ИПС "Әділет"

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
Осы қаулы 01.01.2026 ж. бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Салық кодексі 753-бабының 4-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Қоса беріліп отырған Көмірсутектер кен орнын (кен орындарының тобын, кен орнының бір бөлігін) рентабельділігі төмен санатқа жатқызу қағидалары және пайдалы қазбаларды өндіру салығы бөлігінде салық салу тәртібі бекітілсін.

2. Осы қаулы 2026 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі және ресми жариялануға тиіс.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі

О. Бектенов

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2025 жылғы 28 қарашадағы
№ 1024 қаулысымен
бекітілген

Көмірсутектер кен орнын (кен орындарының тобын, кен орнының бiр бөлiгiн) рентабельділігі төмен санатқа жатқызу қағидалары және пайдалы қазбаларды өндiру салығы бөлігінде салық салу тәртібі

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Көмірсутектер кен орнын (кен орындарының тобын, кен орнының бір бөлігін) рентабельділігі төмен санатқа жатқызу қағидалары және пайдалы қазбаларды өндіру салығы бөлігінде салық салу тәртібі (бұдан әрі – Қағидалар) Қазақстан Республикасының Салық кодексі (бұдан әрі – Салық кодексі) 753-бабының 4-тармағына сәйкес әзірленді және көмірсутектер кен орнын (кен орындарының тобын, кен орнының бір бөлігін) рентабельділігі төмен санатқа жатқызу тәртібін және пайдалы қазбаларды өндіру салығы бөлігінде салық салу тәртібін айқындайды.

2. Осы Қағидаларда мынадай негізгі ұғым пайдаланылады:

мемлекеттік жоспарлау жөніндегі уәкілетті орган (бұдан әрі – уәкілетті орган) – Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика министрлігі.

Осы Қағидаларда пайдаланылатын өзге ұғымдар мен терминдер Салық кодексіне сәйкес қолданылады.

2-тарау. Көмiрсутектер кен орнын (кен орындарының тобын, кен орнының бiр бөлiгiн) рентабельділігі төмен санатқа жатқызу тәртібі және пайдалы қазбаларды өндiру салығы бөлігінде салық салу тәртібі

1-параграф. Көмірсутектер кен орнын (кен орындарының тобын, кен орнының бір бөлігін) рентабельділігі төмен санатқа жатқызу туралы өтініш беру және оны қарау

3. Көмiрсутектер кен орнын (кен орындарының тобын, кен орнының бiр бөлiгiн) рентабельділігі төмен санатқа жатқызу үшін осы тараудың 2-параграфында айқындалған өлшемшарттарға сәйкес келетін көмiрсутектер кен орнын игеруді көздейтін қызметті жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушы уәкілетті органға өтінішпен жүгінеді.

4. Ағымдағы аяқталмаған күнтiзбелiк жылға кен орнын (кен орындарының тобын, кен орнының бiр бөлiгiн) рентабельділігі төмен санатқа жатқызу туралы өтiнiш осы Қағидаларға қосымшаға сәйкес нысан бойынша осы күнтізбелік жылдың 1 қыркүйегінен кешіктірілмейтін мерзімде беріледі.

Өтінішке мынадай құжаттардың электрондық жеткізгіштердегі көшірмелері қоса беріледі:

1) бірінші басшы немесе оны алмастыратын тұлға, сондай-ақ бас бухгалтер (бухгалтер) қол қойған алдыңғы қаржы жылындағы қаржылық есептілік;

2) Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде міндетті түрде аудит жүргізу белгіленген заңды тұлғалардың алдыңғы қаржы жылындағы аудиторлық есебі (егер өтініш ағымдағы жылғы 1 маусымға дейін берілсе, онда алдыңғы қаржы жылының алдындағы қаржы жылының аудиторлық есебі ұсынылады);

3) жер қойнауын пайдаланушы заңды тұлғаның ағымдағы күнтізбелік жылдың өтініш берілген күннің алдындағы есепті кезеңіндегі (тоқсан, жартыжылдық немесе тоғыз ай) қаржылық есептілігі;

4) алдыңғы күнтізбелік жылы бюджеттің атқарылуы туралы жер қойнауын пайдаланушы заңды тұлғаның басшысы немесе оны алмастыратын тұлға растаған есеп;

5) ағымдағы күнтізбелік жылға арналған бюджеттің жер қойнауын пайдаланушы заңды тұлғаның басшысы немесе оны алмастыратын тұлға растаған есеп-қисабы;

6), ағымдағы күнтізбелік жылдың өтініш берілген күннің алдындағы есепті кезеңіне (тоқсан, жартыжылдық немесе тоғыз ай) бюджеттің атқарылуы туралы жер қойнауын пайдаланушы заңды тұлғаның басшысы немесе оны алмастыратын тұлға растаған есеп;

7) салықтық есептілік (келісімшарт бойынша корпоративтік табыс салығы (бұдан әрі – КТС) және алдыңғы салық кезеңіндегі келісімшарт бойынша үстеме пайда салығы (бұдан әрі – ҮПС) мен келісімшарт бойынша ағымдағы және алдыңғы күнтізбелік жылдардағы пайдалы қазбаларды өндіру салығы (бұдан әрі – ПҚӨС) бойынша декларациялар);

8) КТС бойынша аванстық төлемдердің есеп-қисабы (егер жер қойнауын пайдаланушы аванстық төлемдерді төлеуші болса) және ағымдағы есепті жылға жоспарланған КТС мөлшерінің есеп-қисабы;

9) КТС бойынша салықтық міндеттемелердің есеп-қисабы, сондай-ақ келісімшарт бойынша ағымдағы салық кезеңіндегі таза кірістің, сату рентабельділігінің есеп-қисабы, бұл есеп-қисаптар жер қойнауын пайдаланушы заңды тұлғаның бюджетіне, көмірсутектердің болжамды бағасына және сол кезеңдегі келісімшарт бойынша көмірсутектерді өндірудің жоспарланатын көлеміне егжей-тегжейлі байланыстырылады;

10) көмірсутектердің келісімшарт бойынша рентабельділік көрсеткіштерінің есеп-қисабы үшін пайдаланылған болжамды бағасының негіздемесі;

11) келісімшарт бойынша көмірсутектерді өндірудің жоспарланатын, құзыретті органмен келісілген көлемі.

