Республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің мемлекеттік тізімін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрінің 2025 жылғы 11 шiлдедегi № 318-НҚ бұйрығы

      "Тарихи-мәдени мұра объектілерін қорғау және пайдалану туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 21-бабына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

      1. Қоса беріліп отырған Республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің мемлекеттік тізімі осы бұйрықтың 1-қосымшасына сәйкес бекітілсін.

      2. Осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес кейбір бұйрықтардың күші жойылды деп танылсын.

      3. Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Мәдениет комитеті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

      1) осы бұйрыққа қол қойылған күннен бастап бес жұмыс күні ішінде оның қазақ және орыс тілдеріндегі электронды түрдегі көшірмелерін ресми жариялау және Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің "Қазақстан Республикасының Заңнама және құқықтық ақпарат институты" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберуді;

      2) осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.

      4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Мәдениет және ақпарат вице-министріне жүктелсін.

      5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Министр А. Балаева

  Қазақстан Республикасы
Мәдениет және ақпарат
министрінің
2025 жылғы 11 шілдедегі
№ 318-НҚ бұйрығына
1-қосымша

Республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің мемлекеттік тізімі

Р/с №

Тарих және мәдениет ескерткішінің атауы

Ескерткіштің түрі

Ескерткіштің орналасқан жері

1

2

3

4

Астана қаласы

1

Бозоқ қалашығы, VІІІ-ІХ ғасырлар

археология

Астана қаласының оңтүстік-батыс бөлігі, Бұзықты көлінің шығыс жағалауы

2

Мұсылман мектебі, қазіргі – Тарихи-мәдени мұра объектілерін және ескерткіштерді сақтауды қамтамасыз ету жөніндегі дирекциясының ғимараты, сәулетші белгісіз, ХІХ ғасырдың соңы

қала құрылысы және сәулет

Отырар көшесі, 1/3

3

Тың игерушілер сарайы, қазіргі – "Астана" концерт залы, сәулетшілер П.Ю. Фогелс, О.Н. Крауклис, Д.К. Даннеберг, 1963 жыл, 2000-2001 жылдары реконструкция жүргізілген

қала құрылысы және сәулет

Кенесары көшесі, 32

Барлығы: 3 тарих және мәдениет ескерткіштері
(1 – археология, 2 – қала құрылысы және сәулет)

Алматы қаласы

4

Қазақстан Республикасы Ғылым академиясының бас корпусы, қазіргі – "Ғылым ордасы" республикалық мемлекеттік кәсіпорнының ғимараты, сәулетші А.В. Щусев, 1948-1953 жылдар, 1980 жылғы жапсарлас құрылыс

қала құрылысы және сәулет

Шевченко көшесі, 28

5

А.С. Пушкин атындағы мемлекеттік кітапхана, қазіргі – Қазақстан Республикасының Ұлттық кітапханасының ғимараты, сәулетшілер В.П. Ищенко, В.Н. Ким, К.К. Кальпой, В.Н. Тютин, Э.К. Кузнецова, 1970 жыл

қала құрылысы және сәулет

Абай даңғылы, 14

6

Верный ерлер гимназиясы, қазіргі – Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетінің ғимараты, сәулетші П. Гурдэ, 1892-1895 жылдар

қала құрылысы және сәулет

Қазыбек би көшесі, 28

7

Республика сарайы, сәулетшілер Н.И. Рипинский, В.Н. Ким, Л.Л. Ухоботов, Н.Г. Ратушный, В.И. Кукушкин, Б.Н. Делов, 1970 жыл

қала құрылысы және сәулет

Достық даңғылы, 54
Абай алаңы

8

Қазақ ССР Үкіметінің үйі, қазіргі – Т. Жүргенов атындағы Қазақ ұлттық өнер академиясының ғимараты, сәулетші М.Я. Гинзбург, 1927-1931 жылдар

қала құрылысы және сәулет

Бөгенбай батыр көшесі, 136 а

9

М.О. Әуезовтың әдеби-мемориалдық музей-үйі, сәулетші Г.Г. Герасимов, 1961 жыл, әкімшілік ғимарат, 1963 жыл

қала құрылысы және сәулет

Төлебаев көшесі, 185

10

Сәулетшілер Зенковтардың үйі, қазіргі – қалалық жедел жәрдем станциясының ғимараты, сәулетші белгісіз, XIX ғасырдың соңы

қала құрылысы және сәулет

Қазыбек би көшесі, 115

11

Қазақ ССР-нің Үкімет үйі, қазіргі – Қазақ-британ техникалық университеті, сәулетшілер Б.Р. Рубаненко, Т.А. Симонов, 1947-1957 жылдар

қала құрылысы және сәулет

Төле би көшесі, 59, Астана алаңы

12

Верный қаласының құрметті азаматы Т.А. Головизиннің үйі, қазіргі – Мемлекеттік резиденцияның № 4 ғимараты, сәулетші белгісіз, 1905-1908 жылдар

қала құрылысы және сәулет

Н. Назарбаев даңғылы, 162

13

Көпес М.А. Гавриловтың үйі, сәулетші А.П. Зенков, XX ғасырдың басы

қала құрылысы және сәулет

Желтоқсан көшесі, 167

14

Көпес И. Ғабдувалиевтің сауда үйі, қазіргі – "Қызыл-Таң" маталар үйі, сәулетші А.П. Зенков, 1912 жыл

қала құрылысы және сәулет

Жібек жолы көшесі, 39

15

Офицерлер жиналысының үйі, қазіргі – Ықылас атындағы халық музыкалық аспаптар музейінің ғимараты, сәулетші А.П. Зенков, 1908 жыл

қала құрылысы және сәулет

Зенков көшесі, 24

16

Көпес Г. Шахворостовтың үйі, қазіргі – Қазақстан Республикасындағы Америка Құрама Штаттарының консулдығы ғимараты, сәулетші А.П. Зенков, 1890 жыл

қала құрылысы және сәулет

Н. Назарбаев даңғылы, 99

17

"Медеу" спорт кешені, сәулетшілер В.З. Кацев, А.С. Қайнарбаев, инженер С.Б. Матвеев, 1969-1972 жылдар

қала құрылысы және сәулет

Медеу шатқалы

18

Қазақстан Республикасының Ә. Қастеев атындағы Мемлекеттік өнер музейінің ғимараты, сәулетшілер Э.К. Кузнецова, О.А. Наумова, Б.М. Новиков, 1976 жыл

қала құрылысы және сәулет

Көктем-3 ықшам ауданы, 22/1 үй

19

Верный ерлер гимназиясының пансионы, қазіргі – С. Бегалин атындағы орталық қалалық балалар кітапханасы ғимараты, сәулетші П.В. Гурдэ, А.П. Зенковтың қатысуымен, 1907 жыл

қала құрылысы және сәулет

Достық даңғылы, 15

20

Вознесенск кафедралды соборы, сәулетшілер К.А. Борисоглебский, С.К. Тропаревский, Н.И. Степанов пен А.П. Зенковтың қатысуларымен, 1904-1906 жылдар

қала құрылысы және сәулет

Гоголь көшесі, 40, 28 гвардиялық-панфиловшылар атындағы саябақ

21

Абай атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық опера және балет театрының ғимараты, сәулетшілер А.Н. Простаков, Н.О. Оразымбетов, 1939-1941 жылдар

қала құрылысы және сәулет

Қабанбай батыр көшесі, 110

22

А.Колпаковский атындағы реалдық бастауыш қалалық училище, қазіргі – "Қазқайтажаңарту" республикалық мемлекеттік кәсіпорынның ғимараты, сәулетші А.П. Зенков, 1890 жыл

қала құрылысы және сәулет

Гоголь көшесі, 37

23

Мемлекет және қоғам қайраткері Дінмұхамед Ахмедұлы Қонаевтың бюсті, мүсіншілер Т.С. Досмағамбетов, А.Б. Татаринов, 1978 жыл

монументтік өнер құрылысы

Бөгенбай батыр және Д.Қонаев көшелерінің қиылысы

24

Екі мәрте Кеңес Одағының Батыры С.Д. Луганскийдің бюсті, мүсінші Б. Павлов, сәулетші И. Белоцерковский, 1947 жыл

монументтік өнер құрылысы

Абылай хан даңғылы, (Гоголь және Әйтеке би көшелерінің қиылысы)

25

Даңқ мемориалы, мүсіншілер А.В. Артимович, В.В. Андрюшенко, сәулетшілер Т.К. Басенов, Р.А. Сейдалин, 1975 жыл

монументтік өнер құрылысы

28 гвардиялық-панфиловшылар атындағы саябақ

26

Абай Құнанбайұлының (Ибраһим) ескерткіші, мүсінші Х.И. Наурызбаев, сәулетші И. Белоцерковский, 1961 жыл

монументтік өнер құрылысы

Достық даңғылы, Абай алаңы

27

Мұхтар Әуезовтің ескерткіші, мүсінші Е.А. Сергебаев, сәулетшілер О. Баймырзаев, А. Қайнарбаев, 1980 жыл

монументтік өнер құрылысы

Абай даңғылы, М. Әуезов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық драма театрының алдында

28

Шоқан Уәлихановтың ескерткіші, мүсінші Х.И. Наурызбаев, сәулетші Ш.Е. Уәлиханов, 1969 жыл

монументтік өнер құрылысы

Шевченко көшесі, Қазақстан Республикасы Ғылым академиясының алаңы

29

Әліби Жангелдиннің ескерткіші, мүсіншілер Т.С. Досмағамбетов, О.Г. Прокопьева, сәулетші Ш.Е. Уәлиханов, 1975 жыл

монументтік өнер құрылысы

Алматы-1 станция вокзалының алаңы

30

Амангелді Имановтың ескерткіші, мүсінші Х. Асқар-Сарыджа, сәулетші Т. Басенов, 1947 жыл

монументтік өнер құрылысы

Абылай хан даңғылы, Амангелді саябағы

31

Нан өнімдері министрлігінің ғимараты, қазіргі – "Мәдениеттерді жақындастыру орталығы" мемлекеттік музейі" республикалық мемлекеттік қазыналық кәсіпорнының ғимараты, сәулетші В. Твердохлебов, мүсінші И. Вахек, 1936 жыл

қала құрылысы және сәулет

Қабанбай батыр көшесі, 94

32

Ахмет Байтұрсынұлының музей-үйі, сәулетші белгісіз, 1917 жыл

қала құрылысы және сәулет

А. Байтұрсынұлы көшесі, 60

33

Қазақстан Республикасының Орталық мемлекеттік музейі ғимараты, сәулетшілер Ю. Ратушный, З. Мустафина, Б. Рзагалиев, 1985 жыл

қала құрылысы және сәулет

Н. Назарбаев даңғылы, Самал-1 ықшамауданы, 44

34

Орталық мемлекеттік архив ғимараты, сәулетшілер С. Суховский, Д. Страховский, 1962 жыл

қала құрылысы және сәулет

Абай даңғылы, 39

35

Ш. Айманов атындағы "Қазақфильм" кешендік ғимараты (тонстудия, өндірістік, екі павильонды блок), сәулетшілер Д. Фомичев, В. Райлян, 1940 жыл

қала құрылысы және сәулет

Әл-Фараби даңғылы, 176

36

Саяси-ағарту үйі, қазіргі – Қазақконцерт, 1955 жыл

қала құрылысы және сәулет

Абылай хан даңғылы, 83

37

Тұрғын үй (көпес Филипповтың бұрынғы үйі), 1901 жыл

қала құрылысы және сәулет

Мақатаев даңғылы, 20

Барлығы: 34 тарих және мәдениет ескерткіштері
(26 – қала құрылысы және сәулет, 8 – монументтік өнерқұрылысы)

Шымкент қаласы

38

Сайрам (Испиджаб) қалашығы, VІІІ-ХVІІ ғасырлар

археология

Сайрам тұрғын үй алабының аумағы

39

Әбдел-Әзіз баб кесенесі, XIII-ХVIІI ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Сайрам тұрғын үй алабының аумағы

40

Ибрагим ата кесенесі, XIII-ХVIІI ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Сайрам тұрғын үй алабының аумағы

41

Қожа Салық кесенесі, XIII-ХVIІI ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Сайрам тұрғын үй алабының аумағы

42

Мірәлі баб кесенесі, XIII-ХVIІI ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Сайрам тұрғын үй алабының аумағы

43

Қарашаш ана кесенесі, XII-ХVIІI ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Сайрам тұрғын үй алабының аумағы

44

Хызыр мұнарасы, ХІХ ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Сайрам тұрғын үй алабының аумағы

Барлығы: 7 тарих және мәдениет ескерткіштері
(1 – археология, 6 – қала құрылысы және сәулет)

Абай облысы

45

Бірінші қоғамдық кітапхана, сәулетші белгісіз, ХІХ ғасырдың соңы

қала құрылысы және сәулет

Семей қаласы, Мәңгілік ел көшесі, 22

46

Ямышевскилік бекініс қақпасы, сәулетші Андреев, XVIII ғасыр (1776 жыл)

қала құрылысы және сәулет

Семей қаласы, Абай көшесі

47

Губернатор үйі, қазіргі – Облыстық тарихи-өлкетану музейінің ғимараты, сәулетші белгісіз, 1856 жыл

қала құрылысы және сәулет

Семей қаласы, Абай көшесі, 90

48

Почтальон Липухиннің үйі, қазіргі – Ф.М. Достоевскийдің әдеби-мемориалдық музей-үйінің ғимараты (1857-1859 жылдары тұрған), сәулетші белгісіз, XІX ғасырдың ортасы

қала құрылысы және сәулет

Семей қаласы, Достоевский көшесі, 118

49

Революция және азамат соғысы батырларына мемориал, мүсіншілер А.В. Тихомиров, О.С. Клюшкин, А.М. Семченко, сәулетші М.И. Михайлов, 1977 жыл

монументтік өнер құрылысы

Семей қаласы, Мамай батыр көшесі

50

Екі мұнаралы мешіт, сәулетшілері А. Болотов, инженер-поручик Манашев, 1856-1862 жылдар

қала құрылысы және сәулет

Семей қаласы, Абай көшесі, 50

51

Бір мұнаралы мешіт, шеберлер Ғабдулла Эфенди, Баязид Сатбаев, 1908-1910 жылдар

қала құрылысы және сәулет

Семей қаласы, М. Жұмабаев көшесі, 17

52

Жазушы Мұхтар Әуезов дүниеге келген үй, сәулетші белгісіз, XIX ғасырдың ІІ-ші жартысы

қала құрылысы және сәулет

Абай ауданы, Бөрілі ауылы

53

Абай Құнанбайұлының усадьбалық кешені (Абайдың музей-үйі, Абайдың жерленген орны), 1894-1904 жылдар

ансамбльдер мен кешендер

Абай ауданы, Кеңгірбай би ауылы, Жидебай шатқалы

54

Қозы-Көрпеш-Баян сұлу кесенесі, VIІІ-X ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Аягөз ауданы, Тарлаулы ауылынан оңтүстікке қарай 7 шақырым, Аягөз өзенінің оң жағалауы, Тансық станциясынан батысқа қарай 11 шақырым

55

Абайдың "Жидебай-Бөрілі" мемлекеттік тарихи-мәдени және әдеби-мемориалдық музей-қорығының ғимараттар тобы (әкімшілік ғимарат, көпес Р. Ершовтың үйі, жалғасқан құрылыс) сәулетші белгісіз, 1860 жыл

қала құрылысы және сәулет

Семей қаласы,
Қ. Мұхамедханов көшесі, 29

56

Абай Құнанбайұлы оқыған Ахмет Риза медресесі, сәулетші белгісіз, XIX ғасырдың 60 жылдары

қала құрылысы және сәулет

Семей қаласы,
Қ. Мұхамедханов көшесі, 29

57

Абай Құнанбайұлы тұрған үй (Анияр Молдабаевтың үйі), қазіргі – "Алаш арыстары – М. Әуезов" музейі, сәулетші белгісіз, XIX ғасырдың соңы

қала құрылысы және сәулет

Семей қаласы, Бөгенбай батыр көшесі, 132

Барлығы: 13 тарих және мәдениет ескерткіштері
(11 – қала құрылысы және сәулет, 1 – монументтік өнер құрылысы, 1 – ансамбль мен кешен)

Ақмола облысы

58

В.В. Куйбышев музей-үйі, қазіргі – Көкшетау қаласының тарихы музейінің ғимараты, 1889-1905 жылдар

қала құрылысы және сәулет

Көкшетау қаласы, Қанай би көшесі, 32

59

Шоқан Уәлихановтың ескерткіші, мүсінші Т.С. Досмағамбетов, сәулетші К.А. Әбдіков, 1971 жыл

монументтік өнер құрылысы

Көкшетау қаласы, М. Әуезов және М. Сағдиев көшелерінің қиылысы

60

Халық композиторы Біржан Қожағұлұлының жерленген жері (1832-1897 жылдар) (бюст, стела), мүсінші Т.С. Досмағамбетов, 1950 жыл

монументтік өнер құрылысы

Степняк қаласы, Біржан сал көшесі, ескі зират аумағы

61

Ботағай (Бытығай) кесенесі, XIV-XV ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Қорғалжын ауданының Қорғалжын ауылынан шығысқа қарай 2 шақырым

62

Сәулеттік-мемориалдық монумент, 2004 жыл

монументтік өнер құрылысы

Бурабай кенті, Абылай хан алаңқайы

63

Абылай хан ескерткіші

монументтік өнер құрылысы

Көкшетау қаласы, Абай көшесі

Барлығы: 6 тарих және мәдениет ескерткіштері
(2 – қала құрылысы және сәулет, 4 – монументтік өнер құрылысы)

Ақтөбе облысы

64

Теміржолшылардың мәдениет үйі, сәулетші белгісіз, 1928 жыл

қала құрылысы және сәулет

Ақтөбе қаласы,
Ш. Уәлиханов көшесі, 39

65

Кеңес Одағының батыры ұшқыш-космонавт В.И. Пацаевтың ескерткіш-мүсіні, мүсінші Ю.А. Тур, сәулетші А.А.Заварзин, 1976 жыл

