Қазақстан Республикасы Өнеркәсіп және құрылыс министрлігінің Машина жасау салаларындағы кәсіптік стандарттарын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Өнеркәсіп және құрылыс министрінің 2025 жылғы 23 маусымдағы № 220 бұйрығы

      "Кәсіптік біліктілік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 5-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

      1. Мыналар:

      1) осы бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес "Өнеркәсіпте машиналар мен жабдықтарды пайдалану" кәсіптік стандарт бекітілсін;

      2) осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес "Радиаторлар мен орталық жылыту қазандықтарын, цистерналарды, резервуарларды, бу қазандықтарын (орталық жылыту қазандықтарынан басқа), металл бөшкелерді, санитарлық-техникалық жабдықтарды, шынжырлар мен серіппелерді өндіру" кәсіптік стандарт бекітілсін;

      3) осы бұйрыққа 3-қосымшаға сәйкес "Металл және ағаш өңдеу құралдарын өндіру" кәсіптік стандарт бекітілсін.

      2. Қазақстан Республикасы Өнеркәсіп және құрылыс министрлігінің Өнеркәсіп комитеті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

      1) осы бұйрыққа қол қойылған күннен бастап күнтізбелік бес күн ішінде оны қазақ және орыс тілдерінде ресми жариялау және Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің "Қазақстан Республикасының Заңнама және құқықтық ақпарат институты" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберуді;

      2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Өнеркәсіп және құрылыс министрлігінің ресми интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.

      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Өнеркәсіп және құрылыс вице-министріне жүктелсін.

      4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасының
Өнеркәсіп және құрылыс Министрі 		Е. Нағаспаев

  Қазақстан Республикасы
Өнеркәсіп және құрылыс
министрлігі
2025 жылғы 23 маусымдағы
№ 220 бұйрығына
1-қосымша

КӘСІПТІК СТАНДАРТ "Өнеркәсіпте машиналар мен жабдықтарды пайдалану"

1-ші тарау. Жалпы ережелер

      1. Кәсіптік стандарттың қолдану аясы: "Өнеркәсіпте машиналар мен жабдықтарды пайдалану" кәсіптік стандарты "Кәсіптік біліктілік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабына сәйкес әзірленді, білім беру бағдарламаларын қалыптастыруға, оның ішінде кәсіпорындарда персоналды оқытуға, білім беру ұйымдары қызметкерлері мен түлектерінің кәсіптік біліктілігін тануға және облыстағы міндеттердің кең ауқымының шешімдеріне қойылатын талаптарды белгілейді өңдеу өнеркәсібі саласындағы қызметті жүзеге асыратын ұйымдар мен кәсіпорындарда персоналды басқару.

      2. Осы кәсіптік стандартта мынадай терминдер, анықтамалар мен қысқартулар қолданылады:

      1) агрегат – бірыңғай технологиялық процеспен байланысты және бірлескен тиімді жұмыс істеуге арналған бірқатар машиналардың, тетіктердің, құрылғылар мен құрылыстардың жиынтығы;

      2) баптау – машинаның (аспаптың, аппараттың) белгілі бір уақыт бойы (сағат, ауысым, тәулік, аспаптың тұрақтылығы немесе бөлшектер партиясын өңдеу уақыты және т. б.) берілген жағдайларда оның жұмысын қамтамасыз етуге бағытталған дайындау, жарақтандыру, реттеу және баптау жөніндегі операциялардың жиынтығы;

      3) білік – кәсіби міндет шеңберінде жеке бірлік іс-әрекеттерді физикалық және (немесе) ақыл-оймен орындау қабілеті;

      4) біліктілік деңгейі – күрделілік, еңбек әрекеттерінің стандарттылығы, жауапкершілік және дербестік параметрлері бойынша сараланатын қызметкердің даярлық деңгейіне және құзыретіне қойылатын талаптардың жиынтығы;

      5) білім – кәсіптік міндет шеңберінде іс-әрекеттерді орындау үшін қажетті зерделенген және меңгерілген ақпарат;

      6) бөлшек – бір бүтін ретінде дайындалған бұйым;

      7) дағды – кәсіби тапсырманы толығымен орындауға мүмкіндік беретін білім мен дағдыларды қолдану қабілеті;

      8) еңбек функциясы – еңбек процесінің бір немесе бірнеше міндеттерін шешуге бағытталған өзара байланысты іс-қимылдар жиынтығы;

      9) жабдық – белгілі бір технологиялық функцияларды орындау жолымен өндіріс процесіне қатысатын технологиялық агрегаттардың, машиналардың, механизмдердің және оларға қатысты металл конструкциялары, құбыржолдары, футерлеу және т. б. бар басқа да объектілердің барлық түрлері;

      10) жөндеу – объектінің және/немесе оның құрамдас бөліктерінің жұмыс қабілеттілігін, жарамдылығын және ресурсын қалпына келтіру жөніндегі технологиялық операциялар мен ұйымдастырушылық іс-қимылдар кешені;

      11) машина – энергияны өндіру не тасымалдау не түрлендіру процесіне байланысты пайдалы жұмысты орындауға арналған тетіктер кешені;

      12) монтаждау – өнімді орнына орнату мақсатында жүк көтергіш машиналар мен такелаждық құрылғыларды және құрылғыларды пайдалана отырып орындалатын құрастыру операцияларының түрі;

      13) пайдалану – жабдықты сақтау, тасымалдау, мақсаты бойынша пайдалану кезеңдерін және техникалық қызмет көрсету мен жөндеудің барлық түрлерін қоса алғанда, оны баланстық есепке алған сәттен бастап есептен шығаруға дейінгі барлық кезеңдердің жиынтығы;

      14) техникалық қызмет көрсету – мақсаты, күтуі, сақтауы және тасымалдауы бойынша пайдалану кезінде объектінің жұмысқа қабілеттілігін немесе жарамдылығын қолдау жөніндегі технологиялық операциялар мен ұйымдастырушылық іс-қимылдар кешені;

      15) іске қосу – баптау жұмыстары-жеке сынақтарды дайындау және жүргізу және жабдықты кешенді сынау кезеңінде орындалатын жұмыстар кешені.

      3. Осы кәсіптік стандартта мынадай қысқартулар қолданылады:

      1) АБЖ – автоматтандырылған басқару жүйесі;

      2) АЖЖ – автоматтандырылған жобалау жүйесі;

      3) БА – біліктілік анықтамалығы;

      4) БТБА–Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы;

      5) СБШ – Салалық біліктілік шеңбері;

      6) ТҚК және Ж – техникалық қызмет көрсету және жөндеу;

      7) ЭҚЖЖ–Экономикалық қызмет түрлерінің жалпы мемлекеттік жіктеуіші;

      8) ТжКБ – техникалық және кәсіптік білім беру.

2-ші тарау. Кәсіптік стандарттың паспорты

      4. Кәсіптік стандарттың атауы: Өнеркәсіпте машиналар мен жабдықтарды пайдалану.

      5. Кәсіптік стандарттың коды: C33125059.

      6. ЭҚЖЖ секциясын, бөлімін, тобын, сыныбын және кіші сыныбын көрсету:

      Өңдеу өнеркәсібі

      33 Машиналар мен жабдықтарды жөндеу және орнату;

      33.1 Дайын металл өнімдерін, машиналар мен жабдықты жөндеу;

      33.12 Машиналар мен жабдықты жөндеу;

      33.12.5 Арнайы мақсаттағы басқа да машиналар мен жабдықтарды жөндеу және техникалық қызмет көрсету.

      7. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: Өнеркәсіптік жабдықты жөндеу және пайдаланумен айналысатын мамандардың біліктілік деңгейіне, құзыретіне, мазмұнына, сапасына және еңбек жағдайына қойылатын талаптарды анықтау үшін "Өнеркәсіпте машиналар мен жабдықтарды пайдалану" кәсіби стандарты әзірленді.

      8. Кәсіптер карточкаларының тізімі:

      1) Техник-механик (жалпы бейін) - 5 СБШ-нің деңгейі;

      2) Техник-механик (жалпы бейін) - 4 СБШ-нің деңгейі.

3-ші тарау. Кәсіптер карточкалары

9. Кәсіптің карточкасы "Техник-механик (жалпы бейін)":

Топтың коды:

3115-1

Қызмет атауының коды:

3115-1-016

Кәсіптің атауы:

Техник-механик (жалпы бейін)

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

5

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
Механик

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
орта білімнен кейінгі (қолданбалы бакалавриат)

Мамандық:
Машина жасау технологиясы (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-


Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, маман дәрежесі

Мамандық:
Инженерия және инженерлік іс

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
жоғары оқу орнынан кейінгі білім (магистратура, резидентура)

Мамандық:
Инженерия және инженерлік іс

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Машиналар мен жабдықтарды пайдалану және техникалық қызмет көрсету (өнеркәсіп салалары бойынша)

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кадрларды даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білім және мамандығы бойынша кемінде 3 жыл жұмыс өтілі немесе тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнайы орта, кәсіптік орта) білім және мамандығы бойынша кемінде 5 жыл жұмыс өтілі

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

3112-2-001 - Баптау және сынау жөніндегі техник
3115-1-015 - Жабдықтарды пайдалану және жөндеу жөніндегі техник 3115-1-014 - Жабдықтарға техникалық қызмет көрсету жөніндегі техник 3115-3-008 - Жабдықтарды жөндеу жөніндегі механик
3115-2-001 - Жабдықтарды жөндеу мастері (өнеркәсіпте)

Қызметтің негізгі мақсаты:

Өндірістік жабдықты монтаждау, сынау және іске қосу жұмыстарын, өнеркәсіптік жабдыққа техникалық қызмет көрсету, диагностикалау және жөндеу жүргізу және ұйымдастыру

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Өнеркәсіптік жабдыққа техникалық қызмет көрсету, баптау және жөндеу
2. Өнеркәсіптік жабдықты монтаждау
3. Жабдықты пайдалану, қызмет көрсету және жөндеу процесінде жұмыстарды ұйымдастыру

Қосымша еңбек функциялары:

1. Өндіріс процестерін цифрландыру бойынша талаптарды орындау

Еңбек функциясы :
1.Өнеркәсіптік жабдыққа техникалық қызмет көрсету, баптау және жөндеу

Дағды 1:
Дайындаушы зауыттың
құжаттамасына сәйкес өнеркәсіптік жабдыққа техникалық қызмет көрсету және Баптау бойынша регламенттік жұмыстарды жүргізу

Машықтар:
1. майлау-эмульсиялық шаруашылыққа техникалық басшылықты жүзеге асыру, майлау және сүрту материалдары шығысының прогрессивті нормаларын енгізу, пайдаланылған майларды регенерациялауды ұйымдастыру.
2. Нормативтік және анықтамалық әдебиеттерді пайдалану
3. Жабдықты техникалық пайдалану, майлау және күту бойынша нұсқаулықты әзірлеуге қатысу.
4. Бақылау-өлшеу аспаптары мен құралдарын пайдалана отырып, өнеркәсіптік жабдықтың техникалық жай-күйін бақылау.
5. Дайындаушы зауыттың құжаттамасына сәйкес өнеркәсіптік жабдыққа техникалық қызмет көрсетуді жүргізу.
6. Өндірістік тапсырмаға сәйкес реттеу және реттеу жұмыстарын орындау.
7. Қауіпсіздік шараларын және еңбекті қорғау стандарттарын сақтау.
Білімдер:
1. Сызбалар мен сызбаларды құрудың негізгі ережелері, машина жасау сызбалары мен сызбаларындағы шартты белгілер, конструкторлық және технологиялық құжаттаманы әзірлеуге және ресімдеуге қойылатын талаптар.
2. Кинематикалық, гидравликалық және электр тізбектері.
3. Жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу кезінде қолданылатын аспаптар мен бақылау-өлшеу аспаптарының құрылысы мен мақсаты.
4. Саланың өндірістік және технологиялық процестерін ұйымдастыру негіздері.
5. Жабдықтың техникалық сипаттамалары, құрылымдық ерекшеліктері, мақсаты, жұмыс принциптері және пайдалану ережелері.
6. Майлау материалдары және майлау құрылғылары, майлау және эмульсиялық қондырғыларды ұйымдастыру.
7. Қауіпсіздік ережелері және еңбекті қорғау нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 2:
Өнеркәсіптік жабдықтардың жұмысқа қабілеттілігін қалпына келтіру бойынша жөндеу жұмыстарын жүргізу

Машықтар:
1. Сызбаларды оқу, бөлшектердің эскиздерін орындау.
2. Жөндеу құжаттамасын жасау.
3. Жабдықтың тораптары мен бөлшектеріне ақау жүргізу.
4. Бөлшектерді қалпына келтіру және өңдеу әдістерін анықтаңыз.
5. Жабдықтың жұмысқа қабілеттілігін қалпына келтіру мақсатында бөлшектерді қолмен және механикаландырылған тәсілмен өңдеу.
6. Такелаждық және арқанды жұмыстарды орындау.
7. Жөндеу жұмыстарын қауіпсіз жүргізу бойынша нұсқаулықтар мен технологиялық карталарды әзірлеу.
8. Механизмдердің тораптары мен бөлшектерін жөндеудің және қалпына келтірудің прогрессивті әдістерін, сондай-ақ жабдықтың қызмет ету мерзімін ұлғайту, оның тұрып қалуын қысқарту және ауысымдылықты арттыру, авариялар мен өндірістік жарақаттанудың алдын алу, жөндеудің еңбек сыйымдылығы мен өзіндік құнын төмендету, оның сапасын жақсарту жөніндегі іс-шараларды әзірлеу және енгізу.
9. Жөндеуден кейін орындаушыларда жабдықты сынау және қабылдау.
10. Жөндеу жұмыстарының сапасына бағалау жүргізу, жұмыстың ақауларын анықтау және оларды жоюды қамтамасыз ету.
11. Жабдықтарды жөндеуге және жаңғыртуға байланысты рационализаторлық ұсыныстар мен өнертабыстарды қарау, кейіннен олар бойынша қорытындылар беру және қабылданған ұсыныстардың орындалуын қамтамасыз ету.
12. Қауіпсіздік шараларын және еңбекті қорғау стандарттарын сақтау.
Білімдер:
1. Метрологияның, сертификаттаудың және стандарттаудың негізгі ұғымдары; төзімділік және қону жүйесі.
2. Құрылымдық және қосалқы материалдардың түрлері, қасиеттері, қолдану саласы.
3. Машиналардың бөлшектері мен тораптарын жобалау және есептеу негіздері, қосылыстар мен механикалық берілістердің түрлері.
4. Электротехниканың негізгі заңдары, электр жабдықтары, технологиялық процестерді автоматтандыру негіздері.
5. Гидравликалық, пневматикалық жетектердің құрылысы, мақсаты және жұмыс принципі
6. Көтеру-тасымалдау жабдығының құрылымы, мақсаты және жұмыс принципі.
7. Бөлшектер мен тораптардың тозу және деформация түрлері.
8. Жабдықтарды жөндеуді ұйымдастыру бойынша заңнамалық, өзге де нормативтік құқықтық актілер, әдістемелік және нормативтік-техникалық материалдар.
9. Жабдықтың бөлшектері мен тораптарын жөндеу және қалпына келтіру технологиясы.
10. Слесарлық және слесарлық-құрастыру жұмыстары.
11. Жоспарлы-алдын ала жөндеу және технологиялық жабдықты ұтымды пайдалану жүйесі.
12. Жоспарлы профилактикалық қызмет көрсету жүйесі және технологиялық жабдықты ұтымды пайдалану.
13. Жөндеу жұмыстарын орындау кезіндегі қауіпсіздік ережелері және еңбекті қорғау нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 3:
Өнеркәсіптік жабдықтың жай-күйін диагностикалау

Машықтар:
1. Жабдықтың барлық түрлерін, сондай-ақ амортизациялық мерзімі өткен және тозығы жетіп ескірген жабдықты есепке алуды, оларды есептен шығаруға құжаттар дайындауды ұйымдастыру.
2. Цехтың механикалық жабдығындағы, орын- жайларындағы және ғимараттарындағы қорғау құрылғыларының жай-күйіне және жөндеуге техникалық қадағалауды жүзеге асыру.
3. Цех жабдықтарының техникалық дәлдігін тексеруге, оны тиімді пайдалануды жеңілдету үшін жабдықтың оңтайлы жұмыс режимдерін орнатуға қатысу.
4. Жабдықтардың, жеке бөлшектердің және тораптардың жұмыс жағдайларын олардың мерзімінен бұрын тозу себептерін анықтау үшін зерттеу.
5. Май сынамаларын алу және талдау.
6. Диагностика нәтижелерін талдау (жабдықтың техникалық жағдайына байланысты тоқтап қалудың себептері мен ұзақтығын қоса алғанда) және жабдықтың қалдық жұмыс ресурсын анықтау.
7. Қауіпсіздік шараларын және еңбекті қорғау стандарттарын сақтау.
Білімдер:
1. Бұзбайтын бақылау және техникалық диагностикалау әдістері.
2. Техникалық диагностика құралдары.
3. Жабдықты жөндеу және техникалық қызмет көрсетудің прогрессивті әдістері.
4. Қауіпсіздік ережелері және еңбекті қорғау нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2: Өнеркәсіптік жабдықты монтаждау

Дағды 1:
Өнеркәсіптік жабдықтарды монтаждауды жүргізу

Машықтар:
1. Монтаждау жұмыстарын орындауға арналған техникалық құжаттаманы талдау.
2. Оқу принципті және құрылымдық схемалар.
3. Техникалық тапсырма шарттарына сәйкес жабдықты, өлшеу құралдарын таңдау.
4. Жаңа жабдықты қабылдауға және орнатуға қатысу, тиімсіз құрал-жабдықтарды өнімділігі жоғарыға ауыстыру.
5. Техникалық құжаттамаға сәйкес монтаждау жұмыстарын орындау;
6. Жүк көтергіш механизмдерді қолданыңыз.
7. Жүк көтергіш құрылғылардың шекті жүктемелерін есептеңіз.
8. Жүк көтеру жұмыстарының схемалары мен жобаларын әзірлеу.
9. Жүк көтеру жұмыстарын жүргізу кезінде нұсқаулық пен басшылық жүргізу.
10. Қауіпсіздік шараларын және еңбекті қорғау стандарттарын сақтау.
Білімдер:
1. Өнеркәсіптік жабдық элементтерінің құрылымы мен құрылымдық ерекшеліктері, монтаждау ерекшеліктері.
2. Өнеркәсіптік жабдықтарды монтаждау және баптау жұмыстарын жүргізу жөніндегі нормативтік талаптар.
3. Жабдықты монтаждау, реттеу және іске қосу әдістері.
4. Жүк көтергіш механизмдердің түрлері мен пайдалану ережелері.
5. Жүктерді ілмектеу және жылжыту ережесі.
6. Монтаждау және іске қосу жөндеу жұмыстарын орындау кезіндегі қауіпсіздік техникасы қағидалары және еңбекті қорғау нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Техникалық құжаттамаға сәйкес өнеркәсіптік
жабдықты пайдалануға беру және сынау

Машықтар:
1. Өнеркәсіптік жабдықты реттеуді орындау.
2. Өнеркәсіптік жабдықты сынақтан өткізу және пайдалануға беру.
3. Қауіпсіздік шараларын және еңбекті қорғау стандарттарын сақтау.
Білімдер:
1. Монтаждау және іске қосу-баптау жұмыстары кезіндегі бақылау құралдары мен әдістері.
2. Өнеркәсіптік жабдықты пайдалануға беру кезінде монтаждау, іске қосу-баптау жұмыстары, сынау технологиясы.
3. Қауіпсіздік ережелері және еңбекті қорғау нормалары.

Дағдыны тану мүмкндігі

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 3:
Жабдықты пайдалану, қызмет көрсету және жөндеу процесінде жұмыстарды ұйымдастыру

Дағды 1:
Құрылымдық бөлімшенің жұмысын ұйымдастыру

Машықтар:
1. Бөлімше қызметкерлерін тапсырмаға және олардың біліктілігіне қарай орналастыруды жоспарлау.
2. Жұмыстың барлық кезеңдерінде өндірістік тапсырмалардың орындалуын бақылау.
3. Өндірістік бөлімшеде еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі және электр қауіпсіздігі талаптарының сақталуын бақылау.
Білімдер:
1. Өндірістік-шаруашылық қызметті реттейтін кәсіпорынның қолданыстағы нормативтік актілері.
2. Бағынышты қызметкерлердің жұмысын жоспарлау, бақылау және бағалау әдістері.
3. Еңбекті ғылыми ұйымдастыру және өндірісті ұйымдастыру негіздері.
4. Еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өнеркәсіптік, өрт және экологиялық қауіпсіздік қағидалары мен нормалары
5. Ішкі еңбек тәртібінің қағидалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 2:
Өнеркәсіптік жабдықты жөндеу, монтаждау және баптау жұмыстарын материалдық-техникалық қамтамасыз ету қажеттілігін айқындау

Машықтар:
1. Жөндеу, монтаждау және жөндеу жұмыстарын материалдық ресурстармен қамтамасыз ету.
2. Қосалқы бөлшектерге, ауыстырылатын жабдыққа, материалдарға, құрал-саймандарға, жағармай материалдарына және т. б. өтінімдер мен ерекшеліктерді жасау үшін қажетті есептеулерді орындау.
3. Қажетті жабдықты таңдауға қатысу.
4. Қосалқы бөлшектерді, ауыстырылатын материалдар мен жинақтаушы жабдықтарды жеткізуді қамтамасыз ету үшін жеткізушілермен өзара іс-қимылды жүзеге асыру.
5. Жабдықтарды жөндеуге және жаңартуға бөлінген материалдық ресурстардың дұрыс пайдаланылуын қадағалау.
6. Қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау нормаларын сақтау.
Білімдер:
1. Қосалқы бөлшектерге, ауыстырылатын жабдыққа, материалдарға, құрал-саймандарға, жағармай материалдарына және т. б. өтінімдер мен ерекшеліктерді жасау үшін қажетті шығын нормалары.
2. Жабдыққа паспорттарды, пайдалану жөніндегі нұсқаулықтарды, ақаулар ведомостарын, ерекшеліктерді және өзге де техникалық құжаттаманы жасау тәртібі.
3. Кәсіпорында қолданылатын жабдықтың сипаттамалары.
4. Жабдықты жеткізушілермен шарттық қарым-қатынас әдістері.
5. Қауіпсіздік ережелері және еңбекті қорғау нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Қосымша еңбек функциясы 1:
Өндіріс процестерін цифрландыру бойынша талаптарды орындау

Дағды 1:
Өндірісті жоспарлау және басқару процестерін цифрландыру

Машықтар:
1. АЖЖ көмегімен техникалық құжаттаманы әзірлеу.
2. Жөндеу және техникалық қызмет көрсетуді жоспарлау мен басқаруды автоматтандыру үшін TҚК және Ж АБЖ қолдану.
3. Жабдықты диагностикалау және тексеру нәтижелері бойынша электрондық ведомостарды толтыру.
Білімдер:
1. Мәліметтер базасымен жұмыс істеу негіздері.
2. Өндірісті цифрландыру негіздері.
3. АБЖ-мен жұмыс істеу негіздері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік Күйзеліске тұрақтылық Тәртіптілік
Ауызекі сөйлеу дағдылары
Жазбаша қарым-қатынас жасау дағдылары Сыни ойлау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:
5

Кәсіптің атауы:
Техник-механик (жалпы бейін)

4-ші тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

      11. Мемлекеттік органның атауы:

      Қазакстан Республикасының Өнеркәсіп және құрылыс министрлігі Орындаушы:

      Тәңірбергенова Қ.Е., +7 (747) 315 10 28, k.tanirbergenova@mps.gov.kz.

      12.Әзірлеуге қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар):

      "QazIndustry" Қазақстандық индустрия және экспорт орталығы" АҚ Орындаушылар:

      Раимбекова И., +7 (717) 279 33 90, i.raimbekova@qazindustry.gov.kz.

      13. Кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес:

      14. Кәсіптік біліктілік жөніндегі ұлттық орган: 2024 жылғы 09 қазанда.

      15. "Атамекен" Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы.

      16. Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы: Нұсқа 2, 2024 жыл.

      17. Болжалды қайта қарау күні: 2027 жылғы 31 желтоқсанда.

  Қазақстан Республикасы
Өнеркәсіп және құрылыс
министрлігі
2025 жылғы 23 маусымдағы
№ 220 бұйрығына
2-қосымша

КӘСІПТІК СТАНДАРТ "Металл бұйымдарын: Радиаторлар мен орталық жылыту қазандықтарын, цистерналарды, резервуарларды, бу қазандықтарын (орталық жылыту қазандықтарынан басқа), металл бөшкелерді, санитарлық-техникалық жабдықтарды, шынжырлар мен серіппелерді өндіру."

1-ші тарау. Жалпы ережелер

      1. Кәсіптік стандарттың қолдану аясы: "Металл бұйымдарын: орталық жылыту радиаторлары мен қазандықтарын, цистерналарды, резервуарларды, бу қазандықтарын (орталық жылыту қазандықтарынан басқа), металл бөшкелерді, санитариялық-техникалық жабдықтарды, шынжырлар мен серіппелерді өндіру "кәсіби стандарты" кәсіптік біліктілік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабына сәйкес әзірленді, талаптарды белгілейді білім беру бағдарламаларын, оның ішінде кәсіпорындарда персоналды оқытуды қалыптастыруға, білім беру ұйымдары қызметкерлері мен түлектерінің кәсіби біліктілігін тану және өңдеу өнеркәсібі мен металл бұйымдарын өндіру саласындағы қызметті жүзеге асыратын ұйымдар мен кәсіпорындарда персоналды басқару саласындағы кең ауқымды міндеттердің шешімдері.

      2. Осы кәсіптік стандартта мынадай терминдер, анықтамалар мен қысқартулар қолданылады:

      1) ақау – сызбаға, стандарттарға, техникалық шарттарға, инженерлік нормаларға (ережелерге) сәйкес келмейтін және оларды түзетуге қосымша шығындарсыз өзінің тікелей мақсаты бойынша пайдалануға болмайтын өнімдер, жартылай фабрикаттар, бөлшектер, тораптар және жұмыстар;

      2) білік – кәсіби міндет шеңберінде жеке бірлік іс-әрекеттерді физикалық және (немесе) ақыл-оймен орындау қабілеті;

      3) білім – кәсіби тапсырма шеңберінде іс-әрекеттерді орындау үшін қажетті зерттелген және игерілген ақпарат;

      4) бұрғылау – материалдарды кесу арқылы механикалық өңдеу түрі, онда арнайы айналмалы кескіш құралдың (бұрғылаудың) көмегімен әртүрлі диаметрлі және тереңдіктегі тесіктер немесе әртүрлі Қималар мен тереңдіктегі көп қырлы тесіктер алынады;

      5) дағды – кәсіби тапсырманы толығымен орындауға мүмкіндік беретін білім мен дағдыларды қолдану қабілеті;

      6) дайындама – беттердің және (немесе) материалдың пішінін, мөлшерін, қасиеттерін өзгерту арқылы бөлік жасалатын еңбек заты. Сатып алу өндірісі кез келген машина жасау өндірісінің ажырамас бастапқы кезеңі болып табылады;

      7) еңбекті қорғау – құқықтық, әлеуметтік-экономикалық, ұйымдастырушылық-техникалық, санитарлық-гигиеналық, емдеу-профилактикалық, оңалту және өзге де іс-шаралар мен құралдарды, оның ішінде жұмыс орнындағы қауіпсіздік техникасын сақтауды қамтитын еңбек қызметі процесінде қызметкерлердің өмірі мен денсаулығының қауіпсіздігін қамтамасыз ету жүйесі;

      8) кәсіптік біліктілік – кәсіптік қызметтің нақты саласында біліктілік деңгейіне, құзыреттеріне, мазмұнына, сапасына және еңбек жағдайларына қойылатын талаптарды айқындайтын стандарт;

      9) кәсіптік стандарт – ресми және (немесе) бейресми және (немесе) ақпараттық білім беруді, біліктілік пен құзыреттілік деңгейін, кәсіптік қызметтің нақты саласындағы еңбек мазмұнын, сапасы мен жағдайларын ескере отырып, білімге, іскерлікке, дағдыларға, жұмыс тәжірибесіне қойылатын жалпы талаптарды белгілейтін жазбаша ресми құжат;

      10) кесу арқылы өңдеу – чиптерді қалыптастыру үшін материалдың беткі қабаттарын бөлу арқылы жаңа беттердің пайда болуынан тұратын өңдеу. Ол чиптерді кесу құралымен (кескішпен, кескішпен және т. б.) алып тастау арқылы жүзеге асырылады;

      11) құзыреттілік – еңбек функциясын құрайтын бір немесе бірнеше кәсіби тапсырмаларды орындауға мүмкіндік беретін дағдыларды қолдану мүмкіндігі;

      12) машина жасау сызбасы – бұл машиналарды, олардың тораптарын, бөлшектерін, құрылғыларын, металл конструкцияларын және т. б. салу әдістері мен конвенцияларын зерттейтін техникалық сызбаның бөлігі;

      13) мамандық – жеке тұлға жүзеге асыратын және оны орындау үшін белгілі бір біліктілікті талап ететін кәсіп түрі;

      14) металды кесу – бұл сұрыпты немесе қаңылтыр металды жеке бөліктерге, бөлшектерге немесе дайындамаларға бөлетін өндірістік процесс;

      15) металды механикалық кесу – металды механикалық тәсілмен қол құралының көмегімен (операциялар слесарлық өңдеуге жатады) немесе арнайы (дайындау) жабдықта кесу. Сондай-ақ, әмбебап жабдықты – токарлық, фрезерлік және басқа станоктарды қолдана отырып жасауға болады;

      16) мөртабан – металл чиптерін алып тастамай, бөлшектерге күрделі және әртүрлі пішін беруге арналған жабдықтың бір түрі;

      17) соғу – соғу температурасына дейін қыздырылған әртүрлі металдардың қысымымен жоғары температурада өңдеу;

      18) токарлық өңдеу – айналмалы денелердің сыртқы және ішкі беттерін, оның ішінде Цилиндрлік және конустық беттерін кесу, кесу, кесу, фаскаларды алу, филелерді өңдеу, ойықтарды кесу, токарлық станоктарда ішкі және сыртқы жіптерді кесу арқылы механикалық өңдеу;

      19) фрезерлік өңдеу – жазықтықтарды, ойықтарды, таз жерлерді кесу арқылы механикалық өңдеу, онда кескіш құрал (фреза) айналмалы қозғалыс жасайды, ал өңделетін дайындама трансляциялық болады;

      20) ыстық штамптау – бұл металдан жасалған дайын өнім белгілі бір температураға дейін қыздырылған дайындамадан алынатын, оған қысыммен әсер ететін процесс, ол үшін арнайы штамп қолданылады.

      3. Осы кәсіптік стандартта мынадай қысқартулар қолданылады

      1) БА – біліктілік анықтамалығы;

      2) БТБА – жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы;

      3) СБҚ – Сандық бағдарламалық қамтамасыз ету;

      4) СБШ – Салалық біліктілік шеңбері;

      5) ЭҚЖЖ – экономикалық қызмет түрлерінің жалпы мемлекеттік жіктеуіші;

      6) ТжКБ – техникалық және кәсіптік білім беру.

2-ші тарау. Кәсіптік стандарттың паспорты

      4. Кәсіптік стандарттың атауы: металл бұйымдарын: Радиаторлар мен орталық жылыту қазандықтарын, цистерналарды, резервуарларды, бу қазандықтарын (орталық жылыту қазандықтарынан басқа), металл бөшкелерді, санитарлық-техникалық жабдықтарды, шынжырлар мен серіппелерді өндіру.

      5. Кәсіптік стандарттың коды: C25210062

      6. ЭҚЖЖ секциясын, бөлімін, тобын, сыныбын және кіші сыныбын көрсету:

      Өңдеу өнеркәсібі

      25 Машиналар мен жабдықтардан басқа дайын металл бұйымдарын жасау;

      25.2 Металл цистерналар, сұйыққоймалар және жүксауыттар жасау;

      25.21 Орталықтан жылытудың радиаторлары мен қазандарын жасау;

      25.21.0 Орталықтан жылытудың радиаторлары мен қазандарын жасау;

      C Өңдеу өнеркәсібі

      25 Машиналар мен жабдықтардан басқа дайын металл бұйымдарын жасау;

      25.3 Орталықтан жылыту қазандарынан басқа, бу қазандарын жасау;

      25.30 Орталықтан жылыту қазандарынан басқа, бу қазандарын жасау;

      25.30.0 Орталықтан жылыту қазандарынан басқа, бу қазандарын жасау;

      C Өңдеу өнеркәсібі

      25 Машиналар мен жабдықтардан басқа дайын металл бұйымдарын жасау;

      25.9 Басқа дайын металл бұйымдар жасау;

      25.91 Металл бөшкелер және ұқсас сыйымдылықтар жасау;

      25.91.0 Металл бөшкелер және ұқсас сыйымдылықтар жасау;

      C Өңдеу өнеркәсібі

      25 Машиналар мен жабдықтардан басқа дайын металл бұйымдарын жасау;

      25.9 Басқа дайын металл бұйымдар жасау;

      25.93 Сымнан, шынжырдан және серіппелерден жасалған бұйымдар өндіру;

      25.93.2 Шынжыр және серіппелер жасау.

      C Өңдеу өнеркәсібі

      25 Машиналар мен жабдықтардан басқа дайын металл бұйымдарын жасау;

      25.9 Басқа дайын металл бұйымдар жасау;

      25.93 Сымнан, шынжырдан және серіппелерден жасалған бұйымдар өндіру;

      25.93.1 Сымнан жасалған бұйымдар өндіру;

      C Өңдеу өнеркәсібі

      25 Машиналар мен жабдықтардан басқа дайын металл бұйымдарын жасау;

      25.9 Басқа дайын металл бұйымдар жасау;

      25.99 Басқа топтамаларға енгізілмеген металдан жасалған басқа дайын бұйымдар өндіру;

      25.99.1 Санитарлық-техникалық металл жабдықтарын өндіру

      7. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: Радиаторлар мен орталық жылыту қазандықтарын, цистерналарды, резервуарларды, бу қазандықтарын (орталық жылыту қазандықтарынан басқа), металл бөшкелерді, санитарлық-техникалық жабдықтарды, шынжырлар мен серіппелерді (бұдан әрі – КС) кәсіби қызмет саласында "металл цистерналар, резервуарлар мен контейнерлер өндірісі", "орталық жылыту қазандықтарынан басқа бу қазандықтарын өндіру", "басқа да дайын металл бұйымдарын өндіру" біліктілік деңгейіне, құзыретіне, мазмұнына, сапасына және еңбек жағдайларына қойылатын талаптарды айқындайды.

      8. Кәсіптер карточкаларының тізімі:

      1) Кең профильді техник-технолог - 5 СБШ-нің деңгейі;

      2) Станоктық жұмыстарды бақылаушы - 2 СБШ-нің деңгейі;

      3) Станоктық жұмыстарды бақылаушы - 3 СБШ-нің деңгейі;

      6) Станоктық жұмыстарды бақылаушы - 4 СБШ-нің деңгейі;

      7) Металдар мен қорытпаларды құюшы - 2 СБШ-нің деңгейі;

      8) Металдар мен қорытпаларды құюшы - 3 СБШ-нің деңгейі;

      9) Қолмен оттегі кесу кесуші - 2 СБШ-нің деңгейі;

      10) Қолмен оттегі кесу кесуші - 3 СБШ-нің деңгейі;

      11) CББ гидроабразивтік станоктарының оператор-механигі - 2 СБШ-нің деңгейі;

      12) Автоматты және жартылай автоматты ыстық штамптау желілеріндегі оператор - 2 СБШ-нің деңгейі;

      13) Автоматты және жартылай автоматты ыстық штамптау желілеріндегі оператор - 3 СБШ-нің деңгейі;

      14) Автоматты және жартылай автоматты ыстық штамптау желілеріндегі оператор - 4 СБШ-нің деңгейі;

      15) Токарь - 2 СБШ-нің деңгейі;

      16) Токарь - 3 СБШ-нің деңгейі;

      17) Токарь - 4 СБШ-нің деңгейі;

      18) Слесарь - 2 СБШ-нің деңгейі;

      19) Слесарь - 3 СБШ-нің деңгейі;

      20) Слесарь - 4 СБШ-нің деңгейі.

3-ші тарау. Кәсіптер карточкалары

9. Кәсіптің карточкасы "Кең профильді техник-технолог":

Топтың коды:

3112-1

Қызмет атауының коды:

3112-1-005

Кәсіптің атауы:

Кең профильді техник-технолог

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

5

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы "Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 31 желтоқсанда № 22003 болып тіркелді.
Техник-технолог

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
орта білімнен кейінгі (қолданбалы бакалавриат)

Мамандық:
Машина жасау технологиясы (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-


Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Машина жасау технологиясы (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

I санатты техник-технолог: тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнаулы орта, кәсіптік орта) білімі және II санатты техник-технолог лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 2 жыл; II санатты техник-технолог: тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнаулы орта, кәсіптік орта) білімі және санаты жоқ Техник – технолог лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 2 жыл; санаты жоқ техник-технолог: тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнаулы орта, кәсіптік орта) білімі, жұмыс өтіліне талаптар қойылмайды.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Токарлық, фрезерлік, бұрғылау, тегістеу және т.б. станоктарда бөлшектер мен тораптарды өңдеудің технологиялық процесін ұйымдастыру.

Еңбек функциялардың сипаттамасы


Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Токарлық, фрезерлік, бұрғылау, тегістеу және т.б. станоктарда өңдеудің технологиялық процестерін әзірлеу
2. Механикалық өңдеу учаскесіндегі технологиялық процесті басқару
3. Токарлық, фрезерлік, бұрғылау, тегістеу және т. б. станоктарда орындалған жұмыстардың сапасын бақылау, түзету әрекеттері
4. Прогрессивті технологиялық процестерді әзірлеу және техникалық құжаттамадағы өзгерістерді ресімдеу



Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Токарлық, фрезерлік, бұрғылау, тегістеу және т.б. станоктарда өңдеудің технологиялық процестерін әзірлеу

Дағды 1:
Токарлық, фрезерлік, бұрғылау, тегістеу және т.б. станоктарда жұмыс істеудің технологиялық процестерін баптау

Машықтар:
1. Токарлық, фрезерлік, бұрғылау, тегістеу және т.б. станоктарда бөлшектерді өңдеудің технологиялық процестерін әзірлеу кезінде дизайн құжаттамасын қолданыңыз.
2. Бланкілерді алу әдісін және олардың орналасу схемасын таңдаңыз.
3. Бөлшектерді жасау маршруттарын жасаңыз және және технологиялық операцияларды жобалаңыз.
4. Бөлшектерді өңдеудің басқару бағдарламаларын әзірлеу және енгізу.
5. Токарлық, фрезерлік, бұрғылау, тегістеу және т.б. станоктарда бөлшектерді өңдеудің технологиялық процестерін автоматтандырылған жобалау жүйелерін қолданыңыз.
6. Қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау нормаларын сақтау.
Білімдер:
1. Техникалық және технологиялық құжаттаманы әзірлеу және ресімдеу қағидалары.
2. Материалдардың негізгі сипаттамалары және олардың қасиеттері.
3. Дәлдікті қалыпқа келтіру әдістері мен құралдары.
4. Машина жасау бөлшектері мен құрастыру бұйымдарын өндіру технологиясының негіздері.
5. Машина жасау технологиясын дамыту перспективалары.
6. Термиялық кесу жұмыстарын жүргізу кезінде өрт қауіпсіздігінің нормалары мен ережелерін білу.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Механикалық өңдеу учаскесіндегі технологиялық процесті басқару

Дағды 1:
Токарлық, фрезерлік, бұрғылау, тегістеу және т.б. станоктарда жұмыс істеу кезінде процесті ұйымдастыру

Машықтар:
1. Бағыттар бойынша проблемаларды талдау: жабдықтардың жұмысы, материалдардың сапасы,
шеберлер мен жұмысшылардың біліктілігі жоқ әрекеттері, нақты нұсқаулардың болмауы, өндірістің дайындығы.
2. Технологиялық процестің бұзылу себептерін талдау.
3. Технологиялық процесс нормаларының бұзылуының алдын алу және жою жөніндегі іс-шараларды әзірлеу.
4. Өндірістік қызмет туралы есептілікті жоспарлау, есепке алу, құрастыру және уақтылы ұсыну.
5. Басқа қызметкерлердің еңбекті қорғау және қауіпсіздік талаптарын сақтауын қадағалау және бақылау.
Білімдер:
1. Кәсіпорынның технологиялық жабдықтары және оның жұмыс принциптері.
2. Типтік технологиялық процестер және өндіріс режимдері.
3. Технологиялық процесс, өндіріс режимі мен әдісі әзірленетін өнімнің дизайны немесе өнімнің құрамы.
4. Өндірісті технологиялық дайындаудың бірыңғай жүйесі.
5. Еңбекті қорғау ережелері және өнеркәсіптік қауіпсіздік нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 3:
Токарлық, фрезерлік, бұрғылау, тегістеу және т. б. станоктарда орындалған жұмыстардың сапасын бақылау, түзету әрекеттері

Дағды 1:
Токарлық, фрезерлік, бұрғылау, тегістеу және т.б. станоктарда орындалған жұмыстың сапасын басқару

Машықтар:
1. Нормативтік құжаттамаға сәйкес шығарылатын өнімнің сапасын бағалау.
2. Токарлық, фрезерлік, бұрғылау, тегістеу және т.б. станоктарда беттерді өңдеу сапасын бақылау.
3. Ақаулықтың себептерін анықтаңыз, токарлық, фрезерлік, бұрғылау, тегістеу және т.б. станоктардағы бөлшектер дайындамаларының беттерін өңдеу кезінде мүмкін болатын ақаулардың алдын алыңыз.
4. Қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау нормаларын сақтау.
Білімдер:
1. Токарлық, фрезерлік, бұрғылау, тегістеу және т.б. станоктардағы бөлшектер дайындамаларының беттерін өңдеу кезінде әртүрлі ақауларды анықтау әдістері.
2. Токарлық, фрезерлік, бұрғылау, тегістеу және т.б. станоктарда бөлшектер дайындамаларының беттерін өңдеу кезіндегі ақау түрлері.
3. Ақаулардың себептері мен алдын алу шаралары.
4. Токарлық, фрезерлік, бұрғылау, тегістеу және басқа станоктардағы бөлшектер дайындамаларының беттерін өңдеу кезінде пайда болатын ақауларды жою әдістері.
5. Қауіпсіздік ережелері және еңбекті қорғау нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы
4:
Прогрессивті технологиялық процестерді әзірлеу және техникалық құжаттамадағы өзгерістерді ресімдеу

Дағды 1:
Прогрессивті технологиялық процестерді әзірлеу және техникалық құжаттамадағы өзгерістерді ресімдеу

Машықтар:
1. Әзірленіп жатқан жобалардың техникалық тапсырмаларға және қолданыстағы жобалау жөніндегі нормативтік құжаттарға сәйкестігін, өнімнің жоғары сапасын сақтауды, оны дайындауға материалдық және еңбек шығындарын қысқартуды қамтамасыз ете отырып, өнімнің қарапайым түрлеріне немесе оның элементтеріне прогрессивті технологиялық процестер мен өндірістің оңтайлы режимдерін әзірлеуді жүзеге асыру;
2. Бөлшектерді өңдеудің және бұйымдарды дайындау процесінде құрастырудың операциялық бағытын жасауды және технологиялық реттіліктің барлық операциялары бойынша бақылауды жүзеге асыру;
3. Технологиялық процестің картасын, маршруттық және материалдық карталарды, жарақтардың ведомостарын және өзге де Технологиялық құжаттаманы жасауды жүзеге асыру;
4. Патенттік зерттеулер жүргізуге және Жобаланатын техника және технология объектілерінің техникалық деңгейінің көрсеткіштерін анықтауға, әзірленген технологиямен көзделген құрылғыларды, жарақтарды және арнайы құралдарды жобалауға, цехтарда технологиялық процестерді енгізуге, өнімнің ақау себептерін анықтауға, оның алдын алу және жою бойынша ұсыныстар дайындауға қатысу;
5. Технологиялық процестер мен өндіріс режимдерін түзетуге байланысты техникалық құжаттамадағы өзгерістерді ресімдеу және оларды ұйымның бөлімшелерімен келісу;
6. Техникалық негізделген уақыт (өндіру) нормаларын әзірлеуге қатысу, егжей-тегжейлі және операциялық нормативтер, шикізат, материалдар, құрал, Отын және энергия шығыны нормалары, жобаланатын технологиялық процестердің экономикалық тиімділігі бойынша есептейді;
7. Ұйымның өндірістік бөлімшелерінде технологиялық тәртіптің сақталуын және жабдықты пайдалану тәртібін бақылауды жүзеге асыру;
8. Технологиялық жабдықтарды сынауға, жобаланатын технологиялық процестер мен өндіріс режимдерін тексеру және игеру бойынша эксперименттік жұмыстарды жүргізуге қатысу.
Білімдер:
1. Өндірісті технологиялық дайындау жүйесі;
2. Технологиялық құжаттаманы жобалау, әзірлеу және ресімдеу жөніндегі стандарттар, техникалық шарттар, нормативтік, әдістемелік және өзге де басшылық материалдар;
3. Технологиялық процесс немесе өндіріс режимі әзірленетін өнімнің конструкциясы немесе өнім құрамы;
4. Жобаланатын объектінің техникалық сипаттамалары және оған қойылатын талаптар;
5. Ұйым шығаратын өнімді өндіру технологиясы;
6. Ұйымның негізгі технологиялық жабдықтары және оның жұмыс принциптері;
7. Типтік технологиялық процестер және өндіріс режимдері;
8. Патенттік зерттеулер жүргізу әдістері;
9. Технологиялық процестер мен жабдықтарды жобалау кезінде еңбекті ұйымдастырудың негізгі талаптары;
10. Өндірісті, еңбекті және басқаруды ұйымдастыру негіздері;
11. Еңбек заңнамасы, ішкі еңбек тәртібінің тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Күйзеліске тұрақтылық
Дәлдік
Қарым-қатынас
Cыни тұрғыдан ойлау
Жұмысқа кәсіби көзқарас

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:


4

Станоктық жұмыстарды бақылаушы

4

Автоматты және жартылай автоматты ыстық штамптау желілеріндегі оператор

4

Токарь

4

Слесарь

10. Кәсіптің карточкасы "Станоктық жұмыстарды бақылаушы":

Топтың коды:

7200-0

Қызмет атауының коды:

7200-0-021

Кәсіптің атауы:

Станоктық жұмыстарды бақылаушы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

2-шығарылым. "Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (2-шығарылым) бекіту туралы" 2012 жылғы 1 наурыздағы № 66-ө Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2012 жылы 19 наурызда № 7478 тіркелді.
Станоктық және слесарлық жұмыстарды бақылаушы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

2 санат үшін тәжірибе жоқ. 3 санат үшін кемінде 1 жыл.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:


Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Нормативтік-техникалық құжаттаманың және техникалық шарттардың талаптарына, бекітілген үлгілерге (эталондарға), жобалау-конструкторлық және технологиялық құжаттамаға сәйкес келетін Механикалық құрастыру өндірісінің бұйымдарын шығаруды қамтамасыз ету.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Қарапайым және орташа күрделіліктегі бөлшектердің сапасын бақылау


Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Қарапайым және орташа күрделіліктегі бөлшектердің сапасын бақылау

Дағды 1:
Қарапайым бөлшектерді дайындау сапасын бақылау

Машықтар:
2-разряд
1. Құрастыру операцияларынан кейін Қарапайым бөлшектердің, тораптар мен агрегаттардың сызбалары мен техникалық шарттары, бақылау-өлшеу құралдары мен жапырақ құрастыру шаблондарының, бұрыштық лекальды сызғыштардың, штангенциркульдердің, штангенрейсмустардың, индикаторлардың, зондтардың, кронциркульдердің, оправкалардың, үстеме кондукторлардың құрылғыларын қолдана отырып механикалық және слесарлық өңдеу бойынша бақылауды және қабылдауды жүзеге асыру.
2. Құрастыру учаскесіне берілетін бөлшектердің сапасы мен техникалық шарттарға сәйкестігін анықтау.
3. Тораптар мен құрылымдарды құрастырғаннан немесе орнына орнатқаннан кейін тексеріңіз.
4. Қабылданған және қабылданбаған өнімдерге құжаттама жасаңыз.
5. Қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау нормаларын сақтау.
Білімдер:
2-разряд
1. Механикалық операциялардан кейін бөлшектер мен бұйымдарды қабылдаудың техникалық шарттары.
2. Механикалық өңдеудің негізгі түрлеріне және құрастыруға түсетін бөлшектерге арналған төзімділік өлшемдері.
3. Бақылау-өлшеу құралдары мен аспаптарының құрылысы, мақсаты және қолдану шарттары.
4. Тік сызықты және қисық беттерді зондпен, штихмаспен бояуға тексеру әдістері, төзімділік және қону жүйесі, дәлдік дәрежелері, кедір-бұдырлық квалитеттері мен параметрлері.
5. Қауіпсіздік техникасы және еңбекті қорғау нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 2:
Сапаны бақылау күрделілігі орташа бөлшектерді дайындау

Машықтар:
3 – разряд
1. Механикалық және слесарлық өңдеуден кейін күрделілігі орташа бөлшектерді және сызбалар мен техникалық шарттарға сәйкес құрастыру операцияларынан кейін конструкциялар мен жұмыс механизмдерінің тораптарын бақылауды және қабылдауды жүзеге асыру.
2. Құрастыру кондукторлары мен плиталардың, призмалардың, квадраттардың, қысқыштардың, домкраттардың әмбебап құрылғыларын қолдана отырып, машиналардың тораптарын, конструкциялары мен бөліктерін сынау.
3. Қажетті Бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен стендтерде жекелеген агрегаттарды тексеру және сынау жүргізу.
4. Қызмет көрсетілетін учаскедегі некені түрлері бойынша жіктеуді, оның пайда болу себептерін анықтауды және оны жою үшін уақтылы шаралар қабылдауды орындау.
5. Қабылданған және қабылданбаған өнімдердің сапасы мен саны бойынша сынақтар, есепке алу және есептілік журналын жүргізу.
6. Қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау нормаларын сақтау.
Білімдер:
3 - разряд
1. Құрастыру технологиясы.
2. Бөлшектерді қабылдауға және слесарлық-құрастыру операцияларынан, механикалық және слесарлық өңдеуден кейін күрделілігі орташа тораптар мен конструкцияларға сынақтар жүргізуге арналған техникалық шарттар.
3. Тік сызықты беттерді оптикалық аспаптармен, өрнектермен, шаблондармен су айнасы, жіп, микроскоп және индикатор көмегімен тексеру әдістері.
4. Бақылау-өлшеу құралдарының мақсаты мен қолдану шарттары.
5. Құрама кондукторлардың, аспаптардың, сынақ аппараттурасының және стендтердің құрылысы.
6. Қызмет көрсетілетін учаскеге түсетін негізгі материалдар мен жартылай фабрикаттарға қойылатын техникалық талаптар.
7. Құрастыру кезінде бөлшектерді көтеруге және жылжытуға арналған құрылғылардың құрылғысы (айналмалы немесе көпір крандары, пневматикалық көтергіштер, блоктар және т.б.).
8. Төзімділік және қону жүйесі, дәлдік дәрежелері, біліктіліктер және кедір-бұдыр параметрлері
9. Қауіпсіздік техникасы және еңбекті қорғау нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Ұқыптылық
Дәлдік
Компьютерлік сауаттылық

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:


3

Станоктық жұмыстарды бақылаушы


4

Станоктық жұмыстарды бақылаушы

11. Кәсіптің карточкасы "Станоктық жұмыстарды бақылаушы":

Топтың коды:

7200-0

Қызмет атауының коды:

7200-0-021

Кәсіптің атауы:

Станоктық жұмыстарды бақылаушы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

2-шығарылым. "Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (2-шығарылым) бекіту туралы"2012 жылғы 1 наурыздағы № 66-ө Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2012 жылы 19 наурызда № 7478 тіркелді.
Станоктық және слесарлық жұмыстарды бақылаушы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Металл өңдеу (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кем дегенде 2 жыл.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:


Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Қызметтің негізгі мақсаты: Нормативтік-техникалық құжаттаманың және техникалық шарттардың талаптарына, бекітілген үлгілерге (эталондарға), жобалау-конструкторлық және технологиялық құжаттамаға сәйкес келетін Механикалық құрастыру өндірісінің бұйымдарын шығаруды қамтамасыз ету

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Күрделі және аса күрделі бөлшектерді дайындау сапасын бақылау


Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Күрделі және аса күрделі бөлшектерді дайындау сапасын бақылау

Дағды 1:
Механикалық өңдеуден кейін күрделі бөлшектерді бақылау және қабылдау

Машықтар:
4-разряд
1. Механикалық және слесарлық өңдеуден кейін күрделі бөлшектерді, сондай-ақ әртүрлі әмбебап бақылау-өлшеу құралдары мен аспаптарын қолдана отырып, дайындау және құрастыру дәлдігін тексере отырып, түпкілікті құрастырудан кейін тораптарды, жиынтықтар мен жекелеген конструкцияларды бақылауды және қабылдауды жүзеге асыру.
2. Күрделі профильдің шекті өлшеу және кесу құралын тексеру.
3. Түйісетін бөлшектердің өзара орналасуын, беттердің жанасуын және механизмдердің үнсіз жұмысын тексеру.
4. Қабылданған өнім бойынша есеп пен есептілікті жүргізу.
5. Қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау нормаларын сақтау.
Білімдер:
4-разряд
1. Бөлшектерді механикалық өңдеу түрлері
2. Күрделі бөлшектерді қабылдаудың техникалық шарттары
3. Күрделі түйіндерді құрастыру және сынау
4. Бөлшектерді қабылдау кезінде өлшеу үшін қажетті координаталық нүктелерді есептеу ережесі
5. Бақылау-өлшеу аспаптарының, аспаптардың және сынақ аппаратурасының құрылғысы
6. Құрастыруға түсетін бөлшектер үшін төзімділік өлшемдері
7. Құрастыру ақаулары, төзімділік және қону жүйесі, дәлдік дәрежелері, біліктіліктер және кедір-бұдыр параметрлері
8. Күрделі бөлшектерді белгілеу ережелері мен әдістері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 2:
Аса күрделілігі жоғары бөлшектерді дайындау сапасын бақылау

Машықтар:
5-разряд
1. Механикалық және слесарлық өңдеуден кейінгі күрделі бөлшектерді, бұйымдарды, сондай-ақ Тораптарды, механизмдерді, жиынтықтар мен конструкцияларды техникалық шарттарда
көзделген барлық сынақтарды орындай отырып, арнайы және әмбебап бақылау-өлшеу құралдары мен аспаптарының барлық түрлерін қолдана отырып, дайындау мен құрастырудың дәлдігін тексере отырып, түпкілікті құрастырудан кейін бақылауды және қабылдауды жүзеге асыру.
2. Күрделі және арнайы кескіш құралды бақылауды жүзеге асыру.
3. Станоктарды жүктемесіз және жүктеме астында өңдеу дәлдігіне тексеруді жүргізу.
4. Арнайы стендтерде жиналатын объектілер сипаттамаларының паспорттық деректерге сәйкестігін тексеру.
5. Зертханалардағы талдаулар мен сынақтардың нәтижелері бойынша өңдеуге түсетін материалдардың мемлекеттік стандартқа сәйкестігін айқындау.
6. Жиналған тораптар мен конструкцияларды қабылдау және тексеру тәртібін белгілеңіз.
7. Қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау нормаларын сақтау.
Білімдер:
5-разряд
1. Механикалық өңдеуден кейін күрделі бөлшектер мен бұйымдарды, сондай-ақ түпкілікті құрастырудан
кейін Тораптарды, механизмдерді, жиынтықтар мен конструкцияларды қабылдауға арналған техникалық шарттар
2. Бақылау-өлшеу құралдары мен аспаптарын баптау және реттеу қағидалары
3. Цехта немесе қызмет көрсетілетін учаскеде жүргізілетін өңдеудің барлық түрлеріне арналған жәрдемақылар
4. Геометриялық параметрлерді бақылау әдістері (абсолютті, салыстырмалы, тікелей, жанама)
5. Қабылданатын тораптарды, механизмдер мен конструкцияларды сынау тәсілдері мен тәртібі
6. Ұшақтарды дәл тексеруге арналған интерференциялық бақылау әдістері
7. Қауіпсіздік техникасы және еңбекті қорғау нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Ұқыптылық
Сыни ойлау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:


2

Станоктық жұмыстарды бақылаушы

4

Станоктық жұмыстарды бақылаушы

14. Кәсіптің карточкасы "Станоктық жұмыстарды бақылаушы":

Топтың коды:

7200-0

Қызмет атауының коды:

7200-0-021

Кәсіптің атауы:

Станоктық жұмыстарды бақылаушы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

2-шығарылым. "Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (2-шығарылым) бекіту туралы" 2012 жылғы 1 наурыздағы № 66-ө Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2012 жылы 19 наурызда № 7478 тіркелді.
Станоктық және слесарлық жұмыстарды бақылаушы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Металл өңдеу (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-


Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Металл өңдеу (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Еңбек өтілі 3 жылдан кем емес.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:


Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Нормативтік-техникалық құжаттаманың және техникалық шарттардың талаптарына, бекітілген үлгілерге (эталондарға), жобалау-конструкторлық және технологиялық құжаттамаға сәйкес келетін Механикалық құрастыру өндірісінің бұйымдарын шығаруды қамтамасыз ету

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Күрделі машиналардың, сондай-ақ бірегей және эксперименттік бөлшектердің дайындалу сапасын бақылау


Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Күрделі машиналардың, сондай-ақ бірегей және эксперименттік бөлшектердің дайындалу сапасын бақылау

Дағды 1:
Күрделі блоктарды, агрегаттар мен бұйымдарды және басқа да күрделі машиналарды бақылау және қабылдау

Машықтар:
6-разряд
1. Техникалық шарттарда көзделген барлық сынақтарды орындай отырып, түпкілікті құрастырудан кейін күрделі блоктарды, агрегаттарды және кеме дизельдерінің және басқа да күрделі машиналардың бұйымдарын, жиынтықтаушы бұйымдар мен конструкцияларды бақылауды және қабылдауды жүзеге асыру.
2. Бірегей металл кесетін Жабдықтың технологиялық және геометриялық дәлдігін бақылауды жүзеге асыру.
3. Арнайы құрылғыларды, теодолиттерді, гидростатикалық және оптикалық деңгейлерді қолдана отырып, бірнеше қиылысатын жазықтықтары мен осьтері бар бөлшектер мен түйіндерді бақылауды жүзеге асыру.
4. Оптикалық-механикалық және гидравликалық жүйелерді қолдана отырып жұмыс істейтін күрделі Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматтарын тексеру және баптау.
5. Бақылау және сынақтар кезінде анықталған ақауларды зерттеуге және оларды жою жөніндегі іс-шараларды әзірлеуге қатысу.
6. Қабылданған өнімге паспорт немесе формула жасау, қабылдау актілері мен сынақ хаттамаларын ресімдеу.
7. Қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау нормаларын сақтау.
Білімдер:
6-разряд
1. Қолданылатын аспаптарға, агрегаттарға, аппаратураға, қозғалтқыштарға, ұшақтардың, тікұшақтардың, зымырандардың топтары мен жүйелеріне, бірегей металл кесетін жабдыққа, тораптарға арналған техникалық шарттар
2. Оларды бақылау және сынау әдістері,
3. Құрастыру және сынау кезінде анықталатын ақаулардың негізгі түрлері
4. Оларды анықтау және жою әдістері
5. Қолданылатын арнайы аспаптардың конструкциясы және оларды баптау, реттеу және тексеру қағидалары
6. Қауіпсіздік техникасы және еңбекті қорғау нормалары.


Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 2:
Бірегей және эксперименттік бөлшектерді дайындау сапасын бақылау

Машықтар:
7-разряд
1. Икемді өндірістік жүйелерде бірегей және эксперименттік жабдықтарды диагностикалауды, алдын алуды және жөндеуді бақылауды жүзеге асыру.
2. Дәл және күрделі бірегей қалыптарды, мөртабандарды, айлабұйымдарды, аспаптарды құрастыруды, жетілдіруді және әрлеуді бақылауды жүзеге асыру.
3. Әртүрлі күрделі, жоғары дәлдіктегі және қымбат технологиялық жабдықтардың бірегей эксперименттік және көп мақсатты Металл кескіш станоктарында өңдеуді бақылауды жүзеге асыру.
4. Қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау нормаларын сақтау.
Білімдер:
7-разряд
1. Күрделі, бірегей және эксперименттік жабдықтардың дизайны, кинематикалық және гидравликалық схемалары
2. Диагностикалауға, жөндеуге және қызмет көрсетуге арналған бақылау-өлшеу аспаптары мен стендтер
3. Күрделі, бірегей және эксперименттік Жабдықтарды жөндеудің, сынаудың және пайдалануға берудің технологиялық процестері
4. Күрделі станоктардың конструкциясын, мақсаты мен баптау және дәлдігін тексеру тәсілдері
5. Бірегей Бақылау-өлшеу аспаптарының, аспаптар мен құрылғылардың мақсаты мен қолдану ережесі
6. Қауіпсіздік ережелері және еңбекті қорғау нормалары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Ұқыптылық
Дәлдік
Сыни ойлау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

2

Станоктық жұмыстарды бақылаушы

3

Станоктық жұмыстарды бақылаушы

15. Кәсіптің карточкасы "Металдар мен қорытпаларды құюшы":

Топтың коды:

8121-4

Қызмет атауының коды:

8121-4-025

Кәсіптің атауы:

Металдар мен қорытпаларды құюшы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

2-шығарылым. Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (2-шығарылым) бекіту туралы" 2012 жылғы 1 наурыздағы № 66-ө Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2012 жылы 19 наурызда № 7478 тіркелді.
Металдар мен қорытпаларды құюшы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

тәжірибе жоқ.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:


Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Сызықтық қалыптардың құрамы мен сапасы бойынша берілген сипаттамалары бар кокилді қалыптардың металдары мен қорытпаларын балқытып құю

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Кокилді қалыптарға (кокилдерге) құю үшін дайындық жұмыстарын жүргізу
2. Технологиялық процеске сәйкес кокилді қалыптарға құю бойынша операцияларды орындау
3. Кокилді қалыптарға құю сапасын бақылау

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Кокилді қалыптарға (кокилдерге) құю үшін дайындық жұмыстарын жүргізу

Дағды 1:
Кокильді құю бойынша жұмысты орындауға дайындық

Машықтар:
1. Кокильді қалыптарды (кокилді) құюға арналған құю шелектерін тексеріңіз және дайындаңыз.
2. Су төгетін қалыптарды тексеріңіз және дайындаңыз.
3. Кокильді қалыптарды құю кезінде қолданылатын арнайы құралдар мен құрылғыларды тексеріп, дайындаңыз.
4. Жұмыста еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтың талаптарын сақтау.
5. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолданыңыз.
6. Өрт сөндіру құралдарын пайдалану.
7. Алғашқы медициналық көмек көрсету қағидаларын қолдану.
Білімдер:
1. Кокилді қалыптарға (кокилдерге) құю бойынша жұмыстарды орындау кезінде жұмыс орнын жоспарлауға, жарақтандыруға және ұйымдастыруға қойылатын талаптар.
2. Кокилді қалыптарға құю кезінде қолданылатын Жұмыс құралдары мен құралдарының түрлері мен түрлері (кокилдер).
3. Құйылатын металдардың құю қасиеттері.
4. Қалыптарды кокильді қалыптарға құю ережелері (кокили).
5. Жұмыстағы еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтың талаптары.
6. Жұмыстарды қауіпсіз орындау ережелері.
7. Өрт қауіпсіздігі талаптары.
8. Жеке қорғаныс құралдарын пайдалану ережелері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 2:
Кокилді құю бойынша конструкторлық-технологиялық құжаттаманы зерделеу

Машықтар:
1. Сызбаларды, технологиялық құжаттамаларды оқи білу.
2. Технологиялық құжаттаманы оқи білу
3. Кокил құю процесін орындау үшін бастапқы деректерді талдаңыз (кокил).
Білімдер:
1. Машина жасау сызбасының негіздері.
2. Техникалық құжаттаманы (жұмыс сызбаларын, технологиялық карталарды) оқу ережесі.
3. Балқыту пештерінің, саптамалардың және кокильдердің құрылғысы;
4. Шихта құрамының металдың қасиеттері мен сапасына әсері.
ұсынылмайды

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:

Дағды 1:
Кокильге металдар мен қорытпалардың балқымаларын құю

Машықтар:
3 разряд
1. Сыйымдылығы 0,25 тоннаға дейін құю шелектерінің күйін тексеріңіз.
2. Кокиль формаларының (кокильдердің) күйін тексеріңіз.
3. Кокильдердің күйлерін тексеріңіз.
4. Кокиль құю кезінде қолданылатын арнайы құрал мен құрылғылардың күйін тексеріңіз.
5. Кокилені жұмысқа дайындаңыз.
6. Құймаларды құюға дайындаңыз.
7. Технологиялық құжаттамаға сәйкес балқымаға модификаторларды, тотықсыздандырғыштар мен қоспаларды енгізіңіз.
8. Кокиланы металдардың немесе қорытпалардың балқымаларымен толтырыңыз.
9. Кокилді құю процесін бақылау.
10. Балқыманың қалдықтарын құю шелегінен қалыптауға төгіп тастаңыз.
11. Технологиялық құжаттамаға сәйкес құюға арналған арнайы құралдар мен құрылғыларды қолданыңыз.
12. Технологиялық құжаттамаға сәйкес Құю қалыптарын құюға арналған арнайы құрал мен құрылғылардың жай-күйін көзбен бағалау.
13. Көтеру және тасымалдау механизмдерін басқару.
14. Жабдықтың жұмыс қабілеттілігін бағалау және технологиялық нұсқаулықтарға сәйкес сыйымдылығы 0,25 тоннаға дейін құю шөміштерін кептіруге және қыздыруға арналған жабдықты жұмысқа дайындау.
15. Қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау нормаларын сақтау.
Білімдер:
3 разряд
1. Кокил құю әдістері.
2. Кокиль құюға арналған құю шелектерінде балқыманы тасымалдау әдістері.
3. Кокиль құюға арналған металдар мен қорытпаларды балқыту және құю температурасы.
4. Кокиль құюға арналған құю шелектерін кептіру және қыздыру режимдері.
5. Кокильді құюға арналған құю шелектері мен тарату пештерінің түрлері.
6. Кокиль құюға арналған шөміштер мен пештерге арналған бояулар мен жабындардың құрамы.
7. Кокильді құюға арналған әртүрлі типтегі шелектерге арналған құю режимдері.
8. Кокильге құю үшін сыйымдылығы 0,25 т дейінгі құю шелектерін дайындауға қойылатын талаптар.
9. Кокиль құюға арналған қалыптарды дайындауға қойылатын талаптар.
10. Сыйымдылығы 0,25 тоннаға дейінгі құю шелектерінің құрылымдық ерекшеліктері.
11. Кокиль құюға арналған құю шөміштерін кептіруге және қыздыруға арналған пештердің мақсаты мен пайдалану ережелері.
12. Кокиль құюға арналған тарату пештерінің мақсаты мен пайдалану ережелері.
13. Көтеру-тасымалдау механизмдерін және жүк қармау құрылғыларын басқару тәсілдері мен қағидалары.
14. Жүктерді ілу схемалары.
15. Кокиль құюға арналған құю шелектерін кептіру және қыздыру режимдері.
16. Кокиль құюға арналған шөміштер мен пештерге арналған бояулар мен жабындардың құрамы.
17. Кокиль құюға арналған құю шелектерін дайындауға қойылатын талаптар.
18. Кокиль құюға арналған қалыптарды дайындауға қойылатын талаптар.
19. Кокильді құюға арналған құю шелектерінің құрылымдық ерекшеліктері.
20. Құю шөміштерін кептіруге және қыздыруға арналған пештердің мақсаты мен пайдалану ережелері. 21.Тарату пештерінің мақсаты мен пайдалану ережелері.
22. Құймаларды тағайындау және құймаларды құюға дайындау қағидалары.
23. Көтеру-тасымалдау механизмдерін және жүк қармау құрылғыларын басқару тәсілдері мен қағидалары.
24. Жүктерді ілу схемалары.
25. Қауіпсіздік ережелері және еңбекті қорғау нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 3:
Кокилді қалыптарға құю сапасын бақылау

Дағды 1:
Управление качеством литейного процесса в кокильные формы

Машықтар:
1. Кокильді құю сапасын нормативтік құжаттамаға сәйкес бағалау.
2. Некенің себептерін анықтаңыз, тестілеу кезінде мүмкін болатын некенің алдын алыңыз.
3. Кокильді құюдың сапасын бағалау үшін өлшеу құралдарын қолданыңыз.
4. Құю құрылғылары мен құю шелектерінің жағдайын бағалау.
5. Қалыптардың жай-күйін бағалау және қалыптарды құюға дайындау.
6. Құю шөміштерін кептіруге және қыздыруға арналған жабдықтың жұмысын бағалау.
7. Бақылау-өлшеу құрылғыларын пайдалана отырып құю шөміштерінің жай-күйін бақылау.
8. Құю құрылғыларының жұмысындағы ақауларды диагностикалау.
9. Қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау нормаларын сақтау.
Білімдер:
1. Кокил құюдың әртүрлі ақауларын анықтау әдістері.
2. Кокиль құю процесінде пайда болатын беттердегі ақаулардың түрлері.
3. Кокиль құю ақауларының алдын алу шаралары.
4. Кокиль құю ақауларын жою жолдары.
5. Құю құрылғылары мен құю шелектерінің жай-күйін көзбен бақылау әдістері.
6. Бақылау-өлшеу құрылғыларын пайдалана отырып құю шөміштерінің жай-күйін бақылау әдістері.
7. Қалыптардың күйін визуалды түрде бақылау әдістері.
8. Қаптамаларды жөндеу және құю шөміштерін қаптау үшін қолданылатын арнайы құрал мен айлабұйымдардың жай-күйін бақылау әдістері.
9. Қауіпсіздік ережелері және еңбекті қорғау нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Тәртіптілік
Дәлдік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

3

Металдар мен қорытпаларды құюшы

16. Кәсіптің карточкасы "Металдар мен қорытпаларды құюшы":

Топтың коды:

8121-4

Қызмет атауының коды:

8121-4-025

Кәсіптің атауы:

Металдар мен қорытпаларды құюшы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

2-шығарылым. "Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (2-шығарылым) бекіту туралы" 2012 жылғы 1 наурыздағы № 66-ө Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2012 жылы 19 наурызда № 7478 тіркелді.
Металдар мен қорытпаларды құюшы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Құю өндірісі

Біліктілік:
-


Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кем дегенде 2 жыл.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:


Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Сызықтық қалыптардың құрамы мен сапасы бойынша берілген сипаттамалары бар кокилді қалыптардың металдары мен қорытпаларын балқытып құю

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Кокилді қалыптарға (кокилдерге) құю үшін дайындық жұмыстарын жүргізу
2. ехнологиялық процеске сәйкес кокилді қалыптарға құю бойынша операцияларды орындау
3. Кокилді қалыптарға құю сапасын бақылау

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Кокилді қалыптарға (кокилдерге) құю үшін дайындық жұмыстарын жүргізу

Дағды 1:
Кокильді құю бойынша жұмысты орындауға дайындық

Машықтар:
1. Кокильді қалыптарды (кокилді) құюға арналған құю шелектерін тексеріңіз және дайындаңыз.
2. Су төгетін қалыптарды тексеріңіз және дайындаңыз.
3. Кокильді қалыптарды құю кезінде қолданылатын арнайы құралдар мен құрылғыларды тексеріп, дайындаңыз.
4. Жұмыста еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтың талаптарын сақтау.
5. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолданыңыз.
6. Өрт сөндіру құралдарын пайдалану.
7. Алғашқы медициналық көмек көрсету қағидаларын қолдану.
Білімдер:
1. Кокилді қалыптарға (кокилдерге) құю бойынша жұмыстарды орындау кезінде жұмыс орнын жоспарлауға, жарақтандыруға және ұйымдастыруға қойылатын талаптар.
2. Кокилді қалыптарға құю кезінде қолданылатын Жұмыс құралдары мен құралдарының түрлері мен түрлері (кокилдер).
3. Құйылатын металдардың құю қасиеттері.
4. Қалыптарды кокильді қалыптарға құю ережелері (кокили).
5. Жұмыстағы еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтың талаптары.
6. Жұмыстарды қауіпсіз орындау ережелері.
7. Өрт қауіпсіздігі талаптары.
8. Жеке қорғаныс құралдарын пайдалану ережелері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 2:
Кокилді құю бойынша конструкторлық-технологиялық құжаттаманы зерделеу

Машықтар:
1. Сызбаларды, технологиялық құжаттамаларды оқи білу.
2. Технологиялық құжаттаманы оқи білу
3. Кокил құю процесін орындау үшін бастапқы деректерді талдаңыз (кокил).
Білімдер:
1. Машина жасау сызбасының негіздері.
2. Техникалық құжаттаманы (жұмыс сызбаларын, технологиялық карталарды) оқу ережесі.
3. Балқыту пештерінің, саптамалардың және кокильдердің құрылғысы;
4. Шихта құрамының металдың қасиеттері мен сапасына әсері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Технологиялық процеске сәйкес кокилді қалыптарға құю бойынша операцияларды орындау

Дағды 1:
Кокильге металдар мен қорытпалардың балқымаларын құю

Машықтар:
4-разряд
1. Кокиль құюға арналған төсемдер мен қаптамаларды жөндеу үшін қолданылатын арнайы құрал мен құрылғылардың күйін бақылау.
2. Қаптамаларды жөндеуге және құю шелектері мен кокильді құюға арналған пештерді қаптауға арналған пасталар мен шпаклевкалар дайындаңыз.
3. Кокиль құюға арналған құю шелектерін кептіруге немесе күйдіруге арналған газ қыздырғыштары бар пештер мен стендтердің жұмысын тексеріңіз.
4. Кокиль құюға арналған технологиялық нұсқауларға сәйкес құю шелектері мен пештердің төсемдерін толтырыңыз.
5. Кокиль құю үшін сыйымдылығы 0,25-тен 5 тоннаға дейінгі құю құрылғылары мен құю шелектерін тексеріп, дайындаңыз.
6. Кокильге құю үшін сыйымдылығы 0,25-тен 5 тоннаға дейінгі құю шелектерін кептіруге немесе күйдіруге арналған газ қыздырғыштары бар пештер мен стендтердің жұмысын тексеріңіз.
7. Кокильді құю үшін сыйымдылығы 0,25-тен 5 тоннаға дейінгі құю шелектерін құрғатыңыз және тесіңіз.
8. Кокильге құюға арналған балқытылған сыйымдылығы 0,25-тен 5 тоннаға дейінгі құю шелектерін тасымалдаңыз.
9. Сыйымдылығы 0,25-тен 5 тоннаға дейінгі құю шелектерінен балқыманың қалдықтарын қалыптарға төгіп тастаңыз.
10. нұсқаулыққа сәйкес кокильге құю үшін сыйымдылығы 0,25-тен 5 тоннаға дейінгі құю шелектерін кептіруге және қыздыруға арналған жабдықты жұмысқа дайындаңыз.
11. Құю шелектері мен кокиль құю пештерінің төсемдерін жөндеу үшін арнайы құралдар мен құрылғыларды пайдаланыңыз.
12. Кокиль құю үшін пеш төсемдері мен құю шелектері үшін отқа төзімді материалдарды пайдаланыңыз.
13. Кокильдерді толтыру үшін жинаңыз.
14. Қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау нормаларын сақтау.
5-разряд
1. Кокильге құю үшін сыйымдылығы 5 тоннадан асатын құю құрылғылары мен құю шелектерін тексеріп, дайындаңыз.
2. Кокильге құю үшін сыйымдылығы 5 тоннадан асатын құю шөміштерін кептіруге немесе күйдіруге арналған газ қыздырғыштары бар пештер мен стендтердің жұмыс істеу қабілетін тексеру.
3. Кокильге құю үшін сыйымдылығы 5 тоннадан асатын құю шелектерін құрғатыңыз және тесіңіз.
4. Кокильге құюға арналған балқытылған сыйымдылығы 5 тоннадан асатын құю шелектерін тасымалдау.
5. Сыйымдылығы 5 тоннадан асатын құю шелектерінен балқыманың қалдықтарын қалыптарға төгіп тастаңыз.
6. Қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау нормаларын сақтау.
Білімдер:
4-разряд
1. Пеш төсемдері мен құю шөміштері үшін қолданылатын отқа төзімді материалдардың түрлері мен қасиеттері.
2. Кокиль құюға арналған құю шелектері мен үлестірмелі пештердің қаптамалары мен қаптамаларын жөндеу үшін пасталар мен шпаклевкаларды дайындау әдістері мен тәсілдері.
3. Кокиль құюға арналған құю шөміштерін кептіруге немесе күйдіруге арналған газ қыздырғыштары бар пештер мен стендтердің жұмысын тексеру әдістері мен тәсілдері.
4. Кокиль құюға арналған технологиялық нұсқаулыққа сәйкес құю шелектері мен пештердің төсемдерін толтыру әдістері мен әдістері.
5. Кокиль құюға арналған құю шөміштері мен пештердің астарын жөндеуге арналған арнайы құрал-саймандар мен құрылғыларды пайдалану түрлері, мақсаттары мен әдістері.
6. Кокиль құюға арналған пеш төсемдері мен құю шелектеріне арналған Отқа төзімді материалдарды қолдану әдістері мен әдістері.
7. Кокильге құю үшін сыйымдылығы 0,25-тен 5 тоннаға дейінгі құю құрылғылары мен құю шелектерінің жай-күйін тексеру және дайындау әдістері мен тәсілдері.
8. Кокильге құюға арналған сыйымдылығы 0,25-тен 5 тоннаға дейінгі құю шөміштерін кептіруге немесе қыздыруға арналған газ қыздырғыштары бар пештер мен стендтердің жұмысын тексеру әдістері мен тәсілдері.
9. Қалыптарды құю үшін сыйымдылығы 0,25-тен 5 тоннаға дейінгі құю шөміштерін кептіру және қыздыру әдістері мен әдістері.
10. Кокильге құюға арналған балқымамен сыйымдылығы 0,25-тен 5 тоннаға дейінгі құю шелектерін тасымалдау әдістері.
11. Сыйымдылығы 0,25-тен 5 тоннаға дейінгі құю шелектерінен балқыманың қалдықтарын құймаға ағызу тәсілдері.
12.Жұмысқа дайындық әдістері нұсқауларға сәйкес кокильге құюға арналған сыйымдылығы 0,25-тен 5 тоннаға дейінгі құю шелектерін кептіруге және қыздыруға арналған жабдық.
13.Қауіпсіздік ережелері және еңбекті қорғау нормалары. 5-разряд
1. Кокильге құю үшін сыйымдылығы 5 тоннадан асатын құю құрылғылары мен құю шөміштерінің жай-күйін тексеру және дайындау әдістері мен тәсілдері.
2. Кокильге құю сыйымдылығы 5 тоннадан асатын құю шөміштерін кептіруге немесе күйдіруге арналған газ қыздырғыштары бар пештер мен стендтердің жұмысқа қабілеттілігін тексеру әдістері мен тәсілдері.
3. Кокильге құюға арналған сыйымдылығы 5 тоннадан асатын құю шелектерін кептіру және қыздыру әдістері мен әдістері.
4. Кокильге құюға арналған балқытылған сыйымдылығы 5 тоннадан асатын құю шелектерін тасымалдау әдістері.
5. Сыйымдылығы 5 тоннадан асатын құю шөміштерінен Балқыма қалдықтарын қалыптарға ағызу тәсілдері.
6. Нұсқаулыққа сәйкес кокильге құю үшін сыйымдылығы 5 тоннадан асатын құю шөміштерін кептіруге және қыздыруға арналған жабдықты жұмысқа дайындау әдістері.
7. Қауіпсіздік ережелері және еңбекті қорғау нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 3:
Кокилді қалыптарға құю сапасын бақылау

Дағды 1:
Кокилді қалыптарға құю процесінің сапасын басқару

Машықтар:
1. Кокильді құю сапасын нормативтік құжаттамаға сәйкес бағалау.
2. Некенің себептерін анықтаңыз, тестілеу кезінде мүмкін болатын некенің алдын алыңыз.
3. Кокильді құюдың сапасын бағалау үшін өлшеу құралдарын қолданыңыз.
4. Құю құрылғылары мен құю шелектерінің жағдайын бағалау.
5. Қалыптардың жай-күйін бағалау және қалыптарды құюға дайындау.
6. Құю шөміштерін кептіруге және қыздыруға арналған жабдықтың жұмысын бағалау.
7. Бақылау-өлшеу құрылғыларын пайдалана отырып құю шөміштерінің жай-күйін бақылау.
8. Құю құрылғыларының жұмысындағы ақауларды диагностикалау.
9. Қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау нормаларын сақтау.
Білімдер:
1. Кокил құюдың әртүрлі ақауларын анықтау әдістері.
2. Кокиль құю процесінде пайда болатын беттердегі ақаулардың түрлері.
3. Кокиль құю ақауларының алдын алу шаралары.
4. Кокиль құю ақауларын жою жолдары.
5. Құю құрылғылары мен құю шелектерінің жай-күйін көзбен бақылау әдістері.
6. Бақылау-өлшеу құрылғыларын пайдалана отырып құю шөміштерінің жай-күйін бақылау әдістері.
7. Қалыптардың күйін визуалды түрде бақылау әдістері.
8. Қаптамаларды жөндеу және құю шөміштерін қаптау үшін қолданылатын арнайы құрал мен айлабұйымдардың жай-күйін бақылау әдістері.
9. Қауіпсіздік ережелері және еңбекті қорғау нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Ынтымақтастық және өзара іс-қимыл
Күйзеліске тұрақтылық
Дәлдік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:



СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

2

Металдар мен қорытпаларды құюшы

17. Кәсіптің карточкасы "Қолмен оттегі кесу кесуші":

Топтың коды:

7212-2

Қызмет атауының коды:

7212-2-001

Кәсіптің атауы:

Қолмен оттегі кесу кесуші

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

2-шығарылым. "Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (2-шығарылым) бекіту туралы" 2012 жылғы 1 наурыздағы № 66-ө Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2012 жылы 19 наурызда № 7478 тіркелді.
Газорезчик

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Тәжірибе жоқ.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:


Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Әртүрлі мақсаттағы конструкцияларды өндіру (дайындау, реконструкциялау, монтаждау, жөндеу және кәдеге жарату) кезінде металдарды термиялық кесуді орындау

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Металдарды қолмен термиялық бөлгіш кесуді орындау
2. Металдарды қолмен термиялық бөлуді (дайындау, әрлеу) және беттік кесуді орындау
3. Автоматты оттегі кесуді орындау

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Металдарды қолмен термиялық бөлгіш кесуді орындау

Дағды 1:
Қолмен оттегін бөлуді кесу

Машықтар:
2-разряд
1. Өндірістік тапсырманы, конструкторлық және өндірістік-технологиялық құжаттаманы зерделеуді жүргізу.
2. Кесу және жеке қорғаныс құралдары үшін жұмыс орнын дайындауды жүзеге асыру
3. Жабдықтың жұмыс қабілеттілігі мен жарамдылығына тексеру жүргізу
4. Кесуді орындау үшін металды Технологиялық жабдыққа орналастырыңыз
5. Металды тоттың, масштабтың, бояудың және басқа ластаушы заттардың бар-жоғын тексеру
6. Металл бетін тазалаңыз
7. Металды түзу сызықты кесу үшін белгілеңіз
8. Кескішке кесілетін металдың қалыңдығына сәйкес келетін ауыз қуысын орнатуды, редукторларды, су қақпасын, шлангтарды, кескішті, баллон клапандарын тексеруді, шлангтарды кескішке және газ көздеріне қосуды, газдардың қажетті қысымын орнатуды орындау
9. Жалынды жағу және реттеу
10. Металл сынықтарын, табақтарды, құбырларды, Профильді прокатты қолмен оттегімен бөлу түзу сызықты кесу процесін жүзеге асыру
11. Кесілген бөлшектер мен қалдықтарды алып тастауды және жинауды жүзеге асыру
12. Кесу нәтижесінде Алынған бөлшектердің конструкторлық және өндірістік-технологиялық құжаттама талаптарына сәйкестігін өлшеу құралын қолдана отырып бақылауды жүзеге асыру
13. Жұмыста еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтың талаптарын сақтау
14. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолданыңыз
15. Өрт сөндіру құралдарын пайдалану
16. Алғашқы медициналық көмек көрсету қағидаларын қолдану
Білімдер:
2 разряд
1. Кесуге жататын металдардың негізгі топтары мен маркалары, олардың қасиеттері
2. Оттегімен кесу кезінде қолданылатын газдар мен жанғыш сұйықтықтардың қасиеттері
3. Қолмен оттегін бөлетін кесуге арналған технологиялық жабдық
4. Қолмен оттегімен кесуге арналған жабдық, аппаратура, бақылау-өлшеу аспаптары, олардың қолданылу саласы, құрылғысы, пайдалану ережесі
5. Қолмен бөлетін оттегі кесу технологиясы
6. Төзімділік пен қону, біліктілік және кедір-бұдыр параметрлері
7. Кесу сапасына қойылатын талаптар
8. Термиялық кесу кезінде металдардың деформациясы туралы негізгі ұғымдар
9. Газ баллондарын пайдалану ережесі
10. Термиялық кесу жұмыстарын жүргізу кезіндегі өрт қауіпсіздігі нормалары мен ережелері
11. Еңбекті қорғау талаптары, оның жұмыс орнынының ішінде

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Металдарды қолмен термиялық бөлуді (дайындау, әрлеу) және беттік кесуді орындау

Дағды 1:
Қолмен оттегін бөлу (дайындау, әрлеу) және беттік кесуді орындау

Машықтар:
1. Өндірістік тапсырманы, конструкторлық және өндірістік-технологиялық құжаттаманы зерделеуді жүргізу
2. Кесу және жеке қорғаныс құралдары үшін жұмыс орнын дайындауды жүзеге асыру
3. Жабдықтың жұмыс қабілеттілігі мен жарамдылығына тексеру жүргізу
4. Кесуді орындау үшін металды Технологиялық жабдыққа орналастырыңыз
5. Металды тоттың, масштабтың, бояудың және басқа ластаушы заттардың бар-жоғын тексеру
6. Металл бетін тазалаңыз
7. Металды түзу сызықты кесу үшін белгілеңіз
8. Кескішке кесілетін металдың қалыңдығына сәйкес келетін ауыз қуысын орнатуды, редукторларды, су қақпасын, шлангтарды, кескішті, баллон клапандарын тексеруді, шлангтарды кескішке және газ көздеріне қосуды, газдардың қажетті қысымын орнатуды жүргізу
9. Жалынның Күшін жағыңыз және реттеңіз
10. Металл сынықтарын, табақтарды, құбырларды, Профильді прокатты қолмен оттегімен бөлу түзу сызықты кесу процесін жүзеге асыру
11. Кесілген бөлшектер мен қалдықтарды алып тастауды және жинауды жүргізу
12. Кесу нәтижесінде Алынған бөлшектердің конструкторлық және өндірістік-технологиялық құжаттама талаптарына сәйкестігін өлшеу құралын қолдана отырып бақылауды жүзеге асыру
13. Қисық сызықты контуры бар бөлшектерді кесу үшін металды белгілеу
14. Қисық сызықты контуры бар бөлшектерді қолмен оттегімен бөлу дайындамасын кесу процесін жүзеге асыру
15. Бөлшектердің жиектерін дәнекерлеуге дайындай отырып, қисық сызықты контуры бар бөлшектерді оттегімен бөлу әрлеу кесу процесін жүзеге асыру
16. Бөлшектерді оттегімен беттік кесу процесін жүзеге асыру
17. Қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау нормаларын сақтау.
Білімдер:
1. Кесуге жататын металдардың негізгі топтары мен маркалары, олардың қасиеттері
2. Оттегімен кесу кезінде қолданылатын газдар мен жанғыш сұйықтықтардың қасиеттері
3. Қолмен оттегін бөлетін кесуге арналған технологиялық жабдық
4. Қолмен оттегімен кесуге арналған жабдық, аппаратура, бақылау-өлшеу аспаптары, олардың қолданылу саласы, құрылғысы, пайдалану ережесі
5. Қолмен бөлетін оттегі кесу технологиясы
6. Төзімділік пен қону, біліктілік және кедір-бұдыр параметрлері
7. Кесу сапасына қойылатын талаптар
8. Термиялық кесу кезінде металдардың деформациясы туралы негізгі ұғымдар
9. Газ баллондарын пайдалану ережесі
10. Термиялық кесу жұмыстарын жүргізу кезіндегі өрт қауіпсіздігі нормалары мен ережелері
11. Еңбекті қорғау талаптары, оның ішінде жұмыс орнында
12. Бөлшектерді қолмен оттегімен бөлу (дайындау, әрлеу) технологиясы
13. Қолмен оттегі бетін кесу технологиясы
14. Бөлшектердің жиектерін дәнекерлеуге дайындау әдістері
15. Дәнекерлеуге арналған бөлшектердің жиектерін кесу түрлері
16. Қауіпсіздік ережелері және еңбекті қорғау нормалары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 3:
Автоматты оттегі кесуді орындау

Дағды 1:
Автоматты оттегі кесуді орындау

Машықтар:
1. Өндірістік тапсырманы, конструкторлық және өндірістік-технологиялық құжаттаманы зерделеуді жүргізу
2. Автоматты жабдықтар мен технологиялық жабдықтардың жұмысқа қабілеттілігі мен жарамдылығына тексеру жүргізу
3. Кесуді орындау үшін металды Технологиялық жабдыққа орналастырыңыз
4. Металды тоттың, масштабтың, бояудың және басқа ластаушы заттардың бар-жоғын тексеру
5. Металл бетін термиялық кесу үшін тазалаңыз
6. Жабдықтар мен аппаратурада Автоматты оттегімен кесудің технологиялық процесінің параметрлерін орнату
7. Автоматты оттегі кесу процесін жүзеге асыру
8. Кесілген бөлшектер мен қалдықтарды алып тастауды және жинауды жүргізу
9. Кесу нәтижесінде Алынған бөлшектердің конструкторлық және өндірістік-технологиялық құжаттама талаптарына сәйкестігін өлшеу құралын қолдана отырып бақылауды жүзеге асыру
10. Қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау нормаларын сақтау
Білімдер:
1. Кесуге жататын металдардың негізгі топтары мен маркалары, олардың қасиеттері.
2. Оттегімен кесу кезінде қолданылатын газдардың қасиеттері.
3. Автоматты оттегі кесуге арналған технологиялық жабдық, оның қолданылу саласы, құрылғысы, пайдалану ережелері, мүмкін болатын ақаулар және оларды жою әдістері.
4. Автоматты оттегімен кесуге арналған жабдық, аппаратура, бақылау-өлшеу аспаптары, олардың қолданылу саласы, құрылғысы, пайдалану ережелері және ықтимал ақаулар.
5. Төзімділік пен қону, біліктілік және кедір-бұдыр параметрлері.
6. Кесу сапасына қойылатын талаптар.
7. Термиялық кесу кезінде металдардың деформациясы туралы негізгі ұғымдар.
8. Газ баллондарын пайдалану ережелері.
9. Электр қондырғыларын техникалық пайдалану ережелері.
10. Қауіпсіздік ережелері және еңбекті қорғау нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Дәлдік
Төзімділік пен еңбексүйгіштік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:


3

Қолмен оттегі кесу кесуші

18. Кәсіптің карточкасы "Қолмен оттегі кесу кесуші":

Топтың коды:

7212-2

Қызмет атауының коды:

7212-2-001

Кәсіптің атауы:

Қолмен оттегі кесу кесуші

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

2-шығарылым. "Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (2-шығарылым) бекіту туралы" 2012 жылғы 1 наурыздағы № 66-ө Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2012 жылы 19 наурызда № 7478 тіркелді.
Газорезчик

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Металл өңдеу (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-


Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кем дегенде 2 жыл.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:


Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Әртүрлі мақсаттағы конструкцияларды өндіру (дайындау, реконструкциялау, монтаждау, жөндеу және кәдеге жарату) кезінде металдарды термиялық кесуді орындау

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Жабдықты баптау және реттеу арқылы металдарды Автоматты термиялық кесуді орындау


Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Жабдықты баптау және реттеу арқылы металдарды Автоматты термиялық кесуді орындау

Дағды 1:
Жабдықты баптау және реттеу арқылы автоматты оттегі кесуді орындау

Машықтар:
1. Өндірістік тапсырманы, конструкторлық және өндірістік-технологиялық құжаттаманы зерделеуді жүргізу
2. Автоматты жабдықтар мен технологиялық жабдықтардың жұмысқа қабілеттілігі мен жарамдылығына тексеру жүргізу
3. Кесуді орындау үшін металды Технологиялық жабдыққа орналастырыңыз
4. Металды тоттың, масштабтың, бояудың және басқа ластаушы заттардың бар-жоғын тексеру
5. Металл бетін термиялық кесу үшін тазалаңыз
6. Жабдықтар мен аппаратурада Автоматты оттегімен кесудің технологиялық процесінің параметрлерін орнату
7. Автоматты оттегі кесу процесін жүзеге асыру
8. Кесілген бөлшектер мен қалдықтарды алып тастауды және жинауды жүзеге асыру
9. Кесу нәтижесінде Алынған бөлшектердің конструкторлық және өндірістік-технологиялық құжаттама талаптарына сәйкестігін өлшеу құралын қолдана отырып бақылауды жүзеге асыру
10. Автоматты оттегі кесу жабдығын теңшеуді орындаңыз
11. Автоматты оттегі кесу режимдерін таңдау және реттеу
12. Кесу процесінде жабдықтың параметрлерін реттей отырып, автоматты оттегі кесу процесін жүзеге асыру
13. Жұмыста еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтың талаптарын сақтау.
14. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолданыңыз.
15. Өрт сөндіру құралдарын пайдалану.
16. Алғашқы медициналық көмек көрсету қағидаларын қолдану.
Білімдер:
1. Кесуге жататын металдардың негізгі топтары мен маркалары, олардың қасиеттері
2. Оттегімен кесу кезінде қолданылатын газдардың қасиеттері
3. Автоматты оттегі кесуге арналған технологиялық жабдық, оның қолданылу саласы, құрылғысы, пайдалану ережелері, мүмкін болатын ақаулар және оларды жою тәсілдері
4. Автоматты оттегімен кесуге арналған жабдық, аппаратура, бақылау-өлшеу аспаптары, олардың қолданылу саласы, құрылғысы, пайдалану ережесі және ықтимал ақаулар
5. Төзімділік пен қону, біліктілік және кедір-бұдыр параметрлері
6. Кесу сапасына қойылатын талаптар
7. Термиялық кесу кезінде металдардың деформациясы туралы негізгі ұғымдар
8. Газ баллондарын пайдалану ережесі
9. Электр қондырғыларын техникалық пайдалану қағидалары
10. Термиялық кесу жұмыстарын жүргізу кезіндегі өрт қауіпсіздігі нормалары мен ережелері
11. Еңбекті қорғау талаптары, оның ішінде жұмыс орнында
12. Автоматты оттегімен кесуге арналған жабдықтың конструкциясы (электрлік, кинематикалық схемалар), ақаулардың пайда болу себептері және оларды жою тәсілдері
13. Пайдаланылатын жабдықтың функционалдық және қағидаттық Электр схемалары, механизмдері мен тораптарының сызбалары жауапкершілік, ұқыптылық, дәлдік, төзімділік
14. Қауіпсіздік ережелері және еңбекті қорғау нормалары



Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Күйзеліске тұрақтылық
Дәлдік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:


2

Қолмен оттегі кесу кесуші

19. Кәсіптің карточкасы "CББ гидроабразивтік станоктарының оператор-механигі":

Топтың коды:

8188-2

Қызмет атауының коды:

8188-2-005

Кәсіптің атауы:

CББ гидроабразивтік станоктарының оператор-механигі

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

2-шығарылым. "Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (2-шығарылым) бекіту туралы" 2012 жылғы 1 наурыздағы № 66-ө Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2012 жылы 19 наурызда № 7478 тіркелді.
Бағдарламалық басқарылатын станоктар операторы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Тәжірибе жоқ.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:


Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

СББ гидроабразивтік үздіксіз жұмысын қамтамасыз ету

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. CББ станоктарында гидроабразивті кесу үшін дайындық жұмыстарын жүргізу
2. Технологиялық процеске сәйкес гидроабразивті кесу бойынша операцияларды орындау
3. Су ағынымен кесу бойынша орындалған жұмыстың сапасын бақылау

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:

Дағды 1:
CББ станоктарында су ағынын кесуге дайындық

Машықтар:
1. Ауысымды қабылдау-тапсыру кезінде жұмыс орнының жай-күйі, жабдықтың жұмысындағы ақаулар және оларды жою бойынша қабылданған шаралар туралы ақпаратты алу және беру
2. Кесу жабдығында қауіпсіз еңбек жағдайларын қамтамасыз ету үшін қоршаулардың, байланыс құралдарының, өндірістік сигнализацияның, бұғаттаулардың, аспаптардың, өртке қарсы жабдықтардың жай-күйін тексеру
3. Негізгі және қосалқы кесу жабдықтарының дайындығын тексеріңіз
4. Ауысымдық өндірістік тапсырмаға сәйкес берілген геометриялық өлшемдерге кесу үшін келіп түскен материалдың әрбір партиясына ілеспе құжаттардың болуын тексеру
5. Алдыңғы қайта бөлуден түскен материал партияларының Мемлекеттік стандарттардың, техникалық шарттардың (таңбалау, геометриялық өлшемдер, жиектердің жай-күйі, бетінің жай-күйі, парақтың, орамның, сорттың бейіні) талаптарына сәйкестігін тексеру
6. Кесудің технологиялық операциялары кезінде қолданылатын құрал-саймандар мен құрылғылардың жарамдылығын тексеру
7. Материалдарды жүк көтергіш құрылыстармен кесу агрегаттарына тасымалдау
8. Агрегаттық журналды және оюшының жұмыс орнының есептік құжаттамасын жүргізу
9. Кесу қондырғыларында жұмыс істегенде өлшеу құралдарын қолданыңыз
10. Кесу қондырғыларында дайындық жұмыстары кезінде арнайы механизмдерді, құрылғылар мен құралдарды қолданыңыз
11. Кесу учаскесінде жеке қорғаныс, өрт сөндіру және авариялық құралдарды пайдалану құралдарын қолдану
12. Көтергіш құрылыстарды қолдана отырып, тиеу-түсіру жұмыстарын орындау
13. Оюшының жұмыс орнының бағдарламалық жасақтамасын қолдана білу
14. Технологиялық операцияларды орындау үшін CББ машинасын негізгі баптау және баптау мүмкіндігі
15. Гидроабразивтік кесуді реттей білу (кесу жылдамдығы, кесілетін материалдың қалыңдығы, бағытталатын қоспаның құрамы, кесу саптамасын таңдау)
16. Жұмыста еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтың талаптарын сақтау
17. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолданыңыз
18. Өрт сөндіру құралдарын пайдалану
19. Алғашқы медициналық көмек көрсету қағидаларын қолдану
Білімдер:
1. Кесу жабдығында дайындық жұмыстарын жүргізу және құрамы бойынша технологиялық нұсқаулықтардың талаптары
2. Кесу агрегаттарының құрылғысы, жұмыс принциптері, жабдықтарын баптау және техникалық пайдалану қағидалары
3. Кесу агрегаттарына түсетін материалдың сапасына қойылатын талаптар
4. Болат маркаларының таңбалануы, маркалары мен топтары, суық күйінде кесуге түсетін металл прокатының геометриялық параметрлері
5. Дайын өнімге мемлекеттік стандарттар, техникалық шарттар
6. Көтергіш құрылыстарды пайдалану қағидалары
7. Кесу учаскесіндегі авариялардың салдарын оқшаулау және жою жөніндегі іс-шаралар жоспарының талаптары
8. Кесу агрегаттарындағы бирка жүйесінің және наряд-рұқсаттардың талаптары
9. Кесу учаскесінде еңбекті қорғау, өнеркәсіптік, экологиялық және өрт қауіпсіздігі талаптары
10. Оюшының жұмыс орнының бағдарламалық жасақтамасы

CББ станоктарында гидроабразивті кесу үшін дайындық жұмыстарын жүргізу


Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 2:
Су ағындарын кесу бойынша конструкторлық-технологиялық құжаттаманы зерделеу

Машықтар:
1. Сызбаларды оқи білу.
2. Технологиялық құжаттаманы оқи білу.
3. Кесу жұмыстарын орындау үшін бастапқы деректерді талдаңыз.
Білімдер:
1. Машина жасау сызбасының негіздері.
2. Техникалық құжаттаманы (жұмыс сызбаларын, технологиялық карталарды) оқу ережесі.
3. Дәнекерленген қосылыстардың негізгі түрлері, құрылымдық элементтері, өлшемдері және оларды сызбаларда белгілеу.
4. Төзімділік және қону жүйесі, дәлдік квалитеттері, кедір-бұдыр параметрлері.
5. Жұмыс сызбаларында беттердің өлшемдеріне, пішініне және өзара орналасуына төзімділіктің белгілері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Технологиялық процеске сәйкес гидроабразивті кесу бойынша операцияларды орындау

Дағды 1:
Гидроабр кесетін жабдыққа техникалық қызмет көрсету

Машықтар:
1. Негізгі және қосалқы технологиялық жабдықтардың (машиналардың, механизмдердің), бақылау-өлшеу аспаптарының, автоматика құралдарының, кесу агрегаттарының құрылғылары мен жарақтарының жұмыс қабілеттілігін бос жүрісте тексеру
2. Қызмет көрсетілетін кесу агрегаттарының, жүк қармау құрылғыларының, аспаптардың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою
3. Көтергіш құрылыстармен материалдарды кесу агрегаттарының қабылдау құрылғысына беру
4. Кесілген материалды аттестаттау сынақтарын жүргізу үшін сынама алу
5. Өлшеу, таңбалау, кесілген материалды белгілеу
6. Кесілген материалды орап алыңыз
7. Арнайы арналған контейнерлер мен сыйымдылықтарға қалдықтардың бөлек жиналуын (топтары мен түрлері бойынша) ұйымдастыру
8. Кесу агрегаттарын күрделі және ағымдағы жөндеуге дайындау және оны жөндеуден кейін қабылдау
9. Кесу қондырғысын тазалауды ұйымдастырыңыз
10. Агрегаттық журналды және оюшының жұмыс орнының есептік құжаттамасын жүргізу дағдыларына ие болу
11. Өз күшімен немесе жөндеу қызметтерін тарта отырып кесу агрегаттарының ақауларын жою
12. Кесу учаскелерінде пайдаланылатын арқандап байлау құралдары мен жүк қармау құрылғыларының жарамдылығын тексеру
13. Көтергіш құрылыстарды қолдана отырып, тиеу-түсіру жұмыстарын орындау
14. Материалды аттестаттау сынақтарын жүргізу үшін сынама үлгілерін кесу
15. Кесілген материалды таңбалау үшін үлгілерді таңбалау үшін таңбалар жинағын және маркерді пайдаланыңыз
16. Арнайы арналған контейнерлер мен ыдыстарға материал мен қалдықтарды бөлек жинауды кесуді ұйымдастыру
17. Жеке қорғану, өрт сөндіру құралдарын қолдана білу және суық күйдегі металл прокатын кесу агрегаттарында авариялық құралдарды қолдана білу
18. Жұмыс істейтін металл кескіштің бағдарламалық жасақтамасын қолдана білу
19. Қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау нормаларын сақтау
Білімдер:
1. Кесу жабдығына техникалық қызмет көрсетуді реттейтін технологиялық нұсқаулықтардың талаптары
2. Кесу агрегаттарының құрылғысы, жұмыс принциптері, жабдықтарын баптау және техникалық пайдалану қағидалары
3. Кесу агрегаттарына түсетін металл прокатының сапасына қойылатын талаптар
4. Кесуге түсетін материалдың таңбалануы, маркалары мен маркалар тобы, геометриялық параметрлері
5. Дайын өнімге мемлекеттік стандарттар, техникалық шарттар
6. Материалды аттестаттау сынақтарын жүргізу үшін сынама үлгілерін іріктеу тәртібі
7. Көтергіш құрылыстармен жұмыс істеу қағидалары
8. Қауіпсіздік ережелері және еңбекті қорғау нормалары


Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 2:
Су абразивті кесу рәсімін жүргізу

Машықтар:
1. Тексеру тот баспайтын болаттан жасалған машинаның жұмыс ванналары.
2. Тексеру белдік жетегі бар қозғалыс жүйелері.
3. Тексеріңіз жоғары қысымды сорғылар, бұл су ағынының жылдамдығы мен шығарылу күшіне байланысты.
4. Бағдарламалық есепке алу және қамтамасыз ету жүйесіне ие болу.
5. Жабдықты оңай пайдалану үшін маховикпен қашықтан басқару құралын басқарыңыз.
6. Абразивті материалға арналған резервуардың күйін бақылау.
7. Абразивті бақылау үшін сенсорды материалдың қалдықтарын кетіру құрылғысымен басқарыңыз.
8. Қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау нормаларын сақтау.
Білімдер:
1. Кесу учаскесіндегі авариялардың салдарын оқшаулау және жою жөніндегі іс-шаралар жоспарының талаптары
2. Кесу агрегаттарындағы бирка жүйесінің және наряд-рұқсаттардың талаптары
3. Кесу учаскесінде еңбекті қорғау, өнеркәсіптік, экологиялық және өрт қауіпсіздігі талаптары
4. Гидроабр кесуге арналған жабдықты пайдалану мүмкіндігі.
5. Оюшының жұмыс орнының бағдарламалық жасақтамасы
6. Су ағызу машинасында жұмыс істеу дағдылары
7. Қауіпсіздік ережелері және еңбекті қорғау нормалары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 3:
Су ағынымен кесу бойынша орындалған жұмыстың сапасын бақылау

Дағды 1:
Су ағынының кесу сапасын қамтамасыз ету

Машықтар:
1. Нормативтік талаптарға сәйкес су ағынының кесу сапасын бағалау құжаттамамен
2. Некенің себептерін анықтау, кесу кезінде мүмкін болатын некенің алдын алу
3. Өлшеу құралдарын қолданыңыз
4. Кесу нәтижелері бойынша визуалды ақауларды анықтау: қолайлы көрініс (сыртқы тексеру кезінде)
5. Қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау нормаларын сақтау.
Білімдер:
1. Өндіріс технологиясынан ауытқу кезінде пайда болатын өнімнің әртүрлі ақауларын анықтау әдістері.
2. Термиялық кесу нәтижесінде пайда болатын беттік ақаулардың түрлері.
3. Ақаулардың алдын алу шаралары.
4. Ақауларды жою жолдары
5. Өңделген беттердің ақауларын көзбен анықтаңыз.
6. Өңделген беттердегі ақаулардың түрлері.
7. Қауіпсіздік ережелері және еңбекті қорғау нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Дербестік және жауапкершілік
Дәлдік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:


2

Автоматты және жартылай автоматты ыстық штамптау желілеріндегі оператор


3

Автоматты және жартылай автоматты ыстық штамптау желілеріндегі оператор


4

Автоматты және жартылай автоматты ыстық штамптау желілеріндегі оператор

20. Кәсіптің карточкасы "Автоматты және жартылай автоматты ыстық штамптау желілеріндегі оператор":

Топтың коды:

8188-2

Қызмет атауының коды:

8188-2-005

Кәсіптің атауы:

Автоматты және жартылай автоматты ыстық штамптау желілеріндегі оператор

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:


Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Тәжірибе жоқ.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:


Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Қызметтің негізгі мақсаты: Бөлшектерді ыстық штамптау, балғаларға, бұрандалы престерге, көлденең соғу машиналарына және автоматты желілерге түсіру жолымен дайындау

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Бөлшектерді ыстық штамптау бойынша дайындық жұмыстарын жүргізу
2. Технологиялық процеске сәйкес ыстық штамптау технологиялық операцияларын орындау
3. Орындалған ыстық штамптау операциясының сапасын бақылау


Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Бөлшектерді ыстық штамптау бойынша дайындық жұмыстарын жүргізу

Дағды 1:
Ыстық штамптауды орындауға дайындық

Машықтар:
1. Автоматтар мен кешендерді жұмысқа дайындау.
2. Басқару пультінен бір және көп позициялы автоматтарда, пресс - автоматтар мен кешендерде бұйымдардың соғуын штамптау.
3. Штамптау автоматтары, пресс-автоматтар мен кешендердің жұмыс режимін реттеу.
4. Штамптау автоматтары мен пресс-автоматтарды орнату.
5. Жылыту құрылғылары мен автоматтандыру құралдарын орнатыңыз.
6. Штамптау үшін дайындамалардың қыздыру температурасын реттеңіз.
7. Бұйымдардың соғуын штамптауға арналған автоматтар мен пресс-автоматтарды пайдалануға қызмет көрсету.
8. Индукциялық және жылыту құрылғыларының жұмысына қызмет көрсету.
9. Дайындамаларды қыздыру және соғу кезінде қолданылатын механикаландыру және автоматтандыру құралдарын пайдалануға қызмет көрсету.
10. Штаттан тыс жағдай туындаған жағдайда жұмысты тоқтату және автоматтандырылған кешендерді өшіру.
11. Жұмыста еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтың талаптарын сақтау.
12. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолданыңыз.
13. Өрт сөндіру құралдарын пайдалану.
14. Алғашқы медициналық көмек көрсету қағидаларын қолдану.
Білімдер:
1. Технологиялық және конструкторлық құжаттаманы оқу ережелері.
2. Бұйымдардың штампталатын соғу номенклатурасы.
3. Өңделетін материалдардың негізгі топтары мен маркалары.
4. Бұйымдардың соғуын штамптаудың технологиялық процестерінің мазмұны.
5. Машиналарда соғуды штамптаудың термомеханикалық режимдері.
6. Машиналарда бұйымдардың соғуын штамптау кезіндегі ақаулар мен ақаулар түрлері.
7. Машиналарда ыстық штамптау кезінде қолданылатын технологиялық майлау түрлері.
8. Бұйымдардың соғуларын ыстық штамптауға арналған автоматтардың штамптау жабдығының схемалары мен конструкциялары.
9. Мөртабан жабдығын орнату және алу әдістері.
10. Мөртабан жабдықтары мен құрылғыларын бекіту әдістері.
11. Штамптау жабдығын жылыту және салқындату әдістері мен ережелері.
12. Бұйымдарды соғуға арналған ыстық штамптау автоматтарының негізгі техникалық сипаттамалары.
13. Автоматтардың дизайн ерекшеліктері мен кинематикалық схемалары.
14. Автоматтарды, кешендерді және қосалқы жабдықтарды пайдалану шарттары мен ережелері.
15. Автоматтар мен қосалқы жабдықтардың жұмыс принциптері.
16. Автоматтар мен қосалқы жабдықтардың жұмысындағы мүмкін бұзушылықтар.
17. Жылыту пештері мен қондырғыларының техникалық сипаттамалары.
18. Жүктерді ілу схемалары.
19. Ыстық штамптау машиналары мен автоматтардың майлау және салқындату сұйықтықтарының мақсаты мен қасиеттері.
20. Штаттан тыс жағдай туындаған жағдайда автоматтандырылған кешенді тоқтату кезіндегі әрекеттер тізбегі.
21. Автоматтандырылған кешенге қызмет көрсету тәртібі.
22. Қауіпсіздік ережелері және еңбекті қорғау нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 2:
Ыстық штамптау бойынша конструкторлық-технологиялық құжаттаманы зерделеу

Машықтар:
1. Ыстық штамптау бойынша сызбаларды, технологиялық құжаттамаларды оқи білу.
2. Ыстық штамптау машинасында немесе машинада өңдеуді орындау үшін бастапқы деректерді талдаңыз.
3. Күрделі құралды, бөлшектер мен тораптарды жасау кезінде қажетті есептеулер мен геометриялық құрылыстарды жасай білу.
Білімдер:
1. Машина жасау сызбасының негіздері
2. Техникалық құжаттаманы (жұмыс сызбаларын, технологиялық карталарды) оқу ережесі.
3. Жұмыс сызбаларында беттердің өлшемдеріне,
пішініне және өзара орналасуына, беттердің кедір-бұдырлығына төзімділік белгілері.
4. Материалтану негіздері, металдар мен қорытпалардың ыстық деформациясы физикасы.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Технологиялық процеске сәйкес ыстық штамптау технологиялық операцияларын орындау

Дағды 1:
Технологиялық процеске сәйкес ыстық штамптау технологиялық операцияларын орындау

Машықтар:
1. 1 МН (100 ко) дейінгі күшпен үйкеліс және иінді престерде және 2.МН (200 ко) дейінгі гидравликалық престерде қарапайым және күрделілігі орташа бөлшектерді ыстық штамптау және июді орындау.
2. 2 МН (200 КС) дейінгі күшпен суық күйдегі бөренелерді кесуді және бөлшектер мен бұйымдарды престерде соғуды орындау.
3. Жылыту пештері мен шұңқырларды жағуды орындаңыз.
4. Пештерден металды тиеу және түсіру.
5. Дайындамалардың қыздыру температурасын анықтаңыз.
6. Біліктілігі анағұрлым жоғары штамптаушы-ұстамен жұмыс істеу кезінде импровизацияланған штамптаушы-ұста жұмысын орындау.
7. Штамптарды бекіту және реттеу, бөлшектерді төсеу және орнату.
8. Штамптарды тазалау және майлау.
9. 2 МН (200 КС) дейінгі күшпен көлденең соғу машиналарында қарапайым және орташа күрделі бөлшектерді ыстық штамптау - түсіру.
10. 1,5 тоннаға дейін құлайтын бөлшектердің массасы бар балғаларда және 8 МН (800 КС) дейінгі күшпен механикалық соғу престерінде қарапайым және күрделілігі орташа бөлшектерді ыстық штамптауды орындау.
11. Қарапайым және күрделілігі орташа бөлшектерді фрикциялық және иінді престерде 1-ден 3 МН-ге дейін (100-ден 300 КО-ға дейін) және гидравликалық престерде 2 МН-ден жоғары күшпен (200 ко); фрикциялық және иінді престерде 1 МН-ге дейінгі күшпен (100 ко) күрделі бөлшектерді ыстық штамптауды орындау.
12. Ыстық және суық күйде көлденең иілу машиналарында қаңылтыр және бейінді металдан жасалған бөлшектер мен дайындамаларды июді орындау.
13. 2-ден 8 МН-ге дейін (200-ден 800 КО-ға дейін) күшпен престерде бөлшектер мен бұйымдарды соғуды орындау.
14. Жоғарыда көрсетілген балғалар мен престерде металды тұндыру, түсіру, сору, кесу.
15. Таяз және тікбұрышты тесіктерді жыпылықтаңыз.
16. Бөлшектерді 1,5 тоннаға дейін құлайтын бөлшектердің массасы бар балғаларда және 8 МН (800 КС) дейінгі күшпен механикалық соғу престерінде суық және ыстық күйде түзету.
17. Реттеушінің басшылығымен мөртабандарды орнату және баптау.
18. 2-ден 5 МН-ге дейін (200-ден 500 КО-ға дейін) күшпен престердегі бұршақтарды кесуді орындау.
19. Жартылай автоматты және автоматты желілерде қарапайым және орташа күрделі бөлшектер мен бұйымдарды ыстық штамптау.
20. Престерді, балғаларды және көтеру-тасымалдау механизмдерін басқару.
21. Бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану.
22. Ағымдағы жөндеуге қатысу.
23. Жоғары білікті штамптаушы ұстамен импровизация ретінде жұмыс жасаңыз.
24. Қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау нормаларын сақтау.
Білімдер:
1. Қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымы және жұмыс принципі.
2. Штамптау кезіндегі операциялар тәртібі.
3. Соғу және кесу мөртабандарының мақсаты мен орнату ережелері.
4. Жұмыс кезінде штамптарды салқындату және майлау әдістері.
5. Арнайы құрылғылардың, бақылау-өлшеу құралдары мен аспаптардың мақсаты мен қолдану шарттары.
6. Қолданылатын болат маркаларының қыздыру режимдері.
7. Металды қыздыру температурасы.
8. Ыстық штамптауға арналған рұқсаттар мен рұқсаттар жүйесі.
9. Қызмет көрсетілетін балғалардың, престердің, көлденең соғу машиналарының құрылғысы.
10. Жылыту пештері мен шоқыларға қызмет көрсету ережелері.
11. Салқындату, майлау және штамптарды жұмысқа дайындау ережелері.
12. Әр түрлі сортты көміртекті болаттардың соғу қасиеттері мен қыздыру режимі.
13. Металл маркасына және бұйымдар бетінің қажетті тазалығына байланысты штамптау әдістері.
14. Соғу бойктерінің, мөртабандар мен бекіту құрылғыларының атаулары, құрылғысы және орнату тәсілдері.
15. Бақылау-өлшеу аспаптары мен аспаптарының қарапайым және күрделілігі орташа арнайы құрылғылардың құрылғысы.
16. Өңдеуге арналған жәрдемақылардың мөлшері және ыстық штамптауға арналған рұқсаттар.
17. Дайындамаларды пешке тиеу және қыздыру әдістері мен тәсілдері.
18. Автоматты және жартылай автоматты желілердің құрылғысы.
19. Қауіпсіздік ережелері және еңбекті қорғау нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 3:
Орындалған ыстық штамптау операциясының сапасын бақылау

Дағды 1:
Орындалған ыстық штамптау қасиеттерін, параметрлерін басқару

Машықтар:
1. Штампталған соғулардың ақаулары мен ақауларын көзбен анықтаңыз.
2. Соғылған соғулардың ақауларын анықтаңыз.
3. Соғылған соғулардың ақауларын жою.
4. Соғу кезінде ақаулар мен некенің себептерін анықтаңыз.
5. Бақылау-өлшеу аспаптары мен құралдарын пайдалана отырып өлшеулер жүргізу.
6. Бетінің сапасын және прокат пен құйманың көлденең қимасының өлшемдерін анықтаңыз.
7. Қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау нормаларын сақтау.
Білімдер:
1. Кесу, қыздыру, соғу және салқындату кезінде пайда болатын ақаулар мен ақаулар түрлері, оларды анықтау әдістері.
2. Автоматтар мен қосалқы жабдықтардың жұмысындағы бұзушылықтарды жою тәсілдері.
3. Машинада орнатылған мөртабан жабдығының жұмысындағы мүмкін бұзушылықтар.
4. Машинада орнатылған мөртабан жабдығының жұмысындағы бұзушылықтарды жою әдістері.
5. Металдар мен қорытпалардың физикалық қасиеттері.
6. Металдар мен қорытпаларды қыздырудың температуралық аралықтары.
7. Прокат дайындамаларындағы макроқұрылым талшықтарының бағытының соғу сапасына әсері.
8. Қауіпсіздік ережелері және еңбекті қорғау нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Ынтымақтастық және өзара іс-қимыл
Дәлдік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:


3

Автоматты және жартылай автоматты ыстық штамптау желілеріндегі оператор


4

Автоматты және жартылай автоматты ыстық штамптау желілеріндегі оператор

21. Кәсіптің карточкасы "Автоматты және жартылай автоматты ыстық штамптау желілеріндегі оператор":

Топтың коды:

8188-2

Қызмет атауының коды:

8188-2-005

Кәсіптің атауы:

Автоматты және жартылай автоматты ыстық штамптау желілеріндегі оператор

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:


Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Машина жасау технологиясы (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-


Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кем дегенде 2 жыл.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:


Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Бөлшектерді ыстық штамптау, балғаларға, бұрандалы престерге, көлденең соғу машиналарына және автоматты желілерге түсіру жолымен дайындау

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Бөлшектерді ыстық штамптау бойынша дайындық жұмыстарын жүргізу
2. Технологиялық процеске сәйкес ыстық штамптау технологиялық операцияларын орындау
3. Орындалған ыстық штамптау операциясының сапасын бақылау


Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Бөлшектерді ыстық штамптау бойынша дайындық жұмыстарын жүргізу

Дағды 1:
Ыстық штамптауды орындауға дайындық

Машықтар:
1. Автоматтар мен кешендерді жұмысқа дайындау.
2. Басқару пультінен бір және көп позициялы автоматтарда, пресс - автоматтар мен кешендерде бұйымдардың соғуын штамптау.
3. Штамптау автоматтары, пресс-автоматтар мен кешендердің жұмыс режимін реттеу.
4. Штамптау автоматтары мен пресс-автоматтарды орнату.
5. Жылыту құрылғылары мен автоматтандыру құралдарын орнатыңыз.
6. Штамптау үшін дайындамалардың қыздыру температурасын реттеңіз.
7. Бұйымдардың соғуын штамптауға арналған автоматтар мен пресс-автоматтарды пайдалануға қызмет көрсету.
8. Индукциялық және жылыту құрылғыларының жұмысына қызмет көрсету.
9. Дайындамаларды қыздыру және соғу кезінде қолданылатын механикаландыру және автоматтандыру құралдарын пайдалануға қызмет көрсету.
10. Штаттан тыс жағдай туындаған жағдайда жұмысты тоқтату және автоматтандырылған кешендерді өшіру.
11. Жұмыста еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтың талаптарын сақтау.
12. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолданыңыз.
13. Өрт сөндіру құралдарын пайдалану.
14. Алғашқы медициналық көмек көрсету қағидаларын қолдану.
Білімдер:
1. Технологиялық және конструкторлық құжаттаманы оқу ережелері.
2. Бұйымдардың штампталатын соғу номенклатурасы.
3. Өңделетін материалдардың негізгі топтары мен маркалары.
4. Бұйымдардың соғуын штамптаудың технологиялық процестерінің мазмұны.
5. Машиналарда соғуды штамптаудың термомеханикалық режимдері.
6. Машиналарда бұйымдардың соғуын штамптау кезіндегі ақаулар мен ақаулар түрлері.
7. Машиналарда ыстық штамптау кезінде қолданылатын технологиялық майлау түрлері.
8. Бұйымдардың соғуларын ыстық штамптауға арналған автоматтардың штамптау жабдығының схемалары мен конструкциялары.
9. Мөртабан жабдығын орнату және алу әдістері.
10. Мөртабан жабдықтары мен құрылғыларын бекіту әдістері.
11. Штамптау жабдығын жылыту және салқындату әдістері мен ережелері.
12. Бұйымдарды соғуға арналған ыстық штамптау автоматтарының негізгі техникалық сипаттамалары.
13. Автоматтардың дизайн ерекшеліктері мен кинематикалық схемалары.
14. Автоматтарды, кешендерді және қосалқы жабдықтарды пайдалану шарттары мен ережелері.
15. Автоматтар мен қосалқы жабдықтардың жұмыс принциптері.
16. Автоматтар мен қосалқы жабдықтардың жұмысындағы мүмкін бұзушылықтар.
17. Жылыту пештері мен қондырғыларының техникалық сипаттамалары.
18. Жүктерді ілу схемалары.
19. Ыстық штамптау машиналары мен автоматтардың майлау және салқындату сұйықтықтарының мақсаты мен қасиеттері.
20. Штаттан тыс жағдай туындаған жағдайда автоматтандырылған кешенді тоқтату кезіндегі әрекеттер тізбегі.
21. Автоматтандырылған кешенге қызмет көрсету тәртібі.
22. Қауіпсіздік ережелері және еңбекті қорғау нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 2:
Ыстық штамптау бойынша конструкторлық-технологиялық құжаттаманы зерделеу

Машықтар:
1. Ыстық штамптау бойынша сызбаларды, технологиялық құжаттамаларды оқи білу.
2. Ыстық штамптау машинасында немесе машинада өңдеуді орындау үшін бастапқы деректерді талдаңыз.
3. Күрделі құралды, бөлшектер мен тораптарды жасау кезінде қажетті есептеулер мен геометриялық құрылыстарды жасай білу.
Білімдер:
1. Машина жасау сызбасының негіздері
2. Техникалық құжаттаманы (жұмыс сызбаларын, технологиялық карталарды) оқу ережесі.
3. Жұмыс сызбаларында беттердің өлшемдеріне, пішініне және өзара орналасуына, беттердің кедір-бұдырлығына төзімділік белгілері.
4. Материалтану негіздері, металдар мен қорытпалардың ыстық деформациясы физикасы.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Технологиялық процеске сәйкес ыстық штамптау технологиялық операцияларын орындау

Дағды 1:
Автоматты және жартылай автоматты ыстық штамптау желілерінде штамптау

Машықтар:
1. Күрделі бөлшектерді 1,5 тоннаға дейін түсетін бөлшектердің массасы бар балғаларда және 8 МН (800 КС) дейінгі күшпен механикалық соғу престерінде ыстық штамптауды орындау.
2. 2 МН (200 КС) дейінгі күшпен көлденең соғу машиналарында күрделі бөлшектерді ыстық штамптау - түсіру.
3. 3 МН (300 КС) дейінгі күшпен көлденең-иілгіш престерде (бульдозерлерде) бөлшектер мен дайындамаларды июді орындау.
4. Қарапайым және орташа күрделі бөлшектерді құлау бөліктерінің массасы 1,5-тен 3 тоннаға дейінгі балғаларда, механикалық соғу престерінде 8-ден 15 МН-ге дейін (800-ден 1500 КС-қа дейін) күшпен ыстық штамптау.
5. 2-ден 12 МН-ге дейін (200-ден 1200 КО-ға дейін) күшпен көлденең соғу машиналарында қарапайым және күрделілігі орташа бөлшектерді ыстық штамптау-түсіру.
6. Қарапайым және орташа күрделі бөлшектерді фрикциялық және иінді престерде күшпен (300 КО - дан жоғары), күрделі бөлшектерді-1-ден 3 МН-ге дейін (100-ден 300 КО-ға дейін) престерде ыстық штамптау.
7. Терең және күрделі тесіктерді жыпылықтаңыз.
8. Бөлшектерді 1,5-тен 8 тоннаға дейін құлайтын бөлшектердің массасы бар балғаларда және 8-ден 50 МН-ге дейінгі механикалық соғу престерінде (800-ден 5000 КС-қа дейін) суық және ыстық күйде түзету.
9. 8 МН (800 ко) астам күшпен престерде бөлшектер мен бұйымдарды соғуды, 5 МН (500 ко) астам күшпен престердегі бұршақтарды кесуді орындау.
10. Жартылай автоматты және автоматты желілерде күрделі бөлшектер мен бұйымдарды ыстық штамптау.
11. Жоғары білікті штамптаушы ұстамен импровизация ретінде жұмыс істеу.
12. Құлау бөліктерінің массасы 1,5-тен 3 тоннаға дейін балғаларда және күштілігі 8-ден 15 МН-ге дейін (800-ден
1500 КС-қа дейін) механикалық соғу престерінде күрделі бөлшектерді ыстық штамптауды орындау.
13. Күрделі бөлшектерді көлденең соғу машиналарында 2 - ден 12 МН-ге дейін (200-ден 1200 КО-ға дейін) күшпен ыстық штамптау-түсіру.
14. Қарапайым және орташа күрделі бөлшектерді 3 т құлайтын бөліктердің массасы бар балғаларда және 15 МН (1500 КС) жоғары күшпен механикалық соғу престерінде ыстық штамптау.
15. 12 МН (1200 ко) астам күшпен көлденең соғу машиналарында қарапайым және күрделілігі орташа бөлшектерді ыстық штамптау - түсіру.
16. 3 МН (300 КС) астам күшпен көлденең-иілгіш престерде (бульдозерлерде) бөлшектер мен дайындамаларды иілу.
17. 3 МН (300 КС) астам күшпен үйкеліс және иінді престерде күрделі бөлшектерді ыстық штамптауды орындау.
18. Құлау бөліктерінің массасы 8 тоннадан асатын балғаларда және күштілігі 50 МН (5000 КС) асатын механикалық соғу престерінде түзетулер жасау.
19. Жартылай автоматты және автоматты желілерде күрделі бөлшектер мен бұйымдарды ыстық штамптау.
20. Қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау нормаларын сақтау.
Білімдер:
1. Әр түрлі типтегі балғалар, престер, көлденең соғу машиналары мен жылыту пештерінің құрылғысы.
2. Бойкалардың, соғу және кесу мөртабандарының, орнату және бекіту құрылғыларының құрылымдық ерекшеліктері.
3. Түрлі маркалы болаттарды және түсті металдар мен қорытпаларды қыздыру, салқындату және штамптау режимдері.
4. Автоматты және жартылай автоматты желілердің құрылғысы, жабдықтың схемалары және механизмдерінің өзара әрекеттесуі.
5. Балғалардың, престердің, әртүрлі жүйелердің көлденең соғу машиналарының кинематикалық схемалары.
6. Әр түрлі маркалы болаттардың, түсті металдар мен қорытпалардың соғу қасиеттері.
7. Металды соғудың басталу және аяқталу температурасы.
8. Автоматты және жартылай автоматты желілердің дизайны.
9. Өзек және құбырлы дайындамалардан біліктер мен осьтер түріндегі соғуды соғу әдістері мен тәсілдері.
10. Күрделі соғуды соғу, иілу, түзету және дәнекерлеу үшін қолданылатын дайындамалардың ассортименті.
11. Қауіпсіздік ережелері және еңбекті қорғау нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 3:
Орындалған ыстық штамптау операциясының сапасын бақылау

Дағды 1:
Орындалған ыстық штамптау қасиеттерін, параметрлерін басқару

Машықтар:
1. Штампталған соғулардың ақаулары мен ақауларын көзбен анықтаңыз.
2. Соғылған соғулардың ақауларын анықтаңыз.
3. Соғылған соғулардың ақауларын жою.
4. Соғу кезінде ақаулар мен некенің себептерін анықтаңыз.
5. Бақылау-өлшеу аспаптары мен құралдарын пайдалана отырып өлшеулер жүргізу.
6. Бетінің сапасын және прокат пен құйманың көлденең қимасының өлшемдерін анықтаңыз.
7. Қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау нормаларын сақтау.
Білімдер:
1. Кесу, қыздыру, соғу және салқындату кезінде пайда болатын ақаулар мен ақаулар түрлері, оларды анықтау әдістері.
2. Автоматтар мен қосалқы жабдықтардың жұмысындағы бұзушылықтарды жою тәсілдері.
3. Машинада орнатылған мөртабан жабдығының жұмысындағы мүмкін бұзушылықтар.
4. Машинада орнатылған мөртабан жабдығының жұмысындағы бұзушылықтарды жою әдістері.
5. Металдар мен қорытпалардың физикалық қасиеттері.
6. Металдар мен қорытпаларды қыздырудың температуралық аралықтары.
7. Прокат дайындамаларындағы макроқұрылым талшықтарының бағытының соғу сапасына әсері.
8. Қауіпсіздік ережелері және еңбекті қорғау нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Ынтымақтастық және өзара іс-қимыл
Дәлдік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:


2

Автоматты және жартылай автоматты ыстық штамптау желілеріндегі оператор


4

Автоматты және жартылай автоматты ыстық штамптау желілеріндегі оператор

22. Кәсіптің карточкасы "Автоматты және жартылай автоматты ыстық штамптау желілеріндегі оператор":

Топтың коды:

8188-2

Қызмет атауының коды:

8188-2-005

Кәсіптің атауы:

Автоматты және жартылай автоматты ыстық штамптау желілеріндегі оператор

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:


Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Машина жасау технологиясы (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-


Білім деңгейі:

Мамандық:

Біліктілік:


ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Машина жасау технологиясы (түрлері бойынша)


Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кем дегенде 3 жыл.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:


Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Бөлшектерді ыстық штамптау, балғаларға, бұрандалы престерге, көлденең соғу машиналарына және автоматты желілерге түсіру жолымен дайындау

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Бөлшектерді ыстық штамптау бойынша дайындық жұмыстарын жүргізу
2. Технологиялық процеске сәйкес ыстық штамптау технологиялық операцияларын орындау
3. Орындалған ыстық штамптау операциясының сапасын бақылау


Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Бөлшектерді ыстық штамптау бойынша дайындық жұмыстарын жүргізу

Дағды 1:
Ыстық штамптауды орындауға дайындық

Машықтар:
1. Автоматтар мен кешендерді жұмысқа дайындау.
2. Басқару пультінен бір және көп позициялы автоматтарда, пресс - автоматтар мен кешендерде бұйымдардың соғуын штамптау.
3. Штамптау автоматтары, пресс-автоматтар мен кешендердің жұмыс режимін реттеу.
4. Штамптау автоматтары мен пресс-автоматтарды орнату.
5. Жылыту құрылғылары мен автоматтандыру құралдарын орнатыңыз.
6. Штамптау үшін дайындамалардың қыздыру температурасын реттеңіз.
7. Бұйымдардың соғуын штамптауға арналған автоматтар мен пресс-автоматтарды пайдалануға қызмет көрсету.
8. Индукциялық және жылыту құрылғыларының жұмысына қызмет көрсету.
9. Дайындамаларды қыздыру және соғу кезінде қолданылатын механикаландыру және автоматтандыру құралдарын пайдалануға қызмет көрсету.
10. Штаттан тыс жағдай туындаған жағдайда жұмысты тоқтату және автоматтандырылған кешендерді өшіру.
11. Жұмыста еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтың талаптарын сақтау.
12. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын қолданыңыз.
13. Өрт сөндіру құралдарын пайдалану.
14. Алғашқы медициналық көмек көрсету қағидаларын қолдану.
Білімдер:
1.Технологиялық және конструкторлық құжаттаманы оқу ережелері.
2. Бұйымдардың штампталатын соғу номенклатурасы.
3. Өңделетін материалдардың негізгі топтары мен маркалары.
4. Бұйымдардың соғуын штамптаудың технологиялық процестерінің мазмұны.
5. Машиналарда соғуды штамптаудың термомеханикалық режимдері.
6. Машиналарда бұйымдардың соғуын штамптау кезіндегі ақаулар мен ақаулар түрлері.
7. Машиналарда ыстық штамптау кезінде қолданылатын технологиялық майлау түрлері.
8. Бұйымдардың соғуларын ыстық штамптауға арналған автоматтардың штамптау жабдығының схемалары мен конструкциялары.
9. Мөртабан жабдығын орнату және алу әдістері.
10. Мөртабан жабдықтары мен құрылғыларын бекіту әдістері.
11. Штамптау жабдығын жылыту және салқындату әдістері мен ережелері.
12. Бұйымдарды соғуға арналған ыстық штамптау автоматтарының негізгі техникалық сипаттамалары.
13. Автоматтардың дизайн ерекшеліктері мен кинематикалық схемалары.
14. Автоматтарды, кешендерді және қосалқы жабдықтарды пайдалану шарттары мен ережелері.
15. Автоматтар мен қосалқы жабдықтардың жұмыс принциптері.
16. Автоматтар мен қосалқы жабдықтардың жұмысындағы мүмкін бұзушылықтар.
17. Жылыту пештері мен қондырғыларының техникалық сипаттамалары.
18. Жүктерді ілу схемалары.
19. Ыстық штамптау машиналары мен автоматтардың майлау және салқындату сұйықтықтарының мақсаты мен қасиеттері.
20. Штаттан тыс жағдай туындаған жағдайда автоматтандырылған кешенді тоқтату кезіндегі әрекеттер тізбегі.
21. Автоматтандырылған кешенге қызмет көрсету тәртібі.
22. Қауіпсіздік ережелері және еңбекті қорғау нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 2:
Ыстық штамптау бойынша конструкторлық-технологиялық құжаттаманы зерделеу

Машықтар:
1. Ыстық штамптау бойынша сызбаларды, технологиялық құжаттамаларды оқи білу.
2. Ыстық штамптау машинасында немесе машинада өңдеуді орындау үшін бастапқы деректерді талдаңыз.
3. Күрделі құралды, бөлшектер мен тораптарды жасау кезінде қажетті есептеулер мен геометриялық құрылыстарды жасай білу.
Білімдер:
1. Машина жасау сызбасының негіздері
2. Техникалық құжаттаманы (жұмыс сызбаларын, технологиялық карталарды) оқу ережесі.
3. Жұмыс сызбаларында беттердің өлшемдеріне, пішініне және өзара орналасуына, беттердің кедір-бұдырлығына төзімділік белгілері.
4. Материалтану негіздері, металдар мен қорытпалардың ыстық деформациясы физикасы.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Технологиялық процеске сәйкес ыстық штамптау технологиялық операцияларын орындау

Дағды 1:
Автоматты және жартылай автоматты ыстық штамптау желілерінде штамптау

Машықтар:
1. 3 тоннадан асатын құлайтын бөлшектердің массасы бар балғаларда және 15 МН (1500 КС) асатын механикалық соғу престерінде күрделі бөлшектерді ыстық штамптауды орындау.
2. 12 МН (1200 ко) астам күшпен көлденең соғу машиналарында күрделі бөлшектерді ыстық штамптау-түсіру.
3. Жоғары жылдамдықты балғаларда титан және ыстыққа төзімді болаттар мен қорытпалардан жоғары дәлдіктегі күрделі бөлшектерді ыстық штамптау.
4. Жоғары дәлдіктегі күрделі бөлшектерді изотермиялық штамптауды минималды жәрдемақылармен және өңдеусіз орындаңыз.
5. Барлық агрегаттар мен механизмдерді жұмысқа дайындауды қамтамасыз ету.
6. Қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау нормаларын сақтау.
Білімдер:
1. Әр түрлі типтегі балғалардың, престердің, көлденең соғу машиналарының және жылыту пештерінің құрылысы,
2. Мөртабандарды орнату және баптау ережелері мен тәсілдері
3. Өзек және құбырлы дайындамалардан біліктер мен осьтер түріндегі соғуды соғу әдістері мен тәсілдері.
4. Күрделі соғуды соғу, иілу, түзету және дәнекерлеу үшін қолданылатын дайындамалардың ассортименті.
5. Қауіпсіздік ережелері және еңбекті қорғау нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 3:
Орындалған ыстық штамптау операциясының сапасын бақылау

Дағды 1:
Орындалған ыстық штамптау қасиеттерін, параметрлерін басқару

Машықтар:
1. Штампталған соғулардың ақаулары мен ақауларын көзбен анықтаңыз.
2. Соғылған соғулардың ақауларын анықтаңыз.
3. Соғылған соғулардың ақауларын жою.
4. Соғу кезінде ақаулар мен некенің себептерін анықтаңыз.
5. Бақылау-өлшеу аспаптары мен құралдарын пайдалана отырып өлшеулер жүргізу.
6. Бетінің сапасын және прокат пен құйманың көлденең қимасының өлшемдерін анықтаңыз.
7. Қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау нормаларын сақтау.
Білімдер:
1. Кесу, қыздыру, соғу және салқындату кезінде пайда болатын ақаулр мен ақаулар түрлері, оларды анықтау әдістері.
2. Автоматтар мен қосалқы жабдықтардың жұмысындағы бұзушылықтарды жою тәсілдері.
3. Машинада орнатылған мөртабан жабдығының жұмысындағы мүмкін бұзушылықтар.
4. Машинада орнатылған мөртабан жабдығының жұмысындағы бұзушылықтарды жою әдістері.
5. Металдар мен қорытпалардың физикалық қасиеттері.
6. Металдар мен қорытпаларды қыздырудың температуралық аралықтары.
7. Прокат дайындамаларындағы макроқұрылым талшықтарының бағытының соғу сапасына әсері.
8. Қауіпсіздік ережелері және еңбекті қорғау нормалары.


Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Ынтымақтастық және өзара іс-қимыл
Дәлдік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:


2

Автоматты және жартылай автоматты ыстық штамптау желілеріндегі оператор


3

Автоматты және жартылай автоматты ыстық штамптау желілеріндегі оператор

23. Кәсіптің карточкасы "Токарь":

Топтың коды:

7214-1

Қызмет атауының коды:

7214-1-037

Кәсіптің атауы:

Токарь

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

2-шығарылым. "Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (2-шығарылым) бекіту туралы" 2012 жылғы 1 наурыздағы № 66-ө Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2012 жылы 19 наурызда № 7478 тіркелді.
Токарь

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

2 санат үшін тәжірибе жоқ. 3 санат үшін кемінде 1 жыл.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:


Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Қызметтің негізгі мақсаты: Токарлық топ станоктарында машина бөлшектерін дайындаудың сапасы мен өнімділігін қамтамасыз ету

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Токарлық топ станоктарында дайындық жұмыстарын жүргізу
2. Технологиялық процеске сәйкес токарлық топтың станоктарында технологиялық операцияларды орындау
3. Токарлық топ станоктарында орындалған жұмыстың сапасын бақылау


Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Токарлық топ станоктарында дайындық жұмыстарын жүргізу

Дағды 1:
Токарлық жартылай автоматтарда токардың жұмыс орнын дайындау және қызмет көрсету

Машықтар:
1. Жұмыс орнының жай-күйін еңбекті қорғау, өрт, өнеркәсіптік және экологиялық қауіпсіздік талаптарына, токарлық топтың станоктарында токардың жұмыс орнын ұйымдастыру ережелеріне сәйкес ұстау
2. Техникалық құжаттамаға сәйкес токарлық топтың станоктарына техникалық қызмет көрсету бойынша регламенттік жұмыстарды жүргізу.
3. Жұмыс орнында орналасқан технологиялық жабдықтың (құрылғылардың, өлшеу және көмекші құралдардың) қажетті техникалық жай-күйін сақтау.
4. Алғашқы медициналық көмек көрсету қағидаларын қолдану
5. Қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау нормаларын сақтау
Білімдер:
1. Токарлық топ станоктарының құрылымы, жұмыс принциптері және пайдалану ережелері.
2. Токарлық топ станоктарының басқару органдары.
3. Токарлық топ станоктарының жарамдылығы мен жұмысқа қабілеттілігін тексеру тәртібі.
4. Токарлық станоктардың реттілігі мен мазмұны.
5. Токарлық топтың станоктарында жұмыстарды орындау кезінде жұмыс орнын жоспарлауға, жабдықтауға және ұйымдастыруға қойылатын талаптар.
6. Өңдеу құралының түрлері мен түрлері.
7. Өлшеу құралдарының түрлері мен түрлері.
8. Токарлық топ станоктарында кескіш құралдарды орнату әдістері мен ережелері.
9. Токарлық топтағы станоктарда қолданылатын кескіш құралдардың конструкциялары, мақсаты, геометриялық параметрлері және пайдалану ережелері.
10. Дайындамаларды орнату және бекіту ережелері мен әдістері.
11. Токарлық топ станоктарында қолданылатын майлау-салқындатқыш сұйықтықтардың мақсаты мен қасиеттері.
12. Қауіпсіздік техникасы және еңбекті қорғау нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 2:
Конструкторлық-технологиялық құжаттаманы талдау

Машықтар:
1. Дизайн және технологиялық құжаттаманы оқыңыз.
2. Бөлшектерді өңдеудің оңтайлы тәртібін таңдаңыз (дайындамаларды негіздеу, құралдарды, бөлшектерді, дайындамаларды, тораптар мен жабдықтарды орнату және бекіту әдістері)
3. Токарлық жұмыстарды орындауға байланысты есептеулер мен геометриялық модельдеу жүргізу.
4. Материалдың қасиеттерін және кескіштің конфигурациясын ескере отырып, кесу режимдерін анықтаңыз (кесу құралын беру және жылжыту жылдамдығы, кесу тереңдігі)
Білімдер:
1. Жұмысты орындау үшін қажетті көлемде машина жасау сызбасының негіздері.
2. Жұмысты орындау үшін қажетті көлемде техникалық құжаттаманы (жұмыс сызбаларын, технологиялық карталарды) оқу ережесі.
3. Төзімділік және қону жүйесі, дәлдік квалитеттері, кедір-бұдыр параметрлері.
4. Жұмыс сызбаларында беттердің өлшемдеріне, пішіндеріне және өзара орналасуына, беттердің кедір-бұдырлығына төзімділікті белгілеу.
5. Ұйымда қолданылатын конструкторлық-технологиялық құжаттаманың түрлері мен мазмұны.


Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Технологиялық процеске сәйкес токарлық топтың станоктарында технологиялық операцияларды орындау

Дағды 1:
Токарлық топтағы станоктарда бұйымдарды өңдеу

Машықтар:
2-разряд
1. Бөлшектерді 12-14 квалитеттер бойынша кескіш құрал мен әмбебап құрылғыларды қолдана отырып, әмбебап токарлық станоктарда және 8-11 квалитеттер бойынша белгілі бір қарапайым және күрделілігі орташа бөлшектерді өңдеу немесе жекелеген операцияларды орындау үшін реттелген мамандандырылған станоктарда токарлық өңдеуді жүргізу
2. Сыртқы және ішкі үшбұрышты және тікбұрышты жіптерді шүмегімен немесе қылшықпен кесіңіз.
3. 650-2000 мм биіктіктегі станоктарды (токарлық - орталықтарды) басқару, бөлшектерді орнату және алу кезінде, біліктілігі анағұрлым жоғары токардың басшылығымен өлшеу кезінде көмек көрсету.
4. Чиптерді жинауды жүзеге асырыңыз.
5. Қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау нормаларын сақтау.
3-разряд
1. Әмбебап токарлық станоктарда 8 - 11 квалитет бойынша бөлшектерді және 12 - 14 квалитет бойынша күрделі бөлшектерді өңдеуді орындау.
2. Орындау бөлшектерді өңдеу белгілі бір бөлшектерді өңдеуге немесе жекелеген операцияларды орындауға арналған мамандандырылған станоктарда 7-10 біліктілік бойынша.
3. Қабырғасының қалыңдығы 1 мм-ге дейін және ұзындығы 200 мм-ге дейін жұқа қабырғалы бөлшектерді токарлық өңдеуді жүргізу.
4. Токарлық жұмыстарды біліктілігі жоғары токардың басшылығымен біріктірілген плазмалық-механикалық өңдеу әдісімен орындау.
5. Сыртқы және ішкі бір бұрышты үшбұрышты, тікбұрышты және трапеция жіптерін кескішпен кесіңіз.
6. Жіптерді құйынды бастармен кесіңіз.
7. Орталықтардың биіктігі 2000 мм және одан жоғары, орталықтар арасындағы қашықтық 10000 мм және одан жоғары токарлық станоктарды басқару.
8. Біліктілігі анағұрлым жоғары токардың басшылығымен орталықтарының биіктігі 800 мм-ге дейін, үш калибрден асатын токарлық-орталық станоктарды басқару.
9. Берілген конустық беттерді алу үшін қажетті есептеулерді орындаңыз.
10. Еденнен көтеру және тасымалдау жабдықтарын басқару.
11. Көтеру, жылжыту, орнату және сақтау үшін жүктерді байлау және байлау.
12. Слюда мен микалекстен дайындамаларды токарлық өңдеуді жүзеге асырыңыз.
13. Қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау нормаларын сақтау.
Білімдер:
2-разряд
1. Бір типті токарлық станоктардың құрылымы мен жұмыс принципі;
2. Ең көп таралған әмбебап құрылғылардың атауы, мақсаты және қолдану шарттары;
3. Бақылау-өлшеу құралдары мен аспаптарының мақсаты мен қолдану ережесі;
4. Кескіш құралдың мақсаты мен қолдану ережелері;
5. Бұрыштар, кескіштер мен бұрғыларды қайрау және орнату ережелері;
6. Төзімділік және қону жүйесі;
7. Кедір-бұдырлық квалитеттері мен параметрлері;
8. Салқындатқыш және майлаушы сұйықтықтардың мақсаты мен қасиеттері.
9. Қауіпсіздік техникасы және еңбекті қорғау нормалары.
3-разряд
1. Әмбебап токарлық станоктардың құрылғысы, баптау және дәлдігін тексеру ережесі
2. Біліктілігі анағұрлым жоғары токармен бірлесіп қызмет көрсетілетін ірі габаритті станоктарды басқару қағидалары
3. Әмбебап және арнайы құрылғылардың құрылысы мен қолдану ережелері
4. Плазмотронның құрылысы мен қолдану шарттары, бақылау-өлшеу құралдары мен аспаптарының мақсаты мен қолдану ережесі
5. Аспаптық болаттардан немесе қатты қорытпалардан немесе керамикадан жасалған пластинадан жасалған кескіш құралдың геометриясы мен қайрау ережелері
6. Төзімділік және қону жүйесі
7. Кедір-бұдырлық квалитеттері мен параметрлері
8. Өңделетін материалдардың негізгі қасиеттері.
9. Қауіпсіздік техникасы және еңбекті қорғау нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 3:
Токарлық топ станоктарында орындалған жұмыстың сапасын бақылау

Дағды 1:
Токарлық топ станоктарында орындалған жұмыстың сапасын бақылау

Машықтар:
1. Қарапайым және орташа Күрделі бөлшектердің өңделген беттерінің ақауларын көзбен анықтаңыз.
2. Қарапайым және күрделілігі орташа бөлшектердің сызықтық өлшемдерін бақылау.
3. Қарапайым және орташа Күрделі бөлшектердің беттерінің пішіндері мен өзара орналасуын бақылау.
4. Қарапайым және орташа Күрделі бөлшектердің өңделген беттерінің кедір-бұдырлығын бақылау.
5. Қарапайым және орташа Күрделі бөлшектердің өңделген беттеріндегі ақауларды көзбен анықтаңыз.
6. Бөлшектердің Қарапайым және орташа күрделілігінің сызықтық өлшемдерін өлшеу және бақылау үшін стандартты және арнайы бақылау-өлшеу құралдарын қолданыңыз.
7. Бөлшектердің Қарапайым және орташа күрделілігіндегі беттердің пішіні мен өзара орналасуының дәлдігін өлшеу және бақылау үшін Бақылау-өлшеу құралдары мен құрылғыларын пайдаланыңыз.
8. Қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау нормаларын сақтау.
Білімдер:
1. Төзімділік және қону жүйесі, дәлдік квалитеттері, кедір-бұдыр параметрлері.
2. Жұмыс сызбаларында беттердің өлшемдеріне, пішініне және өзара орналасуына, беттердің кедір-бұдырлығына төзімділікті белгілеу.
3. Өлшемдерді өлшеу және бақылау үшін Бақылау-өлшеу құралдарының түрлері, конструкциялары, мақсаты, мүмкіндіктері және пайдалану ережелері.
4. Беттердің пішіні мен өзара орналасуының дәлдігін өлшеу және бақылау үшін Бақылау-өлшеу құралдары мен құрылғыларының түрлері, конструкциялары, мақсаты, мүмкіндіктері мен пайдалану ережелері.
5. Қауіпсіздік техникасы және еңбекті қорғау нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Дербестік және жауапкершілік
Дәлдік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:


3

Токарь


4

Токарь

24. Кәсіптің карточкасы "Токарь":

Топтың коды:

7214-1

Қызмет атауының коды:

7214-1-037

Кәсіптің атауы:

Токарь

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

2-шығарылым. "Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (2-шығарылым) бекіту туралы" 2012 жылғы 1 наурыздағы № 66-ө Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2012 жылы 19 наурызда № 7478 тіркелді.
Токарь

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Токарлық іс (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-


Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кем дегенде 2 жыл.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:


Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Қызметтің негізгі мақсаты: Токарлық топ станоктарында машина бөлшектерін дайындаудың сапасы мен өнімділігін қамтамасыз ету

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Токарлық топ станоктарында дайындық жұмыстарын жүргізу
2. Технологиялық процеске сәйкес токарлық топтың станоктарында технологиялық операцияларды орындау.
3. Токарлық топ станоктарында орындалған жұмыстың сапасын бақылау


Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Токарлық топ станоктарында дайындық жұмыстарын жүргізу

Дағды 1:
Токарлық жартылай автоматтарда токардың жұмыс орнын дайындау және қызмет көрсету

Машықтар:
1. Жұмыс орнының жай-күйін еңбекті қорғау, өрт, өнеркәсіптік және экологиялық қауіпсіздік талаптарына, токарлық топтың станоктарында токардың жұмыс орнын ұйымдастыру ережелеріне сәйкес ұстау
2. Техникалық құжаттамаға сәйкес токарлық топтың станоктарына техникалық қызмет көрсету бойынша регламенттік жұмыстарды жүргізу.
3. Жұмыс орнында орналасқан технологиялық жабдықтың (құрылғылардың, өлшеу және көмекші құралдардың) қажетті техникалық жай-күйін сақтау.
4. Алғашқы медициналық көмек көрсету қағидаларын қолдану
Білімдер:
1. Токарлық топ станоктарының құрылымы, жұмыс принциптері және пайдалану ережелері.
2. Токарлық топ станоктарының басқару органдары.
3. Токарлық топ станоктарының жарамдылығы мен жұмысқа қабілеттілігін тексеру тәртібі.
4. Токарлық станоктардың реттілігі мен мазмұны.
5. Токарлық топтың станоктарында жұмыстарды орындау кезінде жұмыс орнын жоспарлауға, жабдықтауға және ұйымдастыруға қойылатын талаптар.
6. Өңдеу құралының түрлері мен түрлері.
7. Өлшеу құралдарының түрлері мен түрлері.
8. Токарлық топ станоктарында кескіш құралдарды орнату әдістері мен ережелері.
9. Токарлық топтағы станоктарда қолданылатын кескіш құралдардың конструкциялары, мақсаты, геометриялық параметрлері және пайдалану ережелері.
10. Дайындамаларды орнату және бекіту ережелері мен әдістері.
11. Токарлық топ станоктарында қолданылатын майлау-салқындатқыш сұйықтықтардың мақсаты мен қасиеттері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 2:
Конструкторлық-технологиялық құжаттаманы талдау

Машықтар:
1. Дизайн және технологиялық құжаттаманы оқыңыз.
2. Бөлшектерді өңдеудің оңтайлы тәртібін таңдаңыз (дайындамаларды негіздеу, құралдарды, бөлшектерді, дайындамаларды, тораптар мен жабдықтарды орнату және бекіту әдістері)
3. Токарлық жұмыстарды орындауға байланысты есептеулер мен геометриялық модельдеу жүргізу.
4. Материалдың қасиеттерін және кескіштің конфигурациясын ескере отырып, кесу режимдерін анықтаңыз (кесу құралын беру және жылжыту жылдамдығы, кесу тереңдігі)
Білімдер:
1. Жұмысты орындау үшін қажетті көлемде машина жасау сызбасының негіздері.
2. Жұмысты орындау үшін қажетті көлемде техникалық құжаттаманы (жұмыс сызбаларын, технологиялық карталарды) оқу ережесі.
3. Төзімділік және қону жүйесі, дәлдік квалитеттері, кедір-бұдыр параметрлері.
4. Жұмыс сызбаларында беттердің өлшемдеріне, пішіндеріне және өзара орналасуына, беттердің кедір-бұдырлығына төзімділікті белгілеу.
5. Ұйымда қолданылатын конструкторлық-технологиялық құжаттаманың түрлері мен мазмұны.


Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Технологиялық процеске сәйкес токарлық топтың станоктарында технологиялық операцияларды орындау.

Дағды 1:
Токарлық топтағы станоктарда бұйымдарды өңдеу

Машықтар:
4-разряд
1. Әмбебап токарлық станоктарда 7 - 10 квалитет бойынша, сондай-ақ плазмалық-механикалық аралас өңдеу әдісін қолдана отырып, күрделі бөлшектерді токарлық өңдеуді және көздеуді жүргізу.
2. Плазмалық қондырғыны қосу және өшіру.
3. Ұзын біліктер мен бұрандаларды жылжымалы және қозғалмайтын люнеттерді қолдана отырып токарлық өңдеуді, зеңбірек бұрғыларымен және басқа да арнайы құралдармен тесіктерді терең бұрғылауды және бұрғылауды жүзеге асыру.
4. Қабырғасының қалыңдығы 1 мм-ге дейін және ұзындығы 200 мм-ден асатын жұқа қабырғалы бөлшектерді токарлық өңдеуді жүзеге асыру.
5. Сыртқы және ішкі екі бұрышты үшбұрышты, тікбұрышты, жартылай дөңгелек, ара тісті және трапеция жіптерін кесіңіз.
6. Бөлшектерді әртүрлі құрылғыларда және көлденең және тік жазықтықтарда дәл салыстыра отырып, төртбұрышқа орнатуды орындаңыз.
7. Станокты, плазмалық қондырғыны және плазматронды біріккен жұмысқа баптау.
8. Эксцентрлік орналасқан тесіктердің немесе қайрау орындарының орталықтары арасындағы өлшемдерді дәл сақтауды талап ететін бөлшектерді токарлық өңдеуді жүргізу.
9. Қатты қорытпаларды өндіру үшін графит бұйымдарының бөлшектерін токарлық өңдеуді орындау.
10. Қарапайым және орташа күрделі профильдерді калибрлеу арқылы жаңа илектеу және өндірілген прокат орамдарын қайта өңдеу.
11. Роликтердің мойнын тазарту және әрлеу.
12. Орталықтардың биіктігі 800 мм-ден асатын, үш калибрден асатын токарлық-орталық станоктарды басқару.
5-разряд
1. 6-7 квалитеттер бойынша көптеген өтулері бар күрделі бөлшектер мен құралдарды токарлық өңдеуді және жетілдіруді жүргізу, әр түрлі құрылғылардың көмегімен және бірнеше жазықтықта дәл салыстыруды қажет етеді.
2. Сыртқы және ішкі пішінді беттерді және қисық цилиндрлік беттермен біріктірілген беттерді өңдеуге және өлшеуге қиын жерлермен қайрауды орындаңыз.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 3:
Токарлық топ станоктарында орындалған жұмыстың сапасын бақылау

Дағды 1:
Токарлық топ станоктарында орындалған жұмыстың сапасын бақылау

Машықтар:
1. Қарапайым және орташа Күрделі бөлшектердің өңделген беттерінің ақауларын көзбен анықтаңыз.
2. Қарапайым және күрделілігі орташа бөлшектердің сызықтық өлшемдерін бақылау.
3. Қарапайым және орташа Күрделі бөлшектердің беттерінің пішіндері мен өзара орналасуын бақылау.
4. Қарапайым және орташа Күрделі бөлшектердің өңделген беттерінің кедір-бұдырлығын бақылау.
5. Қарапайым және орташа Күрделі бөлшектердің өңделген беттеріндегі ақауларды көзбен анықтаңыз.
6. Бөлшектердің Қарапайым және орташа күрделілігінің сызықтық өлшемдерін өлшеу және бақылау үшін стандартты және арнайы бақылау-өлшеу құралдарын қолданыңыз.
7. Бөлшектердің Қарапайым және орташа күрделілігіндегі беттердің пішіні мен өзара орналасуының дәлдігін өлшеу және бақылау үшін Бақылау-өлшеу құралдары мен құрылғыларын пайдаланыңыз.
Білімдер:
1. Төзімділік және қону жүйесі, дәлдік квалитеттері, кедір-бұдыр параметрлері.
2. Жұмыс сызбаларында беттердің өлшемдеріне, пішініне және өзара орналасуына, беттердің кедір-бұдырлығына төзімділікті белгілеу.
3. Өлшемдерді өлшеу және бақылау үшін Бақылау-өлшеу құралдарының түрлері, конструкциялары, мақсаты, мүмкіндіктері және пайдалану ережелері.
4. Беттердің пішіні мен өзара орналасуының дәлдігін өлшеу және бақылау үшін Бақылау-өлшеу құралдары мен құрылғыларының түрлері, конструкциялары, мақсаты, мүмкіндіктері мен пайдалану ережелері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Дербестік және жауапкершілік
Дәлдік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:


2

Токарь


4

Токарь

25. Кәсіптің карточкасы "Токарь":

Топтың коды:

7214-1

Қызмет атауының коды:

7214-1-037

Кәсіптің атауы:

Токарь

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

2-шығарылым. "Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (2-шығарылым) бекіту туралы" 2012 жылғы 1 наурыздағы № 66-ө Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2012 жылы 19 наурызда № 7478 тіркелді.
Токарь

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Токарлық іс (түрлері бойынша)

Біліктілік:
-


Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кем дегенде 3 жыл.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:


Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Токарлық топ станоктарында машина бөлшектерін дайындаудың сапасы мен өнімділігін қамтамасыз ету

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Токарлық топ станоктарында дайындық жұмыстарын жүргізу
2. Технологиялық процеске сәйкес токарлық топтың станоктарында технологиялық операцияларды орындау
3. Токарлық станоктарда орындалған жұмыстың сапасын бақылау топтар

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Токарлық топ станоктарында дайындық жұмыстарын жүргізу

Дағды 1:
Токарлық жартылай автоматтарда токардың жұмыс орнын дайындау және қызмет көрсету

Машықтар:
1. Жұмыс орнының жай-күйін еңбекті қорғау, өрт, өнеркәсіптік және экологиялық қауіпсіздік талаптарына, токарлық топтың станоктарында токардың жұмыс орнын ұйымдастыру ережелеріне сәйкес ұстау
2. Техникалық құжаттамаға сәйкес токарлық топтың станоктарына техникалық қызмет көрсету бойынша регламенттік жұмыстарды жүргізу.
3. Жұмыс орнында орналасқан технологиялық жабдықтың (құрылғылардың, өлшеу және көмекші құралдардың) қажетті техникалық жай-күйін сақтау.
4. Қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау нормаларын сақтау
5. Алғашқы медициналық көмек көрсету қағидаларын қолдану ұйымдастыруға қойылатын талаптар.
6. Өңдеу құралының түрлері мен түрлері.
7. Өлшеу құралдарының түрлері мен түрлері.
8. Токарлық топ станоктарында кескіш құралдарды орнату әдістері мен ережелері.
9. Токарлық топтағы станоктарда қолданылатын кескіш құралдардың конструкциялары, мақсаты, геометриялық параметрлері және пайдалану ережелері.
10. Дайындамаларды орнату және бекіту ережелері мен әдістері.
11. Токарлық топ станоктарында қолданылатын майлау-салқындатқыш сұйықтықтардың мақсаты мен қасиеттері.
12. Қауіпсіздік ережелері және еңбекті қорғау нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Дағды 2:
Конструкторлық-технологиялық құжаттаманы талдау

Машықтар:
1. Дизайн және технологиялық құжаттаманы оқыңыз.
2. Бөлшектерді өңдеудің оңтайлы тәртібін таңдаңыз (дайындамаларды негіздеу, құралдарды, бөлшектерді, дайындамаларды, тораптар мен жабдықтарды орнату және бекіту әдістері)
3. Токарлық жұмыстарды орындауға байланысты есептеулер мен геометриялық модельдеу жүргізу.
4. Материалдың қасиеттерін және кескіштің конфигурациясын ескере отырып, кесу режимдерін анықтаңыз (кесу құралын беру және жылжыту жылдамдығы, кесу тереңдігі)
Білімдер:
1. Жұмысты орындау үшін қажетті көлемде машина жасау сызбасының негіздері.
2. Жұмысты орындау үшін қажетті көлемде техникалық құжаттаманы (жұмыс сызбаларын, технологиялық карталарды) оқу ережесі.
3. Төзімділік және қону жүйесі, дәлдік квалитеттері, кедір-бұдыр параметрлері.
4. Жұмыс сызбаларында беттердің өлшемдеріне, пішіндеріне және өзара орналасуына, беттердің кедір-бұдырлығына төзімділікті белгілеу.
5. Ұйымда қолданылатын конструкторлық-технологиялық құжаттаманың түрлері мен мазмұны.



Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Технологиялық процеске сәйкес токарлық топтың станоктарында технологиялық операцияларды орындау

Дағды 1:
Токарлық топтағы станоктарда бұйымдарды өңдеу

Машықтар:
6-разряд
1. Әмбебап токарлық станоктарда күрделі эксперименттік және қымбат бөлшектер мен аспаптарды 1-5 квалитеттер бойынша өңдеу және өлшеу үшін қол жетімділігі қиын жерлермен токарлық өңдеуді және жетілдіруді орындау, орнату кезінде әртүрлі жазықтықтарда біріктірілген бекітуді және жоғары дәлдікпен салыстыруды талап етеді.
2. Бірнеше түйісетін беттері бар әртүрлі конфигурациядағы күрделі арнайы құралдың 5 квалитеті бойынша нақтылау және жылтырату.
3. Кез-келген модуль мен қадамның күрделі профилінің көп бұрышты жіптерін кесіңіз.
4. Құрт профилін 6-7 дәлдік дәрежесіне дейін кесіңіз.
5. Әмбебап және бірегей токарлық станоктарда Күрделі ірі габаритті бөлшектерді, тораптарды және деформацияға ұшырайтын жұқа қабырғалы ұзын бөлшектерді токарлық өңдеуді жүргізу.
6. Күрделі профильдерді калибрлей отырып, жаңа илектеу орамдарын токарлық өңдеуді және қайта өңдеуді жүргізу, оның ішінде күрделі плазмалық-механикалық өңдеу әдісімен өңдеу қиын, жоғары легирленген ыстыққа төзімді материалдардан бөлшектер мен құралдарды өңдеу бойынша көрсетілген жұмыстарды орындау.
7. Қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау нормаларын сақтау.
Білімдер:
6-разряд
1. Әр түрлі типтегі токарлық станоктардың конструкциясы мен дәлдігін тексеру ережелері
2. Күрделі бөлшектерді орнату, бекіту және салыстыру әдістері және өңдеудің технологиялық реттілігін анықтау әдістері
3. Кескіш құралдың барлық түрлерінің құрылғысы, геометриясы және термиялық өңдеу, қайрау және жетілдіру ережелері
4. Белгіленген дәлдік пен өңдеу тазалығына қол жеткізу тәсілдері
5. Плазмалық-механикалық өңдеуге қойылатын талаптар және осы әдіспен арнайы құрылғыларды қолдану шарттары
6. Күрделі профильдерді калибрлеудің негізгі принциптері
7. Анықтамалықтар мен станоктың паспорты бойынша кесудің ең тиімді режимдерін айқындау қағидалары
8. Күрделі токарлық жұмыстарды орындауға байланысты есептеулер
9. Қауіпсіздік ережелері және еңбекті қорғау нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Еңбек функциясы 3:
Токарлық станоктарда орындалған
жұмыстың сапасын бақылау топтар

Дағды 1:
Токарлық станоктарда орындалған жұмыстың сапасын бақылау топтар

Машықтар:
1. Қарапайым және орташа Күрделі бөлшектердің өңделген беттерінің ақауларын көзбен анықтаңыз.
2. Қарапайым және күрделілігі орташа бөлшектердің сызықтық өлшемдерін бақылау.
3. Қарапайым және орташа Күрделі бөлшектердің беттерінің пішіндері мен өзара орналасуын бақылау.
4. Қарапайым және орташа Күрделі бөлшектердің өңделген беттерінің кедір-бұдырлығын бақылау.
5. Қарапайым және орташа Күрделі бөлшектердің өңделген беттеріндегі ақауларды көзбен анықтаңыз.
6. Бөлшектердің Қарапайым және орташа күрделілігінің сызықтық өлшемдерін өлшеу және бақылау үшін стандартты және арнайы бақылау-өлшеу құралдарын қолданыңыз.
7. Бөлшектердің Қарапайым және орташа күрделілігіндегі беттердің пішіні мен өзара орналасуының дәлдігін өлшеу және бақылау үшін Бақылау-өлшеу құралдары мен құрылғыларын пайдаланыңыз.
8. Қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау нормаларын сақтау.
Білімдер:
1. Төзімділік және қону жүйесі, дәлдік квалитеттері, кедір-бұдыр параметрлері.
2. Жұмыс сызбаларында беттердің өлшемдеріне, пішініне және өзара орналасуына, беттердің кедір-бұдырлығына төзімділікті белгілеу.
3. Өлшемдерді өлшеу және бақылау үшін Бақылау-өлшеу құралдарының түрлері, конструкциялары, мақсаты, мүмкіндіктері және пайдалану ережелері.
4. Беттердің пішіні мен өзара орналасуының дәлдігін өлшеу және бақылау үшін Бақылау-өлшеу құралдары мен құрылғыларының түрлері, конструкциялары, мақсаты, мүмкіндіктері мен пайдалану ережелері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Дербестік және жауапкершілік
Дәлдік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:


2

Токарь


3

Токарь

26. Кәсіптің карточкасы "Слесарь":

Топтың коды:

7214-2

Қызмет атауының коды:

7214-2-003

Кәсіптің атауы:

Слесарь

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

2-шығарылым. "Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (2-шығарылым) бекіту туралы" 2012 жылғы 1 наурыздағы № 66-ө Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2012 жылы 19 наурызда № 7478 тіркелді.
Слесарь по сборке металлоконструкций

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Тәжірибе жоқ.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:


Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Металл конструкцияларын құрастыру сапасы мен өнімділігін қамтамасыз ету

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Технологиялық процеске сәйкес технологиялық операцияларды және басқа да міндеттерді орындау


Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Технологиялық процеске сәйкес технологиялық операцияларды және басқа да міндеттерді орындау

Дағды 1:
Технологиялық процеске сәйкес технологиялық операцияларды және басқа да міндеттерді орындау

Машықтар:
1. Қаңылтыр және сұрыпты металдан жасалған сымдарды, дайындамаларды қолмен кесуді және кесуді жүзеге асыру.
2. Бөренелерді аралау және тазалау.
3. Металл конструкцияларын құрастыру бойынша және оларды сынау кезінде жекелеген қарапайым және күрделілігі орташа жұмыстар мен операцияларды орындауға біліктілігі анағұрлым жоғары слесарьдың басшылығымен қатысу.
4. Сұрыпты және қаңылтырдан қарапайым бөлшектер жасаңыз.
5. Бөлшектерді қарапайым шаблондар бойынша белгілеңіз.
6. Жіптерді қолмен шүмектермен және штангалармен жүргізіңіз және кесіңіз.
7. Құрастыру үшін сөрелерді туралаңыз.
8. Болттар мен шпилькаларды металл конструкцияларының тораптарының біріктірілген тесіктеріне орнату.
9. Әмбебап-құрастыру және арнайы құрылғыларды қолдана отырып, сызбалар мен эскиздер бойынша дәнекерлеу және тойтару үшін металл конструкцияларының күрделі емес тораптарын құрастыруды жүзеге асыру.
10. Бөлшектерді электр дәнекерлеу арқылы құрастыру процесінде ұстаңыз.
11. Станокта және портативті механикаландырылған құралмен белгілеу бойынша ұсақ бөлшектердің тесіктерін бұрғылау, бұрғылау және орналастыру.
12. Металл конструкцияларының бөлшектері мен то раптарын түзетуді орындау.
13. Әмбебап құрылғыларды қолдана отырып, сызбалар мен эскиздер бойынша дәнекерлеу және тойтару үшін Күрделілігі орташа металл конструкцияларының тораптарын құрастыруды, сондай-ақ әмбебап-құрастыру және арнайы құрылғылар мен шаблондарды қолдана отырып, металл конструкцияларының күрделі тораптарын құрастыруды жүзеге асыру.
14. Тығыздағыш беттерді сәйкестендіруді орындаңыз.
15. Металл конструкцияларының қарапайым базалық бөлшектері мен тораптарын орнату үшін орындарды белгілеу.
16. Біліктілігі анағұрлым жоғары слесарьмен және электрмен дәнекерлеушімен бірлесіп күрделі металл конструкцияларын құрастыруды жүзеге асыру.
17. Күрделілігі орташа металл конструкцияларының бөлшектері мен тораптарын түзетуді орындау.
18. Қысыммен жұмыс істейтін күрделілігі орташа металл конструкцияларының тораптарын гидравликалық және пневматикалық сынауды жүзеге асыру.
19. Қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау нормаларын сақтау.
Білімдер:
1. Слесарлық және өлшеу құралдары мен құрылғыларының атауы мен мақсаты және оларды қолдану.
2. Слесарь құралын толтыру тәсілдері.
3. Слесарлық операциялардың қарапайым және орташа күрделілігін орындау әдістері және металл конструкцияларының қарапайым және орташа күрделілігін құрастыру процесі.
4. Көтергіш-көліктік айлабұйымдардың, жұмыс және бақылау-өлшеу құралдары мен айлабұйымдардың құрылысы мен пайдалану ережесі.
5. Металл конструкцияларын құрастырудың, сәйкестендірудің, тексерудің және түзетудің технологиялық процесі, тәсілдері мен тәсілдері.
6. Төзімділік және қону жүйесі, қолданылатын материалдар мен құбырлардың қасиеттері, маркалары мен сорттары.
7. Бөлшектерді дәнекерлеуге қосу әдістері.
8. Жиналған түйіндерді таңбалау ережелері мен түрлері.
9. Металл конструкцияларының базалық бөлшектері мен тораптарын орнатуға арналған орындарды белгілеу тәсілдері.
10. Құрастыру кезінде қолданылатын құрылғылардың құрылымдық құрылымы.
11. Слесарлық аспапты қайрау тәсілдері.
12. Қолданылатын материалдарға арналған мемлекеттік стандарттар, рұқсат беру, отырғызу жүйесі және оларды сызбаларда белгілеу.
13. Орындалатын жұмыстарға қойылатын талаптар.
14. Газ кескішпен және электр дәнекерлеу аппаратымен жұмыс істеу ережелері.
15. Құрастыру сөрелерінде және кондуктор-копирам бойынша құрастыру кезектілігі мен тәсілдері.
16. Болат сорттары мен маркалары.
17. Қауіпсіздік ережелері және еңбекті қорғау нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Дәлдік
Төзімділік пен еңбексүйгіштік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:


3

Слесарь


4

Слесарь

27. Кәсіптің карточкасы "Слесарь":

Топтың коды:

7214-2

Қызмет атауының коды:

7214-2-003

Кәсіптің атауы:

Слесарь

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

2-шығарылым. "Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (2-шығарылым) бекіту туралы" 2012 жылғы 1 наурыздағы № 66-ө Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2012 жылы 19 наурызда № 7478 тіркелді.
Слесарь по сборке металлоконструкций

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Жөндеуші-слесарь

Біліктілік:
-


Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Кем дегенде 2 жыл.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:


Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Металл конструкцияларын құрастыру сапасы мен өнімділігін қамтамасыз ету

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Технологиялық процеске сәйкес технологиялық операцияларды және басқа да міндеттерді орындау

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Технологиялық процеске сәйкес технологиялық операцияларды және басқа да міндеттерді орындау

Дағды 1:
Технологиялық процеске сәйкес технологиялық операцияларды және басқа да міндеттерді орындау

Машықтар:
1. Әмбебап құрылғыларды қолдана отырып, сызбалар мен құрастыру схемалары бойынша дәнекерлеу және тойтару үшін металл конструкцияларының күрделі тораптарын құрастыруды, сондай-ақ әмбебап-құрастыру және арнайы құрылғылар мен шаблондарды қолдана отырып, металл конструкцияларының күрделі тораптарын құрастыруды жүзеге асыру.
2. Металл конструкцияларының күрделі базалық бөлшектері мен тораптарын орнату үшін орындарды белгілеуді орындау.
3. Металл конструкцияларының күрделі және күрделі бөлшектері мен тораптарын түзету. Қолмен пневматикалық тегістеуішпен дәнекерленген жіктерді гуммирлеу үшін тазалау.
4. Біліктілігі анағұрлым жоғары слесарьдың басшылығымен металл конструкцияларының эксперименттік және бірегей тораптарын құрастыруға қатысу.
5. Қысыммен жұмыс істейтін металл конструкцияларының күрделі тораптарын гидравликалық және пневматикалық сынауды жүзеге асыру.
6. Металл конструкцияларының күрделі тораптарын сынаудан кейін анықталған ақауларды жоюды орындау.
7. Эскиздер мен құрастыру схемаларын жасаңыз.
8. Металл конструкцияларының элементтерін әртүрлі биіктікте әртүрлі позицияларда уақытша тарата отырып, құрастыруды, көтеруді және орнатуды жүзеге асыру.
9. Әмбебап және арнайы құрылғылар мен шаблондарды қолдана отырып, сызбалар мен құрастыру схемалары бойынша дәнекерлеу және тойтару үшін металл конструкцияларының күрделі тораптарын құрастыруды жүзеге асыру.
10. Орындау орындарды белгілеу металл конструкцияларының күрделі базалық бөлшектері мен тораптарын орнату үшін.
11. Жиналған металл конструкцияларын нивелирлеу және салыстырып тексеру.
12. Құрастыру схемалары мен эскиздік эскиздер бойынша қарапайым геометриялық фигураларды құруды жүзеге асыру.
13. Металл конструкцияларының эксперименттік және бірегей тораптарын құрастыруды жүзеге асыру.
14. Қысыммен жұмыс істейтін металл конструкцияларының күрделі тораптарын гидравликалық және пневматикалық сынауды жүзеге асыру.
15. Металл конструкцияларының күрделі тораптарын сынағаннан кейін анықталған ақауларды жою.
16. Қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау нормаларын сақтау.
Білімдер:
1. Күрделі металл конструкцияларын Құрастырудың техникалық шарттары.
2. Төзімділік және қону жүйесі, квалитеттер және кедір-бұдыр параметрлері.
3. Металдарды қыздырудың (дәнекерлеу кезінде) олардың деформациясына әсері.
4. Дәнекерленген тігістердің шартты белгілері.
5. Күрделі болат конструкцияларын салыстыру әдістері.
6. Көтергіш механизмдер мен құрылғыларды орнату және орнату ережелері.
7. Үлгілерді қолдана отырып және сызбалар бойынша құрылғылардағы күрделі металл конструкцияларын түзету әдістері.
8. Қол пневматикалық машиналардың құрылысы және баптау ережесі.
9. Әр түрлі күрделі металл конструкцияларының мақсаты.
10. Көтергіш-көлік құралдарын пайдалану шарттары, олардың сенімділігін анықтау әдістері.
11. Негізгі металдардың механикалық қасиеттері.
12. Созылуға, иілуге, қысуға рұқсат етілген күштер.
13. Қолданылатын көтеру механизмдерінің механикалық сипаттамалары.
14. Такелаждау және дәнекерлеу жұмыстарын орындау тәсілдері.
15. Күрделі металл конструкцияларын құрастыру бойынша жұмыстарды ұйымдастыру тәртібі.
16. Күрделі сканерлеуді белгілеу әдістері.
17. Қауіпсіздік ережелері және еңбекті қорғау нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік
Жүйелі ойлау
Дәлдік
Төзімділік пен еңбексүйгіштік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:


2

Слесарь


4

Слесарь

28. Кәсіптің карточкасы "Слесарь":

Топтың коды:

7214-2

Қызмет атауының коды:

7214-2-003

Кәсіптің атауы:

Слесарь

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

2-шығарылым. "Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (2-шығарылым) бекіту туралы" 2012 жылғы 1 наурыздағы № 66-ө Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2012 жылы 19 наурызда № 7478 тіркелді.
Слесарь по сборке металлоконструкций

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Жөндеуші-слесарь

Біліктілік:
-


Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Жөндеуші-слесарь

Біліктілік:
-


Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Еңбек өтілі 3 жылдан кем емес.

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:


Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Металл конструкцияларын құрастыру сапасы мен өнімділігін қамтамасыз ету

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1.Технологиялық процеске сәйкес технологиялық операцияларды және басқа да міндеттерді орындау


Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Технологиялық процеске сәйкес технологиялық операцияларды және басқа да
міндеттерді орындау

Дағды 1:
Технологиялық процеске сәйкес технологиялық операциялары және басқа да міндеттерді орындау

Машықтар:
1. Күрделі металл конструкцияларының, сондай-ақ құрастыру жұмыстарының жоғары дәлдігін талап ететін металл конструкцияларының эксперименттік және бірегей тораптарының техникалық шарттарына сәйкес құрастыруды, реттеуді, сынауды және тапсыруды жүзеге асыру.
2. Құрастыру сызбалары мен эскиздері бойынша күрделі геометриялық фигуралардың құрылысын орындаңыз.
3. Жиналған металл конструкцияларының тораптарына паспорт жасауға қатысу.
4. Қысыммен жұмыс істейтін металл конструкцияларының эксперименттік және бірегей тораптарын гидравликалық және пневматикалық сынауды жүзеге асыру.
5. Пайдалану диаграммалары мен сипаттамаларын алып тастай отырып, Әртүрлі күрделіліктегі металл конструкцияларының тораптарын құрастырудың дұрыстығына тексеру жүргізу.
6. Қауіпсіздік техникасы мен еңбекті қорғау нормаларын сақтау.
Білімдер:
1. Жылу техникасы, механика, геометрия және тригонометрия негіздері,
2. Күрделі металл конструкцияларының жұмыс принципі мен пайдалану ережелері, жабдықтар,
3. Металл конструкцияларын құрастыру кезінде қолданылатын күрделі аспаптар, құрылғылар және әртүрлі аспаптар,
4. Металл конструкцияларын құрастыру кезектілігі,
5. Арнайы сынауға жататын конструкциялар мен бұйымдарды құрастыруға қойылатын талаптар,
6. Металл конструкцияларын құрастырудың технологиясы мен техникалық шарттары.
7. Қауіпсіздік ережелері және еңбекті қорғау нормалары.


Дағдыны тану мүмкіндігі:

ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Дербестік және жауапкершілік
Дәлдік
Төзімділік пен еңбексүйгіштік

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:


2

Слесарь


3

Слесарь

4-ші тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

      29. Мемлекеттік органның атауы:

      Қазакстан Республикасының Өнеркәсіп және құрылыс министрлігі.

      Орындаушы:

      Тәңірбергенова Қ.Е., +7 (747) 315 10 28 , k.tanirbergenova@mps.gov.kz

      30. Әзірлеуге қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар):

      АО "Казахстанский центр индустрии и экспорта "QazIndustry"

      Орындаушылар:

      Темиржанов А.Х, +7 (747) 892 23 36, A.Temirzhanov@qazindustry.gov.kz

      31. Кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес:

      32. Кәсіптік біліктілік жөніндегі ұлттық орган: 21 октября 2024 года.

      33. "Атамекен" Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы:

      34. Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы: Нұсқа 1, 2024 года.

      35. Болжалды қайта қарау күні: 30 октября 2027 года.

  Қазақстан Республикасы
Өнеркәсіп және құрылыс
министрлігі
2025 жылғы 23 маусымдағы
№ 220 бұйрығына
3-қосымша

КӘСІПТІК СТАНДАРТ: "Металл және ағаш өңдеу құралдарын өндіру"

1-ші тарау. Жалпы ережелер

      1. Кәсіптік стандарттың қолдану аясы: Металл және ағаш өңдеу құралдарын өндіру (бұдан әрі – КС) "Машиналар мен жабдықтардан басқа дайын металл бұйымдарын өндіру" кәсіби қызмет саласында біліктілік деңгейіне, құзыреттілікке, мазмұнға, сапаға және еңбек жағдайларына қойылатын талаптарды айқындайды.

      2. Осы кәсіптік стандартта мынадай терминдер, анықтамалар мен қысқартулар қолданылады:

      1) ақау – сызбаға, стандарттарға, техникалық шарттарға, инженерлік нормаларға (ережелерге) сәйкес келмейтін және қосымша шығындарсыз тікелей мақсаты бойынша қолдануға жарамайтын өнім, жартылай фабрикаттар, бөлшектер, тораптар және жұмыстар;

      2) бұрғылау станогы – айналмалы кескіш құрал – бұрғы арқылы әртүрлі материалдарда (металл, ағаш, пластик және т.б.) тесіктер жасауға арналған станок;

      3) дайындама – бұл пішінін, өлшемдерін, беткі қабаттарының қасиеттерін және (немесе) материалын өзгерту арқылы бөлшек жасалатын еңбек заты. Дайындама өндірісі кез келген машина жасау өндірісінің ажырамас бастапқы кезеңі болып табылады;

      4) еңбекті қорғау – құқықтық, әлеуметтік-экономикалық, ұйымдастырушылық-техникалық, санитариялық-гигиеналық, емдеу-профилактикалық, оңалту және өзге де іс-шаралар мен құралдарды, оның ішінде жұмыс орнында қауіпсіздік техникасын сақтауды қамтитын еңбек қызметі процесінде жұмыскерлердің өмірі мен денсаулығының қауіпсіздігін қамтамасыз ету жүйесі;

      5) кәсіп – физикалық тұлға жүзеге асыратын және оны орындау үшін белгілі бір біліктілікті талап ететін қызмет түрі;

      6) квалитет – (немісше Qualitat, латынша qualitas – сапа), бұйымның (бөлшектің) дәлдік сипаттамасы, ол төзімділік мәндерін анықтайды. Машина жасауда 19 квалитет белгіленген; алғашқы 6 квалитет калибрлер және басқа да ерекше дәлдік талап ететін бұйымдар үшін қолданылады;

      7) кесу арқылы өңдеу – беткі қабаттағы материалдың қабаттарын алып тастау арқылы жаңа беттерді қалыптастыруға негізделген өңдеу түрі. Бұл процесс кескіш құралмен (кескіш, фреза және т.б.) жоңқа алу арқылы жүзеге асырылады;

      8) кесу құралы – кесу арқылы өңдеуге арналған құрал, яғни материалдың беткі қабаттарын бөлу арқылы жаңа беттерді қалыптастыруға арналған құрал

      9) кокиль – бұл құйма немесе дайындама алу үшін қолданылатын бөлшектенетін металл қалып;

      10) кристаллизатор – бұл балқытылған күйдегі материалды (болатты) қатты өнімге, белгілі бір пішінге айналдыруға арналған құйма. Кристаллизатор болат құймасының бастапқы кристаллизациясын қамтамасыз етуге қызмет етеді;

      11) құю – сұйық агрегаттық күйдегі металл материалмен бірдеңені (нысанды, сыйымдылықты, қуысты), сондай-ақ құйылған затты (бұйымды) толтыру;

      12) құю ожауы – Құю қалыптарын сұйық металмен құюға арналған құю ожауы;

      13) машина жасау сызбасы – машиналарды, олардың тораптарын, бөлшектерін, айлабұйымдарын, металл конструкцияларын және т. б. сызудың тәсілдері мен шарттары зерделенетін техникалық сызбаның бөлігі;

      14) металды құю – балқытылған металды арнайы құю нысанының қуысына құю жолымен металл бұйымдарын дайындау процесі;

      15) орталықтан тепкіш құю – балқытылған металл орталықтан тепкіш күштердің әсеріне ұшырайтын металл құю қалыптарында құймаларды дайындау;

      16) өңдеу схемасы – дайындаманы, оны орнатуды және станокта бекітуді, оған және кесу қозғалысына қатысты кескіш құралдың орнын қамтитын кесу процесінің шартты бейнесі;

      17) токарь станогы – дайындамаларды өңдеп, оларға қажетті пішін беру үшін дайындаманы айналдыру және кескіш құралды жылжыту арқылы жұмыс істейтін станок;

      18) фрезерлік станок – айналмалы кескіш құрал – фреза арқылы әртүрлі материалдарды (металл, ағаш, пластик және т.б.) өңдеуге арналған станок;

      19) футеровка – бұл металлургиялық пештердің, шөміштердің, қазандықтардың ошақтарының және басқа да жабдықтардың ішкі бетін отқа төзімді, химиялық тұрақты және жылу оқшаулағыш материалдармен қаптау процесі.

      3. Осы кәсіптік стандартта мынадай қысқартулар қолданылады

      1) БА – Біліктілік анықтамалығы;

      2) БТБА – Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы;

      3) СБШ – біліктіліктің Салалық шеңбері;

      4) ЭҚЖЖ – Экономикалық қызмет түрлерінің жалпы мемлекеттік жіктеуіші;

      5) ТжКБ –техникалық және кәсіптік білім беру.

2-ші тарау. Кәсіптік стандарттың паспорты

      1) Кәсіптік стандарттың атауы: Металл және ағаш өңдеу құралдарын өндіру.

      2) Кәсіптік стандарттың коды:

      3) ЭҚЖЖ секциясын, бөлімін, тобын, сыныбын және кіші сыныбын көрсету:

      C Өңдеу өнеркәсібі

      28 Басқа топтамаларға енгізілмеген машиналар мен жабдықтар өндіру;

      28.4 Металдарды өңдеуге арналған станоктар және басқа да станоктарды өндіру;

      28.41 Металдарды өңдеуге арналған станоктарды өндіру;

      28.41.4 Металл өңдегіш станоктардың құралдары мен бөлшектерін өндіру;

      C Өңдеу өнеркәсібі

      25 Машиналар мен жабдықтардан басқа дайын металл бұйымдарын жасау;

      25.6 Металдарды өңдеу және металдарға қаптамалар түсіру; машина жасаудың негізгі технологиялық процестері;

      25.61 Металдарды өңдеу және металдарға қаптамалар түсіру;

      Металдарды өңдеу және металдарға қаптамалар түсіру

      3. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: Металл және ағаш өңдеу құралдарын өндіру" кәсіби стандарты 2024 жылғы машина жасау саласының кәсіби талаптары негізінде әзірленеді, "Машиналар мен жабдықтардан басқа дайын металл бұйымдарын өндіру" кәсіби қызмет саласындағы біліктілік деңгейіне, құзыреттілікке, мазмұнға, сапаға және еңбек жағдайларына қойылатын талаптарды айқындайды.

      4. Кәсіптер карточкаларының тізімі:

      1) Слесарь-құрал-сайманшы - 2 СБШ-нің деңгейі;

      2) Вакуумды, орталықтан тепкіш- вакуумдық және орталықтан тепкіш құйма қүюшысы - 3 СБШ-нің деңгейі;

      3) Слесарь-құрал-сайманшы - 3 СБШ-нің деңгейі;

      4) Слесарь-құрал-сайманшы - 4 СБШ-нің деңгейі;

      5) Техник-технолог (жалпы бейін) - 5 СБШ-нің деңгейі.

3-ші тарау. Кәсіптер карточкалары

9. Кәсіптің карточкасы "Слесарь-құрал-сайманшы":

Топтың коды:

7222-0

Қызмет атауының коды:

7222-0-011

Кәсіптің атауы:

Слесарь-құрал-сайманшы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

2-шығарылым. "Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (2-шығарылым) бекіту туралы" 2012 жылғы 1 наурыздағы № 66-ө Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2012 жылы 19 наурызда № 7478 тіркелді.
Слесарь-құрал-сайманшы, 2-6 разряд

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

ұсынылмайды

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Құралдар мен жабдықтарды жасау және слесарлық өңдеу.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Құралдар мен жабдықтарды жасау кезінде слесарлық өңдеуге арналған дайындық жұмыстарын жүргізу.
2. Құралдар мен жабдықтарды жасау кезінде дайындаманың слесарлық өңдеуге сәйкестігін конструкциялық-технологиялық құжаттамаға сай идентификациялау.
3. Құрал-саймандар мен жабдықтарды дайындау кезінде слесарлық өңдеу бойынша технологиялық операцияларды орындау



Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Құралдар мен жабдықтарды жасау кезінде слесарлық өңдеуге арналған дайындық жұмыстарын жүргізу.

Дағды 1: Слесарлық өңдеуді орындауға дайындық.

Машықтар:
2 разряд
1. Оптикалық аспаптардың диагностикасын жүргізу
2. Оптикалық аспаптарды реттеуді жүргізу
3. Оптикалық аспаптардың құрылғыларын пайдалану
4. Электр қондырғыларын техникалық пайдалануды жүргізу
5. Техникалық құжаттамаға сәйкес станоктарға техникалық қызмет көрсету бойынша регламенттік жұмыстарды жүргізу
6. Тегістеуіштің жұмыс орнында орналасқан технологиялық жабдықтың (құрылғылардың, өлшеу және көмекші құралдардың) қажетті техникалық жай-күйін сақтау
7. Еңбекті қорғау, өрт, өнеркәсіптік және экологиялық қауіпсіздік талаптарына, Жұмыс орнын ұйымдастыру ережелеріне сәйкес жұмыс орнының жай-күйін сақтау
8. Жұмыста еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтың талаптарын сақтау.
9. Жеке қорғаныс құралдарын қолданыңыз;
10. Өрт сөндіру құралдарын пайдалану
11. Алғашқы медициналық көмек көрсету қағидаларын қолдану.
Білімдер:
2 разряд
1. Сызу негіздері
2. Метрология негіздері
3. Бірегей күрделі және дәл құралдар мен құрылғыларды жасау әдістері
4. Бірегей құралдар мен аспаптарды құрастыруға арналған тәсілдер, әдістер, жабдықтар
5. Күрделі арнайы технологиялық жабдықтың дизайны мен жұмыс ерекшеліктері
6. Бақылау-өлшеу аппаратурасы мен аспаптарының құрылғылары мен қолдану ережесі
7. Дәл және күрделі бірегей құралдар мен аспаптарды жетілдіру технологиясы
8. Дәл және күрделі бірегей құралдар мен аспаптарды жетілдіруге арналған материалдар мен құралдар
9. Дәл және күрделі бірегей қалыптарды, мөртабандарды, айлабұйымдарды, құралдарды, аспаптарды және тәжірибелі нөмірлеу аппараттарын әрлеуге арналған тәсілдер, құралдар мен жабдықтар
10. Станоктардың құрылғылары, жұмыс принциптері және пайдалану ережелері
11. Станоктарды басқару органдары
12. Тегістеу станоктарында жұмыстарды орындау кезінде жұмыс орнын жоспарлауға, жабдықтауға және ұйымдастыруға қойылатын талаптар
13. Өңдеу құралының түрлері мен түрлері
14. Өлшеу құралдарының түрлері мен түрлері
15. Дизайн ерекшеліктері және тексеру әдістері
әр түрлі типтегі және модельдегі машиналардың дәлдігі үшін
16. Станоктарды баптау кезінде қолданылатын әмбебап және арнайы құрылғылардың құрылымдық ерекшеліктері
17. Станоктың анықтамалықтары мен паспорты бойынша тегістеу режимдерін айқындау қағидалары
8. Жұмыстағы еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтың талаптары;
19. Жұмыстарды қауіпсіз орындау ережелері;
20. Өрт қауіпсіздігі талаптары;
21. Жеке қорғаныс құралдарын пайдалану ережелері.


Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Конструкторлық-технологиялық құжаттаманы зерделеу

Машықтар:
2 разряд
1. Сызбаларды оқыңыз
2. Технологиялық құжаттаманы оқыңыз
3. Тегістеу машинасында дайындаманың беттерін өңдеуді орындау үшін бастапқы деректерді талдаңыз.
Білімдер:
2 разряд
1. Машина жасау сызбасы
2. Техникалық құжаттаманы (жұмыс сызбаларын, технологиялық карталарды)оқу ережесі
3. Төзімділік және қону жүйесі, дәлдік квалитеттері, кедір-бұдыр параметрлері
4. Жұмыс сызбаларында беттердің өлшемдеріне, пішініне және өзара орналасуына, беттердің кедір-бұдырлығына төзімділік белгілері


Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Құралдар мен жабдықтарды жасау кезінде дайындаманың слесарлық өңдеуге сәйкестігін конструкциялық-технологиялық құжаттамаға сай идентификациялау.

Дағды 1:
Дайындамалардың конструкциялық-технологиялық құжаттамаға сәйкестігін анықтау.

Машықтар:
2 разряд
1. Тегістеу машинасында дайындаманың беттерін өңдеуді орындау үшін бастапқы деректерді талдаңыз.
2. Дизайн және технологиялық құжаттаманы оқыңыз.
3. Дайындамаларды қажетті мөлшерге сәйкес таңдаңыз.
Білімдер:
2 разряд
1. Материалтану
2. Біліктілікті білу
3. Сызба геометриясы

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 3:
Құрал-саймандар мен жабдықтарды дайындау кезінде слесарлық өңдеу бойынша технологиялық операцияларды орындау

Дағды 1:
Құрал-саймандар мен жабдықтарды дайындау, слесарлық өңдеу

Машықтар:
2 разряд
1. Термиялық өңделмеген шаблондарды, өрнектерді және сөндіруге арналған қапсырмаларды қоса алғанда, 12-14 біліктілік бойынша
бөлшектерді слесарлық өңдеуді жүргізу
2. Қарапайым құралдарды қатайту
3. Жіптерді крандармен және калибрлі сынақтармен кесіңіз
4. Одан әрі жетілдіру үшін жәрдемақы белгілеңіз
5. Шаблондарды, өрнектерді, қапсырмаларды сызыңыз, кесіңіз, өңдеңіз
6. Бөлшектерді өңдеу үшін бұрғылау машиналарын қолданыңыз
3 разряд
1. Әмбебап жабдықты қолдана отырып, 8–11квалит бойынша бөлшектерді слесарлық өңдеуді жүргізу
2. Металл өңдеу және тегістеу машиналарын қолданыңыз
3. Әмбебап жабдықты қолданыңыз
4. Өндірілген бұйымдарды рихтовкалау
5. Бұйра бөлшектерді сызу
6. Арнайы технологиялық жабдықты қолдана отырып, күрделі және дәл құралдар мен құрылғыларды жасау
Білімдер:
2 разряд
1. 12-14 біліктілік бойынша слесарлық өңдеу әдістері
2. Термиялық өңделмеген бұйымдарды слесарлық өңдеу әдістері
3. Слесарлық және бақылау-өлшеу құралдары мен құрылғыларының мақсаты мен қолдану ережесі
4. Бұрғылау станоктарының жұмыс принципі және құрылымы
5. Электр қондырғыларын техникалық пайдалану қағидалары
6. Одан әрі жетілдіру үшін жәрдемақыларды орнату ережесі
7. Өнімдерді қатайтуға дайындау әдістері
8. Бөлшектерді қыздыру әдістері мен реттілігі
9. Бұйымдарды қатайтуға арналған жабдық құрылғысы
10. Бұйымдарды салқындату тәсілдері мен реттілігі
11. Жіптерді крандармен және дақтармен кесу тәсілдері
12. Шүмектер мен плашкалардың конструкциялары, негізгі параметрлері және пайдалану ерекшеліктері
13. Калибрлі жіптерді бақылау әдістері
14. Аспаптық және конструкциялық болаттар мен қорытпалардың қасиеттері
3 разряд
1. Қолданылатын металл өңдеу аралау және жетілдіру станоктарының құрылғысы
2. 8-11 біліктілік бойынша слесарлық өңдеу әдістері
3. Әмбебап жабдықтың конструкциялары мен жұмыс ерекшеліктері
4. Бақылау-өлшеу аппаратурасы мен аспаптарының құрылысы мен қолдану ережесі
5. Бұйра бөлшектерді белгілеу әдістері мен реттілігі
6. Аспаптық және конструкциялық болаттар мен қорытпалардың қасиеттері
7. Күрделі және дәл құралдар мен құрылғыларды жасау әдістері
8. Күрделі және дәл құралдар мен құрылғылардың конструкциялары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Құрал-саймандар мен жабдықтарды құрастыру

Машықтар:
2 разряд
1. Қарапайым құрылғыларды құрастырыңыз
2. Кескіш құралды монтаждау
3. Өлшеу құралын монтаждау
3 разряд
1. Тік сызықты контурдың күрделілігі орташа құрылғылардың монтаждау жұмыстарын орындау
2. Орташа күрделілігі бұйра контуры бар құрылғыларды құрастырыңыз
3. Орташа күрделіліктегі кескіш және өлшеу құралдарының монтаждау жұмыстарын түзу сызықты және бұйра контурды орындау
Білімдер:
2 разряд
1. Қарапайым құрылғылардың, кесу және өлшеу құралдарының конструкциялары
2. Қарапайым құрылғыларды, кесу және өлшеу құралдарын құрастыру әдістері
3. Аспаптық және конструкциялық болаттар мен қорытпалардың қасиеттері
3 разряд
1. Тік сызықты және фигуралық контурдың орташа күрделіліктегі айлабұйымдарының, кесу және өлшеу құралдарының конструкциялары
2. Тік сызықты және фигуралы контурдың күрделілігі орташа аспаптар мен айлабұйымдарды құрастыру ережесі
3. Аспаптық және конструкциялық болаттар мен қорытпалардың қасиеттері
4. Электр қондырғыларын техникалық пайдалану қағидалары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды


Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Ұқыптылық
Дәлдік
Сыни ойлау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс: СБШ-нің деңгейі:

СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:


4

Станочник широкого профиля

10. Кәсіптің карточкасы "Вакуумды, орталықтан тепкіш- вакуумдық және орталықтан тепкіш құйма қүюшысы":


Топтың коды:

8121-4

Қызмет атауының коды:

8121-4-023

Кәсіптің атауы:

Вакуумды, орталықтан тепкіш- вакуумдық және орталықтан тепкіш құйма қүюшысы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

2-шығарылым. "Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (2-шығарылым) бекіту туралы" 2012 жылғы 1 наурыздағы № 66-ө Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2012 жылы 19 наурызда № 7478 тіркелді.
Вакуумдық, орталықтан тепкіш-вакуумдық және орталықтан тепкіш құю құюшысы, 2-5 разряд.

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)


Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

без опыта

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:


Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Жартылай үздіксіз, үздіксіз жұмыс істейтін құю машиналарында, орталықтан тепкіш, вакуумды құю және түсті металдар мен қорытпаларды Илемдеудің біріктірілген желілерінде балқыту және құю процестерін жүргізу.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Орталықтан тепкіш құюға арналған дайындық жұмыстарын жүргізу.
2. Технологиялық процесс бойынша технологиялық операцияларды орындау.
3. Орталықтан тепкіш құю сапасын бақылау

Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Орталықтан тепкіш құюға арналған дайындық жұмыстарын жүргізу.

Дағды 1:
Өндірістік қауіпсіздікті сақтау орталықтан тепкіш құюды орындауға дайындық
орталықтан тепкіш құю бойынша конструкторлық-технологиялық құжаттаманы зерделеу
пешке графит және керамикалық тигельдер мен ойықтарды орнату

Машықтар:
2 разряд
1. Жұмыста еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтың талаптарын сақтау.
2. Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын пайдалану.
3. Өрт сөндіру құралдарын пайдалану.
4. Алғашқы медициналық көмек көрсету қағидаларын қолдану.
5. Қалыптарды балқытуға, қыздыруға дайындау.
6. Пішіндерді жүктеу және түсіру. Технологиялық режимге сәйкес пеште паллеттердің ілгерілеуін бақылау.
7. Центрифугалық құю машиналарында қарапайым және орташа күрделі бөлшектерді құю.
8. Балқыту және құю құралдарын дайындау.
9. Орталықтан тепкіш құю машиналары мен литниктік тостағандарды құюға дайындау; вакуумдық қондырғыларды, электр доғалы және индукциялық пештерді балқытуға дайындау.
10. Пешті тазалау.
11. Арнайы қорытпадан электродтарды дайындау.
12. Электродтарды тиеу және орнату, флюстер мен тотықсыздандырғыштарды
дайындау, пештің тиеу люктерін тығыздау.
13. Жоғары білікті құюшының басшылығымен
14. Қыздыру және балқыту пештері аспаптарының көрсеткіштерін бақылау.
15. Сызбаларды, технологиялық құжаттаманы оқу.
16. Орталықтан тепкіш құю процесін орындау үшін бастапқы деректерді талдау.
3 разряд
1. Біліктілігі анағұрлым жоғары құюшының басшылығымен көміртекті және легирленген болаттардан, ыстыққа төзімді және арнайы қорытпалардан жасалған шағын және орта габаритті бөлшектердің нысандарын балқыту және құю процесін жүргізу.
2. Әр түрлі конструкциялы центрифугалық құю машиналарында қисық сызықты қиылысатын беттері мен шығыңқы бөліктері бар күрделі бөлшектерді құю.
3. Күйдірілген қалыптарды балқытуға дайындау және оларды вакуумдық қондырғыларға орналастыру.
4. Шихтаны дайындау және оны тиеу.
5. Пешке графит және керамикалық тигельдер мен арықтарды орнату.
6. Вакуумдық қондырғыдан құйылған пішінді алып тастау.
7. Тиісті құжаттаманы жүргізу.
Білімдер:
2 разряд
1. Жұмыстағы еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтың талаптары.
2. Жұмыстарды қауіпсіз орындау ережелері.
3. Өрт қауіпсіздігі талаптары.
4. Жеке қорғаныс құралдарын пайдалану ережелері.
5. Құю жұмыстарын орындау кезінде жұмыс орнын жоспарлауға, жабдықтауға және ұйымдастыруға қойылатын талаптар.
6. Жұмыс құралдары мен құрылғыларының түрлері мен түрлері.
7. Қызмет көрсетілетін қыздыру, балқыту және индукциялық пештердің, вакуумдық қондырғылардың және орталықтан тепкіш құю машиналарының жұмыс принципі мен режимі.
8. Паллеттерді жинақтау, тиеу, пеште жылжыту және қалыптарды түсіру ережелері.
9. Пеш аймақтары бойынша температураны тексеру ережесі.
10. Дайындалған ағындар мен тотықсыздандырғыштардың құрамы.
11. Балқыту және құю құралына қойылатын талаптар.
12. Пештің технологиялық режимі.
13. Бақылау-өлшеу аспаптарының мақсаты мен қолдану ережесі.
14. Машина жасау сызбасының негіздері.
15. Техникалық құжаттаманы (жұмыс сызбаларын, технологиялық карталарды) оқу ережесі.
3 разряд
1. Жұмыстағы еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтың талаптары.
2. Жұмыстарды қауіпсіз орындау ережелері.
3. Өрт қауіпсіздігі талаптары.
4. Жеке қорғаныс құралдарын пайдалану ережелері.



Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Технологиялық процесс бойынша технологиялық операцияларды орындау.

Дағды 1:
Түсті металдар мен қорытпалардан дайындамалар, құймалар, шойындарды орталықтан тепкіш балқыту және құю процестерін жүргізу.

Машықтар:
2 разряд
1. Қоршаулардың, ауа өткізгіштердің, аспирациялық және желдеткіш жүйелердің жай-күйін, электр жабдығының жерге тұйықталуын, өндірістік және авариялық дабылдың жарамдылығын, бұғаттаудың шекті ажыратқыштары мен байланыс құралдарын бақылау.
2. Балқыманы миксерден құю машинасына беру жабдықтары мен құрылғыларының жұмысқа дайындығын тексеру.
3. Балқыту, құю жабдықтарының жұмысындағы ақауларды анықтау және жоюды ұйымдастыру, істен шыққан Шөміштерді, қалыптарды, қалыптарды, кокильдерді ауыстыру.
4. Шелектерді құю науасына орнатуды реттеңіз.
5. Маркалары мен саны бойынша түсті металдар мен қорытпаларды балқытуға арналған бастапқы металды (чушек, құйма) алыңыз.
6. Пештің жабдықтары мен механизмдерінің, сифондардың, фурмалардың, саптамалардың, кессондардың, науалардың, пештің тиеу және құю жабдықтарының, балқыту және газ бұру өнімдерін тасымалдау жүйелерінің, пештерді, құрылғыларды, құрылғыларды және жарақтарды технологиялық байлаудың жұмыс қабілеттілігін көзбен немесе Бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалана отырып айқындау
7. Берілген қалыптардың, кокильдердің, пішіндер мен Құрылғылардың ақауларын көзбен анықтаңыз.
8. Миксердегі, тостағандағы, кристаллизатордағы металдың температурасы мен деңгейін, спиральдардың қызуын, металдың кристаллизаторға түсуінің біркелкілігін бақылау және реттеу.
9. Балқыту пешіне тиеу, араластыру қондырғыларын басқару үшін берілген құрамның шихталарын дайындау.
10. Пештегі металдың температурасын бақылау және реттеу.




11. Балқытудың дайындығын анықтаңыз.
12. Балқыту және құю жабдықтарын салқындату жүйесін басқарыңыз, құю машиналарында және құю машиналарында дайындамаларды салқындату үшін техникалық су шығынын реттеңіз.
13. Авариялық жағдайларда жеке қорғаныс құралдарын, газдан қорғау аппаратурасын, өрт сөндіру құралдарын, авариялық құралдарды қолдану.
14. Кристаллизаторға металдың біркелкі түсуін қамтамасыз ету.
15. Балқу температурасы жоғары түсті металдар мен қорытпалардан жасалған бұйымдарды құю.
16. Қыздырылған қалыптарды балқытуға дайындаңыз және оларды вакуумдық қондырғыларға салыңыз, жиналған қалыптарды құю камерасына орнатыңыз.
17. Вакуумдық пешке арнайы қорытпадан жасалған электродтарды орнатыңыз.
18. Қалыптарды құйыңыз және құймаларды бейтарап ортада салқындатыңыз.
19. Вакуумдық қондырғыдан құйылған пішінді алып тастаңыз.
20. Түсті металдар мен қорытпаларды балқыту және құю жабдықтарын вакуумдау, салқындату жүйесін басқару.
Білімдер:
2 разряд
1. Шелектерді, тостағандарды, науаларды, құю құралының төсемдерін дайындау ережелері.
2. Жабдықтардың, механизмдердің, құрылғылардың, құрылғылар мен жабдықтардың ақауларының типтік себептері мен белгілері, олардың алдын алу және жою әдістері.
3. Қатты және құрғақ шихта материалдарын пешке қабылдау және тиеу, сұйық материалдарды (балқымаларды) құю агрегатына құю технологиялары.
4. Легирлеудің, қорытпаларды, балқымаларды дайындаудың және құюдың технологиялық режимдері.
5. Балқытылатын қорытпалардың негізгі қасиеттері.
6. Құю және илемдеу процесінің параметрлері.
7. Түсті металдар мен олардың негізіндегі қорытпалардың қолданылатын маркаларының физика-химиялық, механикалық және технологиялық қасиеттері.
8. Түсті металдар мен қорытпаларды құю өндірісінде қолданылатын пештердің, миксерлердің, құю қондырғыларының (машиналардың, желілердің), құймалардың, қалыптардың ерекшеліктері.
9. Қолданылатын құрал-саймандар мен қызмет көрсетілетін жабдықтарды дайындау және пайдалану тәсілдері.
10. Сым дайындамасын үздіксіз құю кезінде кристаллизаторды орнату әдістері.
11. Балқытуға дайындау (шихталау) кезінде, балқыту және араластыру кезінде, оны құю машиналарына (қондырғыларға, желілерге) және құюға ауыстыру кезінде жүргізілетін технологиялық процесс, регламенттік операциялар.
12. Қорытпа маркалары бойынша шихта материалдарының құрамы.
13. Шихта материалдарын балқытудың, легирлеудің, қорытпаларды дайындаудың технологиялық режимдері.
14. Дайындамалардың, чушкалардың, түсті металдар мен қорытпалардан құймалардың сапасына қойылатын талаптар.
15. Пештің, құю машиналарының (қондырғылардың, желілердің) жабдықтарын механизмдерін, құрылғыларын, құрылғылары мен жабдықтарының ақаулығын анықтау тәсілдері, типтік себептері мен белгілері, олардың алдын алу және жою тәсілдері.
16. Балқыту компоненттері, легирлеуші қоспалар, қоспалар, ағындар, кеуекті керамикалық сүзгілер қорларының нормативтері.
17. Біріктірілген құю мен Илемдеудің технологиялық процесінің параметрлері.
18. Түсті металл қорытпаларының маркалары бойынша құюдың технологиялық процестері мен әдістерінің ерекшеліктері.
19. Кристаллизаторларды, тостағандарды, науаларды пайдалануға дайындау ережесі, құю құралын төсеу ережесі.
20. Сым дайындамасын көп жіпті үздіксіз құю кезінде кристаллизаторды орнату тәртібі мен ережелері.


Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Әртүрлі профильдегі және өлшемдегі дайындамаларды,
құймаларды, чушкаларды балқыту және орталықтан тепкіш құю процестерін басқару

Машықтар:
3 разряд
1. Жабдыққа қызмет көрсету бойынша регламенттік жұмыстардың және балқыту және құю процесіне дайындық жұмыстарының сапасын тексеру.
2. Құю өндірісі процесінің құрамдас бөліктерінің, құрал-саймандар мен жабдықтардың болуын, жеткіліктілігі мен жұмысқа қабілеттілігін тексеру.
3. Алюминийді термиялық тазартуға арналған балқыту компоненттері, легирлеуші қоспалар, қоспалар, флюстер, кеуекті керамикалық сүзгілер қорларының болуын және олардың нормативтерге сәйкестігін тексеру.
4. Құюшының жұмыс орнының агрегаттық журналын және есептік құжаттамасын жүргізу.
5. Жартылай үздіксіз және үздіксіз құю машиналары механизмдерінің ақаулары мен тозуын көзбен анықтаңыз.
6. Балқытуды шығаруға көмекші жабдықты дайындау.
7. Құю шелегіндегі, араластырғыштағы, тостағандағы металдың температурасы мен деңгейін, қалыптар мен кристаллизаторларға металдың түсуінің біркелкілігін, тығынның орнын бақылау.
8. Қалыптарды металмен толтыру уақытын бақылау және пайданы құю биіктігін өлшеу.
9. Түсті металдар мен қорытпалардың балқымасын құю жылдамдығын түзету.
10. Құю процесінің барысын реттеу.
11. Құймалардағы құймаларды салқындатудың берілген режимін (кестесін) сақтау.
12. Жабдықты салқындату жүйесінің жұмысын бақылау.
13. Өз күшімен немесе жөндеу бөлімшелерінің қызметкерлерін тарта отырып, пайдаланылатын жабдықтың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою.
14. Құймаларды, чушкаларды, дайындамаларды қолмен немесе чушкоукладчикпен ақауларды жою, төсеу, қаптау, таңбалау, қатарлап жинау, қоймаға тасымалдау.
15. Бастапқы және шихта материалдарының, легирлеуші және флюсті қоспалардың, қоспалардың, отқа төзімді материалдардың, арнайы құралдың ассортименті мен жеткіліктілігін тексеру.
16. Қорытпалардың балқытылатын маркалары үшін шихта құрамын қалыптастыру.
17. Жүктеу құрылғыларын басқару.
18. Балқыту режимдері мен барысын реттеу.
4 разряд
1. Вакуумдық және орталықтан тепкіш-вакуумдық қондырғыларда шағын және орта габаритті бөлшектерді көміртекті легирленген болаттармен, ыстыққа төзімді және арнайы қорытпалармен қалыптарды балқыту және құю процесін жүргізу.
2. Шихта, төсеу материалдарын дайындау, балқыту тигелі мен құю шелегін төсеу.
3. Вакуумдық және орталықтан тепкіш-вакуумдық қондырғыларды балқытуға дайындау.
4. Оптикалық электронды аспаптармен және термопаралармен температураны өлшеу.
5. Талдау үшін металл сынамаларын алу.
6. Қайта өңделетін түсті металдар мен қорытпалардың маркасына, түпкілікті өнімнің түрі мен берілген сипаттамаларына байланысты технологиялық процестерді басқарудың автоматтандырылған жүйесіне (бұдан әрі – БАЖҚЖ) балқыту, құю, кристалдану және прокаттау (құю және прокаттаудың біріктірілген желілері үшін) процесінің параметрлерін белгілеу.
7. Шихта материалдарын дайындау және орташалау, пештерді тиеу, балқымаларды араластыру және орнын ауыстыру, құю қондырғысы (машина), кристаллизатор механизмдері мен жабдықтарын басқару.
8. Балқыту агрегатының, құю қондырғысының (машинаның), кристаллизатордың жұмыс параметрлерін реттеу және синхрондау.
9. Түсті металды немесе қорытпаны өңдеу технологиясына және құю қасиеттеріне, өнімнің салмағына, пішініне және күрделілігіне байланысты құю машинасын таңдау.
5 разряд
1. Ірі габаритті бөлшектердің, балқыту пештерінің футерлерінің Вакуумдық және центрифугалық-вакуумдық қондырғыларында қалыптарды көміртекті және легирленген болаттармен, арнайы және ыстыққа төзімді қорытпалармен балқыту және құю процесін жүргізу.
2. Рецепт бойынша шихта дайындау.
3. Балқыту қондырғыларында қажетті вакуумды сақтау.
4. Барлық вакуумдық қондырғының қалыпты жұмысын қамтамасыз ету.Балқыту агрегатының, құю қондырғысының (машинаның), кристаллизатордың жұмыс параметрлерін реттеу және синхрондау.
5. Түсті металды немесе қорытпаны өңдеу
технологиясына және құю қасиеттеріне, өнімнің салмағына, пішініне және күрделілігіне байланысты құю машинасын таңдау.
Білімдер:
3 разряд
1. Орындалатын жұмыстар көлеміндегі металлургия негіздері.
2. Балқыту және түсті металдар мен қорытпаларды құю процесінде шығарылатын өнімнің ақауларының типтік себептері, оның алдын алу тәсілдері.
3. Металдар мен қорытпалардың жол берілетін ысыраптарының нормалары, оларды қысқарту жолдары.
4. Құю өндірісінің балқыту және құю учаскелерінде жұмыс істеу кезінде бирка жүйесінің және наряд-рұқсаттардың талаптары.
5. Құю өндірісінің балқыту және құю учаскелеріндегі авариялардың салдарын оқшаулау және жою жөніндегі іс-шаралар жоспары.
6. Құю учаскесіндегі еңбекті қорғау, өнеркәсіптік, экологиялық және өрт қауіпсіздігі талаптары.
7. Балқыту және құю процестерін жүргізудің өндірістік-техникалық нұсқаулықтарының (режимдік/технологиялық карталарының) талаптары.
8. Шығарылатын құю үшін қолданылатын түсті металдар мен олардың негізіндегі қорытпалардың негізгі физика-химиялық және технологиялық қасиеттері.
Түсті металл қорытпаларының маркалары бойынша құюдың технологиялық процестері мен әдістерінің ерекшеліктері.
4 разряд
1. Вакуумдық және орталықтан тепкіш-вакуумдық қондырғылардың үлгілерінің құрылғысы.
2. Қаптау материалдарының құрамы және олардың негізгі қасиеттері.
3. Балқыту қондырғыларының төсемдерінің түрлері.
4. Материалдарды шихтау ережелері.
5. Қолданылатын қорытпаларды таңбалау.
6. Қорытпалардың құрамы және олардың сипаттамалары.
7. Тотықсыздандырғыштар мен ағындардың түрлері және олардың қасиеттері.
8. Температураны өлшеу ережелері.
9. Күрделі Бақылау-өлшеу аппаратурасының құрылысы, мақсаты және қолдану шарттары.
10. Легирленген болаттарды, арнайы және ыстыққа төзімді қорытпаларды балқыту және құю режимдері.
11. Балқыту және құю АБАЖ-ға деректерді енгізу ережелері мен тәртібі.
12. Технологиялық процестерді автоматты бақылау және реттеу аспаптары мен құрылғыларын пайдалану қағидалары.
5 разряд
1. Барлық жүйелердің Вакуумдық және центрифугалық-вакуумдық қондырғыларының жұмыс режимі.
2. Орындалатын жұмыс шегінде балқыту және құю кезінде металл мен қожда болатын химиялық реакциялар.
3. Қолданылатын шихта, толтырғыш, отқа төзімді материалдардың номенклатурасы және олардың болат сапасына әсері.
4. Балқыту тигелінің беріктігін арттыруға ықпал ететін жағдайлар.
5. Күрделі Бақылау-өлшеу аспаптарын баптау және реттеу ережелері.




Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 3:
Орталықтан тепкіш құю сапасын бақылау

Дағды 1:
Орталықтан тепкіш құюдың қасиеттері мен параметрлерін басқару

Машықтар:
3 разряд
1. Нормативтік құжаттамаға сәйкес шығарылатын өнімнің сапасын бағалау.
2. Неке себептерін анықтау, сынақтар жүргізу кезінде ықтимал некенің алдын алу.
3. Өлшеу құралдарын қолдану.
Білімдер:
3 разряд
1. Өндіріс технологиясынан ауытқу кезінде пайда болатын өнімнің әртүрлі ақауларын анықтау әдістері.
2. Сынақ процесінде пайда болатын беттік ақаулардың түрлері.
3. Ақаулардың алдын алу шаралары.
4. Ақауларды жою жолдары

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Күйзеліске тұрақтылық
Дәлдік
Зейінді шоғырландыру және бақылау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:


5

Техник-технолог

11. Кәсіптің карточкасы "Слесарь-құрал-сайманшы":

Топтың коды:

7222-0

Қызмет атауының коды:

7222-0-011

Кәсіптің атауы:

Слесарь-құрал-сайманшы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

2-шығарылым. "Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (2-шығарылым) бекіту туралы" 2012 жылғы 1 наурыздағы № 66-ө Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2012 жылы 19 наурызда № 7478 тіркелді.

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

жұмыс тәжірибесі қажет емес

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:


Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Құралдар мен жабдықтарды жасау және слесарлық өңдеу.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Орталықтан тепкіш құюға арналған дайындық жұмыстарын жүргізу.
2. Технологиялық процесс бойынша технологиялық операцияларды орындау.
3. Орталықтан тепкіш құю сапасын бақылау


Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 3:
Құрал-саймандар мен жабдықтарды дайындау кезінде слесарлық өңдеу бойынша технологиялық операцияларды орындау

Дағды 1:
Құрал-саймандар мен жабдықтарды дайындау, слесарлық өңдеу

Машықтар:
4 разряд
1. Әмбебап жабдықты қолдана отырып, 7–10 квалитет бойынша бөлшектерді слесарлық өңдеуді жүргізу
2. Металл өңдеу және тегістеу машиналарын қолданыңыз
3. Әмбебап жабдықты қолданыңыз
4. Өндірілген бұйымдарды рихтовкалау
5. Бұйра бөлшектерді сызу
6. Арнайы технологиялық жабдықты қолдана отырып, күрделі және дәл құралдар мен құрылғыларды жасау
5 разряд
1. 6-7 біліктілік бойынша күрделі және дәл құралдар мен құрылғыларды жасау
2. Күрделі арнайы және әмбебап құралдар мен құрылғыларды қолданыңыз
3. 6-7 біліктілік бойынша өңдеуді қажет ететін өзара байланысты өлшемдердің үлкен саны бар үлкен күрделі және дәл құралдар мен құрылғыларды, шаблондарды реттеу
4. 1-5 квалитеттер мен ra 0,16…0,02 кедір-бұдыр параметрі бойынша өлшемдерді сақтай отырып, әртүрлі проекцияларда жазықтықтардың орналасуы бар дәл және күрделі үлгілерді жасау,
5. Кез келген күрделі бұйымдарды белгілеу және сызу
Білімдер:
4 разряд
1. Қолданылатын металл өңдеу аралау және жетілдіру станоктарының құрылғысы
2. 7-10 біліктілік бойынша слесарлық өңдеу әдістері
3. Әмбебап жабдықтың конструкциялары мен жұмыс ерекшеліктері
4. Бақылау-өлшеу аппаратурасы мен аспаптарының құрылысы мен қолдану ережесі
5. Бұйра бөлшектерді белгілеу әдістері мен реттілігі
6. Аспаптық және конструкциялық болаттар мен қорытпалардың қасиеттері
7. Күрделі және дәл құралдар мен құрылғыларды жасау
8. Күрделі және дәл құралдар мен құрылғылардың конструкциялары
5 разряд
1. 6-7 біліктілік бойынша күрделі және дәл құралдар мен құрылғыларды дайындау әдістері
2. Дәл бақылау құралы мен қолданылатын материалдарды термиялық өңдеу әдістері
3. Күрделі құралды, бөлшектер мен тораптарды жасау кезінде қажетті есептеулер мен геометриялық құрылымдар
4. Күрделі арнайы және әмбебап құралдар мен құрылғылардың дизайны мен жұмыс ерекшеліктері
5. Бақылау-өлшеу аппаратурасы мен аспаптарының құрылысы мен қолдану ережесі
6. Аспаптық және конструкциялық болаттар мен қорытпалардың қасиеттері
7. Электр қондырғыларын техникалық пайдалану қағидалары
8. Дәл және күрделі бірегей қалыптарды, мөртабандарды, айлабұйымдарды, құралдарды, аспаптарды және тәжірибелі нөмірлеу аппараттарын әрлеуге арналған тәсілдер, құралдар мен жабдықтар
9. Өлшеу құралының жұмыс беттерін қатайту тәсілдері (хромдау, электр ұшқындарын өңдеу)


Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 3:
Фигуралық контурдың бөлшектерін нақтылау, сүрту

Дағдылар:
4 разряд
1. Бөлшектерді 7-10 біліктілік бойынша өңдеуді жүргізу
2. Бөлшектерді айна бетін алғанға дейін өңдеңіз
3. Өңделген бұйымдардың геометриялық өлшемдердің конструкторлық және өндірістік-технологиялық құжаттама талаптарына сәйкестігін бақылау үшін өлшеу құралын пайдалану
5 разряд
1. 5 квалитет және кедір-бұдыр ra 0,16 по 0,02 бойынша фигуралық контурдың бөлшектерін нақтылауды орындау
2. Бұйра контурдың бөлшектерін сүртіңіз
3. Ra 0,16 квал 0,02 квалитеті мен кедір-бұдырлығы бойынша бөлшектерді өңдеуді жүргізу
4. Өңделген бұйымдардың геометриялық өлшемдердің конструкторлық және өндірістік-технологиялық құжаттама талаптарына сәйкестігін бақылау үшін өлшеу құралын пайдалану
5. Күрделі арнайы және әмбебап құралдар мен құрылғыларды қолданыңыз
Білімдер:
1. Әр түрлі типтегі жетілдіру станоктарының құрылғысы
2. 7-10 квалитет бойынша фигуралық контурдың бөлшектерін жетілдіру технологиясы
3. Фигуралық құрылымның бөлшектерін нақтылау үшін қолданылатын материалдар мен құралдар
4. Бұйра контурдың бөлшектерін сүртуге арналған әдістер, тәсілдер, жабдықтар мен құрылғылар
5. 8-11 квалитет бойынша фигуралық контур бөлшектерін дайындауға арналған әдістер, тәсілдер, құралдар мен жабдықтар
6. Айна бетін алу әдістері, осы үшін қолданылатын материалдар және технологиялық жабдықтар
5 разряд
1. Ra 0,16 квал 0,02 5 квалитеті мен кедір-бұдырлығы бойынша фигуралық контур бөлшектерін нақтылау технологиясы
2. Ra 0,16 квал 0,02 5 квалитеті мен кедір-бұдырлығы бойынша фигуралық контурдың бөлшектерін жетілдіруге арналған материалдар мен құралдар
3. Бұйра контурдың бөлшектерін сүртуге арналған әдістер, тәсілдер, жабдықтар мен құрылғылар
4. Ra 0,04 квал 0,01 5 квалитеті мен кедір-бұдырлығы бойынша бұйра контурлы бөлшектерді жасауға арналған әдістер, тәсілдер, құралдар мен жабдықтар
5. Күрделі құралды, бөлшектер мен тораптарды жасау кезінде қажетті есептеулер мен геометриялық құрылымдар


Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Құрал-саймандар мен жабдықтарды дайындау кезінде слесарлық өңдеу бойынша орындалған жұмыстың сапасын бақылау

Дағды 1:
Құрал-саймандар мен жабдықтарды дайындау кезінде слесарлық өңдеу сапасын қамтамасыз ету

Дағдылар:
4 разряд
1. Нормативтік құжаттамаға сәйкес шығарылатын өнімнің сапасын бағалау
2. Бөлшектердің дайындамаларының беттерін өңдеу кезінде некенің себептерін анықтаңыз, мүмкін болатын некенің алдын алыңыз
3. Қажетті бақылау және өлшеу құралдарын таңдаңыз
4. Өңделген беттердің визуалды ақауларын анықтаңыз
5 разряд
1. Күрделі, эксперименттік және қымбат бөлшектерді өлшеу үшін қажетті Бақылау-өлшеу құралдарын таңдаңыз
2. Күрделі қымбат бөлшектерді өлшеу үшін қажетті бақылау және өлшеу құралдарын таңдаңыз
3. Технологиялық құжаттамаға сәйкес 0,001 мм-ден төмен емес өлшеу қателігін қамтамасыз ететін бақылау-өлшеу құралдарымен кесу құралдарын өлшеуді орындау
Білім:
4 разряд
1. Өндіріс технологиясынан ауытқу кезінде пайда болатын өнімнің әртүрлі ақауларын анықтау әдістері
2. Слесарлық өңдеуден кейін пайда болатын беттік ақаулардың түрлері.
3. Ақаулардың алдын алу шаралары.
4. Беткі ақауларды анықтау әдістері
5. Ақауларды жою жолдары
6. Бөлшектердің беттерінің өлшемдерінің, пішінінің және өзара орналасуының дәлдігін анықтау әдістері
7. 0,005 мм-ден астам өлшеу қателігін қамтамасыз ететін Бақылау-өлшеу құралдарының құрылғысы, мақсаты, қолдану ережесі
8. Аспаптарды өлшеуге арналған бақылау-өлшеу құралдарымен жұмыс істеу тәсілдері
9. Жұмыстарды орындау үшін қажетті Бақылау-өлшеу құралдары мен құрылғыларын алудың, сақтаудың және тапсырудың белгіленген тәртібі
5 разряд
1. Күрделі, эксперименттік және қымбат бөлшектерді өлшеуге арналған бақылау-өлшеу құралдарымен жұмыс істеу тәсілдері
2. Беттердің кедір-бұдырлығын бақылауға арналған аспаптар мен құрылғылардың құрылысы, мақсаты, қолдану ережесі
3. Өңделген беттің кедір-бұдырлығын анықтау әдістері мен ережелері


Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Ұқыптылық
Дәлдік
Сыни ойлау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:


4

Слесарь-құрал-сайманшы

12. Кәсіптің карточкасы "Слесарь-құрал-сайманшы":

Топтың коды:

7222-0

Қызмет атауының коды:

7222-0-011

Кәсіптің атауы:

Слесарь-құрал-сайманшы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

2-шығарылым. "Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (2-шығарылым) бекіту туралы" 2012 жылғы 1 наурыздағы № 66-ө Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2012 жылы 19 наурызда № 7478 тіркелді

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ТжКБ (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Жөндеуші-слесарь

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

5-разрядты слесарь-аспапшы лауазымында кемінде 2 жыл

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:


Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Құралдар мен құрылғыларды дайындау және слесарлық өңдеу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Құралдар мен жабдықтарды жасау кезінде слесарлық өңдеуге арналған дайындық жұмыстарын жүргізу.
2. Құралдар мен жабдықтарды жасау кезінде дайындаманың слесарлық өңдеуге сәйкестігін конструкциялық-технологиялық құжаттамаға сай идентификациялау.
3. Құрал-саймандар мен жабдықтарды дайындау кезінде слесарлық өңдеу бойынша технологиялық операцияларды орындау


Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Құрал-саймандар мен жабдықтарды дайындау кезінде слесарлық өңдеу бойынша технологиялық операцияларды орындау

Дағды 1:
Құрал-саймандар мен жабдықтарды дайындау, слесарлық өңдеу

Дағдылар:
6 разряд
1. 6-7 біліктілік бойынша күрделі және дәл құралдар мен құрылғыларды жасау
2. Күрделі арнайы және әмбебап құралдар мен құрылғыларды қолданыңыз
3. 6-7 біліктілік бойынша өңдеуді қажет ететін өзара байланысты өлшемдердің үлкен саны бар үлкен күрделі және дәл құралдар мен құрылғыларды, шаблондарды реттеу
4. 1-5 квалитеттер мен ra 0,04...0,01 кедір-бұдыр параметрі бойынша өлшемдерді сақтай отырып, әртүрлі проекцияларда жазықтықтардың орналасуы бар дәл және күрделі үлгілерді жасау,
5. Кез келген күрделі бұйымдарды белгілеу және сызу 7-8 разряд
1. Дәл және күрделі бірегей қалыптарды, мөртабандарды, айлабұйымдарды, құралдарды, аспаптарды және тәжірибелі нөмірлеу аппараттарын жинау, жеткізу және мұқият аяқтау, әмбебап металл кесетін және басқа станоктарда бөлшектер мен құрастыру бірліктерін өз бетінше өңдеу.
2. Дәл және күрделі бірегей қалыптарды, мөртабандарды, құрылғыларды, Құралдарды, аспаптарды және тәжірибелі нөмірлеу аппараттарын жинау, жеткізу және мұқият.
аяқтау, бөлшектерді өз бетінше жасау
3. Бірегей және эксперименттік металл кесетін және басқа станоктарда, машиналарда және агрегаттарда өлшеу кешендерінің жұмыс органдарын баптау.
Білімдер:
6 разряд
1. 6-7 біліктілік бойынша күрделі және дәл құралдар мен құрылғыларды дайындау әдістері
2. Дәл бақылау құралы мен қолданылатын материалдарды термиялық өңдеу әдістері
3. Күрделі құралды, бөлшектер мен тораптарды жасау кезінде қажетті есептеулер мен геометриялық құрылымдар
4. Күрделі арнайы және әмбебап құралдар мен құрылғылардың дизайны мен жұмыс ерекшеліктері
5. Бақылау-өлшеу аппаратурасы мен аспаптарының құрылысы мен қолдану ережесі
6. Аспаптық және конструкциялық болаттар мен қорытпалардың қасиеттері
7. Электр қондырғыларын техникалық пайдалану қағидалары
8. Дәл және күрделі бірегей қалыптарды, мөртабандарды, айлабұйымдарды,
құралдарды, аспаптарды және тәжірибелі нөмірлеу аппараттарын әрлеуге арналған тәсілдер, құралдар мен жабдықтар
9. Өлшеу құралының жұмыс беттерін қатайту тәсілдері (хромдау, электр ұшқындарын өңдеу)
7-8 разряд
1. Күрделі станоктардың конструкциясын, мақсатын, баптау және дәлдігін тексеру тәсілдерін, бақылау-өлшеу аспаптарын, аспаптары мен құрылғыларын өңдеудің, реттеудің және жөндеудің неғұрлым ұтымды тәсілдерін білу
2. Бірегей Бақылау-өлшеу аспаптарының, аспаптар мен құрылғылардың конструкциясын, мақсаты мен қолдану ережесін, бақылау-өлшеу аспаптарын, аспаптар мен құрылғыларды дайындаудың неғұрлым ұтымды тәсілдерін білу
3. Бірегей Бақылау-өлшеу аспаптарының, аспаптар мен құрылғылардың конструкциясын, мақсаты мен қолдану ережесін, бақылау-өлшеу аспаптарын, аспаптар мен құрылғыларды жөндеудің неғұрлым ұтымды тәсілдерін білу

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 2:
Құрал-саймандар мен жабдықтарды құрастыру

Машықтар:
6 разряд
1. Бірегей құралдар мен аспаптарды құрастыруды жүргізу
2. Арнайы технологиялық жабдықты қолданыңыз
3. Дәл және күрделі бірегей қалыптарды, мөртабандарды, құрылғыларды, Құралдарды, аспаптарды және тәжірибелі нөмірлеу аппараттарын әрлеуді орындау
Білімдер:
6 разряд
1. Бірегей құралдар мен аспаптарды құрастыруға арналған тәсілдер, әдістер, жабдықтар
2. Күрделі арнайы технологиялық жабдықтың дизайны мен жұмыс ерекшеліктері
3. Бақылау-өлшеу аппаратурасы мен аспаптарының құрылысы мен қолдану ережесі
4. Дәл және күрделі бірегей қалыптарды, мөртабандарды, айлабұйымдарды, құралдарды, аспаптарды және тәжірибелі нөмірлеу аппараттарын әрлеуге арналған тәсілдер, құралдар мен жабдықтар

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Дағды 3:
Фигуралық контурдың бөлшектерін нақтылау, сүрту

Машықтар:
6 разряд
1. 5 квалитет және кедір-бұдыр ra 0,04 0 0,01 бойынша фигуралық контурдың бөлшектерін нақтылауды орындау
2. Бұйра контурдың бөлшектерін сүртіңіз
3. Ra 0,04 квал 0,01 квалитеті мен кедір-бұдырлығы бойынша бөлшектерді өңдеуді жүргізу
4. Өңделген бұйымдардың геометриялық өлшемдердің конструкторлық және өндірістік-технологиялық құжаттама талаптарына сәйкестігін бақылау үшін өлшеу құралын пайдалану
5. Күрделі арнайы және әмбебап құралдар мен құрылғыларды қолданыңыз
Білімдер:
6 разряд
1. 5 квалитет және кедір-бұдыр ra 0,04 0 0,01 бойынша фигуралық контурдың бөлшектерін нақтылауды орындау
2. Бұйра контурдың бөлшектерін сүртіңіз
3. Ra 0,04 квал 0,01 квалитеті мен кедір-бұдырлығы бойынша бөлшектерді өңдеуді жүргізу
4. Өңделген бұйымдардың геометриялық өлшемдердің конструкторлық және өндірістік-технологиялық құжаттама талаптарына сәйкестігін бақылау үшін өлшеу құралын пайдалану
5. Күрделі арнайы және әмбебап құралдар мен құрылғыларды қолданыңыз

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Құрал-саймандар мен жабдықтарды дайындау кезінде слесарлық өңдеу бойынша орындалған жұмыстың сапасын бақылау

Дағды 1:
Құрал-саймандар мен жабдықтарды дайындау кезінде слесарлық өңдеу сапасын қамтамасыз ету

Машықтар:
6 разряд
1. Күрделі, эксперименттік және қымбат бөлшектерді өлшеу үшін қажетті Бақылау-өлшеу құралдарын таңдаңыз
2. Технологиялық құжаттамаға сәйкес 0,001 мм-ден төмен емес өлшеу қателігін қамтамасыз ететін Бақылау-өлшеу құралдарымен кесу құралдарын өлшеуді орындау
Білімдер:
6 разряд
1. Күрделі, эксперименттік және қымбат бөлшектерді өлшеуге арналған бақылау-өлшеу құралдарымен жұмыс істеу тәсілдері
2. Беттердің кедір-бұдырлығын бақылауға арналған аспаптар мен құрылғылардың құрылысы, мақсаты, қолдану ережесі
3. Өңделген беттің кедір-бұдырлығын анықтау әдістері мен ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Ұқыптылық
Дербестік және жауапкершілік
Күйзеліске тұрақтылық
Шыдамдылық
Ойлау икемділігі

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:




13. Кәсіптің карточкасы "Техник-технолог (жалпы бейін)":

Топтың коды:

3112-1

Қызмет атауының коды:

3112-1-005

Кәсіптің атауы:

Техник-технолог (жалпы бейін)

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

5

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

-

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

Басшылар, мамандар және басқа да қызметкерлер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы. 109-параграф.
техник-технолог

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
орта білімнен кейінгі (қолданбалы бакалавриат)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
орта білімнен кейінгі (қолданбалы бакалавриат)


Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Специальность:
Слесарное дело (по отраслям и видам)

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмысшы кәсіптер)

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

жұмыс тәжірибесі жоқ

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:


Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Токарлық, фрезерлік, бұрғылау, тегістеу және т.б. станоктарда бөлшектер мен тораптарды өңдеудің технологиялық процесін ұйымдастыру.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Токарлық, фрезерлік, бұрғылау, тегістеу және басқа да станоктарда өңдеудің технологиялық процестерін әзірлеу.
2. Механикалық өңдеу учаскесіндегі технологиялық процесті басқару
3. Токарлық, фрезерлік, бұрғылау, тегістеу және т. б. станоктарда орындалған жұмыстардың сапасын бақылау, түзету әрекеттері


Қосымша еңбек функциялары:


Еңбек функциясы 1:
Токарлық, фрезерлік, бұрғылау, тегістеу және басқа да станоктарда өңдеудің технологиялық процестерін әзірлеу.

Дағды 1:
Токарлық, фрезерлік, бұрғылау, тегістеу және басқа да станоктарда жұмыс істеу үшін технологиялық процестерді баптау.

Машықтар:
1. Токарлық, фрезерлік, бұрғылау, тегістеу және т.б. станоктарда бөлшектерді өңдеудің технологиялық процестерін әзірлеу кезінде дизайн құжаттамасын қолданыңыз.
2. Бланкілерді алу әдісін және олардың орналасу схемасын таңдаңыз.
3. Бөлшектерді жасау маршруттарын жасаңыз және технологиялық операцияларды жобалаңыз.
4. Бөлшектерді өңдеудің басқару бағдарламаларын әзірлеу және енгізу.
5. Токарлық, фрезерлік, бұрғылау, тегістеу және т.б. станоктарда бөлшектерді өңдеудің технологиялық процестерін автоматтандырылған жобалау жүйелерін қолданыңыз
Білімдер:
1. Техникалық және технологиялық құжаттаманы әзірлеу және ресімдеу қағидалары.
2. Материалдардың негізгі сипаттамалары және олардың қасиеттері.
3. Дәлдікті қалыпқа келтіру әдістері мен құралдары.
4. Машина жасау бөлшектері мен құрастыру бұйымдарын өндіру технологиясының негіздері.
5. Машина жасау технологиясын дамыту перспективалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Механикалық өңдеу учаскесіндегі технологиялық процесті басқару

Дағды 1:
Токарлық, фрезерлік, бұрғылау, тегістеу және т.б. станоктарда жұмыс істеу кезінде процесті ұйымдастыру.

Машықтар:
1. Бағыттар бойынша проблемаларды талдау: жабдықтардың жұмысы, материалдардың сапасы, шеберлер мен жұмысшылардың біліктілігі жоқ әрекеттері, нақты нұсқаулардың болмауы, өндірістің дайындығы.
2. Технологиялық процестің бұзылу себептерін талдау.


3. Технологиялық процесс нормаларының бұзылуының алдын алу және жою жөніндегі іс-шараларды әзірлеу.
4. Өндірістік қызмет туралы есептілікті жоспарлау, есепке алу, құрастыру және уақтылы ұсыну.
Білімдер:
1. Кәсіпорынның технологиялық жабдықтары және оның жұмыс принциптері.
2. Типтік технологиялық процестер және өндіріс режимдері.
3. Технологиялық процесс, өндіріс режимі мен әдісі әзірленетін өнімнің дизайны немесе өнімнің құрамы.
4. Өндірісті технологиялық дайындаудың бірыңғай жүйесі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 3:
Токарлық, фрезерлік, бұрғылау, тегістеу және т. б. станоктарда орындалған жұмыстардың сапасын бақылау, түзету әрекеттері

Дағды 1:
Токарлық, фрезерлік, бұрғылау, тегістеу және т.б. станоктарда орындалған жұмыстың сапасын басқару.

Машықтар:
1. Нормативтік құжаттамаға сәйкес шығарылатын өнімнің сапасын бағалау.
2. Токарлық, фрезерлік, бұрғылау, тегістеу және т.б. станоктарда беттерді өңдеу сапасын бақылау.
3. Ақаулықтың себептерін анықтаңыз, токарлық,
фрезерлік, бұрғылау, тегістеу және т.б. станоктардағы бөлшектер дайындамаларының беттерін өңдеу кезінде мүмкін болатын ақаулардың алдын алыңыз.
Білімдер:
1. Токарлық, фрезерлік, бұрғылау, тегістеу және т.б. станоктардағы бөлшектер дайындамаларының беттерін өңдеу кезінде әртүрлі ақауларды анықтау әдістері.
2. Токарлық, фрезерлік, бұрғылау, тегістеу және т.б. станоктарда бөлшектер дайындамаларының беттерін өңдеу кезіндегі ақау түрлері.
3. Ақаулардың себептері мен алдын алу шаралары.
4. Токарлық, фрезерлік, бұрғылау, тегістеу және басқа станоктардағы бөлшектер дайындамаларының беттерін өңдеу кезінде пайда болатын ақауларды жою әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

Күйзеліске тұрақтылық
Дәлдік
Ауызекі сөйлеу дағдылары
Жазбаша қарым-қатынас жасау дағдылары
Сыни ойлау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:


2

Слесарь-құрал-сайманшы

4-ші тарау.Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

      14. Мемлекеттік органның атауы:

      Қазакстан Республикасының Өнеркәсіп және құрылыс министрлігі.

      Орындаушы:ТәңірбергеноваҚ.Е.,+7(747)3151028, k.tanirbergenova@mps.gov.kz.

      15. Әзірлеуге қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар): АО "Казахстанский центр индустрии и экспорт "QazIndustry".

      Орындаушылар:Калманбаев.А.К.,+7(717)2793390, A.Kalmanbayev@qazindustry.gov.kz

      16. Кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес:

      17. Кәсіптік біліктілік жөніндегі ұлттық орган: -

      18. "Атамекен" Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы: -

      19. Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы: Нұсқа 1, 2024 жылы.

      20. Болжалды қайта қарау күні: 2027 жылғы 31 желтоқсан.

Об утверждении Профессиональных стандартов в сфере машиностроения Министерства промышленности и строительства Республики Казахстан

Приказ Министра промышленности и строительства Республики Казахстан от 23 июня 2025 года № 220

      В соответствии с пунктом 5 статьи 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях" ПРИКАЗЫВАЮ:

      1. Утвердить:

      1) профессиональный стандарт "Эксплуатация машин и оборудования в промышленности" согласно приложению 1 к настоящему приказу;

      2) профессиональный стандарт "Производство металлических изделий: радиаторов и котлов центрального отопления, цистерн, резервуаров, паровых котлов (кроме котлов центрального отопления), металлических бочек, санитарно-технического оборудования, цепей и пружин" согласно приложению 2 к настоящему приказу;

      3) профессиональный стандарт "Производство металло- и деревообрабатывающего инструмента" согласно приложению 3 к настоящему приказу.

      2. Комитету промышленности Министерства промышленности и строительства Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

      1) в течение пяти календарных дней после подписания настоящего приказа направление его на казахском и русском языках в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Институт законодательства и правовой информации Республики Казахстан" Министерства юстиции Республики Казахстан для официального опубликования и включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

      2) размещение настоящего приказа на Интернет-ресурсе Министерства промышленности и строительства Республики Казахстан.

      3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра промышленности и строительства Республики Казахстан.

      4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Министр промышленности и
строительства Республики Казахстан 		Е. Нагаспаев

  Приложение 1
к приказу Министра
промышленности и
строительства
Республики Казахстан
от 23 июня 2025 года № 220

ПРОФЕССИОНАЛЬНЫЙ СТАНДАРТ
"Эксплуатация машин и оборудования в промышленности"

Глава 1. Общие положения

      1. Область применения профессионального стандарта: профессиональный стандарт "Эксплуатация машин и оборудования в промышленности" разработан в соответствии со статьей 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях", устанавливает требования к формированию образовательных программ, в том числе обучения персонала на предприятиях, признания профессиональной квалификации работников и выпускников организаций образования и решений широкого круга задач в области управления персоналом в организациях и на предприятиях, осуществляющих деятельность в сфере обрабатывающей промышленности.

      2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

      1) агрегат – совокупность ряда машин, механизмов, устройств и сооружений, связанных единым технологическим процессом и предназначенных для совместной эффективной работы;

      2) деталь – изделие, изготовленное как одно целое;

      3) знание – изученная и усвоенная информация, необходимая для выполнения действий в рамках профессиональной задачи;

      4) машина – комплекс механизмов, предназначенных для выполнения полезной работы, связанной с процессом производства, либо транспортирования, либо преобразования энергии;

      5) монтаж – вид сборочных операций, выполняемых с использованием грузоподъемных машин и такелажных устройств, и приспособлений с целью установки изделия на место;

      6) наладка – совокупность операций по подготовке, оснастке, регулированию и настройке машины (прибора, аппарата), направленных на обеспечение еҰ работы в заданных условиях на протяжении определҰнного времени (час, смена, сутки, время стойкости инструмента или обработки партии деталей и т.п.);

      7) навык – способность применять знания и умения, позволяющая выполнять профессиональную задачу целиком;

      8) оборудование – все виды технологических агрегатов, машин, механизмов и других объектов с относящимися к ним металлоконструкциями, трубопроводами, футеровкой и т. п., участвующие в процессе производства путем выполнения тех или иных технологических функций;

      9) пусконаладочные работы – комплекс работ, выполняемых в период подготовки и проведения индивидуальных испытаний и комплексного опробования оборудования;

      10) ремонт – комплекс технологических операций и организационных действий по восстановлению работоспособности, исправности и ресурса объекта и/или его составных частей;

      11) трудовая функция – набор взаимосвязанных действий, направленных на решение одной или нескольких задач процесса труда;

      12) техническое обслуживание – комплекс технологических операций и организационных действий по поддержанию работоспособности или исправности объекта при использовании по назначению, ожидании, хранении и транспортировании;

      13) умение – способность физически и (или) умственно выполнять отдельные единичные действия в рамках профессиональной задачи;

      14) уровень квалификации – совокупность требований к уровню подготовки и компетенции работника, дифференцируемой по параметрам сложности, нестандартности трудовых действий, ответственности и самостоятельности;

      15) эксплуатация – совокупность всех фаз существования оборудования с момента взятия его на балансовый учет и до списания, включая периоды хранения, транспортирования потребителем, использования.

      3. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие сокращения:

      1) АСУП – автоматизированная система управления;

      2) САПР – система автоматизированного проектирования;

      3) КС – Квалификационный справочник;

      4) ЕТКС – Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих;

      5) ОРК – Отраслевая рамка квалификации;

      6) ТО и Р – техническое обслуживание и ремонт;

      7) ОКЭД – Общий государственный классификатор видов экономической деятельности

      8) ТиПО – техническое и профессиональное образование.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта.

      4. Название профессионального стандарта: Эксплуатация машин и оборудования в промышленности.

      5. Код профессионального стандарта: C33125059.

      6. Указание секции, раздела, группы, класса и подкласса согласно ОКЭД: C Обрабатывающая промышленность:

      33. Ремонт и установка машин и оборудования;

      33.1. Ремонт готовых металлических изделий, машин и оборудования;

      33.12. Ремонт машин и оборудования;

      33.12.5 Ремонт и техническое обслуживание прочих машин и оборудования специального назначения;

      7. Краткое описание профессионального стандарта: профессиональный стандарт "Эксплуатация машин и оборудования в промышленности" разработан для определения требований к уровню квалификации, компетенции, содержанию, качеству и условиям труда специалистов, занятых в сфере ремонта и эксплуатации промышленного оборудования.

      8. Перечень карточек профессий:

      1) Техник-механик (общий профиль) - 5 уровень ОРК;

      2) Техник-механик (общий профиль) - 4 уровень ОРК.

Глава 3. Карточки профессий

9. Карточка профессии "Техник-механик (общий профиль)":

Код группы:

3115-1

Код наименования занятия:

3115-1-016

Наименование профессии:

Техник-механик (общий профиль)

Уровень квалификации по ОРК:

5

Подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих".
Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года
№ 22003.
Механик

Уровень профессионального образования:

Уровень образования: послесреднее образование (прикладной бакалавриат)

Специальность:
Технология машиностроения (по видам)

Квалификация:
-

Уровень образования: высшее образование (бакалавриат, специалитет, ординатура)

Специальность: Инженерия и инженерное дело

Квалификация:
-

Уровень образования: послевузовское образование (магистратура, резидентура)

Специальность: Инженерия и инженерное дело

Квалификация:
-

Уровень образования: ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность: Эксплуатация и техническое обслуживание машин и оборудования (по отраслям промышленности)

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы по специальности не менее 3 лет или техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы по специальности не менее 5 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

-

Другие возможные наименования профессии:

3112-2-001 – Техник по наладке и испытаниям
3115-1-015 – Техник по эксплуатации и ремонту оборудования 3115-1-014 - Техник по техническому обслуживанию оборудования 3115-3-008 - Механик по ремонту оборудования
3115-2-001 – Мастер по ремонту оборудования (в промышленности)

Основная цель деятельности:

Проведение и организация монтажа, испытаний и пусконаладочных работ, технического обслуживания, диагностики, ремонта промышленного оборудования

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Техническое обслуживание, наладка и ремонт промышленного оборудования
2. Монтаж промышленного оборудования
3. Организация работ в процессе эксплуатации, обслуживания и ремонта оборудования

Дополнительные трудовые функции:

1. Выполнение требований по цифровизации процессов производства

Трудовая функция1:

Навык 1:

Умения:
1. Осуществлять техническое руководство смазочно- эмульсионным хозяйством, внедрять прогрессивные нормы расхода смазочных и обтирочных материалов и организовывать регенерацию отработанных масел.
2. Пользоваться нормативной и справочной литературой.
3. Участвовать в разработке инструкций по технической эксплуатации, смазке оборудования и уходу за ним.
4. Контролировать техническое состояние промышленного оборудования с использованием контрольно-измерительных приборов и инструментов.
5. Проводить техническое обслуживание промышленного оборудования в соответствии с документацией завода-изготовителя.
6. Выполнять наладочные и регулировочные работы в соответствии с производственным заданием.
7. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
1. Основные правила построения чертежей и схем, условные обозначения на машиностроительных чертежах и схемах, требования к разработке и оформлению конструкторской и технологической документации.
2. Кинематические, гидравлические и электрические схемы.
3. Устройство и назначение инструментов и контрольно-измерительных приборов, используемых при техническом обслуживании и ремонте оборудования.
4. Основы организации производственного и технологических процессов отрасли.
5. Технические характеристики, конструктивные особенности, назначение, принципы работы и правила эксплуатации оборудования.
6. Смазочные материалы и устройства смазки, организация смазочно-эмульсионного хозяйства.

1. Техническое обслуживание, наладка и ремонт промышленного оборудования

Проведение регламентных работ по техническому обслуживанию и наладке промышленного оборудования в соответствии с документацией завода- изготовителя

Навык 2:
Проведение ремонтных работ по восстановлению работоспособности промышленного
оборудования

Умения:
1. Читать чертежи, выполнять эскизы деталей.
2. Составлять ремонтную документацию.
3. Проводить дефектацию узлов и деталей оборудования.
4. Определять способы восстановления и обработки деталей.
5. Обрабатывать детали в целях восстановления работоспособности оборудования ручным и механизированным способом.
6. Выполнять такелажные и стропальные работы.
7. Разрабатывать инструкции, технологические карты по безопасному ведению ремонтных работ.
8. Разрабатывать и внедрять прогрессивные методы ремонта и восстановления узлов и деталей механизмов, а также мероприятия по увеличению сроков службы оборудования, сокращению его простоев и повышению сменности, предупреждению аварий и производственного травматизма, снижению трудоемкости и себестоимости ремонта, улучшению его качества.
9. Проводить испытания и приҰмку оборудования у исполнителей после ремонта.
10. Проводить оценку качества ремонтных работ, выявлять дефекты работ и обеспечивать их устранение.
11. Рассматривать рационализаторские предложения и изобретения, касающиеся ремонта и модернизации оборудования с последующим предоставлением заключений по ним и обеспечением внедрения принятых предложений
12. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
1. Основные понятия метрологии, сертификации и стандартизации; систему допусков и посадок.
2. Виды, свойства, область применения конструкционных и вспомогательных материалов.
3. Основы проектирования и расчета деталей и узлов машин, виды соединений и механических передач.
4. Основные законы электротехники, электрооборудования, основы автоматизации технологических процессов.
5. Устройство, назначение и принцип работы гидравлических, пневматических приводов
6. Устройство, назначение и принцип работы подъҰмно-транспортного оборудования.
7. Виды износа и деформации деталей и узлов.
8. Иные нормативные правовые акты, методические и нормативно-технические материалы по организации ремонта оборудования.
9. Технология ремонта и восстановления деталей и узлов оборудования.
10. Слесарные и слесарно-сборочные работы.
11. Порядок сдачи оборудования в ремонт и приема после ремонта
12. Система планово-предупредительных ремонтов и рациональной эксплуатации технологического оборудования
13. Правила техники безопасности и нормы охраны труда при выполнении ремонтных работ.



Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Монтаж промышленного оборудования

Навык 1:
Проведение монтажа промышленного оборудования

Умения:
1. Анализировать техническую документацию на выполнение монтажных работ.
2. Читать принципиальные и структурные схемы. 3.Подбирать оборудование, средства измерения в соответствии с условиями технического задания.
4. Участвовать в приемке и установке нового оборудования, замене малоэффективного оборудования высокопроизводительным.
5. Выполнять монтажные работы в соответствии с технической документацией;
6. Пользоваться грузоподъемными механизмами.
7. Рассчитывать предельные нагрузки грузоподъемных устройств.
8. Разрабатывать схемы и проект грузоподъемных работ.
9. Проводить инструктаж и руководство во время проведения грузоподъемных работ.
10. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
1. Устройство и конструктивные особенности элементов промышленного оборудования, особенности монтажа.
2. Нормативные требования по проведению монтажных и наладочных работ промышленного оборудования.
3. Методы монтажа, регулировки и наладки оборудования
4. Типы и правила эксплуатации грузоподъемных механизмов.
5. Правила строповки и перемещения грузов.
6. Правила техники безопасности и нормы охраны труда при выполнении монтажных и пусконаладочных работ.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Ввод в эксплуатацию и испытания промышленного оборудования в соответствии с технической документацией

Умения:
1. Производить наладку промышленного оборудования
2. Проводить испытания и ввод в эксплуатацию промышленного оборудования.
3. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда
Знания:
1. Средства и методы контроля при монтажных и пусконаладочных работах.
2. Технология пусконаладочных работ, испытания при введении в эксплуатацию промышленного оборудования.
3. Правила техники безопасности и нормы охраны труда

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 3:
Организация работ в процессе эксплуатации, обслуживания и ремонта оборудования

Навык 1:
Организация работы структурного подразделения

Умения:
1. Планировать расстановку работников подразделения в зависимости от задания и их квалификации.
2. Контролировать выполнение производственных заданий на всех стадиях работ.
3. Анализировать процесс и результаты работы подразделения.
4. Проводить работы по рационализации рабочих мест.
5. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
1. Действующие нормативные акты предприятия, регулирующие производственно-хозяйственную деятельность.
2. Методы планирования, контроля и оценки работ подчиненного персонала.
3. Методы оценки качества выполняемых работ.
4. Основы экономики, научной организации труда и организации производства.
5. Правила техники безопасности и нормы охраны труда.
6. Требования рациональной организации труда при эксплуатации, ремонте и модернизации оборудования.
7. Организация ремонтной службы в организации.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Разработка технической документации для проведения работ по монтажу, ремонту и эксплуатации промышленного оборудования

Умения:
1. Разрабатывать текущую и плановую документацию и инструкции для выполнения работ по монтажу, наладке, техническому обслуживанию, диагностике и ремонту промышленного оборудования;
2. Составлять календарные планы (графики) осмотров, проверок и ремонта оборудования, заявки на централизованное выполнение капитальных ремонтов, на получение необходимых для планово- предупредительных и текущих ремонтов материалов, запасных частей, инструмента.
3. Разрабатывать мероприятия по улучшению эксплуатации, технического обслуживания и ремонта оборудования.
Знания:
1. Виды ремонтов и технического обслуживания оборудования.
2. Порядок составления паспортов на оборудование, инструкций по эксплуатации, ведомостей дефектов, спецификаций и иной технической документации.
3. Технические характеристики, конструктивные особенности, назначение, режимы работы и правила эксплуатации промышленного оборудования.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 3:
Определение потребности в материально-техническом обеспечении ремонтных, монтажных и наладочных работ промышленного оборудования

Умения:
1. Обеспечивать ремонтные, монтажные и наладочные работы материальными ресурсами.
2. Выполнять расчеты, необходимые для составления заявок и спецификаций на запасные части, сменное оборудование, материалы, инструмент, смазочные материалы и др.
3. Участвовать в подборе необходимого оборудования.
4. Взаимодействовать с поставщиками оборудования и подрядными предприятиями.
5. Контролировать правильность расходования материальных ресурсов, отпущенных на ремонт и модернизацию оборудования.
6. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
1. Нормы расхода, необходимые для составления заявок и спецификаций на запасные части, сменное оборудование, материалы, инструмент, смазочные материалы и др.
2. Характеристики используемого на предприятии оборудования.
3. Методы договорных взаимоотношений с поставщиками оборудования.
4. Методы расчета норм выработки, расхода материалов, инструмента.
5. Правила техники безопасности и нормы охраны труда.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 4:
Организация выполнения производственных заданий с соблюдением норм охраны труда

Умения:
1. Обеспечивать безопасные условия труда при монтаже, наладке, техническом обслуживании и ремонте промышленного оборудования.
2. Контролировать соблюдение требований охраны труда, производственной санитарии, пожарной безопасности и электробезопасности в производственном подразделении.
3. Проводить производственный инструктаж.
Знания:
1. Правила и нормы охраны труда и производственной санитарии.
2. Правила промышленной, пожарной и экологической безопасности.
3. Правила внутреннего трудового распорядка.
4. Виды, периодичность и правила проведения инструктажа.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Дополнительная трудовая функция 1:
Выполнение требований по цифровизации процессов производства

Навык 1:
Цифровизация процессов планирования и управления техническим обслуживанием и ремонтом оборудования

Умения:
1. Разрабатывать техническую документацию с использованием САПР.
2. Использовать АСУП ТО и Р для автоматизации планирования и управления ремонтами и техническим обслуживанием.
3. Владеть навыками работы в программах международного использования.
4. Заполнять электронные ведомости по результатам диагностики и осмотра оборудования.
Знания:
1. Планирование и управление текущими и капитальными ремонтами в АСУП ТО и Р.
2. Основы работы с базами данных и в программах международного использования.
3. Основы цифровизации производства

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность Стрессоустойчивость Дисциплинированность
Устные коммуникативные навыки Письменные коммуникативные навыки Критическое мышление

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:


4

техник-механик (общий профиль)

10. Карточка профессии "Техник-механик (общий профиль)":

Код группы:

3115-1

Код наименования занятия:

3115-1-016

Наименование профессии:

Техник-механик (общий профиль)

Уровень квалификации по ОРК:

4

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих".
Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
Механик

Уровень профессионального образования:

Уровень образования: ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность: Эксплуатация и техническое обслуживание машин и оборудования (по отраслям промышленности)

Квалификация:
-


Уровень образования: ТиПО (рабочие профессии)

Специальность: Эксплуатация и техническое обслуживание машин и оборудования (по отраслям промышленности)

Квалификация:
-

Уровень образования: послесреднее образование (прикладной бакалавриат)

Специальность:
Технология машиностроения (по видам)

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы по специальности не менее 5 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:


Другие возможные наименования профессии:

3112-2-001 - Техник по наладке и испытаниям
3115-1-015 - Техник по эксплуатации и ремонту оборудования 3115-1-014 - Техник по техническому обслуживанию оборудования 3115-3-008 - Механик по ремонту оборудования
3115-2-001 - Мастер по ремонту оборудования (в промышленности)

Основная цель деятельности:

Проведение и организация монтажа, испытаний и пусконаладочных работ, технического обслуживания, диагностики, ремонта промышленного оборудования

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Техническое обслуживание, наладка и ремонт промышленного оборудования
2. Монтаж промышленного оборудования
3. Организация работ в процессе эксплуатации, обслуживания и ремонта оборудования

Дополнительные трудовые функции:

Выполнение требований по цифровизации процессов производства

Трудовая функция 1:
Техническое обслуживание, наладка и ремонт промышленного оборудования

Навык 1:
Проведение регламентных работ по техническому обслуживанию и наладке промышленного оборудования в соответствии с документацией завода- изготовителя

Умения:
1. Пользоваться нормативной и справочной литературой.
2. Контролировать техническое состояние промышленного оборудования с использованием контрольно-измерительных приборов и инструментов.
3. Проверять уровни смазочных и обтирочных материалов.
4. Проводить техническое обслуживание промышленного оборудования в соответствии с документацией завода-изготовителя.
5. Выполнять наладочные и регулировочные работы в соответствии с производственным заданием.
6. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
1. Основные правила построения чертежей и схем, условные обозначения на машиностроительных чертежах и схемах, требования к разработке и оформлению конструкторской и технологической документации.
2. Устройство и назначение инструментов и контрольно-измерительных приборов, используемых при техническом обслуживании и ремонте оборудования.
3. Технические характеристики, конструктивные особенности, назначение, принципы работы и правила эксплуатации оборудования.
4. Смазочные материалы и устройства смазки, организация смазочно-эмульсионного хозяйства.
5. Правила техники безопасности и нормы охраны труда

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Проведение ремонтных работ по восстановлению работоспособности промышленного оборудования

Умения:
1. Читать чертежи, выполнять эскизы деталей.
2. Составлять календарные планы (графики) осмотров, проверок и ремонта оборудования, заявки на централизованное выполнение капитальных ремонтов и иную ремонтную документацию.
3. Проводить дефектацию узлов и деталей оборудования.
4. Определять способы восстановления и обработки деталей.
5. Обрабатывать детали в целях восстановления работоспособности оборудования ручным и механизированным способом.
6. Выполнять такелажные и стропальные работы.
7. Разрабатывать инструкции, технологические карты по безопасному ведению ремонтных работ.
8. Проводить испытания и приҰмку оборудования у исполнителей после ремонта.
9. Проводить оценку качества ремонтных работ, выявлять дефекты работ и обеспечивать их устранение.
10. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
1. Основные понятия метрологии, сертификации и стандартизации; систему допусков и посадок.
2. Виды, свойства, область применения конструкционных и вспомогательных материалов.
3. Основы проектирования и расчета деталей и узлов машин, виды соединений и механических передач.
4. Основные законы электротехники, электрооборудования, основы автоматизации технологических процессов.
5. Устройство, назначение и принцип работы гидравлических, пневматических приводов
6. Устройство, назначение и принцип работы подъҰмно-транспортного оборудования.
7. Виды износа и деформации деталей и узлов.
8. Иные нормативные правовые акты, методические и нормативно-технические материалы по организации ремонта и восстановления деталей и узлов оборудования.
9. Слесарные и слесарно-сборочные работы.
10. Порядок сдачи оборудования в ремонт и приема после ремонта
11. Правила техники безопасности и нормы охраны труда при выполнении ремонтных работ.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 3:
Диагностирование состояния промышленного оборудования

Умения:
1. Организовывать учет всех видов оборудования, а также отработавшего амортизационный срок и морально устаревшего, подготовку документов на их списание.
2. Осуществлять технический надзор за состоянием защитных устройств на механическом оборудовании, зданий и сооружений цеха.
3. Участвовать в проверке оборудования цеха на техническую точность, в установлении оптимальных режимов работы оборудования, способствующих его эффективному использованию.
4. Проводить отбор и анализ проб масла.
5. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
1. Методы неразрушающего контроля и технического диагностирования.
2. Критерии и показатели, характеризующие износ оборудования.
3. Правила техники безопасности и нормы охраны труда.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Монтаж промышленного оборудования

Навык 1:
Проведение монтажа промышленного оборудования

Умения:
1. Анализировать техническую документацию на выполнение монтажных работ.
2. Читать принципиальные и структурные схемы.
3. Подбирать оборудование, средства измерения в соответствии с условиями технического задания.
4. Участвовать в приемке нового оборудования.
5. Выполнять монтажные работы в соответствии с технической документацией;
6. Пользоваться грузоподъемными механизмами.
7. Рассчитывать предельные нагрузки грузоподъемных устройств.
8. Проводить инструктаж и руководство во время проведения грузоподъемных работ.
9. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
1. Устройство и конструктивные особенности элементов промышленного оборудования, особенности монтажа.
2. Нормативные требования по проведению монтажных и наладочных работ промышленного оборудования.
3. Методы монтажа, регулировки и наладки оборудования
4. Типы и правила эксплуатации грузоподъемных механизмов.
5. Правила строповки и перемещения грузов.
6. Правила техники безопасности и нормы охраны труда при выполнении монтажных и пусконаладочных работ.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 3:
Организация работ в процессе эксплуатации, обслуживания и ремонта оборудования

Навык 1:
Организация работы структурного подразделения

Умения:
1. Планировать расстановку работников подразделения в зависимости от задания и их квалификации.
2. Контролировать выполнение производственных заданий на всех стадиях работ.
3. Контролировать соблюдение требований охраны труда, производственной санитарии, пожарной безопасности и электробезопасности в производственном подразделении.
Знания:
1. Действующие нормативные акты предприятия, регулирующие производственно-хозяйственную деятельность.
2. Методы планирования, контроля и оценки работ подчиненного персонала.
3. Основы научной организации труда и организации производства.
4. Правила и нормы охраны труда и производственной санитарии, промышленной, пожарной и экологической безопасности
5. Правила внутреннего трудового распорядка.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Определение потребности в материально-техническом обеспечении ремонтных, монтажных и наладочных работ промышленного оборудования

Умения:
1. Обеспечивать ремонтные, монтажные и наладочные работы материальными ресурсами.
2. Выполнять расчеты, необходимые для составления заявок и спецификаций на запасные части, сменное оборудование, материалы, инструмент, смазочные материалы и др.
3. Участвовать в подборе необходимого оборудования.
4. Осуществлять взаимодействие с поставщиками для обеспечения поставок запасных частей, сменных материалов и комплектующих оборудования.
5. Контролировать правильность расходования материальных ресурсов, отпущенных на ремонт и модернизацию оборудования.
6. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
1. Нормы расхода, необходимые для составления заявок и спецификаций на запасные части, сменное оборудование, материалы, инструмент, смазочные материалы и др.
2. Порядок составления паспортов на оборудование, инструкций по эксплуатации, ведомостей дефектов, спецификаций и иной технической документации.
3. Характеристики используемого на предприятии оборудования.
4. Методы договорных взаимоотношений с поставщиками оборудования.
5. Правила техники безопасности и нормы охраны труда.


Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Дополнительная трудовая функция 1:
Выполнение требований по цифровизации процессов производства

Навык 1:
Цифровизация процессов планирования и управления техническим обслуживанием и ремонтом оборудования

Умения:
1. Разрабатывать техническую документацию с использованием САПР.
2. Использовать АСУП ТО и Р для автоматизации планирования и управления ремонтами и техническим обслуживанием.
3. Заполнять электронные ведомости по результатам диагностики и осмотра оборудования.
Знания:
1. Основы работы с базами данных.
2. Основы цифровизации производства.
3. Основы работы в АСУП ТО и Р.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Стрессоустойчивость
Дисциплинированность
Устные коммуникативные навыки
Письменные коммуникативные навыки
Критическое мышление

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:


5

техник-механик (общий профиль)

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

      11. Наименование государственного органа:

      Министерство промышленности и строительства Республики Казахстан.

      Исполнитель:Танирбергенова.К.Е.,+7(747)3151028, k.tanirbergenova@mps.gov.kz.

      12. Организации (предприятия) участвующие в разработке: АО "Казахстанский центр индустрии и экспорта "QazIndustry".

      Исполнители:Раимбекова.И.,+7(717)2793390, i.raimbekova@qazindustry.gov.kz.

      13. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям:

      14. Национальный орган по профессиональным квалификациям: 09 октября 2024 года.

      15. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен".

      16. Номер версии и год выпуска: версия 2, 2024 года.

      17. Дата ориентировочного пересмотра: 31 декабря 2027 года.