5. Кен орнын (кен орындарының тобын, кен орнының бiр бөлiгiн) рентабельділігі төмен санатқа жатқызу туралы алдағы күнтiзбелiк жылға өтiнiш ағымдағы жылғы 30 қыркүйектен кейін, бірақ ағымдағы жылғы 31 желтоқсаннан кешіктірілмей, осы Қағидаларға қосымшаға сәйкес нысан бойынша берiледi.

Өтінішке осы Қағидалардың 4-тармағында көрсетілген құжаттардан басқа, мынадай құжаттардың электрондық жеткізгіштердегі көшірмелері қоса беріледі:

1) алдағы күнтізбелік жылға арналған бюджеттің жер қойнауын пайдаланушы заңды тұлғаның басшысы немесе оны алмастыратын тұлға растаған есеп-қисабы;

2) КТС бойынша салықтық міндеттемелердің есеп-қисабы, сондай-ақ келісімшарт бойынша ағымдағы салық кезеңіндегі таза кірістің, сату рентабельділігінің есеп-қисабы, бұл есеп-қисаптар жер қойнауын пайдаланушы заңды тұлғаның бюджетіне, көмірсутектердің болжамды бағасына және сол кезеңдегі келісімшарт бойынша көмірсутектерді өндірудің жоспарланатын көлеміне егжей-тегжейлі байланыстырылады.

Бұл ретте осы Қағидалардың 4-тармағының 3) және 6) тармақшаларында көрсетілген мәліметтер ағымдағы күнтізбелік жылдың өткен тоғыз айы үшін беріледі.

6. Өтініш беруші ұсынатын құжаттарда мәліметтер толық болмаған, немесе осы Қағидалардың 4 және 5-тармақтарында көзделген құжаттардың тізбесі толық ұсынылмаған, немесе өтініш осы Қағидаларда белгіленген талаптар бұзылып берілген жағдайларда уәкiлеттi орган өтініш түскеннен кейiн бес жұмыс күнiнен кешіктірмей өтiнiшті қараудан уәжді бас тарту жібереді.

7. Уәкiлеттi орган өтiнiшті және (немесе) өтiнiште қамтылған мәліметтерді негiздейтін қосымша құжаттар мен есеп-қисаптарды қарауға қабылдағаннан кейiн бес жұмыс күнiнен кешіктірмей өтiнiш пен оған қоса берiлетін құжаттардың көшiрмелерiн мәселелер бойынша төменде тізбеленген мемлекеттік органдарға қорытынды дайындау үшін:

1) салық есептілігінің деректерін растау үшін Қазақстан Республикасының Қаржы министрлiгiне;

2) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен бекітілген жұмыс бағдарламаларын (жұмыстардың жылдық бағдарламаларын) және (немесе) жобалық шешімдерді жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт бойынша міндеттемелерді ескергенде көмірсутек өндірудің жоспарланатын көлемі мен жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялар көлемінің негiздiлiгi мәселелері бойынша көмірсутектер саласындағы уәкілетті органға жібереді.

Тиiстi мемлекеттiк органдардың қорытындылары өтiнiш пен оған қоса берiлетiн құжаттардың көшiрмелерi уәкілетті органнан алынған күннен бастап күнтiзбелiк жиырма күннен кешіктірілмей уәкiлеттi органға беріледі. Уәкiлеттi орган өтiнiш берушi ұсынған деректердің негiзiнде көрсетiлген мерзiмде келiсiмшарт бойынша рентабельдiлiктiң есеп-қисабын жүргiзедi және ПҚӨС мөлшерлемесінің нақты мөлшері бойынша ұсыныстар дайындайды.

8. Осы Қағидалардың 7-тармағында көрсетілген мемлекеттік органдардың барлық қорытындысын алған күннен бастап жеті жұмыс күнінен кешіктірілмейтін мерзімде уәкілетті орган мемлекеттік органдардың қорытындыларымен қоса өтінішті Қазақстан Республикасының экономикасын жаңғырту мәселелері жөніндегі мемлекеттік комиссияның (бұдан әрі – комиссия) қарауына енгізеді, ол кең таралған пайдалы қазбаларды қоспағанда, кен орнын (кен орындарының тобын, кен орнының бір бөлігін) рентабельдігі төмен санатқа жатқызу жөнінде ұсынымдық шешімдер шығарады.

Комиссия өз ережесіне сәйкес өтініш пен мемлекеттік органдардың қорытындыларын қарайды және көмiрсутек кен орнын (кен орындарының тобын, кен орнының бiр бөлiгiн) рентабельділігі төмен санатқа жатқызу немесе жатқызудан бас тарту, рентабельділігі төмен кен орны бойынша ПҚӨС мөлшерлемесінің мөлшері (көмiрсутектер кен орнын (кен орындарының тобын, кен орнының бiр бөлiгiн) рентабельділігі төмен санатқа жатқызу туралы ұсыныс тұжырымдалған жағдайда) туралы ұсынымдық шешім шығарады.

9. Комиссия көмiрсутек кен орнын (кен орындарының тобын, кен орнының бiр бөлiгiн) рентабельділігі төмен санатқа жатқызу туралы ұсынымдық шешім шығарған жағдайда уәкiлеттi орган он бес жұмыс күні ішінде көмiрсутек кен орнын (кен орындарының тобын, кен орнының бір бөлігін) рентабельдiлiгi төмен санатқа жатқызылатын кен орындарының (кен орындарының тобын, кен орнының бiр бөлiгiн) тiзбесiне қосу туралы Қазақстан Республикасының Үкiметi қаулысының жобасын әзiрлейдi және осы Қағидалардың 14-тармағына сәйкес белгiленетiн ПҚӨС мөлшерлемесімен қоса осындай мөлшерлеме қолданылатын күнтізбелік жылды көрсетіп, заңнамада белгiленген тәртiппен Қазақстан Республикасының Үкiметiне енгiзедi.