монументтік өнер құрылысы

Ақтөбе қаласы, Әбілқайыр хан даңғылы

66

Кеңес Одағының батыры Әлия Молдағұлованың ескерткіш-мүсіні, мүсінші Е.Н. Штамм, сәулетші Л.В. Распутов, 1960 жыл

монументтік өнер құрылысы

Ақтөбе қаласы, Шернияз көшесі

67

Дауымшар некрополі: кесене, сағанатам, құлпытастар, шағын сәулет нысандары, ХVІІІ-ХХ ғасырдың басы

ансамбльдер мен кешендер

Байғанин ауданы, Жарқамыс ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 40 шақырым

68

Қарасақал некрополі: кесене, сағанатам, құлпытастар, шағын сәулет нысандары, ХVІІ-ХХ ғасырлар

ансамбльдер мен кешендер

Байғанин ауданы, Жарқамыс ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 60 шақырым

69

Сүндет кесенесі, шебер Дәулетнияз, XIX ғасырдың аяғы

қала құрылысы және сәулет

Байғанин ауданы, Жарқамыс ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 66,9 шақырым

70

Асан-Қожа некрополі: кесене, сағанатам, құлпытастар, шағын сәулет нысандары, ХVІІІ-ХХ ғасырлар

ансамбльдер мен кешендер

Байғанин ауданы, Миялы аулынан оңтүстік-батысқа 22,7 шақырым километр, Оймауыт ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 43 шақырым

71

Тоқпан кесенесі, сәулетші белгісіз, XIX ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Шалқар ауданы, Аққайтым аулынан солтүстік-батысқа 18 шақырым, Шалқар қаласынан оңтүстік-батысқа 38,3 шақырым

72

Абат-Байтақ қорымы халықтық сәулет және тас қашау өнері мемориалдық музей кешені

ансамбльдер мен кешендер

Қобда ауданы, Талдысай ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 12 шақырым

Барлығы: 9 тарих және мәдениет ескерткіштері
(3 – қала құрылысы және сәулет, 2 – монументтік өнер құрылысы, 4 – ансамбльдер мен кешендер)

Алматы облысы

73

Қапшағай гидроторабы, инженер Н.В. Вологдин, сәулетші Е.В. Эрхарт, 1965-1971 жылдар

қала құрылысы және сәулет

Қонаев қаласы, Іле өзенінде

74

Қарамерген қалашығы, ІХ-ХІІІ ғасырлар

археология

Балқаш ауданының Бақанас ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 200 шақырым, Ортасу құрғақ арнасынан солтүстікке қарай 3 шақырым

75

"Таңбалы" археологиялық ландшафтының петроглифтері, қола дәуірі, орта ғасырлар

археология

Жамбыл ауданының Қарабастау ауылы, Қопа станциясынан солтүстік-батысқа қарай 40 шақырым

76

Жамбыл музей-үйінің кешені, 1938–1946 жылдар:
Жамбылдың тұрғын үйі (1936-1938) – қазіргі қорсақтау қоймасы, 1935 жыл;
Жамбылдың тұрғын үйі (1936-1938), қазіргі – Әдеби-мемориалдық музей-үйі, сәулетшілер В.В. Бирюков, А.К. Деев, 1938 жыл;
жапсарлас құрылыс, 1995 жыл;
Жамбыл кесенесі (1846-1865 жылдар), сәулетші И.И. Белоцерковский, 1957 жыл;
әкімшілік ғимарат, 1960 жыл;
саябақ

ансамбльдер мен кешендер

Жамбыл ауданының Жамбыл ауылы

77

Талғар (Талхиз) қалашығы, VIII-XIV ғасырлар

археология

Талғар қаласы шетінің оңтүстік бөлігі, Талғар өзенінің оң жағалауы

78

Сүйінбай Аронұлының кесенесі, 1996 жыл

қала құрылысы және сәулет

Жамбыл ауданының Қарақастек ауылы

79

Үмбетәлі Кәрібаевтың музей-үйі, 1946 жыл

қала құрылысы және сәулет

Жамбыл ауданының Үмбетәлі ауылы

80

"Таңбалы тас" петроглифтері, XVII-XVIII ғасырлар

археология

Қонаев қаласы,
Іле өзенінің төменгі ағысындағы бөгеттен 25 шақырым

81

Қастек қалашығы, IX-XIII ғасырлар

археология

Жамбыл ауданы, Қастек ауылының 2,5 шақырым жерде

82

"Есік" обалы қорымы, біздің заманымызға дейін V-III ғасырлар

археология

Еңбекшіқазақ ауданы

Барлығы: 10 тарих және мәдениет ескерткіштері
(3 – қала құрылысы және сәулет, 1 – ансамбльдер мен кешендер, 6 - археология)

Атырау облысы

83

Сарайшық қалашығы, ХІІІ-ХVІ ғасырлар

археология

Махамбет ауданы, Сарайшық ауылынан шығысқа қарай 1,5 шақырым

84

Мұнайшылар тұрғын қалашығы (тұрғын үйлер (4), су қысымды мұнара, Құрманғазы атындағы мәдениет сарайы), сәулетшілер А.В. Арефьев, С.В. Васильковский, 1943-1948 жылдар

ансамбльдер мен кешендер

Атырау қаласы, Тұрғын қалашығы ықшамауданы, М. Әуезов көшесі, 1,2; Волгоград көшесі, 10; С. Сауырғалиев көшесі, 1; М. Әуезов көшесі, Шарипов көшесінің бұрышы

85

Жұбан кесенесі, шеберлер Шанен Бекбаев, Қаражүсіп балаларымен, ХІХ-ХХ ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Жылыой ауданы, Құлсары қаласынан солтүстікке қарай 90 шақырым

86

Ақын, 1836-1838 жылдардағы көтеріліс басшысы Махамбет Өтемісұлының (1803-1846 жылдар) жерленген жері, кесене 1995 жылы салынған

қала құрылысы және сәулет

Индер ауданы, Индер ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 40 шақырым

Барлығы: 4 тарих және мәдениет ескерткіштері
(1 – археология, 1 – ансамбльдер мен кешендер, 2 – қала құрылысы және сәулет)

Батыс Қазақстан облысы

87

Орыс-қырғыз (қазақ) мектебі, қазіргі – Батыс Қазақстан облыстық тарихи-өлкетану музейінің ғимараты, сәулетші белгісіз, 1864 жыл

қала құрылысы және сәулет

Орал қаласы, Н. Назарбаев даңғылы, 184

88

Қала құрылысы кешені – ескі Оралдың қала орталығынан Михаил Архангел Соборына дейін, XVIII-XX ғасырлар
Коммерциялық банк, қазіргі – Облыстық әкімшілік ғимараты, 1896 жыл;
Жазалы атамандар үйі, қазіргі – Батыс Қазақстан облысы Полиция департаментінің емханасы мен госпиталінің ғимараты, 1823 жыл;
көпес Қаревтің үйі, қазіргі – Ғ. Құрманғалиев атындағы облыстық филармония ғимараты, 1901 жыл;
әскери шаруашылық басқармасы, қазіргі – Х. Есенжанов атындағы балалар және жасөспірімдер кітапханасы ғимараты, 1869 жыл; Михаил Архангел Соборы,1740-1751 жылдар;
типтік қалалық усадьба, қазіргі – Әскери прокуратура ғимараты, 1878 жыл; құтқарушы Христтің храмы, сәулетші В.Н. Чагин, 1891-1907 жылдар

ансамбльдер мен кешендер

Орал қаласы
Н. Назарбаев даңғылы, 168
Н. Назарбаев даңғылы, 179
Қарев көшесі, 47
Н. Назарбаев даңғылы, 166/2
Н. Назарбаев даңғылы, 68
Н. Назарбаев даңғылы, 147а
Н. Назарбаев даңғылы, 202

89

В.И. Чапаев музейінің кешені, 1919 жыл:
В. Чапаев дивизиясының 25-ші штабы (музей), 1919 жыл;
В.И. Чапаевтың қайтыс болған жері (обелиск және стела), 1971 жыл;
Чапаевшылардың бауырластар ескерткіші, 1956 жыл

ансамбльдер мен кешендер

Ақжайық ауданы, Чапаев ауылының Мәдениет және демалыс саябағы, ескерткіштер аллеясы

90

Орда баспаханасы, қазіргі – тұрғын үй, сәулетші белгісіз, ХІХ ғасырдың екінші жартысы

қала құрылысы және сәулет

Бөкей ордасы ауданы, Хан Ордасы ауылы, Абдолла Теңізбаев көшесі, 19

91

Кеңес Одағының батыры Мәншүк Мәметованың бюсті, мүсіншілер Ю.П. Поммер, Н.А. Ковальчук, 1971 жыл

монументтік өнер құрылысы

Жәнібек ауданының Жәнібек ауылы, М. Өтемісов көшесі, 26

92

Батыс Қазақстан облыстық Хан ордасы тарихи-мәдени, сәулеттік-этнографиялық музей-қорығы:
Хан сарайы ғимараты, 1828 жыл;
Хан мешіті, қазіргі – "Хан мешіті" музейінің ғимараты, 1835 жыл;
Дәрігер А.А. Сергачев үйі, қазіргі – Ш. Бөкеевтің әдеби-мемориалдық музейінің ғимараты, 1830 жыл;
Қазынашылық ғимараты, қазіргі – Бөкей Ордасы тарихы музейінің ғимараты, 1867 жыл;
Әйелдер гимназиясы, қазіргі – Халыққа білім беру музейінің ғимараты, 1883 жыл; Аурухана, 1872 жыл;
Халық училищелері инспекторы Данилевскийдің үйі, қазіргі – Тұңғыш қазақ баспаханасы музейінің ғимараты, 1841 жыл;
Жәңгір училищесі мұғалімі Ольдекоптың үйі, қазіргі – А. Тажетдиновтың мемориалдық музейінің ғимараты, 1841 жыл;
Халық училищелері инспекторы А.Е. Алекторовтың үйі, қазіргі –С. Меңдешевтің мемориалдық музейінің ғимараты, 1842 жыл;
А. Оразбаева тұрған Халық училищелері инспекторы И.И. Проскуряковтың үйі, 1842 жыл;
Аурухана ғимараты, қазіргі – Денсаулық сақтау мемориалдық музейінің ғимараты, 1852 жыл;
Халық училищелері инспекторы А.А. Воскресенскийдің үйі, қазіргі – Табиғат музейінің ғимараты, 1890 жыл;
Жәңгірхан кесенесі, 1997 жыл; Күйші Дәулеткерей кесенесі, 2000 жыл;
М. Бабажанов кесенесі, 2001 жыл; Тарғын мектебі ғимараты (Педтехникум) – қазіргі әкімшілік ғимарат, 1868 жыл

ансамбльдер мен кешендер

Бөкей ордасы ауданы, Хан Ордасы ауылы

93

Жайық қалашығы, ХІV-ХV ғасырлар

археология

Орал қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 12 шақырым, Жайық өзенінің 2-ші жайылма үсті террассасында

Барлығы: 7 тарих және мәдениет ескерткіштері
(2 – қала құрылысы және сәулет, 1 – монументтік өнер құрылысы, 3 – ансамбльдер мен кешендер, 1 – археология)

Жамбыл облысы

94

Тараз қалашығы, I-ХIХ ғасырлар

археология

Тараз қаласы, Ташкент көшесі, 2

95

Талас өзенінен өтетін ортағасырлық көпірдің қирандылары, XIII ғасыр

археология

Тараз қаласының оңтүстік-шығыс шетінде, Тектұрмас кесенесінің маңы

96

Қали Жүніс моншасы, сәулетші белгісіз, XX ғасырдың басы

қала құрылысы және сәулет

Тараз қаласы, Байзақ батыр көшесі, 38

97

Қарахан кесенесі, сәулетші белгісіз, XI-ХІІ ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Тараз қаласы, Қарахан көшесі, 29

98

Тектұрмас кесенісі, сәулетші белгісіз, Х-XIV ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Тараз қаласының оңтүстік-шығыс шеті, Талас өзенінің оң жағалауы, Тектұрмас тауының шыңында

99

Дәуітбек (Шамансұр) кесенесі, сәулетші белгісіз, XIII ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Тараз қаласы, Карахан көшесі, 29

100

Әбдіқадір мешіті-медресесі, сәулетші белгісіз, XХ ғасырдың басы

қала құрылысы және сәулет

Тараз қаласы, Абай көшесі, 5

101

Жүнісбай мешіті (Әулие ата), сәулетші белгісіз, 1913 жыл

қала құрылысы және сәулет

Тараз қаласы, С. Адамбаев көшесі, 24

102

Нәметбай мешіті, сәулетші белгісіз, 1887-1897 жылдар

қала құрылысы және сәулет

Тараз қаласы, Ташкент көшесі, 21

103

Жамбыл Жабаевтың ескерткіші, мүсінші Х. Наурызбаев, сәулетші В. Сашенко, 1961 жыл.

монументтік өнер құрылысы

Тараз қаласы, Абай көшесі 125, Жамбыл облысы әкімдігі ғимаратының алдындағы алаң

104

Төменгі Барысхан қалашығы (Төрткүл), VI-XII ғасырлар

археология

Байзақ ауданы, Талас ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 1,5 шақырым, Талас өзенінің оң жағалауында, Тараз-Алматы жолынан солтүстікке қарай 0,5 шақырым

105

Түймекент қалашығы, VI-XII ғасырлар

археология

Байзақ ауданы, Түймекент ауылының оңтүстік-шығыс шеті, Талас өзенінің оң жағалауында

106

Оххум қалашығы, VI-XII ғасырлар

археология

Байзақ ауданы, Тегістік ауылының солтүстік-батысқа қарай 13,5 шақырым, Тегістік-Бостандық тас жолынан батысқа қарай 300 метр жерде

107

Айша бибі кесенесі, сәулетші белгісіз, XI-XII ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Жамбыл ауданы, Айшабибі ауылы, Батыс Европа – Батыс Қытай автомагистралынан 1 шақырым

108

Бабаджа Хатун кесенесі, сәулетшісі белгісіз, XІ-XIІ ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Жамбыл ауданы, Айшабибі ауылы, Батыс Европа – Батыс Қытай автомагистралынан 1 шақырым

109

Ақыртас сәулет-археологиялық сарай кешені, VIII-XIІ ғасырлар

ансамбльдер мен кешендер

Жамбыл ауданы, Ақшолақ станциясынан оңтүстікке қарай 7 шақырым

110

Жалпақтөбе (Жікіл) қалашығы, VI-XII ғасырлар

археология

Жамбыл ауданының Жалпақтөбе ауылы

111

Берікқара қорымы, біздің дәуірімізге дейінгі ІІ ғасыры-біздің дәуіріміздің IV-ғасыры

археология

Жуалы ауданы, Қарабастау ауылынан оңтүстікке қарай 3 шақырым

112

Меркі қалашығы, VII-XIII ғасырлар

археология

Мерке ауданы, Мерке ауылының батыс бөлігі

113

Жазылбек Қуанышбаевтың ескерткіші, мүсінші Б. Түлеков, сәулетші Т. Басенов, 1962 жыл

монументтік өнер құрылысы

Мойынқұм ауданы, Бірлік ауылы

114

Шоқай Датқа кесенесі, сәулетші белгісіз, XVIII ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Сарысу ауданы, Саудакент ауылының шығыс шетіндегі ескі зират

115

Ақкөл тұрағы, шель-ашель

археология

Талас ауданы, Ақкөл ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 11 шақырым, Ақкөл көлінің оңтүстігі

116

Бөріқазған тұрағы, төменгі палеолит

археология

Талас ауданы, Қызылаут ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 8 шақырым, Қаратау қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 38 шақырым

117

Тәңірқазған тұрағы, төменгі палеолит

археология

Талас ауданы, Қызылаут ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 10 шақырым, Қаратау қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 34 шақырым, Көктал өзенінен шығысқа қарай 13–15 шақырым

118

Қарақожа мешіті, сәулетші белгісіз, ХХ ғасырдың басы

қала құрылысы және сәулет

Талас ауданы, Сейілбек ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 1 шақырым

119

Абдолла Ишан мешіті, сәулетші белгісіз, ХХ ғасырдың басы

қала құрылысы және сәулет

Талас ауданы, Үшарал ауылы, Ештайбек көшесі, 7

120

Құлан қалашығы,VI ғасыр -XIII ғасырдың басы

археология

Рысқұлов ауданы, Құлан ауылының шығыс және солтүстік-шығыс шеті

121

Ақтөбе (Степнинское)қалашығы,VI-XIII ғасырлар

археология

Шу ауданы, Ақсу ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 3 шақырым

122

Өрнек қалашығы, VIII-XII ғасырлар

археология

Т. Рысқұлов ауданы, Өрнек ауылынан оңтүстікке қарай 6 шақырым

123

Қостөбе қалашығы, VI-XII ғасырлар

археология

Байзақ ауданы, Сарыкемер ауылынан шығысқа қарай

Барлығы: 30 тарих және мәдениет ескерткіштері
(12 – қала құрылысы және сәулет, 15 – археология, 2 – монументтік өнер құрылысы, 1 – ансамбльдер мен кешендер)

Жетісу облысы

124

Ақын Сара Тастанбекованың (1878-1916 жылдар) кесенесі, 1972 жыл

қала құрылысы және сәулет

Ақсу ауданы, Көшкентал ауылынан солтүстік-батысқа қарай 8 шақырым

125

Екі мәрте Социалистік Еңбек Ері Н. Алдабергеновтің мүсіні, сәулетші Х. Наурызбаев, 1960 жыл

монументтік өнер құрылысы

Ескелді ауданы, Алдабергенов ауылының Батырлар аллеясы

126

Бесшатыр обалы қорымы, біздің дәуірімізге дейінгі VII-IV ғасырлар

археология

Кербұлақ ауданы, Басши ауылынан солтүстікке қарай 65 шақырым, Іле өзенінің оң жағалауы

127

Ш. Уәлихановтың мемориалдық музей-паркі, 1985 жыл:
Ш. Уәлихановтың (1835-1865 жылдар) зираты, сәулетші М. Ващенко, горельеф авторы П. Усачев, 1958 жыл;
Ш. Уәлихановтың ескерткіші, мүсіншілер Ю. Рукавишников, Н. Миловидов, 1979 жыл;
Ш. Уәлихановтың "Алтынемел" музейі, сәулетшілер Б. Ыбыраев, С. Рүстембек, Р. Сейдалин, Б. Маманбаев, 1985 жыл.

