. Жауапты адам ретінде еңбек шарты негізінде субъектінің қызметкері болып табылатын және мынадай талаптарға сәйкес келетін:

басшы мәртебесі (құрылымдық бөлімше басшысы деңгейінен төмен емес) бар және заңды тұлғаның басшысына тікелей бағынатын;

жоғары немесе орта кәсіптік білімі бар;

КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚ саласында немесе субъектінің қызмет саласында кемінде 2 (екі) жыл еңбек өтілі бар;

мінсіз іскерлік беделі бар;

КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚ туралы Қазақстан Республикасының заңнамасын білуін тестілеуден өткендігі туралы сертификаты (бұдан әрі – сертификат) бар жеке тұлға тағайындалады. Сертификат субъектінің жеке кабинетінде орналастырылады.

Жауапты адамның уақытша болмауы кезінде (демалыс, уақытша еңбекке жарамсыздық, қызметтік іссапар) оның міндеттері жүктелетін тұлға жауапты адамға қойылатын талаптарға сәйкес келеді.

Субъект дара кәсіпкер немесе жеке тұлға болған жағдайда, өзін жауапты адам ретінде тағайындайды. Бұл ретте жауапты адамға қойылатын талаптар, сертификаттың болуын қоспағанда, оларға қолданылмайды.

7. Субъект жылына кемінде 1 (бір) рет ішкі бақылау жүйесінің КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚ туралы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкестігіне тексеру жүргізеді.

Ішкі бақылау жүйесін тексеру:

1) субъектінің (жауапты адамның) ішкі бақылау қағидаларын және КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚ туралы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын орындауын тексеруді;

2) субъектіге (жоғарғы басқару органына немесе басшысына) жүргізілген тексеру нәтижелері туралы жазбаша есептерді ұсынуды;

3) тексерулер нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жоюға бағытталған шараларды қабылдауды қамтиды.

Ішкі бақылау жүйесін тексеруді субъектінің шешімі бойынша сыртқы аудит, ішкі аудит (ол болған кезде) немесе КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚ жүйесіне қатыспайтын құрылымдық бөлімше (қызметкер) жүзеге асырады.

8. Субъект клиентпен іскерлік қатынастар тоқтатылған күннен бастап кемінде 5 (бес) жыл Заңның 11-бабының 4-тармағында көзделген құжаттар мен мәліметтердің сақталуын қамтамасыз етеді.

3-тарау. Технологиялық жетістіктерді пайдалану тәуекелін қоса алғанда, клиенттердің тәуекелдерін және көрсетілетін қызметтерді қылмыстық мақсаттарда пайдалану тәуекелдерін ескеретін, қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыру (жылыстату), терроризмді қаржыландыру және жаппай қырып-жою қаруын таратуды қаржыландыру тәуекелдерін (тәуекелдің төменгі, жоғары деңгейлерін) басқару бағдарламасы

9. Тәуекелдерді басқару бағдарламасы:

1) іскерлік қатынастарды орнату кезінде клиентті бағалау және тәуекел дәрежесіне (деңгейіне) жатқызу, сондай-ақ клиенттерді тиісінше тексерудің жеңілдетілген немесе күшейтілген шараларын қолдану тәртібін;

2) клиент тәуекелінің дәрежесін (деңгейін) қайта қарау тәртібі мен мерзімдерін;

3) тәуекелдерді басқару тәртібін;

4) жаңа қызметтерді (өнімдерді) және (немесе) бағдарламалық-техникалық құралдарды қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыру (жылыстату), терроризмді қаржыландыру және жаппай қырып-жою қаруын таратуды қаржыландыру (бұдан әрі – КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ) мақсатында пайдалану тәуекелдерін бағалау, оларды төмендетуге бағытталған шаралар кешенін әзірлеуді қосатын тәртібін;

5) тәуекел дәрежесін (деңгейін) бағалау және тәуекелдерді басқару нәтижелерін тіркеу тәртібін қамтиды.