10. ПҚӨС мөлшерлемесі күнтізбелік жылға белгіленеді. Егер ПҚӨС мөлшерлемесі көрсетілген жыл ішінде белгіленсе, онда осы жылдың міндеттемелері бойынша күнтізбелік жылдың басынан есепке жазылған және төленген ПҚӨС осы Қағидаларға сәйкес белгіленген мөлшерлеме бойынша қайта есептеледі.

11. Уәкiлеттi орган көмiрсутектер кен орнын (кен орындарының тобын, кен орнының бiр бөлiгiн) рентабельділігі төмен санатқа жатқызудан бас тарту туралы шешiмді комиссия шығарған ұсынымдарды ескере отырып қабылдайды және комиссия тиісті шешім шығарғаннан кейін он жұмыс күні ішінде жазбаша түрде жер қойнауын пайдаланушының назарына жеткiзіп, бас тарту себептерiн көрсетеді.

12. Көмiрсутектер кен орнын (кен орындарының тобын, кен орнының бiр бөлiгiн) рентабельділігі төмен санатқа жатқызудан бас тарту үшін:

1) КТС төлеу бойынша салықтық міндеттемелердің ұсынылған есеп-қисабының, сондай-ақ таза кірістің, кен орны (кен орындарының тобы, кен орнының бiр бөлiгi) бойынша тиісті күнтізбелік жылға арналған сату рентабельділігі есеп-қисабының Қазақстан Республикасының салық заңнамасына, оның ішінде осы Қағидалардың 13-тармағына сәйкес келмеуі;

2) жер қойнауын пайдаланушының тиісті күнтізбелік жылға көмiрсутектердің рентабельділік деңгейін есептеу үшін пайдаланылатын негізсіз болжамды бағасын қолдануы;

3) кен орны (кен орындарының тобы, кен орнының бiр бөлiгi) бойынша тиісті күнтізбелік жылға мәлімделген өндіру көлемінің жоспарланатын өндіру көлеміне сәйкес келмеуі;

4) егер өтініш ағымдағы күнтізбелік жылға берілсе, алдыңғы күнтізбелік жылдың деректерімен салыстырғанда не өтініш алдағы күнтізбелік жылға берілсе, енгізілетін түзетулерді ескергенде көрсетілген кезеңдегі бюджет негізінде есептелген жыл бойындағы болжамды деректер негізге алынған ағымдағы күнтізбелік жылдың деректерімен салыстырғанда көмірсутектердің бір тоннасына есептелген өндірістік шығындардың, өткізу шығындары мен жалпы әкімшілік шығындардың елеулі (10 %-дан жоғары) және (немесе) негізсіз ұлғайтылуы;

5) ағымдағы аяқталмаған күнтізбелік жылдың өтініш берілген күнінің алдындағы есепті кезеңдердің (жартыжылдық немесе тоғыз ай) қорытындылары бойынша кен орны (кен орындарының тобы, кен орнының бiр бөлiгi) бойынша рентабельділіктің іс жүзіндегі деңгейінің 0 %-дан асып кетуі негіз болады.

Жер қойнауын пайдаланушыға көмірсутек кен орнын (кен орындарының тобын, кен орнының бір бөлігін) рентабельділігі төмен санатқа жатқызудан бас тартудың себептері жойылған жағдайда жер қойнауын пайдаланушы осы тарауда белгіленген тәртіппен уәкілетті органға өтінішті қайта жібереді.

2-параграф. Көмiрсутек кен орнын (кен орындарының тобын, кен орнының бiр бөлiгiн) рентабельділігі төмен санатқа жатқызу шарттары

13. Егер алдағы күнтiзбелiк жылдың немесе ағымдағы аяқталмаған күнтiзбелiк жылдың қорытындылары бойынша кен орны (кен орындарының тобы, кен орнының бiр бөлiгi) бойынша рентабельдiлiктiң жоспарланатын деңгейi жер қойнауын пайдаланушы осы тармақта белгiленген тәртiппен дербес жүргiзетін есеп-қисаптар бойынша 0 %-ға тең немесе одан аз болса, көмiрсутек кен орны (кен орындарының тобы, кен орнының бiр бөлiгi) рентабельдiлiгi төмен санатқа жатқызылады.

Көмiрсутектер кен орны (кен орындарының тобы, кен орнының бiр бөлiгi) бойынша жоспарланатын рентабельдiлiк деңгейiнiң күнтiзбелiк жылдағы есеп-қисабы көмiрсутектердің тиiстi кезеңдегі бағаларын қоса алғанда, жер қойнауын пайдаланушының іс жүзіндегі және болжамды деректері мен уәкілеттi орган растаған өндiру көлемiнiң негiзiнде жүргiзiледi.

Кен орны (кен орындарының тобы, кен орнының бiр бөлiгi) бойынша жоспарланатын рентабельдiлiк деңгейі мынадай формула бойынша айқындалады:

СРк=ТК(Зк)/ ЖЖКк*100, мұнда:

СРк – көмiрсутектер кен орны (кен орындарының тобы, кен орнының бiр бөлiгi) бойынша сату рентабельдiлiгi, пайызбен;

ТЖк – осы тармаққа және Салық кодексі 757-бабының шарттарына сәйкес салықтық есепке алу саясатында бекітілген жер қойнауын пайдаланушының бөлек салықтық есепке алуды жүргізу тәртібіне сәйкес есептелген көмірсутектер кен орны (кен орындары тобы, кен орнының бір бөлігі) бойынша таза кіріс;

Зк – көмiрсутектер кен орны (кен орындарының тобы, кен орнының бiр бөлiгi) бойынша алынған және өтелмеген, Салық кодексінің 35-тарауына сәйкес есептелген, 2008 жылғы 31 желтоқсаннан кейін туындаған залал сомасы;

ЖЖКк – Салық кодексі 757-бабының шарттарына сәйкес салықтық есепке алу саясатында бекітілген жер қойнауын пайдаланушының бөлек салықтық есепке алуды жүргізу тәртібіне сәйкес есептелген көмірсутектер кен орны (кен орындары тобы, кен орнының бір бөлігі) бойынша жылдық жиынтық кіріс.