  Приложение 2
к приказу Министра
промышленности и
строительства
Республики Казахстан
от 23 июня 2025 года № 220

ПРОФЕССИОНАЛЬНЫЙ СТАНДАРТ
"Производство металлических изделий: радиаторов и котлов центрального отопления, цистерн, резервуаров, паровых котлов (кроме котлов центрального отопления), металлических бочек, санитарно-технического оборудования, цепей и пружин"

Глава 1. Общие положения

      1. Область применения профессионального стандарта: Профессиональный стандарт "Производство металлических изделий: радиаторов и котлов центрального отопления, цистерн, резервуаров, паровых котлов (кроме котлов центрального отопления), металлических бочек, санитарно-технического оборудования, цепей и пружин" разработан в соответствии со статьей 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях", устанавливает требования к формированию образовательных программ, в том числе обучения персонала на предприятиях, признания профессиональной квалификации работников и выпускников организаций образования и решений широкого круга задач в области управления персоналом в организациях и на предприятиях, осуществляющих деятельность в сфере обрабатывающей промышленности и производстве металлических изделий.

      2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

      1) брак – продукция, полуфабрикаты, детали, узлы и работы, которые не соответствуют чертежу, стандартам, техническим условиям, инженерным нормам (правилам) и не могут быть использованы по своему прямому назначению без дополнительных затрат на их исправление;

      2) горячая штамповка – процесс, при котором готовое изделие из металла получают из нагретой до определенной температуры заготовки, воздействуя на нее давлением, для чего используется специальный штамп;

      3) знание – изученная и усвоенная информация, необходимая для выполнения действий в рамках профессиональной задачи;

      4) заготовка – предмет труда, из которого изменением формы, размеров, свойств поверхностей и (или) материала изготовляют деталь. Заготовительное производство является неотъемлемой начальной фазой любого машиностроительного производства;

      5) компетенция – способность применять навыки, позволяющие выполнять одну или несколько профессиональных задач, составляющих трудовую функцию;

      6) ковка – высокотемпературная обработка давлением различных металлов, нагретых до ковочной температуры;

      7) машиностроительное черчение – это часть технического черчения, в котором изучаются приҰмы и условности вычерчивания машин, их узлов, деталей, приспособлений, металлических конструкций и т. п.;

      8) механическая резка металла – резка металла механическим способом с помощью ручного инструмента (операции относятся к слесарной обработке) или на специальном (заготовительном) оборудовании. Может также выполняться с помощью универсального оборудования – токарных, фрезерных и других станков;

      9) навык – способность применять знания и умения, позволяющая выполнять профессиональную задачу целиком;

      10) охрана труда – система обеспечения безопасности жизни и здоровья работников в процессе трудовой деятельности, включающая в себя правовые, социально-экономические, организационно-технические, санитарно-гигиенические, лечебно-профилактические, реабилитационные и иные мероприятия и средства, в том числе соблюдение техники безопасности на рабочем месте;

      11) обработка резанием – обработка, заключающаяся в образовании новых поверхностей отделением поверхностных слоҰв материала с образованием стружки. Осуществляется путҰм снятия стружки режущим инструментом (резцом, фрезой и пр.);

      12) профессиональная квалификация – стандарт, определяющий в конкретной области профессиональной деятельности требования к уровню квалификации, компетенций, содержанию, качеству и условиям труда;

      13) профессиональный стандарт – письменный официальный документ, устанавливающий общие требования к знаниям, умениям, навыкам, опыту работы с учетом формального и (или) неформального, и (или) информального образования, уровню квалификации и компетентности, содержанию, качеству и условиям труда в конкретной области профессиональной деятельности;

      14) профессия – род занятий, осуществляемый физическим лицом и требующий определенной квалификации для его выполнения;

      15) резка металла – производственный процесс, в ходе которого сортовой или листовой металл разделяется на отдельные куски, детали или заготовки;

      16) сверление – вид механической обработки материалов резанием, при котором с помощью специального вращающегося режущего инструмента (сверла) получают отверстия различного диаметра и глубины или многогранные отверстия различного сечения и глубины;

      17) токарная обработка – механическая обработка резанием наружных и внутренних поверхностей тел вращения, в том числе цилиндрических и конических, торцевание, отрезание, снятие фасок, обработка галтелей, прорезание канавок, нарезание внутренних и наружных резьб на токарных станках;

      18) умение – способность физически и (или) умственно выполнять отдельные единичные действия в рамках профессиональной задачи;

      19) фрезерная обработка – механическая обработка резанием плоскостей, пазов, лысок, при которой режущий инструмент (фреза) совершает вращательное движение, а обрабатываемая заготовка — поступательное;

      20) штамп – вид оснастки для придания деталям сложной и разнообразной формы без снятия металлической стружки.

      3. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие сокращения:

      1) КС – Квалификационный справочник;

      2) ЕТКС – Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих;

      3) ЧПУ – Числовое программное управление;

      4) ОРК – Отраслевая рамка квалификации;

      5) ОКЭД – Общий государственный классификатор видов экономической деятельности;

      6) ТиПО –техническое и профессиональное образование.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

      4. Название профессионального стандарта: Производство металлических изделий: радиаторов и котлов центрального отопления, цистерн, резервуаров, паровых котлов (кроме котлов центрального отопления), металлических бочек, санитарно-технического оборудования, цепей и пружин

      5. Код профессионального стандарта: C25210062.

      6. Указание секции, раздела, группы, класса и подкласса согласно ОКЭД:

      C Обрабатывающая промышленность

      25 Производство готовых металлических изделий, кроме машин и оборудования;

      25.2 Производство металлических цистерн, резервуаров и контейнеров;

      25.21 Производство радиаторов и котлов центрального отопления;

      25.21.0 Производство радиаторов и котлов центрального отопления;

      C Обрабатывающая промышленность

      25 Производство готовых металлических изделий, кроме машин и оборудования;

      25.3 Производство паровых котлов, кроме котлов центрального отопления;

      25.30 Производство паровых котлов, кроме котлов центрального отопления;

      25.30.0 Производство паровых котлов, кроме котлов центрального отопления;

      C Обрабатывающая промышленность

      25 Производство готовых металлических изделий, кроме машин и оборудования;

      25.9 Производство прочих готовых металлических изделий;

      25.91 Производство металлических бочек и аналогичных емкостей;

      25.91.0 Производство металлических бочек и аналогичных емкостей;

      C Обрабатывающая промышленность

      25 Производство готовых металлических изделий, кроме машин и оборудования;

      25.9 Производство прочих готовых металлических изделий;

      25.93 Производство изделий из проволоки, цепей и пружин;

      25.93.2 Производство цепей и пружин;

      C Обрабатывающая промышленность

      25 Производство готовых металлических изделий, кроме машин и оборудования;

      25.9 Производство прочих готовых металлических изделий;

      25.93 Производство изделий из проволоки, цепей и пружин;

      25.93.1 Производство изделий из проволоки;

      C Обрабатывающая промышленность

      25 Производство готовых металлических изделий, кроме машин и оборудования;

      25.9 Производство прочих готовых металлических изделий;

      25.99 Производство прочих готовых металлических изделий, не включенных в другие группировки;

      25.99.1 Производство металлического санитарно-технического оборудования;

      7. Краткое описание профессионального стандарта: Производство металлических изделий: радиаторов и котлов центрального отопления, цистерн, резервуаров, паровых котлов (кроме котлов центрального отопления), металлических бочек, санитарно-технического оборудования, цепей и пружин, устанавливает требования к квалификации, компетенции и условиям труда в области "Производство металлических цистерн, резервуаров и контейнеров", "Производство паровых котлов, кроме котлов центрального отопления" и "Производство прочих металлических изделий.

      8. Перечень карточек профессий:

      1) Техник-технолог широкого профиля - 5 уровень ОРК;

      2) Контролер станочных работ - 2 уровень ОРК;

      3) Контролер станочных работ - 3 уровень ОРК;

      6) Контролер станочных работ - 4 уровень ОРК;

      7) Литейщик металлов и сплавов - 2 уровень ОРК;

      8) Литейщик металлов и сплавов - 3 уровень ОРК;

      9) Резчик ручной кислородной резки - 2 уровень ОРК;

      10) Резчик ручной кислородной резки - 3 уровень ОРК;

      11) Оператор-механик гидроабразивных станков с ЧПУ - 2 уровень ОРК;

      12) Оператор на автоматических и полуавтоматических линиях горячей штамповки - 2 уровень ОРК;

      13) Оператор на автоматических и полуавтоматических линиях горячей штамповки - 3 уровень ОРК;

      14) Оператор на автоматических и полуавтоматических линиях горячей штамповки - 4 уровень ОРК;

      15) Токарь - 2 уровень ОРК;

      16) Токарь - 3 уровень ОРК;

      17) Токарь - 4 уровень ОРК;

      18) Слесарь по сборке металлоконструкций - 2 уровень ОРК;

      19) Слесарь по сборке металлоконструкций - 3 уровень ОРК;

      20) Слесарь по сборке металлоконструкций - 4 уровень ОРК.

Глава 3. Карточки профессий

Код группы:

3112-1

Код наименования занятия:

3112-1-005

Наименование профессии:

Техник-технолог широкого профиля

Уровень квалификации по ОРК:

5

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и иных служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2020 года № 22003.
Техник-технолог

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
послесреднее образование (прикладной бакалавриат)

Специальность:
Технология машиностроения (по видам)

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Технология машиностроения (по видам)

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Требования к опыту работы: техник-технолог I категории: техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы в должности техника-технолога II категории не менее 2 лет; техник-технолог II категории: техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы в должности техника – технолога без категории не менее 2 лет; техник-технолог без категории: техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) без предъявления требований к стажу работы.

Связь с неформальным и информальным образованием:

-

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Организация технологического процесса обработки деталей и узлов на токарных, фрезерных, сверлильных, шлифовальных и др. станках.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Разработка технологических процессов обработки на токарных, фрезерных, сверлильных, шлифовальных и др. станках
2. Управление технологическим процессом на участке механической обработки
3. Контроль качества выполненных работ на токарных, фрезерных, сверлильных, шлифовальных и др. станках, коррекционные действия
4. Разработка прогрессивных технологических процессов и оформление изменении в технической документации

Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Разработка технологических процессов обработки на токарных, фрезерных, сверлильных, шлифовальных и др. станках

Навык 1:
Настройка технологических процессов работы на токарных, фрезерных, сверлильных, шлифовальных и др. станках

Умения:
1. Использовать конструкторскую документацию при разработке технологических процессов обработки деталей на токарных, фрезерных, сверлильных, шлифовальных и др. станках.
2. Выбирать метод получения заготовок и схемы их базирования.
3. Составлять маршруты изготовления деталей и проектировать технологические операции.
4. Разрабатывать и внедрять управляющие программы обработки деталей.
5. Использовать системы автоматизированного проектирования технологических процессов обработки деталей на токарных, фрезерных, сверлильных, шлифовальных и др. станках.
6. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
1. Правила разработки и оформления технической и технологической документации.
2. Основные характеристики материалов и их свойств.
3. Методы и средства нормирования точности.
4. Основы технологии производства деталей и сборочных изделий машиностроения.
5. Перспективы развития технологии машиностроения.
6. Нормы и правила пожарной безопасности при проведении работ по термической резке.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Управление технологическим процессом на участке механической обработки

Навык 1:
Организация процесса при работе на токарных, фрезерных, сверлильных, шлифовальных и др. станках

Умения:
1. Анализировать проблемы по направлениям: работа оборудования, качество материалов, неквалифицированные действия мастеров и рабочих,
отсутствие чҰтких инструкций, неподготовленность производства.
2. Анализировать причины нарушения норм технологического процесса.
3. Разрабатывать мероприятия по предупреждению и устранению нарушений норм технологического процесса.
4. Планировать, проводить учет, составлять и своевременно представлять отчетность о производственной деятельности.
5. Соблюдать и контролировать соблюдение другими работниками требований охраны труда и техники безопасности.
Знания:
1. Технологическое оборудование предприятия и принципы его работы.
2. Типовые технологические процессы и режимы производства.
3. Конструкция изделия или состав продукта, на которые разрабатывается технологический процесс, режим и способ производства.
4. Единая система технологической подготовки производства.
5. Правила охраны труда и нормы промышленной безопасности.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 3:
Контроль качества выполненных работ на токарных, фрезерных, сверлильных, шлифовальных и др. станках, коррекционные действия

Навык 1:
Управление качеством выполненной работы на токарных, фрезерных, сверлильных, шлифовальных и др. станках

Умения:
1. Оценивать качество выпускаемой продукции в соответствии с нормативной документацией.
2. Контролировать качество обработки поверхностей на токарных, фрезерных, сверлильных, шлифовальных и др. станках.
3. Выявлять причины брака, предупреждать возможный брак при обработке поверхностей заготовок деталей на токарных, фрезерных, сверлильных, шлифовальных и др. станках.
4. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
1. Методика обнаружения различных дефектов при обработке поверхностей заготовок деталей на токарных, фрезерных, сверлильных, шлифовальных и др. станках.
2. Виды брака при обработке поверхностей заготовок деталей на токарных, фрезерных, сверлильных, шлифовальных и др. станках.
3. Причины и меры предупреждения дефектов.
4. Способы устранения брака, возникающего при обработке поверхностей заготовок деталей на токарных, фрезерных, сверлильных, шлифовальных и др. станках.
5. Правила техники безопасности и нормы охраны труда.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 4:
Разработка прогрессивных технологических

Навык 1:
Разработка прогрессивных технологических процессов и оформление изменении в технической документации

Умения:
1. Осуществлять разработку прогрессивных технологических процессов и оптимальных режимов производства на простые виды продукции или ее элементы, обеспечивая соответствие разрабатываемых проектов техническим заданиям и действующим нормативным документам по проектированию, соблюдать высокое качество продукции, сокращение материальных и трудовых затрат на ее изготовление.
2. Осуществлять составление пооперационного маршрута обработки деталей и сборки изделий в процессе их изготовления и контроль по всем операциям технологической последовательности.
3. Осуществлять составление карты технологического процесса, маршрутные и материальные карты, ведомости оснастки и иную технологическую документацию.
4. Принимать участие в проведении патентных исследований и определении показателей технического уровня проектируемых объектов техники и технологии, в составлении технических заданий на проектирование приспособлений, оснастки и специального инструмента, предусмотренных разработанной технологией, во внедрении технологических процессов в цехах, в выявлении причин брака продукции, в подготовке предложений по его предупреждению и ликвидации.
5. Оформлять изменения в технической документации в связи с корректировкой технологических процессов и режимов производства и согласовывать их с подразделениями организации.
6. Принимать участие в разработке технически обоснованных норм времени (выработки), рассчитывает по детальные и по-операционные нормативы, нормы расхода сырья, материалов, инструмента, топлива и энергии, экономическую эффективность проектируемых технологических процессов.
7. Осуществлять контроль соблюдения технологической дисциплины в производственных подразделениях организации и порядка эксплуатации оборудования.
8. Принимать участие в испытаниях технологического оборудования, в проведении экспериментальных работ по проверке и освоению проектируемых технологических процессов и режимов производства.
Знания:
1. Система технологической подготовки производства.
2. Стандарты, технические условия, нормативные, методические и иные руководящие материалы по проектированию, разработке и оформлению технологической документации.
3. Конструкция изделии или состав продукта, на которые разрабатывается технологический процесс или режим производства.
4. Технические характеристики проектируемого объекта и требования к нему.
5. Технология производства выпускаемой организацией продукции.
6. Основное технологическое оборудование организации и принципы его работы.
7. Типовые технологические процессы и режимы производства.
8. Методы проведения патентных исследований.
9. Основные требования организации труда при проектировании технологических процессов и оборудования.
10. Основы организации производства, труда и управления.
11. Трудовое законодательство, порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Стрессоустойчивость
Аккуратность
Коммуникабельность
критическое мышление
Профессиональный подход к работе.

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:


4

Контролер станочных работ


4

Оператор на автоматических и полуавтоматических линиях горячей штамповки


4

Токарь


4

Слесарь

10. Карточка профессии "Контролер станочных работ":

Код группы:

7200-0

Код наименования занятия:

7200-0-021

Наименование профессии:

Контролер станочных работ

Уровень квалификации по ОРК:

2

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 2. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 марта 2012 года № 66-Ө-М "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 2)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 19 марта 2012 года № 7478.
Контролер станочных и слесарных работ

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Без опыта для 2 разряда. Не менее 1 года для 3 разряда.

Связь с неформальным и информальным образованием:


Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Обеспечение выпуска изделий механосборочного производства, соответствующих требованиям нормативно-технической документации и технических условий, утвержденным образцам (эталонам), проектно-конструкторской и технологической документации

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Контроль качества изготовления деталей простой и средней сложности


Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Контроль качества изготовления деталей простой и средней сложности

Навык 1:
Контроль качества изготовления простых деталей

Умения:
2 – разряд
1. Осуществлять контроль и приемку по чертежам и техническим условиям простых деталей, узлов и агрегатов после сборочных операций, механической и слесарной обработки с применением контрольно-измерительных инструментов и приспособлений листовых сборочных шаблонов, угловых лекальных линеек, штангенциркулей, штангенрейсмусов, индикаторов, щупов, кронциркулей, оправок, накладных кондукторов.
2. Определять качество и соответствие техническим условиям деталей, подаваемых на сборочный участок.
3. Проверять узлы и конструкций после их сборки или установки на место.
4. Оформлять документацию на принятую и забракованную продукцию.
5. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
2 - разряд
1. Технические условия на приемку деталей и изделий после механической операций.
2. Размеры допусков для основных видов механической обработки и для деталей, поступающих на сборку.
3. Устройство, назначение и условия применения контрольно-измерительных инструментов и приборов.
4. Методы проверки прямолинейных и криволинейных поверхностей щупом, штихмасом на краску, систему допусков и посадок, степеней точности, квалитеты и параметры шероховатости.
5. Техника безопасности и нормы охраны труда.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Контроль качества изготовления деталей средней сложности

Умения:
3 – разряд
1. Осуществлять контроль и приемку деталей сpедней сложности после механической и слесаpной обpаботки и узлов констpукций и pабочих механизмов после сбоpочных операций согласно чеpтежам и техническим условиям.
2. Пpоводить испытаний узлов, констpукций и частей машин с применением сбоpочных кондуктоpов и унивеpсальных пpиспособлений плит, пpизм, угольников, стpубцин, домкpатов.
3. Проводить пpовеpку и испытания отдельных агpегатов на стендах пpи помощи необходимых контрольно-измерительных пpибоpов.
4. Выполнять классификацию бpака на обслуживаемом участке по видам, установление пpичин его возникновения и своевpеменное пpинятие меp к его устpанению.
5. Вести журнал испытаний, учета и отчетности по качеству и количеству на пpинятую и забpакованную пpодукцию.
6. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
3 - разряд
1. Технология сборочных работ.
2. Технические условия на пpиемку деталей и пpоведение испытаний узлов и констpукций сpедней сложности после слесарно-сбоpочных опеpаций, механической и слесаpной обpаботки.
3. Методы пpовеpки пpямолинейных повеpхностей оптическими пpибоpами, лекалами, шаблонами пpи помощи водяного зеpкала, стpуной, микpоскопом и индикатоpом.
4. Назначение и условия пpименения контpольно-измеpительных инстpументов
5. Устpойство сбоpных кондуктоpов, пpибоpов, испытательной аппаpатуpы и стендов.
6. Технические тpебования на основные матеpиалы и полуфабpикаты, поступающие на обслуживаемый участок.
7. стpойство пpиспособлений для подъема и пеpемещения деталей пpи сбоpке (повоpотные или мостовые кpаны, пневматические подъемники, блоки и дp).
8. Система допусков и посадок, степеней точности, квалитеты и паpаметpы шеpоховатости.
9. Техника безопасности и нормы охраны труда.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Пунктуальность
Аккуратность
Компьютерная грамотность

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:


3

Контролер станочных работ


4

Контролер станочных работ

11. Карточка профессии "Контролер станочных работ":

Код группы:

7200-0

Код наименования занятия:

7200-0-021

Наименование профессии:

Контролер станочных работ

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 2. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 марта 2012 года № 66-Ө-М "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 2)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 19 марта 2012 года № 7478.
Контролер станочных и слесарных работ

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Металлообработка (по видам)

Квалификация:
-


Уровень образования:
основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Не менее 2 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:


Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Обеспечение выпуска изделий механосборочного производства, соответствующих требованиям нормативно-технической документации и технических условий, утвержденным образцам (эталонам), проектно-конструкторской и технологической документации

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Контроль качества изготовления сложных и особо сложных деталей


Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Контроль качества изготовления сложных и особо сложных деталей

Навык 1:
Контроль и приемка сложных деталей после механической обработки

Умения:
4 – разряд
1. Осуществлять контроль и приемку сложных деталей после механической и слесарной обработки, а также узлов, комплектов и отдельных конструкций после окончательной сборки с проверкой точности изготовления и сборки с применением различных универсальных контрольно-измерительных инструментов и приборов.
2. Проводить проверку предельного измерительного и режущего инструмента сложного профиля.
3. Проводить проверку взаимного положения сопрягаемых деталей, прилегания поверхностей и бесшумной работы механизмов.
4. Вести учет и отчетности по принятой продукции.
5. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
4 - разряд
1. Виды механической обработки деталей.
2. Технические условия на приемку сложных деталей.
3. Сборка и испытания сложных узлов.
4. Правила расчета координатных точек, необходимых для замеров при приемке деталей.
5. Устройство контрольно-измерительных инструментов, приборов и испытательной аппаратуры.
6. Размеры допусков для деталей, поступающих на сборку.
7. Дефекты сборки, систему допусков и посадок, степеней точности, квалитеты и параметры шероховатости.
8. Правила и приемы разметки сложных деталей.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Контроль качества изготовления деталей особо высокой сложности

Умения:
5 – разряд
1. Осуществлять контроль и приемку сложных деталей, изделий после механической и слесарной обработки, а также узлов, механизмов, комплектов и конструкций в целом после окончательной сборки с выполнением всех предусмотренных техническими условиями испытаний с проверкой точности изготовления и сборки с применением всевозможных специальных и универсальных контрольно-измерительных инструментов и приборов.
2. Осуществлять контроль сложного и специального режущего инструмента.
3. Проводить проверку станков на точность обработки без нагрузки и под нагрузкой.
4. Проводить проверку на специальных стендах соответствия характеристик собираемых объектов паспортным данным.
5. Определять на соответствие государственному стандарту материалов, поступающих на обработку, по результатам анализов и испытаний в лабораториях.
6. Устанавливать порядок приемки и проверки собранных узлов и конструкций.
7. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
5 - разряд
1. Технические условия на приемку сложных деталей и изделий после механической обработки, а также узлов, механизмов, комплектов и конструкций после окончательной сборки.
2. Правила настройки и регулирования контрольно-измерительных инструментов и приборов.
3. Припуски для всех видов обработки, производимой в цехе или на обслуживаемом участке.
4. Методы контроля геометрических параметров (абсолютный, относительный, прямой, косвенный).
5. Способы и порядок испытания принимаемых узлов, механизмов и конструкций.
6. Интерференционные методы контроля для особо точной проверки плоскостей.
7. Техника безопасности и нормы охраны труда.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Пунктуальность
Критическое мышление

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:


2

Контролер станочных работ


4

Контролер станочных работ

14. Карточка профессии "Контролер станочных работ":

Код группы:

7200-0

Код наименования занятия:

7200-0-021

Наименование профессии:

Контролер станочных работ

Уровень квалификации по ОРК:

4

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 2. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 марта 2012 года № 66-Ө-М "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 2)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 19 марта 2012 года № 7478.
Контролер станочных и слесарных работ

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Металлообработка (по видам)

Квалификация:
-


Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Металлообработка (по видам)

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Стаж не менее 3 лет

Связь с неформальным и информальным образованием:


Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Обеспечение выпуска изделий механосборочного производства, соответствующих требованиям нормативно-технической документации и технических условий, утвержденным образцам (эталонам), проектно-конструкторской и технологической документации

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Контроль качества изготовления сложных машин, а также уникальных и экспериментальных деталей


Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Контроль качества изготовления сложных машин, а также уникальных и экспериментальных деталей

Навык 1:
Контроль и приемка сложных блоков, агрегатов и изделий и других сложных машин

Умения:
6 – разряд
1. Осуществлять контроль и приемку сложных блоков, агрегатов и изделий судовых дизелей и других сложных машин, комплектующих изделий и конструкций после окончательной сборки с выполнением всех предусмотренных техническими условиями испытаний.
2. Осуществлять контроль технологической и геометрической точности уникального металлорежущего оборудования.
3. Осуществлять контроль деталей и узлов с несколькими пересекающимися плоскостями и осями с применением специальных приспособлений, теодолитов, гидростатических и оптических уровней.
4. Проводить проверку и наладку сложных контрольно-измерительных приборов и автоматов, работающих с применением оптико-механических и гидравлических систем.
5. Принимать участие в исследовании дефектов, выявленных при контроле и испытаниях, и в разработке мероприятий по их устранению.
6. Составлять паспорта или формуляра на принятую продукцию, оформление приемных актов и протоколов испытаний.
7. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
6 – разряд
1. Технические условия на применяемые приборы, агрегаты, аппаратуру, двигатели, группы и системы самолетов, вертолетов, ракет, уникального металлорежущего оборудования, узлов.
2. Методы их контроля и испытаний.
3. Основные виды дефектов, выявляемых при сборке и испытаниях.
4. Способы их выявления и устранения.
5. Конструкция применяемых специальных приборов и правила их наладки, регулирования и проверки.
6. Техника безопасности и нормы охраны труда.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Контроль качества изготовления уникальных и экспериментальных деталей

Умения:
7 – разряд
1. Осуществлять контроль за диагностикой, профилактикой и ремонтом уникального и экспериментального оборудования в гибких производственных системах.
2. Осуществлять контроль за сборкой, доводкой и отделкой точных и сложных уникальных пресс-форм, штампов, приспособлений, приборов.
3. Осуществлять контроль за обработкой на уникальных экспериментальных и многоцелевых металлорежущих станках различной сложной, высокоточной и дорогостоящей технологической оснастки.
4. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
7 – разряд
1. Конструкция, кинематические и гидравлические схемы ремонтируемого сложного, уникального и экспериментального оборудования.
2. Контрольно-измерительные приборы и стенды для диагностирования, ремонта и обслуживания.
3. Технологические процессы ремонта, испытания и сдачи в эксплуатацию сложного, уникального и экспериментального оборудования.
4. Конструкция, назначение и способы наладки и проверки на точность сложных станков.
5. Назначение и правила применения уникальных контрольно-измерительных приборов, инструментов и приспособлений.
6. Правила техники безопасности и нормы охраны труда.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Пунктуальность
Аккуратность
Критическое мышление

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:


2

Контролер станочных работ


3

Контролер станочных работ

15. Карточка профессии "Литейщик металлов и сплавов":

Код группы:

8121-4

Код наименования занятия:

8121-4-025

Наименование профессии:

Литейщик металлов и сплавов

Уровень квалификации по ОРК:

2

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 2. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 марта 2012 года № 66-Ө-М "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 2)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 19 марта 2012 года № 7478.
Литейщик металлов и сплавов

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Без опыта.

Связь с неформальным и информальным образованием:


Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Заливка расплавом металлов и сплавов кокильных форм с заданными характеристиками по составу и качеству линейных форм

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Проведение подготовительных работ для заливки в кокильные формы (кокили).
2. Выполнение операций по литью в кокильные формы согласно технологическому процессу
3. Контроль качества литья в кокильные формы

Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Проведение подготовительных работ для заливки в кокильные формы (кокили).

Навык 1:
Подготовка к выполнению работы по кокильному литью

Умения:
1. Проверять и подготавливать состояние разливочных рабочих ковшей для литья в кокильные формы (кокили).
2. Проверять и подготавливать состояние сливных изложниц.
3. Проверять и подготавливать специальные инструменты и приспособления, используемых при литье в кокильные формы.
4. Соблюдать требования инструкции по охране труда на работе.
5. Использовать средства индивидуальной и коллективной защиты.
6. Использовать средства пожаротушения.
7. Применять правила оказания первой медицинской помощи.
Знания:
1. Требования к планировке, оснащению и организации рабочего места при выполнении работ по литью в кокильные формы (кокили).
2. Типы и виды рабочих инструментов и приспособлений, используемых при литье в кокильные формы (кокили).
3. Литейные свойства заливаемых металлов.
4. Правила литья форм в кокильные формы (кокили).
5. Требования инструкции по охране труда на работе.
6. Правила безопасного выполнения работ.
7. Требования пожарной безопасности.
8. Правила пользования средств индивидуальной защиты.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Изучение конструкторско- технологической документации по кокильному литью

Умения:
1. Уметь читать чертежи, технологические документации.
2. Уметь читать технологическую документацию
3. Анализировать исходные данных для выполнения процесса литья в кокильные формы (кокили).
Знания:
1. Основы машиностроительного черчения.
2. Правила чтения технической документации (рабочих чертежей, технологических карт).
3. Устpойство плавильных печей, фоpсунок и кокилей;
4. Влияние состава шихты на свойства и качество металла

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Выполнение операций по литью в кокильные формы согласно технологическому процессу

Навык 1:
Заливка расплавов металлов и сплавов в кокиль

Умения:
3 разряд
1. Проверять состояния заливочных ковшей емкостью до 0,25 т.
2. Проверять состояния кокильных форм (кокилей).
3. Проверять состояния изложниц и кокилей.
4. Проверять состояния специального инструмента и приспособлений, используемых при литье в кокиль.
5. Подготавливать кокильные формы к работе.
6. Подготавливать изложницы к заливке.
7. Вводить в расплав модификаторы, раскислители и присадки в соответствии с технологической документацией.
8. Заполнять кокиле расплавами металлов или сплавов.
9. Контролировать процесс заливки кокиля.
10. Сливать остатки расплава из разливочного ковша в изложницу.
11. Использовать специальные инструменты и приспособления для литья в соответствии с технологической документацией.
12. Визуально оценивать состояния специального инструмента и приспособлений для заливки литейных форм в соответствии с технологической документацией.
13. Управлять подъемно-транспортными механизмами.
14. Оценивать работоспособность оборудования и подготавливать к работе оборудования для сушки и прокалки разливочных ковшей емкостью до 0,25 т в соответствии с технологическими инструкциями.
15. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
3 разряд
1. Способы литья в кокиль.
2. Способы транспортирования расплава в разливочных ковшах для литья в кокиль.
3. Температура плавления и заливки металлов и сплавов для литья в кокиль.
4. Режимы сушки и прокалки разливочных ковшей для литья в кокиль.
5. Типы разливочных ковшей и раздаточных печей для литья в кокиль.
6. Составы красок и обмазок для ковшей и печей для литья в кокиль.
7. Режимы заливки для ковшей разных типов для литья в кокиль.
8. Требования, предъявляемые к подготовке разливочных ковшей емкостью до 0,25 т для литья в кокиль.
9. Требования, предъявляемые к подготовке изложниц для литья в кокиль.
10. Конструктивные особенности разливочных ковшей емкостью до 0,25 т.
11. Назначение и правила эксплуатации печей для сушки и прокалки разливочных ковшей для литья в кокиль.
12. Назначение и правила эксплуатации раздаточных печей для литья в кокиль.
13. Способы и правила управления подъемно-транспортными механизмами и грузозахватными приспособлениями.
14. Схемы строповки грузов.
15. Режимы сушки и прокалки разливочных ковшей для литья в кокиль.
16. Составы красок и обмазок для ковшей и печей для литья в кокиль.
17. Требования, предъявляемые к подготовке разливочных ковшей для литья в кокиль.
18. Требования, предъявляемые к подготовке изложниц для литья в кокиль.
19. Конструктивные особенности разливочных ковшей для литья в кокиль.
20. Назначение и правила эксплуатации печей для сушки и прокалки разливочных ковшей.
21. Назначение и правила эксплуатации раздаточных печей.
22. Назначения изложниц и правила подготовки изложниц к заливке.
23. Способы и правила управления подъемно-транспортными механизмами и грузозахватными приспособлениями.
24. Схемы строповки грузов.
25. Правила техники безопасности и нормы охраны труда.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 3:
Контроль качества литья в кокильные формы

Навык 1:
Управление качеством литейного процесса в кокильные формы

Умения:
1. Оценивать качество кокильного литья в соответствии с нормативной документацией.
2. Выявлять причины брака, предупреждать возможный брак при проведении испытаний.
3. Пользоваться измерительными инструментами для оценки качества кокильного литья.
4. Оценивать состояние заливочных устройств и разливочных ковшей.
5.Оценивать состояние изложниц и подготавливать к заливке изложницы.
6. Оценивать работоспособность оборудования для сушки и прокалки разливочных ковшей.
7. Контроль состояния разливочных ковшей с использованием контрольно-измерительных устройств.
8. Диагностировать неполадки в работе заливочных устройств.
9. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
1. Методики обнаружения различных дефектов литья в кокиль.
2. Виды дефектов поверхностей, образуемых в процессе литья в кокиль.
3. Меры предупреждения дефектов литья в кокиль.
4. Способы устранения дефектов литья в кокиль.
5. Методы контроля состояния заливочных устройств и разливочных ковшей визуально.
6. Методы контроля состояния разливочных ковшей с использованием контрольно-измерительных устройств.
7. Методы контроля состояния изложниц визуально.
8. Методы контроля состояния специального инструмента и приспособлений, используемых для ремонта футеровок и облицовки разливочных ковшей.
9. Правила техники безопасности и нормы охраны труда.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Дисциплинированность
Аккуратность

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:


3

Литейщик металлов и сплавов

16. Карточка профессии "Литейщик металлов и сплавов":

Код группы:

8121-4

Код наименования занятия:

8121-4-025

Наименование профессии:

Литейщик металлов и сплавов

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 2. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 марта 2012 года № 66-Ө-М "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 2)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 19 марта 2012 года № 7478.
Литейщик металлов и сплавов

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Литейное производство

Квалификация:
-


Уровень образования:

Специальность:
-

Квалификация:
-


основное среднее образование



Требования к опыту работы:

Не менее 2 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:


Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Заливка расплавом металлов и сплавов кокильных форм с заданными характеристиками по составу и качеству линейных форм

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Проведение подготовительных работ для заливки в кокильные формы (кокили)
2. Выполнение операций по литью в кокильные формы согласно технологическому процессу
3. Контроль качества литья в кокильные формы

Дополнительные трудовые функции


Трудовая функция 1:
Проведение подготовительных работ для заливки в кокильные формы (кокили)

Навык 1:
Подготовка к выполнению работы по кокильному литью

Умения:
1. Проверять и подготавливать разливочные рабочие ковши для литья в кокильные формы (кокили).
2. Проверять и подготавливать сливные изложницы.
3. Проверять и подготавливать специальные инструменты и приспособления, используемые при литье в кокильные формы.
4. Соблюдать требования инструкции по охране труда на работе.
5. Использовать средства индивидуальной и коллективной защиты.
6. Использовать средства пожаротушения.
7. Применять правила оказания первой медицинской помощи.
Знания:
1. Требования к планировке, оснащению и организации рабочего места при выполнении работ по литью в кокильные формы (кокили).
2. Типы и виды рабочих инструментов и приспособлений, используемых при литье в кокильные формы (кокили).
3. Литейные свойства заливаемых металлов.
4. Правила литья форм в кокильные формы (кокили).
5. Требования инструкции по охране труда на работе.
6. Правила безопасного выполнения работ.
7. Требования пожарной безопасности.
8. Правила пользования средств индивидуальной защиты.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Изучение конструкторско-технологической документации по кокильному литью

Умения:
1. Уметь читать чертежи, технологические документации.
2. Уметь читать технологическую документацию
3. Анализировать исходные данных для выполнения процесса литья в кокильные формы (кокили).
Знания:
1. Основы машиностроительного черчения.
2. Правила чтения технической документации (рабочих чертежей, технологических карт).
3. Устpойство плавильных печей, фоpсунок и кокилей;
4. Влияние состава шихты на свойства и качество металла

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Выполнение операций по литью в кокильные формы согласно технологическому процессу

Навык 1:
Заливка расплавов металлов и сплавов в кокиль

Умения:
4 - разряд
1. Контролировать состояния специального инструмента и приспособлений, используемых для ремонта футеровок и облицовки для литья в кокиль.
2. Подготавливать пасты и замазки для ремонта футеровок и облицовки разливочных ковшей и раздаточных печей для литья в кокиль.
3. Проверять работоспособность печей и стендов с газовыми горелками для подсушки или прокаливания разливочных ковшей для литья в кокиль.
4. Набивать футеровки разливочных ковшей и печей в соответствии с технологическими инструкциями для литья в кокиль.
5. Проверять и подготавливать заливочные устройства и разливочные ковши емкостью от 0,25 до 5 т для литья в кокиль.
6. Проверять работоспособность печей и стендов с газовыми горелками для подсушки или прокаливания разливочных ковшей емкостью от 0,25 до 5 т для литья в кокиль.
7. Сушить и прокалывать разливочные ковши емкостью от 0,25 до 5 т для литья в кокиль.
8. Транспортировать разливочные ковши емкостью от 0,25 до 5 т с расплавом для литья в кокиль.
9. Сливать остатки расплава из разливочных ковшей емкостью от 0,25 до 5 т в изложницы.
10. Подготавливать к работе оборудования для сушки и прокалки разливочных ковшей емкостью от 0,25 до 5 т для литья в кокиль, в соответствии с инструкциями.
11. Использовать специальные инструменты и приспособления для ремонта футеровки разливочных ковшей и печей для литья в кокиль.
12. Использовать огнеупорные материалы для футеровок печей и разливочных ковшей для литья в кокиль.
13. Делать сборку кокилей под заливку.
14. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
5 – разряд
1. Проверять и подготавливать заливочные устройства и разливочные ковши емкостью свыше 5 т для литья в кокиль.
2. Проверять работоспособность печей и стендов с газовыми горелками для подсушки или прокаливания разливочных ковшей емкостью свыше 5 т для литья в кокиль.
3. Сушить и прокалывать разливочные ковши емкостью свыше 5 т для литья в кокиль.
4. Транспортировать разливочные ковши емкостью свыше 5 т с расплавом для литья в кокиль.
5. Сливать остатки расплава из разливочных ковшей емкостью свыше 5 т в изложницы.
6. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
4 - разряд
1. ипы и свойства огнеупорных материалов, применяемых для футеровок печей и разливочных ковшей.
2. Методы и способы подготовки паст и замазок для ремонта футеровок и облицовки разливочных ковшей и раздаточных печей для литья в кокиль.
3. Методы и способы проверки работоспособности печей и стендов с газовыми горелками для подсушки или прокаливания разливочных ковшей для литья в кокиль.
4. Методы и способы набивки футеровок разливочных ковшей и печей в соответствии с технологическими инструкциями для литья в кокиль.
5. Виды, назначения и методы использования специального инструмента и приспособлений для ремонта футеровки разливочных ковшей и печей для литья в кокиль.
6. Методы и способы использования огнеупорных материалов для футеровок печей и разливочных ковшей для литья в кокиль.
7. Методы и способы проверки и подготовки состояния заливочных устройств и разливочных ковшей емкостью от 0,25 до 5 т для литья в кокиль.
8. Методы и способы проверки работоспособности печей и стендов с газовыми горелками для подсушки или прокаливания разливочных ковшей емкостью от 0,25 до 5 т для литья в кокиль.
9. Методы и способы сушки и прокалки разливочных ковшей емкостью от 0,25 до 5 т для заливки форм.
10. Способы транспортирования разливочных ковшей емкостью от 0,25 до 5 т с расплавом для литья в кокиль.
11. Способы слива остатков расплава из разливочных ковшей емкостью от 0,25 до 5 т в изложницы.
12. Методы подготовки к работе оборудование для сушки и прокалки разливочных ковшей емкостью от 0,25 до 5 т для литья в кокиль в соответствии с инструкциями.
13. Правила техники безопасности и нормы охраны труда.
5 – разряд
1. Методы и способы проверки и подготовки состояния заливочных устройств и разливочных ковшей емкостью свыше 5 т для литья в кокиль.
2. Методы и способы проверки работоспособности печей и стендов с газовыми горелками для подсушки или прокаливания разливочных ковшей емкостью свыше 5 т литья в кокиль.
3. Методы и способы сушки и прокалки разливочных ковшей емкостью свыше 5 т для литья в кокиль.
4. Способы транспортирования разливочных ковшей емкостью свыше 5 т с расплавом для литья в кокиль.
5. Способы слива остатков расплава из разливочных ковшей емкостью свыше 5 т в изложницы.
6. Методы подготовки к работе оборудования для сушки и прокалки разливочных ковшей емкостью свыше 5 т для литья в кокиль в соответствии с инструкциями.
7. Правила техники безопасности и нормы охраны труда.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 3:
Контроль качества литья в кокильные формы

Навык 1:
Управление качеством литейного процесса в кокильные формы

Умения:
1. Оценивать качество кокильного литья в соответствии с нормативной документацией.
2. Выявлять причины брака, предупреждать возможный брак при проведении испытаний.
3. Пользоваться измерительными инструментами для оценки качества кокильного литья.
4. Оценивать состояние заливочных устройств и разливочных ковшей.
5. Оценивать состояние изложниц и подготавливать к заливке изложницы.
6. Оценивать работоспособность оборудования для сушки и прокалки разливочных ковшей.
7. Контролировать состояние разливочных ковшей с использованием контрольно-измерительных устройств.
8. Диагностировать неполадки в работе заливочных устройств.
9. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
1. Методики обнаружения различных дефектов литья в кокиль.
2. Виды дефектов поверхностей, образуемых в процессе литья в кокиль.
3. Меры предупреждения дефектов литья в кокиль.
4. Способы устранения дефектов литья в кокиль.
5. Методы контроля состояния заливочных устройств и разливочных ковшей визуально.
6. Методы контроля состояния разливочных ковшей с использованием контрольно-измерительных устройств.
7. Методы контроля состояния изложниц визуально.
8. Методы контроля состояния специального инструмента и приспособлений, используемых для ремонта футеровок и облицовки разливочных ковшей.
9. Правила техники безопасности и нормы охраны труда.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Сотрудничество и взаимодействие
Стрессоустойчивость
Аккуратность

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:


2

Литейщик металлов и сплавов

17. Карточка профессии "Резчик ручной кислородной резки":

Код группы:

7212-2

Код наименования занятия:

7212-2-001

Наименование профессии:

Резчик ручной кислородной резки

Уровень квалификации по ОРК:

2

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 2. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 марта 2012 года № 66-Ө-М "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 2)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 19 марта 2012 года № 7478.
Газорезчик

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Без опыта.

Связь с неформальным и информальным образованием:


Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Выполнение термической резки металлов при производстве (изготовлении, реконструкции, монтаже, ремонте и утилизации) конструкций различного назначения

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Выполнение ручной термической разделительной резки металлов
2. Выполнение ручной термической разделительной (заготовительной, чистовой) и поверхностной резки металлов
3. Выполнение автоматической кислородной резки

Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Выполнение ручной термической разделительной резки металлов

Навык 1:
Выполнение ручной кислородной разделительной резки

Умения:
1. Проводить изучение производственного задания, конструкторской и производственно-технологической документации.
2. Осуществлять подготовку рабочего места для резки и средств индивидуальной защиты.
3. Проводить проверку работоспособности и исправности оборудования.
4. Размещать металл на технологической оснастке для выполнения резки.
5. Проводить проверку металла на наличие ржавчины, окалины, краски и других загрязнений.
6. Проводить зачистку поверхности металла.
7. Выполнять разметку металла под прямолинейную резку.
8. Выполнять установку на резаке мундштуков, соответствующих толщине разрезаемого металла, проверку редукторов, водяного затвора, шлангов, резака, вентилей баллонов, присоединение шлангов к резаку и источникам газов, установка необходимого давления газов.
9. Выполнять зажигание и регулировку пламени.
10. Осуществлять процесс ручной кислородной разделительной прямолинейной резки металлического лома, листов, труб, профильного проката.
11. Осуществлять снятие и складирование вырезанных деталей и отходов.
12. Осуществлять контроль с применением измерительного инструмента полученных в результате резки деталей на соответствие требованиям конструкторской и производственно-технологической документации.
13. Соблюдать требования инструкции по охране труда на работе.
14. Использовать средства индивидуальной и коллективной защиты.
15. Использовать средства пожаротушения.
16. Применять правила оказания первой медицинской помощи.
Знания:
1. Основные группы и марки металлов, подлежащих резке, их свойства.
2. Свойства газов и горючих жидкостей, применяемых при кислородной резке.
3. Технологическая оснастка для ручной кислородной разделительной резки.
4. Оборудование, аппаратура, контрольно-измерительные приборы для ручной кислородной резки, их область применения, устройство, правила эксплуатации.
5. Технология ручной разделительной кислородной резки.
6. Допуски и посадки, квалитеты и параметры шероховатости.
7. Требования, предъявляемые к качеству реза.
8. Основные понятия о деформациях металлов при термической резке.
9. Правила эксплуатации газовых баллонов.
10. Нормы и правила пожарной безопасности при проведении работ по термической резке.
11. Требования охраны труда, в том числе на рабочем месте.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Выполнение ручной термической разделительной (заготовительной, чистовой) и поверхностной резки металлов

Навык 1:
Выполнение ручной кислородной разделительной (заготовительной, чистовой) и поверхностной резки

Умения:
1. Проводить изучение производственного задания, конструкторской и производственно-технологической документации.
2. Осуществлять подготовку рабочего места для резки и средств индивидуальной защиты.
3. Проводить проверку работоспособности и исправности оборудования.
4. Размещать металл на технологической оснастке для выполнения резки.
5. Проводить проверку металла на наличие ржавчины, окалины, краски и других загрязнений.
6. Проводить зачистку поверхности металла.
7. Выполнять разметку металла под прямолинейную резку.
8. Проводить установку на резаке мундштуков, соответствующих толщине разрезаемого металла, проверка редукторов, водяного затвора, шлангов, резака, вентилей баллонов, присоединение шлангов к резаку и источникам газов, установка необходимого давления газов.
9. Зажигать и регулировать силу пламени.
10. Осуществлять процесс ручной кислородной разделительной прямолинейной резки металлического лома, листов, труб, профильного проката.
11. Проводить снятие и складирование вырезанных деталей и отходов.
12. Осуществлять контроль с применением измерительного инструмента полученных в результате резки деталей на соответствие требованиям конструкторской и производственно-технологической документации
13. Выполнять разметку металла под резку деталей с криволинейным контуром.
14. Осуществлять процесс ручной кислородной разделительной заготовительной резки деталей с криволинейным контуром.
15. Осуществлять процесс кислородной разделительной чистовой резки деталей с криволинейным контуром с подготовкой кромок деталей под сварку.
16. Осуществлять процесс кислородной поверхностной резки деталей.
17. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда
Знания:
1. Основные группы и марки металлов, подлежащих резке, их свойства.
2. Свойства газов и горючих жидкостей, применяемых при кислородной резке.
3. Технологическая оснастка для ручной кислородной разделительной резки.
4. Оборудование, аппаратура, контрольно-измерительные приборы для ручной кислородной резки, их область применения, устройство, правила эксплуатации.
5. Технология ручной разделительной кислородной резки.
6. Допуски и посадки, квалитеты и параметры шероховатости.
7. Требования, предъявляемые к качеству реза.
8. Основные понятия о деформациях металлов при термической резке.
9. Правила эксплуатации газовых баллонов.
10. Нормы и правила пожарной безопасности при проведении работ по термической резке.
11. Требования охраны труда, в том числе на рабочем месте.
12. Технология ручной кислородной разделительной (заготовительной, чистовой) резки деталей.
13. Технология ручной кислородной поверхностной резки.
14. Способы подготовки кромок деталей под сварку.
15. Виды разделки кромок деталей под сварку.
16. Правила техники безопасности и нормы охраны труда.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 3:
Выполнение автоматической кислородной резки

Навык 1:
Выполнение автоматической кислородной резки

Умения:
1. Проводить изучение производственного задания, конструкторской и производственно-технологической документации.
2. Проводить проверку работоспособности и исправности автоматического оборудования и технологической оснастки.
3. Размещать металл на технологической оснастке для выполнения резки.
4. Проводить проверку металла на наличие ржавчины, окалины, краски и других загрязнений.
5. Проводить зачистку поверхности металла под термическую резку.
6. Устанавливать на оборудовании и аппаратуре параметров технологического процесса автоматической кислородной резки.
7. Осуществлять процесс автоматической кислородной резки.
8. Проводить снятие и складирование вырезанных деталей и отходов.
9. Осуществлять контроль с применением измерительного инструмента полученных в результате резки деталей на соответствие требованиям конструкторской и производственно-технологической документации.
10. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
1. Основные группы и марки металлов, подлежащих резке, их свойства.
2. Свойства газов, применяемых при кислородной резке.
3. Технологическая оснастка для автоматической кислородной резки, ее область применения, устройство, правила эксплуатации, возможные неисправности и способы их устранения.
4. Оборудование, аппаратура, контрольно-измерительные приборы для автоматической кислородной резки, их область применения, устройство, правила эксплуатации и возможные неполадки.
5. Допуски и посадки, квалитеты и параметры шероховатости.
6. Требования, предъявляемые к качеству реза.
7. Основные понятия о деформациях металлов при термической резке.
8. Правила эксплуатации газовых баллонов.
9. Правила технической эксплуатации электроустановок.
10. Правила техники безопасности и нормы охраны труда.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Аккуратность
Выносливость и усердие

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:


3

Резчик ручной кислородной резки

18. Карточка профессии "Резчик ручной кислородной резки":

Код группы:

7212-2

Код наименования занятия:

7212-2-001

Наименование профессии:

Резчик ручной кислородной резки

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 2. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 марта 2012 года № 66-Ө-М "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 2)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 19 марта 2012 года № 7478.
Газорезчик

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Металлообработк

Квалификация:
-


Уровень образования:

Специальность:
-

Квалификация:
-

основное среднее образование



Требования к опыту работы:

Не менее 2 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:


Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Выполнение термической резки металлов при производстве (изготовлении, реконструкции, монтаже, ремонте и утилизации) конструкций различного назначения

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Выполнение автоматической термической резки металлов с настройкой и регулировкой оборудования


Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Выполнение автоматической термической резки металлов с настройкой и регулировкой оборудования

Навык 1:
Выполнение автоматической кислородной резки с настройкой и регулировкой оборудования

Умения:
1. Проводить изучение производственного задания, конструкторской и производственно-технологической документации.
2. Проводить проверку работоспособности и исправности автоматического оборудования и технологической оснастки.
3. Размещать металл на технологической оснастке для выполнения резки.
4. Проводить проверку металла на наличие ржавчины, окалины, краски и других загрязнений.
5. Осуществлять зачистку поверхности металла под термическую резку.
6. Устанавливать на оборудовании и аппаратуре параметры технологического процесса автоматической кислородной резки.
7. Осуществлять процесс автоматической кислородной резки.
8. Осуществлять снятие и складирование вырезанных деталей и отходов.
9. Осуществлять контроль с применением измерительного инструмента полученных в результате резки деталей на соответствие требованиям конструкторской и производственно-технологической документации.
10. Выполнять настройку оборудования для автоматической кислородной резки.
11. Проводить выбор и регулировку режимов автоматической кислородной резки.
12. Осуществлять процесс автоматической кислородной резки с регулировкой параметров оборудования в процессе резки.
13. Соблюдать требования инструкции по охране труда на работе.
14. Использовать средства индивидуальной и коллективной защиты.
15. Использовать средства пожаротушения.
16. Применять правила оказания первой медицинской помощи.
Знания:
1. Основные группы и марки металлов, подлежащих резке, их свойства.
2. Свойства газов, применяемых при кислородной резке.
3. Технологическая оснастка для автоматической кислородной резки, ее область применения, устройство, правила эксплуатации, возможные неисправности и способы их устранения.
4. Оборудование, аппаратура, контрольно-измерительные приборы для автоматической кислородной резки, их область применения, устройство, правила эксплуатации и возможные неполадки.
5. Допуски и посадки, квалитеты и параметры шероховатости.
6. Требования, предъявляемые к качеству реза.
7. Основные понятия о деформациях металлов при термической резке.
8. Правила эксплуатации газовых баллонов.
9. Правила технической эксплуатации электроустановок.
10. Нормы и правила пожарной безопасности при проведении работ по термической резке.
11. Требования охраны труда, в том числе на рабочем месте.
12. Конструкция оборудования для автоматической кислородной резки (электрические, кинематические схемы), причины возникновения неисправностей и способы их устранения.
13. Функциональные и принципиальные электрические схемы, чертежи механизмов и узлов используемого оборудования.
14. Правила техники безопасности и нормы охраны труда.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Стрессоустойчивость
Аккуратность

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:


2

Резчик ручной кислородной резки

19. Карточка профессии "Оператор-механик гидроабразивных станков с ЧПУ":

Код группы:

8188-2

Код наименования занятия:

8188-2-005

Наименование профессии:

Оператор-механик гидроабразивных станков с ЧПУ

Уровень квалификации по ОРК:

2

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 2. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 марта 2012 года № 66-Ө-М "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 2)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 19 марта 2012 года № 7478.
Оператор станков с программным управлением

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Без опыта.