10. Тәуекел дәрежесін (деңгейін) бағалау іскерлік қатынастарды орнату кезінде және іскерлік қатынастар барысында жүзеге асырылады.

Тәуекел дәрежесін (деңгейін) бағалау мынадай тәуекел санаттарының біреуі немесе жиынтығы бойынша жүзеге асырылады:

елдермен және (немесе) жекелеген географиялық аумақтармен байланысты тәуекелдер;

клиенттермен байланысты тәуекелдер;

клиент көрсететін қызметтерге (өнімдерге), жеткізілім арналарына, ақшамен және (немесе) өзге мүлiкпен операцияларына (бұдан әрі – операция) байланысты тәуекелдер.

Субъект өз қызметінің ерекшеліктерін ескере отырып, қосымша тәуекел санаттарын белгілейді.

11. Субъект тәуекел дәрежесін (деңгейін) бағалау кезінде мынадай факторларды:

тәуекелдерді ұлттық және секторлық бағалау нәтижелерін;

клиенттердің қызметінің сипаты мен түрлерін, сондай-ақ олардың пайдаланатын өнімдерін (қызметтерін);

ақпарат пен мәліметтерді, сондай-ақ уәкілетті органның ұсынымдарын;

уәкілетті органның интернет-ресурсында орналастырылған және басқа да қолжетімді дереккөздерден КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ типологияларын, әдістері мен тәсілдерін;

ақшаны жылыстатуға қарсы күрестің қаржылық шараларын әзірлеу тобының (ФАТФ) ұсынымдарын ескере отырып, клиенттердің КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ мақсатында операцияларды жасауының жоғары тәуекелдері бар қызмет түрлерінің және шарттарының, операцияларының белгілерін ескереді.

Субъект өз қызметінің ерекшеліктерін ескере отырып, тәуекел дәрежесін (деңгейін) бағалау үшін қосымша факторлар әзірлейді.

12. Тәуекел дәрежесін (деңгейін) бағалау кезінде клиенттерді мынадай тәуекел деңгейлеріне жатқызу жүргізіледі:

тәуекелдің жоғары дәрежесі (деңгейі);

тәуекелдің төмен дәрежесі (деңгейі).

13. Субъект клиентке тәуекел дәрежесін (деңгейін) беру туралы шешімді клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы, сондай-ақ клиент немесе клиенттің мүддесінде жасалатын операциялар туралы иелігіндегі ақпаратты зерделеу нәтижелері бойынша қабылдайды.

14. Іскерлік қатынастар ұзақ (созылмалы) сипатта болса, субъек клиенттің тәуекел деңгейіне тұрақты мониторингті жүзеге асырады.

Тәуекел тобын қайта қарау туралы шешім тәуекел дәрежесін (деңгейін) бағалауға негіз болатын факторлар анықталған кезде қабылданады.

15. Тәуекелдерді басқару Заңның 5-бабының 7-тармағында көзделген шаралар шеңберінде тәуекелді төмендету жөніндегі іс-қимылдарды жүзеге асыру арқылы іске асырылады.

Тәуекел дәрежесі (деңгейі) жоғары клиенттер туралы мәліметтерді жаңарту жарты жылда кемінде 1 (бір) рет жүзеге асырылады.

16. Жаңа қызметтерді (өнімдерді) және (немесе) бағдарламалық-техникалық құралдарды бағалау оларды іске қоспас бұрын жүргізіледі.

17. Субъекті жыл сайын клиенттердің, қызметтердің (өнімдердің) КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ тәуекелдеріне ұшырау дәрежесін (деңгейін) бағалауды жүзеге асырады.

КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ тәуекелдері дәрежесін (деңгейін) бағалау нәтижелері есепті жылдан кейінгі жылдың 10 (оныншы) қаңтарына дейінгі мерзімде субъектінің жеке кабинетінде орналастырылады.