ансамбльдер мен кешендер

Кербұлақ ауданы, Шоқан ауылынан батысқа қарай 3 шақырым

128

"Жаркент мешіті" сәулеттік- көркемдік музей кешені (мешіт, медресе, бас қақпа, бүйір қақпалары (оңтүстік, солтүстік), сәулетшісі Хон Пик, XIX ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Панфилов ауданы, Жаркент қаласы, Юлдашев көшесі, 40

129

Черкасск қорғанысының мемориалы, 1918-1919 жылдар:
Сарқан ауданы тарихының музейі, 1974 жыл;
Черкасск қорғанысының мемориалы, мүсінші В. Рахманов, сәулетшілер А. Ордабаев, Т. Б. Сүлейменов, 1973 жыл;
тұрғын үй-штабы, 1918-1919 жылдар

ансамбльдер мен кешендер

Сарқан ауданы, Черкасск ауылынан солтүстікке қарай 2,5 шақырым

130

Қойлық (Қаялық) қалашығы, VIII ғасыр-XIV ғасырдың басы

археология

Сарқан ауданы, Қойлық (Антоновка) ауылының шығыс шеті

Барлығы: 7 тарих және мәдениет ескерткіштері
(2 – қала құрылысы және сәулет, 2 – археология, 1 – монументтік өнер құрылысы, 2 – ансамбльдер мен кешендер)

Қарағанды облысы

131

Кеңес Одағының батыры Нүркен Әбдіровтің ескерткіші, мүсіншілер А. Билык, Ю. Гуммель, сәулетші Л. Воробьев, 1958 жыл

монументтік өнер құрылысы

Қарағанды қаласы, Н. Әбдіров даңғылы

132

Беғазы қорымы, біздің дәуірімізге дейінгі XII-X ғасырлар

археология

Ақтоғай ауданы, Беғазы ауылынан батысқа қарай 1 шақырым, Бегазы өзенінің оң жағалауы, Тоқырау өзенінің шектескен жерден 18 шақырым, Ақтоғай ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 40 шақырым

133

Халық композиторы Мәди Бәпиұлының жерленген жері (1880-1921 жылдар), сәулетші белгісіз

қала құрылысы және сәулет

Қарқаралы ауданы, Қарқаралы қаласынан солтүстікке қарай 200 метр, Ақбейіт зираты

134

Қызылкент сарайының қирандылары, XIV-XV ғасырлар

археология

Қарқаралы ауданы, Кент ауылынан шығысқа қарай 3 шақырым, Қызылсу өзені, Талды өзеніне құятын арнасы, Кент тауларында, Қарқаралы қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 40 шақырым

135

Талды І қорымы (48), біздің дәуірімізге дейінгі XIV-XI ғасырлар

археология

Шет ауданы, Жаңажұрт кентінен солтүстік-шығысқа қарай 10 шақырым, Талды өзенінің сол жағалауында

136

Бұғылы II қорымы, соңғы қола-ерте темір дәуірі

археология

Шет ауданы, Жарық станциясынан солтүстік-шығысқа қарай 40 шақырым, Шопа өзенінің жағалауы, Бұғылы тауларының солтүстік-батыс етегі

Барлығы: 6 тарих және мәдениет ескерткіштері
(1 - монументтік өнер құрылысы, 1 - қала құрылысы және сәулет, 4 - археология)

Қостанай облысы

137

Екі мәрте Кеңес Одағының батыры Леонид Беданың мүсіні, мүсінші Д. Шварц, 1951 жыл

монументтік өнер құрылысы

Қостанай қаласы, Пушкин көшесі, 98

138

Екі мәрте Кеңес Одағының батыры Иван Павловтың мүсіні, мүсінші Д.П. Шварц, 1952 жыл

монументтік өнер құрылысы

Қостанай қаласы, Пушкин көшесі, 98

139

Ыбырай Алтынсариннің ескерткіші, мүсінші Н.Щербаков, сәулетшілер И. Покровский, В. Горчинский, 1970 жыл

монументтік өнер құрылысы

Қостанай қаласы, Алтынсарин көшесі, 118а,
Ы. Алтынсарин атындағы мектеп-интернат сквері

140

Екідің I рәсімдік құрылыс, VII-IX ғасырлар

киелі объект

Арқалық қаласы, Екідің ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 1,5 шақырым, Қараторғай өзенінің оң жағалауы

141

Екідің IІ рәсімдік құрылыс, VII-IX ғасырлар

киелі объект

Арқалық қаласы, Екідің ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 1,5 шақырым, Қараторғай өзенінің сол жағалауында

Барлығы: 5 тарих және мәдениет ескерткіштері
(3 – монументтік өнер құрылысы, 2 – киелі объект)

Қызылорда облысы

142

Екі мәрте Социалистік Еңбек Ері Ыбырай Жақаевтың мүсіні, мүсінші А. Пекарев, сәулетшілер А. Борецкий, К. Күлбашев, 1975 жыл

монументтік өнер құрылысы

Қызылорда қаласы,
Ы. Жақаев көшесі

143

Айтбай мешіті, шеберлер Ысқан және Камал, 1878 жыл

қала құрылысы және сәулет

Қызылорда қаласы, Сатпаев көшесі, 18

144

Құтқарушы Христтың шіркеуі, сәулетшілері А.Есаков, И. Калинин, ХIХ ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Қызылорда қаласы, Тоқтыбаев көшесі, 5

145

Көтібар мұнарасы, сәулетші белгісіз, ХIХ ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Қызылорда қаласы, Баймұрат батыр ауылынан солтүстік-батысқа қарай 7 шақырым

146

Бегім-ана мұнарасы, сәулетші белгісіз, ІХ-ХI ғасыр

киелі объект

Арал ауданы, Жаңақұрылыс ауылынан оңтүстікке қарай 30 шақырым

147

Жент (Жанқала) қалашығы, Х-ХV ғасырлар

археология

Жалағаш ауданы, Аққыр ауылынан оңтүстікке қарай 37 шақырым

148

Қарасопы кесенесі, сәулетші белгісіз, ХVIII-XIX ғасырлар

киелі объект

Жаңақорған ауданы, Жаңақорған кентінен оңтүстікке қарай 5 шақырым

149

Айқожа кесенесі, сәулетші белгісіз, ХVIII-XIX ғасырлар

киелі объект

Жаңақорған ауданы, Бесарық ауылынан оңтүстік-батысқа 11 шақырым

150

Ақтас мешіті, сәулетші белгісіз, 1884 жыл

киелі объект

Жаңақорған ауданы, Бесарық ауылынан оңтүстік-батысқа 11 шақырым

151

Сығанақ (Сунақата) қалашығы, Х-ХVІІІ ғасырлар

археология

Жаңақорған ауданы, Сунақата ауылынан солтүстік-батысқа қарай 2 шақырым

152

Қорасан ата кесенесі, сәулетші белгісіз, ХІХ ғасырдың аяғы

киелі объект

Жаңақорған ауданы, Жанарық кентінен оңтүстік-батысқа қарай 20 шақырым

153

Қала құрылысы кешені – Қазалы қаласының тарихи бөлігі, ХІХ ғасырдың соңы-ХХ ғасырдың басы:
Ғанибай үйі, сәулетші белгісіз, XIX ғасыр;
депутаттар кеңесінің ғимараты, қазіргі – Ғ. Мұратбаевтың мемориалдық музейінің ғимараты, сәулетші белгісіз, ХІХ ғасырдың соңы-ХХ ғасырдың басы;
Ғанибай мешіті, қазіргі – қалалық кітапхана, сәулетші белгісіз, ХІХ ғасырдың соңы-ХХ ғасырдың басы;
Ноғай (Нұралы) мешіті, сәулетші Г. Муравин, ХІХ ғасырдың соңы-ХХ ғасырдың басы

ансамбльдер мен кешендер

Қазалы ауданы, Қазалы қаласы, № 7 орта мектептің ауласы Қорқыт ата көшесі, 24
Шляпин көшесі, 17 Жанұзақов көшесі, 51

154

Шіркеу, қазіргі – Теміржолшылар клубы ғимараты, сәулетші белгісіз, 1904 жыл

қала құрылысы және сәулет

Қазалы ауданы, Әйтеке би кенті, Әйтеке би көшесі, 1

155

Сараман-Қоса (Сарман-Қожа) мұнарасы, сәулетші белгісіз, Х-ХI ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Қазалы ауданы, Кәукей ауылынан шығысқа қарай 3 шақырым

156

Құттыбай кесенесі, сәулетші белгісіз, XVIІI-XІX ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Қазалы ауданы, Жанкент ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 4 шақырым

157

Жанкент (Янгикент) қалашығы, ІХ-ХІ ғасырлар

археология

Қазалы ауданы, Жанкент ауылынан оңтүстікке қарай 1 шақырым

158

Баланды ІІ кесенесі, сәулетші белгісіз, біздің дәуірімізге дейінгі VI-II ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Қармақшы ауданы, Қуаңдария ауылынан оңтүстікке қарай 69,5 шақырым

159

Жетіасар оазисінің ескерткіштері:
Жетіасар ІІІ (Алтынасар), біздің дәуірімізге дейінгі 1-ші мыңжылдықтың соңы-біздің дәуіріміздің IV-V ғасырлары);
Үлкен Қос асар (біздің дәуірімізге дейінгі 1-ші мыңжылдықтың соңы- біздің дәуіріміздің VI ғасыры);
Кіші Қос асар (біздің дәуірімізге дейінгі 1-ші мыңжылдықтың соңы- біздің дәуіріміздің VI ғасыры);
Жалпақ асар (біздің дәуіріміздің VI-VII ғасырлары);
Жоласар (біздің дәуірімізге дейінгі 1-ші мыңжылдықтың соңы-VI ғасыр);
Базар асар (біздің дәуіріміздің VI-VIII ғасырлары);
Бидайық асар (біздің дәуірімізге дейінгі 1-ші мыңжылдықтың соңы- біздің дәуіріміздің IV ғасыры);
Қаралы асар (біздің дәуірімізге дейінгі 1-ші мыңжылдықтың соңы- біздің дәуіріміздің VI-VII ғасырлары);
Қурайлы асар (біздің дәуірімізге дейінгі 1-ші мыңжылдықтың соңы- біздің дәуіріміздің V-VII ғасырлары);
Робинсай (Бұзықасар) (біздің дәуірімізге дейінгі 1-ші мыңжылдықтың соңы- біздің дәуіріміздің V-VII ғасырлары);
Тік асар (біздің дәуірімізге дейінгі 1-ші мыңжылдықтың соңы- біздің дәуіріміздің IV-V ғасырлары);
Томпақ асар (біздің дәуіріміздің IV-V ғасырлары);
Жетіасар ІХ (біздің дәуіріміздің IV-VII ғасырлары)

археология

Қармақшы ауданының аумағында

160

Сырлытам кесенесі, ХІІ-ХІІІ ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Қармақшы ауданы, Көмекбаев ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 106,5 шақырым

161

Қорқыт ата ескерткіші кешені (стелла, амфитеатр, қылует, қошқар тас, музей), сәулетшілер Б. Ибраев, С. Исатаев, 1980 жыл

ансамбльдер мен кешендер

Қармақшы ауданы, Жусалы ауылынан солтүстік-батысқа қарай 18 шақырым

162

Шірік-Рабат қалашығы, біздің дәуірімізге дейінгі V-ІІ ғасырлар

археология

Қармақшы ауданы, Көмекбаев ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 87 шақырым

163

Бәбіш-Мола ескерткіштер кешені, біздің дәуірімізге дейінгі ІV-ІІ ғасырлар

археология

Қармақшы ауданы, Көмекбаев кентінен оңтүстігінен 47 шақырым

164

Сырлытам кесенесі, сәулетші белгісіз, ХІІІ ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Сырдария ауданы, Іңкәрдария ауылынан оңтүстікке қарай 25 шақырым

165

Молқалан (Молла-Қалан) кесенесі, сәулетші белгісіз, ХVI ғасыр

киелі объект

Сырдария ауданы, Іңкәрдария ауылынан солтүстікке қарай 6 шақырым

166

Асанас кесенесі, сәулетші белгісіз, ХVІІ ғасыр

киелі объект

Сырдария ауданы, Айдарлы ауылының батысынан 15 шақырым

167

Бақатам кесенесі, сәулетші белгісіз, ХІХ ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Қазалы ауданы, Сарбұлақ ауылынан батысқа қарай 29 шақырым

168

Қожан қожа кесенесі, сәулетші белгісіз, ХVІІІ ғасыр

киелі объект

Сырдария ауданы, Айдарлы ауылынан солтүстікке қарай 15 шақырым

169

Асан-ата кесенесі, сәулетші белгісіз, ХVI ғасыр

киелі объект

Шиелі ауданы, Бәйгеқұм ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 6,5 шақырым

170

Сауысқандық петроглифтері, қола, ерте темір дәуірлері

археология

Шиелі ауданы, Еңбекші кентінен солтүстік- шығысқа қарай 50 шақырым

171

Оқшы ата кесенесі, ХІ ғасыр

киелі объект

Шиелі ауданы, Бәйгеқұм ауылынан шығысқа қарай 5 шақырым

172

Төлегетай-Қылышты ата кесенесі, ХІ-ХІІ ғасырлар

киелі объект

Жаңақорған ауданы, Қыркеңсе ауылынан оңтүстікке қарай 7 шақырым

Барлығы: 31 тарих және мәдениет ескерткіштері
(10 – қала құрылысы және сәулет, 1 – монументтік өнер құрылысы, 11 – киелі объект, 2 – ансамбльдер мен кешендер, 7 – археология)

Маңғыстау облысы

173

Бекет ата жерасты мешіті және Ескі Бейнеу қорымы (130 бірлік), ХI-ХIХ ғасырлар: кесене, сағанатамдар, құлпытастар, қойтастар, қошқартастар, тас қоршаулар, үштастар, саркофагтер, стелалар

ансамбльдер мен кешендер

Бейнеу ауданы, Бейнеу ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 17 шақырым

174

Омар-Тұр кесенесі, шеберлері Ө. Еламанұлы,
Н. Шорабайұлы,
Е. Мыңбайұлы,
Ә. Аманжолұлы,
Р. Жиенбайұлы, 1898 жыл

қала құрылысы және сәулет

Бейнеу ауданы, Бейнеу ауылынан шығысқа қарай 20 шақырым

175

Оғланды жеріндегі Бекет ата жерасты мешіті, ХVIII ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Қарақия ауданы, Сенек ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 95 шақырым

176

Қызылсу некрополі (113 бірлік), ХVIII-ХХ ғасырлар: мешіт, кесенелер, сағанатамдар, құлпытастар, қойтастар, қошқартастар, қойтастар, тас қоршаулар, үштастар, тас қоршаулар, тас белгілер, бестастар, жетітастар

ансамбльдер мен кешендер

Қарақия ауданы, Сенек ауылынан солтүстікке қарай 21 шақырым

177

Сенек некрополі (34 бірлік), ХVII-ХХ ғасырлар, шеберлер Е. Дүтбай, Н. Жарасұлы: кесенелер, сағанатамдар, жетітасы

ансамбльдер мен кешендер

Қарақия ауданы, Сенек ауылынан шығысқа қарай 1 шақырым

178

Шопан ата жерасты мешіті және некрополі (1661 бірлік), Х-ХIХ ғасырлар: мешіт, құдық, кесенелер, сағанатамдар, құлпытастар, қойтастар, қошқартастар, тас қоршаулар, үштастар, тас белгілер, бестастар, жетітастар, үйінді тастар

ансамбльдер мен кешендер

Қарақия ауданы, Сенек ауылынан солтүстік-батысқа қарай 20 шақырым

179

Қырғын некрополі (26 бірлік), ХIХ-ХХ ғасырлар: кесене, сағанатамдар, қойтастар, екітас, үштас, төрттас

ансамбльдер мен кешендер

Қарақия ауданы, Жетібай ауылынан батысқа қарай 5 шақырым

180

Сисем ата некрополі (1327 бірлік), ХIII-ХIХ ғасырлар: кесенелер, сағанатамдар, құлпытастар, қойтастар, қошқартастар, тас қоршаулар, үштастар, тас белгілер, бестастар, жетітастар, үйінді тастар, үйінді тастар, композициялық құлпытас

ансамбльдер мен кешендер

Маңғыстау ауданы, Өтес ауылынан солтүстікке қарай 35 шақырым

181

Уәли қорымы (328 бірлік), ХI-ХХ ғасырлар: мешіт, кесенелер, сағанатамдар, құлпытастар, қойтастар, қошқартастар, тас қоршаулар, үштастар, тас белгілер, бестастар, жетітастар, үйінді тастар, композициялық бестас, төрттастар, сандықтастар

ансамбльдер мен кешендер

Маңғыстау ауданы, Өтес ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 60 шақырым

182

Қарамола (Шытша, Төбеқұдық) некрополі (134 бірлік), ХVIII-ХIХ ғасырлар:
кесене, сағанатамдар, қойтастар, сандықтастар, тас қоршаулар, тастан қаланған төбешіктер

ансамбльдер мен кешендер

Түпқараған ауданы, Таушық ауылынан солтүстікке қарай 20 шақырым

183

Шақпақ ата жерасты мешіті және некрополі (57 бірлік), IХ-Х ғасырлар және XIV-XIX ғасырлар:
мешіт, сағанатамдар, құлпытастар, тас қоршаулар, қойтастар, сандықтастар, шырақтастар

