"Пруденциялық нормативтердi және микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымның сақтауы мiндеттi өзге де нормалар мен лимиттердi, оларды есептеу әдістемесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2019 жылғы 14 қарашадағы № 192 қаулысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 2025 жылғы 16 қазандағы № 65 қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2025 жылғы 22 қазанда № 37187 болып тіркелді

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
Қолданысқа енгізілу тәртібін 4-тармақтан қараңыз.

Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. "Пруденциялық нормативтердi және микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымның сақтауы мiндеттi өзге де нормалар мен лимиттердi, оларды есептеу әдістемесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2019 жылғы 14 қарашадағы № 192 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 19629 болып тіркелген) мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

кіріспесі мынадай редакцияда жазылсын:

"Микроқаржылық қызмет туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 27-бабы бірінші бөлігінің 3) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:";

көрсетілген қаулымен бекітілген Пруденциялық нормативтердi және микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымның сақтауы мiндеттi өзге де нормалар мен лимиттерде, оларды есептеу әдістемесінде:

1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Осы Пруденциялық нормативтер және микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымның сақтауы міндетті өзге де нормалар мен лимиттер, оларды есептеу әдістемесі (бұдан әрі – Нормативтер) "Микроқаржылық қызмет туралы" Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Заң) 27-бабы бірінші бөлігінің 3) тармақшасына сәйкес әзірленді және пруденциялық нормативтерді және микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымның сақтауы міндетті өзге де нормалар мен лимиттерді, оларды есептеу әдістемесін белгілейді.

Нормативтердің мақсаттары үшін микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымдар ретінде микрокредиттер беру жөніндегі қызметті жүзеге асыратын микроқаржы ұйымдары, кредиттік серіктестіктер және ломбардтар түсініледі.";

2-тармақтың 1) тармақшасы мынадай мазмұндағы сегізінші абзацпен толықтырылсын:

"қарыз алушының борыш жүктемесі коэффициенті;";

5-1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"5-1. k1 нормативін орындаудың міндетті шарты несие портфелінің жалпы сомасында күнтізбелік 90 (тоқсан) күннен асатын негізгі борыш, есептелген сыйақы бойынша мерзімі өткен берешектің үлесіне лимиттің (бұдан әрі – лимит) сақталуы болып табылады.

Лимитті есептеу мынадай формула бойынша жүзеге асырылады:

Л =

мұнда:

Л – лимит,

ММ90 – микроқаржы ұйымы баланстық шоттарда ескеретін және баланстан тыс есепке есептен шығарылған негізгі борыш, есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 90 (тоқсан) күннен асатын мерзімі өткен берешегі бар есепті кезең соңындағы микрокредиттер.

ММ90 көрсеткіші Активтер мен шартты міндеттемелерді жіктеуді жүзеге асыру қағидаларына сәйкес қалыптастырылған провизияларды (резервтерді) есептемегенде, мерзімі өткен берешек бойынша негізгі борыштың, есептелген сыйақының сомасын қамтиды.

НП – есепті кезеңнің соңындағы жағдай бойынша несие портфелі.

НП көрсеткіші микроқаржы ұйымы баланстық шоттарда есепке алатын және баланстан тыс есепке есептен шығарылған Активтер мен шартты міндеттемелерді жіктеуді жүзеге асыру қағидаларына сәйкес қалыптастырылған провизияларды (резервтерді) есептемегенде, негізгі борыштың, есептелген сыйақының сомасын қамтиды.

Лимиттің мәні 10 (он) пайыздан аспайды.

Есепті күнгі лимиттен асып кету k1 нормативін бұзуға әкеп соғады.

Микроқаржы ұйымы лимиттен асып кету орын алған есепті кезеңнен кейінгі 1 (бір) жұмыс күнінен кешіктірмей негізгі борыш, есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 90 (тоқсан) күннен астам мерзімі өткен микрокредиттер бойынша берешекті реттеу жөніндегі іс-шаралар жоспарын (бұдан әрі - Іс-шаралар жоспары) әзірлейді және оны мақұлдау үшін уәкілетті органға ұсынады.

Іс-шаралар жоспары кемінде 3 (үш) ай мерзімге әзірленеді және төмендегілермен шектелмей, мыналарды көздейді:

негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 90 (тоқсан) күннен астам мерзімі өткен микрокредиттер бойынша берешекті лимиттің талап етілетін мәнінен кем немесе оған тең деңгейге дейін төмендету жөніндегі шаралар;

Іс-шаралар жоспарында көзделген шараларды іске асыру тәртібі және мерзімдері;

Іс-шаралар жоспарын орындауға жауапты басшы қызметкерлердің тізбесі (Іс-шаралар жоспарының әрбір тармағы бойынша орындауға жауапты басшы қызметкерлерді көрсете отырып).