Салықтық кезеңде көмiрсутектер кен орны (кен орындарының тобы, кен орнының бiр бөлiгi) бойынша таза кірістің мөлшерiн жер қойнауын пайдаланушы мынадай формула бойынша айқындайды:

ТКк = ССКк – КТСк, мұнда:

КТСк – Салық кодексі 757-бабының шарттарына сәйкес салықтық есепке алу саясатында бекітілген жер қойнауын пайдаланушының бөлек салықтық есепке алуды жүргізу тәртібіне сәйкес есептелген көмірсутектер кен орны (кен орындары тобы, кен орнының бір бөлігі) бойынша корпоративтік табыс салығы;

ССКк – Салық кодексі 757-бабының шарттарына сәйкес салықтық есепке алу саясатында бекітілген жер қойнауын пайдаланушының бөлек салықтық есепке алуды жүргізу тәртібіне сәйкес есептелген, Салық кодексінің 24-тарауында көзделген кірістер мен шығыстар сомасына азайтылған көмірсутектер кен орны (кен орындары тобы, кен орнының бір бөлігі) бойынша салық салынатын кіріс.

Салық салынатын кірісті айқындаған кезде қосымша салық мiндеттемелерiнiң есебінен шегерімдер сомасын не ұлғайтылуы табиғи монополия субъектiсiнiң реттеліп көрсетілетін қызметтер (тауарлар, жұмыстар) тарифтерінің жоғарылауымен байланысты шығыстар есебінен шегерімдер сомасының ұлғаюын қоспағанда, салықтық кезеңдегі шегерімдер сомасы алдыңғы салықтық кезеңдегі шегерімдер сомасынан аспауға тиіс. Ағымдағы аяқталмаған (алдағы) күнтiзбелiк жылы көмiрсутектер өндiрудiң жоспарланатын көлемi алдыңғы (ағымдағы) күнтізбелік жылдың деңгейiнен 10 %-дан аса ауытқыған жағдайда көмiрсутек кен орны (кен орындарының тобы, кен орнының бiр бөлiгi) бойынша рентабельділік деңгейін айқындау мақсаттары үшін шегерiмдер сомасы өндiру көлемiнiң өзгеруіне қарай пропорционалды түрде түзетiледі.

14. Рентабельділігі төмен санатқа жатқызылатын көмiрсутектер кен орны (кен орындарының тобы, кен орнының бiр бөлiгi) үшін ПҚӨС мөлшерлемесі кен орны бойынша рентабельділік деңгейін 0 % деңгейіне жеткізу мақсатында мұнайдың бір баррелі үшін әлемдік бағалар шәкілі бойынша 1 АҚШ доллары қадамымен белгіленеді.

Рентабельділігі төмен санатқа жатқызылған көмiрсутектер кен орны (кен орындарының тобы, кен орнының бiр бөлiгi) бойынша ПҚӨС ең төмен мөлшерлемесі тиісті салықтық кезеңде қолданылатын ПҚӨС жалпыға бірдей белгіленген мөлшерлемесінің 5 %-ы мөлшерінде белгіленеді. Бұл ретте осы Қағидаларға сәйкес рентабельділігі төмен санатқа жатқызылған кен орны (кен орындарының тобы, кен орнының бiр бөлiгi) үшін белгіленетін ПҚӨС мөлшерлемесі тиісті салықтық кезеңде қолданылатын ПҚӨС жалпыға бірдей белгіленген мөлшерлемелерінен аспауға тиіс.

Егер рентабельділігі төмен санатқа жатқызылған көмiрсутектер кен орны (кен орындарының тобы, кен орнының бiр бөлiгi) үшін тиісті күнтізбелік жылға арналған ПҚӨС мөлшерлемесі көрсетілген жыл ішінде белгіленсе, онда күнтізбелік жылдың басынан бері төленген ПҚӨС өткен салықтық кезеңдерде іс жүзінде қалыптасқан бағалар негізге алына отырып, осы тарауға сәйкес белгіленген мөлшерлемелер бойынша қайта есептеледі.

Салық кодексінің 776-бабында белгіленген тәртіппен айқындалатын баға негізінде осы тармаққа сәйкес белгіленген мөлшерлемелерді жер қойнауын пайдаланушы өз бетінше қолданады.

15. Салық төлеушi осы Қағидалардың 14-тармағына сәйкес белгіленген ПҚӨС мөлшерлемелерін қолданған күнтiзбелiк жылдан кейiнгi жылдың 15 ақпанынан кешiктiрілмейтін мерзімде осы ПҚӨС мөлшерлемелері қолданылған нақты деректердің негiзiнде өткен жылдың рентабельдiлiк көрсеткiштерiнiң есеп-қисабын жүргiзедi.

Егер кен орны (кен орындарының тобы, кен орнының бiр бөлiгi) бойынша нақты рентабельділік деңгейі 0 % мәнінен асып кетсе, жер қойнауын пайдаланушы мынадай формуламен есептелетін мөлшерлеме бойынша ПҚӨС бойынша салықтық міндеттемелерді қайта есептеуді жүргізеді:

СПк= ЖЖКк- Шк/ СБк*100, мұнда:

СПк – көмiрсутек кен орны (кен орындарының тобы, кен орнының бiр бөлiгi) бойынша ПҚӨС мөлшерлемесі, пайызбен;

ЖЖКк – Салық кодексі 757-бабының шарттарына сәйкес салықтық есепке алу саясатында бекітілген жер қойнауын пайдаланушының бөлек салықтық есепке алуды жүргізу тәртібіне сәйкес есептелген көмірсутектер кен орны (кен орындарының тобы, кен орнының бір бөлігі) бойынша жылдық жиынтық кіріс;

Шк – Салық кодексі 757-бабының сәйкес салықтық есепке алу саясатында бекітілген жер қойнауын пайдаланушының бөлек салықтық есепке алуды жүргізу тәртібіне сәйкес есептелген ПҚӨС қоспағанда, көмірсутектер кен орны (кен орындарының тобы, кен орнының бір бөлігі) бойынша шегерімдер;

СБк – Салық кодексінің 757-бабының шарттарына сәйкес салықтық есепке алу саясатында бекітілген жер қойнауын пайдаланушының бөлек салықтық есепке алуды жүргізу тәртібіне сәйкес есептелген көмірсутектер кен орны (кен орындарының тобы, кен орнының бір бөлігі) бойынша ПҚӨС салықтық базасы.