ансамбль мен кешен

Маңғыстау ауданы, Таушық ауылынан солтүстік-батысқа қарай 30 шақырым

184

Масат ата жерасты мешіті және некрополі (526 бірлік), Х-ХIХ ғасырлар: мешіт, күмбезтамдар, сағанатамдар, қойтастар, тас қоршаулар, тас белгілер, композициялық қойтастар, төрттастар, үштастар, бестастар, жетітастар, үйінді тастар, сандықтастар, екітастар, композициялық қойтас, композициялық құлпытас

ансамбльдер мен кешендер

Маңғыстау ауданы, Ұштаған ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 40 шақырым

185

Қапаш мешіті, шебер Капаш Қинақұлы, 1928 жыл

қала құрылысы және сәулет

Маңғыстау ауданы, Жармыш ауылынан солтүстік-батысқа қарай 20 шақырым

186

Ақүйік некрополі (13 бірлік), ХIХ-ХХ ғасырлар: кесенелер, сағанатамдар, тас қоршаулар, тас үйінді

ансамбльдер мен кешендер

Маңғыстау ауданы, Шетпе аулынан оңтүстік-шығысқа қарай 17 шақырым

187

Бекі қорымы (113 бірлік), ХVIII-ХIХ ғасырлар: кесенелер, сағанатамдар, құлпытастар, қойтастар, сандықтастар, төрттастар, қоршаулар, үйінді тастар, тас белгілер, тас қоршаулар

ансамбльдер мен кешендер

Маңғыстау ауданы, Бекі ауылынан батысқа қарай 1 шақырым

188

Каратөбе некрополі (225 бірлік), ХVIII-ХХ ғасырлар: сағанатамдар, құлпытастар, қойтастар, сандықтас, үштастар, тас қоршаулар, қоршаулар, үйінді тастар, тас белгілер

ансамбльдер мен кешендер

Маңғыстау ауданы, Шебір ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 15 шақырым

189

Қараман ата жерасты мешіті және некрополі (470 бірлік), ХIII-ХIХ ғасырлар: жер асты мешіті, кесене, сағанатамдар, құлпытастар, қойтастар, сандықтастар, үштастар, тас белгілер, қос тас белгілер, композициялық үштас, үштас, төрттас, бестас, үйінді тас белгі, тас қоршаулар

ансамбльдер мен кешендер

Маңғыстау ауданы, Шетпе ауылынан оңтүстік-батысқа 35 шақырым

190

Қамысбай некрополі (430 бірлік), ХV-ХIХ ғасырлар: кесенелер, сағанатамдар, құлпытастар, қойтастар, тас қоршаулар, үйінді тастар, сандықтастар, композициялық құлпытас, үштастар, шырақтастар, композициялық қойтас, екітастар, тас белгілер, бестастар, төрттастар, қос тас белгілер

ансамбльдер мен кешендер

Маңғыстау ауданы, Шетпе ауыланан оңтүстік-шығысқа қарай 14 шақырым

191

Бесінбай некрополі (81 бірлік), ХVII-ХIХ ғасырлар:
кесенелер, сағанатамдар, құлпытас, қойтастар, тас қоршаулар, сандықтастар, шырақтастар, төрттас, үйінді тастар, композициялық төрттас, композициялық тас қоршау, композициялық құлпытас

ансамбльдер мен кешендер

Түпқараған ауданы, Форт-Шевченко қаласынан шығысқа қарай 25 шақырым

192

Тарас Шевченко мемориалдық кешені (1847-1857 жылдар), сәулетші белгісіз, 1932 жыл:
Т. Шевченконың жер үйі, 1853 жыл;
үй-музейі, 1853 жыл;
құдық, 1853-1857 жылдар;
Т. Шевченконың мүсіні, 1888 жыл

қала құрылысы және сәулет

Түпқараған ауданы, Форт-Шевченко қаласы, Т. Г. Шевченко атындағы парк, Б.Маяұлы көшесі, 7

193

Сұлтан-үпі жерасты мешіті, некрополі және сайы, Х - ХIХ ғасырлары, энеолит

ансамбльдер мен кешендер

Форт-Шевченко қаласынан 57 шақырым солтүстік-шығыс бағытта

194

Кетікқала қонысы, XIV ғасыр

археология

Форт-Шевченко қаласынан 800 метр солтүстік-шығыс бағытта

195

Қызылқала қалашығы, Акмыш сайы, X - XVII ғасырлар

археология

Шетпе ауылынан 20 шақырым солтүстік-батыс бағытта

196

Көккүмбет күмбезтамы, ХIV ғасырдың ІІ жартысы

қала құрылысы және сәулет

Тұщықұдық ауылынан 7 шақырым шығыс бағытта

197

Қосқұдық керуен-сарайы, XIV ғасыр

археология

Бейнеу ауылынан 65 шақырым солтүстік-батыс бағытта, Есетбұлақ жерінде

Барлығы: 25 тарих және мәдениет ескерткіштері
(5 – қала құрылысы және сәулет, 17 – ансабльдер мен кешендер, 3 - археология)

Павлодар облысы

198

Көпес Деровтың сауда үйі, қазіргі – Г. Потанин атындағы облыстық тарихи-өлкетану музейі, сәулетші П. Батов, 1896 жыл

қала құрылысы және сәулет

Павлодар қаласы, Астана көшесі, 149

199

Халық ақыны Естай Беркімбайұлының мазары (1874-1946 жылдар), сәулетші белгісіз, 1946 жыл

қала құрылысы және сәулет

Ақтоғай ауданы, Мүткенов ауылынан оңтүстікке қарай 4 шақырым

200

Халық ақыны Жаяу Мұса Байжанұлының мазары (1835-1929 жылдар), сәулетші белгісіз, 1929 жыл

қала құрылысы және сәулет

Баянауыл ауданы, Жаңатілек ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 30 шақырым

Барлығы: 3 тарих және мәдениет ескерткіштері
(3 – қала құрылысы және сәулет)

Солтүстік Қазақстан облысы

201

Абылай үйі (әскери лазарет, казармалар), қазіргі – "Абылай хан Резиденциясы" музей кешені, сәулетші белгісіз, 1829 жыл

қала құрылысы және сәулет

Петропавл қаласы, Карим Сутюшев көшесі, 1б

202

Көпес Янгуразовтың үйі, қазіргі – Тарихи-мәдени мұраны қорғау және пайдалану орталығының ғимараты,авторлары белгісіз итальяндық сәулетшілер, XX ғасырдың басы

қала құрылысы және сәулет

Петропавл қаласы, Горький көшесі, 181

203

Көпес Юзефовичтің үйі, қазіргі – Бейнелеу өнері музейі, сәулетші А. Зенков, 1909 жыл

қала құрылысы және сәулет

Петропавл қаласы, 314-ші атқыштар дивизиясы көшесі, 83

204

Қарасай және Ағынтай батырлар ескерткіші, мүсінші Б. Досжанов, 1999 жыл

монументтік өнер құрылысы

Петропавл қаласы, Театральный алаңы

205

Қарасай және Ағынтай батырлар мемориалдық кешені, сәулетшілер Б. Ибраев, С. Агитаев, 1999 жыл

киелі объекті

Айыртау ауданы, Қарасай ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 4 шақырым

206

Ботай қонысы, біздің дәуірімізге дейінгі XXIV-XXII ғасырлар

археология

Айыртау ауданы, Никольское ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 1,5 шақырым, Иман-Бүрлік өзенінің оң жағалауы

207

Сырымбет усадьбасы (Уәлихановтар усадьбасы), құрылысшы Ермолаев, XIX ғасыр

ансамбльдер мен кешендер

Айыртау ауданы, Сырымбет ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 3 шақырым

208

Қожаберген жыраудың жерленген жері (1663-1762 жылдар), 2000 жылы кесене салынған, сәулетші А. Социалұлы

киелі объект

Жамбыл ауданы, Благовещенка ауылы

209

Қызылоба қорымы, XIV-XV ғасырлар

археология

Уәлихан ауданы, Береке ауылынан 5 шақырым

Барлығы: 9 тарих және мәдениет ескерткіштері
(3 – қала құрылысы және сәулет, 1 – монументтік өнер құрылысы, 2 – киелі объект, 1 – ансамбльдер мен кешендер, 2 – археология)

Түркістан облысы

210

Қожа Ахмет Ясауи кесенесі, сәулетші белгісіз, XIV ғасырдың соңы

қала құрылысы және сәулет

Түркістан қаласының оңтүстік-шығыс бөлігі, Түркістан қалашығының аумағы

211

Күлтөбе қалашығы, ІІІ-ІV- ХІV-ХІХ ғасырлар

археология

Түркістан қаласы, Қожа Ахмет Ясауи кесенесінен оңтүстікке қарай 350 метр

212

Ежелгі Түркістан қалашығы, ХV-ХІХ ғасырлар

археология

Түркістан қаласының оңтүстік-шығыс бөлігінде

213

Қылует жер асты мешіті, сәулетші белгісіз, XII-ХХ ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Түркістан қаласы, Қожа Ахмет Ясауи ханакасынан оңтүстікке қарай 150 метр

214

Әулие Құмшық ата жер асты мешіті, сәулетші белгісіз, XI-ХIІ ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Түркістан қаласы, Қожа Ахмет Ясауи кесенесінен оңтүстік-шығысқа қарай 1 шақырым

215

Шілдехана, сәулетші белгісіз, XI-ХIІ ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Түркістан қаласы, Қожа Ахмет Ясауи кесенесінен солтүстік-батысқа қарай 22 метр

216

Тәуке хан кесенесі, авторы белгісіз, XIV-XVII ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Түркістан қаласы, Қожа Ахмет Ясауи кесенесінен оңтүстікке қарай 40 метр

217

Рәбия Сұлтан Бегім кесенесі, сәулетші белгісіз, XV ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Түркістан қаласы, Қожа Ахмет Ясауи кесенесінен оңтүстік-шығысқа қарай 60 метр

218

Белгісіз сағана (склеп), сәулетші белгісіз, XVI ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Түркістан қаласы, Қожа Ахмет Ясауи кесенесінен оңтүстік-шығысқа қарай 45 метр

219

Цитадель қамал қабырғасы, сәулетші белгісіз, ХVІ-ХІХ ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Түркістан қаласы, ежелгі Түркістан қаласы шығыс қамалының бөлігі

220

Шығыс моншасы, сәулетші белгісіз, ХVІ-ХХ ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Түркістан қаласы, Қожа Ахмет Ясауи кесенесінен оңтүстік-батысқа қарай 150 метр

221

Есім хан кесенесі, сәулетші белгісіз, XVII ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Түркістан қаласы, Қожа Ахмет Ясауи кесенесінің батыс мұнарасынан оңтүстікке қарай 12 метр

222

Цитадель қамал қақпасы, сәулетші белгісіз, ХVI-ХІХ ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Түркістан қаласы, ежелгі Түркістан қалашығы қамалының шығыс жағы

223

Жұма мешіті, сәулетші белгісіз, XIX ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Түркістан қаласы, Қожа Ахмет Ясауи кесенесінен оңтүстікке қарай 150 метр, Қылует жер асты мешітінің жанында

224

Темір жол станциясы кешені, (вокзал, депо, тұрғын үйлер, мұздықтар) сәулетші белгісіз, 1903 жыл

қала құрылысы және сәулет

Түркістан темір жол станциясы

225

Сауран археологиялық сәулеттік кешені, I-ХІХ ғасырлар

археология

Түркістан қаласынан 40 шақырым, Батыс Европа – Батыс Қытай трассасынан 1 шақырым

226

Қарасу тұрағы (Ш.Уәлиханов атындағы), мустье дәуірі

археология

Бәйдібек ауданы, Қарасу ауылынан 2 шақырым солтүстік-батысқа қарай, Арыстанды өзенінің оң жағалауы

227

Аппақ Ишан сәулет кешені (мешіт, медресе, дәрісхана), сәулетші белгісіз, XIX ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Бәйдібек ауданы, Шаян ауылының батыс шетінде

228

Ысмайыл ата сәулет кешені, XI−XIX ғасырлар:
Ысмайыл ата кесенесі, орта ғасыр; Жәбірейіл кесенесі, XІX ғасыр;
Кошқар-ата кесенесі, орта ғасыр; мешіт, кейінгі орта ғасыр; шілдехана, орта ғасыр; қақпа, XIX ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Қазығұрт ауданы, Тұрбат ауылының орталығы

229

Арыстанбаб кесенесі, XIV-XV ғасырлар, XX ғасырдың басында қайта салынған

қала құрылысы және сәулет

Отырар ауданы, Қоғам ауылынан солтүстікке қарай 1 шақырым

230

Оқсыз (Оксус) қалашығы, I-XIV ғасырлар

археология

Отырар ауданы, Маяқұм ауылынан солтүстіке 8 шақырым

231

Отырар қалашығы, I-XVIII ғасырлар

археология

Отырар ауданы, Талапты ауылының оңтүстік-шығыс шеті

232

Медресе, сәулетші белгісіз, XIX ғасырдың аяғы

қала құрылысы және сәулет

Созақ ауданы, Баба-ата ауылының солтүстік шеті

233

Баба ата мешіт-кесенесі, шеберлері Әбдірахман, Әбдіразақ, XIX ғасырдың аяғы

қала құрылысы және сәулет

Созақ ауданы, Баба ата ауылының солтүстік шеті, Баба ата қалашығының аумағы

234

Қорған қирандылары, VI-X ғасырлар

археология

Созақ ауданы, Баба ата ауылының солтүстік шеті, Баба ата қалашығының аумағы

235

Ноғай Ишан мешіті, сәулетші белгісіз, XIX ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Созақ ауданы, Созақ ауылының орталығы

236

Ишан базар мешіті (Ақмешіт), сәулетші белгісіз, XIX ғасырдың соңы

қала құрылысы және сәулет

Ордабасы ауданы, Аққойлы ауылының орталығы

237

Ақбикеш (Ақсүмбе) мұнарасы, сәулетші белгісіз, ХІІІ-ХІV ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Созақ ауданы, Ақсүмбе ауылынан батысқа қарай 1 шақырым

238

Үкаша (Үкаш) ата кешені (мазар, құдық), сәулетші белгісіз, ІХ-Х ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Түркістан қаласынан 35 шақырым, Бабайқорған ауылы

239

Гаухар ана кесенесі, сәулетші белгісіз, ХІІ-ХІV ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Түркістан қаласы

240

Гарнизон штабының ғимараты, сәулетші белгісіз, ХІХ ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Түркістан қаласы, Әйтеке би көшесі, 1

241

Ордабасы қорымы, VІІ-ХІІ ғасырлар

археология

Ордабасы ауданы Бадам ауылынан шығысқа қарай 2 шақырым

242

Әлқожа ата кесенесі, ХІІ ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Түркістан қаласы, Ә. Тұтқабаев көшесі, Қожа Ахмет Ясауи кесенесінен шығысқа қарай 2,5 шақырым

243

Жүсіп ата кесенесі, ХІІ-XV ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Сауран ауданы, Ескі Иқан ауылы

244

Жәудір-ана мешіт-медресесі, XIV-XV – XIX - XX ғасырлар

археология

Түркістан қаласы, Қожа Ахмет Ясауи кесенесінен оңтүстік-шығысқа қарай 1 шақырым

245

Құрбан ата кесенесі, 1991 жыл

қала құрылысы және сәулет

Отырыр ауданы, Қоғам ауылы, Арыстанбаб кесенесінің аумағы

246

Өзбекәлі Жәнібеков кесенесі, 2000 жыл

қала құрылысы және сәулет

Отырыр ауданы, Қоғам ауылы, Арыстанбаб кесенесінің аумағы

247

Ұзын ата кесенесі, XIX - XX ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Шардара ауданы, Ұзын ата ауылынан 4 шақырым солтүстік-шығыста

248

Әлди бастау әулиесі, Х-ХІ ғасырлар

археология

Түлкібас ауданы, Абай ауылы

249

Шамет Ишан мешіт-медресесі, XIX ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Қарнақ ауылының орталығы

250

"Арпаөзен" археологиялық кешен, XVIII-XIX ғасырлар

археология

Созақ ауданы, Абай ауылының 3 шақырым оңтүстік-батыс бағытта орналасқан

Барлығы: 41 тарих және мәдениет ескерткіштері
(30 – қала құрылысы және сәулет, 11 - археология)

Ұлытау облысы

251

Айдарлы қорымдар тобы, кейінгі қола дәуірі-ерте темір дәуірі

археология

Жаңарқа ауданы, Айшырақ ауылынан батысқа қарай 2 шақырым, Атасу өзенінің оң жағалауы, Ақсай алқабы

252

Саңғыру қорымы II (150 тас қоршаулар), қола дәуірі- ерте темір дәуірі

археология

Жаңаарқа ауданы, Айшырақ ауылынан батысқа қарай 5,5 шақырым, Дарат қосалқы шаруашылығынан солтүстік-батысқа қарай 4 шақырым, Санғыру шатқалы, Атасу өзенінің жоғары ағысында

253

Айшырақ қорымы, қола дәуірі

археология

Жаңаарқа ауданы, Ақтау ауылынан солтүстікке қарай 20 шақырым, Атасу өзенінің сол жағалауында, Қаражал кенішінен оңтүстік-шығысқа қарай 93 шақырым

254

Саңғыру I қорымы (40 тас қоршаулар), кейінгі қола дәуірі

археология

Жаңаарқа ауданы, Ақтау ауылы, ауылдан шығысқа қарай 45 шақырым, Саңғуыр шатқалында, Дарат шатқалынан солтүстік-шығысқа қарай 3 шақырым

255

Жұбан-ана кесенесі, сәулетші белгісіз, XI-ХII ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Жаңаарқа ауданы, Монадыр станциясынан солтүстік-батысқа қарай 12 шақырым, Сарысу өзенінің оң жағалауында

256

Айранбай (Бескүмбез) кесенесі, сәулетші белгісіз, XIX ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Ұлытау ауданы, Алғабас ауылынан оңтүстікке қарай 35 шақырым, Сарысеңгір өзенінің оң жағалауы