4-тарау. Клиенттерді сәйкестендіру бағдарламасы

18. Клиентті сәйкестендіру бағдарламасы:

1) клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін тиісінше тексеру, сондай-ақ алынған мәліметтердің дұрыстығын растау шараларын қабылдау тәртібін;

2) клиенттің (оның өкілінің) және бенефициарлық меншік иесінің терроризмді және экстремизмді қаржыландырумен және жаппай қырып-жою қаруын таратуды қаржыландырумен байланысты ұйымдар мен тұлғалардың тізбелерінде болуын тексеруді;

3) ақшалай қаражаттардың немесе өзге мүліктің шығу көздерін айқындай отырып, шетелдік жария лауазымды адамдарды, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Президенті бекітетін жария лауазымды адамдар тізбесіндегі адамдарды анықтау тәртібін;

4) Ақшаны жылыстатуға қарсы күрестің қаржылық шараларын әзірлеу тобының (ФАТФ) ұсынымдарын орындамайтын мемлекетте (аумақта) тіркелген немесе тұрғылықты жері бар заңды және жеке тұлғаларды айқындау тәртібін қамтиды.

19. Клиенттерді (олардың өкілдерін) және бенефициарлық меншік иелерін сәйкестендіру нәтижесінде алынған мәліметтерді тіркеу тәсілдері мен нысандарын субъектімен өз бетінше айқындалады.

5-тарау. Клиенттердің күрделі, ерекше ірі және басқа да ерекше операцияларын зерделеуді қоса алғанда, клиенттердің операцияларына мониторинг жүргізу және оларды зерделеу бағдарламасы

20. Клиенттердің операцияларын мониторингтеу және зерделеу бағдарламасы:

1) қаржы мониторингіне жататын операцияларды және күдікті қызметті анықтау рәсімдерін;

2) операцияны жүргізуден немесе іскерлік қатынастарды орнатудан (тоқтату) бас тарту туралы шешім қабылдау тәртібін;

3) операциялары тоқтатып қою жөніндегі шаралар қолданылуға тиіс өз клиенттерінің болуына қатысты салыстыру жүргізудің тәртібі мен кезеңділігін;

4) операцияларды тоқтатып қою жөнінде шаралар қабылдау тәртібін;

5) операцияларды тоқтата тұруға байланысты іс-қимылдар тәртібін;

6) Заңның 11-бабының 5 және 5-1-тармақтарында көзделген талаптарды ескере отырып, КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ бойынша қолданылатын шаралар туралы клиентті хабардар ету және өзара іс-қимыл жасау тәртібін;

7) Заңның 12-бабының 8-тармағында көзделген операцияларды жүзеге асыру үшін клиенттермен өзара іс-қимыл жасау тәртібін;

8) уәкілетті органға операцияны жүргізуден немесе іскерлік қатынастарды орнатудан (тоқтату) бас тарту, операцияларды тоқтатып қою және тоқтата тұру фактілері туралы хабарламалар беру тәртібін қамтиды.

21. Клиенттердің операцияларына мониторинг жүргізу және зерделеу бағдарламасына күдікті операциялардың және (немесе) қызметтің белгілері, КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ типологиясы, схемалары мен тәсілдері енгізіледі.

Субъект клиенттердің операцияларына мониторинг жүргізу және зерделеу бағдарламасына қосымша күдікті операциялардың және (немесе) қызметтің белгілерін, КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ типологиясын, схемаларын мен тәсілдерін енгiзуге құқылы.

22. Клиенттің операциясын және (немесе) қызметін күдікті деп тану туралы шешімді субъект қаржы-шаруашылық қызметі, клиенттің (оның өкілінің) және бенефициарлық меншік иесінің қаржылық жағдайы және іскерлік беделі туралы ақпараттың негізінде қабылдайды.

Күдікті операция және (немесе) қызмет анықтау үшін субъект клиенттің операцияларына мониторинг және оның иелігіндегі ақпаратты зеріттеу жүргізіледі. Субъектінің шешімінде операцияны және (немесе) қызметті күдікті деп тану күні мен негіздері жазылады.