Уәкілетті орган микроқаржы ұйымы ұсынған Іс-шаралар жоспарын қарайды және оны қарау нәтижелерін микроқаржы ұйымына Іс-шаралар жоспары уәкілетті органға келіп түскен күннен бастап 3 (үш) жұмыс күнінен аспайтын мерзімде жібереді.

Уәкілетті орган Іс-шаралар жоспарын жазбаша нысанда мақұлдайды. Іс-шаралар жоспарын мақұлдамаған кезде, жазбаша нысанда ескертулер ұсынады.

Микроқаржы ұйымы уәкілетті органның ескертулерін ескере отырып Іс-шаралар жоспарын мақұлдайда немесе олармен келіспеген жағдайда, наразылық танытады.

Бұл ретте уәкілетті органның Іс-шаралар жоспарын мақұлдауы үшін мерзім есепті күннен кейінгі күннен бастап 5 (бес) жұмыс күнінен аспайды.

Негізгі борыш, есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 90 (тоқсан) күннен астам мерзімі өткен микрокредиттер бойынша берешек лимиттің талап етілетін мәнінен кем немесе оған тең деңгейге дейін төмендетілген кезде, микроқаржы ұйымы мерзімі өткен берешектің нақты төмендеуі орын алған есепті кезеңнен кейінгі 1 (бір) күннен кешіктірмей уәкілетті органға хабарлама жібереді.";

4-тараудың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:

"4-тарау. Микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйым қарыз алушысының кірісіне қатысты борыш коэффициенті

мынадай мазмұндағы 5-тараумен толықтырылсын:

"5-тарау. Микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйым қарыз алушысының борыш жүктемесі коэффициенті

16. Қарыз алушының борыш жүктемесінің коэффициентін есептеу қағидалары және шекті мәні "Микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйым қарыз алушысының борыштық жүктемесінің коэффициентін есептеу қағидаларын және шекті мәнін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2019 жылғы 28 қарашадағы № 215 қаулысында (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 19670 болып тіркелген) белгіленген.".

2. Банктік емес ұйымдарды реттеу департаменті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен мыналарды:

1) Заң департаментімен бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы қаулыны ресми жарияланғаннан кейін Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды;

3) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Заң департаментіне осы тармақтың 2) тармақшасында көзделген іс-шараның орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Төрағасының жетекшілік ететін орынбасарына жүктелсін.

4. Осы қаулы 2026 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 1-тармақтың жиырмасыншы абзацын қоспағанда, алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Бұл ретте 2026 жылғы 1 қаңтарға дейін осы қаулының 1-тармағының жиырмасыншы абзацы мынадай редакцияда қолданылады:

"Лимиттің мәні 15 (он бес) пайыздан аспайды.".

Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттік Төрағасының м.а.

О. Кизатов

О внесении изменений и дополнений в постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 14 ноября 2019 года № 192 "Об утверждении пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению организацией, осуществляющей микрофинансовую деятельность, норм и лимитов, методики их расчетов"

Постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка от 16 октября 2025 года № 65. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 22 октября 2025 года № 37187

Примечание ИЗПИ!
Порядок введения в действие настоящего постановления см. п. 4.

Правление Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Внести в постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 14 ноября 2019 года № 192 "Об утверждении пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению организацией, осуществляющей микрофинансовую деятельность, норм и лимитов, методики их расчетов" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 19629) следующие изменения и дополнения:

преамбулу изложить в следующей редакции:

"В соответствии с подпунктом 3) части первой статьи 27 Закона Республики Казахстан "О микрофинансовой деятельности" Правление Национального Банка Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:";

в Пруденциальных нормативах и иных обязательных к соблюдению организацией, осуществляющей микрофинансовую деятельность, нормах и лимитах, методике их расчетов, утвержденных указанным постановлением:

пункт 1 изложить в следующей редакции:

"1. Настоящие Пруденциальные нормативы и иные обязательные к соблюдению организацией, осуществляющей микрофинансовую деятельность, нормы и лимиты, методика их расчетов (далее - Нормативы) разработаны в соответствии с подпунктом 3) части первой статьи 27 Закона Республики Казахстан "О микрофинансовой деятельности" (далее - Закон) и устанавливают пруденциальные нормативы и иные обязательные к соблюдению организацией, осуществляющей микрофинансовую деятельность, нормы и лимиты, методику их расчетов.