257

Аяққамыр кесенесі, сәулетші белгісіз, XI-ХII ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Ұлытау ауданы, Жезді ауылынан солтүстік-батысқа қарай 9 шақырым, Жезді өзенінің сол жағалауы

258

Алаша-хан кесенесі, сәулетші белгісіз, XI-ХII ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Ұлытау ауданы, Малшыбай ауылынан оңтүстік – батысқа қарай 2 шақырым, Қаракеңгір өзенінің оң жағалауында

259

Жошы хан кесенесі, сәулетші белгісіз,
XIII ғасырдың І-ші жартысы

қала құрылысы және сәулет

Ұлытау ауданы, Малшыбай ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 28 шақырым, Кеңгір өзенінің сол жағалауы, Жезқазған қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 50 шақырым

260

Дүзен кесенесі (Жүзден), шебер Еманұлы Сералы, 1863-1866 жылдар

қала құрылысы және сәулет

Ұлытау ауданы, Малшыбай ауылынан солтүстік-батысқа қарай 30 шақырым, Қаракеңгір өзенінің оң жағалауы

261

Домбауыл салт-жоралғы құрылысы, VIII-IX ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Ұлытау ауданы, Малшыбай ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 24 шақырым, Кеңгір өзенінің сол жағалауы, Жезқазған қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 55 шақырым

262

Лабақ кесенесі, сәулетші белгісіз, XIХ ғасыр

қала құрылысы және сәулет

Ұлытау ауданы, Малшыбай ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 20 шақырым, Қаракеңгір өзенінің сол жағалауы

263

Кетебай кесенесі, сәулетші белгісіз, 1898 жыл

қала құрылысы және сәулет

Ұлытау ауданы, Малшыбай ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 20 шақырым, Қаракеңгір өзенінің сол жағалауы

264

Болған-ана кесенесі, сәулетші белгісіз, XII-ХIII ғасырлар

қала құрылысы және сәулет

Ұлытау ауданы, Талап ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 30 шақырым

265

Басқамыр қалашығы, IX-XII ғасырлар

археология

Ұлытау ауданы, Талдысай ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 0,5 шақырым, Жезді кентінен солтүстікке қарай 18 шақырым, Жезды өзенінің сол жағалауы, Талдысай өзенінің сағасы

266

Мақат кесенесі, сәулетші белгісіз, 1923 жыл

қала құрылысы және сәулет

Ұлытау ауданы, Шеңбер ауылы, ауылдан солтүстік-батысқа қарай 8 шақырым

267

Ақмешіт әулие кешені, ХІV-ХV ғасырлар

археология

Ұлытау ауданы, Ұлытау кентінен батысқа қарай, Ақмешіт әулие тауының шыңы

Барлығы: 17 тарих және мәдениет ескерткіштері
(11 - қала құрылысы және сәулет, 6 - археология)

Шығыс Қазақстан облысы

268

Халық үйі, қазіргі – Жамбыл атындағы облыстық драма театры, сәулетші белгісіз, 1902 жыл

қала құрылысы және сәулет

Өскемен қаласы, Тоқтаров көшесі, 47а

269

Металлургтер мәдениет сарайы, сәулетші Л.Маковеев, 1957 жыл

қала құрылысы және сәулет

Өскемен қаласы, Назарбаев даңғылы, 68

270

Кеңес Одағының батыры Төлеген Тоқтаровтың ескерткіші, мүсінші П. Шишов, сәулетшілер В. Раппопорт, А. Матиросов, 1970 жыл

монументтік өнер құрылысы

Риддер қаласы, Тоқтаров көшесі

271

Шілікті обалы қорымы, біздің дәуірімізге дейінгі VII-V ғасырлар

археология

Зайсан ауданы, Шілікті ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 3 шақырым және солтүстік шығысқа қарай 5 шақырым

272

Зейнолла кесенесі, құрылысшы-шебер Баязит Сатбаев, 1925 жыл

қала құрылысы және сәулет

Зайсан ауданы, Жолшы ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 0,5 шақырым

273

Аблайкет ғибадатханасының қирандылары, 1654-1657 жылдар

археология

Ұлан ауданы, Бозанбай ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 15 шақырым

274

Б. Шаяхметовтың бюсті, мүсінші В.Самойлов, сәулетші С.Артеменко, 2014 жыл

монументтік өнер құрылысы

Өскемен қаласы, Бағдат Шаяхметов көшесі, 6, "Өскемен титан-магний комбинаты" акционерлік қоғамының Мәдениет үйінің алдындағы алаң

275

Берел қорымы, ерте темір дәуірі-ерте орта ғасыр

археология

Қатонқарағай ауданы, Жамбыл ауылы

276

Өнер музейінің ғимараты, 1914 жыл

қала құрылысы және сәулет

Өскемен қаласы,
Тоқтаров көшесі, 56

Барлығы: 9 тарих және мәдениет ескерткіші
(4 – қала құрылысы және сәулет, 2 – монументтік өнер құрылысы, 3 – археология)

  бұйрығына 2-қосымша

Кейбір бұйрықтардың күші жойылды деп тану туралы

      1. "Республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің мемлекеттік тізімін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрінің 2020 жылғы 14 сәуірдегі № 88 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 20397 болып тіркелген).

      2. "Республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің мемлекеттік тізімін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрінің 2020 жылғы 14 сәуірдегі № 88 бұйрығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрінің 2022 жылғы 14 қаңтардағы № 9 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 26515 болып тіркелген).

      3. "Республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің мемлекеттік тізімін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрінің 2020 жылғы 14 сәуірдегі № 88 бұйрығына өзгеріс енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрінің міндетін атқарушының 2022 жылғы 27 сәуірдегі № 107 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 27808 болып тіркелген).

      4. "Республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің мемлекеттік тізімін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрінің 2020 жылғы 14 сәуірдегі № 88 бұйрығына өзгеріс енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрінің 2023 жылғы 24 қазандағы № 417-НҚ бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 33567 болып тіркелген).

Об утверждении Государственного списка памятников истории и культуры республиканского значения

Приказ Министра культуры и информации Республики Казахстан от 11 июля 2025 года № 318-НҚ

      В соответствии со статьей 21 Закона Республики Казахстан "Об охране и использовании объектов историко-культурного наследия", ПРИКАЗЫВАЮ:

      1. Утвердить прилагаемый Государственный список памятников истории и культуры республиканского значения согласно приложению 1 к настоящему приказу.

      2. Признать утратившими силу некоторые приказы согласно приложению 2 к настоящему приказу.

      3. Комитету культуры Министерства культуры и информации Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

      1) в течение пяти рабочих дней со дня подписания настоящего приказа направление его копии в электронном виде на казахском и русском языках в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Институт законодательства и правовой информации Республики Казахстан" Министерства юстиции Республики Казахстан для официального опубликования и включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

      2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства культуры и информации Республики Казахстан после его официального опубликования.

      4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра культуры и информации Республики Казахстан.

      5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Министр А. Балаева

  Приложение 1
к приказу Министра
культуры и информации
Республики Казахстан
от 11 июля 2025 года № 318-НҚ

Государственный список памятников истории и культуры республиканского значения

№ п/п

Наименование памятника истории и культуры

Вид памятника

Местонахождение памятника

1

2

3

4

город Астана

1

Городище Бозоқ, VIII-IX века

археология

юго-западная часть города Астана, восточное побережье озера Бузукты

2

Мусульманская школа, ныне – здание Дирекции по обеспечению сохранности памятников и объектов историко-культурного наследия, архитектор неизвестен, конец ХІХ века

градостроительство и архитектура

улица Отырар, 1/3

3

Дворец целинников, ныне – здание концертного зала "Астана", архитекторы П.Ю. Фогелс, О.Н. Крауклис, Д.К. Даннеберг, 1963 год, в 2000-2001 годы произведена реконструкция

градостроительство и архитектура

улица Кенесары, 32

Итого: 3 памятника истории и культуры
(1 – археологии, 2 – градостроительства и архитектуры)

город Алматы

4

Главный корпус Академии наук Республики Казахстан, ныне –здание Республиканского государственного предприятия "Ғылым ордасы", архитектор А.В. Щусев, 1948-1953 годы, пристройка 1980 года

градостроительство и архитектура

улица Шевченко, 28

5

Государственная библиотека имени А.С. Пушкина, ныне – здание Национальной библиотеки Республики Казахстан, архитекторы В.П. Ищенко, В.Н. Ким, К.К. Кальпой, В.Н. Тютин, Э.К. Кузнецова, 1970 год

градостроительство и архитектура

проспект Абая, 14

6

Верненская мужская гимназия, ныне – здание Казахского национального педагогического университета имени Абая, архитектор П.В. Гурдэ, 1892-1895 годы

градостроительство и архитектура

улица Казыбек би, 28

7

Дворец Республики, архитекторы Н.И. Рипинский, В.Н. Ким, Л.Л. Ухоботов, Н.Г. Ратушный, В.И. Кукушкин, Б.Н. Делов, 1970 год

градостроительство и архитектура

проспект Достык, 54,
площадь Абая

8

Дом Правительства Казахской ССР, ныне – здание Казахской национальной академии искусств имени Т. Жургенова, архитектор М.Я. Гинзбург, 1927-1931 годы

градостроительство и архитектура

улица Богенбай батыра, 136а

9

Литературно-мемориальный дом-музей М.О. Ауэзова, архитектор Г.Г. Герасимов, 1961 год, административное здание, 1963 год

градостроительство и архитектура

улица Тулебаева, 185

10

Дом зодчих Зенковых, ныне – здание Станции скорой медицинской помощи, архитектор неизвестен, конец XIX века

градостроительство и архитектура

улица Казыбек би, 115

11

Дом Правительства Казахской ССР, ныне – здание Казахстанско-британского технического университета, архитекторы Б.Р. Рубаненко, Т.А. Симонов, 1947-1957 годы

градостроительство и архитектура

улица Толе би, 59, площадь Астана

12

Дом почетного гражданина города Верный Т.А. Головизина, ныне – здание Государственной резиденции № 4, архитектор неизвестен, 1905-1908 годы

градостроительство и архитектура

проспект Н. Назарбаева, 162

13

Дом купца М.А. Гаврилова, архитектор А.П. Зенков, начало ХХ века

градостроительство и архитектура

улица Желтоксан, 167

14

Торговый дом купца И. Габдувалиева, ныне – Дом тканей "Қызыл-Таң", архитектор А.П. Зенков, 1912 год

градостроительство и архитектура

улица Жибек жолы, 39

15

Дом офицерского собрания, ныне–здание Музея народных музыкальных инструментов имени Ыкыласа, архитектор А.П. Зенков, 1908 год

градостроительство и архитектура

улица Зенкова, 24

16

Дом купца Г. Шахворостова, ныне – здание консульства Соединенных Штатов Америки в Республике Казахстан, архитектор А.П. Зенков, 1890 год

градостроительство и архитектура

проспект Н. Назарбаева, 99

17

Спортивный комплекс "Медеу", архитекторы В.З. Кацев, А.С. Кайнарбаев, инженер С.Б. Матвеев, 1969-1972 годы

градостроительство и архитектура

урочище Медеу

18

Здание Государственного музея искусств имени А. Кастеева Республики Казахстан, архитекторы Э.К. Кузнецова, О.А. Наумова, Б.М. Новиков, 1976 год

градостроительство и архитектура

микрорайон Коктем-3, дом 22/1

19

Пансион Верненской мужской гимназии, ныне – здание Центральной городской детской библиотеки имени С. Бегалина, архитектор П.В. Гурдэ, с участием А.П. Зенкова, 1907 год

градостроительство и архитектура

проспект Достык, 15

20

Вознесенский кафедральный собор, архитекторы К.А. Борисоглебский, С.К. Тропаревский, с участием Н.И. Степанова, А.П. Зенкова, 1904-1906 годы

градостроительство и архитектура

улица Гоголя, 40, парк имени 28 гвардейцев-панфиловцев

21

Здание Казахского государственного академического театра оперы и балета имени Абая, архитекторы А.Н. Простаков, Н.О. Оразымбетов, 1939-1941 годы

градостроительство и архитектура

улица Кабанбай батыра, 110

22

Городское начальное реальное училище имени А. Колпаковского, ныне – здание Республиканского государственного предприятия "Казреставрация", архитектор А.П. Зенков, 1890 год

градостроительство и архитектура

улица Гоголя, 37

23

Бюст государственного и общественного деятеля Динмухамеда Ахмедовича Кунаева, скульпторы Т.С. Досмагамбетов, А.Б. Татаринов, 1978 год

сооружение монументального искусства

пересечение улиц Богенбай батыра и Д. Кунаева

24

Бюст дважды Героя Советского Союза С.Д. Луганского, скульптор Б. Павлов, архитектор И. Белоцерковский, 1947 год

сооружение монументального искусства

проспект Абылай хана (между улицами Гоголя и Айтеке би)

25

Мемориал Славы, скульпторы А.В. Артимович, В.В. Андрюшенко, архитекторы Т.К. Басенов, Р.А. Сейдалин, 1975 год

сооружение монументального искусства

парк имени 28 гвардейцев-панфиловцев

26

Памятник Абая Құнанбайулы (Ибраһим), скульптор Х.И. Наурызбаев, архитектор И. Белоцерковский, 1961 год

сооружение монументального искусства

проспект Достык, площадь Абая

27

Памятник Мухтара Ауэзова, скульптор Е.А. Сергебаев, архитекторы О. Баймурзаев, А. Кайнарбаев, 1980 год

сооружение монументального искусства

проспект Абая, перед зданием Казахского государственного академического драматического театра имени М. Ауэзова

28

Памятник Шокана Уалиханова, скульптор Х.И. Наурызбаев, архитектор Ш.Е. Валиханов, 1969 год

сооружение монументального искусства

улица Шевченко, площадь Академии наук Республики Казахстан

29

Памятник Алиби Джангильдина, скульпторы Т.С. Досмагамбетов, О.Г. Прокопьева, архитектор Ш.Е. Валиханов, 1975 год

сооружение монументального искусства

привокзальная площадь станции Алматы-1

30

Памятник Амангелды Иманова, скульптор Х. Аскар-Сарыджа, архитектор Т.К. Басенов, 1947 год

сооружение монументального искусства

проспект Абылай хана, сквер Амангельды

31

Здание Министерства хлебопродуктов, ныне – здание Республиканского государственного казенного предпрития "Государственный музей "Центр сближения культур", архитектор В. Твердохлебов, скульптор И. Вахек, 1936 год

градостроительство и архитектура

улица Кабанбай батыра, 94

32

Здание дома-музея Ахмета Байтурсынулы, архитектор неизвестен, 1917 год

градостроительство и архитектура

улица А. Байтурсынулы, 60

33

Здание Центрального государственного музея Республики Казахстан, архитекторы Ю. Ратушный, З. Мустафина, Б. Рзагалиев, 1985 год

градостроительство и архитектура

проспект Н. Назарбаева микрорайон Самал-1, 44

34

Здание Центрального государственного архива, архитекторы С. Суховский, Д. Страховский, 1962 год

градостроительство и архитектура

проспект Абая, 39

35

Комплексное здание "Казахфильм" имени Ш. Айманова (тонстудия, производственная, двухпавильонный блок), архитекторы Д. Фомичев, В. Райлян, 1940 год

градостроительство и архитектура

проспект Аль-Фараби, 176

36

Дом Политпросвещения, ныне – Казахконцерт, 1955 год

градостроительство и архитектура

проспект Абылай хана, 83

37

Жилой дом (бывший дом купца Филиппова), 1901 год

градостроительство и архитектура

проспект Макатаева, 20

Итого: 34 памятника истории и культуры
(26 – градостроительства и архитектуры, 8 – сооружение монументального искусства)

город Шымкент

38

Городище Сайрам (Испиджаб), VIII-XVII века

археология

на территории жилого массива Сайрам

39

Мавзолей Әбділ-Әзіз баб, XIII-ХVIІI века

градостроительство и архитектура

на территории жилого массива Сайрам

40

Мавзолей Ибрагим ата, XIII-ХVIІI века

градостроительство и архитектура

на территории жилого массива Сайрам

41

Мавзолей Кожа Салыка, XIII-ХVIІI века

градостроительство и архитектура

на территории жилого массива Сайрам

42

Мавзолей Мірәлі баб, XIII-ХVIІI века

градостроительство и архитектура

на территории жилого массива Сайрам

43

Мавзолей Қарашаш ана, XII-ХVIІI века

градостроительство и архитектура

на территории жилого массива Сайрам

44

Минарет Хызыра, XIX век

градостроительство и архитектура

на территории жилого массива Сайрам

Всего: 7 памятников истории и культуры
(1 – археологии, 6 – градостроительства и архитектуры)

область Абай

45

Первая общественная библиотека, архитектор неизвестен, конец XIX века

градостроительство и архитектура

город Семей, улица Мәңгілік ел, 22

46

Ямышевские крепостные ворота, архитектор Андреев, XVIII век (1776 год)

градостроительство и архитектура

город Семей, улица Абая

47

Дом губернатора, ныне – здание Областного историко-краеведческого музея, архитектор неизвестен, 1856 год

градостроительство и архитектура

город Семей, улица Абая, 90

48

Дом почтальона Липухина, ныне – здание Литературно-мемориального дома-музея Ф.М. Достоевского (жил 1857-1859 годах), архитектор неизвестен, середина XІX века

градостроительство и архитектура

город Семей, улица Достоевского, 118

49

Мемориал героям революции и гражданской войны, скульпторы А.В.Тихомиров, О.С. Клюшкин, А.М. Семченко, архитектор М.И. Михайлов, 1977 год

сооружение монументального искусства

город Семей, улица Мамай батыра

50

Мечеть двухминаретная, архитектор А. Болотов, инженер-поручик Манашев, 1856-1862 годы

градостроительство и архитектура

город Семей, улица Абая, 50

51

Мечеть одноминаретная, мастера Габдулла Эфенди, Баязид Сатбаев, 1908-1910 годы

градостроительство и архитектура

город Семей, улица М. Жумабаева, 17

52

Дом, в котором родился писатель Мухтар Ауэзов, архитектор неизвестен, II половина XIX века

градостроительство и архитектура

Абайский район, село Борлы.