23. Қаржы мониторингіне жататын операциялар туралы хабарлама субъектімен уәкілетті органға жеке кабинет арқылы жіберіледі.

24. Клиенттердің операцияларына мониторинг жүргізу және оларды зерделеу нәтижелері тәуекел дәрежесін (деңгейін) және КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ тәуекелдерін басқаруды субъектімен жыл сайын бағалау үшін, сондай-ақ клиенттердің тәуекел тобын қайта қарау үшін пайдаланылады.

6-тарау. Субъектілердің КЖ/ТҚ/ЖҚТҚҚ саласында даярлау және оқыту бағдарламасы

25. КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚ саласында субъектіні даярлау және оқыту бағдарламасы Қазақстан Республикасының Қаржылық мониторинг агенттігінің төрағасының 2021 жылғы 9 тамыздағы № 6 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 23952 болып тіркелген) бекітілген Қаржы мониторингі субъектiлерiне қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл саласындағы даярлау және оқыту бойынша қойылатын талаптарына сәйкес әзірленеді.

О внесении изменений в приказ Председателя Агентства Республики Казахстан по финансовому мониторингу от 6 августа 2021 года № 4 "Об утверждении Требований к правилам внутреннего контроля в целях противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, финансированию терроризма и финансированию распространения оружия массового уничтожения для не финансового сектора"

Приказ Председателя Агентства Республики Казахстан по финансовому мониторингу от 25 ноября 2025 года № 15. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 26 ноября 2025 года № 37475

ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Внести в приказ Председателя Агентства Республики Казахстан по финансовому мониторингу от 6 августа 2021 года № 4 "Об утверждении Требований к правилам внутреннего контроля в целях противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, финансированию терроризма и финансированию распространения оружия массового уничтожения для не финансового сектора" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 23942) следующие изменения:

заголовок изложить в новой редакции:

"Об утверждении Требований к правилам внутреннего контроля в целях противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, финансированию терроризма и финансированию распространения оружия массового уничтожения для нефинансового сектора";

преамбулу изложить в новой редакции:

"В соответствии с пунктом 3-2 статьи 11 Закона Республики Казахстан "О противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, финансированию терроризма и финансированию распространения оружия массового уничтожения", и пунктом 8 статьи 27 Закона Республики Казахстан "О правовых актах", ПРИКАЗЫВАЮ:";

пункт 1 изложить в новой редакции:

"1. Утвердить прилагаемые Требования к правилам внутреннего контроля в целях противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, финансированию терроризма и финансированию распространения оружия массового уничтожения для нефинансового сектора.";

Требования к правилам внутреннего контроля в целях противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, финансированию терроризма и финансированию распространения оружия массового уничтожения для не финансового сектора, утвержденные указанным приказом, изложить в новой редакции согласно приложению к настоящему приказу.

2. Департаменту по работе с субъектами финансового мониторинга Агентства Республики Казахстан по финансовому мониторингу (далее – Агентство) в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Агентства после его официального опубликования.

3. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

исполняющий обязанности Председателя Агентства Республики Казахстан по финансовому мониторингу

К. Бижанов

	Приложение к приказу исполняющий обязанности Председателя Агентства Республики Казахстан по финансовому мониторингу от 25 ноября 2025 года № 15
	Утверждены приказом Председателя Агентства Республики Казахстан по финансовому мониторингу от 6 августа 2021 года № 4

Требования к правилам внутреннего контроля в целях противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, финансированию терроризма и финансированию распространения оружия массового уничтожения для нефинансового сектора

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Требования к правилам внутреннего контроля в целях противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, финансированию терроризма и финансированию распространения оружия массового уничтожения для нефинансового сектора (далее – Требования) разработаны в соответствии с пунктом 3-2 статьи 11 Закона Республики Казахстан "О противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, финансированию терроризма и финансированию распространения оружия массового уничтожения" (далее – Закон) и Международными стандартами Группы разработки финансовых мер борьбы с отмыванием денег (ФАТФ) для субъектов финансового мониторинга, предусмотренных подпунктами 7), 8), 13), 15), 16), 18), 21) и 22) пункта 1 статьи 3 Закона (далее – субъект).