Связь с неформальным и информальным образованием:


Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Обеспечение бесперебойной работы гидроабразивных станков с ЧПУ

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Проведение подготовительных работ для гидроабразивной резки на станках с ЧПУ
2. Выполнение операций по гидроабразивной резке согласно технологическому процессу
3. Контроль качества выполненной работы по гидроабразивной резке


Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Проведение подготовительных работ для гидроабразивной резки на станках с ЧПУ

Навык 1:
Подготовка к гидроабразивной резке на станках с ЧПУ

Умения:
1. Получать и передавать информацию при приемке-сдаче смены о состоянии рабочего места, неполадках в работе оборудования и о принятых мерах по их устранению.
2. Проверять состояние ограждений, исправности средств связи, производственной сигнализации, блокировок, инструмента, противопожарного оборудования для обеспечения безопасных условий труда на оборудовании резки .
3. Проверять готовность к работе основного и вспомогательного оборудования резки .
4. Проверять наличие сопроводительных документов на каждую партию поступившего материала для резки на заданные геометрические размеры согласно сменному производственному заданию.
5. Проверять поступившие с предыдущего передела партий материала на соответствие требованиям государственных стандартов, технических условий (маркировка, геометрические размеры, состояние кромок, состояние поверхности, профиль листа, рулона, сорта).
6. Проверять исправность инструмента и приспособлений, применяемых при технологических операциях резки .
7. Транспортировать грузоподъемными сооружениями материалы к агрегатам резки.
8. Вести агрегатный журнал и учетную документацию рабочего места резчика.
9. Использовать мерительные инструменты при работе на агрегатах резки.
10. Использовать специальные механизмы, приспособления и инструменты при подготовительных работах на агрегатах резки.
11. Применять средства индивидуальной защиты, пожаротушения и использование аварийных инструментов на участке резки.
12. Выполнять погрузочно-разгрузочных работы с применением подъемных сооружений.
13. Использовать программное обеспечения рабочего места резчика.
14. Делать базовою настройку и наладку станка с ЧПУ для выполнения технологических операций.
15. Делать регулировку гидроабразивной резки (скорость реза, толщина разрезаемого материала, состав направляемой смеси, подбор сопла резки).
16. Соблюдать требования инструкции по охране труда на работе.
17. Использовать средства индивидуальной и коллективной защиты.
18. Использовать средства пожаротушения.
19. Применять правила оказания первой медицинской помощи.
Знания:
1. Требования технологических инструкций по ведению и составу подготовительных работ на оборудовании резки.
2. Устройство, принципы работы, правила наладки и технической эксплуатации оборудования агрегатов резки.
3. Требования к качеству материала, поступающего на агрегаты резки.
4. Маркировка, марки и группы марок сталей, геометрические параметры металлопроката, поступающего на резку в холодном состоянии.
5. Государственные стандарты, технические условия на готовую продукцию.
6. Правила эксплуатации подъемных сооружений.
7. Требования плана мероприятий по локализации и ликвидации последствий аварий на участке резки.
8. Требования бирочной системы и нарядов-допусков на агрегатах резки.
9. Требования охраны труда, промышленной, экологической и пожарной безопасности на участке резки.
10. Программное обеспечение рабочего места резчика.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Изучение конструкторско-технологической документации по гидроабразивной резке

Умения:
1. Уметь читать чертежи.
2. Уметь читать технологическую документацию.
3. Анализировать исходные данные для выполнения резательной работы.
Знания:
1. Основы машиностроительного черчения.
2. Правила чтения технической документации (рабочих чертежей, технологических карт).
3. Основные типы, конструктивные элементы, размеры сварных соединений и обозначение их на чертежах.
4. Система допусков и посадок, квалитеты точности, параметры шероховатости.
5. Обозначения на рабочих чертежах допусков размеров, формы и взаимного расположения поверхностей.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Выполнение операций по гидроабразивной резке согласно технологическому процессу

Навык 1:
Техническое обслуживание оборудования гидроабразивной резки

Умения:
1. Проверять на холостом ходу работоспособность основного и вспомогательного технологического оборудования (машин, механизмов), контрольно-измерительных приборов, средств автоматики, приспособлений и оснастки агрегатов резки.
2. Выявлять и устранять неисправности в работе обслуживаемых агрегатов резки, грузозахватных приспособлений, инструмента.
3. Подавать подъемными сооружениями материалы на приемное устройство агрегатов резки.
4. Отбирать пробы для проведения аттестационных испытаний порезанного материала.
5. Взвешивать, клеймение, маркировать порезанный материал.
6. Упаковывать и убирать порезанный материал.
7. Организовывать раздельное накопление отходов (по группам и видам) в специально предназначенные контейнеры и емкости.
8. Подготавливать агрегаты резки к капитальному и текущему ремонту, и приемка его после ремонта.
9. Организовывать уборку агрегата резки.
10. Вести агрегатный журнал и учетную документацию рабочего места резчика.
11. Устранять своими силами или с привлечением ремонтных служб неисправности агрегатов резки.
12. Проверять пригодность используемых средств строповки и грузозахватных приспособлений на участках резки.
13. Выполнять погрузочно-разгрузочные работы с применением подъемных сооружений.
14. Резать образцы пробы для проведения аттестационных испытаний материала.
15. Использовать наборы клейм для клеймения образцов и маркером для маркировки порезанного материала.
16. Организовывать уборку обрезки материала и отходов раздельно в специально предназначенные контейнеры и емкости.
17. Применять средства индивидуальной защиты, пожаротушения и пользоваться аварийным инструментом на агрегатах резки металлопроката в холодном состоянии.
18. Использовать программное обеспечение рабочего резчика металла.
19. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
1. Требования технологических инструкций, регламентирующих техническое обслуживание оборудования резки.
2. Устройство, принципы работы, правила наладки и технической эксплуатации оборудования агрегатов резки.
3. Требования к качеству металлопроката, поступающего на агрегаты резки.
4. Маркировка, марки и группы марок, геометрические параметры материала, поступающего на резку.
5. Государственные стандарты, технические условия на готовую продукцию.
6. Порядок отбора образцов проб для проведения аттестационных испытаний материала.
7. Правила работы с подъемными сооружениями.
8. Правила техники безопасности и нормы охраны труда.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Проведение процедуры гидроабразивной резки

Умения:
1. Проверять рабочие ванны станка из нержавеющей стали.
2. Проверять системы перемещения с ременным приводом.
3. Проверять насосы высокого давления, от которого зависит скорость и сила выброса струи воды.
4. Владеть системой программного учета и обеспечения.
5. Контролировать выносной пульт с маховиком, для более простой эксплуатации оборудования.
6. Контролировать состояние бака для абразивного материала.
7. Управлять датчиком для контроля абразива устройством удаления остатков материала.
8. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
1. Требования плана мероприятий по локализации и ликвидации последствий аварий на участке резки.
2. Требования бирочной системы и нарядов-допусков на агрегатах резки.
3. Требования охраны труда, промышленной, экологической и пожарной безопасности на участке резки.
4. Оборудование для гидроабразивной резки.
5. Программное обеспечение рабочего места резчика.
6. Правила техники безопасности и нормы охраны труда.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 3:
Контроль качества выполненной работы по гидроабразивной резке

Навык 1:
Обеспечивать качество гидроабразивной резки

Умения:
1. Оценивать качество гидроабразивной резки в соответствии с нормативной документацией.
2. Выявлять причины брака, предупреждение возможного брака при резательной работе.
3. Использовать измерительные инструменты.
4. Определять визуальные дефекты по результатам резки:
приемлемого внешнего вида (при внешнем осмотре).
5. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
1. Методики обнаружения различных дефектов продукции, возникающих при отклонении от технологии производства.
2. Виды дефектов поверхностей, образуемых в результате термической резки.
3. Меры предупреждения дефектов
4. Виды дефектов обработанных поверхностей.
5. Правила техники безопасности и нормы охраны труда.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Самостоятельность и ответственность
Аккуратность

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:


2

Оператор на автоматических и полуавтоматических линиях горячей штамповки

3

Оператор на автоматических и полуавтоматических линиях горячей штамповки

4

Оператор на автоматических и полуавтоматических линиях горячей штамповки

20. Карточка профессии "Оператор на автоматических и полуавтоматических линиях горячей штамповки":

Код группы:

8188-2

Код наименования занятия:

8188-2-005

Наименование профессии:

Оператор на автоматических и полуавтоматических линиях горячей штамповки

Уровень квалификации по ОРК:

2

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:


Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Без опыта.

Связь с неформальным и информальным образованием:


Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Изготовление деталей путем горячей штамповки, высадки на молотах, винтовых прессах, горизонтально-ковочных машинах и автоматических линиях

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Проведение подготовительных работ по горячей штамповке деталей.
2. Выполнение горячештамповочных технологических операций согласно технологическому процессу

3. Контроль качества выполненной горячештамповочной операции

Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Проведение подготовительных работ по горячей штамповке деталей.

Навык 1:
Подготовка к выполнению горячей штамповки

Умения:
1. Подготавливать автоматы и комплексы к работе.
2. Штамповать поковки изделий на одно- и многопозиционных автоматах, пресс-автоматах и комплексах с пульта управления.
3. Регулировать режим работы штамповочных автоматов, пресс-автоматов и комплексов.
4. Подналаживать штамповочные автоматы и пресс-автоматы.
5. Подналаживать нагревательные устройства и средства автоматизации.
6. Регулировать температуры нагрева заготовок под штамповку.
7. Обслуживать эксплуатацию автоматов и пресс-автоматов для штамповки поковок изделий.
8. Обслуживать эксплуатацию индукционных и нагревательных устройств.
9. Обслуживать эксплуатацию средств механизации и автоматизации, применяемые при нагреве заготовок и штамповке поковок.
10. Прекращать работы и выключать автоматизированные комплексы в случае возникновения нештатной ситуации.
11. Соблюдать требования инструкции по охране труда на работе.
12. Использовать средства индивидуальной и коллективной защиты.
13. Использовать средства пожаротушения.
14.Применять правила оказания первой медицинской помощи.
Знания:
1. Правила чтения технологической и конструкторской документации.
2. Номенклатура штампуемых поковок изделий.
3. Основные группы и марки обрабатываемых материалов.
4. Содержание технологических процессов штамповки поковок изделий.
5. Термомеханические режимы штамповки поковок на автоматах.
6. Виды дефектов и брака при штамповке поковок изделий на автоматах.
7. Виды технологических смазок, применяемых при горячей штамповке на автоматах.
8. Схемы и конструкции штамповой оснастки автоматов для горячей штамповки поковок изделий.
9. Приемы установки и снятия штамповой оснастки.
10. Способы крепления штамповой оснастки и приспособлений.
11. Способы и правила нагрева и охлаждения штамповой оснастки.
12. Основные технические характеристики автоматов для горячей штамповки поковок изделий.
13. Конструктивные особенности и кинематические схемы автоматов.
14. Условия и правила эксплуатации автоматов, комплексов и вспомогательного оборудования.
15. Принципы работы автоматов и вспомогательного оборудования.
16. Возможные нарушения в работе автоматов и вспомогательного оборудования.
17. Технические характеристики нагревательных печей и установок.
18. Схемы строповки грузов.
19. Назначение и свойства смазывающей и охлаждающей жидкостей горячештампо-вочных машин и автоматов.
20. Последовательность действий при остановке автоматизированного комплекса в случае возникновения нештатной ситуации.
21. Порядок обслуживания автоматизированного комплекса.
22. Правила техники безопасности и нормы охраны труда.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Изучение конструкторско-технологической
документации по горячей штамповке

Умения:
1. Читать чертежи, технологические документации по горячей штамповке.
2. Анализировать исходные данные для выполнения обработки на горячештамповочной машине или автомате.
3. Уметь делать расчеты и геометрические построения, необходимые при изготовлении сложного инструмента, деталей и узлов.
Знания:
1. Основы машиностроительного черчения.
2. Правила чтения технической документации (рабочих чертежей, технологических карт).
3. Обозначения на рабочих чертежах допусков размеров, формы и взаимного расположения поверхностей, шероховатости поверхностей.
4. Основы материаловедения, физика горячего деформирования металлов и сплавов.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Выполнение горячештамповочных технологических операций согласно технологическому процессу

Навык 1:
Штамповка на автоматических и полуавтоматических линиях горячей штамповки

Умения:
1. Выполнять горячую штамповку и гибку простых и средней сложности деталей на фрикционных и кривошипных прессах усилием до 1 МН (100 тс) и на гидравлических до 2 МН (200 тс).
2. Выполнять обрезку заусенцев в холодном состоянии и чеканка деталей и изделий на прессах усилием до 2 МН (200 тс).
3. Выполнять розжиг нагревательных печей и горнов.
4. Выполнять загрузку и выгрузку металла из печей.
5. Определять температуры нагрева заготовок.
6. Выполнять работу подручного кузнеца-штамповщика при работе с кузнецом-штамповщиком более высокой квалификации.
7. Выполнять крепление и регулировку штампов, закладка и установка деталей.
8. Выполнять очистка и смазку штампов.
9. Выполнять горячую штамповку - высадку простых и средней сложности деталей на горизонтально-ковочных машинах усилием до 2 МН (200 тс).
10. Выполнять горячую штамповку простых и средней сложности деталей на молотах с массой падающих частей до 1,5 т и на механических ковочных прессах усилием до 8 МН (800 тс).
11. Выполнять горячую штамповку простых и средней сложности деталей на фрикционных и кривошипных прессах усилием свыше 1 до 3 МН (свыше 100 до 300 тс) и на гидравлических прессах усилием свыше 2 МН (200 тс); сложных деталей на фрикционных и кривошипных прессах усилием до 1 МН (100 тс).
12. Выполнять гибку деталей и заготовок из листового и профильного металла на горизонтально-гибочных машинах в горячем и холодном состоянии.
13. Выполнять чеканку деталей и изделий на прессах усилием свыше 2 до 8 МН (свыше 200 до 800 тс).
14. Выполнять осадку, высадку, вытяжку, отрубку металла на указанных выше молотах и прессах.
15. Выполнять прошивку неглубоких и прямоугольных отверстий.
16. Делать правку деталей в холодном и горячем состоянии на молотах с массой падающих частей до 1,5 т и механических ковочных прессах усилием до 8 МН (800 тс).
17. Делать установку и подналадку штампов под руководством наладчика.
18. Выполнять обрезку заусенцев на прессах усилием свыше 2 до 5 МН (свыше 200 до 500 тс).
19. Выполнять горячую штамповку простых и средней сложности деталей и изделий на полуавтоматических и автоматических линиях.
20. Управлять прессами, молотами и подъемно-транспортными механизмами.
21. Пользоваться контрольно-измерительными приборами.
22. Участвовать в текущем ремонте.
23. Выполнять работу в качестве подручного с кузнецом-штамповщиком более высокой квалификации.
24. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
1. Устройство и принцип работы обслуживаемого оборудования.
2. Порядок операций при штамповке.
3. Назначение и правила установки ковочных и обрезных штампов.
4. Способы охлаждения и смазки штампов во время работы.
5. Назначение и условия применения специальных приспособлений, контрольно-измерительных инструментов и приборов.
6. Режимы нагрева применяемых марок сталей.
7. Температуру нагрева металла.
8. Систему припусков и допусков на горячую штамповку.
9. Устройство обслуживаемых молотов, прессов, горизонтально-ковочных машин.
10. Правила обслуживания нагревательных печей и горнов.
11. Правила охлаждения, смазки и подготовки штампов к работе.
12. Ковочные свойства и режим нагрева углеродистых сталей различных сортов.
13. Способы штамповки в зависимости от марки металла и требуемой чистоты поверхности изделий.
14. Наименования, устройство и способы установки ковочных бойков, штампов и крепежных приспособлений.
15. Устройство специальных приспособлений, простого и средней сложности контрольно-измерительного инструмента и приборов.
16. Размеры припусков на обработку и допуски на горячую штамповку.
17. Способы и приемы загрузки заготовок в печи и нагрева.
18. Устройство автоматических и полуавтоматических линий.
19. Правила техники безопасности и нормы охраны труда.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 3:
Контроль качества выполненной горячештамповочной операции

Навык 1:
Управление свойствами, параметрами выполненной горячей штамповки

Умения:
1. Визуально определять брак и дефекты штампованных поковок.
2. Выявлять дефекты кованых поковок.
3. Устранять дефекты кованых поковок.
4. Выявлять причины возникновения дефектов и брака в поковках.
5. Выполнять измерения с использованием контрольно-измерительных приборов и инструментов.
6. Определять качества поверхности и размеры поперечного сечения проката и слитка.
7. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
1. Виды дефектов и брака в поковках, возникающих при резке, нагреве, ковке и охлаждении, способы их выявления.
2. Способы устранения нарушений в работе автоматов и вспомогательного оборудования.
3. Возможные нарушения в работе штамповой оснастки, установленной на автомате.
4. Способы устранения нарушения в работе штамповой оснастки, установленной на автомате.
5. Физические свойства металлов и сплавов.
6. Температурные интервалы нагрева металлов и сплавов.
7. Влияние направления волокон макроструктуры в заготовках из проката на качество поковок.
8. Правила техники безопасности и нормы охраны труда.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Сотрудничество и взаимодействие
Аккуратность

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:


3

Оператор на автоматических и полуавтоматических линиях горячей штамповки


4

Оператор на автоматических и полуавтоматических линиях горячей штамповки

21. Карточка профессии "Оператор на автоматических и полуавтоматических линиях горячей штамповки":

Код группы:

8188-2

Код наименования занятия:

8188-2-005

Наименование профессии:

Оператор на автоматических и полуавтоматических линиях горячей штамповки

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:


Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология машиностроения (по видам)

Квалификация:
-


Уровень образования:
основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Не менее 2 лет

Связь с неформальным и информальным образованием:


Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Изготовление деталей путем горячей штамповки, высадки на молотах, винтовых прессах, горизонтально-ковочных машинах и автоматических линиях

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Проведение подготовительных работ по горячей штамповке деталей.
2. Выполнение горячештамповочных технологических операций согласно технологическому процессу
3. Контроль качества выполненной горячештамповочной операции

Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Проведение подготовительных работ по горячей штамповке деталей.

Навык 1:
Подготовка к выполнению горячей штамповки

Умения:
1. Подготавливать автоматы и комплексы к работе.
2. Штамповать поковки изделий на одно- и многопозиционных автоматах, пресс-автоматах и комплексах с пульта управления.
3. Регулировать режим работы штамповочных автоматов, пресс-автоматов и комплексов.
4. Подналаживать штамповочные автоматы и пресс-автоматы.
5. Подналаживать нагревательные устройства и средства автоматизации.
6. Регулировать температуры нагрева заготовок под штамповку.
7. Обслуживать эксплуатацию автоматов и пресс-автоматов для штамповки поковок изделий.
8. Обслуживать эксплуатацию индукционных и нагревательных устройств.
9. Обслуживать эксплуатацию средств механизации и автоматизации, применяемых при нагреве заготовок и штамповке поковок.
10. Прекращать работы и выключать автоматизированные комплексы в случае возникновения нештатной ситуации.
11. Соблюдать требования инструкции по охране труда на работе. 12.Использовать средства индивидуальной и коллективной защиты.
13. Использовать средства пожаротушения.
14. Применять правила оказания первой медицинской помощи.
Знания:
1. Правила чтения технологической и конструкторской документации.
2. Номенклатура штампуемых поковок изделий.
3. Основные группы и марки обрабатываемых материалов.
4. Содержание технологических процессов штамповки поковок изделий.
5. Термомеханические режимы штамповки поковок на автоматах.
6. Виды дефектов и брака при штамповке поковок изделий на автоматах.
7. Виды технологических смазок, применяемых при горячей штамповке на автоматах.
8. Схемы и конструкции штамповой оснастки автоматов для горячей штамповки поковок изделий.
9. Приемы установки и снятия штамповой оснастки.
10. Способы крепления штамповой оснастки и приспособлений.
11. Способы и правила нагрева и охлаждения штамповой оснастки.
12. Основные технические характеристики автоматов для горячей штамповки поковок изделий.
13. Конструктивные особенности и кинематические схемы автоматов.
14. Условия и правила эксплуатации автоматов, комплексов и вспомогательного оборудования.
15. Принципы работы автоматов и вспомогательного оборудования.
16. Возможные нарушения в работе автоматов и вспомогательного оборудования.
17. Технические характеристики нагревательных печей и установок.
18. Схемы строповки грузов.
19. Назначение и свойства смазывающей и охлаждающей жидкостей горячештампо-вочных машин и автоматов.
20. Последовательность действий при остановке автоматизированного комплекса в случае возникновения нештатной ситуации.
21. Порядок обслуживания автоматизированного комплекса.
22. Правила техники безопасности и нормы охраны труда.


Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Изучение конструкторско-технологической документации по горячей штамповке

Умения:
1. Уметь читать чертежи, технологические документации по горячей штамповке.
2. Анализировать исходные данные для выполнения обработки на горячештамповочной машине или автомате.
3. Уметь делать расчеты и геометрические построения, необходимые при изготовлении сложного инструмента, деталей и узлов.
Знания:
1. Основы машиностроительного черчения.
2. Правила чтения технической документации (рабочих чертежей, технологических карт).
3. Обозначения на рабочих чертежах допусков размеров, формы и взаимного расположения поверхностей, шероховатости поверхностей.
4. Основы материаловедения, физика горячего деформирования металлов и сплавов.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Выполнение горячештамповочных технологических операций согласно технологическому процессу

Навык 1:
Штамповка на автоматических и полуавтоматических линиях горячей штамповки

Умения:
1. Выполнять горячую штамповку сложных деталей на молотах с массой падающих частей до 1,5 т и на механических ковочных прессах усилием до 8 МН (800 тс).
2. Выполнять горячую штамповку - высадку сложных деталей на горизонтально-ковочных машинах усилием до 2 МН (200 тс).
3. Выполнять гибку деталей и заготовок на горизонтально-гибочных прессах (бульдозерах) усилием до 3 МН (300 тс).
4. Выполнять горячую штамповка простых и средней сложности деталей на молотах с массой падающих частей свыше 1,5 до 3 т, на механических ковочных прессах усилием свыше 8 до 15 МН (свыше 800 до 1500 тс).
5. Выполнять горячую штамповка-высадка простых и средней сложности деталей на горизонтально-ковочных

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 3:
Контроль качества выполненной горячештамповочной операции

Навык 1:
Управление свойствами, параметрами выполненной горячей штамповки

Умения:
1. Визуально определять брак и дефекты штампованных поковок.
2. Выявлять дефекты кованых поковок.
3. Устранять дефекты кованых поковок.
4. Выявлять причины возникновения дефектов и брака в поковках.
5. Выполнять измерения с использованием контрольно-измерительных приборов и инструментов.
6. Определять качества поверхности и размеры поперечного сечения проката и слитка.
7. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
1. Виды дефектов и брака в поковках, возникающих при резке, нагреве, ковке и охлаждении, способы их выявления.
2. Способы устранения нарушений в работе автоматов и вспомогательного оборудования.
3. Возможные нарушения в работе штамповой оснастки, установленной на автомате.
4. Способы устранения нарушения в работе штамповой оснастки, установленной на автомате.
5. Физические свойства металлов и сплавов.
6. Температурные интервалы нагрева металлов и сплавов.
7. Влияние направления волокон макроструктуры в заготовках из проката на качество поковок.
8. Правила техники безопасности и нормы охраны труда.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Сотрудничество и взаимодействие
Аккуратность

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

2

Оператор на автоматических и полуавтоматических линиях горячей штамповки


4

Оператор на автоматических и полуавтоматических линиях горячей штамповки

22. Карточка профессии "Оператор на автоматических и полуавтоматических линиях горячей штамповки":

Код группы:

8188-2

Код наименования занятия:

8188-2-005

Наименование профессии:

Оператор на автоматических и полуавтоматических линиях горячей штамповки

Уровень квалификации по ОРК:

4

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:


Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Технология машиностроения (по видам)

Квалификация:
-

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Технология машиностроения (по видам)

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Не менее 3 лет

Связь с неформальным и информальным образованием:


Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Изготовление деталей путем горячей штамповки, высадки на молотах, винтовых прессах, горизонтально-ковочных машинах и автоматических линиях

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Проведение подготовительных работ по горячей штамповке деталей.
2. Выполнение горячештамповочных технологических операций согласно технологическому процессу
3. Контроль качества выполненной горячештамповочной операции

Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Проведение подготовительных работ по горячей штамповке деталей.

Навык 1:
Подготовка к выполнению горячей штамповки

Умения:
1. Подготавливать автоматы и комплексы к работе.
2. Штамповать поковки изделий на одно- и многопозиционных автоматах, пресс-автоматах и комплексах с пульта управления.
3. Регулировать режим работы штамповочных автоматов, пресс-автоматов и комплексов.
4. Подналаживать штамповочные автоматы и пресс-автоматы.
5. Подналаживать нагревательные устройства и средства автоматизации.
6. Регулировать температуры нагрева заготовок под штамповку.
7. Обслуживать эксплуатацию автоматов и пресс-автоматов для штамповки поковок изделий.
8. Обслуживать эксплуатацию индукционных и нагревательных устройств.
9. Обслуживать эксплуатацию средств механизации и автоматизации, применяемые при нагреве заготовок и штамповке поковок.
10. Прекращать работы и выключать автоматизированные комплексы в случае возникновения нештатной ситуации.
11. Соблюдать требования инструкции по охране труда на работе.
12. Использовать средства индивидуальной и коллективной защиты.
13. Использовать средства пожаротушения.
14. Применять правила оказания первой медицинской помощи.
Знания:
1. Правила чтения технологической и конструкторской документации.
2. Номенклатура штампуемых поковок изделий.
3. Основные группы и марки обрабатываемых материалов.
4. Содержание технологических процессов штамповки поковок изделий.
5. Термомеханические режимы штамповки поковок на автоматах.
6. Виды дефектов и брака при штамповке поковок изделий на автоматах.
7. Виды технологических смазок, применяемых при горячей штамповке на автоматах.
8. Схемы и конструкции штамповой оснастки автоматов для горячей штамповки поковок изделий.
9. Приемы установки и снятия штамповой оснастки.
10. Способы крепления штамповой оснастки и приспособлений.
11. Способы и правила нагрева и охлаждения штамповой оснастки.
12. Основные технические характеристики автоматов для горячей штамповки поковок изделий.
13. Конструктивные особенности и кинематические схемы автоматов.
14. Условия и правила эксплуатации автоматов, комплексов и вспомогательного оборудования.
15. Принципы работы автоматов и вспомогательного оборудования.
16. Возможные нарушения в работе автоматов и вспомогательного оборудования.
17. Технические характеристики нагревательных печей и установок.
18. Схемы строповки грузов.
19. Назначение и свойства смазывающей и охлаждающей жидкостей горячештампо-вочных машин и автоматов.
20. Последовательность действий при остановке автоматизированного комплекса в случае возникновения нештатной ситуации.
21. Порядок обслуживания автоматизированного комплекса.
22. Правила техники безопасности и нормы охраны труда.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Изучение конструкторско-технологической документации по горячей штамповке

Умения:
1. Читать чертежи, технологические документации по горячей штамповке.
2. Анализировать исходные данные для выполнения обработки на горячештамповочной машине или автомате.
3. Делать расчеты и геометрические построения, необходимые при изготовлении сложного инструмента, деталей и узлов.
Знания:
1. Основы машиностроительного черчения.
2. Правила чтения технической документации (рабочих чертежей, технологических карт).
3. Обозначения на рабочих чертежах допусков размеров, формы и взаимного расположения поверхностей, шероховатости поверхностей.
4. Основы материаловедения, физика горячего деформирования металлов и сплавов.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Выполнение горячештамповочных технологических операций согласно технологическому процессу

Навык 1:
Штамповка на автоматических и полуавтоматических линиях горячей штамповки

Умения:
1. Выполнять горячую штамповку сложных деталей на молотах с массой падающих частей свыше 3 т и на механических ковочных прессах усилием свыше 15 МН (1500 тс).
2. Выполнять горячую штамповку-высадку сложных деталей на горизонтально-ковочных машинах усилием свыше 12 МН (1200 тс).
3. Выполнять горячую штамповку сложных деталей повышенной точности из титановых и жаропрочных сталей и сплавов на высокоскоростных молотах.
4. Выполнять изотермическую штамповку сложных деталей повышенной точности с минимальными припусками и без припусков на механическую обработку.
5. Обеспечивать подготовку всех агрегатов и механизмов к работе.
6. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
1. Конструкция молотов, прессов, горизонтально-ковочных машин и нагревательных печей различных типов.
2. Правила и способы установки и наладки штампов.
3. Методы и способы ковки поковок типа валов и осей из прутковых и трубчатых заготовок.
4. Сортамент заготовок, используемых для ковки, гибки, правки и сварки сложных поковок.
5. Правила техники безопасности и нормы охраны труда.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 3:
Контроль качества выполненной горячештамповочной операции

Навык 1:
Управление свойствами, параметрами выполненной горячей штамповки

Умения:
1. Визуально определять брак и дефекты штампованных поковок.
2. Выявлять дефекты кованых поковок.
3. Устранять дефекты кованых поковок.
4. Выявлять причины возникновения дефектов и брака в поковках.
5. Выполнять измерения с использованием контрольно-измерительных приборов и инструментов.
6. Определять качества поверхности и размеры поперечного сечения проката и слитка.
7. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
1. Виды дефектов и брака в поковках, возникающих при резке, нагреве, ковке и охлаждении, способы их выявления.
2. Способы устранения нарушений в работе автоматов и вспомогательного оборудования.
3. Возможные нарушения в работе штамповой оснастки, установленной на автомате.
4. Способы устранения нарушения в работе штамповой оснастки, установленной на автомате.
5. Физические свойства металлов и сплавов.
6. Температурные интервалы нагрева металлов и сплавов.
7. Влияние направления волокон макроструктуры в заготовках из проката на качество поковок.
8. Правила техники безопасности и нормы охраны труда.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Сотрудничество и взаимодействие
Аккуратность

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:


2

Оператор на автоматических и полуавтоматических линиях горячей штамповки

3

Оператор на автоматических и полуавтоматических линиях горячей штамповки

23. Карточка профессии "Токарь":

Код группы:

7214-1

Код наименования занятия:

7214-1-037

Наименование профессии:

Токарь

Уровень квалификации по ОРК:

2

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 2. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 марта 2012 года № 66-Ө-М "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 2)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 19 марта 2012 года № 7478.
Токарь

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Без опыта для 2 разряда. Не менее 1 года для 3 разряда.

Связь с неформальным и информальным образованием:


Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Обеспечение качества и производительности изготовления деталей машин на станках токарной группы

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Проведение подготовительных работ на станках токарной группы
2. Выполнение технологических операций на станках токарной группы согласно технологическому процессу.
3. Контроль качества выполненной работы на станках токарной группы

Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Проведение подготовительных работ на станках токарной группы

Навык 1:
Подготовка и обслуживание рабочего места токаря на токарных полуавтоматах

Умения:
1. Поддерживать состояние рабочего места в соответствии с требованиями охраны труда, пожарной, промышленной и экологической безопасности, правилами организации рабочего места токаря на станках токарной группы.
2. Проводить регламентные работы по техническому обслуживанию станков токарной группы в соответствии с технической документацией.
3. Поддерживать требуемое техническое состояние технологической оснастки (приспособлений, измерительных и вспомогательных инструментов), размещенной на рабочем месте.
4. Применять правила оказания первой медицинской помощи.
5. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
1. Устройство, принципы работы и правила использования станков токарной группы.
2. Органы управления станков токарной группы.
3. Порядок проверки исправности и работоспособности станков токарной группы.
4. Последовательность и содержание настройки станков токарной группы.
5. Требования к планировке, оснащению и организации рабочего места при выполнении работ на станках токарной группы.
6. Типы и виды обрабатывающего инструмента.
7. Типы и виды мерительного инструмента.
8. Приемы и правила установки режущих инструментов на станках токарной группы.
9. Конструкции, назначение, геометрические параметры и правила использования режущих инструментов, применяемых на станках токарной группы.
10. Правила и приемы установки и закрепления заготовок.
11. Назначение и свойства смазочно-охлаждающих жидкостей, применяемых на станках токарной группы.
12. Техника безопасности и нормы охраны труда.


Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Анализ конструкторско-технологической документации

Умения:
1. Читать конструкторско-технологическую документацию.
2. Выбирать оптимальный порядок обработки деталей (базирование заготовок, способы установки и закрепления инструментов, деталей, заготовок, узлов и оснастки).
3. Производить расчеты и геометрическое моделирование, связанные с выполнением токарных работ.
4. Определять режимы резания с учетом свойств материала и конфигураций резца (скорость подачи и перемещения режущего инструмента, глубина резания).
Знания:
1. Основы машиностроительного черчения в объеме, необходимом для выполнения работы.
2. Правила чтения технической документации (рабочих чертежей, технологических карт) в объеме, необходимом для выполнения работы.
3. Система допусков и посадок, квалитеты точности, параметры шероховатости.
4. Обозначение на рабочих чертежах допусков размеров, форм и взаимного расположения поверхностей, шероховатости поверхностей.
5. Виды и содержание конструкторско-технологической документации, используемой в организации.


Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Выполнение технологических операций на станках токарной группы согласно технологическому процессу.

Навык 1:
Обработка изделий на станках токарной группы

Умения:
2 - разряд
1. Производить токарную обработку деталей по 12 - 14 квалитетам на универсальных токарных станках с применением режущего инструмента и универсальных приспособлений и по 8 - 11 квалитетам на специализированных станках, налаженных для обработки определенных простых и средней сложности деталей или выполнения отдельных операций.
2. Выполнять нарезание наружной и внутренней треугольной и прямоугольной резьбы метчиком или плашкой.
3. Управлять станками (токарно-центровыми) с высотой центров 650 - 2000 мм, помощь при установке и снятии деталей, при промерах под руководством токаря более высокой квалификации.
4. Осуществлять уборку стружки.
5. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
3 – разряд
1. Выполнять обработку на универсальных токарных станках деталей по 8 - 11 квалитетам и сложных деталей по 12 - 14 квалитетам.
2. Выполнять обработка деталей по 7 - 10 квалитетам на специализированных станках, налаженных для обработки определенных деталей или выполнения отдельных операций.
3. Производить токарную обработку тонкостенных деталей с толщиной стенки до 1 мм и длиной до 200 мм.
4. Выполнять токарные работы методом совмещенной плазменно-механической обработки под руководством токаря более высокой квалификации.
5. Осуществлять нарезание наружной и внутренней однозаходной треугольной, прямоугольной и трапецеидальной резьбы резцом.
6. Осуществлять нарезание резьб вихревыми головками.
7. Управлять токарно-центровыми станками с высотой центров 2000 мм и выше, расстоянием между центрами 10000 мм и более.
8. Управлять токарно-центровыми станками с высотой центров до 800 мм, имеющих более трех суппортов, под руководством токаря более высокой квалификации.
9. Выполнять необходимые расчеты для получения заданных конусных поверхностей.
10. Управлять подъемно-транспортным оборудованием с пола.
11. Выполнять строповку и увязку грузов для подъема, перемещения, установки и складирования.
12. Осуществлять токарную обработку заготовок из слюды и микалекса.
13. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
2 - разряд
1. Устройство и принцип работы однотипных токарных станков.
2. Наименование, назначение и условия применения наиболее распространенных универсальных приспособлений.
3. Назначение и правила применения контрольно-измерительных инструментов и приборов.
4. Назначение и правила применения режущего инструмента.
5. Углы, правила заточки и установки резцов и сверл.
6. Система допусков и посадок.
7. Квалитеты и параметры шероховатости.
8. Назначение и свойства охлаждающих и смазывающих жидкостей.
9. Техника безопасности и нормы охраны труда.
3 – разряд
1. Устройство, правила подналадки и проверки на точность yниверсальных токарных станков.
2. Правила yправления крyпногабаритными станками, обслyживаемыми совместно с токарем более высокой квалификации.
3. Устройство и правила применения yниверсальных и специальных приспособлений.
4. Устройство и yсловия применения плазмотрона, назначение и правила применения контрольно-измерительных инстрyментов и приборов.
5. Геометрия и правила заточки режyщего инстрyмента, изготовленного из инстрyментальных сталей или с пластиной из твердых сплавов или керамической.
6. Система допyсков и посадок.
7. Квалитеты и параметры шероховатости.
8. Основные свойства обрабатываемых материалов.
9. Техника безопасности и нормы охраны труда.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 3:
Контроль качества выполненной работы на станках токарной группы

Навык 1:
Контроль качества выполненной работы на станках токарной группы

Умения:
1. Визуально определять дефекты обработанных поверхностей простых и средней сложности деталей.
2. Контролировать линейные размеры простых и средней сложности деталей.
3. Контролировать формы и взаимное расположение поверхностей простых и средней сложности деталей.
4. Контролировать шероховатости обработанных поверхностей простых и средней сложности деталей.
5. Выявлять визуально дефекты обработанных поверхностей простых и средней сложности деталей.
6. Использовать стандартные и специальные контрольно-измерительные инструменты для измерения и контроля линейных размеров простых и средней сложности деталей.
7. Использовать контрольно-измерительные инструменты и приспособления для измерения и контроля точности формы и взаимного расположения поверхностей простых и средней сложности деталей.
8. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
1. Система допусков и посадок, квалитеты точности, параметры шероховатости.
2. Обозначение на рабочих чертежах допусков размеров, формы и взаимного расположения поверхностей, шероховатости поверхностей.
3. Виды, конструкции, назначение, возможности и правила использования контрольно-измерительных инструментов для измерения и контроля размеров.
4. Виды, конструкции, назначение, возможности и правила использования контрольно-измерительных инструментов и приспособлений для измерения и контроля точности формы и взаимного расположения поверхностей.
5. Техника безопасности и нормы охраны труда.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Самостоятельность и ответственность
Аккуратность

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:


3

Токарь


4

Токарь

24. Карточка профессии "Токарь":

Код группы:

7214-1

Код наименования занятия:

7214-1-037

Наименование профессии:

Токарь

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 2. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 марта 2012 года № 66-Ө-М "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 2)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 19 марта 2012 года № 7478.
Токарь

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Токарное дело (по видам)

Квалификация:
-

Уровень образования:
основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Не менее 2 лет

Связь с неформальным и информальным образованием:


Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Обеспечение качества и производительности изготовления деталей машин на станках токарной группы

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Проведение подготовительных работ на станках токарной группы
2. Выполнение технологических операций на станках токарной группы согласно технологическому процессу.
3. Контроль качества выполненной работы на станках токарной группы


Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Проведение подготовительных работ на станках токарной группы

Навык 1:
Подготовка и обслуживание рабочего места токаря на токарных полуавтоматах

Умения:
1. Поддерживать состояние рабочего места в соответствии с требованиями охраны труда, пожарной, промышленной и экологической безопасности, правилами организации рабочего места токаря на станках токарной группы.
2. Проводить регламентные работы по техническому обслуживанию станков токарной группы в соответствии с технической документацией.
3. Поддерживать требуемое техническое состояние технологической оснастки (приспособлений, измерительных и вспомогательных инструментов), размещенной на рабочем месте.
4. Применять правила оказания первой медицинской помощи.
Знания:
1. Устройство, принципы работы и правила использования станков токарной группы.
2. Органы управления станков токарной группы.
3. Порядок проверки исправности и работоспособности станков токарной группы.
4. Последовательность и содержание настройки станков токарной группы.
5. Требования к планировке, оснащению и организации рабочего места при выполнении работ на станках токарной группы.
6. Типы и виды обрабатывающего инструмента.
7. Типы и виды мерительного инструмента.
8. Приемы и правила установки режущих инструментов на станках токарной группы.
9. Конструкции, назначение, геометрические параметры и правила использования режущих инструментов, применяемых на станках токарной группы.
10. Правила и приемы установки и закрепления заготовок.
11. Назначение и свойства смазочно-охлаждающих жидкостей, применяемых на станках токарной группы.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Анализ конструкторско-технологической документации

Умения:
1. Читать конструкторско-технологическую документацию.
2. Выбирать оптимальный порядок обработки деталей (базирование заготовок, способы установки и закрепления инструментов, деталей, заготовок, узлов и оснастки).
3. Производить расчеты и геометрическое моделирование, связанные с выполнением токарных работ.
4. Определять режимы резания с учетом свойств материала и конфигураций резца (скорость подачи и перемещения режущего инструмента, глубина резания).
Знания:
1. Основы машиностроительного черчения в объеме, необходимом для выполнения работы.
2. Правила чтения технической документации (рабочих чертежей, технологических карт) в объеме, необходимом для выполнения работы.
3. Система допусков и посадок, квалитеты точности, параметры шероховатости.
4. Обозначение на рабочих чертежах допусков размеров, форм и взаимного расположения поверхностей, шероховатости поверхностей.
5. Виды и содержание конструкторско-технологической документации, используемой в организации.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Выполнение технологических операций на станках токарной группы согласно технологическому процессу.

Навык 1:
Обработка изделий на станках токарной группы

Умения:
4 - разряд
1. Производить токарную обработку и подводку сложных деталей по 7 - 10 квалитетам на универсальных токарных станках, а также с применением метода совмещенной плазменно-механической обработки.
2. Выполнять включение и выключение плазменной установки.
3. Осуществлять токарную обработку длинных валов и винтов с применением подвижного и неподвижного люнетов, глубокое сверление и расточка отверстий пушечными сверлами и другим специальным инструментом.
4. Осуществлять токарную обработку тонкостенных деталей с толщиной стенки до 1 мм и длиной свыше 200 мм.
5. Выполнять нарезание наружных и внутренних двухзаходных треугольных, прямоугольных, полукруглых, пилообразных и трапецеидальных резьб.
6. Выполнять установку деталей в различных приспособлениях и на угольнике с точной выверкой в горизонтальной и вертикальной плоскостях.
7. Делать наладку станка, плазменной установки и плазмотрона на совмещенную работу.
8. Производить токарную обработку деталей, требующих точного соблюдения размеров между центрами эксцентрично расположенных отверстий или мест обточки.
9. Выполнять токарную обработку деталей из графитовых изделий для производства твердых сплавов.
10. Выполнять токарная обработку новых и переточка выработанных прокатных валков с калиброванием простых и средней сложности профилей.
11. Выполнять обдирку и отделку шеек валков.
12. Управлять токарно-центровыми станками с высотой центров свыше 800 мм, имеющих более трех суппортов.
5 – разряд
1. Производить токарную обработку и доводку сложных деталей и инструментов с большим числом переходов по 6 -7 квалитетам, требующих перестановок и комбинированного крепления при помощи различных приспособлений и точной выверки в нескольких плоскостях.
2. Выполнять обтачивание наружных и внутренних фасонных поверхностей и поверхностей, сопряженных с криволинейными цилиндрическими поверхностями, с труднодоступными для обработки и измерений местами.
3. Производить токарную обработку длинных валов и винтов с применением нескольких люнетов.
4. Выполнять нарезание и накатку многозаходных резьб различного профиля и шага.
5. Окончательное нарезать червяков по 8 - 9 степеням точности.
6. Выполнять операций по доводке инструмента, имеющего несколько сопрягающихся поверхностей.
7. Выполнять токарную обработку сложных крупногабаритных деталей и узлов на универсальном оборудовании.
8. Производить токарную обработку новых и переточку выработанных прокатных валков с калибровкой сложного профиля, в том числе выполнение указанных работ по обработке деталей и инструмента из труднообрабатываемых высоколегированных и жаропрочных материалов методом совмещенной плазменно-механической обработки.
Для всех разрядов
9. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
4 - разряд
1. Устройство и кинематические схемы токарных станков различных типов.
2. Правила проверки их на точность.
3. Конструктивные особенности и правила применения универсальных и специальных приспособлений.
4. Устройство контрольно-измерительных инструментов и приборов.
5. Правила термообработки, заточки и доводки режущего инструмента.
6. Основные принципы калибрования профилей простых и средней сложности.
7. Правила определения режимов резания по справочникам и паспорту станка.
8. Система допусков и посадок, квалитеты и параметры шероховатости.
9. Основы электротехники и правила обеспечения безопасной работы плазменной установки, вытяжной вентиляции и системы охлаждения.
10. Принципиальная схема установки плазменного подогрева и способы наладки плазмотрона.
5 – разряд
1. Конструктивные особенности и правила проверки на точность токарных станков различной конструкции, универсальных и специальных приспособлений.
2. Технические характеристики и особенности эксплуатации установки плазменного подогрева.
3. Способы установки и выверки деталей, геометрию.
4. Правила термообработки, заточки и доводки различного режущего инструмента.
5. Основы теории резания металлов в пределах выполняемой работы.
6. Основные принципы калибровки сложных профилей.
7. Правила настройки и регулирования контрольно-измерительных инструментов и приборов.
8. Правила определения режима резания по справочнику и паспорту станка.
Для всех разрядов
9. Правила техники безопасности и нормы охраны труда.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 3:
Контроль качества выполненной работы на станках токарной группы

Навык 1:
Контроль качества выполненной работы на станках токарной группы

Умения:
1. Визуально определять дефекты обработанных поверхностей простых и средней сложности деталей.
2. Контролировать линейные размеры простых и средней сложности деталей.
3. Контролировать формы и взаимное расположение поверхностей простых и средней сложности деталей.
4. Контролировать шероховатости обработанных поверхностей простых и средней сложности деталей.
5. Выявлять визуально дефекты обработанных поверхностей простых и средней сложности деталей.
6. Использовать стандартные и специальные контрольно-измерительные инструменты для измерения и контроля линейных размеров простых и средней сложности деталей.
7. Использовать контрольно-измерительные инструменты и приспособления для измерения и контроля точности формы и взаимного расположения поверхностей простых и средней сложности деталей.
Знания:
1. Система допусков и посадок, квалитеты точности, параметры шероховатости.
2. Обозначение на рабочих чертежах допусков размеров, формы и взаимного расположения поверхностей, шероховатости поверхностей.
3. Виды, конструкции, назначение, возможности и правила использования контрольно-измерительных инструментов для измерения и контроля размеров.
4. Виды, конструкции, назначение, возможности и правила использования контрольно-измерительных инструментов и приспособлений для измерения и контроля точности формы и взаимного расположения поверхностей.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Самостоятельность и ответственность
Аккуратность

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:


2

Токарь


4

Токарь

25. Карточка профессии "Токарь":

Код группы:

7214-1

Код наименования занятия:

7214-1-037

Наименование профессии:

Токарь

Уровень квалификации по ОРК:

4

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 2. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 марта 2012 года № 66-Ө-М "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 2)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 19 марта 2012 года № 7478.
Токарь

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Токарное дело (по видам)

Квалификация:
-

Уровень образования:
основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Не менее 3 лет

Связь с неформальным и информальным образованием:


Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Обеспечение качества и производительности изготовления деталей машин на станках токарной группы

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Проведение подготовительных работ на станках токарной группы
2. Выполнение технологических операций на станках токарной группы согласно технологическому процессу.
3. Контроль качества выполненной работы на станках токарной группы


Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Проведение подготовительных работ на станках токарной группы

Навык 1:
Подготовка и обслуживание рабочего места токаря на токарных полуавтоматах

Умения:
1. Поддерживать состояние рабочего места в соответствии с требованиями охраны труда, пожарной, промышленной и экологической безопасности, правилами организации рабочего места токаря на станках токарной группы.
2. Проводить регламентные работы по техническому обслуживанию станков токарной группы в соответствии с технической документацией.
3. Поддерживать требуемое техническое состояние технологической оснастки (приспособлений, измерительных и вспомогательных инструментов), размещенной на рабочем месте.
4. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
5. Применять правила оказания первой медицинской помощи.
Знания:
1. Устройство, принципы работы и правила использования станков токарной группы.
2. Органы управления станков токарной группы.
3. Порядок проверки исправности и работоспособности станков токарной группы.
4. Последовательность и содержание настройки станков токарной группы.
5. Требования к планировке, оснащению и организации рабочего места при выполнении работ на станках токарной группы.
6. Типы и виды обрабатывающего инструмента.
7. Типы и виды мерительного инструмента.
8. Приемы и правила установки режущих инструментов на станках токарной группы.
9. Конструкции, назначение, геометрические параметры и правила использования режущих инструментов, применяемых на станках токарной группы.
10. Правила и приемы установки и закрепления заготовок.
11. Назначение и свойства смазочно-охлаждающих жидкостей, применяемых на станках токарной группы.
12. Правила техники безопасности и нормы охраны труда.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Анализ конструкторско-технологической документации

Умения:
1. Читать конструкторско-технологическую документацию.
2. Выбирать оптимальный порядок обработки деталей (базирование заготовок, способы установки и закрепления инструментов, деталей, заготовок, узлов и оснастки).
3. Производить расчеты и геометрическое моделирование, связанные с выполнением токарных работ.
4. Определять режимы резания с учетом свойств материала и конфигураций резца (скорость подачи и перемещения режущего инструмента, глубина резания).
Знания:
1. Основы машиностроительного черчения в объеме, необходимом для выполнения работы.
2. Правила чтения технической документации (рабочих чертежей, технологических карт) в объеме, необходимом для выполнения работы.
3. Система допусков и посадок, квалитеты точности, параметры шероховатости.
4. Обозначение на рабочих чертежах допусков размеров, форм и взаимного расположения поверхностей, шероховатости поверхностей.
5. Виды и содержание конструкторско-технологической документации, используемой в организации.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Выполнение технологических операций на станках токарной группы согласно технологическому процессу.

Навык 1:
Обработка изделий на станках токарной группы

Умения:
6 - разряд
1. Выполнять токарную обработку и доводку на универсальных токарных станках сложных экспериментальных и дорогостоящих деталей и инструмента по 1 - 5 квалитетам с большим числом переходов и установок, с труднодоступными для обработки и измерений местами, требующих при установке комбинированного крепления и высокоточной выверки в различных плоскостях.
2. Осуществлять доводку и полирование по 5 квалитету сложного специального инструмента различной конфигурации с несколькими сопрягающимися поверхностями.
3. Выполнять нарезание многозаходных резьб сложного профиля любого модуля и шага.
4. Окончательно нарезать профиля червяков по 6 - 7 степеням точности.
5. Производить токарную обработку сложных крупногабаритных деталей, узлов и тонкостенных длинных деталей, подверженных деформации, на универсальных и уникальных токарных станках.
6. Производить токарную обработку новых и переточку выработанных прокатных валков с калибровкой сложных профилей, в том числе выполнять указанные работы по обработке деталей и инструмента из труднообрабатываемых, высоколегированных жаропрочных материалов методом совмещенной плазменно-механической обработки.
7. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
6 - разряд
1. Констpукция и пpавила пpовеpки на точность токаpных станков pазличных типов.
2. Способы установки, кpепления и вывеpки сложных деталей и методы опpеделения технологической последовательности обpаботки.
3. Устpойство, геометpию и пpавила теpмообpаботки, заточки и доводки всех видов pежущего инстpумента.
4. Способы достижений установленной точности и чистоты обpаботки.
5. Тpебования, пpедъявляемые к плазменно-механической обpаботке, и условия пpименения пpи этом методе специальных пpиспособлений.
6. Основные пpинципы калибpования сложных пpофилей.
7. Пpавила опpеделения наивыгоднейших pежимов pезания по спpавочникам и паспоpту станка.
8. Pасчеты, связанные с выполнением сложных токаpных pабот.
9. Правила техники безопасности и нормы охраны труда.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 3:
Контроль качества выполненной работы на станках токарной группы

Навык 1:
Контроль качества выполненной работы на станках токарной группы

Умения:
1. Визуально определять дефекты обработанных поверхностей простых и средней сложности деталей.
2. Контролировать линейные размеры простых и средней сложности деталей.
3. Контролировать формы и взаимное расположение поверхностей простых и средней сложности деталей.
4. Контролировать шероховатости обработанных поверхностей простых и средней сложности деталей.
5. Выявлять визуально дефекты обработанных поверхностей простых и средней сложности деталей.
6. Использовать стандартные и специальные контрольно-измерительные инструменты для измерения и контроля линейных размеров простых и средней сложности деталей.
7. Использовать контрольно-измерительные инструменты и приспособления для измерения и контроля точности формы и взаимного расположения поверхностей простых и средней сложности деталей.
8. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
1. Система допусков и посадок, квалитеты точности, параметры шероховатости.
2. Обозначение на рабочих чертежах допусков размеров, формы и взаимного расположения поверхностей, шероховатости поверхностей.
3. Виды, конструкции, назначение, возможности и правила использования контрольно-измерительных инструментов для измерения и контроля размеров.
4. Виды, конструкции, назначение, возможности и правила использования контрольно-измерительных инструментов и приспособлений для измерения и контроля точности формы и взаимного расположения поверхностей.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Самостоятельность и ответственность
Аккуратность

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:


2

Токарь


3

Токарь

26. Карточка профессии "Слесарь по сборке металлоконструкций":

Код группы:

7214-2

Код наименования занятия:

7214-2-003

Наименование профессии:

Слесарь по сборке металлоконструкций

Уровень квалификации по ОРК:

2

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 2. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 марта 2012 года № 66-Ө-М "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 2)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 19 марта 2012 года № 7478.
Слесарь по сборке металлоконструкций

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Без опыта.