Бұл ретте осы тармаққа сәйкес есептелген ПҚӨС мөлшерлемесінің мөлшері үлкен санға қарай дөңгелектеу арқылы үтірден кейін екі белгіге дейінгі дәлдікпен есептеледі және осы Қағидалардың 14-тармағында көрсетілген шекті мәндердің шеңберінен аспауға тиіс.

Жер қойнауын пайдаланушы ПҚӨС мөлшерлемесінің алынған мәнін өткен күнтізбелік жылға төленуге тиіс ПҚӨС сомасын есептеу үшін қолданады. Егер осы тармаққа сәйкес өткен күнтізбелік жылға есептелген ПҚӨС сомасы осы Қағидалардың 14-тармағына сәйкес белгіленген мөлшерлеме бойынша өткен күнтізбелік жылға есептелген ПҚӨС сомасынан асып кетсе, асып кеткен тиісті сома ПҚӨС жөніндегі қосымша декларацияда көрсетіледі. Осы декларацияда көрсетілген ПҚӨС сомасы өткен күнтізбелік жылдың 4-тоқсанының салықтық міндеттемесі болып табылады және жалпыға бірдей белгіленген тәртіппен төленеді. Рентабельділіктің нақты деңгейі осы Қағидалардың 14-тармағының үшінші бөлігінде көрсетілген формула бойынша есептелген кезде пайдаланылған көрсеткіштер өзгерген жағдайда жер қойнауын пайдаланушы осындай өзгерістер салықтық есепке алуда көрсетілген сәттен бастап күнтізбелік 45 күннен аспайтын мерзімде салықтық міндеттемелерді осы тармаққа сәйкес қайта есептеуді және орындауды өзі жүргізеді.

16. ПҚӨС мөлшерлемесі күнтізбелік бір жылға белгіленеді және көрсетілген уақыт өткеннен кейін жарамсыз деп есептеледі.

_____________________________

Көмiрсутектер кен орнын
(кен орындарының тобын,
кен орнының бiр бөлiгiн)
рентабельділігі төмен санатқа
жатқызу қағидаларына және
пайдалы қазбаларды өндiру
салығы бөлігінде салық салу
тәртібіне қосымша

Кен орнын (кен орындарының тобын, кен орнының бір бөлігін) рентабельділігі төмен санатқа жатқызу туралы өтініш

1. Жер қойнауын пайдаланушының (заңды не жеке тұлғаның) толық атауы:

______________________________________________________________

2. Орналасқан жері (пошталық мекенжайы):

_______________________________________________________________

3. Бизнес-сәйкестендіру нөмірі немесе жеке сәйкестендіру нөмірі

______________________________________________________________.

4. Көмірсутектерді өндіру жүзеге асырылатын және кен орнын (кен орындарының

тобын, кен орнының бір бөлігін) рентабельділігі төмен санатқа жатқызу тәртібін

қолдану көзделетін жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт: 4.1.

Келісімшарт тараптарының толық атауы, келісімшарт жасалған күн:

______________________________________________________________;

4.2. Құзыретті органда келісімшарттың тіркелген күні мен нөмірі:

______________________________________________________________;

4.3. Келісімшарттың (кен орнының, кен орындары тобының, кен орнының бір

бөлігінің) атауы:

_______________________________________________________________;

4.4. Келісімшарттық аумақтың (кен орнының, кен орындары тобының, кен орнының

бір бөлігінің) орналасуы:

______________________________________________________________;

4.5. Өндірілетін пайдалы қазбаның түрі: _____________________________;

5. Өтініш беруге негіз (таңдаған жолдарға "Х" белгісін қойыңыз):

рентабельділігі төмен.

6. Байланысатын адам (тегі, аты және әкесінің аты (бар болса), лауазымы, телефоны):

_______________________________________________________________.

Қосымшалар:

______________________________________________________________

Басшының тегі, аты және әкесінің аты (бар болса), лауазымы

_______________________________________________________________

Мөрдің орны (бар болса) Өтініш берілген күн: 20__ ж. "___" __________

Вводится в действие с 1 января 2026 года.

В соответствии с пунктом 4 статьи 753 Налогового кодекса Республики Казахстан Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Утвердить прилагаемые Правила отнесения месторождения (группы месторождений, части месторождения) углеводородов к категории низкорентабельных и порядок налогообложения в части налога на добычу полезных ископаемых.

2. Настоящее постановление вводится в действие с 1 января 2026 года и подлежит официальному опубликованию.

Премьер-Министр
Республики Казахстан

О. Бектенов

Утверждены
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 28 ноября 2025 года № 1024

Правила отнесения месторождения (группы месторождений, части месторождения) углеводородов к категории низкорентабельных и порядок налогообложения в части налога на добычу полезных ископаемых

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Правила отнесения месторождения (группы месторождений, части месторождения) углеводородов к категории низкорентабельных и порядок налогообложения в части налога на добычу полезных ископаемых (далее – Правила) разработаны в соответствии с пунктом 4 статьи 753 Налогового кодекса Республики Казахстан (далее – Налоговый кодекс) и определяют порядок отнесения месторождения (группы месторождений, части месторождения) углеводородов к категории низкорентабельных и порядок налогообложения в части налога на добычу полезных ископаемых.

2. В настоящих Правилах используется следующее основное понятие:

уполномоченный орган по государственному планированию (далее – уполномоченный орган) – Министерство национальной экономики Республики Казахстан.

Иные понятия и термины, используемые в настоящих Правилах, применяются в соответствии с Налоговым кодексом.