53

Комплекс усадьбы Абая Құнанбайұлы (дом-музей Абая, место захоронения Абая), 1894-1904 годы

ансамбли и комплексы

Абайский район, село Кенгирбай би, ущелье Жидебай

54

Мавзолей Қозы-Көрпеш-Баян Сұлу, VIII-X века

градостроительство и архитектура

Аягозский район, в 7 километрах к юго-западу от села Тарлаулы, на правом берегу реки Аягоз, в 11 километрах к западу от станции Тансык

55

Группа зданий Государственного историко-культурного и литературно-мемориального музея-заповедника Абая "Жидебай-Бөрілі", (административное здание, дом купца Р. Ершова, пристройка), архитектор неизвестен, 1860 год

градостроительство и архитектура

город Семей, улица К. Мухамедханова, 29

56

Медресе Ахмета Ризы, где учился Абай Құнанбайұлы, автор неизвестен, 60 годы XIX века

градостроительство и архитектура

город Семей, улица К. Мухамедханова, 29

57

Дом, в котором жил Абай Құнанбайұлы (дом Анияра Молдабаева), ныне – Музей "Алаш арыстары – М.Әуезов", архитектор неизвестен, конец XIX века

градостроительство и архитектура

город Семей, улица Богенбай батыра, 132

Итого: 13 памятников истории и культуры
(11 – градостроительства и архитектуры, 1 – сооружение монументального искусства, 1 – ансамбль и комплекс)

Акмолинская область

58

Дом-музей В.В. Куйбышева, ныне – здание Музея истории города Кокшетау, 1889-1905 годы

градостроительство и архитектура

город Кокшетау, улица Канай би, 32

59

Памятник Шокана Уалиханова, скульптор Т.С. Досмагамбетов, архитектор К.А. Абдиков, 1971 год

сооружение монументального искусства

город Кокшетау, пересечение улиц М. Ауэзова и М. Сагдиева

60

Место захоронения народного композитора Біржана Қожагулова (1832-1897) (бюст, стелла), скульптор Т.С. Досмагамбетов, 1950 год

сооружение монументального искусства
0

город Степняк, улица Биржан сала, район старого кладбища

61

Мавзолей Ботағай (Бытыгай), XIV-XV века

градостроительство и архитектура

в 2-х километрах к востоку от села Коргалжын Коргалжынского района

62

Архитектурно-мемориальный монумент, 2004 год

сооружение монументального искусства

поселок Бурабай, поляна Абылай хана

63

Памятник Абылай хану

сооружение монументального искусства

город Көкшетау, улица Абая

Всего: 6 памятников истории и культуры
(2 – градостроительства и архитектуры, 4 – сооружение монументального искусства)

Актюбинская область

64

Дом культуры железнодорожников, архитектор неизвестен, 1928 год

градостроительство и архитектура

город Актобе, улица Ш. Уалиханова, 39

65

Памятник-бюст героя Советского Союза, летчика-космонавта В.И. Пацаева, скульптор Ю.А. Тур, архитектор А.А. Заварзин, 1976 год

сооружение монументального искусства

город Актобе, проспект Абулхаир хана

66

Памятник-бюст героя Советского Союза Алии Молдагуловой, скульптор Е.Н. Штамм, архитектор Л.В. Раcпутов, 1960 год

сооружение монументального искусства

город Актобе, улица Шернияза

67

Некрополь Дауымшар: мавзолей, саганатам, кулпытасы, малые архитектурные формы, ХVІІІ-начало ХХ века

ансамбли и комплексы

Байганинский район, в 40 километрах к юго-западу от села Жаркамыс

68

Некрополь Қарасақал: мавзолей, саганатам, кулпытасы, малые архитектурные формы, ХVІІ-ХХ века

ансамбли и комплексы

Байганинский район, в 60 километрах к юго-западу от поселка Жаркамыс

69

Мавзолей Сүндета, мастер Дәулетнияз, конец ХІХ века

градостроительство и архитектура

Байганинский район, в 66,9 километрах к юго-западу от села Жаркамыс

70

Некрополь Асан-Қожа: мавзолей, саганатам, кулпытасы, малые архитектурные формы, ХVІІІ-ХХ века

ансамбли и комплексы

Байганинский район, в 22,7 километрах к юго-западу от села Миялы, в 43 километрах к юго-западу от села Оймауыт

71

Мавзолей Токпан, архитектор неизвестен, ХIХ век

градостроительство и архитектура

Шалкарский район, в 18 километрах к северо-западу от села Ақкайтым, в 38,3 километрах к юго-западу от города Шалкар

72

Некрополь Абат-Байтақ Мемориального музейного комплекса народной архитектуры и камнерезного искусства

ансамбли и комплексы

Хобдинский район, в 12 километрах к юго-западу от села Талдысай

Всего: 9 памятников истории и культуры
(3 – градостроительства и архитектуры, 2 – сооружения монументального искусства, 4 – ансамбли и комплексы)

Алматинская область

73

Капчагайский гидроузел, инженер Н.В. Вологдин, архитектор Е.В. Эрхарт, 1965-1971 годы

градостроительство и архитектура

город Конаев,на реке Или

74

Городище Қарамерген, ІХ-ХІІІ века

археология

Балхашский район, в 200 километрах к северо-востоку от села Баканас, в 3 километрах к северу от сухого русла Ортасу

75

Петроглифы археологического ландшафта "Таңбалы", эпоха бронзы, средние века

археология

село Карабастау Жамбылского района, в 40 километрах к северо-западу от станции Копа

76

Комплекс дома-музея Жамбыла, 1938-1946 годы:
жилой дом Жамбыла (1936-1938 годы) – ныне здание фондохранилища, 1935 год;
жилой дом Жамбыла (1938-1945 годы) – ныне здание литературно-мемориального дома-музея, архитекторы В.В. Бирюков, А.К. Деев, 1938 год;
пристройка, 1995 год;
мавзолей Жамбыла(1846-1865 года), архитектор И.И. Белоцерковский, 1957 год; административное здание, 1960 год;
парк

ансамбли и комплексы

село Жамбыл Жамбылского района

77

Городище Талгар (Талхиз), VIII-XIV века

археология

южная окраина города Талгар, на правом берегу реки Талгар

78

Мавзолей Сүйінбай Аронұлы, 1996 год

градостроительство и архитектуры

село Каракастек Жамбылского района

79

Дом-музей Үмбетәлі Кәрібаева, 1946 год

градостроительство и архитектуры

село Умбетали Жамбылского района

80

Петроглифы "Таңбалы тас", XVII-XVIIIвека

археология

город Конаев, в 25 километрах от плотины вниз по течению реки Или

81

Городище Кастек, IX-XIII века

археология

Жамбылский район, в 2,5 километрах от села Костек

82

Курганный могильник Иссык до нашей эры V-III века

археология

Енбекшиказахский район

Итого: 10 памятников истории и культуры
(3 - градостроительства и архитектуры, 1 - ансамбли и комплексы, 6 – археологии)

Атырауская область

83

Городище Сарайшық, ХІІІ-ХVІ века

археология

Махамбетский район, в 1,5 километрах к востоку от села Сарайшык

84

Жилой городок нефтяников (жилые дома (4), водонапорная башня, дворец культуры имени Курмангазы), архитекторы А.В. Арефьев, С.В. Васильковский, 1943-1948 годы

ансамбли и комплексы

город Атырау, микрорайон Жилгородок, улица М. Ауэзова 1, 2; улица Волгоградская 8, 10; улица Сауыргалиева 1, улица М. Ауэзова, угол улицы Шарипова

85

Мавзолей Жұбан, мастера Шанен Бекбаев, Қаражүсіп с детьми, ХІХ- ХХ века

градостроительство и архитектура

Жылыойский район, в 90 километрах к северу от города Кульсары

86

Место захоронения поэта, предводителя восстания 1836-1838 годов Махамбета Өтемісұлы (1803-1846 годы), мавзолей построен в 1995 году

градостроительство и архитектура

Индерский район, в 40 километрах к юго-востоку от села Индер

Всего: 4 памятника истории и культуры
(1 – археология, 1 – ансамбль и комплексы, 2 – градостроительства и архитектуры)

Западно-Казахстанская область

87

Русско-киргизская (казахская) школа, ныне – здание Западно-Казахстанского областного историко-краеведческого музея, архитектор неизвестен, 1864 год

градостроительство и архитектура

город Уральск, проспект Н. Назарбаева, 184

88

Градостроительный комплекс – от центра города старого Уральска до собора Михаила Архангела, XVIII-XX века:
Коммерческий банк, ныне – здание Областного акимата, 1896 год;
Дом наказных атаманов, ныне – здание Госпиталя с поликлиникой департамента полиции Западно-Казахстанской области, 1823 год;
Дом купца Карева, ныне – здание Областной филармонии имени Г. Курмангалиева, 1901 год;
Войсковое хозяйственное правление, ныне – здание Детской и юношеской библиотеки имени Х. Есенжанова, 1869 год;
собор Михаила Архангела, 1740-1751 годы;
Типовая городская усадьба, ныне – здание Военной прокуратуры, 1878 год;
храм Христа спасителя, архитектор В.Н. Чагин, 1891-1907 годы

ансамбли и комплексы

город Уральск,
проспект Н. Назарбаева, 168
проспект Н. Назарбаева, 179
улица Карева, 47
проспект Н. Назарбаева, 166/2
проспект Н. Назарбаева, 68
проспект Н. Назарбаева, 147а
проспект Н. Назарбаева, 202

89

Комплекс музея В.И. Чапаева, 1919 год:
штаб 25-й Чапаевской дивизии (музей), 1919 год;
место гибели (обелиск и стелла) В.И. Чапаева, 1971 год;
Братская могила чапаевцев, 1956 год

градостроительство и архитектура

Акжайыкский район, село Чапаево, Парк культуры и отдыха, аллея памятников

90

Урдинская типография, ныне – жилой дом, архитектор неизвестен, вторая половина XIX века

градостроительство и архитектура

Бокейордынский район, село Хан Ордасы, улица Абдуллы Тенизбаева, 19

91

Бюст героя Советского Союза Маншук Маметовой, скульпторы Ю.П. Поммер, Н.А. Ковальчук, 1971 год

сооружение монументального искусства

село Жанибек Жанибекского района, улица М. Утемисова, 26

92

Западно-Казахстанский областной историко-культурный и архитектурно-этнографический музей-заповедник "Хан ордасы": Ханский дворец, 1828 год;
здание Ханская мечеть, ныне – здание Музея "Ханская мечеть", 1835 год;
дом врача А.А. Сергачева, ныне – здание Литературно- мемориального музея Ш. Бокеева, 1830 год;
здание Казначейства, ныне – здание Музея истории Бокеевской Орды, 1867 год;
Женская гимназия, ныне – здание Музея народного образования, 1883 год;
Амбулатория, 1872 год;
Дом инспекторов народных училищ Данилевского, ныне – здание Музея первой казахской типографии, 1841 год;
Дом учителя Жангировской школы Ольдекопа, ныне – здание Мемориального музея А. Тажетдинова, 1841 год;
Дом инспекторов народных училищ А. Е.Алекторова, ныне – здание Мемориального музея С. Мендешева, 1842 год;
Дом инспекторов народных училищ И.И. Проскурякова, где жила А. Уразбаева, 1842 год;
здание больницы (Мемориальный музей здравоохранения), 1852 год;
Дом инспекторов народных училищ А.А. Воскресенского, ныне – здание Музея природы, 1890 год;
Мавзолей Жангир хана, 1997 год;
Мавзолей күйші Дәулеткерея, 2000 год;
Мавзолей М.Бабажанова, 2001 год;
здание Торгунской школы (Педтехникум), ныне –административное здание, 1868 год

градостроительство и архитектура

Бокейордынский район, село Хан Ордасы

93

Городище Жайық, ХІV-ХV века

археология

в 12 километрах к юго-востоку от города Уральск, на 2-ой надпойменной террасе реки Жайык

Всего: 7 памятников истории и культуры
(2 – градостроительства и архитектуры, 1 – сооружение монументального искусства, 3 – ансамбли и комплексы, 1 – археология)

Жамбылская область

94

Городище Тараз, I-ХIХ века

археология

город Тараз, улица Ташкентская, 2

95

Руины моста через реку Талас, XIII век

археология

юго-восточная окраина города Тараз, близ мавзолея Тектұрмас

96

Баня Қали Жүніс, архитектор неизвестен, начало XX века

градостроительство и архитектура

город Тараз, улица Байзак батыра, 38

97

Мавзолей Қарахана, архитектор неизвестен, XI-XIІ века

градостроительство и архитектура

город Тараз, улица Қарахана, 29

98

Мавзолей Тектұрмас, архитектор неизвестен, X-XIV века

градостроительство и архитектура

юго-восточная окраина города Тараз, правый берег реки Талас, на вершине горы Тектұрмас

99

Мавзолей Дәуітбек (Шамансұр), архитектор неизвестен, XIII век

градостроительство и архитектура

город Тараз, улица Карахана, 29

100

Мечеть-медресе Әбдіқадір, архитектор неизвестен, начало XХ века

градостроительство и архитектура

город Тараз, улица Абая, 5

101

Мечеть Жүнісбай (Әулие ата), архитектор неизвестен, 1913 год

градостроительство и архитектура

город Тараз, улица С. Адамбаева, 24

102

Мечеть Нәметбай, архитектор неизвестен, 1887-1897 годы

градостроительство и архитектура

город Тараз, улица Ташкентская, 21

103

Памятник Жамбылу Жабаеву, скульптор Х. Наурызбаев, архитектор В. Сашенко, 1961 год

сооружение монументального искусства

город Тараз, улица Абая, 125, площадь перед зданием акимата Жамбылской области

104

Городище Нижний Барысхан (Төрткүл), VI-XII века

археология

Байзакский район, в 1,5 километрах к юго-востоку от села Талас, на правом берегу реки Талас, в 0,5 километрах к северу от трассы Тараз-Алматы

105

Городище Түймекент, VI-XII века

археология

Байзакский район, юго-восточная окраина села Түймекент, на правом берегу реки Талас

106

Городище Оххум, VI-XII века

археология

Байзакский район, в 13,5 километрах к северо-востоку от села Тегістік, в 300-х метрах к западу от трассы Тегістік-Бостандық

107

Мавзолей Айша биби, архитектор неизвестен, XI-XII века

градостроительство и архитектура

Жамбылский район, село Айшабиби, в 1 километре от автомагистрали Западная Европа-Западный Китай

108

Мавзолей Бабаджи хатун, архитектор неизвестен, XI-XII века

градостроительство и архитектура

Жамбылский район, село Айшабиби, в 1 километре от автомагистрали Западная Европа-Западный Китай

109

Архитектурно-археологический дворцовый комплекс Ақыртас, VIII-XII века

ансамбли и комплексы

Жамбылский район, в 7 километрах к югу от станции Акшолак

110

Городище Жалпақтөбе (Жикиль), VI-XII века

археология

село Жалпактобе Жамбылского района

111

Могильник Берікқара, II век до нашей эры-IV век нашей эры

археология

Жуалынский район, в 3 километрах к югу от села Карабастау

112

Городище Мерке, VII-XIII века

археология

Меркенский район, западная часть села Мерке

113

Памятник Жазылбеку Куанышбаеву, скульптор Б. Тулеков, архитектор Т. Басенов, 1962 год

сооружение монументального искусства

Мойынкумский район, село Бірлік

114

Мавзолей Шоқай Датқа, архитектор неизвестен, XVIII век

градостроительство и архитектура

Сарысуский район, старое кладбище на восточной окраине села Саудакент

115

Стоянка Ақкөл, шель-ашель

археология

Таласский район, в 11 километрах к западу от села Ақкөл, к югу от озера Ақкөл

116

Стоянка Бөріқазған, нижний палеолит

археология

Таласский район, в 8 километрах к юго-востоку от села Кызылаут, в 38 километрах к северо-востоку от города Каратау

117

Стоянка Тәңірқазған, нижний палеолит

археология

Таласский район, в 10 километрах к юго-востоку от села Кызылаут, в 34 километрах к северо-востоку от города Каратау, 13-15 километрах к востоку от реки Көктал

118

Мечеть Қарақожа, архитектор неизвестен, начало ХХ века

градостроительство и архитектура

Таласский район, в 1 километре северо-восточнее села Сейілбек

119

Мечеть Абдуллы Ишана, архитектор неизвестен, начало ХХ века

градостроительство и архитектура

Таласский район, село Ушарал, улица Ештайбека, 7

120

Городище Құлан, VI век-начало XIII века

археология

Т. Рыскуловский район, восточная и северо-восточная окраина села Кулан

121

Городище Ақтөбе (Степнинское), VI-XIII века

археология

Шуский район, в 3-х километрах к юго-востоку от села Аксу

122

Городище Өрнек, VIII-XII века

археология

Т. Рыскуловский район, в 6 километрах к югу от села Өрнек

123

Городище Қостөбе, VI-XII века

археология

Байзакский район, к востоку от села Сарыкемер

Всего: 30 памятников истории и культуры
(12 – градостроительства и архитектуры, 15 – археологии, 2 – сооружение монументального искусства, 1 – ансамбли и комплексы)

область Жетісу

124

Мавзолей акына Сары Тастанбековой (1878-1916 годы), 1972 год

градостроительство и архитектура

Аксуский район, в 8 километрах к северо-западу от села Кошкентал

125

Бюст дважды Героя Социалистического Труда Н. Алдабергенова, скульптор Х. Наурызбаев, 1960 год

сооружение монументального искусства

Ескельдинский район, Аллея героев села Алдабергенов

126

Курганный могильник Бесшатыр, VII-IV века до нашей эры

археология

Кербулакский район, в 65 километрах к северу от села Басши, правый берег реки Или