Связь с неформальным и информальным образованием:


Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Обеспечение качества и производительности сборки металлоконструкций

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Выполнение технологических операций и других задач согласно технологическому процессу


Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Выполнение технологических операций и других задач согласно технологическому процессу

Навык 1:
Выполнение технологических операций и других задач согласно технологическому процессу

Умения:
1. Осуществлять рубки и резки вручную проволоки, заготовки из листового и сортового металла.
2. Выполнять опиливание и зачистку заусенцев.
3. Принимать участие под руководством слесаря более высокой квалификации в выполнении отдельных простых и средней сложности работ и операций по сборке металлоконструкций и при их испытании.
4. Изготавливать простые детали из сортового и листового металла.
5. Осуществлять разметку деталей по простым шаблонам.
6. Выполнять прогонку и порезку резьб вручную метчиками и плашками.
7. Осуществлять выравнивание стеллажей под сборку.
8. Делать установку болтов и шпилек в совмещаемые отверстия узлов металлоконструкций.
9. Осуществлять сборку несложных узлов металлоконструкций под сварку и клепку по чертежам и эскизам с применением универсально-сборочных и специальных приспособлений.
10. Выполнять прихватку деталей в процессе сборки электросваркой.
11. Осуществлять сверление, pассверливание и развертывание отверстий мелких деталей по разметке на станке и переносным механизированным инструментом.
12. Выполнять правку деталей и узлов металлоконструкций.
13. Осуществлять сбоpку узлов металлоконстpукций сpедней сложности под сваpку и клепку по чеpтежам и эскизам с пpименением унивеpсальных пpиспособлений, а также сбоpка сложных узлов металлоконстpукций с пpименением унивеpсально-сбоpочных и специальных пpиспособлений и шаблонов.
14. Выполнять подгонку уплотнительных повеpхностей.
15. Делать разметку мест под установку пpостых базовых деталей и узлов металлоконстpукций.
16. Осуществлять сбоpку сложных металлоконстpукций совместно со слесаpем и электpосваpщиком более высокой квалификации.
17. Выполнять пpавку деталей и узлов металлоконстpукций сpедней сложности.
18. Осуществлять гидpавлические и пневматические испытания узлов металлоконстpукций сpедней сложности, pаботающих под давлением.
19. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
1. Наименование и назначение слесарного и измерительного инструментов и приспособлений и их применение.
2. Способы заправки слесарного инструмента.
3. Приемы выполнения простых и средней сложности слесарных операций и процесс сборки простых и средней сложности узлов металлоконструкций.
4. Устройство и правила эксплуатации подъемно-транспортных приспособлений, рабочего и контрольно-измерительных инструментов и приспособлений.
5. Технологический процесс, способы и приемы сборки, подгонки, проверки и правки металлоконструкций.
6. Система допусков и посадок, свойства, марки и сортимент применяемых материалов и труб.
7. Способы соединения деталей под сварку.
8. Правила и виды маркировки собранных узлов.
9. Способы pазметки мест под установку базовых деталей и узлов металлоконстpукций.
10. Констpуктивное устpойство пpиспособлений, пpименяемых пpи сбоpке.
11. Способы заточки слесаpного инстpумента.
12. Госудаpственные стандаpты на пpименяемые матеpиалы, систему допусков, посадок и обозначения их на чеpтежах.
13. Тpебования, пpедъявляемые к выполняемым pаботам.
14. Пpавила pаботы с газоpезаком и электpосваpочным аппаpатом.
15. Последовательность и способы сбоpки на сбоpочных стеллажах и по кондуктоpам-копиpам.
16. Соpтамент и маpки сталей.
17. Правила техники безопасности и нормы охраны труда.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Аккуратность
Выносливость и усердие

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:


3

Слесарь


4

Слесарь

27. Карточка профессии "Слесарь по сборке металлоконструкций":

Код группы:

7214-2

Код наименования занятия:

7214-2-003

Наименование профессии:

Слесарь по сборке металлоконструкций

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 2. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 марта 2012 года № 66-Ө-М "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 2)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 19 марта 2012 года № 7478.
Слесарь по сборке металлоконструкций

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Слесарное дело (по отраслям и видам)

Квалификация:
-


Уровень образования:
основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Не менее 2 лет

Связь с неформальным и информальным образованием:


Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Обеспечение качества и производительности сборки металлоконструкций

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Выполнение технологических операций и других задач согласно технологическому процессу


Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Выполнение технологических операций и других задач согласно технологическому процессу

Навык 1:
Выполнение технологических операций и других задач согласно технологическому процессу

Умения:
4-5 разряды:
1. Осуществлять сбоpку сложных узлов металлоконстpукций под сваpку и клепку по чеpтежам и сбоpочным схемам с пpименением унивеpсальных пpиспособлений, а также сбоpку сложных узлов металлоконстpукций с пpименением унивеpсально-сбоpочных и специальных пpиспособлений и шаблонов.
2. Выполнять разметку мест под установку сложных базовых деталей и узлов металлоконстpукций.
3. Делать пpавку сложных и сложных деталей и узлов металлоконстpукций, зачистку под гуммиpование сваpных швов pучной пневматической шлифовальной машиной.
4. Принимать участие в сбоpке экспеpиментальных и уникальных узлов металлоконстpукций под pуководством слесаpя более высокой квалификации.
5. Осуществлять гидpавлические и пневматические испытание сложных узлов металлоконстpукций, pаботающих под давлением.
6. Выполнять устpанение дефектов, обнаpуженных после испытания сложных узлов металлоконструкций.
7. Составлять эскизы и сборочные схемы.
8. Осуществлять сборку, подъем и установка с вpеменным pаспpеделением элементов металлоконстpукций в pазличных положениях на pазличной высоте.
9. Осуществлять сбоpку сложных узлов металлоконстpукций под сваpку и клепку по чеpтежам и сбоpочным схемам с пpименением унивеpсальных и специальных пpиспособлений и шаблонов.
10. Выполнять разметка мест под установку сложных базовых деталей и узлов металлоконстpукций.
11. Выполнять нивелиpование и вывеpку собpанных металлоконстpукций.
12. Осуществлять постpоение пpостых геометpических фигуp по сбоpочным схемам и эскизным набpоскам.
13. Осуществлять сбоpку экспеpиментальных и уникальных узлов металлоконстpукций.
14. Осуществлять гидpавлические и пневматические испытание сложных узлов металлоконстpукций, pаботающих под давлением.
15. Устpанять дефекты, обнаpуженныу после испытания сложных узлов металлоконстpукций.
16. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
4-5 разряды
1. Технические условия на сбоpку сложных металлоконстpукций.
2. Система допусков и посадок, квалитеты и паpаметpы шеpоховатости.
3. Влияние нагpева металлов (пpи сваpке) на их дефоpмацию.
4. Условные обозначения сваpных швов.
5. Способы вывеpки сложных стальных констpукций.
6. Пpавила установки и устpойство подъемных механизмов и пpиспособлений.
7. Способы пpавки сложных металлоконстpукций в пpиспособлениях с пpименением шаблонов и по чеpтежам.
8. Устpойство и пpавила наладки pучных пневматических машин.
9. Назначение pазличного pода сложных металлоконстpукций.
10. Условия эксплуатации подъемно-тpанспоpтных пpиспособлений, методы опpеделения их надежности.
11. Механические свойства основных металлов.
12. Допускаемые усилия на pастяжение, изгиб, сжатие.
13. Механические хаpактеpистики пpименяемых подъемных механизмов.
14. Пpиемы выполнения такелажных и сваpочных pабот.
15. Поpядок оpганизации pабот по сбоpке сложных металлоконстpукций.
16. Способы pазметки сложных pазвеpток.
17. Правила техники безопасности и нормы охраны труда.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Самостоятельность и ответственность
Системное мышление
Аккуратность
Выносливость и усердие

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:


2

Слесарь


4

Слесарь

28. Карточка профессии "Слесарь по сборке металлоконструкций":

Код группы:

7214-2

Код наименования занятия:

7214-2-003

Наименование профессии:

Слесарь по сборке металлоконструкций

Уровень квалификации по ОРК:

4

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 2. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 марта 2012 года № 66-Ө-М "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 2)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 19 марта 2012 года № 7478.
Слесарь по сборке металлоконструкций

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:

Специальность:

Квалификация:
-

ТиПО (специалист среднего звена)

Слесарное дело (по отраслям и видам)


Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Слесарное дело (по отраслям и видам)

Квалификация:
-

Уровень образования:
основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Стаж не менее 3 лет

Связь с неформальным и информальным образованием:


Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Обеспечение качества и производительности сборки металлоконструкций

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Выполнение технологических операций и других задач согласно технологическому процессу

Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Выполнение технологических операций и других задач согласно технологическому процессу

Навык 1:
Выполнение технологических операций и других задач согласно технологическому процессу

Умения:
6 разряд
1. Осуществлять сборку, регулировку, испытания и сдачу в соответствии с техническими условиями сложных металлоконструкций, а также экспериментальных и уникальных узлов металлоконструкций, требующих повышенной точности сборочных работ.
2. Выполнять построение сложных геометрических фигур по сборочным схемам и эскизам.
3. Принимать участие в составлении паспорта на собранные узлы металлоконструкций.
4. Осуществлять гидравлические и пневматические испытание экспериментальных и уникальных узлов металлоконструкций, работающих под давлением.
5. Проводить проверки правильности сборки узлов металлоконструкций различной сложности со снятием эксплуатационных диаграмм и характеристик.
6. Соблюдать технику безопасности и нормы охраны труда.
Знания:
6 разряд
1. Основы теплотехники, механики, геометрии и тригонометрии.
2. Принцип действия и правила эксплуатации сложных металлоконструкций, оборудование.
3. Сложный инструмент, приспособления и различные приборы, применяемые при сборке металлоконструкций.
4. Последовательность сборки металлоконструкций.
5. Требования, предъявляемые к сборке конструкций и изделий, подлежащих специальным испытаниям.
6. Технологию и технические условия на сборку металлоконструкций.
7. Правила техники безопасности и нормы охраны труда.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Самостоятельность и ответственность
Аккуратность
Выносливость и усердие

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:


2

Слесарь


3

Слесарь

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

      29. Наименование государственного органа:

      Министерство промышленности и строительства Республики Казахстан.

      Исполнитель:

      Танирбергенова К.Е., +7 (747) 315 10 28, k.tanirbergenova@mps.gov.kz.

      30. Организации (предприятия) участвующие в разработке:

      АО "Казахстанский центр индустрии и экспорта "QazIndustry".

      Исполнители:

      Темиржанов А.Х, +7 (747) 892 23 36, A.Temirzhanov@qazindustry.gov.kz

      31. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям:

      32. Национальный орган по профессиональным квалификациям: 21 октября 2024 года.

      33. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен": -

      34. Номер версии и год выпуска: версия 1, 2024 года.

      35. Дата ориентировочного пересмотра: 30 октября 2027 года.

  Приложение 3
к приказу Министра
промышленности и
строительства
Республики Казахстан
от 23 июня 2025 года № 220

ПРОФЕССИОНАЛЬНЫЙ СТАНДАРТ
"Производство металло- и деревообрабатывающего инструмента"

Глава 1. Общие положения

      1. Область применения профессионального стандарта: Производство металло- и деревообрабатывающего инструмента определяет в области профессиональной деятельности "Производство готовых металлических изделий, кроме машин и оборудования" требования к уровню квалификации, компетенции, содержанию, качеству и условиям труда.

      2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

      1) брак – продукция, полуфабрикаты, детали, узлы и работы, которые не соответствуют чертежу, стандартам, техническим условиям, инженерным нормам (правилам) и не могут быть использованы по своему прямому назначению без дополнительных затрат на их исправление;

      2) заготовка – предмет труда, из которого изменением формы, размеров, свойств поверхностей и (или) материала изготовляют деталь. Заготовительное производство является неотъемлемой начальной фазой любого машиностроительного производства;

      3) заливочный ковш – литейный ковш для заливки литейных форм жидким металлом;

      4) квалитет – (немецкое Qualitat, от латинского qualitas - качество), характеристика точности изготовления изделия (детали), определяющая значения допусков. В машиностроении установлено 19 квалитетов; первые 6 квалитетов применяются для калибров и других особо точных изделий;

      5) кокиль – разборная металлическая форма для получения отливки, заготовки;

      6) кристаллизатор – изложница, служащая для получения материала (стали) из расплавленного состояния в твҰрдый продукт определҰнной формы. Кристаллизатор служит для обеспечения начальной кристаллизации формирования слитка стали;

      7) литье – заполнение чего-либо (формы, Ұмкости, полости) металлическим материалом, находящимся в жидком агрегатном состоянии, а также отлитая вещь (изделие);

      8) литье металла – процесс изготовления металлических изделий путем заливки расплавленного металла в полость специальной литейной формы;

      9) литьҰ центробежное – изготовление отливок в металлических литейных формах, при котором расплавленный металл подвергается действию центробежных сил;

      10) машиностроительное черчение – часть технического черчения, в котором изучаются приҰмы и условности вычерчивания машин, их узлов, деталей, приспособлений, металлических конструкций и т.п.;

      11) охрана труда – система обеспечения безопасности жизни и здоровья работников в процессе трудовой деятельности, включающая в себя правовые, социально-экономические, организационно-технические, санитарно-гигиенические, лечебно-профилактические, реабилитационные и иные мероприятия и средства, в том числе соблюдение техники безопасности на рабочем месте;

      12) обработка резанием – обработка, заключающаяся в образовании новых поверхностей отделением поверхностных слоҰв материала с образованием стружки. Осуществляется путҰм снятия стружки режущим инструментом (резцом, фрезой и пр.);

      13) профессия – род занятий, осуществляемый физическим лицом и требующий определенной квалификации для его выполнения;

      14) режущий инструмент – инструмент для обработки резанием, то есть инструмент для формирования новых поверхностей отделением поверхностных слоҰв материала с образованием стружки;

      15) сверлильный станок – станок, предназначенный для создания отверстий в различных материалах (металл, дерево, пластик и др.) с помощью вращающегося режущего инструмента – сверла;

      16) схема обработки – условное изображение процесса резания, включающее заготовку, ее установку и закрепление на станке, положение режущего инструмента относительно нее и движения резания;

      17) токарный станок – станок для обработки различных материалов (металл, дерево, пластик и т.д.) путҰм вращения заготовки относительно оси и применения режущего инструмента для снятия слоя материала;

      18) фрезерный станок – станок для обработки различных материалов (металл, дерево, пластик и т.д.) с помощью вращающегося режущего инструмента – фрезы;

      19) футеровка – облицовка огнеупорными, химически стойкими, а также теплоизоляционными материалами, которым покрывается внутренняя поверхность металлургических печей, ковшей, топок котлов и прочего оборудования.

      3. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие сокращения:

      1) КС – Квалификационный справочник;

      2) ЕТКС – Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих;

      3) ОРК – Отраслевая рамка квалификации;

      4) ОКЭД – Общий государственный классификатор видов экономической деятельности;

      5) ТиПО – техническое и профессиональное образование.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

      4. Название профессионального стандарта: Производство металло- и деревообрабатывающего инструмента

      5. Код профессионального стандарта:

      6. Указание секции, раздела, группы, класса и подкласса согласно ОКЭД:

      C Обрабатывающая промышленность

      28 Производство машин и оборудования, не включенных в другие группировки;

      28.4 Производство станков для обработки металлов и прочих станков;

      28.41 Производство станков для обработки металлов;

      28.41.4 Производство частей и приспособлений к металлообрабатывающим станкам;

      C Обрабатывающая промышленность

      25 Производство готовых металлических изделий, кроме машин и оборудования;

      25.6 Обработка металлов и нанесение покрытий на металлы; основные технологические процессы машиностроения;

      25.61 Обработка металлов и нанесение покрытий на металлы;

      25.61.0 Обработка металлов и нанесение покрытий на металлы;

      7. Краткое описание профессионального стандарта: Профессиональный стандарт "Производство металло- и деревообрабатывающего инструмента", разрабатывается на основе ОРК машиностроения 2024, определяет в области профессиональной деятельности "Производство готовых металлических изделий, кроме машин и оборудования" требования к уровню квалификации, компетенции, содержанию, качеству и условиям труда.

      8. Перечень карточек профессий:

      1) Слесарь-инструментальщик - 2 уровень ОРК;

      2) Литейщик вакуумного, центробежно-вакуумного и центробежного литья - 3 уровень ОРК;

      3) Слесарь-инструментальщик - 3 уровень ОРК;

      4) Слесарь-инструментальщик - 4 уровень ОРК;

      5) Техник-технолог (общий профиль) - 5 уровень ОРК.

Глава 3. Карточки профессий

9. Карточка профессии "Слесарь-инструментальщик":

Код группы:

7222-0

Код наименования занятия:

7222-0-011

Наименование профессии:

Слесарь-инструментальщик

Уровень квалификации по ОРК:

2

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 2. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 марта 2012 года № 66-Ө-М "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 2). Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 19 марта 2012 года № 7478.
слесарь-инструментальщик, 2-8 разряд

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

не требуется

Связь с неформальным и информальным образованием:

-

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Изготовление и слесарная обработка инструментов и приспособлений

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Проведение подготовительных работ по слесарной обработке при изготовлении инструмента и оснастки
2. Идентификация заготовки слесарной обработки при изготовлении инструмента и оснастки на соответствие конструкторско- технологической документации
3. Выполнение технологических операций по слесарной обработке при изготовлении инструмента и оснастки

Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Проведение подготовительных работ по слесарной обработке при изготовлении инструмента и оснастки

Навык 1:
Подготовка к выполнению слесарной обработки

Умения:
2 разряд
1. Производить диагностику оптических приборов
2. Производить регулировку оптических приборов
3. Пользоваться устройствами оптических приборов
4. Производить техническую эксплуатацию электроустановок
5. Проводить регламентные работы по техническому обслуживанию станков в соответствии с технической документацией
6. Поддерживать требуемое техническое состояния технологической оснастки (приспособлений, измерительных и вспомогательных инструментов), размещенной на рабочем месте шлифовщика
7. Поддерживать состояния рабочего места в соответствии с требованиями охраны труда, пожарной, промышленной и экологической безопасности, правилами организации рабочего места
8. Соблюдать требования инструкции по охране труда на работе.
9. Пользоваться средствами индивидуальной защиты;
10. Пользоваться средствами пожаротушения
11. Применять правила оказания первой медицинской помощи.
Знания:
2 разряд
1. Основы черчения
2. Основы метрологии
3. Методы изготовления уникальных сложных и точных инструментов и приспособлений
4. Способы, методы, оборудование для сборки уникальных инструментов и приборов
5. Конструкция и особенности эксплуатации сложной специальной технологической оснастки
6. Устройства и правила применения контрольно-измерительной аппаратуры и приборов
7. Технология доводки точных и сложных уникальных инструментов, и приборов
8. Материалы и инструменты для доводки точных и сложных уникальных инструментов, и приборов
9. Способы, инструменты и оборудование для отделки точных и сложных уникальных пресс-форм, штампов, приспособлений, инструментов, приборов и опытных нумерационных аппаратов
10. Устройства, принципы работы и правил использования станков
11. Органы управления станками
12. Требования к планировке, оснащению и организации рабочего места при выполнении работ на шлифовальных станках
13. Типы и виды обрабатывающего инструмента
14. Типы и виды измерительного инструмента
15. Конструктивные особенности и способы проверки на точность станков различных типов и моделей
16. Конструктивные особенности универсальных и специальных приспособлений, используемых при наладке станков
17. Правила определения режимов шлифования по справочникам и паспорту станка
18. Требования инструкции по охране труда на работе;
19. Правила безопасного выполнения работ;
20. Требования пожарной безопасности;
21. Правила пользования средств индивидуальной защиты.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Изучение конструкторско- технологической документации

Умения:
2 разряд
1. Читать чертежи
2. Читать технологическую документацию
3. Анализировать исходные данные для выполнения обработки поверхностей заготовки на шлифовальном станке.
Знания:
2 разряд
1. Машиностроительное черчение
2. Правила чтения технической документации (рабочих чертежей, технологических карт)
3. Система допусков и посадок, квалитеты точности, параметры шероховатости
4. Обозначения на рабочих чертежах допусков размеров, формы и взаимного расположения поверхностей, шероховатости поверхностей

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Идентификация заготовки слесарной обработки при изготовлении инструмента и оснастки на соответствие конструкторско- технологической документации

Навык 1:
Определение соответствия заготовок конструкторско- технологической документации

Умения:
2 уровень по ОРК (2 разряд)
1. Анализировать исходные данные для выполнения обработки поверхностей заготовки на шлифовальном станке.
2. Читать конструкторско-технологическую документации.
3. Отбирать заготовки согласно необходимым размерам.
Знания:
2 уровень по ОРК (2 разряд)
1. Материаловедение
2. Знание квалитетов
3. Начертательная геометрия

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 3:
Выполнение технологических операций по слесарной обработке при изготовлении инструмента и оснастки

Навык 1:
Изготовление, слесарная обработка инструмента и оснастки

Умения:
2 разряд
1. Производить слесарную обработку деталей по 12–14 квалитетам, включая термически необработанные шаблоны, лекала и скобы под закалку
2. Производить закалку простых инструментов
3. Нарезать резьбы метчиками и плашками с проверкой по калибрам
4. Устанавливать припуски для дальнейшей доводки
5. Чертить, вырезать, обрабатывать шаблоны, лекала, скобы
6. Применять сверлильные станки для обработки деталей
3 разряд
1. Производить слесарную обработку деталей по 8–11квалитетам с применением универсальной оснастки
2. Применять металлообрабатывающие и доводочные станки
3. Применять универсальную оснастку
4. Производить рихтовку изготовляемых изделий
5. Выполнять вычерчивание фигурных деталей
6. Изготавливать сложные и точные инструменты и приспособления с применением специальной технологической оснастки
Знания:
2 разряд
1. Методы слесарной обработки по 12-14 квалитетам
2. Методы слесарной обработки термически необработанных изделий
3. Назначение и правила применения слесарного и контрольно-измерительного инструментов и приспособлений
4. Принцип работы и устройство сверлильных станков
5. Правила технической эксплуатации электроустановок
6. Правила установки припусков для дальнейшей доводки
7. Способы подготовки изделий под закалку
8. Способы и последовательность нагрева деталей
9. Устройство оборудования для закалки изделий
10. Способы и последовательность выполнения охлаждения изделий
11. Способы нарезания резьб метчиками и плашками
12. Конструкции, основные параметры и особенности эксплуатации метчиков и плашек
13. Приемы контроля резьб калибрами
14. Свойства инструментальных и конструкционных сталей и сплавов
3 разряд
1. Устройство применяемых металлообрабатывающих припиловочных и доводочных станков
2. Методы слесарной обработки по 8-11 квалитетам
3. Конструкции и особенности эксплуатации универсальной оснастки
4. Устройство и правила применения контрольно-измерительной аппаратуры и приборов
5. Приемы и последовательность разметки фигурных деталей
6. Свойства инструментальных и конструкционных сталей и сплавов
7. Методы изготовления сложных и точных инструментов и приспособлений
8. Конструкции сложных и точных инструментов и приспособлений

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Сборка инструмента и оснастки

Умения:
2 разряд
1. Производить сборку простых приспособлений
2. Производить монтаж режущего инструмента
3. Производить монтаж измерительного инструмента
3 разряд
1. Выполнять монтажные работы приспособлений средней сложности прямолинейного очертания
2. Производить сборку приспособлений средней сложности фигурного очертания
3. Выполнять монтажные работы режущего и измерительного инструмента средней сложности прямолинейного и фигурного очертания
Знания:
2 разряд
1. Конструкции простых приспособлений, режущего и измерительного инструмента
2. Методы сборки простых приспособлений, режущего и измерительного инструмента
3. Свойства инструментальных и конструкционных сталей и сплавов
3 разряд
1. Конструкции приспособлений, режущего и измерительного инструмента средней сложности прямолинейного и фигурного очертания
2. Правила сборки инструмента и приспособлений средней сложности прямолинейного и фигурного очертания
3. Свойства инструментальных и конструкционных сталей и сплавов


Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Пунктуальность
Аккуратность
Критическое мышление

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:


4

Станочник широкого профиля

10. Карточка профессии "Литейщик вакуумного, центробежно-вакуумного и центробежного литья":

Код группы:

8121-4

Код наименования занятия:

8121-4-023

Наименование профессии:

Литейщик вакуумного, центробежно-вакуумного и центробежного литья

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 2. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 марта 2012 года № 66-Ө-М "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 2)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 19 марта 2012 года № 7478.
Литейщик вакуумного, центробежно-вакуумного и центробежного литья, 2-5 разряд.

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Литейное производство

Квалификация:

Требования к опыту работы:

без опыта

Связь с неформальным и информальным образованием:


Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Ведение процессов плавки и литья на литейных машинах полунепрерывного, непрерывного действия, на совмещенных линиях центробежного, вакуумного литья и проката цветных металлов и сплавов.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Проведение подготовительных работ по центробежному литью
2. Выполнение технологических операций согласно технологическому процессу


3. Контроль качества центробежного литья

Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Проведение подготовительных работ по центробежному литью

Навык 1:
Соблюдение производственной безопасности Подготовка к выполнению центробежного литья Изучение конструкторско-технологической документации по центробежному литью

Умения:
2 разряд
1. Соблюдать требования инструкции по охране труда на работе.
2. Использовать средств индивидуальной, коллективной защиты и пожаротушения.
3. Применять правила оказания первой медицинской помощи.
4. Подготавливать фоpмы к плавке, пpокалке.
5. Загpужать и выгpужать фоpмы. Hаблюдать за пpодвижением поддонов в печи в соответствии с технологическим pежимом.
6. Отливать пpостые и сpедней сложности деталей на машинах центpобежного литья.
7. Подготавливать плавильное и pазливочной инстpумент.
8. Подготавливать машины центpобежного литья и литниковых чаш к заливке; вакуумных установок, электpодуговых и индукционных печей к плавке.
9. Устанавливать гpафитовые и кеpамические тигли и желобки в печи под pуководством литейщика более высокой квалификации
10. Hаблюдать за показаниями пpибоpов пpокалочных и плавильных печей.
11. Читать чертежи, технологическую документацию.
12. Анализировать исходные данные для выполнения процесса центробежного литья.
3 разряд
1. Проводить пpоцесс плавки и заливки фоpм деталей малого и сpеднего габаpита из углеpодистых и легиpованных сталей, жаpопpочных и специальных сплавов под pуководством литейщика более высокой квалификации.
3. Подготавливать пpокаленные фоpмы к плавке и помещение их в вакуумные установки.
4. Подготавливать шихты и их загpузка.
6. Удалять залитую фоpму из вакуумной установки.
7. Вести соответствующую документацию.
Знания:
2 разряд
1. Требования инструкции по охране труда на работе.
2. Правила безопасного выполнения работ.
3. Требования пожарной безопасности.
4. Правила пользования средств индивидуальной защиты.
5. Требования к планировке, оснащению и организации рабочего места при выполнении работ по литью.
6. Типы и виды рабочих инструментов и приспособлений.
7. Пpинцип pаботы и pежим обслуживаемых пpокалочных, плавильных и индукционных печей, вакуумных установок и машин центpобежного литья.
8. Пpавила комплектования, загpузки, пpодвижения в печи поддонов и выгpузка фоpм.
9. Пpавила пpовеpки темпеpатуp по зонам печей.
10. Состав пpиготовляемых флюсов и pаскислителей.
11. Тpебования, пpедъявляемые к плавильному и pазливочному инстpументу.
12. Технологический pежим pаботы печи.
13. Назначение и пpавила пpименения контpольно-измеpительных пpибоpов.
14. Основы машиностроительного черчения.
15. Правила чтения технической документации (рабочих чертежей, технологических карт).
3 разряд
1. Требования инструкции по охране труда на работе.
2. Правила безопасного выполнения работ.
3. Требования пожарной безопасности.
4. Правила пользования средств индивидуальной защиты.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Выполнение технологических операций согласно технологическому процессу

Навык 1:
Ведение процессов центробежной плавки и литья заготовок, слитков, чушек из цветных металлов и сплавов

Умения:
2 разряд
1. Контролировать состояние ограждений, воздуховодов, аспирационных и вентиляционных систем, заземления электрооборудования, исправности производственной и аварийной сигнализации, концевых выключателей блокировок и средств связи.
2. Проверять готовность к работе оборудования и устройств передачи расплава из миксера в литейную машину.
3. Выявлять и организовывать устранения неисправностей в работе плавильного, литейного оборудования, замена вышедших из строя ковшей, изложниц, форм, кокилей.
4. Регулировать установку ковшей у разливочного желоба.
5. Принимать первичный металла (чушек, слитков), предназначенного для выплавки и цветных металлов и сплавов по маркам и количеству.
6. Определять визуально или с использованием контрольно-измерительных приборов работоспособности оборудования и механизмов печи, сифонов, фурм, форсунок, кессонов, желобов, загрузочного и разливочного оборудования печи, систем транспортировки продуктов плавки и газоотведения, технологической обвязки печей, приспособлений, устройств и оснастки
7. Визуально выявлять неисправности поданных изложниц, кокилей, форм и приспособлений.
8. Контроль и регулирование температуры и уровня металла в миксере, чаше, кристаллизаторе, нагрева спиралей, равномерности поступления металла в кристаллизатор.
9. Подготавливать шихты заданного состава для загрузки в плавильную печь, управление смесильными установками.
10. Контролировать и регулировать температуру металла в печи.
11. Определять готовность плавки.
12. Управлять системой охлаждения оборудования плавки и литья, корректировать расход технической воды на охлаждение чушек в разливочной и заготовки в литейной машинах.
13. Применять средства индивидуальной защиты, газозащитную аппаратуру, средства пожаротушения, аварийные инструменты при аварийных ситуациях.
14. Обеспечивать равномерность поступления металла в кристаллизатор.
15. Отливать изделия из цветных металлов и сплавов, имеющих высокую температуру плавления.
16. Подготавливать прокаленные формы к плавке и помещать их в вакуумные установки, устанавливать собранные формы в заливочную камеру.
17. Устанавливать в вакуумную печь электроды из специального сплава.
18. Заливать формы и охлаждать отливки в нейтральной среде.
19. Удалять залитую форму из вакуумной установки.
20. Управлять системой вакуумирования, охлаждения оборудования плавки и литья цветных металлов и сплавов.
Знания:
2 разряд
1. Правила подготовки ковшей, чаш, желобов, футеровки литейного инструмента.
2. Типичные причины и признаки неисправности оборудования, механизмов, устройств, приспособлений и оснастки, способы их предупреждения и устранения.
3. Технологии приемки и загрузки в печь твердых и сухих шихтовых материалов, заливки жидких материалов (расплавов) в литейный агрегат.
4. Технологические режимы легирования, приготовления сплавов, расплавов и литья.
5. Основные свойства выплавляемых сплавов.
6. Параметры технологического процесса литья и прокатки.
7. Физико-химические, механические и технологические свойства применяемых марок цветных металлов и сплавов на их основе.
8. Особенности печей, миксеров, литейных установок (машин, линий), изложниц, форм, применяемых в литейном производстве цветных металлов и сплавов.
9. Способы подготовки и эксплуатации применяемого инструмента и обслуживаемого оборудования.
10. Способы установки кристаллизатора при непрерывном литье проволочной заготовки.
11. Технологический процесс, регламентные операции, производимые при подготовке (шихтовке) к плавке, при плавке и перемешивании расплава, при перемещении его в литейные машины (установки, линии) и литье.
12. Состав шихтовых материалов по маркам сплавов.
13. Технологические режимы расплавления шихтовых материалов, легирования, приготовления сплавов.
14. Требования, предъявляемые к качеству заготовок, чушек, литья из цветных металлов и сплавов.
15. Способы выявления, типичные причины и признаки неисправности оборудования, механизмов, устройств, приспособлений и оснастки печи, литейных машин (установок, линий), способы их предупреждения и устранения.
16. Нормативы запасов компонентов плавки, легирующих добавок, присадок, флюсов, пористых керамические фильтров.
17. Параметры технологического процесса совмещенных литья и прокатки.
18. Особенности технологических процессов и способов литья по маркам сплавов цветных металлов.
19. Правила подготовки к эксплуатации кристаллизаторов, чаш, желобов, правила футеровки литейного инструмента.
20. Порядок и правила установки кристаллизатора при многониточном непрерывном литье проволочной заготовки.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Управление процессами плавки и центробежного литья заготовок, слитков, чушек различного профиля и размеров

Умения:
3 разряд
1. Проверять качество регламентных работ по обслуживанию оборудования и подготовительных работ к процессу плавки и литья.
2. Проверять наличие, достаточность и работоспособность, комплектующих процесса литейного производства, инструмента и оснастки.
3. Проверять наличие и соответствие нормативам запасов компонентов плавки, легирующих добавок, присадок, флюсов, пористых керамических фильтров для термического рафинирования алюминия.
4. Вести агрегатный журнал и учетную документацию рабочего места литейщика.
5. Визуально определять неисправности и износ механизмов машин полунепрерывного и непрерывного литья.
6. Подготавливать вспомогательное оборудования к выпуску плавки.
7. Контролировать температуру и уровень металла в литейном ковше.
8. Корректировать скорости разливки расплава цветных металлов и сплавов.
9. Регулировать хода технологического процесса литья.
11. Соблюдать заданный режима (графика) охлаждения слитков в изложницах.
12. Контролировать работу системы охлаждения оборудования.
13. Выявлять и устранять неисправности в работе используемого оборудования своими силами или с привлечением персонала ремонтных подразделений.
14. Разбраковывать заготовки, пакетировать, маркировать, транспортировать на склад.
15. Проверять ассортимент и достаточность исходных и шихтовых материалов, легирующих и флюсовых добавок, присадок, огнеупорных материалов, специального инструмента.
16. Формировать состав шихты для выплавляемых марок сплавов.
17. Управлять загрузочными устройствами.
18. Регулировать режимы и ход плавки.
4 разряд
1. Ведение пpоцесса плавки и заливки фоpм углеpодистыми легиpованными сталями, жаpопpочными и специальными сплавами деталей малого и сpеднего габаpита на вакуумных и центpобежно-вакуумных установках.
2. Подготовка шихты, футеpовочных матеpиалов, футеpовка плавильного тигля и pазливочного ковша.
3. Подготовка вакуумной и центpобежно-вакуумной установок к плавке.
4. Замеp темпеpатуp оптическими электpонными пpибоpами и теpмопаpами.
5. Отборе пpоб металла на анализ.
6. Установление параметров процесса плавки, литья, кристаллизации и проката (для совмещенных линий литья и проката) в Автоматизированную систему управления технологическими процессами (далее – АСУТП) в зависимости от марки перерабатываемых цветных металлов и сплавов, вида и заданных характеристик конечного продукта.
7. Управление механизмами и оборудованием подготовки и усреднения шихтовых материалов, загрузки печей, перемешивания и перемещения расплавов, литейной установки (машины), кристаллизатора.
8. Регулирование и синхронизация параметров работы плавильного агрегата, литейной установки (машины), кристаллизатора.
9. Выбор литейной машины в зависимости от специфических требований к технологии обработки и литейных свойств цветного металла или сплава, веса, формы и сложности изделия.
5 разряд
1. Вести пpоцесса плавки и заливки фоpм углеpодистыми и легиpованными сталями, специальными и жаpопpочными сплавами на вакуумных и центpобежно-вакуумных установках кpупногабаpитных деталей, футеpовок плавильных печей.
2. Пpиготовливать шихты по pецептам.
3. Поддеpживать тpебуемый вакуум в плавильных агpегатах.
4. Обеспечивать ноpмальную pаботу всей вакуумной установки. Регулировать и синхронизировать параметры работы плавильного агрегата, литейной установки (машины), кристаллизатора.
5. Выбирать литейные машины в зависимости от специфических требований к технологии обработки и литейных свойств цветного металла или сплава, веса, формы и сложности изделия.
Знания:
3 разряд
1. Основы металлургии в объеме выполняемых работ.
2. Типичные причины брака выпускаемой продукции при ведении плавки и процесса литья цветных металлов и сплавов, способы его предупреждения.
3. Нормы допустимых потерь металлов и сплавов, пути их сокращения.
4. Требования бирочной системы и нарядов-допусков при работе на плавильном и литейном участках литейного производства.
5. Планы мероприятий по локализации и ликвидации последствий аварий на плавильном и литейном участках литейного производства.
6. Требования охраны труда, промышленной, экологической и пожарной безопасности на литейном участке.
7. Требования производственно-технических инструкций (режимных/технологических карт) ведения процессов плавки и литья.
8. Основные физико-химические и технологические свойства цветных металлов и сплавов на их основе, применяемых для выпускаемого литья.
Особенности технологических процессов и способов литья по маркам сплавов цветных металлов.
4 разряд
1. Устpойство моделей вакуумных и центpобежно-вакуумных установок.
2. Состав футеpовочных матеpиалов и их основные свойства.
3. Виды футеpовок плавильных агpегатов.
4. Пpавила шихтовки матеpиалов.
5. Маpкиpовка пpименяемых сплавов.
6. Состав сплавов и их хаpактеpистики.
7. Виды pаскислителей и флюсов и их свойства.
8. Пpавила замеpа темпеpатуp.
9. Устpойство, назначение и условия пpименения сложной контpольно-измеpительной аппаpатуpы.
10. Режимы плавки и заливки легиpованных сталей, специальных и жаpопpочных сплавов.
11. Правила и порядок ввода данных в АСУТП плавки и литья.
12. Правила эксплуатации приборов и устройств автоматического контроля и регулирования технологических процессов.
5 разряд
1. Режим pаботы вакуумных и центpобежно-вакуумных установок всех систем.
2. Химические pеакции, пpоисходящие в металле и шлаке пpи плавке и заливке, в пpеделах выполняемой pаботы.
3. Номенклатуpа пpименяемых шихтовых, пpисадочных, огнеупоpных матеpиалов и их влияние на качество стали.
4. Условия, способствующие повышению стойкости плавильного тигля.
5. Пpавила настpойки и pегулиpовки сложных контpольно-измеpительных пpибоpов.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 3:
Контроль качества центробежного литья

Навык 1:
Управление свойствами и параметрами центробежного литья

Умения:
3 разряд
1. Оценивать качество выпускаемой продукции в соответствии с нормативной документацией.
2. Выявлять причины брака, предупреждение возможного брака при проведении испытаний.
3. Использовать измерительные инструментов.
Знания:
3 разряд
1. Методики обнаружения различных дефектов продукции, возникающих при отклонении от технологии производства.
2. Виды дефектов поверхностей, образуемых в процессе испытаний.
3. Меры предупреждения дефектов.
4. Способы устранения дефектов

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Стрессоустойчивость
Аккуратность
Концентрация и управление вниманием

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:


5

Техник-технолог

11. Карточка профессии "Слесарь-инструментальщик":

Код группы:

7222-0

Код наименования занятия:

7222-0-011

Наименование профессии:

Слесарь-инструментальщик

Уровень квалификации по ОРК:

3

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 2. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 марта 2012 года № 66-Ө-М "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 2)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 19 марта 2012 года № 7478.

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Слесарное дело (по отраслям и видам)

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

не менее 2 лет в должности слесарь инструментальщик 2-3 разряда

Связь с неформальным и информальным образованием:


Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Изготовление и слесарная обработка инструментов и приспособлений

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Выполнение технологических операций по слесарной обработке при изготовлении инструмента и оснастки
2. Контроль качества выполненной работы по слесарной обработке при изготовлении инструмента и оснастки

Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Выполнение технологических операций по слесарной
обработке при изготовлении инструмента и оснастки

Навык 1:
Изготовление, слесарная обработка инструмента и оснастки

Умения:
4 разряд
1. Производить слесарную обработку деталей по 7–10 квалитетам с применением универсальной оснастки
2. Применять металлообрабатывающие и доводочные станки
3. Применять универсальную оснастку
4. Производить рихтовку изготовляемых изделий
5. Выполнять вычерчивание фигурных деталей
6. Изготавливать сложные и точные инструменты и приспособления с применением специальной технологической оснастки
5 разряд
1. Изготавливать сложные и точные инструменты и приспособления по 6-7 квалитетам
2. Применять сложные специальные и универсальные инструменты и приспособления
3. Регулировать крупные сложные и точные инструменты и приспособления, шаблоны с большим числом связанных между собой размеров, требующих обработки по 6-7 квалитетам
4. Изготавливать точные и сложные лекала с расположением плоскостей в различных проекциях с соблюдением размеров по 1-5 квалитетам и параметру шероховатости Ra 0,16…0,02.
5. Производить разметку и вычерчивание любых сложных издели"
Знания:
4 разряд
1. Устройство применяемых металлообрабатывающих припиловочных и доводочных станков
2. Методы слесарной обработки по 7-10 квалитетам
3. Конструкции и особенности эксплуатации универсальной оснастки
4. Устройство и правила применения контрольно-измерительной аппаратуры и приборов
5. Приемы и последовательность разметки фигурных деталей
6. Свойства инструментальных и конструкционных сталей и сплавов
7. Методы изготовления сложных и точных инструментов и приспособлений
8. Конструкции сложных и точных инструментов и приспособлений
5 разряд
1. Методы изготовления сложных и точных инструментов и приспособлений по 6-7 квалитетам
2. Способы термообработки точного контрольного инструмента и применяемых материалов
3. Расчеты и геометрические построения, необходимые при изготовлении сложного инструмента, деталей и узлов
4. Конструкция и особенности эксплуатации сложных специальных и универсальных инструментов и приспособлений
5. Устройство и правила применения контрольно-измерительной аппаратуры и приборов
6. Свойства инструментальных и конструкционных сталей и сплавов
7. Правила технической эксплуатации электроустановок
8. Способы, инструменты и оборудование для отделки точных и сложных уникальных пресс-форм, штампов, приспособлений, инструментов, приборов и опытных нумерационных аппаратов
9. Способы упрочнения рабочих поверхностей измерительного инструмента (хромирование, электроискровая обработка)

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 2:
Сборка инструмента и оснастки

Умения:
4 разряд
1. Выполнять монтажные работы приспособлений средней сложности прямолинейного очертания
2. Производить сборку приспособлений средней

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 3:
Доводка, притирание деталей фигурного очертания

Умения:
4 разряд
1. Производить обработку деталей по 7-10 квалитетам
2. Обрабатывать детали до получения зеркальной поверхности
3. Использовать измерительный инструмент для контроля обработанных изделий на соответствие геометрических размеров требованиям конструкторской и производственно-технологической документации
5 разряд
1. Выполнять доводку деталей фигурного очертания по 5 квалитету и шероховатостью Ra 0,16…0,02
2. Производить притирку деталей фигурного очертания
3. Производить обработку деталей по 5 квалитету и шероховатостью Ra 0,16…0,02
4. Использовать измерительный инструмент для контроля обработанных изделий на соответствие геометрических размеров требованиям конструкторской и производственно-технологической документации
5. Применять сложные специальные и универсальные инструменты и приспособления
Знания:
4 разряд
1. Устройство доводочных станков различных типов
2. Технология доводки деталей фигурного очертания по 7-10 квалитетам
3. Материалы и инструменты, используемые для доводки деталей фигурного очертания
4. Методы, способы, оборудование и приспособления для притирки деталей фигурного очертания
5. Методы, способы, инструменты и оборудование для изготовления деталей фигурного очертания по 8-11 квалитетам
6. Способы получения зеркальной поверхности, применяемые для этого материалы, и технологическая оснастка
5 разряд
1. Технология доводки деталей фигурного очертания по 5 квалитету и шероховатостью Ra 0,16…0,02
2. Материалы и инструменты для доводки деталей фигурного очертания по 5 квалитету и шероховатостью Ra 0,16…0,02
3. Методы, способы, оборудование и приспособления для притирки деталей фигурного очертания
4. Методы, способы, инструменты и оборудование для изготовления деталей фигурного очертания по 5 квалитету и шероховатостью Ra 0,04…0,01
5. Расчеты и геометрические построения, необходимые при изготовлении сложного инструмента, деталей и узлов

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Контроль качества выполненной работы по слесарной обработке при изготовлении инструмента и оснастки

Навык 1:
Обеспечивать качество слесарной обработки при изготовлении инструмента и оснастки

Умения:
4 разряд
1. Оценить качество выпускаемой продукции в соответствии с нормативной документацией
2. Выявлять причины брака, предупреждать возможный брак при обработке поверхностей заготовок деталей
3. Выбирать необходимые контрольно-измерительные инструменты
4. Определять визуально дефекты обработанных поверхностей
5 разряд
1. Выбирать необходимые контрольно-измерительные инструменты для измерения сложных, экспериментальных и дорогостоящих деталей
2. Выбирать необходимые контрольно-измерительные инструменты для измерения сложных дорогостоящих деталей
3. Выполнять измерения режущих инструментов контрольно-измерительными инструментами, обеспечивающими погрешность измерения не ниже 0,001 мм, в соответствии с технологической документацией
Знания:
4 разряд
1. Методики обнаружения различных дефектов продукции, возникающих при отклонении от технологии производства
2. Виды дефектов поверхностей, образуемых после слесарной обработки.
3. Меры предупреждения дефектов.
4. Способы определения дефектов поверхности
5. Способы устранения дефектов
6. Способы определения точности размеров, формы и взаимного расположения поверхностей деталей
7. Устройство, назначение, правила применения контрольно-измерительных инструментов, обеспечивающих погрешность измерения более 0,005 мм
8. Приемы работы с контрольно-измерительными инструментами для измерения инструментов
9. Установленный порядок получения, хранения и сдачи контрольно-измерительных инструментов и приспособлений, необходимых для выполнения работ
5 разряд
1. Приемы работы с контрольно-измерительными инструментами для измерения сложных, экспериментальных и дорогостоящих деталей
2. Устройство, назначение, правила применения приборов и приспособлений для контроля шероховатости поверхностей
3. Приемы и правила определения шероховатости обработанной поверхности


Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Пунктуальность
Аккуратность
Критическое мышление

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:


4

слесарь-инструментальщик

12. Карточка профессии "Слесарь-инструментальщик":

Код группы:

7222-0

Код наименования занятия:

7222-0-011

Наименование профессии:

Слесарь-инструментальщик

Уровень квалификации по ОРК:

4

подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 2. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 марта 2012 года № 66-Ө-М "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 2)". Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 19 марта 2012 года № 7478.

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Слесарное дело (по отраслям и видам)

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

не менее 2 лет в должности слесарь-инструментальщик 5 разряда

Связь с неформальным и информальным образованием:


Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Изготовление и слесарная обработка инструментов и приспособлений

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Выполнение технологических операций по слесарной обработке при изготовлении инструмента и оснастки
2. Контроль качества выполненной работы по слесарной обработке при изготовлении инструмента и оснастки

Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Выполнение технологических операций по слесарной обработке при изготовлении инструмента и оснастки

Навык 1:
Изготовление, слесарная обработка инструмента и оснастки

Умения:
6 разряд
1. Изготавливать сложные и точные инструменты и приспособления по 6-7 квалитетам
2. Применять сложные специальные и универсальные инструменты и приспособления
3. Регулировать крупные сложные и точные инструменты и приспособления, шаблоны с большим числом связанных между собой размеров, требующих обработки по 6-7 квалитетам
4. Изготавливать точные и сложные лекала с расположением плоскостей в различных проекциях с соблюдением размеров по 1-5 квалитетам и параметру шероховатости Ra 0,04…0,01,
5. Производить разметку и вычерчивание любых сложных изделий
7-8 разряд
1. Собиpать, доводить и тщательно отделывать точные и сложные уникальные пресс-формы, штампы, приспособления, инструменты, приборы и опытные нумерационные аппараты, самостоятельно обрабатывать детали и сборочные единицы на универсальных металлорежущих и других станках.
2. Собиpать, доводить и тщательно отделывать точные и сложные уникальные пресс-формы, штампы, приспособления, инструменты, приборы и опытные нумерационные аппараты, самостоятельно изготавливать детали.
3. Наладка рабочих органов измерительных комплексов на уникальных и экспериментальных металлорежущих и других станках, машинах и агрегатах.
Знания:
6 разряд
1. Методы изготовления сложных и точных инструментов и приспособлений по 6-7 квалитетам
2. Способы термообработки точного контрольного инструмента и применяемых материалов
3. Расчеты и геометрические построения, необходимые при изготовлении сложного инструмента, деталей и узлов
4. Конструкция и особенности эксплуатации сложных специальных и универсальных инструментов и приспособлений
5. Устройство и правила применения контрольно-измерительной аппаратуры и приборов
6. Свойства инструментальных и конструкционных сталей и сплавов
7. Правила технической эксплуатации электроустановок
8. Способы, инструменты и оборудование для отделки точных и сложных уникальных пресс-форм, штампов, приспособлений, инструментов, приборов и опытных нумерационных аппаратов
9. Способы упрочнения рабочих поверхностей измерительного инструмента (хромирование, электроискровая обработка)
7-8 разряд
1. Знание конструкции, назначение, способы наладки и проверки на точность сложных станков, наиболее рациональные способы обработки, регулировки и ремонта контрольно-измерительных приборов, инструментов и приспособлений
2. Знание конструкции, назначение и правила применения уникальных контрольно-измерительных приборов, инструментов и приспособлений, наиболее рациональные способы изготовления контрольно-измерительных приборов, инструментов и приспособлений
3. Знание конструкции, назначение и правила применения уникальных контрольно-измерительных приборов, инструментов и приспособлений, наиболее рациональные способы ремонта контрольно-измерительных приборов, инструментов и приспособлений

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Навык 3:
Доводка, притирание деталей фигурного очертания

Умения:
6 разряд
1. Выполнять доводку деталей фигурного очертания по 5 квалитету и шероховатостью Ra 0,04…0,01
2. Производить притирку деталей фигурного очертания
3. Производить обработку деталей по 5 квалитету и шероховатостью Ra 0,04…0,01
4. Использовать измерительный инструмент для контроля обработанных изделий на соответствие геометрических размеров требованиям конструкторской и производственно-технологической документации
5. Применять сложные специальные и универсальные инструменты и приспособления
Знания:
6 разряд
1. Технология доводки деталей фигурного очертания по 5 квалитету и шероховатостью Ra 0,04…0,01
2. Материалы и инструменты для доводки деталей фигурного очертания по 5 квалитету и шероховатостью Ra 0,04…0,01
3. Методы, способы, оборудование и приспособления для притирки деталей фигурного очертания
4. Методы, способы, инструменты и оборудование для изготовления деталей фигурного очертания по 5 квалитету и шероховатостью Ra 0,04…0,01
5. Расчеты и геометрические построения, необходимые при изготовлении сложного инструмента, деталей и узлов

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Контроль качества выполненной работы по слесарной обработке при изготовлении инструмента и оснастки

Навык 1:
Обеспечивать качество слесарной обработки при изготовлении инструмента и оснастки

Умения:
6 разряд
1. Выбирать необходимые контрольно-измерительные инструменты для измерения сложных, экспериментальных и дорогостоящих деталей
2. Выполнять измерения режущих инструментов контрольно-измерительными инструментами, обеспечивающими погрешность измерения не ниже 0,001 мм, в соответствии с технологической документацией
Знания:
6 разряд
1. Приемы работы с контрольно-измерительными инструментами для измерения сложных, экспериментальных и дорогостоящих деталей
2. Устройство, назначение, правила применения приборов и приспособлений для контроля шероховатости поверхностей
3. Приемы и правила определения шероховатости обработанной поверхности

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Пунктуальность
Самостоятельность и ответственность
Стрессоустойчивость
Терпеливость
Гибкость мышления

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

13. Карточка профессии "Техник-технолог (общий профиль)":

Код группы:

3112-1

Код наименования занятия:

3112-1-005

Наименование профессии:

Техник-технолог (общий профиль)

Уровень квалификации по ОРК:

5

подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553. Параграф 109.
техник-технолог I категории: техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы в должности техника-технолога II категории не менее 2 лет; техник-технолог II категории: техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответ

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
послесреднее образование (прикладной бакалавриат)

Специальность:
Технология машиностроения (по видам)

Квалификация:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Слесарное дело (по отраслям и видам)

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

без опыта

Связь с неформальным и информальным образованием:


Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Организация технологического процесса обработки деталей и узлов на токарных, фрезерных, сверлильных, шлифовальных и др. станках.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Разработка технологических процессов обработки на токарных, фрезерных, сверлильных, шлифовальных и др. станках.
2. Управление технологическим процессом на участке механической обработки
3. Контроль качества выполненных работ на токарных, фрезерных, сверлильных, шлифовальных и др. станках, коррекционные действия

Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Разработка технологических процессов обработки на токарных, фрезерных, сверлильных, шлифовальных и др. станках.

Навык 1:
Настройка технологических процессов работы на токарных, фрезерных, сверлильных, шлифовальных и др. станках.

Умения:
1. Использовать конструкторскую документацию при разработке технологических процессов обработки деталей на токарных, фрезерных, сверлильных, шлифовальных и др. станках.
2. Выбирать метод получения заготовок и схемы их базирования.
3. Составлять маршруты изготовления деталей и проектировать технологические операции.
4. Разрабатывать и внедрять управляющие программы обработки деталей
5. Использовать системы автоматизированного проектирования технологических процессов обработки деталей на токарных, фрезерных, сверлильных, шлифовальных и др. станках.
6. Соблюдать требования инструкции по охране труда на работе.
7. Пользоваться средствами индивидуальной защиты.
8. Пользоваться средствами пожаротушения.
9. Применять правила оказания первой медицинской помощи.
Знания:
1. Правила разработки и оформления технической и технологической документации.
2. Основные характеристики материалов и их свойств.
3. Методы и средства нормирования точности.
4. Основы технологии производства деталей и сборочных изделий машиностроения.
5. Перспективы развития технологии машиностроения.
6. Требования инструкции по охране труда на работе.
7. Правила безопасного выполнения работ.
8. Требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Управление технологическим процессом на участке механической обработки

Навык 1:
Организация процесса при работе на токарных, фрезерных, сверлильных, шлифовальных и др.станках.

Умения:
1. Анализировать проблемы по направлениям: работа оборудования, качество материалов, неквалифицированные действия мастеров и рабочих, отсутствие чҰтких инструкций, неподготовленность производства.
2. Анализировать причины нарушения норм технологического процесса.
3. Разрабатывать мероприятия по предупреждению и устранению нарушений норм технологического процесса.
4. Планировать, проводить учет, составлять и своевременно представлять отчетность о производственной деятельности.
5. Соблюдать требования инструкции по охране труда на работе.
6. Пользоваться средствами индивидуальной защиты;
7. Пользоваться средствами пожаротушения
8. Применять правила оказания первой медицинской помощи.
Знания:
1. Технологическое оборудование предприятия и принципы его работы.
2. Типовые технологические процессы и режимы производства.
3. Конструкция изделия или состав продукта, на которые разрабатывается технологический процесс, режим и способ производства.
4. Единая система технологической подготовки производства.
5. Требования инструкции по охране труда на работе.
6. Правила безопасного выполнения работ.
7. Требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Трудовая функция 3:
Контроль качества выполненных работ на токарных, фрезерных, сверлильных, шлифовальных и др. станках, коррекционные действия

Навык 1:
Управление качеством выполненной работы на токарных, фрезерных, сверлильных, шлифовальных и др.станках.

Умения:
1. Оценить качество выпускаемой продукции в соответствии с нормативной документацией.
2. Контролировать качество обработки поверхностей на токарных, фрезерных, сверлильных, шлифовальных и др. станках.
3. Выявлять причины брака, предупреждать возможный брак при обработке поверхностей заготовок деталей на токарных, фрезерных, сверлильных, шлифовальных и др. станках.
4. Требования инструкции по охране труда на работе;
5. Правила безопасного выполнения работ;
6. Требования пожарной безопасности;
Знания:
1. Методики обнаружения различных дефектов при обработке поверхностей заготовок деталей на токарных, фрезерных, сверлильных, шлифовальных и др. станках.
2. Виды брака при обработке поверхностей заготовок деталей на токарных, фрезерных, сверлильных, шлифовальных и др. станках.
3. Причины и меры предупреждения дефектов.
4. Способы устранения брака, возникающего при обработке поверхностей заготовок деталей на токарных, фрезерных, сверлильных, шлифовальных и др. станках.
5. Требования инструкции по охране труда на работе.
6. Правила безопасного выполнения работ.
7. Требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

не рекомендуется

Требования к личностным компетенциям:

Стрессоустойчивость
Аккуратность
Устные коммуникативные навыки
Письменные коммуникативные навыки
Критическое мышление

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

2

Инженер-технолог по механической обработке

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

      14. Наименование государственного органа:

      Министерство промышленности и строительства Республики Казахстан.

      Исполнитель: Танирбергенова К.Е.,+7(747)3151028, k.tanirbergenova@mps.gov.kz.

      15. Организации (предприятия) участвующие в разработке:

      АО "Казахстанский центр индустрии и экспорт "QazIndustry".

      Исполнители: Калманбаев А.К.,+7(717)2793390, A.Kalmanbayev@qazindustry.gov.kz

      16. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям:

      17. Национальный орган по профессиональным квалификациям: 29 октября 2024 года.

      18. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен": -

      19. Номер версии и год выпуска: версия 1 версия, 2024 года.

      20. Дата ориентировочного пересмотра: 31 декабря 2027 года.