2. Правила внутреннего контроля являются документом, который регламентирует организационные основы работы, направленные на противодействие легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, финансированию терроризма и финансированию распространения оружия массового уничтожения (далее – ПОД/ФТ/ФРОМУ), и устанавливает порядок действий субъекта в целях ПОД/ФТ/ФРОМУ.

3. Правила внутреннего контроля включают в себя программы, предусмотренные пунктом 3 статьи 11 Закона.

Субъект вправе включать в программы правил внутреннего контроля положения, непредусмотренные Требованиями.

4. Правила внутреннего контроля утверждаются субъектом (высшим органом управления либо руководителем) и размещаются в личном кабинете.

Глава 2. Программа организации внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ/ФРОМУ, включая требование о назначении лица, ответственного за реализацию и соблюдение правил внутреннего контроля, из числа руководящих работников субъектов или иных руководителей субъектов не ниже уровня руководителя соответствующего структурного подразделения, а также иные требования, предъявляемые к работникам субъектов, ответственным за реализацию и соблюдение правил внутреннего контроля, в том числе о наличии безупречной деловой репутации

5. Программа организации внутреннего контроля включает:

1) порядок назначения лица, ответственного за реализацию и соблюдение правил внутреннего контроля (далее – ответственное лицо);

2) полномочия и обязанности, возлагаемые на ответственное лицо;

3) порядок возложения обязанностей ответственного лица на период его временного отсутствия (отпуск, временная нетрудоспособность, служебная командировка);

4) полномочия и обязанности структурного подразделения, выполняющего функции по ПОД/ФТ/ФРОМУ (при наличии).

Решение о создании такого структурного подразделения принимается юридическими лицами самостоятельно исходя из особенностей структуры, штатной численности, клиентской базы и степени (уровня) риска совершения клиентом подозрительных операций с деньгами и (или) иным имуществом (далее – подозрительная операция);

5) описание системы внутреннего контроля субъекта и его филиала (при наличии), а также порядок взаимодействия структурных подразделений юридического лица (работников индивидуального предпринимателя) по вопросам реализации правил внутреннего контроля;

6) порядок внесения изменений в правила внутреннего контроля;

7) порядок проверки системы внутреннего контроля;

8) порядок хранения документов и сведений, полученных в результате реализации обязанностей по ПОД/ФТ/ФРОМУ.

6. Ответственным лицом назначается физическое лицо, являющееся работником субъекта на основании трудового договора и соответствующее следующим требованиям:

обладает статусом руководителя (не ниже уровня руководителя структурного подразделения) и подчиняющееся непосредственно руководителю юридического лица;

имеет высшее или среднее профессиональное образование;

имеет стаж работы не менее 2 (двух) лет в сфере ПОД/ФТ/ФРОМУ либо в сфере деятельности субъекта;

имеет безупречную деловую репутацию;

имеет сертификат о прохождении тестирования на знание законодательства Республики Казахстан о ПОД/ФТ/ФРОМУ (далее – сертификат). Сертификат размещается в личном кабинете субъекта.

Лицо, на которое возлагаются обязанности ответственного лица на период его временного отсутствия (отпуск, временная нетрудоспособность, служебная командировка), соответствует требованиям, предъявляемым к ответственному лицу.

Субъект назначает себя ответственным лицом, в случае если он является индивидуальным предпринимателем либо физическим лицом. При этом требования, установленные для ответственного лица, на него не распространяются, за исключением наличия сертификата.

7. Субъектом не реже 1 (одного) раза в год проводится проверка системы внутреннего контроля на соответствие требованиям законодательства Республики Казахстан о ПОД/ФТ/ФРОМУ.

Проверка системы внутреннего контроля включает:

1) проверку выполнения субъектом (ответственным лицом) правил внутреннего контроля и требований законодательства Республики Казахстан о ПОД/ФТ/ФРОМУ;

2) представление субъекту (высшему органу управления либо руководителю) письменных отчетов о результатах проведенной проверки;

3) принятие мер, направленных на устранение нарушений, выявленных по результатам проверок.