127

Мемориальный музей-парк Ш. Уалиханова, 1985 год:
могила Ш. Уалиханова (1835-1865 года), архитектор М. Ващенко, автор горельефа П. Усачев, 1958 год;
памятник Ш. Уалиханова, скульпторы Ю. Рукавишников, Н. Миловидов, 1979 год;
музей Ш. Уалиханова "Алтынемел", архитекторы Б. Ибраев, С. Рустембек, Р. Сейдалин, Б. Маманбаев, 1985 год

ансамбли и комплексы

Кербулакский район, в 3-х километрах к западу от села Шокан

128

Комплекс архитектурно-художественного музея "Жаркентская мечеть" (мечеть, медресе, ворота главные, ворота боковые (южные, северные), архитектор Хон Пик, XIX век

градостроительство и архитектура

Панфиловский район, город Жаркент, улица Юлдашева, 40

129

Мемориал Черкасской обороны, 1918-1919 годы:
музей истории Сарканского района, 1974 год;
мемориал Черкасской обороны, скульптор В. Рахманов, архитекторы А. Ордабаев, Т. Сулейменов, 1973 год;
жилой дом-штаб, 1918-1919 годы

ансамбли и комплексы

Сарканский район, в 2,5 километрах к северу от села Черкасское

130

Городище Қойлық (Қаялық), VІІІ век-начало ХІV века

археология

Сарканский район, восточная окраина села Койлык (Антоновка)

Всего: 7 памятников истории и культуры
(2 – градостроительства и архитектуры, 2 – археологии, 1 – сооружение монументального искусства, 1 – ансамбли и комплексы)

Карагандинская область

131

Памятник герою Советского Союза Нуркену Абдирову, скульпторы А. П. Билык, Ю. Гуммель, архитектор Л. Воробьев, 1958 год

сооружение монументального искусства

город Караганды, проспект Н. Абдирова

132

Могильник Беғазы, XII-X века до нашей эры

археология

Актогайский район, 1 километр к западу от села Бегазы, на правом берегу реки Бегазы, 18 километров выше ее впадения в реку Токырау, в 40 километрах к юго-востоку от села Актогай

133

Место захоронения народного композитора Мади Бапиұлы (1880-1921 годы), архитектор неизвестен

градостроительство и архитектура

Каркаралинский район, в 200 метрах к северу от города Каркаралинск, кладбище Акбеит

134

Развалины Кызылкентского дворца, XIV-XV века

археология

Каркаралинский район, в 3-х километрах к востоку от села Кент, на реке Кызылсу, в притоке реки Талды, в горах Кент, 40 километров к юго-востоку от города Каркаралинск

135

Могильник Талды I (48), XIV-XI века до нашей эры

археология

Шетский район, в 10 километрах к северо-востоку от поселка Жанажурт, на левом берегу реки Талды

136

Могильник Бұғылы II, эпоха поздней бронзы-ранний железный век

археология

Шетский район, в 40 километрах к северо-востоку от станции Жарык, на берегу реки Шопа, у северо-восточного подножья горы Бугылы

Всего: 6 памятника истории и культуры
(1 – сооружение монументального искусства, 1 – градостроительства и архитектуры, 4 – археологии)

Костанайская область

137

Бюст дважды героя Советского Союза Леонида Беды, скульптор Д. Шварц, 1951 год

сооружение монументального искусства

город Костанай, улица Пушкина, 98

138

Бюст дважды героя Советского Союза Ивана Павлова, скульптор Д. Шварц, 1952 год

сооружение монументального искусства

город Костанай, улица Пушкина, 98

139

Памятник Ыбырая Алтынсарина, скульптор Н. Щербаков, архитекторы И. Покровский, В. Горчинский, 1970 год

сооружение монументального искусства

город Костанай, улица Алтынсарина, 118а, сквер школы-интерната имени Ы. Алтынсарина

140

Ритуальное сооружение Екідің I, VII-IX века

сакральный объект

город Аркалык, в 1,5 километрах к северо-востоку от села Екідің, на правом берегу реки Караторғай

141

Ритуальное сооружение Екідің II, VII-IX века

сакральный объект

город Аркалык, 1,5 километрах к северо-востоку от села Екідің, на левом берегу реки Караторғай

Итого: 5 памятников истории и культуры
(3 – сооружения монументального искусства, 2 – сакральный объект)

Кызылординская область

142

Бюст дважды Героя Социалистического Труда Ыбырая Жақаева, скульптор А. Пекарев, архитекторы А. Борецкий, К. Кульбашева, 1975 год

сооружение монументального искусства

город Кызылорда, улица Ы.Жақаева

143

Мечеть Айтбая, мастера Ысқан и Камал, 1878 год

градостроительство и архитектура

город Кызылорда, улица Сатпаева, 18

144

Церковь Христа Спасителя, архитекторы А. Есаков, И. Калинин, ХIХ век

градостроительство и архитектура

город Кызылорда, улица Токтыбаева, 5

145

Башня Котыбар, архитектор неизвестен, ХIХ век

градостроительство и архитектура

город Кызылорда, в 7 километрах к северо-западу от села Баймурат батыра

146

Башня Бегім-ана, архитектор неизвестен, ІХ-ХІ века

сакральный объект

Аральский район, в 30 километрах к югу от села Жанакурылыс

147

Городище Жент (Жанқала), Х-ХV века

археология

Жалагашский район, в 37 километрах к югу от села Аккыр

148

Мавзолей Қарасопы, архитектор неизвестен, ХVІІІ-ХІХ века

сакральный объект

Жанакорганский район, в 5 километрах к югу от поселка Жанакорган

149

Мавзолей Айқожа, архитектор неизвестен, ХVIII-XIX века

сакральный объект

Жанакорганский район, в 11 километрах к юго-западу от села Бесарык

150

Мечеть Ақтас, архитектор неизвестен, 1884 год

сакральный объект

Жанакорганский район, в 11 километрах к юго-западу от села Бесарык

151

Городище Сығанақ (Сунақата), Х-ХVІІІ века

археология

Жанакорганский район, в 2-х километрах к северо-западу от села Сунаката

152

Мавзолей Қорасан ата, архитектор неизвестен, конец ХІХ века

сакральный объект

Жанакорганский район, 20 километров к юго-западу от села Жанарык

153

Градостроительный комплекс – историческая часть города Казалинска, конец XIX века-начало XX века:
дом Ганибая, архитектор неизвестен, XIX века;
здание совета депутатов, ныне –здание мемориального музея Г. Муратбаева, архитектор неизвестен, XIX века;
мечеть Ганибая, ныне – здание городской библиотеки, архитектор неизвестен, конец XIX века-начало XX века;
мечеть Ногая (Нуралы), архитектор Г. Муравин, конец XIX века-начало XX века

ансамбли и комплексы

Казалинский район, город Казалинск,
во дворе средней школы № 7
улица Коркыт ата, 24
улица Шаляпина, 17
улица Жанузакова, 51

154

Церковь, ныне – здание Клуба железнодорожников, архитектор неизвестен, 1904 год

градостроительство и архитектура

Казалинский район, поселок Айтеке би, улица Айтеке би, 1

155

Башня Сараман-Қоса (Сарман-Қожа), архитектор неизвестен, Х-ХІ века

градостроительство и архитектура

Казалинский район, в 3-х километрах к востоку от села Каукей

156

Мавзолей Құттыбай, архитектор неизвестен, XVIIІ-XІX века

градостроительство и архитектура

Казалинский район, в 4-х километрах к юго-западу от села Жанкент

157

Городище Жанкент (Янгикент), ІХ-ХІ века

археология

Казалинский район, 1 километр к югу от села Жанкент

158

Мавзолей Баланды ІІ, архитектор неизвестен, VІ-ІІ века до нашей эры

градостроительство и архитектура

Кармакшинский район, в 69,5 километрах к югу от села Куандария

159

Памятники Жетіасарского оазиса: Жетіасар ІІІ (Алтынасар) (конец 1-го тысячелетия до нашей эры-ІV-V века нашей эры);
Үлкен Қос асар (конец 1-го тысячелетия до нашей эры-VІ век нашей эры);
Кіші Қос асар (конец 1-го тысячелетия до нашей эры-VІ век нашей эры);
Жалпақ асар ( VІ-VІІ века нашей эры);
Жоласар (конец 1-го тысячелетия до нашей эры-VІ век нашей эры);
Базар асар ( VІ-VІІІ века нашей эры);
Бидайық асар (конец 1-го тысячелетия до нашей эры-ІV век нашей эры);
Қаралы асар (конец 1-го тысячелетия до нашей эры-VІ-VІІ века нашей эры);
Қурайлы асар (конец 1-го тысячелетия до нашей эры-V-VІІ века нашей эры);
Робинсай (Бұзықасар) (конец 1-го тысячелетия до нашей эры-V-VІІ века н.э.);
Тік асар (конец 1-го тысячелетия до нашей эры -ІV-V века нашей эры);
Томпақ асар (конец 1-го тысячелетия до нашей эры-ІV-V века нашей эры);
Жетіасар ІХ (ІV-VІІ века нашей эры)

археология

территория Кармакшинского района

160

Мавзолей Сырлытам, ХІІ-ХІІІ века

градостроительство и архитектура

Кармакшинский район, 106,5 километров к юго-западу от села Комекбаев

161

Комплекс памятника Қорқыт ата, (стелла, амфитеатр, хилует, кошкар тас, музей), архитектор Б. Ибраев, С. Исатаев, 1980 год

ансамбли и комплексы

Кармакшинский район, 18 километров к северо- западу от села Жосалы

162

Городище Шірік-Рабат, V-ІІ века до нашей эры

археология

Кармакшинский район, 87 километров к юго-западу от села Комекбаев

163

Комплекс памятника Бәбіш-Мола, ІV-ІІ века до нашей эры

археология

Кармакшинский район, 47 километров к югу от села Комекбаев

164

Мавзолей Сырлытам, архитектор неизвестен, ХІІІ века

градостроительство и архитектура

Сырдарьинский район, в 25 километрах к югу от села Инкардария

165

Мавзолей Молқалан (Молла-Калан), архитектор неизвестен, ХVІ век

сакральный объект

Сырдарьинский район, в 6 километрах к северу от села Инкардария

166

Мавзолей Асанас, архитектор неизвестен, ХVІІ век

сакральный объект

Сырдарьинский район, 15 километров к западу от села Айдарлы

167

Мавзолей Бақатам, архитектор неизвестен, ХІХ век

градостроительство и архитектура

Казалинский район, 29 километров к западу от села Сарбулак

168

Мавзолей Қожан қожа, архитектор неизвестен, ХVІІІ век

сакральный объект

Сырдарьинский район, 15 километров к северу от села Айдарлы

169

Мавзолей Асан-ата, архитектор неизвестен, ХVІ век

сакральный объект

Шиелийский район, в 6,5 километрах к юго-востоку от села Байгекум

170

Петроглифы Сауысқандық,
эпоха бронзы, ранний железный век

археология

Шиелийский район, 50 километров к северо-востоку от села Енбекши

171

Мавзолей Оқшы ата, ХІ век

сакральный объект

Шиелийский район, 5 километров к востоку от села Байгекум

172

Мавзолей Төлегетай-Қылышты ата, ХІ-ХІІ века

сакральный объект

Жанакорганский район, в 7 километрах к югу от села Кыркенсе

Итого: 31 памятник истории и культуры
(10 – градостроительства и архитектуры, 1 – сооружение монументального искусства, 11 – сакральный объект, 2 – ансамбли и комплексы, 7 – археологии)

Мангистауская область

173

Подземная мечеть Бекет-ата и некрополь старый Бейнеу (130 единиц), ХI-ХIХ века:
мавзолеи, саганатамы, кулпытасы, қойтасы, кошкартасы, ограды, уштасы, саркофаги, стеллы

ансамбли и комплексы

Бейнеуский район, в 17 километрах к юго-западу от села Бейнеу

174

Мавзолей Омар-Тур, мастера О. Еламанұлы, Н. Шорабайұлы, Е.Е. Мынбайұлы, А. Аманжолұлы, Р. Жиенбайұлы, 1898 год

градостроительство и архитектура

Бейнеуский район, в 20 километрах на восток от села Бейнеу

175

Подземная мечеть Бекет-ата в местности Огланды, ХVIII век

градостроительство и архитектура

Каракиянский район, в 95 километрах на северо-восток от села Сенек

176

Некрополь Қызылсу (113 единиц), ХVIII-ХХ века:
мечеть, мавзолеи, саганатамы, кулпытасы, койтасы, кошкартасы, каменные ограды, үштасы, стеллы, бестасы, жетітасы

ансамбли и комплексы

Каракиянский район, в 21 километрах к северу от села Сенек

177

Некрополь Сенек (34 единиц), ХVII-ХХ века, мастера Е. Дутбай, Н. Жарасулы: мавзолеи, саганатамы, жетітасы

ансамбли и комплексы

Каракиянский район, 1 километр к востоку от села Сенек

178

Подземная мечеть Шопан ата и некрополь (1661 единиц), Х-ХIХ века:
мечеть, колодец, мавзолеи, саганатамы, надгробия, койтасы, кошкартасы, каменные ограды, уштасы, каменные знаки, бестасы, жетітасы, каменные насыпи

ансамбли и комплексы

Каракиянский район, в 20 километрах к северо-западу от села Сенек

179

Некрополь Қыргын (26 единиц), ХIХ-ХХ века: мавзолей, саганатамы, койтасы, екітас, үштас, төрттас

ансамбли и комплексы

Каракиянский район, в 5 километрах к западу от села Жетыбай

180

Некрополь Сисем ата (1327 единиц), ХIII-ХIХ века:
мавзолеи, саганатамы, кулпытасы, койтасы, кошкартасы, каменные ограды, каменные ограды, уштасы, каменные знаки, бестасы, жетитасы, каменные насыпи, композиционный кулпытас

ансамбли и комплексы

Мангистауский район, в 35 километрах к северу от села Отес

181

Некрополь Уәли (328 единиц) ХI-ХХ века:
мечеть, мавзолеи, саганатамы, кулпытасы, койтасы, кошкартасы, каменные ограды, уштасы, каменные знаки, бестасы, жетитасы, насыпные камни, композиционный бестас, торттасы, саркофаги

ансамбли и комплексы

Мангистауский район, в 60 километрах к северо-востоку от села Отес

182

Некрополь Қарамола (Шытша, Төбеқұдық) (134 единиц), ХVIII-ХIХ века:
мавзолей, саганатамы, койтасы, саркофаги, каменные ограды, холмы каменной кладки

ансамбли и комплексы

Тупкараганский район, в 20 километрах к северу села Таушық

183

Подземная мечеть Шақпақ ата и некрополь (57 единиц), IХ-Х века и XIV-XIX века:
мечеть, саганатамы, кулпытасы, каменные ограды, койтасы, саркофаги, светильники

ансамбль и комплексы

Мангистауский район, в 30 километрах на северо-запад от села Таушық

184

Подземная мечеть Масат ата и некрополь (526 единиц), Х-ХIХ века:
мечеть, мавзолеи, саганатамы, койтасы, каменные ограды, каменные знаки, композиционные койтасы, төрттасы, уштасы, бестасы жетитасы, каменные насыпи, саркофаги, екітасы, композиционный койтас, композиционный кулпытас

ансамбли и комплексы

Мангистауский район, в 40 километрах к юго-востоку от села Уштаған

185

Мечеть Қапаша, мастер Қапаш Қинақұлы, 1928 год

градостроительство и архитектура

Мангистауский район, в 20 километрах к северо-западу от села Жармыш

186

Некрополь Ақүйік (13 единиц), ХIХ-ХХ века:
мавзолеи, саганатамы, каменные ограды, каменные насыпи

ансамбли и комплексы

Мангистауский район, в 17 километров к юго-востоку от села Шетпе

187

Некрополь Бекі (113 единиц), ХVIII-ХIХ века:
мавзолеи, саганатамы, кулпытасы, койтасы, саркофаги, төрттасы, ограды, каменные насыпи, каменные знаки, каменные ограды

ансамбли и комплексы

Мангистауский район, 1 километр к западу от населенного пункта Бекі

188

Некрополь Қаратөбе (225 единиц), ХVIII-ХХ века:
саганатамы, кулпытасы, койтасы, саркофаги, уштасы, каменные ограды, ограды, каменные насыпи, каменные знаки

ансамбли и комплексы

Мангистауский район, в 15 километрах к юго-востоку от села Шебір

189

Подземная мечеть Қараман ата и некрополь (470 единиц), ХIII-ХIХ века:
подземная мечеть, мавзолей, саганатамы, кулпытасы, койтасы, саркофаги, үштасы, каменные знаки, парные каменные знаки, композиционный уштас, уштас, төрттас, бестас, каменные насыпи, каменные ограды

ансамбли и комплексы

Мангистауский район, в 35 километрах к юго-западу от села Шетпе

190

Некрополь Қамысбай (430 единиц), ХV-ХIХ века:
мавзолеи, саганатамы, кулпытасы, койтасы, каменные ограды, насыпные камни, саркофаги, композиционный кулпытас, үштасы, светильники, композиционный қойтас, екітасы, каменные знаки, бестасы, төрттасы, двойные каменные знаки

ансамбли и комплексы

Мангистауский район, в 14 километрах к юго-востоку от села Шетпе

191

Некрополь Бесінбай (81 единиц), ХVII-ХIХ века:
мавзолеи, саганатамы,
кулпытас, койтасы, каменные ограды, саркофаги, светильники, төрттас, каменные насыпи, композиционный төрттас, композиционная каменная ограда, композиционная кулпытас

ансамбли и комплексы

Тупкараганский район, в 25 километрах к востоку от города Форт-Шевченко

192

Мемориальный комплекс
Тараса Шевченко (1847-1857 годы), архитектор неизвестен, 1932 год:
землянка Т. Шевченко, 1853 год; дом-музей, 1853 год;
колодец, 1853-1857 годы;
бюст Т. Шевченко, 1888 год