Глава 2. Порядок отнесения месторождения (группы месторождений, части месторождения) углеводородов к категории низкорентабельных и порядок налогообложения в части налога на добычу полезных ископаемых

Параграф 1. Подача и рассмотрение заявлений об отнесении месторождения (группы месторождений, части месторождения) углеводородов к категории низкорентабельных

3. Для отнесения месторождения (группы месторождений, части месторождения) углеводородов к категории низкорентабельных недропользователь, осуществляющий деятельность, предусматривающую разработку месторождения углеводородов, соответствующего критериям, определенным параграфом 2 настоящей главы, обращается в уполномоченный орган с заявлением.

4. Заявление об отнесении месторождения (группы месторождений, части месторождения) к категории низкорентабельных на текущий незавершенный календарный год подается по форме, согласно приложению к настоящим Правилам, в срок не позднее 1 сентября данного календарного года.

К заявлению прилагаются копии следующих документов на электронных носителях:

1) финансовая отчетность за предыдущий финансовый год, подписанная первым руководителем или лицом, его замещающим, а также главным бухгалтером (бухгалтером);

2) аудиторский отчет за предыдущий финансовый год юридических лиц, для которых законодательными актами Республики Казахстан установлено обязательное проведение аудита (в случае, если заявление подается до 1 июня текущего года, то представляется аудиторский отчет за финансовый год, предшествующий предыдущему финансовому году);

3) финансовая отчетность юридического лица-недропользователя за отчетный период текущего календарного года (квартал, полугодие или девять месяцев), предшествующий дате подачи заявления;

4) отчет об исполнении бюджета за предыдущий календарный год, заверенный руководителем юридического лица-недропользователя или лицом, его замещающим;

5) расчет бюджета на текущий календарный год, заверенный руководителем юридического лица-недропользователя или лицом, его замещающим;

6) отчет об исполнении бюджета за отчетный период текущего календарного года (квартал, полугодие или девять месяцев), предшествующий дате подачи заявления, заверенный руководителем юридического лица-недропользователя или лицом, его замещающим;

7) налоговая отчетность (декларации по корпоративному подоходному налогу (далее – КПН) по контракту и налогу на сверхприбыль (далее – НСП), по контракту за предыдущий налоговый период и налогу на добычу полезных ископаемых (далее – НДПИ), по контракту за текущий и предыдущий календарные годы);

8) расчет авансовых платежей по КПН (если недропользователь является плательщиком авансовых платежей) и расчет запланированного на текущий отчетный год размера КПН;

9) расчет налоговых обязательств по КПН, а также расчет чистого дохода, рентабельности продаж по контракту за текущий налоговый период с детальной привязкой данных расчетов к бюджету юридического лица-недропользователя, прогнозной цене на углеводороды и планируемым объемам добычи углеводородов по контракту за этот же период;

10) обоснование прогнозной цены на углеводороды, использованной для расчетов показателей рентабельности по контракту;

11) планируемый объем добычи углеводородов по контракту, согласованный с компетентным органом.

5. Заявление об отнесении месторождения (группы месторождений, части месторождения) к категории низкорентабельных на предстоящий календарный год подается по форме, согласно приложению к настоящим Правилам, не ранее 30 сентября текущего года, но не позднее 31 декабря текущего года.

К заявлению помимо документов, указанных в пункте 4 настоящих Правил, прилагаются копии следующих документов на электронных носителях:

1) расчет бюджета на предстоящий календарный год, заверенный руководителем юридического лица-недропользователя или лицом, его замещающим;

2) расчет налоговых обязательств компании по КПН по контракту, а также расчет чистого дохода, рентабельности продаж по контракту за предстоящий календарный год с детальной привязкой данных расчетов к бюджету юридического лица-недропользователя, прогнозной цене на углеводороды и планируемым объемам добычи углеводородов по контракту за этот же отчетный период.

При этом сведения, указанные в подпунктах 3) и 6) пункта 4 настоящих Правил, представляются за девять истекших месяцев текущего календарного года.

6. Уполномоченный орган в срок не позднее пяти рабочих дней после поступления заявления в случаях представления неполных сведений в документах, представляемых заявителем, или представления неполного перечня документов, предусмотренных пунктами 4 и 5 настоящих Правил, или подачи заявления с нарушением требований, установленных настоящими Правилами, направляет мотивированный отказ в рассмотрении заявления.

7. Уполномоченный орган в срок не позднее пяти рабочих дней после принятия к рассмотрению заявления и (или) дополнительных документов и расчетов, обосновывающих сведения, содержащиеся в заявлении, направляет копии заявления и прилагаемых к нему документов на рассмотрение нижеперечисленным государственным органам для подготовки заключений по вопросам в:

1) Министерство финансов Республики Казахстан – для подтверждения данных налоговой отчетности;

2) уполномоченный орган в области углеводородов – по вопросам обоснованности планируемых объемов добычи углеводородов и объема операций по недропользованию с учетом утвержденных в установленном законодательством Республики Казахстан порядке рабочих программ (годовых программ работ) и (или) проектных решений, обязательств по контракту на недропользование.

Заключения соответствующих государственных органов представляются в уполномоченный орган в срок не позднее двадцати календарных дней со дня получения копии заявления и прилагаемых к нему документов от уполномоченного органа. Уполномоченный орган в указанный срок производит расчет рентабельности по контракту на основе представленных заявителем данных и подготавливает предложения по конкретным размерам ставки НДПИ.

8. В срок не позднее семи рабочих дней с даты получения всех заключений государственных органов, указанных в пункте 7 настоящих Правил, уполномоченный орган вносит заявление с приложением заключений государственных органов на рассмотрение Государственной комиссии по вопросам модернизации экономики Республики Казахстан (далее – комиссия), которая выносит рекомендательные решения по отнесению месторождения (группы месторождений, части месторождения) углеводородов к категории низкорентабельных, за исключением общераспространенных полезных ископаемых.