Проверка системы внутреннего контроля осуществляется по решению субъекта внешним аудитом, внутренним аудитом (при его наличии) либо структурным подразделением (работником), не участвующим в системе ПОД/ФТ/ФРОМУ.

8. Субъект не менее 5 (пяти) лет со дня прекращения деловых отношений с клиентом обеспечивает хранение документов и сведений, предусмотренных пунктом 4 статьи 11 Закона.

Глава 3. Программа управления рисками (низкий, высокий уровни риска) легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, финансированию терроризма и финансированию распространения оружия массового уничтожения, учитывающая риски клиентов и риски использования услуг в преступных целях, включая риск использования технологических достижений

9. Программа управления рисками включает:

1) порядок оценки и отнесения клиента к степени (уровню) риска при установлении деловых отношений, а также применения упрощенных или усиленных мер надлежащей проверки клиентов;

2) порядок и сроки пересмотра степени (уровня) риска клиента;

3) порядок управления рисками;

4) порядок оценки рисков использования новых услуг (продуктов) и (или) программно-технических средств в целях легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, финансирования терроризма и финансирования распространения оружия массового уничтожения (далее – ОД/ФТ/ФРОМУ), включающий разработку комплекса мер, направленных на их снижение;

5) порядок фиксирования результатов оценки степени (уровня) риска и управления рисками.

10. Оценка степени (уровня) риска осуществляется при установлении деловых отношений и в ходе деловых отношений.

Оценка степени (уровня) риска осуществляется по одной или по совокупности следующих категорий рисков:

риски, связанные со странами и (или) отдельными географическими территориями;

риски, связанные с клиентами;

риски, связанные с услугами (продуктами), каналами поставок, операциями с деньгами и (или) иным имуществом (далее – операция), совершаемыми клиентом.

Субъект устанавливает дополнительные категории рисков с учетом особенностей своей деятельности.

11. Субъект при оценке степени (уровня) риска учитывает следующие факторы:

результаты национальной и секторальной оценки рисков;

характер и виды деятельности клиентов, а также используемые ими услуги (продукты);

информацию и сведения, а также рекомендации уполномоченного органа;

типологии, схемы и способы ОД/ФТ/ФРОМУ, размещенные на интернет-ресурсе уполномоченного органа, и от других доступных источников;

признаки операций, видов и условий деятельности, имеющих повышенные риски совершения клиентами операций в целях ОД/ФТ/ФРОМУ, с учетом рекомендаций Группы разработки финансовых мер борьбы с отмыванием денег (ФАТФ).

Субъект разрабатывает дополнительные факторы для оценки степени (уровня) риска с учетом особенностей своей деятельности.

12. При оценке степени (уровня) риска проводится отнесение клиентов к следующим уровням риска:

высокая степень (уровень) риска;

низкая степень (уровень) риска.

13. Решение о присвоении клиенту степени (уровня) риска принимается субъектом по итогам изучения имеющейся информации о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике, а также об операциях, совершаемых клиентом либо в интересах клиента.

14. При длительном (длящимся) характере деловых отношений субъект осуществляет постоянный мониторинг уровня риска клиента.

Решение о пересмотре группы риска принимается при выявлении факторов, на основании которых оценивается степень (уровень) риска.

15. Управление рисками реализуется посредством осуществления действий по снижению риска в рамках мер, предусмотренных пунктом 7 статьи 5 Закона.

Обновление сведений о клиентах с высокой степенью (уровнем) риска осуществляется не реже 1 (одного) раза в полугодие.

16. Оценка рисков новых услуг (продуктов) и (или) программно-технических средств проводится до их введения.

17. Субъект ежегодно осуществляет оценку степени (уровня) подверженности клиентов, услуг (продуктов) рискам ОД/ФТ/ФРОМУ.