градостроительство и архитектура

Тупкараганский район, город Форт-Шевченко, парк имени Т.Г. Шевченко, улица Б. Маяулы, 7

193

Некрополь, подземная мечеть, урочище Султан-упи, X-XIX века

ансамбли и комплексы

57 километров на северо-восток от города Форт- Шевченко

194

Поселение Кетиккала, XIV века

археология

800 метров на северо-восток от города Форт- Шевченко

195

Городище Кызылкала, урочище Акмыш, X - XVII века

археология

20 километров на северо-запад от села Шетпе

196

Мавзолей Коккумбет, II половина ХIV века

градостроительство и архитектура

7 километров на восток от села Тущыкудык

197

Караван-сарай Коскудык, XIV век

археология

65 километров на северо-запад от села Бейнеу, в местности Есетбулак

Всего: 25 памятников истории и культуры
(5 – градостроительства и архитектуры, 17 – ансамбли и комплексы, 3 - археология)

Павлодарская область

198

Торговый дом купца Дерова, ныне – Областной историко-краеведческий музей имени Г. Потанина, архитектор П.П. Батов, 1896 год

градостроительство и архитектура

город Павлодар, улица Астана, 149

199

Мазар народного акына Естая Беркімбайұлы (1874-1946 годы), архитектор неизвестен, 1946 год

градостроительство и архитектура

Актогайский район, в 4-х километрах к югу от села Муткенова

200

Мазар народного акына Жаяу Мұса Байжанұлы (1835–1929 годы), архитектор неизвестен, 1929 год

градостроительство и архитектура

Баянаулский район, в 30 километрах к юго-западу от села Жанатлек

Всего: 3 памятника истории и культуры
(3 – градостроительства и архитектуры)

Северо-Казахстанская область

201

Дом Аблая (военный лазарет, казармы), ныне – Музейный комплекс "Резиденция Абылай хана", архитектор неизвестен, 1829 год

градостроительство и архитектура

город Петропавловск, улица Карима Сутюшева,1б

202

Дом купца Янгуразова, ныне – здание Центра по охране и использованию историко-культурного наследия, авторы неизвестные итальянские архитекторы, начало XX века

градостроительство и архитектура

город Петропавловск, улица Горького, 181

203

Дом купца Юзефовича, ныне – Музей изобразительных искусств, архитектор А. Зенков, 1909 год

градостроительство и архитектура

город Петропавловск, улица 314-й стрелковой дивизии, 83

204

Памятник Қарасай и Ағынтай батыров, скульптор Б. Досжанов, 1999 год

сооружение монументального искусства

город Петропавловск, Театральная площадь

205

Мемориальный комплекс Қарасай и Ағынтай батыров, архитекторы Б. Ибраев, С. Агитаев, 1999 год

сакральный объект

Айыртауский район, в 4-х километрах к юго-востоку от села Карасай

206

Поселение Ботай, XXIV-XXII века до нашей эры

археология

Айыртауский район, в 1,5-х километрах юго-восточнее села Никольское, на правом берегу реки Иман-Бурлык

207

Усадьба Сырымбет (Усадьба Уалихановых), строитель Ермолаев, XIX век

ансамбли и комплексы

Айыртауский район, в 3-х километрах к юго-востоку от села Сырымбет

208

Место захоронения Қожаберген жырау (1663-1762 годы), в 2000 году построен мавзолей, архитектор А.Социалулы

сакральный объект

Жамбылский район, село Благовещенка

209

Некрополь Қызылоба, XIV-XV века

археология

Уалихановский район, в 5 километрах от села Береке

Всего: 9 памятников истории и культуры
(3 – градостроительства и архитектуры, 1 – сооружение монументального искусства, 2 – сакральные объекты, 1 – ансамбли и комплексы, 2 – археология)

Туркестанская область

210

Мавзолей Ходжи Ахмеда Ясауи, архитектор неизвестен, конец XIV века

градостроительство и архитектура

город Туркестан, юго-восточная часть города, территория городища Туркестан

211

Городище Күлтөбе, ІІІ-ІV-ХІV-ХІХ века

археология

город Туркестан, в 350 метрах к югу от мавзолея Ходжи Ахмеда Ясауи

212

Древний город Туркестан, ХV-ХІХ века

археология

юго-восточная часть города Туркестан

213

Подземная мечеть Хильвет, архитектор неизвестен, XII-ХХ века

градостроительство и архитектура

город Туркестан, в 150 метрах к югу от ханаки Ходжи Ахмеда Ясауи

214

Подземная мечеть Әулие Құмшық ата, архитектор неизвестен, XI-ХIІ века

градостроительство и архитектура

город Туркестан, 1 километр к юго-востоку от мавзолея Ходжи Ахмеда Ясауи

215

Чилляхана, архитектор неизвестен, XI-ХIІ века

градостроительство и архитектура

город Туркестан, в 22 метрах к северо-западу от мавзолея Ходжи Ахмеда Ясауи

216

Мавзолей Тәуке хана, архитектор неизвестен, XIV-XVII века

градостроительство и архитектура

город Туркестан, в 40 метрах к югу от мавзолея Ходжи Ахмеда Ясауи

217

Мавзолей Рабии Сұлтан Бегім, архитектор неизвестен, XV век

градостроительство и архитектура

город Туркестан, в 60 метрах юго-восточнее мавзолея Ходжи Ахмеда Ясауи

218

Мавзолей безымянный (склеп), архитектор неизвестен, XVI век

градостроительство и архитектура

город Туркестан, в 45 метрах к юго-западу от мавзолея Ходжи Ахмеда Ясауи

219

Крепостная стена цитадели, архитектор неизвестен, XVI-XIX века

градостроительство и архитектура

город Туркестан, восточная часть цитадели городища Туркестан.

220

Восточная Баня, архитектор неизвестен, XVI-XX века

градостроительство и архитектура

город Туркестан, в 150 метрах к юго-западу от мавзолея Ходжи Ахмеда Ясауи

221

Мавзолей Есім хана, архитектор неизвестен, XVII век

градостроительство и архитектура

город Туркестан, в 12 метрах к югу от западного минарета мавзолея Ходжи Ахмеда Ясауи

222

Ворота крепостной стены цитадели, архитектор неизвестен, XVI-XIX века

градостроительство и архитектура

город Туркестан, восточная сторона цитадели городища Туркестан.

223

Мечеть Жұма, архитектор неизвестен, XIX век

градостроительство и архитектура

город Туркестан, в 150 метрах к югу от мавзолея Ходжи Ахмеда Ясауи, рядом с Большим Хильветом

224

Комплекс железнодорожной станции (вокзал, депо, дома жилые, ледники), архитектор неизвестен, 1903 год

градостроительство и архитектура

железнодорожная станция города Туркестана

225

Археологический архитектурный комплекс Сауран, I-XIХ века

археология

в 40 километрах от города Туркестан, 1 километр от автомобильной трассы Западный Китай – Западная Европа

226

Стоянка Қарасу (имени Ш. Уалиханова), эпоха мустье

археология

Байдибекский район, 2 километра к северо-западу от села Карасу, правый берег реки Арыстанды

227

Архитектурный комплекс Аппақ Ишана (мечеть, медресе, дарсхана), архитектор неизвестен, XIX век

градостроительство и архитектура

Байдибекский район, село Шаян, западная окраина села

228

Архитектурный комплекс Исмаил ата, XI-XIX века:
мавзолей Исмаил ата, средние века;
мавзолей Жабраила, XIX век;
мавзолей Қошқар ата, средние века;
мечеть, позднее средневековье; чилляхана, средние века,
ворота, XIX век

градостроительство и архитектура

Казыгуртский район, в центре села Турбат

229

Мавзолей Арыстан баб, XIV-XV века, заново построен в начале XX века

градостроительство и архитектура

Отырарский район, в 1 километре к северу от села Когам

230

Городище Оқсыз (Оксус), I-XIV века

археология

Отырарский район, 8 километров к северу от села Маякум

231

Городище Отырар, I-XVIII века

археология

Отырарский район, на юго-восточной окраине села Талапты

232

Медресе, архитектор неизвестен, конец XIX века

градостроительство и архитектура

Созакский район, на окраине села Баба ата

233

Мечеть-мавзолей Баба ата, мастера Абдурахман, Абдуразак, конец XIX века

градостроительство и архитектура

Созакский район, на окраине села Баба ата, на территории городища Баба ата

234

Развалины замка, VI-X века

археология

Созакский район, на северной окраине села Баба ата, на территории городища Баба ата

235

Мечеть Ноғай Ишана, архитектор неизвестен, XIX век

градостроительство и архитектура

Созакский район, в центре села Созак

236

Мечеть Ишан базар (Ақмешіт), архитектор неизвестен, конец XIX века

градостроительство и архитектура

Ордабасинский район, центр села Аккойлы

237

Башня Ақбикеш (Ақсүмбе), архитектор неизвестен, ХІІІ-ХІV века

градостроительство и архитектура

Созакский район, 1 километр к западу от села Аксумбе

238

Комплекс Үкаша (Үкаш) ата (мазар, колодец), архитектор неизвестен, ІХ-Х века

градостроительство и архитектура

в 35 километрах от города Туркестан, село Бабайкурган

239

Мавзолей Гаухар ана, архитектор неизвестен, ХІІ-ХІV века

градостроительство и архитектура

город Туркестан

240

Здание штаба Гарнизона, архитектор неизвестен, ХІХ век

градостроительство и архитектура

город Туркестан, улица Айтеке би 1

241

Могильник Ордабасы, VII-XII века

археология

Ордабасинский район, в 2 километрах восточнее от села Бадам

242

Мавзолей Әлқожа ата, XII век

градостроительство и архитектура

город Туркестан, улица
А. Туткабаева, в 2,5 километрах к востоку от мавзолея Қожа Ахмета Ясауи

243

Мавзолей Жүсіп ата, XII-ХV века

градостроительство и архитектура

Сауранский район,
село Ески Икан

244

Мечеть-медресе Жәудір-ана, XIV-ХV – ХІХ-ХХ века

археология

город Туркестан, 1 километр к юго-востоку от мавзолея Кожа Ахмета Ясауи

245

Мавзолей Құрбан ата, 1991 год

градостроительство и архитектура

Отырарский район, село Когам, территория мавзолея Арыстан баб

246

Мавзолей Өзбекәлі Жәнібекова, 2000 год

градостроительство и архитектура

Отырарский район, село Когам, территория мавзолея Арыстан баб

247

Мавзолей Ұзын ата, ХІХ-ХХ века

градостроительство и архитектура

Шардаринский район, 4 километра к северо-востоку отсела Узын ата

248

Әлди бастау әулиесі, Х-ХІ века

археология

Тюлкубасский район, село Абай

249

Медресе - мечеть Шәмет Ишан, ХІХ век

градостроительство и архитектура

Центр села Карнак

250

Археологический комплекс "Арпаозен", XVIII-XIX века

археология

Созакский район, 3 километра к юго-западу от села Абай

Итого: 41 памятников истории и культуры
(30 - градостроительства и архитектуры, 11 – археологии)

область Ұлытау

251

Группа могильников Айдарлы, эпоха поздней бронзы-раний железный век

археология

Жанаркинский район, село Айшырак, в 2-х километрах к западу от села, на правом берегу реки Атасу, в долине Аксай

252

Могильник Саңғыру II (150 каменных оград), эпоха бронзы- ранний железный век

археология

Жанаркинский район, село Айшырак, в 5,5 километрах к западу от села, 4-х километрах к северо-западу подсобного хозяйства Дарат, в ущелье Сангыру, в верховьях реки Атасу

253

Могильник Айшырақ, эпоха бронзы

археология

Жанаркинский район, село Актау, в 20 километрах к северу от села, на левом берегу реки Атасу, 93 километра к юго-востоку от рудника Каражал

254

Могильник Саңғыру I (40 каменных оград), эпоха поздней бронзы

археология

Жанаркинский район, село Актау, в 45 километрах к востоку от села, в урочище Сангуыр, в 3-х километрах к северо-востоку от урочища Дарат

255

Мавзолей Жұбан-ана, архитектор неизвестен, XI-ХII века

градостроительство и архитектура

Жанаркинский район, станция Монадырь, в 12 километрах к северо-западу от станции, на правом берегу реки Сарысу

256

Мавзолей Айранбая (Бескүмбез), архитектор неизвестен, XIX век

градостроительство и архитектура

Улытауский район, село Алгабас, в 35 километрах к югу от села, на правом берегу реки Сарысенгир

257

Мавзолей Аяққамыр, архитектор неизвестен, XI-ХII века

градостроительство и архитектура

Улытауский район, село Жезды, в 9 километрах к северо-западу от села, на левом берегу реки Жезды

258

Мавзолей Алаша хана, архитектор неизвестен, XI-ХII века

градостроительство и архитектура

Улытауский район, село Малшыбай, в 2-х километрах к юго-западу от села, на правом берегу реки Каракенгир

259

Мавзолей Жошы хана, архитектор неизвестен, I-ая половина XIII века

градостроительство и архитектура

Улытауский район, село Малшыбай, в 28 километрах к юго-востоку от села, на левом берегу реки Кенгир, в 50 километрах к северо-востоку от города Жезказгана

260

Мавзолей Дүзена (Жүзден), мастер Еманұлы Сералы, 1863-1866 годы

градостроительство и архитектура

Улытауский район, село Малшыбай, в 30 километрах к северу-западу от села, на правом берегу реки Каракенгир

261

Ритуальное строение Домбауыл, VIII-IX века

градостроительство и архитектура

Улытауский район, село Малшыбай, в 24 километрах к юго-востоку от села, на правом берегу реки Кенгир, в 55 километрах к северо-востоку от города Жезказган

262

Мавзолей Лабақ, архитектор неизвестен, XIХ век

градостроительство и архитектура

Улытауский район, село Малшыбай, в 20 километрах к юго-востоку от села, на левом берегу реки Каракенгир

263

Мавзолей Кетебая, архитектор неизвестен, 1898 год

градостроительство и архитектура

Улытауский район, село Малшыбай, в 20 километрах к юго-востоку от села, на левом берегу реки Каракенгир

264

Мавзолей Болған-ана, архитектор неизвестен, XII-ХIII века

градостроительство и архитектура

Улытауский район, село Талап, в 30 километрах к юго-востоку от села

265

Городище Басқамыр, IX-XII века

археология

Улытауский район, село Талдысай, в 0,5 километрах к юго-востоку от села, в 18 километрах к северу от поселка Жезды, на левом берегу реки Жезды, в устье реки Талдысай

266

Мавзолей Мақат, архитектор неизвестен, 1923 год

градостроительство и архитектура

Улытауский район, село Шенбер, в 8 километрах к северо-западу от села

267

Комплекс Ақмешіт әулие, ХІV-ХV века

археология

Улытауский район, к западу от поселка Улытау, на вершине горы Ақмешіт әулие

Итого: 17 памятников истории и культуры
(11 - градостроительства и архитектуры, 6 – археологии)

Восточно-Казахстанская область

268

Народный дом, ныне – Областной драматический театр имени Жамбыла, архитектор неизвестен, 1902 год

градостроительство и архитектура

город Усть-Каменогорск, улица Токтарова, 47а

269

Дворец культуры металлургов, архитектор Л. Маковеев, 1957 год

градостроительство и архитектура

город Усть-Каменогорск, проспект Назарбаева, 68

270

Бюст Героя Советского Союза Толегена Тохтарова, скульптор П. Шишов, архитекторы В. Раппопорт, А. Мартиросов, 1970 год

сооружение монументального искусства

город Риддер, улица Тохтарова

271

Курганный могильник Шілікті, VII-V веки до нашей эры

археология

Зайсанский район, в 3-х километрах к юго-западу и 5 километрах к северо-востоку от села Шілікті

272

Мавзолей Зейноллы, мастер-строитель Баязит Сатбаев, 1925 год

градостроительство и архитектура

Зайсанский район, в 0,5 километрах к северо-востоку от села Жолшы

273

Развалины храма Аблайкета, 1654-1657 годы

археология

Уланский район, в 15 километрах к юго-востоку от села Бозанбай

274

Бюст Б. Шаяхметова, скульптор В. Самойлов, архитектор С. Артеменко, 2014 год

сооружение монументального искусства

город Усть-Каменогорск, улица Бағдат Шаяхметов 6, площадь перед зданием Дома культуры акционерного общества "Усть-Каменогорский титано-магниевый комбинат"

275

Могильник Берел, рyбeж эпохи раннего железа-раннего средневековья

археология

Катонкарагайский район, село Жамбыл

276

Здание музея искусств, 1914 год

градостроительство и архитектура

город Усть-Каменогорск,
улица Тохтарова, 56

Итого: 9 памятников истории и культуры
(4– градостроительства и архитектуры, 2 – сооружения монументального искусства, 3 – археологии)

  приложение 2 к приказу

Перечень утративших силу некоторых приказов

      1. Приказ Министра культуры и спорта Республики Казахстан от 14 апреля 2020 года № 88 "Об утверждении Государственного списка памятников истории и культуры республиканского значения" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 20397).

      2. Приказ Министра культуры и спорта Республики Казахстан от 14 января 2022 года № 9 "О внесении изменений и дополнений в приказ Министра культуры и спорта Республики Казахстан от 14 апреля 2020 года № 88 "Об утверждении Государственного списка памятников истории и культуры республиканского значения" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 26515)".

      3. Приказ исполняющего обязанности Министра культуры и спорта Республики Казахстан от 27 апреля 2022 года № 107 "О внесении изменения в приказ Министра культуры и спорта Республики Казахстан от 14 апреля 2020 года № 88 "Об утверждении Государственного списка памятников истории и культуры республиканского значения" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 27808)".

      4. Приказ Министра культуры и информации Республики Казахстан от 24 октября 2023 года № 417-НҚ "О внесении изменения в приказ Министра культуры и спорта Республики Казахстан от 14 апреля 2020 года № 88 "Об утверждении Государственного списка памятников истории и культуры республиканского значения" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 33567)".