Комиссия в соответствии с ее положением рассматривает заявление, заключения государственных органов и выносит рекомендательное решение об отнесении или отказе в отнесении месторождения (группы месторождений, части месторождения) углеводорода к категории низкорентабельных, размере ставки НДПИ по низкорентабельному месторождению (в случае выработки предложения об отнесении месторождения (группы месторождений, части месторождения) углеводорода к категории низкорентабельных).

9. В случае вынесения комиссией рекомендательного решения об отнесении месторождения (группы месторождений, части месторождения) углеводорода к категории низкорентабельных уполномоченный орган в течение пятнадцати рабочих дней разрабатывает и в установленном законодательством порядке вносит в Правительство Республики Казахстан проект постановления Правительства Республики Казахстан о включении месторождения (группы месторождений, части месторождения) углеводорода в перечень месторождений (группы месторождений, части месторождения) углеводородов, относимых к категории низкорентабельных, с приложением ставки НДПИ, устанавливаемой в соответствии с пунктом 14 настоящих Правил, и указанием календарного года, в течение которого применяется такая ставка.

10. Ставка НДПИ устанавливается на календарный год. В случае, если ставка НДПИ устанавливается в течение указанного года, то НДПИ, начисленный и уплаченный с начала календарного года по обязательствам этого года, пересчитывается по ставке, установленной в соответствии с настоящими Правилами.

11. Решение об отказе в отнесении месторождения (группы месторождений, части месторождения) углеводородов к категории низкорентабельных принимается уполномоченным органом с учетом рекомендаций, внесенных комиссией, и доводится до сведения недропользователя в письменном виде в течение десяти рабочих дней после вынесения комиссией соответствующего решения с указанием причин отказа.

12. Основаниями для отказа в отнесении месторождения (группы месторождений, части месторождения) углеводородов к категории низкорентабельных являются:

1) несоответствие представленного расчета налоговых обязательств по уплате КПН, а также расчета чистого дохода, рентабельности продаж по месторождению (группе месторождений, части месторождения) на соответствующий календарный год налоговому законодательству Республики Казахстан, в том числе пункту 13 настоящих Правил;

2) применение недропользователем необоснованной прогнозной цены на углеводороды за соответствующий календарный год, используемой для расчета уровня рентабельности;

3) несоответствие заявленных по месторождению (группе месторождений, части месторождения) объемов добычи на соответствующий календарный год планируемым объемам добычи;

4) существенное (свыше 10 %) и (или) необоснованное увеличение производственных затрат, затрат на реализацию и общеадминистративных затрат в расчете на тонну углеводородов в сравнении с данными за предыдущий календарный год, если заявление подается на текущий календарный год, либо с данными по текущему календарному году, исходя из прогнозных данных по году, рассчитанных на основе бюджета за указанный период с учетом вносимых корректировок, если заявление подается на предстоящий календарный год;

5) превышение фактического уровня рентабельности по месторождению (группе месторождений, части месторождения) по итогам отчетных периодов (полугодие или девять месяцев), предшествующих дате подачи заявления, текущего незавершенного календарного года уровня 0 %.

В случае устранения причин, по которым недропользователю отказано в отнесении месторождения (группы месторождений, части месторождения) углеводорода к категории низкорентабельных, недропользователь повторно направляет заявление в уполномоченный орган в порядке, установленном настоящей главой.

Параграф 2. Условия отнесения месторождения (группы месторождений, части месторождения) углеводородов к категории низкорентабельных

13. Месторождение (группа месторождений, часть месторождения) углеводородов относится к категории низкорентабельных в случае, если планируемый уровень рентабельности по месторождению (группе месторождений, части месторождения) по итогам предстоящего календарного года или текущего незавершенного календарного года по расчетам, производимым недропользователем самостоятельно в порядке, установленном настоящим пунктом, равен или менее 0 %.

Расчет планируемого уровня рентабельности по месторождению (группе месторождений, части месторождения) углеводородов за календарный год производится на основании фактических и прогнозных данных недропользователя, включая цены на углеводороды за соответствующий период, и на основании объемов добычи, подтвержденных уполномоченным органом.

Планируемый уровень рентабельности по месторождению (группе месторождений, части месторождения) определяется по следующей формуле:

РПм = ЧД (Ум) / СГДм * 100, где:

РПм– рентабельность продаж по месторождению (группе месторождений, части месторождения) углеводородов в процентах;

ЧДм – чистый доход по месторождению (группе месторождений, части месторождения) углеводородов, исчисленный в соответствии с настоящим пунктом и порядком ведения раздельного налогового учета недропользователя, утвержденным в налоговой учетной политике в соответствии с условиями статьи 757 Налогового кодекса;

Ум – сумма полученных и непогашенных убытков по месторождению (группе месторождений, части месторождения) углеводородов, исчисленных в соответствии с главой 35 Налогового кодекса, возникших после 31 декабря 2008 года;

СГДм – совокупный годовой доход по месторождению (группе месторождений, части месторождения) углеводородов, исчисленный в соответствии с порядком ведения раздельного налогового учета недропользователя, утвержденным в налоговой учетной политике в соответствии с условиями статьи 757 Налогового кодекса.

Размер чистого дохода по месторождению (группе месторождений, части месторождения) углеводородов за налоговый период определяется недропользователем по следующей формуле:

ЧДм = НДм – КПНм, где:

КПНм – корпоративный подоходный налог по месторождению (группе месторождений, части месторождения) углеводородов, исчисленный в соответствии с порядком ведения раздельного налогового учета недропользователя, утвержденным в налоговой учетной политике в соответствии с условиями статьи 757 Налогового кодекса;

НДм – налогооблагаемый доход по месторождению (группе месторождений, части месторождения) углеводородов, исчисленный в соответствии с порядком ведения раздельного налогового учета недропользователя, утвержденным в налоговой учетной политике в соответствии с условиями статьи 757 Налогового кодекса, уменьшенный на сумму доходов и расходов, предусмотренных главой 24 Налогового кодекса.