Для целей Нормативов под организациями, осуществляющими микрофинансовую деятельность, понимаются микрофинансовые организации, кредитные товарищества и ломбарды, осуществляющие деятельность по предоставлению микрокредитов.";

подпункт 1) пункта 2 дополнить абзацем восьмым следующего содержания:

"коэффициент долговой нагрузки заемщика;";

пункт 5-1 изложить в следующей редакции:

"5-1. Обязательным условием выполнения норматива k1 является соблюдение лимита на долю просроченной задолженности по основному долгу, начисленному вознаграждению свыше 90 (девяноста) календарных дней в общей сумме ссудного портфеля (далее – лимит).

Расчет лимита осуществляется по формуле:

где:

Л – лимит,

МП⁹⁰ – микрокредиты на конец отчетного периода с просроченной задолженностью по основному долгу, начисленному вознаграждению свыше 90 (девяноста) календарных дней, учитываемые микрофинансовой организацией на балансовых счетах и списанные на внебалансовый учет.

Показатель МП⁹⁰ включает в себя по просроченной задолженности сумму основного долга, начисленного вознаграждения без учета провизий (резервов), сформированных в соответствии с Правилами осуществления классификации активов и условных обязательств.

СП – ссудный портфель на конец отчетного периода.

Показатель СП включает в себя сумму основного долга, начисленного вознаграждения без учета провизий (резервов), сформированных в соответствии с Правилами осуществления классификации активов и условных обязательств, учитываемые микрофинансовой организацией на балансовых счетах и списанные на внебалансовый учет.

Значение лимита составляет не более 10 (десяти) процентов.

Превышение лимита на отчетную дату влечет нарушение норматива k1.

Микрофинансовая организация не позднее 1 (одного) рабочего дня, следующего за отчетным периодом, в котором произошло превышение лимита, разрабатывает и представляет в уполномоченный орган для одобрения план мероприятий по урегулированию просроченной задолженности по микрокредитам по основному долгу, начисленному вознаграждению свыше 90 (девяноста) календарных дней (далее – План мероприятий).

План мероприятий разрабатывается на срок не менее 3 (трех) месяцев и, не ограничиваясь нижеследующим, предусматривает следующее:

меры по снижению просроченной задолженности по микрокредитам по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению свыше 90 (девяноста) календарных дней до уровня менее или равного требуемому значению лимита;

порядок и сроки реализации мер, предусмотренных Планом мероприятий;

перечень руководящих работников, ответственных за исполнение Плана мероприятий (с указанием руководящих работников, ответственных за исполнение по каждому пункту Плана мероприятий).

Уполномоченный орган рассматривает План мероприятий, представленный микрофинансовой организацией, и направляет результаты его рассмотрения микрофинансовой организации в срок, не превышающий 3 (трех) рабочих дней с даты поступления Плана мероприятий в уполномоченный орган.

Уполномоченный орган одобряет План мероприятий в письменной форме. При неодобрении Плана мероприятий предоставляет замечания в письменной форме.

Микрофинансовая организация дорабатывает План мероприятий с учетом замечаний уполномоченного органа или при несогласии с ними представляет возражения.

При этом срок для одобрения уполномоченным органом Плана мероприятий не превышает 5 (пяти) рабочих дней с даты, следующей за отчетным периодом.

В случае снижения просроченной задолженности по микрокредитам по основному долгу, начисленному вознаграждению свыше 90 (девяноста) календарных дней, до уровня менее или равного требуемому значению лимита микрофинансовой организацией направляется уведомление в уполномоченный орган не позднее 1 (одного) дня, следующего за отчетным периодом, в котором произошло фактическое снижение просроченной задолженности.";

заголовок главы 4 изложить в следующей редакции:

"Глава 4. Коэффициент долга к доходу заемщика организации, осуществляющей микрофинансовую деятельность";

дополнить главой 5 следующего содержания:

"Глава 5. Коэффициент долговой нагрузки заемщика организации, осуществляющей микрофинансовую деятельность

16. Порядок расчета и предельное значение коэффициента долговой нагрузки заемщика установлены постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 28 ноября 2019 года № 215 "Об утверждении Правил расчета и предельного значения коэффициента долговой нагрузки заемщика организации, осуществляющей микрофинансовую деятельность", (зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 19670).".

2. Департаменту регулирования небанковских организаций в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) совместно с Юридическим департаментом государственную регистрацию настоящего постановления в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего постановления на официальном интернет-ресурсе Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка после его официального опубликования;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего постановления представление в Юридический департамент сведений об исполнении мероприятия, предусмотренного подпунктом 2) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на курирующего заместителя Председателя Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка.

4. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования, за исключением абзаца двадцатого пункта 1, который вводится в действие с 1 января 2026 года.

При этом до 1 января 2026 года абзац двадцатый пункта 1 настоящего постановления действует в следующей редакции:

"Значение лимита составляет не более 15 (пятнадцати) процентов.".

И.о. Председателя Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка

О. Кизатов