Результаты оценки степени (уровня) риска ОД/ФТ/ФРОМУ размещаются в личном кабинете субъекта в срок до 10 (десятого) января года, следующего за отчетным годом.

Глава 4. Программа идентификации клиентов

18. Программа идентификации клиента включает:

1) порядок принятия мер надлежащей проверки клиента (его представителя) и бенефициарного собственника, а также подтверждения достоверности полученных сведений;

2) проверку наличия клиента (его представителя) и бенефициарного собственника в перечнях организаций и лиц, связанных с финансированием терроризма и экстремизма, и финансированием распространения оружия массового уничтожения;

3) порядок выявления иностранных публичных должностных лиц, а также лиц, находящихся в перечне публичных должностных лиц, утверждаемом Президентом Республики Казахстан, с определением источников происхождения денежных средств или иного имущества;

4) порядок выявления физических и юридических лиц, имеющих регистрацию, место жительства или место нахождения в государстве (на территории), которое не выполняет рекомендации Группы разработки финансовых мер борьбы с отмыванием денег (ФАТФ).

19. Способы и формы фиксирования сведений, получаемых в результате идентификации клиентов (их представителей) и бенефициарных собственников определяются субъектом самостоятельно.

Глава 5. Программа мониторинга и изучения операций клиентов, включая изучение сложных, необычно крупных и других необычных операций клиентов

20. Программа мониторинга и изучения операций клиентов включает:

1) процедуры выявления операций, подлежащих финансовому мониторингу и подозрительной деятельности;

2) порядок принятия решения об отказе в проведении операции либо установлении (прекращении) деловых отношений;

3) порядок и периодичность проведения сверки на наличие своих клиентов, в отношении которых должны применяться меры по замораживанию операций;

4) порядок принятия мер по замораживанию операций;

5) порядок действий, связанных с приостановлением операций;

6) порядок взаимодействия и информирования клиента о применяемых мерах по ПОД/ФТ/ФРОМУ с учетом требований, предусмотренных пунктами 5 и 5-1 статьи 11 Закона;

7) порядок взаимодействия с клиентами для осуществления операций, предусмотренных пунктом 8 статьи 12 Закона;

8) порядок представления в уполномоченный орган сообщений о фактах отказа в совершении операции либо установлении (прекращении) деловых отношений, замораживания и приостановления операций.

21. В программу мониторинга и изучения операций клиентов включаются признаки подозрительных операций и (или) деятельности, типологии, схемы и способы ОД/ФТ/ФРОМУ.

Субъект вправе включить в программу мониторинга и изучения операций клиентов дополнительные признаки подозрительных операций и (или) деятельности, типологии, схемы и способы ОД/ФТ/ФРОМУ.

22. Решение о признании операции и (или) деятельности клиента подозрительной принимается субъектом на основании информации о финансово-хозяйственной деятельности, финансовом положении и деловой репутации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника.

В целях выявления подозрительной операции и (или) деятельности субъектом проводится мониторинг операций клиента и изучение информации, имеющейся в его распоряжении. В решении субъекта фиксируются дата и основания признания операции и (или) деятельности подозрительной.

23. Сообщения об операциях, подлежащих финансовому мониторингу, направляются субъектом в уполномоченный орган посредством личного кабинета.

24. Результаты мониторинга операций клиентов и изучения информации используются субъектом для ежегодной оценки степени (уровня) риска и управления рисками ОД/ФТ/ФРОМУ, а также для пересмотра уровня риска клиентов.

Глава 6. Программа подготовки и обучения субъектов в сфере ПОД/ФТ/ФРОМУ

25. Программа подготовки и обучения субъекта в сфере ПОД/ФТ/ФРОМУ разрабатывается в соответствии с Требованиями к субъектам финансового мониторинга по подготовке и обучению в сфере противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, финансированию терроризма и финансированию распространения оружия массового уничтожения, утвержденными приказом Председателя Агентства Республики Казахстан по финансовому мониторингу от 9 августа 2021 года № 6 (зарегистрированного в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 23952).