При определении налогооблагаемого дохода сумма вычетов за налоговый период не должна превышать сумму вычетов за предыдущий налоговый период, за исключением сумм вычетов за счет дополнительных налоговых обязательств, либо увеличения сумм вычетов за счет расходов, увеличение которых связано с повышением тарифов на регулируемые услуги (товары, работы) субъекта естественной монополии. В случае отклонения планируемого объема добычи углеводорода в текущем незавершенном (предстоящем) календарном году более чем на 10 % от уровня предыдущего (текущего) календарного года сумма вычетов для целей определения уровня рентабельности по месторождению (группе месторождений, части месторождения) углеводорода корректируется пропорционально изменению объемов добычи.

14. Ставка НДПИ для месторождения (группы месторождений, части месторождения) углеводородов, относимого к категории низкорентабельных, устанавливается с целью достижения уровня рентабельности по месторождению 0 % по шкале мировых цен за баррель нефти с шагом в 1 доллар США.

Минимальная ставка НДПИ по месторождению (группе месторождений, части месторождения) углеводородов, отнесенному к категории низкорентабельных, устанавливается в размере 5 % от общеустановленной ставки НДПИ, действующей в соответствующем налоговом периоде. При этом ставка НДПИ, устанавливаемая для месторождения (группы месторождений, части месторождения), отнесенного к категории низкорентабельных, в соответствии с настоящими Правилами, не должна превышать общеустановленных ставок НДПИ, действующих в соответствующем налоговом периоде.

В случае, если ставка НДПИ для месторождения (группы месторождений, части месторождения) углеводородов, отнесенного к категории низкорентабельных, на соответствующий календарный год устанавливается в течение указанного года, то НДПИ, уплаченный с начала календарного года, пересчитывается по ставкам, установленным в соответствии с настоящей главой, исходя из фактически сложившихся цен за истекшие налоговые периоды.

Недропользователь самостоятельно применяет ставки, установленные в соответствии с настоящим пунктом, на основе цены, определяемой в порядке, установленном статьей 776 Налогового кодекса.

15. Налогоплательщик в срок не позднее 15-го февраля года, следующего за календарным годом, в котором им применялись ставки НДПИ, установленные в соответствии с пунктом 14 настоящих Правил, производит расчет показателей рентабельности за истекший год на основе фактических данных с применением данных ставок НДПИ.

В случае, если уровень фактической рентабельности по месторождению (группе месторождений, части месторождения) превысит значение 0 %, недропользователь производит перерасчет налоговых обязательств по НДПИ по ставке, рассчитываемой по следующей формуле:

СНм = СГДм – Вм/ НБм * 100, где:

СНм – ставка НДПИ по месторождению (группе месторождений, части месторождения) углеводородов в процентах;

Вм – вычеты по месторождению (группе месторождений, части месторождения) углеводородов, не включая НДПИ, исчисленные в соответствии с порядком ведения раздельного налогового учета недропользователя, утвержденным в налоговой учетной политике в соответствии с условиями статьи 757 Налогового кодекса;

НБм – налоговая база НДПИ по месторождению (группе месторождений, части месторождения) углеводородов, исчисленная в соответствии порядком ведения раздельного налогового учета недропользователя, утвержденным в налоговой учетной политике в соответствии с условиями статьи 757 Налогового кодекса.

При этом размер ставки НДПИ, рассчитанный в соответствии с настоящим пунктом, исчисляется с точностью до двух знаков после запятой с округлением к большему и не должен выходить за рамки пороговых значений, указанных в пункте 14 настоящих Правил.

Полученное значение ставки НДПИ применяется недропользователем для исчисления суммы НДПИ, подлежащей уплате за истекший календарный год. В случае, если сумма НДПИ, исчисленная за истекший календарный год в соответствии с настоящим пунктом, превысит сумму НДПИ, исчисленную за истекший календарный год по ставке, установленной в соответствии с пунктом 14 настоящих Правил, соответствующая сумма превышения отражается в дополнительной декларации по НДПИ. Сумма НДПИ, указанная в данной декларации, является налоговым обязательством 4-го квартала истекшего календарного года и подлежит уплате в общеустановленном порядке. В случае изменения показателей, использованных при расчете фактического уровня рентабельности по формуле, указанной в части третьей пункта 14 настоящих Правил, недропользователь самостоятельно производит перерасчет и исполнение налоговых обязательств в соответствии с настоящим пунктом в срок, не превышающий 45 календарных дней с момента отражения таких изменений в налоговом учете.

16. Ставка НДПИ устанавливается на один календарный год и по истечении указанного времени считается недействительной.

_____________________________

Приложение
к Правилам отнесения
месторождения (группы
месторождений, части
месторождения) углеводородов
к категории низкорентабельных
и порядку налогообложения в
части налога на добычу
полезных ископаемых

Заявление об отнесении месторождения (группы месторождений, части месторождения) к категории низкорентабельных

1. Полное наименование недропользователя (юридическое либо физическое лицо)
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
2. Местонахождение (почтовый адрес)
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________.
3. Бизнес-идентификационный или индивидуальный идентификационный номер
____________________________________________________________________.
4. Контракт на недропользование, в рамках которого осуществляется добыча
углеводородов и предполагается применение порядка отнесения месторождения

(группы месторождений, части месторождения) к категории низкорентабельных
4.1. Полное наименование, стороны контракта, дата заключения контракта
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________;
4.2. Дата и номер регистрации контракта в компетентном органе:
___________________________________________________________________
4.3. Наименование контракта (месторождения, группы месторождений, части

месторождения): ___________________________________________________________________
___________________________________________________________________;
4.4. Расположение контрактной территории (месторождения, группы

месторождений, части месторождения) ___________________________________________________________________
__________________________________________________________________;
4.5. Вид добываемого полезного ископаемого ___________________________ ___________________________________________________________________.
5. Основание для подачи заявления (в выбранных строках проставить знак "X"):
низкая рентабельность.
6. Контактное лицо (фамилия, имя и отчество (при его наличии), должность, телефон)
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Приложения: ________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Фамилия, имя и отчество (при его наличии) руководителя, должность
____________________________________________________________________
Место печати (при наличии)

Дата подачи заявки "___" ________ 20 __года
_____________________________________________________________________

_____________________________